BETT 2012 SPRAWOZDANIE Z TARGW TECHNOLOGIIEDUKACYJNYCHK AMIL S IJKO I NSTYTUT B ADA E DUKACYJNYCH

ZAWARTOKonkretne rozwizania nie abstrakcyjne komputery w klasie ............................................2 Sprytne rozwizania ...............................................................................................................3 Apple opanowuje brytyjsk edukacj a na pewno targi BETT. .............................................4 Twrczo, czyli zwyke technologie w kontekcie edukacyjnym. ...........................................5 Dobrze znane rozwizania w cigej ewolucji. ........................................................................8 Rozwizania na rny poziom kompetencji odbiorcw. ........................................................ 11 Rozwizania na skal systemu edukacji............................................................................... 15 Kady jest inny indywidualizacja nauki. ............................................................................. 16 Czy eby by cyfrowym, trzeba by bogatym? ..................................................................... 17

Artyku BETT 2012. Sprawozdanie z targw nowych technologii edukacyjnych dostpna jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska. Pewne prawa zastrzeone na rzecz Autora. W dniach od 11 do 14 stycznia w Wielkiej Brytanii odbyy si doroczne targi technologii edukacyjnych BETT 2012 (skrt od ang. British Education and Training Technology). Jest to olbrzymie wydarzenie podczas czterech dni prezentuje si na nich 650 wystawcw, ktrych odwiedza 30 000 osb , z czego 7 000 to osoby ze 100 krajw innych ni Wielka Brytania . W tym czasie w Polsce ze zmiennym nateniem trwa nieustannie dyskusja o klasie laptopowej vel Cyfrowej Szkole. Bdc uczestnikiem polskiego dyskursu nowotechnologicznego mona si spodziewa, e targi takie jak wyej wspomniane bd dotyczyy sprztu komputerowego rnych rodzajw komputerw stacjonarnych, laptopw, moe nawet tabletw. Do tego rozwizaniom okoo1 2 1 2

http://bettshow.com/bett/website/Default2.aspx?refer=28 http://bettshow.com/bett/website/Default.aspx?refer=23&id1=sub1Lnk15&id=mainLnk3

Instytut Bada Edukacyjnych instytut badawczy ul. Grczewska 8, 01-180 Warszawa | tel.: +48 22 241 71 00 | ibe@ibe.edu.pl | www.ibe.edu.pl NIP 525-000-86-95 | Regon 000178235 | KRS 0000113990 Sd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie

komputerowych, czyli routerw, kablw, gniazdek, szaf na sprzt i temu podobnym. Jadc na targi z takim nastawieniem mona si jednak srogo zawie, bo cho stosika takie istotnie byy, to stanowi one bardzo wski margines wszystkich ekspozycji. W takim razie co w zamian? O jakich nowych technologiach w edukacji mwi si w tej chwili w technologicznej szpicy? Prostej i krtkiej odpowiedzi nie ma: nie mona (bez ogromnego zuboenia i uproszczenia) streci targw jednym zdaniem. Targi BETT zdaj si by bowiem ywym dowodem na suszno tez konstruktywistw o tym, e rzeczywisto obiektywna nie istnieje, a poczucie konsensusu na jej temat jest zawsze efektem jej spoecznego konstruowania. Nowe technologie w edukacji tak jak mona je byo zobaczy na hali targowej to zjawisko bardzo rnorodne, wydarzeniom majcym miejsce na BETT mona dopiero nada znaczenie, a mona to zrobi na wiele sposobw. Niezalenie od swojego wyjciowego wiatopogldu na BETT mona znale potwierdzenie (w postaci oferty) kadego stanowiska, choby skrajnie odmiennego na przykad jeli kto uwaa, e nowe technologie to zagroenie znajdzie systemy zabezpiecze, jeli uwaa, e to szansa znajdzie wiele rozwiza na skorzystanie z tej szansy itd. Artyku ten stanowi zatem prb odtworzenia rnych konstrukcji tego czym s, lub mog by nowe technologie w edukacji konstruktorami s tutaj prezentujcy si na targach wystawcy to oni poprzez swoje produkty nadaj znaczenie terminowi nowe technologie w edukacji.

KONKRETNE ROZWIZANIA NIE ABSTRAKCYJNE KOMPUTERY W KLASIETargi charakteryzoway si przede wszystkim du liczb wystawcw, jednak stosunkowo niewielu z nich byo wystawcami uniwersalnego sprztu czy to komputerw, czy to np. tablic interaktywnych przegrywali oni zdecydowanie liczebnie z producentami bardziej konkretnych ofert wdroe technologii do szk. Paradoksalnie Ci drudzy bardzo czsto wykorzystywali tablice interaktywne i komputery, jednak nie stanowiy one obiektu prezentacji, a jedynie narzdzie do zaprezentowania wasnego produktu. Targi BETT wydaj si by zatem pod tym wzgldem o etap dalej ni polska dyskusja o nowych technologiach w szkole, gdzie jednak cigle emocjonujemy si tym CO ma trafi do szk (czytniki e-bookw, laptopy,Rysunek 1 - Samochodzik z czujnikami.

czy moe ju tablety?), KTO ma by wacicielem tego czego (ucze, szkoa, czy moe nauczyciel?), gdzie na przyszo pozostawiajc pytanie o to co ma si z tym czym dzia. Wystawcy targowi wiedz to bardzo dobrze.

2

Przykadem mogo by stoisko jednej z firm, pene laptopw. Jednak to nie laptopy byy przedmiotem reklamowanym. Producent chwali si m. in. wygldajcym na starowieck zabawk samochodzikiem. Spory, czerwony samochodzik jakich wiele, tyle, e z antenk. Ta antenka zdradza, e nie mamy do czynienia ze zwyk zabawk wysya ona informacje z wbudowanych wewntrz czujnikw prdkociomierza, akcelerometru itd. Wszystko to trafia bezprzewodowo do laptopa, ktry te dane przetwarza i w czasie rzeczywistym wywietla. Dzieci mog na pocztek po prostu bawi si zabawk, podczas kiedy komputer wywietla wykres przyspieszenia w ten sposb poprzez zabaw mona zyska poczucie rozumienia relacji pomidzy abstrakcyjnym zapisem wykresu a rzeczywistoci. Jednak prawdziwa nauka (i zabawa!) zaczyna si przy eksperymentach. Mona np. zaproponowa uderzenie samochodzikiem w cian. Komputer pokazuje jaka sia dziaaa wwczas na czujniki mona zada pytanie, jakie konsekwencje dla zdrowia pasaerw miaoby takie przecienie. Nastpnie do karoserii montujemy zderzak. Powtarzamy eksperyment. Zderzak mona doskonali. Jeden laptop i taki samochodzik moe wypeni angaujc treci wiele godzin nauki fizyki. Naley podkreli, e samochodzik poprzez swoje moliwoci i ograniczenia niejako sam siebie definiuje, pokazuje do czego moe zosta wykorzystany. Jest to bardzo dua zaleta, szczeglnie w przypadku dostarczania narzdzi dla nauczycieli, ktrych kompetencje s nisze, dopiero ksztacone wwczas im bardziej konkretne rozwizanie, tym mniejszy stres jego wdroenia.

SPRYTNE ROZWIZANIADla gocia z Polski kolejnym odkryciem moe by rnica pomidzy urzdzeniami i rozwizaniami wykorzystujcymi po prostu komputery (czy szerzej elektronik), a rozwizaniami sprytnymi (ang. smart). Najlepiej zrozumie to na przykadzie uywanych w klasach szkolnych tablic. W Polsce obecnie do duym zainteresowaniem ciesz si tzw. tablice interaktywne (ang. interactive whiteboard), jednak jeli ich wdroenie koczy si tylko na wymianie sprztu, a nie zmianie praktyk nauczyciela i uczniw, to rnica pomidzy tablic interaktywn a zwyk, bia tablic jest taka, jak pomidzy zegarkiem wskazwkowym i elektronicznym nie ma rnicy. Sama elektroniczno ani nowo nie jest wic ju argumentem przetargowym. Sprzedawane Rysunek 2 - Tabliczka Mobi rozwizania musz by sprytne, oferowa jak przewag. Zatem jeli tablica, to oferujca co ekstra na przykad zestaw CM2 firmy ONfinity oferujcy przeksztacenie kadej paskiej powierzchni zdolnej do wywietlania obrazu z komputera (np. monitor komputerowy, telewizor HD, zwyczajny projektor komputerowy) w penosprawn

3

tablic interaktywn za cen ok. 2 ty z - sam sprzt jest bardzo may (wielkoci litrowego kartonika z mlekiem), zatem jest rwnie mobilny. Innym sprytnym pomysem jest mobilna tablica interaktywna Mobi4

3

tutaj rwnie wystarczy dowolny ju posiadany przez szko system

wywietlania obrazu nauczyciel otrzymuje niewielk tabliczk, na ktrej piszc moe wywietla treci na duej jest to rwnie rozwizanie tasze, a dodatkowo uwalniajce nauczyciela z koniecznoci stania przy tablicy.

APPLE OPANOWUJE BRYTYJSK EDUKACJ A NA PEWNO TARGI BETT.Targi BETT 2012 odbyway si zaledwie w 20 miesicy po premierze tabletu firmy Apple (iPad pierwszej generacji swoj premier w wybranych krajach Europy mia maju 2010 roku). Tyle wystarczyo, aby urzdzenie to stao si dominujc (to subiektywne odczucie, nie efekt bada) platform targw. iPad by na targach BETT wszechobecny prym wiody stoiska z oprogramowaniem na iPada choby dostpna w sklepie AppStore za 15 dolarw aplikacja Shakespeare In Bits: Macbeth iPad Edition , ktra umoliwia czytanie, suchanie oraz ogldanie (w formie filmu animowanego) najpopularniejszych sztuk Szekspira (poza Makbetem rwnie Romeo i Julia oraz Sen nocy letniej). Sztuki opatrzone s rwnie komentarzami, sowniczkiem i biografiami gwnych postaci (cznie z map relacji pomidzy nimi). Nawet jeli iPad na stoisku nie by wyeksponowany, to wystawcy byli czsto pytani o to czy ich produkt (np. czujnik do zbierania danych: temperatury, cinienia, zanieczyszczenia powietrza) bdzie wsppracowa z iPadami. Na rynku konkurencj dla wyposaonego w system operacyjny iOS iPada firmy Apple s tablety rnych producentw (np. Samsung, Sony, ASUS) wyposaone w system operacyjny Android, za ktrego tworzenie odpowiedzialna jest firma Google. Wedug szacunkw aktualnych na koniec 2011 roku na caym wiecie tabletw firmy Apple (iPadw) sprzedao si wicej ni tabletw z systemem Android (57% do 36% ). To ciekawe, bo na hali targowej BETT udao mi si zlokalizowa tylko jedno stoisko na ktrym firma ASUS prezentowaa swoje tablety z systemem operacyjnym Android. By moe jakie inne stoiska pominem, ale nie ulega wtpliwoci, e na targach BETT system Android by niedoreprezentowany wygldao bowiem na to, e urzdzenia z systemem iOS maj ok. 99% udziau w rynku, a nie ok. poowy. Skd tak due zainteresowanie t platform w kontekcie edukacyjnym? Nie mona tego rozwaa w oderwaniu od realiw pozaedukacyjnych, gdzie sprzt firmy Apple uchodzi za bardziej prestiowy i jest bardziej podany choby przez dzieci. Wedug badania zrealizowanego w okresie przedwitecznym 2011 roku w USA, a 44% dzieci w wieku 6-12 lat deklarowao, e chciaoby6 5

3 4 5 6

http://www.onfinity.com/Products_Show_05.asp http://www.einstruction.com/products/mobile-interactive-whiteboards http://itunes.apple.com/us/app/shakespeare-in-bits-macbeth/id407223613?mt=8 http://betanews.com/2012/01/26/ipad-share-plunges-as-android-tablets-make-dramatic-gains/

4

dosta na gwiazdk iPada, podczas kiedy tablety z innymi systemami operacyjnymi cieszyy si niemal dwukrotnie mniejszym zainteresowaniem (25%) . Ta cecha iPadw w poczeniu z faktem, e spoeczestwo angielskie jest jednym z bogatszych w Europie moe tumaczy popularno iPada kosztem konkurencyjnych platform. Jednak poza tym oglnym mechanizmem dziaaj rwnie i inne jednym z nich jest popularny w Wielkiej Brytanii (wedug sw wystawcw) program dofinansowanego leasingu sprztu komputerowego (najczciej iPadw wanie). Za pi funtw tygodniowo ucze staje si uytkownikiem wartego 400 funtw iPada. Opat wnosi si przez trzy lata, a wic w sumie finalny koszt urzdzenia to 780 funtw, jednak opata taka uwzgldnia ju ryzyka takie jak kradzie, czy przypadkowe uszkodzenie sprztu przez ucznia, oraz pen, trzyletni gwarancj . Dodatkowo koszt ten mona rozkada pomidzy szko i rodzicw w dowolnej proporcji. Takie narzdzie finansowe wydaje si ciekawym rozwizaniem w kocu nie bez powodu formua leasingu na rynku komercyjnym jest tak popularna: szkoa (a za ni samorzd, ministerstwo, rzd) nie ponosi ryzyka usterek, konserwacji sprztu inwestycja rozoona jest na raty koszt wdroenia jest z gry znany, mona go atwo budetowa, nie trzeba wlicza nieznanych kosztw konserwacji, utrzymania, modernizacji znika problem sprztu przestarzaego po amortyzacji (3 lata) sprzt jest wymieniany na nowy stary trafia wwczas do dzieci lub przechodzi na wasno szkoy w zalenoci od przyjtych ustale.8 7

Samo urzdzenie jest jednak bezuyteczne bez oprogramowania. Tak wielka popularno iPadw idzie jednak w parze z ogromnym zainteresowaniem niezalenych programistw. Jest to czynnik, ktrego nie mona ignorowa, rozwaajc zakup sprztu do szkoy moe si bowiem okaza, e oszczdzajc nawet znaczn kwot na sprzcie skazujemy szko na korzystanie z uboszej biblioteki oprogramowania. iPad to jednak nie tylko same zalety o wadach mona byo dowiedzie si m.in. na stoiskach firm produkujcych systemy zabezpiecze IT dla szk. System iOS z ktrego korzysta iPad nie pozwala bowiem programistom na tak du kontrol uytkownika jak w systemie Android, w zwizku z czym obecnie nie jest moliwe stworzeniena ten system aplikacji zabezpieczajcej uytkownika przed niepodan treci co w oczach wielu dydaktykw moe by argumentem przekrelajcym ten tablet.

TWRCZO, CZYLI ZWYKE TECHNOLOGIE W KONTEKCIE EDUKACYJNYM.

7 8

http://blog.nielsen.com/nielsenwire/consumer/us-kids-looking-forward-to-iholiday-2011/ http://www.hardsoftcomputers.co.uk/apple/ipad2/

5

W wywiadzie udzielonym magazynowi Wired w lutym 1995 roku Steve Jobs wygosi pogld, ktry sta si pniej bardzo popularny w popkulturze: wedug niego kreatywno to tylko czenie elementw, ktre widziao si wczeniej ju gdzie indziej. Tak rozumiana kreatywno moe doprowadzi do odkrycia przeomowych i bardzo poytecznych tworw, a czasem wrcz odwrotnie miesznych pokrak. Targi BETT pene byby przykadw takiej wanie twrczoci, rozumianej jako przenoszenie sprawdzonych, modnych gdzieindziej trendw edukacji trendw. Jednym z nich jest technologia 3D, bardzo popularna w kinematografii oraz elektronice konsumenckiej telewizorach, a ostatnio nawet konsolach do gier i telefonach komrkowych. W zwizku z tym na targach byo mnstwo materiaw edukacyjnych wywietlanych w technologii 3D ludzki szkielet, pracujce serce, budynek. Nie staa za tym jednak adna edukacyjna warto dodana sprawiao to wraenie atrakcyjnego gadetu, brakowao tego elementu sprytu o ktrym pisalimy wyej. Tego typu kalki wydaway si by tanim chwytem marketingowym, nie wnoszcym do edukacji nic istotnego. Innym przykadem twrczoci byo przenoszenie sprawdzonych rozwiza z przemysu gier komputerowych na pole edukacyjne. Na przykad niezwykle popularna seria gier Guitar Hero w ktrej uytkownik za pomoc plastikowej gitary symuluje gr na niej, trafiajc w odpowiednie klawisze. Zdaje si, e gra Guitar Hero staa si inspiracj dla autora aplikacji Instrument Champ , ktra moe by wykorzystana na lekcji muzyki ze skutkiem edukacyjnym. Komputer monitoruje za pomoc mikrofonu dwiki jakie produkuje instrument na ktrym gra ucze jeli dwiki zgadzaj si brzmieniem i rytmem z tym co miao by zagrane, to ucze dostaje wicej punktw. Mona postawi hipotez, Rysunek 3 - Autor aplikacji Instrument e skoro miliony osb wciga gra w Guitar Hero (gdzie gra Champ prezentuje swj produkt nie skutkuje wytwarzaniem realnej kompetencji do gru na gitarze), to moe uda si wytworzy ten sam zapa do nauki gry na prawdziwym instrumencie? Idea taka stoi za caym szerszym trendem nazywanym gamification (of learning) gry komputerowe przycigaj przed ekrany dzieci, ale czsto kompetencje przez nie produkowane nie s przydatne nigdzie indziej poza wiatem gry gamification of learning to trend w myl ktrego naley prbowa skopiowa z gier komputerowych jak najwicej elementw odpowiedzialnych za ich atrakcyjno, ale implementowa je w taki sposb, aby skutkoway one podanymi z punktu widzenia szkoy kompetencjami.10

9

9

http://www.wired.com/wired/archive/4.02/jobs_pr.html http://instrumentchamp.com/

10

6

Innym przykadem takiego procesu bya gra iDance2 , ktra wydaje si czerpa z bardzo popularnej Dance Dance Revolution. W oryginale (gra DDR) uytkownik musi taczy na specjalnej macie naciskajc stopami odpowiednie pola maty w rytm pojawiajcych si na ekranie wytycznych gra produkuje zatem kompetencje przydatne ju nie tylko w grze: mona powiedzie, e w ograniczonym stopniu jest to oglnorozwojowe wiczenie fizyczne, skutkuje zatem podanymi, przydatnymi kompetencjami nieco lepsz sprawnoci fizyczn. Producenci iDance2 przeksztacili ten produkt dla szk umoliwiajc monta nawet 32 mat w jednej sali, dziki czemu szkolne zajcia z wychowania fizycznego mog zamieni si w wieloosobow gr komputerow. Oryginalna gra zdobya na wiecie olbrzymi popularno, zatem z jej szkoln wersj rwnie mona wiza nadziej na zachcenie do wicze szerokiego grona dzieci. Lekcja wychowania fizycznego prowadzona w taki sposb moe wywoywa umiech na twarzy. Kto moe powiedzie, e to przecie kosztowne, e wiczenie takie jest mao warte i e jest to zawracanie gowy. Wemy jednak pod uwag jak wiele dzieci rezygnuje z zaj wychowania fizycznego. By moe zatem mimo wszystko warto wiczy sabiej za pomoc atrakcyjnej dla dzieci formuy, ni nie wiczy wcale? Ostatni przykad tego typu twrczoci jest odwaniejszy ni oba pozostae, mona go bowiem widzie jako szkoln implementacj programw lojalnociowych znanych np. ze stacji benzynowych. Serwis ePraise12

11

jest przeznaczony dla szk, ktre mog go wykorzysta jako

platform do motywowania swoich uczniw do lepszego zachowania. Z programw lojalnociowych zapoyczono tu ide zbierania punktw nauczyciel moe za zdefiniowane przez siebie zachowania przyznawa uczniom punkty (np. za pomoc koledze, przygotowanie nadobowizkowych materiaw na lekcj itp.) lub je odejmowa (np. za bjk, nisk kultur jzyka). Podobnie jak w programach lojalnociowych punkty te wymienia mona na nagrody producenci w swoim przykadowym sklepiku umiecili takie przedmioty jak materiay papiernicze (zeszyty, mazaki), czy sportowe (piki tenisowe itp.). Dodatkowo do serwisu wprowadzono element rywalizacji: uczniowie s pogrupowani w klasy, ktre maj swj wynik, ktry jest sum punktw poszczeglnych uczniw, uczniowie midzy sob rwnie mog rywalizowa na liczb zgromadzonych punktw. To rozwizanie dodaje poprzez zastosowanie TIK komponent sklepu do obecnego w wielu szkoach w Polsce punktowego systemu oceny zachowania. Systemy motywacyjne, czy wychowawcze (a za taki mona uzna system oceniania zachowania) jak powszechnie wiadomo s tym skuteczniejsze, im bardziej konsekwentne i szybkie s wzmocnienia. Niewykluczone zatem, e ten prosty zabieg informatyczny moe w znacznym stopniu zwikszy efektywno tak popularnego ju w Polsce systemu.

11 12

http://www.idancegame.com/ http://epraise.co.uk/

7

DOBRZE ZNANE ROZWIZANIA W CIGEJ EWOLUCJI.Poza twrczymi nowociami targi byy pene rozwiza ju dobrze znanych, ktre s nieustannie rozwijane, wzbogacane o nowe moliwoci. Przykadem rozwizania z tej kategorii s gry edukacyjne znane ju od co najmniej kilkudziesiciu lat, jednak cigle rozwijane: na przykad firma MangaHigh13

prezentowaa pakiet gier edukacyjnych, gwnie z matematyki. Nowatorsk

waciwoci gier jest zintegrowany z nimi panel dla nauczyciela, ktry moe wyznacza uczniom cele (termin na osignicie jakiego wyniku w danej grze), a pniej analizowa ich postpy, dziki czemu wiadomo kto radzi sobie wietnie, a kto gorzej, dziki czemu mona skoncentrowa uwag nauczyciela na uczniach, ktrzy wymagaj pomocy. Gry zdecydowanie rozszerzaj rwnie swj zakres przedmiotowy oprcz bardzo popularnej matematyki, ktra dobrze przekada si na system gier ze wzgldu na klarowno regu matematycznych pojawiaj si rwnie i inne, czsto blisze przedmiotom humanistycznym propozycje. Przykadem z dziedziny edukacji ekonomicznej moe by gra Bamzonia14

- gracz uczy

si podstawowych poj z zakresu ekonomii (np. co to s pienidze) na przykadzie fikcyjnej, komputerowej krainy, tytuowej Bamzonii wanie. Bardziej kontrowersyjnym przykadem s gry historyczne o tytuach: The Plague i Slave Trade . W obu przypadkach wedug producenta chodzi o to, aby dziecko poprzez odgrywanie roli postaci historycznej uwikanej w wydarzenia historyczne (w pierwszym wypadku jest to epidemia dumy, w drugim handel niewolnikami) nauczyo si wicej o pewnym zjawisku historycznym. Dyskusyjne s jednak rodki w jaki osiga si zaangaowanie gracza. Na przykad film reklamowy do pierwszej z gier16 15

pokazuje fragment rozgrywki typu Tetris w

ktrej klockami s zawinite w cauny ciaa, ktreRysunek 4 - Fragment rozgrywki w "The Plague"

naley ukada tak, aby nie pozostawia wolnej przestrzeni. Kilka sekund pniej dowiadujemy si, e

gracz bdzie musia dokonywa trudnych wyborw, a na ekranie pokazuje si waga, na ktrej po rnych stronach stoi mama gracza i zoto. Rozszerzenie zakresu przedmiotowego zdaje si dotyczy rwnie i elektronicznych zasobw edukacyjnych. Na targach znalaz si na przykad producent multimedialnego podrcznika do nauki muzyki . Jest to bardzo ciekawe poczenie, bowiem muzyka to zjawisko, ktre niezwykle17

13 14 15 16 17

http://www.mangahigh.com/en/ http://www.bamzonia.com/ http://www.playinghistory.eu/ http://www.gametrailers.com/video/debut-trailer-playing-history/707788 http://www.focusonsound.com/

8

trudno (o ile to w ogle moliwe) opisa na kartce papieru (szkoda, e Pastwo tego nie sysz). Podrcznik do muzyki zyskuje zatem na takim przeniesieniu w rzeczywisto multimedialn bardzo duo, jest zatem w sprytny przedstawia jak realn warto dodan. Powoli ale systematycznie rosn rwnie bazy danych, podrcznikw i innych materiaw edukacyjnych. Ten kumulatywny wzrost na przestrzeni ostatnich kilkunastu kilkudziesiciu lat doprowadzi do powstania platform takich jak Autology , ktre zbieraj przejrzane i zatwierdzone do uytku szkolnego materiay od wielu wydawnTIKw, dostarczajc je w pakiecie szkoom i uczniom. Obecnie to ju naprawd pokane i kompletne bazy zasobw edukacyjnych. Rozwizania tego typu konkuruj z normalnym Internetem, w ktrym jest jak dobrze wiemy wszystko i pery i mieci. W zbiorach Autology wszystko jest certyfikowane, zatem wedug producenta lepsze i bezpieczniejsze. Ciga ewolucja dotyczy rwnie szkolnych systemw zabezpiecze. Zabezpieczane jest wszystko i na kady moliwy sposb: ucze przed niepodan treci, sprzt przed uczniem, sprzt przed kradzie lub nieszczliwym przypadkiem. Producentom konkurujcym o jak najlepsze rozwizanie w tej dziedzinie atwo tutaj popa w przesad i pj o krok za daleko. Na przykad producent oprogramowania NetOp School19 18

zawar w module dla nauczyciela specjaln

zakadk o nazwie Attention, ktra wedug folderw reklamowych dziaa nastpujco: Blokada ekranu, klawiatury i myszy jednego, kilku lub wszystkich uczniw gwarancj na natychmiastow uwag i skupienie. Oprogramowanie to umoliwia nauczycielowi w kadym momencie podgld pulpitu kadego komputera, a nawet przejcie nad nim penej kontroli (rwnie nagrywanie tej aktywnoci), dodatkowo nauczyciel moe dowolnie filtrowa aplikacje i obszary Internetu, z ktrych uczniowie mog korzysta lub nie. Do tematu bezpieczestwa mona rwnie podej na poziomie wyszym infrastrukturalnym wiele firm oferowao specjalny sprzt sieciowy, ktry ju na etapie kabla od Internetu czy sieci Wi-Fi umoliwia dostp do jednych zasobw, a uniemoliwia dostp do innych (np. do Facebooka tak, ale bez czatu Facebooka itd.). Obecne byy rwnie starowieckie systemy zabezpiecze analogowych takich jak zamki, czy cae drzwi, ale wzbogacone o element elektroniczny np. skaner odciskw palcw. Rozwizania wspierajce kreatywno. Na targach BETT bardzo duo producentw reklamowao produkty i usugi, ktre cznie mona by nazwa rozwizaniami wspierajcymi kreatywno i twrczo. Pierwszy z brzegu przykad to oprogramowanie Stopmotionpro , ktre zamienia zwyky komputer z kamerk internetow w szkolne studio do animacji poklatkowej. Wystarczy zwyky ludzik z plasteliny, szmaciana lub druciana kukieka i domek dla lalek, eby sta si reyserem filmu animowanego wykonanego w technice animacji poklatkowej. Rezultaty byy imponujce, a wszystko to za koszt okoo tysica18 19 20 20

http://uk.autology.org/ http://www.netop.com/classroom-management-software/products/netop-school http://www.stopmotionpro.com/

9

zotych (pakiet oprogramowania + wysokiej jakoci kamera). Dla ekstrawertykw, ktrzy nie maj cierpliwoci do fotografowania tysica klatek zanim ujrz efekt kocowy firma realillusion najciekawszych Dziki takiemu opcji byo21

oferuje

rne rodzaje oprogramowania do animacji. Jedn z oprogramowanie (sensor + wsppracujce z sensorem Kinect firmy Microsoft. poczeniu oprogramowanie) aby wyprodukowa swj wasny film animowany naleao tylko wybra posta i sceneri (wiele ju przygotowanych postaci jest w pakiecie), a nastpnie samemu wykona ruch, jaki miaaby wykona posta (np. elfa) na filmie. ZatemRysunek 5 - Pracownik realillusion demonstruje animacj "na ywo"

mamy tu tworzenie filmu 1:1 od ruchu ucznia do ruchu postaci na ekranie. Zalet takiego rozwizania jest rwnie to, e uczniowie graj, ale nie pod

wasn twarz, a za pomoc awatara std nawet Ci mniej miali mog bez obaw prbowa. Alternatywnie mona skorzysta z robicego wraenie oprogramowania Muvizu . Jest to oprogramowanie do tworzenia animacji, bazujce na znanym raczej z gier komputerowych silniku Unreal Engine. Bardzo wane w tym przypadku jest to, e oprogramowanie to jest darmowe do uytku niekomercyjnego i edukacyjnego! Efekty pracy programu, ktre mona podziwia na jego witrynie internetowej naprawd robi wraenie. Producenci twierdz, e oprogramowanie jest atwe w uyciu i szybkie (twrz filmy w godziny, nie miesice). Gotowe filmy atwo jest przesa do portalu YouTube ju w momencie pisania tego artykuu znajduje si w nim nieco produkcji po polsku. Dla szk preferujcych reportae nad filmy animowane oferowano kompletne walizki kreatywnoci . W metalowej walizce w zalenoci od budetu jaki na niRysunek 6 filmowa "walizka23 22

przeznaczylimy mog si znajdowa na przykad: kamera, statyw, arkusz zielonego materiau (jako to sceny, aby pniej moliwe innego byo obrazu), podoenie laptop z zamiast niegokreatywnoci"

dowolnego

odpowiednim

oprogramowaniem, mikrofon i drobiazgi potrzebne do poczenia tego w zestaw. Walizka taka kosztuje ok. 20 ty zotych, jednak oferuje ju spore moliwoci stworzenie profesjonalnie wygldajcej prognozy pogody, reporta z imprez szkolnych (ciekawy projekt edukacyjny), cay21 22 23

http://www.reallusion.com/popvideo/ http://www.muvizu.com/ http://www.planetdv.net/Content/Live_Video_Production/

10

proces produkcji i uwolnienia materiau na pytach DVD lub przez internet wszystko to jest moliwe. Niektrzy ponad telewizj stawiaj radio i wanie dla nich oferowane byy kompletne rozwizania na szkoln radiostacj (sowo radiowze zupenie nie pasuje do skali przedsiwzicia). Rozwizania radiowe s z reguy tasze od tych zwizanych z wizj, co z pewnoci warto wzi pod uwag. Na stoisku mona byo przymierzy si do kilku kompletnie wyposaonych stacji radiowych24

(jedna z nich na zdjciu). Cena za najlepszeRysunek 7 - Przykadowe miejsce pracy ucznia-radiowca

studia oscyluje wok 60 000 z. To niemao, ale mwimy tu ju o zestawie

profesjonalnym, ktry pozwala zdobywa dowiadczenie niemal zawodowe. Moemy przyjmowa na anten rozmwcw telefonicznych, robi wywiady w studiu i poza nim, transmitowa swoje audycje zarwno za porednTIKwem fal radiowych, jak i Internetu itd. Jeli te do drogie rozwizania s zbyt drogie, to mona byo zainteresowa si np. jzykiem programowania YOUSRC . Jego autorzy przekonuj, e jest on wyjtkowo przystpny dla dzieci w wieku szkolnym, zapewnia dobre wsparcie spoecznoci (poprzez portal internetowy, moderowany pod katem bezpieczestwa dzieci), a do tego kod napisany w tym jzyku moe by wykonywany bez modyfikacji na smartfonach z systemem operacyjnym Android. Producenci oferuj gotowe schematy lekcji w formie prezentacji PowerPoint, panel dla nauczyciela i wsparcie nauczycielskie na forum zacht jest wic bardzo duo. Twrcy s przekonani, e YOUSRC jest najlepszym wstpem do wychowania modych deweloperw aplikacji mobilnych.25

ROZWIZANIA ODBIORCW .

DOSTOSOWANE

DO

RNEGO

POZIOMU

KOMPETENCJI

Przysuchujc si dyskursowi na temat nowych technologii w szkoach mona doj do bdnego wniosku, e wane cele, ktre chcemy przez TIK osiga maj charakter czarno-biay, zerojedynkowy. Albo s osignite w 100%, albo wcale. Albo mamy te szkoy zinformatyzowane, albo nie. Albo nauczyciel si posuguje TIK na lekcjach, albo nie. I tak dalej. Nic bardziej mylnego. Na targach znalazo si kilku producentw, ktrzy sprowadzali na ziemi bujajcych w obokach zwolennikw nowych technologii, przypominajc im, e TIK to nie tylko elektronika, to po prostu24 25

http://schoolradiosolutions.co.uk/ http://www.yousrc.com/

11

komunikacja. W kocu TIK to akronim od technologii informacyjnych i komunikacyjnych. I tak wrd wielu stoisk wypenionych po brzegi ekranami, technologi 3D, plazm, bitami i bajtami sta nic sobie z otoczenia nie robic producent farby ciennej Nie bya to byle jaka farba, tylko ideapaint26

- farba, ktra zamienia pomalowan powierzchni w bia tablic cieraln. Dziki temu

otrzymujemy pokj, ktry staje si platform do komunikacji zdjcia przedszkoli pomalowanych w taki sposb (tzn. raz pomalowanych farb, a nastpnie przez dzieci) robiy niesamowicie pozytywne wraenie. A w dodatku takie TIK wymaga jedynie kompetencji do czytania i pisania, zatem dajmy odbiorcom dzieciom nauczycielom narzdzie, na ktre s przygotowani. Technologie prezentowane na BETT byy szyte na miar zrnicowanych moliwoci odbiorcw nie wszyscy producenci zakadali, e nauczyciele s hakerami. wietnym przykadem s tutaj urzdzenia SRS (student response systems, clickers), czyli w najprostszej postaci zestawy go gosowania znane z teleturnieju np. Milionerzy, gdzie kada osoba z publicznoci ma okazj we waciwym momencie wypowiedzie si na jaki temat. Korzyci s do oczywiste - mona w zajcia wczy wszystkich uczniw, nie tylko tych najaktywniejszych (udzia w gosowaniu jest atwiejszy ni zgoszenie si do odpowiedzi), nauczyciel ma szans na bieco dowiadywa si, czy jego klasa nada za nim, czy nie, jakie s najpopularniejsze bdy, moe rwnie tworzy (i sprawdza!) quizy, ktrych wyniki mona oglda natychmiast po ich przeprowadzeniu. To oferuj modele najprostsze (zestaw takiego prostego sprztu dla caej klasy to Rysunek 8 - Zaawansowany "kliker". koszt ok. 3 000 z), natomiast w ofercie s rwnie urzdzenia duo bogatsze w moliwoci. Przykadem jest urzdzenie WordPad firmy WordWall , gabarytw pirnika, z pen klawiatur QWERTY i kolorowym wywietlaczem porodku (patrz zdjcie). Sekretem funkcjonalnoci tego urzdzenia jest doczane do niego komputerowe oprogramowanie. Za jego pomoc mona jeszcze bardziej zaangaowa uczniw. Krtka demonstracyjna lekcja z udziaem publicznoci miaa taki mniej-wicej schemat:27

1. Postawienie pytania przez nauczyciela (dlaczego Mieszko I polubi Dobraw). Dziki temu, e na urzdzeniu jest ekran i klawiatura kady moe co wpisa. 2. Po chwili propozycje odpowiedzi pojawiaj si na ekranie, ktry widz wszyscy. 3. Propozycje s modyfikowane i przeksztacane w opcje do gosowania na skali szacunkowej (jak duy wpyw dany czynnik mia na decyzj Mieszka I), kady przy pomocy swojego urzdzenia gosuje nad kadym czynnikiem, 4. wyniki s natychmiast widoczne na tablicy.26 27

http://www.ideapaint.com/ http://wordwall.co.uk/

12

atwo mona taki prosty scenariusz zaadaptowa do lekcji WOS, czy jzyka polskiego. W przypadku zestaww SRS najwyraniej wida jak atwo mona dopasowa stopie zaawansowania rozwizania technologicznego, do stopnia zaawansowania nauczyciela najprostszy zestaw wymaga od nauczyciela wycznie sformuowania pytania reszta dzieje si automatycznie. Zestaw zaawansowany wymaga nieco kompetencji komputerowych, cho rwnie niezbyt wiele, a za to odwdzicza si bardzo rozbudowan funkcjonalnoci. Brak kompetencji koniecznych do wdroenia technologii nie musi dotyczy koniecznie nauczycieli, problem moe dotyczy rwnie i uczniw. W takim wypadku ciekawe rozwizanie to dugopis Livesrcribe . Jest to komputer zamaskowany pod postaci dugopisu. Jego zadaniem jest nagrywanie podczas robienia notatek i czenie tego co dzieje si wok notujcego z tekstem. Dlatego pniej, odczytujc notatki moemy szybko powrci do tego, co dziao si na zajciach (dosownie wskazuje si dugopisem fragment zdania, sowo, a ten odtwarza dosownie to, co byo wwczas mwione). W ten sposb nic z zaj nie ma szansy umkn uczniowi. Koszt urzdzenia to od 300 do 1000 z, do tego naley doliczy koszt specjalnych notesw (ok. 25 z za sztuk). W zwizku z problemami kompetencyjnymi potencjalnie moliwymi zarwno po stronie nauczycieli jak i uczniw szuka naley technologii, ktre bd dopasowane na miar moliwoci ich odbiorcw w danej, konkretnej szkole. Technologie dobrze dopasowane staj si wwczas przezroczyste dla ich uytkownikw su tylko do wykonania jakiej czynnoci, nie ogniskuj na sobie uwagi. Wikszo osb ma na przykad wystarczajce kompetencje do obsugi zegarka, przez co jest to dla nich technologia przezroczysta osoby takie nawet na poziomie jzyka nie mwi zatem, e korzystaj z zegarka, a po prostu sprawdzaj godzin, mierz czas itd. Na tym poziomie jzykowym wane jest, abymy unikali korzystania z TIK na zajciach, a po prostu pokazywali ab, symulowali rozbudow miasta itd. Kolejn przykadow technologi, ktra nawet w przypadku niskich kompetencji komputerowych moe by po prostu wykorzystywana, moe by przezroczyst jest ca gama urzdze nazywanych wizualizerami . Wizualizer to urzdzenie, ktrego podstawowym zadaniem jest powikszanie maych przedmiotw do wikszej skali, najczciej jest to kamera na specjalnym statywie z wbudowanym systemem owietlenia. Podstawowe wersje tych urzdze wymagaj od uytkownika tylko tyle, aby je wczy i umieci przedmiot w odpowiednim miejscu maszyny. Dziki temu kady ucze moe lepiej przyjrze si pomocom naukowym na historii, geografii, czy obejrze dokadniej eksperyment. Nieco bardziej zaawansowane modele pozwalaj na nagrywanie pokazywanych przedmiotw (choby wspomnianego eksperymentu chemicznego) i atw publikacj nagra np. w serwisie YouTube. Przy pomocy dodatkowych akcesoriw mona na nagraniu robi notatki (np. zaznaczy poziom cieczy przed podgrzaniem). A wszystko to po zaledwie kilkunastominutowym szkoleniu.28 29 29 28

http://www.livescribe.com/int/ http://www.elmoglobal.com/en/html/what/01.aspx

13

Kolejnym przykadem zasugujcym na uwag byy niewielkie urzdzenia zasilane bateriami, ktrych zadaniem byo zbieranie danych o otoczeniu. Wariantw tych urzdze byo bardzo duo, mogy one mierzy temperatur, czysto powietrza, byo nasonecznienie, duo. natenie dwiku, byy wilgotno i tak dalej, i tym podobne pomysw naprawd aby Urzdzenia wynik. takie niezwykle proste w obsudze wystarczyo je wczy, uzyska30

Bardziej

zaawansowane modele

posiaday wasn pami,

modu GPS i moliwo komunikacji z komputerem (niekoniecznie PC, rwnie systemami mobilnymi). Rysunek 9 - Dysk z czujnikami. Dziki temu a prosiy si o wykorzystanie w ramach projektw edukacyjnych. Mapa zanieczyszczenia miasta Zambrowa nic prostszego: po prostu wrczy urzdzenie uczniowi, wczy i nastpnie jedzi rowerem po okolicy. Na koniec przesa wyniki do komputera i opisa. Klimat miasta? Nasonecznienie? Warunki do uprawy rolin? Przykadw jest naprawd bardzo duo. Wydaje si, e nauczyciele przedmiotw przyrodniczych mog by takim urzdzeniem bardzo zainteresowani. Szczeglnie, e od roku szkolnego 2011/2012 projekt edukacyjny jest obowizkowy ju we wszystkich klasach gimnazjalnych. Stoisko firmy Learningvalley mogo dostarczy kolejnych inspiracji: firma oferuje pakiet oprogramowania presentations2go , razem ze specjalnym, mobilnym komputerem. Rozwizanie to suy do nagrywania lekcji, czy te np. konferencji. Oferuje zautomatyzowan produkcj wysokiej jakoci i bardzo wygodnych webcastw filmw wideo odtwarzanych przez internet. Uytkownik kocowy (ucze), ktry nie mg uczestniczy w lekcji, albo ktry uczestniczy, ale chciaby sobie niektre fragmenty powtrzy ma do dyspozycji bardzo wygodny panel, ktry pozwala jednoczenie widzie prezentera oraz tablic (niewane, czy jest to tablice interaktywna, czy zwyka tablica na kred), dowolnie manipulowa tymi elementami, oznacza najwaniejsze fragmenty (dodawa je do ulubionych) oraz wiele innych. Naprawd warto zapozna si z nagranym za pomoc tego rozwizania wykadem demonstracyjnym, aby poczu jak wygodne jest to rozwizanie . Trudno przeceni warto takiego systemu w szkole. Mona przy jego pomocy tworzy bibliotek wasnych, szkolnych zasobw, ktre zostaj w szkole na zawsze nawet po przejciu na emerytur32 31

30 31 32

http://globisens.com/labdisc-models http://www.presentations2go.eu/index.php/products/rich-media-recorders

http://demo2.presentations2go.eu/p2gplayer/sslviewer.html?path=OEB2010/2011/07/05/1/video_post.wmv

14

wietnego nauczyciela, jego wykady pozostaj dla kolejnych pokole uczniw ju na zawsze. Mona powiedzie, e szkoa tworzy w ten sposb swoj ma Akademi Khana . Wszystkie opisane w tej czci produkty i rozwizania czy to, e nie wymagaj one od uytkownika wysokich kompetencji komputerowych, a oferuj jednak sensowne wczanie TIK w proces nauczania, wymierne korzyci. Oczywicie nie oznacza to, e na takich technologiach mona zaprzesta procesu modernizacji polskich szk docelowo chcielibymy, aby kompetencje komputerowe i informatyczne nauczycieli rosy tylko w taki sposb mona oczekiwa wzrostu analogicznych kompetencji po stronie uczniw bo w kocu o to przecie chodzi. Jednak zanim to si stanie, mona zainteresowa si tymi technologiami przejcia ze wiata zupenie analogowego, do wiata cyfrowego, wiata TIK. agodnego przejcia.33

ROZWIZANIA NA SKAL SYSTEMU EDUKACJI .Dotychczas omwione rozwizania kierowane byy do pojedynczych uczniw, nauczycieli, czy szk. S to rozwizania, ktre mona wdraa z dobrym skutkiem w pojedynk w jednej szkole, w jednej klasie, a nawet zupenie indywidualnie (jeden ucze). Osobn kategori stanowi produkty i rozwizania, ktre s kierowane do caych systemw edukacyjnych - o wdroeniach lokalnych nie ma mowy, wwczas zatraca si sens przedsiwzicia lub przynajmniej znaczco go zubaa. Jednym z takich ciekawych rozwiza zaplanowanych na du skal by portal O 2 learn . Ide tego przedsiwzicia jego autorzy podsumowuj tak: Budujemy najwiksz klas w Wielkiej Brytanii, a zaraz pniej dodaj Tworzymy bibliotek lekcji powtrkowych od wietnych nauczycieli z caego kraju. Rozpoczli od konkursu 45 tysicy funtw dla nauczyciela i szkoy (w stosunku 15 do 30), ktry wygra w konkursie na najlepszy, krtki (5-15 minut) filmik powtrkowy. Konkurs wywoa podan reakcj platforma pena jest darmowych lekcji powtrkowych. I to nie byle jakich w kocu prace te wysyaj nauczyciele wierzcy w to, e ich lekcja ma szanse na nagrod istnieje zatem pewna autoselekcja materiau. W efekcie Brytyjczycy (i wszyscy inni wadajcy angielskim) maj do dyspozycji bardzo wiele darmowych i zwykle wysokiej jakoci materiaw edukacyjnych, marka O2 lepiej si kojarzy, a najlepsi nauczyciele i szkoy s bogatsze. Wszyscy zyskali. Kolejny wany i zasugujcy na uwag pomys to platforma dla szk, ktre chc lepiej ksztaci nie tylko wiedz uczniw, ale rwnie ich przedsibiorcz i krytyczn postaw obywatelsk. Every1speaks35 34

to portal, ktry ma uatwia rozwizywanie problemw. Pierwszym etapem

(zasadzenie pomysu) jest postawienie problemu (choby jednego zdania) i zbiorowy wysiek majcy na celu skonkretyzowanie problemu w przemylan propozycj. Autorzy utrzymuj, e

33 34 35

http://www.khanacademy.org/ https://www.o2learn.co.uk/ http://www.every1speaks.com/

15

posugujc si m.in. zdobyczami nauki oraz nowymi trendami (np. grywalizacja edukacji) stworzyli portal, ktry ten etap procesu wietnie facylituje. Autorzy do ilustracji tego procesu uywaj metafory drzewa: na pocztku mamy etap sadzenia (postawienie problemu), nastpnie etap sadzonki, w ktrej pomys jest z udziaem spoecznoci doskonalony tak, aby mg zmierzy si ze wiatem. Kolejny etap to pomys ugruntowany, ktry moe zmierzy si z zewntrzn krytyk w zasadzie gotowy do wdroenia. Ostatnim etapem jest pomys owocny, wdroony w dziaanie, ktry przynosi ju efekty. Niestety platforma jest patna, ale sama idea bardzo cenna.

KADY JEST INNY INDYWIDUALIZACJA NAUKI.Na targach obecni byli wystawcy, ktrzy czyo wpisywanie si w nony ostatnio w Polsce (m.in. za spraw ministerialnego projektu dot. indywidualizacji ksztacenia) termin indywidualizacji (nauki). Na targach BETT wydzielony zosta specjalny obszar przeznaczony dla wystawcw, ktrych oferta w jaki sposb wizaa si ze specjalnymi, indywidualnymi potrzebami edukacyjnymi. Ciekawym przykadem bya elektroniczna platforma suca do badania profilu poznawczego uczniw ePace . Za jej stworzenie odpowiada Rod Nicolson, profesor psychologii z Uniwersytetu w Sheffield - jest to narzdzie psychologiczne, z normami dla populacji uczniw Wielkiej Brytanii. Autorzy tego rozwizania proponuj modelowe wdroenie, w ktrym szko wykupuje dostp do elektronicznej platformy testu, nastpnie uczniowie przy pomocy komputera s testowani. W ten sposb powstaje seria raportw (przykadowe dostpne s na stronie internetowej), do ktrych dostp ma nauczyciel, powstaj rwnie raporty indywidualne, skierowane do poszczeglnych uczniw. Kady profil ucznia skada si 11 wymiarw, m.in. pamici wizualnej, zdolnoci do suchania, podejmowania decyzji, skupienia itd. Wyniki przedstawione s na tle norm dla populacji uczniw. Raport uczniowski tumaczy jakie silne i sabe strony ma ucze. W sytuacji idealnej nauczyciel jest w stanie dziki wynikom pomc w zwalczeniu indywidualnych trudnoci kadego z uczniw profil nie jest bowiem niezmienny, mona prbowa poprawia swoje wyniki (a poprzez to rwnie skuteczno uczenia si). Po p roku lub roku mona powtrzy test, aby sprawdzi, czy wyniki si poprawiy. Bardzo trudno byo wybra spord setek ofert dotyczcych specjalnych potrzeb edukacyjnych kilka, ktre zasuguj na wyrnienie byy one bardzo zrnicowane, co zrozumiae, skoro maj odpowiada na indywidualne potrzeby bardzo rznych uczniw. Kompleksow ofert prezentowan na duym stoisku prezentowaa firma Mayer Johnson . Byy tam urzdzenia wspomagajce komunikacj aparaty suchowe, wzmacniacze dwiku, albo bardzo proste zestawy do komunikacji paletka z duymi, kolorowymi przyciskami, na ktrych dodatkowo s rysunki. Jest klawisz tak, nie, jedzenie komunikaty mona modyfikowa. Poza tym klawiatury uatwiajce37 36

36 37

http://www.epaceonline.com/ http://www.mayer-johnson.com/

16

pisanie (wiksze, kontrastowe klawisze), systemy sterowania komputerem za pomoc podmuchu, wzroku. Naprawd bardzo rne i bardzo potrzebne urzdzenia, cigle ulepszane. Bardzo ciekaw innowacj z dziedziny inkluzji, dostpnoci by niedawno wynaleziony instrument muzyczny Skoog . Obserwacj, ktra doprowadzia do jego stworzenia byo to, e tradycyjne instrumenty muzyczne bardzo czsto s niedostpne dla dzieci o ograniczonej sprawnoci pomylmy o skrzypcach, akordeonie, fortepianie, gitarze wszystkie wymagaj precyzji i wyczucia, a czasem stan zdrowia odbiera te cechy. Skoog to instrument dla kadego. Ma posta biaego szecianu wykonanego z mikkiej pianki, a z kadej ciany wystaj kolorowe pkule. Naciskajc na te pkule wydajemy dwiki. Gra si zwykle rk, cho niewykluczone s i inne czci ciaa. Mona gra proste melodie, ale w Internecie opublikowanych jest wiele filmikw pokazujcych wykonania popularnych piosenek na Skoog. Naley pamita, e w zaoeniu Skoog jest instrumentem inkluzyjnym dla kadego. Nie tylko dla osb ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Nie naley ba si tego wynalazku w szkole masowej moe on si w niej fantastycznie sprawdzi.38

CZY EBY BY CYFROWYM, TRZEBA BY BOGATYM?Targi BETT powiedzmy to jasno to przedsiwzicie biznesowe. Wystawcy pac za stoiska, daj za swoje usugi zwykle pienidzy. Std mao byo na hali targowej przykadw ofert darmowych, wykorzystujcych ju istniejce zasoby (nie trzeba nic kupowa). O tych wicej sycha byo na obrzeach hali, w salach, w ktrych odbyway si towarzyszce targom wykady. Wrd prelegentw byli nauczyciele, dyrektorzy, urzdnicy owiatowi i eksperci zarwno brytyjscy, jak i zagraniczni. Ciekawe, e wielu prelegentw podkrelao co zakrawao w tym miejscu na herezj e chcc poprawia wyniki wcale niekoniecznie trzeba wielkich rodkw finansowych. Mwiono, e sekretem jest skorzystanie z zasobw, ktre i tak ju s w szkole, cho nie s wasnoci szkoy. Chodzio o zasoby uczniw telefony komrkowe zarwno te sprytne (smarfony), jak i te gupie (dumbfony), konsole do gier, komputery domowe stacjonarne i przenone. W kocu wspczesne telefony maj moc obliczeniow porwnywaln, a czsto wiksz od dawnych superkomputerw. Przykadem wykorzystania by prosty eksperyment jednej z nauczycielek, ktra rozsyaa do swoich uczniw po lekcjach proste pytania dotyczce lekcji, za pomoc wiadomoci SMS. Wyniki tego eksperymentu byy bardzo zachcajce. Nie mona zatem zapomina o tym, e czsto aby uczyni szko bardziej cyfrow wcale nie trzeba pienidzy, faktur i nowego, lnicego sprztu. Wystarczy ch i zmiana w gowie.

38

http://skoogmusic.com/

17

PODSUMOWANIETargi BETT 2012 daj wspania perspektyw do mylenia o tym jak moe wyglda wdraanie nowych technologii w polskich szkoach. Jest to perspektywa bardzo cenna w sytuacji, kiedy od duszego czasu trwa publiczna debata na temat cyfryzacji polskich szk, ostatnio pod hasem rzdowego programu Cyfrowa Szkoa. Osob zanurzon w tym dyskursie moe zdziwi, e o wyszoci tabletw nad komputerami (wzgldnie vice versa) si tam nie rozmawia. Sam komputer per jest rzadko obiektem wystawowym sprzedaje si korzyci z wdroe, zyski (np. wysze wyniki edukacyjne, czy wiksze zaangaowanie uczniw), to dua, kluczowa rnica. To bardzo istotne, bo czsto to samo narzdzie (powiedzmy tablet) moe by rnie ocenione, w zalenoci od tego jakich efektw oczekujemy Ci, ktrzy oczekuj zwikszonego zaangaowania uczniw poprzez tak technologi mog si nie zawie, Ci ktrzy oczekuj zwikszonych wynikw edukacyjnych lub mniejszego obcienia nauczycieli mog zawie si potwornie. Zatem po pierwsze: tagi BETT ucz, e naley w pierwszej kolejnoci osign konsensus w zakresie tego co technologie polskiej szkole maj da? Targi BETT pokazuj rwnie, e odpowied na takie pytanie moe by bardzo rna propozycji tego co mona osign poprzez technologi byo bardzo duo i co bardzo wane czasem korzyci te si wykluczaj Mona na przykad uzna, e nowe technologie to przede wszystkim zagroenie cyberprzemoc, pedofili, niezweryfikowan wiedz, a w dodatku sprzt w szkole mona zniszczy, wama si na niego, czy nawet ukra jeli za cel wemiemy ochron przed takimi zagroeniami, to dostaniemy odpowiednie oprogramowanie, sejfy na linie papilarne, szafy pancerne, filtry treci, czy programy multimedialne zawierajce jedynie sprawdzon i bezpieczn wiedz. Jeli wprost przeciwnie kto uwaa, e nowe technologie to przede wszystkim dostp do nieograniczonych rde wiedzy znajdzie inne oprogramowanie, programy edukacji informacyjnej i medialnej, systemy e-learningowe itd. Jeli kto uwaa, e nowe technologie to rodek do zmniejszenia obcienia nauczycieli, to rwnie znajdzie co dla siebie oprogramowanie wspomagajce ocenianie prac uczniowskich, druk dokumentw szkolnych (np. wiadectw), czy e-zasoby edukacyjne, zdejmujce z nauczyciela konieczno powtarzania w kadej klasie tych samych truizmw. Mona tak wylicza do dugo cay artyku jest przegldem rozmaitych wdroe technologii, realizujcych bardzo rne cele. Uywajc metafory mona powiedzie, e obecnie debatujemy o tym, czy kupi motek z uchwytem gumowanym, metalowym, czy drewnianym, a wszystko to pod hasem stosowania motka. Powinnimy raczej rozmawia o tym jaki dom chcemy zbudowa (a moe nie dom, tylko wanie samochd?).

18