01.02.2013

1

Hipotezlerin test edilip onaylanması için çeşitli istatistiksel testler kullanılmaktadır.

Fakat... ◦ Her istatistik teknik her tür analize elverişli değildir.

◦ Modele veya hipoteze uygun test istatistiği

seçilmedikçe sonuçlar anlamlı olmaktan uzaklaşır.

Statistical Package for the Social Sciences

Bilgisayar yazılımı

İstatistiksel verileri analiz etmeye yardımcı

Birçok disiplin tarafından kullanılıyor.

Veri dosyalarının uzantısı “sav”

Analiz çıktılarının uzantısı ise “spo veya spv”dir.

01.02.2013

2

Tüm veri dizisinin toplanmasi ve bu toplamin veri sayısına bölünmesi ile elde edilen bir sayıdır

Elimizdeki veriler küçükten büyüğe doğru

sıralandığında orta noktada olan değere medyan adı verilir.

Eğer veri setini oluşturan gözlem sayısı tek ise medyan orta noktadır.

Eğer gözlem sayısı çift sayı ise medyan orta noktadaki iki gözlemin ortalamasına eşit olacaktır.

Mod elimizdeki ‐ Mod, veri setinde en çok tekrar eden

değere verilen isimdir.

Mod değerinin de medyan da olduğu gibi en

önemli üstünlüğü en büyük ve en küçük değerleri

dikkate almaması nedeniyle uç değerlerden

etkilenmemesidir.

01.02.2013

3

Veri değerlerinin aritmetik ortalamadan farklarının karelerinin toplamının veri sayısı -1'e bölümünün kare köküdür

Basit anakütle için kilogram birimi ile veri (4, 8, 12) olsun.

Aritmetik ortalama 8 olur

Kare toplamlarının ortalaması olan varyans

[(4-8)2+(8-8)2+(12-8)2]/2 = 32/2 = 16 olur ve kilogram kare birimi ile verilir.

Standart sapma 16 nin karekökü olup 4 değerdedir ve kilogram birimi ile ölçülür.

1) Yaşınız?

a) 15-20 b) 21-35 c) 36 ve üstü

2) Cinsiyetiniz?

a) Kadın b) Erkek

3) Hangi futbol takımını destekliyorsunuz?

a) Beşiktaş b) Fenerbahçe c) Galatasaray d) Trabzonspor

e) Desteklemiyorum f) Diğer (belirtiniz) ……………………………

4) 2010-2011 sezonunda hangi takımın şampiyon olacağını

düşünüyorsunuz?

a) Beşiktaş b) Fenerbahçe c) Galatasaray d) Trabzonspor

e) Diğer (belirtiniz) ………………………………….

5) “Türk futbolu özellikle son yıllarda büyük düşüş yaşamaktadır.” ifadesine yönelik görüşleriniz nedir?

a) Kesinlikle katılıyorum b) Katılıyorum c) Kararsızım

d) Katılmıyorum e) Kesinlikle katılmıyorum

Veri Girişi

01.02.2013

4

Data View Veri girişi ekranı

Variable View Veri Alanları

Ekleme Ekranı

Ankette sorulan sorular tek tek “Name” kısmına kısaltılarak yazılır. Diğer sütunlar otomatik olarak belirir.

“Decimal” sütunu “2”dir. “0” olarak değiştirilir. “Values” sütununda sağ köşedeki üç noktaya tıklanınca “Value Labels”

açılır. Scale kısmı ölçeğe uygun seçilmelidir.

Value Labels kısmına anket sorularındaki şıklar sırasıyla ve 1,2, 3… olarak değer verilerek yazılır.

Label kısmına anketteki şıkta yer alan metin yazılır. Add butonuna basılarak şıklar listelenir.

Her bir anket sorusu için süreç tekrarlanır.

Sayılar ile Kodlama

Gerçek anlamı

01.02.2013

5

Tüm veri ekleme alanları tanımlandıktan sonra sol alt köşedeki “Data View”e

tıklanır.

Anketler “data view” kısmına girilmelidir. Her satır bir anket anlamına gelir.

Anketler yapılan kodlamaya uygun olarak sayısal ifadeler ile veritabanına girilir.

01.02.2013

6

Analyze

Descriptive Statistics

Frequencies

Sol taraftaki analiz edilmesi istenen değişkenler seçilerek

ortadaki ok işaretiyle sağ tarafa atılır.

01.02.2013

7

Katılımcıların Demografik Özellikleri N Geçerli %

Cinsiyet

Kadın

Erkek

Toplam

584

413

997

58.6

41.4

100.0

Yaş

15

16

17

18

19

Toplam

278

289

295

125

5

992

28.0

29.1

29.7

12.6

0.5

100.0

Toplam aylık

hane geliri

500 YTL’den az

501-1000 YTL arası

1001-1500 YTL arası

1501-2000 YTL arası

2001-2500 YTL arası

2500YTL’den fazla

Toplam

53

166

220

217

107

147

910

5.8

18.2

24.2

23.8

11.8

16.2

100.0

Otomobil

Sahipliği

Ailenin otomobili var

Ailenin otomobili yok

Toplam

739

253

992

74.5

25.5

100.0

Katılımcıların Demografik Özellikleri Tablosu İçin Bir Örnek

01.02.2013

8

Analyze

Descriptive Statistics

Crosstabs

Sol tarafta ter alan liste

içerisinden bir değişken satıra

(Rows) diğer değişken sütuna

(Columns) ortadaki ok işaretleriyle gönderilir.

01.02.2013

9

Cells butonu tıklanınca açılan

ekranda

Percentages kısmında “Row”

işaretlenir.

Devam (Continue) butonuna basılır.

01.02.2013

10

Yapacağımız hesaplamayı buraya yazacagız.

(Tutum1+Tutum2+Tutum3+Tutum4+Tutum5)/5

TUTUMORT

Yaptığınız hesaplama verdiğiniz isimle en son sütunda yerini alacak.

01.02.2013

11

Independent Samples Test tablosunun Sig. (Anlamlılık)

sütunundaki değerin 0,029 olduğu görülmektedir. Söz konusu değer 0,05’den küçük olduğu için, cinsiyet ile

matematik dersi başarısı arasındaki ilişkinin p < 0,05

düzeyinde istatistiksel olarak anlamlı olduğunu

söyleyebiliriz.

H0 = Kız ve erkek öğrencilerin matematik dersinden aldıkları notlar arasında

anlamlı bir fark yoktur.

01.02.2013

12

Örneğimizde t-testi sonuçları ve gruplara ait ortamlalar

birlikte değerlendirildiğinde, H0 hipotezi reddedilmiş ve

kız öğrencilerin matematik dersinde erkelerden daha

başarılı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Oneway ANOVA

Analysis of Variance

Varyans analizi (ANOVA), 3 ya da daha çok grup arasında, belirli bir değişkenin ortalamalarında anlamlı bir farklılık olup olmadığını belirlemek amacıyla kullanılır

Örnek ◦ Alt, orta ve üst sosyo-ekonomik düzeylerdeki

kişilerin depresyon düzeyleri birbirinden farklı mıdır?

01.02.2013

13

49

Options seçilerek ilerlenir

50

Sonuçta OK e basılır ve çıktı incelenebilir

51 52

ANOVA

Veri

6000,000 2 3000,000 9,000 ,004

4000,000 12 333,333

10000,000 14

Between Groups

Within Groups

Total

Sum of

Squares df Mean Square F Sig.

Asıl varyans analizi tablosu ANOVA tablosudur.

ANOVA tablosunda en sonraki sig. değeri 0,05 ‘ten küçükse karşılaştırılan grupların ortalamaları arasında

anlamlı bir fark olduğuna karar verilir.

01.02.2013

14

Bağımlı değişken ile bağımsız değişken arasındaki ilişkiyi inceler.

Ör: Tutum Satın Alma Niyeti

Tutum (Bağımsız Değişken)

Satın Alma Niyeti (Bağımlı Değişken)

Bağımlı ve bağımsız değişkenler “aralıklı ölçek” olmak zorundadır.

01.02.2013

15

01.02.2013

16

SPSS Analizleri ile elde edilen tablolar yorumlanırken;

◦ Araştırmanın amacına uygun olan noktalar (en

önemli bulgular) vurgulanır.

◦ Tablodaki bütün veriler tek tek açıklanmaz.