SQL TemelleriBilgisayar Mühendisleri OdasıSQL Başlangıç Seviye EğitimiHüseyin AKKAYA, Nisan 2013

Neler Öğreneceğiz?

Eğitim sorasında, aşağıdaki konularda bilgi ve beceri sahibi olacağız: • Veritabanı yapılarını tanımlayacağız.• SELECT ile satır ve sütunlardan veri çekebileceğiz.• İstediğimiz ve istenilen sırada verilerle raporlar

çekebileceğiz.• SQL fonksiyonları ile varolan verilerden yeni veriler

türeteceğiz. • DML (Data Manipulation Language) komutları ile verileri

güncelleyebileceğiz.

İlişkisel Veritabanı

İlişkisel veritabanı, birbirleriyle ilişkili iki boyutlu tablolar kümesidir.

VeritabanıSunucusu

Tablo ismi: EMPLOYEES Tablo ismi: DEPARTMENTS

… …

Tablolar Arası İlişki

• Tablodaki her satır ‘benzersiz’ birincil anahtar (primary key - PK) ile ifade edilir.

• Tablolar referans anahtarlar (foreign key - FK) kullanılarak birbirleri ile bağlanılabilir.

Tablo ismi: EMPLOYEESTablo ismi: DEPARTMENTS

Primary key Primary keyForeign key

…

İlişkisel Veritabanı Terminolojisi

1

23 4

6

5

İlişkisel Veritabanı Özellikleri

İlişkisel Veritabanı:• SQL (Structured Query Language) kullanılarak

ulaşılabilir ve üzerinde değişiklik yapılabilir.• İlişkili tabloları içerir.• Operatör kümeleri kullanır.

SQL ile Veritabanı (RDBMS) Bağlantısı

SQL cümlesi girilir. SQL cümlesi veritabanı sunucusuna yollanır.

sunucu

SELECT department_name FROM departments;

SQL Yapıları

Data manipulation language (DML)

Data definition language (DDL)

Transaction control

Data control language (DCL)

SELECT INSERTUPDATEDELETEMERGE

CREATEALTERDROPRENAMETRUNCATECOMMENT

GRANTREVOKE

COMMITROLLBACKSAVEPOINT

Eğitimde Kullanılacak TablolarEMPLOYEES

DEPARTMENTS JOB_GRADES

Birinci Bölüm

SQL SELECT Yapısı ile Veri Çekmek

SQL SELECT Yapısı Neler Yapabilir?

SelectionProjection

Tablo 1 Tablo 2

Tablo 1Tablo 1

Join

Temel SELECT Yapısı

SELECT *|{[DISTINCT] column|expression [alias],...}FROM table;

• SELECT görüntülenmek istenilen kolonları ifade eder.• FROM ise bu kolonları içeren tabloyu ifade eder.

Tüm Kolonların Seçilmesi

SELECT *FROM departments;

İstenilen Kolonların Seçilmesi

SELECT department_id, location_idFROM departments;

Aritmetik Operatörler

Aritmetik operatörler kullanılarak yeni veriler çekilebilir.

Operatör Tanım+ Toplama- Çıkarma

* Çarpma/ Bölme

Aritmetik Operatör Kullanımı

SELECT last_name, salary, salary + 300FROM employees;

…

Aritmetik Operatör Kullanımı (Devam)

SELECT last_name, salary, 12*salary+100FROM employees;

SELECT last_name, salary, 12*(salary+100)FROM employees;

…

…

1

2

Null Değer

• Null bilinmeyen bir değerdir.• Null, sıfır ya da boşluk ile aynı şey değildir.

SELECT last_name, job_id, salary, commission_pctFROM employees;

…

…

Kolon Alias Tanımları

Kolon alias’ı:• Kolon başlığını yeniden isimlendirir.• Hesaplamaların olduğu kolonlarda faydalıdır.• Kolon isminin hemen ardından gelir ( Ayrıca kolon

ismi ve alias arasında AS anahtar kelimesi de yer alabilir).

• Eğer özel karakterlerler veya boşuk içeriyorsa çift tırnak («») kullanılır.

Kolon Alias Kullanımı

SELECT last_name "Name" , salary*12 "Annual Salary"FROM employees;

SELECT last_name AS name, commission_pct commFROM employees;

…

…

Birleştirme Operatörü

Birleştirme Operatörü:• Kolonları veya karakterleri diğer kolonlara bağlar• İki dik çizgi ile ifade edilir (||)

SELECT last_name||job_id AS "Employees"FROM employees;

…

Karakter Stringleri Kullanımı

…

SELECT last_name ||' is a '||job_id AS "Employee Details"FROM employees;

Aynı Satırlar – DISTINCT Kullanımı

SELECT department_idFROM employees;

…

SELECT DISTINCT department_idFROM employees;

…

1

2

İkinci Bölüm

Verilerin Kısıtlanması Ve Sınırlanması

Seçilen Satırları Sınırlandırma

• WHERE ile dönen satırlar sınırlandırılır:

SELECT *|{[DISTINCT] column|expression [alias],...}FROM table[WHERE condition(s)];

WHERE Kullanımı

SELECT employee_id, last_name, job_id, department_idFROM employeesWHERE department_id = 90 ;

WHERE Kullanımı (Devam)

SELECT last_name, job_id, department_idFROM employeesWHERE last_name = 'Whalen' ;

• Karakterler ve tarih değerleri tek tırnak içine alınır.• Karakterler büyük küçük harf duyarlı, tarihler ise format

duyarlıdır.• Default tarih formatı DD-MON-RR şeklindedir..

Karşılaştırma OperatörleriOperatör Anlamı

= ‘e eşit> ‘den büyük

>= ‘den büyük veya eşit< ‘den küçük

<= ‘den küçük veya eşit<> ‘e eşit değil

BETWEEN...AND...

İki değer arasında

IN(set) Listedeki verilerle eşeleşmeLIKE Karakter benzerliğiIS NULL Null değer

Karşılaştırma Operatörleri Kullanımı

SELECT last_name, salaryFROM employeesWHERE salary <= 3000 ;

BETWEEN Kullanımı

SELECT last_name, salaryFROM employeesWHERE salary BETWEEN 2500 AND 3500 ;

BETWEEN belli aralıktaki satırları gösterir:

Lower limit Upper limit

IN Kullanımı

SELECT employee_id, last_name, salary, manager_idFROM employeesWHERE manager_id IN (100, 101, 201) ;

LIKE Kullanımı

• Benzer karakterleri içeren veriler çağrılabilir:

• _ aranan karakterden önce kaç harf olduğunu, % ise karakter sonrası (belirsiz sayıda) harf olduğunu gösterir.

SELECT last_nameFROM employeesWHERE last_name LIKE '_o%' ;

NULL Kullanımı

SELECT last_name, manager_idFROM employeesWHERE manager_id IS NULL ;

IS NULL operatörü ile çekilen sorgu:

Mantıksal OperatörlerOperatör AnlamıAND Eğer her iki kondisyon doğru ise

TRUE döndürür.OR İki kondisyondan herhangi biri

doğru ise TRUE döndürür. NOT Eğer izleyen kondisyon yanlış ise

TRUE döndürür.

AND Kullanımı

SELECT employee_id, last_name, job_id, salaryFROM employeesWHERE salary >=10000AND job_id LIKE '%MAN%' ;

Her iki kondisyon da doğru olmalı:

OR Kullanımı

SELECT employee_id, last_name, job_id, salaryFROM employeesWHERE salary >= 10000OR job_id LIKE '%MAN%' ;

OR herhangi biri doğru olduğunda doğru:

NOT Kullanımı

SELECT last_name, job_idFROM employeesWHERE job_id NOT IN ('IT_PROG', 'ST_CLERK', 'SA_REP') ;

ORDER BY Kullanımı• ORDER BY ile sıralama yapılır:

– ASC: artarak sıralama, default– DESC: azalarak sıralama

• SELECT cümlesinde ORDER BY en sonda yer alır:

SELECT last_name, job_id, department_id, hire_dateFROM employeesORDER BY hire_date ;

…

ORDER BY Kullanımı (Devam)

• Sorting in descending order:

• Sorting by column alias:

• Sorting by multiple columns:

SELECT last_name, job_id, department_id, hire_dateFROM employeesORDER BY hire_date DESC ; 1

SELECT employee_id, last_name, salary*12 annsalFROM employeesORDER BY annsal ;

2

SELECT last_name, department_id, salaryFROM employeesORDER BY department_id, salary DESC;

3

Üçüncü Bölüm

Tek-Satır Fonksiyonların Kullanımı

function_name [(arg1, arg2,...)]

Tek-satır (single-row) Fonksiyonlar

Dönüştürme

Karakter

Sayı

Tarih

Genel Tek-satırFonksiyonlar

Karakter Fonksiyonları

Karakter Fonksiyonları

LOWERUPPERINITCAP

CONCATSUBSTRLENGTHINSTRLPAD | RPADTRIMREPLACE

Büyük-KüçükFonksiyonlar

Karakter DeğiştirenFonksiyonlar

Büyük-Küçük Fonksiyonları

Fonksiyon SonuçLOWER('SQL Egitimi') sql egitimiUPPER('SQL Egitimi') SQL EGITIMIINITCAP('SQL Egitimi') Sql Egitimi

Büyük-Küçük Fonksiyonları Kullanımı

SELECT employee_id, last_name, department_idFROM employeesWHERE LOWER(last_name) = 'higgins';

SELECT employee_id, last_name, department_idFROM employeesWHERE last_name = 'higgins';no rows selected

Karakter Değitiştiren Fonksiyonlar

Fonksiyon SonuçCONCAT('Hello', 'World') HelloWorldSUBSTR('HelloWorld',1,5) HelloLENGTH('HelloWorld') 10INSTR('HelloWorld', 'W') 6LPAD(salary,10,'*') *****24000RPAD(salary, 10, '*') 24000*****REPLACE('JACK and JUE','J','BL')

BLACK and BLUE

TRIM('H' FROM 'HelloWorld') elloWorld

Karakter Değitiştiren Fonksiyonların Kullanımı

SELECT employee_id, CONCAT(first_name, last_name) NAME, job_id, LENGTH (last_name), INSTR(last_name, 'a') "Contains 'a'?"FROM employeesWHERE SUBSTR(job_id, 4) = 'REP';

2

31 2

1

3

Tarih (Date) FonksiyonlarıFonksiyon SonuçMONTHS_BETWEEN İki tarih arasındaki ayların sayısıADD_MONTHS Tarihe ay eklemeNEXT_DAY Tarihten sonraki günLAST_DAY Ayın son günü

ROUND Tarihi yuvarlarTRUNC Tarihi keser

Tarih (Date) Fonksiyonları Kullanımı

Fonksiyon SonuçMONTHS_BETWEEN ('01-SEP-95','11-JAN-94')

19.6774194

ADD_MONTHS ('11-JAN-94',6) '11-JUL-94'NEXT_DAY ('01-SEP-95','FRIDAY') '08-SEP-95'LAST_DAY ('01-FEB-95') '28-FEB-95'

Tarih (Date) Fonksiyonları Kullanımı

Function ResultROUND(SYSDATE,'MONTH') 01-AUG-03ROUND(SYSDATE ,'YEAR') 01-JAN-04TRUNC(SYSDATE ,'MONTH') 01-JUL-03TRUNC(SYSDATE ,'YEAR') 01-JAN-03

SYSDATE = '25-JUL-03':

TO_CHAR Fonksiyonunun Kullanımı

Format model:• Tek tırnak arasına alınmalı• Büyük-küçük harf duyarlı• Tarih değerinden virgül ile ayrılmalı

TO_CHAR(date, 'format_model')

TO_CHAR Fonksiyonunun KullanımıElement ResultYYYY Sayıyla yılYEAR Yazıyla yıl (İngilizce)MM Ayın iki digit ile gösterimiMONTH Ayın tam isminin yazılması

MON Ayın üç harfinin yazılmasıDAY Günün tam isminin yazılmasıDD Ayın gününün sayosayl değeri

TO_CHAR Fonksiyonunun Kullanımı

SELECT last_name, TO_CHAR(hire_date, 'DD Month YYYY') AS HIREDATEFROM employees;

…

NVL Fonksiyonu

Null değeri istenilen değere değiştirir:• Veri tipi olarak sayı, tarih ve karakter kullanılabilir.• Örnek:

– NVL(commission_pct,0)– NVL(hire_date,'01-JAN-97')– NVL(job_id,‘Henuz Issiz')

NVL Fonksiyonu Kullanımı

SELECT last_name, salary, NVL(commission_pct, 0), (salary*12) + (salary*12*NVL(commission_pct, 0)) AN_SALFROM employees;

…

1

1 2

2

NVL2 Fonksiyonu Kullanımı

SELECT last_name, salary, commission_pct, NVL2(commission_pct, 'SAL+COMM', 'SAL') incomeFROM employees WHERE department_id IN (50, 80);

1 2

21

Dördüncü Bölüm

Grup Fonksiyonlarının Kullanımı

Grup Fonksiyon Tipleri

• AVG • COUNT • MAX• MIN • STDDEV • SUM• VARIANCE

GrupFoksiyonları

Grup Fonksiyon (Syntax)

SELECT [column,] group_function(column), ...FROM table[WHERE condition][GROUP BY column][ORDER BY column];

Grup Fonksiyon (Syntax)

SELECT [column,] group_function(column), ...FROM table[WHERE condition][GROUP BY column][ORDER BY column];

COUNT Fonksiyonu Kullanımı

COUNT(*) tablo üzerindeki satırların sayısını getirir:

COUNT(expr) null olmayan satır sayısını getirir:

SELECT COUNT(commission_pct)FROM employeesWHERE department_id = 80;

SELECT COUNT(*)FROM employeesWHERE department_id = 50;

1

2

COUNT Fonksiyonu Kullanımı

Grup fonksiyonları kolondaki null değerleri yok sayar:

NVL fonksiyonu grup fonksiyonların null değerleri de saymalarını sağlar:

SELECT AVG(commission_pct)FROM employees;

SELECT AVG(NVL(commission_pct, 0))FROM employees;

1

2

GROUP BY Syntax

SELECT column, group_function(column)FROM table[WHERE condition][GROUP BY group_by_expression][ORDER BY column];

GROUP BY Kullanımı

SELECT department_id, AVG(salary)FROM employeesGROUP BY department_id ;

SELECT ile listelenen tüm kolonlar (grup fonksiyonu içinde olmayanlar) GROUP BY sonrasına eklenir.

GROUP BY Kullanımı

GROUP BY yapılan kolon, SELECT listesinde olmak zorunda değildir.

SELECT AVG(salary)FROM employeesGROUP BY department_id ;

HAVING ile Grupları Kısıtlama

SELECT column, group_functionFROM table[WHERE condition][GROUP BY group_by_expression][HAVING group_condition][ORDER BY column];

HAVING Kullanımı

SELECT department_id, MAX(salary)FROM employeesGROUP BY department_idHAVING MAX(salary)>10000 ;

HAVING Kullanımı (Devam)

SELECT job_id, SUM(salary) PAYROLLFROM employeesWHERE job_id NOT LIKE '%REP%'GROUP BY job_idHAVING SUM(salary) > 13000ORDER BY SUM(salary);

Beşinci Bölüm

Birden Fazla Tablodan Veri ÇekmeJOIN

JOIN

EMPLOYEES DEPARTMENTS

…

…

JOIN

EMPLOYEES DEPARTMENTS

Foreign key Primary key

… …

ON İle JOIN

SELECT e.employee_id, e.last_name, e.department_id, d.department_id, d.location_idFROM employees e JOIN departments dON (e.department_id = d.department_id);

…

Self-Join Yapısı

WORKER tablosundaki MANAGER_ID ile MANAGER tablosundaki EMPLOYEE_ID aynıdır.

EMPLOYEES (WORKER) EMPLOYEES (MANAGER)

… …

Self-Join Yapısı (Devam)

SELECT e.last_name emp, m.last_name mgrFROM employees e JOIN employees mON (e.manager_id = m.employee_id);

…

Self-Join Yapısına Yeni Kısıtlar

SELECT e.employee_id, e.last_name, e.department_id, d.department_id, d.location_idFROM employees e JOIN departments dON (e.department_id = d.department_id)AND e.manager_id = 149 ;

Üç Tablo ile Join

SELECT employee_id, city, department_nameFROM employees e JOIN departments dON d.department_id = e.department_id JOIN locations lON d.location_id = l.location_id;

…

Outer Join

EMPLOYEESDEPARTMENTS

190 nolu departmanda çalışan bulunmuyor.

…

Left Outer Join

SELECT e.last_name, e.department_id, d.department_nameFROM employees e LEFT OUTER JOIN departments dON (e.department_id = d.department_id) ;

…

Right Outer Join

SELECT e.last_name, e.department_id, d.department_nameFROM employees e RIGHT OUTER JOIN departments dON (e.department_id = d.department_id) ;

…

Teşekkürler !