Shi hpu ga Shi hpu ga tu pontu ponPi: chaw: mvuh: mi; mvuh: nyi taw { hpaw:, Shi hpu du: ve aw; lawn

Taw: Tcuh{ Hkaw:Taw: Tcuh{ Hkaw:

Pi: chaw: mvuh: mi; mvuh: nyi taw{ hpaw:, shi hpu du: ve kan? Hto li[ hta[ ca? da[ leh cheh: kui; chi te: taw lo cheh: ve La: hu/ leh A/ hka/ ma: k’o{, Pi: chaw ya: te: hpa/ g’a hkan/ ca: cheh: ve chaw ya: hui ve a hkaw-a/ g’a sho: cheh: ve te: hpa/ hta[ hto taw{ hto ma/ g’a tu; aw; pon daw: law leh te ta/ ve te: ceu; hpeh[ ve yo;. Te: hpa; hpa; chaw ceu; te: hpa; daw: ve leh; La: Hu/ ya: cheh: ve aw; ti leh Man a cu? ya[ hta[ ha[ yu; ta/ ve La: Hu/ la[ ca? g’aw{ pa/ leh La: Hu/ Pi; tu{ Si{ te: hpa; leh U? peu/ ve cheh: kui; aw; ti hpeh[ ve pa taw chaw ya: hui g’a caw: ve a hkaw-a/ te: hpa; ma: g’a sho: teh[ daw: cheh: ve yo;. Ya[ hk’a: aw; teh; aw; na k’o La: Hu/ ya: leh A Hka/ ya: hui htaw: aw; ka; aw; nu ve chaw ceu; hk’a shu; chaw ya: hui g’a caw: ve a hkaw-a/ te: hpa; aw; hk’aw lo shaw; ba; la: cheh: ve hta[ g’a hkan/ cheh: ve yo;.

La: Hu/ Ya: Mi: Aw; Mo/ leh; Man mvuh: mi; te leh Htai: mvuh: mi; lo ji{ cheh: la ta/ ve ya: mi: ma te: hpa; leh ya: eh? te: hpa; hui ve lo; kui; te: hpa; hta [ hto taw{ g’a tu aw; pon 1997 hkaw[ hta: aw; mo/ ta/ te la; ta/ ve yo;. La: Hu/ Ya: Mi: Aw; Mo/ leh; La: Hu/ ya: mi: ma te: hpa; cu: yi; ma; yi; hpaw: leh mvuh: mi; kan? te kui; hk’aw lo leu? leh lo[ la g’a tu;, cheh: sha caw; sha hpaw: leh aw; ka; aw; nu ve kan? te kui; te: hpa; aw; hk’aw lo[ ui/ la mvuh la tu; aw; pon kan? hen: ve leh ya: mi: ma te: hpa; geh te: geh maw; kui; te: hpa; jeh; da[ ce: da[ g’a tu aw; hk’a: gu pi: cheh: ve yo;.

Aw; Lawn Te: hpa; Aw; Lawn Te: hpa;

Hto ma/ ve li[ (Ngeh chaw-eh)...................................................................................................................... 2

Shi hpu du: ve aw; yan: ................................................................................................................................. 4Ca? da[ k’aw da[ leh te cheh: ve tan: ka; pa/ aw; mo/ te: hpa/ ................................................................... 4

Shi hpu du: ve pa taw, g’a lu; g’a shon: ve hk’a{ te: hpa/ ............................................................................ 5

Hk’a{ ya: ma: shi/ shi/-eh; Shi hpu hk’eun du: ve aw; lawn ....................................................................... 7

Shi hpu hk’eun du: ve pa taw, g’a tu[ ve ....................................................................................................... 7 Ti mi hta[ hi? yu; ve ....................................................................................................................... 7 Ya[ k’aw lu; ve .............................................................................................................................. 10 I? ka{ yeh: tu; daw; tu; ha/ la ve .................................................................................................. 11 Shi hpu du: ve kan? aw; hk’aw lo hk’a{ ya: te: hpa/ aw; pon kan? ma: pi: ve ............................ 12

Ya: mi: ma te: hpa/ ha/ kui; caw; la ve ........................................................................................................ 13 Yeh; aw; hk’aw lo yeh: tu; i? ka{ ma: caw; ve pa taw, vui: kui; lo k’ai leh i? ka{ g’a hk’o ve ... 13 Shi hpu du: kui lo ve kan? te pa/ hui ya: mi: ya: hta[ peh[ ve tzuh{ ve taw: yaw ve ................... 13 Aw; to haw: ca: ve ya: mi: yeh: te: hpa/ caw; taw{ la ve ............................................................ 13 Kan? te pa/ te: hpa/ ya: mi: yeh: te: hpa/ hta[ heu{ ve ............................................................... 14 Ya: mi: yeh: te: hpa/ hta[ he/ leh la[ k’aw/ to{ heu{ ve ............................................................... 14 Chaw hta[ haw: ca: ve ................................................................................................................... 14

Aw; leh meu: ve taw:..................................................................................................................................... 15

1

Platinum mining in eastern Shan State

2

Hto ma/ ve li[ (Ngeh chaw-eh)Hto ma/ ve li[ (Ngeh chaw-eh)

Pi: chaw: mvuh: mi; mvuh: nyi taw{ hpaw:, Ta/ chi/ le{ ven: aw; na te: tawn lo caw; ve hk’aw hk’o{ law; hk’o{ lo shi hpu du: ve kan? hta[ 2007 hk’aw[ hta: ka[ tan; leh te la; cheh: ve yo;. O: hk’e te ve pa taw, aw; pa: aw; kui lo cheh: ta/ ve La: hu/ leh A/ hka/ ma: k’o{, Pi: chaw ya: te: hpa/ ma: k’o{, hk’a{ 8 hk’a{ aw; hk’aw lo cheh: ta/ ve te: hpa/ hpeh[ baw; daw: ha/ tu; ve aw; ceu; g’a hpu: cheh: ve yo;. Chaw 2,000 g’a: hpa{ hk’e o: hk’e g’a hkan/ cheh: ve yo;. Man mvuh: mi; hpaw: lo la; ve tan: ka; te ve aw; mo/ aw; tsuh[ te: hpa/ pawn: da[ ta/ leh, shi hpu du: ve kan? chi ve hta[ te la; cheh: ve yo;. Peu; hk’aw[ naw?, Heh{ pa/ mvuh: mi; leh Htai: mvuh: mi; aw; hk’aw lo haw: keu pi: cheh: ve yo;.

Ta/ Chi/ Le{ ven: aw; na hpaw: 13 Ki: lo: hk’e taw vui: kui; lo caw; ve A? yeh[ k’o{ ve hk’a{ aw; pa: lo, tan: ka; te ve aw; mo/ 5 mo/ aw; vui; yu; leh du: k’ai cheh: ve yo;. Hk’a{ ya: te: hpa/ ve mi; gui; te: hpa/ hta[ keun/ da[ caw: da[ ve aw; hpfuh: ma: pi: pi:-eh; g’a: hte[ law; yu; cheh: ve yo;. Hi? yu; lu yu; ta/ ve ka[ caw; ve yo;. Mi; gui; E/ ka{ aw; hi? hpa{ lu yu; ta/ ve aw; hk’o{, suh{ tsuh de te: hpa/ hta[ htaw:, yaw: hui lu yu; k’ai cheh: ve yo;. Shi hpu du: ve aw; hk’aw lo ma: lo/ caw: ve ma: da[ ve aw; ceu; te: hpa/ hta[ mi; gui; hk’o{ lo k’aw[ ngeu/ hpo{ ve pa taw, mi; hkui: ma: da[-o. Chi ve aw; hk’o{, hk’a{ ya: law; ya: k’ai ve la; ve ya[ k’aw hk’o{ lo, ca[ lon? te: hpa/ leh ka: lon? te: hpa/ hpan; k’ai hpan; la; te ve pa taw, ya[ k’aw te: hpa/ ka[ g’a lu; k’ai peu;-o;.

Shi hpu du: ve pa taw, hk’a{ ya: law; ya: yeh: cheh: ve i? ka{ te: hpa/ ma: da[ keh;-o. I? ka{ ya[-e ve aw; hk’a: ka[ pa-e ve yo;. I? ka{ yeh: tu; ma: da[ keh;-o ve pa taw, ya: mi: ma te: hpa/ aw; pon tu[ ja:. Aw; lawn k’o, i? ka{ yeh: tu; g’a ca hko ve ya[ k’aw vui: ja:.

Shi hpu du: kui; lo haw? hk’a{ pa/ te: hpa/ hk’a bi: ga; la ve pa taw, o: ka; lo cheh: ve ya: mi: ma te: hpa/ aw; pon kaw{ tu; hki? tu; caw; la ve yo;. Heh aw; hk’aw lo k’ai ve ya: mi: te: hpa/ hta[ nyi? beh: ve te: hpa/ caw; la cheh: ve yo;. Te: hpa/ hpa/, o: ka; lo kan? te cheh: ve kan? te pa/ hui ve aw; mi: ma i g’a hpeh[ k’ai ve yo;. Ya: mi: yeh: te: hpa/ hpa/ leh; meh ma/ lan? g’a hpeh[ k’ai ve yo;. Kan? te pa/ te: hpa/ hpa/ leh;, ya: mi: yeh: te: hpa/ hta[ he/ yu; be; yu; leh, shu la[ hk’aw lo haw: ca: cheh: ve teh[ g’a shi/ ve yo;.

Hk’a{ ya: law; ya: hui hta[ ga pi: tu; ve aw; li: u? pa/ te/ ka[ ma: caw;. Ma[ po/ lon? te: hpa/ hta[ hpu pi: leh te k’ai ve aw; hk’aw lo, tan: ka; aw; mo/ chi ve te: hpa/ leh; te[ chi? hki? tu; ma: caw;. Mi; gui; leh aw; pa: aw; kui lo caw; ve aw; ceu; te: hpa/ lu; la she{ la ve hta[ yaw: hui ma: daw: hki?. Aw; li: aw; hk’a: ma: ca. Te ga: ve hk’e te k’ai g’a cheh: ve hta[ g’a maw; ve yo;. Shi hpu du: ve aw; hk’aw lo hpu g’a tu; ve hta[ ceh ti?, yaw: hui daw: cheh: ve yo;.

Aw; lawn o: ve te: hpa/ hta[ pa taw, La: hu/ ya: mi: ma aw; mo/ leh;, mvuh: mi; ya: ui/ la mvuh la g’a tu; ma: he{ ve shi hpu du: ve kan? hta[ la[ ha? jeh: la: tu;, Man mvuh: mi; a cu? ya[ hta[ law; ve yo;.

3

Shi hpu hta[ hk’a; lo peu ve le. Shi hpu hta[ hk’a; lo peu ve le. Du: g’a ta/ peu; ve shi hpu aw; di; pui te: hpa/ hta[ Meun: Ko: ven: aw; pa: lo hpo{ ta/ ve yo;. Meun: Cen: Tun/ leh Meun: La: te: ca? hpan; leh, Heh{ pa/ mvuh: mi; aw; hk’aw lo 1 tan; ve 300 daw/ la/ hk’e aw; hpfuh: shaw/ leh haw: keu cheh: ve yo;. Htai: mvuh: mi; aw; hk’aw lo ka[ haw: keu cheh: ve yo;.

Pa/leh;ti/nan/ teh[ k’o{ ve Shi hpu leh; a; hto[ ma le.Pa/leh;ti/nan/ teh[ k’o{ ve Shi hpu leh; a; hto[ ma le.Pa/leh[ti/nan/ teh[ k’o{ ve Shi hpu leh; aw; hpfuh: hk’a{ ja: ve maw: te: ceu; hpeh[ ve yo;. A/fri{ka[ mvuh: mi; aw; haw? hpaw: te: tawn lo ka[ taw{ ve aw; ceu; hpeh[ ve yo;. Te: hk’aw[ aw; hk’aw lo shi hpu te taw{ g’a ve hk’a; ma ma: caw;. Tan; leh shaw/ ve k’o, a ci? ceh ti? g’a ve yo;. Shi hpu te: Aon/ sa{ g’a tu; aw; pon, 10 tan; hk’e taw du: g’a ta/ ve g’a caw; ve yo;. Shi hpu leh; yaw: ma: ta{ pui?. Haw ve chi{ ve hta[ hkan/ g’a: ve yo;. Hk’e te leh, ca[ yeh; te: hpa/ aw; hk’aw lo yeh: ma: ve yo;. Te: hpa/ hpa/, aw; hki: shaw/ tu; ve aw; hk’eun aw; hk’a: hpeh[ ve la[ pe/, la[ kaw/ te: hpa/ te leh yeh: ve yo;. Shi a keh? shi hpu

leh; aw; hpfuh: hk’a{ ve yo;.

4

Ca? da[ k’aw da[ leh te cheh: ve tan: Ca? da[ k’aw da[ leh te cheh: ve tan: ka; pa/ aw; mo/ te: hpa/ka; pa/ aw; mo/ te: hpa/

Sai: Lao/ Hen: tan: ka; pa/ aw; mo/Sai: Lao/ Hen: tan: ka; pa/ aw; mo/2007 hk’aw[ hta: ka[ aw; ti: o: ve lo ga; la peu; hk’aw[ naw?, aw? law? peu: shi hpu ca ve aw; mo/ hpeh[ ve yo;. Chaw aw; g’a: 200 g’a: hta[ yeh: leh, shi hpu hta[ g’a: hte[ du: taw{ cheh: ve yo;. Man chaw u? peun/ ve tan: ka; pa/ aw; mo/ hpeh[ ve teh[ k’o{ ve htaw:, aw; hk’aw[ naw? hpaw: lo Heh{ pa/ te: hpa/ ga pi: cheh: ve teh[ g’a shi/ ve yo;. 2011 hk’aw[ aw; hk’aw lo, aw; mo/ o: ve leh; 1 ha pa ve shi hpu 5,000 tan; du: taw{ g’a ta/ peu; ve teh[ g’a shi/ ve yo;.

Mi{ U: Ao/ (Pa: tcuh{ bui:) tan: ka; pa/ aw; mo/Mi{ U: Ao/ (Pa: tcuh{ bui:) tan: ka; pa/ aw; mo/2009 hk’aw[ hta: ka[ shi hpu du: ve kan? hta[ tan; te la; ve aw; mo/ hpeh[ ve yo;. 2011 hk’aw[ ga; la hta:, chaw aw; g’a: 50 g’a: hta[ yeh: leh kan? te la; cheh: ve yo;. Ta/ Chi/ Le{ ven: aw; hk’aw lo yaw: hui ve sha? nan? hpaw ta/ ve caw; ve yo;.

Hen: Lin: Sa; tan: ka; pa/ aw; mo/Hen: Lin: Sa; tan: ka; pa/ aw; mo/2011 hk’aw[ hta: ka[ shi hpu du: ve kan? tan; te la; leh, chaw aw; g’a: 20 g’a: hta[ yeh: leh kan? te la; cheh: ve yo;. Ta/ Chi/ Le{ ven: hk’aw lo sha? nan? hpaw ta/ ve caw; ve yo;.

San; Pa/ra/mi/ tan: ka; pa/ aw; mo/ (A cu? ya[ Sho San; Pa/ra/mi/ tan: ka; pa/ aw; mo/ (A cu? ya[ Sho ca kui: ca ve hpaw: hta/na{)ca kui: ca ve hpaw: hta/na{)2011 hk’aw[ hta: shi hpu g’a[ ca leh, du: taw{ ve kan? te la; cheh: ve yo;. Kan? te pa/ 20 g’a hk’e caw; ve yo;.

G’aw-a; Na{ Ten: Tan: tan: ka; pa/ aw; mo/ G’aw-a; Na{ Ten: Tan: tan: ka; pa/ aw; mo/ 2011 hk’aw[ hta: ka[ kan? tan; te la; cheh: ve yo;. Kan? te pa/ 20 g’a: hk’e caw; ve yo;. Ta/ chi/ Le{ ven: hk’aw lo sha? nan? hpaw: ta/ ve caw; ve yo;.

Shi hpu du: ve aw; yan:Shi hpu du: ve aw; yan:

2007 hk’aw[2007 hk’aw[ - Sai: Lao/ Hen: tan: ka; pa/ aw; mo/ leh; A? yeh[ hk’a{ pa: lo ga; la peu; hk’aw[ naw?, shi hpu ca pa/ aw; mo/ ya: aw; pon yeh; te pi: leh, shi hpu g’a[ ca ve kan? hta[ tan; te la; ve yo;.

2009 hk’aw[2009 hk’aw[ - Sai: Lao/ Hen: tan: ka; pa/ aw; mo/ leh; hk’a{ ya: law; ya: hui ve mi; gui; te: hpa/ hta[ pi: keun/ pi: caw: ve aw; hpfuh: ma: pi: pi:-eh;, lu yu; hi? yu; ve yo;. Yeh; k’a 7 ma; leh;, yaw: hui pi: ve hpu hta[ yu; leh, hk’a{ aw; hk’aw lo taw{ k’ai ve yo;. Mi{ U: Ao/ tan: ka; pa/ aw; mo/ leh; shi hpu hta[ tan; ca ve yo;.

2010 hk’aw[2010 hk’aw[ - Sai: Lao/ Hen: tan: ka; pa/ aw; mo/ leh; kan? te pa/ 200 g’a hu leh, shi hpu du: ve kan? hta[ te: nyi a[ keh? te: nyi co: ca: leh te la; ve yo; A? yeh[ hk’a{ aw; pa: lo, shi hpu du: ve kan? g’a: hte[ te la; cheh: ve yo;.

2011 hk’aw[2011 hk’aw[ - Hen: Lin: San; tan: ka; pa/ aw; mo/ leh San; Pa/ra/mi/ aw; mo/ ma: k’o{, G’aw-a; na{ Ten: Tan: aw; mo/ ma: k’o{, aw; mo/ chi ve 3 mo/ leh; A: yeh: hk’a{ aw; pa: lo, aw; ti aw; suh? ca leh cha; nyi teh{ nyi ve te: hpa/ te ve yo;. Sai: lao/ hen: aw; mo/ te: mo/ ceh ti? ka[, 1 ha pa ve shi hpu 5,000 tan; hk’e taw, du: taw{ g’a la ve yo;.

5

Shi hpu du: ve pa taw, g’a lu; g’a shon: ve hk’a{ te: hpa/Shi hpu du: ve pa taw, g’a lu; g’a shon: ve hk’a{ te: hpa/

Aw; ti o: ve te: tawn lo cheh: ve mvuh: mi; ya: te: hpa/ leh; ti mi te ca: pa/ te: hpa/ hpeh[ ve yo;. Ca; ti ve yo;. La; ti ve leh g’aw: hpa[ mvuh; naw-eh te: hpa/ ti ca: ve yo;. A? che[ hu ve yo;. Suh{ tu? tu; aw; pon ma: k’o{, yeh; te kui; aw; hk’aw lo yeh: tu; aw; pon ma: k’o{, suh? ceh; te: hpa/ ti ta/ ve caw; ve yo;. Yaw: hui ti ta/ hk’a ta/ ve leh hu ta/ ve te: hpa/ hta[ Ta/ chi/ le{ ven: hk’aw lo ca haw: la ve yo;. Aw; ceu; o: ve te: hpa/ aw; hk’o{, Peh: g’ui; leh na{ tsuh: te tu; aw; pon lo/ ve aw; ceu; te: hpa/ hta[ ca leh, k’aw[ haw: ve ka[ te ve yo;.

6

Shi hpu du: cheh: ve aw; ti leh; Ta/ chi/ le{ ven:, Meun: Ko: hk’a{ lon? aw; pa: lo ve A: yeh: hk’a{ pa: lo hpeh[ ve yo;. Ya[ hk’a:, aw; pa: aw; kui lo cheh: ta/ ve A/ hka/ leh La: hu/ ma: k’o{, Pi: chaw: ma: k’o{, hk’a{ 7 hk’a{ aw; hk’aw lo ve chaw te: hpa/ aw; pon hpeh[ baw; daw: ha/ kui; g’a hpu: cheh: ve yo;. Hk’a{ o: ve te: hpa/ ve aw; meh leh; -

Hk’a{ Aw; MehHk’a{ Aw; Meh Yeh; G’o[Yeh; G’o[ Chaw Ceu;Chaw Ceu;

A? yeh[ 18 A/ Hka/

Caw Taw 200 Pi: Chaw:

Meh/ Kaw/ Van? 85 La: hu/ leh A/ Hka/

Ma? Mon Ta (1) 20 La: hu/

Ma? Mon Ta (2) 20 La: hu/

Ma? Mon Ta (3) 18 La: hu/

Ha? Ca: 26 La: hu/

Ma; Oh; San: Khan: 6 La: hu/ leh A/ Hka/

Hk’a peu-e;Hk’a peu-e; 393 yeh; leh chaw 393 yeh; leh chaw 2,000 g’a:2,000 g’a:

7

Hk’a{ ya: ma: shi/ shi/-eh; Shi hpu hk’eun du: ve aw; lawnHk’a{ ya: ma: shi/ shi/-eh; Shi hpu hk’eun du: ve aw; lawnShi hpu du: la tu; aw; pon, aw; pa: aw; kui lo cheh: ve hk’a{ ya: te: hpa/ hta[ te: na[ ka[ shi/ pi: ve aw; lawn ka: pi: ve te: ceu; ma: caw;. Daw: hk’a: law; yu; ve ka[ ma: te. Ta/ chi/ le{ ma[ ya: ta[ ve ma[ po/ lon? U: Khin/ Mao/ So: yaw: hui te: hpa/ hta[ a hkaw-an/ pi: leh te tcuh peu; hk’aw[ naw? hta: heh[, mvuh: mi; ya: te: hpa/ g’a shi/ ve yo;. Shi hpu du: ve kan? hta[ te ve tan: ka; pa/ lon? aw; mo/ leh; Ma[ ya: ta[ Kha{-ma{-ya{ 526 hta[ te: ha pa ve Htai: hpu 50,000 (Man hpu Te: shehn? hpa{) hk’e shaw hpfuh: g’a pi: ve yo;.

Shi hpu du: ve aw; mo/ aw; ti o: ve lo ga; la peu; hk’aw[ naw?, Man chaw Ma[ mo/ te: hpa/ leh; aw; ti o: ve aw; pa: aw; kui lo ga; la ma: ve yo;. Chi ve aw; hk’o{, Pi: chaw: mvuh: mi; mvuh: nyi taw{ hpaw: lo ve ma[ hpaw: aw; ho? lon? Ta/ chi/ le{ ven: hk’aw lo ga; la ve te: paw{ le le, hk’a{ ya: te: hpa/ geh lo aw; hkawn/ shaw ve hk’e te leh, hpu nyi? law; ve yo;. Shi hpu du: pa/ aw; mo/ geh lo ka[, hpu law; yu; ve te: hpa/ caw; ve yo;.

A: yeh: hk’a{ leh aw; ka; aw; nu ve aw; pa: aw; kui lo ve hk’a{ te: hpa/ leh; A cu? ya[ hta[ nyi ma k’aw ve Na{ ta{ pa/ aw; mo/ aw; haw? lo cheh: ta/ ve yo;. Ya[ hk’a:, Na{ ta{ pa/ aw; mo/ te: hpa/ ve aw; ho? te: hpa/ leh; aw; lawn o: ve hta[ ma: g’a shi/. Jeh; da[ ve ka[ ma: te. Aw; bon g’a ve ka[ te[ chi? ma: caw;.

Shi hpu hk’eun du: ve pa taw, g’a tu[ veShi hpu hk’eun du: ve pa taw, g’a tu[ ve

Ti mi hta[ hi? yu; veTi mi hta[ hi? yu; ve

“Naw; hui ve ha/ kui; hta[ pon/ g’a tu; da[ ja: ve aw; hk’a: leh;, aw; ka/ aw; nu te: ka; ka; lo ji{ cheh:-e ve ti? caw; ve yo;”

2009 hk’aw[ ga; la hta:, Sai: lao/ hen: tan: ka; pa/ aw; mo/ leh; A: yeh: hk’a{ ya: te: hpa/ hta[ hk’a{ aw; hk’aw lo taw{ k’ai tu; g’a[ k’o; pi: ve yo;. Hk’a{ aw; hk’aw lo ca: lan: caw; ve yeh; k’a te: hpa/ hta[ hpu hk’aw[ shai/ la: tu; yo; teh[ ka[ k’o{ ve yo;. Ya[ hk’a:, hk’a{ aw; hk’aw lo cheh: ta/ ve te: hko: hk’e ceh ti?, aw; meh ca: lan: caw; ve yo;.

Hk’a{ ya: te: hpa/ leh; aw; ka/ aw; nu te: ka; ka; lo, ma: ji{ hpaw-e ga:. Ya[ hk’a:, aw; hk’aw[ naw? aw; yan: maw la ve k’o, hpu a ci? ka[ ma: g’a la pui?-a{ teh[ hki? ve pa taw, yeh; g’o[ 7 g’o[ leh; yaw: hui pi: ve hpu hta[ ha[ yu; ve yo;. Chi ve aw; hk’o{, kan: pa{ caw; ve mvuh: mi; u? peun/ pa/ te: hpa/ ji{ tcuh la: ve aw; yan: hta:, la[ ha? ji{ hpaw-e g’a tu; ha/ la pui?-a{ teh[ daw: hki? cheh: ve yo;. Hpaw-e ve chaw te: hpa/ leh; Meun: Ko: lo cheh: ve hk’a{ law; aw; ho? meh{ g’u: suh/ lo, la[ ma[ g’a nyi? ve yo;.

Hk’a{ ya: hui ve yeh; leh mi; gui; aw; pon, aw; hpfuh: hk’aw[ shai/ la: tu; yo; teh[ ka ti[ te ta/ ve htaw:, aw; hpfuh: hk’a bi: ma: g’a. Te: hko: hk’e ceh ti? k’aw[ g’a ve yo;. La[ ma[ g’a nyi? ta? ve sha? nan? hta[ ca? da[ ve li[ k’u? te: hpa/ aw; hk’o{ lo, hpu hk’a; ma g’a peu; ve teh[ hpeu[ ma/ la: ta/ ve ma: caw;. Hk’e te leh, shi hpu du: pa/ aw; mo/ yaw: hui hta[ hpu hk’a bi: bi: ma: pi: la: ve la:. Ma: he{ k’o{, u? peun/ pa/ te: hpa/ yu; ca: ta/ ve la: teh[ hk’a deh[ ma: g’a shi/. Hk’a{ aw; hk’aw lo aw; meh caw; ta/ ve hk’a{ ya: te: hpa/ htaw:, ma[ ya: te: hpa/ hta[ kaw{ ja: ve pa taw, aw; lawn hk’a; hk’e caw; ve hta[ ma: ca na ha{. Hpu te: peh[-eh; ka[ ma: g’a la ve hta[ ka[ hki? cheh: ve yo;. Te: hpa/ hpa/ ven: aw; hk’aw lo cheh: ta/ ve aw; vi? aw; nyi hui geh lo, ca cheh: k’ai ve yo;. Ya[ hk’a:, ti mi ma: caw;-o ve pa taw, ha/ ha/ g’aw: g’aw: a sha[ g’a te[ cheh: ve yo;.

8888888888888888888888888888

Yeh; K’a Yeh; K’a (aw; pa aw; meh)(aw; pa aw; meh)

G’a sho: ta: ve maw:G’a sho: ta: ve maw:Tan: ka; pa/ te: hpa; Tan: ka; pa/ te: hpa;

sai-e; la: ve hpusai-e; la: ve hpuMaw: ve aw; Maw: ve aw;

hpu:hpu:

A? Shaw Yeh; leh mi; gui; 50,000 ba[ 100,000 ba[

A? lo[ Yeh; leh mi; gui; 30,000 ba[ 60,000 ba[

A; Be; Yeh; leh mi; gui; 30,000 ba[ 60,000 ba[

Law? Sheh? Yeh; leh mi; gui; 40,000 ba[ 80,000 ba[

Ta: hpe; Yeh; leh mi; gui; 40,000 ba[ 80,000 ba[

A? Lu; Yeh; leh mi; gui; 50,000 ba[ 100,000 ba[

A? Htu; Yeh; leh mi; gui; 50,000 ba[ 100,000 ba[

2010 hk’aw[ aw; hk’aw lo, Sai: lao/ hen: aw; mo/ leh; shi hpu du: taw{ ve kan? hta[ g’a: hte[ te la ve pa taw, A: yeh: hk’a{ leh Meh/ kaw/ van: hk’a{ aw; hk’aw lo caw; ve ti ca: hk’a ca: cheh: ve mi; gui; ma: k’o{, Ma? Mon Ta hk’a{ leh Ha/ Ca: hk’a{ aw; hk’aw lo ve ti mi leh heh ma: k’o{, lu; k’ai ve yo;. Ti mi leh heh aw; hk’aw lo ti ta/ hk’a ta/ ve ca; leh la; ma: k’o{, a paw: ceh leh sha ma ma: k’o{, ma[ la: ceh leh g’aw: hpa[ mvuh; naw-eh te: hpa/ ma: k’o{, va: ceh va: tu te: hpa/ ma: k’o{, aw; ka/ aw; nu ve suh{ ceh; eh? te: hpa/ ma: k’o{, g’a shon: k’ai ve yo;. Chi ve te: hpa/ aw; hk’o{, peh: g’ui; ca ca: kui; leh aw; hpfuh: hk’a{ ve na{ tsuh: ceh; te: hpa/ ca kui; suh{ tsuh de 200 E/ ka{ hk’e, g’a lu; k’ai peu;-o;. O: hk’e g’a shon: k’ai peu; ve aw; pon, te[ chi? hk’aw[ shai/ la: ve ma: caw;. Shi hpu hk’eun du: ve aw; hk’aw lo mi; gui; te: hpa/ g’a shon: k’ai ve yo;. Du: taw{ g’a ta/ ve mi; gui; te: hpa/ ti mi aw; hk’aw lo ca ngeu/ keu ve pa taw, ti mi te: hpa/ g’a shon: k’ai ve yo;.

A: yeh: hk’a{ sheh ma leh;, shi hpu hk’eun du: yu; ve pa taw, yaw: hui ve ti mi leh heh ma: k’o{, aw? k’a/ nu: k’a{ ca: kui; ma: k’o{, g’a shon: k’ai peu;-o; teh[ Sai: Lao/ Hen: kan? te pa/ aw; mo/ ve aw; ho? hta[ hto pi: ve yo;. O: hta:, aw; ho? o: ve hpa: k’aw[ k’o{ ve, “Nga; hui kan? chi te g’a tu; aw; pon, aw; ho? aw; na; hui geh lo a hkaw-an/ g’a ta/ peu;-o;. Hpu aw; peun: ma: chaw-eh keu ta/ leh te la; cheh: ve yo;. Naw; hui aw; pon, da[ ja: ve aw; hk’a: leh;, cho; ka[ lo taw{-e leh, aw; ka/ aw; nu te: ka; ka; lo ca cheh:-e tu; ve ti? caw; ve yo;” teh[ yaw: hta[ k’o{ la: ve yo; ce:.

Hk’aw[ shai/ la: ve hpu hta[ ha[ yu; ta/ ve chaw aw; meh ca lan:Hk’aw[ shai/ la: ve hpu hta[ ha[ yu; ta/ ve chaw aw; meh ca lan:

Shi hpu du: ve kan? hk’a: te hta[ te g’a tu; Shi hpu du: ve kan? hk’a: te hta[ te g’a tu; aw; pon hk’a{ mi; gui; te: hpa/ hta[ hi? yu; veaw; pon hk’a{ mi; gui; te: hpa/ hta[ hi? yu; ve

9

Tan: ka; pa/ aw; mo?Tan: ka; pa/ aw; mo? Hk’a{ aw; mehHk’a{ aw; meh G’a hkan/ ve hk’a{ ya:G’a hkan/ ve hk’a{ ya: AcresAcres

Sai: Lao/ Hen: Meh/ Kaw/ Van? U Ca; Ye/ 2

Meh/ Kaw/ Van? U Li : ha? 2

Meh/ Kaw/ Van? U Ca; Co ½

Meh/ Kaw/ Van? U Li : ha? ½

Meh/ Kaw/ Van? U Ca; Ye/ ½

Meh/ Kaw/ Van? U Yaw: la[ ½

Meh/ Kaw/ Van? U Ca; leh 3

A? Yeh[ Hka{ Sheh 5

A? Yeh[ U A? Goe; 8

A? Yeh[ U A? De; 1

A? Yeh[ U A? Kaw 2

A? Yeh[ U A? Ja; lo 1

A? Yeh[ U A? Do 1

A? Yeh[ U Meh : Jeh; 1

A? Yeh[ U A? Ne; 2

Ha? Ca: U A? He/ 1

Ha? Ca: U Lo[ aw? 1

Ma? Mo Ta (2) U Yaw: Na{ 1

Ma? Mo Ta (2) U A? Paw 1

Mi{ U: Ao/ Ha? Ca: U Ya: Pa/ Eh? 1

Ha? Ca: Hka{ sheh U A? Saw 15

Ha? Ca: U Meh? Ju: 15

Ha? Ca: U Ya: Ti[ 5

Ha? Ca: U A? Pa/ 5

Ha? Ca: U Ya: Ca: 7

Ha? Ca: U A? Ti[ 5

Hen: Lin: Sa; Meh/ Kaw/ Va? U Ca; Ye/ 2

G’aw-a; Na{ Ten: Tan: Meh/ Kaw/ Va? U Li: Ha? 3

Hk’a peu-e;Hk’a peu-e; 9292

Ti mi g’a shon: k’ai ve te: hpa/Ti mi g’a shon: k’ai ve te: hpa/

10

“Ya[ k’aw gu ve kan? aw[, nga; hui ve “Ya[ k’aw gu ve kan? aw[, nga; hui ve kan? ma: he{. Ya[ k’aw gu tu; aw; pon, kan? ma: he{. Ya[ k’aw gu tu; aw; pon, nga; hui geh hpu ma: caw;. Naw; hui a nga; hui geh hpu ma: caw;. Naw; hui a cu? ya[ hta[ ca k’o{ pi:. Yaw: hui geh cu? ya[ hta[ ca k’o{ pi:. Yaw: hui geh aw; vui; caw; ve yo;”aw; vui; caw; ve yo;”

Ya[ k’aw lu; veYa[ k’aw lu; ve

2007 hk’aw[ aw; hk’aw lo, Sai: Lao/ Hen: aw; mo/ Shi hpu hk’eun ca ca la ve aw; yan: hta:, kan? te pa/ te: hpa/ hk’a{ sheh te: hpa/ hta[ maw; da[ ve yo;. O: hta:, yaw: hui k’o{ ve, “Nga; hui kan? tan; te ve aw; yan: ga; la hta:, Meun: Ko: te leh A: yeh: hk’a{ hk’a ga;, 15 la{ vui: ve ya[ k’aw hta[ da[ ja: ve ya[ k’aw lon? hpeh[ la pi: tu; yo;” teh[ ka ti[ te ta/ ve caw; ve yo;. Hk’a{ ya: law; ya: te: hpa/ leh;, yaw: hui ya[ k’aw da[ da[ ve g’a-e ve yo; teh[ daw: law leh ha leh; cheh: ve yo;. Ya[ hk’a:, yaw: hui shi hpu hk’eun du: la; ve 5 hk’aw[ hk’e ga; la peu; ve htaw:, ya[ k’aw te ve hta[ ma: g’a maw; she/. Yaw: hui aw; mo/ ve Ka: lon? te: hpa/ leh ca[ lon? te: hpa/ k’ai k’ai k’aw[ k’aw[ te ve pa taw, ya[ k’aw a ci? ka[ ma: da[-o. Hk’e te leh, hk’a{ ya: te: hpa/ k’ai k’ai la; la; te ve ha/ ja:. Ti mi heh lo k’ai tu; ka[ ha/ ja:. Mvuh: ye; yan: ga; la hta:, Ka: ma: k’o{, Sai; keh; leh sho ku: ma: k’o{, k’ai tu; la; tu; ha/ ja:. K’ai ma: ga;, la; ma: ga; hpeh[ cheh: ve yo;.

O: hk’e hpeh[ la ve pa taw, Na{ ta{ pa/ aw; ho? te: hpa/ leh hk’a{ sheh hk’a{ leh te: hpa/ leh;, Sai: Lao/ Hen: aw; mo/ hta[ ca maw; da[ yo;. Meun: Ko: te leh A:yeh: hk’a{ hk’a ga; ve ya[ k’aw tan: lon? gu tu;, yaw: hui aw; mo/ te: hko: keu leh hk’a{ ya: law ya: te: hko: keu tu; ca jeh; da[ ve yo;. Ya[ hk’a:, o: hk’e daw: hk’a: pi: ve hta[ yaw: hui aw; mo/ ma: ha[ yu;. “Ya[ k’aw gu ve kan? nga; hui ve kan? ma: he{. A cu? ya[ hta[ ca? da[ ve kan? yo;. Yaw: hui hta[ ca hto pi:” teh[ k’aw[ k’o{ hk’aw[ pi: ve yo; ce:.

2010 hk’aw[ ga; la hta:, Meh/ Kaw/ Van? lo cheh: ve A pi Na k’aw leh;, ya[ k’aw gu la: tu; ka ti[ te ta/ ve htaw: ma: te la:. Ya[ k’aw lu; peu;-o;. Ka: hkaw: ca[ hkaw: ka[ na baw; ja: teh[ Ka: g’a[ pa/ te: g’a: hta[ k’o{ pi: jaw ve yo;. O: hta:, Ka: g’a[ pa/ k’aw[ k’o{ ve, “A pi k’u chi sho[ sha[ ja:. Taw: ma: ja:. Nga; hui kan? te cheh: ve leh; aw; ho? aw; na; geh lo, a hkaw-an/ g’a ta/ leh te cheh: ve te: ceu; yo;. K’o{ ga: ve k’o, nga; hui hta[ ta: k’o{ la. Ma[ po/ lon? hta[ ca k’o{ pi:” teh[ ma: yaw{ ma: yan k’aw[ k’o{ pi: ve yo; ce:.

2011 hk’aw[ Ja; na; va; ri; ha pa ga; la hta:, Na{ ta{ pa/ aw; ho? te: g’a: Sai: Lao/ Hen: aw; mo/ hta[ nyi ha[ sha? cheh: ve aw; ho? te: g’a: hpeh[ ve Saw: Hto-e: hta[ ca maw; da[ peu; hk’aw[ naw?, ya[ k’aw gu la: tu; ca k’o{ ve yo;. O: hta:, yaw: k’aw[ k’o{ ve, “Ya[ k’aw gu ve kan? aw[, nga; hui ve kan? ma: he{. Ya[ k’aw gu tu; aw; pon, nga; hui geh hpu ma: caw;. Naw; hui a cu? ya[ hta[ ca k’o{ pi:. Yaw: hui geh aw; vui; caw; ve yo;” teh[ k’aw[ hk’aw[ la: ve ce:.

Shi hpu du: ve kan? leh i? ka{ gui hka: te: hpa; hta[ lu; k’ai tcuh ve aw; hko{ k’a i? ka{ te: Shi hpu du: ve kan? leh i? ka{ gui hka: te: hpa; hta[ lu; k’ai tcuh ve aw; hko{ k’a i? ka{ te: hpa; hta[ ti; hpu:-e; hpeh[ k’ai tcuh ve yo;,hpa; hta[ ti; hpu:-e; hpeh[ k’ai tcuh ve yo;,

I? ka{ yeh: tu; leh daw; tu; ha/ la ve I? ka{ yeh: tu; leh daw; tu; ha/ la ve

A: yeh: hk’a{ leh Meh/ Kaw/ Van? hk’a{ chaw ma: k’o{, Ma? Mon Ta hk’a{ ya: ma: k’o{, A: yeh: hk’a: pa: lo ya[ la ve i? ka[ law; k’a? eh? hta[ g’a: va cheh: ve yo;. Pon; la; ve 6 hk’aw[ hk’e hta:, shu mvuh: mi; lo la; leh ga ve aw; mo/ te: mo/ hpeh[ ve World Vision aw; mo/ la; leh i? ka{ tcuh? keu la: ve caw; ve yo;. Te: hk’a{ le le te: yeh; le le hta[ i? ka{ tcuh? keu pi: ta/ ve yo;.

Ya[ hk’a:, shi hpu hk’eun du: pa/ aw; mo/ te: hpa/ i? ka{ o: ve hta[ yu; la; leh yeh: ve pa taw, i? ka{ i la ve yo;. Du: taw{ g’a ta/ ve mi; gui; te: hpa/ hta[ i? ka{ law; k’a? aw; pa: lo ngeu/ hpo{ ta/ ve pa taw, i? ka{ ma: da[ keh;-o. I? ka{ g’ui; hta[ taw/ ta/ tsuh: ta/ ve te: hpa/ caw; la ve yo;.

Chi te: hkui ve aw; yan: aw; hk’aw lo, hk’a{ ya: te: hpa/ ti ca: hk’a ca: tu; aw; pon ma: k’o{, i? ka{ daw; tu; aw; pon ma: k’o{, ha/ la ve yo;. Mvuh: go: mi; go: ve aw; yan: ga; la hta:, g’aw: hpa[ mvuh naw-eh ti ta/ ve aw; hk’aw lo i? ka{ keu tu; ma: caw;-o. Yeh; aw; hk’aw lo tcuh? keu ta/ ve i? ka{ htaw:, ma: da[ ma: keh;-o. Je[ neh{ peh{ g’ui; hk’e hpeh[ la leh, te: paw{ paw{ k’o, i? ka{ a ci? ka[ ma: la;-o. Hk’a{ ya: te: hpa/ leh;, yaw: hui shi hpu du: kui; lo k’ai leh, i? ka{ g’a tu; g’a ca te cheh: ve yo;. I? ka{ g’ui; ce la ve hta[ taw/ ta/ tsuh: ta/ la: ve aw; ceu; te: hpa/ g’a yu; ba; cheh: ve yo;.

Na{ ta{ pa/ aw; ho? te: hpa/ leh hk’a{ sheh te: hpa/ yaw: hui geh k’ai leh, i? ka{ hk’a deh[ g’a yeh: tu;, ca hto pi: ve htaw:, yaw: hui geh lo i? ka{ hawn kui; te tu; hpu ma: caw; teh[ k’aw[ k’o{ la: ve yo; ce:.

Yaw: hui ve mi gui te: hpa; (0r) kan? aw; suh? ma: caw; Yaw: hui ve mi gui te: hpa; (0r) kan? aw; suh? ma: caw; ve k’o{ aw; gu: suh; aw; pon daw: ha/ cheh: ve y o;.ve k’o{ aw; gu: suh; aw; pon daw: ha/ cheh: ve y o;.

Shi hpu du: ve kan? aw; hk’aw lo hk’a{ ya: te: hpa/ aw; pon kan? ma: pi: veShi hpu du: ve kan? aw; hk’aw lo hk’a{ ya: te: hpa/ aw; pon kan? ma: pi: ve

Shi hpu hk’eun du: pa/ aw; mo/ ga; la ve htaw:, hk’a{ ya: te: hpa/ hta[ kan? pi: tu; aw; lawn ma: ka: la: jaw. Yaw: hui geh lo kan? te cheh: ve te: hpa/ leh; Man mvuh: mi; hk’a; ti chi ti lo la; ta/ ve yo;. 2009 hk’aw[ ga; la hta:, A: yeh: hk’a{ sheh leh Meh/ Kaw/ Van? hk’a{ sheh leh;, aw; vui; caw; pa/ Saw: Hto-e: geh lo k’ai leh, hk’a{ ya: te: hpa/ hta[ kan? pi: tu; ca k’o{ pi: ve yo;. Ya[ hk’a:, yaw: k’aw[ k’o{ ve,

“Nga; hui geh lo kan? te ve chaw leh; aw; yan: hk’a: bi: kan? te g’a ve chaw ceh ti? heu{ ga: ve yo;. Naw; hui aw/, Shin? nyi ga; ve k’o, kan? jeh: tu; yo;. Ti mi te ve aw; yan: hta: ma: k’o{, heh te ve aw; yan: hta: ma: k’o{, naw; hui kan? jeh: tu; yo;. Naw; hui ve chaw te: hpa/, nga; hui te cheh: ve kan? hta[ te g’a tu; ve ma: he{” teh[ k’aw[ yaw hk’aw[ la: ve yo; ce:.

2010 hk’aw[ ga; la hta:, Meh/ Kaw/ Van? hk’a{ hk’aw lo cheh: ve Daw/ Na Heh leh;, Saw: Hto-e: hta[ ca maw; da[ ve yo;. Hk’a{ hk’aw lo ya: neh; caw; ma: ve yo;. Li[ hen: ma: g’a ve leh kan? ma: caw; ve ya: mi: ya: neh; te: hpa/ ka[ caw; ve yo;. Yaw: hui ve yeh; ya: k’a ya: aw; pon hpu ca g’a tu;, yaw: hui te: hpa/ hta[ kan? te tcuh la: she/ teh[ ca k’o{ pi: ve yo;. Ya[ hk’a:, yaw: k’aw[ k’o{ ve,

“Nga; hui ya: mi: ma kan? te pa/ ma: heu{ ga:. Yaw: hui hk’a deh[ kan? te g’a tu; ve ma: he{. Peu; k’o, nga; hui ve kan? te pa/ te: hpa/ leh ka[, ca hpeh[ da[

la ve k’o, ha/ kui; caw; la tu; yo;” teh[ k’aw[ hk’aw[ la: ve yo; ce:.

Hka{ ya: ve ti mi leh mi; gui; te: hpa; hta[ Hka{ ya: ve ti mi leh mi; gui; te: hpa; hta[ k’ai ma g’a tu; taw/ tcuh: ve yo;.k’ai ma g’a tu; taw/ tcuh: ve yo;.

13

Yeh; aw; hk’aw lo yeh: tu; i? ka{ ma: caw; ve pa Yeh; aw; hk’aw lo yeh: tu; i? ka{ ma: caw; ve pa taw, vui: kui; lo k’ai leh i? ka{ g’a hk’o vetaw, vui: kui; lo k’ai leh i? ka{ g’a hk’o veHaw? hk’a{ te caw: ve kan? leh ya: mi: ma te caw: ve kan? teh[ fui/ ta/ la: ve pa taw, ya: mi: ma te: hpa/ leh; yeh; aw; hk’aw lo ve te tu; caw; ve kan? te: hpa/ hta[ g’a te ve yo;. I? ka{ ma: da[ ma: keh; ve pa taw, yaw: hui hpeh[ ha/ ja:. Veu[ k’a: tsuh: tu; aw; pon ma: k’o{, i? ka{ daw; tu; hk’o tu; aw; pon ma: k’o{, 1- la{ hk’e vui: kui; lo caw; ve i? ka{ law; lo, yaw: hui g’a k’ai cheh: ve yo;.

Meh/ Kaw/ Van? hk’a{ hk’aw lo cheh: ve ya: mi: ma te: g’a: chi hk’e hk’an: ma/ la: ve yo;. “Nga; geh lo ya: 6 g’a: caw; ve yo;. Ya: te: hpa/ te: nyi le le maw: g’a tsuh: ve yo;. Pon; la; ve aw; yan: hta:, yeh; aw; hk’aw lo ceh ti?, maw: tsuh: g’a ve yo;. Tan: ve aw; yan: hta: ma: k’o{, ya: eh? zuh[ ve aw; yan: hta: ma: k’o{, tsuh: tu; caw; ve veu[ k’a: te: hpa/ tsuh: g’a ve yo;. Chi beu[, shi hpu du: pa/ te: hpa/ i? ka{ yu; k’ai ve pa taw, i? ka{ ti; hk’eh ja:. Maw: tsuh: tu; aw; pon ceh ka[, i? ka{ law; k’a? lo g’a k’ai ve yo;. Maw: tsuh: tu; ve veu[ k’a: te: hpa/ ka[ g’a ta{, ya: eh? ka[ g’a pfuh: te k’o, tu[ ja:. Te: shaw? na[ hk’a peu-e; ka[ maw: tsuh: tu; ve ceh ti? aw; yan: g’a pi: cheh: ve yo;. Chi beu[, maw: tsuh: tu; ve ka[, kan? lon? te: ma; hpeh[ la peu;” teh[ k’o{ ma/ la: ve yo;.

Shi hpu du: kui; lo ve kan? te pa/ hui ya: mi: ya: Shi hpu du: kui; lo ve kan? te pa/ hui ya: mi: ya: hta[ peh[ ve tzuh{ ve taw: yaw vehta[ peh[ ve tzuh{ ve taw: yaw veHk’a{ hk’aw lo ya: mi: ma te: hpa/ leh; shi hpu hk’eun du: kui; lo kan? ma: g’a te ve aw; hk’o{, o: ka; lo kan? te cheh: ve haw? hk’a{ pa/ te: hpa/ k’o{ gui: pi: ve hta[ ka[ g’a hkan/ ve yo;. Peh[ ve tzuh{ ve hta[ ca? da[ ve taw: hkaw: te: hpa/ yaw pi: ve hta[ g’a hkan/ ve

yo;. Hk’e te leh, ya: mi: ya: te: hpa/ leh; ti mi leh heh aw; hk’aw lo k’ai tu; ve ka[, kaw{ la hki? la ve yo;. Mvuh: hpeu[ hpaw: ga; la hta:, kan? te pa/ te: hpa/ ca: bvuh{ daw; bvuh{ peu; ve leh, hk’a{ hk’aw lo ca gui: la ve aw; yan: hta:, o: hk’e ve aw; ceu; hpeh[ la ve yo;.

Aw; to haw: ca: ve ya: mi: yeh: te: hpa/ caw; taw{ la veAw; to haw: ca: ve ya: mi: yeh: te: hpa/ caw; taw{ la veShi hpu du: ve kan? te pa/ aw; ha hpa{ aw; ha hpa{ ga; la ve pa taw, ya: mi: ma ca ve ka[ caw; la ve yo;. Aw; pa aw; e ha/ g’aw: ve pa taw, ya: mi: yeh: te: hpa/ hpa/ aw; to haw: ca: ve ka[ caw; la ve yo;. Te: g’a: g’a: k’o, a sha[ 14 hk’aw[ ceh ti? ga; she/. O: hk’e te ca: pui? la-o;. Kan? te pa/ o: ve te: hpa/ leh;, ya: mi: yeh: te: hpa/ hpa/ hta[ ti mi aw; hk’aw lo ma: k’o{, ya: mi: yeh: o: ve te: hpa/ ve yeh; aw; hk’aw lo ma: k’o{, maw; da[ tu; k’o{ da[ ta/ ve yo;.

Aw; to haw: ca: cheh: ve ya: mi: yeh: te: g’a: chi hk’e k’o{ ve yo;. “Nga; hui ve yeh; aw; hk’aw lo, aw; vi? aw; nyi caw; ma: ja:. Hk’e te leh, 7 tan: hen: cheh: ve aw; yan: hta:, cawn: yeh; g’a taw{-e ve yo;. Nga; nyi pa/, nga; nyi ma te: hpa/ hta[ ga pi: ga: ve yo;. Ya[ hk’a:, nga; hui ve ti mi te ca: ma: g’a-o. Aw; lawn k’o, shi hpu hk’eun du: kui; lo taw{ la ve mi; sha/ te: hpa/ ho{ beh ta/ peu;-o;. Kan? chi hta[ nga; ma: te ga:. Aw; meh lu; tu; k’o{ ve hta[ shi/-a;. Ya[ hk’a:, te ma: g’a-o. Yeh; ya: k’a ya: hta[ ga pi: tu; lo/ ja:. Chi beu[, kan? te pa/ sha; ma: la ve pa taw, hpu sha; ca sha tu; yo; teh[ daw: ve yo;.”

Ya: mi: ma te: hpa/ ha/ kui; caw; la veYa: mi: ma te: hpa/ ha/ kui; caw; la ve

Ya: mi: ma te: hpa; yeh; k’a Ya: mi: ma te: hpa; yeh; k’a hk’aw yeh: tu; i? ka{ g’a ta: g’a hk’aw yeh: tu; i? ka{ g’a ta: g’a hk’o ve yo;.hk’o ve yo;.

14

Kan? te pa/ te: hpa/ ya: mi: yeh: te: Kan? te pa/ te: hpa/ ya: mi: yeh: te: hpa/ hta[ heu{ ve hpa/ hta[ heu{ ve Kan? te pa/ 2 g’a:, ya: mi: yeh: 2 g’a: ve yeh; aw; hk’aw lo te: geh ca cheh:-e ve yo;. Kan? te leh hpu g’a la ve k’o, A/ Hka/ chaw hui la[ k’aw/ to{ heu{ ve aw; li: hta[ g’a[ leh, hkeh? ca/ pi: tu; yo; teh[ ka ti[ te ta/ ve yo;.

Ya: mi: yeh: te: hpa/ hta[ he/ leh la[ k’aw/ Ya: mi: yeh: te: hpa/ hta[ he/ leh la[ k’aw/ to{ heu{ veto{ heu{ ve2010 hk’aw[ ga; la hta:, kan? te pa/ nyi ha[ sha? ve aw; ho? Saw: Hto-e: leh; 14 hk’aw[ ceh ti? she/ ve ya: mi: yeh: te: g’a: hta[ la[ k’aw/ to{ heu{ ve yo;. Meun: La: lo yaw: ve aw; mi: ma ui/ caw; ta/ ve yo;. Ya[ hk’a:, yaw: Na Bon hta[ he/ leh, heu{ ta/ ve yo;. Na Bon ve aw; pa aw; e hta[ Htai: hpu 10,000 ba[ pi: leh law; heu{ ta/ ve yo;. La: hu/ ya: hui ve aw; li: hta[ cu: leh heu{ ta/ ve yo;. Yaw: hui? ma; la[ k’aw/ to{ heu{ peu; hk’aw[ naw?, Meh/ Kaw/ Van? hk’a{ hk’aw lo, yeh; nga/ leh cheh: ve yo;. 5 ha pa hk’e ga; la peu; hk’aw[ naw?, Meun: La: lo cheh: ta/ ve yaw: ve aw; mi: ma ui/ yaw: geh lo ca gui: la ve yo;. Meh/ Kaw/ Van? hk’a{ hk’aw lo ga; la hta:, Na Bon hta[ yeh; aw; hk’aw lo g’a[ k’o; pi: ve yo;. Hk’e te leh, Na Bon leh; aw; pa aw; e cheh: ta/ ve Law{ Hkan: lo g’a k’aw[ k’o[-e ve yo;. Saw: Hto-e: leh; Na Bon aw; pon te[ chi? ma: daw: nyi pi:.

Chaw hta[ haw: ca: veChaw hta[ haw: ca: ve2011 hk’aw[ Aw: gu{ ha pa ga; la hta:, A? yeh[ hk’a{ hk’aw lo cheh: ve Ya: mi: hta[ Sai: Lao/ Hen: aw; mo/ aw; hk’aw lo kan? te cheh: ve te: g’a: Ta/ Chi/ Le{ ven: lo shi/ k’ai ve yo;.

Ya: mi: leh yaw: ve aw; chaw te: hpa/ leh; heh aw; hk’aw lo te: geh k’ai ve yo;. Heh aw; hk’aw lo yaw: te: g’a: ceh ti? kan? te cheh: ve aw; yan: hta:, chaw 2 g’a: ga; la peu; hk’aw[ naw?, yaw: hta[ nyi? g’aw; sheh k’ai leh, meh{ ma: maw; tu; meh{ shi/ hta[ hpa tsuh[ pi: ve yo;. Peu; hk’aw[ naw?, Ta/ Chi/ Le{ ven: lo shi/ k’ai ve yo;. Yaw: hta[ ca ma: maw; ve pa taw, aw; chaw: te: hpa/ hk’a{ hk’aw lo k’o[-e leh, hk’a{ sheh hta[ hto pi: ve yo;. Hk’a{ ya: te: hpa/ yaw: hta[ nyi: nyi hk’a ga; g’a[ ca ve htaw:, yaw: hta[ ma: maw;. Te: shin? hk’e ga; la peu; hk’aw[ naw? hta: heh[, bon kan? te pa/ te: g’a: yaw: hta[ ca maw; ve yo;. Sai: Lao/ Hen: aw; mo/ hta[ nyi ha[ sha? cheh: ve aw; ho? nyi: g’a: te: g’a: geh te: geh, nu: cu? g’ui; mui; daw; cheh: ve hta[ g’a maw; ve yo; ce:. Hk’e te leh, yaw: hta[ hk’a{ hk’aw lo k’aw[ shi/ hk’aw[-e pi: ve yo;. O: hta:, yaw: leh; ma: g’u: ma: ma{-eh; hk’e hpeh[ cheh: ve yo;. Ta/ Chi/ Le{ ven: hk’aw lo yaw: hta[ shi/ k’ai peu; hk’aw[ naw?, aw; ti 3 ka; lo te: ka; peu; te: ka; g’a pa cheh: ve yo;. Kaw{ ja: ve pa taw, g’ui: hpaw-e ma: ha{. Aw; ho? o: ve hpa: k’o{ ve, yaw: hta[ Ta/ Chi/ Le{ ven: lo shi/ k’ai la: tu; k’o{ ve ce:. Yaw: hpu hk’a bi: g’a tu; yo; teh[ ka[ k’o{ la: ve ce:.

Hk’a{ sheh leh; aw; lawn chi ve hta[ Sai: Lao/ Hen: aw; mo/ ve aw; ho? hta[ ca hto pi: ve te: yan: hta:, Htai: hpu 30,000 pi: leh k’o{ ve, “Aw; lawn chi ve hta[ shu ta: shi/ pi:” teh[ k’o{ ve ce:. Ya:mi: ku; hta[ shi/ k’ai ve aw; ho? nyi: g’a: te: g’a: leh; ya[ nyi hk’a ga;, shi hpu du: ve kan? aw; hk’aw lo, k’aw[ ca? leh te k’ai cheh: ta/ ve yo;.

15

Aw; leh meu: ve taw:Aw; leh meu: ve taw:

A? Yeh[ hk’a{ aw; pa: shi hpu du: ve kan? leh; ha; gaw: kai tu; leh suh{ tsuh va: tsuh te: hpa; hta[ lu; k’ai sho: k’ai tcuh ve hta[ pa taw ha/ kui; sho: kui; caw; ma: ja: ve yo;. Kan? chi ve te ve hta[ pa taw hk’a{ ya: 2,000 hi? g’a hk’e cheh: kui; g’a ji{ ve , ti mi heh mi; gui; leh suh{ tsuh leh i? ka{ te: hpa; lu; k’ai she{ k’ai ve hta[ g’a hpu: g’a hkan/ cheh: ve yo;.

Hk’a: ya: law ya: hui ve a hkaw-a/ hta[ ha[ sha? ta; ve aw; li: aw hk’a: U? pa/ de/ ma: caw;. Cheh: kui; aw; ti chi te: taw lo cheh: ta; ve Man a cu? ya[ te: hpa; hta[ hpu ca; pi: a leh hk’a{ law/ te: hpa; leh suh{ tsuh te: hpa; hta[ ha[ sha? tu; ve aw; li: aw; hk’a: hta[ ma: yeh: leh yaw: hui te ga: ve hk’e te k’ai cheh: ve yo;. Tan: ka; pa/ te: hpa; leh aw; ba; mvuh: mi; lo shi hpu vui; ve tan: ka[ pa/ te: hpa; hui htaw: hk’aw[ naw? hpaw: lo hpeh[ taw{ la ve hka{ ya: hui ve ha/ kui leh suh{ tsuh van: tsuh te: hpa; hta[ ma: daw: nyi leh yaw: hui g’a tu; ve hpu ma: ma: g’a tu; pon daw: leh te k’ai cheh: ve yo;.

16

La: Hu/ Ya: mi; ma aw; mo hui law; ve taw: hkaw:

Man/ a cu? ya[ geh law; ve taw: Man/ a cu? ya[ geh law; ve taw: • A? Yeh[ hk’a{ aw; pa: shi hpu du: ve kan? te cheh: ve tan: ka; pa/ aw; mo/ te: hpa;

la[ ha? jeh: tcuh tu; k’o{ pi: she/.• Shi hpu du: ve kan? hta[ pa taw lu; k’ai sho: k’ai peu ve hk’a{ ya: hui ve maw: je;

te: hpa; leh lu; k’ai peu ve mi; gui; te: hpa; hta[ hpeh[ g’a ve hk’e k’aw[ gu caw; la: tu/

Cheh: kui chi; te: taw lo cheh: ta/ ve mvuh: mi; ya: te: hpa; hui geh law; ve taw: Cheh: kui chi; te: taw lo cheh: ta/ ve mvuh: mi; ya: te: hpa; hui geh law; ve taw: • Lu; ve she{ ve hta[ hpeh[ taw{ la tcuh cheh: ve shi hpu du: ve kan? te: hpa; hta[ pa

taw chaw ya: a sha[ te[ hka: hta[ lu; k’ai cheh: ve hta[ ha[ sha? tu; pon kan? hka: te: hpa; te taw{ la she/.

17

Man a cu? ya[ leh Heh{ pa/ tan: ka; pa/ aw; mo/ te: hpa; Pi: chaw: mvuh: mi; mvuh: nyi taw{ hpaw:, shi hpu du: ve kan? te g’a tu; aw; pon La: Hu/ , A/ Hka; leh Pi: chaw: ya: te: hpa; hui hta[ ji: taw{ ca[ taw{ cheh: ve yo;. Leu? leh ya: mi: ma te: hpa; hui ve a sha[ hu hk’a: te: hpa; leh i? ka{ taw{ la kui; hta[ htaw: te lu; cheh: ve yo;. La: Hu/ Ya: Mi: Ma Aw; Mo/ leh; shi hpu du: ve kan? hta[ pa taw lu; k’ai sho: k’ai cheh: kui; lo la[ ha? Jeh: la: tu;

law; ve yo;.

Kan? hto li[ chi te: ma/ te taw{ g’a tu; aw; pon hpu shi hpaw: g’a ga la: ve aw; mo/ te: hpa; leh kan? chi te ma/ te taw{ la g’a tu; aw; pon te: geh kan? g’a ga da[ la: ve kan? te pa/ te:

hpa; hta[ aw; bon ui; ja: teh[ k’o{ la: ve y o;.

www.lahuwomen.org