Stadsburgerschap en Stadsburgerschap en participatie participatie

in het lokaal sociaal in het lokaal sociaal beleidbeleid

Filip De RynckFilip De Rynck

de rynck trefdag lsb a'pen 2

Stad maakt burgersStad maakt burgersburgers maken stadburgers maken stad

►De stad als platformDe stad als platform In de stad komen alle moderne thema’s In de stad komen alle moderne thema’s

samensamen De stad maakt burgers: samen wonen, De stad maakt burgers: samen wonen,

samen leven, samen werken,… samen leven, samen werken,… Rond die thema’s vormen zich politieke Rond die thema’s vormen zich politieke

gemeenschappen (macht, conflict, gemeenschappen (macht, conflict, consensus, keuzes,…)consensus, keuzes,…)

Burgers maken de stadBurgers maken de stad

de rynck trefdag lsb a'pen 3

LOKAAL sociaal beleid ?LOKAAL sociaal beleid ?

►Vertrouwen in lokale besturen is hoog, Vertrouwen in lokale besturen is hoog, helaas niet bij centrale overheden helaas niet bij centrale overheden

►Centralisering, verkokering met BBB Centralisering, verkokering met BBB als voorlopig hoogtepuntals voorlopig hoogtepunt

►Verticale gerichtheid van veel actoren Verticale gerichtheid van veel actoren in de stad in plaats van ‘horizontale’ in de stad in plaats van ‘horizontale’ verantwoordelijkheidverantwoordelijkheid

►Subsidiariteit, decentralisatie: Subsidiariteit, decentralisatie: essentieel voor participatie essentieel voor participatie

de rynck trefdag lsb a'pen 4

Participatie is PolitiekParticipatie is Politiek

►Deel kunnen hebben Deel kunnen hebben rechten van mensen op arbeid, woning, rechten van mensen op arbeid, woning,

onderwijs, gezondheid,… en de plichtenonderwijs, gezondheid,… en de plichten►Deel kunnen nemen Deel kunnen nemen

impact (willen) hebben op elementen die impact (willen) hebben op elementen die leefsituatie beïnvloeden leefsituatie beïnvloeden

►Deel kunnen maken Deel kunnen maken actief (willen) meewerken aan de actief (willen) meewerken aan de

vormgeving van de samenleving vormgeving van de samenleving

de rynck trefdag lsb a'pen 5

Participatie is PolitiekParticipatie is Politiek

►Dagelijkse keuzes van mensen zijn Dagelijkse keuzes van mensen zijn politiekpolitiek

►Hoe mensen met andere mensen Hoe mensen met andere mensen omgaan en wat ze met andere mensen omgaan en wat ze met andere mensen samen doen, is participatie en dus samen doen, is participatie en dus politiekpolitiek

►Participatie gaat over rechten en Participatie gaat over rechten en plichten in de samenleving en dus over plichten in de samenleving en dus over politiekpolitiek

de rynck trefdag lsb a'pen 6

Participatie is politiek Participatie is politiek

►Participatie:Participatie: Bevraagt en beïnvloedt mensen in denken Bevraagt en beïnvloedt mensen in denken

en doenen doen Vormt de meningen en houdingen van Vormt de meningen en houdingen van

burgers onderling, van bestuurders, van burgers onderling, van bestuurders, van ambtenaren, van expertenambtenaren, van experten

Participatie is aanpakkenParticipatie is aanpakken Participatie is bezig zijn, bezorgd zijn, Participatie is bezig zijn, bezorgd zijn,

interesse, engagement, emotie, beleving, interesse, engagement, emotie, beleving, toe-eigening, eigenaarschaptoe-eigening, eigenaarschap

de rynck trefdag lsb a'pen 7

Lokaal SOCIAAL beleidLokaal SOCIAAL beleid

►Alle beleid is sociaal beleidAlle beleid is sociaal beleid►Alle sociaal beleid gaat over participatieAlle sociaal beleid gaat over participatie►Scheidingslijn tussen zogenaamde Scheidingslijn tussen zogenaamde

‘sterke’ en ‘zwakke’ sectoren is a-‘sterke’ en ‘zwakke’ sectoren is a-sociaal beleidsociaal beleid

►Samenwerking en integratie tussen Samenwerking en integratie tussen OCMW en stad, niet in het minst in OCMW en stad, niet in het minst in A’pen, is daarom bijzonder sociaalA’pen, is daarom bijzonder sociaal

de rynck trefdag lsb a'pen 8

Politiek wijzigt Politiek wijzigt

►Tanende representatiepolitiek, Tanende representatiepolitiek, afkalvende hiërarchische patronenafkalvende hiërarchische patronen

►Autonomisering, individualisering en Autonomisering, individualisering en vernetwerking van de vernetwerking van de burgermaatschappijburgermaatschappij

►Professionalisering van de overheid Professionalisering van de overheid (rationalisering, management, (rationalisering, management, specialisatie, planning, specialisatie, planning, verzelfstandiging)verzelfstandiging)

de rynck trefdag lsb a'pen 9

Lokaal sociaal BELEIDLokaal sociaal BELEID

►Professionalisering van overheid: van Professionalisering van overheid: van binnen naar buiten denken versusbinnen naar buiten denken versus

►Vermaatschappelijking en Vermaatschappelijking en veranderende burgermaatschappij: veranderende burgermaatschappij: van buiten naar binnen denkenvan buiten naar binnen denken

►Beleid = samenleving maken. Beleid Beleid = samenleving maken. Beleid van wie, de agenda van wie ?van wie, de agenda van wie ?

►Participatie stelt de discussie over de Participatie stelt de discussie over de rol van de overheid centraalrol van de overheid centraal

de rynck trefdag lsb a'pen 10

Lokaal sociaal BELEIDLokaal sociaal BELEID

►De agenda is minder voorspelbaar, De agenda is minder voorspelbaar, grilligergrilliger Sluit minder aan bij het besluitvormingsproces Sluit minder aan bij het besluitvormingsproces

in de representatiedemocratie: in de representatiedemocratie: agendavorming-plan-beslissing-uitvoeringagendavorming-plan-beslissing-uitvoering

Veel traditionele inspraak is gericht op Veel traditionele inspraak is gericht op ‘planvorming’ op het ritme en volgens de ‘planvorming’ op het ritme en volgens de agenda van het representatief systeemagenda van het representatief systeem

Veel civiele actie en initiatief is gericht op Veel civiele actie en initiatief is gericht op doen en volgt een eigen logica en tijdritmesdoen en volgt een eigen logica en tijdritmes

de rynck trefdag lsb a'pen 11

De agenda De agenda

1.1. ‘‘Small scale democracy’Small scale democracy’

2.2. Relatie met burgermaatschappijRelatie met burgermaatschappij

3.3. Stadsbreed: dynamiek en debat als Stadsbreed: dynamiek en debat als motormotor

4.4. De wijk als schakelDe wijk als schakel

5.5. De stedelijke organisatie als instrumentDe stedelijke organisatie als instrument

6.6. Participatiebeleid: zelf object van Participatiebeleid: zelf object van participatieparticipatie

de rynck trefdag lsb a'pen 12

11 ‘Small scale democracy’‘Small scale democracy’

►Ervaringen van betrokkenheid en Ervaringen van betrokkenheid en eigen verantwoordelijkheid eigen verantwoordelijkheid (‘empowerment’):(‘empowerment’): In loket – achtige situatiesIn loket – achtige situaties In hulp- en dienstverleningIn hulp- en dienstverlening In instellingen en diensten In instellingen en diensten

►Hiërarchisch denken over en voor Hiërarchisch denken over en voor mensen zit overalmensen zit overal

de rynck trefdag lsb a'pen 13

2 Relatie met 2 Relatie met burgermaatschappijburgermaatschappij

► Individual-, informal-, en informatiseringIndividual-, informal-, en informatisering jongeren en vrouwen als voorbeeldjongeren en vrouwen als voorbeeld

► Gestolde arrangementen als hinder (zie Gestolde arrangementen als hinder (zie adviesraden)adviesraden)

► Rol van de overheid: Rol van de overheid: subsidiariteit ‘revisited’: de kracht van het zelf subsidiariteit ‘revisited’: de kracht van het zelf

doendoen krachtige overheid over rechten en plichtenkrachtige overheid over rechten en plichten bescheiden overheid over eigen substantiële bescheiden overheid over eigen substantiële

doelstellingen ?doelstellingen ?► Debat over verhouding overheid – Debat over verhouding overheid –

burgermaatschappij en wederzijds burgermaatschappij en wederzijds functionerenfunctioneren

de rynck trefdag lsb a'pen 14

22 Relatie met Relatie met burgermaatschappijburgermaatschappij

►Vitale coalities: partnerschapVitale coalities: partnerschap Brede partnerschappen (PPS in vele Brede partnerschappen (PPS in vele

vormen)vormen) Partnerschappen op afroep (bestuur krijgt Partnerschappen op afroep (bestuur krijgt

uitnodiging)uitnodiging) Beleidspraktijkgerichte partnerschappen Beleidspraktijkgerichte partnerschappen

versus planningsgerichte ‘inspraak’ van versus planningsgerichte ‘inspraak’ van afstandelijke ‘partners’afstandelijke ‘partners’

de rynck trefdag lsb a'pen 15

3 Stadsbreed3 Stadsbreed

►Autonoom debat en discussie in en over Autonoom debat en discussie in en over de stad als noodzakelijke grondstofde stad als noodzakelijke grondstof

►Kritisch vermogen als essentiële druk Kritisch vermogen als essentiële druk op de overheidop de overheid

►Het gevaar vanHet gevaar van verpamperde burgermaatschappij enverpamperde burgermaatschappij en technocratisering door professionalisering technocratisering door professionalisering

bij overheid èn middenveldbij overheid èn middenveld

de rynck trefdag lsb a'pen 16

44 De wijk als schakelDe wijk als schakel

►Niet de wijk als dorp maar de wijk in Niet de wijk als dorp maar de wijk in de wereldde wereld

►De wijk als schakel, opstap, platform, De wijk als schakel, opstap, platform, werkniveauwerkniveau

►Gebieds- en wijkwerking als nieuwe Gebieds- en wijkwerking als nieuwe professionaliseringprofessionalisering

de rynck trefdag lsb a'pen 17

5 5 Stedelijke organisatie als Stedelijke organisatie als instrumentinstrument

►DienstverleningDienstverlening►Kritische evaluatie van participatie – Kritische evaluatie van participatie –

arrangementen en professionaliseringarrangementen en professionalisering►Rol van de gemeenteraad en politici Rol van de gemeenteraad en politici ►Rol van de frontlijnwerkers Rol van de frontlijnwerkers ► Inbouwen van project- en Inbouwen van project- en

procesmanagementprocesmanagement

de rynck trefdag lsb a'pen 18

6 Participatiebeleid als 6 Participatiebeleid als objectobject

►Decreet lokaal sociaal beleid activeert Decreet lokaal sociaal beleid activeert de discussie over de organisatie van de discussie over de organisatie van het sociaal beleidhet sociaal beleid

► Is een interessant kader om van Is een interessant kader om van participatie zelf een centraal thema te participatie zelf een centraal thema te makenmaken

►Lokaal sociaal beleid maakt de stad en Lokaal sociaal beleid maakt de stad en activeert stadsburgerschapactiveert stadsburgerschap