strategia firmy a innowacyjność robert utrecht nickel technology park poznań

Strategia firmy a innowacyjność

Robert UtrechtNickel Technology Park Poznań

Poznań, 17.12.2009 r.

Materiały przygotowano na podstawie VADEMECUM INNOWACYJNEGO PRZEDSIĘBIORCYTom I - TRANSFER TECHNOLOGII W MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTWACH

Przedsiębiorstwo innowacyjne

Według podręcznika Oslo Manual przedsiębiorstwo innowacyjne jest to przedsiębiorstwo, które w badanym okresie – najczęściej trzyletnim – wprowadziło przynajmniej jedną innowację techniczną (technologiczną), tj. nowy lub ulepszony produkt bądź nowy lub ulepszony proces, będące nowością przynajmniej z punktu widzenia tegoż przedsiębiorstwa.

Technika vs. TechnologiaW "Słowniku naukowo-technicznym angielsko-polskim" można odczytać, że technology to technika, nauki techniczne oraz że termin technique oznacza umiejętność, technikę (wykonania). To samo źródło tłumaczy technological progress jako postęp techniczny. Nowa (6-tomowa) Encyklopedia Powszechna PWN podaje w haśle "Technika", że jedno z podstawowych znaczeń tego terminu określa "tworzone przez człowieka środki materialne i składające się na wiedzę techniczną reguły posługiwania się tymi środkami oraz ich projekty stosowane do zdobywania, przekształcania i wykorzystywania dóbr materialnych...". W dalszej części tego hasła można przeczytać jednoznaczne: angielski termin technology odpowiada pojęciowo polskiemu terminowi technika. Tam też podano wielki chronologiczny wykaz osiągnięć techniki, w którego ostatniej części figurują takie pozycje jak tranzystor, zegar atomowy, magnetowid, układy scalone, laser, mikroprocesor, komputer osobisty, płyta kompaktowa. Wszystko to, i inne podobne wynalazki, nasi leniwi naukowcy nazywają - za literaturą anglojęzyczną - high technology (HT) zamiast mówić po prostu "najnowsze osiągnięcia techniki" lub podobnie (byle po polsku!). "Słownik wyrazów obcych" podaje, że słowo "technika" pochodzi ono od greckiego wyrazu techne oznaczającego "sztukę, rzemiosło" i oznacza "ogół środków i czynności wchodzących w zakres działalności ludzkiej, związanej z wytwarzaniem dóbr materialnych." To samo źródło informuje, że termin "technologia" pochodzi od greckich słów techne i logos (zbiór, rozum i in.) i oznacza "metodę przetwarzania dóbr materialnych w dobra użyteczne; także: wiedzę o tym procesie."

Bardziej na nazwanie "technologią" zasługuje jeszcze inny, bardzo też ostatnio popularny, termin angielski - know-how, który ten słownik wyjaśnia jako "suma wiedzy technicznej i technologicznej koniecznej do wytwarzania określonego wyrobu".

Źródło: http://www.uci.agh.edu.pl/kadra/bip/63/11_63.htm (prof. Zbigniew Łucki )

http://www.uci.agh.edu.pl/kadra/bip/63/11_63.htm

Obszerną dyskusję na temat definicji terminu "technika" można znaleźć w książce angielskiego profesora Paula Lowe'a The Management of Technology. Otóż Lowe pisze w pierwszym rozdziale, że wszyscy ciągle mówią o technice i że termin jest już tak rozpowszechniony, że nikt nie zwraca uwagi na jego znaczenie. Potocznie przyjmuje się, że technika to środki, przy których pomocy człowiek panuje nad swoim otoczeniem. Pierwsza rzecz, jaką należałoby powiedzieć o technice, że nie ma ogólnie przyjętego znaczenia tego słowa - czegoś w rodzaju terminu matematycznego lub stałej fizycznej. Lowe lokuje technikę w szeregu "nauka-technika-technologia-produkcja przemysłowa-rzemiosło" i przytacza - za innymi autorami - szereg różnych jej definicji. Jedna definicja mówi, że technika to zasób wiedzy dotyczącej głównie produkcji dóbr i usług. Inna głosi, że technika to coś więcej niż zwyczajne wykorzystywanie uzyskanej wcześniej wiedzy naukowej i że technika to wiedza o technologiach, metodach i projektach, które zdają egzamin nawet wówczas, gdy nie da się wyjaśnić - a czasami to się zdarza - przyczyn dlaczego one sprawdzają się w praktyce. Postęp techniczny nie wymaga koniecznie pełnej znajomości praw naukowych rządzących daną dziedziną techniki. Wiedza techniczna może być gromadzona metodą prób i błędów i z tego tytułu często wyprzedza naukowe wyjaśnienie danego zjawiska. Kolejna definicja traktuje technikę jako zbiór elementów wiedzy, zarówno praktycznej jak i teoretycznej, technologii, metod, procedur i urządzeń fizycznych, które tworzą tę wiedzę. Inna koncepcja techniki traktuje ją jako zbiór instalacji, maszyn, narzędzi i metod, dostępnych w określonym czasie dla realizacji danego zadania produkcyjnego. "Poszczególne reguły naukowe i technologie często występują w wielu technikach. A co więcej - właściwy transfer technologii z jednej techniki do drugiej często przyczynia się do istotnego postępu technicznego."

Źródło: http://www.uci.agh.edu.pl/kadra/bip/63/11_63.htm (prof. Zbigniew Łucki )

http://www.uci.agh.edu.pl/kadra/bip/63/11_63.htm

Rodzaje innowacji

Klasyczna klasyfikacja innowacji wykorzystuje kryterium przedmiotowe. Według niej można dokonać podziału innowacji na:

(1) innowację w produkcie (innowacja produktowa), (2) innowację w procesie wytwórczym (innowacja procesowa), (3) innowację organizacyjną (innowacja proceduralna).

Według podręcznika Oslo Manual, innowacje techniczne (technologiczne) obejmują:

(1) produkt technologicznie nowy, (2) produkt technologicznie ulepszony (zmodyfikowany wyrób lub

ulepszona usługa), (3) innowację technologiczną procesu.

Innowacja

Zjawisko innowacji jest nierozłącznie związane z pojęciem wprowadzonejdo praktyki (w szczególności praktyki gospodarczej) zmiany, nowości, reformyczy też idei postrzeganej jako nowa. Jednym z najbardziej popularnych jest podejście J.A. Schumpetera. Rozumiał on innowacje jako:

(1) wprowadzenie do produkcji wyrobów nowych lub też udoskonalenie dotychczas istniejących,

(1) wprowadzenie nowej lub udoskonalonej metody produkcji, (2) otwarcie nowego rynku, (3) zastosowanie nowego sposobu sprzedaży lub zakupów, (4) zastosowanie nowych surowców lub półfabrykatów, (5) wprowadzenie nowej organizacji produkcji.

Innowacyjność

Innowacyjność jest cechą poszczególnych osób, podmiotów gospodarczych (i innych organizacji) lub gospodarek, oznaczającą zdolność do tworzenia i wdrażania innowacji, jak również ich absorpcji, wiążącą się z aktywnym angażowaniem się w procesy innowacyjne i podejmowanie działań w tym kierunku. Oznacza również zaangażowanie w zdobywanie zasobów i umiejętności niezbędnych do uczestniczenia w tych procesach.Często mierzona jest ilością tworzonych i wdrażanych innowacji oraz nakładamiprzeznaczanymi przez przedsiębiorstwa na działania w tym zakresie.

Działalność innowacyjna

Działalność innowacyjna według metodologii Oslo, jest to szereg działań o charakterze naukowym (badawczym), technicznym, organizacyjnym, finansowym i handlowym (komercyjnym), których celem jest opracowanie i wdrożenie nowych lub istotnie ulepszonych produktów i procesów.

Firma technologiczna to firma, która rozwija, produkuje i sprzedaje dobra i usługi, które ucieleśniają znaczący element współczesnej nauki. Jej podstawową cechą jest konwersja nauki w nową technikę i jej rynkowa komercjalizacja. Firmy technologiczne odznaczają się wysokim poziomem innowacyjności i przedsiębiorczości. Firmy technologiczne powstają zwykle jako firmy typu spin-out lub spin-off pochodzące z instytucji akademickich lub dużych firm posiadających własne laboratoria badawcze lub działy techniczne.

Idea otoczenia innowacyjnego przedsiębiorstwa

Przedsiębiorstwa są innowacyjne dzięki: własnej zdolności organizacyjnej, kontaktom ze swoimi dostawcami, odbiorcami i innymi partnerami w biznesie.

Komunikacja, współpraca i koordynacja między podmiotami są warunkiem niezbędnym umożliwiającym tworzenie i sprzedaż nowych produktów i usług.

PARP, która jest odpowiedzialna za przeprowadzenie konkursów projektów oraz ich ewaluację po realizacji projektów, prowadziła badania skuteczności realizowanych projektów ukierunkowanych na wzrost innowacyjności przedsiębiorstw należących do programu SPOWKP (Sektorowy Program Operacyjny Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw) z lat 2004–2006.

Zdaniem większości badanych przedsiębiorców 91% projektów przyczyniło się do wzrostu innowacyjności, jednak wprowadzane innowacje dotyczyły głównie działań na rynku regionalnym i krajowym, a znacznie rzadziej dotyczyło to skutków w skali międzynarodowej*.

Pozytywny aspekt realizacji projektów wsparcia innowacyjności przedsiębiorstw ze środków funduszy strategicznych to fakt, że występowanie o pomoc finansową, jednocześnie skłania przedsiębiorstwo do opracowania strategii innowacji.

* A. Haber, J. Pokorski, Wpływ projektów doradczych i inwestycyjnych, finansowanych z funduszy strukturalnych w Polsce na wzrost innowacyjności przedsiębiorstw, w: Innowacyjność 2008, red. A. Żołnierski, PARP, Warszawa 2008, s. 132–136. Źródło: http://www.sgh.waw.pl/katedry/kzs/Konferencja/7.%20Alicja%20Sosnowska.pdf

http://www.sgh.waw.pl/katedry/kzs/Konferencja/7.%20Alicja%20Sosnowska.pdf

Strategie innowacji w praktyce polskich przedsiębiorstw

W teorii i praktyce zarządzania strategicznego wprowadzenie innowacji (zmiany) uważane jest za jeden z głównych warunków sukcesu przedsiębiorstwa i osiągania przewagi konkurencyjnej, a strategia innowacji stanowi istotną część długookresowej strategii jego rozwoju. W XXI wieku zwrócono uwagę, że wobec postępu globalizacji działalności gospodarczej, upowszechnienia sieci informacyjnych oraz rosnącego niepokoju i ryzyka związanego ze zmianami na światowym rynku, strategie innowacji, zarówno stricte związane z rozwojem technologii jak z tworzeniem nowych rozwiązań w systemach zarządzania, nabierają coraz większego znaczenia dla wartości firmy oraz możliwości uzyskania przez nią przewagi konkurencyjnej. Szczególnie istotne stają się te rodzaje strategii, które ułatwiają szybkie wprowadzenie zmian w przedsiębiorstwach oraz dostosowanie się do zmian zachodzących na rynku.W tych warunkach decydującego znaczenia nabiera nie tylko przedmiot strategii innowacji, ale także warunki szybkiej realizacji strategii i uzyskania oczekiwanych korzyści z nią związanych. Jak się podkreśla w wielu przedsiębiorstwach powstaje swojego rodzaju presja na tworzenie innowacji prowadząc do budowania wewnętrznej kultury firmy zorientowanej na innowacje.

Źródło: http://www.sgh.waw.pl/katedry/kzs/Konferencja/7.%20Alicja%20Sosnowska.pdf


Strategie innowacji w praktyce polskich przedsiębiorstw

Nowe uwarunkowania społeczno-gospodarcze przyczyniły się do powstania nowych koncepcji strategii innowacji w przedsiębiorstwie, które mogą być zaadoptowane nie tylko w dużych korporacjach międzynarodowych o własnym, rozwiniętym zapleczu badań i rozwoju, ale także w przedsiębiorstwach średnich i małych, opierających potencjał innowacyjny na kreatywności przedsiębiorcy i jego współpracowników.

Wśród stosunkowo nowych koncepcji można wyróżnić takie strategie jak: • błękitnego oceanu• niszy innowacji• innowacji otwartej • sieci innowacji• klastra innowacyjnego



Strategia błękitnego oceanu

Strategia błękitnego oceanu – zaproponowana przez W. Chan Kima i R. Mauborgne opiera się na założeniu, że wybierając strategię firmy można ominąć obszar najbardziej ostrej konkurencji nazywanej przez autorów „czerwonym oceanem” i znaleźć „błękitny ocean”, w którym można znaleźć miejsce dla strategii firmy. Nowatorstwo tej strategii wynika z wykorzystania koncepcji innowacji wartości wyznaczającej obszar przestrzeni rynkowej dla nowych produktów. W obszarze innowacji wartości cele strategiczne obejmują zarówno obniżenie kosztów jak i wzrost wartości dla klienta.

Strategia niszy innowacji

Strategia niszy innowacji – jest jednym z rodzajów strategii niszy rynkowej. Niszę tworzy firma, która potrafi zdobyć przewagę konkurencyjną dzięki innowacji chronionej przez unikalną technologię i patenty, a więc trudnej do szybkiego naśladowania. Strategie niszy innowacji wykorzystują małe i średnie firmy nastawione na stałe generowanie innowacji produktowych i technologicznych.



Strategia innowacji otwartej

Strategia innowacji otwartej – najogólniej polega na poszukiwaniu i wykorzystaniu pomysłów innowacji powstających zarówno wśród konsumentów (użytkowników) jak i w środowisku inżynierskim, formalnie nie związanych z przedsiębiorstwem. Przedsiębiorstwo poszukuje rozwiązań wśród szerokiego grona specjalistów w trybie otwartego konkursu ogłaszanego w sieci. Jest to jednocześnie innowacja sposobu tworzenia i wdrażania innowacji. Innowacja otwarta pozwala przedsiębiorstwu na szeroką współpracę specjalistów z różnych środowisk zawodowych, daje więc szansę na wybór najnowszych i najbardziej efektywnych rozwiązań. Niezbędnym warunkiem wykorzystania strategii innowacji otwartej jest powszechna współpraca w sieci. W szerszym ujęciu pojęcie innowacji otwartej obejmuje też współpracę przedsiębiorstwa z gronem użytkowników produktów włączających się w projektowanie i ocenę innowacji. Strategie innowacji otwartej zapoczątkowane przez firmy informatyczne coraz bardziej się upowszechniają także w innych sektorach na co wskazują liczne przykłady.



Strategia innowacji otwartej Strategia innowacji otwartej – najogólniej polega na poszukiwaniu i wykorzystaniu pomysłów innowacji powstających zarówno wśród konsumentów (użytkowników) jak i w środowisku inżynierskim, formalnie nie związanych z przedsiębiorstwem. Przedsiębiorstwo poszukuje rozwiązań wśród szerokiego grona specjalistów w trybie otwartego konkursu ogłaszanego w sieci. Jest to jednocześnie innowacja sposobu tworzenia i wdrażania innowacji. Innowacja otwarta pozwala przedsiębiorstwu na szeroką współpracę specjalistów z różnych środowisk zawodowych, daje więc szansę na wybór najnowszych i najbardziej efektywnych rozwiązań. Niezbędnym warunkiem wykorzystania strategii innowacji otwartej jest powszechna współpraca w sieci. W szerszym ujęciu pojęcie innowacji otwartej obejmuje też współpracę przedsiębiorstwa z gronem użytkowników produktów włączających się w projektowanie i ocenę innowacji. Strategie innowacji otwartej zapoczątkowane przez firmy informatyczne coraz bardziej się upowszechniają także w innych sektorach na co wskazują liczne przykłady.



Strategia innowacji otwartej

Strategia innowacji otwartej – najogólniej polega na poszukiwaniu i wykorzystaniu pomysłów innowacji powstających zarówno wśród konsumentów (użytkowników) jak i w środowisku inżynierskim, formalnie nie związanych z przedsiębiorstwem. Przedsiębiorstwo poszukuje rozwiązań wśród szerokiego grona specjalistów w trybie otwartego konkursu ogłaszanego w sieci. Jest to jednocześnie innowacja sposobu tworzenia i wdrażania innowacji. Innowacja otwarta pozwala przedsiębiorstwu na szeroką współpracę specjalistów z różnych środowisk zawodowych, daje więc szansę na wybór najnowszych i najbardziej efektywnych rozwiązań. Niezbędnym warunkiem wykorzystania strategii innowacji otwartej jest powszechna współpraca w sieci. W szerszym ujęciu pojęcie innowacji otwartej obejmuje też współpracę przedsiębiorstwa z gronem użytkowników produktów włączających się w projektowanie i ocenę innowacji. Strategie innowacji otwartej zapoczątkowane przez firmy informatyczne coraz bardziej się upowszechniają także w innych sektorach na co wskazują liczne przykłady.


Strategia sieci innowacji Powstawanie różnego rodzaju sieci (przedsiębiorstw, organizacji handlowych, logistycznych, społecznych) stało się nieodłączną częścią współczesnej, globalnej gospodarki. Struktury sieciowe stanowią w różnych układach podstawę realizacji złożonych zadań gospodarczych. Szczególną formą struktur sieciowych stały się organizacje wirtualne, które cechuje okresowy, nieformalny charakter oraz wykorzystanie technologii informacyjnych (ICT).

Istotą i podstawą organizacji sieciowych jest potrzeba realizacji kompleksowych celów strategicznych. W odniesieniu do innowacji organizacja sieciowa może być pomocna dla harmonizacji wielu cząstkowych strategii innowacji i podporządkowania ich realizacji kompleksowego celu strategicznego – przykładowo rozwiązania problemu utylizacji odpadów komunalnych i przemysłowych w określonym regionie, co może stanowić cel główny układu sieciowego.

Tworzenie strategii innowacji dla układów sieciowych wymaga koordynacji działań różnych przedsiębiorstw i organizacji dla tworzenia wspólnych wartości przy uwzględnieniu zasady wzajemnych korzyści wynikających z synergicznych powiązań uczestników układu.

Przykładami układów sieciowych realizujących wspólny cel innowacyjny mogą być tzw. programy celowe organizujące jednostki badawcze i przedsiębiorstwa dla realizowania wdrożenia kompleksowej innowacji.


Strategia klastra innowacyjnego

Klastering jest strategią polegającą na wykorzystaniu dla budowy przewagi konkurencyjnej zorganizowanej współpracy przedsiębiorstw oraz powiązanych z nimi instytucji zajmujących się określoną dziedziną i znajdujących się w bezpośrednim sąsiedztwie.

To określenie opierające się na definicji sformułowanej przez M. Portera obecnie rozszerza się o struktury składające się również z innych podmiotów (przedsiębiorstw, organizacji badawczych, władz terytorialnych) współpracujących dla realizacji wspólnego celu dzięki połączeniom w sieci. Jeśli tym celem jest innowacja, utworzoną strukturę klastrową można nazwać klastrem innowacyjnym.

Podstawowe zadania klastra innowacyjnego to wykorzystanie możliwości jakie daje przynależność do struktury i utworzenie połączeń sieciowych dla realizacji kompleksowych strategii wprowadzania innowacji.


Realizacja strategii innowacji w polskich MŚP na podstawie

publikowanych badań oraz opinii przedsiębiorców Jak wynika z wieloletnich badań prowadzonych przez różne ośrodki badawcze w Polsce innowacyjność polskich przedsiębiorstw była relatywnie niska, o czym świadczy rażąco niski udział nakładów na działalność badawczo-rozwojową w relacji do dochodu narodowego, niski udział w tych wydatkach sektora przedsiębiorstw oraz niewysoki udział wydatków na innowacje w nakładach inwestycyjnych. Stwierdzenia o niskiej innowacyjności przedsiębiorstw w Polsce potwierdzają też rezultaty szczegółowych badań ukierunkowanych na ocenę konkurencyjności i innowacyjności.


strategia firmy a innowacyjność robert utrecht nickel technology park poznań

Documents