structure du programme de 2sl
TRANSCRIPT
Structureduprogrammede2SL:
Semestre UE Matière
Code Session Crédits Type Code Coef Crédits Code Intitulé Coef Crédits
S3 Février 30
UEFondamentale UEF2.1.1 4 4
MA MéthodesAgiles 1 1
PDC Patronsdeclasses 3 3
UEFondamentale UEF2.1.2 4 4 OGL OutilsdeGénieLogiciel 4 4
UEFondamentale UEF2.1.3 4 4 COM Compilation 4 4
UEFondamentale UEF2.1.4 4 4 ANAD Analyseetfouillede
données 4 4
UEMéthodologique UEM2.1.1 4 4 TDW Techniquesde
DéveloppementWeb 4 4
UEMéthodologique UEM2.1.2 2 2 SPE StagePratiqueen
Entreprise 2 2
UETransversale UET2.1 8 8
TPRO ThéoriedelaProgrammation 4 4
IPLS Ingénieriedesprotocolesetlogicielssécurisés 4 4
UETransversale UET2.1 8 8
SIGA Systèmesd'InformationGéographiquesAvancés 4 4
TPRO ThéoriedelaProgrammation 4 4
UETransversale UET2.1 8 8
TPRO ThéoriedelaProgrammation 4 4
VCL VirtualisationetCloud 4 4
S4 Juin 30
UEFondamentale UEF2.2.1 4 4
TDM1 TechniquesdeDéveloppementMobile1 2 2
TDM2 TechniquesdeDéveloppementMobile2 2 2
UEFondamentale UEF2.2.2 4 4 AL ArchitecturesLogicielles 4 4
UEFondamentale
UEF2.2.3 4 4 QL QualitéLogicielle 4 4
UEFondamentale UEF2.2.4 4 4 BDDA SGBDetBasesde
DonnéesAvancées 4 4
UEMéthodologique UEM2.2.2 4 4 PRJS Projetdespécialité 4 4
UEMéthodologique UEM2.2.1 2 2 IHM InterfaceHomme
Machine 2 2
UETransversale UET2.2 8 8
HPC CalculIntensif 4 4
BDM Bigdatamining 4 4
UETransversale UET2.2 8 8
ML Machinelearning 4 4
HPC CalculIntensif 4 4
UETransversale UET2.2 8 8
BDM Bigdatamining 4 4
PDJPythonetDéveloppementWebFullStackavecDjango
4 4
UETransversale UET2.2 8 8
ML Machinelearning 4 4
PDJPythonetDéveloppementWebFullStackavecDjango
4 4
SyllabusMA
Crédits:1
MAMéthodesAgiles
AgilmethodsCoef:1
VHCours:15.00VHTD:0.00
Pré-requis:IGLConduitedeProjet
IngénieriedesCompétencesFamillesdeCompétences
CF4:Concevoir,réaliseretmaintenirdeslogicielsdequalité
Typedecompétence:TEC:Technique,MET:Méthodologique,MOD:Modélisation,OPE:Opérationnel,
Niveaudecompétence:Base Intermédiaire Avancé
FamilledeCompétence Compétence ElémentdeCompétence Type
CF4C4.2:Mettreenoeuvreuneméthodologiepourledéveloppementlogiciel
C42.2:Mettreenoeuvreuneméthodologieagiledansledéveloppementlogiciel MET
C42.1:Appliqueruneméthodologiependantlecyclededéveloppementlogiciel MET
C42.5:Mettreenoeuvrelesoutilsnécessairespourautomatiserlestâchesrépétitivesdudéveloppementetfaciliterletravailenéquipe. MET
Descriptionduprogrammedelamatière
Objectifs:
Lesobjectifsdecemodulesontde:PrésenterlesprincipesgénérauxagilesbaséssurlemanifesteagileIntroduirelesprincipalesméthodesexistantes:eXtremeProgrammingScrumKanbanDiscuterdesprincipalespratiquesagilesetleurapplicationàsavoir:Pratiquesd’organisationPratiquesdecollaborationPratiquesdelivraisonPratiquesdeplanificationPratiquesdedéveloppement
Contenu:
I.IntroductionGénérale(2H)1.Risquesdesprojetsdedéveloppement2.Méthodologiesclassiques3.Méthodesagiles
II.ManifesteAgile(2H)1.Historique2.Manifesteagile3.PrincipesAgilesIII.MéthodeXP(2H)1.PrésentationdeXP2.RôlesdeXP3.ActivitésdeXPIV.PratiquesAgiles(7H)1.Pratiquesd’organisation2.Pratiquesdecollaboration3.Pratiquesdelivraison4.Pratiquesdeplanification5.PratiquesdedéveloppementV.ScrumetKanban(2H)1.PrésentationdeScrum2.ScrumdesScrums
3.PrésentationdeKanban4.Comparaisonentrelesméthodes5.UtilisationdespratiquesdansScrumetKanban
TravailPersonnel:
Bibliographie:
TheArtofAgileDevelopment,2007,JamesShoreandShaneWarden,O’ReillyXPPractice:EnergizedWork,2007,ArtemMarchenko,http://agilesoftwaredevelopment.com/xp/practices/energized-workWhat’sanAgileRetrospectiveandWhyWouldYouDoIt?,2013,BenLinders,http://www.benlinders.com/2013/whats-an-agile-retrospective-and-why-would-you-do-it/RunningRetrospectives,2014,https://www.gov.uk/service-manual/agile/running-retrospectives.html,GovernmentServiceDesignManual,VERSIONONE,2014,ReleasePlanning,http://www.versionone.com/agile-101/agile-development-release-planning/WhatisaPlanningPoker?2014,MoutainGoatSoftware,http://www.mountaingoatsoftware.com/agile/planning-pokerAcceptanceTests,http://www.extremeprogramming.org/rules/functionaltests.htmlThreeMainTypesofRefactoring,2012,PeterKaptein,http://patterns.instantinterfaces.nl/current/Refactoring-and-Design-Patterns-RFCT-ELM-3ELM.html
SyllabusPDC
Crédits:3
PDCPatronsdeclasses
DesignpatternsCoef:3
VHCours:15.00VHTD:30.00
Pré-requis:POOIGL
IngénieriedesCompétencesFamillesdeCompétences
CF4:Concevoir,réaliseretmaintenirdeslogicielsdequalité
Typedecompétence:TEC:Technique,MET:Méthodologique,MOD:Modélisation,OPE:Opérationnel,
Niveaudecompétence:Base Intermédiaire Avancé
FamilledeCompétence Compétence ElémentdeCompétence Type
CF4 C4.1:Concevoiretmettreenoeuvrel'architectured'unlogiciel
C41.3:Appliqueretmettreenoeuvrelespatronsdeconception MET
C41.1:Proposeruneconceptionorientéeobjetpourunproblèmemétier MET
Descriptionduprogrammedelamatière
Objectifs:
Lebutdecemoduleestd’introduirelespatronsdeconceptionainsiquedelisterlespatronslesplusconnusdelalittérature.Ils’agitaussid’appliquercespatronsdansdescontextesréelsafinderésoudredesproblèmesparticuliers.L’objectifestde:Permettreàl'étudiantdefairedesconceptionsobjetrobustesetobéissantauxcritèresnormalisésdelabonneconception.Avoirlacapacitéd'auditerlecoded'uneapplicationécriteenorientéobjetetappliquerlesprincipesSOLIDpourobéirauxmeilleurespratiquesdelaprogrammationobjetVoirlesaspectspratiquesenutilisantunlangagedeprogrammationorientéobjettelsqueJavaouC#.
Contenu:
I.RappelsurquelquesnotionssurlaPOO(~1heure)II.Introductionauxpatronsdeconception(~1heure)III.PatronsGRASP(~3heures)IV.PatronsduGangOfFour1.Patronsdecréation(~2heures)2.Patronsdestructure(~3heures)3.Patronsdecomportement(~4heures)V.ArchitectureMVC(~1heure)
TravailPersonnel:
Bibliographie:
Debrauwer,L.2007.DesignPatterns:Les23modèlesdeconception:descriptionsetsolutionsillustréesenUML2etJava:Éd.ENI.Lasater,C.G.2006.DesignPatterns:WordwarePublishing.Gamma,E.1995.Designpatterns:elementsofreusableobject-orientedsoftware:Addison-Wesley.
SyllabusOGL
Crédits:4
OGLOutilsdeGénieLogicielSoftwareengineeringtools
Coef:4
VHCours:15.00VHTD:45.00
Pré-requis:IGL
IngénieriedesCompétencesFamillesdeCompétences
CF4:Concevoir,réaliseretmaintenirdeslogicielsdequalité
Typedecompétence:TEC:Technique,MET:Méthodologique,MOD:Modélisation,OPE:Opérationnel,
Niveaudecompétence:Base Intermédiaire Avancé
FamilledeCompétence Compétence ElémentdeCompétence Type
CF4C4.2:Mettreenoeuvreuneméthodologiepourledéveloppementlogiciel
C42.5:Mettreenoeuvrelesoutilsnécessairespourautomatiserlestâchesrépétitivesdudéveloppementetfaciliterletravailenéquipe. MET
C42.2:Mettreenoeuvreuneméthodologieagiledansledéveloppementlogiciel MET
C42.6:Mettreenoeuvrelestestsunitairesetd'intégrationd'unlogiciel TEC
DescriptionduprogrammedelamatièreObjectifs:
Acquériràl’aidedesoutils,descompétencesdansl’utilisationdesbonnespratiquesdugénielogiciel.Utiliserdesoutilspouraméliorerlaqualitéd’unlogiciel.Maitriserlesoutilsnécessairespourautomatiserlestâchesrépétitivesdudéveloppementetfaciliterletravailenéquipe.
Contenu:
I.OutilsdetestsunitairesII.OutilsdetestsfonctionnelsIII.Outilsd'analysedequalitéducodeIV.OutilsdeGestiondeversionsV.OutilsdeconstructionlogicielVI.Outilsd'intégrationcontinue
TravailPersonnel:
Bibliographie:
Acharya,Sujoy.MasteringUnitTestingUsingMockitoandJUnit.PacktPublishingLtd,2014.BrentLaster.Jenkins2:UpandRunning.O’Reilly,2017.CAMPBELL,G.etPAPAPETROU,PatroklosP.SonarQubeinaction.ManningPublicationsCo.,2013.Chacon,Scott,andBenStraub.Progit.Apress,2014.Maynard,Travis.GettingStartedwithGulp–SecondEdition.PacktPublishingLtd,2017.
SyllabusCOM
Crédits:4
COMCompilation
CompilingCoef:4
VHCours:30.00VHTD:30.00
Pré-requis:ThéoriedeslangagesdeprogrammationThéoriedeslangagesdeprogrammationetapplicationsProgrammationdansl'undesdeuxparadigmes(Programmationimpérative,POO)Systèmed'exploitation(assembleur,registresduprocesseur…etct.)
IngénieriedesCompétencesFamillesdeCompétences
CF4:Concevoir,réaliseretmaintenirdeslogicielsdequalité
Typedecompétence:TEC:Technique,MET:Méthodologique,MOD:Modélisation,OPE:Opérationnel,
Niveaudecompétence:Base Intermédiaire Avancé
FamilledeCompétence Compétence ElémentdeCompétence Type
CF4
C4.4:Analyseretconcevoirunlangage
C44.2:Exploiterunoutildegénérationd'analyseursyntaxiqueetlexicalenvuedeconcevoirunlangage TEC
C44.1:Effectueruneanalyselexicaleetsyntaxiqued'unlangage MET
C44.3:Décrireetanalyserlasémantiqued'unlangage TEC
C44.5:Programmeruncompilateurd'unlangageversunemachinecible TEC
C4.A:Analyseretconcevoirdesalgorithmes
C4A.3:Etudierlesparadigmesdeprogrammationetlestransformationsdeprogrammes MET
Descriptionduprogrammedelamatière
Objectifs:
-Ecrireunegrammaired’unlangagedeprogrammationetconstruireunanalyseursyntaxiquepourcelangageàl’aided’outilsstandard.-Comprendreladescriptionformaliséedelasémantiqueopérationnelleetdelasémantiquestatiqued’unlangage-programmeruncompilateurd'unlangageversunemachinecible
Contenu:
I.RappelsAnalyseslexicalesetsyntaxiques(10%)1.Analyseurlexicaleetlesexpressionsrégulières(Lex)2.Analyseursyntaxiqueetlesgrammairesàcontextelibre(type3)3.Générateurd'analyseurssyntaxiquesYACCII.Méthodesd'analysesyntaxiques(30%)1.LesméthodesdescendantesdetypeLL(K):AmbigüitéettransformationdegrammaireConstructionetfonctionnementd'analyseursyntaxiqueLL2.LesméthodesascendanteLR(k)AnalysecontextuelleConstructiond'analyseurLRparlaméthodedesitemsGestiondeserreursIII.Analysesémantiqueettraductiondirigéeparlasyntaxique(20%)1.Langagesintermédiaires2.Notiond'attributsdesymboledegrammaire(attributssynthétisésetattributshérités)3.Schémasdetraduction(danslescasdesanalysesascendantsetdescentes)4.Analysesémantique(plusdevérificationàlacompilationmoinsderisqueàl’exécutionIV.Environnementd'exécution(20%)1.Procéduresetactivations2.Organisationdel'espacemémoire3.Accèsauxnomsnonlocaux4.PassagedeparamètresV.Générationducodeexécutable(20%)1.Machineàpile
2.Machineàregistre3.Conrôledeflox(graphedefloxetDAG)4.Machinevirtuelle
TravailPersonnel:
Travauxenprésentiela.Présentationdesoutilsdegénérationd'analyseur(YACC,JCC,laclasse.NET,bison…etc)b.Analysesyntaxiquedescendanteenutilisantlesoutilsc.AnalysesyntaxiqueAscendanteenutilisantlesoutilsd.Analysesémantiqueenutilisantlesoutilse.Générationducodepourdiversmachines(codeNatifetbytecodepourVM)2.Projet:a.Réalisationindividueld'uncompilateur:leprojetseraréaliséetévaluéenétapesdurantlesemestreb.Approfondissementdesnotionsdecourspardestravauxetexposés.
Bibliographie:
Aho,Ullman&Sethi."Compilateurs:Principes,techniquesetoutils"Ed.DUNOD2000.Aho&Ullman"Principlesofcompilerdesign",Edition:AddisonWesley,1977.StephenC.Johnson"Yacc:YetAnotherCompiler-Compiler"ComputingScienceTechnicalReportNo.32,BellLaboratories,MurrayHill,NJ07974.D.Grune"ModernCompilerDesign."Ed.JohnWiley&Sons,2000.ISBN:0471976970.J.E.Hopcroft&J.D.Ullman"IntroductiontoAutomataTheory,LanguagesandComputation"Ed.AddisonWesley,1979.K.C.Louden"CompilerConstruction:PrinciplesandPractice"Ed.CourseTechnology,1997.ISBN:0534939724.N.Silverio."Réaliseruncompilateur,lesoutilsLexetYACC"Ed.Eyrolles,1994.J.Levine,T.Mason,D.Brown"Lex&Yacc"Ed.O(Reilly),1992.ISBN:1565920007.TomCopeland"GeneratingParserswithJavaCC"Ed.CentennialBooks,Alexandria,VA,2007.ISBN:0-9762214-3-8
SyllabusANAD
Crédits:4
ANADAnalyseetfouillededonnées
DataMiningandAnalysisCoef:4
VHCours:30.00VHTD:30.00
Pré-requis:Statistiquesetprobabilités,Algèbrelinéaire,Calculnumérique.
IngénieriedesCompétencesFamillesdeCompétences
CF6:Concevoirdessystèmesorientésdonnéeset/oud'aideàladécision
Typedecompétence:TEC:Technique,MET:Méthodologique,MOD:Modélisation,OPE:Opérationnel,
Niveaudecompétence:Base Intermédiaire Avancé
FamilledeCompétence Compétence ElémentdeCompétence Type
CF6
C6.1:Ressortirl'informationpertinenteàpartird'unemassededonnées
C61.1:Analyserlestechniquesdedescriptionmultidimensionnelle(réduction,visualisation,clustering,…) MET
C61.2:Effectuerunemodélisationstatistique(régression,classification)surunemassededonnées MOD
C6.3:Identifierlesoutilsettechnologiespourl'analysededonnées
C63.1:Mobiliserlesoutilspourtraiterlesdonnéesetinterpréterlesrésultats TEC
Descriptionduprogrammedelamatière
Objectifs:
L’utilisationdel’analysededonnéess’étendàdesdomainestrèsvastes,dontlareconnaissancedeformes,Datamining,prédiction,marketing,biostatistique………OBJECTIFS:Présenterdestechniquesdedescriptionsmultidimensionnelles(réduction,visualisation,clustering,…),demodélisationstatistique(régression,classification)etonintroduiralathéoriedel’apprentissageutiliséesendataminingnécessairedansdeschampsd’applicationstrèsdivers:industriels,marketing….Lebutestderessortirl’informationpertinentecontenuedansunemasseimportantededonnées.Al’issuedececours,lesétudiantsserontcapablesdemobiliserlesoutilspourtraiterlesdonnéesetinterpréterlesrésultatsdesdifférentesmesuresqu'ilsrencontrerontdansl'exercicedeleurmétier.
Contenu:
I.-Rappel(1h)Algèbrelinéaire,statistiquedescriptive,dérivationmatricielleetoptimisationdefonctions.-Introductionaudatamining.-Définition,processusdedataminingII.Méthodesfactorielles(Description,Réduction,VisualisationetInterprétationdesdonnées)(14h)1.Analyseencomposantesprincipales.2.Analysefactorielledescorrespondances.3.Analysefactorielledescorrespondancesmultiples.III.Fouillededonnées:Classificationsuperviséeetnonsupervisée(15h)1.ClassificationetClassement(Prédiction)dedonnéesIntroductionduprinciped’apprentissagestatistiqueAnalysediscriminantefactorielle.Classificationautomatique.2.ModélisationetprévisionRégressionsimpleetmultiple.ANOVAà1facteuretà2facteurs
TravailPersonnel:
TDpourpermettreàl’étudiantdemanipulerlesoutilsdel’analysededonnées.TPssurdesdatasetsetsurdesdonnéesréelstelsque(lePVdedélibérationdesétudiants)enutilisantdeslogicielsappropriésnotammentR.
Bibliographie:
L.Lebart,A.Morineau,M.Piron,«Statistiqueexploratoiremultidimensionnelle»,Dunod,2006.G.Saporta,«ProbabilitesAnalysedesDonnéesetStatistique»,3èmeédition,Technip,2011.Ressourcesenligne:http://www.math.univ-toulouse.fr/~besse/enseignement.html.
R.O.Duda,P.E.Hart,D.G.Stork,«Patternclassification»,2ndedition,Wileyandsons,2001.T.Hastie,R.Tibshirani,J.Friedman,«Theelementsofstatisticallearning.Datamining,inferenceandprediction»,Springer,2001.
SyllabusTDW
Crédits:4
TDWTechniquesdeDéveloppementWeb
WebdevelopmenttechniquesCoef:4
VHCours:15.00VHTD:45.00
Pré-requis:Algorithme,Bweb,POO,IGL
IngénieriedesCompétencesFamillesdeCompétences
CF4:Concevoir,réaliseretmaintenirdeslogicielsdequalité
Typedecompétence:TEC:Technique,MET:Méthodologique,MOD:Modélisation,OPE:Opérationnel,
Niveaudecompétence:Base Intermédiaire Avancé
FamilledeCompétence Compétence ElémentdeCompétence Type
CF4 C4.6:DévelopperuneapplicationWeb
C46.1:Exploiterdesfeuillesdestyleetdeslangagesdebalisageetdescriptpourdévelopperdessiteswebhergonomiquesetrépondantsauxbesoins TEC
C46.2:Exploiterdeslangagesetbasesdedonnéespourdévelopperdessiteswebdyanmiques TEC
DescriptionduprogrammedelamatièreObjectifs:
ApprendreleslangagesdebasedudéveloppementwebHTML5,CSS3etJavaScript,JQuery,PHP7etPython.Préparerl’étudiantàdévelopperdesapplicationsfront-endetback-end.Gérerunprojetwebdeboutenbout.
Contenu:
I.Introductionaudéveloppementweb1.Historique2.Leslangagesduweb(HTML,CSS,JavaScript)3.Webstatiqueetwebdynamique4.LesoutilsdedéveloppementwebII.LelangageHTML1.Balisesstandard2.Listes,FormulairesetTableaux3.NouvellesbalisesHTML5III.LalangageCSS1.Introductionauxfeuillesdestyles2.Règlesgénérales3.EffetsvisuelsetanimationIV.LelangageJavaScript1.IntroductionàJavaScript2.LabibliothèqueJQuery3.Lesfondationsd’AJAXV.DéveloppementwebdynamiquesavecPHP1.Introductionauwebdynamique2.Déploiementd’applicationssurunserveurweb4.PrincipauxconceptsdePHP5.Créationd’applicationswebdebasesdedonnées6.DéveloppementMVCsousPHP7.VI.Projetd’applicationWEB1.Développementd’uneapplicationWEBbasésurdesnotionsavancéesdecequiaétévuencours2.DéveloppementavancéedemodulespourCMS
TravailPersonnel:
IanLloyd,TheUltimateHTMLReference,2008,SitePoint,ISBN978-0-9802858-8-8.JonDuckett,HTML&CSS,DesignandBuildWebsites,2011,Wiley,ISBN:978-1-118-00818-8JulieC.Meloni,SamsTeachYourselfHTML,CSSandJavaScript,2012,SAMS,ISBN-10:0-672-33332-5BEARBIBEAULT,YEHUDAKATZ,jQueryinAction,2008,Manning,ISBN1-933988-35-5Melancon,B.,A.Micka,A.Scavarda,B.Doherty,B.Somers,K.Negyesi,J.Rodriguez,M.Weitzman,R.Scholten,andR.Szrama.
Bibliographie: 2011.TheDefinitiveGuidetoDrupal7:Apress.David,M.2010.HTML5:DesigningRichInternetApplications:ElsevierScience&Technology.Lancker,L.V.2009.jQuery:LeframeworkJavaScriptduWeb2.0:EditionsENI.Guérin,B.A.2007.PHP5,MySQL5,AJAX:entraînez-vousàcréerdesapplicationsprofessionnelles:EditionsENI.Ullman,L.E.2003.PHPandMySQLfordynamicWebsites:PeachpitPress.
SyllabusSPE
Crédits:2
SPEStagePratiqueenEntreprise
PracticalTraining(2monthsinternship)Coef:2
VHCours:NoneVHTD:30.00 Pré-requis:
IngénieriedesCompétencesFamillesdeCompétences
CF1:Analyserlemétieretlesbesoinsd'unclientCF9:Gérerdesprojetsdetoutenature
Typedecompétence:TEC:Technique,MET:Méthodologique,MOD:Modélisation,OPE:Opérationnel,
Niveaudecompétence:Base Intermédiaire Avancé
FamilledeCompétence Compétence ElémentdeCompétence Type
CF1 C1.2:Identifieretanalyserleproblèmeàrésoudre
C13.1:Identifieruncontexte,identifieruneproblématique,etdéterminerdesobjectifs MET
C13.2:Effectueruneanalysedel'existantet/ouuneétudebibliographique MET
CF9 C9.3:Adopter,concevoir,réaliserunesolutionselonuneméthodologie
C931:Concevoirunsystèmeimplémentantdesfonctionnalitésselonuncahierdecharge MET
C932:Développerunesolutioninformatique(IHM/Jeud'essai/tests/degréd'intégration/documentationtechnique) TEC
Descriptionduprogrammedelamatière
Objectifs:
L’objectifattendudesstagiairesestdeparticiperàl’étudeetl’analysed’unproblèmeréelissudumilieuprofessionneletéventuellementproposerdesscénariid’amélioration.Sous-objectifssurleplanapprentissageMiseenpratiquedesnotionsapprisesDévelopperl’espritd’analyseDévelopperl’espritdesynthèseSous-objectifssurleplandudéveloppementpersonnelExpériencedelavieRespectdesconsignesacadémiquesetprofessionnelles
Contenu:
I.UneprésenceenmilieuprofessionnelII.Unerédactiond’unrapportdestageIII.Uneprésentationdevantunjuryd’enseignantsIV.Auto-évaluationdel’expérience(participationaunsondagepost-stage)
TravailPersonnel:
UnerecherchedesujetauprèsdesentreprisesNégociationdesobjectifsàatteindre
Bibliographie:
SyllabusTPRO
Crédits:4
TPROThéoriedelaProgrammation
ProgrammingtheoryCoef:4
VHCours:30.00VHTD:30.00
Pré-requis:AlgorithmiqueLogiquemathématiqueThéoriedeslangagesdeprogrammationsetapplicationsThéoriedesgraphes
IngénieriedesCompétencesFamillesdeCompétences
CF4:Concevoir,réaliseretmaintenirdeslogicielsdequalité
Typedecompétence:TEC:Technique,MET:Méthodologique,MOD:Modélisation,OPE:Opérationnel,
Niveaudecompétence:Base Intermédiaire Avancé
FamilledeCompétence Compétence ElémentdeCompétence Type
CF4
C4.0:Développerdesprogrammesinformatiques C40.A:Mettreenoeuvredifférentsparadigmesdeprogrammation TEC
C4.A:Analyseretconcevoirdesalgorithmes
C4A.1:Etudierlesstructuresdedonnéesetdefichiersetanalyserl’efficacitédesalgorithmes MET
C4A.2:Etudierlesclassesdeproblèmesetlesdifférentstypederésolutiondeproblèmes MET
C4A.3:Etudierlesparadigmesdeprogrammationetlestransformationsdeprogrammes MET
Descriptionduprogrammedelamatière
Objectifs:
ConnaîtrelesméthodesderésolutiondeproblèmesIntroduirelesalgorithmesdel’intelligenceartificielleSavoirévalueretcomparerlesperformancesdessolutionsalgorithmiquesÉtudierlesclassesdecomplexité,laréductiondesproblèmesetlaNP-complétudeConnaîtrelesfondementsetlesthéoriessurlesquelsreposelaprogrammationApprendreàraisonnersurlesprogrammesAvoirunevued'ensembledesparadigmesdeprogrammation
Contenu:
I.Conceptspréliminaires1.NotationdeLandau2.Parcoursdegraphes3.ThéoriedupointfixeII.Théoriedelacomplexité1.Introduction2.Problèmesdedécisionetlangages3.Modèlesdecalcul4.Classesdecomplexité5.Réductionspolynomiales6.NP-ComplétudeIII.Réductiondecomplexité1.Méthodedescendante(Diviserpourrésoudre)2.Méthodeascendante(Programmationdynamique)IV.Résolutiondeproblèmes1.Backtracking2.Hill-Climbing3.BestFirstSearch4.BranchandBound5.AlgorithmeA*V.Programmationimpérative1.Schémasdeprogrammes2.Transformationsdeprogrammes3.PreuvesformellesVI.Programmationapplicative1.Lambda-calcul
2.Lispetfonctionsd'ordresupérieur3.Preuvesparinduction4.InterprétationdeslangagesfonctionnelsVII.Programmationdéclarative1.Démonstrationautomatiquedethéorèmes2.Prologetmanipulationssymboliques3.Interprétationdeslangageslogiques
TravailPersonnel: 1Projet
Bibliographie:
AlgorithmsandTheoryofComputationHandbook,GeneralConceptsandTechniques.MikhailJ.Atallah,MarinaBlanton,2dEdition,CRCPress.
ComputationalComplexity,AConceptualPerspective,OdedGoldreich,CambridgeUniversity.
ProgrammingLanguagePragmatics,MichaelL.Scott,ELSEVIER(MorganKaufmannPublishers).
TheImplementationofFunctionalProgrammingLanguages,SimonL.PeytonJones,Prentice-Hall.
AnintroductiontologicprogrammingthroughProlog,MichaelSpivey,Prentice–HallInternational.
EssentialsofLogicProgramming,ChristopherJohnHogger,ClarendonPress.
ArtificialIntelligence,P.H.Winston,Addison-Wesley.
ArtificialIntelligence,AModernApproach,StuartRussell,PeterNorvig,Pearson.
SyllabusIPLS
Crédits:4
IPLSIngénieriedesprotocolesetlogicielssécurisés
ProtocolsandsoftwaresecurityengineeringCoef:4
VHCours:22.50VHTD:30.00
Pré-requis:SYS1,SYS2,RES1,RES2,IntroductionàlaSécuritéInformatique
IngénieriedesCompétencesFamillesdeCompétences
CF7:Concevoir,mettreenœuvreetadministrerdesinfrastructurescomplexesetréparties
Typedecompétence:TEC:Technique,MET:Méthodologique,MOD:Modélisation,OPE:Opérationnel,
Niveaudecompétence:Base Intermédiaire Avancé
FamilledeCompétence Compétence ElémentdeCompétence Type
CF7 C7.2:Définiretmettreenœuvreunepolitiquedesécurité
C72.2:Sécuriserunsystèmeinformatique OPE
C72.1:Analyserlesmenacesetlesvulnérabilitésd'unsystème MET
C72.5:Identifierdesprotocolesdecommunicationsécuriséeenréponseàunepolitiquedesécurité OPE
C72.4:Exploiterdesoutilslogicielspourmettreenoeuvredesmécanismesdesécuritédedonnées TEC
DescriptionduprogrammedelamatièreObjectifs:
Analyserlesfaillesdesécuritéd’unearchitecturelogicielleetdesprotocolesdecommunication.Introduirelasécuritédanslecycledeviedel’ingénierielogicielleConcevoiretmettreenœuvredesapplicationsinformatiquessécuriséesdansdiversdomaines(Web,Commerceélectronique)
Contenu:
ModélisationetConceptiondeLogicielsSécurisés-Analysedefailleslogiciellesdesécurité(OWASP)-Introductiondelasécuritédanslecycledeviedudéveloppementlogiciel(ESAPI)-AuditdelasécuritédesapplicationsWebavecunoutildevérificationautomatique.VulnérabilitéetSécurisationdesInfrastructuresInformationnelles-Analysedevulnérabilitédesapplicationsetdesréseaux-Outilsdedéfensecontrelescyber-attaques:Filtrage,Contrôled’accès,IDS-Conceptiond’architecturesdesystèmesd’informationsécurisésProtocolesetApplicationsInternetsécurisés-Analysedeprotocolesdesécurité:accorddeclé,authentification,identification,....-Analysed’attaquessurlesprotocolesdecommunication:rejeu,usurpationd’identité,entrelacementdesessions,atteinteàl’intégrité,...Protocolesdecommunicationsécurisée-Conceptiond’architecturedecommunicationsécuriséeenréponseàunepolitiquedesécuritéApplications-SécuritédesapplicationsWeb(OWASP)TravauxPratiques-Conceptionetmiseenœuvred’unprotocolesécuriséavecOpenSSL-DéploiementdePKIetsécurisationd’unserveurwebApache-MiseenœuvredeOWASPpourledéveloppementd’applicationsWebsécurisées-Analysedefaillesdesécuritédeprogrammes(C,Java,…)
TravailPersonnel:
Développementd’uneapplicationwebdeventeenlignesécurisée
Bibliographie:
GildasAvoine,PascalJunod,PhilippeOechslin«SécuritéInformatique:coursetexercicescorrigés»,Vuibert,2010.EduardoFernandez-Buglioni,«SecurityPatternsinPractice:DesigningSecureArchitecturesUsingSoftwarePatterns”,Wiley,ISBN:978-1-119-99894-5,April2013.BrianChess,JacobWest,“SecureProgrammingwithStaticAnalysis”,AddisonWesley,ISBN:0-321-42477-8,2007.
SyllabusSIGA
Crédits:4
SIGASystèmesd'InformationGéographiques
AvancésAdvancedgeographicinformationsystems
Coef:4
VHCours:22.50VHTD:30.00
Pré-requis:ConnaissancessurlesBasesdedonnéesetlesSystèmesd'Information
IngénieriedesCompétencesFamillesdeCompétences
CF3:Concevoirdessystèmesd'information
Typedecompétence:TEC:Technique,MET:Méthodologique,MOD:Modélisation,OPE:Opérationnel,
Niveaudecompétence:Base Intermédiaire Avancé
FamilledeCompétence Compétence ElémentdeCompétence Type
CF3 C3.3:Concevoiretmettreenoeuvreunsystèmed'informationgéographique
C33.1:Effectueruneanalysespacialedesdonnéesgéographiques MET
C33.2:Mettreenoeuvrel’acquisition,l’organisationetlestockagedesimagesspatiales,satellitairesoucollectéessurleterrain. OPE
C33.3:Modéliserlesdonnéesgéo-spatialesen2Det3Dpourl’aideàladécision MOD
Descriptionduprogrammedelamatière
Objectifs:
Eclaircirlanotiondepositionnementspatial,puisfourniruneméthoded’analysespatialedesdonnéescartographiques.Etudierl’acquisition,l’organisationpuislestockagedansdesbasesdedonnéesspécifiquesdesimagesSpatiales,satellitairesoucollectéessurleterrain.Modéliserlesdonnéesgéo-spatialesoutoutsimplementgéographiquesen2Det3Dpourl’aideàladécision
I.IntroductionsauxSIG(2h)1.Définitiond'unSIG2.HistoireetdéveloppementdesSIG3.L'informationgéographique,territoire,géographieetcartographie4.Lagéomatiqueetsystèmederéférencegéodésique5.UsageetenjeuxdesSIG(clientèle,finances,décisionnel,ressourceshumaines…)6.ComparatifSIG,DAO,CAO7.Domainesd'application
II.Représentationsetprojectionsdelaterre(2h)1.Formedelaterre2.Calculdel'Altitude3.EllipsoïdesetDatum(Casdel'Algérie)4.Coordonnéesgéographiquesetsystèmeséxagesimal5.Rappel;calculdel'heure,échelleetlégende6.Lessystèmesdeprojection(Casdel'Algérie)7.LesystèmeUTM8.Déformationsengendréesparlesprojectionsetqualitésdecellesci
IV.LemodeVecteur(2h)1.Principedevectorisation2.Typesdestockage3.Qu'estcequ'ungéoréférencement?4.Principedeclassed'entitéetfichiersgénérés5.LemodèletopologiquedanslesSIG
V.LemodeRaster(2h30)1.Lecturedel'imagesatellitaire2.Principedel'orthorectificationd'uneimage3.Pointsd'appuietmosaiquage4.Résolutionetformatd'imagedanslesSIG
Contenu:
5.Donnéesenmodemixtevecteuretraster6.Lacomposantesémantique7.Avantagesetinconvénientsvecteurvsraster8.LancementdesExposésetduTP
VI.LesdonnéesdanslesSIG(2h)1.Provenanceetstructurationdesdonnées2.Lesbasesdedonnéesspatiales"SGBDS"3.Sécuritéetintégritédes"SGBDS"4.IndexationsetJointuresspatiales5.Formalisme"MADS"6.Importancedesmétadonnées
VII.Cartestopographiquesetcourbesdeniveau(2h)1.Mesurespartachéomètre2.Isolignesetpointscôtés3.Equidistance,penteetécartement4.Générationdeprofilstopographiques
VIII.LesModèlesNumériquesdeTerrainetlesTIN(2h)1.Définitionetformatd'unMNT2.PrincipeduLIDAR3.Passaged'unMNTaurelief3D4.LatriangulationdeDelaunay
IX.LesModèlesNumériquesd'Elévation(MNS/MNA)(2h)1.Définition2.ReprésentationduvolumeparModélisationbooléenne3.NotiondeLOD4.Lebâtiscomplexe
X.LesB.I.M(2h)1.BIMetmaquettenumériques2.EchangesàtraverslesBIM3.LeformatdefichierIFC
XI.SIGetreprésentation3D(2h)1.Notionsdebasessurlesprojections3D2.Projectionsperspectivesetpointsdefuites3.Chainedetransformationsd’objet3Dàimage2D4.Matricesdetransformations
XII.Texturesetéclairage(2h)1.Définition2.PrincipedeMapping3.Texturesprocédurales4.Traitementdureliefou«Bump»5.Composantesdelalumière6.Quelquesmodèlesd’illumination
TravailPersonnel:
-ApplicationàdévelopperenrelationaveclesSIG-ouTravailderechercheenrelationaveclesSIG
Bibliographie:
"Manueldecartographierapide"BernardLortic-IRD-,InstitutdeRecherchepourleDéveloppement2011"CartographieLecturedecartes"PatrickBouron-ENSG-,EcoleNationaledesSciencesgéographiques2005"Lesconceptsspatiauxfondamentaux".DominiqueSchneuwly,RegisCaloz.GeographicInformationTechnologyTrainingAlliance(GITTA)"Systèmesd'InformationGéographique,ArchéologieetHistoire",2004."Fundamentalsofspatialsystems".LondresAcedemic.LauriniR.etThompsonD.Press1992"Ladimensiongéographiquedusystèmed'information"HenryPornon2011lesitewww.geoinformatics.com
SyllabusVCL
Crédits:4
VCLVirtualisationetCloud
VirtualizationandCloudComputingCoef:4
VHCours:22.50VHTD:30.00
Pré-requis:Systèmesd'exploitationetréseauxL'objectifprincipaldececoursestdedonnerauxétudiantslesbasesdelavirtualisation,véritablechangementtechnologiquedessystèmesd'exploitationmodernes.Deplus,lavirtualisationestàlabased'uneautrerévolutiontechnologiquepluslarge,leCloudcomputing,quiseraétudiéeentantqueservicenovateurdanslesinfrastructuresinformatiquesmodernes.L'objectifsecondaireestl'utilisationdesplateformesdevirtualisationpharestellesqueVmware,HyperVetKvm,ainsiquelesplateformesCloudtellesqueAmazonetOpenstack.
IngénieriedesCompétencesFamillesdeCompétences
CF7:Concevoir,mettreenœuvreetadministrerdesinfrastructurescomplexesetréparties
Typedecompétence:TEC:Technique,MET:Méthodologique,MOD:Modélisation,OPE:Opérationnel,
Niveaudecompétence:Base Intermédiaire Avancé
FamilledeCompétence Compétence ElémentdeCompétence Type
CF7 C7.9:Concevoiretmettreenœuvredessystèmesvirtuels
C79.1:Analyserlafonctiondevirtualisationdessystèmes TEC
C79.2:Exploiterdesplateformesdevirtualisation TEC
C79.3:ExploiterdesplateformesdeCloudcomputing TEC
Descriptionduprogrammedelamatière
Objectifs:
L'objectifprincipaldececoursestdedonnerauxétudiantslesbasesdelavirtualisation,véritablechangementtechnologiquedessystèmesd'exploitationmodernes.Deplus,lavirtualisationestàlabased'uneautrerévolutiontechnologiquepluslarge,leCloudcomputing,quiseraétudiéeentantqueservicenovateurdanslesinfrastructuresinformatiquesmodernes.L'objectifsecondaireestl'utilisationdesplateformesdevirtualisationpharestellesqueVmware,HyperVetKvm,ainsiquelesplateformesCloudtellesqueAmazonetOpenstack.
CONTENUDUMODULE:ChapitresChapitre1:introductionàlavirtualisation(Cours2H/TP3H)HistoriqueDéfinitionsTypesdevirtualisationVirtualisationcomplèteVirtualisationmatériellePara-virtualisationIsolationNotiondemachinevirtuelleAllocationdesressourcesauxmachinesvirtuellesprocesseurmémoirestockageréseauAvantagesdelavirtualisationisolationréductiondescoutsoptimisationdesressourcesDomainesd'applicationTP1:PriseenmainESX/HYPERVsousWindowsChapitre2:Leshyperviseurs(Cours2H/TP3H)DéfinitionTypesd’hyperviseursSolutionsexistantesXen(fondationLinux)ESXideVMWARE
Contenu:
HyperVdeMicrosoftKVM(OpenSource)TP2:UtilisationdeKVMsousLinuxChapitre3:Virtualisationdustockage(Cours4H/TP3H)DéfinitionsApprochesdevirtualisationdesdisquesutilisationdedisquesphysiquesutilisationdedisquesvirtuelslocauxutilisationdedisquespartagésenréseau(NFS,SMB...)ArchitecturesstockageenréseauSANNASiSCSIFCMiseenœuvredelahautedisponibilitédesmachinesvirtuellesenutilisantunréseauSANvirtuelLamigrationdynamiquedesdisquesvirtuelsClusterd'hyperviseursethautedisponibilitéTP3:ImplémentationdemachinesvirtuelleshautementdisponiblesaveclivemigrationenutilisantunréseauiSCSIetl'hyperviseurHYPERVChapitre4:Virtualisationduréseau(Cours3H/TP3H)IntroductionauxréseauxvirtuelsNotiondedatacentervirtuelLesswitchesvirtuelsAllocationdesressourcesréseauvirtuellesauxmachinesvirtuellesVirtualisationdesfonctionsréseaux(NFV)TP4:Configurationd'undatacentervirtuelavecVMWAREESXiChapitre5:LeCloudComputing(Cours3H/TP3H)IntroductionTypesdeCloudCloudprivéCloudpublicCloudhybrideArchitecturesdeserviceLeSaaS:SoftwareasaServiceLePaaS:PlatformasaServiceL'IaaS:InfrastructureasaServiceAutresservicesLesacteursduCloudAmazonGoogleAzure(Microsoft)OpenStackSalesforceTP5:UtilisationdelaplateformeAzuredeMicrosoft(nécessitedeslicencesMicrosoft)Chapitre6:ProblématiquedelasécuritédansleCloud(Cours4H/TP3H)ContexteLesproblèmes
limitedel'isolationdanslesmachinesvirtuellesdansuncontexteCloudLapropriétédesdonnées(dualitéclientCloud/fournisseurCloud)Ledroitàl'oubli(résiliationdescontrats)Lerapatriement(finducontrat)LaconfidentialitédesdonnéeshébergéeschezlefournisseurCloudLeproblèmeducontrôletotal(données,logicielsetinfrastructure)dufournisseurcloudLessolutionsproposéesLaconfianceL'homomorphismecompletL'homomorphismepartielAutresapprochesL'avenirduCloudTP6:Simulationd'unserviceIaaSavecOpenStacketinventairedesvulnérabilités(donnéeshébergéesnotamment)
TravailPersonnel:
ProjetConceptionetréalisationduCloudprivédel'ESIavecauchoix:KVM+OpenStack/HYPERV+VMM/ESXi+VCLOUD
Bibliographie:
AnIntroductiontoVirtualization,January2004,byAmitSingh.Athttp://www.kernelthread.com/publications/virtualization/VirtualizationinEducation,DocumentIBM.Athttp://www-07.ibm.com/solutions/in/education/download/Virtualization%20in%20Education.pdfRomainHennion,HubertTournier,EricBourgeois,Cloudcomputing:Décider-Concevoir-Piloter-Améliorer,Eyrolles,2012GuillaumePlouin,CloudComputing,Sécurité,gouvernanceduSIhybrideetpanoramadumarché,4eédition,CollectionInfoPro,Dunod,2016GuillaumePlouin,ToutsurleCloudPersonnel,Travaillez,stockez,jouezetéchangez...danslenuage,Dunod,2013Microsoft,Cloudeconomics,Livreblanc,novembre2010.Athttp://download.microsoft.com/documents/france/windowsazure/livre-blanc-enterprise-cloud-economics.pdf
EurocloudFrance,LivreBlanc:LeCloudetlaDistributionetdeladistribution,2011.Athttp://www.eurocloud.fr/doc/lb_eurocloud_distrib.pdfRapportCigref,FondamentauxduCloudComputing:LepointdevuedesGrandesEntreprises,mars2013.Athttp://images.cigref.fr/Publication/2012-2013-Fondamentaux-Cloud-Computing-Point-de-vue-grandes-entreprises.pdf
SyllabusTDM1
Crédits:2
TDM1TechniquesdeDéveloppementMobile1
Mobiledevelopmenttechniques1Coef:2
VHCours:15.00VHTD:15.00
Pré-requis:IGL
IngénieriedesCompétencesFamillesdeCompétences
CF4:Concevoir,réaliseretmaintenirdeslogicielsdequalité
Typedecompétence:TEC:Technique,MET:Méthodologique,MOD:Modélisation,OPE:Opérationnel,
Niveaudecompétence:Base Intermédiaire Avancé
FamilledeCompétence Compétence ElémentdeCompétence Type
CF4 C4.7:Développeruneapplicationmobile
C47.1:Analyserunsystèmed'exploitationmobileetsonenvironnementdedéveloppement TEC
C47.2:Exploiterunlangagedeprogrammationpourledéveloppementd'uneapplicationmobile OPE
Descriptionduprogrammedelamatière
Objectifs:
Introduirelessystèmesd’exploitationmobilesetfaireladifférenceaveclessystèmesd’architectureclassiquesPrésenterlesystèmeAndroidetsonenvironnementdedéveloppementIntroduirelelangagedeprogrammationKotlinDévelopperuneinterfacemobileenutilisantlesressourcesetlesdispositions
Contenu:
Chapitres:I.GénéralitéssurledéveloppementMobile(4H)1.Historique2.Environnementsmobiles3.DispositifsmobilesII.IntroductionàAndroid(4H)1.Historique2.LesystèmeAndroidetsonarchitecture3.L’environnementdedéveloppementAndroidIII.IntroductionàKotlin(4H)1.NotionssyntaxiquesdeKotlin2.ProgrammationorientéeobjetavecKotlin3.Créationd’applicationsenlignedecommandeavecKotlinIV.Créationd’InterfacesavecAndroid(9H)1.Lefichiermanifeste2.Lesressources3.Lesapplications4.Lesactivités5.Lesvues6.Lesfragments7.Lanavigation
TravailPersonnel:
Bibliographie: Documentationforappdevelopers,https://developer.android.com/docs
SyllabusTDM2
Crédits:2
TDM2TechniquesdeDéveloppementMobile2
Mobiledevelopmenttechniques2Coef:2
VHCours:15.00VHTD:15.00
Pré-requis:IGLTDM1
IngénieriedesCompétencesFamillesdeCompétences
CF4:Concevoir,réaliseretmaintenirdeslogicielsdequalité
Typedecompétence:TEC:Technique,MET:Méthodologique,MOD:Modélisation,OPE:Opérationnel,
Niveaudecompétence:Base Intermédiaire Avancé
FamilledeCompétence Compétence ElémentdeCompétence Type
CF4 C4.7:Développeruneapplicationmobile
C47.3:Concevoiretimplémenteruneapplicationmobileinteractiveetmultimédias TEC
C47.4:Concevoiretimplémenteruneapplicationmobilemanipulantdesdonnées TEC
Descriptionduprogrammedelamatière
Objectifs:
ConcevoiretimplémenteruneapplicationmobilemanipulantdesfichiersConcevoiretimplémenteruneapplicationmobilemanipulantdesdonnéesstockéessurunebasededonnéeslocaleConcevoiretimplémenteruneapplicationmobileconnectéeàunbackendConcevoiretimplémenteruneapplicationmobilemanipulantdesélémentsmultimédia(audio,vidéo)ConcevoiretimplémenteruneapplicationmobileémettantdesnotificationsConcevoiretimplémenteruneapplicationmobileavecdesservicesenarrière-planConcevoiretimplémenteruneapplicationmobileinteragissantavecd’autresapplicationsmobilesàtraverslesfournisseursdecontenuoulesrécepteursd’évènements
Contenu:
CONTENUDUMODULE:Chapitres:I.Manipulationdesbasesdedonnéesaveclesapplicationsmobiles(4H)1.Manipulationdesfichiers2.Manipulationdesparamètresdel’application3.BasesdedonnéesSQLite4.Accèsauxbasesdedonnéesavecl’APIRoom5.Accèsauxfournisseursdecontenus6.Implémentationdefournisseursdecontenu
II.Programmationavancée(4H)1.Intégrationd’élémentsmultimédia2.Récepteursd’évènements3.Notifications4.Servicesenarrière-plan
TravailPersonnel:
Projetmobile
Bibliographie: Documentationforappdevelopers,https://developer.android.com/docs
SyllabusAL
Crédits:4
ALArchitecturesLogicielles
SoftwarearchitecturesCoef:4
VHCours:30.00VHTD:30.00
Pré-requis:IGLSYSTEMEIetIIRESEAUIetII
IngénieriedesCompétencesFamillesdeCompétences
CF4:Concevoir,réaliseretmaintenirdeslogicielsdequalité
Typedecompétence:TEC:Technique,MET:Méthodologique,MOD:Modélisation,OPE:Opérationnel,
Niveaudecompétence:Base Intermédiaire Avancé
FamilledeCompétence Compétence ElémentdeCompétence Type
CF4 C4.1:Concevoiretmettreenoeuvrel'architectured'unlogiciel
C41.4:Analyseretdocumenterl'architectured'unlogiciel TEC
C41.5:Proposeretmettreenœuvreunearchitectureàpartirdestylesarchitecturauxexistants TEC
C41.6:Proposeretmettreenœuvredesarchitecturesàbasedeservicesetdemicro-services TEC
C41.7:Mettreenœuvredesmodèlesdedéploiementtelsquelesconteneursoulecloudpourlesarchitecturescomplexes TEC
Descriptionduprogrammedelamatière
Objectifs:
Alafindel’unitél’étudiantseraenmesurede:SoulignerlesimportancesdesarchitecturesetleurimpactsurleproduitfinalDéfinirlanotiond'architectureetlespointsdevuearchitecturauxIdentifierlesenjeuxdeschoixarchitecturauxIdentifierlesprincipauxstylesarchitecturauxConcevoirunearchitectureàpartirdesattributsdequalitéConcevoirunearchitectureensebasantsurlesstylesarchitecturauxDocumenterunearchitectureEvaluerlescaractéristiquesdessolutionsarchitecturalesEvaluerlesenjeuxdesservicestechniques(persistance,transactions)danslesarchitectures
Contenu:
Chapitres:I.Introductionetpréliminaires5%1.Lecycledeviedulogicieletlesdifférentescatégoriesdelogiciel2.Lesformatsd’échangededonnées3.Lamesuredequalitélogiciels:rappelpropriétéACID4.Lesbesoins,contraintes,exigencesetlarelationaveclaqualitéII.Notionsdebase10%1.Notiond’architecturelogiciel,c’estquoi?pourquoi?2.Laconstructionetledéveloppementlogiciel3.Lesintervenantsetleurspréoccupations4.Lesvuesetlesperspectives(pointsdevue)etlesmodèles5.Ladescriptionetdocumentationdel’architecture(UML,ADL)III.Lesélémentsd’unearchitecturelogicielle40%1.Lanotiond’abstraction2.Lescomposantsd’unlogiciel:définition,catégorieetévolution,lesinterfaces,lalogiqueinterne,ledescripteur3.Lesconnecteurs:définition,catégorieetévolution,lacomplexité(simple,middleware,bus…)4.Laconfigurationd’unearchitecture:définition,rôleetintérêtIV.Cycledevied’unearchitecturelogicielle30%1.L’architecturecommepremièreformeduproduitlogiciel2.Créationouconceptiondel’architecture:diversesdémarchesdepassagedesbesoinsàl’architecture3.LesstylesarchitecturauxetleursguidesavecpriseencomptedesdernièresclassificationsiArchitecturesbaséessurlescomposants.iiArchitecturesorientéesservicesiiiClient-ServeuretN-Tiers.
ivArchitecturesbaséessurl’abonnement.4.L’implémentationdesarchitectures:lepassagedustyleàl’architecturederéférence(patternoumotifarchitectural),découvrirlestechnologiesquipermettelamiseenœuvreV.Evaluationd’’unearchitecturelogicielle15%1.Lesattributsdequalitédesarchitectures2.L’auditetévaluationdesarchitectures3.Faireévolueret/oumigrerunearchitecture
Travauxpratiques:1.Préliminaires:Lesformatsd’échange,lespropriétéACIDetanalysedesbesoins5%2.Elémentsd’architecture:Lescomposantsetlesconnecteurs30%3.Cycledevie:Description(ADLUML)20%4.Lesstylesetlesguidesdesstyles20%5.Lesarchitecturesderéférence20%6.L’auditetl’évaluationdesarchitectures5%
TravailPersonnel:
Etudededossierarchitecturalàpartirduchapitre3évolutifàprésenteravecdeuxjalonsetunefinale:volumehorairedutravailenviron20heuressur3mois
Bibliographie:
Keyes,J.,2002.Softwareengineeringhandbook.CRCPress.PressmanR.S.,SoftwareEngineering:APractitioner'sApproach,ThirdÉdition.McGraw-Hill.1992.YourdonE.,SoftwareReuse.ApplicationDevelopmentStrategies.vol.1,n0.6,p.28-33,juin1994.DavidGarlan,RobertAllen,JohnOckerbloom,ArchitecturalMismatch:WhyReuseIsSoHard,IEEESoftware,Nov./Dec.1995PerryD.E,WolfA.L.,FoundationforthestudyofSoftwareArchitecture.ACMSoftwareEng.Notes,p.40-50,octobre1992PhilippeB.Kruchten,The4+1ViewModelofArchitecture[archive],IEEESoftware,novembre1995.JacobsonI.,BoochG.,RumbaughJ.,TheUnifiedSoftwareDevelopmentProcess,(ISBN0-201-57169-2)BassL.,ClementP.,KazmanR.,SoftwareArchitectureinPractice,Addison-Wesley,1998DavidGarlanetMaryShaw,AnIntroductiontoSoftwareArchitecture[archive],CMU-CS-94-166,SchoolofComputerScience,CarnegieMellonUniversity,janvier1994WirthN.,ProgramDevelopmentbyStepwiseRefinement,CACM,vol.14,no.4,1971,pp.221-227Markw.Maier,EberhardtRechtin,theartofsystemsarchitecting,crcpress,3éd.2009JacquesPrintz,ARCHITECTURELOGICIELLE:Concevoirdesapplicationssimples,sûresetadaptables,Dunod,2006C.Hofmeister,R.Nord,D.Soni,«Appliedsoftwarearchitecture»,Addison-Wesley,2000.J.Garland,R.Anthony,«Large-scalesoftwarearchitecture:apracticalguideusingUML»,Wiley,2003.
SyllabusQL
Crédits:4
QLQualitéLogicielle
SoftwarequalityCoef:4
VHCours:30.00VHTD:30.00
Pré-requis:IntroductionauGénielogiciel(IGL)Basesdedonnées(BDD)
IngénieriedesCompétencesFamillesdeCompétences
CF4:Concevoir,réaliseretmaintenirdeslogicielsdequalité
Typedecompétence:TEC:Technique,MET:Méthodologique,MOD:Modélisation,OPE:Opérationnel,
Niveaudecompétence:Base Intermédiaire Avancé
FamilledeCompétence Compétence ElémentdeCompétence Type
CF4 C4.2:Mettreenoeuvreuneméthodologiepourledéveloppementlogiciel
C42.3:Analyserlesrisquesdansunprocessusdedéveloppementlogiciel MET
C42.4:Estimerlecoûtetl'effortdudéveloppementlogicielens'appuyantsuruneméthodologie MET
C42.6:Mettreenoeuvrelestestsunitairesetd'intégrationd'unlogiciel TEC
C42.7:Mettreenœuvrelestestsfonctionnelspourlaqualitédeslogiciels TEC
Descriptionduprogrammedelamatière
Objectifs:
Assurerlaqualitélogicielsetraduitparunensembled’activitésàréalisertoutaulongducycledeviededéveloppementd’unlogiciel,etcelasurleplanorganisationneletleplandéveloppement.Objectifsd’apprentissagepourlesétudiantsDéfinirlesdifférentstypesderésolutiondesrisquesdudéveloppementinformatiques.Connaitredesdifférentestechniquesd’estimationd’effortdedéveloppement,quidépendentfortementduniveaudematuritédel’équipededéveloppement.Maitriserlemodèled’estimationCOCOMOMaitriserlesmodèlesd’estimationdelatailledudéveloppementConnaitrelesdifférentestechniquesdetestenboiteblancheMaitriserleteststructurel
Contenu:
I.Introductionàlaqualitédelogiciels(4h)II.Gestiondesrisquesd’unprojetinformatique(2h)III.Fondamentauxdel’Estimation(4h)1.ModèleCMMI2.Introductionauxtechniquesd’estimationIV.Modèled’estimationd’effortCOCOMO(6h)1.COCOMO812.COCOMOIIV.Estimationdelatailledudéveloppement(7h)1.Estimationdul’instructionsourcelivrée2.Pointsdefonction3.Pointsdecasd’utilisationVI.Testdelogiciel(7h)1.Testfonctionnel2.Teststructureldynamique3.Teststructurelstatique
TravailPersonnel:
JacquesPrintz,BernardMesdon,NicolasTrèvesEstimationdesprojetsdel'entreprisenumérique:Approchesystémique,coûts,qualitéetdélais.HermesSciencePublications2013OlivierEnglender,SophieFernandesManagerunprojetinformatiquedeuxièmeéditioneyrolles2010.
Bibliographie:BarryW.Boehm,ChrisAbts,A.WinsorBrown,SunitaChulani,BradfordK.Clark,EllisHorowitz,RayMadachy,DonaldReifer,BertSteece.BernardMesdonLespointsdefonctioneningénierielogicielle:Principes,méthodes,usages.HermesScience2012.SpyrosXanthakis,PascalRegnier,ConstantinKarapouliosLetestdeslogiciels.HermesScience.2000.DanielD.Galorath,MichaelW.EvansSoftwareSizing,Estimation,andRiskManagement:WhenPerformanceisMeasuredPerformanceImproves.Auerbach,2006.
SyllabusBDDA
Crédits:4
BDDASGBDetBasesdeDonnéesAvancées
AdvanceddatabasesanddatabasemanagementsystemsCoef:4
VHCours:30.00VHTD:30.00
Pré-requis:BDD
IngénieriedesCompétencesFamillesdeCompétences
CF5:Concevoir,déployeretadministrerdesbasesdedonnées
Typedecompétence:TEC:Technique,MET:Méthodologique,MOD:Modélisation,OPE:Opérationnel,
Niveaudecompétence:Base Intermédiaire Avancé
FamilledeCompétence Compétence ElémentdeCompétence Type
CF5C5.1:CréeretinterrogeruneBDrelationnelle
C51.5:ProgrammeraveclelangageprocéduralSQL TEC
C51.6:Analyserl'architectured'unSGBDrelationnel TEC
C51.7:Concevoiretmettreenoeuvredesbasesdedonnéesmulti-dimentionnelles TEC
C5.3:Créeretmanipulerdesbasesdedonnéessemiounonstructurées
C53.1:Concevoiretmettreenoeuvredesbasesdedonnéessemi-structurées TEC
Descriptionduprogrammedelamatière
Objectifs:
Lecoursbasesdedonnéesavancéespermetl’introductiondeconceptsavancésdudomainedesbasesdedonnées.Cecourspermetàl’étudiantd’approfondirsesconnaissancesdesbasesdedonnéesrelationnellesetd’enacquérirdenouvellessurd’autrestypesdedonnéesetdetraitementsdecesdonnéesnotammentledécisionneletlesdonnéessemi-structurées.Al’issueducours,l’étudiantseraenmesurede:MaîtriserlesconceptsavancésdelaprogrammationSQLComprendrel’architectured’unSGBDrelationnelConcevoiretimplémenterdesBDDmultidimensionnelles.ConcevoiretmanipulerlesdonnéessemistructuréesdetypeXMLAvoiruneconnaissancesurlesdifférentstypesdebasesdedonnéesexistantes.
Contenu:
I.ArchitecturedesSGBDRelationnels(1h30)1.Vued’ensembledel’architecturedesSGBD2.Traductionetoptimisationdesrequêtes3.Accèsconcurrentsetgestiondestransactions4.Structuresdestockageetd’indexationdesdonnéesII.ProgrammationSQLAvancée(4h30)1.FondementsduSQLprogramming2.LesTriggers3.Lesfonctionsetprocéduresstockées4.TraitementetgestiondeserreursIII.LemodèleObjet-Relationnel(3h)1.PrésentationdumodèleObjet2.PrésentationdumodèleRelationnel-Objet3.ConceptsdumodèleRO(typescomplexes,héritage…)4.InterrogationdesBDDRelationnelles-Objet(SQL3)IV.Lesentrepôtsdedonnées(DATAWAREHOUSE)(9h)1.PrésentationdelaBusinessIntelligence(BI):Concepts,Architectureetplateformes;2.Modélisationmultidimensionnelledesdonnées;3.Démarchesdeconstructiondesentrepôtsdedonnées;4.CréationetmanipulationdesentrepôtsdedonnéesavecleslangagesSQLetMDX;V.Lesbasesdedonnéessemistructurées(9h)1.PrésentationdulangageXML2.StructuredesdocumentsXML(XMLSchema&DTD)3.ConstructionetmanipulationdesdocumentsXML(Parsing,Xlink,XPointer,DOMetSAX)4.InterrogationdesdocumentsXML(LangageXPathetXQuery)5.SystèmesnatifsdegestiondesbasesdedonnéesXML
VI.Basesdedonnéesavancées(3h)1.BDDRéparties2.BDDGéographiquesetmultimédias3.Nouvelletendancedesdonnées(L’anti-Relationnel)
TravailPersonnel:
Bibliographie:
A.Meier.Introductionpratiqueauxbasesdedonnéesrelationnelles(Deuxièmeédition)C.Imhoff,J.G.Geiger,N.Galemmo.MasteringDataWarehouseDesignRelationalandDimensionalTechniquesS.KorthSudarshan.DatabaseSystemConcepts,FourthEditionGunderloy,MikeetSneath,Tim.SQLServerDeveloper’sGuidetoOLAPWithAnalysisServices.Sybex,2001.CetouvrageconstitueuneréférencesurlaprogrammationOLAPavecSQLServer2000.
SyllabusPRJS
Crédits:4
PRJSProjetdespécialité
SpecialityprojectCoef:4
VHCours:NoneVHTD:60.00
Pré-requis:IGL,IHM,PDC,QL,MAGL,TDM,TDW
IngénieriedesCompétencesFamillesdeCompétences
CF1:Analyserlemétieretlesbesoinsd'unclientCF9:GérerdesprojetsdetoutenatureCF4:Concevoir,réaliseretmaintenirdeslogicielsdequalité
Typedecompétence:TEC:Technique,MET:Méthodologique,MOD:Modélisation,OPE:Opérationnel,
Niveaudecompétence:Base Intermédiaire Avancé
FamilledeCompétence Compétence ElémentdeCompétence Type
CF1
C1.2:Identifieretanalyserleproblèmeàrésoudre
C13.1:Identifieruncontexte,identifieruneproblématique,etdéterminerdesobjectifs MET
C13.3:Analyseruncahierdecharge TEC
C1.1:Rédigerdesspécificationsfonctionnellesettechniques
C11.1:Exploiterunformalismederédactiondespécificationsfonctionellesettechniques MET
CF9
C9.2:Adopterunedémarcheprojet
C92.1:Planifierunprojet(DiagrammeGanttprévuetréel) TEC
C92.2:Rédigerdeslivrables(résultats)intermédiairesetlivrablefinaldequalité OPE
C92.3:Adopterunepostureprofessionnelle(Assuiduité&sérieux) OPE
C9.3:Adopter,concevoir,réaliserunesolutionselonuneméthodologie
C931:Concevoirunsystèmeimplémentantdesfonctionnalitésselonuncahierdecharge MET
C932:Développerunesolutioninformatique(IHM/Jeud'essai/tests/degréd'intégration/documentationtechnique) TEC
C9.4:Souteniretdéfendreunesolutiondevantunauditoire
C94.2:Synthètiserlesélémentsprincipaux/essentiels/importantsdansuneprésentation OPE
C94.3:Valoriserleproduitréalisédurantunedémonstration OPE
CF4 C4.2:Mettreenoeuvreuneméthodologiepourledéveloppementlogiciel
C42.6:Mettreenoeuvrelestestsunitairesetd'intégrationd'unlogiciel TEC
C42.7:Mettreenœuvrelestestsfonctionnelspourlaqualitédeslogiciels TEC
Descriptionduprogrammedelamatière
Objectifs:
LeProjetdespécialitéestunprojetcomplémentaireaupremierquiapourobjectifd’intégrerlesconnaissancesaccumuléesdusemestre8.GérerunvraiprojetdedéveloppementavecuneméthodeagileCréeruneapplicationmobile/webIntégrerlesoutilsdegestiondeconfiguration.
Contenu: Unprojetdedéveloppementmettantenjeulesconnaissancesdesmodulespré-requis
TravailPersonnel:
Evaluationformativea.Livrablesb.Présentationc.Implication
Bibliographie:
SyllabusIHM
Crédits:2
IHMInterfaceHommeMachine
Human-machineinteractionCoef:2
VHCours:15.00VHTD:15.00
Pré-requis:POO,GL
IngénieriedesCompétencesFamillesdeCompétences
CF4:Concevoir,réaliseretmaintenirdeslogicielsdequalité
Typedecompétence:TEC:Technique,MET:Méthodologique,MOD:Modélisation,OPE:Opérationnel,
Niveaudecompétence:Base Intermédiaire Avancé
FamilledeCompétence Compétence ElémentdeCompétence Type
CF4 C4.8:Concevoiretdévelopperdesinterfaceshomme-machine
C48.1:Analyseretmodéliserlafonctiond'interactionhomme-machine MOD
C48.2:Concevoir,développeretévaluerdesinterfaceshomme-machine TEC
Descriptionduprogrammedelamatière
Objectifs:
•SensibilisationdesétudiantsàlaplacedesIHMsauseind’uneapplicationinteractive•Introduirelesconceptsdebasedel’interactionHomme-Machine(IHM)etdonnerunevisioncomplètedetouslesaspectsliésàl’IHMnotammentlessciencescognitivesetl’ergonomie.•MaîtriserlaconceptioncentréeutilisateursdesIHMs,del’analyse,laconception,leprototypagejusqu’àl’évaluationdesIHMs.•AcquérirlescompétencesnécessairespourledéveloppementdesIHMs.
Contenu:
1.IntroductionauxIHMs1.1.Définitions1.2.ObjectifsdesIHMs1.3.Approchesdeconception1.4.PourquoiétudierlesIHMs1.5.HistoriquedesIHMs:lepassé,leprésent,lefutur.1.6.DescriptionetContenudumoduleIHM2.Notionsdebasesurlessciencescognitives2.1.Introduction:pourquoiaborderlessciencescognitives?2.2.Définitionethistorique2.3.Lesmodèlesdescriptifs:2.3.1.LemodèleduprocesseurhumainMPH(lessous-processeurssensoriel,cognitifetmoteur)2.3.2.Lemodèled’actiondeNorman2.4.Conclusion3.Ergonomiedesinterfaces3.1.Définitions3.2.Ergonomiecognitive3.3.Ergonomieetutilisabilité3.4.Ergonomieanalytiqueetnormative3.5.Lesréférentielsergonomiques3.5.1.LescritèresdeBastienetScapin3.5.2.LesheuristiquesdeNelson3.5.3.LescritèresdequalitédeScheidemann3.5.4.Lesrèglesd’ordeCOUTAZ3.6.Guidespratiquesdeconceptiond’interfacesergonomiques3.7.Conclusion4.ProcessusdedéveloppementdesIHMs:4.1.Introduction4.2.CyclededéveloppementdesIHMs4.3.Lesrèglesderéussite4.4.Laphased’analyse
4.4.1.Analysedesutilisateurs4.4.2.Analysedel’activité4.4.3.Analyseducontexte4.5.Laphasedeconception4.5.1.Laspécificationdesinterfaces4.5.2.Laconceptiondesinterfacesa.Letriparcartesb.Leprototypage4.5.3.Lesoutilsdedéveloppementdesinterfaces4.5.4.Conclusion5.ArchitectureslogiciellesdesIHMs5.1.Introduction5.2.Lesmodèleslinguistiques5.2.1.LemodèleSEEHEIM5.2.2.LemodèleARCH5.3.Lesmodèlesàagents5.3.1.LemodèleMVC5.3.2.LemodèlePAC5.4.Conclusion6.EvaluationdesIHM6.1.Introduction6.2.Importancedel’évaluationdansleprocessusdedéveloppementdesIHMs6.3.Lesméthodesd’évaluation6.3.1.EvaluationstatiqueVSévaluationdynamique6.3.2.EvaluationanalytiqueVSévaluationempirique6.4.Conclusion
TravailPersonnel:
LeprojetIHMLeprojetIHMviseàaccompagnerlesétudiantsdansleprocessusdedéveloppementdesIHMs.Illeurestdemandéd’analyser,concevoir,prototyperetévalueruneIHMd’unnouveausystèmeoud’unsystèmeexistantdontl’IHMn’estpasadaptéeàsonusage.Leprojetdoitêtreréalisépardesgroupesde3-4étudiants.Ilestorganisécommesuit:1.PrésentationduprojetIHM-constitutiondesgroupes.2.Réceptiondesrésumésdesprojetspourvalidation3.PrésentationdelapartieAnalyse4.RéceptiondesCahiersdeCharges5.PrésentationdelapartieConception6.RéceptiondesDocumentsdesSpécificationsExternes7.Présentationdesoutilsdedéveloppementetdesméthodesd’évaluation8.Présentationdesprototypesetdesrapportsd’évaluationlorsd’unemini-soutenance
Bibliographie:
LudovicCinquin,ErikaDuriot,EricGroise,OlivierMallassi,AndréNedelcoux,DavidRousselie,VanessaVimond“Lesdossiersdel’écran:UtilisabilitéettechnologiesIHM»,EditonsOCTO,technologue2010G.Calvary,«Ingénieriedel'interactionhomme-machine:rétrospectiveetperspectives,Interactionhomme-machineetrecherched'information»TraitédesSciencesetTechniquesdel'Information,Lavoisier,Hermès,2002,pp19-63J.Coutaz,«InterfaceHomme-Ordinateur»Dunod,1990.C.Kolski,«Analyseetconceptiondel'IHM,Interactionhomme-machinepourlesSystèmesd'Information»EditionsHermès,Mai2001C.Kolski«Environnementsévoluésetévaluationdel'IHM,InteractionpourlesSystèmesd'Information»EditionsHermès,Mai2001J.F.Nogier«Del'ergonomiedulogicielaudesigndessitesWeb»,Dunod2001.D.Norman“ThePsychologyofEverydayThings”,BasicBooks,1988.J.Preece,“ComputerHumanInteraction”,AddisonWesley.DanOlsen,“DeveloppingUserInterfaces”JefRaskin,“TheHumaneInterface”Card,Moran,Newell,“PsychologyOfHumanComputerInteraction”
SyllabusHPC
Crédits:4
HPCCalculIntensif
HighperformancecomputingCoef:4
VHCours:22.50VHTD:30.00
Pré-requis:ArchitecturesEvoluéesdesOrdinateurs-ProgrammationOrientéeObjet-Systèmed’exploitationI-Systèmed’exploitationII.
IngénieriedesCompétencesFamillesdeCompétences
CF7:Concevoir,mettreenœuvreetadministrerdesinfrastructurescomplexesetréparties
Typedecompétence:TEC:Technique,MET:Méthodologique,MOD:Modélisation,OPE:Opérationnel,
Niveaudecompétence:Base Intermédiaire Avancé
FamilledeCompétence Compétence ElémentdeCompétence Type
CF7 C7.8:Exploiterdesarchitecturesparallèlesetavancéespouraccélérerl'exécutiondesprogrammes
C78.3:Développerdesprogrammesperformantssurdesarchitecturesparallèlesetavancées TEC
C78.4:Analyserlestypesd'architecturesparallèlesetidentifierlesdifférentsniveauxdeparallélismedanslesarchitectures MET
C78.5:ExploiterdiversesAPIpourmettreenoeuvredesprogrammesparallèles TEC
Descriptionduprogrammedelamatière
Objectifs:
-IdentifierlesdifférentesarchitecturesduHPC(MultiCoeurs,Cluster,GrillesetGPU).-ListerlesdifférentesapplicationsduHPC-Optimiserlesprogrammespourtireravantagedescaractéristiquesdel’architecturedesprocesseurs.-Concevoir,ImplémenteretanalyserdesprogrammesparallèlesavecmémoirepartagéeenutilisantOpenMP.-Concevoir,ImplémenteretanalyserdesprogrammesparallèlesavecmémoiredistribuéeenutilisantMPI.-ImplémenterdesprogrammesparallèlessurlesGPUsenutilisantCUDA.
Contenu:
1)IntroductionauCalculHautePerformance(HighPerformanceComputing(HPC))(~6h)
a)MotivationetIntroductionauxarchitecturesparallèles(MultiCoeurs,Cluster,GrillesetGPU).b)LesdifférentesapplicationsduHPC(Simulationscientifique,Economie,Ingénierie,RechercheOpérationnelle).c)Modèlesdemachinesparallèles,classificationsdeFlynnetRaina.d)Modèledeprogrammationparallèleetdistribuée(parallélismedetâches,parallélismededonnées,niveauduparallélisme,communicationparmessages).e)Problèmesfondamentauxdelaprogrammationparallèledistribuée(partitionnementdetâches/données,régulationdecharge,ordonnancement,toléranceauxpannes,mesuredeperformance,présentationdesloisd'AmdahletdeGustafson).TD(~4h):TechniquesdeparallélisationetParallélisme.
2)ProgrammationParallèlespourarchitectureàMémoiresPartagées.(~6h)
a)ProgrammationparallèleaveclesPOSIXThreadsdulangageC(PThreads)TP(~3h):IntroductionauPThreads.b)ProgrammationparallèleaveclesthreadsJAVA.TP(~3h):IntroductionauThreadsJAVA.c)ProgrammationparallèleavecOpenMP.TP(~3h):IntroductionàOpenMP.3)ProgrammationParallèlespourarchitectureàMémoireDistribuée(~4h)
a)ProgrammationparallèleavecPVM(ParallelVirtualMachine).TP(~3h):IntroductionàPVM.b)ProgrammationparallèleavecMPI(MessagePassingInterface).TP(~3h):IntroductionàMPI.4)ProgrammationParallèlepourarchitecturesGPU(GraphicalProcessorUnit)(~8h)
a)Introduction,historiqueetarchitecturedesGPU.b)Modèlesdemémoires(Globale,Locale,partagées).TD(~2h):Etudedel’architectureGPU.
c)ProgrammationdesGPUavecOpenCL.TP(~3h):IntroductionàOpenCL.d)ProgrammationdesGPUavecCUDA.TP(~3h):IntroductionàCUDA.
TravailPersonnel:
-ProjetProgrammationParallèle~30heures
Bibliographie:
1.P.Pacheco,“AnIntroductiontoParallelProgramming”,MorganKauffman,20112.G.HagerandG.Wellein,“IntroductiontoHighPerformanceComputingforScientistsandEngineers”,Chapman&Hall3.A.Grama,G.Karypis,V.Kumar,andA.Gupta,“IntroductiontoParallelComputing”,Addison-Wesley,20034.C.Lin,L.Snyder,“PrinciplesofParallelProgramming”,Addison-Wesley,20085.G.S.AlmasietA.Gottlieb.BenjaminCummingsHighlyParallelComputing-Secondedition,.6.K.Hwang.McGraw-Hill.AdvancedComputerArchitecture:Parallelism,Scalability,Programmability,7.I.Foster.DesigningandBuildingParallelPrograms,Addison-Wesley,http://www.mcs.anl.gov/dbpp/.8.H.S.Morse.PracticalParallelComputing,APProfessional.9.M.CosnardetD.Trystram.AlgorithmesetArchitecturesParallèles,InterÉditions.10.CPUInfoCenter,http://infopad.eecs.berkeley.edu/CIC/.11.JournalofParallelandDistributedComputing
SyllabusBDM
Crédits:4
BDMBigdataminingBigdatamining
Coef:4
VHCours:22.50VHTD:30.00
Pré-requis:Statistiques,probabilité,Algèbrelinéaire,Optomisation.Analysededonnées.
IngénieriedesCompétencesFamillesdeCompétences
CF6:Concevoirdessystèmesorientésdonnéeset/oud'aideàladécision
Typedecompétence:TEC:Technique,MET:Méthodologique,MOD:Modélisation,OPE:Opérationnel,
Niveaudecompétence:Base Intermédiaire Avancé
FamilledeCompétence Compétence ElémentdeCompétence Type
CF6
C6.2:Analyserunprocessusd'analysededonnées
C62.1:Caractériserunsystèmedegrandesmassesdedonnéesetdécriresonenvironnementdedéveloppement MET
C62.2:Déclinerlesactivitésd'unprocessusd'analysedegrandesmassesdedonnées(génération,acquisition,analyse,..) MET
C6.1:Ressortirl'informationpertinenteàpartird'unemassededonnées
C61.3:Utiliseretdévelopperdesméthodesd'apprentissageautomatiquepourl'analysedebigdata TEC
C6.3:Identifierlesoutilsettechnologiespourl'analysededonnées
C63.2:Mobiliserdesoutilsettechnologiespourledévloppementdeprojetsdebigdataanalytique TEC
Descriptionduprogrammedelamatière
Objectifs:
Sefamiliariseraveclebigdataetsonenvironnementdedéveloppement.Sefamiliariseravecleprocessusd'analysedesbigdata(génération,acquisition,analyse,..L'utilisationetledéveloppementdeméthodesliéesàl'apprentissageautomatiquepourl'analysedesbigdata.Extrairedel'informationpertinenteefficacementdecesdonnéesenuntempsraisonnable;DevelloperdesprojetsBigdataanalytiqueavectoutelatechnologieassociéesurdegranddatasets.
Contenu:
Chapitre1:DataMiningChapitre2:IntroductionauBIGDATAChapitre3:IntroductionauMachinelearningChapitre4:Lesproblèmesdumachinelearning(sous-apprentissage,surapprentissage,onefreelunch,featuresengeneering,.............)Apprentissagesupervisée:Chapitre5:Arbrededécision,RandomForest.Chapitre6:ClassifieurnaiveBayes,Modèlederégression(linéaire,généralisée,logistique),Chapitre7:Supportvecteurmachine(SVM),Réseauxdeneurones,Apprentissagenonsupervisée:Chapitre6:ClusteringChapitre7:Règlesd'associationChapitre8:Sélectiond'attributsTravauxpratiques:AucoursdesséancesdeTDetTP,touteslesméthodesvuesencoursserontappliquéessurdesdatasetsdedifférentestaillesetlesrésultatsserontinterprétés.Leslogicielsutilisés:R,Python.
TravailPersonnel:
-Desexposéssurd'autresd'apprentissageetsurapprofondissemntsurlesnouveautésbigdatasontdemandésauxétudiants.Présentationde10à15mnsdurantlesséancesdecoursavecapplicationsurRoupython.Lesthèmessontmisàjours-Deeplearning-ArchitectureBDM-Apprentisageparrenforcement,-Apprentissagesemisupervisée,........
Projet:Unprojetfinalestdonnéesàdeséquipescomposéesde6à5étudiants.IlconsisteàmettreenplaceunesolutionBigdatadeboutenbout(gestiondesdonnéesetanalyse)ens'aidantdesmoyensdubord.CettesimulationpourrasefairegraceàlacombinaisondesPCsdesmembresdel'équipe.Enplusdedétailsilsaurontàsuivrelesphasesduprocessusbigdata
mining:Acquisition,Génération,StockageetAnalyse.Etceladanslebutdesefamiliariseraveclesdifférentesarchitectures(Kappa,Lambda,Hadoop)etlesdifférentescomposantes(Mapreduce,Spark,yarn,zookeeper,HDFS,.......)etpourlacouched'analysepythonouR.
Bibliographie:
TomM.Mitchell:”MachineLearning”,ChristopherM.Bishop:”PatternRecognitionandMachineLearning".PirminLemberger,MarcBatty,MédéricMorel:BigDataetMachineLearning-ManueldudatascientistBroché–18février2015DeepLearning(Anglais)novembre2016deYoshuaBengio
SyllabusML
Crédits:4
MLMachinelearningMachinelearning
Coef:4
VHCours:22.50VHTD:30.00
Pré-requis:Mathématiques(Analyse,Algèbrelinéaire),Statistiques,Probabilités.
IngénieriedesCompétencesFamillesdeCompétences
CF6:Concevoirdessystèmesorientésdonnéeset/oud'aideàladécision
Typedecompétence:TEC:Technique,MET:Méthodologique,MOD:Modélisation,OPE:Opérationnel,
Niveaudecompétence:Base Intermédiaire Avancé
FamilledeCompétence Compétence ElémentdeCompétence Type
CF6C6.2:Analyserunprocessusd'analysededonnées C62.3:Déclinerlesactivitésd'unprocessus
d'apprentissageautomatique MET
C6.1:Ressortirl'informationpertinenteàpartird'unemassededonnées
C61.4:Utiliseretdévelopperdestechniquesd'apprentissageautomatique TEC
Descriptionduprogrammedelamatière
Objectifs:
L'apprentissagemachineestunprocessusquipermetàlamachined'apprendreautomatiquement,sansêtreexplicitementprogrammée.Plusieursdomainesnécessitentl'applicationdel'apprentissageautomatiquesparmieux:labioinformatique,lemarketing,lesfinances,ladétectiond'intrusion,touttypedeprévision,reconnaissancespalmaires,...).Apprentissagesupervisée:-Classification:Analysediscriminante,arbrededécision,réseauxdeneurones,.....-Régressionlinéaire,généralisée.....Apprentissagenonsupervisée:-ClusteringAlgorithmeparpartitionnement(Kmeans(rappel),PAM,Clara,...)Classificationhiérarchique(rappel),DBSCAN(baséedensité),SelfOrganizingMap(SOM)......-Réductiondedimensionnalité:Analyseencomposantesprincipales,sélectiond'attributs.-Règlesd'association:AprioriFp-GrowthAperçusurl'apprentissagesemisupervisée.Aperçusurl'apprentissageparrenforcement.Nousallonsnousintéresseràplusieurstravauxderechercheauseindenotreécolequiutilisentl’apprentissageautomatique(Reconnaissancepalmaire,Sélectionautomatiquedeméthodesderésolution).
Contenu:
Apprentissagesupervisée:-Classification:Analysediscriminante,arbrededécision,réseauxdeneurones,.....-Régressionlinéaire,généralisée.....Apprentissagenonsupervisée:-ClusteringAlgorithmeparpartitionnement(Kmeans(rappel),PAM,Clara,...)Classificationhiérarchique(rappel),DBSCAN(baséedensité),SelfOrganizingMap(SOM)......-Réductiondedimensionnalité:Analyseencomposantesprincipales,sélectiond'attributs.-Règlesd'association:AprioriFp-GrowthAperçusurl'apprentissagesemisupervisée.Aperçusurl'apprentissageparrenforcement.Nousallonsnousintéresseràplusieurstravauxderechercheauseindenotreécolequiutilisentl’apprentissageautomatique(Reconnaissancepalmaire,Sélectionautomatiquedeméthodesderésolution).
TravailPersonnel:
Bibliographie:
CharuC.Aggarwal•JiaweiHan."FrequentPatternMining".TomM.Mitchell:”MachineLearning”,ChristopherM.Bishop:”PatternRecognitionandMachineLearning".
SyllabusPDJ
Crédits:4
PDJPythonetDéveloppementWebFullStackavec
DjangoPythonandfullstackwebdevelopmentwithDjango
Coef:4
VHCours:22.50VHTD:30.00
Pré-requis:GénieLogiciel,AlgorithmiqueetStructuresdedonnées,Basesdedonnées,Développementweb,ProgrammationOrientéeObjet
IngénieriedesCompétencesFamillesdeCompétences
CF4:Concevoir,réaliseretmaintenirdeslogicielsdequalité
Typedecompétence:TEC:Technique,MET:Méthodologique,MOD:Modélisation,OPE:Opérationnel,
Niveaudecompétence:Base Intermédiaire Avancé
FamilledeCompétence Compétence ElémentdeCompétence Type
CF4 C4.6:DévelopperuneapplicationWeb
C46.1:Exploiterdesfeuillesdestyleetdeslangagesdebalisageetdescriptpourdévelopperdessiteswebhergonomiquesetrépondantsauxbesoins TEC
C46.2:Exploiterdeslangagesetbasesdedonnéespourdévelopperdessiteswebdyanmiques TEC
C46.3:Exploiterunframeworkpourdévelopperefficacementunsitewebdynamique,hérgonomiqueetsécurisé TEC
DescriptionduprogrammedelamatièreObjectifs: Développerdessitewebdynamiques,hergonomiquesetsécurisés.
Contenu:
LangagedeprogrammationPythonElementssyntaxiquesdulangagePythonInstructionsdecontrôle,structuresdedonnéesnatives,listesetdictionnairesLemodèleOrientéObjetdansPythonFrameworkDjangoImplémentationdumodèleMVCdansDjangoImplémentationd'unebasededonnéesdansleModèleDjangoLebackendd''administrationVues,TemplatesetRoutaged'URLLesvuesgénériques:CreateView,UpdateView,DeleteView,ListViewLesformulairesLesfiltresLemodèledesécuritédansDjango:authentification,etgestiondespermissionsEnvoiedeMailLemiddlewaremessagingetinteractionPackagesutiles:tables2,select2,crispy,DateTimePicker,tablibFrameworkBootstrapLemodèledegrilleElémentsdebaseComposantsintégrésTravauxPratiquesEcritured'algorithmesenlangagePythonDéveloppementd'unsitewebdynamique,hergonomiqueetsécuriséavecPythonDjango/Bootstrap
TravailPersonnel:
Mini-projet:Développementd'unsitewebdynamique,hergonomique,responsif,etsécuriséavecPythonDjango/Bootstrap
Bibliographie:
GérardSwinnen,«ApprendreàprogrammeravecPython»,O'reilly2003.VincentLeGoff:Openclassroom:ApprenezàprogrammeravecPython:https://openclassrooms.com/fr/courses/235344-apprenez-a-programmer-en-pythonMaximeLorant,MathieuXhonneux,Openclassroom:DéveloppezvotresitewebavecleframeworkDjango
https://openclassrooms.com/fr/courses/1871271-developpez-votre-site-web-avec-le-framework-djangoMauriceChevalli:Openclassroom:PrenezenmainBootstraphttps://openclassrooms.com/fr/courses/1885491-prenez-en-main-bootstrap