successieplanning via - mentor instituut · 2014-10-29 · ruysseveldt 10 horizontale planning...
TRANSCRIPT
RUYSSEVELDT4
Instrumenten
Instrumenten tot successieplanning– Met effect bij overlijden
Testamenten
Huwelijkscontracten
Samenlevingscontracten – Aanwas
Levensverzekering
– Met effect bij leven
Schenkingen (handgift/bankgift)
– Met controlebehoud, via
• Vruchtgebruik
• Burgerlijke maatschap of vennootschapstructuur
• Belgische Private Stichting
• Levensverzekering
RUYSSEVELDT5
A. Levensverzekering
Wat is een levensverzekering?– = persoonsverzekering, waarbij het zich voordoen van het verzekerd
voorval alleen afhankelijk is van de menselijke levensduur.
Wie zijn de partijen?1. Verzekeringnemer = persoon die de verzekering sluit
2. Verzekerde = persoon op wiens hoofd het zich voordoen van de verzekerde gebeurtenis berust
3. Begunstigde = persoon aan wie de uitkering toekomt
„begunstigde bij leven‟ = uitkering bij het in leven zijn van de verzekerde op een bepaalde datum
„begunstigde bij overlijden‟ = uitkering bij het overlijden van de verzekerde vóór die datum
RUYSSEVELDT6
A. Levensverzekering
Successieplanning via levensverzekering
1. Horizontale planning
2. Verticale planning
RUYSSEVELDT7
1. Horizontale planning
Inhoud
Planning naar echtgenoten, samenwonende of levenspartners
– Plannen zonder levensverzekering
Verschillende situatie voor echtgenoot, samenwonende partner
– Plannen met levensverzekering
RUYSSEVELDT8
Horizontale planning
Plannen zonder levensverzekering
Echtgenoot erft vruchtgebruik op financiële rekening van de overledene
– In samenloop met kinderen of andere erfgenamen
– Plaatsing gelden overledene op rekening van overlevende echtgenote –Risico: 2x successierechten
– Oplossingen
Na overlijden: rekening in onverdeeldheid, omzetting vruchtgebruik
Anticiperen: testament, tontine levensverzekeringspolis
RUYSSEVELDT9
Horizontale planning
Plannen zonder levensverzekering
Samenwonende partner heeft zelfs geen wettelijk erfrecht op financiële tegoeden
– Wel vruchtgebruik op gezinswoning en huisraad voor de wettelijk samenwonende partner
– In samenloop met kinderen of andere erfgenamen
– Oplossingen
Anticiperen:
– Testament
– Tontine in levensverzekeringspolis
RUYSSEVELDT10
Horizontale planning
Plannen via levensverzekering – Contract waarbij verzekeringnemer (man) met de
verzekeringsmaatschappij contract (polis) sluit en waarbij man op eigen hoofd een voordeel bedingt in „t voordeel van zijn partner (vrouw)
Echtgenote, partner = begunstigde en hoeft niet in het contract tussen te komen – en zal bij overlijden man het kapitaal opstrijken.
De echtgenote, partner zal overigens haar recht op de geldsom ontlenen aan een contract en niet aan de nalatenschap van haar man.
Echtgenote krijgt dan ook de volle eigendom en niet het vruchtgebruik.
Verfijning via tontine techniek
RUYSSEVELDT11
Horizontale planning
Suggesties via enkele toepassingen Tussen echtgenoten met gemeenschap Type AAB – zuivere polis
A Man: verzekeringnemer
A Man: verzekerde
B Vrouw : begunstigde – bij overlijden
– Bij overlijden A: uitkering Slechts voor de helft belastbaar
– Bij vooroverlijden B? Geen uitkering – geen taxatie
RUYSSEVELDT12
Horizontale planning
Suggesties via enkele toepassingen (vervolg)
Tussen echtgenoten met gemeenschap
Type AAAB – gemengde polis Partijen Polis 1 Polis 2
Verzekeringnemer A B
Verzekerde A B
Begunstigde bij leven A B
Begunstigde bij overlijden B A
– Quid indien A overlijdt – polis 1 ?
B betaalt successierechten op de helft
– Quid indien B vooroverlijdt – polis 1 ?
Afkoopwaarde polis voor de helft belast (circulaire 31 juli 2006)
RUYSSEVELDT13
Horizontale planning
Suggesties via enkele toepassingen (vervolg)
Tussen echtgenoten met zuivere scheiding van goederen
Type AAAB – gemengde polis Partijen Polis 1 Polis 2
Verzekeringnemer A B
Verzekerde A B
Begunstigde bij leven A B
Begunstigde bij overlijden B A
– Quid indien A overlijdt – polis 1?
B betaalt successierechten op de totaliteit
– Quid indien B vooroverlijdt – polis 1?
Geen uitkering – geen taxatie
RUYSSEVELDT14
Horizontale planning
Suggesties via enkele toepassingen (vervolg)
Tussen echtgenoten met zuivere scheiding van goederen
Type ABC – polis– Partijen Polis
– Verzekeringnemers A+B
– Verzekerden A+B
– Begunstigde bij overlijden C (nalatenschap)
– Quid indien A of B overlijdt?
Geen uitkering – Polis blijft – geen successierechten
– Quid indien langstlevende (A of B) overlijdt?
Successierechten in hoofde van C (nalatenschap of testament)
RUYSSEVELDT15
Horizontale planning
Suggesties via enkele toepassingen (vervolg) Tussen samenwonende partners of echtgenoten met
zuivere scheiding van goederen Type ABA – polis
– Partijen Polis
– Verzekeringnemers: A+B
– Verzekerden: A+B
– Begunstigde bij overlijden A: B
– Begunstigde bij overlijden B: A
– Quid indien A of B overlijdt? Uitkering – „ten bezwarende titel‟ – geen successierechten
RUYSSEVELDT16
Horizontale planning
Suggesties via enkele toepassingen (vervolg)
Toelichting vorige slides (vervolg)– Samenvoeging 2 verzekeringen, die elke verzekeringnemer in zijn eigen voordeel
heeft gesloten
– = overeenkomst „ten bezwarende titel‟
– Voorwaarden
Gelijke leeftijdsverwachtingen voor beide verzekeringnemers
Niet voor goederen uit de huwgemeenschap
– Gevolgen
Geen successierecht
Geen erfrechtelijke regels inzake inbreng of inkorting
RUYSSEVELDT17
2. Verticale planning
Inhoud Planning naar afstammelingen (kinderen, kleinkinderen,
of andere erfgenamen (neven, nichten, …)– Planning naar kleinkinderen zonder polis
– Planning naar kleinkinderen met polis
– Planning naar afstammelingen of andere erfgenamen in combinatie met schenking Drievoudige doelstelling
– Planning naar afstammelingen of andere erfgenamen in combinatie met schenking en maatschap Versterking controle
RUYSSEVELDT18
Verticale planning
Planning naar kleinkinderen zonder polis
Via testament – Eigen kinderen overslaan en het vermogen via testament aan
de kleinkinderen legateren.
– Mogelijk recht op inkorting
– Fiscaal gevolg: successierechten Geen effect voor legaten aan bepaalde zijverwanten (ooms, tantes,
neven en nichten) of andere personen dan bloedverwanten in het Vlaamse Gewest.
Belastbare grondslag berekend op som v/d erfdelen
Kan ook via polis
RUYSSEVELDT19
Verticale planning
Planning naar kleinkinderen met polis
Fiscaal gevolg: successierechten
Voorbeeld– Weduwe, wonende te Gent, heeft 3 kinderen en 9 kleinkinderen.
– Vermogen grootmoeder = 900.000 EUR
– Zij onderneemt niets: haar kinderen erven elk 300.000 EUR
Successierecht: elk 33.000 EUR of in totaal 99.000 EUR
– Grootmoeder duidt in de polis elk kleinkind als begunstigde aan voor een bedrag van 100.000 EUR
Successierecht: elk kleinkind betaalt 6.000 EUR of in totaal 54.000 EUR of besparing van 45.000 EUR SR
RUYSSEVELDT20
Verticale planning
Planning naar afstammelingen (kinderen, kleinkinderen) in combinatie met schenking
Drievoudige doelstelling– Bespaar successierechten
via schenking
– Behoud inkomen via rente
– Behoud controle via terugkeer gelden bij vooroverlijden begiftigde en aanvaarding
begunstigde
RUYSSEVELDT21
Verticale planning
Toepassing Schenking gelden
– Voorbeelden ouders aan kinderen
grootouders aan kleinkinderen
ooms, tantes aan neven en nichten
…
– Verschillende schenkingswijzen Via bankgift met onderhandse documenten – notariële akte
Al dan niet laten registreren aan 3 of 7%
RUYSSEVELDT22
Verticale planning
Fase 1: schenking gelden
– Met bepaalde lasten, voorwaarden
last tot ondertekening van een levensverzekering
beding van conventionele terugkeer
last tot betaling van rente
dat de schenking kan worden herroepen indien begiftigde
lasten niet nakomt
RUYSSEVELDT23
Verticale planning
Fase 2: ondertekening polis– Type AAB –
A Begiftigde = verzekeringnemer
A Begiftigde = verzekerd hoofd
B Schenker(s) = begunstigde – bij overlijden
– Controle schenkers = 100% via aanvaarding begunstiging
– Gevolgen aanvaarding door schenker Begiftigde kan niet alleen overgaan tot:
– polis afkopen (art. 114); voorschotten opvragen (art. 116); polis in pand geven (art. 117) of polis overdragen (art. 119)
Akkoord schenker is steeds vereist
RUYSSEVELDT24
Verticale planning
Fase 3: overlijden
– Overlijden (langstlevende) schenker
Geen begunstigde meer. Begiftigde herneemt volledig de
autonome rechten:
– aanwijzing begunstigde (art. 106); afkoop (art. 114); voorschot
(art. 116); inpandgeving (art. 117); overdracht (art. 119).
– Overlijden begiftigde Uitkering door maatschappij aan schenker
Geen fiscale gevolgen – zie hierna
RUYSSEVELDT25
Verticale planning
Fase 3: overlijden – Beslissing 22 februari 2007
– Geen successierechten, indien schenker volgende elementen bewijst :
1. schenking
2. clausule conventionele terugkeer
3. uitdrukkelijke vermelding in levenverzekeringscontract dat deze werd afgesloten als gevolg v/e voorafgaande schenking met de bedoeling de betaling van de sommen te dekken die aan de schenker zouden verschuldigd zijn bij het vooroverlijden van de begiftigde in uitvoering van realisatie van de clausule van conventionele terugkeer.
RUYSSEVELDT26
Verticale planning
Planning levensverzekering, schenking in combinatie met maatschap – Versterking controle.
Kenmerken maatschap– Oprichting via overeenkomst (onderhands of notarieel)
– Minstens 2 maten met inbreng (geld, arbeid,…)
– Libertijnse statuten
Bestuur – sterk mandaat voor zaakvoerder
Overdracht delen – beperking overdracht
Één stem per deel, of stem per maat, …
Vetorecht zaakvoerder op algemene vergadering
– Geen publicatie
– Geen boekhouding – jaarrekening
– Fiscaal transparant (zie hierna)
RUYSSEVELDT27
Verticale planning
Toepassing Fase 1
– Schenking geldsom aan kinderen
Via hand – of bankgift Fase 2
– Oprichting BM door ouders en kind
Inbreng ouders (2%) kinderen (98%)
Ouder = statutair zaakvoerder Fase 3
– Ondertekening polis
A VN = maatschap
B VH = ouder (langstlevende)
A B = maatschap
B. Belang huwelijkscontract
De redactie van een goed huwelijkscontract is van belang voor de bescherming van uw langstlevende partner
Aanpassingen kunnen in bepaalde situaties via een kleine ingreep
Inhoud
– Keuze van een stelsel: gemeenschap of zuivere scheiding van goederen
– Rekening houden met kinderen uit een vorig huwelijk/relatie?
België kent twee stelsels
– zie hierna
Belang huwelijkscontract
Echtgenoten met een huwgemeenschap
– Juridisch: Optimale bescherming via voorafname uit of toebedeling van
huwgemeenschap
Clausule „langst leeft, al heeft‟, in fracties, ….
– Fiscaal: successierechten op de helft van wat overlevende uit huwgemeenschap verkrijgt Nadeel: kinderen betalen “2x” successierechten op deel van eerst
stervende partner
Oplossing: keuzebeding al dan met last tot betaling van opleg
Spreiding successierechten
Belang huwelijkscontract
Echtgenoten met een stelsel van zuivere scheiding van goederen
– Juridisch :
Optimale bescherming via verrekeningsbeding
De overlevende echtgenoot verkrijgt vordering op de nalatenschap
van de eerst stervende.
Verrekening op basis van 100/0 sleutel, voor huwelijkse
aanwinsten, optioneel en bij overlijden van de eerst stervende
– Fiscaal :
Geen successierechten – reactie van de fiscus
RUYSSEVELDT31
Curriculum
Spreker : Jos Ruysseveldt
Advocaat in Vermogensplanning
Prof. Fiscale Hogeschool – Brussel
Prof. Universiteit UAMS – Antwerpen