sunu planı
DESCRIPTION
AKREDİTASYON SÜRECİNDE ÖLÇÜTLER ARASI İLİŞKİLER VE AĞIRLIKLANDIRMA Üniversitelerde Akreditasyon Örneği Müjgan Sağır Eskişehir Osmangazi Üniversitesi. Sunu planı. Yükseköğretim Kurumları’nda akreditasyon MÜDEK değerlendirme ölçütleri - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
AKREDİTASYON SÜRECİNDE ÖLÇÜTLER ARASI İLİŞKİLER VE
AĞIRLIKLANDIRMA
Üniversitelerde Akreditasyon Örneği
Müjgan SağırEskişehir Osmangazi Üniversitesi
Sunu planı
Yükseköğretim Kurumları’nda akreditasyon MÜDEK değerlendirme ölçütleriÇok ölçütlü karar verme, çelişen ölçütler, ölçütler arası bağımlılıklar MÜDEK değerlendirme ölçütlerinin ilişkilendirilmesi için bir Analitik Serim Süreci modeli
16-18 Mayıs 2013, FENBİLKON 5, ESOGÜ
MÜDEK DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ
PROGRAMA ÖZGÜ ÖLÇÜTLER(Lisans)
GENEL ÖLÇÜTLER (Lisans ve Yüksek Lisans)
Genel ölçütlere ek olarak sağlanması gereken ölçütler
• öğrenciler, • program eğitim amaçları, • program çıktıları,• sürekli iyileştirme, • eğitim planı• öğretim kadrosu • alt yapı• kurum desteği ve parasal kaynakları• organizasyon ve karar alma süreçleri
16-18 Mayıs 2013, FENBİLKON 5, ESOGÜ
Gerçek karar problemleri
• birbiriyle çelişen• nitel ve nicel ölçütler içermektedir.
Akreditasyon kapsamında:Değerlendirme sürecinde yer alan ölçütlerin
ağırlıklandırılması ? objektif, sistematik, standart?
⟹
• Kalite, fiyat kalite arttıkça fiyatın artacak olması• uygulanacak bir politika, bu konuda tarafların
tutum ve davranışları öne sürülecek olan politikanın başarıyla
uygulanabilmesinin tarafların tutum ve yaklaşımlarından etkilenecek olması
faktörler arasında etkileşim
Bu bağımlılıkların niceliksel olarak ölçülmesi
Değerlendirilen bir programın sorumlularının gözönüne aldıkları pek çok parametreyi daha kolay kontrol edebilmeleri ve önceliklerini belirleyebilmeleri için sistematik bir yol
Etkileşim halinde olan bileşenlerin sadece sezgisel ve tecrübeye dayalı olarak dikkate alınmasının önüne geçmek
Mevcut durum
Örn: PROGRAM EĞİTİM AMAÇLARI
Kurum özgöreviyle uyum Paydaş gereksinimlerini temel alma ve
güncelleme PEA’na ulaşıldığını belgeleme yöntemi varlığı
ve kullanma PEA’ya ulaşma, kanıtlama
Analitik Serim Süreci
Bağımlılık ve Geri Bildirim ile Karar Verme
Coğrafi ve politik şartlar
Dünya ekonomisi
Enerji ve diğer kaynaklar
Askeri güç
Teknoloji
Düşünce ve kaynaklar
GERÇEK PROBLEMLERDEKİ BAĞIMLILIKLAR
Analitik Serim Süreci
• Gerçek problemler, bağımlılık ve geri bildirim içerirler.
• Bir geri bildirim sisteminde, seçenekler ve ölçütler birbirlerine bağlıdırlar.
• Geri bildirim, yargı değerlerinden elde edilen değerleri geliştirir ve tahmini daha doğru hale getirir.
Serim
İç bağımlılık
C4 den C2 ye ok, dış bağımlılığı gösterir ( C4 deki elemanlar C2 den etkilenmektedir).
C3’de ise iç bağımlılık vardır (kendi içinde enaz iki eleman vardır ki biri diğerini etkiler).
C4
C1
C2
C3Geri bildirim
LOİSTİK ALT SERİMİ – örn: malzeme kriterinin etkilendiği kriterler
Etkin bir malzeme dağıtımı üzerinde araç hızı ve karar hızı nın etkisine
dönük karşılaştırma
Lojistik alt seriminde yer alan kriterlerin ağırlıkları
Bir serimde, bir kümenin elemanları,kişiler, kavramlar, kurumlar vb. olabilir.
Amaç, bütün kümeler ve elemanları için birer ağırlık bulmaktır.
bunun için gerekli temel işlemler
Problemde yer alan ölçütleri belirle, serimi tasarla (ölçütleri grupla, ilişkilendirmelere karar ver),
ikili karşılaştırmaları yap, tüm elemanların sistem içindeki ağırlıklarını bul,
ağırlıklandırılmış matrisleri hesapla ve ölçüt ve seçeneklerin ağırlıklarını bul.
Local: Menu Cleanliness
Speed Service Location Price Reputation
TakeOut
Portion Taste Nutrition
Frequency
Promotion
Creativity
Wendy’s BurgerKing
McDon-ald’s
Menu Item 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.1930 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.3110 0.1670 0.1350 0.1570 0.0510 0.1590Cleanliness 0.6370 0.0000 0.0000 0.5190 0.0000 0.0000 0.2390 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.2760 0.1100 0.3330Speed 0.1940 0.7500 0.0000 0.2850 0.0000 0.0000 0.0830 0.2900 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0640 0.1400 0.0480Service 0.0000 0.0780 0.1880 0.0000 0.0000 0.0000 0.0450 0.0550 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0650 0.1430 0.0240Location 0.0530 0.1710 0.0000 0.0980 0.0000 0.5000 0.2640 0.6550 0.0000 0.0000 0.0000 0.1960 0.0000 0.7100 0.1420 0.2240 0.1070Price 0.1170 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0620 0.0000 0.8570 0.0000 0.0000 0.0000 0.8330 0.0000 0.0300 0.2390 0.0330Reputation 0.0000 0.0000 0.0810 0.0980 0.0000 0.0000 0.0570 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.4930 0.0000 0.1550 0.2070 0.0420 0.2230Take-Out 0.0000 0.0000 0.7310 0.0000 0.0000 0.5000 0.0570 0.0000 0.1430 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0590 0.0510 0.0740Portion 0.2290 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.8330 0.2800 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0940 0.6490 0.5280Taste 0.6960 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.6270 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.2800 0.0720 0.1400Nutrition 0.0750 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.1670 0.0940 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.6270 0.2790 0.3320Frequency 0.7500 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.1670 0.5500 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.6670 0.8750 0.6490 0.7090 0.6610Promotion 0.1710 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.8330 0.3680 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.5000 0.0000 0.1250 0.0720 0.1130 0.1310Creativity 0.0780 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0820 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.5000 0.3330 0.0000 0.2790 0.1790 0.2080Wendy's 0.3110 0.5000 0.0990 0.5280 0.0950 0.0950 0.1010 0.1960 0.2760 0.6050 0.5940 0.0880 0.0880 0.1170 0.0000 0.1670 0.2000Burger King 0.1960 0.2500 0.3640 0.1400 0.2500 0.2500 0.2260 0.3110 0.1280 0.1050 0.1570 0.1950 0.1950 0.2680 0.2500 0.0000 0.8000McDonald’s 0.4930 0.2500 0.5370 0.3330 0.6550 0.6550 0.6740 0.4940 0.5950 0.2910 0.2490 0.7170 0.7170 0.6140 0.7500 0.8330 0.0000
Süper matris
Cluster: Other Quality Advertising CompetitionOther 0.198 0.500 0.131 0.187Quality 0.066 0.000 0.000 0.066Advertising 0.607 0.000 0.622 0.533Competition 0.129 0.500 0.247 0.215
Küme karşılaştırma matrisi
Other
Q
AdComp
Other Quality CompetitionAdvertising
Ağırlıklandırılmış matris
Weighted: Menu Cleanliness
Speed Service Location Price Reputation
TakeOut
Portion Taste Nutrition
Frequency
Promotion
Creativity
Wendy’s BurgerKing
McDon-ald’s
Menu Item 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0382 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0407 0.0219 0.0177 0.0293 0.0095 0.0297Cleanliness 0.1262 0.0000 0.0000 0.3141 0.0000 0.0000 0.0473 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0516 0.0205 0.0622Speed 0.0384 0.4544 0.0000 0.1725 0.0000 0.0000 0.0164 0.1755 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0120 0.0261 0.0090Service 0.0000 0.0473 0.1138 0.0000 0.0000 0.0000 0.0089 0.0333 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0121 0.0267 0.0045Location 0.0105 0.1036 0.0000 0.0593 0.0000 0.0990 0.0523 0.3964 0.0000 0.0000 0.0000 0.0257 0.0000 0.0930 0.0265 0.0418 0.0200Price 0.0232 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0123 0.0000 0.4287 0.0000 0.0000 0.0000 0.1091 0.0000 0.0056 0.0446 0.0062Reputation 0.0000 0.0000 0.0490 0.0593 0.0000 0.0000 0.0113 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0646 0.0000 0.0203 0.0387 0.0078 0.0417Take-Out 0.0000 0.0000 0.4426 0.0000 0.0000 0.0990 0.0113 0.0000 0.0715 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0110 0.0095 0.0138Portion 0.0151 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0550 0.0185 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0062 0.0428 0.0348Taste 0.0460 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0414 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0185 0.0047 0.0092Nutrition 0.0050 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0110 0.0062 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0413 0.0184 0.0219Frequency 0.4554 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.1014 0.3338 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.4149 0.5444 0.3455 0.3773 0.3519Promotion 0.1038 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.5056 0.2233 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.3110 0.0000 0.0778 0.0383 0.0601 0.0697Creativity 0.0474 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0498 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.3110 0.2071 0.0000 0.1485 0.0953 0.1107Wendy's 0.0401 0.1974 0.0391 0.2082 0.0950 0.0123 0.0130 0.0773 0.1381 0.6044 0.5940 0.0217 0.0217 0.0289 0.0000 0.0359 0.0429Burger King 0.0253 0.0987 0.1436 0.0552 0.2500 0.0323 0.0291 0.1226 0.0640 0.1049 0.1570 0.0482 0.0482 0.0662 0.0537 0.0000 0.1718McDonald ‘s 0.0636 0.0987 0.2118 0.1313 0.6550 0.0845 0.0869 0.1948 0.2976 0.2907 0.2490 0.1771 0.1771 0.1517 0.1611 0.1788 0.0000
Analitik Serim Sürecinin Üniversitelerde Akreditasyon Sürecinde
Değerlendirme Kriterlerinin Ağırlıklandırılması için Kullanımı
ÖĞRENCİLER EĞİTİM PLANI
PROGRAM ÇIKTILARI VE DEĞERLENDİRME
ALT YAPISÜREKLİ İYİLEŞTİRME
PROGRAM EĞİTİM AMAÇLARI
KURUM DESTEĞİ VE PARASAL KAYNAKLAR
ORGANİZASYON VE KARAR ALMA SÜREÇLERİ
ÖĞRETİM KADROSU
MÜDEK DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ
MÜDEK değerlendirme ölçütleri
Alt ölçütlerle birlikte problemin gerçek boyutu
İki ana başlık için bağlantı ayrıntıları
İkili Karşılaştırma Ekranı (örnek)
16-18 Mayıs 2013, FENBİLKON 5, ESOGÜ
ANA ÖLÇÜT ve ALT ÖLÇÜTLER
PROGRAM ÇIKTILARI VE DEĞERLENDİRME
PÇ belirleme yöntemi varlığıPÇ’nın PEA’yı desteklemesiPÇ’na ulaşıldığını belgeleme yöntemi varlığı ve kullanmaMÜDEK çıktılarına ulaşıldığını kanıtlama
PROGRAM EĞİTİM AMAÇLARIKurum özgöreviyle uyum
Paydaş gereksinimlerini temel alma ve güncelleme
PEA’na ulaşıldığını belgeleme yöntemi varlığı ve kullanma
PEA’ya ulaşma, kanıtlama
16-18 Mayıs 2013, FENBİLKON 5, ESOGÜ
Ana ölçüt Ağırlık Ana Ölçüt Ağırlık
Öğrenciler 0,12 Öğretim kadrosu 0,08Program eğitim amaçları
0,14 Altyapı 0,09
Program çıktıları ve değerlendirme
0,11 Kurum desteği ve parasal kaynaklar
0,14
Sürekli iyileştirme 0,10 Organizasyon ve karar alma süreçleri
0,12
Eğitim planı 0,10
Ana Ölçütlerin Ağırlıkları
ÖZET:
Bu çalışma kapsamında;
nicel olarak ölçülebilen faktörleri yanında
program e¤itim amaçları, karar alma süreçleri gibi niteliksel ölçütleri de olan yanısıra her bir ölçütün de¤erlendirme ölçe¤inde kaygI, zayıflık gibi yine nitel derecelerin yer alabildiği akreditasyon sürecinde kullanılabilecek
bir çeşit sentez ve ağırlıklandırma yöntemi
önerilmektedir.
Referans:
Karmaşık Karar Süreçlerinde Nitel ve Nicel FaktörlerinOrtak Sentezi İçin Bir Yaklaşım: ÜniversitelerdeAkreditasyon Örneği (Müjgan Sağır Özdemir)
Uluslararası Yükseköğretim Kongresi: Yeni Yönelişler ve Sorunlar (UYK-2011)27-29 Mayıs 2011, İstanbul, 2. Cilt , Bölüm IX, Sayfa 888-896
Avrupa Birliği-Türkiye konusunda eniyi politikanın belirlenmesi
E. P. Ayas & M. Sağır
Seçenek politikalar
1. Tam üyelik2. Üye olmamak3. Üye olmamak fakat özel statü verilmesi
Benefits Opportunities
Economic
Political
Social
Costs
Economic
Political
Social
Risks
Economic
Political
Social
Economic
Political
Social
Her alt model için; ekonomik, politik ve sosyal alt kriterleri belirlenmiştir.
TÜRKİYE MODELİ
Türkiye modelinde yer alan etkenler ve elde edilen ağırlıklardan bir bölüm
Ölçüt Alt ölçütlerYerel ağırlık
Bütünsel ağırlık
.
Fırsat(0.152)
Ekonomik(0.493)
Ticari fırsatlar 0.25 0,019
Daha güçlü ekonomi 0.75 0,056
Politik(0.195)
AB’nin politik konulardaki tecrübeleri
0.25 0,007
Politik krediler 0.75 0,022
.
Maliyet(0.307)
Ekonomik(0.40)
Paranın bütçeye tahsisi 0,556 0,068
Azınlıkların durumu 0,322 0,039
AB standartlarına uyum maliyeti 0,11 0,013
Politik(0.40)
Azınlıklar 0.40 0,049
Sınırlar 0.40 0,049
Diğer ülkelerle ilişkiler 0.20 0,025
SINIRLAR KRİTERİ İÇİN ALT SERİM
Alternatives
Faydalar
(0.366)
Fırsatlar(0.152)
Maliyetler 0.307)
Riskler
(0.173)
bB+oO-cC-rR
bB+oO+c(1-C)+r(1-R)
bB+oO+c(1/C)+r(1/R)
Tam üyelik
0.527 0.512 0.135 0.123 0.207
0.557 0.575
Üye olmama
0.077 0.080 0.220 0.396 -0.095
0.194 0.272
Özel statü 0.395 0.407 0.643 0.479 -0.073
0.248 0.152
Türkiye modeli sonuçları
1. Uzmanlık bilgisine gerek vardır. 2. En önemli aşama, çoğu problemde olduğu
gibi problemin tanımlanması ve modelinin tasarlanmasıdır.
3. Konuşma dilinde yargılar kullanıldığında, sayısal değerlere dönüştürülmesi önemlidir.
Analitik Serim Süreci uygulamalarında önemli konular
16-18 Mayıs 2013, FENBİLKON 5, ESOGÜ
4. Sentezlemede, ağırlıkların doğru kullanılması gerekir.
5. Sonuçların kullanılabilirliği için yeterince veri olmalıdır, gereğinden fazla veri ise tutarsızlığı arttırır.
6. Sonucun, duyarlılık analizi ile irdelenmesi gerekir.
16-18 Mayıs 2013, FENBİLKON 5, ESOGÜ
Potansiyel kullanım alanları (Üretim ve hizmet sektörleri)
• En iyi stok politikasına karar verme• İşletmeye alınacak yazılım seçimi• İş değerlendirme• Performans değerlendirme• Pazar payı tahmini• Yatırım kararları
Politika
• Seçimlerde adayların oy oranlarının tahmini• Savunma sanayinde eniyi politikayı belirleme
• Kariyer planlama• Satın alma ve yatırım kararları
Kişisel
• Yükseköğrenimde farklı senaryoların
değerlendirilmesi (Socio-Econ. Planning Sciences, Vol. 10, 1976, pp.
251-264).
• Performans değerlendirme (Industrial Engineering Journal, April-May-June, N:2, 2002).
• Çoklu kaynakların tahsisi (Mathl. Comput. Modelling, Vol. 17, No. 4/5, p. 55-72, 1993.
• İnsan kaynakları yönetimi (Fourth International Symposium on The Analytic Hierarchy Process, Simon Fraser University, Burnaby, B.C., Canada, July 12-15, 1996).
Gerçekleştirilmiş uygulamalar
Gerçekleştirilmiş uygulamalar (devam)
• Portföy seçimi (The Journal of Portfolio Management, No. 3, Spring, 1980).
• Nükleer artıkların yok edilmesinde eniyi
stratejinin seçimi (Health & Environment Digest, Volume 6, No. 6, October 1992).
• Başkanlık seçimlerinde oy oranları tahmini (Bush & Al Gore), (p. 345 in Multiple Criteria Decision Making)
Gerçekleştirilmiş uygulamalar (devam)
• Yerel ve bölgesel çakışmaların çözümü (in Selected Readings in Quantitative Urban Analysis, edited by J. Bernstein, 1977).
• Politikada eniyi adayın seçimi (Behavioral Science, Vol. 22, 1977, pp. 237-245).
• Filo yönetimi (NAFA Bulletin, April, 1979).
• Enerji politikalarının analizi (Energy Policy, March, 1977, pp. 63-75).
• Terörde uzlaşma politikaları (Study for the Arms Control and Disarmament Agency, 1977. See also Facing Tomorrow's Terrorist Incident Today, U.S. Department of Justice, LEAA, Washington, D.C., 20531, pp. 28-31).
• Sudan ulaşım problemi (Interfaces, Vol. 8, No. 1, 1977, pp. 37-57).
Gerçekleştirilmiş uygulamalar (devam)
• Hava Kuvvetleri uçuş personeli tayin yeri seçim problemi (Osmangazi Üniv. Fen Bilimleri Ens. Yüksek lisans tezi), 2004.
• Hava Kuvvetleri uçuş personeli tayin yeri seçim problemi (Osmangazi Üniv. Fen Bilimleri Ens. Yüksek lisans tezi), 2004.
Mevcut yazılımlar
• Expert Choice (www.expertchoice.com)• Super Decisions (www.superdecisions.com)
Kitaplar
• Analytic Hierarchy Process (Thomas L. Saaty, RWS Publications)
• Decision Making with Dependence and Feedback, the Analytic Network Process
(Thomas L. Saaty, RWS Publications)
[email protected]@ogu.edu.tr
16-18 Mayıs 2013, FENBİLKON 5, ESOGÜ