supplement 125 anniversary of the birth of hrh prince mahidol of songkla and the 25 anniversary of...
TRANSCRIPT
๑๒๕ ป วนคลายวนพระราชสมภพ
๒๕ ป รางวลสมเดจเจาฟามหดล
สมเดจพระมหตลาธเบศร อดลยเดชวกรม พระบรมราชชนก
ป๒๕๖๐เปนโอกาสครบ๑๒๕ปวนคลายวนพระราชสมภพ
สมเดจพระมหตลาธเบศร อดลยเดชวกรม พระบรมราชชนก
และครบ๒๕ ป รางวลสมเดจเจาฟามหดล ทพระบาทสมเดจ
พระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช ทรงพระกรณาโปรดเกลา
โปรดกระหมอม พระราชทานพระบรมราชานญาตใหจดตงขน
เพอถวายเปนพระราชานสรณแดสมเดจพระบรมราชชนกผทรง
บ�าเพญประโยชนเปนคณปการอนใหญหลวงโดยเฉพาะอยางยง
การททรงวางรากฐานดานการแพทยและการสาธารณสข
ของไทยใหเจรญรงเรอง ทดเทยมนานาอารยประเทศ จนทรง
ไดรบการถวายพระสมญญานามวา “พระบดาแหงการแพทย
แผนปจจบนและการสาธารณสขของไทย” เปนการสนอง
พระกรณาธคณและธ�ารงไวซงพระเกยรตยศใหปรากฏยนยงใน
แผนดนไทย ทงเผยแผพระเกยรตยศและพระราชกรณยกจให
เปนทประจกษทวสากลโลก
มลนธรางวลสมเดจเจาฟามหดล ในพระบรมราชปถมภ
ไดสนองพระราชปณธานของสมเดจพระมหตลาธเบศรอดลยเดช
วกรม พระบรมราชชนก ในการสงเสรมและสนบสนนการ
พฒนาวงการแพทยและการสาธารณสขดวยการมอบรางวลให
แกบคคลหรอองคกรจากทวโลกทมผลงานดเดนในทางชวยให
คณภาพชวตของคนหมมากดขนและเพอใหบคคลทกชาตภาษา
ผ มปณธานทจะใชวชาการทางแพทยและสาธารณสขให
เกดประโยชนแกมวลมนษย ไดรบการยกยองเชดช รางวล
อนทรงเกยรตนจงเปรยบเสมอนสญลกษณทแสดงถงความมงมน
ในการท�างานรวมกนเพอสรางสขภาวะทดใหแกประชาคมโลก
โอกาสน ขาพเจาขอแสดงความยนดกบผทไดรบรางวล
สมเดจเจาฟามหดลประจ�าป๒๕๕๙ทกทานเปนผเสยสละอทศ
แรงกายแรงใจท�างานเพอความเจรญกาวหนาของวงการแพทย
และสาธารณสขสงผลเปนประโยชนเกอกลแกมวลมนษยอยาง
กวางขวางถอเปนแบบอยางอนประเสรฐของสงคมผลงานของ
ทานยงจะเปนแนวทางใหเกดการศกษาคนควา แสวงหาวธการ
ใหมๆดานการแพทยและการสาธารณสขทจะชวยบ�าบดโรคภย
ไขเจบ และชวยพฒนาคณภาพชวตของมวลมนษยชาต
ใหดขนสบไป
ประธานมลนธรางวลสมเดจเจาฟามหดล
ในพระบรมราชปถมภ
๒
เฉลมพระราชเกยรตคณ
“สมเดจเจาฟามหดล”
สมเดจเจาฟามหดลอดลเดชเปนพระราชโอรสองคท๖๙ในพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลา
เจาอยหวรชกาลท๕และองคท๗ในสมเดจพระนางเจาสวางวฒนาพระบรมราชเทว(สมเดจ
พระศรสวรนทราบรมราชเทวพระพนวสสาอยยกาเจาในรชกาลท๘และรชกาลท๙)ประสตเมอ
วนท๑มกราคมพ.ศ.๒๔๓๔(ตามปปฏทนปจจบนตรงกบวนท๑มกราคมพ.ศ.๒๔๓๕*)ทรงศกษา
เบองตนณโรงเรยนราชกมารในพระบรมมหาราชวงเมอถงก�าหนดพระราชพธโสกนตตามโบราณ
ราชประเพณพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวโปรดเกลาฯใหจดการพระราชพธมหามงคล
โสกนตและพระราชทานพระสพรรณบฏเฉลมพระนามเปน“สมเดจพระเจาลกยาเธอเจาฟามหดล
อดลเดชนเรศวรมหาราชาธบดนทรจฬาลงกรณนทรวรางกรสมบรณเบญจพรศรสวสดขตตนว
โรภโตสชาต คณสงกาศเกยรตประกฤษฐ ลกษณวจตรพสษฐบรษย ชนตมรตนพฒนศกด อรรค
วรราชกมารกรมขนสงขลานครนทร”
เมอวนท๗พฤษภาคมพ.ศ.๒๔๔๘ เสดจไปทรงศกษาในยโรป ปตอมาทรงเขาศกษาณ
โรงเรยนแฮรโรว(Harrow)กรงลอนดอนประเทศองกฤษและเมอพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลา
เจาอยหวเสดจประพาสยโรปครงทสองทรงพระกรณาโปรดเกลาฯใหสมเดจเจาฟามหดลอดลเดชฯ
ทรงศกษาวชาการทหารบกทประเทศเยอรมนตอมาในป๒๔๕๒ทรงเขาศกษาณโรงเรยนนายรอย
ชนสงทหารบก(HauptKadettenanstalt)ทGross-Lichterfeldeชานเมองเบอรลนจนเมอพระบาท
สมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวเสดจสวรรคตในปถดมาจงเสดจกลบประเทศไทยในงานพระราชพธ
พระบรมศพภายหลงงานพระราชพธถวายพระเพลงพระบรมศพแลวจงเสดจกลบประเทศเยอรมน
“เจาฟาพระราชกมาร”
ส “เจาฟาทหารเรอ”
ขอใหถอผลประโยชนสวนตนเปนทสอง ประโยชนของเพอนมนษเปนกจทหนง ลาภ ทรพยและเกยรตยศจะตกมาแกทานเอง ถาทานทรงธรรมะแหงวชาชพยไวใหบรสทธ
(ความจากลายพระหตถทรงมไปถง นพ.สวสด แดงสวาง)
*ในรชสมยพระบาทสมเดจพระปรเมนทรมหาอานนทมหดลมการเปลยนแปลงวนขนปใหม
จากวนท๑เมษายนเปนวนท๑มกราคมตงแตป๒๔๘๔
สมเดจเจาฟามหดลอดลเดชทรงเครองตน วนสมโภชในพระราชพธ
มหามงคลโสกนต ระหวางวนท ๒๔ ถง ๓๐ ธนวาคม พ.ศ. ๒๔๔๖
๓
มเดจพระมหตลาธเบศร อดลยเดชวกรม พระบรมราชชนกพระราชบดาแหงพระมหากษตรยาธราชเจา ผทรงคณอนประเสรฐ
ถงสองพระองค คอ พระบาทสมเดจพระปรเมนทรมหาอานนทมหดลพระอฐมรามาธบดนทร และพระบาทสมเดจพระปรมนทร
มหาภมพลอดลยเดชมหาราชรชกาลท๙แหงพระบรมราชจกรวงศทรงประกอบพระราชกรณยกจนอยใหญเพอพฒนาประเทศไทย
ในหลายดาน ผลแหงพระราชกรณยกจเปนทประจกษทงในหมประชาชนชาวไทยและสงคมโลก ทรงอทศทมเทพระสตปญญาดวยพระปรชา
สามารถตลอดพระชนมชพพฒนาประเทศชาต ทงดานการอดมศกษา วทยาศาสตร การแพทย การพยาบาล การสาธารณสข ฯลฯ กอให
เกดประโยชนเปนคณปการทเปนรากฐานอนมนคงโดยเฉพาะอยางยงดานการแพทยและการสาธารณสขจงทรงไดรบการถวายพระสมญญานามวา
“พระบดาแหงการแพทยแผนปจจบนและการสาธารณสขของไทย”
“ฉนจะไปเรยนหมอละ เพราะเปนวชาทสนกด เรามโอกาสรกษาคนได
ทงคนจนและคนมงมและเจานายตางๆ ไดเตมท หมอท�าการกศลในการรกษา
พยาบาลไดด ... เมองไทยเรา ถาเจานายทรงท�าหนาทอยางสามญชนเขาบาง
เขาวาเสยพระเกยรต ฉนรสกวา มวแตจะรกษาพระเกยรตอยกไมตองท�างาน
อะไรกน”
(พระราชด�ารสสมเดจเจาฟาฯ กรมขนสงขลานครนทร
รบสงกบพลตรพระศกดาพลรกษ)
สมเดจพระเจาพนางเธอ เจาฟากลยาณวฒนาฯ ทรงบรรยายไววา
สมเดจพระบรมราชชนกทรงมาเปนแพทย อาจจะเปนดวยการท�างานในกองทพเรอ
ชวงนนไมราบรนนก ท�าอะไรไมไดตามททรงตงพระทยไว ประกอบกบทรงม
พระประสงคทจะทรงงานดานสาธารณสขเพอชวยเหลอผเจบไข จงตดสน
พระทยรบชวยเหลอพฒนาการแพทยไทย และเตรยมการเสดจไปทรงศกษา
วชาแพทยในตางประเทศ
สมเดจเจาฟามหดลอดลเดชฯทรงไดรบพระบรมราชานญาตใหเสดจไป
ทรงศกษาวชาแพทยทสหรฐอเมรกาแตทรงพระประชวรไขรากสาดนอยตอง
รกษาอาการประชวรหลายเดอน จงเสดจออกจากเมองไทยในเดอนมถนายน
พ.ศ.๒๔๕๙เสดจถงเมองบอสตนเมอวนท๒๖สงหาคมพ.ศ.๒๔๕๙เปน
ชวงทยงไมเปดภาคเรยนเหตการณครงนนเมอสมเดจพระเจาพนางเธอเจาฟา
กลยาณวฒนาฯ เสดจไปทรงบรรยาย“สมเดจพระมหตลาธเบศรอดลยเดช
วกรม พระบรมราชชนก” ณ หองบรรยายรวม ส�านกงานอธการบด
มหาวทยาลยมหดลศาลายาในวนพระราชทานนามมหาวทยาลยมหดลปท๓๐
(๒มนาคม๒๕๔๒)มความตอนหนงวาระหวางทสมเดจเจาฟามหดลอดลเดชฯ
ทรงเขาเปนนกเรยนในวทยาลย
จกรพรรดนาวเยอรมน รนCREW1912
ณ โรงเรยนนายเรอ เฟลนสบวรก มรวก
(MarineschuleFlensburgMürwik)ทรงสอบผานวชาเดนเรอและวชาระดบนกเรยน
ท�าการนายเรอทรงศกษาตามหลกสตรของ
โรงเรยนนายเรอและทรงปฏบตราชการใน
กองทพเรอเยอรมน จนถงเดอนสงหาคม
พ.ศ.๒๔๕๗สงครามโลกครงท๑เกดขน
ในยโรป ประเทศไทยประกาศเปนกลาง
จงทรงลาออกแลวเสดจจากยโรปกลบถง
ประเทศไทยเมอวนท๙มนาคมพ.ศ.๒๔๕๗
โปรดเกลาฯ ใหทรงเขารบราชการใน
กระทรวงทหารเรอเมอพ.ศ.๒๔๕๘
ขอใหทานถอสภาษตวา “ใจเขาใจเรา” ทานอยากไดความสบายแกตวทานอยางไร กควรพยายามใหความสบายแกคนไขอยางนน”
(ความจากลายพระหตถทรงมไปถงสมาชกสโมสรแพทยแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย)
โรงพยาบาลศรราช ในชวง พ.ศ. ๒๔๕๘ เมอสมเดจเจาฟามหดลอดลเดช กรมขนสงขลานครนทร
เสดจทอดพระเนตรโรงพยาบาลศรราชเปนสวนหนงทท�าใหตดสนพระทยทรงชวยเหลอพฒนาการแพทยไทย
ตอการแพทย-การสาธารณสข
เจาฟาผทรงมคณปการ
ทรงรบราชการกระทรวงทหารเรอ พ.ศ. ๒๔๕๘
๔
คณลกษณะของการเปนแพทยคอความเชอถอและไวใจ ทานตองมความเชอในความสามารถของตนเอง คอมความมนใจ
ทานตองมความไวใจระหวางแพทยกนเอง คอความเปนปกแผน ทานตองมความเชอถอจากคนไขของทาน คอความไวใจของคณะชน
(ความจากลายพระหตถถงสมาชกสโมสรแพทยแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย)
ประทบอยทเมองกลอสเตอรทรงใหสมภาษณแกนกขาวTheAssociatedPress
ของนวยอรกวา “ขาพเจาเปนรอยโทในราชนาว แตเวลานเปนทหารส�ารอง
ขาพเจาเชอวากองทพบก และกองทพเรอ ควรมก�าลงพอทจะปองกน
ประเทศเทานน แตมากกวานนขาพเจาคดวา เงนของรฐนาจะใชส�าหรบ
สาธารณประโยชน ขาพเจาชอบทจะสรางโรงพยาบาลมากกวาสรางเรอรบ
ขาพเจาไดเลอกทจะเรยนการสาธารณสข เพราะขาพเจาคดวาจะเปนทางทจะ
ใหโอกาสแกขาพเจามากทสดในการท�าประโยชน”
สมเดจเจาฟามหดลอดลเดชฯ ทรงเรยนสาธารณสขของโรงเรยน
สาธารณสข(SchoolofHealthOfficer)มหาวทยาลยฮารวารดจดตงโดย
ความรวมมอกบสถาบนเทคโนโลยแหงแมสซาจเซตต(MIT)ในปแรกกอนท
จะทรงเรยนวชาปรคลนก(ในคณะแพทย)เมอวนท๒๐กนยายนพ.ศ.๒๔๖๐
ทรงมลายพระหตถไปถงสมเดจแม(สมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา)วา
“ปนเขาเรยนในโรงเรยนหมอ ออกจากโรงเรยนสขาภบาล เพราะเหนวา
วชาหมอจะมประโยชนมาก และเมอภายหลงจะเรยนสขาภบาลอกกได ใน
ชนตนนคดวาจะเรยนวชาหมอเพยง ๒ ป แลวจะเขาเรยนไปอก ๒ ป ในเมองไทย
ทโรงเรยนราชแพทย จงจะเปนหมอรกษาคนได”
เมอวนท๒๒กนยายนพ.ศ.๒๔๖๐สมเดจเจาฟามหดลอดลเดชฯทรง
ลงทะเบยนเปนนกศกษาแพทยของคณะแพทยศาสตรมหาวทยาลยฮารวารด
ตอมาทรงฟงบรรยายและทรงศกษาภาคปฏบตรายวชาตางๆณWhiteMarble
BuildingและทรงศกษาวชาอายรศาสตรประสาทวทยาและศลยศาสตรทMassachusettsGeneral
Hospital และBostonCity Hospital ดวย ทรงส�าเรจการศกษาแพทยชนปท ๒ ในเดอนมถนายน
พ.ศ.๒๔๖๒ในปเดยวกนนยงไดทรงลงทะเบยนเปนนกศกษาสาธารณสขอกครงหนง
เดอนเมษายนพ.ศ.๒๔๖๓สมเดจเจาฟามหดลอดลเดชฯเสดจกลบประเทศไทยในพระราชพธถวาย
พระเพลงพระบรมศพสมเดจพระศรพชรนทราบรมราชนนาถตอมาพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว
ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหสมเดจเจาฟามหดลอดลเดชฯ เสกสมรสกบ นางสาวสงวาลย ตะละภฏ
(สมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนน) นกเรยนพยาบาลทนพระราชทานณ วงสระปทม หลงจากนน
ไดเสดจพรอมดวยหมอมกลบสหรฐอเมรกาผานทางยโรปครงนนทรงเขาเรยนวชาสาธารณสข ภาคฤด
ใบไมผล(ภาคการศกษาท๒)จนทรงส�าเรจการศกษาวชาสาธารณสขไดรบประกาศนยบตรสาธารณสข
(CertificateofPublicHealth)เมอวนท๑๐กนยายนพ.ศ.๒๔๖๔ตอมาเสดจไปศกษาวชาแพทยชนปท๓
ทRoyalInfirmaryคณะแพทยศาสตรมหาวทยาลยเอดนเบอรกสกอตแลนดในพ.ศ.๒๔๖๖ในครงนน
พระธดา (สมเดจพระเจาพนางเธอ เจาฟากลยาณวฒนา กรมหลวงนราธวาสราชนครนทร) ประสต
ณสถานพยาบาลเลขท๔๘LexhamGardenณกรงลอนดอนประเทศองกฤษ
เมอประทบณทวปยโรปสมเดจเจาฟามหดลอดลเดชฯทรงเปนผแทนรฐบาลไทยเจรจาจดท�าขอ
ตกลงรวมมอปรบปรงการศกษาวชาแพทยกบมลนธรอกกเฟลเลอรจนบรรลผลส�าเรจในพ.ศ.๒๔๖๖และ
เสดจกลบประเทศไทยมาทรงวางแผนปรบปรงพฒนาโรงพยาบาลหลกสตรการแพทย-พยาบาลพระบาท
สมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหวโปรดเกลาฯใหทรงเปนอธบดกรมมหาวทยาลยตอมาโปรดเกลาฯใหทรง
เปนขาหลวงส�ารวจการศกษาทวไป (ทรงด�ารงต�าแหนงนตลอดพระชนมชพ) เมอทรงประชวรจงเสดจไป
ประทบรกษาพระองคณ เมองไฮเดลแบรก ประเทศเยอรมน ซงเปนสถานทประสตของพระโอรส
พระองคแรก(พระบาทสมเดจพระเจาอยหวอานนทมหดลประสตเมอวนท๒๐กนยายนพ.ศ.๒๔๖๘)
ตอมาพระองคเสดจไปทรงศกษาตอดานการแพทยณ เมองบอสตน รฐแมสซาซเซตต สหรฐอเมรกา
เมอวนท๕ธนวาคมพ.ศ.๒๔๗๐พระโอรสพระองคเลก(พระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช)
ประสตณโรงพยาบาลเคมบรดจเมองเคมบรดจรฐแมสซาจเซตต(ปจจบนเปลยนชอเปนโรงพยาบาล
เมาทออเบรน)
พ.ศ.๒๔๗๑ทรงประชวรไขหวดใหญและอาการพระวกกะ(ไต)ก�าเรบตองประทบรกษาพระองค
ในโรงพยาบาลซมส อารงตน (Syms Arington) ในเดอนมถนายน ทรงสอบไลปสดทายของหลกสตร
แพทยศาสตรทรงส�าเรจการศกษาปรญญาแพทยศาสตร(DoctorofMedicine)เกยรตนยมระดบCumLaude
สมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนนและพระโอรส-พระธดา
พระบรมฉายาลกษณนฉายทสวตเซอรแลนดใน พ.ศ. ๒๔๗๑
ทรงอมพระโอรสพระองคเลก ณ อทยานเซนตเจมส ประเทศองกฤษ พ.ศ. ๒๔๗๑
๕
อาชพแพทยนนมเกยรต แพทยทดไมร�ารวย แตไมอดตาย ถาใครอยากร�ารวยควรเปนอยางอนทไมใชแพทย อาชพแพทยตองยดมนในอดมคต คอเมตตากรณา
(ทรงสอนนสตเตรยมแพทยปรญญา รนท ๒)
ครอบครวมหดลเสดจกลบถงประเทศไทยเมอวนท ๑๓ ธนวาคมพ.ศ. ๒๔๗๑
ประทบทพระต�าหนกใหม วงสระปทม สมเดจเจาฟามหดลอดลเดชฯ เสดจไปทรงงาน
เปนแพทยประจ�าโรงพยาบาลแมคคอรมกเชยงใหมทรงผาตดคนไขหลายรายทรงสนพระทย
รกษาโรคทางระบบประสาท กลางคนกอนบรรทมจะเสดจออกตรวจคนไขทกเตยง
ดวยพระเมตตาการวางพระองคตอบรรดาแพทยและพยาบาลเปนไปอยางไมถอพระองค
หลงจากประทบทเชยงใหมไดประมาณ๓สปดาหพระองคเสดจกลบกรงเทพฯในงาน
พระราชพธพระราชทานเพลงพระศพสมเดจพระราชปตลาบรมพงษาภมขเจาฟาภาณรงษ
สวางวงศกรมพระยาภาณพนธวงศวรเดชภายหลงจากนนพระองคประชวรดวยโรคฝบด
ในตบและมอาการโรคพระวกกะ(ไต)ก�าเรบขนมากจนถงวนท๒๔กนยายนพ.ศ.๒๔๗๒
หมอเจาฟา : การทรงงานเพอผปวยไข“การทจะไดความไววางใจของคนไข ขอทานถอสภาสตวา ‘ใจเขาใจเรา’ ทานคงจะคดไดวา
ทานอยากไดความสบายแกตวทานอยางไร กควรพยายามใหความสบายแกคนไขอยางนน”
(พระราโชวาทสมเดจเจาฟาฯ กรมขนสงขลานครนทร)
เสดจไปทรงเปดโรงพยาบาลแมคคอรมก ซงสรางขนใหม เมอวนท ๑๓ มกราคม พ.ศ. ๒๔๖๗ โรงพยาบาลแมคคอรมก จงหวดเชยงใหม
ลายพระหตถใบสงยา เมอวนท ๑๐ กมภาพนธ พ.ศ. ๒๔๗๒
๖
มพระอาการน�าทวมพระปปผาสะ (ปอด) และพระหทยวาย สนพระชนมเวลา
๑๖.๔๕ น. พระชนมาย ๓๗ ป ๘ เดอน ๒๓ วน พระบาทสมเดจพระปกเกลา
เจาอยหว มพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯ ใหเลอนกรมขนเปน สมเดจเจาฟา
มหดลอดลเดช กรมหลวงสงขลานครนทร และเมอ พ.ศ.๒๔๗๗พระบาทสมเดจ
พระปรเมนทรมหาอานนทมหดลฯพระราชโอรส เสดจเถลงถวลยราชสมบต ทรง
พระกรณาโปรดเกลาฯใหเฉลมพระอสรยศกดเปนสมเดจพระราชบดาเจาฟามหดลอดลเดช
กรมหลวงสงขลานครนทรในรชสมยพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช
รชกาลท๙ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯใหประกาศเฉลมพระนามาภไธยสมเดจพระราชบดา
เปนสมเดจพระมหตลาธเบศรอดลยเดชวกรมพระบรมราชชนกเมอพ.ศ.๒๕๑๓
อาชพแพทยนนมเกยรต แพทยทดไมร�ารวย แตไมอดตาย ถาใครอยากร�ารวยควรเปนอยางอนทไมใชแพทย อาชพแพทยตองยดมนในอดมคต คอเมตตากรณา
(ทรงสอนนสตเตรยมแพทยปรญญา รนท ๒)
ระหวางเสดจประทบในพระนคร ใน พ.ศ. ๒๔๖๓ สมเดจเจาฟามหดลอดลเดช กรมขนสงขลานครนทร
เสดจไปทรงงานทหองปฏบตการ ตกเสาวภาคย โรงพยาบาลศรราช
พระบดาแหงการแพทยแผนปจจบน
และการสาธารณสขของไทย
สมเดจพระบรมราชชนก ทรงบ�าเพญประโยชนตอวงการแพทย การสาธารณสข การ
พยาบาล การเภสชกรรม ทนตกรรม การประมง กองทพเรอ และการอดมศกษาของประเทศ
เปนคณปการโดยเฉพาะอยางยงดานการแพทยและการสาธารณสขของประเทศทรงเลงเหน
วาการสาธารณสขนนมสวนส�าคญตอการพฒนาประเทศและการสาธารณสขจะมผลดกยอมตอง
อาศยแพทยทด มพนฐานการศกษาแพทยทเหมาะสม จงทรงเหนความส�าคญและความจ�าเปน
ในการสงเสรมสนบสนนการวจยเพอสรางบคลากรทมคณภาพและขยายองคความรทางการแพทย
ใหเจรญกาวหนา ทรงเปนผแทนรฐบาลไทยในการเจรจากบมลนธรอกกเฟลเลอรใหมาชวยเหลอ
ปรบปรงการแพทยของประเทศไทยทรงวางรากฐานใหการแพทยของไทยเจรญรงเรองทดเทยม
นานาอารยประเทศทรงท�านบ�ารงโรงเรยนราชแพทยาลยและโรงพยาบาลศรราชใหทนสมยโดย
การสงแพทยพยาบาลไปศกษาตอตางประเทศ ตลอดพระชนมชพทรงอทศทมเทพระวรกาย
พระสตปญญาและพระราชทรพยอยางมากมายใหแกการพฒนาทางการแพทยการพยาบาลและ
การสาธารณสขอกทงพระราชทานทรพยสวนพระองคปรบปรงกจการโรงเรยนแพทยทงในดาน
การพฒนาบคลากร การสรางอาคารเรยนและหอผปวยพระราชทานเงนเดอนส�าหรบพยาบาล
ชาวตางประเทศทมาชวยสอนและวางแผนการศกษาใหมในโรงเรยนพยาบาล ทรงซอทดนและ
อาคารโรงเรยนวงหลงเดมใหเปนโรงเรยนพยาบาลและหอพก
นอกจากการททรงมบทบาทในฐานะแพทยแลวในฐานะพระอาจารยทรงถายทอดไมเพยงแต
ความรโดยตรงแกนกศกษาแพทยและผปฏบตงานดานสาธารณสขเทานน แตยงทรงใหขอคด
รวมทงขอเตอนใจทมประโยชนในการท�างานและการด�ารงชวตในแนวทางทถกตองไวเปนหลกในการ
ปฏบตทงยงทรงบ�าเพญพระองคเปนแบบอยางทดดวยพระจรยาวตรทงดงามโดยเฉพาะในดาน
พระอปนสยทออนนอมไมถอพระองคและการประหยดอดออมแสดงใหเหนถงพระราชปณธาน
สมเดจพระบรมราชชนกทรงบนทกสรปเนอหาจากหนงสอและ
บทความลงในบตรดรรชน
ททรงตองพระประสงคทจะใหศษยของพระองคเปนแพทยทดทเพยบพรอมดวย
คณธรรมและจรยธรรม
การททรงทมเทใหแกกจการโรงเรยนแพทย นอกจากสงผลดตอระบบการ
แพทยและสาธารณสขแลว ยงมสวนส�าคญในการวางรากฐานการอดมศกษาไทย
๗
เมองไทยเรายงไมมอะไรเลย เมอเรยนส�าเรจแลว ควรพยายามคดคนทางวชาการใหกวางขวางขน จะไดเทยบเคยงกบตางประเทศเขา
ถาไมรจะท�าอะไรใหม กใหศกษาหาสงธรรมดา ใหรวาคนไทยเรามอะไรเปนธรรมดาซงเปนมาตรฐาน
(ทรงสอนนสตเตรยมแพทยปรญญา รนท ๒ เลาโดย นพ.ฝน แสงสงแกว และ นพ.ประพนธ เสรรตน)
สมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนน (หมอมสงวาลย มหดล ณ อยธยา ในขณะนน)
มหนงสอกราบทลพระวรวงศเธอพระองคเจาธานนวต ถงพระประสงคพระราชทาน
ทนพระมรดก ของสมเดจเจาฟากรมหลวงสงขลาฯ
ใหเจรญกาวหนาสบเนองมาจนถงปจจบน อาท ทรงสรางรากฐานวชาทนตแพทยศาสตร
ของไทยพระราชทานทนสวนพระองคใหแกศาสตราจารยทนตแพทย ส สรสงห และ
พระราชทานพระราชปถมภแกศาสตราจารยพ.อ.หลวงวาจวทยาวฑฒนทงสองศกษา
วชาทนตแพทยศาสตรในมหาวทยาลยเพนซลวาเนย สหรฐอเมรกา เมอส�าเรจการศกษา
แลว ทงสองทานไดเปนก�าลงส�าคญในการกอตงคณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลย
แพทยศาสตรคณะทนตแพทยศาสตรแหงแรกของประเทศไทย
นอกจากนยงทรงสรางรากฐานการวทยาศาสตรแหงชาตพระราชทานทนสงนกเรยน
ไปศกษาวชาฟสกสเคมชววทยาณประเทศองกฤษผลตบณฑตเปนครสอนวทยาศาสตร
ในมหาวทยาลยและในโรงเรยนทวประเทศทงยงมแนวพระราชด�ารททรงเหนแกประโยชน
ของราษฎรเปนทตงสมเดจพระบรมราชชนกทรงเปนปชนยบคคลของชาตทพระเมตตา
สถตอยในใจปวงชนชาวไทยทกหมเหลามพระวรยะอตสาหะอยางยงแมพระวรกายเสอม
ถอยลงพระองคกยงทรงงานอยางตอเนองขณะทประชวรหนกกยงรบสงถงเรองการแพทย
อยเปนเวลานานๆรบสงถงการภายหนาและถงการทจะทรงท�าเมอหายประชวรแลวและ
แมหลงสนพระชนมพระองคยงพระราชทานเงนจ�านวน๕๐๐,๐๐๐บาทตามลายพระหตถ
พนยกรรมเพอบ�ารงวชาแพทยและพยาบาลใหแกจฬาลงกรณมหาวทยาลย เรยกตอมา
วา “ทนพระราชมรดกสมเดจเจาฟากรมหลวงสงขลาฯ” ภายหลงเมอจดตงมหาวทยาลย
แพทยศาสตรแลว จฬาลงกรณมหาวทยาลยโอนทนพระมรดกฯ ใหแกมหาวทยาลย
แพทยศาสตรด�าเนนการตามพระประสงคตอไป
พระราชกรณยกจโดยสงเขปของสมเดจพระบรมราชชนก จากการททรงมงมนในการ
ปรบปรงการแพทยและการสาธารณสขของประเทศไทยอยางจรงจงเปนคณปการอนใหญหลวง
ตอประชาชนและประเทศชาต เปนทประจกษแกชนรนหลง จงทรงไดรบการถวาย
พระสมญญานามวา “พระบดาแหงการแพทยแผนปจจบนของไทย”และ “พระบดาแหง
การสาธารณสขไทย” เปนการเฉลมพระราชเกยรตคณ และนอมร�าลกถงพระคณปการ
อนเปยมลนทมตอแผนดนไทยและประชาชนคนไทยทงประเทศ
เสดจไปในพธเปดสถานประชานามยพทกษท ๒ ชวคราว ของสภากาชาดสยาม ตอมาเรยกวา สถานอนามยท ๒
๘
จฬาลงกรณมหาวทยาลย
นอมร�าลกถงพระกรณาธคณ
เนองในโอกาสครบรอบ 125 ป วนคลายวนพระราชสมภพ
สมเดจพระมหตลาธเบศร อดลยเดชวกรม พระบรมราชชนก
และครบรอบ 25 ป รางวลสมเดจเจาฟามหดล
www.chula.ac.th
สมเดจพระมหตลาธเบศร อดลยเดชวกรม พระบรมราชชนก
คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล
คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล
หมายเลขโทรศพท 0-2419-7466-80 โทรสาร 0-2412-8415
ครบรอบ 25 ป รางวลสมเดจเจาฟามหดล
นอมร�าลกถงพระกรณาธคณ เนองในโอกาสครบรอบ 125 ป วนคลายวนพระราชสมภพ
ดวยส�ำนกในพระกรณำธคณ
สมเดจพระมหตลำธเบศร
อดลยเดชวกรม พระบรมรำชชนก
พระบดำแหงกำรแพทยแผนปจจบน และกำรสำธำรณสขของไทย
WWW.BDMS.CO.TH
ดวยสานกในพระมหากรณาธคณสมเดจพระมหตลาธเบศร อดลยเดชวกรม พระบรมราชชนก
พระบดาแหงการแพทยแผนปจจบน และการสาธารณสขไทย
ขาพระพทธเจาคณะผบรหาร อาจารย บคลากร และนกศกษา มหาวทยาลยมหดล
นอมรำ�ลกถงพระกรณ�ธคณเนองในโอก�ส
ครบรอบ 125 ป วนคล�ยวนพระร�ชสมภพ
ครบรอบ 25 ป ร�งวลสมเดจเจ�ฟ�มหดล
สมเดจพระมหตลาธเบศร
อดลยเดชวกรม พระบรมราชชนก
คณะแพทยศาสตร ศรราชพยาบาล
ข�พระพทธเจ� คณะผบรห�ร คณ�จ�รย บคล�กร และนกศกษ�
คณะแพทยศ�สตรศรร�ชพย�บ�ล มห�วทย�ลยมหดล
นอมรำ�ลกถงพระกรณ�ธคณ
เนองในโอก�สครบรอบ 125 ป
วนคล�ยวนพระร�ชสมภพ
คณะแพทยศ�สตรโรงพย�บ�ลร�ม�ธบด มห�วทย�ลยมหดล
เลขท 270 ถนนพระร�มหก แขวงพญ�ไท เขตร�ชเทว กรงเทพ ฯ 10400
โทร. 02-201-1000
www.med.mahidol.ac.th
ครบรอบ 25 ป ร�งวลสมเดจเจ�ฟ�มหดล
สมเดจพระมหตล�ธเบศร
อดลยเดชวกรม พระบรมร�ชชนก
ดวยส�ำนกในพระกรณำธคณ
สมเดจพระมหตลาธเบศร
อดลยเดชวกรม พระบรมราชชนก
ดวยส�ำนกในพระกรณำธคณ
๓๖๔/๑ ถนนศรอยธยำ แขวงพญำไท เขตรำชเทว กรงเทพฯ ๑๐๔๐๐
โทร. ๐-๒๖๔๐-๑๑๑๑
www.phyathai.com
สมเดจพระมหตลำธเบศร
อดลยเดชวกรม พระบรมรำชชนก
สมเดจพระมหตลาธเบศร
อดลยเดชวกรม พระบรมราชชนก
โรงพยาบาลแมคคอรมค
Tel. 053-921777 Fax. 053-921734
www.mccormick.in.th
ดวยสานกในพระกรณาธคณ
ดวยส�ำนกในพระกรณำธคณ
สมเดจพระมหตลำธเบศร
อดลยเดชวกรม พระบรมรำชชนก
พระบดำแหงกำรแพทยแผนปจจบน และกำรสำธำรณสขของไทย
159 ถ.ประดษฐมนธรรม เขตวงทองหลำง กรงเทพฯ 10310
โทร: 0-2308-7600,0-2105-0345 แฟกซ: 0-2308-7614
Email: [email protected]
www.md-center.org
สมเดจพระมหตลาธเบศร
อดลยเดชวกรม พระบรมราชชนก
ขาพระพทธเจา
ผบรหาร และพนกงานองคการเภสชกรรม
ดวยสำานกในพระกรณาธคณ
พระบดาแหงการแพทยแผนปจจบน
และการสาธารณสขของไทย
ดวยสำนกในพระกรณาธคณ
...แมกาลเวลาจะลวงผานไปนานเพยงใด พระราชกรณยกจและพระราชจรยวตรอนบรสทธงดงาม ในสมเดจพระมหตลาธเบศร อดลยเดชวกรม พระบรมราชชนก
ยงสถตอย ในดวงใจของปวงชนชาวไทยทกคนไมวาจะประกอบอาชพใด อย ณ สถานทแหงไหน ตางกไดรบผลแหงพระกรณาธคณในสมเดจพระบรมราชชนก
ผทรงวางรากฐานในการพฒนาการแพทย การสาธารณสข การสงคมสงเคราะห และการพฒนาสงคม ใหเจรญรดหนาสบเน�องมาเปนระยะเวลายาวนาน
ความจงรกภกดไดเพมพนและอดมดวยความซาบซงและสำนกในพระกรณาธคณ จงพรอมใจกนตงปณธานในการทจะปฏบตงานดำเนนรอยตาม
เบองพระยคลบาทดวยความกตญกตเวทโดยนอมนำพระราโชวาทอนเปนอมตวาจาทวา
“ใหถอประโยชนสวนตวเปนกจทสอง ประโยชนของเพ�อนมนษยเปนกจทหนง”มาเปนแนวทางและอดมคตในการปฏบตงาน...
ขาพระพทธเจา
พลตรหญง คณหญงอสนย เสาวภาพ
ประธานสภาสงคมสงเคราะหแหงประเทศไทยฯ
พรอมดวยคณะกรรมการอำนวยการ เจาหนาท และอาสาสมคร
สภาสงคมสงเคราะหแหงประเทศไทยฯ
การรถไฟแหงประเทศไทย นอมร�ำลกถงพระกรณำธคณ เนองในโอกำสครบรอบ 125 ป
วนคลายวนพระราชสมภพของ สมเดจพระมหตลาธเบศรอดลยเดชวกรม พระบรมราชชนก
โทรศพทสายดวน CALL CENTER 1690
เวบไซต www.railway.co.th
กองทพเรอส�ำนกใน
พระมหำกรณำธคณอยำงหำทสดมได
และจะเทดทนไว
เหนอเกลำเหนอกระหมอม
ตลอดกำลนำน
กองทพเรอ
ดวยส�ำนกในพระกรณำธคณ
สมเดจพระมหตลำธเบศร อดลยเดชวกรม พระบรมรำชชนก
พระบดำแหงกำรแพทยแผนปจจบน และกำรสำธำรณสขของไทย
บรษท กรงเทพโทรทศนและวทย จ�ำกด
เลขท 998/1 ซอยพหลโยธน 18/1 (รวมศรมตร) ถนนพหลโยธน
แขวงจอมพล เขตจตจกร กรงเทพฯ 10900
โทร. 02-610-0777
www.ch7.com
สมเดจพระมหตลาธเบศร
อดลยเดชวกรม พระบรมราชชนก
ดวยสำานกในพระกรณาธคณ
บรษท โรช ไทยแลนด จากด www.roche.co.th
สมเดจพระมหตลาธเบศร อดลยเดชวกรม พระบรมราชชนก
ดวยสานกในพระกรณาธคณ
บรษท เบอรล ยคเกอร จำ�กด (มห�ชน)
อ�ค�รเบอรล ยคเกอร 99 ซอย รเบย ถนนสขมวท 42
แขวงพระโขนง เขตคลองเตย กรงเทพฯ 10110
พระบดาแหงการแพทยแผนปจจบน
และการสาธารณสขของไทย
ดวยสำานกในพระกรณาธคณ
สมเดจพระมหตลาธเบศร
อดลยเดชวกรม พระบรมราชชนก
ดวยสำนกในพระกรณาธคณ
สมเดจพระมหตลาธเบศร
อดลยเดชวกรม พระบรมราชชนก
บรษท อคอนเทค ซพพลาย จำกด
เลขท 2120/11-12-13-14 หม 4 ต.เทพารกษ อ.เมองสมทรปราการ จ.สมทรปราการ 10270
โทร.02-757-7252, 02-757-7242 แฟกซ. 02-757-6771
ธนาคารออมสนนอมร�ำลกถงพระกรณำธคณ เนองในโอกำสครบรอบ 125 ป วนคลำยวนพระรำชสมภพ
สมเดจพระมหตลาธเบศร อดลยเดชวกรม พระบรมราชชนกครบรอบ 25 ป รางวลสมเดจเจาฟามหดล
www.gsb.or.th
พระราชเกยรตคณแหงสมเดจพระมหตลาธเบศรอดลยเดชวกรมพระบรม
ราชชนก “พระบดาแหงการแพทยแผนปจจบนและการสาธารณสขของไทย”
เปนทประจกษชดทงในหมประชาชนชาวไทย และสงคมโลก คณะแพทยศาสตร
ศรราชพยาบาลมหาวทยาลยมหดลซงไดรบพระกรณาธคณเปนลนพนจากสมเดจ
พระบรมราชชนกในดานการปรบปรงการศกษาแพทย-พยาบาลและการปรบปรง
โรงพยาบาลศรราชไดเสนอรฐบาลใหขอพระราชทานพระบรมราชานญาตจดงาน
เฉลมฉลองวนคลายวนพระราชสมภพครบ๑๐๐ปเมอวนท๑มกราคมพ.ศ.๒๕๓๕
และขอพระราชทานพระบรมราชานญาตจดตงรางวลสมเดจเจาฟามหดลเพอถวาย
เปนพระราชานสรณด�าเนนการโดย“มลนธรางวลสมเดจเจาฟามหดลในพระบรม
ราชปถมภ”
พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชทรงพระกรณาโปรดเกลา
โปรดกระหมอม พระราชทานพระมหากรณาธคณใหด�าเนนการไดและใหจดตง
มลนธขนเมอวนท๙กรกฎาคมพ.ศ.๒๕๓๔โดยทรงรบไวในพระบรมราชปถมภ
ตงแตแรกตง สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ทรงรบเปน
ประธานมลนธเมอแรกใชชอมลนธวา“มลนธรางวลมหดลในพระบรมราชปถมภ”
ตอมาไดเปลยนเปน “มลนธรางวลสมเดจเจาฟามหดล ในพระบรมราชปถมภ”
เมอวนท๒๘กรกฎาคมพ.ศ.๒๕๔๐
รางวลสมเดจเจาฟามหดล
รางวลสมเดจเจาฟามหดล เปนรางวลอนทรงเกยรตทมอบใหแกผ ท
ไมยอทอตอการท�าคณประโยชนแกมนษยชาตในดานการแพทย(บคคลหรอองคกร
ทปฏบตงานและ/หรอวจยดเดนการแพทยอนกอประโยชนแกมนษยชาต)และ
การสาธารณสข (บคคลหรอองคกรทปฏบตงานดเดนทางดานสาธารณสข เปน
ประโยชนแกสขภาพอนามยของมนษยชาต)โดยแตละรางวลประกอบดวยเหรยญ
รางวล,ประกาศนยบตรและเงนรางวล๑๐๐,๐๐๐เหรยญสหรฐ
นบตงแตแรกกอตงรางวลสมเดจเจาฟามหดลเมอพทธศกราช๒๕๓๕จนถง
พทธศกราช๒๕๕๙มบคลากรดานการแพทยและการสาธารณสขจากสหรฐอเมรกา
อเมรกากลางอเมรกาใตยโรปเอเชยแอฟรกาและออสเตรเลยจ�านวนทงสน
๗๔คนทไดรบการประกาศเกยรตคณใหเปนผไดรบรางวลอนทรงเกยรตนและใน
จ�านวนนม๔ทานไดรบคดเลอกใหรบรางวลโนเบลในเวลาตอมาคอศาสตราจารย
ซาโตช โอมระ จากประเทศญปน ไดรบพระราชทานรางวลสมเดจเจาฟามหดล
สาขาการแพทยประจ�าป๒๕๔๐และไดรบรางวลโนเบลสาขาการแพทยประจ�าป
๒๕๕๘ศ.นพ.แบรเจ.มารแชลจากประเทศออสเตรเลยไดรบพระราชทานรางวล
สมเดจเจาฟามหดลสาขาสาธารณสขประจ�าป๒๕๔๔และไดรบรางวลโนเบลสาขา
การแพทยประจ�าป๒๕๔๘ศาสตราจารยตโยวโยวสมาชกของกลมChinaCooperative
Research Group on Qinghaosu and its Derivatives as Antimalarials
พธพระราชทานรางวลสมเดจเจาฟามหดล ประจ�าป ๒๕๕๑ เมอวนท ๒๘ มกราคม พ.ศ. ๒๕๕๒ ณ พระทนงจกรมหาปราสาท ในพระบรมมหาราชวง
๒๑
จากสาธารณรฐประชาชนจนไดรบพระราชทานรางวลสมเดจ
เจาฟามหดลสาขาการแพทยประจ�าป๒๕๔๖และไดรบรางวล
โนเบลสาขาการแพทยประจ�าป๒๕๕๘ศ.นพ.ฮารลดซวร
เฮาเซน ประเทศเยอรมน ไดรบพระราชทานรางวลสมเดจ
เจาฟามหดลสาขาการสาธารณสขประจ�าป๒๕๔๘และไดรบ
รางวลโนเบลสาขาการแพทยประจ�าป๒๕๕๑และ๑ทานใน
เวลาตอมาไดด�ารงต�าแหนงผอ�านวยการองคการอนามยโลก
คอพญ.มากาเรตเอฟซชานและมคนไทยไดรบพระราชทาน
รางวลสมเดจเจาฟามหดล๔รายคอศ.นพ.ประสงคตจนดา
และ ศ.พญ.สจตรา นมมานนตย (ประจ�าป ๒๕๓๙) และ
นพ.ววฒน โรจนพทยากร และนายมชย วระไวทยะ
(ประจ�าป๒๕๕๒)
นอกจากนเพอเทดพระเกยรตสมเดจพระมหตลาธเบศร
อดลยเดชวกรมพระบรมราชชนกใหแผไพศาลออกไปมากยงขน
มลนธรางวลสมเดจเจาฟามหดลฯจงไดจดกจกรรมเพมขนอก
๒ กจกรรมคอการประชมวชาการนานาชาตประจ�าปรางวล
สมเดจเจาฟามหดล และโครงการเยาวชนรางวลสมเดจ
เจาฟามหดล
พธพระราชทานรางวลสมเดจเจาฟามหดล ประจ�าป ๒๕๕๑ เมอวนท ๒๘ มกราคม พ.ศ. ๒๕๕๒
ณ พระทนงจกรมหาปราสาท ในพระบรมมหาราชวง
๒๒
นบเปนเกยรตประวตอยางสงสดของตนเองและครอบครวทไดรบเลอกใหไดรบรางวลอนทรงเกยรตยง เปนการแสดงวา
ผลการปฏบตงานไดรบความยอมรบวาเปนผลงานดเดนทางดานสาธารณสขและเปนประโยชนแกสขภาพอนามยของมนษยชาต
การไดรบรางวลอนยงใหญน เปนบทพสจนวา ใครกตามทเพยรพยายามสรางสรรคผลงานใหกอเกดประโยชนในการสราง
เสรมสขภาพหรอปองกนมนษยชาตใหรอดพนจากอนตรายของโรคภยตางๆ และสามารถผลกดนใหงานประสบความส�าเรจ
กมโอกาสทจะไดรบความยอมรบในสงคมและไดรบรางวลตอบแทนททรงคณคา และการไดรบรางวลสมเดจเจาฟามหดลยง
เปนการสรางโอกาสใหผลงานเปนทยอมรบอยางกวางขวาง ซงกเปนการเพมพนคณประโยชนของผลงานมากยงขน
ความส�าเรจทผานมาเกดจากแรงบนดาลใจทไดรบทราบตงแตวนแรกของการเรยนแพทยจากเอกสารพระราชด�ารสของ
สมเดจเจาฟามหดล ททรงเคยสอนวา “True success is not in the learning, but in its application to the benefit of
mankind” แรงบนดาลใจดงกลาวสงผลใหเกดความเพยรพยายามทจะแสดงใหสงคมไดเหนวา “ความส�าเรจทแทจรงมใชอย
ทการเรยนร แตอยทการน�าความรมาประยกตใชใหเกดประโยชนแกมวลมนษยชาต”
นพ.ววฒน โรจนพทยากร
ผไดรบพระราชทานรางวลสมเดจเจาฟามหดล สาขาการสาธารณสข ประจ�าป ๒๕๕๒
การประชมวชาการนานาชาตประจำาป
รางวลสมเดจเจาฟามหดล
พธเปดการประชมวชาการนานาชาตประจ�าปรางวลสมเดจเจาฟามหดล ประจ�าป ๒๕๕๙
ป๒๕๕๘เปนตนมาคณะกรรมการPMACยงมงทจะท�างานรวมกนเพอสงเสรมการ
พฒนาทางสงคมอยางตอเนองดวยการเขาถงกลมบคคลทไดรบการยกเวน พรอมทง
วางเปาหมายการพฒนาไปทการขจดความยากจนภายในป๒๕๗๓
PMACป๒๕๖๐ทจดขนระหวาง๒๙มกราคม-๓กมภาพนธ๒๕๖๐จงสอดคลอง
กบการจดท�าเปาหมายการพฒนาทยงยน(SustainableDevelopmentGoals–SDGs)
ซงมงเนนไปท “สขภาพของประชากรทเปราะบาง”หรอ“Health of Vulnerable
Populations”และมเปาหมายส�าคญ๓ประการคอหนงเพอใหเขาใจถงสถานการณ
สาเหต และผลกระทบของการยกเวนสขภาพของประชากรทเปราะบาง (ผปวยโรคจต
ผสงอายทมความจ�าบกพรองคนพการชนกลมนอยผยายถนผอพยพฯลฯ)ในบรบท
ทแตกตางกนสองเพอหารอเกยวกบตวชวดวธการวดและตรวจสอบความคบหนาทาง
สงคมทมผลตอสขภาพของประชากรกลมเปราะบางและสามเพอแบงปนประสบการณใน
การด�าเนนงานของนโยบาย/โปรแกรมเพอผลกดนใหมการปรบปรงการเขาถงบรการท
มอยและลดความไมเทาเทยมกนดานสขภาพใหแกประชากรกลมเปราะบางทวโลกตอไป
๒๓
การประชมวชาการนานาชาตประจ�าปรางวลสมเดจเจาฟามหดล(PrinceMahidal
AwardConference:PMAC)เกดขนในโอกาสทมลนธรางวลสมเดจเจาฟามหดลฯ
และรางวลสมเดจเจาฟามหดลมอายครบ๕ปและ๑๐ปเมอป๒๕๔๐และม
ก�าหนดใหมการจดประชมขนในทกๆ๕ปแตภายหลงจากมลนธรางวลสมเดจเจาฟา
มหดลฯด�าเนนงานครบ๑๕ปคณะกรรมการจงมมตใหมใหมการจดประชมวชาการ
เปนประจ�าทกป เพอเผยแพรพระราชเกยรตคณของสมเดจพระมหตลาธเบศร
อดลยเดชวกรมพระบรมราชชนกใหแผไพศาลสนานาประเทศมากยงขน
ส�าหรบการประชมวชาการนานาชาตประจ�าป รางวลสมเดจเจ าฟ า
มหดลทผานมา ภายใตความรวมมอของกระทรวงสาธารณสข มหาวทยาลย
มหดล ตลอดจนสถาบนสขภาพทวโลกทงภาครฐและเอกชน อาท องคกร
อนามยโลก (WHO) ธนาคารโลก (TheWorld Bank) องคกรเพอการพฒนา
ระหวางประเทศแหงสหรฐอเมรกา (USAID) องคกรความรวมมอระหวาง
ประเทศของญปน (JICA) มลนธรอกกเฟลเลอร (Rockefeller Foundation)
มลนธไชนาเมดคอลบอรด (China Medical Board) หนวยงานองคการ
สหประชาชาตอนๆ ทเกยวของ รวมถงพนธมตรทเกยวของทวโลกม งเนน
จดประชมเชงนโยบายทเ กยวของกบปญหาสขภาพทมความส�าคญระดบ
โลก เพอน�ามาซงขอเสนอแนะแกประเทศตางๆ ในการด�าเนนการเกยวกบ
สขภาพอนามยของมวลมนษยชาตทงนในวาระการประชมPMACครงทผานๆมา
“One Health”หรอ“สขภาพหนงเดยว”เปนอกหนงแนวคดทแสดงใหเหนถง
การรวมกนผลกดนภายหลงจากมการประชม PMAC ประจ�าป ๒๕๕๖ ในการ
สรางความมนคงทางสขภาพของประเทศระหวาง ไดแก กระทรวงสาธารณสข
กระทรวงเกษตรและสหกรณกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอกทง
ยงเกดวสยทศนทสนบสนนใหเกดความยงยนในการเพมศกยภาพของบคลากรใน
การท�างานศาสตรขามศาสตรหรอการท�างานรวมกนของหลายสาขาวชาชพเพอ
ตอบโตหรอเตรยมพรอมกบโรคตดตออบตใหมหรอโรคตดตออบตซ�า ซงรวมถง
โรคตดตอระหวางสตวและคนนอกจากนเพอใหเกดการพฒนาทยงยนนบตงแต
“เปนทนพระราชทานทไดมอบประสบการณอน
ประเมนคามไดใหกบผม ระยะเวลา ๑ ปทผมไดศกษาดงานและ
ท�าวจย ณ Emory University School of Medicine, GA, USA
เปนชวงเวลาทท�าใหผมไดเรยนรสงใหมๆ มากมาย ทงดาน
การวจย การใชชวต กระบวนการคดและกระบวนการท�างาน
ทเปนระบบ แตสงทล�าคาทสดทผมไดจากระยะเวลาสนๆ น
คอ Networking and Mentoring ทท�าใหผมมเครอขาย
เพอนรวมงานชาวตางชาต รวมถงอาจารยนกวจยระดบแนวหนา
ของโลกหลงจากกลบจากการศกษาดงาน ผมไดท�างาน
ในฐานะแพทยเพมพนทกษะท รพ.มหาราชนครราชสมา
จ.นครราชสมา ผมตงใจทจะใชความรความสามารถทเรยน
มาในการพฒนาวงการแพทยและสาธารณสขของประเทศ
โดยการเปนอาจารยแพทย และแพทยนกวจยศกษาเรอง
หาแนวทางการรกษาวณโรค พฒนายา วคซน การควบคม
การแพรเชอ เพอน�าความรทไดมาตอยอดไปสการพฒนา
เทคโนโลยทางการแพทย น�าตวยามาใชรกษาผปวยวณโรค
ทมเปนจ�านวนมากในประเทศไทยตอไป”
“นบเปนพระมหากรณาธคณอยางหาทสดมได ทได
รบพระราชทานทนโครงการเยาวชนรางวลสมเดจเจาฟา
มหดล ไดมโอกาสไปศกษาดงานในสาขาทสนใจ ณ องคการ
อนามยโลก นครเจนวา สมาพนธรฐสวส รวมถงศกษา
ดงานการออกนโยบายดานสาธารณสขในระดบนานาชาต
ท�าใหไดมโอกาสเขารวมประชมสมชชาสขภาพนานาชาต
และมสวนรวมในการออกแนวทางเวชปฏบตขององคการ
อนามยโลกเรองการปองกนและรกษาภาวะตกเลอดหลง
คลอดเฉยบพลน รวมถงมโอกาสไดวเคราะหสถานการณและ
ปญหาทเกดกบมารดาวยรนในประเทศไทย หลงจากกลบ
มายงประเทศไทย นอกจากไดเขาศกษาตอจนจบหลกสตรจน
เปนแพทยผเชยวชาญดานสตศาสตรนรเวชวทยา และด�ารง
ต�าแหนงอาจารยของภาควชาสตศาสตร-นรเวชวทยา คณะ
แพทยศาสตรศรราชพยาบาล ม.มหดล แลว ยงมความตงใจ
อยางยงทจะมสวนรวมในการพฒนาการดแลมารดาและ
ทารกในประเทศไทยใหไดมาตรฐานและปลอดภย เพอลด
อตราการตงครรภโดยไมตงใจในวยรนใหไดมากทสด”
“ไมเคยคดมากอนวา จะไดรบโอกาสในการ
เดนทางไปศกษาเรอง การดแลผปวยระยะสดทาย
ซงเปนหนงในสาขาทางการแพทยทไมคอยไดรบ
การรวมเขาในหลกสตรของนกเรยนแพทยมากนกใน
ขณะนน แตดวยโอกาสทไดรบจากโครงการเยาวชน
รางวลสมเดจเจาฟามหดล ประสบการณ ๑ ปนน
นอกจากจะท�าใหไดเรยนรการดแลผปวยอยางเปน
องครวม และเตมไปดวยความรกและความใสใจ
แลว ยงท�าใหตนเองตระหนกอยเสมอถงค�าสอน
ของสมเดจพระบรมราชชนกทวา “ความส�าเรจทแทจรง
ไมไดอย ในการเรยนร แตอย ทการประยกตใช
เพอประโยชนของมนษยชาต” และถงตอนน
ตนเองกไดท�างานเปนแพทยประจ�าบาน สาขากมาร
เวชศาสตร ในโรงพยาบาลในสหรฐอเมรกา สงทคง
อยในใจตลอดเวลา กคอความรกในวชาชพ ความมงมน
ทจะท�างานหนกเพอดแลใหผปวยมคณภาพชวต
ทดขน”
นพ.ศภวชญ เจษฎาชย
ผไดรบพระราชทานทนโครงการเยาวชนรางวลสมเดจเจาฟามหดล
ประจ�าป๒๕๕๖
คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบดมหาวทยาลยมหดล
พญ.กนกวรณ วฒนนรนตร
ผไดรบพระราชทานทนโครงการเยาวชนรางวลสมเดจเจาฟามหดล
ประจ�าป๒๕๕๒
คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาลมหาวทยาลยมหดล
พญ.ทรรศนย ชาตเมธากล
ผไดรบพระราชทานทนโครงการเยาวชนรางวลสมเดจเจาฟามหดล
ประจ�าป๒๕๕๓
วทยาลยแพทยศาสตรพระมงกฎเกลา
ส�าหรบผทไดรบพระราชทานทนไปปฏบตงานดานศกษา/วจย/อบรมยงสถาบน
ในตางประเทศแตละป ลวนเปนผทมความขยนหมนเพยร มสตปญญาด มความคด
รเรมและมความประพฤตดเปนทประจกษวาเปนผมคณธรรมและจรยธรรมอทศตนท�า
ประโยชนเพอสวนรวมภายหลงจากกลบมาปฏบตงานในประเทศนอกจากจะมบทบาท
ในทประชม “PMA Youth Conference” เพอสรางแรงบนดาลใจใหแพทยรนใหม
แลวยงเปนผทปฏบตตนดงามเปนประโยชนตอสถาบนการศกษาวงการแพทยไทยและ
ตอประเทศชาตโดยสวนรวมอกดวย
โครงการเยาวชนรางวลสมเดจเจาฟามหดล
โครงการเยาวชนรางวลสมเดจเจาฟามหดล (Prince Mahidol Award Youth
Program)เกดขนภายหลงจากการประชมคณะกรรมการมลนธรางวลสมเดจเจาฟามหดลฯ
ครงท๑/๒๕๕๑เมอวนท๑๗มถนายนพ.ศ.๒๕๕๑ณอาคารชยพฒนาสวนจตรลดา
โดยสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมารทรงมพระมหากรณาธคณรบเปน
องคประธานการประชมดงกลาว ทประชมมมตใหจดตงโครงการเยาวชนรางวลสมเดจ
เจาฟามหดลขนเพอสงเสรมใหเยาวชนไทยทรกและมงมนในวชาชพดานการแพทยด�าเนน
ตามรอยเบองพระยคลบาทสมเดจพระมหตลาธเบศรอดลยเดชวกรมพระบรมราชชนก
เพอขบเคลอนระบบโลกาภวตนของการศกษาแพทยศาสตรบณฑตของประเทศไทยแกไข
ปญหาสาธารณสขของประเทศไทยและสรางสรรคสขภาพอนามยใหแกมวลมนษยชาต
โครงการเยาวชนรางวลสมเดจเจาฟามหดลเปนโครงการทเกดขนจากพระราชด�าร
ของสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร โดยเปนผลสบเนองมาจากการท
กรรมการรางวลนานาชาตผหนงประสบความส�าเรจในการด�าเนนโครงการดานการเกษตร
เพอใหเกษตรกรมอาหารทเพยงพอส�าหรบมวลมนษยชาตกรรมการรางวลนานาชาตผนได
น�าโครงการดงกลาวมาเสนอมลนธรางวลสมเดจเจาฟามหดลฯดวยเลงเหนวาจะกอใหเกด
ประโยชนกบสถาบนการศกษาและวงการแพทยไทยองคประธานมลนธรางวลสมเดจเจาฟา
มหดลฯมพระราชด�ารใหจดท�าโครงการเยาวชนรางวลสมเดจเจาฟามหดลเรมทสาขาการ
แพทยและการสาธารณสขใหเปนทนแกนกศกษาหลกสตรแพทยศาสตรบณฑตชนปท๕
ซงเปนตวแทนจากทกมหาวทยาลยทวประเทศปละไมเกน๕คนใหเดนทางไปปฏบตงาน
ดานการวจย(research)ฝกปฏบตวชาชพ(clinicalpractice)หรอดานการพฒนาชมชน
(communitydevelopment)ยงสถาบนในตางประเทศภายหลงจากส�าเรจการศกษาแพทย
ศาสตรบณฑตและไดรบการดแลโดยอาจารยผทรงคณวฒเปนระยะเวลา๑๒เดอน(ซง
นบเปนเวลาของการใชทนในการเรยนแพทย)
๒๔
เซอรเกรกอร พอล วนเทอร คณบด
วทยาลยทรนต มหาวทยาลยเคมบรดจ สหราช
อาณาจกรเปนนกชวเคมระดบชนน�าของโลกทได
รเรมพฒนาเทคโนโลยในการสรางและดดแปลง
โมเลกลของแอนตบอดใหมประสทธภาพสง
และลดความเปนสงแปลกปลอมลง (antibody
humanization)น�าไปสความกาวหนาในการพฒนา
ยากลมใหมทมประสทธภาพสงในการรกษาโรคท
เดมรกษาไดยากและมผลขางเคยงสง เชน โรค
กลมภมคมกนโรครมาตอยดและโรคมะเรงตลอดจนกอใหเกดการพฒนายาใหมๆ
อยางตอเนองทงนในปจจบนมยากลมแอนตบอดทไดรบการขนทะเบยนแลวกวา
๕๐ชนดและมยาใหมขนทะเบยนเพมอกปละ๓-๕ชนดนบเปนประโยชนตอสขภาพ
อนามยของผปวยนบรอยลานคนทวโลก
ผรบพระราชทานรางวลสมเดจเจาฟามหดล
ประจำาป ๒๕๓๕-๒๕๕๘
พ.ศ. ๒๕๓๕
สาขาการแพทย
เซอร วลเลยม รชารด ชารโบ ดอล
(Sir William Richard Shaboe Doll)
สหราชอาณาจกร
จากผลงานการวจยทแสดงวา
การสบบหรมผลตอมะเรงปอด
สาขาการสาธารณสข
นพ.เฉน หมน จาง
(Chen Min Zhang)
สาธารณรฐประชาชนจน
จากผลงานการรณรงคตอตานการ
สบบหรและพยายามท�าใหมการออก
รฐบญญตสาธารณสขหามสบบหร
พ.ศ. ๒๕๓๖
สาขาการแพทย
นพ.จอหน บ สแตนเบอร
(John B. Stanbury)
สหรฐอเมรกา
จากผลงานการวจยเกยวกบ
ตอมไทรอยดและความสมพนธ
ของการขาดสารไอโอดน
พ.ศ. ๒๕๓๗
สาขาการแพทย
ดร.วลเลยม เทรเกอร
(William Trager)
สหรฐอเมรกา
มผลงานวจยดเดนเรองมาลาเรย
สามารถหาวธเลยงเชอมาลาเรยของ
คนในหลอดแกวไดส�าเรจ
สาขาการสาธารณสข
นพ.โฮ วง ล
(Ho Wang Lee)
ประเทศเกาหลใต
คนพบเชอไวรสทเปนสาเหตของโรค
ไขเลอดออกและผลตวคซนทมความ
ปลอดภยและสรางภมคมกนปองกน
โรคนไดทงในสตวและมนษย
พ.ศ. ๒๕๓๘
สาขาการแพทย
นพ.อกอน ดคฟลลซ
(Egon Diczfalusy)
ราชอาณาจกรสวเดน
จากผลงานการวจยเรองฮอรโมน
ทควบคมการท�างานของรก
สาขาการแพทย
ศ.คารล ดเจอราสซ
(Carl Djerassi)
สหรฐอเมรกา
ผ ไดท�าการสงเคราะหฮอรโมนทใช
ควบคมการตกไขโดยใชกนทางปาก
ซงเรยกวา“Pill”
สาขาการสาธารณสข
ดร.นาฟส ซาดค
(Nafis Sadik)
ประเทศปากสถาน
จากผลงานพฒนานโยบายเกยวกบ
วทยาศาสตรการเจรญพนธ และการ
วางแผนครอบครวและประชากร
ในระดบชาตของรฐบาลปากสถาน
พ.ศ. ๒๕๓๙
สาขาการแพทย
นพ.ประสงค ตจนดา
(Prasong Tuchinda)
ประเทศไทย
ผคนพบวาความพการของรางกายเดก
ทปวยเปนโรคไขเลอดออกจากเชอ
ไวรสเดงก
สาขาการแพทย
พญ.สจตรา นมมานนตย
(Suchitra Nimmannitya)
ประเทศไทย
ผวางหลกการจ�าแนกความรนแรงของ
โรคไขเลอดออก และเผยแพรวธการ
รกษาทถกตองอยางกวางขวาง
พ.ศ. ๒๕๓๖
สาขาการสาธารณสข
ดร.ซโร ด ควาโดรส
(Ciro de Quadros)
ประเทศบราซล
ผมผลงานดเดนในการก�าจดกวาดลาง
โปลโอใหหมดสนจากทวปอเมรกาใต
ผ ไดรบพระราชทานรางวลสมเดจเจาฟามหดล
ประจำาป ๒๕๕๙ ส�าหรบปพ.ศ.๒๕๕๙มผไดรบการเสนอชอเขารบพระราชทานรางวลสมเดจเจาฟามหดลประจ�าป๒๕๕๙ทงสน๕๙รายจาก๒๔ประเทศโดยคณะกรรมการมลนธ
รางวลสมเดจเจาฟามหดลในพระบรมราชปถมภไดมมตตดสนใหเซอรเกรกอรพอลวนเทอร(SirGregoryPaulWinter)เปนผไดรบพระราชทานรางวลสมเดจเจาฟามหดล
สาขาการแพทยประจ�าป๒๕๕๙และศ.นพ.วลาดเมยรฮาชนสก(ProfessorVladimirHachinski)เปนผไดรบพระราชทานรางวลสมเดจเจาฟามหดลในสาขาการสาธารณสข
ประจ�าป๒๕๕๙
เซอรเกรกอร พอล วนเทอร
(Sir Gregory Paul Winter)
ศาสตราจารย นายแพทย วลาดเมยร ฮาชนสก ศาสตราจารยพศษฐ
มหาวทยาลยเวสเทรนออนแทรโอประเทศแคนาดาเปนผน�าในดานโรคหลอด
เลอดสมองและภาวะสมองเสอมจากปญหาหลอดเลอดและเปนผรเรมน�าค�าวา
“เบรนแอตแทก” (brain attack) มาใช เพอสอถงความฉกเฉนของโรค
หลอดเลอดสมองเฉยบพลน เปนการเตอนใหผปวยรบไปโรงพยาบาลทนท
แทนทจะสงเกตอาการอยทบาน ท�าใหเกดมาตรฐานใหมในการดแลผปวย
โรคหลอดเลอดสมองทวโลก
นอกจากนศาสตราจารยนายแพทยวลาดเมยรฮาชนสกยงเปนผคนพบ
บทบาททส�าคญของสมองสวนอนซลาร ซงมผลตอการเตนผดปรกตของหวใจ
ทอาจน�าไปสการเสยชวตทนท ท�าใหชวยลดอตราตายของผปวยโรคหลอดเลอดสมองไดอยางมาก อกทงยงเปน
ผบญญตค�าวาภาวะสมองเสอมจากการขาดเลอด พรอมทงสรางเกณฑการแยกภาวะสมองเสอมชนดอลไซเมอร
ออกจากภาวะสมองเสอมจากการขาดเลอด รวมถงไดผลกดนใหเกดโครงการตางๆ เพอปองกนภาวะสมองเสอม
ผานการปองกนโรคหลอดเลอดสมอง ท�าใหวงการแพทยสามารถชวยชวตผปวยโรคหลอดเลอดสมองและลดอตรา
การเกดภาวะสมองเสอมไดจ�านวนมาก
ศ.นพ.วลาดเมยร ฮาชนสก
(Vladimir Hachinski)
พ.ศ. ๒๕๓๘
สาขาการสาธารณสข
นพ.เฟรดเดรค ท ซาย
(Frederick T. Sai)
ประเทศกานา
ผน�าหลกวชาการเจรญพนธ
มาประยกตใชใหเกดนโยบาย
การวางแผนครอบครว
๒๕
พ.ศ. ๒๕๔๑
สาขาการแพทย
ดร.เรเน ฟาวาโลโร
(Rene G. Favaloro)
ประเทศอารเจนตนา
จากการศกษาการผาตดหลอดเลอด
หวใจตบตน
สาขาการแพทย
ดร.ฮารวย ด ไวท
(Harvey D. White)
ประเทศนวซแลนด
บคคลแรกทประสบความส�าเรจใน
การรกษาโรคหลอดเลอดหวใจอดตน
ดวยการฉดเอนไซมละลายลมเลอด
สาขาการสาธารณสข
ดร.เคนเนด ฟรานซส ชอรตทรดจ
(Kennedy Francis Shortridge)
ประเทศออสเตรเลย
จากการศกษาตดตามเรองไขหวดใหญ
ระบาดของภาควชาจลชววทยา
พ.ศ. ๒๕๔๒
สาขาการแพทย
นพ.อาร พาลมเมอร บสลย
(R. Palmer Beasley)
สหรฐอเมรกา
คนพบการเกดโรคของเชอไวรส
ตบอกเสบบ
สาขาการสาธารณสข
ดร.เอ โอ ลคส
(A. O. Lucas)
ประเทศไนจเรย
จากการผลกดนใหจดตงโครงการ
พเศษ เพอการศกษาคนควาวจย
เกยวกบโรคเมองรอน
สาขาการสาธารณสข
ดร.ทอร โกดล
(Tore Godal)
ประเทศนอรเวย
จากการร วมผลกดนให จดต ง
โครงการพเศษ เพอสนบสนนใหม
การศกษาคนควาวจยเกยวกบโรค
เมองรอน
พ.ศ. ๒๕๔๓
สาขาการแพทย
ดร.เออเนสโต พอลลต
(Ernesto Pollitt)
สหรฐอเมรกา
คนพบวาการขาดธาตเหลกมผลท�าให
การเรยนรของเดกบกพรอง
สาขาการแพทย
นพ.เดวด เจ พ บารเกอร
(David J. P. Barker)
สหราชอาณาจกร
คนพบวาผมน�าหนกแรกเกดนอยกวา
ปรกตมอตราเปนโรคหวใจขาดเลอดสง
รวมทงมความสมพนธกบโรคหลอดเลอด
สมองเบาหวานและความดนโลหตสง
เมออายมากขน
สาขาการสาธารณสข
เซอร เอยน ชาลมเมอร
(Sir Iain Chalmers)
สหราชอาณาจกร
ผจดตง Cochrane Collaboration
ซงเป นองค กรระหว างประเทศ
ทท�าการศกษาระบบสาธารณสข อน
เปนมาตรฐานการวนจฉย และการ
รกษาโรค ศกษาระบบสาธารณสข
อนเปนมาตรฐานการวนจฉย และ
การรกษาโรค
พ.ศ. ๒๕๔๔
สาขาการแพทย
เซอร เดวด จอหน เวเธอรล
(Sir David John Weatherall)
สหราชอาณาจกร
ศกษาวจยเกยวกบกลไกการเกด
โรคธาลสซเมยในระดบโมเลกล
สาขาการสาธารณสข
ดร.แบร มารแชล
(Barry James Marshall)
ประเทศออสเตรเลย
ค นพบเชอแบคทเ รยชอเฮลโค
แบคเตอรไพลอร ทเปนสาเหตของ
โรคกระเพาะอาหารอกเสบ
สาขาการสาธารณสข
นพ.แลม ไซ คต
(Lam Sai Kit)
ประเทศมาเลเซย
ผคนพบไวรสสายพนธใหมชอไวรส
นปาห(Nipahvirus)
พ.ศ. ๒๕๔๕
นพ.โทมส อ สตารเซล
(Thomas E. Starzl)
สาขาการแพทย
สหรฐอเมรกา
จากการศกษาคนควาและวจยเกยวกบ
การผาตดปลกถายอวยวะ
สาขาการแพทย
เซอร รอย คาลน
(Sir Roy Calne)
สหราชอาณาจกร
คนพบการพฒนายากดภมตานทาน
ชอไซโคลสปอรนเอสงผลใหแพทย
ใชวธการผาตดปลกถายอวยวะรกษา
ผปวยอวยวะลมเหลวระยะสดทาย
อยางมประสทธภาพ
สาขาการสาธารณสข
ดร.มวรส อาร ฮลเลอรแมน
(Maurice R. Hilleman)
สหรฐอเมรกา
คนควาและวจยการผลตวคซน
ปองกนโรคตางๆจ�านวน๓๖ชนด
สาขาการสาธารณสข
พญ. พ เฮเลนา มาเคลา
(P. Helena Makela)
ประเทศฟนแลนด
จากการพฒนาวคซนปองกนเชอ
ฮโมฟลสอนฟลเอนซาไทพบและ
วคซนปองกนโรคปอดบวมจากเชอ
นวโมคอคคส
สาขาการสาธารณสข
นพ.เฮอรเบรด แอล นลเดลแมน
(Herbert L. Needleman)
สหรฐอเมรกา
ผคนพบวาสารตะกว มผลกระทบ
ตอสมองและระบบประสาทของเดก
พ.ศ. ๒๕๔๗
สาขาการแพทย
นพ.นอรแมน ซาทอเรยส
(Norman Sartorius)
สหพนธสาธารณรฐเยอรมน
ผท�าใหเกดระบบการจ�าแนกโรคทาง
จตเวชทชดเจนและสามารถน�าไป
ประยกตใชไดอยางกวางขวาง
สาขาการสาธารณสข
นพ.โจนาธาน เอม ซาเมท
(Jonathan M. Samet)
สหรฐอเมรกา
ผซงมบทบาทส�าคญดานระบาดวทยา
สงแวดลอม โดยเฉพาะเรองมลพษ
ทางอากาศ
พ.ศ. ๒๕๔๘
สาขาการแพทย
ดร.ยยน โกลวาสเซอร
(Eugene Goldwasser)
สหรฐอเมรกา
บกเบกโครงสรางของฮอรโมนอรโธร
ปวอตน ซงเปนรากฐานน�าไปสการ
โคลนนงยน และสามารถผลตเปนยา
รกษาภาวะโลหตจาง ในผปวยไตวาย
เรอรงและผปวยมะเรง
สาขาการสาธารณสข
นพ. ฮารลด ซวร เฮาเซน
(Harald zur Hausen)
สหพนธสาธารณรฐเยอรมน
ผมบทบาทส�าคญในการศกษาวจย
เกยวกบมะเรงปากมดลก
พ.ศ. ๒๕๔๙
สาขาการแพทย
นพ.แสตนลย จ ชลทช
(Stanley G. Schultz)
สหรฐอเมรกา
ผคนพบหนาทส�าคญของน�าตาลในการ
ดดซมเกลอโซเดยมในล�าไสเลก
พ.ศ. ๒๕๔๐
สาขาการแพทย
ดร.ซาโตช โอมระ
(Satoshi Omura)
ประเทศญปน
คนพบสงเคราะหยา Lvermectin
ใชรกษาและปองกนโรคตาบอดจาก
พยาธและโรคเทาชาง
สาขาการแพทย
นพ.รอย วาจรอส
(Roy Vagelos)
สหรฐอเมรกา
จากผลงานการเขารวมศกษาวจย
เกยวกบจลชพสเตรฟโตมย
ซสเอเวอรมตลต
สาขาการสาธารณสข
นพ.อลเฟรด ซอมเมอร
(Alfred Sommer)
สหรฐอเมรกา
พบวาเดกทขาดวตามนเอ ท�าให
ตาบอด และเปนสาเหตใหเกดการ
ตดเชอโดยเฉพาะโรคหดจนถงแกชวต
สาขาการสาธารณสข
ดร.กลเลอโม อารโรยาเว
(Guillermo Arroyave)
ประเทศกวเตมาลา
ผคดวธการปองกนการขาดวตามนเอ
ดวยการผสมวตามนเอในน�าตาลท
ประชาชนบรโภค
พ.ศ. ๒๕๔๑
สาขาการสาธารณสข
พญ.มารกาเรท ชาน
(Margaret Chan)
ประเทศแคนาดา
เปนผทใชวชาการปองกนและควบคม
โรคตดตออยางมประสทธภาพ ใน
การควบคมการระบาดของเชอไวรส
H5N1ในประเทศฮองกง
พ.ศ. ๒๕๓๙
สาขาการสาธารณสข
นพ.วนเซนต พ โดล
(Vincent P. Dole)
สหรฐอเมรกา
จากผลงานในการรกษาและฟ นฟ
ผตดยาเสพตดมอรฟนและเฮโรอนโดย
การใชอนพนธจากฝนทชอMethadone
สาขาการแพทย
กลมคณะรวมวจยสมนไพรชงเฮาซ
(China-Cooperative Research Group on
Qinghaosu and its Derivatives as Antimalarials)
สาธารณรฐประชาชนจน
ศกษาสารสกดชงเฮาซ จนสามารถพฒนาเปน
ยารกษาโรคมาลาเรย
พ.ศ. ๒๕๔๓
สาขาการสาธารณสข
เซอร รชารด ปโต
(Sir Richard Peto)
สหราชอาณาจกร
ผคดคนวธการทางสถตใหมทเรยกวา
การวเคราะหแบบเมตาจงใจใหแพทย
ทวโลกใชยาทามอกซเฟนรกษาผปวย
มะเรงเตานม
พ.ศ. ๒๕๔๖
๒๖
พ.ศ. ๒๕๕๘
สาขาการแพทย
นพ.มอรตน เอม มาวเวอร
(Morton M. Mower)
สหรฐอเมรกา
จากการรวมคดคนเครองกระตกหวใจ
อตโนมตชนดฝงในรางกาย ซงเปน
เทคโนโลยและอปกรณส�าคญในการ
ชวยเหลอผปวยทมภาวะหวใจหองลาง
เตนผดปรกตชนดวเอฟและวท
สาขาการสาธารณสข
เซอร ไมเคล กเดยน มารมอต
(Sir Michael Gideon Marmot)
สหราชอาณาจกร
ผมผลงานส�าคญดานการศกษาวจย
ทางระบาดวทยาอยางเปนระบบมา
นานกวา๓๕ป
พ.ศ. ๒๕๕๐
สาขาการแพทย
ดร.อกเซล อลลรช
(Axel Ullrich)
สหพนธสาธารณรฐเยอรมน
ผ บกเบกและพฒนาวธการรกษา
มะเรงและยาตานยนมะเรงเตานม
สาขาการสาธารณสข
นพ.เบซล สจวต เฮทเซล
(Basil Stuart Hetzel)
ประเทศออสเตรเลย
ผทท�าใหเกดความรความเขาใจถง
ผลของการขาดสารไอโอดนทมตอ
สขภาพของมนษย
สาขาการสาธารณสข
นพ.ซานดก รอท
(Sanduk Ruit)
ประเทศเนปาล
ผพฒนาวธการผาตดตอกระจกแบบ
ไมตองเยบ
พ.ศ. ๒๕๕๑
สาขาการแพทย
นพ.แซจโอ เอนรเก เฟเรยรา
(Sergio Henrique Ferreira)
ประเทศบราซล
จากการคนพบโปรตนเปปไทดจาก
พษงซงมฤทธลดความดนโลหต
น�าไปสการศกษาพฒนายาในกลม
ACEIและCOX-2inhibitors
สาขาการสาธารณสข
นพ.มชอาก ทากาฮาช
(Michiaki Takahashi)
ประเทศญปน
ผคดคนวารเซลลาวคซน น�าไปส
การใชวคซนปองกน และลดอตรา
การตายจากไขสกใส
พ.ศ. ๒๕๕๒
สาขาการแพทย
ดร.แอน มลส
(Anne Mills)
สหราชอาณาจกร
ผ น�าความร ด านเศรษฐศาสตร
สาธารณสข และการคลงสขภาพ
มาประยกตพฒนาระบบสขภาพ
สาขาการสาธารณสข
นพ.ววฒน โรจนพทยากร
(Wiwat Rojanapithayakorn)
ประเทศไทย
ผ รเรมโครงการสงเสรมการใช
ถงยางอนามย100%ชวยปองกน
การแพรกระจายของโรคเอดส
สาขาการสาธารณสข
มชย วระไวทยะ
(Mechai Viravaidya)
ประเทศไทย
ผ ร เ รมวธการสอสารและการ
รณรงคเผยแพรการใชถงยาง
อนามย
พ.ศ. ๒๕๕๓
สาขาการแพทย
นพ.นโคลส เจ ไวต
(Nicholas J. White)
สหราชอาณาจกร
คนพบวธรกษาโรคมาลาเรย โดย
มงเนนการใชยาสตรผสมอาเทมซนน
สาขาการแพทย
นพ.เควน มารช
(Kevin Marsh)
สหราชอาณาจกร
มบทบาทส�าคญในการศกษาดาน
ระบาดวทยาของโรคมาลาเรย อน
เปนพนฐานส�าคญของการพฒนา
วคซนในปจจบน
สาขาการสาธารณสข
นพ.อนนดา เอส ประสาด
(Ananda S. Prasad)
สหรฐอเมรกา
เปนบคคลแรกทคนพบความส�าคญ
ของธาตสงกะสตอการเจรญเตบโต
และพฒนาการของรางกาย
สาขาการสาธารณสข
นพ.เคนเนท เอช บราวน
(Kenneth H. Brown)
สหรฐอเมรกา
คนพบวาการใหธาตสงกะสเสรม
ในเดกสามารถปองกนการเสยชวต
จากโรคทองรวงและปอดบวม
พ.ศ. ๒๕๕๔
สาขาการแพทย
นพ.แอรอน ท. เบค
(Aaron T. Beck)
สหรฐอเมรกา
บคคลแรกทน�าความคดและพฤตกรรม
บ�าบด (Cognitive Behavioural
Therapy, CBT) มารกษาผปวยโรค
ซมเศรา
สาขาการแพทย
ดร.เดวด ท. วอง
(David T. Wong)
สหรฐอเมรกา
ผคนพบยาฟลออกซทน(Fluoxetine)
ยารกษาโรคซมเศราทมประสทธภาพสง
สาขาการสาธารณสข
ดร.รธ เอฟ. บชอป
(Ruth F. Bishop)
ออสเตรเลย
คนพบโรคทองรวงรนแรงเกดจาก
เชอไวรสโรตาและยงคนพบวาทารก
แรกเกดมภมคมกนตานเชอโรคนได
เปนอยางด
พ.ศ. ๒๕๕๕
สาขาการแพทย
เซอร ไมเคล เดวด รอวลนส
(Sir Michael David Rawlins)
สหราชอาณาจกร
ผน�าแนวคดและผปฏบตในการใช
หลกฐานทางวทยาศาสตรและขอมล
ทางการแพทยประเมนประสทธภาพ
และความคมคาของยา
สาขาการสาธารณสข
ดร.อเช เวโรนกา อะมาซโก
(Uche Veronica Amazigo)
ประเทศไนจเรย
จากการพฒนาชมชนกวา๕๐๐,๐๐๐
ชมชนใน ๑๙ ประเทศของทวป
แอฟรกา ใหมสวนรวมในการให
บรการทางการสาธารณสข
พ.ศ. ๒๕๕๖
สาขาการสาธารณสข
บารอน ปเตอร ปออต
(Baron Peter Piot)
ราชอาณาจกรเบลเยยม
จากการท�าใหประชาคมโลกตระหนก
วาโรคเอดสจะแพรกระจายและเปน
ภยรายแรงในอนาคต รณรงคการ
ปองกนและกดดนใหปรบลดราคา
ยาตานไวรส
สาขาการสาธารณสข
นพ.จม ยอง คม
(Jim Yong Kim)
สหรฐอเมรกา
จากการผลกดนใหผ ป วยเขาถง
ยาตานไวรสเอชไอวอยางถวนหนา
พ.ศ. ๒๕๕๗
สาขาการแพทย
ดร.อากระ เอนโด
(Akira Endo)
ประเทศญปน
บคคลแรกทคนพบยาลดไขมนทชอ
วาคอมแพคตน (compactin)มฤทธ
ยบยงเอนไซมเอชเอมจ–โคเอรดคเตส
(HMG-CoAreductase)
สาขาการสาธารณสข
นพ.โดนลด เอ. เฮนเดอรสน
(Donald A. Henderson)
สหรฐอเมรกา
ผน�าโครงการทท�าการกวาดลาง
โรคไขทรพษหรอฝดาษไดส�าเรจ
สาขาการสาธารณสข
นพ.ดลป มหาลานาบส
(Dilip Mahalanabis)
ประเทศอนเดย
ผน�าเครองดมเกลอแรมาใชรกษา
ผ ป วยทเกดโรคอจจาระรวงจาก
การระบาดของอหวาตกโรคในคาย
ผอพยพลภยทรฐเบงกอลตะวนตก
พ.ศ. ๒๕๕๓
สาขาการสาธารณสข
นพ.โรเบรท อ แบลค
(Robert E. Black)
สหรฐอเมรกา
ผ บกเบกการเสรมธาตสงกะสใน
โภชนาการเพอลดการเจบปวยและ
การเสยชวตของเดก
พ.ศ. ๒๕๔๙
สาขาการสาธารณสข
นพ.เดวด อาร นาลน
(David R. Nalin)
สหรฐอเมรกา
ผ คนพบประโยชนของเครองดม
เกลอแรในการใชรกษา“ภาวะขาดน�า”
ในผปวยโรคอจจาระรวง
สาขาการสาธารณสข
นพ.รชารด เอ แคช
(Richard A. Cash)
สหรฐอเมรกา
รวมงานวจยเกยวกบเกลอแรทใชรกษา
“ภาวะขาดน�า”ในผปวยโรคอจจาระรวง
พ.ศ. ๒๕๕๑
สาขาการสาธารณสข
นพ.หย หยงซน
(Yu Yongxin)
สาธารณรฐประชาชนจน
ผพฒนาวคซนไขสมองอกเสบสาย
พนธSA14-14-2ชวยเหลอผปวยให
รอดพนจากการเสยชวตหรอพการได
พ.ศ. ๒๕๕๖
สาขาการแพทย
นพ.เดวด ด. โฮ
(David D. Ho)
ประเทศสหรฐอเมรกา
บคคลแรกทผลกดนใหใชยาตาน
ไวรสเอชไอวชนดผสมหลายตว
ในการรกษาผไดรบเชอเอชไอว
สาขาการแพทย
นพ.แอนโทน ฟอซ
(Anthony Fauci)
ประเทศสหรฐอเมรกา
มผลงานวจยทโดดเดนในการเขาใจ
กลไกการตดเชอไวรสเอชไอว
๒๗
ชน 2 ตกมหดลบำาเพญ โรงพยาบาลศรราช เลขท 2 ถนนวงหลง แขวงศรราช เขตบางกอกนอย กรงเทพมหานคร 10700
โทรศพท (662) 418-2568, 418-0220, 419-8615 โทรสาร (662) 412-9717
มลนธรางวลสมเดจเจาฟามหดล ในพระบรมราชปถมภ