suriname national development plan 2012-2016

8/17/2019 Suriname National Development Plan 2012-2016

1/284


2/284


3/284


4/284


5/284


6/284


7/284

ONTWIKKELINGSPLAN 2012 2016Suriname in Transformatie

EERSTE DRUK


8/284

Bij deze wordt het Ontwikkelingsplan 2012 - 2016Suriname in Transformatie openbaar gemaaktdoor middel van druk

Uitgever: Regering van de Republiek SurinameParamaribo SurinameFebruari 2012

Vormgeving: Fabian Ristie

Druk: N.V. Drukkerij Leo Victor

Eerste druk


9/284

ONTWIKKELINGSPLAN 2012 2016Suriname in Transformatie


10/284


11/284


12/284

3. ONDERWIJS, WETENSCHAP EN CULTUUR3.1 INLEIDING3.2 ONDERWIJS3.3 WETENSCHAP EN TECHNOLOGIE3.4 CULTUUR

4. WELZIJN

4.1 INLEIDING4.2 JEUGD4.2.1 Inleiding4.2.2 Uitgangspunten4.2.3 Uitdagingen4.2.4 Beleid 4.2.5 Bijzondere aandachtspunten

4.3 SOCIAAL ZEKERHEIDSSTELSEL4.4 ARBEID4.5 SPORT4.6 ZORGGEBIEDEN

4.6.1 Kansen voor de kansarmen4.6.2 Mensen met een beperking4.6.3 Ouderenzorg4.6.4 Armoedebestrijding4.6.5 Leefbaarheid

4.7 GEZONDHEIDSZORG EN GEZONDHEIDSBESCHERMING4.8 GEZIN

5. VEILIGHEID EN INTERNATIONAAL BELEID5.1 INLEIDING5.2 INTERNE VEILIGHEID 5.3 EXTERNE VEILIGHEID

5.3.1 Internationale samenwerking5.3.2 Nationaal defensiebeleid in relatie tot nationale veiligheid en ontwikkeling5.3.3 Drugsbestrijding en grensoverschrijdende criminaliteit 5.3.4 Het nationaal leger en de kustwacht 5.3.5 Militaire dienstplicht

5.4 ONTWIKKELINGSDIPLOMATIE5.4.1 Grens- en buurlandenpolitiek 5.4.2 Bilaterale betrekkingen5.4.3 Multilaterale betrekkingen

5.5 IMMIGRATIEBELEID5.6 REGIONALE SAMENWERKING5.7 INTERNATIONALE SAMENWERKING

6. RUIMTELIJKE ORDENING EN MILIEU6.1 INLEIDING6.2 S TREEK - EN BESTEMMINGSPLANNEN6.3 MILIEU

6.3.1 Afvalbeheer 6.3.2 Chemicaliënbeheer

6.3.3 Hernieuwbare energie6.3.4 Bescherming atmosfeer 6.3.5 Duurzaam waterbeheer 6.3.6 Natuurbeheer 6.3.7 Duurzaam Landbeheer 6.3.8 Cross-cutting issues

6.4 DUURZAAM BOSBEHEER

8787879494

99

99999999

100100101101102103107107 108110111112114118

123123123125125126127 127 127 128129131134134136137

141141142143144144

145145145146148148150


13/284

DEEL III: KERNTHEMA’SIII.1 INFRASTRUCTUUR

III.2 ENERGIEIII.2.1 UITBREIDEN VAN OPWEKCAPACITEITIII.2.2 REGULERING ENERGIESECTORIII.2.3 ALTERNATIEVE (HERNIEUWBARE) ENERGIEBRONNEN

III.3 DRINKWATER

III.4 HUISVESTING

III.5 MIJNBOUWIII.5.1 GOUD EN ORDENING GOUDSECTORIII.5.2 AARDOLIEIII.5.3 DE BAUXIETSECTORIII.5.4 PRODUCTIE EN EXPORT VAN WATERIII.5.5 NATUURSTEENIII.5.6 INDUSTRIËLE VERWERKING VAN BOUWMATERIALEN

III.6 AGRARISCHE SECTORIII.6.1 LANDBOUWSECTOR

III.6.1.1 PalmolieIII.6.1.2 Rijst III.6.1.3 Groente en fruit III.6.1.4 Sierteelt

III.6.2 VEETEELTIII.6.2 VISSERIJ EN AQUACULTUUR

III.7 TOERISME

III.8 GRONDENRECHTEN EN BOEDELVRAAGSTUK

III.8.1 HET GRONDENRECHTENVRAAGSTUK III.8.2 BOEDELPROBLEMATIEK EN ONBEHEERDE EN KENNELIJK VERLATEN GRONDEN

III.9 NATIEORIËNTATIE

III.10 NATIONALE RAAD VOOR WETENSCHAP EN TECHNOLOGIE

III.11 NATIONAAL INSTITUUT VOOR GESCHIEDENIS EN CULTUUR

III.12 KINDER EN JEUGDBELEID

III.13 ONDERWIJS EN OPLEIDING

III.14 INFORMATIE EN COMMUNICATIE TECHNOLOGIEIN OVERHEIDSBELEID

III.15 GENDER

DEEL IV: FINANCIEEL KADER EN INVESTERINGSKADER

155157

161162166166

169

171

175175177178179179180

183184184185185186186189

193

197

197198

201

205

207

209

215

219

223

225


14/284


15/284


16/284


17/284


18/284

Samenvatting

XVIII Ontwikkelingsplan 2012 - 2016


19/284


20/284

De mijnbouwsector en aanverwante bedrijvendragen in zeer grote mate bij aan de economievan ons land, onder andere, door het genererenvan deviezen en creëren van werkgelegenheid.Een goed beheer van deze sector vereist een ge-degen beleid. Daarbij is het van belang dat de

huidige situatie van de genoemde sector en depotenties daarvan in kaart worden gebracht.

Behalve met behulp van de beleidsinstrumentenwordt er ook per delfstof ingegaan op de belang-rijkste strategieën ter ontwikkeling van de sector.Hierbij moet worden benadrukt, dat het zich con-centreren op uitsluitend mijnbouw - de niet-her-nieuw-bare sectoren –, enorme risico’s met zichmeebrengt als gevolg van mogelijke plotselingeprijsdalingen, dus verminderde inkomsten, enhet kunnen opraken van deze hulpbronnen.

Het is de regering ernst revenuen vanuit de mijn-bouwsector, zeker nu de verdiensten hoog zijn,te kanaliseren naar de hernieuwbare sectoren,die duurzame ontwikkeling kunnen garanderen.Diversicatie van onze economie staat hoog opde agenda van de Regering. Bij het diversiërenmoet onder andere gedacht worden aan de agra-rische sector, het toerisme en de industrie. Voorts

zal met de extra revenuen een stabilisatiefonds inhet leven worden geroepen als belangrijk instru-ment voor het nancieren van het onderwijs, degezondheidszorg en andere aspecten verbandhoudende met het welzijn van de Surinamer.

*" het reorganiseren van ons onderwijssysteem waarbij als uitdagingaangemerkt kan worden het dichten van de steeds groter wordendekloof tussen het onderwijsaanbod en de behoeften van onze arbeids-markt. De aspecten die hierbij onverdeelde aandacht verdienen, zijn:$" versterking van het ministerie van Onderwijs en Volksontwikkeling;%" professionalisering van leerkrachten;+" continue bewaking van de kwaliteit van ons onderwijs;," verbetering van de weten regelgeving in ons onderwijs;-" formulering van een wetenschapsbeleid en een technologiebeleid;

." het identiceren en overzichtelijk in kaart brengen van alle bestaandevormen van cultuuruitingen waarbij er geen sprake is van een engeopvatting van cultuur als zijnde kunstuitingen sec, maar van een bre-

de oriëntatie met onder meer elementen als cultureel erfgoed, de me-dia, letteren en bibliotheken als zijnde zeer belangrijke ingrediënten;

Samenvatting

XX Ontwikkelingsplan 2012 - 2016


21/284


22/284

!(" het door middel van een verantwoord beleid de beschikbare ruimtezodanig ordenen, dat de ontwikkelingsdoelen bereikt worden. Cruci-aal bij onder andere het formuleren van streek- en bestemmingsplan-nen en andere ruimtelijke ordeningsaspecten is het milieuvraagstuk.Er zal een verantwoord milieubeleid worden uitgevoerd. Hierbij zal re-kening gehouden worden met alle risico’s die zich kunnen voordoen

vanwege onder andere klimaatsveranderingen alsook risico’s die tengevolge van het oneigenlijke gebruikmaken van de grond en de natuurkunnen ontstaan. De aspecten die bijzondere aandacht krijgen, zijn:$" afvalbeheer;%" chemicaliënbeheer;+" hernieuwbare energie;," atmosfeerbescherming;-" duurzaam water-, natuur-, landen bosbeheer;

!)" het leefbaarder maken van de maatschappij in ruime zin waarbij eronder meer plaats is ingeruimd voor de zorg voor landgenoten meteen beperking, de zorg voor ouderen, de bestrijding van armoede metals follow-up het zorg dragen voor een duurzaam bestaan en de zorgvoor de kansarmen. De speciale zorg zal zich uitstrekken van onder-wijs en gezondheidszorg tot alle overige relevante zorggebieden.

Kernthema’sVoor de nanciering van het in het Ontwikkelingsplan besproken trans-formatieproces moeten onze mogelijkheden ten volle benut worden. Ver-groting van onze verdiencapaciteit door middel van het identi ceren vanontwikkelingsgebieden en het ontwikkelen van de geïdenti ceerde ont-wikkelingsgebieden, heeft zowel bij de voorbereiding als bij het redige-ren van dit ontwikkelingsplan ruimschoots aandacht gehad. Er zijn vijftienkernthema’s geïdenti ceerd in dit Ontwikkelingsplan.

Economie en InvesteringElk plan staat en valt met de betaalbaarheid ervan. In economisch opzichtis een uiteenzetting gegeven van de uitgangspunten van de Regeringen de principes die de Regering hanteert om een economisch klimaat tescheppen met als doel ontwikkelingsgericht denken en handelen te be-

vorderen. De regering houdt vast aan:!" sociale duurzaamheid: werkgelegenheid, inkomenskansen, levensom-

standigheden,&" economische duurzaamheid: diversicatie, continuïteit, behoud van

natuurlijke hulpbronnen en'" bescherming en behoud van het natuurlijke milieu en heeft de hierna

volgende uitdagingen als doorslaggevend aangemerkt:$" de mobilisatie van externe nanciering (DFI en leningen), in het bij-

zonder voor de duurzame productie (agrarisch, industrie, toerisme);%" het genereren van structurele overheidsbesparingen (overschot lo-

pende rekening staats nanciën);+" het vergroten van de nationale private besparingen, inclusief het

terugvloeien van de naar het buitenland weggelekte nationale pri-

Samenvatting

XXII Ontwikkelingsplan 2012 - 2016


23/284


24/284

Er is aandacht besteed aan de bedragen die in de verschillende sectorenen vanuit de verschillende instanties in de economie besteed moeten wor-den teneinde een bepaald resultaat te kunnen boeken.

Samenvattend kan worden aangegeven dat met een investering van SRD.23.082 miljoen (U$ 6.890 miljoen) in de komende vijf jaren een economi-

sche groei van SRD. 12.757 miljoen (U$ 3.808 miljoen) in 2012 naar circaSRD. 17.072 miljoen (U$ 5.096 miljoen) in 2016 bij een koers van SRD : USD= 3.35 : 1 kan worden gerealiseerd.

Samenvatting


25/284


26/284

Inleiding


27/284

Ontwikkelingsplan 2012 - 201627

InleidingDit Ontwikkelingsplan geeft het kader aan voor een te realiseren opera-tioneel beleid, waarbij als uitgangspunt wordt gehanteerd dat het beleidvoor de komende periode geënt moet zijn op de politiek-economische en

maatschappelijke realiteit van Suriname.In dit plan is bijzondere aandacht besteed aan de volgende nancieel-eco-nomische hoofddoelstellingen:

het bereiken van reële en fundamentele stabiliteit op de betalingsba-lans en de overheidsbegroting;een reële en structurele groei van het bruto binnenlandsproduct enhet per capita inkomen.

Verder zal de commerciële inzet van de natuurlijke hulpbronnen een be-langrijke voorwaarde zijn voor de nationale ontwikkeling.

Voor wat betreft de inzet van onze natuurlijke hulpbronnen zal de focusgericht zijn op drie nationale issues, die de potentie hebben om:

ontwikkelingsmogelijkheden te garanderen;werkgelegenheid in ruime zin te verschaff en;structurele deviezenverdieners te zijn.

Tot de hoekstenen van het nationaal ontwikkelingsbeleid welke gebaseerdzijn op een gediversieerde economie, behoren:!" de landbouw, veeteelt, visserij en bosbouw als basis voor welvaart en

welzijn en&" de mijnbouw, en wel de sub-sectoren bauxiet, aardolie en goud, als de

grote en snelle verdieners ter verdere nanciering van voornamelijk deprimaire en de sociale sectoren.

Hiernaast dienen de opkomende potenties voor onze dienstensector in demoderne wereld, onder andere het bankwezen, het toerisme, het lucht-verkeer en de telecommunicatie, nauwgezet gevolgd en gestimuleerd teworden.

Het spreekt haast voor zich dat met deze nationale aanpak wij gezamenlijksuccessen zullen kunnen blijven boeken ten behoeve van niet alleen onzehuidige generatie, doch ook voor de vele generaties na ons.

Verder gaat dit plan ervan uit dat de staatszorg één en ondeelbaar isen om redenen van doelmatigheid is onderverdeeld in hoofdbeleids-gebieden.

Een bijzonderheid in deze inleiding is, dat het gendervraagstuk dat inhet Ontwikkelingsplan is neergelegd als hoofdbeleidsgebied een over-stijgend karakter heeft en dus door alle hoofdbeleidsgebieden heeneen leidende rol vervult. Het is hierom dat het is ondergebracht bij dekernthema’s.


28/284

Deel I: Algemeen

28 Ontwikkelingsplan 2012 - 2016

Met het ten uitvoer brengen van dit Ontwikkelingsplan zal uiteindelijk eenzelfstandige, nationale samenleving - opgebouwd uit eigen nationale rijk-dommen - tot stand worden gebracht, waardoor de politiek-staatkundigeonafhankelijkheid met een stabiele en bloeiende economische basis, ge-stadig verduurzaamd zal worden. Verder zullen de mogelijkheden wordenaangegeven die ons in staat stellen om het prijskaartje van de oplossingen

van de problemen te presenteren. Hiertoe zijn in dit Ontwikkelingsplan al-ternatieven aangegeven.

Het is belangrijk om na diepgaande beraadslagingen met elkaar na te gaanwat ons te doen staat. De meest belangrijke aandacht vragende factoren dieeen voorwaarde zijn voor het succesvol operationaliseren van het plan, zijn:

!" de uitvoeringscapaciteit van de Overheid en het ter beschikking zijndeambtenarenap-paraat met haar sleutelposities;

&" het kwalitatief, daadkrachtig en besluitvaardig leidinggeven aan het

beleids- en bestuursproces waarbij vóór alles bijzondere aandachtdient te worden besteed aan de criteria die moeten gelden bij de rekru-tering van kaders voor de bezetting van de respectieve posities binnende politieke en ambtelijke leiding bij de Overheid.

Een belangrijke voorwaarde voor het optimaal kunnen uitvoeren vandit plan is het volgende. Er moet op worden gewezen dat in vele geval-len, waar het vaak zeer wenselijk en zelfs vereist is, er nauwelijks of zelfsgeen gebruik gemaakt is van statistieken die de ruimte bieden voor hetvaststellen van duidelijke targets die bereikt moeten worden in de jarendie voor ons liggen. De reden die hieraan ten grondslag ligt, is het vaakniet beschikbaar zijn van de noodzakelijke statistieken. Er zal door deRegering op korte termijn een Commissie worden ingesteld om haarte adviseren op welke wijze instituten belast met onderzoek en data-verzameling, zoals de Stichting Planbureau Suriname, het AlgemeenBureau voor de Statistiek, de Universiteit met haar onderzoeksfunctie,zodanig versterkt worden, dat deze instituten hun positie kunnen ver-beteren door onder andere verruiming van de mogelijkheden om goedbetaalde deskundigen van alle nodige beleids- en wetenschappelijkerichtingen aan te trekken. De deskundigen in ons land zullen dan kun-nen beschikken over meetbare indicatoren teneinde nauwkeuriger te

kunnen plannen. Bovendien zal nagegaan worden hoe deze institutenrelatief verzelfstandigd kunnen worden om ook alle geledingen en sec-toren van de samenleving te kunnen voorzien van de meest uiteenlo-pende data waar behoefte aan is. Tevens zal het nationaal planorgaan(Stichting Planbureau Suriname) versterkt worden op het vlak van syste-matische kwanti cering van sociaal-culturele en educatieve parametersen data, de zogenoemde sociale indicatoren, en op het vlak van opma-ken van het jaarlijkse sociale budget voor een beeld te krijgen van deintegrale ontwikkeling.

Inleiding


29/284


30/284


31/284


32/284

Deel I: Algemeen



33/284


34/284

Deel I: Algemeen



35/284


36/284

Deel I: Algemeen


over elkaars culturen, religiën en talen; de doorbraak voorts van omzet-ting van de positie van geleiden en afhankelijken naar de positie van lei-ders van onze eigen toekomst in zelfstandigheid, dient maatschappelijkbreed aangepakt te worden via communicatie, vorming en inzet van eigenkader. In dit geheel zullen nationaal gerealiseerde voorbeeldprojecten envoorbeeldmodellen (role models) op elk vlak van versterking van nationale

identiteit en waardigheid een bijzondere positie innemen.Het hebben van een pers, die in vrijheid en objectiviteit bijdraagt aan dealgehele ontwikkeling door middel van het gebruik van haar communica-tiekracht naar de samenleving toe; een pers die als kritische en educatievebegeleider van de samenleving wordt aangemerkt als een noodzakelijkevoorwaarde voor ordening van onze samenleving.

OriëntatiesEen steeds groeiend besef bij de bevolking van een innige en eeuwigeverbondenheid met de Surinaamse natie en haar territoir, zal voortdurend

levendig gehouden en gestimuleerd worden.Hier gaat het om de natie-oriëntatie, die van vitaal belang is bij de schep-ping van een eigen nationale samenleving, die primair gericht is op de be-hartiging van haar eigen belangen en op die van haar burgers.

Er zal een dwingende oriëntatie moeten worden gecultiveerd bij ons volkter bescherming van het milieu en tot behoud van de biodiversiteit, metbenutting hierbij van alle mogelijkheden tot duurzame economische groeien ontwikkeling.

Het aanschouwen, beleven en behandelen van ieder mens als gelijkwaar-dig aan de andere mens, ongeacht ras, kleur, godsdienst, sekse, afkomst,sociale klasse, beroep, opleiding, inkomen of politieke gezindheid, is vanwezenlijk belang in onze nationale oriëntatie. Onze levensbeschouwing isdat iedereen zijn/haar leven lang, gelijke kansen moet krijgen tot ontwik-keling en dat in deze gelijkheid van kansen nooit onderscheid mag wor-den gemaakt.

Wij staan voor gendergelijkwaardigheid. Gelijke kansen voor mannen envrouwen in alle sectoren van de samenleving. De Mensenrechten, de Rechtenvan het Kind, de Rechten van de Vrouw, het Biodiversiteits-verdrag, etc. zullennageleefd worden. Senioren zullen een waardig leven hebben, de armen ende sociaal zwakken zullen mogen rekenen op ondersteuning en solidariteit.

De jongeren als grootste maatschappelijke eenheid, maar ook als de groepwaaruit de leiders voor elk niveau en voor elke sector van de samenlevingzullen moeten voortkomen, zullen met nadruk alle gelegenheid krijgenkennis te verwerven, zich te ontplooien en zich te proleren. Dit alles vormteen integraal deel van onze maatschappelijke oriëntatie.

Onze leidraad is het scheppen van een rechtvaardige samenleving, metminimaal een redelijk bestaan voor iedereen, tot uitdrukking komend ineen rechtvaardige verdeling van inkomen, bezit, rijkdom en weelde. In dit


37/284


38/284

Deel I: Algemeen


tief te bewegen. Het onderwijs dient dus erop gericht te zijn, mensen af televeren met kwaliteiten en bekwaamheden, die vereist zijn ter voorzieningin de behoeften van de arbeidsmarkt in het algemeen en ter ondersteu-ning van de nagestreefde eigen ontwikkeling.Wetenschapsbeoefening, wetenschappelijk onderzoek en technologie,zullen een bijzondere plaats innemen in het onderwijsgebeuren, zo ook

de Information and Communication Technology (ICT), waar de modernesamenleving zich steeds meer op gaat baseren.

Gelijkwaardige spreiding van ontwikkeling over het gehele land, alsmederechtvaardige verdeling van inkomen en kapitaal, zodat de levensstan-daard voor iedereen verhoogd wordt en de kwaliteit van het bestaan vaniedereen wordt verbeterd.

Bewegen, Lichamelijke Opvoeding en Sport zullen door de Regering wijd-verbreid over het gehele land ter hand genomen worden om essentieel bij

te dragen aan de duurzame gezondheid van ons volk. Zowel in schoolver-band als in buitenschoolsverband zullen gymnastiek en sport intensief be-vorderd worden. Hierbij zal het particulier initiatief volop betrokken worden.

InstrumentenWet- en regelgeving vormen de grondslag voor de uitvoering van het Ont-wikkelingsplan. In deze is het van belang onder meer te refereren aan deevaluatie van de functionaliteit van de Investeringswet. Integraal hiermeezal met prioriteit gewerkt worden aan het aantrekkelijker en concurrerendmaken van het investeren in Suriname. In dit verband zal er ook een Ont-werp-Wet Huisvestingplan aan De Nationale Assemblee ter aanname wor-den aangeboden.

De Surinaamse economie zal primair gericht zijn op de verhoging van deproductie en voornamelijk op de bevordering van de export.

De Surinaamse economie zal “op twee benen lopen”: op de niet-duurzamesectoren en op de duurzame sectoren. De niet-duurzame sectoren, zoalsbauxiet, goud, olie zijn enerzijds bodemuitputtend en zijn anderzijds desnelle en grote verdieners. Deze sectoren, die vallen onder de niet-her-nieuwbare hulpbronnen, zullen het kapitaal moeten leveren voor de ont-wikkeling van de duurzame sectoren: de agrarische sector, de bosbouw-sector, de dienstensector, het toerisme, de sociale, educatieve, medischeen culturele sector.

Het nationaal ondernemen, alswel het nationaal ondernemerschap, zal pri-mair gefaciliteerd en versterkt worden.

Sinds 1977 is de Surinaamse delfstoff enkaart niet meer geactualiseerd. Erzal gewerkt worden aan de actualisering hiervan, zodat alle ertsvoorko-mens, met hun locaties en met hun mogelijke reserves, overzichtelijk in

kaart kunnen worden gebracht. Hierdoor kunnen nationale en buitenland-se maatschappijen met actuele informatie en inzichten, zich aangetrokkenvoelen tot nader onderzoek en tot investeren.


39/284


40/284

Deel I: Algemeen


economische basis en op de verruiming van economische activiteiten terverhoging van het BBP, waardoor toename van de belastingontvangstenprimair zal komen uit een verruimde economie.Aan Decentralisatie van Bestuur zal de nodige aandacht worden besteed.Iedereen zal kunnen participeren in de ontwikkeling en op democratischewijze invloed en controle kunnen uitoefenen op het bestuur en beleid van

het land en daarmee op inhoud en vormgeving van zijn eigen bestaan.

Het Buitenlandsbeleid zal gericht zijn op de realisatie van de gestelde ont-wikkelingsdoelen. De nadruk zal hierbij vallen op de Ontwikkelingdiploma-tie en op de Presidentiële diplomatie. Bij deze laatste gaat het om het aan-boren van bronnen – regionaal en internationaal – door middel van gerichtepersoonlijke acties van de President . Deze acties gaan meestal gepaard metintensieve, fysieke betrokkenheid van de private sector. Dit geldt met namebij bezoeken van de President aan het buitenland om de poorten te openenvoor het bedrijfsleven met inzet van de hoge politiek-diplomatieke positie

van de President. Hierdoor kunnen niet alleen traditionele, maar meer nogniet-traditionele nancieringsbronnen worden aangeboord en ingescha-keld voor de economische ontwikkeling van Suriname.

De Ontwikkelingdiplomatie en de Presidentiële diplomatie zijn dus beidegericht op het aangaan van strategische allianties met buitenlandse mo-gendheden en hun respectieve private sectoren in bilateraal verband enin multilateraal verband ter nanciering van het Ontwikkelingsplan. Ookmet het buitenlandse particulier bedrijfsleven, waaronder multinationals,zal contact gelegd worden voor voldoende aantrekking van direct foreigninvestments.

Goed en transparant bestuur met democratische controle hierbij, zijn on-misbaar bij democratische ontwikkeling en bij het motiveren en betrekkenvan de bevolking bij deze ontwikkeling.

Een onafhankelijke rechtspleging, die zich onderscheidt in objectiviteit,onpartijdigheid en eerlijkheid, waarbij Vrouwe Justitia werkelijk blind is enwaarbij iedereen met dezelfde maat gemeten wordt, staat hoog op de Su-rinaamse agenda.

SturingsteamHet Ontwikkelingsplan 2012 – 2016 zal in zijn uitvoering strak gevolgdmoeten worden, opdat een maximale realisatie hieruit voortkomt. Er zaleen Sturingsteam in deze aangewezen worden ter ondersteuning van deuitvoeringsinstanties en voor het stimuleren van de uitvoering van dit Ont-wikkelingsplan.


41/284


42/284


43/284


44/284


45/284


46/284

Deel II: Hoofdbeleidsgebieden


Hieruit moet de staatszorg worden geformuleerd, die in tijdsperioden kan wor-den onderverdeeld en voor die perioden kan de staatstaak worden bepaald.

Alles vereist een dynamisch en dus niet statisch ambtelijk apparaat meteen dusdanige exibiliteit die het mogelijk maakt om in te spelen op deveranderende e ff ecten op ons land van de bewegingen op verschillend

terrein in de wereld. Wat hierbij voldoende onder ogen moet worden ge-zien, is de verwevenheid tussen een adequaat functionerend ambtelijk ap-paraat en het daaraan gekoppelde beloningssysteem.

Wat staat ons nu te doen in Suriname?

De weg die moet worden afgelegd, is die naar rationalisatie van het amb-tenarenapparaat.

Voor welke keuze staan wij? De keuze kan gemaakt worden uit één van devolgende opties:

!" het voorlopig handhaven van het bestaande apparaat met een tijde-lijke functionele aanpassing;

&" het vormen van een overgangsapparaat (dit is een mengvorm) en'" het opzetten van een nieuw dan wel andersoortig apparaat.Het vormen van een overgangsapparaat en het opzetten van een nieuw,dan wel andersoortig apparaat, is gezien de ingrijpende veranderingendie teweeggebracht moeten worden, op dit moment niet haalbaar. In dezebeleidsperiode zal een keuze worden gemaakt voor het huidige systeemmet functionele aanpassingen. Aan dit besluit ligt ook ten grondslag datwij eerder niet helemaal in staat geweest zijn structuren en systemen zo-

danig te implementeren, dat aan dit systeem objectief een goede kans vanslagen te bieden was. Van belang is het besef dat het proces binnen hetoverheidsapparaat dynamisch is en derhalve, mede op basis van verande-ringen binnen de maatschappij en wijzigingen van inzichten, continu aanaanpassingen onderhevig is.

Wat noodzakelijk is voor omvorming van het apparaat, is een duidelijkedoelformulering voor de bestaande ministeries en hun diensten, evenalsvoor districtscommissariaten, ambassades en consulaten. Ook dient dezeformulering gemaakt te worden voor de kabinetten van de President en deVice-President, alsmede voor de administraties van De Nationale Assem-blee, de Rechterlijke macht en andere relevante eenheden c.q. instituties.Nadat dit is geschied - en het behoeft helemaal niet veel tijd in beslag tenemen - worden essentiële functies per Ministerie of per andere eenheidgeïnventariseerd. Het aangeven van deze functies is eenvoudig, omdat hetfuncties zijn die voor zowel de politieke leiding als de ambtelijke leiding,kortom, de leiding over het algemeen, heel gemakkelijk te identicerenzijn. Immers, men staat voor de voortgang frequent, zo niet dagelijks, metdie functies in verbinding. Met al deze functies moet een ‘kaderfunctie-zuil’ per Ministerie of eenheid worden gevormd. Wanneer het ministeriesbetreft, kunnen dan intensief (dagelijks) door de politieke en ambtelijke

leiding het beleid en de uitvoering besproken en de e ff ecten gemetenworden. Een tweerichtingsverkeer tussen leiding en zuildelen is een drin-gende voorwaarde.


47/284


48/284



Aan deze regionale overheden worden de regeling en het bestuur van huneigen huishouding overgelaten.

De huidige verschijningsvorm van het binnenlands bestuur in SurinameBekijken we de stand van de decentralisatie in Suriname analytisch entoetsen wij die aan de grondwettelijke voorwaarden, dan is het belangrijk

het volgende onder ogen te zien.Decentralisatie is een overgangsfase van een centraal bestel en is te classi-ceren naar minstens vier categorieën aan de hand van de positie van on-der meer het beheer over geldmiddelen, het personeel, de bijdrage aan deontwikkeling en verantwoordelijkheid van de uitvoerende diensten. Dezevier categorieën zijn:3" een volledig ontwikkeld lokaal bestuurssysteem, dat de algehele be-

schikking heeft over de technische diensten;4" een partnership systeem, waarbij enkele directe diensten door de cen-

trale overheid worden uitgevoerd en andere door plaatselijke instanties;5" een tweeledig systeem, waarbij enkele ministeries direct technische

diensten beheren en plaatselijke organen wettelijke autonomie bezit-ten om plaatselijke diensten te vervullen en om plaatselijke ontwikke-ling te bevorderen;

6" een geïntegreerd besturingssysteem, directe hiërarchische uitvoeringvan het overheidsbeleid; de eventuele plaatselijke organen hebbenweinig controle over de activiteiten van de overheid.

Nagegaan moet worden in welke categorie elk van de tien districten moetworden gerangschikt, alvorens tot daadwerkelijke decentralisatie kan wor-den overgegaan. Zaken, die pleiten voor een verantwoorde en zorgvuldigedoch versnelde afronding van het decentralisatieproces in Suriname, enwel in de huidige regeringsperiode, zijn:!" behoefte aan een eigen begroting, eigen verantwoordelijkheid voor de

Districtsraad en meer armslag;&" zich verantwoord losmaken van politieke afhankelijkheid van Para-

maribo;'" het daadwerkelijk doen functioneren van zelfstandige gemeenschap-

pen door de Districtsraad, gericht op de zelfstandige belangenbeharti-ging van het gebied;

(" betere kennis van zaken over de plaatselijke toestand gericht op:het lokaal bestuur van waaruit gerekruteerd kan worden;de districtsbevolking, die steeds meer druk en invloed kan uitoefe-nen op beslissingen van de centrale overheid;het beter kunnen voorzien in de wijze waarop zaken, de opbouwvan het district betreff ende, zich voltrekken;het zelfstandig handelen bij individuele gevallen en routinewerk-zaamheden, waar nu nog Paramaribo voor ingeschakeld wordt;de toegenomen betekenis van de districten, gezien de beschikbarebesteding van steeds meer fondsen voor de ontwikkeling van hetdistrict en het bevorderen van het initiatief door eigen mensen;de verwachting dat politieke scheidslijnen zullen wegvallen dooroverkoepeling van politiek en sociaalgekleurde groepen in dedistrictsraden.


49/284


50/284



is, maar wel in feitelijke zin een positieve ontwikkeling doormaakt.

Het nader ingaan op het participatievraagstuk is noodzakelijk, omdat par-ticipatie, vooral de wijze waarop deze dient te geschieden, een permanentelement is van een waarachtige democratie. Bij deze participatieve demo-cratie is de inspraak (consultatie van een bevolking) één der belangrijkste

aspecten. Een niet minder belangrijk aspect is de publiekgerichtheid vande overheid en in bijzondere mate van de bestuursdienst.

De NGO’s zullen een belangrijke rol gaan vervullen binnen de participa-tieve democratie. De Regering zal er op toezien dat er voldoende beleids-aandacht zal worden besteed aan deze organisaties en hun respectievevertegenwoordigingen.

Belangrijke aspecten van de participatieve democratie welke in deze plan-periode bijzondere beleidsaandacht zullen krijgen, zijn:

inspraak,publiekgerichtheid van de bestuursdienst,consultatie eninformatie naar en communicatie met de bevolking.

Inspraak is een georganiseerd proces waarin burgers en/of organisatiesdoor een bestuurssysteem, waarvan zij zelf in directe zin geen deel uitma-ken, in de gelegenheid worden gesteld hun opvattingen over het te voe-ren overheidsbeleid in het kader van het desbetre ff ende beleidsproces aande orde te stellen. Dit gebeurt in een proces van informatie-uitwisselingmet hen die in het organiserende bestuurssysteem voor de beleidsvoorbe-reiding verantwoordelijk zijn.

Bekijken we het bestuur in Suriname en voornamelijk het ambtenaren-apparaat met betrekking tot zijn servicefunctie, dan mag voorzichtig ge-steld worden dat mede door de organisatie van dit apparaat, er te weinigopeningen voor de burger zijn, omdat daar waar die burger de overheiddringend en acuut nodig heeft, deze burger geconfronteerd wordt meteen drempel. Het bestuur is namelijk voor de burger en niet andersom.Het overheidsapparaat dient derhalve binnen deze planperiode publiek-gericht gemaakt te worden.

In deze planperiode zullen de inspraak en de publiekgerichtheid van hetoverheidsapparaat bijzondere beleidsaandacht krijgen.

1.2.3 Openbaar bestuurDe overheid is het geheel van bestuurders en bestuurlijke colleges instaatsverband en het daarbij behorende ambtelijke apparaat.

Onder het systeem van het openbaar bestuur wordt verstaan het geheel

van opvattingen, gedragingen en posities voor zover die tot doel hebbenhet overheidsbeleid voor te bereiden, te bepalen, uit te voeren, te evalue-ren en bij te sturen.


51/284


52/284



en wantrouwen. Is die mentaliteit er wel en slaagt men erin dat ook in depraktijk duidelijk te laten blijken, dan is het resultaat: aanvaarding van envertrouwen in het bestuur. Het fundament is dus de openheid, de tastbarevorm daarvan is openbaarheid.

Uitgaande hiervan zal de Regering in de komende jaren het proces in gang

zetten om te geraken tot grotere openheid, tot eerdere openbaarheid, totrationele inspraak en tot betere voorlichting en communicatie. Kortom, totbesturen in openheid. De vereiste wetgeving zal eveneens in deze regeer-periode worden gerealiseerd.

1.2.4 Communicatie en InformatieSnelle technologische ontwikkelingen op het vlak van Informatie en Com-municatie Technologie (ICT) en transport, hebben een nieuw tijdperk inge-luid, waarbij oude concepties van plaats en tijd geheel zijn komen weg tevallen. Informatie is met een druk op de knop binnen handbereik met dehedendaagse communicatietechnologie, terwijl de open sky politiek voor-namelijk wereldburgers met een brede oriëntatie heeft voortgebracht. Eengevolg is dat burgers steeds mondiger worden en hogere eisen stellen aancommunicatie vanwege en met de overheid. Eisen zoals meer openheid,meer openstaan voor de mening van de buitenwereld en tegelijkertijdwaken over de samenhang in het bepalen van beleidsvoornemens en deuitvoering daarvan en de dienstverlening, vergroten het belang van pro-fessionele communicatie. Overheidscommunicatie wordt op basis hiervanniet langer beschouwd als een ondersteunende dienst, maar als een be-leids- en democratiserings-instrument, waarmee burgers structureel ensystematisch worden voorzien van begrijpelijke informatie over het over-heidsbeleid en (voorgenomen en gerealiseerde) plannen van de Regering.

De Regering is voornemens om via herstructurering van de overheidscom-municatie de transformatie te bewerkstelligen naar een moderne, facilite-rende en transparante overheid. Interactieve beleidsvorming en een goedgestructureerde communicatie met de samenleving, zijn daarbij belang-rijke voorwaarden.

Tegen deze achtergrond is het onvermijdelijk dat de Regering haar beleidop het stuk van overheidscommunicatie in de komende vijf jaren herstruc-tureert, aanscherpt en professio-naliseert binnen een vastgesteld kader.

In de komende vijf jaar (2012-2016) zal de Regering de overgang makenvan overheidsvoor-lichting (eenzijdige, reactieve informatievoorziening)naar overheidscommunicatie (interactieve communicatie tussen burgeren overheid), middels formulering en uitvoering van een strategisch be-leidsplan, waarin de visie van de Regering op overheidscommunicatieis vertaald naar beleidsdoelen, strategische en operationele plannen,met medeneming van de zienswijzen en aanbevelingen uit het werk-veld (voorlichtingsambtenaren). Daarbij staat centraal dat de commu-nicatie vanuit de overheid wordt geherstructureerd, maximaal wordtgefaciliteerd en op alle niveaus wordt geprofessionaliseerd. Resultatenzullen op maand-, kwartaal- en jaarbasis worden getoetst door middel


53/284


54/284



man capital en daadwerkelijke behoeften aan investeringen in de verschil-lende ontwikkelingssectoren. In deze planperiode zal een actieve bevol-kingspolitiek worden gevoerd.

In dit verband zal een Migratie Instituut worden ingesteld, hetwelk zal res-sorten onder de President van de Republiek van Suriname.

1.3 J USTITIE

1.3.1 WetgevingZoals de Grondwet de hoogste nationale regeling is waar geen enkeleandere regeling in strijd mee mag zijn, zo is de wet de hogere regeling te-genover alle niet-volkenrechtelijke regelingen die geen wetten zijn. Geenregeling mag met de wet strijden tenzij de wet zelf daartoe bevoegdheidgeeft. Ook de rechter is verplicht de suprematie van de wet te handhavenen indien hij een lagere regeling waarvan hem de toepassing gevraagdwordt met de wet in strijd acht, verklaart hij deze dan ook niet bindend.

In de Grondwet zijn de Staatsvorm en de regeringsvorm van Suriname ge-regeld. Sinds onze Grondwet 24 jaar geleden in werking is getreden en in1992 een wijziging heeft ondergaan, heeft er daarna geen evaluatie meerplaatsgevonden over het functioneren van deze Grondwet. Inmiddels is inhet kader van de nieuwe inzichten omtrent onder andere de regeringsvorm,door de President van de Republiek Suriname de opdracht aan een com-missie gegeven om een onderzoek in te stellen over hoe de vernieuwingenin de Grondwet kunnen worden opgenomen. Het ligt in de bedoeling omin deze planperiode de vernieuwingen op te nemen en te implementeren.

Voor de ordening van onze samenleving met een groeiend aantal mensenis de regelgevende functie van de overheid steeds belangrijker. Vooral inonze situatie met zeer verouderde regelgeving op velerlei gebied dient aandeze functie nu zonder uitstel, bijzondere aandacht te worden besteed.

Het openbaar bestuur is op verschillende terreinen werkzaam en op al dezegebieden vormt het een uitgebreide wetgeving, het juridische skelet, dataan het feitelijke werk een zekere stevigheid, samenhang en vaste omlij-ning moet geven. Er is daarom een uitvoerige opsomming te geven van deafzonderlijke wetten die op de respectieve gebieden van toepassing zijn.

Op een aantal gebieden zal de wetgeving na grondige inventarisatie zo spoe-dig mogelijk worden ontworpen en in sommige gevallen zal de zeer verouderdewetgeving worden vervangen door een aan de tijd aangepaste wetgeving. Dezegebieden zijn onder andere versterking van de rechtszekerheid, de sociaal maat-schappelijke ontwikkeling, de economische ontwikkeling, het openbaar bestuur,het milieu, het onderwijs en de handel en de industrie.


55/284


56/284



worden gecreëerd, waardoor de mobiliteit van het Korps Politie Surinamekan worden verbeterd – de reactietijd van de politie dient verder te wor-den verscherpt, waardoor de dienstverlening aan de gemeenschap kanworden verbeterd. Daarom wordt ernaar gestreefd elk ressort over eenvast te stellen minimum aantal bedrijfszekere politievoertuigen te doenbeschikken.

De Regering zal in deze planperiode ernaar streven om bij voortduringkwalitatief hoogwaardige politiezorg aan de gemeenschap te leveren. Eenrandvoorwaarde daarbij is de reorganisatie van het Korps. Ten aanzien van de Forensische Opsporing geldt dat in de planperiode ge-streefd zal worden naar versterking en professionalisering van de techni-sche recherche. Dit zal leiden tot verhoging van het oplossingspercentagevan gepleegde misdrijven. Ook zal het veiligheidsniveau hierdoor wordenverhoogd. Met het oog hierop zal in deze planperiode de bouw van eenForensisch Laboratorium worden gerealiseerd.

In deze planperiode zal veel aandacht worden besteed aan de bestrijdingvan, in het bijzonder, de transnationale en nieuwere vormen van crimina-liteit, zoals computercriminaliteit. Te dien einde zal het daarvoor in aan-merking komende personeel, op basis van te ontwikkelen en naar func-tionaliteit getoetste plannen, continu worden getraind en opgeleid in denieuwste ontwikkelingen en technieken.

In deze planperiode zullen maatregelen en activiteiten worden geplanden uitgevoerd die gericht zijn op de bereikbaarheid van de hulpdienstenvan het Korps Politie Suriname. Er zal een centrale coördinatie komen vandienstverleners bij ongevallen en calamiteiten. Ook zal er gewerkt wordenaan de opvang en begeleiding van slachto ff ers van alle vormen van ge-welds- en zedendelicten. Dit met het oog op een meer efficiënt en doel-matig gebruik van de hulpdiensten, de spoedeisende hulp, de brandweeren andere dienstverleners. Hierdoor zal het Korps de gemeenschap betervan dienst kunnen zijn.

1.3.4 MensenrechtenHet is de plicht van de Staat om onder alle omstandigheden de fun-damentele rechten van de mens te garanderen, te bevorderen en tebeschermen. De Regering heeft zich als uitvoerende macht binnen hetstaatsrechtelijk bestel dan ook gecommitteerd deze verplichting na televen. Er zullen daarom maatregelen getroff en worden, waardoor de vei-ligheid van een ieder gegarandeerd is.In deze planperiode is de onderkenning dat de optimale beleving van derechten van de mens, zowel de klassieke als de sociaal-economische rech-ten, een belangrijke voorwaarde om ontwikkeling te bewerkstelligen. Vanhieruit zullen in deze planperiode die noodzakelijke voorwaarden wordengeschapen waardoor een ieder, die zich bevindt binnen het grondgebiedvan de Republiek Suriname, de rechten van de mens kan beleven. De Re-gering zal, met het oog hierop, een instituut voor mensenrechten naar in-ternationale standaarden opzetten.


57/284


58/284


59/284


60/284



2.2 MACRO-ECONOMISCHE UITGANGSPUNTEN Zoals eerder aangegeven past het Ontwikkelingsplan binnen het kadervan het lange termijn ontwikkelingsstreven voor structurele stabiliteiten drievoudige duurzaamheid: a) sociaal, b) economisch en c) voor hetnatuurlijk milieu.Hiertoe moeten omvangrijke investeringen plaatsvinden middels het Pu-blieke Sector Investeringsprogram (PSIP), de nationale private sector enbuitenlandse ondernemingen, Direct Foreign Investment (DFI). Ten aan-zien van het PSIP vinden de vormgeving en uitvoering plaats door de cen-trale overheid, parastatale instellingen en staatsondernemingen, terwijlde overheid faciliterende en ordenende taken heeft met betrekking tot deformulering en uitvoering van private investeringen vanuit nationale enbuitenlandse ondernemingen.

Onze economie heeft als gunstige kenmerken een geringe bevolkings-druk, een relatief exibel arbeidersbestand, ruime beschikbaarheid vannatuurlijke hulpbronnen en van nieuwe bilaterale nancieringsbronnen,onder meer door de sterke groei van de opkomende economieën (BRIClanden: Brazilië, Rusland, India, China).

De preferente afzetmarkten (Caricom, EU, UNASUR, OIC) bieden bovendiengoede economische groeikansen, in het bijzonder de toenemende wereld-vraag en hoge exportprijzen van voedsel, water, hout en energie, evenalsde behoefte aan binding van kooldioxide en behoud van biodiversiteit.

Onze schuldpositie is internationaal vergeleken betrekkelijk gunstig metgeringe kosten van rente en a ossing als percentage van het saldo vande lopende rekening van de betalingsbalans en van staatsuitgaven. De le-ningsruimte is voldoende om, tezamen met de overheidsbesparingen ende verminderde schenkingen, de investeringen van de centrale overheidte dekken.

De Surinaamse economie vertoont een verontrustende scheefgroei, metoverwegend groei in de bodemuitputtende mijnbouw in goud, aardolieen bauxiet. Deze drie producten omvatten thans circa 94% van de export-waarde van goederen, bij tijdelijk hoge exportprijzen. Het nadeel van demijnbouw is, dat de wereldmarktprijzen van producten uit deze sectorgrote uctuaties vertonen, hetgeen nadelige gevolgen heeft voor de eco-

nomieën van kleine ontwikkelingslanden. De ervaring leert dat de gevoe-ligheid alleen kan worden doorbroken door diversicatie en de industriëleverwerking van mijnbouwproducten tot eindproducten.

De bijdrage van de drie mijnbouwproducten aan de betalingsbalans, hetnationale inkomen en het staatsinkomen is immers disproportioneel, metgeringe bijdrage aan werkgelegenheid en inkomensspreiding. De mijn-bouw omvat thans circa 40% van het nationaal inkomen, ruim 80% van hetnetto deviezeninkomen en circa 40% van de lopende staatsontvangsten,terwijl minder dan 9% van de beroepsbevolking er werkzaam is. De groeivan investeringen en van inkomen was de afgelopen decennia overwe-gend in de niet-duurzame mijnbouw, onder andere vanwege hoge prijzenvoor aardolie en goud.


61/284


62/284



bouwsector. De mogelijkheden voor dringende uitgaven vanuit de over-heid in tijden van verlaging van de wereldmarktprijzen worden vergroot,indien daar voorzorgsmaatregelen voor worden getro ff en.

Een dergelijk fonds wordt door de Staat bestuurd en draagt zorg voorhet beheer van nationale besparingen, budgetoverschotten en overtol-

lige monetaire reserves. Dit soort fondsen wordt gevoed uit opbrengstenvan diverse nanciële activa. Onderscheiden kunnen worden twee typennancieringsbronnen voor het speciale fonds gebaseerd op de producten-of dienstenbron die de deviezenstromen naar het fonds tot stand brengen,te weten:

commodity based: genancierd vanuit overheidsontvangsten en/ofexportopbrengsten uit natuurlijke hulpbronnen.non-commodity based: ge nancierd uit onder andere overvloedigedeviezenreserves, budget- of betalingsbalansoverschotten.

De Regering heeft daarom op grond van het voorgaande besloten spoe-dig in studie te laten nemen het opzetten van zo een speciaal stabilisatie-en ontwikkelingsfonds teneinde negatieve uctuaties in de opbrengsten,vanuit voornamelijk de mijnbouwsector, adequaat op te vangen. Over demogelijke werkconstructies, arrangementen en verantwoordelijkheden inhet op te zetten systeem zullen, na afstemming met ter zake deskundigen,besluiten genomen worden.

De doelstellingen die hierbij worden nagestreefd zijn:

beschermen en stabiliseren van de economie tegen frequente bud-get- en handelsbalans- uctuaties. Indien economieën sterk mineraalafhankelijk zijn voor wat betreft de staatsinkomsten, zullenuctuatiesvan prijzen van deze delfstoff en indirect uctuaties in deze inkomstenveroorzaken. Het is daardoor van belang dat het beheer van het bud-gettair beleid in deze economieën parallel loopt met veranderende mi-neraalmarktcondities;diversiëren naar duurzamere sectoren: delfstoff en zijn eindig van ka-rakter. Mineraalafhankelijke landen staan vaker voor de uitdaging omnatuurlijk kapitaal om te zetten in nanciële en uiteindelijk in duurza-mere vormen van kapitaal, zoals menselijk kapitaal en geproduceerdkapitaal (zoals instrumenten, machines, etc.);vergroten van besparingen voor toekomstige generaties: investeren inbeleggingsinstrumenten met een hoog rendement, waardoor toekom-stige generaties ook bij het moeten ontberen van de natuurlijke rijk-dommen, kunnen pro teren van eerder geaccumuleerde inkomstenuit deze sectoren;nancieren van sociale en economische ontwikkeling, zoals socialezekerheidsstelsels, gezondheidszorg en onderwijs. De mondiaal toe-nemende druk van vergrijzing en druk van de nanciering van voor-zieningen van ouderen door de jongere beroepsbevolking (afnemendbesteedbaar inkomen) baart vele landen zorgen. Een belangrijk deelvan soortgelijke fondsen investeert dus signicant in, met name, pen-sioenfondsen.


63/284


64/284



De Regering zal erop toezien dat het nancieel beleid afgestemd is ophet monetair beleid. In dit kader zal stringent cashmanagement, evenalseen verantwoord en evenwichtig beleid met betrekking tot de overheids-nanciën worden gevoerd. Voorts zullen eventuele begrotingstekortenmonetair neutraal worden ge nancierd. De planning bij de uitvoering vanbeleidsprogramma’s c.q. -projecten zal worden verbeterd. Daarbij zal reke-

ning worden gehouden met de uitvoeringscapaciteit en de beschikbaremiddelen. Middels het project Beheer en Toezicht Staats nanciën zal de ef-ciëntie in het beheer van de overheids nanciën worden verhoogd. Tevenszullen kwaliteit en e ff ectiviteit van de begroting als planningsinstrumentworden verbeterd.

In de komende periode zal het beleid sterk gericht zijn op een eff ectievebenutting van de beschikbare nancieringsmiddelen ten behoeve vanontwikkelingsprojecten. Het betreff en zowel middelen die door nationaleals internationale partners beschikbaar worden gesteld. Hiertoe zullen mo-

gelijkheden worden geschapen tot verhoging van de overheidsontvang-sten door onder meer het opvoeren van de nationale besparingen en hetaanboren van diverse nancieringsbronnen. In dit kader zal de aanvullende bijdrage van de internationale ontwikke-lingspartners in kaart worden gebracht en centraal worden gecoördineerd.Tevens zullen verdere verdieping en diversicatie van de bilaterale en/ofrationalisatie van bestaande relaties plaatsvinden. De coördinatie van desamenwerking met de ontwikkelingspartners die de ontwikkelingsnan-ciering ondersteunen, is gebaseerd op de principes van equal partnershipen economische diplomatie. Hierbij is er sprake van gelijkwaardigheid, we-derzijds vertrouwen, respect en voordeel.

Voor een eff ectief investeringsbeleid zullen investeringsvoorstellen ge-toetst worden op economische haalbaarheid.

Door de aanhoudende sterke vraag naar en hoge prijzen van mijnbouw-producten, zien de economische vooruitzichten voor ons land er gunstiguit op korte en middellange termijn. De voorgenomen grote investeringenen exportcapaciteit ten gevolge van de prijsontwikkelingen op de wereld-markt voor grondstoff en zullen naar verwachting een signicante impacthebben op de overheidsontvangsten. De Regering is zich bewust van dekwetsbaarheid van de prijsontwikkeling, de vraag naar en de afhankelijkepositie van de grondstoff enproductie.Bij een eventuele daling van de grondstoff enprijzen op de internationalemarkt zullen de inkomsten minder worden. Dit dient middels nancie-ringsmodaliteiten gecompenseerd te worden.

Het beleid van de Regering met betrekking tot de staatsschuld is, dezeop het wettelijk aanvaardbaar niveau te houden en alle achterstalligebetalingen van geleverde goederen en diensten in te lopen. Ook commit-

teringen uit het verleden die nog niet uitgevoerd zijn, moeten zichtbaargemaakt worden voor een vlotter betalingsproces. Bij de externe schuldmoeten de achterstallige betalingen aan buitenlandse leningen afgewik-


65/284


66/284



De belastingautoriteit zal onder andere de volgende kenmerken hebben:een onafhankelijk, rechtspersoonlijkheid bezittend lichaam met een aan-zienlijke mate van autonomie op het gebied van nanciering en nancieelbeleid, eigendom en beheer van activa, begrotings-, inkoop- en perso-neelsbeleid; autonomie ten aanzien van de bovenstaande kenmerken opbasis van beginselen neergelegd in de wetgeving; een uitgebreide organi-

satie, welke de bestaande diensten voor nationale belastingen, accijnzen,alsook douanerechten volledig omvat.

Op het gebied van belastingverdragen zullen met de daarvoor in aanmer-king komende landen belastingverdragen worden gesloten. De redenenhiertoe zijn het voorkomen van dubbele belastinghe ffing. De uitwisselingvan belastinginformatie en het leveren van een bijdrage aan het creërenvan een gunstig investeringsklimaat zijn van belang.

2.3.2 Monetair beleidDe monetaire autoriteiten beogen het karakter van het monetair beleidin de beleidsperiode te transformeren van passief naar actief beleid. Dezeommekeer is voor de Centrale Bank van Suriname van belang om de li-quiditeiten in het nancieel systeem van moment tot moment e ff ectief tekunnen aansturen en een fundament te leggen voor e fficiënte allocatievan kapitaal in onze economie. Voor de Staat betekent de transformatiedat er een weg gebaand wordt naar het gestructureerd aandoen van degeld- en kapitaalmarkt ter nanciering van voorgenomen bestedingen.

De Centrale Bank van Suriname heeft in haar beleidsvoering vanaf haaroprichting in 1956 op zeer beperkte schaal monetair instrumentariumgehanteerd. Tot aan het jaar 2001 is een arrangement van kredietplafon-nering toegepast. Dat arrangement werd omstreeks medio 2001 verlatenen vervangen door een kasreserveregeling, die anno 2011 nog steedshet primaire instrument van het monetaire beleid is. In de loop der jarenheeft de Bank zich op diverse momenten incidenteel van interventies opde valutamarkt bediend. Echter, vanwege dit incidentele karakter maaktenvalutamarktinterventies geen deel uit van een consistent geheel van be-leidsmaatregelen gericht op systematische beïnvloeding van liquiditeits-verhoudingen in ons nancieel systeem. Bij het opmaken van een over-zicht aangaande de evolutie van het monetaire beleid in Suriname kan,vanwege het statische karakter van het instrumentarium, geconcludeerdworden dat niet of nauwelijks is ingespeeld op veranderde gedragingen inons economisch bestel. Vanaf het laatste kwartaal van 2010, in het bijzon-der na de aanpassing van de wisselkoers in januari 2011, is het instrumentvan interventies op de valutamarkt consequent in verhoogde mate toege-past. In conjunctie met de kasreserveregeling sorteerde deze maatregelde gewenste e ff ecten, aangezien deze enerzijds een basis legde voor ver-plaatsing van de oriëntatie van passief naar actief monetair beleid, terwijlanderzijds de druk op de wisselkoers aanzienlijk werd verlaagd.

Het transformatieproces behelst onder andere de invoering van een raam-werk, waarbij openmarktpolitiek het speerpunt van het monetaire beleid


67/284


68/284



De stappen om tot versterking van de nanciële sector te geraken zijngezet met het aanvragen en verkrijgen van technische assistentie van lo-kale en multilaterale instellingen. Besloten is om dit initiatief, vanwege zijncomplexiteit en zijn omvangrijkheid, in drie fasen gedurende een periodevan 3 tot 5 jaar, uit te voeren. Tot de onderdelen behoren versterking vande Centrale Bank van Suriname, hervorming van het wettelijke en het toe-

zichthoudende kader, marktontwikkeling en hervorming van de bankenonder beheer van de Staat.

Op het gebied van de wetgeving is het streven erop gericht nieuwe enaangepaste wetsproducten zoveel als mogelijk al in 2012 van kracht tedoen zijn. In deze betreft het onder meer:

een wet Toezicht bank- en kredietwezen;een wet Toezicht op het verzekeringsbedrijf;een wet Toezicht geldtransactiekantoren;een nieuwe deviezenwet.

Terwijl met de nieuwe deviezenwet gestreefd wordt naar het onderbren-gen van ingrijpende wijzigingen in de deviezenbepalingen, die sinds hetbegin van de jaren negentig van toepassing zijn in de wet en de wet bo-vendien op de huidige maatschappelijke omstandigheden af te stemmen,beogen de eerste drie wetten de Centrale Bank van Suriname instrumen-ten aan te reiken, opdat deze haar taken naar internationale standaardenen normen kan uitoefenen alsook het publiek grotere waarborg kan geventen aanzien van de veiligheid van het nancieel systeem en de adequatewerking van de nanciële markten.

2.4 P RODUCTIEVE SECTOREN

2.4.1 Industriële ontwikkelingDe sector Industrie telt weinig bedrijven die primair voor de export pro-duceren. De producenten blijken in veel opzichten niet te voldoen aan deeisen van de buitenlandse markt, omdat primair voor de binnenlandsemarkt wordt geproduceerd. Suriname werkt aan een bedrijfsomgevingdie zich leent voor eff ectieve concurrentie. De overgrote meerderheid vande bedrijven is voor de vervaardiging van het merendeel van de voortge-

brachte goederen vrijwel geheel gericht op het gebruik en verbruik vangeïmporteerde goederen.

De meerjaren strategische koers behelst verhoging van de productie alsbelangrijke basis voor waarachtige en duurzame stabiliteit. De verschil-lende sectoren in de economie zullen worden versterkt om via de strategievan nieuwe producten voor nieuwe markten de exportpotentie van Su-riname beter te benutten. Ontwikkeling van nieuwe producten houdt indat de toegevoegde waarde van producten in Suriname zal plaatsvinden,ook voor traditionele exportproducten als rijst en bacoven. De ontwikke-ling van nieuwe producten houdt ook in de verdere diversicatie van onzeexportportfolio. Het investeringsregime zal in deze beleidsperiode dien-overeenkomstig worden geëvalueerd en waar nodig worden aangepast.Het productiebeleid zal worden gekenmerkt door ontwikkeling van nieu-


69/284


70/284


71/284


72/284



projecten die moeten leiden tot de verhoging van kwalitatieve productieen een verbeterde aanpak van de monitoring van ziektes in de agrarischesector. Voor wat betreft het laatste zijn er reeds ambtenaren voor trainingnaar Brazilië afgevaardigd.

2.4.3 MijnbouwDe mijnbouwsector en aanverwante bedrijven dragen in zeer grote matebij aan de economie van ons land, onder andere door het genereren vandeviezen en werkgelegenheid. Een goed beheer van deze sector vereisteen gedegen beleid. Daarbij is het van belang dat de huidige situatie ende potenties van de sector in kaart worden gebracht. Hieronder wordtbehalve met behulp van beleidsinstrumenten ook per delfstof ingegaanop de belangrijkste strategieën ter ontwikkeling van de sector.

2.4.3.1 WetgevingDe huidige mijnbouwwet (Decreet E58) is enigszins achterhaald. De aan-passing van dit decreet zal in de planperiode zijn gerealiseerd. Daarbij zul-len met name de regels met betrekking tot de bescherming van het milieubeter worden geregeld.

2.4.3.2 MilieuDe winningstechnieken bij (kleinschalige) mijnbouw veroorzaken:

dat schadelijke stoff en (kwik) in het milieu vrijkomen;contaminatie van bodem en vertroebeling van gronden oppervlakte-water;wegtrekken van fauna, met als gevolg de afname van biodiversiteit of

het uitsterven van bedreigde plant- en diersoorten in het gebied;landdegradatie, wegens ontbrekende rehabilitatie van uitgemijndegebiedenontstaan van broedplaatsen voor schadelijke insecten, muskieten (ma-laria);bij de afgraving van bouwmaterialen, waaronder schelpen en zand, hetontstaan van grote kraters welke ziektes met zich meebrengen endoor afgraving van reeds fragiele kust dat ecosystemen onder zwaredruk komen te staan.

Voor de aanpak van deze problemen is het van belang de mijnwetgevingaan te passen en een artikel te wijden aan screening vóór en rehabilitatiena het mijnen, omdat dit de basis vormt voor het verantwoordelijk om-gaan met het milieu. Hierbij is dus ook de follow-up en monitoring vangroot belang.

Voor het reduceren van het kwikgebruik binnen de goudmijnbouw sectoris het van groot belang om hernieuwde en milieuvriendelijke technolo-gieën voor het winnen van goud te introduceren. Voor uitgemijnde ge-bieden zal een rehabilitatie-management-plan worden opgesteld.

2.4.3.3 GoudDe goudprijs beleeft een opmerkelijke schommeling en beweegt zich annoaugustus 2011 boven de USD 1700 per troy ounce. Er is grote belangstel-


73/284


74/284



Sedert mei 2009 opereert de industrie op 60% van haar capaciteit vanwe-ge de internationale nanciële crisis en de huidige bauxietvoorraden. Indeze periode zal Suralco doorgaan met ontginning van de actieve mijnenin het Moengo-/Coermotibogebied en de afzettingen aan de oostzijde vande Surinamerivier, te weten Kaaimangrasie, Klaverblad en Caramacca ten-einde de raffinaderij tot 2013 te voorzien. Echter zullen deze mijnen eind

2012 uitgemijnd zijn.De nieuwe mijnen die Suralco in deze planperiode zal ontwikkelen (Nas-saugebergte, district Para, Noord en Kankantrie Noord) zullen in het 3e kwartaal van 2014 de raffinaderij van bauxiet kunnen voorzien. Om de pe-riode van één jaar en negen maanden te overbruggen, verricht zij intensiefonderzoek naar nieuwe bauxietvoorkomens in het Moengogebied. Tevenszullen de bauxietafzettingen die de maatschappij in het verleden had ver-laten, omdat die toen niet economisch winbaar waren, worden ontgonnen.

In deze planperiode zal het beleid gericht zijn op herstel en verruiming vande maatschappelijke en economische betekenis van deze sector door:

samenwerkingsvormen aan te gaan met de bauxietmaatschappijenen andere gegadigden betre ff ende de middellange en lange termijnbauxietvoorziening van de raffinaderij én de verruiming van de benut-tingscapaciteit en de efficiëntie van de raffinaderij;over achterhaalde/verouderde overeenkomsten en afspraken met demaatschappij op korte termijn te heronderhandelen;verouderde wetgeving op korte termijn aan te passen aan de gewijzig-de omstandigheden.

Voor wat de bauxietsector betreft, zal het Bauxiet Instituut Suriname zijnverantwoordelijkheid voor de beleidsadviserende, controlerende en moni-torende taken blijven uitvoeren.

2.4.3.6 AardolieDe Staatsolie Maatschappij N.V. heeftin haar ontwikkelde visie tot 2020aangegeven dat zij een signi cantebijdrage kan leveren aan het zelfvoor-zienend maken van Suriname op hetgebied van energie. In deze visie wordter gestreefd naar een duurzame ener-gietoekomst voor Suriname. Om detoekomstvisie te kunnen realiseren, iser een solide strategie uitgezet, die isopgebouwd uit vier plateaus, te we-ten “Fundament voor groei”, “Transitie”, “Expansieve groei” en “Rationalisatie”.

2.4.3.7 Ordening exploitatie bouwmaterialenEr worden voortdurend mijnbouwrechten uitgegeven voor de exploitatievan bouwmaterialen: schelpzand, opvulzand, schuurzand, savannezand,oude zeeklei, scherpzand, grind, kaolien, lateriet, steenslag en natuur-


75/284


76/284



2.4.3.10 Onderzoek en Internationale samenwerkingVoor het totale Surinaams grondgebied zal een geologische kaart, digitaalup to date gemaakt worden. Het doel van dit project is de geodiversiteitvan ons land te bepalen. Wat betreft de zuidgrens van Suriname met Bra-zilië zal in samenwerking met dit buurland in deze planperiode een kar-teringsproject worden uitgevoerd. Het uiteindelijke doel is om tot éénwereldgeologische kaart te komen, zodat er eenduidigheid bestaat. Dekennis verkregen uit dit project met Brazilië zal Suriname verder op wegmoeten helpen met de “Total Mapping” van Suriname.

Ten aanzien van de schaarser wordende schelpvoorkomens in de diversegebieden, met name bij Coronie en Commewijne, zal de problematiek indeze planperiode nader bekeken worden en zullen er selectief bestem-mingsgebieden nader in kaart worden gebracht.

Activiteiten zullen worden verplaatst naar Commewijne en een overscha-keling van schelpen naar grof zand (savannezand) zal worden onderzocht.In Guyana en Frans Guyana wordt alleen grof zand gebruikt. De Wet (De-creet E-58) zal hierop moeten worden afgestemd, vanwege de titel op degronden (plantages en eigendom).

De huidige wetgeving geeft ruimte aan houders van zakelijke rechten ombinnen hun terrein voor daarin voorkomende bouwmaterialen mijnbouw-rechten aan te vragen. Het selecteren van gebieden om als bestemmings-gebieden gebruikt te worden, zal worden onderzocht.

2.4.3.11 Geologische Mijnbouwkundige Dienst De Geologische Mijnbouwkundige Dienst (GMD) zal optimaal uitgerustmoeten worden met logistieke faciliteiten en apparatuur. Door de GMDgoed te faciliteren zal de exploratie, de ontginning en de winning vankleine mijnbouw, gestimuleerd worden in de potentiële minerale zone,bekend als de Greenstone Belt, met behoud van het ecologisch evenwichten met respect voor de belangen van lokale gemeenschappen en voor deprincipes van duurzame ontwikkeling.

Verder zal gekeken worden naar beschikbare hydrogeologische structurenom de grondwaterstand en de grondwaterstromingen niet te verstoren.

Zo zal ook worden gekeken naar geomorfologische karakteristieken omdoorstroming van oppervlaktewater langs natuurlijke waterwegen niet teverstoren. Dit is nodig om speculaties te voorkomen. Er zal strikte controleworden uitgevoerd volgens het door de GMD goedgekeurde werkplan.

Voor de benutting als toeristische attracties van de uitgegraven mijnenzullen in de planperiode plannen worden uitgewerkt. De Districtscommis-sarissen zullen deze gebieden opnemen in hun beleidsprogramma en erbeslissingen over nemen.

De regering zal binnen de goudsector met internationale partners, waar-

onder Indonesië, samenwerken om nieuwe milieuvriendelijke techniekenvoor de goudwinning te bestuderen.


77/284


78/284



betreff ende de hoofdgroepen: huishoudgoederen, consumptiegoederen,investeringsgoederen en overige) gaat naar consumptiegoederen die te-gen stijgende wereldmarktprijzen worden ingevoerd. De productiestruc-tuur van Suriname is ook sterk afhankelijk van input van buiten waarvoorveel deviezen nodig zijn. De beperkingen in het bestaande wegennetwerk,het nog niet optimaal ontwikkeld elektriciteits- en telecommunicatienet-

werk en geringe professionaliteit bij andere ondersteunende diensten zijngeen goede basis voor productiviteitsverhoging. Het beleid in deze plan-periode zal een basis scheppen voor het vergroten en diversi ëren van deproductiecapaciteit.Bijzondere beleidsaandacht zal geschonken worden aan productieontwik-keling en exportbevordering. Via schaalvergroting kan een aantal produc-tieactiviteiten op gang gebracht worden door middel van associaties, ex-portgerichtheid, geïmporteerde technologie en externe nanciering. Deverdergaande diversi catie van de bilaterale relaties en/of rationalisatie vanbestaande relaties zal in het kader hiervan plaatsvinden. Bij het aangaan

van samenwerkingsrelaties met landen en/of internationale organisatiesgeldt als principe: equal partnership. De Regering gaat voor doelgerichtesamenwerking met bevriende landen en organisaties, zodat uit deze sa-menwerking een grotere bijdrage geleverd kan worden aan de transforma-tie van de Surinaamse samenleving richting een moderne maatschappij.De Regering voert het Trade Facilitation project uit om de concurrentiepo-sitie van Surinaamse producten op de wereldmarkt te verbeteren.

Tevens zal een innovatieprogramma uitgevoerd worden zodat bedrijvenmiddels innovatie voorhoedeposities kunnen innemen op regionale mark-ten. In het bestuurlijke apparaat zullen moderne instrumenten, zoals me-dedinging, concurrentiebeleid en antidumpingmechanismen een belang-rijke rol vervullen. In het handelsbeleid zal ook de consumentenzorg denodige aandacht krijgen. Er is een consumentenwet in voorbereiding dieonder meer de oprichting van een consumentenbeschermingsinstituutvoorschrijft. Het beleid richt zich op het zo goed mogelijk inlichten van deconsument, zodat hij/zij betere keuzes kan maken.

Economische relaties zullen binnen het kader van de zuid-zuidstrategieworden verstevigd met landen als Brazilië, India, China, Zuid-Afrika en deCaricom-regio. Suriname zal optimaal gebruikmaken van het voorzitter-

schap van de Caricom in januari 2012 en Unasur in 2014. Binnen het kadervan de economische relatie met de Europese Unie vindt implementatievan de in 2008 getekende Economic Partnership Agreement plaats.

Met Canada zullen de onderhandelingen voor een samenwerkingsverdragop het gebied van vrijhandel en op economisch gebied worden afgerond.De potenties van de dienstenhandel, met name het bankwezen, het toeris-me, het luchtverkeer en de telecommunicatie zullen nauwgezet gevolgden gestimuleerd worden.

De relatie met de grens- en buurlanden zal grote prioriteit blijven genieten.Daarbij zal het streven gericht zijn op het behalen van maximaal voordeel.Met Brazilië, Frans Guyana, Guyana en Venezuela zal op diverse gebieden


79/284


80/284


81/284


82/284



regionale strategie (ICT4D-strategie) kan dienen als nationale ICT stra-tegie. Als uitvloeisel van de nationale strategie zal een nationaal insti-tuut worden opgezet. Er zal met India samengewerkt worden op hetgebied van ICT. Belangrijk onderdeel van de nationale ICT-strategie iseen e-governmentstrategie: het organiseren, vereenvoudigen en di-gitaliseren van de overheidsdienstverlening naar de samenleving toe

door gebruik te maken van ICT. Dit zal leiden tot het versterken en ver-beteren van de relatie tussen de consument en de overheid met uitein-delijk ook een prominente rol voor het bedrijfsleven.

De Regering is zich bewust van de vitale rol die ICT speelt en zal deze danook een prominente plaats geven bij de ontwikkeling van de economie.

Teledensity voor mobielgebruik is van 127% in 2009 gestegen naar 147%in 2010. Er wordt gebruikgemaakt van mobiele technologie voor het aan-leveren van communicatiediensten in gebieden waar het gebruik van ka-bels niet mogelijk is. Het ligt in de bedoeling van de Regering om zoveelmogelijk grote delen van de totale bevolking te bereiken met telecommu-nicatie-infrastructuur en diensten. De toegang tot breedband internet isverbeterd middels de Suriname Guyana Submarine Cable System (SG-SCS).Suriname heeft een grote potentie op het gebied van o ff shore outsourcing(callcenters) voor landen als België en Nederland, vanwege kostprijsvoor-deel, gunstig tijdsverschil, bekendheid met de Nederlandstalige cultuur ende beschikking over goed opgeleide arbeidskrachten.

Radio en televisie zijn onmisbaar als bron van kennis, informatie en recre-atie. Ook het omroepbeleid is een aandachtspunt van de communicatie-sector. Hiertoe behoren overheidstaken als het toewijzen van frequenties,vergunningen en andere fundamentele aspecten die moeten leiden totkwalitatief goede radio- en televisiediensten. Vanwege snelle technologische ontwikkeling is het noodzakelijk dat dehuidige weten regelgeving op het gebied van telecommunicatie op eenaantal onderdelen, zoals telecommunicatiemasten, antispam en cybercri-me wordt aangepast.

2.6 O NDERNEMERSKLIMAAT GERICHT OP EXPORTHet ondernemersklimaat als onderdeel van het investeringsklimaat be-

hoeft transformatie van de heersende situatie, opdat de ontwikkeling vanhet ondernemerschap wordt gestimuleerd.

De Regering zal het Suriname Business Forum en haar werkarm, het Su-riname Business Centre, dan ook duurzaam versterken, zodat zij mede insteeds toenemende mate ondersteunend kan zijn naar de Regering toe, inhet streven naar innovatieve ontwikkeling van de private sector, zijnde demotor van de economie. De Regering zal aandacht besteden aan:

!" het moderniseren en harmoniseren van nancieel-economische wet-geving, zoals vergunningen voor onder meer betre ff ende Beroepen en

Bedrijven, vereenvoudiging oprichting van de NV, investeringswet, be-lastingen en Decent Work Agenda. Een Legal Steering Committee zalde werkzaamheden in dit kader uitvoeren;


83/284


84/284



traditionele nancieringsmodaliteiten toepassen. De huidige Regering isdaarom van oordeel dat wij onze ontwikkelingsstrategie moeten herde -niëren in termen van transformatie.

In dit Ontwikkelingsplan wordt aandacht besteed aan de publieke en pri-vate samenwerking als een belangrijke voorwaarde voor het versnellen

van onze nationale ontwikkeling. Kenmerkend voor deze conceptie is nietalleen het in communicatie zijn met de particuliere sector – overlegstruc-turen –, maar ook het concreet betrekken van deze belangrijke groep bijhet implementeren van projecten mede gebaseerd op onze potentie alsland: onze natuurlijke hulpbronnen, onze kennis en ervaring, onze mense-lijke hulpbronnen en onze nanciële mogelijkheden en hulpbronnen.

Bij het formuleren van dit Ontwikkelingsplan, dat aangemerkt kan wor-den als te zijn Nationaal Strategisch, is het, gezien het vorenvermelde, vangroot belang enkele basiselementen van het Public Private Partnerschap(P3) principe te beschrijven, de voordelen daarvan voor Suriname aan tegeven en een beeld te schetsen van de noodzakelijk te tre ff en maatregelenteneinde een werkbare omgeving te creëren voor de implementatie vanPublic Private Partnerschap.

Ervaringen wijzen uit dat het Public Private Partnerschap principe als zeersuccesvol kan worden aangemerkt, wanneer het aankomt op het aanpak-ken van problemen met betrekking tot de ontwikkeling in vooral ontwik-kelingslanden en bij het versterken van de economische weerbaarheid vankleine open economieën.

Bij Public Private Partnerschappen werken overheden samen met particu-liere bedrijven, als het gaat om het verlenen van diensten in productie-industrieën of in andere sectoren van de economie. De betrokkenheid vande particuliere sector kan bestaan uit het verschaff en van kapitaal of ex-pertise of allebei. Deze regeling kan zich in verschillende vormen aanpas-sen aan de specieke behoeften en eisen van een land.

De overheid zal daarom de voorwaarden scheppen, onder andere, doorhet formuleren van de weten regelgeving als belangrijke basisvoorwaar-de voor een succesvolle implementatie, terwijl de particuliere sector zalmoeten inspelen op de hierdoor geboden mogelijkheden.

De overheid zal ook het strategische kader vaststellen, welke bestaatuit een pakket van totale hervormingen, met de intentie een omgevingte creëren die gunstig is voor P3. Voorts zal het proces opgestart wor-den voor het ontwikkelen en het waarborgen van de nodige specialis-tische expertise op het gebied van nanciën, bemiddeling, wetgevingen projectmanagement.

Een P3 forum, bestaande uit overheidsfunctionarissen, relevante expertsen particuliere vertegenwoordigers, zal ingesteld worden om na te gaan ofde taken van het Suriname Business Forum uitgebreid dan wel aangepastmoeten worden, zodanig, dat die gekozen werkwijze in overeenstemmingis met het Strategisch Plan. Hiermee wordt beoogd de ontwikkeling en deinvoering van P3 in Suriname mede te helpen sturen. Het ontwikkelen vanmechanismen ter oplossing van problemen voortvloeiende uit mogelijke


85/284


86/284


87/284


88/284



sen van deze en de volgende generatie. Ons onderwijsbeleid moet danook toekomstgericht zijn. In een wereld die onderhevig is aan diverse ver-anderingen moet het onderwijs kunnen anticiperen en reageren op denieuwe vragen die leerling, arbeidsmarkt en samenleving stellen. Het on-derwijssysteem moet stabiel genoeg zijn om de kwaliteit van het onder-wijs te kunnen waarborgen en exibel genoeg om met maatschappelijke

veranderingen om te kunnen gaan.De kwali catiefunctieMet de kwalicatiefunctie voor het individu wordt bedoeld dat onderwijsmensen in staat stelt te functioneren in deze wereld.

Onderwijs brengt het individu de kennis, vaardigheden en houdingen bijdie nodig zijn om je in de samenleving te handhaven, jezelf te ontwikkelenen in je levensonderhoud te voorzien, zodat steun van de overheid of an-dere instituties nietn noodzakelijk is. Binnen deze functie stelt de Regeringde volgende uitgangspunten centraal:

ieder individu heeft recht op een minimumniveau van onderwijs datzoveel mogelijk mensen in staat stelt zelfstandig en onafhankelijk hunleven in te richten enmensen hebben verschillende talenten en capaciteiten en daarommoet er ruimte zijn voor maatwerk in opleidingstempo en -niveau.

De selectie- en allocatiefunctieOnderwijs draagt ontegenzeglijk bij aan zelfontplooiing. Door leer-lingen kennis te laten maken met een verscheidenheid aan kennis-gebieden, opvattingen en mensen zijn zij in staat om later hun eigen

keuzes te maken die bijdragen aan het door henzelf gekozen ontwik-kelingspad. Het aanbod aan keuzerichtingen wordt daarbij niet een-zijdig gedicteerd door de maatschappelijke vraag naar bepaalde vaar-digheden, maar biedt ook ruimte voor persoonlijke ontwikkeling.In de afgelopen decennia heeft in het Surinaamse onderwijs een ontwik-keling plaatsgevonden die minder ruimte geeft voor individuele verschil-len in leertempo en leerniveau. De vele drop-outs en de zittenblijvers, deverschillende breukvlakken tussen onderwijstypen, de ontbrekende pro-fessionaliseringsfunctie van leerkrachten, afgebroken tussenwegen in hetvoortgezet onderwijs (VOJ en VOS) en het meestal dwingende advies van

de GLO-toets zorgen ervoor dat vroeg- en laatbloeiers en mensen die bo-ven of beneden het gemiddelde presteren weinig kansen krijgen om huntalenten optimaal te benutten en te ontwikkelen.

De Regering wenst de onderwijsinstellingen de ruimte te bieden om zowelleerlingen te bedienen die extra begeleiding nodig hebben als leerlingendie meer uitgedaagd moeten worden. Aan leerlingen moet ruimte gebo-den worden hun eigen studiepad te kiezen. Het is de rol van de onderwijs-instelling om hier invulling aan te geven. De overheid heeft invloed op dearchitectuur van het onderwijs. Dit houdt in dat de overheid bepaalt welkeonderwijstypen en -niveaus er zijn. Daarnaast stelt de overheid de eind-

termen voor het onderwijs vast. Als de overheid het mogelijk maakt datleerlingen keuzemogelijkheden hebben voor eigen ontplooiing, kan hetonderwijs maatwerk leveren.


89/284


90/284



trokkenheid tonen door goed voorbereid op school te komen. Ook de ver-standhouding tussen het Ministerie van Onderwijs en Volksontwikkeling ende onderwijsvakbonden moet veranderen in een nieuw partnerschap. DeRegering wenst een platform te creëren voor interactie met het veld welkegestalte zal krijgen in de instelling van een Nationaal Onderwijs Adviesraad.

Onderwijsinstellingen zullen verantwoordelijk gesteld moeten wordenvoor en aangesproken op de kwaliteit van hun onderwijs. De overheid zalerop toezien dat de kwaliteit van het geleverde onderwijs is gewaarborgd.De eindverantwoordelijkheid voor de basiskwaliteit ligt uiteindelijk bij deoverheid. Op elk niveau dienen verantwoordelijkheden, informatie en be-voegdheden met elkaar in evenwicht te zijn.

Een breed onderwijsaanbod doet recht aan de diversiteit van leerlingen- enstudentenpopu-laties in ons land en zorgt bovendien voor de gespecialiseer-de arbeidskrachten, waaraan in onze complexe samenleving zoveel behoefteis. De overheid zal onderwijsinstellingen aanspreken op behaalde onderwijs-resultaten. Voor het kwaliteitstoezicht op onderwijsinstel-lingen kiest de Re-gering voor een proportionele aanpak. Dat wil zeggen dat de overheid zichin principe terughoudend opstelt, maar ingrijpt waar dat nodig is.

Een dergelijke aanpak maakt innovatie mogelijk, onder meer door lokalebetrokkenheid te stimuleren en professionele docenten ruimte te geven.Ook doet een proportionele aanpak recht aan het bestaan van verschil-lende perspectieven op onderwijskwaliteit. De overheid stelt in elke sec-tor een set minimumeisen vast, waaraan iedere onderwijsaanbieder zichdient te houden. De centrale doelstelling inzake de kwaliteit van het on-

derwijs is om de resultaten van de Surinaamse leerlingen in de diverseopleidingsrichtingen in de pas te doen lopen met het landelijke gemid-delde. Het gaat daarbij om relatief objectieve en gemakkelijk meetbarenormen als het respecteren van de Surinaamse wetgeving, het kwali ca-tieniveau van docenten en het niveau van schoolverlaters in vergelijkingmet hun startniveau. Waar de overheid signalen krijgt dat deze normenworden geschonden of deze zelf constateert, zal ingegrepen worden.

Bij professionalisering van het leraarschap dient het vak van docent inalle onderwijssoorten maatschappelijk gewaardeerd te worden. Daar-bij hoort een adequate beloning. De Regering ziet het docentschap alsvakmanschap. Dat impliceert dat er minimumeisen behoren te wor-den gesteld aan het opleidingsniveau en de kwaliteit van zittende ennieuwe docenten. Een onderzoek naar mogelijkheden van een eigenCAO voor onderwijsgevenden waarin de primaire, secundaire en ter-tiaire arbeidsvoorwaarden worden vastgelegd, is hierbij noodzakelijk.Kwalitatief goede docenten zijn onontbeerlijk voor de ontwikkeling vande leerling. Onderwijsinstellingen hebben de belangrijke taak de kwaliteitvan docenten te bewaken. Ook docenten en vakgenoten spelen daarineen rol. De arbeidsrelatie tussen docenten en onderwijsinstellingen moetprofessioneel zijn. Dit houdt in dat docenten op hun functioneren kunnenworden aangesproken. Instellingen hebben de ruimte voor taakdi ff erenti-atie en armslag om verdere opleiding van docenten mogelijk te maken.


91/284


92/284



digheden. De huidige organisatiestructuur en – cultuur van het Minov is nietbij de tijd en betekent een obstakel bij de uitvoering van kerntaken. De veledirectoraten en stafbureaus zullen worden samengevoegd om prestatie- enresultaatgericht de opgedragen kerntaken uit te kunnen voeren. Op vitaleafdelingen en op sleutelfuncties is er een gebrek aan deskundigheid. Hetministerie zal institutioneel en op capaciteitsgebied versterkt worden. Voor

een aantal afdelingen en functies wordt spoedig een deskundigheidspro-gramma opgestart. Voorts zullen de ondersteunende diensten en processenvan het onderwijs institutioneel versterkt worden om de hervormingen opeen adequate wijze te kunnen sturen en beheersen. In het kader van decen-tralisatie van het onderwijsbeleid zal onderzocht worden wat de rol is vanhet districtsbestuur en op welke wijze de overdracht van taken, budgettenen de verzelfstandiging van het openbaar schoolbestuur zal geschieden.

Professionalisering van leerkrachtenDe klassieke fout die reeds jaren wordt gemaakt, is het leggen van deverantwoordelijkheid voor onderwijsvernieuwing bij de overheid. Op deeerste plaats ligt de verantwoordelijkheid bij de school zelf en is de leer-kracht de belangrijkste bron van onderwijsvernieuwing. Professionalise-ring van leerkrachten is dus geboden. De vernieuwingen dienen school-breed te worden ondersteund. Ons huidige onderwijs wordt gekenmerktdoor de leerkracht die centraal staat, klassikaal les geeft, terwijl de leerlingin een passieve rol betrokken is bij de les. De Regering staat voor kind-vriendelijk onderwijs waarbij de belevingswereld en leefwereld van deleerlingen centraal komen te staan. Ook vanuit de thuissituatie moetenleerlingen beter worden gemotiveerd en begeleid om zich actief voorhun schoolwerk in te zetten. De leerling van nu heeft recht op onderwijs,dat aansluit bij de veranderingen die zich in de samenleving voltrekken.De Regering is

suriname national development plan 2012-2016

Documents