system wyborczy, a wyniki wyborów w polsce
DESCRIPTION
System wyborczy, a wyniki wyborów w Polsce. Maciej Jacyno-Onuszkiewicz, Urszula Kukołowicz, Martyna Mileszyk, Rafał Miśta, Elżbieta Spalitabaka. Plan prezentacji. System wyborczy - ujęcie teoretyczne Pułapki proporcjonalności wyborów Metoda proporcjonalna a wybo r y samorządowe 2006 - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
![Page 1: System wyborczy, a wyniki wyborów w Polsce](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081514/56813f50550346895daa0abf/html5/thumbnails/1.jpg)
System wyborczy, a System wyborczy, a wyniki wyborów w wyniki wyborów w
PolscePolsce
Maciej Jacyno-Onuszkiewicz, Urszula Kukołowicz, Martyna Mileszyk, Rafał Miśta,
Elżbieta Spalitabaka
![Page 2: System wyborczy, a wyniki wyborów w Polsce](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081514/56813f50550346895daa0abf/html5/thumbnails/2.jpg)
Plan prezentacjiPlan prezentacji
System wyborczy - ujęcie teoretycznePułapki proporcjonalności wyborówMetoda proporcjonalna a wybory
samorządowe 2006◦blokowanie◦progi wyborcze ◦wielkość okręgów
Podsumowanie
![Page 3: System wyborczy, a wyniki wyborów w Polsce](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081514/56813f50550346895daa0abf/html5/thumbnails/3.jpg)
System wyborczy - System wyborczy - ujęcie teoretyczneujęcie teoretyczne
![Page 4: System wyborczy, a wyniki wyborów w Polsce](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081514/56813f50550346895daa0abf/html5/thumbnails/4.jpg)
System wyborczySystem wyborczy
System wyborczy – zespół reguł odnoszących się do sposobu wyrażania przez wyborców swych preferencji oraz do sposobu transformacji głosów na mandaty przydzielane rywalizującym ugrupowaniom.
Wyróżnia się dwa podstawowe systemy wyborcze:◦większościowy◦proporcjonalny
![Page 5: System wyborczy, a wyniki wyborów w Polsce](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081514/56813f50550346895daa0abf/html5/thumbnails/5.jpg)
System proporcjonalnySystem proporcjonalny
Stosowany w okręgach wielomandatowych
Podział mandatów między partie jest dokonywany odpowiednio (proporcjonalnie) do liczby głosów zebranych przez każdą z nich
Podział mandatów ustalany jest według różnorodnych metod matematycznych (np. d’Hondta, Sainte-Lague)
![Page 6: System wyborczy, a wyniki wyborów w Polsce](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081514/56813f50550346895daa0abf/html5/thumbnails/6.jpg)
System większościowySystem większościowySystem większościowy – mandaty
otrzymuje tylko ta partia, ten kandydat, który uzyskał określoną prawem większość głosów w danym okręgu
Okręgi wyborcze są najczęściej jednomandatowe
System większościowy występuje w dwóch postaciach: ◦system wyborczy większości bezwzględnej◦system wyborczy większości względnej
(zwykłej)
![Page 7: System wyborczy, a wyniki wyborów w Polsce](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081514/56813f50550346895daa0abf/html5/thumbnails/7.jpg)
Metody liczenia głosówMetody liczenia głosów
Metoda d'Hondta - polega na znalezieniu największych, kolejno po sobie następujących ilorazów liczby uzyskanych głosów. Podziału dokonuje się dzieląc liczbę głosów przypadających każdemu komitetowi przez kolejne liczby naturalne, a następnie z tak obliczonych ilorazów dla wszystkich komitetów, wybieranych jest tyle, ile jest mandatów do obsadzenia.
![Page 8: System wyborczy, a wyniki wyborów w Polsce](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081514/56813f50550346895daa0abf/html5/thumbnails/8.jpg)
Metoda Sainte-Lague - polega na znalezieniu największych, kolejno po sobie następujących ilorazów z liczby uzyskanych głosów. Podziału dokonuje się, dzieląc liczbę głosów przypadających każdemu komitetowi wyborczemu przez kolejne liczby nieparzyste: 1, 3, 5, 7, itd., a następnie z tak obliczonych ilorazów dla wszystkich komitetów wybieranych jest tyle największych, ile jest mandatów do obsadzenia.
![Page 9: System wyborczy, a wyniki wyborów w Polsce](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081514/56813f50550346895daa0abf/html5/thumbnails/9.jpg)
Pułapki Pułapki proporcjonalności proporcjonalności
wyborówwyborów
![Page 10: System wyborczy, a wyniki wyborów w Polsce](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081514/56813f50550346895daa0abf/html5/thumbnails/10.jpg)
Metoda d’HondtaMetoda d’Hondta
Postępujące po sobie ilorazy, 3S=L, 2R=L RL=1m, listaKr // R -700
5m // RdojebacM ,kara?Nie.Efekt ordynacji
![Page 11: System wyborczy, a wyniki wyborów w Polsce](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081514/56813f50550346895daa0abf/html5/thumbnails/11.jpg)
Metoda Sainte-Metoda Sainte-LagueLague
6m1904g Na F głosowało ponad połowa a mają 50% // 1,4 lepiej odz.wyb
-Podział partii sportowców, -7m2058g -P 503vs1
![Page 12: System wyborczy, a wyniki wyborów w Polsce](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081514/56813f50550346895daa0abf/html5/thumbnails/12.jpg)
Próg wyborczy:
![Page 13: System wyborczy, a wyniki wyborów w Polsce](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081514/56813f50550346895daa0abf/html5/thumbnails/13.jpg)
Podział wg wartości Podział wg wartości mandatumandatu
1991, FvsP, PvsL (5xmniej) R=S i 3xwięcej L, małe partie 3-4% m z reszt z „:” ,ListaKr.
![Page 14: System wyborczy, a wyniki wyborów w Polsce](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081514/56813f50550346895daa0abf/html5/thumbnails/14.jpg)
Metoda proporcjonalna, Metoda proporcjonalna,
a wybory samorządowe a wybory samorządowe 20062006
![Page 15: System wyborczy, a wyniki wyborów w Polsce](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081514/56813f50550346895daa0abf/html5/thumbnails/15.jpg)
Blokowanie listBlokowanie list
![Page 16: System wyborczy, a wyniki wyborów w Polsce](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081514/56813f50550346895daa0abf/html5/thumbnails/16.jpg)
System wyborczy w System wyborczy w wyborach do sejmików wyborach do sejmików wojewódzkich w 2006 wojewódzkich w 2006
rokuroku
proporcjonalnośćblokowanie list
Podobna instytucja w ordynacji do Sejmu zastosowanej w 1991 roku.
![Page 17: System wyborczy, a wyniki wyborów w Polsce](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081514/56813f50550346895daa0abf/html5/thumbnails/17.jpg)
Blokowanie – na czym Blokowanie – na czym polega?polega?
Przydział dla partii/komitetów:• progi: 5% dla partii, 15% dla bloków• rozdział mandatów metodą d’Hondta• w obrębie bloków rozdział metodą
Sainte-Lague dla partii z ponad 5% głosów
• porządek preferencji: głos najpierw na blok/koalicje, potem na partie, na końcu na kandydata
![Page 18: System wyborczy, a wyniki wyborów w Polsce](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081514/56813f50550346895daa0abf/html5/thumbnails/18.jpg)
Kto na tym zyskał?Kto na tym zyskał?
![Page 19: System wyborczy, a wyniki wyborów w Polsce](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081514/56813f50550346895daa0abf/html5/thumbnails/19.jpg)
Rozdział głosówRozdział głosów
WariantMandaty dla bloków
i partii (obow. ordynacja)
Mandaty koalicji powyborczej wg starej
reguły
PiS+SO+LPR 218 193
PO+PSL 269 271
LiD 66 87
Inne 8 10
![Page 20: System wyborczy, a wyniki wyborów w Polsce](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081514/56813f50550346895daa0abf/html5/thumbnails/20.jpg)
Rozdział głosówRozdział głosów
Partia Głosy %Nowa reguła
Stara reguła
M % M %
PO 3 306 667
27,3 186 33,33
192 34,22
PiS 3 038 002
25,10
170 30,30
180 32,09
KKW LiD
1 736 608
14,35
66 11,76
87 15,51
PSL 1 582 831
13,08
83 14,62
79 14,08
SO 670 745
5,54 37 6,60 11 1,96
LPR 568 935
4,70 11 1,96 2 0,36
![Page 21: System wyborczy, a wyniki wyborów w Polsce](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081514/56813f50550346895daa0abf/html5/thumbnails/21.jpg)
ProblemyProblemy
Wyrażanie preferencjiStabilne większości i destabilizujące
mniejszości w sejmikachNieformalne znaczenie blokówReguły wyborcze Monotoniczność preferencji
![Page 22: System wyborczy, a wyniki wyborów w Polsce](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081514/56813f50550346895daa0abf/html5/thumbnails/22.jpg)
Progi wyborczeProgi wyborcze
![Page 23: System wyborczy, a wyniki wyborów w Polsce](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081514/56813f50550346895daa0abf/html5/thumbnails/23.jpg)
Progi wyborczeProgi wyborcze
minimalny procent poparcia wyborców uprawniający komitet wyborczy do uczestniczenia w rozdziale mandatów
stosowane w celu uniknięcia dużego rozdrobnienia sceny politycznej w kraju, gdzie ordynacja wyborcza wprowadza proporcjonalny system wyborczy
jeden z głównych parametrów systemu wyborczego
wpływają nie tylko na wyniki wyborów, ale także dotyczą strategii poszczególnych partii i komitetów wyborczych oraz wyborców i ich preferencji
![Page 24: System wyborczy, a wyniki wyborów w Polsce](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081514/56813f50550346895daa0abf/html5/thumbnails/24.jpg)
Znaczenie progów Znaczenie progów wyborczych wyborczych
w wyborach – wybory do w wyborach – wybory do sejmików województw sejmików województw
20062006dwa progi wyborcze: 5% w skali województwa dla samodzielnych liczb wyborczych oraz 15% dla bloków wyborczych
porównawcze warianty ordynacji związane z progiem 5%:
o wariant I: wyniki partii podprogowych nie są w ogóle uwzględniane
o wariant II: nie ma progów wyborczych
![Page 25: System wyborczy, a wyniki wyborów w Polsce](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081514/56813f50550346895daa0abf/html5/thumbnails/25.jpg)
PARTIAODDANYCH
GŁOSÓWOBOW.
ORDYNACJAWARIAN
T IWARIAN
T IIsuma % mandaty mandaty mandaty
PO 3 306 667 27,32 186 187 182PiS 3 038 002 25,1 170 156 161KKW LiD 1 736 608 14,35 66 73 66PSL 1 582 831 13,08 83 89 81Samoobrona 670 745 5,54 37 37 45LPR 568 935 4,7 11 11 12KPEiR 358 708 2,96 0 0 0UPR 163 410 1,35 0 0 0PPP 135 538 1,12 0 0 0RAŚ 63 070 0,52 0 --- 3MN 49 131 0,41 7 7 7PS Lubawski 42 119 0,35 1 1 1NOP 41 171 0,34 0 0 0ChRS 40 306 0,33 0 --- 1WSWM 36 873 0,3 0 --- 1PSP 16 773 0,14 0 --- 1
![Page 26: System wyborczy, a wyniki wyborów w Polsce](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081514/56813f50550346895daa0abf/html5/thumbnails/26.jpg)
WnioskiWnioski
duże znaczenie progów wyborczychprzy zastosowaniu klauzul zaporowych
wybory stają się bardziej partyjne; mniejsze szanse lokalnych list
progi wyborcze obniżają proporcjonalność rozdziału mandatów
![Page 27: System wyborczy, a wyniki wyborów w Polsce](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081514/56813f50550346895daa0abf/html5/thumbnails/27.jpg)
Okręgi wyborczeOkręgi wyborcze
![Page 28: System wyborczy, a wyniki wyborów w Polsce](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081514/56813f50550346895daa0abf/html5/thumbnails/28.jpg)
Funkcje wyborów, które Funkcje wyborów, które mają wpływ na wielkość mają wpływ na wielkość okręgów wyborczychokręgów wyborczych
odzwierciedlenie poglądów wyborczychwyłonienie stabilnej większościfunkcja legitymizująca
Bardziej stabilna
większość
Pogorszenie odzwierciedle
nia preferencji wyborczych
![Page 29: System wyborczy, a wyniki wyborów w Polsce](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081514/56813f50550346895daa0abf/html5/thumbnails/29.jpg)
Przykład: wybory do sejmików Przykład: wybory do sejmików wojewódzkich wojewódzkich w 2006r. w 2006r.
PartiaGłosy
Poszerzone okręgi
Wyniki z 2006r.
Różnica
% M* % M* % M* %
PO 27,32 179 31,91 186 33,16 -7 1,25
PSL 13,08 86 15,33 83 14,80 3 0,53
PiS 25,10 171 30,48 170 30,30 1 0,18
Samoobrona 5,54 32 5,70 37 6,60 -5 0,89
LPR 4,70 12 2,14 11 1,96 1 0,18
KWW LiD 14,35 74 13,19 66 11,76 8 1,43
MN 0,41 6 1,07 7 1,25 -1 0,18PS Lubawski 0,35 1 0,18 1 0,18 0 0,00KPEiR, UPR, PPP, NOP 5,75 0 0,00 0 0,00 0 0,00
88 okręgów49 okręgów
![Page 30: System wyborczy, a wyniki wyborów w Polsce](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081514/56813f50550346895daa0abf/html5/thumbnails/30.jpg)
WnioskiWnioski Wielkość okręgów wyborczych ma istotny
wpływ na wyniki wyborówWzrost dopasowania do preferencji wyborczych
◦ Progi naturalne bardziej zbliżone do ustawowego 5%
Na powiększeniu okręgów wyborczych zyskują partie
Metoda d’Hondta
Metoda Sainte – Lague
Metoda Hare’a - Niemayera
ŚREDNIE MAŁEDUŻE
• Silny wpływ możliwości tworzenia bloków!
![Page 31: System wyborczy, a wyniki wyborów w Polsce](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081514/56813f50550346895daa0abf/html5/thumbnails/31.jpg)
Partia**Oddanych
głosów
Brak progów i powiększone
okręgiWyniki z 2006r. Różnica
suma % M* % M* % M* %PO 3 306
66727,32 173 30,84 186 33,16 -13 2,32
PiS 3 038 002
25,10 146 26,02 170 30,30 -24 4,28
KKW LiD 1 736 608
14,35 74 13,19 66 11,76 8 1,43
PSL 1 582 831
13,08 83 14,80 83 14,80 0 0,00
Samoobrona
670 745 5,54 40 7,13 37 6,60 3 0,53
LPR 568 935 4,70 29 5,17 11 1,96 18 3,21KPEiR 358 708 2,96 3 0,53 0 0,00 3 0,53UPR 161 506 1,33 0 0,00 0 0,00 0 0,00PPP 135 538 1,12 0 0,00 0 0,00 0 0,00RAŚ 63 070 0,52 3 0,53 0 0,00 3 0,53MN 49 131 0,41 6 1,07 7 1,25 -1 0,18PS Lubawski
42 119 0,35 1 0,18 1 0,18 0 0,00
NOP 41 171 0,34 0 0,00 0 0,00 0 0,00
ChRS 40 306 0,33 2 0,36 0 0,00 2 0,36
PSP 16 773 0,14 1 0,18 0 0,00 1 0,18
![Page 32: System wyborczy, a wyniki wyborów w Polsce](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081514/56813f50550346895daa0abf/html5/thumbnails/32.jpg)
Wady i zalety systemu Wady i zalety systemu proporcjonalnegoproporcjonalnego
![Page 33: System wyborczy, a wyniki wyborów w Polsce](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081514/56813f50550346895daa0abf/html5/thumbnails/33.jpg)
ZALETY:
o lepsze odzwierciedlenie preferencji wyborców
o większą przystępność dla mniejszych ugrupowań i mniejszości etnicznych
o równość głosu wyborczegoo wg niektórych badań, skutkuje wyższą
efektywnością i stabilnością polityki rządów, oraz wyższą frekwencją wyborczą
o system głosu przechodniego niezależność kandydatów od kierownictwa partii
![Page 34: System wyborczy, a wyniki wyborów w Polsce](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081514/56813f50550346895daa0abf/html5/thumbnails/34.jpg)
WADY:
o rozczłonkowanie parlamentuo słaba więź między regionem a
przedstawicielem regionuo ułatwianie zaistnienia partiom skrajnymo niemożność odsunięcia partii od władzyo zasady podziału mandatów są często
niezrozumiałe dla wyborców o w systemach z listami wyborczymi daje
dużą władzę centralnemu kierownictwu partii