Szkoła Podstawowa Nr 2 im. Bohaterskich Lotników Podlasia

SZKOLNY

PROGRAM PROFILAKTYCZNY

na lata 2016 – 2019

rok szkolny 2016/2017

rok szkolny 2017/2018

rok szkolny 2018/2019

SPIS TREŚCI:

I Podstawa prawna

II Założenia programu

III Diagnoza zagadnień problemowych w szkole

IV Cele ogólne i szczegółowe Szkolnego Programu

Profilaktyki

V Obszary działań

VI Procedury osiągania celów

VII Przewidywane osiągnięcia uczniów

VIII Ewaluacja

I PODSTAWA PRAWNA

Program profilaktyki w Szkole Podstawowej nr 2 w Białej Podlaskiej

kieruje się celami i zasadami zawartymi w Statucie Szkoły i został opracowany

w oparciu o następujące akty prawne:

- Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej art. 72;

- Konwencja o prawach dziecka – art. 3, art. 19, art. 33;

- Rozporządzenie MEN z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych -statutów

publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz.U. nr 61, poz. 624 z późn. zm.);

- Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania

i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach,

szkołach i placówkach (Dz.U. poz. 532);

- Ustawa z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości

i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, (Dz.U. z 2012 r.poz. 1356);

- Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U.

z 2012 r. poz. 124);

- Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami

używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz.U. z 1996 r. nr 10 poz.55 z późn. zm.);

- Ustawa z dnia 19 sierpnia1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego

(Dz.U. z 2011 r. nr 231, poz. 1375 z późn. zm.)

- Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia. 2003 r. w sprawie szczegółowych form

działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród młodzieży zagrożonej uzależnieniem

(Dz.U. nr 26 z 2003 r., poz. 226);

- Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz.U.

z 2004r. nr 256 poz. 2572) – art. 54 ust 2 pkt1, ust.4;

- Ustawa z 24 kwietnia 2015r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz

niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015r. poz. 875);

- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 18 sierpnia 2015r.

w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty

działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu

przeciwdziałania narkomanii oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015r. poz.1249).

II ZAŁOŻENIA PROGRAMU

Założenia programu są zgodne z:

Programem Wychowawczym Szkoły,

Szkolnym Zestawem Programów Nauczania,

Statutem Szkoły

i tworzą spójną całość.

Szkolny Program Profilaktyki dostosowany jest do potrzeb

rozwojowych uczniów oraz potrzeb środowiska lokalnego.

Profilaktyka włączona jest w ogólny proces pracy dydaktyczno -

wychowawczej i jest realizowana podczas działań edukacyjnych szkoły,

zajęć pozalekcyjnych, świetlicowych i bibliotecznych, profilaktyczno –

wychowawczych oraz wycieczek (m.in. tzw. zielonych szkół)

i uroczystości szkolnych.

Realizacja zadań z dziedziny profilaktyki w naszej szkole będzie

koncentrować się na wzmacnianiu czynników chroniących:

- poczucia własnej wartości i równowagi wewnętrznej,

- podkreślaniu roli rodziny,

- nabywania umiejętności interpersonalnych, w tym rozwiązywania

konfliktów,

- wychowania w duchu odporności na złe wpływy - odpierania

niekorzystnej presji otoczenia,

- rozwijania inteligencji emocjonalnej,

- ukazywania wzorców oraz autorytetów, odwoływania się do

wartości, zasad moralnych, norm,

- radzenia sobie ze stresem w konstruktywny sposób,

- twórczego spędzania czasu wolnego.

Działalność profilaktyczna szkoły pozostaje w ścisłym związku

z działalnością profilaktyczną w środowisku lokalnym.

Szkoła współpracuje z następującymi instytucjami:

- placówkami oświatowymi, opiekuńczymi i wspierającymi rodzinę

(PPP, Poradnia „Powrót z U”, MOPS, Centrum Pomocy Rodzinie,

SANEPiD),

- wymiarem sprawiedliwości (Sąd, Policja)

- placówkami kulturalno – oświatowymi (Bialskie Centrum Kultury,

Muzeum Południowego Podlasia)

- organizacjami pozarządowymi (TPD, PCK, ZHP, Stowarzyszenie

„Bliżej Dziecka”, Caritas, Stowarzyszenie WIOSNA i inne )

Program Profilaktyczny Szkoły opiera się na profilaktyce kierowanej

do szerokiej populacji i grup niskiego ryzyka. Uwzględnia on też

konieczność prowadzenia uniwersalnej profilaktyki szkolnej w zakresie

przeciwdziałania narkomanii, obejmującej wszystkich uczniów, a nie tylko

tych uznanych za zagrożonych. Profilaktyka w naszej szkole z założenia ma

polegać na promocji zdrowia i zapobieganiu zagrożeniom poprzez

rozwijanie umiejętności radzenia sobie z wymaganiami rozwojowymi. Jej

celem jest wszechstronny rozwój osobowości ucznia, wspieranie zdrowego

rozwoju psychicznego, uczenie umiejętności stosowania zachowań

asertywnych oraz podejmowania samodzielnych, odpowiedzialnych

decyzji. Niezwykle ważnym aspektem pracy profilaktycznej jest ścisła

współpraca z rodzicami i opiekunami prawnymi uczniów. Wprowadzane

zmiany programowe kładą nacisk na zwiększenie skuteczności

podejmowanych działań.

III DIAGNOZA ZAGADNIEŃ PROBLEMOWYCH W SZKOLE

Podstawą do planowania działań profilaktycznych, wychowawczych,

edukacyjnych i informacyjnych była diagnoza, na podstawie której

dokonano oceny czynników ryzyka i czynników chroniących. Diagnoza

opierała się przede wszystkim na:

- raporcie ewaluacji programu profilaktyki z roku ubiegłego,

- wnioskach z obserwacji nauczycieli i innych pracowników szkoły,

- analizie dokumentacji pedagogów szkolnych i wychowawców, w tym

dotyczącej udzielania pomocy psychologiczno – pedagogicznej,

- analizie frekwencji, informacji z zeszytów uwag, ocen z dziennika

szkolnego oraz opisów sytuacji problemowych.

Diagnozy obszarów problemowych dokonano również za pomocą

ankiet, których celem było uzyskanie informacji na temat: sytuacji

związanych z agresją i przemocą w szkole, skali sięgania po papierosy

i alkohol, poczucia bezpieczeństwa dzieci w domu rodzinnym i w szkole,

sytuacji dydaktyczno – wychowawczej uczniów.

Do uściślenia diagnozy wykorzystano: rozmowy z uczniami poruszające

ważne sprawy dotyczące ich społeczności, dyskusje na temat poczucia

bezpieczeństwa dzieci w domu i grupie rówieśniczej, obserwacje dzieci,

rozmowy z rodzicami, wywiady środowiskowe, rozmowy z pracownikami

socjalnymi, asystentami rodziny, kuratorami sądowymi, dzielnicowym,

pielęgniarką szkolną, pracownikami Poradni.

Po przeprowadzeniu diagnozy zidentyfikowano następujące

zagadnienia problemowe:

- trudności z przestrzeganiem Kodeksu Szkolnych Zasad i dyscypliny

przez uczniów,

- agresję słowną (np. wulgaryzmy, grożenie, obrażanie,

deprecjonowanie),

- agresję psychiczną (np. zastraszanie, poniżanie, przezywanie,

dokuczanie, kłótnie, wykluczanie z grupy),

- agresję fizyczną (np. bicie, kopanie, popychanie),

- niską motywację do nauki,

- nieumiejętność dbania o zdrowie, szkodliwe nawyki żywieniowe,

mała aktywność fizyczna,

- sięganie po papierosy i alkohol oraz inne używki,

- kryzysy emocjonalne i psychiczne,

- trudną sytuację rodzinną, materialną i losową.

Aby profilaktyka była skuteczna obejmujemy nią nie tylko ucznia

ale i jego rodziców, kierując do nich treści edukacyjne. W tym celu

dokonano analizy posiadanych informacji nt. sytuacji rodzinnych uczniów

i odnotowano następujące problemowe obszary:

- słabe zainteresowanie swoimi dziećmi, nie dbanie o więzi i poczucie

bezpieczeństwa,

- niewłaściwe postawy wychowawcze,

- konflikty w rodzinie,

- frustracje z powodu biedy lub bezrobocia,

- dysfunkcje w rodzinie: uzależnienia, przemoc.

IV CELE OGÓLNE I SZCZEGÓŁOWE SZKOLNEGO PROGRAMU

PROFILAKTYKI

CELE OGÓLNE:

- wspieranie wszechstronnego, harmonijnego rozwoju osobowości

uczniów,

- wychowanie do życia w wolności - bez uzależnień, tj. zapobieganie

zagrożeniom, jakie mogą napotkać młodzi ludzie, związanych

z używaniem środków odurzających, substancji psychotropowych,

środków zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych niosących

ryzyko negatywnych konsekwencji dla zdrowia psychicznego

i fizycznego uczniów, wyposażenie społeczności szkolnej w wiedzę

z tego zakresu,

- doskonalenie i kształtowanie prawidłowych relacji interpersonalnych,

- wdrażanie do przestrzegania norm i zasad społecznych,

- kształtowanie umiejętności radzenia sobie ze stresem i problemami,

- zapobieganie i eliminowanie przemocy i agresji,

- promocja zdrowego stylu życia,

- kształtowanie umiejętności rozwiązywania problemów

i podejmowania odpowiedzialnych decyzji.

CELE SZCZEGÓŁOWE:

Zależy nam , aby każdy uczeń naszej szkoły był dzieckiem, które:

- dostrzega swoje mocne strony,

- rozwija swoje pasje, talenty, zainteresowania,

- posiada umiejętność porozumiewania się z innymi na zasadach

szacunku i tolerancji,

- rozpoznaje własne i cudze uczucia,

- konstruktywnie rozwiązuje problemy,

- podejmuje odpowiedzialne decyzje,

- radzi sobie z przeżywanymi trudnościami,

- przestrzega norm, zasad i wartości,

- realizuje obowiązek szkolny,

- posiada motywację do nauki

- przestrzega zasad higieny osobistej,

- organizuje własne miejsce pracy i wypoczynku zgodnie z zasadami

higieny,

- wybiera właściwa formę wypoczynku adekwatnie do wykonywanej

pracy,

- potrafi określić zasady pierwszej pomocy przedmedycznej i stosuje je

w praktyce,

- postępuje zgodnie z zasadami zapewniającymi mu bezpieczne

funkcjonowanie,

- posiada informacje o szkodliwych substancjach zmieniających

świadomość i potrafi zachować się asertywnie,

V OBSZARY DZIAŁAŃ

PROMOCJA ZDROWIA:

- zdrowy styl życia,

- higiena osobista,

- higiena otoczenia,

- prawidłowe odżywianie,

- sport, wypoczynek i rekreacja,

- pierwsza pomoc przedmedyczna,

- bezpieczeństwo w codziennym życiu.

PROFILAKTYKA UZALEŻNIEŃ:

- budowa pozytywnego obrazu siebie i poczucia własnej wartości,

- zapobieganie zagrożeniom i uzależnieniom (nikotynizm,

alkoholizm, narkomania, lekomania, fonoholizm, uzależnienie od

komputera i inne behawioralne)

- dostarczenie informacji o substancjach zmieniających

świadomość,

- rozwijanie umiejętności podejmowania odpowiedzialnych decyzji.

PROFILAKTYKA NIEDOSTOSOWANIA SPOŁECZNEGO:

- zgodne z normami funkcjonowanie społeczne i komunikacja

interpersonalna,

- zapobieganie i eliminowanie zjawiska agresji i przemocy,

- inwestowanie w dobre samopoczucie psychiczne i fizyczne,

- kształtowanie umiejętności radzenia sobie z niepowodzeniami

szkolnymi, sytuacjami stresowymi,

- rozwijanie uzdolnień,

- wybieranie atrakcyjnych form spędzania czasu wolnego,

- zapobieganie absencji uczniów.

VI PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW

Realizacja Szkolnego Programu Profilaktycznego odbywa się

w ramach godzin wychowawczych, zajęć edukacyjnych z różnych

przedmiotów, zajęć świetlicowych, zajęć profilaktyczno –

wychowawczych i innych zajęć o charakterze terapeutycznym

oraz podczas zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych:

na wycieczkach, spotkaniach, imprezach okolicznościowych

oraz zawodach sportowych.

Zamierzone cele osiągane będą poprzez realizację zadań- działań

w wydzielonych obszarach:

a) Działania wychowawcze - promocja zdrowia oraz wspomagania

uczniów w rozwoju ukierunkowanym na osiągnięcie pełnej dojrzałości

w sferze fizycznej, psychicznej, społecznej i aksjologicznej.

b) Działania edukacyjne - skierowane do całej społeczności szkolnej

(radzenie sobie ze stresem, rozwiązywanie konfliktów, opieranie się

naciskom otoczenia, poszerzanie wiedzy z zakresu promocji zdrowia

i zdrowego stylu życia.

c) Działania informacyjne - z uwzględnieniem edukacji prawnej, jak

również informacji na temat skutków zachowań ryzykownych.

d) Działania profilaktyczne - w zakresie profilaktyki uniwersalnej:

wspieranie uczniów w ich rozwoju i zdrowym stylu życia, podejmowanie

działań ograniczających zachowania ryzykowne. W zakresie profilaktyki

selektywnej: wspieranie uczniów, którzy ze względu na swoją sytuację

materialną, rodzinną i środowiskową lub uwarunkowania biologiczne są

w wyższym stopniu narażeni na rozwój zachowań ryzykownych.

W zakresie profilaktyki wskazującej: wspieranie uczniów, u których

rozpoznano wczesne objawy zażywania środków odurzających

i psychoaktywnych.

W praktyce, działania te będą realizowane przez: zajęcia warsztatowe

z wykorzystaniem metod aktywizujących (dyskusji, „burzy mózgów”,

psychodramy, rysunków, gier i zabaw), indywidualne rozmowy

z uczniami i rodzicami, pracę w małych grupach, testy edukacyjne,

wykonywanie z uczniami prac dodatkowych (plakatów, rysunków,

gazetek, ulotek informacyjnych, projektów, organizowanie wystaw),

konkursy profilaktyczne, przedstawienia teatralne, piosenki, spotkania

ze specjalistami (m.in.: policjantem, pielęgniarką, pracownikami

Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej), ogniska integracyjne,

imprezy okolicznościowe, wycieczki, biwaki, „zielone szkoły”.

Treści programowe, które będą przekazywane w toku działań

profilaktycznych:

a) Bezpieczeństwo uczniów w szkole

b) Zagrożenie uzależnieniem

c) Zdrowie jako wartość uniwersalna (warsztaty edukacyjno-

informacyjne).

d) Zachowania ryzykowne - profilaktyka uzależnień i edukacja prawna

e) Budowanie dobrych relacji pomiędzy uczniami, rodzicami

i nauczycielami.

f) Podnoszenie kompetencji wychowawczych nauczycieli i rodziców.

VII PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW

Według naszych założeń, w wyniku realizacji Szkolnego Programu

Profilaktyki uczeń potrafi:

- prowadzić zdrowy styl życia,

- konstruktywnie radzić sobie w sytuacjach stresowych,

- być wolnym od nałogów, określić konsekwencje zażywania substancji

zmieniających świadomość,

- postępować asertywnie,

- budować udane relacje z innymi,

- znaleźć emocjonalne wsparcie,

- radzić sobie w sytuacji agresji, przemocy, zagrożenia,

- konstruktywnie rozwiązywać problemy i konflikty,

- określić swoje możliwości przez adekwatną samoocenę,

- dostrzegać swoje mocne strony,

- przestrzegać norm i zasad obowiązujących w relacjach międzyludzkich,

- podejmować odpowiedzialne decyzje,

- negocjować.

VIII EWALUACJA

Szkolny Program Profilaktyki będzie realizowany przez 3 lata. Sposoby ewaluacji Programu:

- bieżące monitorowanie, - obserwacje, - badania ankietowe i kwestionariuszowe, - sprawozdania,

- analiza dzienników lekcyjnych, pozalekcyjnych, zajęć wyrównawczych

i kół zainteresowań, - opinie i sondaże,

- analiza osiągnięć uczniów, - frekwencja, - wywiady, - rozmowy z uczniami i rodzicami, - analizy opinii z PPP

- analiza informacji z zeszytów uwag, ocen z dziennika szkolnego

oraz opisów sytuacji problemowych.