t1 20 hoa 10 nc hai
DESCRIPTION
bài soạnTRANSCRIPT
GIO N HA 10 NNG CAO Hong T. Thanh Hi
Ngy son :10/08/2013 Bi: N TP U NM Tit: 01
I. MC TIU
1. Kin thc:
- Gip HS h thng cc kin thc ho hc c hc THCS c lin quan n chng trnh lp 10 .
-Phn bit c cc khi nim c bn v tru tng :nguyn t , nguyn t ho hc, phn t, n cht , hp cht , nguyn cht v hn hp .
2. K nng - Rn luyn k nng lp cng thc , tnh theo cng thc v PTHH, t khi ca cht kh .
- Rn luyn k nng chuyn i gia : M, n, m,V. . .
3. Thi
Gip HS nm li kin thc c mt cch h thng .
II. CHUN B - GV: h thng bi tp v cu hi gi - HS: n tp kin thc 8,9.III. HOT NG DY HC 1. n nh t chc : im danh.
2. Kim tra bi c: Kim tra trong ni dung n tp.
3. Ging bi mi
Tin trnh tit dy
Thi gianHot ng ca gio vinHot ng ca hc sinhNi dung
15Hot ng 1: n tp cc khi nimc bn.
- GV: Yu cu HS nhc li cc khi nim: nguyn t , nguyn t ho hc, phn t , n cht , hp cht , nguyn cht v hn hp?
- GV: a ra s phn bit cc khi nim .
GV: Yu cu HS a ra cc mi quan h gia cc i lng khi lng , khi lng mol , s phn t cht (A) v cht kh ktc.
- GV: a ra s mi quan h gia khi lng , khi lng mol , s phn t cht (A) v cht kh ktc.
- GV: T mi quan h gia n v V trong s ta c :
VA=VBnA = nB cng k t0,
- GV: Yu cu HS nhc li nh ngha v t khi ca cht kh .
- GV: Tnh MKK=?
- HS: Pht biu , a ra v d
- HS: Ghi cc cng thc :
-n = n/M
-n =V/22,4
-n = s nt, pt/N(N=6.1023)
- HS: Ghi cng thc.
- HS thc hin. I. n tp cc khi nim c bn :
1. Cc khi nim v cht :
n cht(1 ng t)
Ngt Ngt
Phn t Hp cht(2,3ngt)
Nguyn cht (1 cht)
Cht
Hn hp (2,3 cht)
2. Mi quan h gia khi lng , khi lng mol , s phn t cht (A) v cht kh ktc
m
n A
V
3.T khi ca kh A so vi kh B:
dA/B== =
(mA , mB , kl o cng T, p)
==29 g/mol
205Hot ng 2: Mt s bi tp p dng .
- GV: luyn tp mt s dng bi tp c bn c hc lp 8,9.
Bi 1:
a.Hy in vo trng ca bng sau cc s liu thch hp
S p
S n
S e
Nt 1
19
20
?
Nt 2
?
18
17
Nt 3
19
21
?
Nt 4
17
20
?
b. Trong 4 nguyn t trn , nhng cp nguyn t no thuc cng mt nguyn t ho hc ? v sao?
c. T 4 ng t trn c kh nng to ra c nhng n cht v hp cht ho hc no ?
Bi 2.
Xc nh khi lng mol ca cht hu c X , bit rng khi ho hi 3g X thu c th tch hi ng bng th tch ca 1,6g oxi trong cng iu kin .
Bi 3:
Xc nh dA/H2 , bit ktc 5,6lt kh A c khi lng 7,5 g
Bi 4:
Mt hn hp kh A gm SO2 v O2 c dA/CH4 = 3. Trn V lt O2 vi 20 lt hn hp A thu c hn hp B c dB/CH4= 2,5.Tnh V.
Hot ng 3: Cng c
GV:Nhc HS ni dung s luyn tp tit hai v yu cu HS n tp cc ni dung sau :
1. Cch tnh theo CT v tnh theo PTP trong bi ton ho hc
2. Cc CT v dd : tan , nng C% , nng CM
HS:in vo bng
- HS: Ngt 2,4 thuc cng 1 ngt ho hc v c cng s lp p l 17(Cl). Ngt 1,3 thuc cng 1 ngt ho hc v c cng s p l 19(K).
HS:n cht K , Cl2 , hp cht: KCl.
- HS: VX=VOXInx=nOXI
MX = 60
HS: nA= 0,25 MA= 30 dA/H2 =15
- HS:A =48
B ==16.2,5
V=20 lit
II. Bi tp p dng .Bi 1
a.
S p
S n
S e
Nt 1
19
20
19
Nt 2
17
18
17
Nt 3
19
21
19
Nt 4
17
20
17
b. Ngt 2,4: Cl. Ngt 1,3 :K
c. n cht K. Cl2
Hp cht :KCl.
Bi 2. MX= 60
Bi 3. dA/H2 = 15
Bi 4. V = 20 lt
4.Dn d HS chun b cho tit hc tip theo (5)- BTVNBi 1:
Mt hn hp kh A gm 0,8 mol O2 , 0,2 mol CO2 v 2 molCH4.
a. Tnh khi lng mol TB ca hn hp A .
b. Cho bit kh A nng hn hay nh hn khng kh ? bao nhiu ln ?
c. Tnh % th tch v % khi lng mi kh trong A .
Bi 2.
Phi ly bao nhiu gam tinh th CuSO4 .5H2O v bao nhiu gam nc iu ch c 200 gam dd CuSO4 40%.
Bi 3:
C bao nhiu gam tinh th NaCl tch ra khi lm lnh 600gam dd NaCl bo ho t 90oC xung OoC. Bit rng : SNaCl(OoC) = 35gam , SNaCl(90oC) = 50 gam.
Bi 4.
Cho m gam CaS td hon ton m1 gamdd axit HBr 8,5 % thu c m2 g dd trong mui c nng 9,6% v 672 ml kh ktc.
a. Tnh m, m1, m2 .
b. Cho bit dd HBr dng hay d , nu d hy tnh nng % ca HBr sau p.
Bi 5.
Ngm 1 l Al ( lm sch lp oxt ) trong 250ml dd AgNO3 0,24 M sau mt thi gian ly ra ra nh lm kh thy khi lng Al tng thm 2,97 g.
a. Tnh khi lng Al p
b. Tnh nng mol cc cht trong ddsau p.- Chun b bi mi: n tp cc khi nim c bn v dd v s dng thnh tho cc CT tnh tan , nng C %, nng mol CM khi lng ring ca dd
IV.RT KINH NGHIM, B SUNGNgy son: 10-8-2013 Bi : N TP U NM
Tit : 02
I. MC TIU:
1. Kin thc:
-Gip HS h thng cc kin thc ho hc c bn hc c THCS c lin quan n chng trnh lp 10 .
-n tp cc khi nim c bn v dd v s dng thnh tho cc CT tnh tan , nng C %, nng mol CM khi lng ring ca dd .
2. K nng:
- Rn luyn k nng lp CT , tnh theo CT v PTHH .
- Rn luyn k nng chuyn i gia :C% , CM , D
3. Thi :
Gip HS nm li kin thc c mt cch h thng .
II. CHUN B:
- GV: h thng bi tp v cu hi gi - HS: n tp kin thc 8,9.
III. CC HOT NG DY V HC:
1.n nh t chc: im danh.
2.Kim tra bi c: kt hp vi lm bi tp
3. Ging bi mi
Tin trnh tit dy
Thi gianHot ng ca gio vinHot ng ca hc sinhNi dung
10 Hot ng 1: n tp cc khi nim v cng thc v dung dch :
- GV: Yu cu nhm HS h thng li cc khi nim v cng thc thng dng khi gii cc bi tp v dd.
- GV: a CT v cc ni dung trn:- HS: Tho lun nhm (3 ph)
- HS: Ghi cc CT vo v hc .
I. n tp cc khi nim v cc cng thc v dung dch:
1. Dung dch :
mdd = mct +mdm2. tan :
S= mct /mdm.100
3. Phn loi dd: da vo gi tr tan :
-Nu mct = S: dd bo ho.
- Nu mct< S: dd cha bo ho
- Nu mct >S: dd qu bo ho.
4. Cc loi cng thc tnh nng dd:
C% =.100%
CM=
5.Mi quan h gia C% v CM, D:
CM =
30Hot ng 2: Hng dn gii 1 s dng bi tp :
GV: Ghi cc bi tp ln bng:
Bi 1:
C bao nhiu gam tinh th NaCl tch ra khi lm lnh 600g dd NaCl bo ho t 90oC xung Ooc. Bit rng : SNaCl(OoC) = 35g
SNaCl(90oC) = 50g.
- GV: Gi 1 HS nhc li tan ca NaCl thay i nh th no khi gim nhit ca dd ?
- GV: Lm th no tnh c khi lng cht tan v khi lng ca dung mi nc trong 600g dd NaCl bo ho 90oC ?
- GV: Nu gi m l khi lng NaCl tch ra khi lm lnh dd t 90oC xung OOC th ti OoC mct v mdm l bao nhiu ?
- GV: Hng dn HS gii tm ra nghim m
- GV: Nhn xt ng thi nhc li cc bc lm chnh .
Bi 2:
Cho mg CaS td hon ton m1g dd axit HBr 8,58% thu c m2 g dd , trong mui c nng 9,6% v 672 ml kh ktc.
a.Tnh m, m1, m2b. Tnh nng % ca HBr sau p-GV:Gi HS vit phng trnh phn ng v tnh s mol H2S?
- GV: Tnh s mol cc cht phn ng , t tnh m, m1, m2 ?
- GV: Tnh C% HBr d?
Bi 3:
Cho 500ml ddAgNO3 1M(D = 1,2g/ml) vo300ml dd HCl 2M (D = 1,5 g/ml). Tnh C%, CM cc cht trong dd thu c . Bit p xy ra ht .
- GV: Tnh s mol AgNO3 , HCl ban u?
- GV: Vit PTP?
- GV: Xc nh thnh phn ca cht tan trong dd sau p?
- GV: Tnh CM.C%?
- GV: Nhn xt ng thi nhc li cc bc lm chnh .
- HS: suy ngh 3ph.
- HS: tan gim.
- HS: C th gii nh sau :
50g NaCl + 100g H2O
150g dd.
Vy suy ra :
200g NaCl + 400g H2O
600gdd .
mct = 200-m (OoC)
Mdm = 400 g(OoC)
V kt hp S(OOC) = 35g =
=.100 = 35
m = 60g
C2: 35 100
140?400
- HS: Chun b 3ph.
- HS: Vit p :
CaS +2HBrCaBr2 + H2S
0,03 0,06 0,03 0,03
- HS thc hin.
HS: Chun b 3ph.
II. Hng dn gii 1 s dng bi tp :
Bi 1:
50g NaCl + 100g H2O
150g dd.
Vy suy ra :
200g NaCl + 400g H2O
600gdd .
mct = 200-m (OoC)
Mdm = 400 g(OoC)
V kt hp S(OOC) = 35g =
=.100 = 35
m = 60g
C2: 35 100
140?400
Bi2: CaS +2HBrCaBr2 + H2S
0,03 0,06 0,03 0,03
nH2S = 0,03 mol
m = mCaS = 0,03.72 = 2,16g
m(CaBr2) = 200. 0,03= 6g
m2 = 6.100/9,6 = 62,5g
m1 = 62,5+ 4.0,03 - 2,16 =1,36 g
- Chng t HBr d .
m(HBr d) = 0,4g
C% = 0,64%
Bi 3:
nAgNO3 = 0,5 mol
nHCl = 0,6 mol
AgNO3+HClAgCl+HNO30,5 < 0,6 0,5 0,5
-Dd sau p gm HNO3, HCl d .
CM(HNO3) = 0,5/0,8
= 0,625M
CM(HCld ) = 0,1/0,8 = 0,125M
Khlng dd sau pbng:
m(ddAgNO3) + m(ddHCl) m(AgCl) = 600 + 450 71,75 = 978,25g
C%(HNO3) = 3,22%
C%(HCld) = 0,37%
4.Dn d HS chun b cho tit hc tip theo (5)
- BTVNBi 1: Ho tan 15,5g Na2O vo nc c 0,5 lt ddA.a. Tnh nng mol dd A.
b. Tnh th tch dd H2SO4 20% (D = 1,14 g/ml) cn dng trung ho dd A .
c. Tnh nng mol ca cht tan trong dd sau khi trung ho .
Bi 2: Kh hon ton 10,23 g hh CuO , pbO bng CO nhit cao . Kh CO2 sinh ra dn qua bnh cha Ca(OH)2 thu c 5g kt ta , cn li l dd X . un nng dd X thu thm 6g kt ta na .Tnh % theo khi lng mi o xt trong hh . Bi 3:Ho tan a gam kl M va trong 200g ddHCl 7,3% thu c dd A trong nng mui to thnh l 11,96 % (theo khi lng ) . Tnh A v xc nh kim loi M .(Mn : 55)- Chun b bi mi: Thnh phn nguyn tIV.RT KINH NGHIM, B SUNGNgy son :11/08/2013 Chng I : NGUYN T
Tit: 03 Bi: THNH PHN NGUYN T
I. MC TIU:
1. Kin thc:
HS bit:
- Nguyn t gm ht nhn mang in tch dng v v electron nguyn t mang in tch m, kch thc khi lng nguyn t .
- Ht nhn gm cc ht prton v ntron
- K hiu , khi lng v in tch ca prton , electron v ntron .
2. K nng:
- So snh khi lng ca electron vi proton v n tron .
- So snh kch thc ca ht nhn vi electron v vi ng t .
- Hiu v s dng cc n v o lng v khi lng , in tch v kch thc ca ngt nh : u , vt , n m , AO.
3. Thi :
Gip HS tp pht hin v gii quyt vn qua cc th nghim kho st v cu trc nguyn t .
II. CHUN B: - GV: Gio n , chun b tranh v phng to m phng th nghim : s tm ra electron , m hnh th nghim khm ph ra ht nhn nguyn t .
- HS: Xem trc bi mi .
III. HOT NG DY HC 1.On nh t chc: (1 ph)
2.Kim tra bi c: kt hp vi lm bi tp .
3. Ging bi mi
* Vo bi: t vn : T trc CN n th k XIX ngi ta cho rng cc cht u c to nn t nhng ht cc k nh b khng th phn chia c na gi l nguyn t . Ngy nay, ngi ta bit rng nguyn t c cu to phc tp. Nhng cu to nguyn t phc tp nh th no? Bi hc hm nay s gii p cu hi .
Tin trnh tit dy:
Thi gianHot ng ca gio vinHot ng ca hc sinhNi dung
15Hot ng 1: Thnh phn cu to nguyn t
- Gv da trn s nhc li thnh phn cu to nguyn t. Vy ai l ngi pht hin ra cc loi ht ? Chng ta ln lt nghin cu cc loi ht trn.
- GV: Hng dn HS tm hiu th nghim minh ho hnh (1.3 SGK) theo phng php dy hc t v gii quyt vn .
- GV: s dng tranh v phng to hnh 1.1, 1.2 SGK m t th nghim ca Tm-Xn (1879) phng in vi 1 ngun in (khong 15 KV) gia hai in cc bng kim loi gn vo 2 u ng thu tinh kn trong cn rt t khng kh (gn nh chn khng)thy thnh ng thu tinh pht sng mu lc nhtchng t iu g ?
- GV: Ngi ta gi chm tia l nhng tia m cc (pht ra t m cc)
- GV: Trn ng i ca tia m cc nu ta t mt chong chng nh thy chong chng quay chng t iu g ?
- GV: Ht vt cht trong tia m cc c mang in hay khng ? mang in dng hay m ? lm th no chng minh c iu ny ?- GV: Minh ho qua th nghim m phng hoc m t tia m cc lch v pha bn cc dng .Hin tng tia m cc b lch v bn cc dng chng t iu g ? Vy tia m cc l chm ht mang in dng hay m ?
- GV kt lun: Ngi ta gi nhng ht to thnh tia m cc l electron (k hiu l e).
- GV thng bo : electron c mt mi cht , n l mt trong nhng thnh phn cu to nn nguyn t ca mi nguyn t ho hc .
- GV: yu cu HS c v ghi khi lng v in tch e vo v .- GV: e c in tch m v c gi tr qe= - 1,602. 10-19 C, l in tch nh nht nn c dng lm in tch n v (tv): qe = 1-- HS quan st tranh v, nhn xt.
- HS: Phi c chm tia khng nhn thy c pht ra t cc m p vo thnh ng.
- HS: Chm tia ny chuyn ng rt nhanh.
- HS: C th t ng phng tia m cc gia 2 bn in cc mang in tch tri du tia m cc mang in m.
- HS: Tia m cc l chm ht electron.
- HS: c SGK v ghi khi lng v in tch e vo v .I- Thnh phn cu to nguyn t
1. Electron:a. S tm ra electron:
- Th nghim ( SGK)
- Nhn xt:+ Chm tia khng nhn thy pht ra t cc m gi l tia m cc .
+ Tia m cc l chm ht mang in tch m v mi ht u c khi lng c gi l electron, k hiu l e.
b) Khi lng v in tch ca electron.
me = 9,1094. 10-31kg = 0,00055 u
qe = -1,602. 10-19 C
* V in tch 1,602.10-19C l in tch nh nht nn c dng lm vt, c qui c l 1 -
10Hot ng 2: S tm ra ht nhn nguyn t.
- GV : M t th nghim ca Rdpho 1911 ( hnh 1.3 SGK) : s dng cht phng x Rai phng ra 1 chm ht nhn anpha mang in tch dng , c khi lng gp khong 7500 ln khi lng ca e , qua khe h nh v pha tm bia bng vng mng , xung quanh l mn hunh quang hnh vng cung , ph ZnS quan st cc ht anpha bn v cc pha (mng s lo sng khi c ht anpha bn vo).
- GV thng bo kt qu th nghim :
+ Hu ht cc ht anpha xuyn qua tm vng mng .
+ Mt s t ht anpha (khong 1/1000) b bt tr li .Kt qu ny chng t iu g ?
- GV b sung v rt ra kt lun.
- HS: Nghin cu cc thit b ca th nghim v mc ch ca chng.
- HS: Ghi kt qu th nghim .
-HS: Chng t ngt c cu to rng .
HS: Ghi kt lun SGK.
2. S tm ra ht nhn nguyn t :
* Th nghim: (SGK).
* Nhn xt:- Hu ht cc ht anpha xuyn qua tm vng mng .
- Mt s t ht anpha (khong 1/1000) b bt tr li hoc b lch hng ban u.
* Kt lun :
+ Nguyn t c cu to rng .
+Ht nhn nguyn t mang in tch dng nm tm ca nguyn t v c kch thc nh b so vi kch thc ca nguyn t . Xung quanh ht nhn c cc ht e chuyn ng to nn lp v nguyn t.
10Hot ng 3: Cu to ca ht nhn nguyn t:
- GV t vn : ht nhn nguyn t cn phn chia na khng?
- GV: M t th nghim ca Rdpho nm 1918 : khi bn ph ht nhn ngt nit bng ht anpha, ng thy xut hin ht nhn nguyn t oxi v 1 loi ht c khi lng 1,6727 .10-27kg mang 1 vt dng l proton.
- GV kt lun: Ht proton l 1 thnh phn cu to ca ht nhn nguyn t .
- GV: Khi lng v in tch ca p l bao nhiu?
- GV: Nm 1932, Chat-uych (cng tc vin ca Rdpho) dng ht anpha bn ph ht nhn ngt Be thy xut hin 1 ht mi khng mang in tch l ht ntron.
- GV: Khi lng v in tch ca ntron l bao nhiu ?
- GV: Hy kt lun v cu to nhn nguyn t?
Hot ng 4: Kch thc v khi lng nguyn t :
- GV: yu cu HS c SGK v tr li cc cu hi sau:
1. n v kch thc nguyn t? Cch chuyn i?
2. Cho bit ng knh ca nguyn t, ht nhn, e v p.
3. So snh ? Yu cu HS rt ra nhn xt.
- HS: Ghi kt lun v nhn xt .
- HS: Ghi khi lng , in tch ca ht p.
- HS: Nghe v ghi thng tin .
- HS: Ghi khi lng, in tch ca ht ntron.
-HS: Ghi kt lun v nhn xt
HS: n v o kch thc ngt v cc ht l nm, A0 .
HS: Ghi gi tr ca KNT, KHN, K cc ht.
3. Cu to ca ht nhn nguyn t :
a. S tm ra proton:
- Th nghim (SGK)
- Nhn xt:
+ Ht proton l 1 thnh phn cu to ca ht nhn nguyn t .
+ qp =+ 1,602. 10-19C (1+)
+ mp = 1,6726. 10-27kg = 1 u
b. S tm ra ntron:
+ Ht ntron l 1 thnh phn cu to ca ht nhn nguyn
+ qn = 0
+mn = 1,6748. 10-27kg = 1 u
Kt lun :
Thnh phn nguyn t gm :
- Ht nhn nm tm nguyn t gm cc ht proton v ntron .
- V nguyn t gm cc e chuyn ng rt nhanh xung quanh ht nhn .
- Khi lng ca nguyn t hu ht tp trung ht nhn , khi lng ca cc e l khng ng k so vi khi lng ca nguyn t.
II. Kch thc v khi lng nguyn t:
1. Kch thc:1nm = 10-9m = 10 A01 A0 = 10-10m = 10-8 cm
- dNT khong 10-10m (rt nh).
- KHNNT khong 10-5 nm (rt nh).
- K ca e , p vo khong10-8nm
= = 104 (ln)
6Hot ng 5: Khi lng nguyn t :
- GV gii thiu: biu th khi lng ca nguyn t v cc tiu phn ca n, ngi ta dng n v khi lng nguyn t, k hiu l u (actomicmas unit):
1 u = 1/12 khi lng ca 1 nguyn t ng v cacbon -12 (c gi tr l 19 9265. 10-27 kg).
1u = 1,6605. 10-27kg
- GV: Cn phn bit khi lng nguyn t tuyt i v tng i :
+ Khi lng tuyt i l khi lng thc ca 1 nguyn t , bng tng s lng tt c cc ht trong nguyn t.
+ Khi lng tng i ca 1 nguyn t l khi lng tnh theo n v khi lng nguyn t (u)
- GV ch : khi lng nguyn t dng trong bng HTTH chnh l khi lng tng i gi l nguyn t khi.HS: Khi lng tuyt i l khi lng thc ca 1 ngt :
M = me + mp + mnHS: Khi lng tng i ca 1 ngt l khi lng tnh theo n v khi lng ngt (u) 2. Khi lng:
- dng n v u (vC)
* 1u = 1/12 mC
1u =
= 1,6605.10-27kg
*me=9,1094.10-31kg 0,00055 u
mp = 1,6726.10-27kg 1 u
mn = 1,6748.10-27kg 1 u
- KLNT 10-26kg
- Khi lng ca 1 ngt H l:
1,6738.10-27kg 1u (nh nht)
- Khi lng ca 1 ngt C l:
19,9265.10-27kg 12 u
2 * Hot ng 6 cng c +Lu : C th tnh khi lng nguyn t C : mC=2.1023g
Lp v: c ht e, kl, t ?
+Nguyn t
Ht nhn :c ht p, n ,kl, t ?
+Hy tm tt qu trnh pht minh nguyn t:
1897: Tomxon(A) tm ra e.
1909: Milikan(M) x t e.
1911: R pho tm ra ht nhn nguyn t.
1918: Rpho (A) tm ra p.
1932: Chatuych (A) tm ra n.
4.Dn d HS chun b cho tit hc tip theo (1) BTVN: 1-5/ SGK + SBT
IV.RT KINH NGHIM, B SUNGNgy son: 15/08/2013
Tit: 04 Bi 2: HT NHN NGUYN T - NGUYN T HO HC
I. MC TIU:
1. Kin thc: HS bit c :
- Cc khi nim THN , s khi , NTK v cch tnh .
- T hiu c nh ngha ca cc ngt ho hc v k hiu ngt ca ngt.
2. K nng:
- Xc nh c s ht mi loi trong 1 ngt khi bit KHNT v s khi ca ngt v ngc li.
- Bit cch vit khnt.
3. Thi :
Tp pht hin v gii quyt cc vn qua cc th nghim kho st v cu trc nguyn t .
II. CHUN B:
- GV: tranh v phng to m phng cu to ht nhn ca 1 nguyn t , cc phiu hc tp . - HS: Nm vng cc c im cc ht cu to nn nguyn t , xem trc bi mi.
III. HOT NG DY HC 1.n nh t chc: (1 ph)
2.Kim tra bi c:. (3 ph)
* Yu cu HS trnh by tm tc thnh phn cu to ca nguyn t v cho bit in tch , khi lng ca cc ht c bn ?
3. Ging bi mi: Thi gianHot ng ca gio vinHot ng ca hc sinhNi dung
12Hot ng 1: in tch ht nhn nguyn t
- Ht nhn nguyn t c mang in khng? Nu c th in tch ht nhn do loi ht no quyt nh? C tri s l bao nhiu theo n v in tch nguyn t?- GV: S n v in tch ca ht nhn phi bng s ht no trong ht nhn ?
- GV: Nu ht nhn c Z proton th in tch ca ht nhn phi bng Z+ v s n v in tch ht nhn bng Z .
- GV : Nguyn t trung ho v in , vy c nhn xt g v s p v s e trong nguyn t ?
- Yu cu HS nu kt lun v s n v in tch ht nhn Z vi s p, s e.
- GV cho v d: phiu hc tp s 1.
1. Nguyn t C c 6 proton, nguyn t Al c 13 electron, hy cho bit s n v in tch ht nhn, in tch ht nhnv s electron trong mi nguyn t ?
2. Nguyn t Nit c 7 electron cho bit in tch ht nhn, s proton ca ngt Nit?
- Ht nhn nguyn t c mang in tch dng do ht proton quyt nh v mt proton mang mt n v in tch dng nn tr s ca in tch ht nhn bng s n v in tch ht nhn, bng s proton.
- HS: S p = s e
- HS lm phiu hc tp s 1 vo v.
1. Nguyn t C c 6 proton
+ S electron : 6
+ S n v thn: 6
+in tch ht nhn: 6+2. Nguyn t Al c 13 proton
+ S proton: 7
+ S n v thn: 7
+in tch ht nhn :7+I. HT NHN NGUYN T1. in tch ht nhn- Nguyn t c Z proton s v THN l Z , THN l Z+.
+ Nguyn t trung ho v in:
s n v THN = s p = s e
V d: 1. Nguyn t C c 6 proton
+ S electron : 6
+ S n v thn: 6
+in tch ht nhn: 6+2. Nguyn t Al c 13 proton
+ S proton: 7
+ S n v thn: 7
+in tch ht nhn :7+
7Hot ng 2: S khi
- Yu cu hc sinh c SGK v cho bit s khi ca ht nhn l g?
- GV cho v d: phiu hc tp s 2.
1. Ht nhn ngt oxi c 8 proton v 9 ntron. S khi ca ngt ny l bao nhiu?
2. Ngt Clo c in tch ht nhn l 17+. S khi nguyn t bng 35. Tm s ntron?
3. S khi ca nguyn t Kali l 39. bit ht nhn nguyn t cha 20 ntron. Hy cho bit s proton?
4. lp v ca nguyn t S c 16e, bit s khi l 33. tnh s p,n ca nguyn t?
- Nhn xt v nguyn t khi tnh theo vC v s khi ca ht nhn? Gii thch.
- GV thng bo: s khi A v s in tch ht nhn Z l nhng c trng rt quan trng ca ngt. Da vo A,Z ta bit c cu to ngt.
- GV thng bo : A, Z l nhng i lng rt quan trng ca nguyn t , da vo nhng i lng ny ta bit c cu to nguyn t .
- HS: Ghi nh ngha v cng thc
-Hc sinh lm phiu hc tp s 2 vo v
1. A = Z + N = 8 + 9 = 17
2. N = A Z = 35 17 = 18
3. Z = A Z = 33 - 16 = 19
s proton: 19
4. S p = s e = 16
N = A Z = 33 -16 =17
- HS: Khi lng ca proton v ntron gn bng 1 u , m e c khi lng nh hn rt nhiu (c th b qua). Vy c th ni s khi bng NTK.
2. S kh (A): S khi ca ht nhn bng tng s proton (Z) v tng s notron(N).
A = Z + N hay A = P + N
V d:1. A = Z + N = 8 + 9 = 17
2. N = A Z = 35 17 = 18
3. Z = A Z = 33 - 16 = 19
s proton: 19
4. S p = s e = 16
N = A Z = 33 -16 =17
8Hot ng 3: Nguyn t ho hc
- GV yu cu hc sinh c sch gio khoa, cho bit nguyn t ho hc l g?
- GV: Tt c cc nguyn t c cng s n v THN l 11 u thuc cng ngt Na chng u c 11p v 11e
- Nh vy, s proton v s electron ca tt c cc nguyn t ca cng mt nguyn t ho hoc c quan h nh th no ?
- Hy phn bit khi nim nguyn t v nguyn t?
- GV: cho n nay ngi ta bit khong 92 ngt ho hc c trong t nhin v khong 18 ngt nhn to c tng hp trong cc phng th nghim ht nhn.- HS: Ghi nh ngha.
+ s proton v s electron
bng nhau .
+ Ni nguyn t l ni n mt loi ht vi m gm cc ht nhn v lp v, cn ni nguyn t l ni n tp hp cc nguyn t c cng in tch ht nhn nh nhau.II. NGUYN T HO HC :
1. nh ngha: Ngt ho hc l nhng ngt c cng in tch ht nhn.
* Nhn xt:- Nguyn t ca cng 1 ngt c cng s p v s e.
- Nhng ngt c cng THN u c tnh cht ho hc ging nhau .
5Hot ng 4: S hiu nguyn t
- GV: Cho HS c SGK v a ra nh ngha .
- GV: s hiu ngt cho bit g?
Tm s hiu ngt ca nguyn t Na?
- GV ly thm VD :
S hiu nguyn t ca st l 26.
Nguyn t Fe ng th 26 trong bng tun hon c 26 proton trong ht nhn , c 26 electron trong v ca nguyn t ,c s n v in tch ht nhn l 26
- HS: Ghi nh ngha.
- HS: S hiu nguyn t k hiu l Z, cho bit : s p trong ht nhn v s e trong nguyn t .
2. S hiu nguyn t :
a. Khi nim : S hiu nguyn t l s n v THN nguyn t ca 1 nguyn t .
b. K hiu : Z
- s hiu nguyn t c trng cho cho 1 nguyn t ho hc v cho bit s p trong ht nhn v s e trong nguyn t .
V d:
S hiu ngt Au l 79:
THN: 79+ , s p = s e = 79.
5Hot ng 5: K hiu nguyn t
- c SGK v gii thch k hiu nguyn t
- GV: Nguyn t Na c 11p, 11e, 12n .Hy vit k hiu nguyn t Na?
- GV: V s in tch ht nhn Z v s khi A c coi l nhng s c trng c bn ca nguyn t , ngi ta thng t k hiu cc ch s c trng bn tri k hiu nguyn t X vi s khi A pha trn , s n v in tch ht nhn Z pha di
- GV: K hiu ngt oxi :. Hy cho bit s ht mi loi trong nguyn t oxi?- Tr li cu hi.
- HS:
- HS : Nguyn t O c 8p, 8e, v 8n. 3. K hiu nguyn t :
- X:k hiu nguyn tho hc .
- Z: s hiu nguyn t.
- A: s khi.
V d:
Trong ht nhn nguyn t Br :
- s hiu nguyn t l 35 ,
- THN: 35+- s p: 35
- s n: 80 35 =45
- KLNT: 80 vC.
4Hot ng 6 : cng c Kin thc cn nm c :
- S lin quan gia THN vi s p, s e.
- Cch tnh s khi ht nhn.
- Khi nim nguyn t ho hc .
- Mi lin h s p , s e, s v THN trong ngt.
Z=p=e
A=Z+n
4.Dn d HS chun b cho tit hc tip theo (1) - BTVN: 3,5/SGK:1.18 n 1.24/SBT
- Chun b bi mi;
IV.RT KINH NGHIM, B SUNGNgy son: 15-08-2013
Tit: 05
Bi 3: NG V NGUYN T KHI V NGUYN T KHI TRUNG BNH
I. MC TIU:
1. Kin thc:
HS Bit c:
- Khi nim ng v, nguyn t khi v nguyn t khi trung bnh ca 1 nguyn t. 2. K nng:
Gii c bi tp: tnh nguyn t khi trung bnh ca nguyn t c nhiu ng v, tnh t l % khi lng mi ng v v 1 s bi tp khc lin quan.
3. Thi :
Hiu c s tn ti cc ng v trong t nhin.
II. CHUN B:
-GV: chun b tranh v phng to m phng cc ng v ca Hiro, chun b cc phiu hc tp.
-HS: Nm vng c im cc ht cu to nn nguyn t, xem trc bi mi.
III. HOT NG DY HC 1.n nh t chc: (1 ph)
2.Kim tra bi c: (4 ph)
Hy cho bit s n v THN, s p, s n, s e, s khi, in tch ht nhn ca cc nguyn t c k hiu sau:
3517 Cl ; 19578 Pt
3. Ging bi mi: Thi gianHot ng ca gio vinHot ng ca hc sinhNi dung
15 Hot ng 1 : vo bi- S dng phiu hc tp s 1.
a. Hy tnh s p, s n ca cc nguyn t sau ?
16 8O ; 17 8O ; 18 8O
b. Hy cho bit c im chung ca cc ng t trn ?
c. nh ngha ng v ?
- GV: Da vo cu b dn dt HS n nh ngha ng v ?
- GV: Tng t Hiro trong t nhin cng l hn hp 3 ng v, l:
11 H; 21 H ; 31 H ;
(99,984%) (0,016%) (rt t)
( Xc nh s ht mi loi ?
GV: C khong 340 ng v tn ti trong t nhin, hn 2400 ng v nhn to.
- S dng phiu hc tp s 2:Cho 2 ng v hiro:11H; 21 H v ng v Cl: 3517Cl, 3717Cl. Hi c bao nhiu loi phn t HCl ?
GV: Nu 1 s ng dng ca ng v phng x trong i sng, y hc.
Hs:Trli:
HS: nh ngha ng v.
HS: Tr li:
HS: C 4 loi:
11H 3517Cl 11H 3717Cl
21 H 3517Cl 21 H 3717Cl
HS: c t liu trong SGK.
I. NG V:
1. nh ngha:
Vd:
Vy: Cc ng v ca cng 1 nguyn t ha hc l nhng nguyn t c cng s proton nhng khc nhau v s ntron nn s khi (A) ca chng khc nhau.
2. Cc ng v ca hiro:
11 H: gi l Proti.
20 Hot ng 2
I: Nguyn t khi v nguyn t khi trung bnh:- S dng phiu hc tp s 3:
a. Phn bit NTK vi:
- n v khi lng nguyn t.
- S khi ht nhn.
b. Nguyn t khi TB l g ? vit CT tnh nguyn t khi Tb v gii thch.
c. Tnh NTKTB ca nguyn t Ni, bit rng trong t nhin cc ng v ca Ni tn ti theo t l:5828Ni(67,76%);
6028Ni(26,16%);
6128Ni (2,42%);
6228Ni (3,66%);
GV: Hng dn HS gii bi tp 5/SGK.
(Lu : Nu c 2 ng v:)
=A.x+ B.(1-x)
HS: Tr li:
- NTK l khi lng ca ngt tnh ra u, n cho bit khi lng ca ngt nng gp bao nhiu ln n v khi lng ngt.
- C th coi NTK s khi ca ht nhn. (?)
HS: Tr li:
- NTK ca cc ngt c nhiu ng v l NTKTB ca hn hp cc ng v c tnh n t l phn trm s ngt ca mi ng v.
HS:
HS:
-Gi x l s nguyn t ca 63Cu
-Gi (1-x) l s nguyn t ca 65Cu .
Ta c: 63x + 65(1-x) = 63,54
( x=0,73 (73%)
I: Nguyn t khi v nguyn t khi trung bnh:
1. Nguyn t khi: (l khi lng tng i ca 1 nguyn t)
- NTK ca 1 nguyn t cho bit khi lng ca nguyn t nng gp bao nhiu ln n v khi lng nguyn t.
- C th coi NTK s khi ca ht nhn (v khi lng ca 1 nguyn t bng tng khi lng ca p, n e trong nguyn t . P,n u c khi lng 1u, e c khi lng nh hn rt nhiu (0,00055u)
2. NTK trung bnh:
- NTK ca cc ngt c nhiu ng v l NTKTB ca hn hp cc ng v c tnh n t l phn trm s ngt ca mi ng v.
-CT:
Trong : A, B l NTK ca ng v A, B. a, b l t l phn trm s ngt ca ng v A, B.
- Hay CT:
VD: Ngt Clo c 2 ng v bn: 3517Cl chim 75,77% v 3717Cl chim 24,23%. Tnh Cl.
/:
Cl =
5
Hot ng 3: cng c
+ ng v? NTK ? cch tnh NTKTB, hoc tnh % s ngt, s khi tng ng v ?
HS tr li
4.Dn d HS chun b cho tit hc tip theo (1) BTVN: 1, 3,4/sgk. Chun b bi mi: S chuyn ng ca eletron trong nguyn t, obitan ngt.
IV.RT KINH NGHIM, B SUNGNgy son: 15/08/2013Tit: 06 Bi: S CHUYN NG CA ELECTRON TRONG NGUYN T - OBITAN NGUYN T I. MC TIU:
1. Kin thc:
Bit c: M hnh ngt ca Bo, Rdpho. M hnh hin i v s chuyn ng ca eletron trong nguyn t. Obitan ngt, hnh dng cc obitan ngt s, px, py, pz. 2. K nng: Trnh by c hnh dng ca cc obitan ngt s, p v s nh hng ca chng trong khng gian.
3. Thi : Gio dc hc sinh hiu r qui lut ca khoa hc. Hnh thnh cho hc sinh khi nim nng lng tn ti, nng lng tch e gip hc sinh lin h trong thc t n cc lc ko, p dng trong lao ng.
II. CHUN B:
-Chun b ca Thy: Tham kho ti liu, chun b m hnh mu hnh tinh nguyn t ca Rzfo v Bohr ( nguyn t H v O), hnh nh cc obitan s,p, d.
-Chun b ca Tr: Hc bi c, xem trc bi mi.
III. HOT NG DY HC 1.n nh t chc: 1/.
2.Kim tra bi c: 9/ 1. HS1 cha bi tp 3-SGK.
2. HS2 cha bi tp 4-SGK.
3. HS3 + c lp: Tnh ngt khi TB ca Ar v K, bit rng trong t nhin:
- Ar c 3 ng v: 3618Ar (0,3%), 3818Ar (0,06%), 4018Ar (99,6%)
- K c 3 ng v: 3919K ( 93,08%) , 4019K (0,012%) , 4119K (6,9%)
T kt qu trn hy gii thch v sao Ar c s hiu ngt l 18, cn K l 19 nhng Ar li c NTKTB ln hn.
3. Ging bi mi: Vo bi: Nh bit v e ca ngt gm cc e chuyn ng xung quanh ht nhn. Vy s chuyn ng e trong nguyn t nh th no ? Trng thi chuyn ng ca e c ging s chuyn ng ca cc vt th ln hay khng ?
Thi gianHot ng ca gio vinHot ng ca hc sinhNi dung
7 phtHot ng 1 : M hnh hnh tinh nguyn t:
- GV: Treo s mu hnh tinh nguyn t ca Rdpho v Bo v thng bo: m hnh ny cho rng trong nguyn t, e chuyn ng trn nhng qu o trn hay bu dc xc nh xung quanh ht nhn, nh cc hnh tinh quay xung quanh mt tri. Thnh cng ca thuyt Bo l gii thch c quang ph nguyn t H. Tuy nhin m hnh ny khng phn nh ng trng thi chuyn ng ca e trong nguyn t.
- GV: T l thuyt vt l hin i, l thuyt c hc lng t ta bit trng thi chuyn ng ca e (l nhng ht vi m) c nhng khc bit hn v bn cht so vi s chuyn ng ca cc vt th v m m ta thng quan st thy hng ngy. M hnh nguyn t ca Bo v c bn da trn nhng nh lut ca c hc c in t ra khng y gii thch tnh cht ca nguyn t.- HS: c SGK, quan st s mu hnh tinh nguyn t, sau ( kt lun.
I. S CHUYN NG CA CC E TRONG NGUYN T:
1. M hnh hnh tinh nguyn t:
Trong nguyn t, e chuyn ng trn nhng qu o trn hay bu dc xc nh xung quanh ht nhn, nh cc hnh tinh quay quanh Mt Tri.
15 phtHot ng 2 : M hnh hin i v s chuyn ng ca e trong nguyn t, obitan nguyn t:
- GV: Dng tranh m my nguyn t H, gip HS tng tng ra hnh nh xc sut tm thy e.
-Trong nguyn t, cc e chuyn ng rt nhanh xung quanh ht nhn khng theo 1 qu o xc nh. Ngi ta ch ni n kh nng quan st thy e ti 1 im no trong khng gian ca ngt. Tc l ni n xc sut c mt e ti 1 thi im quan st c.
- i vi nguyn t H mt xc sut c mt e ln nht vng gn ht nhn, cng xa ht nhn mt xc sut c mt e cng nh dn. Ngi ta xc nh khong khng gian e chuyn ng xung quanh ht nhn ngt H l 1 khi cu, bn knh khong 0,053nm, trong xc sut c mt e khong 90%.
- i vi nhng nguyn t nhiu e, s chuyn ng ca cc e to thnh nhng khong khng gian c hnh dng khc nhau, my e khc nhau.
- Lu : ni m my e nhng khng phi do nhiu e to thnh m l nhng v tr ca 1 e.
- GV: Electron c th c mt khp ni trong khng gian nguyn t, nhng kh nng khng ng u. Tp hp tt c nhng im m ti xc sut tm thy e ln nht l hnh nh obitan nguyn t.
-Ch : e c th tn ti ngoi khu vc khng gian qui c trn vi xs c mt khong 10%. Nh vy v nguyn tc AO khng c gii hn.
- HS: Quan st hnh v m my nguyn t H, c SGK sau c th tng tng ra hnh nh xc sut tm thy e.
- HS: Ghi kt lun.
- HS: Hiu khi nim obitan nguyn t.
- HS: Ghi nh ngha obitan nguyn t.
2. M hnh hin i v s chuyn ng ca e trong nguyn t, obitan nguyn t:
a. S chuyn ng ca e trong nguyn t:
Trong nguyn t, cc e chuyn ng rt nhanh xung quanh ht nhn khng theo 1 qu o xc nh no. b. Obitan nguyn t: (AO)
- Obitan nguyn t l khu vc khng gian xung quanh ht nhn m ti xc sut c mt (xc xut tm thy) electron khong 90%.
10 phtHot ng 3 : Hnh dng obitan nguyn t:- GV: Treo tranh v hnh nh cc obitan s, p, d ( hy nhn xt hnh nh obitan nguyn t H ?
- GV: Phn tch: khi chuyn ng trong nguyn t, cc e c th chim nhng mc nng lng khc nhau c trng cho trng thi chuyn ng ca n. Nhng e chuyn ng gn ht nhn hn, chim nhng mc nng lng thp hn, tc l trng thi bn hn nhng e chuyn ng xa ht nhn c mc nng lng cao hn.
-GV: Da trn s khc nhau v trng thi ca e trong nguyn t, ngi ta phn loi thnh cc obitan s, p, d, f.
- GV: Da vo tranh v, phn tch hnh nh cc obitan.- HS: Quan st hnh nh cc obitan s, p, d ( hy nhn xt hnh nh obitan ngt H.
II. Hnh dng obitan nguyn t:
- Da trn s khc nhau v trng thi ca e trong nguyn t, ngi ta phn loi thnh cc obitan: s, p, d, f.
* Obitan s : c dng hnh cu, tm l ht nhn nguy t.
* Obitan p: gm 3 obitan: px, py, v pz c dng hnh s 8 ni. Mi obitan c s nh hng khc nhau trong khng gian.
* Obitan d, f c hnh dng phc tp hn
- Hnh nh cc AO s, p (AOs, AOp)
5Hot ng 4: Cng c
Cng c bng bi tp 1,2,3/SGK trang 20.
HS lm bi tp
4.Dn d HS chun b cho tit hc tip theo (1) - BTVN: 4, 5,6 /sgk. 1.35 ( 1. 38 , 1.39, 1.40 /SBT.- Chun b bi luyn tpIV.RT KINH NGHIM, B SUNGNgy son: 1-9-2013
Tit: 07 LUYN TPTHNH PHN CU TO NGUYN T KHI LNG
NGUYN T OBITAN NGUYN T
I. MC TIU:
1. Kin thc: Cng c kin thc v: thnh phn cu to nguyn t, ht nhn nguyn t, kch thc, khi lng, in tch ca cc ht, nh ngha nguyn t ha hc, k hi nguyn t.
2. K nng: Rn luyn k nng xc nh s ht mi loi, khi lng nguyn t.
3. Thi : T duy h thng phi hp cc ni dung kin thc v k nng gii bi tp.
II. CHUN B:
-GV: H thng bi tp v cu hi gi .
-HS: n tp cc kin thc v thnh phn nguyn t thng qua hot ng gii bi tp.III. HOT NG DY HC 1.n nh t chc: 1/.
2.Kim tra bi c: Trong qu trnh luyn tp
3. Ging bi mi
Tin trnh tit dy
Thi gianHot ng ca gio vinHot ng ca hc sinhNi dung
10Hot ng 1: Kin thc cn nm vng:-GV: Kim tra 4 HS:
1. Cho bit thnh phn cu to nguyn t v khi lng, in tch ca cc ht cu to nn nguyn t ?
2. Mi quan h cc ht trong nguyn t vi s n v THN Z, VD ?
3. Trnh by KHNT, nh ngha nguyn t ha hc, VD ?
4. Cch tnh s khi ca ht nhn ntn ? nu ni s khi bng NTK th c ng khng ? ti sao?HS: Nguyn t bao gm ht nhn mang in tch dng (p,n) v lp v bao gm 1 hay nhiu e mang in tch m:
mp = mn 1u; me = 0,00055u
qp = 1+ ; qn = o; qe = 1-
HS: Z = s p = s e
HS: Tr li theo SGK.
HS: A = Z +N
Mt cch gn ng v tr s s khi bng NTK. V khi lng ngt c coi nh bng tng khi lng cc ht p v n trong ht nhn ngt. Mi ht p, n c khi lng gn bng 1u.A. Kin thc cn nm vng:
1. Cho bit thnh phn cu to nguyn t v khi lng, in tch ca cc ht cu to nn nguyn t ?
2. Mi quan h cc ht trong nguyn t vi s n v THN Z, VD ?
3. Trnh by KHNT, nh ngha nguyn t ha hc, VD ?
4. Cch tnh s khi ca ht nhn ntn ? nu ni s khi bng NTK th c ng khng ? ti sao?
30Hot ng 2 : Bi tp p dng:- GV: Lu :
- Tng ht = Z + E +N
= 2Z + N
- Cc ng v bn (Z khi lng ca ngt coi bng khi lng ca ht nhn (b qua khlng ca e).
HS: Tr li:
MO=15,842. MH MC=11,906. MH
(
HS:Chun b 2 pht v tr li:
Tng ht = Z + E +N = 34
= 2Z + N =34
V N Z = 1
( Z=P=E=11; N=12;
THN = 11+
HS:Chun b 2 pht v tr li:
Gi:
Ta c: Z + E +N = 13
-> 2Z + N =13
V: Cc ng v bn (Z 4/SGK v 1.40 -> 1.44; 1.47 /SBT.
IV.RT KINH NGHIM, B SUNGNgy son : 2/09/2013
Tit: 10 - 11
NNG LNG CA ELECTRON TRONG NGUYN T
CU HNH ELECTRON CA NGUYN T
I. MC TIU:
1. Kin thc: Bit c:
+ Mc nng lng obitan nguyn t v trt t sp xp.
+ Cc nguyn l v qui tc phn b e trong nguyn t: Nguyn l vng bn, nguyn l Pauli, qui tc Hun.
+ Cu hnh e v cch vit cu hnh e trong nguyn t.
+ S phn b e trn cc phn lp, lp v cu hnh e nguyn t ca 20 nguyn t u tin.
+ c im ca lp e ngoi cng.
2. K nng:
+ Vit c cu hnh e di dng lng t ca 1 s nguyn t ha hc.
+ Da vo cu hnh e lp ngoi cng ca nguyn t suy ra tnh cht c bn ca nguyn t l kim loi, phi kim hay kh him.
3. Thi : T con ng l thuyt HS c th d on c cu to nguyn t v t suy ra tnh cht ca nguyn t .
II. CHUN B:
-Chun b ca Thy: Gio n, chun b tranh v: trt t cc mc nng lng obitan nguyn t, bng cu hnh e v s phn b e trn cc obitan ca 20 nguyn t u tin.
-Chun b ca Tr: Hc bi c, xem trc bi mi.
III. HOT NG DY HC 1.n nh t chc: 1/.
2.Kim tra bi c: 9/ Cu 1: Khi nim v k hiu lp, phn lp electron ? (Tr li theo ni dung bi hc). Cu 2: Bi tp 1, 6 /SGK
3. . Ging bi mi: Tin trnh tit dy
Thi gianHot ng ca gio vinHot ng ca hc sinhNi dung
10Hot ng 1 : Nng lng ca electron trong nguyn t- GV: Cc e trong cng lp e, cng phn lp e c mc nng lng nh th no ?
- Mi e u c 1 nng lng xc nh, cc e trn cng lp c nng lng gn bng nhau, cn cc e trn cng phn lp c nng lng bng nhau.
- Mi phn lp e tng ng vi 1 gi tr nng lng xc nh ca e. Ni cch khc cc e trn cng 1 phn lp thuc cng mc nng lng. Ngi ta gi mc nng lng ny l mc nng lng obitan nguyn t, gi tc l mc nng lng AO.
- GV: Phn lp 2p c bao nhiu obitan v mc nng lng ca chng ntn ?- HS: Tr li theo SGK.
- HS: Phn lp 2p c 3 obitan: 2px; 2py; 2pz, tuy c s nh hng trong khng gian khc nhau nhng c cng mc nng lng obitan.I. Nng lng ca electron trong nguyn t1.Mc nng lng obitan ng t- Trong nguyn t cc e trn mi obitan c 1 mc nng lng xc nh. Ngi ta gi mc nng lng ny l mc nng lng obitan nguyn t ( gi tt l mc nng lng AO).
- Cc e trn cc AO khc nhau ca cng 1 phn lp c nng lng nh nhau.
5Hot ng 2: Trt t cc mc nng lng obitan nguyn t- GV: Cho HS nghin cu hnh 1.12 v rt ra trt t cc mc nng lng obitan nguyn t.
- GV: Gii thiu cho HS cch s dng qui tc ng cho theo quy tc Kleccopski
- HS: Rt ra trt t cc mc nng lng obitan nguyn t:
Thc nghim v l thuyt cho thy khi s hiu nguyn t Z tng th cc mc nng lng AO tng dn theo th t sau:
1s 2s 2p 3s 3p 4s 3d 4p 5s 4d 5p6s 4f 5d 6p 7s 5f 6d
2. Trt t cc mc nng lng obitan nguyn t:
- Cc mc nng lng AO tng dn theo th t sau:
1s 2s 2p 3s 3p 4s 3d 4p 5s 4d 5p6s 4f 5d 6p 7s 5f 6d
- Nhn xt: Khi THN tng c s chn mc nng lng, mc 4s tr nn thp hn 3d.
8Hot ng 3: Cc nguyn l v qui tc phn b electron trong nguyn t:
- GV: Thng bo v tiu s v thnh tch khoa hc ca Pau-li.
- Cho HS nghin cu SGK, tr li cu hi lng t l g ?
- GV: a ra cch k hiu lng t.
- Cc vung ny ging nhau c v vi cao khc nhau ch s khc nhau v mc nng lng ca cc phn lp- GV: Cho HS nghin cu SGK cho bit:
- Ni dung nguyn l Pau-li ?
- Cch k hiu e trong 1 lng t.
- GV: Cho HS tnh s electron ti a trong 1 phn lp.
- GV: Gii thiu cho HS cch phn b e trn cc obitan s, p, d, f.
- Biu din trng thi e dng k hiu:
+ vd: 2p4 , s 2 ng bn tri ch lp n=2, s 4 pha trn bn phi ch s e trn phn lp 2p.
- Cc phn lp: s2, p6, d10, f14 c s e ti a gi l phn lp bo ha. Cn phn lp cha s e ti a gi l phn lp cha bo ha., vd:- HS: Tr li theo SGK.
- HS: Trnh by ni dung nguyn l Pau-li.
- HS: Da vo d kin: s obitan trn 1 phn lp v s e ti a trong 1 obitan tnh tng s e ti a trong 1 phn lp (lp n c n2 obitan, c ti a 2n2 electron).II. Cc nguyn l v qui tc phn b electron trong nguyn t:
1. Nguyn l Pau-li:
a. lng t:
biu din obitan nguyn t 1 cch n gin, ngi ta dng vung nh, c gi l lng t (1 lng t ng vi 1 AO)
VD: Cc lng t ng vi n=1, n=2:
1s 2s 2p
b. Nguyn l Pau-li:
Trn 1 AO ch c th c ti a l 2 electron v 2 electron ny chuyn ng t quay khc chiu nhau xung quanh trc ring ca mi electron.
- Mi e biu th bng 1 mi tn.
- Khi AO c 2 e th 2e gi l e ghp i.
- Khi AO ch c 1e gi l e c thn.
2 electron ghp i
1e c thn
c. S electron ti a trong 1 lp v trong 1 phn lp:
- S e ti a trong 1 lp e: lp n c ti a 2n2 electron (v c n2 obitan).
- S e ti a trong 1 phn lp e:
Phn lp
AO
S e ti a
s
p
d
f
1
3
5
7
2
6
10
14
- Cc phn lp: s2, p6, d10, f14 c s e ti a gi l phn lp bo ha.
- Phn lp cha s e ti a gi l phn lp cha bo ha., vd:
5Hot ng 4 : Nguyn l vng bnGV: Cho HS nghin cu SGK ri cho bit:
- Ni dung nguyn l vng bn?
- Biu din s phn b electron ca nguyn t H, He, Li, Be theo lng t v cch dng k hiu.
HS: Trnh by ni dung nguyn l vng bn theo SGK.2. Nguyn l vng bn:
trng thi c bn, trong ngt cc e chim ln lt nhng obitan c mc nng lng t thp n cao.
Vd: S phn b e ca cc ngt H, He, Li, Be nh sau:
H(Z=1): 1s1
He(Z=2): 1s2
Li(Z=3): 1s22s1
Be(Z=4): 1s22s2
7Hot ng 5 : Quy tc Hun- GV: Cho HS nghin cu SGK ri cho bit: ni dung qui tc Hun ?
- GV: Gii thiu cch biu din s phn b electron ca nguyn t C, N
- GV: trnh cng knh, ngi ta ch biu din s cao thp ca cc lng t khi cn th hin mc nng lng khc nhau ca tng phn lp electron.
- Cc e c thn trong 1 ngt c k hiu bng cc mi tn cng chiu, thng c vit hng ln trn.
* Cng c: (3 pht)
- Trng thi nng lng ca e trong nguyn t ?
- Cc nguyn l, qu tc phn b e trong nguyn t?- HS: Trnh by ni dung quy tc Hun theo SGK.3. Quy tc Hun:
Trong cng 1 phn lp, cc e s phn b trn cc obitan sao cho s e c thn l ti a v cc e ny phi c chiu t quay ging nhau.
- VD: S phn b e trn cc obitan ca ngt C, N:
.
30Hot ng 6: tit 11cu hnh electron nguyn t- GV: Cho HS c SGK v cho bit: cu hnh electron l g ?
- GV: Gii thiu qui c cch vit cu hnh electron:
- STT ca lp c vit bng s.
- Phn lp c k hiu bng ch ci thng: s, p, d, f
- S electron vit trn k hiu ca cc phn lp nh s m.
- GV: Tip tc gii thiu cc bc vit cu hnh electron:
+ Xc nh s electron ca nguyn t.
+ Cc electron phn b theo th t tng dn cc mc nng lng AO, theo nguyn l Pau-li, nguyn l vng bn, qui tc Hun.
- GV: Hng dn HS vn dng vit cu hnh electron ca cc nguyn t: Na, Mg, Ar, Fe...
- GV: Cho nhm HS1 vit cu hnh electron nguyn t ca cc nguyn t c Z =1->10, nhm HS2 vit cu hnh electron nguyn t ca cc nguyn t c Z =11->20 . Sau xc nh s e lp ngoi cng, nhn xt v s e lp ngoi cng khi s hiu nguyn t tng dn.- HS: Tr li theo ni dung trong SGK.
- HS: Vn dng vit cu hnh electron ca cc nguyn t: Na, Mg, Ar, Fe
- HS: Nhm 1, 2 vit cu hnh electron ( nhn xt.III. CU HNH ELECTRON NGUYN T:
1. Cu hnh electron nguyn t:
- Cu hnh electron nguyn t biu din s phn b electron trn cc phn lp thuc cc lp khc nhau.
- Quy c cch vit cu hnh e nguyn t:
+ STT lp e c vit bng cc ch s: 1, 2, 3
+ Phn lp c k hiu bng ch ci thng: s, p, d, f.
+ S e c ghi bng ch s pha trn, bn phi k hiu ca phn lp: s2, p4
- Cch vit cu hnh e nguyn t:
+ Xc nh s e ca nguyn t.
+ Cc e c phn b theo th t tng dn cc mc nng lng AO, theo cc nguyn l v quy tc phn b e trong nguyn t.
+ Vit cu hnh e theo th t cc phn lp trong 1 lp v theo th t ca cc lp electron.
VD: C hnh e ca Na, Fe:
Na(Z=11): 1s22s22p63s1Fe(Z=26): 1s22s22p63s23p64s23d6Phi sp xp ( cu hnh electron: 1s22s22p63s23p63d64s2
Hay [Ar]3d64s2(Ar: l kh him gn nht ng trc Fe).
2. Cu hnh electron nguyn t ca 1 s nguyn t: ( SGK)
10Hot ng 7 : c im ca e lp ngoi cng:- GV: t cc cu hi sau:
+ Da vo cu hnh e nguyn t ca ngt Cl, Na, cho bit e no gn ht nhn nht, xa ht nhn nht, electron no lin kt vi ht nhn mnh nht, yu nht ?
- Da vo bng cu hnh e ca 20 nguyn t u, cho nhn xt v s lng e lp ngoi cng ?
- Trong bng trn, nguyn t no l kim loi, phi kim , kh him ?
- Trong nguyn t, e no quyt nh tnh cht ha hc ca 1 nguyn t, v sao ?- HS: Tr li cc cu hi.3. c im ca e lp ngoi cng:
Cc e lp ngoi cng quyt nh tnh cht ha hc ca mt nguyn t.
Trong nguyn t:
- Lp ngoi cng c ti a 8e.
- Nguyn t c 8e lp ngoi cng (tr He c 2 e) u rt bn vng, l cc nguyn t kh him.
- Nguyn t c 1, 2, 3 e lp ngoi cng l cc nguyn t kim loi (tr H, He v B).
- Nguyn t c 5, 6, 7e lp ngoi cng l cc nguyn t phi kim.
- Nguyn t c 4e lp ngoi cng c th la nguyn t kim loi hay phi kim.
4. CNG C:(4/) thng qua cc bi tp sau:
1. Vit cu hnh e nguyn t ca cc nguyn t sau bng 2 cch: Ne, Ca, Al, Mn, Br.
a. Nguyn t no l kim loi, phi kim, kh him.
b. Cho bit s lp e, s e c thn ca nguyn t cc nguyn t trn.
2. BTVN: 1-> 7/SGK v 1.48 -> 1.54 / SBT.
*Lu : c 2 TH phi t chuyn cu hnh cho bn:
- (n-1)d4ns2 ( (n-1)d5ns1
- (n-1)d9ns2 ( (n-1)d10ns1 Vd: 29Cu: 1s22s22p63s23p63d104s1 (3d94s2).
IV.RT KINH NGHIM, B SUNGNgy son: 5/9/2013 Tit: 12, 13
Bi: LUYN TP CHNG I
I. MC TIU:
1. Kin thc: Cng c kin thc v:
+Thnh phn cu to nguyn t, c im cc ht cu to nn nguyn t.
+ Nguyn t ha hc, nhng c trng ca nguyn t ha hc.
+ S chuyn ng ca electron trong nguyn t.
+ S ph b electron trn cc phn lp theo th t lp.
+ c im ca lp electron ngoi cng.
2. K nng:
+ Vn dng kin thc thnh phn cu to nguyn t, c im ca cc ht cu to nn nguyn t lm bi tp v cu to nguyn t.
+ Vn dng cc nguyn tc, nguyn l vit cu hnh electron nguyn t ca cc ng t.
+ Da vo c im lp electron ngoi cng phn loi cc nguyn t ha hc.
3. Thi : T duy 1 cch h thng phi hp cc ni dung kin thc v k nng gii bi tp.
II. CHUN B:
-Chun b ca Thy: Gio n, cc phiu hc tp.
-Chun b ca Tr: n li bi c.
III. HOT NG DY HC 1. On nh t chc: 1/.
2. Kim tra bi c
3. Ging bi mi: Tin trnh tit dy
Thi gianHot ng ca gio vinHot ng ca hc sinhNi dung
10Hot ng 1: Kin thc cn nm vng
- GV: chia HS trong lp thnh cc nhm (khong 5-> 6 HS 1 nhm), trao i v bi tp lun phin cho nhau, t chm im (lm bi 1-> 5 Tr.34-SGK, mi bi 1 im).
- GV: Theo di, hng dn HS lm vic, sau GV ly vi quyn v HS chm nhn xt kt qu lm vic ca HS v gii p nhng vn kh m HS cn lng tng.
- GV: Da vo bng tm tt kin thc SGK, cng c cho HS theo tng nhm kin thc:- Trao i v cho nhau t chm.
- Nhm trng bo co tnh hnh hc tp ca cc bn trong nhm.A. Kin thc cn nm vng: (SGK)
7Hot ng 2 :Nhm kin thc v thnh phn cu to nguyn t:- GV: Hng dn HS n li nhng kin thc trng tm sau:
+ Nguyn t c thnh phn cu to nh th no v c im ca cc ht cu to nn nguyn t ?
+ THN, nguyn t ha hc v ng v ?
+ Kch thc v khi lng nguyn t ?- Tr li theo ni dung hc.2. Cng c l thuyt:
a. Nhm kin thc v thnh phn cu to nguyn t:
10 Hot ng 3 : Nhm kin thc v thnh phn cu to nguyn t:GV: Hng dn HS n li cc khi nim sau:
+ Nguyn t ha hc, ng v ?
+ Nguyn t khi, NTKTB, CT tnh ?
+ Chuyn ng ca electron trong nguyn t. Obitan ngt ?
+ Lp v phn lp electron. Cch k hiu lp v phn lp electron ?
+ S lng obitan trong 1 phn lp v trong 1 lp ?
+ Cc nguyn l v qui tc phn b electron ca nguyn t vo cc mc nng lng ?
+ Cch vit cu hnh electron nguyn t ca cac nguyn t ?- Tr li theo ni dung hc.b. Cng c nhm kin thc v nguyn t ha hc, v nguyn t:
17Hot ng 4 : Rn luyn k nng vn dng l thuyt gii bi tp.
- GV: Cho HS ln bng gii bi tp tiu biu hoc bi tp m nhiu HS cha gii c.
GV: Pht phiu hc tp s 1: in vo cc trng ca cc s sau:a.
c tnh ht
V nt
Ht nhn
E
P
N
in tch (q)
Khi lng (m)
b.
Lp
n=1
(K)
n=2
(L)
n=3
(M)
n=4
(N)
S phn lp
K hiu phlp
S e ti a phn lp
S e ti a lp
- GV: Ly vi phiu kim tra, nhn xt.
- GV: Pht phiu hc tp s 2: Ghp thng tin ct bn tri vi cc thng tin ct bn phi sao cho ng nht.
1. Nguyn t
A. Khng mang in
2. AO
B. Dng hnh khi cu
3.S khi
C. Trung ha in
4. NTK trung bnh
D. A=Z +N
5. Obitan s
E.
6. Obitan p
G. Hnh nh xc sut electron ln nht
H. Dng hnh s 8 ni
- GV: Ly vi phiu kim tra, nhn xt.
* Cng c: Nhc HS n tp cc kin thc hc, lm tip cc bi tp cn li SGK, SBT, tit sau n tp tip.- Hon thnh phiu hc tp 1.
- Hon thnh phiu hc tp 2.
B. Bi tp:
- Phiu hc tp s 1
- Phiu hc tp s 2.
40Hot ng 5 (40 pht): tit 13
- GV: Pht phiu hc tp s 3:
1. Mc nng lng ca cc obitan 2px, 2py v 2pz c khc nhau khng?v sao ?
2. Cc electron thuc lp K hay L lin kt vi ht nhn chc ch hn ?v sao ?
(GV: Minh ha qua hnh v sau)
K L M
- GV: Ly vi phiu kim tra, nhn xt.
- GV: Pht phiu hc tp s 4:
1.Trong nguyn t, nhng e ca lp no quyt nh tnh cht ha hc ca 1 nguyn t ? vd ?
2. Lp v ca 1 nguyn t c 20e. Hi:
a. Nguyn t c bao nhiu lp e ?
b. Lp ngoi cng c bao nhiu e ?
c. Nguyn t l kloi hay phi kim ?
- GV: Ln lt ghi cc bi tp sau ln bng:
- GV: Ly vi phiu kim tra, nhn xt.
- GV: Cho HS ghi bi tp 1 ( 4.
1. 3 nguyn t X, Y, Z sx theo th t THN tng dn. Nguyn t ca cc nguyn t ny u c 1e lp th 4. Vit cu hnh e v xc nh tn ca X, Y, Z.
2. Nguyn t R mt i 3e to ra cation R3+ c cu hnh e nguyn t phn lp ngoi cng l 2p6. Vit cu hnh e nguyn t v s phn b e theo obitan ca nguyn t R.
3. Vit k hiu ch phn lp e vi e cui cng :
a. Lp th 2, phn lp s v e l c thn.
b. Lp th 2, phn lp p, lng t th 2 (t tri sang) v e l c thn.
c. Lp th 3, phn lp p, lng t th 2 (t tri sang) v e l ghp i.
4. Trong t nhin nguyn t Clo c 2 ng v: 35Cl v 37Cl c t l s nguyn t tng ng l 3:1. Nguyn t Cu c 2 ng v, trong 6329Cu chim 73% s nguyn t. ng v clo to c hp cht CuCl2, trong % khi lng Cu chim 47,228%. Xc nh ng v th 2 ca Cu.- Hon thnh phiu hc tp 3.
- Tr li: ging nhau v l cc obitan thuc cng 1 phn lp.
- Tr li: Cc electron thuc lp K lin kt vi ht nhn chc ch hn v gn ht nhn hn v mc nng lng thp hn.
- Hon thnh phiu hc tp 4.
- Trong nguyn t, nhng e lp ngoi cng quyt nh tnh cht ha hc ca 1 nguyn t
- Tr li:
+ 4 lp electron.
+ Lp ngoi cng c 2 electron
+ L kim loi.
-X: 1s22s22p63s23p64s1 (K)
-Y: 1s22s22p63s23p63d54s1 (Cr)
-Z: 1s22s22p63s23p63d104s1 (Cu)
-R: 1s22s22p63s23p1
- Phiu hc tp s 3.
- Phiu hc tp s 4.
- Ghi bi tp 1 ( 4.
4. CNG C:(4/)
- BTVN:
1. Nguyn t A khng phi l kh him, nguyn t ca n c phn lp ngoi cng l 3p. Nguyn t ca nguyn t p c phn lp ngai cng l 4s.
- Nguyn t no l kim loi, phi kim ?
- Xc nh cu hnh electron c th c ca A v B v cho bit tn ca A. Bit tng s electron 2 phn lp ngoi cng ca chng l 7.
2. Hp cht MX2 c cc c im nh sau:
+ Tng s ht trong phn t l 140, trong s ht khng mang in km hn s ht mang in l 44.
+ NTK ca M nh hn NTK ca X l 11.
+ Tng s ht trong ion X- nhiu hn trong ion M2+ l 19.
Xc nh CTPT MX2. (p n: MgCl2 )
- Nhc HS v nh n tp tit sau kim tra vit.
IV.RT KINH NGHIM, B SUNGNgy son : 10/9/2013
Tit 14 KIM TRA 1 TIT ( Bi vit s 1)
I. MC TIU:
1/ Kin thc:
-Cc ni dung ca chng nh: cu to nguyn t, thnh phn nguyn t.
-Cu hnh electron nguyn t.
-nh gi kt qu hc tp ca HS qua vic lm bi kim tra.
2/ K nng:
-Rn luyn k nng lm bi c lp, t ch.
-Lm bi tp, nh li l thuyt hc trong chng I.
-Rn luyn k nng trnh by bi lm khi kim tra v thi c.
3/ Thi :
-Rn luyn s kin tr, chu kh hc tp.
-C thc hc tp ng n.
-C thc vn ln, t rn luyn bn thn lm ch kin thc.
II. CHUN B:
1/ Chun b ca gio vin:
- kim tra, p n, biu im.
2/ Chun b ca hc sinh:
-Chun b bi c ca chng.
-Giy lm bi, giy nhp, bt mc, my tnh... lm bi.
III. HOT NG KIM TRA:
GV pht kim tra v gim st vic lm bi ca HS.
Kt Qu
LpS sGiiKhTBYuKm
10
10
IV.RT KINH NGHIM, B SUNGNgy son: 15/9/2013
Tit: 15, 16
Chng II: BNG TUN HON CC NGUYN T HA HC
-NH LUT TUN HON
Bi: BNG TUN HON CC NGUYN T HA HC
I. MC TIU:
1. Kin thc: Nguyn tc xy dng BTH, cu to BTH.
2. K nng: Nm c mi quan h chc ch gia cu hnh electron nguyn t vi v tr ca nguyn t trong BTH.
3. Thi : H iu cu to BTH v ngha ca BTH.
II. CHUN B:
- Chun b ca Thy: Gio n, chun b hnh v nguyn t c phng to, BTH dng di.
- Chun b ca Tr: n li cch vit cu hnh electron nguyn t ca cc nguyn t.
III. HOT NG DY HC 1.On nh t chc: (1 ph)
2.Kim tra bi c:
3. Ging bi mi: Tin trnh tit dy:
* Tit 16 sau hot ng 3. Thi gianHot ng ca gio vinHot ng ca hc sinhNi dung
14Hot ng 1: nguyn tc sp xp cc nguyn t trong bng tun hon:
- GV: Gi 3 HS vit cu hnh e ca cc nguyn t hng 1:Z=1, Z=2 v hng 2:Z= 3,Z=4, ct dc s 1.
- GV: Da vo BTH yu cu HS nhn xt:
- THN ca cac nguyn t trong cng 1 hng ngang, trong cng 1 ct dc.
- S lp electron ca cc nguyn t trong cng 1 hng ngang, trong cng 1 ct dc.
- S electron ha tr ca cc nguyn t trong cng 1 hng ngang, trong cng 1 ct dc.
(Nn chn cc nguyn t thuc chu k nh, nhm A)
- GV: Ghi tm tt kin ca HS ln bng.
- GV: Da vo cc nhn xt yu cu HS rt ra nguyn tc xy dng BTH.- HS: Vit cu hnh e:
- 1s1 ; 1s2- 1s22p1 ; 1s22p2- HS: Da theo SGK, HS tr li cu hi.
- HS: a ra 3 nguyn tc xy dng BTH.
I. NGUYN TC SP XP CC NGUYN T TRONG BNG TUN HON:
- Cc nguyn t c xp theo chiu tng dn ca THN nguyn t.
- Cc nguyn t c cng s lp electron trong nguyn t c xt thnh 1 hng.
- Cc nguyn t c cng s electron ha tr trong nguyn t c xp thng 1 ct.
Electron ha tr l nhng e c kh nng tham gia hnh thnh lin kt ha hc. Chng thng nm lp ngoi cng hoc c phn lp st lp ngoi cng nu phn lp cha bo ha.
10Hot ng 2: cu to bng tun hon
- GV: Treo hnh v nguyn t.
- GV: Da vo s nguyn t c phng to trn bng yu cu HS nhn xt v thnh phn ca nguyn t .
- GV: nhn mnh nhng thnh phn khng th thiu trong 1 nguyn t, nh KHHH, s hiu ngyn t, NTKTB. Ngoi ra, c th c 1 s thng tin khc nh cu hnh electron ca nguyn t, m in,cc s oxi ho ca 1 nguyn t
- GV: nguyn t l n v nh nht cu to nn BTH. Mi nguyn t chim khong 1 , BTH c khong 110 nguyn t.- HS: Tr li:
- Mi nguyn t c xp vo 1 ca BTH ( gi l nguyn t.
- STT ca = Z
II. CU TO BNG TUN HON:
1. nguyn t:
- Mi nguyn t c xp vo 1 ca BTH ( gi l nguyn t.
- STT ca ng bng s hiu nguyn t ca nguyn t .
VD: nguyn t ca H, Al:
20 Hot ng 3: Chu k
- GV: Yu cu HS da vo BTH trong SGK cho bit c bao nhiu dy nguyn t c xp thnh hng ngang ?
- GV: Yu cu HS nhn xt s lng cc nguyn t trong mi chu k, vit cu hnh electron ca 1 s nguyn t tiu biu trong chu k, nhn xt s lp electron ca cc nguyn t trong cng chu k.
- GV: Ch s bt thng khi xy dng lp v electron ca nguyn t cc nguyn t thuc chu k 4 v chu k 5.
- GV: Nhng kin GV vit ln bng 1 cch h thng HS d dng so snh v rt ra kt lun.
- GV: T bng tng kt cho HS rt ra nhn xt:
+ S lng cc nguyn t trong mi chu k.
+ S lp electron ca nguyn t cc nguyn t trong mi chu k.
- GV b sung: Cc chu k 1, 2, 3 l chu k nh. T chu k 4 tr i l chu k ln. Ring chu k 7 cha hon chnh.
GV: Ghi kt lun trn bng.- HS: Tr li: c 7 hng ngang, mi hng ngang l 1 chu k c nh s th t bng ch s Arp t 1 n 7.
- HS: Tr li:
Cc chu k 1, 2, 3, mi chu k gm 8 nguyn t, tr chu k 1. Chu k 4, 5 c 18 nguyn t. Chu k 6 c 32 nguyn t. Chu k 7 cha hon thnh.
2. Chu k:
- Chu k l dy cc nguyn t m nguyn t ca chng c cng s lp electron, c xp theo chiu THN tng dn.
- BTH gm c 7 chu k. Cc chu k 1, 2, 3 l chu k nh, mi chu k gm 8 nguyn t, tr chu k 1 ch c 2 nguyn t. Cc chu k 4, 5, 6, 7 l chu k ln. Chu k 4, 5 c 18 nguyn t. Chu k 6 c 32 nguyn t. Chu k 7 cha hon thnh.
- STT ca chu k trng vi s lp electron ca nguyn t cc nguyn t trong chu k .
20Hot ng 4: Nhm
- GV: Da vo BTH dn dt HS tr li cc cu hi:
+Nhm nguyn t l g ?
+Cc nhm nguyn t c chia lm my loi ?
+C bao nhiu nhm A ? c im cu to nguyn t ca cc nguyn t thuc nhm A ?
+ C bao nhiu nhm B ? c im cu to nguyn t ca cc nguyn t thuc nhm B ?
- Th no l cc nguyn t s, p, d, f ?
- Cho bit v tr cc nguyn t s, p, d, f trong BTH ?
- GV: Trnh by thm v cc nguyn t xp cui bng.
- Hng dn HS cch phn loi theo khi.
- Lu : STT nhm bng s e ha tr:
+ Nhm A: STT nhm bng s e lp ngoi cng.
+ Nhm B: STT nhm bng s e ha tr (bng tng s e phn lp s ngoi cng v phn lp d st n, sgv: nhng nguyn t d c phn lp d bo ha th STT nhm bng s e lp ngoi cng)
- GV: Cho HS lm bi tp vn dng: Vit cu hnh e nguyn t cc nguyn t Br (Z=35), Mn(Z=25), Ba (Z=56) v xc nh v tr ca nguyn t trong BTH.
- HS: Tr li cc cu hi theo ni dung ca SGK.
-HS: Tr li:
- 1s22s22p63s23p63d104s24p5 Chu k 4, nhm VIIA
- 1s22s22p63s23p63d54s2 Chu k 4, nhm VIIB
1s22s22p63s23p63d104s24p6
4d105s25p66s2 Chu k 6, nhm IIA
3. Nhm nguyn t:
- Nhm nguyn t l tp hp cc nguyn t m nguyn t c cu hnh electron tng t nhau, do c tnh cht ha hc gn ging nhau v c xp thnh 1 ct.
- STT nhm = s electron ha tr (tr 1 s trng hp ngoi l)
- Phn loi theo nhm:
+ Nhm A: C 8 nhm t: IA ( VIIIA.
+ Nhm B: C 8 nhm t: IB ( VIIIB.
Mi nhm 1 ct, ring nhm VIIIB gm 3 ct.
- Phn loi theo khi:
+ Khi cc nguyn t s: gm nguyn t nhm IA, IIA.
Nguyn t s l nhng nguyn t m nguyn t c electron cui cng c in vo phn lp s.
VD: Na, Mg: vit cu hnh e.
+ Khi cc nguyn t p: gm nguyn t t nhm IIIA n VIIIA (tr He).
Nguyn t p l nhng nguyn t m nguyn t c electron cui cng c in vo phn lp p.
VD: O, S, Ne: vit cu hnh e.
+ Khi cc nguyn t d: gm nguyn t thuc cc nhm B.
Nguyn t d l nhng nguyn t m nguyn t c electron cui cng c in vo phn lp d.
VD: Cu, Fe: vit cu hnh e.
+ Khi cc nguyn t f: gm nguyn t thuc h Lantan v Actini.
Nguyn t f l nhng nguyn t m nguyn t c electron cui cng c in vo phn lp f.
VD: Ce, Ac: vit cu hnh e.
Vy:
- Cc nhm A bao gm cc nguyn t s v nguyn t p.
- Cc nhm B bao gm cc nguyn t d v nguyn t f.
23Hot ng 5: Cng c
+ Cng c l thuyt:
- BTH c xy dng da trn nguyn tc no ?
- Mi quan h gia cu hnh e v v tr cc nguyn t trong BTH ?
+ Bi tp:
Bi 1: Nguyn t X c phn lp e ngoi cng l 3p1. Hy ch ra iu sai khi ni v nguyn t X:
a. Ht nhn nguyn t X c 16 proton.
b. Lp ngoi cng ca nguyn t X c 6e.
c. Trong BTH X nm nhm IVA.
d. X l 1 nguyn t phi kim.
Bi 2: Hy ch ra cu tr li ng: Cation R+ c cu hnh e phn lp ngoi cng l 2p6. V tr ca R trong BTH l:
a. Chu k 2, nhm IVA. b. Chu k 2, nhm VIIIA.
c. Chu k 3, nhm IA. c . Chu k 2, nhm VIB. e. Tt c u sai.
IV.RT KINH NGHIM, B SUNGNgy son: 15-9-2013
Bi dy: S BIN I TUN HON CU HNH
Tit: 17.
ELECTRON NGUYN T CC NGUYN T HA HC
I. MC TIU:
1. Kin thc:
*. Hiu c:
- S bin i tun hon cu hnh electron nguyn t ca cc nguyn t ha hc.
- Mi lin quan gia cu hnh electron nguyn t ca cc nguyn t vi v tr ca chng trong BTH.
*. Bit c: c im cu hnh electron ha tr ca nguyn t cc nguyn t nhm B.
2. K nng:
- Da vo cu hnh electron ca nguyn t nhm A, suy ra cu to nguyn t, c im cu hnh electron lp ngoi cng.
- Da vo cu hnh electron xc nh nguyn t s, p, d.
3. Thi : Hiu c ngha ca BTH.
II. CHUN B:
- Chun b ca Thy: Gio n, BTH dng di.
- Chun b ca Tr: n bi cu to BTH cc nguyn t ha hc.
III. HOT NG DY HC 1. On nh t chc: (1 ph)
2.Kim tra bi c: ( 5ph) Vit cu hnh e nguyn t cc nguyn t Br (Z=19), Mn(Z=25), Ba (Z=28) v xc nh v tr ca nguyn t trong BTH.
3. Bi mi: NI DUNG
Thi gianHot ng ca gio vinHot ng ca hc sinhNi dung
10GV: Chun b 8 phiu hc tp, mi phiu ghi sn Z ca khong 3 hoc 4 nguyn t nhm A pht cho 8 nhm HS v yu cu vit cu hnh electron nguyn t. Sau cho HS ln bng in vo bng 1:
HS:
- Hon thnh cc phiu hc tp .
- C i din nhm ln bng in vo bng sau:I. Tm hiu cu hnh electron nguyn t ca cc nguyn t nhm A.
12Hot ng 2: T chc cho HS rt ra nhn xt
GV: T cu hnh electron nguyn t va xy dng hy nhn xt v c im cu hnh electron lp ngoi cng ca nguyn t cc nguyn t theo chu k, theo nhm.
Nguyn t s nhm no, nguyn t p nhm no ?HS: Rt ra nhn xt.
HS:
- Nguyn t s: gm nguyn t nhm IA, IIA.
- Nguyn t p: gm nguyn t nhm IIIA n VIIIA.
*Nhn xt:
- Nguyn t ca cc nguyn t trong cng 1 nhm c s electron lp ngoi cng bng nhau v bng STT ca nhm. chnh l nguyn nhn lm cho cc nguyn t trong cng 1 nhm c tnh cht ha hc tng t nhau.
- Sau mi chu k, cu hnh electron lp ngoi cng ca nguyn t cc nguyn t nhm A c lp li. chnh l nguyn nhn ca s bin i tun hon tnh cht cc nguyn t.
*Kt lun: S bin i tun hon v cu hnh electron lp ngoi cng ca nguyn t cc nguyn t khi THN tng dn chnh l nguyn nhn ca s bin i tun hon v tnh cht ca cc nguyn t.
10GV:
- Da vo BTH hy nhn xt v tr ca cc nguyn t nhm B trong BTH.
- Yu cu HS vit cu hnh electron nguyn t ca 1 s nguyn t: Z=22, Z=25, Z=30 ( nhn xt v c im xy dng lp v electron nguyn t ca cc nguyn t nhm B. Lu 1 s trng hp c bit nh nguyn t Cr, Cu c s chuyn 1 electron phn lp ns vo phn lp (n-1)d nhanh chng t cu hnh bn bo ha hoc na bo ha.
GV: Thng bo s electron ha tr ca cc nguyn t nhm B, vd.
+ STT nhm B bng s e ha tr (bng tng s e phn lp s ngoi cng v phn lp d st n, sgv: nhng nguyn t d c phn lp d bo ha th STT nhm bng s e lp ngoi cng)
HS: Cc nguyn t B u thuc chu k ln.
- 1s22s22p63s23p63d24s2- 1s22s22p63s23p63d54s2- 1s22s22p63s23p63d104s2HS: Cu hnh electron ca nguyn t cc nguyn t ny c dng: (n-1)dans2II. Tm hiu cu hnh electron nguyn t ca cc nguyn t nhm B:
- Cc nguyn t B u thuc chu k ln. Chng l cc nguyn t d v nguyn t f ( gi l cc kim loi chuyn tip.
- Cu hnh electron ca nguyn t cc nguyn t ny c dng:
(n-1)dans2 (a=1-> 10, tr 1 s trng hp ngoi l)
Vd: Cu hnh electron ca Cr, Cu: 1s22s22p63s23p63d104s1
Cr: 1s22s22p63s23p63d54s2
- Cc nguyn t d. f c s electron ha tr nm lp ngoi cng hoc c phn lp st lp ngoi cng cha bo ha, khi phn lp st ngoi cng bo ha th s electron ha tr c tnh theo s electron lp ngoi cng.
Vd: Ag: [Kr]4d105s1, s electron ha tr bng 1.
7V.CNG C
1. Cng c l thuyt:
- Nhn xt cu hnh electron nguyn t ca cc nguyn t nhm A ?
- Cu hnh electron nguyn t ca cc nguyn t nhm B ?
2. Bi tp v nh: 1( 5 (SGK), 2.9 ( 2.13 (SBT)
+ Bi tp:Bi 1: in vo ch trng nhng t, cm t cn thit:
Chu k bao gm cc nguyn t c sp xp theo chiu THN tng dn. Nguyn t ca cc nguyn t trong cng chu k c cng s lp electron. S th t ca chu k trng vi s lp electron nguyn t ca nguyn ttrong chu k . Trong mi chu k, s electron lp ngoi cng tng dn. M u mi chu k bao gi cng l nguyn t c 1 electron lp ngoi cng v kt thc ca mi chu k bao gi cng l nguyn t c 8 electron lp ngoi cng (tr chu k 1). Nh vy, theo chiu tng dn ca THN, cu hnh electron nguyn t ca cc nguyn t bin i tun hon.
Bi 2: Mnh no sau y khng ng ?
a. Nguyn t ca cc nguyn t trong cng 1 nhm A bao gi cng c s electron l`p ngoi cng bng nhau.
b. S th t nhm bng s e lp ngoi cng ca nguyn t nguyn t trong nhm .
c. Cc nguyn t trong cng 1 nhm c tnh cht ha hc tng t nhau.
d. Trong 1 nhm, nguyn t ca 2 nguyn t thuc hai chu k lin tip hn km nhau 1 lp electron.
e. Tnh cht ha hc ca cc nguyn t trong cng 1 nhm A bin i tun hon.
p n: b, e khng ng.
IV.RT KINH NGHIM, B SUNGNgy son: 16-9-2013
Tit: 18 Bi : S BIN I MT S I LNG VT L
CA CC NGUYN T HA HC
I. MC TIU:
1. Kin thc: Hiu c: khi nim v qui lut bin i tun hon ca bn knh nguyn t, nng lng ion ha, m in ca 1 s nguyn t, trong 1 chu k, trong 1 nhm A.
2. K nng: Da vo qui lut chung suy on c s bin thin tnh cht c bn trong chu k, nhm A. C th s bin thin v: m in, bn knh nguyn t, nng lng ion ha th nht.
3. Thi : Gip HS tin tng vo khoa hc tm ra qui lut bin i mt s i lng vt l ca cc nguyn t ha hc.
II. CHUN B:
- Chun b ca Thy: Gio n, chun b hnh v 2.1, 2.2, 2.3 v bng 2.2, 2.3.
- Chun b ca Tr: n bi c, xem trc bi mi.
III. HOT NG DY HC 1.On nh t chc: (1 ph)
2.Kim tra bi c: (5 pht) Nguyn nhn no lm cho tnh cht ca cc nguyn t bin i 1 cch tun hon ? cho v d ?
3. Tin trnh tit dy: Thi gianHot ng ca gio vinHot ng ca hc sinhNi dung
10GV: Cho HS xem bng 2.2 v nu qui lut bin i bn knh nguyn t ca cc nguyn t theo chu k v theo nhm ?
GV: Da vo c im cu to ca cc nguyn t trong 1 chu k v trong 1 nhm, GV hng dn HS gii thch qui lut bin i bn knh nguyn t theo chu k, theo nhm.
GV: Nu kt lun bin i bn knh nguyn t ?HS: Xem bng v a ra qui lut bin i bn knh nguyn t ca cc nguyn t theo chu k v theo nhm.
HS: Gii thch qui lut bin i bn knh nguyn t theo chu k, theo nhm.I. Bn knh nguyn t:
+ Trong 1 chu k theo chiu tng dn ca THN, bn knh nguyn t ca cc nguyn t gim dn.
Gii thch: Trong 1 chu k, nguyn t cc nguyn t c cng s lp electron, nhng khi THN tng, lc ht gia ht nhn vi cc electron lp ngoi cng cng tng theo, do bn knh nguyn
t ni chung cng gim dn.
+ Trong 1 nhm, theo chiu tng dn ca THN, bn knh nguyn t ca cc nguyn t tng dn.
Gii thch: Trong 1nhm,theo chiu t trn xung di, s lp electron tng, do bn knh nguyn t tng nhanh
*Kt lun: Bn knh nguyn t ca cc nguyn t nhm A bin i tun hon theo chiu tng ca THN.
5GV: Cho HS tm hiu SGK bit nng lng ion ha l g ?
GV: B sung: nng lng ion ha ni n trn l nng lng ion ha th nht (I1 ). Ngoi ra cn c I2, I3, I4(I1