TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN CHO VƯỜN ƯƠM MACADAMIA VIỆT NAM

Nhân giống cây ghép Macadamia Chăm sóc cây con, cành ghép, chồi, giâm hom và

sử dụng vườn ươm Những kỹ thuật của Australia phù hợp với Việt Nam

NH¢N GièNG C¢Y GHÐP MACADAMIA T�i liÖu h−íng dÉn cho v−ên −¬m Macadamia ViÖt Nam

Mét phÇn trong dù ¸n Dù ¸n Macadamia cho ViÖt Nam (037/05VIE – CARD)

Tµi trî bëi Ch−¬ng tr×nh hîp t¸c Ph¸t triÓn n«ng th«n gi÷a

chÝnh phñ Australia vµ chÝnh phñ ViÖt Nam Dù ¸n kÐo dµi 3 n¨m (2006 – 2008)

®−îc thùc hiÖn bëi

Trung t©m M«i tr−êng, Du lÞch vµ Ph¸t triÓn (CETD) Vµ

Héi Trang tr¹i L©m nghiÖp ¸ nhiÖt ®íi (SFFA)

S¸ch h−íng dÉn ®−îc thiÕt kÕ nh»m ®¹t ®Õn viÖc x©y dùng n¨ng lùc

mét c¸ch cô thÓ cho 3 v−ên −¬m hiÖn t¹i vµ v−ên −¬m míi t¹i phÝa B¾c.

Cuèn s¸ch còng sÏ lµ nguån th«ng tin bæ Ých cho nh÷ng ng−êi kh¸c

tham gia vµo nh©n gièng Macadamia. ThiÕt kÕ néi dung vµ ph¸t triÓn phÇn lín dùa trªn c¸c buæi tËp huÊn

t¹i 3 v−ên −¬m chÝnh.

MÆc dï th«ng tin chñ yÕu tËp trung vµo nh÷ng kinh nghiÖm

cña Australia nh−ng môc ®Ých cña nã lµ tËp trung vµo nh÷ng lÜnh vùc cÇn ®−îc tr×nh diÔn bëi c¸c kü thuËt viªn.

C¸c nguån tµi liÖu cho S¸ch h−íng dÉn:

Sæ tay ng−êi trång Macadamia - Qld 2004 S¸ch h−íng dÉn Trang trại L©m nghiÖp cho vïng ¸ nhiÖt ®íi T©y Australia - SFFA 2001

Macadamia: Tõ h¹t ®Õn siªu thÞ - Baumardt vµ Kemond 1998 B¸o c¸o cña Qu¶n lý vµ nh©n viªn v−ên −¬m Gray Plantations 2006

B¸o c¸o cña nh©n viªn v−ên −¬m Trang tr¹i Gibbergunyah 2006

§Üa DVD � C¸c kü thuËt ghÐp ë Australia vµ ViÖt Nam� sÏ cung cÊp thªm c¸c th«ng tin cho cuèn s¸ch nµy. §Üa DVD hiÖn cã t¹i v¨n phßng CETD.

NHÂN GIỐNG CÂY GHÉP MACADAMIA Phần lớn cây Mac-ca được nhân giống bởI việc ghép cành hoặc chồI mầm của những giống đã được chọn lọc lên những cây gốc ghép. Khi thiết lập vườn quả, đó là một chọn lựa của việc mua hay nhân giống từ những cây của bạn. Tuy nhiên, việc nhân giống Mac-ca là một việc khó khăn và rất chuyên nghiệp. Vì lí do đó, hãy để việc này cho chuyên gia vườn ươm. Tuy nhiên, hiểu biết cơ bản cho quá trình đó là cần thiết để giúp hiểu về chất lượng của cây trong vườn ươm. Thêm vào đó, ghép thay tán một số giống mớI vào những cây hiện có có thể là một sợ lựa chọn cho những ngườI làm vườn muốn trồng lạI vớI những cây mới.

1. Thuật ngữ Sự ghép cành

Là kỹ thuật của sự kết hợp giữa các phần của những cây khác biệt, tạo ra một thể thống nhất là một cây mới đơn lẻ: một được hình thành từ hệ thống rễ (gốc ghép) và một phần khác được hình thành từ cành cây (chồi mầm).

Gốc ghép Gốc ghép là một phần thấp hơn so với cành ghép dưới sự kết hợp của mấu, nơi mà hệ thống rễ của những cây gốc ghép phát triển. Một cây gốc ghép trồng từ hạt là một gốc ghép được tạo ra từ một cành giâm (hom).

Chồi giống (Mầm cây)

Chồi giống là một phần cao hơn cành ghép trên điểm ghép. Ban đầu, nó bao gồm một đoạn ngắn của một nhánh từ cây mẹ của cây giống muốn tạo ra, bao gồm khoảng 3 mấu cây hoặc các vòng xoắn của các chồi phát triển tốt mà khi được ghép vào các gốc ghép, hình thành vòm của cây được ghép.

Thể chai Khi các mô của cây bị đe doạ, tầng phát sinh gỗ được kích thích để tạo ra các mô thể chai của các tế bào không chuyên (nhu mô) được tạo ra để hàn gắn vết thương (giống như bệnh nấm vảy). Trong các cành ghép, tầng phát sinh gỗ của cả gốc ghép và chồi giống được đặt gần với nhau cùng với mô chai được tạo ra bởi cả các mối buộc và việc khớp các mấu. Cuối cùng các tế mào nhu mô không chuyên phát triển thành các mô gỗ chuyên hoá và vỏ cây để hình thành một liên kết lâu dài và vững mạnh.

Tầng phát sinh gỗ

Tầng phát sinh gỗ là một tầng mỏng của các tế bào chuyên hoá (mô phân sinh) giữa lớp vỏ và gỗ, có thể phân chia hình thành các tế bào mới. Tầng phát sinh gỗ có vai trò trong việc phát triển đường kính của các cây thân gỗ. Sự kết hợ tầng phát sinh gỗ của các gốc ghép và chồi mầm là điều cần thiết cho việc ghép thành công.

Đường viền Đường viền (hoặc việc bóc một vòng vỏ quanh thân cây) là một quá trình của việc làm gián đoạn sự chảy xuống của nhựa trong vỏ cây (thông thường) bằng việc cắt đi một lớp bên phải vỏ xung quanh đáy thân cây. Điều này cho phép đường, chất kích thích phát triển và các hợp chất phát triển khác tích luỹ trên các đường viền. Ở Macca, việc tạo ra các nguyên liệu này sẽ thúc đẩy việc tạo thành công các cây ghép.

Cành giâm (Giâm Hom)

Một đoạn của cây trong các điều kiện tốt sẽ hình thành nên một cây mới hoàn chỉnh. Thân cây và các hom lá sẽ bắt đầu một hệ thống rễ mới trong khi các hom rễ hình thành các hệ thống chồi non mới. Khi các hom được tạo ra, các tế bào mô phân sinh chuyên hoá mà có khả năng phân chia để tạo ra một khối các thể chai để hình thành nên các rễ mới (đối với cây và các hom lá) hoặc chồi non (đối với các hom rễ).

Dòng vô tính

Thực vật được tạo ra nhờ quá trình sinh dưỡng sẽ có bộ gen giống nhau và giống với cây mẹ. Lưu ý rằng một hom chính là một dòng vô tính của cây bố mẹ.

Ghép thay tán

Ghép thay tán được sử dụng để thay đổi một cây từ một loại giống này thành một loại giống khác bằng cách ghép thân từ một dòng muốn tạo vào cành chính của giống cao sản hoặc tốt nhất là vào gốc ghép nguyên bản của cây.

Chồi Chồi hoặc cành ghép có chồi sử dụng một miếng nhỏ của vỏ cùng với một chồi đơn để hình thành chồi giống.

Cành chồi Cành chồi giống hoặc các cành chồi được lấy từ cây mẹ của giống mong muốn để tạo ra chồi giống của cành ghép.

2. Tại sao sử dụng các gốc ghép ? Lý do chính, một cây Macca được ghép hoặc được sinh sản bằng cách nảy chồi trên các gốc ghép sẽ tạo được các giống mà ít bị biến đổi và sớm tạo quả hơn các cây trồng bằng hạt. Tuy nhiên, chúng ta cũng có thể tạo ra các cây đúng nguyên mẫu và ra quả sớm trực tiếp từ các hom, mà không cần các gốc ghép. Các cây Macca dòng đơn tính (được tạo ra từ các hom (cành giâm) rất nhiều và sử dụng thành công ở Nam Phi. Ở đó, các cây này được tạo ra bằng hai cách, một từ hom rễ (mà không có gốc ghép) hoặc bằng cách ghép một giống chồi mầm vào một hom rễ. Các hom rễ tạo ra một vườn cây ăn quả đồng dạng hơn bởi vì chúng đồng nhất về kiểu gen. Nói một cách khác, các cây được tạo ra từ hạt có tính đa dạng về kiểu gen hơn. Ở các giống cây khác, các gốc ghép cũng thường quan trọng trọng việc đóng góp các đặc tính mong muốn như sức đề kháng sâu bệnh và tính trạng thấp lùn. Tuy nhiên, có rất ít thông tin có thể chỉ ra các lợi ích của các cây macca được ghép. Điều này có thể được giải thích rõ giống như các nghiên cứu hiện thời và tương lai sẽ được hoàn thành.

3. Những hiểu biết cơ bản về sự nhân giống Trong khi có một số quan tâm vào việc phát triển các cây hình thành từ các hom, thì phần đa đã được ghép vào các gốc ghép của các cây trồng bằng hạt. Một chồi hoặc một đoạn chồi từ một giống đạt yêu cầu được ghép vào một gốc ghép tạo ra hoặc vào đỉnh sinh trưởng của một cây. Hầu hết giống được sử dụng thông thường cho việc tạo ra gốc ghép là giống H2 (Hinde). Vì sao các cây trồng từ hạt của giống H2 đã được sử dụng bởi vì chúng đồng nhất (hầu hết các cây được tạo ra từ hạt có vẻ ngoài và thể hiện giống như cây mẹ), khoẻ mạnh và dễ ghép. Tuy nhiên, cũng cần phải khẳng định rằng chúng không phải là thuần loài. Loại nổi tiếng (D4), mà đã được sử dụng trong quá khứ có sự đa dạng cao, tạo ra thế hệ con cháu có nhiều sự đa dạng về các cây gốc ghép được trồng bằng hạt. Một chút được biết về các gốc ghép và các ảnh hưởng của chúng đối với sản lượng ngoại trừ các cây ghép đồng nhất hơn và tạo ra sản lượng nhiều sớm hơn các cây tạo ra từ các hạt đa dạng. Cành chồi giống thường được bao quanh từ 5- 6 tuần trước khi ghép, phụ thuộc vào giống và mùa, bằng việc bỏ đi một lớp vỏ khoảng 15- 20 mm chiều rộng từ phần nền của các cành thích hợp 15- 20 mm chiều dày. Một cặp vỏ có thể được giữ chặt xung quanh cành để xiết và xé vỏ trong sự vận động tạo xoắn xung quanh cành. Các cành phát triển khoẻ, rậm lá, dài và thậm chí dày và có các gióng dài, và tốt nhất là không có cành non bên cạnh. Một cành chồi được bao quanh sẵn sàng cho việc ghép khi việc bao quanh hình thành các thể chai tốt, biểu hiện sự tích luỹ cácbon- hydrat trong các chồi mầm bên các đường bao quanh. Không cho phép các thể chai hàn gắn, điều này sẽ cho phép sự tích luỹ kho hydrat- cacbon theo đường vòng khối bao quanh. Nếu cần thiết, xén bỏ bớt các phần cắt để dành cho việc phát triển nhanh các thể chai.

Kỹ thuật ghép bằng chồi (ghép chồi) là một hệ thống thao tác đặc biệt, yêu cầu kỹ năng và kinh nghiệm. Hiếm khi lãng phí các chồi mầm và các nhánh chồi mầm không cần phải được bao quanh. Ghép chồi thường được tiến hành trong mùa xuân khi có dòng nhựa được mong đợi. Vỏ phải được nâng lên một cách sẵn sàng từ tầng phát sinh gỗ trên cả đỉnh chồi và chồi mầm.

4. Chăm sóc cây con để lấy gốc ghép

4.1. Vật liệu bầu Sự lựa chọn vật liệu bầu phụ thuộc vào mức độ sẵn có và chi phí của các nguyên liệu, và phương pháp tưới nước. Nên làm thoát nước một cách tốt, đặc biệt nếu tưới tự động theo thời gian và tưới ở trên được sử dụng. Nếu tưới nước theo nhu cầu, việc tưới thêm nước với các giọt lớn hơn có thể được sử dụng. Vật liệu bầu bao gồm đất và vỏ Macca nhằm làm ổn định các bầu, do vậy làm giảm độ xốp để lưu thông không khí, một yêu cầu cho việc phát triển tốt các rễ của cây trồng bằng hạt. Đất cũng tạo ra các nguy cơ bệnh tật ngoại trừ khi được khử trùng. Một số ví dụ của việc vật liệu bầu (xem thêm trên Tạp chí) đã được sử dụng bao gồm:

• Một phần cát sông thô; một phần vỏ Macca được trộn phân • Một phần cát sông thô, một phần than bùn, một phần đất mùn • Một phần cát sông thô, một phần mùn cưa đã được trộn phân, một phần vỏ thông đã

được trộn phân. Vật liệu bầu, nhất là những thứ bao gồm đất, nên được khử trùng trước khi sử dụng, mặc dù việc khử trùng của vật liệu bầu là không phổ biến trong việc làm vườn ươm Macca. Sự tiệt trùng bằng hơi nước 650C trong thời gian 40 phút là lý tưởng. Thỉnh thoảng mêtylen brôm được sử dụng để khử trùng nhưng không phổ biến. Sau khi xử lý, thêm phân bón và đảo đều. Hai loại phân thông thường được sử dụng xem cụ thể ở bảng dưới:

4.2. Ví dụ về các nguyên liệu cho vật liệu bầu

Cát sông đã được rửa sạch (bằng nước ngọt)

Mùn cưa ủ hoai

Vỏ cây vụn ủ hoai

Vỏ hạt Macadamia ủ hoai

4.3. Hỗn hợp phân bón phổ biến cho vật li ệu bầu Macadamia

Hợp chất 1 ( cho một m3 hỗn hợp) Hợp chất 2 ( cho một m3 hỗn hợp)

325 g (NH3)2 SO4 1 kg superphosphate nguyên chất 200 g potassium nitrate 3 kg dolomite 1 kg trace element mixture

1 kg superphosphate nguyên chất 1 kg fine lime 1 kg fine dolomite 3 kg 9-month slow release NPK (18:2.6:10 or similar) 1 kg 3-month slow release NPK (16.3:3.5:10 or similar) 1 kg slow release micronutrients 0.5 kg coated iron

Chú ý: với hợp chất này, các cây tạo ra từ hạt cần thêm phân sau khi chúng bắt đầu phát triển.

Chú ý: với loại hợp chất này, việc giảm bớt các loại phân nên kéo dài trong một vài tháng.

Rất nhiều nhãn hàng pha trộn thêm các yếu tố một chút để có thể mang tính thương mại. Tuy nhiên, 1 kg hỗn hợp yếu tố thương mại được tham khảo tương đương xấp xỉ 50 g photphat 12 g đồng 6 g kẽm sunphat.

4.4. Chăm sóc cây con Các hạt rất dễ nảy mầm. Chúng có thể trồng vào bất cứ thời gian nào miễn là chúng được bảo vệ tránh khỏi sự khắc nghiệt của nhiệt độ. Để giảm sự nhiễm bệnh, nên thu hoạch khi mà vỏ của các quả già vẫn còn màu xanh trên các cây và phải bóc vỏ hạt ngay tức thì. Trồng ngay hạt có vỏ hoặc lưu trữ trong một túi nilon được đục lỗ khoảng 12 tháng trong khu vực ấm nhất của tủ lạnh hoặc phòng lạnh. Không được cất giữ hoặc trồng các hạt đã hỏng hoặc nảy mầm trước, điều này sẽ làm các cây giống có thể bị cong vẹo và có quá nhiều rễ phức tạp. Các hạt cũng có thể được trồng trực tiếp vào các chậu hoặc các túi nilon nhưng điều này sẽ gây lãng phí. Phương pháp phổ biển nhất là gieo các hạt lên các luống (seedbed) thường là cát sông thô và sau đó chuyển các cây giống non vào các túi trồng để đảm bảo một đợt cây giống đều nhau, gieo các hạt giống vào luống đất nổi và có bóng mát được lót bằng nilon đen và tưới nước 3 lần một ngày. Khi các vỏ hạt nứt ra, thì đem trồng chúng vào các luống, và phải đảm bảo rằng đường nối nằm trên cùng một mặt, đặt song song với bề mặt đất để cho phép không làm cản trở rễ và sự phát triển của các chồi non. Khi các cây giống đã đủ lớn (xấp xỉ khoảng 10- 15 cm hoặc khi hình thành được 6- 8 lá) và khi mà sức phát triển đầu tiên đã được khẳng định, thì trồng chúng vào trong 09 các túi trồng hình chữ L để tránh sự cong vẹo và bện xoắn các rễ. Để duy trì sự thoát nước tốt và giảm các bệnh ở mức tối thiểu, giữ hộp đựng hạt và các túi bầu xa khỏi mặt đất trên các tấm nâng hoặc trên nền trải sỏi.

Trồng cây con trong vườn ươm mới tại Yên Thủy

Vòng xoắn Xiết chặt Móc tay quai Hình cổ nghỗng

Rễ dày đặc Xoắn ốc Phát triển tốt

4.5. Sự phát triển Các cây giống sẵn sàng để ghép, phải có từ 12- 18 tháng tuổi. Chúng phải là các cây phát triển tốt có lóng dài để dễ ghép. Cách ly những cây non có cùng độ lớn và loại bỏ những cây kém phát triển.

4.6. Các cây trồng trong hộp

Sự thuận lợi chính của các cây trồng trong các túi nhựa mỏng là dễ dàng phát triển, ít dập gẫy hệ thống rễ ở thời điểm trồng và có khả năng miễn một số bệnh về rễ. Trong một chừng mực lý tưởng, các túi trồng nên có độ sâu ít nhất là 300 mm (9L là thích hợp - 6L là tối thiểu) để tạo ra một bộ khung thẳng và bộ rễ phát triển tốt. Các cây có thể được giữ trong các túi này cho đến 24 tháng. Thật cẩn thận để không bón quá nhiều phân cho các cây non. Rất dễ làm rối loạn lượng phốt pho, cân bằng lượng sắt và hậu quả là lá trở nên vàng và kém phát triển. Cách tiếp cận tốt nhất là một ít và thường xuyên. Chế độ phân bón an toàn là sử dụng hàng tháng lượng phân dưới dạng lỏng. Một hỗn hợp thông thường gồm 2 thìa cà phê Aquasol® hoặc Thrive®, 01 thìa cà phê đạm urê và 01 thìa cà phê chất sắt kèm theo 10 lít nước. Hỗn hợp này được bổ sung thêm phân được trộn lẫn trong một cái thùng, đặc biệt nếu các hỗn hợp tan chậm thì không được sử dụng hỗn hợp này. Việc pha chế phân phun qua lá có tính chất thương mại cũng thích hợp tương đương. Tưới nước cho các cây một cách đều đặn. Việc tưới nước cho các cây hàng ngày được yêu cầu phụ thuộc vào kích cỡ, thờI điểm trong năm và trọng lượng vật liệu bầu. Kiểm tra định kỳ một cách đều đặn để đảm bào các cây không thiếu nước hoặc thừa nước. Cắt bỏ tất cả các mầm cạnh để thúc đẩy thân cây to khoẻ và thẳng tạo thuận lợi cho việc ghép. Sâu bọ và côn trùng như sâu phá hoại mầm non, ve bét,.. và sâu bướm là vấn đề chính ở vườn ươm và có thể phá huỷ cây giống một cách nhanh chóng.

5. Ghép cành và ghép mầm Các gốc ghép Macadamia sẵn sàng cho việc ghép mầm hoặc ghép cành khi chúng được khoảng 1 m chiều cao và 10 -15 mm đường kính. Cả gốc ghép và mầm cần phải được ở trong tình trạng tốt (sức sống tốt và không dịch bệnh). Ghép cành và mùa xuân là tốt hơn cả nhưng cũng có thể thực hiện vào bất cứ thời gian nào, miễn là các cây cho thân phải được bảo vệ khỏi các điều kiện thời tiết nóng, sương giá hoặc gió. Nhớ rằng với việc ghép cành, chồi ghép cần phải được buộc 6- 12 tuần trước đó, giống như việc vạch ra hình dáng sớm hơn trong phần cắt này. Ghép mầm thường khó hơn nhưng nhanh và ít lãng phí về mầm ghép. Đối với việc ghép mầm, các đoạn gốc ghép phải xấp xỉ 7 mmm đường kính điểm ghép phải đạt 25 cm từ mặt đất là lý tưởng. Trồng các cây được ghép sau khi đã có lớp vỏ thứ hai từ mầm ghép đã được tạo ra. Trong lúc chờ đợi, hãy tháo bỏ dải buộc ghép cành và tất cả các chồi cạnh và rễ giác mút. Các cành ghép kết hợp sẽ ghép cành hoặc mầm các cây cho một đơn giá trên 01 cây. Điều này thường có thể lựa chọn khi nhân giống với số lượng lớn.

Dụng cụ ghép cây được sử dụng tại Australia

Chuẩn bị ghép nối có sử dụng bào bằng tay loại nhỏ, phương pháp

được ưa chuộng sử dụng tại Austrlia

Chỗ ghép nối dài và tốt tạo ra độ kết hợp khỏe và khu vực liên kết lớn

hơn của thượng tầng

Ghép đỉnh Ghép nối Ghép cạnh

5.1. Ghép nối Kỹ thuật ghép nối và buộc chặt đoạn ghép là kỹ thuật ghép khá đơn giản và hiệu quả, nó được sử dụng phổ biến nhất trong các kỹ thuật ghép cây Maca. Để ghép cây, cần tạo ra các vết cắt phù hợp và vát (nghiêng) ở cành ghép và trên phần gốc ghép với độ dài khoảng 30 mm. Sử dụng dao sắc để cắt. Sử dụng cả bào gỗ nhỏ để tạo ra các bề mặt phẳng hoàn hảo cho việc tiếp xúc. Nếu đường kính của cây lớn hơn 10 mm nên tạo ra các vết cắt vát dài hơn. Trước khi cắt bỏ phần trên của gốc ghép, việc phù hợp giữa độ dày của gốc ghép và cành ghép sẽ giúp tạo ra một sự tương thích tốt giữa thượng tầng của gốc ghép và cành ghép. Nếu gốc ghép và cành ghép không cùng kích cỡ, chỉ cần tạo ra sự phù hợp của thượng tầng ở một phía. Thượng tần là tầng sẫm hơn nằm ngay dướI lớp vỏ cây và được tách rờI cùng lớp vỏ. Buộc chặt cành vào gốc ghép bằng băng co giãn. Có thể sử dụng cọc để giữ chồI được cố định. Luôn luôn phảI quấn băng từ dướI lên trên để tạo độ trùng khớp nhằm giúp chỗ ghép không bị nước bào. Sơn phần chồI và dây bằng matít đặc hiệu để mối nối không bị khô. Khi cành ghép sinh ra được chồi non thì nghĩa là việc ghép đã thành công. Kỹ thuật ghép được sử dụng phổ biến ở các vườn ươm những với những người mới làm thì cũng gặp khó khăn. Tuy nhiên, khi đã thành thạo thì đây là một phương pháp ghép cây nhanh. Ghi chú: Việc sử dụng Băng Florist cho ghép nối đã cho thấy nó rất thành công. Băng có tính co dãn hơn và vì vậy có thể xoắn lại được thay vì cột chặt và gắn keo. Vì thế dùng băng này không cần phải có sơn. Băng cũng dễ bị bong ra dưới ánh sáng mặt trời do đó không cần phải di chuyển cây trồng để tránh việc phải lột bỏ vỏ cây để lây đi băng dán. Toàn bộ điều này góp phần tạo ra những lợi ích từ việc tiết kiệm thời gian một cách đáng kể. 5.2. Ghép chồi Ghép chồi cho phép sự tương thích hoàn hảo nhất giữa chồi và gốc ghép thông qua việc sử dụng cùng công cụ để tách lớp vỏ ra khỏi gốc ghép và lớp vỏ vớI chồI non từ cây giống. tốt nhất nên thực hiện ghép chồi vào mùa xuân nhưng cũng có thể thực hiện ghép chồi vào bất cứ thời điểm nào với điều kiện là có dòng nhựa ở cả gốc ghép và cây chồi. Dòng nhựa được nhậ ra bằng cách quan sát xem lớp vỏ có thể tách ra khỏi thân cây dễ dàng hay không và bẻ cong lớp vỏ về phía sau bằng ngón cái và ngón trỏ để phát hiện ra có nhựa hay không. Chọn vị trí lóng trên gốc ghép cách mặt đất khoảng 25 cm. Từ cành chồi lựa chọn ra một đỉnh chồI thích hợp. Tách một phần lớp vỏ một lỗ theo hình ôvan. Tách chồi từ cành chồi với lỗ có kích thước tương tự và cố định chồi lên trên gốc ghép. Bọc toàn bộ chồi bằng băng chuyên dụng. Chỉ bỏ băng dán ra sau 6 tuần. Tại thời điểm này, nếu chồi xanh và khỏe mạnh, cắt gốc ghép tại lóng trên chồi. Sơn lên chồi đó và vết cắt trên gốc ghép bằng matit chuyên dụng để gắn vết thương. Nếu xuất hiện chồi non nào trên gốc ghép thì nên cắt bỏ đi. Cắt phần gốc còn lại nằm phía trên chồi sau khi chồi phát triển.

6. Giâm hom

Trång Macadamias v« tÝnh lµ mét kü n¨ng ®ßi hái viÖc thùc hiÖn hÕt søc ®Æc biÖt. Nh− ®· ®Ò cËp trong phÇn ®Çu, gi©m hom thường ®−îc sö dông ë Ch©u Phi trong ®ã ®Æc biÖt phæ biÕn lµ gièng Beaumont. Cã nh÷ng kh¸c nhau rÊt lín gi÷a c¸c c¸c gièng trong viÖc gi©m cµnh mét c¸ch thµnh c«ng. Cµnh gi©m Beaumont bÐn rÔ rÊt nhanh vµ ph¸t triÓn m¹nh. Cµnh gi©m tõ c¸c gièng tetraphylla vµ c¸c gièng lai (vÝ dô nh− dßng HVA vµ H2) còng ®©m chåi rÊt nhanh nh−ng nh÷ng cµnh gi©m tõ c¸c gièng ë Hawaii (nh− HAES 246, HAES 344) l¹i khã sèng h¬n. MÆc dï nh÷ng c©y ghÐp v« tÝnh nh− cµnh gi©m ®· tËn dông ®−îc nh÷ng lîi thÕ vÒ kÝch th−íc v× kh«ng cã sù biÕn ®æi gen so víi gèc ghÐp trång tõ h¹t nh−ng bÊt k× khiÕm khuyÕt, yÕu ®iÓm hoÆc c¸c ®Æc tÝnh mong muèn cã thÓ ph¶i ®−îc xem xÐt ®Õn trong c¸c v−ên −¬m c©y. Khi nh÷ng cµnh gi©m ®−îc sö dông lÇn ®Çu tiªn, giã ®· lµm cho nh÷ng c©y tæ hîp nµy bÞ ng¶ hÕt, g©y ra mét thiÖt h¹i næi tiÕng. Tuy nhiªn, víi ®iÒu kiÖn c¸c cµnh gi©m ®−îc trång ®ñ s©u vµ hÖ thèng rÔ ph¸t triÓn tèt th× kh«ng cã vÊn ®Ò g× nghiªm träng ®èi víi tr¹ng th¸i æn ®Þnh cña c©y. 6.1. Nh÷ng yªu cÇu vÒ nhµ s−¬ng §Ó t¹o thµnh c«ng nh÷ng c©y tèt, khoÎ m¹nh vµ ®Çy sinh lùc lµm cµnh gi©m thiÕt yÕu ph¶i nh©n gièng chóng trong c¸c nhµ s−¬ng. Kh«ng cÇn thiÕt ph¶i ®Ó ë møc nhiÖt thÊp nhÊt mÆc dï ë nh÷ng khu vùc l¹nh h¬n kÕt qu¶ cã thÓ tèt h¬n vµ c©y sinh tr−ëng nhanh h¬n. NhiÖt ®é cña rÔ nªn duy tr× ë møc 24 ®Õn 260C lµ lý t−ëng. Vµo mïa hÌ, ph¶i mÊt 3 ®Õn 4 th¸ng cµnh gi©m míi ®©m rÔ vµ t¹o ra ®−îc hÖ thèng rÔ tèt. Sau ®ã, cã thÓ chuyÓn nh÷ng c©y nµy sang nhµ r©m. Nhµ s−¬ng ph¶i ®−îc th«ng h¬i tèt ®Ó h¬i nãng cã thÓ tho¸t lªn trªn. NhiÖt ®é cña l¸ kh«ng ®−îc v−ît qu¸ 300C. Khi nhiÖt ®é ®¹t ®Õn ®Ønh cÇn ph¶i thùc hiÖn mét sè biÖn ph¸p lµm m¸t, vÝ dô nh− sö dông c¸c b×nh t−íi ®Ó lµm m¸t phÝa ngoµi nhµ b»ng h¬i n−íc. §iÒu kiÖn lý t−ëng cho nhµ s−¬ng lµ ®−îc che b»ng v¶i sÉm ®Ó ng¨n chÆn sù d− thõa nhiÖt ®é cao xuÊt hiÖn ë bªn trong. §Ó ng¨n chÆn xuÊt hiÖn nhiÖt ®é cao lµm kh« l¸ ng−êi ta sö dông nh÷ng c¶m biÕn ®iÖn tö g¾n trªn l¸ ®Ó kiÓm so¸t ®é mê trong phßng, ®¶m b¶o ch¾c ch¾n l¸ c©y ®−îc duy tr× trong ®iÒu kiÖn Èm. Khi l¸ c©y bÞ kh«, nh÷ng c¶m biÕn nµy sÏ kÝch ho¹t c¸c vßi phun s−¬ng theo nguyªn lý Solenoid. C¸c ®iÖn cùc cña c¶m biÕn cÇn ph¶i ®−îc b¶o d−ìng ®Òu ®Æn kho¶ng 2 –3 tuÇn/ lÇn vµ cÇn ®−îc lau chïi b»ng giÊp nh¸m cã ®é nh¸m b»ng 0. C¸c vßi phun s−¬ng ho¹t ®éng kh«ng d−íi møc 90 p.s.i

CÇn ph¶i khö trïng n−íc ®Ó phun s−¬ng b»ng Clo nh»m tr¸nh rñi ro cã thÓ xuÊt hiÖn dÞch bÖnh. Sö dông thªm Clo ë d¹ng r¾n vµo phÝa vßi phun n−íc cña m¸y b¬m. Cho n−íc ®· khö trïng b»ng Clo ®i qua bé läc b»ng c¸t ®Ó läc kÕt tña s¾t. Quan tr¾c møc Clo ®Ó ®¶m b¶o nång ®é Clo tù do kh«ng v−ît qu¸ 10 ppm. Sau ®ã, n−íc ®· khö trïng b»ng Clo ®−îc gi÷ l¹i vµ ®−îc ®iÒu chØnh b»ng c¸c c¶m biÕn ®iÖn tö g¾n trªn l¸. §Ó phßng ngõa nh÷ng c¨n bÖnh tõ rÔ, cã thÓ sö dông axit ph«t pho ric vµi tuÇn mét lÇn. §Æt c¸c vßi phun s−¬ng ë ®é cao kho¶ng 2 m so víi khay trång cµnh gi©m trªn nh÷ng c¸i bµn cao hoÆc trªn c¸c vËt tho¸t n−íc tèt n»m trªn mÆt ®Êt. S¾p xÕp c¸c vßi phun nµy theo hÖ thèng tam gi¸c, c¸ch nhau 1 m. 6.2. Gi©m hom nguyªn liÖu Nh÷ng gi©m hom khoÎ m¹nh, rËm l¸, chãp nöa gç vµ cã 4 ®Õn 5 lãng ®−îc lÊy vµo thêi kú sung m·n, cøng c¸p cuçi cïng cña mïa xu©n/ hÌ ®Òu cho kÕt qu¶ tèt nhÊt. Lùa chän c¸c gi©m hom nguyªn liÖu vµo buæi s¸ng sím trong ngµy tr−íc khi trêi qu¸ nãng. ChuÈn bÞ vµ trång gi©m hom vµo cïng ngµy ®ã. Gi÷ c¸c cµnh gi©m trong tói plastic, quÊn trong giÊy Èm ®Ó tr¸nh bÞ kh«, ®Æt trong bãng r©m, trong esky hoÆc trong tñ l¹nh. C¾t bá nh÷ng l¸ c¬ b¶n chØ ®Ó l¹i kho¶ng hai ®«i l¸. VÕt c¾t thÊp nhÊt ph¶i n»m ngay trªn lãng cuèi cïng. §Æt kÐo hoÆc dao vu«ng gãc víi gi©m hom vµ sö dông l−ìi kÐo (dao) ®Ó t¸ch tÇng sinh gç ë tõng phÝa cña gi©m hom ra mét kho¶ng c¸ch nhá so víi lâi gi©m hom. Nhóng lâi cña gi©m hom trong dung dÞch thuèc TÝm hoÆc dung dÞch hormone t¹o rÔ cã c«ng thøc t−¬ng tù. 6.3. M«i tr−êng t¹o rÔ Sö dông hỗ hợp bầu được v« trïng, tho¸ng khÝ tèt vµ tho¸t n−íc tèt ®Ó nu«i trång cµnh gi©m. Hçn hîp tèt nhÊt lµ hçn hîp bao gåm 2 phÇn c¸t s¹ch 2 mm, 1 phÇn x¬ dõa vµ 1 phÇn prill polysteren 4 mm. Trång gi©m hom sao cho 2 lãng phÝa d−íi ®−îc ch«n hÕt d−íi ®Êt. Gi÷ gi©m hom trong nhµ s−¬ng cho ®Õn khi c¸c rÔ ph¸t triÓn tèt (th«ng th−êng mÊt kho¶ng 6 ®Õn 12 tuÇn). 6.4. Nhµ r©m Khi hÖ rÔ ®· ph¸t triÓn tèt, cÊy c¸c gi©m hom vµo c¸c tói trång víi dung tÝch nhá nhÊt lµ 6 L (thÝch hîp nhÊt lµ 9 L). Nh÷ng tói nµy sÏ cho phÐp c¸c gi©m hom ®©m xuèng s©u h¬n. Sö dông các hỗn hợp bầu có độ thoát nước tốt. §é pha trén phï hîp lµ 35% ph©n bãn tõ mïn c−a cña c©y gç lín, 35% vá th«ng vµ 30% c¸t s«ng th« thªm vµo 100g ph©n urª, 400g chÊt kho¸ng ®«l«mÝt, 1kg v«i, 2kg nhùa vµ chÊt x−¬ng vµ 700g supe phèt ph¸t ®¬n trong 1m3. Nhµ r©m cÇn ®−îc cung cÊp tíi 60% bãng r©m. Gi©m hom ph¶i ®−îc t−íi n−íc th−êng xuyªn ®Æc biÖt lµ trong mïa hÌ. HÖ thèng tho¸t n−íc lý t−ëng lµ hÖ thèng tù ®éng. Cã thÓ sö dông mét l−îng nhá ph©n l¸ hoÆc ph©n bay h¬i chËm cho cµnh gi©m ®· æn ®Þnh trong nhµ r©m. Khi c©y cao ®−îc xÊp xØ 45cm, chuyÓn chóng ®Õn khu vùc ®Êt mÒm vµ ngµy cµng t¨ng dÇn thêi gian ph¬i ngoµi ¸nh n¾ng mÆt trêi. Khi kÕt thóc thêi k× l�m cøng c©y, gi©m hom sÏ ®−îc trång t¹i c¸c ®ång ruéng. NÕu gi©m hom ®−îc sö dông lµm gèc ghÐp th× chóng cã thÓ ®−îc ghÐp víi c¸c gièng mong muèn theo cïng mét c¸ch nh− gèc ghÐp trång tõ h¹t.

7. Ghép thay tán GhÐp thay t¸n rªn ®ång ru�ng biÕn nh÷ng c©y ghÐp ®· ph¸t triÓn thµnh mét gièng míi. §iÒu nµy t¹o ra mét gi¶i ph¸p thay thÕ hoµn toµn nh÷ng c©y thuéc c¸c gièng kh«ng phï hîp vµ trång l¹i b»ng cây gi�ng m�i. GhÐp thay t¸n cho phÐp v��n c©y cã thÓ t¸i s¶n xuÊt nhanh h¬n lµ trång míi. Tuy nhiªn, hiÖu qu¶ vÒ chi phÝ cña ghÐp thay t¸n cho c©y macadamias vÉn ch−a cã tµi liÖu nµo chøng thùc mét c¸ch kü cµng. Nghiªn cøu ®· chØ ra r»ng chi phÝ cho ghÐp

thay t¸n t−¬ng ®−¬ng víi chi phÝ nhæ vµ trång l¹i c©y. Do vËy, hiÖu qu¶ vÒ mÆt chi phÝ sÏ phô thuéc vµo tØ lÖ phôc håi cña nh÷ng c©y ®−îc ghÐp thay t¸n trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt. §iÒu nµy ®· ®−îc x¸c ®Þnh trong ®iÒu kiÖn thö nghiÖm. §Ó thùc hiÖn ghÐp thay t¸n cã nhiÒu ph−¬ng ph¸p kh¸c nhau ®· ®−îc sö dông. ChuÈn bÞ c¸c lo¹i c©y gèc b»ng c¸ch:

• ChÆt bá th©n c©y ®Ó l¹i phÇn gèc (tØa bít trªn th©n chÝnh tõ kho¶ng vßng ®Çu tiªn cña nh¸nh c©y);

• ChÆt bá c¸c cµnh nh¸nh (tØa bít tõ hai ®Õn n¨m cµnh chÝnh víi ®é dµi kho¶ng 50cm); hoÆc

• Bá ®i c¸c vßm c©y kh«ng ®Çy ®ñ (gi÷ l¹i toµn bé c¸c phÇn cña c¸c cµnh to cßn l¹i trong mét kho¶ng thêi gian ®Ó duy tr× qu¸ tr×nh ®ång ho¸, vËn chuyÓn dinh d−ìng, chèng ch¸y n¾ng vµ sù nguy hiÓm g©y ra do giã).

Qu¸ tr×nh chÆt bá phÇn th©n ®Ó l¹i phÇn gèc ®−îc cho lµ kh¸ rñi ro v× nhiÒu c©y cã thÓ bÞ chÕt hoÆc gi¶m søc sèng. C¸c nghiªn cøu cho thÊy ph−¬ng ph¸p lo¹i bá c¸c vßm c©y kh«ng ®Çy ®ñ cho kÕt qu¶ tèt h¬n vÒ sù t¨ng tr−ëng cña c©y. Nã còng Ýt bÞ ¶nh h−ëng bëi ¸nh s¸ng mÆt trêi h¬n vµ phôc håi ®é s¶n xuÊt nhanh h¬n so víi ph−¬ng ph¸p c¾t tØa cµnh. Ph−¬ng ph¸p ghÐp c©y bao gåm ghÐp c©y hoÆc t¹o chåi t¸i sinh hoÆc ghÐp vá mµ cho phÐp ghÐp c©y chåi vµo d−íi líp vá bÞ t¸ch cña cµnh míi c¾t.

§èi víi ph−¬ng ph¸p chÆt bá cµnh th−êng chÆt bá mét ®Õn ba cµnh chÝnh c¸ch mÆt ®Êt kho¶ng 0.75 ®Õn 1.5m, ®Ó l¹i phÇn gèc kho¶ng 15cm ®Ó kÝch thÝch qu¸ tr×nh ®©m chåi. §Ó tr¸nh ch¸y n¾ng hiÖu qu¶, tèt nhÊt nªn bá ®i c¸c cµnh c©y ë phÝa nam cña c©y. Nªn thùc hiÖn viÖc nµy vµo th¸ng 9 hoÆc 10 cho ®Õn th¸ng 4 n¨m sau v× c¸c chåi khoÎ, dµy kho¶ng 8 ®Õn 12mm so víi ban ®Çu, sÏ s½n sµng cho qu¸ tr×nh ghÐp c©y vµo mïa xu©n tíi. Nªn lo¹i bá kho¶ng 1/3 ®Õn mét nöa sè vßm c©y vµo kho¶ng thêi gian nµy. Nh÷ng cµnh cßn l¹i sÏ gióp b¶o vÖ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn míi khái giã vµ sù ch¸y n¾ng, duy tr× nguån thøc ¨n vµ vËn chuyÓn dinh d−ìng. §Ó ghÐp c©y vµo mïa thu h·y ®¶o ng−îc c¸c qu¸ tr×nh v× c¸c chåi rÔ khoÎ m¹nh ë phÇn phÝa b¾c cña c©y ®· s½n sµng cho qu¸ tr×nh ghÐp c©y vµo mïa thu. Tèt nhÊt nªn s¬n phÇn th©n c©y ph¬i ra ngoµi trêi b»ng s¬n plastic tr¾ng ®Ó tr¸nh bÞ rñi ro do bÞ ch¸y n¾ng. §ång thêi còng lµ ®Ó qu¸ tr×nh ghÐp thay t¸n tr¸nh ®−îc nh÷ng ngµy n¾ng, nãng.

Bäc c©y chåi Ýt nhÊt 6 ®Õn 12 tuÇn tr−íc khi ghÐp c©y vµ cho mét l−îng nhá nguyªn liÖu kÝch cì thay ®æi. NhËn d¹ng c¸c cµnh ®−îc bäc b»ng b¨ng keo ®¸nh dÊu cã ghi ngµy vµ tªn kh¸c nhau. Thùc hiÖn ghÐp c©y vµo lóc thêi tiÕt m¸t mÎ thuËn lîi. Trong tr−êng hîp cµnh ®−îc lÊy ®Ó ghÐp mäc l¹i th× chän lÊy Ýt nhÊt hai chåi c©y ë vÞ trÝ tèt trªn mçi cµnh vµ bá ®i phÇn cßn l¹i. Bá ®i c¸c cµnh ch×a ra ngoµi nÕu nã lµm tèi c©y. Nh÷ng chåi ®−îc ghÐp ph¶i gÇn phÇn trªn cña gèc ghÐp, ë phÝa ®èi diÖn, v× chóng cã thÓ t¹o sÇn ngang qua ®Ønh cña gèc ghÐp, nèi vµ t¹o søc cho qu¸ tr×nh liªn kÕt ghÐp. S¬n toµn bé phÇn cµnh lé ra ngoµi vµ phÇn ghÐp b»ng s¬n plastic tr¾ng ®Ó tr¸nh bÞ ch¸y n¾ng. Th−êng xuyªn lo¹i bá toµn bé chåi rÔ trªn c¸c cµnh ghÐp ®Ó tËp trung cho chåi ph¸t triÓn. T−¬ng tù nh− thÕ, còng nªn lo¹i bá c¸c chåi rÔ hoÆc cµnh nhá ®Ó tr¸nh nh÷ng tæn h¹i cho c¸c cµnh non míi mäc cßn yÕu ít. Thùc hiÖn viÖc lo¹i bá chåi rÔ 2 ®Õn 3 tuÇn mét lÇn. Khi chåi c©y ph¸t triÓn ®−îc xÊp xØ kho¶ng 1m, lo¹i bá ®i mét nöa sè cµnh cò trªn c©y. C¾t bá toµn bé cµnh c©y cò trong vßng 2 n¨m ghÐp thay t¸n. C¸c vÕt c¾t ph¶i gi÷ s¹ch sÏ vµ gÇn, nh−ng kh«ng ®−îc trùc tiÕp, víi phÇn th©n chÝnh (chØ nªn ë phÝa ngoµi cña vßng cµnh) vµ kh«ng cã ®u«i côt ®Ó thÓ sÇn cã thÓ hµn g¾n phÝa trªn bÒ mÆt. NÕu nã t¹o ra mét khèi liÒn th× thùc hiÖn theo c¸c hµng c©y hoÆc nhãm c©y lµ thÝch hîp h¬n. §iÒu nµy sÏ gãp phÇn tr¸nh giã vµ tèi thiÓu nh÷ng thiÖt h¹i vÒ thu ho¹ch trong c¸c thêi k× thay ®æi.

7.1. GhÐp cµnh ®¹i trµ

C«ng viÖc nµy gióp ghÐp ®−îc nhiÒu loµi ®Æc biÖt so víi c©y chÝnh trång b»ng h¹t trªn c¸c c¸nh ®ång. Th«ng th−êng c©y ph¶i mÊt tõ 12 ®Õn 18 th¸ng sau khi ®−îc trång xuèng ®Êt c©y míi ph¸t triÓn tèt. Ngoµi ra, nã cßn phô thuéc vµo kÝch cì cña h¹t gièng vµ ®iÒu kiÖn ch¨m sãc. GhÐp c©y lµ kü thuËt th«ng dông nhÊt nh−ng quan träng lµ c©y ghÐp ph¶i ®−îc b¶o vÖ b»ng Steriprune ® hoÆc chÊt b¶o vÖ t−¬ng tù. Nh÷ng bÊt lîi chÝnh cña kü thuËt ghÐp lµ h¬i l©u, c«ng ch¨m sãc cao vµ nh÷ng c©y ®ã lµ chñ thÓ cña c¸c yÕu tè nhiÖt nãng, nhiÖt l¹nh, giã, ®éng vËt vµ chim. Gèc chÝnh còng cã thÓ bÞ cßi cäc hoÆc hoµn toµn kh«ng ph¸t triÓn.

8. Tạo ghốc ghép vườn ươm

Trong giai đoạn đầu của quá trình lập kế hoạch, nên cân nhắc đến (nghiên cứu) các nguồn gốc của các gốc ghép đem trồng một cách hợp lý. Một quy hoạch địa điểm tốt nhất sẽ không mang lại kết quả cho một dự án Mắc ca thành công ngoại trừ khi những người chủ trang trại đảm bảo rằng các cây của những giống đã lựa chọn được ghép một cách có chất lượng hoàn toàn sẵn sàng vào thời điểm họ dự kiến đem trồng. Liệu nên nhân giống hay mua cây con, một cách lưu ý đầy đủ là nên quan tâm tới chất lượng của gốc ghép, trong các phạm vi cả về nguồn gốc và khả năng sinh trưởng và phát triển. Các cây có chất lượng tốt chỉ được tạo ra từ các cây con trồng bằng hạt có chất lượng tốt với gốc chồi mầm và sẽ là sự lãng phí về thời gian và các nguyên liệu khi trồng các cây con gieo từ hạt có chất lượng kém. 8.1. Đặc điểm của cây con khỏe mạnh Chỉ với nguồn gốc của cây con và cành gh ép tốt không thể đảm bảo một cây có chất lượng cao. Hạt cần phải được nhân giống và được mọc trong các điều kiện thuận lợi để tạo ra những cây con có sức sống tốt. Cách tốt nhất cho một người mua để biết chắc chắn rằng có mua hay không là phải đánh giá được các cây con và sau đó là các cây ghép vì nhiều dấu hiệu không đảm bảo. Các đặc tính của những cây con có phẩm chất tốt, bao gồm:

• Một chồi (đỉnh chồi) khoẻ mạnh cùng với một thân cây chính • Mức độ phát triển của cây trong (pot)- túi bầu xấp xỉ hai lần chiều sâu của túi bầu. • Bộ rễ trùm cả túi bầu nhưng không chồi ra hoặc cỏ mọc hoặc quăn queo. • Không có bất cứ dấu hiệu của nấm, bệnh hoặc thiếu dinh dưỡng.

Túi 9L cỡ lớn giúp cây khỏe hơn trong thời gian nhanh hơn

Các cành mầm cần còn non (giữa 2- 4 năm tuổi) từ các cây trồng tốt nhất của những giống thích hợp nhất có thể. Người mua hoặc trồng nên kiểm tra một gốc ghép trồng một cách cẩn thận. Nên thực hiện việc kiểm tra mẫu về các hệ thống rễ. Người mua cũng cần phải đảm bảo rằng các cây con đã được cứng cáp nhờ được phát triển đầy đủ dưới ánh sang mặt trời trong ít nhất hai tuần trồng.

Những cây trồng này có thể không xum xuê và tươi tốt bằng các gốc ghép được trồng trong các nhà có máy che, nhưng chúng lại có khả năng sống sót tốt hơn ở ngoài thực tế. 8.2. Kích thước túi bầu Cần phải đưa ra quyết định về kích cỡ túi bầu cần mua hoặc trồng để trồng cây con. Ở Australia, những người trồng Măc ca ưa dùng các túi có kích thức 9lít Câu hỏi quan trọng nhất là có hay không một sự thuận lợi phát triển và sống sót đáng kể khi trồng các cây lớn hơn trong các túi bầu rộng hơn đã được kết hợp. Kinh nghiệm của Australia cho thấy các cây đã được ghép phát triển tốt hơn trong các túi rộng hơn (9lít) và tỉ lệ sống sót của các cây lớn này cũng tăng lên một cách đáng kể. Điều này cũng được áp dụng trong quá trình trồng và sản xuất cây giống.

Bầu nhỏ có thể dẫn tớI hệ rễ nghèo nàn

Hệ thống rễ phát triển đầy đủ của cây

ghép được trồng trong túi bầu rộng đã sẵn sàng cho

việc trồng

9. Thiết lập một vườn ươm

Các yêu cầu cấu trúc cơ bản cho một vườn ươm trang trại là:

• Một khu vực trồng được bao ngăn cách bằng các ghế (working benches) và kho chứa các vật liệu vườn ươm bố trí nền cách mặt đất.

• Khu vực nhân giống phải được bảo vệ và che bóng một cách tốt nhất bằng các bạt che hoặc được đào rãnh hoặc chọn vị trí dưới bóng cây

• Một khu vực đảm bảo là bằng phẳng, không có cỏ mọc um tùm, bề mặt đã được đào rãnh và đầy đủ ánh sáng.

• Tạo ra một hệ thống cung cấp nước sạch đảm bảo. • Phòng rộng cho phương tiện vận tải và xe đẩy di chuyển được vào

trong khu vực vườn ươm. 9.1. Một thiết kế vườn ươm cơ bản đã được sử dụng ở Yên Thuỷ

• Tổng diện tích 30m x 30m = 900 m2 • Dựa trên thiết kế của Australia và độ rộng của khu vực đủ để sản xuất 16,000 cây. • Địa điểm bằng phẳng và đã được đào rãnh (lên luống) • Các hạt được gieo và nảy mầm trên luống hoặc trong các hộp xốp ở trong hoặc gần

với khu vực vườn ươm chính.

9.2. Vườn ươm cần có • Bề mặt rải sỏi dày từ 75 – 100 mm • Lót bằng các tấm nhựa hoặc thảm. • Vật liệu bầu như các chỉ tiêu kỹ thuật của Australia • Hệ thống tưới trên cao • Che vảI trên tường và nóc • Kích cỡ của túi bầu ít nhất là 7 lít

9.3. Tốt nhất vườn ươm phải có: • 20 – 50% vải bạt che thay vì 70 – 90% • độ cao tối thiểu là 3m • Túi bầu có chất lượng lâu bền • Các phương tiện xe đẩy tốt.

Sơ đồ bố trí vườn ươm

10. Lưu trữ số liệu

Lưu giữ các số liệu đúng cách là một phần quan trọng trong quản lý vườn ươm. Thông tin liên quan tớI biểu hiện và chất lượng nguồn cung cấp cũng như toàn bộ việc giao dịch tài chính nên được lưu giữ lại. Dữ liệu này về sau có thể được xem lạI và được phân tích cũng như trở thành công cụ thiết yếu trong vận hành toàn bộ vườn ươm. Nên thu thập và nhập các dữ liệu sản xuất của vườn ươm một hệ thống lưu trữ thông minh như hệ thống được cung cấp dướI đây. Chuẩn bị mô hình bảng tính cho việc di chuyển cây trong vườn ươm và các dữ liệu rao bán. Mô hình di chuyển cây Macadamia hàng tháng dựa trên phiên bản của Australia và sẽ đưa ra một bức tranh về sản xuất vườn ươm bao gồm cả chất lượng theo chuẩn mực về tỷ lệ sống sót. Tất cả đều có tạI văn phòng CETD dướI dạng mô hình bảng tính được trình bày rõ ràng.

10.1. Mô hình di chuyển cây Macadamia hàng tháng

Tổng hợp số liệu

Tổng số trong vườn

ươm

Cây ghép tại vườn ươm

Ghép Các dòng được đề cập trong bảng khác

Disgards Chia ra trong

bảng khác

Bán cây Các dòng trong

bảng khác Trước đó 0

Tháng 7 2006 0 0 0 0 0 Tháng 8 2006 0 0 0 0 0 Tháng 9 2006 0 0 0 0 0 Tháng 10 2006 0 0 0 0 0 Tháng 11 2006 0 0 0 0 0 Tháng 12 2006 0 0 0 0 0 Tháng 1 2007 0 0 0 0 0 Tháng 2 2007 0 0 0 0 0 Tháng 3 2007 0 0 0 0 0 Tháng 4 2007 0 0 0 0 0 Tháng 5 2007 0 0 0 0 0 Tháng 6 2007 0 0 0 0 0 Tổng 0 0 0 0 0

Cây ghép

Tổng 741 A4 A16 A39 816 842 344 849 246 814 OC 788 695 QN 1

Tháng 7 2006 0 Tháng 8 2006 0 Tháng 9 2006 0 Tháng 10 2006 0 Tháng 11 2006 0 Tháng 12 2006 0 Tháng 1 2007 0 Tháng 2 2007 0 Tháng 3 2007 0 Tháng 4 2007 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Tháng 5 2007 0 Tháng 6 2007 0 Tổng 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Tổng Cây con Ghép lại Tháng 7 2006 0 0 Tháng 8 2006 0 0 Tháng 9 2006 0 0 Tháng 10 2006 0 0 Tháng 11 2006 0 0 Tháng 12 2006 0 0 Tháng 1 2007 0 0 Tháng 2 2007 0 0 Tháng 3 2007 0 0 Tháng 4 2007 0 0 Tháng 5 2007 0 0 Tháng 6 2007 0 0 Tổng 0 0 0

Total 741 A4 A16 A39 816 842 344 849 246 814 OC 788 695 QN 1

Tháng 7 2006 0 Tháng 8 2006 0 Tháng 9 2006 0 Tháng 10 2006 0 Tháng 11 2006 0 Tháng 12 2006 0 Tháng 1 2007 0 Tháng 2 2007 0 Tháng 3 2007 0 Tháng 4 2007 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Tháng 5 2007 0 Tháng 6 2007 0 Tổng 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

10.2. Các ví dụ khác về những dạng thức lưu trữ thông tin 10.2.1. Chi tiết khu vực chứa của vườn ươm Khu vực được yêu cầu (c.m)

Vị trí trong vườn ươm Tần xuất tưới nước và lượng nước tưới Phương pháp tưới Bón phân Chăm sóc thường xuyên 10.2.2. Chất lượng dữ liệu Đợt Dòng Ngày

nảy mầm

Ngày cho vào

bầu

Ngày ghép

Chiều cao/

Ngày*

Ghi chép về chất lượng bao gồm sự đổi màu, sâu bọ phá

hoại và bệnh dịch

Dấu * chỉ ngày tới hạn mà những cây đã sẵn sàng cho việc bán ra hoặc có thể là khoảng thời gian 18 tháng.

Xây dựng vườn ươm mới tại Yên Thủy

Tài liệu tham khảo

Baumardt & Kermond 1998 – Cây Macadamia từ Hạt tới Siêu thị

Bell, H. Bell, D., Wiks – A.M.S, Bản tin tháng 3, 1996 – Năng suất của những chọn lọc H.P.V tại Hidden Valley và Wolvi

Bell, H.F.D. 1985 – Nhân giống Macadamia từ giâm hom*

Sở Thủy Sản và Công nghiệp Sơ cấp Queensland – 2004 - Sổ tay người trồng Macadamia.

O’Hare, P., Loebel, R. & Skinner, L (1996) Q.D.P.I/ Sở Nông nghiệp NSW - Trồng Macadamia ở Australia

Russell, J. & B., California, USA Xuất bản lần đầu trong Niên giám Xã hộI Macadamia California XXXIII, 1987 - Tự sản xuất gốc ghép Macadamia *

Stephenson, R.U (UD) – QDPI Brisbane Qld - Thực vật học phát triển và mô tả của Macadamia integrifolia.

Stephenson, R.U (UD) Ghép cây Macadamia – QDPI Phamphlet – QDPI Brisbane Qld. - Thực vật học phát triển và mô tả của Macadamia integrifolia.

Stephenson, R.U (UD) – QDPI Phamphlet – Ghép cây Macadamia Loebel, R, Nông nghiệp NSW 1986 - Thực vật học cơ bản về Macadamia * Hiệp hội trang trại lâm nghiệp Á nhiệt đới – 2001 – Sách hướng dẫn trang trại lâm nghiệp cho vùng Á nhiệt đới Tây Australia. Trochoulía, T, Nhà Làm vườn chuyên nghiệp - Xuất bản lần đầu bởi Sở Nông nghiệp NSW Agdex 246/17 Được chỉnh sửa vào tháng 2 1989 - Trạm nghiên cứu hoa quả Nhiệt đới Alstonville * Trochoulias, T,. Vimpany, L and Brockwell, P 1988 - Vật liệu bầu cho cây con *

Xuất bản lần đầu trong Bản tin Hiệp hội Macadamia California, Quý 4 Mùa đông 1986 – Chăm sóc cây sau khi ghép cây con Macadamia mới.

* Những tài liệu tham khảo này có thể được tìm thấy trên website của Hiệp hộI

Macadamia Australia – www.macadamia. org