tanecikli madde
DESCRIPTION
Tanecikli Madde. MADDE BİLGİSİ. KÜTLESİ HACMİ VE EYLEMSİZLİĞİ OLAN HERŞEYE MADDE DENİR. Maddenin şekil almış haline cisim denir Cam bir madde iken cam bardak bir cisimdir Maddeler doğada katı sıvı gaz halinde bulunabilir. Maddenin katı hali. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
1
MADDE BİLGİSİ
KÜTLESİ HACMİ VE EYLEMSİZLİĞİ OLAN HERŞEYE MADDE DENİR.
Maddenin şekil almış haline cisim denir Cam bir madde iken cam bardak bir cisimdir Maddeler doğada katı sıvı gaz halinde
bulunabilir
2
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
MADDENİN KATI HALİ Katı maddelerin belirli şekil ve hacimleri
vardır Tanecikler birbirine çok yakındır ve bu
tanecikler arasında güçlü çekim kuvveti vardır
Moleküller titreşim hareketi yaparlar.
Örnekler :Bardak saat masa sıra vs
3
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
B-MADDENİN SIVI HALİ Sıvı maddelerin belirli hacimleri vardır Şekilleri yoktur İçinde bulundukları kabın şeklini alırlar Tanecikler arası boşluk daha fazladır Tanecikleri bir arada tutan kuvvet zayıftır Akışkandır(moleküller birbirinin üzerinden
kayar) Örnekler :Süt su zeytinyağı vs vs
4
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
C-MADDENİN GAZ HALİ Belirli şekilleri ve hacimleri yoktur İçinde bulundukları kabın şeklini ve hacmini
alırlar Tanecikler arası boşluk fazla çekim kuvveti
ise çok azdır Kolaylıkla sıkıştırılabilirler ve genişletilebilirler Örnek :hava, duman ,su buharı vs vs
5
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
MADENİN HAL DEĞİŞİMİ
6
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.comKATII SIVI GAZ
ERİME BUHARLAŞMA
DONMA YOĞUNLAŞMA
SÜBLİMLEŞME
KIRAĞILAŞMA
ISI VERİR
DÜZENLİLİK ARTAR
DÜZENSİZLİK ARTAR
Isı alır
MADDELERİN GÖRÜLEBİLEN HİSSEDİLEBİLEN ÖZELİKLERİ RENK SAYDAMLIK VE OPAKLIK KOKU TAD SERTLİK YUMUŞAKLIK
7
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
MADDENİN ORTAK ÖZELLİKLERİ KÜTLE HACİM EYLEMSİZLİK ELEKTRİKLİ YAPI
8
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
BU ÖZELLİKLER MADDE MİKTARINA GÖRE DEĞİŞİRLER
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
9
MADDE
KATI SIVI GAZ
TANECİKLİ
BOŞLUK ÇOK AZ
BİRAZ BOŞLUK
VAR
BOŞLUKLAR ÇOK
Maddenin adı Katı Sıvı Gaz
Ağaç X
Çorba X
Yağmur X
Sıcak çikolata X
Süt X
Kaya X
Peynir X
Ateş ve duman X
Kolonya X
Rüzgar X
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
10
Katı mı-sıvı mı- gaz mı
MADDE Gözlemler AÇIKLAMALAR
DEMİR ________ Yapısında boşluk olmadığı için
SU ________ Yapısında boşluk olmadığı için
HAVA X Yapısında boşluk olduğu için
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
11
Hangisi Sıkışır?
Gaz haldeki maddelerin yapısında boşluklar vardır.O halde bu maddeler tanecikli olabilir mi?
MADDELERİN ÖZELLİKLERİNİ BULALIM:
12
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
Özellikler Katı Sıvı Gaz
Şekli değişebilir. X X
Sıkıştırılabilir. X
Tanecikler arasında çok boşluk vardır.
X
Tanecikler birbirine çok yakındır. X X
Sıkıştırılamaz. X X
Şekli değişemez. X
Hacmi değişmez. X X
OKULUMUZUN BİNASI BİR BÜTÜN MÜ?fn
bilg
isi.wo
rdp
ress.co
m
13
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
14
ATOMU OLUŞTURAN DAHA KÜÇÜK PARÇACIK VARMI?????
ORGANİZMAYIOLUŞTURMAK İÇİN HÜCRELER BİRARAYA GELİR
ORGAN
HÜCRE
HÜCREYİ OLUŞTURANKARBONHİTRATVE YAĞ
ATOMLAR
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
15
Çok sayıda aynı çeşit atomların bir araya gelerek
oluşturduğu maddeye ELEMENT denir.
Elementlerdeki atomlar tek çeşittir.
Elementler saf maddelerdir.
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
16
Hidrojen,oksijen,iyot gibi bazı elementler kümeler halinde bulunur.Bu atom kümelerine MOLEKÜL denir.
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
17
Moleküller iki atomdan oluştuğu gibi çok fazla sayı da atomdan da oluşur
Bazı moleküller tek çeşit atomdan oluşurken;bazı moleküller farklı çeşit atomlardan oluşur.
Molekülleri oluşturan farklı çeşitteki atomların büyükleri ve özellikleri de birbirinden farklıdır.
MOLEKÜLLER
18
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
BASİT YAPILI MOLEKÜLLER( AZ SAYIDA
ATOM)
KARMAŞIK YAPILI
MOLEKÜLLER(ÇOK SAYIDA
ATOM)
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
19
BİLEŞİK
İki yada daha fazla çeşitte
element atomlarının bir araya gelerek oluşturdukları
yeni saf maddeye denir.
Bileşiği oluşturan
elementler kendi
özeliklerini kaybeder.
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
20
SAF MADDELER
ELEMENTLER BİLEŞİKLER
ATOMİKYAPIDA OLANLAR
MOLEKÜLER YAPIDA
OLANLAR
MOLEKÜLER YAPIDA
OLANLAR
MOLEKÜLER YAPIDA
OLMAYANLAR
Atomlar …….. biçimlidir.Deneyde alkolün içine atılan iyot
kristallerine ne olmuştu? İyot kristalleri alkolün içinde çözünerek
alkole renk verdiğini gözlemlemiş miydik?Bu gözlemlerden yola çıkarak, çözünen
iyodun alkolün içinde yayılmasını nasıl açıklarsınız?
İyodun alkolde dağılması ile, şekerin suda dağılmasını karşılaştıralım.
21
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
KÜRE
Her madde gözle görülemeyecek kadar küçük ve bölünmesi zor yapı taşları olan …………….. Oluşmuştur.
Atomlar gözle görülemeyecek kadar küçük tanecikler olmasına karşılık, ancak günlük yaşantımızda pek çok gözlem sonucu atomların varlığı
……………………
22
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
ATOMLARDAN
KANITLANMIŞTIR.
Demir ya da bakır parçası da ardışık olarak yeterince bölünmeye devam edebilseydi resimlerde gördüğümüz atomları elde edecektik.
23
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
24
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
25
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
26
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
27
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
BAKIR
28
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
ALTIN
29
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
DEMİR
30
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
ALÜMİNYUM
31
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
KARBON
32
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
İYOT
33
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
SU
Daha önce incelediğimiz modellerden farkı var mı?
Su ve iyotta gördüğümüz bu “atom kümelerine” MOLEKÜL diyoruz.
Su, su moleküllerinin bir araya gelmesiyle oluşur. Su molekülleri iki hidrojen ve bir oksijen atomu içerir.
İyot molekülleri de bir araya gelerek iyodu oluşturur.
34
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
35
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
BU ŞEKLİN NE OLDUĞUNU HATIRLADIK MI?
Hücreyi de yeteri kadar büyütürsek daha küçük iç yapılarını görebilir miyiz?
Hücrenin büyütülmesi ile çekirdeği, çekirdeğin büyütülmesi ile molekülleri, moleküllerin büyütülmesi ile de ……… görebiliriz.
36
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
ATOMLARI
Tek bir hücrede bile ………… Atom vardır. Atom büyütülseydi ne görürdük? Atomdan da küçük parçacıklar var mıdır? DEMOCRİTUS, ATOMU HİÇBİR ZAMAN
GÖREMEMİŞ OLMASINA RAĞMEN OLAYLAR VE OLGULAR ÜZERİNDE DÜŞÜNEREK ATOM KAVRAMINI İLERİ SÜRMÜŞTÜR.
37
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
Trilyonlarca
DAHA SONRA ARAŞTIRMA YAPAN BİLİM İNSANLARINA GELİNCE; John Dalton(Can Daltın), atomların içi dolu, berk ve
bölünmez olduğunu söylemiştir. Becquerel(Bekerel) ve Madam Curie(Madam Kuri)’ nin
çalışmaları ise atomların da bölünebildiğini göstermiştir.
38
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
Dalton, atom hakkındaki düşüncelerini açıklamak için ilk atom modelleri olarak kullanmıştır.
Maddenin küçük bölünemez parçacıklardan yani atomlardan oluştuğunu öne sürmüştür.
39
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
TARİHTENATOMUN TARİHÇESİ
John Dalton(1766-1844) J.J.Thomson(1856-1940) Ernest Rutherfort(1871-1937)Niels Bohr(1885-1962)
40
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
Atom kavramı ile ilgili tarih boyunca değişen düşünceler:Democritus ve diğer Yunan filozofları her maddenin hep aynı özdeş atomlardan oluştuğunu düşünüyorlardı. John Dalton atomun içi dolu berk ve bölünmez olduğu fikrini taşıyordu. Becquerel ve Madam Curie’ nin çalışmaları ise atomların da bölünebildiğini göstermiştir.
Atom konusunda çalışmalar yapan bilim insanları: Democritus ve Yunanlı filozoflar, John Dalton, J.J.Thomson, Ernest Rutherford, Niels Bohr, Becquerel, Madam Curie
41
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
42
Bugün kullanılan atom modeli “bulut modeli”dir.
Bu modele göre; atomun merkezinde (çekirdeğinde) (+) yüklü protonlar ve yüksüz nötronlar bulunur.
Atom çekirdeğinin çevresinde ise (-) yüklü elektronlar sürekli hareket halindedir
MADDEDEKİ DEĞİŞİMLER
FİZİKSEL DEĞİŞİM KİMYASAL DEĞİŞİM
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
43
MADDENİN ÖZELLİKLERİ Fiziksel özellikler Maddenin bir başka maddeye dönüşmeksizin
gözlenebilen ve ölçülebilen dış görünüşü ile ilgili özellikleridir.
Maddenin rengi, kokusu, tadı, çözünürlüğü, sertliği, hacmi, ısı ve elektrik iletkenliği v.b. özelliklerdir
44
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
45
Fiziksel değişimler• Kömürün toz haline gelmesi• Demirin tel ve levha haline gelmesi• Kağıdın yırtılması• Suyun buharlaşması• Şekerin suda çözünmesi
*** Bu olaylar sonunda maddenin iç yapısında değişme olmaz.*** Bütün hal değiştirme olayları fiziksel
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
46
KAR YAĞMASI FİZİKSEL BİR OLAYDIR.
KİMYASAL ÖZELLİKLERİ
Maddenin maddeler ile birleşerek yeni
madde oluşturabilme kapasitesidir. Bir maddenin başka madde ile
etkileşmesi veya etkileşmemesi, onun kimyasal yapısı ile ilgili özelliklerdendir.
Yanıcı olup olmaması, asidik ya da bazik olması, suyla reaksiyona girip girmemesi kimyasal özelliklere örnek verilebilir.
47
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
48
Kimyasal Değişimler • Kâğıdın yanması • Mumun yanması • Sütün ekşimesi • Yumurtanın bozulup çürümesi • Demirin paslanması • Fotosentez olayı • Solunum olayı
*** Kimyasal değişmeler sonucunda maddeler başka maddelere dönüşür.
*** Bütün yanma olayları kimyasal değişmedir.
49
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
YANMA OLAYI KİMYASAL BİR OLAYDIR.
50
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
BALINI YAPAN ARI DA KİMYASAL BİR OLAY GERÇEKLEŞTİRİYORDUR.
SAF (ARI) MADDELER
Tek tür tanecikten oluşan maddelere saf madde denir
51
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
moleküller
atomlar
ELEMENTLER Aynı cins atomlardan oluşmuş saf
maddelere Element denir. Sembollerle ifade edilirler .H:HİDROJENO:OKSİJENC:KARBONFe:DEMİR
52
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
BİLEŞİKLER İki yada daha fazla elementin belirli oranda
birleşerek kimyasal yolla oluşturduğu yeni özellikteki saf maddeye BİLEŞİK denir
Ancak KİMYASAL YOLLA ayrılabilir
53
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
SAF OLMAYAN MADDELER
KARIŞIMLAR İki yada daha fazla maddenin
özelliklerini kaybetmeden çeşitli oranlarda karışması ile oluşan topluluğa karışım denir
Karışımı oluşturan maddeler kimliklerini kaybetmezler
54
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
55
Aynı cins atom veya moleküllerden oluşan maddelere “saf madde” denir. Elementler ve bileşikler saf maddelerdir.
Karışımlar birden fazla faklı maddeden oluşur.Karışımı oluşturan tanecikler farklı moleküller veya farklı atomlar olabilir
56
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
HETEROJEN KARIŞIMLAR
Her tarafında farklı özellik gösteren tek bir-madde gibi gözükmeyen karışımlardır.
maden filizleri, kaya parçaları, odun parçaları, bir bitki yaprağı, sis, ayran, petrol su karışımı , beton parçası, toprak heterojen karışımlara örnek verilebilir.
Heterojen karışım emülsiyon ve süspansiyon olmak üzere ikiye ayrılır.
57
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
SÜSPANSİYON Bir sıvıda çözünmeyen katının heterojen
olarak dağılmış şeklidir. Su–kum karışımı, su–tebeşir tozu karışımı gibi
58
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
EMÜLSİYON Bir sıvıda çözünmeyen başka bir sıvının
heterojen olarak bulanık bir şekilde dağılmış hâlidir.
Su–zeytinyağı karışımı, su–benzin karışımı, gibi.
59
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
HOMOJEN KARIŞIMLAR Her tarafında aynı özelliği gösteren, tek bir
madde gibi gözüken karışımlardır. Homojen karışımlara genel olarak “çözeltiler” de denir.
Tuzlu su, şekerli su, alkollü su, çeşme suyu ile içerisinde bulunduğumuz hava homojen karışıma örnek verilir.
60
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
61
Bütün maddeler taneciklerden oluşmuştur ve tanecikler hareketlidirKatılar:TİTREŞİMSıvılar ve gazlar:ÖTELEMEHAREKETİ yaparlar.
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
62
Taneciklerin Hareketi
İskeleye bağlıBir kayığın hareketine benzer
fnb
ilgisi.w
ord
pre
ss.com
63
TİTREŞİM ÖTELEME