tarama testĐyapilmayanlar (dĐĞerlerĐ) · 2012-03-13 · son 10 yıldır klinik önemi ve...

35
TARAMA TESTĐ YAPILMAYANLAR (DĐĞERLERĐ) Prof Dr Mustafa Altındiş AKU Tıp Fakültesi

Upload: others

Post on 08-Mar-2020

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: TARAMA TESTĐYAPILMAYANLAR (DĐĞERLERĐ) · 2012-03-13 · Son 10 yıldır klinik önemi ve Hepatit etiyolojisindeki rolleri?. Rutinde tarama testi yapılmıyor. Plazma ve periferik

TARAMA TESTĐ YAPILMAYANLAR (DĐĞERLERĐ)

Prof Dr Mustafa AltındişAKU Tıp Fakültesi

Page 2: TARAMA TESTĐYAPILMAYANLAR (DĐĞERLERĐ) · 2012-03-13 · Son 10 yıldır klinik önemi ve Hepatit etiyolojisindeki rolleri?. Rutinde tarama testi yapılmıyor. Plazma ve periferik

2

TAM KAN

ERİTROSİTPLAZMA TROMBOSİT

FAKTÖR VIII

FAKTÖR IX

IVIG

ALBUMİN

KRİYOPREP.

� HAV HGV HIV-1,2� HBV TTV, SENV HTLV-1,2� HCV CMV Parvovirus B19� HDV EBV Colorado kene ateşi � HEV? HHV-8 HHV-6, 7 � Vesivirus Dengue virusu� ……..

� Plazma ve ürünleri ile geçen Batı Nil virusu, HAV, Parvovirus B19, TTV

� Lökositler ile geçen CMV, EBV, HHV 6-8, HTLV I-II, TTV

� Eritrosit süspansiyonu ile geçen Kolorado Kene Ateşi Virusu, Batı Nil virusu, Parvovirus B19

� Trombosit süspansiyonu HTLV-I/II, Batı Nil virusu, Parvovirus B

Page 3: TARAMA TESTĐYAPILMAYANLAR (DĐĞERLERĐ) · 2012-03-13 · Son 10 yıldır klinik önemi ve Hepatit etiyolojisindeki rolleri?. Rutinde tarama testi yapılmıyor. Plazma ve periferik

HEPATĐT A VĐRUSU

� Picornaviridae ailesinden bir RNA virüsüdür

� Normalde fekal-oral bulaşır

� Taşıyıcılık yok, viremi çok kısa, antikor ile virus beraber(HAV RNA kanda antikor ile beraber 30 gün saptanabilir, enf yapmaz)…

�� Viremi, semptomlar ortaya Viremi, semptomlar ortaya ççııkmadan 2 hafta kmadan 2 hafta öönce bance başşllııyoryor

� Ancak, Düşük düzeyde de olsa vireminin ortalama 95 gün (36-391 gün) sürdüğü Bildirilmiş…kanda virus az(-103-5 virion/ml)

� Transfüzyon sonrası hepatit riski düşük (<1/1.000.000)

� Yeni enfekte, asemptomatik donörden yapılan kan transfüzyonu ile bulaşabilir; Rutinde tarama yok…Q son 12 ayda HAV ile temas

�� AteAteşş yyüüksekliksekliğğii, GIS semptomlarGIS semptomlarıı olanlardan kan transfüzyonu yapılmamalı. Enfekte donörden NICU imm komp infanta…

� Ramezani ve ark. 351(17-60 yaş) donorde HAV Ab sıklığını %94.9 olarak bildirmişlerdir.

3

Weisfuse TB. J Infect Dis 1990

Page 4: TARAMA TESTĐYAPILMAYANLAR (DĐĞERLERĐ) · 2012-03-13 · Son 10 yıldır klinik önemi ve Hepatit etiyolojisindeki rolleri?. Rutinde tarama testi yapılmıyor. Plazma ve periferik

HEPATHEPATĐĐT E VT E VĐĐRUSU (HEV)RUSU (HEV)

� Caliciviridae ailesinden zarfsız RNA virusudur

� Oral-fekal bulaşır; Gebede 3.trimestirde % 0,2-%4 mortal; Viremi 15Viremi 15--25 g25 güünn sürüyor(112 güne kadar)…imm komp donorlerde ve organ alıcılarında çok daha uzun…

� Taşıyıcılık normalde yok. Kan transfüzyonu ve organ nakli ile bulabulaşş nadirnadir de olsa bildirilmiş.

� FDA onaylı tarama testi yok, IgG ve IgM çalışılabilir ama Duyarlık ve Özgüllük yüzdeleri çok geniş, virus arama RT PCR ile…

� Akçalı ve ark. Donörlerde %8.9 IgG, %1.9 IgM.

� Đki hastada IgM(-)

4

Page 5: TARAMA TESTĐYAPILMAYANLAR (DĐĞERLERĐ) · 2012-03-13 · Son 10 yıldır klinik önemi ve Hepatit etiyolojisindeki rolleri?. Rutinde tarama testi yapılmıyor. Plazma ve periferik

Semptomlar

ALT IgG anti-HEV

IgM anti-HEV

Dışışışışkııııda Virus

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

11

12

13

Hepatit E Virus

Titre

Bulaşşşş sonrasııııhaftalar

Page 6: TARAMA TESTĐYAPILMAYANLAR (DĐĞERLERĐ) · 2012-03-13 · Son 10 yıldır klinik önemi ve Hepatit etiyolojisindeki rolleri?. Rutinde tarama testi yapılmıyor. Plazma ve periferik

HEPATİT D VİRUSU (HDV)

� Defektif RNA virusudur

� Bulaş; parenteral ve cinsel temas ile olur

� HBV varlığında enfeksiyöz özellik kazanır

� Kan donörlerinde HBs Ag negatifHBs Ag negatif bulunmasıekarte etmek için yeterli

� Türkiye orta endemisitedeorta endemisitede yer almakta

� 1980-1990 arasında anti HDV %4,1 iken

� 2001’de %2,1’in altına inmiştir.

Tajbakhsk E et al 8849 donorde; %0.78 HBsAg

%%0.11 HBcAb

%0.05 HDV Ab.

� HBsAg pozitiflerde ise %6.6 HDV IgG. 6

Page 7: TARAMA TESTĐYAPILMAYANLAR (DĐĞERLERĐ) · 2012-03-13 · Son 10 yıldır klinik önemi ve Hepatit etiyolojisindeki rolleri?. Rutinde tarama testi yapılmıyor. Plazma ve periferik
Page 8: TARAMA TESTĐYAPILMAYANLAR (DĐĞERLERĐ) · 2012-03-13 · Son 10 yıldır klinik önemi ve Hepatit etiyolojisindeki rolleri?. Rutinde tarama testi yapılmıyor. Plazma ve periferik

anti-HBs

Semptomlar

ALT

Total anti-HDV

IgM anti-HDV

HDV RNA

HBsAg

HBV-HDV Koenfeksiyon

Bulaş sonrası süre

Titre

Page 9: TARAMA TESTĐYAPILMAYANLAR (DĐĞERLERĐ) · 2012-03-13 · Son 10 yıldır klinik önemi ve Hepatit etiyolojisindeki rolleri?. Rutinde tarama testi yapılmıyor. Plazma ve periferik

sarıııılıııık

semptomlar

ALTTotal anti-HDV

IgM anti-HDV

HDV RNA

HBsAg

HBV-HDV Süper enfeksiyon

Bulaşşşş sonrasıııısüre

Titre

Page 10: TARAMA TESTĐYAPILMAYANLAR (DĐĞERLERĐ) · 2012-03-13 · Son 10 yıldır klinik önemi ve Hepatit etiyolojisindeki rolleri?. Rutinde tarama testi yapılmıyor. Plazma ve periferik

TTV, SEN-V� Son 10 yıldır klinik önemi ve Hepatit etiyolojisindeki rolleri?.

Rutinde tarama testi yapılmıyor. Plazma ve periferik kan mononükleer hücrelerde persiste. Cinsel yol ve plesantal bulaş

� TTV, kan temaslılarda (%42), olmayanlara (%21) göre iki kat daha fazla; Hemofililerde %68, hemodiyalizde %40. Đnaktivasyonsuz faktör konsantreleri ile hemofili hastalarına buşalır.

� SEN-V; Circoviridae, DNA, dokuz izolat(A-I). SENV-H ve SENV-D, posttransfüzyonel non-A-E hepatitte daha sık. ABD’de %2, Japonya’da %10 SEN-V. Hemodiyalizde %68, talasemide %90 pozitif.

Kalkan ve ark. Sağlıklı kan donörlerinde %16.8 TTV DNA, %28.7 HGV(Kalkan A, Jpn J Infect Dis 2005).

Çakaloğlu ve ark. Sağlıklı donorlerde SEN V sıklığını %16.2 olarak bildirmişlerdir(Çakaloğlu Y, T J Gastroenterol, 2008).

Bulut ve ark kan donöründe; SENV-D %10,5, SENV-H %14,5

� SENV-D ve H %2,5.

10

Page 11: TARAMA TESTĐYAPILMAYANLAR (DĐĞERLERĐ) · 2012-03-13 · Son 10 yıldır klinik önemi ve Hepatit etiyolojisindeki rolleri?. Rutinde tarama testi yapılmıyor. Plazma ve periferik

HEPATHEPATĐĐT G VT G VĐĐRUSU (HGV)RUSU (HGV)

� Flaviviridae ailesinden zarflı tek zincirli RNA.� Fekal-oral, parenteral, vertikal, cinsel temas ile bulaşır� Genelde asemptomatiktir� Geçici kendini sınırlayan, hafif karaciğer enzim

yüksekliği ile seyreden hepatit yapabilir�� Viremi; haftadanViremi; haftadan--birkabirkaçç yyııla la kadar. Viral inaktiasyon � Cinsel yolla %11 oranında geçiş (Tayvan çalışması)

� HGV RNA

� Avrupa ve Amerika’da %1-4

� Asya ve Afrika’da %1-33

� Türkiye’de;

� HGV RNA %1,9 (525 kan donörü)

11

Page 12: TARAMA TESTĐYAPILMAYANLAR (DĐĞERLERĐ) · 2012-03-13 · Son 10 yıldır klinik önemi ve Hepatit etiyolojisindeki rolleri?. Rutinde tarama testi yapılmıyor. Plazma ve periferik

HUMAN HERPES VHUMAN HERPES VĐĐRUS 6RUS 6--77

� Herpesviridae ailesinden zarflı DNA virusları� Bulaş; Solunum yolu ve oral sekresyonlar, anne

sütü, vertikal yol ile de…latent kalır ve imm supp da harekete geçerler.

� Eksantema subitum/roseola infantum etkenidir� Latent enfeksiyon yapar� B lenfosit ve CD4 T lenfositlerde gösterilmiştir

� KĐT alıcılarında intersistiyel pnintersistiyel pnöömonimoni yapabilir� Kan transfüzyonu ile ilişkisi ?

� Kan donörlerinde %17-90 pozitif bulunmuştur.

� Buruk ve ark;� Kan donörlerinde HHV-6 DNA %7,1 (+); HHV-7 DNA %54,8 (+)

bulmuşlardır(126 donör)…�� Buruk CK ve ark. XXXII. TBuruk CK ve ark. XXXII. Tüürk Mikrobiyoloji Kongresi, 2006rk Mikrobiyoloji Kongresi, 2006 12

Page 13: TARAMA TESTĐYAPILMAYANLAR (DĐĞERLERĐ) · 2012-03-13 · Son 10 yıldır klinik önemi ve Hepatit etiyolojisindeki rolleri?. Rutinde tarama testi yapılmıyor. Plazma ve periferik

HUMAN HERPESVIRUS 8 (HHV-8)

13

� Herpesviridae ailesinden zarflı DNA virusudur

� Kan mononmononüükleer hkleer hüücrelerinde latentcrelerinde latent formda bulunur

� Bulaş; Parenteral (özellikle damar içi uyuşturucu kullananlar), cinsel temas, oral sekresyonlarla bulaşır

�� Kaposi sarkomundanKaposi sarkomundan sorumludur

� Kan transfüzyonu ile bulaşabilir

� Plazma ve deriveleri ile bulaşın olmadığıdüşünülmektedir

� Buruk ve ark; Kan donörlerinde hiç HHV-8 DNA’sına rastlamamışlar.

Page 14: TARAMA TESTĐYAPILMAYANLAR (DĐĞERLERĐ) · 2012-03-13 · Son 10 yıldır klinik önemi ve Hepatit etiyolojisindeki rolleri?. Rutinde tarama testi yapılmıyor. Plazma ve periferik

HUMAN PARVOVHUMAN PARVOVİİRRÜÜS B19S B19� Parvoviridae ailesi; Eritrovirus genusunda DNA.

� Eritroid progenetörlerde..

� Bulaş;Solunum yolu sekresyonları,kan transfüzyonu vertikal ve yakın temas;

� Viremi;çok yüksek titre(ilk 15 gün)…IgM 10-14 günde çıkar, kaybolur fakat IgG uzun yıllar(+). HPV B19 DNA düşük titre yıllarca (10.000-100.000 copies/mL). Bu durumda transfüzyon riski yok.

� Eritema enfeksiyozum (5. hastalık)

� Hafif ÜSYE, artrit, artralji, döküntü yapabilir.

� Kronik hemolitik anemide (orak hücre anemisi, herediter sferositoz) aplastik krizeaplastik krize neden olur, kan komponentlerinde ve donmuş plazmada varlığını sürdürür.

� Lösemi, AIDS, KIT gibi durumlarda ciddiciddi anemianemi yapar

� Gebelerde spontan abortus, hidropsspontan abortus, hidrops fetalis fetalis yapabilir14

Page 15: TARAMA TESTĐYAPILMAYANLAR (DĐĞERLERĐ) · 2012-03-13 · Son 10 yıldır klinik önemi ve Hepatit etiyolojisindeki rolleri?. Rutinde tarama testi yapılmıyor. Plazma ve periferik

HPV B19

� Kan transfüzyonu ile geçer.

� DĐKKAT edilmesi gereken gruplar;� Gebeler, Đmmün yetmezlikler, Orak hücreli

anemililer; DonDonöörrüün PCR ile taranmasn PCR ile taranmasıı????

� Prevalans yaşla birlikte artmaktadır, Dünya genelinde %65 pozitiflik var. Ülkemizde ise;� Parvovirus B19 IgG (+)’liği

� 15 yaş altında %26,9

� 20 yaş üstü %54,5 saptanmış

Mutlu ve ark. Kocaeli’nde 90 Donörün 25’inde (%27.7) parvovirus B19 IgG, 3’ünde (% 3.3) parvovirus B19 IgM antikorları saptamışlardır.

Bağışçıdan iyi bir anamnez alınması, düzenli bağışçının seçilmesi güvenli kan için önemli.

� Işık N ve ark. Türk Mikrobiyol Cem 2004; 34: 62-6.

� Mutlu B KLĐMĐK Kongresi 2011

15

Page 16: TARAMA TESTĐYAPILMAYANLAR (DĐĞERLERĐ) · 2012-03-13 · Son 10 yıldır klinik önemi ve Hepatit etiyolojisindeki rolleri?. Rutinde tarama testi yapılmıyor. Plazma ve periferik

CYTOMEGALOVCYTOMEGALOVİİRUS (CMV)RUS (CMV)� Herpesviridae ailesinden zarflı bir DNA virusu

� Bulaş; Parenteral, cinsel temas, vertikal ve yakın temas. Primer enfeksiyonun ardından hayat boyu latent olarak kalır. Đmmunitesi tam olanlarda sorun olmaz.

� Genellikle asemptomatik ya da nadiren MononükleozSendromu. Đmmun yetmezlikte ciddi enfeksiyonlar ve ölüm olabilir. virüs oral ve genital salgılarda ve idrarda bulunmaktadır

� Pnömoni, Kolit, Hepatit, Retinit, SSS enf.� Seronegatif alıcılar için mümkünse seronegatif kan

verilmesi önerilir.� Lökosit sayısı 107/L’nin altında kan transfüzyonu ile

bulaşın olmadığı kabul edilir; Lökosit filtrasyonu…� Eritrosit süspansiyonu, trombosit süspansiyonu, plazma

ürünleri ile sorun olmaz(Lokositten arındırılmış).� Perinatal CMV Enfeksiyonu’nda yüksek ateş, üşüme,

titreme aşırı yorgunluk ve halsizlik tablosu.16

Page 17: TARAMA TESTĐYAPILMAYANLAR (DĐĞERLERĐ) · 2012-03-13 · Son 10 yıldır klinik önemi ve Hepatit etiyolojisindeki rolleri?. Rutinde tarama testi yapılmıyor. Plazma ve periferik

CMVCMV� Toplumların prevalansı %40-90

� Yenidoğanlar, Gebe, KĐT ve solid organ alıcıları, Đmmünyetmezlik hastaları için tx öncesi CMV enf önemli; Lokosit filtrasyonu gerekmekte…

� Türkiye’de; � Kılıç ve ark 1143 kan donöründe CMV IgG %98 %98

(+)(+)

� Mutlu ve ark 1264 kan donöründe CMV Ig G %97,3 (+)%97,3 (+) bulmuş

� Türkiye’de en ideali llöökosit filtresikosit filtresi ile kan transfüzyonu yapmak

� Kılıç NB et al. Blood Banking and TransfusionMedicine 2003; 1(Suppl 1): 371

� Mutlu B ve ark XIII. KLĐMĐK Kongresi, 2007

17

Page 18: TARAMA TESTĐYAPILMAYANLAR (DĐĞERLERĐ) · 2012-03-13 · Son 10 yıldır klinik önemi ve Hepatit etiyolojisindeki rolleri?. Rutinde tarama testi yapılmıyor. Plazma ve periferik

EBSTEEBSTEĐĐNN--BARR VBARR VĐĐRUS (EBV)(HHV 4)RUS (EBV)(HHV 4)� Herpesviridae ailesi içinde çift iplikli zarflı bir DNA virusu� Bulaş; Tükrük ve yakın temas� B lenfositlerde ve nazofarenks epitelinde persiste çoğalır� Genelde asemptomatikasemptomatik seyreder; Enfeksiyoz MononEnfeksiyoz Mononüükleozkleoz� Akut enfeksiyon sonrası viremi viremi yaklaşık 6 ay6 ay devam eder. Bu aşamada

kan vermemeli..� Kan transfüzyonuyla bulaşabilir; Genelde asemptomatik.� AIDS’li olgularda intersistiyel pnintersistiyel pnöömonimoni� KĐT alıcılarında reaktivasyonreaktivasyon� Transfüzyon sonrası EnfeksiyEnfeksiyööz Mononz Mononüükleozkleoz gelişebilir.� Transfüzyonla bulaşı önlemek için filtrasyonla lökositlerin

uzaklaştırılması önerilmektedir� Plazma ve ürünlerinde ısı ve solvent deterjanlar ile inaktive olur� Toplum prevalansı yüksek olduğundan (%90 ve (%90 ve üüststüü)) tarama

yapılması önerilmemektedir.� Boğaz ağrısı ,halsizlik,Baş ağrısı,iştahsızlık, Miyalji, titreme,

bulantı, Batında rahatsızlık, Öksürük, Kusma, Eklem ağrıları, lenfadenopati, farenjit, yüksek ateş, splenomegali, hepatomegali, Damakta enantem, Sarılık ve Raş enfeksiyonda başlıca klinik belirti ve bulguları oluşturmaktadır.

� Transfusion. 2005 Apr;45(4):591-5

18

Page 19: TARAMA TESTĐYAPILMAYANLAR (DĐĞERLERĐ) · 2012-03-13 · Son 10 yıldır klinik önemi ve Hepatit etiyolojisindeki rolleri?. Rutinde tarama testi yapılmıyor. Plazma ve periferik

ĐĐNSAN T HNSAN T HÜÜCRESCRESĐĐ LENFOTROPLENFOTROPĐĐK K VVĐĐRRÜÜSSÜÜ II--II II (HTLV I(HTLV I--II)II)

� Retroviruslar içinde yer alan zarflı RNA viruslardır

� Bulaş; Parenteral (ĐV uyuşturucu kullananlarda) cinsel temas, vertikal bulaş ile olur.

� HTLV-I;Japonya, Karaibler ve Afrika’da endemik� Adult T-hücre lösemisi ve tropikal spastik paraparezi

� HTLV-II;Amerikan yerlileri, Güney Amerika, Orta Afrika ülkeleri ve Moğolistan’da;Hairy Cell Lösemi etkenidir? Intrasellüler yerleşimlidir ve;

�� Plazma, plazma Plazma, plazma üürrüünleri ile genleri ile geççiişş olmaz.olmaz.

� Avrupa ve Amerika’da donör taramasında zorunludur

� Ülkemizdeki prevalansı ? Buruk ve ark. %0.03

� ABD’de 14-80/100 000 (kan donörü); Đtalya’da 290/ 100 000

� Yabancı uyruklular donör olarak kabul edilmemeli�� Buruk CK ve ark. XXXII. TBuruk CK ve ark. XXXII. Tüürk Mikrobiyoloji Kongresi, 2006rk Mikrobiyoloji Kongresi, 2006

19

Page 20: TARAMA TESTĐYAPILMAYANLAR (DĐĞERLERĐ) · 2012-03-13 · Son 10 yıldır klinik önemi ve Hepatit etiyolojisindeki rolleri?. Rutinde tarama testi yapılmıyor. Plazma ve periferik

VVĐĐRAL HEMORAJRAL HEMORAJĐĐK ATEK ATEŞŞ ETKENLERETKENLERĐĐFĐLOVĐRUSLAR

MARBURG VE EBOLA VĐRUSLARI

� Düşük risk, kısa dönem viremi, latensi yok. � Canlı viral aşılar sonrası en az 1 ay donörlük yok� FĐLOVĐRUSLAR� Negatif polariteli, tek iplikli zarflı RNA viruslardır� Đnsan ve primatlarda…hemorajik ateş salgınları� Zoonozdur, Vektörsüz bulaşır, Bulaşma;�� yakyakıın temas, kan, damlacn temas, kan, damlacıık yolu ile cinsel ilik yolu ile cinsel ilişşki, kan ile ki, kan ile

bulabulaşşmmışış iiğğnene� Đnkübasyon süresi………..1 hf.( 4 – 10 gün)� Yüksek mortalite, kanamalı ateş , döküntü� Ateş, baş ağrısı, miyalji, konjuktival kızarıklık� Daha sonra döküntüler ve kanamalar � Pantropik; her organda hasar yaparlar� karaciğer ve dalakta daha çok… 20

Page 21: TARAMA TESTĐYAPILMAYANLAR (DĐĞERLERĐ) · 2012-03-13 · Son 10 yıldır klinik önemi ve Hepatit etiyolojisindeki rolleri?. Rutinde tarama testi yapılmıyor. Plazma ve periferik

21

Arbovirus ailesi

Reoviridae•dsRNA segmentli,zarfsıııız•Coltivirüs

Kene vektörüColarado kene ateşşşşi

Arbovirüs(sivrisinek, tatarcıııık, kene ile bulaşşşş)

Bunyaviridae• Zarflıııı• 3 helikal nükleotid• Negatif sens, segmentli RNA

Grup A

Togaviridae ailesi• Zarflıııı• İİİİkosohedral• ss+RNA• Sitoplazmik membradan zarflıııı

Rubivirüs genusu• Rubella

Alfavirüs genusu• EEE• WEE

Grup BFlaviviridae ailesiZarflıııı

• İİİİkosohedral• ss+RNA•Sitoplazmik membrandan zarflıııı

Flavivirüs genusu• HCV, Denque ateşşşşi• Japon ensefalit virüsü• St Louis Ensefaliti• Batı Nil Virüs

Bunyavirüs genusu• Kalifornia EnsefalitGrubu

La Crosse Virüs• Sandfly ve Toscana virus •HANTA virus

Page 22: TARAMA TESTĐYAPILMAYANLAR (DĐĞERLERĐ) · 2012-03-13 · Son 10 yıldır klinik önemi ve Hepatit etiyolojisindeki rolleri?. Rutinde tarama testi yapılmıyor. Plazma ve periferik

BATI NİL VİRUSU� Flaviviridae ailesinden zarflı bir RNA virusu

� Culex-Aedes sivrisinekleri, Hyolemma keneleri(TR) ile vahşikuşarası. yayılım; artopod-enfekte kuşlar-artopot.

� Đnsana bulaş Culex sivrisineklerinin ısırması yada Hyolemma kenelerinin kan emmesi ile…asıl sorun ise insandan insana

� Afrika, Güney Avrupa, Orta Hindistan, Uzak doğu’da sık

� Yaz sonu, sonbaharda…Đnkübasyon periyodu-3-15 gün� Ensefalit(yaşlılarda), Aseptik menenjit, meningoensefalit, myelit,

optik nörit, poliradikülit...� Döküntüler var, roseol/makülopapüler � Hastalığın erken evresinde, kandan izole edilebilir, 1 ay viremi1 ay viremi� ABD’de;

� 1999-2002 arasında kan transfüzyonu ve organ nakli ile bulaşbildirilmiş; 1233 kan don1233 kan donöörrüündennden 146146’’ssıındanda WNV RNA (+) bulunmuş

� Yaz aylarında WNV taranması zorunlu

� Endemik bölgede başağrısı, ateşi olan kişiler donör olarak kullanılmamalı

�� 120 g120 güün donn donöörlrlüük ertelenmelidirk ertelenmelidir……

22

Page 23: TARAMA TESTĐYAPILMAYANLAR (DĐĞERLERĐ) · 2012-03-13 · Son 10 yıldır klinik önemi ve Hepatit etiyolojisindeki rolleri?. Rutinde tarama testi yapılmıyor. Plazma ve periferik

Memeliler Memeliler

son konakson konakççııddıır!r!

Memelilerdeki viremi Memelilerdeki viremi

enfeksiyonu enfeksiyonu

nakletmeyecek nakletmeyecek

kadar dkadar düüşşüüktktüür.r.

organ

organ

nakli

nakli

Kan transf

Kan transfüüzyonuzyonu

emzirmeemzirme??

‘‘AtAtipikipik’’ bulabulaşşmama ::

insan insan -- insaninsan

transplasentaltransplasental

Page 24: TARAMA TESTĐYAPILMAYANLAR (DĐĞERLERĐ) · 2012-03-13 · Son 10 yıldır klinik önemi ve Hepatit etiyolojisindeki rolleri?. Rutinde tarama testi yapılmıyor. Plazma ve periferik

KAN TRANSFKAN TRANSFÜÜZYONU VE BATI NZYONU VE BATI NĐĐL VL VĐĐRUSURUSU

�� ĐĐlk tespit 2002lk tespit 2002’’dede

�� 20032003’’den itibaren ABD ve den itibaren ABD ve KanadaKanada’’da bankalanan kanlar RTda bankalanan kanlar RT--PCR ile rutin kontrol edilmeye PCR ile rutin kontrol edilmeye babaşşlandlandıı..

�� 20032003--2004 y2004 yııllarllarıı arasarasıında >1000 nda >1000 BNVBNV--viremik kan viremik kan öörnerneğği tespit i tespit edildi ve edildi ve üürrüünler toplatnler toplatııldldıı..

�� Buna raBuna rağğmen 2003men 2003’’de 6, 2004 de 6, 2004 yyııllıında ise 4 adet kan nda ise 4 adet kan transftransfüüzyonu sebepli BNV olgusu zyonu sebepli BNV olgusu bildirilmibildirilmişştir. tir.

CDC, MMWR, 2004, 53: 842CDC, MMWR, 2004, 53: 842--4.4.

Page 25: TARAMA TESTĐYAPILMAYANLAR (DĐĞERLERĐ) · 2012-03-13 · Son 10 yıldır klinik önemi ve Hepatit etiyolojisindeki rolleri?. Rutinde tarama testi yapılmıyor. Plazma ve periferik

� BNV'nin transfüzyonla bulaşma riski, HIV ve HCV’den 2000 kat ve HBV’den 200 kat fazla…

� Bulaşma, kan ürünlerinin(eritrosit, trombosit veya plazma) nakli sonrası olabilmektedir.

� Tekrarlayan BNV epidemileri ihtimalini göz önünde tutarak, FDA, kan donörlerinin, bir önceki haftada özellikle baş ağrısı ve ateş gibi semptomların varlığı açısından sorgulanmasını ve bu semptomları tarifleyen donörlerden nakil yapılmasının geçici olarak ertelenmesini önermektedir.

� FDA onayı alan NAT, asemptomatik viremik donörlerin saptanmasında kullanılmaya başlanmıştır.

� 14 Haziran 2003'de ABD'de tüm sivil kan bağışları NAT ile BNV için taranmıştır. Toplam 2.5 milyon kan bağışının 601'inde (%0.02) BNV için NAT reaktif olarak saptanmış ve viremik bağışolarak addedilmiştir.

� BNV enfeksiyonunun sık olduğu bölgelerde, vericilerin doğrudan NAT ile taranması sağlanabilir.

25

BATI NİL VİRUSU

Page 26: TARAMA TESTĐYAPILMAYANLAR (DĐĞERLERĐ) · 2012-03-13 · Son 10 yıldır klinik önemi ve Hepatit etiyolojisindeki rolleri?. Rutinde tarama testi yapılmıyor. Plazma ve periferik

� Prince HE et al 84 WNV viremili olguda %88 IgM, %86 IgA ve

%100 IgG pozitif saptamışlardır. 6 ay kadar IgM ve IgA pozitif

(Prince HE et al J Clin Micr 2005).

� Pfleiderer C et al Almanya’da 14.437 donorde %5.9 IgG bulmuş,

ancak notralizasyon ile %0.03’ü doğrulanmış, hepsinde PCR(-

)(Pfleiderer C. J Med Virol. 2008).

� Hızel ve ark 2821 donorde %0.9 WNV IgG pozitif, Hiçbiri PCR

ile pozitif değil(Hızel ve ark mikr Bult 2010).

� Ayturan S ve ark 1200 donorde %1.6 WNV IgG(+). Yarısında

yüksek avidite(Ayturan S Mikr Bult 2011).

� Ergunay ve ark 2516 donorün 25’inde(%0.99) ELISA IgG

pozitifliği, bunlardan da 14’ü(%0.56) Plak reduksiyon

notralizasyon testi ile dogrulanmıştır.14 örneğin tamamı yüksek

avidite, 4/14’ü IgM pozitif iken WNV RNA negatif.(Ergünay K, Vector Borne

Zoonotic Dis, 2010)

26

BATI NİL VİRUSU

Page 27: TARAMA TESTĐYAPILMAYANLAR (DĐĞERLERĐ) · 2012-03-13 · Son 10 yıldır klinik önemi ve Hepatit etiyolojisindeki rolleri?. Rutinde tarama testi yapılmıyor. Plazma ve periferik

SANDFLY FEVER VIRUS(SFV) VE TOSCANA VĐRUS

� Sandfly fever virus(SFVs) febril hastalıklara yol açar, aseptik meningit, ensefalit etkenidir. Serolojisi; � Sandfly fever Sicilian virus(SFSV),

� sandfly fever Naples virus (SFNV) ve

� Toscana virus (TOSV).

� Ergunay ve ark. Ankara, Konya Eskişehir ve Zonguldak’ta 1533 donorde IIFT ile %32.9 pozitiflik.

� Ayrıca 102 aseptik menenjitli olguda %15.7 Toscana(+). Bu olgularında %25 inde IgM pozitif.(Ergunay K Clin Microbiol Infect,

2011).

� Orta Anadolu’da Ateş ve memengoensefalit olgularında kesinlikle düşünülmesi gereken etkenlerdir.

27

Page 28: TARAMA TESTĐYAPILMAYANLAR (DĐĞERLERĐ) · 2012-03-13 · Son 10 yıldır klinik önemi ve Hepatit etiyolojisindeki rolleri?. Rutinde tarama testi yapılmıyor. Plazma ve periferik

DENGUE VDENGUE VİİRUSURUSU

� Flaviviridae ailesi, Flavivirus genusu tek zincirli zarflı RNA virusudur

� Enfekte Aedes aegypti sivrisinek ile bulaşır

� 4 serotipi var (1-4).

� Dang ateşi

� Dang hemorajik ateşi

� Dang şok sendromu

� Viremi semptomlar başlamadan 2 g2 güünn önce ve semptomlar ortaya çıktıktan 5-6 gün sonrasına kadar devam eder

� Enfekte kişiden kan ve ürünleri ile geçiş bildirilmiş 28

Page 29: TARAMA TESTĐYAPILMAYANLAR (DĐĞERLERĐ) · 2012-03-13 · Son 10 yıldır klinik önemi ve Hepatit etiyolojisindeki rolleri?. Rutinde tarama testi yapılmıyor. Plazma ve periferik

KENE KAYNAKLI ENSEFALĐT VĐRUSLARI (TĐCK-BORNE)

� Flaviviridae ailesinden, zarflı RNA virusudur � Ormanlık bölgelerde sık� Sibirya,Kuzey Đrlanda, Kanada, ABD kuzeyinde,

Đskandinavya� Uzak Doğu suşları,ciddi ensefaliti, %10-20 mortalite� % 30-60 sekel; � Orta Avrupa ensefaliti, iyi prognoz � Đnkübasyon süresi: 3-7 gün� Persistan infeksiyonlara neden olurlar� Mayıs-Ekim aylarında sık

�� Kan transfKan transfüüzyonu ile TBEV gezyonu ile TBEV geççen 2 olguen 2 olgu� Dünyada son 20 yılda insidansı artmıştır� 2002’den sonra Orta Karadeniz, Đç Anadolu’nun

Kuzeyinde bildirilmekte� Esen B ve ark ELISA ile anti TBEV %20,5 (8/39) bulmuş

�� Esen B ve ark. XXXII. TEsen B ve ark. XXXII. Tüürk Mikrobiyoloji Kongresi, 2006rk Mikrobiyoloji Kongresi, 2006

29

� Ormancı

� Keresteci

� Çiftçi

� Gezgin

� Lab.çalışanı

� Askerler

� Dağcılar

Aşılanmalı

Page 30: TARAMA TESTĐYAPILMAYANLAR (DĐĞERLERĐ) · 2012-03-13 · Son 10 yıldır klinik önemi ve Hepatit etiyolojisindeki rolleri?. Rutinde tarama testi yapılmıyor. Plazma ve periferik

KOLORADA KENE ATEŞĐ VĐRUSU (CTFV)

� Reoviridae ailesi içinde zarfsız RNA virusu

� Kayalık dağlarda, kene dağılımı ile ilişkili

� Zoonozdur

� Dağcılarda ve ormancılarda görülür

�� MayMayııss-- Haziran aylarHaziran aylarıındanda sık

� Genellikle iyi gidişli, nadiren kanama diyatezi görülür

�� ÖÖzellikle eritrositleri enfekte, Eritrosit zellikle eritrositleri enfekte, Eritrosit ssüüspansiyonu ile gespansiyonu ile geççerer

� Viremi 120 g120 güünn kadar devam eder (matür eritrosit ömrü)

� Kan transfüzyonu ile CTFV geçen 1 olgu bildirilmiş 30

Page 31: TARAMA TESTĐYAPILMAYANLAR (DĐĞERLERĐ) · 2012-03-13 · Son 10 yıldır klinik önemi ve Hepatit etiyolojisindeki rolleri?. Rutinde tarama testi yapılmıyor. Plazma ve periferik

KIRIM KONGO HEMORAJKIRIM KONGO HEMORAJİİK ATEK ATEŞİŞİ� Bunyaviridae ailesinden Nairovirus türü içindedir� Hyalomma genusundan kenelerle bulaşır� Ülkemizde 2002’den sonra olgular bildirildi� Çiftçi ve sağlık çalışanı açısından sorun

yaratmaktadır.� Klinik dönemleri;

�� İİnknküübasyon (3basyon (3--7 g7 güün)n)� Prehemorajik� Hemorajik� Konvelesan dönem

� Teorik olarak inkübasyon dönemi ve viremik dönemde mümkün!!Kan transfüzyonu ile bulaş???

31

Gözalan A et al. Scandinavian J Infect Dis 2007; 39: 332-6.

Page 32: TARAMA TESTĐYAPILMAYANLAR (DĐĞERLERĐ) · 2012-03-13 · Son 10 yıldır klinik önemi ve Hepatit etiyolojisindeki rolleri?. Rutinde tarama testi yapılmıyor. Plazma ve periferik

PRĐON HASTALIKLARI

� Klasik Creutzfelt-Jakob hastalığı (CJH) patogenezi tam olarak bilinmeyen,

� hızlı ilerleyen, tedavisi mümkün olmayan fatal seyirli nörodejeneratif bir hastalık; Đnfeksiyöz protein parçacıkları

� Proteolize dirençli, amiloid birikimine neden olan ajanlar

� Sporadik vakalar, tüm ülkelerdeki insidensi yılda; yaklaşık milyonda bir vakadır.

� 1996'da Đngiltere'de prion hastalığının insanları etkileyen, alışılmadık bir formu farkedilmiş, varyant CJ hastalığı olarak isimlendirilmiştir.

� Đnsanlarda vCJH'nin kan yolu ile bulaştığı kesin olarak kanıtlanamamış olsa da, aynı prionla "Bovine Spongiform" ensefalitinin koyunlarda kan yolu ile bulaştığı bildirilmiştir.

� 2003 yılında, Đngiltere'de infekte donörden kan nakli yapıldıktan sonra vCJH nedeniyle ölen bildirilen ilk vakadır. Muhtemel transfüzyonla bulaşmış vCJH vakasında; kan naklinden 6.5 sene sonra vCJH semptomları gelişmiştir; vericiye ise kan bağışıyaptıktan 3.5 sene sonra vCJH tanısı konmuştur.

32

Page 33: TARAMA TESTĐYAPILMAYANLAR (DĐĞERLERĐ) · 2012-03-13 · Son 10 yıldır klinik önemi ve Hepatit etiyolojisindeki rolleri?. Rutinde tarama testi yapılmıyor. Plazma ve periferik

� Hastalık geriye dönüşümü olmayan dejenerasyonlar.

� I-Subakut sclerozan panensefalit (SSPE):Etkeni kızamık virüsüdür.Ataksi, mental ve motor bozukluk,koma , bosta kızamık virüsü gibi belirti ve bulguları vardır.II-Progressif rubella panensefaliti(PRP):Kızamıkcık virüsü nün etken olduğu hastalıkta demans ataksi,spastisite görülür.III-Prograssif multifokal lökoensefalopati (PMLE):JC virüsü ile oluşan hastalıkta beyin hücrelerinde demiyelinize foküsler,hafıza kaybı,dizartri,inkoordinasyon gibi bulgular göze çarpar.IV-Creutzfeld-Jacob hastalığı(CJD): Hastalığa prionlar sebep olur.Progressif demans, ataksi, spastisite bulgularıizlenir.V-Kuru: Prionların sebep olduğu hastalıkta serebral ataksi, inkoordinasyon gibi bulgular vardır.VI-Gertmann –Straussler-Scheinker hastalığı(GSS): Prionlar etkendir.Nöronal kayıp, astrositoz.

33

PRĐON HASTALIKLARI

Page 34: TARAMA TESTĐYAPILMAYANLAR (DĐĞERLERĐ) · 2012-03-13 · Son 10 yıldır klinik önemi ve Hepatit etiyolojisindeki rolleri?. Rutinde tarama testi yapılmıyor. Plazma ve periferik

DĐĞERLERĐ� Vesivirus; Calicivirus; Deniz kabuklularında;

� Myokardit, hepatit yapabilir, ABD’de kan donörlerinde %12(%1’inde viremi); kan tx ile geçer; Deniz kabuklusu yiyenlerde kısa süreli viremi…

� Coronavirus; SARS;SARS; Viremide Viremide bulaş olabilir. Donörlerde vvüücut cut ısısının ööllçüçümmüü..

�� Chikungunya virusChikungunya virus�� EnterovirusEnterovirus� Eastern Equine Encephalitis Virus

� Influenza A and B Viruses (Other Than H5N1)

� Influenza A Virus (Highly Pathogenic Avian

� Influenza—H5N1)

� Japanese Encephalitis Virus

� La Crosse Virus

� Lassa Virus

� Lymphocytic Choriomeningitis Virus

� Marburg Virus

� St. Louis Encephalitis Virus

� SARS Coronavirus

34

Page 35: TARAMA TESTĐYAPILMAYANLAR (DĐĞERLERĐ) · 2012-03-13 · Son 10 yıldır klinik önemi ve Hepatit etiyolojisindeki rolleri?. Rutinde tarama testi yapılmıyor. Plazma ve periferik

Saklama

35

Donör sorgulaması

Kalite kontrol

Tarama testleri

Saklama

TransfTransfüüzyon zyon endikasyonuendikasyonu

HemovijilansHemovijilansSistemiSistemi