tbilisi 2004 - darkness.ucoz.com · administraciuli kodeqsi 111 3. saqartvelos kanoni reklamis...

102
vtlbf vtlbf vtlbf vtlbf vtlbf Tbilisi 2004 rfyjyb rfyjyb rfyjyb rfyjyb rfyjyb PEHF< FLTBIDBKB avisuflebis instituti S S S S S lf lf lf lf lf

Upload: others

Post on 15-Feb-2020

17 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

vtlbfvtlbfvtlbfvtlbfvtlbf

Tbilisi 2004

rfyjybrfyjybrfyjybrfyjybrfyjyb

PEHF< FLTBIDBKB

avisuflebis

institutiSSSSSSSSSS

lflflflflf

vtlbflf rfyjyb

es gamocema Tamar kinwuraSvilma

ganaxorciela amerikis saerTaSoriso

ganviTarebis saagentos (USAID)

finansuri daxmarebiT, saerTaSoriso

kvlevisa da gacvlebis

sabWosgan (IREX) miRebuli grantis

meSveobiT. miuxedavad amisa,

mxolod Tamar kinwuraSvili agebs

pasuxs am gamocemis Sinaarsze.

masSi gamoTqmuli mosazrebebi SesaZloa

ar gamoxatavdes saerTaSoriso kvlevisa

da gacvlebis sabWos (IREX), amerikis

saerTaSoriso ganviTarebis saagentos

warmomadgenlobis (USAID)

an amerikis SeerTebuli Statebis

mTavrobis oficialur pozicias.

redaqtorebi:

Tamar kinwuraSvili

daviT zurabiSvili

dizaini:

besik danelia

Sesavali 5

Tavi I. saqarTvelos kanonmdebloba

gamoxatvis Tavisuflebis Sesaxeb 11

Tavi II. sityvisa da gamoxatvis

Tavisuflebis garantiebi 17

Tavi III. informaciis Tavisufleba 19

Tavi IV. gamoxatvis Tavisuflebis

SezRudva 32

Tavi V. sisxlissamarTlebrivi

pasuxismgebloba

kanonsawinaaRmdego informaciis

gavrcelebisaTvis 53

Tavi VI. masobrivi informaciis

saSualebaTa dafuZneba

da saqmianobis Sewyveta 65

Tavi VII. Jurnalistis statusi 76

Tavi VIII. reklamis ganTavseba masobrivi

informaciis saSualebebSi 85

Tavi IX. saavtoro da momijnave uflebebi 90

Tavi X. dasasruli 100

Sinaarsi

yfobkb yfobkb yfobkb yfobkb yfobkb I

vtlbflf rfyjyb

yfobkb yfobkb yfobkb yfobkb yfobkb IIkanonebi

1. saqarTvelos kanoni presisa

da masobrivi informaciis

sxva saSualebebis Sesaxeb 105

2. saqarTvelos zogadi

administraciuli kodeqsi 111

3. saqarTvelos kanoni reklamis Sesaxeb 119

4. saqarTvelos kanoni

kavSirgabmulobisa da fostis Sesaxeb 128

5. saqarTvelos kanoni saavtoro da

momijnave uflebebis Sesaxeb 144

6. saqarTvelos kanoni saxelmwifo

saidumloebis Sesaxeb 169

7. saqarTvelos samoqalaqo kodeqsi 181

8. saqarTvelos sisxlis

samarTlis kodeqsi 183

9. saqarTvelos kanoni mavne zegavlenisgan

arasrulwlovanTa dacvis Sesaxeb 184

kanonproeqtebi

10.kanonproeqti sityvisa da presis

Tavisuflebis Sesaxeb 188

11.kanonproeqti mauwyeblobis Sesaxeb 200

ramdenime wlis winaT, roca aqtiur JurnalistikaSi

viyavi Cabmuli, mec da Cems kolegebsac naklebad mig-

viwvdeboda xeli iseT saxelmZRvaneloebze, romlebic

media-samarTals da saerTod, mediasTan dakavSire-

buli kanonmdeblobis mimoxilvas exeboda. codva gam-

xelili sjobs da, mas Semdeg arc qarTveli Jurnalis-

tebis biblioTeka gamdidrebula didad da arc mediis

warmomadgenelTa samarTlebrivi codna. SesaZloa,

swored imitom, rom sxva sferoebis msgavsad, Jurna-

listikasac daweril kanonebze metad xSirad TviTga-

darCenis kanonebi warmarTavda.

idea, Seqmniliyo saxelmZRvanelo, romelic, erTis

mxriv, kanonmdeblobaSi arsebul xarvezebze gaamax-

vilebda yuradRebas, meores mxriv ki, mediis warmo-

madgenlebs kanonTan urTierTobaSi gauwevda megzu-

robas, saerTaSoriso kvlevebisa da gacvlebis sabWos

(IREX) ekuTvnis. am ideis ganxorcieleba ki Tavisuf-

lebis institutisa da media samarTlisa da admi-

nistraciuli samarTlis eqspertis zurab adeiSvilis

TanamSromlobis Sedegad moxerxda. kanonmdeblobis

mimoxilvas, romlis avtori zurab adeiSvilia, safuZ-

SesavaliSesavaliSesavaliSesavaliSesavali

TviTgadarCenis kanoni gacilebiT

maRla dgas, vidre dawerili kanoni.

jefersoni

5/5

vtlbflf rfyjyb

vlad daedo sainformacio saSualebaTa xelmZRvanelebisa da maTi advokatebis gamokiTxva. aR-

niSnuli gamokiTxva gasul wels Tbilissa da saqarTvelos eqvss qalaqSi (axalcixe, gori, Telavi,

foTi, quTaisi, yvareli) Catarda.

49 sainformacio saSualebis* warmomadgenlis gamokiTxvis Sedegebis safuZvelze SesaZloa

saubari im ZiriTad tendenciebze, romlebic kanonis moqmedebis Tu umoqmedobis Sedegad qarTul

mediasTan mimarTebaSi iCens Tavs:

advokatebi, iuridiuli samsaxurebi. erTeuli gamonaklisebis garda, centraluri sainformacio

saSualebebis umetesobas sakuTari advokati an iuridiuli samsaxuri hyavs. gansxvavebuli

situaciaa regionebSi, sadac mediasaSualebebs an saerTod ar hyavT advokati, an mTlianad

arian damokidebuli arasamTavrobo da saerTaSoriso organizaciebis daxmarebaze.

sasamarTlo davebi. centraluri mediis winaaRmdeg ZiriTadad sasamarTlos calkeuli moxeleebi

mimarTavdnen pativis, Rirsebisa da saqmiani reputaciis Selaxvis, aseve maT mimarT

cilismwamebluri cnobebis gavrcelebis braldebiT. erTeul SemTxvevebs SeiZleba

mivakuTvnoT saavtoro uflebebTan, piradi cxovrebis xelSeuxeblobasTan da saxelfaso

davalianebasTan dakavSirebuli sasamarTlo davebi.

regionaluri mediidan calke aRniSvnis Rirsia quTaisis masobrivi informaciis saSualebebi,

romlebic Tanamdebobis pirebTan konfliqtis mxriv (pativis, Rirsebisa da saqmiani reputaciis

SelaxvasTan dakavSirebuli sasamarTlo saqmeebi) ar Camouvardebian centralur medias. aseve

unda aRiniSnos quTaisSi gasul wels gamarTuli erT-erTi gaxmaurebuli sasamarTlo procesi,

romelic teqnikuri sababiT radiosadguris (`Zveli qalaqi~) daxurvas isaxavda miznad. rac

Seexeba sxva tipis sasamarTlo procesebs, regionebisTvis ZiriTadad damaxasiaTebeli iyo

sakuTrebiTi xasiaTis davebi.

SemTxvevas, roca Jurnalistma (`Tavisufali sityva~, foTi) Tavad mimarTa foTis

prokuraturas ori saCivriT foTis yofili meris mier mis winaaRmdeg ganxorcielebuli

araerTi muqarisa da xulignuri qmedebis gamo, araviTari samarTlebrivi reagireba

ar mohyolia.

* ix. gv. 225

informaciis sajarooba. iseve rogorc centraluri, regionaluri sainformacio saSualebebis

umetesoba acxadebs, rom informaciis mopovebis problema maT ar SeqmniaT. garda im

sainformacio saSualebebisa, romelTac specifikidan gamomdinare (gasarTobi arxebi,

SemecnebiTi programebi) ar sWirdebaT informaciis mopoveba, am kategoriaSi iseTebic

(yoveldRiuri gazeTebi, sainformacio telegadacemebi) xvdebian, romlebsac yoveldRiurad

uwevT TavianTi profesiuli movaleobis Sesruleba, anu informaciis mopoveba.

centrSic da regionSic SegviZlia davasaxeloT iseTi sainformacio saSualebebi, romelTac

informaciis mopovebis problema SeeqmnaT, magram miuxedavad amisa, ar isargebles

administraciuli kodeqsiT miniWebuli uflebiT da informaciis gamoTxovas sasamarTlos

meSveobiT ar Seecadnen. amas, rogorc centraluri, aseve regionaluri mediis warmomadgenlebi

ramodenime mizeziT xsnian: erTi, rom informaciis gamoTxovis procesi droSi iweleba,

(`informacias gawvdian, magram dagvianebiT~). meore, anu alternatiuli gza, romelsac

Jurnalistebi administraciul kodeqsze ufro xSirad mimarTaven, aris informaciis piradi

anu kuluaruli urTierTobebiT mopoveba. informaciis mopovebis es forma TavisTavad

saZraxisi ar aris, rodesac saqme sazogadoebrivad Rirebul informacias Seexeba, Tumca

garkveul safrTxeebs Seicavs. kuluaruli urTierToba, rogorc wesi, ormxriv

valdebulebebs gulisxmobs da garigebas esazRvreba. ar aris gamoricxuli, rom garigebaTa

praqtikam saboloo jamSi ufro didi ziani miayenos mediis Tavisuflebis xarisxs da gadawonos

is sazogadoebrivi sikeTe, romelic sazogadoebis droul informirebas moaqvs.

dasaxelebuli 49 sainformacio saSualebidan unda aRiniSnos erTaderTi SemTxveva, rodesac

Jurnalistma (`Tavisufali sityva~, foTi) informaciis mopoveba sasamarTloSi Civilis

muqariT SesZlo. regionebSi adgili hqonda iseT SemTxvevebsac, rodesac kanonis arcodnis

gamo, Jurnalistebi sajaro dawesebulebebidan kanoniT akrZalul komerciuli xasiaTis

informacias iTxovdnen.

yvelaze daxurul sajaro dawesebulebad centraluri sainformacio saSualebebi saxelmwifo

kancelariasa da samarTaldamcav struqturebs asaxeleben; regionaluri media ki _ adgilobrivi

mmarTvelobis sxvadasxva struqturebs, prokuraturas, policias, kontrolis palatas.

aRniSnuli monacemebi iZleva imis Tqmis safuZvels, rom mediasaSualebebi administraciul

kodeqss nakleb iyeneben. amis mizezi zog SemTxvevebSi kodeqsis arcodnaa, zog SemTxvevebSi ki

is, rom Jurnalistebi sjerdebian informacias, maT Soris kuluaruls, romelTac `mza~ saxiT

awvdian da naklebi moTxovnileba aqvT informaciis damoukideblad mopovebaze.

6/7

vtlbflf rfyjyb

kanonmdeblobaSi arsebuli xarvezebi. sainformacio saSualebaTa umetesoba erTsulovania im

sakiTxSi, rom kanoni presis Sesaxeb bevr xarvezs Seicavs. am mosazrebas iziareben media-

saSualebaTa advokatebic, romlebic, arsebuli praqtikidan gamomdinare, samoqalaqo kodeqsis

me-18 muxlis daxvewis aucileblobaze amaxvileben yuradRebas.

sainformacio saSualebaTa umetesobisaTvis aseve aqtualuria sagadasaxado kanonmdeblobis

liberalizaciis sakiTxic.

saboloo jamSi SeiZleba iTqvas, rom mediis warmomadgenelTa umetesi nawili naklebad aris

gacnobierebuli moqmed kanonmdeblobaSi. aris SemTxvevebi, roca sainformacio saSualebaTa

warmomadgenlebi Jurnalisturi TviTregulirebis sakiTxebs sakanonmdeblo regulirebis

sferos miakuTvneben, zog SemTxvevaSi ki piriqiT, sagadasaxado kodeqssa da Sromis

kanonmdeblobas arasakanonmdeblo regulirebis sferoSi moiazreben. gacilebiT mZime

mdgomareobaa regionalur mediaSi, sadac aT respondents saerTod gauWirda

kanonmdeblobasTan dakavSirebul sakiTxebze saubari.

swored gamokiTxvis Sedegad gamovlenili am problemebis daZlevas da arsebuli vakuumis Sevsebas

isaxavs miznad es saxelmZRvanelo, romlis pirveli nawili kanonmdeblobis mimoxilvas eTmoba;

meore nawili ki moqmed kanonebsa da maT anotacias; aseve Tavisuflebis institutis mier

momzadebul kanonproeqtebs, romelTa miRebis aucileblobas moqmed kanonmdeblobaSi arsebuli

xarvezebi gvkarnaxobs da romlebmac saerTaSoriso eqspertebis maRali Sefasebebi daimsaxures.

dasasruls, madloba minda gadavuxado saerTaSoriso kvlevebisa da gacvlebis sabWos, romlis

mxardaWeriTac SesaZlebeli gaxda am saxelmZRvanelos gamocema da `media da kanonis~ avtors

zurab adeiSvils, romelmac popularuli eniT gadmosca is, rac araiuridiuli diplomis mqone

kacs SesaZloa, abrakadabrad moCveneboda.

imeds vitoveb, rom aRniSnuli saxelmZRvanelo sainformacio saSualebebs kanonTan urTierTobas

gauiolebs.

Tamar kinwuraSvili

yfobkb yfobkb yfobkb yfobkb yfobkb I

vtlbflf rfyjyb

Tavi I. SesavaliTavi I. SesavaliTavi I. SesavaliTavi I. SesavaliTavi I. Sesavali

1995 wels konstituciis miRebisa da saerTaSoriso

samarTlebrivi aqtebis ratificirebis safuZvelze,

saqarTveloSi pirvelad Seiqmna sityvis Tavisufle-

basTan dakavSirebiT Tanamedrove dasavlur fase-

ulobebze dafuZnebuli sakanonmdeblo CarCos Camo-

yalibebis SesaZlebloba. 1999 wels saqarTvelo gaxda

evropis sabWos wevri qveyana da Sesabamisad, igi Seu-

erTda adamianis uflebaTa evropul konvencias.

gamoxatvis Tavisuflebas gansakuTrebuli adgili

ukavia adamianis uflebaTa da TavisuflebaTa siste-

maSi, radgan swored is ganapirobebs sxva uflebebiTa

da TavisuflebebiT sargeblobis SesaZleblobas. swo-

red amitomac gamoxatvis Tavisufleba gansakuTre-

buli dacviT sargeblobs.

miuxedavad imisa, rom saqarTveloSi adamianis ufle-

baTa evropuli konvenciiT gaTvaliswinebuli stan-

dartebi vrceldeba, sityvis Tavisuflebis maregu-

lirebeli qarTuli kanonmdebloba sakmaod winaaR-

saqarTvelos

kanonmdebloba

gamoxatvis Tavisuflebis

Sesaxeb

10/11

vtlbflf rfyjyb

mdegobrivia. miuxedavad mravali mcdelobisa, ver moxerxda axali

sakanonmdeblo aqtis miReba, romelic am sferoSi seriozul garantiebs

Seqmnida. sityvisa da presis Tavisuflebis Sesaxeb kanonproeqtis gan-

xilvas, romelic saqarTvelos parlamentma 1999 wels pirveli mosmeniT

miiRo, oTxi wlis ganmavlobaSi araviTari progresi ar ganucdia. ufro

metic, bolo periodSi SeiniSneba revanSistuli tendenciebic, rasac 2003

wlis ivnisSi pirveli mosmeniT miRebuli sisxlis samarTlis kodeqsis

cvlilebebic adasturebs, romlis mixedviTac, saqarTveloSi unda dab-

runebuliyo ciliswamebisaTvis sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblo-

bis sabWouri debulebebi.

winaaRmdegobriv kanonmdeblobasTan erTad situacias sasamarTlo praq-

tikis araerTgvarovnebac arTulebs. sasamarTlo zog SemTxvevaSi iRebs

evrosasamarTlos mier dawesebul standartebTan Sesabamiss gadawyve-

tilebebs. Tumca, am gadawyvetilebebis gverdiT arcTu iSviaTad xdeba

iseTi gadawyvetilebebis gamotana, romlebic ewinaaRmdegeba saqarTve-

los moqmed kanonmdeblobas da realur safrTxes uqmnis sityvis

Tavisuflebas saqarTveloSi.

miuxedavad amgvari tendenciebisa, sazogadoebaSi gavrcelebulia mosaz-

reba, rom saqarTveloSi sityvis Tavisufleba yvelaze ufro dacul

uflebas warmoadgens. bevri miiCnevs, rom Cvens qveyanaSi sityvis Tavi-

sufleba garantirebulia da mas araviTari safrTxe ar emuqreba. Tu am

mosazrebaSi WeSmaritebis marcvali devs, es kanonmdeblobiT an sasamar-

Tlo praqtikiT Seqmnili garantiebiT namdvilad ar aris ganpirobebuli.

amis mizezi xelisuflebis sisusteSi unda veZeboT, romelsac ar Seswevs

unari, efeqturad ebrZolos raime movlenas. susti xelisufleba uuna-

roa, miiRos iseTi efeqturi zomebi, romlebic adamianis bunebiT uf-

lebas _ sityvis Tavisuflebas daTrgunavda, iseve rogorc uunaroa, ebr-

Zolos kontrabandas, korufcias da aS. amave dros xelisufleba,

romelic ufro dabal

standartebs

iTvaliswinebs

romelsac sazogadoebis ndoba ar gaaCnia, verasodes gabedavs, ieriSi

miitanos Tavisufal mediaze, xolo Tu gabedavs, es SeiZleba misTvis

savalalod dasruldes. amis saukeTeso magaliTs 2001 wlis SemodgomiT

ganviTarebuli movlenebic warmoadgens. magram, aris Tu ara kanonm-

deblobiT da sasamarTlo praqtikiT Seqmnili sakmarisi garantiebi imi-

saTvis, rom popularuli xelisuflebis Semotevas gauZlos? am kiTxvaze

dadebiTi pasuxis gacema gaZneldeba. swored amitomac, dRes demokra-

tiuli sazogadoebis sasicocxlo interess sityvisa da gamoxatvis Tavi-

suflebasTan dakavSirebiT axali sakanonmdeblo garantiebis Seqmna war-

moadgens.

romeli sakanonmdeblo aqtebi awesrigebs

gamoxatvis Tavisuflebis Sesaxeb debulebebs?

gamoxatvis Tavisuflebis Sesaxeb normebi mxolod erT romelime saka-

nonmdeblo aqtSi ar aris koncentrirebuli. sityvisa da gamoxatvis Ta-

visufleba garantirebulia rogorc konstituciiTa da saerTaSoriso

dokumentebiT, ise sakanonmdeblo da kanonqvemdebare aqtebiT. qvemoT

Cven CamovTvliT yvelze ufro mniSvnelovan sakanonmdeblo aqtebs,

romlebic sityvisa da gamoxatvis Tavisuflebas aregulirebs.

saqarTvelos konstitucia

saqarTvelos konstitucia qveynis ZiriTadi kanonia, romelic 1995 wlis

24 agvistosaa miRebuli. konstituciiT Seqmnil sityvis Tavisuflebis

garantiebs arsebiTi mniSvneloba gaaCnia, radgan is sxva sakanonmdeblo

aqtebis Sinaarss ganapirobebs. saqarTvelos konstitucia sityvisa da

gamoxatvis Tavisuflebas 19-e da 24-e muxlebiT awesrigebs.

roca telekompania

`rusTavi 2~-is

dasacavad TbilisSi

xalxmravali

demonstraciebi moewyo,

rasac Sedegad

mTavrobis gadayeneba

mohyva.

?

12/13

vtlbflf rfyjyb

saqarTvelos kanoni `presisa da masobrivi informaciis

sxva saSualebebis Sesaxeb~

es kanoni masmediis sferos maregulirebel specialur sakanonmdeblo

aqts warmoadgens, romelic 1991 wlis 10 agvistosaa miRebuli. 1994 wlis

28 oqtombris, 1997 wlis 28 oqtombrisa da 1997 wlis 25 noembris Seswo-

rebebis safuZvelze, aRniSnulma kanonma umniSvnelo cvlilebebi gani-

cada.

`presisa da masobrivi informaciis sxva saSualebebis Sesaxeb~ kanoni pos-

tkomunisturi epoqis gariJraJzea miRebuli da Sesabamisad, masSi bevri

deklaraciuli da rudimentuli debulebaa. samwuxaroa, magram Tavad

aRniSnuli kanoni ar qmnis mis mier ganmtkicebuli uflebebis ganxorci-

elebis samarTlebriv meqanizmebs. igrZnoba sabWouri sakanonmdeblo

kulturis didi zegavlena kanonis garkveul debulebebze, romlebic

dRes ukve anomalias warmoadgenen. magaliTad, is aregulirebs iseT Si-

dasaredaqcio sakiTxebs, rogoricaa saredaqcio wesdeba, redaqtors, re-

daqciasa da damfuZnebels Soris urTierToba, an Tundac saqarTveloSi

ucxoeli Jurnalistebis moRvaweoba da a.S. kanonis anaqronizmis das-

turad kidev erTi, saxeldobr me-17 muxlis moyvanaa SesaZlebeli:

`calkeul organizaciebs an moqalaqeTa jgufebs SeuZliaT Seqmnan

damoukidebeli sawarmo sameurneo angariSze da xelSekrulebis

safuZvelze gaavrcelon nebismieri perioduli gamocema. yvela

aseTi sawarmo saWiroebs specialur registracias kanoniT

dadgenili wesiT”; „beWdviTi gamocemis tiraJs gansazRvravs

damfuZnebeli. saqarTvelos prezidents ufleba aqvs gazardos

an Seamciros saxelmwifo dotaciaze myofi nebismieri perioduli

gamocemis tiraJi.“

sabazro ekonomikis maregulirebeli fundamenturi kanonebis miRebis

pirobebSi, cxadia, dRis wesrigSi dgeba saerTod kanonis amgvari normebis

arsebobis mizanSewonilobis sakiTxi.

samoqalaqo kodeqsi

samoqalaqo kodeqsi 1997 welsaa miRebuli da samarTlebrivi reformis

erT-erT umTavress monapovars warmoadgens. es sakanonmdeblo aqti iT-

valiswinebs samoqalaqo pasuxismgeblobis formebs informaciisaTvis,

romelic ar Seesabameba sinamdviles, laxavs pativsa da Rirsebas. kodeqsi

aseve iTvaliswinebs aseTi informaciis gavrcelebis Sedegad miRebuli

qonebrivi Tu araqonebrivi zianis anazRaurebis wess.

sisxlis samarTlis kodeqsi

kodeqsi miRebulia 1999 wlis ivnisSi. is iTvaliswinebs sisxlis samarT-

lebriv pasuxismgeblobas kanoniT akrZaluli zogierTi informaciis

gavrcelebisaTvis, kerZod:

ciliswamebisaTvis;

saxelmwifo saidumloebas mikuTvnebuli informaciis

gamJRavnebisaTvis;

omis propagandisaTvis,

xelisuflebis damxobisaken mowodebisaTvis da a.S.

saqarTvelos kanoni `mavne zegavlenisagan

arasrulwlovanTa dacvis Sesaxeb~.

kanoni 2001 wlis 28 seqtembersaa miRebuli. igi miznad isaxavs arasrul-

wlovanTa dacvas im mavne zegavlenisagan, romelic kino, video, tele-

filmebis Cvenebas da nabeWd produqcias ukavSirdeba.

sisxlis samarTlis saproceso kodeqsi

kodeqsi miRebulia 1998 wlis aprilSi da mis ZiriTad amocanas sityvis

TavisuflebasTan dakavSirebuli sakiTxebis gadawyveta ar warmoadgens.

es kodeqsi CvenTvis imiTaa sayuradRebo, rom igi wyaros konfidenci-

alurobasTan dakavSirebul debulebebs Seicavs.

moraluri

14/15

vtlbflf rfyjyb

saqarTvelos kanoni `kavSirgabmulobisa da fostis Sesaxeb~

kanoni 1999 wlis 23 ivlissaa miRebuli da sayuradReboa imiT, rom awesrigebs samauwyeblo

licenziis gacemis, SeCerebisa da gauqmebis wessa da pirobebs.

saqarTvelos kanoni `reklamis Sesaxeb~

kanoni miRebulia 1998 wlis 18 Tebervals. is awesrigebs masobrivi informaciis saSualebebSi

reklamis ganTavsebis sakiTxebs, kerZod:

adgens reklamis ganTavsebis sixSiresa da periodulobas;

krZalavs arasaTanado reklamis ganTavsebas;

awesebs pasuxismgeblobas kanonmdeblobis darRveviT reklamis gavrcelebisaTvis.

saqarTvelos kanoni „saavtoro da momijnave uflebebis Sesaxeb“

es kanoni miRebulia 1999 wels da mis umTavress mizans saavtoro da momijnave uflebebis dacva

warmoadgens.

saqarTvelos mier ratificirebuli saerTaSoriso xelSekrulebebi da SeTanxmebebi

saqarTvelos konstituciis me-6 muxlis Sesabamisad, saerTaSoriso xelSekrulebas an SeTanxmebas,

Tu igi saqarTvelos konstitucias ar ewinaaRmdegeba, Sidasaxelmwifoebrivi normatiuli aqtebis

mimarT upiratesi iuridiuli Zala aqvs. Tu romelime kanoni an kanonqvemdebare aqti saerTaSoriso

xelSekrulebas ewinaaRmdegeba, maSin moqmedebs saerTaSoriso xelSekrulebiT gaTvaliswinebuli

debulebebi. yvela am xelSekrulebas pirdapiri moqmedebis Zala gaaCnia.

saqarTvelos ratificirebuli aqvs iseTi mniSvnelovani saerTaSoriso dokumentebi, rogoricaa

1948 wlis 10 dekembris adamianis uflebaTa sayovelTao deklaracia, 1950 wlis adamianis ufle-

bebisa da fundamenturi Tavisuflebebis dacvis evropis konvencia, 1966 wlis samoqalaqo da poli-

tikuri uflebebis saerTaSoriso paqti. adamianis uflebebisa da fundamenturi Tavisuflebebis

dacvis evropis konvenciis ratificirebis Sedegad, saqarTvelos moqalaqeebs ufleba aqvT, yvela

Sidasaxelmwifoebrivi proceduris amowurvis Semdeg, mimarTon adamianis uflebaTa evropis

sasamarTlos, Tu saqarTveloSi am konvenciiT garantirebuli romelime ufleba, maT Soris sityvis

Tavisufleba, dairRveva. konvenciiT gaTvaliswinebuli sityvis Tavisufleba daculia im mocu-

lobiT, rogorc es ganmartebulia strasburgis sasamarTlos praqtikiT.

ra sakanonmdeblo aqtebiTaa

garantirebuli sityvisa da gamoxatvis

Tavisufleba?

ZiriTad sakanonmdeblo aqts, romliTac sityvis Tavi-

suflebaa garantirebuli, warmoadgens saqarTvelos

konstitucia. igi aseve iTvaliswinebs sajaro dawe-

sebulebebSi daculi informaciis Tavisuflad miRe-

bis SesaZleblobas da sityvis Tavisuflebis SezRud-

vis farglebsa da wess.

konstituciis me-19 muxlSi aRniSnulia, rom:

`yovel adamians aqvs sityvis, azris, sindisis,

aRmsareblobisa da rwmenis Tavisufleba.~

saqarTvelos konstituciis 24-e muxli ki acxadebs,

rom:

`yovel adamians aqvs ufleba Tavisuflad

miiRos da gaavrcelos informacia, gamoTqvas

da gaavrcelos Tavisi azri zepirad,

werilobiT an sxvagvari saSualebiT.~

?

Tavi II.Tavi II.Tavi II.Tavi II.Tavi II. sityvisa da gamoxatvissityvisa da gamoxatvissityvisa da gamoxatvissityvisa da gamoxatvissityvisa da gamoxatvis

Tavisuflebis garantiebiTavisuflebis garantiebiTavisuflebis garantiebiTavisuflebis garantiebiTavisuflebis garantiebi

16/17

vtlbflf rfyjyb

piris ufleba, miiRos da gaavrcelos informacia nebismieri saSuale-

biT, gulisxmobs imas, rom aravis ar sWirdeba winaswari nebarTva in-

formaciis Segrovebis, damuSavebis an gavrcelebisaTvis. konstitucia,

iseve rogorc saerTaSoriso dokumentebi, krZalavs saxelmwifos mxri-

dan raime saxis kontrols informaciis gavrcelebis Tanamedrove saSu-

alebebze. gamonakliss warmoadgens samauwyeblo sixSiris gamoyeneba, rac

bunebrivad amowurvadi resursia.

konstituciis me-19 muxli ki yvelas icavs pasuxismgeblobisagan infor-

maciis gavrcelebisaTvis. saxeldobr:

`dauSvebelia adamianis devna sityvis, azris, aRmsareblobis

an rwmenis gamo, agreTve misi iZuleba gamoTqvas Tavisi

Sexeduleba maT Sesaxeb~.

werilobiT, zepirad

da a. S.

saxelmwifo moqalaqeTa mier gadaxdili gadasaxadebiT fi-

nansdeba. Sesabamisad, sazogadoebas aqvs sruli ufleba,

icodes, Tu ras saqmianobs esa Tu is saxelmwifo organo.

amave dros xalxi ver miiRebs srulfasovan monawileobas

saxelmwifos marTvaSi, Tu igi ar flobs srulyofil infor-

macias xelisuflebis organoTa saqmianobis Sesaxeb. amisaT-

vis ki aucilebelia, rom sazogadoebas xeli miuwvdebodes

xelisuflebis organoebSi dacul informaciaze. saxelmwi-

fo organoTa gamWvirvaloba demokratiuli mmarTvelobis

aucilebel pirobas warmoadgens.

aqvs Tu ara Jurnalists saxelmwifosagan

informaciis miRebis ufleba?

aqvs.

informaciis xelmisawvdomobis moTxovna vrceldeba ara-

marto saxelmwifo dawesebulebebze, aramed adgilobrivi

TviTmmarTvelobis da mmarTvelobis organoze, agreTve

sajaro samarTlis iuridiul pirebze. zogadi administra-

ciuli kodeqsi yvela am dawesebulebas sajaro dawesebu-

lebas uwodebs.

magaliTad, saxelm-

wifo universite-

tebi, foTis porti,

notariusTa palata

da a.S, garda poli-

tikuri da religi-

uri gaerTianebebisa.

magaliTad, parla-

menti, saxelmwifo

kancelaria, saminis-

tro, saxelmwifo

departamenti, saqve-

uwyebo dawesebu-

leba, maregulire-

beli komisia, sasa-

marTlo da a. S.

?sakrebulo, meria,

gamgeoba da a.S.

Tavi III.Tavi III.Tavi III.Tavi III.Tavi III. informaciis Tavisuflebainformaciis Tavisuflebainformaciis Tavisuflebainformaciis Tavisuflebainformaciis Tavisufleba

18/19

vtlbflf rfyjyb

sajaro dawesebulebad CaiTvleba agreTve nebismieri piri, romelic ka-

nonmdeblobis safuZvelze asrulebs sajaro uflebamosilebebs am uf-

lebamosilebebis ganxorcielebisas.

sajaro dawesebulebad aseve CaiTvleba saxelmwifo an adgilobrivi

biujetidan dafinansebuli kerZo samarTlis iuridiuli piri, aseTi

dafinansebis farglebSi.

sajaro dawesebulebebSi daculi

ra saxis informaciaa Riaa?

yvela, garda saidumlod aRiarebuli informaciisa.

kodeqsis mixedviT, saqarTvelos yvela moqalaqes, ucxoeTis moqalaqes,

iuridiul pirs aqvs ufleba, moiTxovos sajaro dawesebulebaSi arsebu-

li, agreTve maT mier miRebuli, Seqmnili an gagzavnili nebismieri infor-

macia.

sajaro dawesebuleba valdebulia, uzrunvelyos yvela am informaciis

xelmisawvdomoba, garda im informaciisa, romelic kanonis Sesabamisad,

aRiarebulia saxelmwifo, komerciul, profesiul an pirad saidumlo-

ebad.

sajaro dawesebulebas mxolod kanoniT zustad gansazRvrul SemTxve-

vebSi aqvs ufleba, gaasaidumlos esa Tu is informacia. aseT SemTxvevebSi

sajaro dawesebulebam unda daasabuTos, romeli normis safuZvelze mox-

da informaciis gasaidumloeba. gasaidumloebul informacias unda mi-

eniWos grifi `saidumlo~. saidumlo informaciaTa Soris yvelaze mniS-

vnelovans saxelmwifo saidumloeba warmoadgens. ama Tu im informaciis

saxelmwifo saidumloebad miCneva `saxelmwifo saidumloebis Sesaxeb~

magaliTad, S.p.s. „re-

monts“ mieniWa manqane-

bis teqnikuri daTvali-

erebis dokumentis ga-

cemis uflebamosileba.

igi valdebulia, uzrun-

velyos am saqmianobas-

Tan dakavSirebuli ne-

bismieri informaciis

xelmisawvdomoba.

magaliTad, Jurnali „di-

la“ yovelwliurad saxel-

mwifo biujetidan iRebs

10 000 lars. Jurnalis

saerTo wliuri biujeti

Seadgens 50 000 lars.

Jurnalis gamomcemeli

sajaro dawesebulebad

iTvleba mxolod saxel-

mwifo biujetidan gamo-

yofili Tanxebis gankar-

gvis nawilSi da valde-

bulia, sazogadoebisaT-

vis xelmisawvdomi gaxa-

dos yvela informacia

biujetidan miRebuli

Tanxebis gankargvisa da

miRebuli Sedegis Sesaxeb.

Tumca, Jurnalis redaq-

cia ar aris valdebuli,

gasces informacia sxva

wyaroebidan miRebuli

Tanxebis gankargvasTan

dakavSirebiT.

?

saqarTvelos 1996 wlis kanonis Sesabamisad unda moxdes. am kanonis

mixedviT, Tanamdebobis pirTa mxolod SezRudul wres gaaCnia saxel-

mwifo saidumloebad ama Tu im informaciis mikuTvnebis uflebamosi-

leba.

SesaZlebelia Tu ara sajaro dawesebulebaSi daculi

komerciuli saidumloebis Semcveli informaciis miReba?

komerciul saidumloebad CaiTvleba nebismieri informacia, romelsac

komerciuli Rirebuleba gaaCnia. es informacia SeiZleba iyos gegmis,

procesis, formulis saxis da unda exebodes saqonlis warmoebas, gada-

muSavebas, momzadebas an momsaxurebis gawevas. es informacia SeiZleba

warmoadgendes siaxles an teqnikuri Semoqmedebis mniSvnelovan Sedegs.

komerciul saidumloebas aseve miekuTvneba nebismieri informacia, rom-

lis gamJRavnebam SesaZloa, ziani miayenos piris konkurentunarianobas

bazarze.

zogjer, kanoni pirdapir iTvaliswinebs informaciis komerciuli sa-

idumloebisaTvis mikuTvnebis sakiTxs. aseT SemTxvevaSi, sajaro dawe-

sebuleba, romelic am informacias miiRebs, valdebulia, avtomaturad

cnos is komerciul saidumloebad. sxva SemTxvevaSi, informacia komer-

ciul saidumloebad CaiTvleba mxolod Sesabamisi piris moTxovnis

safuZvelze. rodesac piri gadascems informacias sajaro dawesebule-

bas, man iqve unda miuTiTos, surs Tu ara am informaciis Sinaarsis kon-

fidencialobis uzrunvelyofa. Tu piri informaciis wardgenisas ar

miuTiTebs, rom mis mier wardgenili informacia mis komerciul saidum-

loebas ganekuTvneba, es informacia Ria gaxdeba nebismieri msurveli-

saTvis.

magaliTad, gamagrile-

beli sasmelis nayenis

formula, polieTilenis

parkebis warmoebis pro-

cesi da a.S.

magaliTad, axali sam-

kurnalo preparatis Se-

madgenloba.

magaliTad, ra ujdeba

erTi boTli Rvinis war-

moeba Sps `Sios marans~,

romel regionSi yidis is

yvelaze ukeT an yvelaze

cudad Tavis produqci-

as, ra raodenobis pro-

duqcias awarmoebs da

ra mogeba aqvs mas wlis

ganmavlobaSi.

magaliTad, informa-

cia gadaxdili gadasaxa-

debis Sesaxeb.

?

20/21

vtlbflf rfyjyb

komerciul saidumlod miCneul informacias daedeba grifi `saidum-

lod~ da is gareSe pirTaTvis xelmiuwvdomeli gaxdeba.

SeiZleba Tu ara sajaro dawesebulebaSi daculi

piradi saidumloebis Semcveli informaciis miReba?

ara, garda calkeuli gamonaklisebisa.

kerZo pirebis Sesaxeb sajaro dawesebulebaSi daculi yvela informacia

daxurulia, Tu kanoniT sxva ram ar aris dadgenili. es bunebrivicaa,

radganac pirad cxovrebaSi Caurevloba konstituciiTaa garantirebuli.

konstituciis me-20 muxlis Tanaxmad, adamianis piradi cxovreba xelSe-

uxebelia, xolo 41-e muxlis Sesabamisad, daxurulia

`oficialur CanawerebSi arsebuli informacia, romelic

dakavSirebulia adamianis janmrTelobasTan, mis

finansebTan an sxva kerZo sakiTxebTan.~

aravis aqvs ufleba, moiTxovos sajaro dawesebulebaSi daculi infor-

macia imis Taobaze, Tu ra daavadeba gadaitana ama Tu im konkretulma

pirma, rogoria misi Semosavali, ramden gadasaxads ixdis is da a.S.

pirad saidumloebad unda CaiTvalos agreTve nebismieri sxva informa-

cia, romelic piris identificirebis saSualebas iZleva. aseTi infor-

macia sajaro dawesebulebam avtomaturad unda CaTvalos pirad saidum-

loebad da xelmiuwvdomeli gaxados sxva sajaro dawesebulebisa da ker-

Zo pirebisTvis. Jurnalistma aseTi informacia SeiZleba miiRos mxolod

am piris werilobiTi Tanxmobis safuZvelze.

magaliTad, piris mi-

samarTi, asaki, erovneba

da a.S.

?

zogierTi personaluri monacemi yvelasaTvis xelmisawvdomia. magali-

Tad, saarCevno kodeqsis Sesabamisad, amomrCevelTa siebi, anu amomrCe-

velTa Sesaxeb garkveuli informacia sajaroa da unda gamoqveyndes. zo-

gadi administraciuli kodeqsis mixedviT, Riaa im Tanamdebobis pirTa

personaluri monacemebi, romlebic avseben qonebriv da safinanso dekla-

raciebs, `sajaro samsaxurSi interesTa SeuTavseblobisa da korufciis

Sesaxeb~ kanonis Sesabamisad . nebismier moqalaqes SeuZlia, gaigos ra

Semosavali aqvs ministrs an parlamentis wevrs, ramden gadasaxads ixdis

is, nasamarTlevia Tu ara, rogoria misi ojaxuri mdgomareoba, janmrTe-

lobis mdgomareoba da a.S. Riaa agreTve parlamentis wevrobis kandi-

datTa, aseve sxva Tanamdebobis pirebis Sesaxeb sajaro dawesebulebebSi

daculi informacia.

personaluri informacia, romelic pirad saidumloebas Seicavs, daxu-

rulia sazogadoebisaTvis. magram es ar niSnavs, rom aseTi informacia

daxurulia pirisaTvis, romelzec es informacia arsebobs. piris ufleba,

daubrkoleblad gaecnos sajaro dawesebulebaSi mis Sesaxeb arsebul

informacias, garantirebulia saqarTvelos konstituciiT.

SeiZleba Tu ara kerZo dawesebulebebidan

informaciis miReba?

ara.

informaciis Tavisuflebis moTxovna mxolod sajaro dawesebulebebze

vrceldeba. saaqcio sazogadoeba, SezRuduli pasuxismgeblobis sazoga-

doeba Tu kavSiri valdebuli ar aris, Jurnalists miawodos informacia

maTi saqmianobis Sesaxeb. isini kerZo dawesebulebebs warmoadgenen da

saxelmwifos dafinansebaze ar imyofebian. kerZo dawesebulebad CaiTv-

magaliTad, deputati,

ministri, gamgebeli,

prokurori, mosamarT-

le, saxelmwifo depar-

tamentis Tavmjdomare

da a.S.

?

22/23

vtlbflf rfyjyb

leba agreTve nebismieri sawarmo, Tundac masSi saxelmwifo 100% wils

flobdes.

amave dros, Tu kerZo dawesebulebam miiRo subsidia saxelmwifosagan ,

maSin am Tanxis xarjvis Sesaxeb informacia, rogorc zemoT aRvniSneT,

yvelasaTvis xelmisawvdomi unda gaxdes.

SeiZleba Tu ara sajaro dawesebulebis

sxdomebze daswreba?

diax.

sajaro informaciis Seqmna da damuSaveba mxolod oficialuri doku-

mentebis meSveobiT ar xorcieldeba. sajaro dawesebulebis sxdomebis

dros aseve sakmaod mniSvnelovani informaciis warmodgena da Sefaseba

xdeba. sajaro dawesebulebaTa sxdomebi Riaa. sazogadoebas aqvs ufleba,

icodes, ra pozicia gamoxata kolegiuri sajaro dawesebulebis wevrma

sxdomis dros, ra saxis sakiTxebi ixileba sxdomaze, moxda Tu ara sakiT-

xis yovelmxrivi ganxilva sxdomis dros da rogor mivida kolegiuri sa-

jaro dawesebuleba saboloo gadawyvetilebamde. am informaciis gareSe

SeuZlebelia kolegiuri sajaro dawesebulebis wevris da mTlianad dawe-

sebulebis muSaobis Sefaseba. swored amitom kodeqsi moiTxovs, rom

Jurnalistebisa da mTlianad sazogadoebisaTvis yvela sajaro dawesebu-

lebis sxdoma Riad warimarTos. kolegiur sajaro dawesebulebad CaiTv-

leba iseTi dawesebuleba, sadac gadawyvetilebis miReba xdeba kolegi-

urad ori an meti piris mier kenWisyris safuZvelze an kanonmdeblobiT

dadgenili sxva wesiT . amasTan, ar aris aucilebeli, rom sxdomas ofi-

cialuri saxe hqondes. sxdoma Riaa, Tuki kolegiuri sajaro dawesebu-

lebis wevrebi ikribebian gadawyvetilebis ara marto miRebis, aramed

momzadebis mizniTac.

magaliTad, S.p.s. „qvana-

xSiris“ administracias,

romelSic saxelmwifos

wili gaaCnia, Jurnalistma

mosTxova informacia

TanamSromelTa raodeno-

bis, maTi Sromis anazRa-

urebis, sawarmos mogebisa

da saxelmwifo biujetSi

gadaxdili Tanxis Sesaxeb.

Sps-s administracias

sruli ufleba aqvs, rom

ar misces Jurnalists

aseTi informacia, radgan

zogadi administraciuli

kodeqsis moTxovnebi

aRniSnul sawarmoze ar

vrceldeba. aseTi tipis

dawesebulebebma SeiZle-

ba, nebayoflobiT gascen

informacia. msgavsi praq-

tika araerT kerZo dawe-

sebulebaSia aprobire-

buli. magaliTad, ara-

samTavrobo organizaci-

ebi aqveyneben moxsene-

bebs TavianTi organiza-

ciis finansuri angariSis

Sesaxeb.

magaliTad, Tbilisis me-

riam s/s „Tbilgazs“ gada-

uricxa subsidia, mosaxle-

obis mier moxmarebuli

gazis xarjebis dasafarad.

magaliTad, parlamenti,

saministros kolegia, qa-

laq Tbilisis sakrebulo

da a.S.

?

imisaTvis, rom sazogadoebam SesZlos misTvis saintereso sxdomaze das-

wreba, sxdomis gamarTvisa da gansaxilveli sakiTxebis Sesaxeb mas winas-

war unda ecnobos. rac imas niSnavs, rom yovelma sajaro dawesebulebam

sxdomamde erTi kviriT adre unda gamoacxados sxdomis Catarebis adgi-

lis, droisa da dRis wesrigis Sesaxeb, xolo Tuki sxdomaze ganzraxulia

saidumlo sakiTxebis ganxilva, agreTve sxdomis daxurvis Taobaze ga-

dawyvetilebis Sesaxeb.

SesaZlebelia, warmoiSvas sxdomis dauyovneblivi gamarTvis aucileb-

loba. bunebrivia, aseT SemTxvevaSi, erTkviriani vadis dacva ver moxerx-

deba. amitom, gadaudebeli aucileblobisas, kodeqsi iTvaliswinebs

sxdomis gamarTvas, winaswari gamocxadebis vadis dacvis gareSe. rogorc

ki warmoiSveba sxdomis dadgenil vadaze adre gamarTvis aucilebloba

da Sesabamiss gadawyvetilebasac miiReben, sajaro dawesebuleba valde-

bulia, dauyovnebliv gamoacxados gadaudebeli sxdomis Catarebis adgi-

lis, droisa da dRis wesrigis Sesaxeb. anu kodeqsi ar uSvebs sazogado-

ebis informirebis gareSe sxdomis gamarTvis SesaZleblobas. Tu gada-

udebel sxdomaze saidumlo informaciebi unda ganixilon, sxdomis

daxurvis Taobaze gadawyvetilebis miReba winaswar unda moxdes, ris Se-

saxebac aseve dauyovnebliv unda ecnobos sazogadoebas.

dauSvebelia sxdomaze dasaswrebad sagangebo mosawvevis moTxovna. sxdo-

maze daswrebis msurvelTa SezRudva SeiZleba dawesdes mxolod im Sem-

TxvevaSi, rodesac fizikurad SeuZlebelia yvela msurvelis sxdomis

darbazSi moTavseba. aseT SemTxvevaSi, SeiZleba dawesdes sxdomaze das-

wrebis specialuri wesi . iseTma sajaro dawesebulebebma, romelTa sxdo-

mebis mimarT sazogadoebis interesi mudmivad maRalia, unda Seqmnan far-

To sazogadoebisaTvis sxdomaTa xelmisawvdomobis SesaZlebloba.

kodeqsi iTvaliswinebs sxdomis daxurvis SesaZleblobas, Tuki es auci-

magaliTad, uSiSroebis

sabWom miiRo informa-

cia afxazeTSi situaci-

is gamwvavebis Sesaxeb,

rac dauyovnebliv reagi-

rebas moiTxovs. aseT

SemTxvevaSi, prezidenti

uflebamosilia, sami sa-

aTis ganmavlobaSi da-

niSnos uSiSroebis sab-

Wos daxuruli sxdoma.

magram informacia sxdo-

mis adgilis, drois, dRis

wesrigisa da sxdomis

daxurvis Sesaxeb sazo-

gadoebas aucileblad

dauyovnebliv unda ec-

nobos.

magaliTad, sxdomaze

dasaswrebad daiSvebian

is pirebi, romlebmac

SedarebiT adre gamoT-

qves sxdomaze daswrebis

survili an upirateso-

ba miecemaT masobrivi

informaciis saSualebe-

bis warmomadgenlebs da

a.S.

magaliTad, sxdomis

pirdapiri tele an

radiotranslacia.

24/25

vtlbflf rfyjyb

lebelia saxelmwifo, komerciul an pirad saidumloebas mikuTvnebuli

informaciis gamJRavnebis Tavidan asacileblad. Tu sxdomis dRis wes-

rigSi Setanilia ramodenime sakiTxi, romelTagan mxolod nawili Seicavs

saidumlo informacias, aseT SemTxvevaSi unda daixuros ara mTlianad

sxdoma, aramed mxolod sxdomis is nawili, romlis drosac saidumlo

informacia ganixileba.

ra vadebSi unda gasces informacia

sajaro dawesebulebam?

Tanamedrove sazogadoebrivi cxovrebisaTvis informaciis swrafi gac-

vla erT-erTi mniSvnelovani komponentia. bevri informacia konkretuli

pirebisaTvis Rirebulia mxolod drois xanmokle monakveTSi. amitomac,

maTTvis Zalzed mniSvnelovania, am informaciaze rac SeiZleba swrafad

miuwvdebodeT xeli. kodeqsis moTxovniT,

sajaro organom informacia unda gasces dauyovnebliv, informaciis

moTxovnisTanave.

sityva `dauyovnebliv~ niSnavs imas, rom informaciis moTxovnis

Sesaxeb gancxadebis registraciisTanave, es gancxadeba unda moxvdes

informaciis gacemaze pasuxismgebel pirTan.

yvela sajaro dawesebulebaSi unda arsebobdes specialurad

informaciis gacemaze uflebamosili piri, romelic valdebulia,

dauyovnebliv Seudges am gancxadebis ganxilvas da gadawyvetileba

imave dRes miiRos.

magaliTad, Tu uSiS-

roebis sabWos sxdomaze

ganixileba ori sakiTxi:

sagadasaxado Semosav-

lebis gegmis mimdina-

reobisa da konfliqtis

zonaSi Tavdacvis sami-

nistros danayofebis

gadaadgilebis Sesaxeb.

uSiSroebis sabWos

sxdoma unda daixuros

mxolod meore sakiTxis

ganxilvisas.

?

Tu informaciis gacemaze pasuxismgebel pirs am sajaro

dawesebulebaSi sxva movaleobebic gaaCnia, man jer informaciis

gacemis Sesaxeb gadawyvetilebebi unda miiRos da Semdeg daubrundes

sxva uflebamosilebebis Sesrulebas.

Tu erTi da imave dRes administraciul organoSi erTbaSad

ramodenime gancxadeba Seva, informaciis gacemaze pasuxismgebeli

piri maT Sesvlis rigiTobis mixedviT ganixilavs.

rig SemTxvevebSi, informaciis dauyovnebliv gacema SeuZlebelia. ami-

tomac, gamonaklisis saxiT, kodeqsi iTvaliswinebs informaciis gacemis

aTdRian vadas. aTdRian vadas unda mimarTon mxolod im SemTxvevaSi, Tu:

a) moTxovnis srulyofilad dakmayofilebisaTvis aucilebelia

informaciis moZieba sxva dasaxlebul punqtSi arsebuli

struqturuli qvedanayofidan.

b) moTxovnis srulyofilad dakmayofilebisaTvis aucilebelia

informaciis mopoveba sxva sajaro dawesebulebidan.

g) aucilebelia sxvadasxva tipis, erTmaneTTan daukavSirebeli

dokumentebis moZieba da damuSaveba.

d) moTxovnis dakmayofilebisaTvis kanonmdebloba moiTxovs, rom

Catardes konsultaciebi sxva dasaxlebul punqtSi arsebul

struqturul qvedanayofTan an sxva sajaro dawesebulebasTan.

aTdRiani vadis aucileblobis SemTxvevaSi, amis Sesaxeb dauyovnebliv

unda ecnobos informaciis momTxovns. aseve is unda gaafrTxilon, Tu

zustad ramdeni dRe dasWirdeba informaciis gacemas.

magaliTad, moqalaqeTa

mdgomareobis registraci-

is samsaxuris centralur

arqivSi Sesulia moqalaqis

moTxovna. am moTxovnis dak-

mayofilebisaTvis ki auci-

lebelia ozurgeTis moqa-

laqeTa registraciis gan-

yofilebidan damatebiTi

informaciis miReba.

magaliTad, iusticiis

saministroSi Sesulia gan-

cxadeba romelime licen-

ziis Sesaxeb informaciis

miRebis moTxovniT. am moT-

xovnis dakmayofilebisaT-

vis ki aucilebelia soflis

meurneobis saministroSi

arsebuli uwyebrivi sali-

cenzio sajaro reestridan

damatebiTi informaciis

miReba.

magaliTad, moqalaqeTa

mdgomareobis registra-

ciis samsaxurSi Sevida

moTxovna 2001 wels qor-

winebaTa da ganqorwinebaTa

saerTo raodenobis, da-

qorwinebulTa saSualo

asakis Sesaxeb informaciis

gacemis Taobaze. am moT-

xovnis dakmayofilebisaT-

vis Sesabamisma samsaxurma

unda Seiswavlos sakmao

moculobis dokumentebi,

rac garkveul drosTan

aris dakavSirebuli;

26/27

vtlbflf rfyjyb

iseve rogorc informaciis gacemis, aseve informaciis gacemaze uaris

Tqmis Sesaxeb gadawyvetilebis miReba dauyovnebliv unda moxdes. moqa-

laqes, romelic informacias moiTxovs, rac SeiZleba swrafad unda Seat-

yobinon informaciis gacemis SesaZleblobis Sesaxeb. es gadawyvetileba

werilobiTia da SesaZlebelia misi sasamarTloSi gasaCivreba.

valdebulia Tu ara sajaro dawesebuleba gasces

informacia zepiri moTxovnis safuZvelze?

ara.

imisaTvis, rom pirma misTvis sasurveli sajaro informacia miiRos, man

unda waradginos werilobiTi gancxadeba Sesabamiss sajaro dawesebuleba-

Si. sajaro dawesebuleba uflebamosilia, gasces informacia zepiri

moTxovnis safuZvelze, magram es am dawesebulebis uflebaa da ara mo-

valeoba. amave dros, sajaro dawesebulebas ara aqvs ufleba, mosTxovos

pirs informaciis moTxovnis motivis an miznis dasaxeleba.

ra formiT SeiZleba

informaciis miReba?

sajaro dawesebulebaSi sajaro informacia sxvadasxva formiT SeiZleba

inaxebodes _ dokumentis, naxazis, naxatis, maketis, eleqtronuli da a.S.

saxiT. Sesabamisad, nebismier pirs xeli unda miuwvdebodes yvela am for-

miT arsebul informaciaze. winaaRmdeg SemTxvevaSi, informaciis garkve-

uli nawili sazogadoebisaTvis xelmiuwvdomeli gaxdeboda.

Tu sajaro informacia ramodenime formiT arsebobs, pirs ufleba aqvs,

TviTon airCios, ra saxiT surs informaciis miReba. pirs agreTve

?

?

magaliTad, saqarTve-

los ganaTlebis minist-

ris #103 brZaneba, rom-

lis gacnobasac moqala-

qe quroZe moiTxovs, ar-

sebobs rogorc ofici-

alurad xelmowerili

dokumentis, aseve eleq-

tronuli versiis saxiT.

moqalaqe TviTon airCevs

am brZanebis miRebis

formas: mas SeuZlia, mo-

iTxovos dokumentis

asli an eleqtronuli

versia. mas aseve SeuZ-

lia, moiTxovos infor-

macia orive formiT.

ufleba aqvs, dedanSi gaecnos sajaro dawesebulebaSi arsebul doku-

mentebs. Tu kanonmdeblobiT sxva ram ar aris dadgenili. dokumentis

dedanSi gacnoba unda moxdes uSualod aRniSnul sajaro dawesebulebaSi.

zogierTi dokumentis dedani imdenad Zvelia an xSiradaa gamoyenebaSi,

rom iqmneba misi ganadgurebis an dazianebis safrTxe. zogierT dokuments

uzarmazari istoriuli an mxatvruli Rirebuleba gaaCnia, rac misi

dacvis gansakuTrebul reJims moiTxovs. swored amitom, sajaro dawese-

bulebis gadawyvetilebiT, piri dedans gaecnoba saTanado zedamxedve-

lobis qveS an dedanis nacvlad pirs gadaecema saTanado wesiT damowme-

buli dokumentis zusti asli.

pirs agreTve ufleba aqvs, moiTxovos sajaro informaciis eleqtronuli

versiis gacnoba amave sajaro dawesebulebaSi, dawesebulebis teqnikuri

saSualebebis gamoyenebiT.

unda gadaixados Tu ara Jurnalistma

miRebuli informaciis safasuri?

mxolod aslis gadaRebisaTvis aucilebeli danaxarji. kodeqsis Sesabamisad,

dokumentis aslis gacemisaTvis raime gadasaxadis Tu sxva saxis gadasaxde-

lis daweseba dauSvebelia. aseve anazRaurebas ar eqvemdebareba sajaro

dawesebulebis mier gaweuli momsaxureba. erTaderTi, risi anazRaurebis

valdebulebac aslis mimReb pirs gaaCnia, aris dokumentis aslis gadaRe-

bisaTvis aucilebeli Tanxa. aq saubaria qaRaldis da teqnikur saSualebaTa

danaxarjze, rac ar gulisxmobs sajaro moxelis Sromis anazRaurebas,

mogebas da a.S.

?

28/29

vtlbflf rfyjyb

SeiZleba Tu ara informaciis gacemaze

uaris gasaCivreba?

diax.

Tu administraciuli organo gaasaidumloebs raime dokuments, es ar

niSnavs, rom am gadawyvetilebis gadasinjva SeuZlebelia. dainteresebul

pirs ufleba aqvs, gaasaCivros aRniSnuli gadawyvetileba rogorc sasa-

marTloSi, aseve zemdgom administraciul organoSi. sarCeliT/saCivriT

dainteresebul pirs SeuZlia, moiTxovos, erTis mxriv, miRebuli gadawyve-

tilebis gauqmeba an Secvla , xolo, meores mxriv, rogorc qonebrivi, ise

araqonebrivi zianis anazRaureba.

informaciis Tavisuflebis TavTan dakavSirebiT sajaro dawesebulebasa

da kerZo pirs Soris warmoqmnili davis dros mtkicebis tvirTi mTlianad

sajaro dawesebulebas ekisreba.

am normis arsi imaSi mdgomareobs, rom yvela administraciuli organo

unda moqmedebdes kanonmdeblobis zusti dacviT da gadawyvetilebis

miRebisas unda daasabuTos, romeli sakanonmdeblo Tu kanonqvemdebare

aqtis safuZvelze miiRo gadawyvetileba. winaaRmdeg SemTxvevaSi, rode-

sac administraciuli organo Tavis saqmianobas kanonmdeblobis safuZ-

velze ar axorcielebs, saerTod zedmetia samarTlebriv saxelmwifoze

saubari.

Tu sasamarTloSi gasaCivrebulia informaciis gasaidumloebis kanoni-

ereba, sasamarTlo uflebamosilia, imsjelos sajaro dawesebulebis ga-

dawyvetilebis kanonierebaze. amisaTvis, mxaris Suamdgomlobis safuZ-

velze, is gamoiTxovs rogorc gasaidumloebul informacias, aseve im

administraciuli warmoebis saqmis masalebs, romelTa safuZvelzec sa-

aq igulisxmeba rogorc

informaciis gacemaze

uaris, ise informaciis

gacemis Sesaxeb gadawy-

vetilebebi.

moraluri

magaliTad, moqalaqe

qiliam mimarTa Sinagan

saqmeTa saministros misi

yvela TanamSromlis vina-

obisa da misamarTis Sesa-

xeb informaciis moTxov-

niT, razec saministrom

uari ganucxada. Tu gada-

wyvetileba sasamarTloSi

gasaCivrdeba, saministroa

valdebuli, mouxmos

sakmariss mtkicebule-

bebs imis dasadastureb-

lad, rom informaciis

gacemaze uari kanonis

moTxovnebs Seesabameba.

Tu saministro gadawyve-

tilebis kanonierebis

dasturad sakmao mtki-

cebulebebs ver warmo-

adgens, gadawyvetileba

gauqmdeba im SemTxveva-

Sic ki, Tu moqalaqe qi-

lia ver daasabuTebs sa-

ministros gadawyvetile-

bis kanonsawinaaRmdego

xasiaTs.

?

jaro dawesebulebam miiRo gadawyvetileba informaciis gasaidumlo-

ebis Sesaxeb. es ki imas niSnavs, rom sasamarTlos xeli miuwvdeba nebismi-

er dokumentze, maT Soris, gasaidumloebul informaciaze. es bunebri-

vicaa, radganac winaaRmdeg SemTxvevaSi, igi ver SesZlebda sajaro dawese-

bulebis gadawyvetilebis kanonierebis Sefasebas. magram es sulac ar

niSnavs, rom aseTi sarCeli man Cveulebrivi wesiT Ria sxdomaze unda

ganixilos. Tu sasamarTlo Ria sxdomaze ganixilavs saqmes, sarCelis dak-

mayofilebaze uaris Tqmis SemTxvevaSic ki, sazogadoebisaTvis cnobili

gaxdeba gasaidumloebuli informaciis Sinaarsi. aseT sakiTxze sajaro

ganxilvis Catareba yovelgvar azrs daukargavda informaciis gasaidum-

loebas da SesaZloa, mniSvnelovani safrTxec Seeqmna sajaro an kerZo

piris kanonieri interesebisaTvis. amitomac, kodeqsi uSvebs aseTi saqmis

daxurul sasamarTlo sxdomaze, sazogadoebis monawileobis gareSe

ganxilvis SesaZleblobas. ufro metic, saqarTvelos administraciuli

saproceso kodeqsis Sesabamisad, SesaZlebelia, moewyos in camera gan-

xilva, rac imas niSnavs, rom mxares ufleba ara aqvs, ganxilvis procesSi

gaecnos saidumlo informacias. Tu sasamarTlo mxaris sarCels daakma-

yofilebs, maSin rogorc ukanonod gasaidumloebuli informacia, ise

saqmis masalebic sruli moculobiT xelmisawvdomi gaxdeba mxarisaTvis

da sazogadoebisaTvis.

30/31

vtlbflf rfyjyb

aris Tu ara raime informaciis

gavrceleba SezRuduli?

diax.

gamoxatvis Tavisufleba absoluturi ar aris. saqarTvelos

konstitucia iTvaliswinebs sityvis Tavisuflebis SezRud-

vis SesaZleblobas, kerZod, konstituciis 24-e muxlis Se-

sabamisad, sityvis Tavisufleba SeiZleba SeizRudos saxel-

mwifo uSiSroebis, teritoriuli mTlianobis an sazogado-

ebrivi usafrTxoebis uzrunvelsayofad, danaSaulis Tavi-

dan asacileblad, sxvaTa uflebebisa da Rirsebis dasacavad,

konfidencialurad aRiarebuli informaciis gamJRavnebis

Tavidan asacileblad an sasamarTlos damoukideblobisa da

miukerZoeblobis uzrunvelsayofad. xolo konstituciis

19-e muxlis Sesabamisad, sityvis Tavisufleba SeiZleba Se-

izRudos sxvaTa uflebebis dacvis uzrunvelsayofad.

konstituciis Tanaxmad, informaciisa da sityvis Tavisuf-

lebis SezRudva SesaZlebelia mxolod im SemTxvevaSi, Tu es

SezRudva miznad isaxavs sxva piris an saerTod mTeli sazo-

gadoebis interesebis dacvas. cxadia, es srulebiTac ar niS-

?

Tavi IV.Tavi IV.Tavi IV.Tavi IV.Tavi IV. gamoxatvis Tavisuflebisgamoxatvis Tavisuflebisgamoxatvis Tavisuflebisgamoxatvis Tavisuflebisgamoxatvis Tavisuflebis

SezRudvaSezRudvaSezRudvaSezRudvaSezRudva

navs, rom saxelmwifos mxridan raime SezRudvis dadgena sakuTriv sityvis Tavisuflebis uflebis

paralizebis tolfasi unda iyos. imisaTvis, rom Tavidan aviciloT kanonis araswori interpre-

tacia, gasaTvaliswinebelia sami piroba, romelic sityvis Tavisuflebis SezRudvisaTvis erTd-

roulad unda arsebobdes:

1. aRmasrulebeli xelisuflebis mxridan sakuTari Zalauflebis borotad gamoyenebis

SesaZleblobis gamosaricxad, dauSvebelia kanonqvemdebare aqtiT sityvis Tavisuflebis

SemzRudveli normebis miReba. amdenad, erT-erTi mTavari piroba SezRudvis kanoniT dawesebaa.

2. SezRudva dasaSvebia mxolod im SemTxvevaSi, Tu is miznad isaxavs saxelmwifo uSiSroebis,

teritoriuli mTlianobisa da sazogadoebrivi usafrTxoebis dacvas, danaSaulis anda

konfidencialurad aRiarebuli informaciis gamJRavnebis Tavidan acilebas, sxvaTa

uflebebisa da Rirsebis dacvas. ar SeiZleba dawesdes sityvis Tavisuflebis raime SezRudva,

Tu is zemoT CamoTvlil miznebs ar emsaxureba. sxva raime mizniT am uflebis SezRudva

dauSvebelia.

3. sityvis Tavisuflebis SezRudva amavdroulad demokratiuli sazogadoebis arsebobisaTvis

aucileblobas unda warmoadgendes. TavisTavad saxelmwifo uSiSroebis an sxva piris uflebebis

dacvis keTilSobiluri mizani sityvis Tavisuflebis SezRudvisaTvis sakmarisi ar aris. sityvis

Tavisuflebis SezRudva konstituciurad CaiTvleba, Tu is akmayofilebs Semdeg kriteriumebs:

a) SezRudva gamomdinareobs kanonierebis principisa da samarTlebrivi saxelmwifos

ideisagan;

b) SezRudva miznad isaxavs romelime kanonieri interesis dacvas;

g) aseTi SezRudva absoluturad aucilebelia im socialuri sikeTis gadasarCenad, romlis

dasacavadac es SezRudva dawesda. amave dros, daculi sikeTe unda aRematebodes SezRudviT

gamowveul zians. e.i. SezRudva miznis proporciuli unda iyos da aucilebelia maT Soris

saTanado balansis dacva. `aucilebelia~ demokratiul sazogadoebaSi niSnavs imas, rom

SezRudvam ar unda gamoiwvios fundamenturi uflebebis da Tavisuflebebis gauqmeba.

SezRudva ar unda iyos mimarTuli demokratiuli faseulobebis sawinaaRmdegod, piriqiT,

mis mizans swored am faseulobaTa uzrunvelyofa unda warmoadgendes.

32/33

vtlbflf rfyjyb

`presisa da masobrivi informaciis sxva saSualebebis Sesaxeb~ kanonis Sesabamisad ki, dauSvebe-

lia yalbi cnobebis gavrceleba, moqalaqeTa da organizaciaTa ganzrax Seuracxyofa da ciliswa-

meba. Tumca, am Canawerma sxvadasxva kanonebSi sxvadasxvagvari interpretacia ganicada. samoqa-

laqo, sisxlis samarTlisa da administraciuli samarTaldarRvevaTa kodeqsebi, mavne zegavleni-

sagan arasrulwlovanTa dacvis Sesaxeb, reklamis Sesaxeb da a.S. kanonebi azusteben im informa-

ciaTa wres, romelTa gavrcelebac ar SeiZleba. Cven maT detalurad qvemoT ganvixilavT.

kanoniT akrZaluli informaciis gavrcelebisaTvis SeiZleba dadges rogorc sisxlissamarTleb-

rivi, ise administraciul-samarTlebrivi da samoqalaqo pasuxismgebloba. maT Sesaxebac Cven qve-

moT visaubrebT.

daSvebulia Tu ara cenzura?

saqarTvelos konstitucia krZalavs cenzuras, anu konstitucia gamoricxavs gamosaqveynebel

informaciasTan dakavSirebiT winaswar kontrols informaciis saSualebebze. aravis aqvs ufleba,

aukrZalos masobrivi informaciis saSualebas, gamoaqveynos informacia an aiZulos igi raime

informaciis gamoqveynebaze.

amave dros, saqarTvelos konstitucia SesaZleblad miiCnevs cenzuris gamoyenebas, Tu safrTxe

eqmneba saxelmwifo uSiSroebas, sazogadoebriv usafrTxoebas an sxva piris kanonier interesebs.

Tumca, xelisuflebis aseTi uflebamosileba, rogorc zemoT aRvniSneT, aucileblad kanonSi unda

iyos pirdapir gaTvaliswinebuli. dResdReobiT kanoni, romelic cenzuris SesaZleblobas uSvebs,

miRebuli ar aris. Sesabamisad, Tu daismeba sakiTxi imis Sesaxeb, SeiZleba Tu ara aikrZalos raime

informaciis gaSveba an gavrcelebamde misi mediasaSualebidan amoReba, pasuxi calsaxaa _ ara. im

SemTxvevebSic ki, roca winaswar cnobilia masobrivi informaciis saSualebis mier akrZaluli

informaciis gamoqveynebis SesaZlebloba, dauSvebelia winaswari SezRudvebi informaciis gavrce-

lebaze. mxolod informaciis gamoqveynebis Semdegaa SesaZlebeli kanoniT gaTvaliswinebuli zo-

mebis miReba, rac piris sisxlis an samoqalaqo samarTlebrivi pasuxismgeblobis sakiTxis dayene-

baSi gamoixateba. Tumca, samoqalaqo saproceso kodeqsis 198-e muxli sarCelis uzrunvelyofis

?

erT-erT RonisZiebad garkveuli moqmedebis Sesrulebis akrZalvas asaxelebs. SesaZlebelia, am

normis imgvari interpretacia, TiTqos sasamarTlos SeuZlia, pirs aukrZalos raime informaciis

gavrceleba. am normis amgvari ganmartebis sisworeze msjeloba sakmaod rTulia, radganac praq-

tikaSi aseT SemTxvevas adgili ar hqonia.

arsebobs Tu ara pasuxismgebloba sinamdvilesTan Seusabamo

informaciis gavrcelebaze?

samoqalaqo kodeqsis 18-e muxlis me-2 nawili adgens, rom:

`pirs ufleba aqvs sasamarTlos meSveobiT moiTxovos im cnobebis uaryofa, romlebic

laxavs mis pativs, Rirsebas, piradi cxovrebis saidumloebas, pirad xelSeuxeblobas

an saqmian reputacias, Tu am cnobebis gamavrcelebeli ar daamtkicebs, rom isini

sinamdviles Seefereba. igive wesi gamoiyeneba faqtobrivi monacemebis arasrulad

gamoqveynebisaTvis, Tuki amiT ilaxeba piris pativi, Rirseba an saqmiani reputacia.~

samoqalaqo kodeqsis es debuleba cxadyofs, rom pasuxismgebloba unda dadges or SemTxvevaSi:

Tu gavrcelebuli informacia arasworia. Tu dadgindeba, rom gavrcelebuli informacia

sinamdviles Seesabameba, pasuxismgebloba ar dadgeba.

Tu gavrcelebuli informacia arasrulia. nebismieri saxis arasruli informaciis

gamoqveynebisaTvis, bunebrivia, pasuxismgeblobis dakisrebis sakiTxi ar dadgeba. es norma

gulisxmobs piris Sesaxeb cnobebis arasrulad gamoqveynebas iseTi saxiT, rom sazogadoebas

calsaxad araswori STabeWdileba eqmneba mocemuli movlenis an faqtis Sesaxeb. Tumca, verc

am garemoebas CavTvliT sakmarisad pasuxismgeblobis dasakisreblad. im ubralo mizezis gamo,

rom aucilebelia, informaciis arasruli saxiT gamoqveyneba piris pativis, Rirsebis an saqmiani

reputaciis Selaxvas iwvevdes.

unda aRiniSnos isic, rom Tuki realurad saxeze ar iqneba ziani, zedmetia informaciis

?

34/35

vtlbflf rfyjyb

gavrcelebisaTvis pasuxismgeblobaze saubari. pasuxismgeblobaze sau-

bari SesaZlebelia dadges maSin, rodesac informaciis gavrcelebiT

Seilaxeba:

piris pativi da Rirseba;

piradi cxovrebis saidumloeba;

piradi xelSeuxebloba;

an saqmiani reputacia.

pativis, Rirsebis, saqmiani reputaciis Selaxva gulisxmobs piris Sesaxeb

iseTi cnobebis gavrcelebas, romlebic Seicaven mtkicebas maT mier kano-

nis an moralis normebis darRvevis, uRirsi saqcielis Cadenis Sesaxeb.

aq SegviZlia visaubroT iseT SemTxvevebzec, rodesac araswori infor-

maciis gavrceleba, Tavisi umniSvnelo Sinaarsis gamo ver gamoiwvevs pi-

ris pativisa da Rirsebis Selaxvas. gavrcelebuli informacia zogjer

isedac cnobilia sazogadoebisaTvis da Sesabamisad, piris Rirsebis an

saqmiani reputaciisaTvis raime damatebiTi zianis miyeneba praqtikulad

SeuZlebelia.

SesaZlebelia Tu ara piris iZuleba, gaavrcelos

is informacia, romlis gavrcelebac mas ar surs?

saqarTvelos konstituciis me-19 muxliT garantirebulia piris uf-

leba, ar aiZulon, gamoTqvas Tavisi azri sakuTari nebis sawinaaRm-

degod. am konstituciuri debulebis miuxedavad, samoqalaqo kodeqsis

me-18 muxlis me-2 nawili iTvaliswinebs gavrcelebuli cnobebis uar-

yofas, rogorc Selaxuli pativis Rirsebisa da saqmiani reputaciis

aRdgenis formas. kanonSi ar aris cxadad miTiTebuli, Tu vis evaleba

am cnobebis uaryofa. damkvidrebuli praqtikiT, cnobebis uaryofis

valdebuleba, rogorc wesi, informaciis gamavrcelebels da masobrivi

informaciis Sesabamiss saSualebas ekisreba.

Tundac gavrcelebuli

informacia sinamdviles

ar Seesabamebodes.

magaliTad, ismis kiTx-

va, Tu sajaro figuras

sazogadoebaSi korumpi-

rebulis reputacia ise-

dac aqvs, SeiZleba ki mi-

si korumpirebulobis

Sesaxeb informaciis

gavrcelebam kidev ufro

metad Selaxos am piris

reputacia?

?

samoqalaqo kodeqsis me-18 muxlis me-3 nawilis Tanaxmad:

`Tu piris pativis, Rirsebis, saqmiani reputaciis an piradi

cxovrebis saidumloebis Semlaxveli cnobebi gavrcelebulia

masobrivi informaciis saSualebebiT, maSin maTi uaryofac unda

moxdes amave saSualebebiT. Tu amgvar monacemebs Seicavs

organizaciis mier gacemuli sabuTi, maSin es sabuTi unda

Seicvalos da amis Sesaxeb ecnobos dainteresebul pirebs.~

Tuki piris pativis, Rirsebis an saqmiani reputaciis Semlaxveli cnobebi

masobrivi informaciis saSualebebiTaa gavrcelebuli, araswori cnobebis

uaryofac imave saSualebebiT unda moxdes. cxadia, aqve igulisxmeba gav-

rcelebuli arasruli cnobebis Sevseba sinamdvilis Sesatyvisi cnobebiT,

romlebic amavdroulad aqarwyleben gavrcelebul arasrul, pativisa da

Rirsebis, saqmiani reputaciis Semlaxav cnobebs. gavrcelebuli cnobebis

uaryofa mediis saSualebebSi adekvaturi formiT unda moxdes . kanonSi

ar aris gaTvaliswinebuli iseTi SemTxvevebi, rodesac masobrivi informa-

ciis saSualeba wyvets funqcionirebas da uaryofis gamoqveyneba praqtiku-

lad SeuZlebeli xdeba, amdenad bundovania, Tu sad unda moxdes gavr-

celebuli cnobebis uaryofa.

im SemTxvevaSi, rodesac informacia gavrcelebulia organizaciis mier

gacemuli dokumentis meSveobiT da ara masobrivi informaciis saSuale-

biT, unda moxdes am dokumentis gamocvla da Sesabamisi pirebisaTvis

gadagzavna.

pirs, romlis pativi, Rirseba an saqmiani reputacia Seilaxa, SeuZlia,

Tavdapirvelad uSualod sainformacio saSualebas mimarTos, gavrce-

lebuli informaciis sapasuxo cnobebis gamoqveynebis moTxovniT. im Se-

mTxvevaSi, Tu sainformacio saSualeba nebayoflobiT ar gamoaqveynebs

adekvaturi gaSuqeba gu-

lisxmobs uaryofis gan-

Tavsebas gazeTis imave

gverdze, imave formatiT,

imave saeTero dros da

a.S.

36/37

vtlbflf rfyjyb

pasuxs, maSin am ukanasknels ufleba aqvs, mimarTos sasamarTlos pasuxis

gamoqveynebis iZulebis moTxovniT. swored sasamarTlo iRebs gadawyve-

tilebas gavrcelebuli araswori cnobebis uaryofis gamoqveynebis

Taobaze.

gavrcelebuli cnobebis uaryofa ar iTvaliswinebs mxolod iseT Sem-

Txvevebs, rodesac informaciis gamavrcelebeli braleulad moqmedebs.

araswori informaciis gavrceleba sakmarisia imisaTvis, rom informa-

ciis gamavrcelebels gavrcelebuli cnobebis uaryofa daekisros.

samoqalaqo pasuxismgeblobis es forma antikonstituciur da arapro-

porciul zomad migvaCnia. kargi iqneboda, Tu araswori informaciis gav-

rcelebis SemTxvevaSi, piri valdebuli iqneboda, gamoeqveynebina sasa-

marTlo gadawyvetileba an dazaralebuli piris pasuxi.

arsebobs Tu ara araswori informaciis gavrcelebisaTvis

pasuxismgeblobisagan gaTavisuflebis safuZvlebi?

araswori informaciis gavrceleba yovelTvis ar iwvevs pasuxismgeblo-

bas. zogierT SemTxvevaSi, informaciis gamavrcelebelma SeiZleba arc

ki icodes, rom gavrcelebuli cnobebi sinamdvilesTan Seusabamoa. kanoni

zustad gansazRvravs im SemTxvevebs, rodesac Jurnalists ar SeiZleba

daekisros pasuxismgebloba araswori cnobebis gavrcelebisaTvis, miuxe-

davad imisa, rom aseTi informacia gavrcelebulia. Jurnalists ar SeiZ-

leba pasuxi moeTxovos, Tuki:

_ am cnobebs Seicavda oficialuri informacia.

_ informacia mowodebulia sainformacio saagentoebis, saxelmwifo

organoebis an sazogadoebrivi organizaciebis pressamsaxurebis

mier.

ganzrax an

gaufrTxileblad

?

magaliTad: Tu tele-

kompaniam informacia mi-

nistris mier mowodebu-

li cnobebis safuZvelze

gaavrcela. Tu gavrce-

lebuli informaciis

wyaro saxelmwifo uwye-

bis administraciuli aq-

tia (magaliTad, sakre-

bulos gadawyvetileba)

an raime sxva dokumenti,

saxelmwifo organos mi-

er gadacemuli nebismi-

eri sxva informacia, aseT

SemTxvevaSi araswori

informaciis gavrcele-

baze pasuxismgebeli

saxelmwifoa.

magaliTad, Tu Jurna-

listma sainformacio

saagentos an Tavdacvis

saministros pressamsa-

xuris informaciaze

dayrdnobiT gaavrcela

cnoba samxedro inciden-

tis Taobaze, aseT SemTx-

vevaSi araswori infor-

maciis gavrcelebaze

pasuxismgebloba dae-

kisreba ara Jurnalists,

aramed Sesabamiss

pressamsaxurs an sain-

formacio saagentos.

_ informacia sityva-sityviT imeorebs sxvadasxva oficialur

Tavyrilobebze pasuxismgebel pirTa gamosvlebs.

_ respondentma pirdapir eTerSi, winaswari Caweris gareSe,

gaakeTa gancxadebebi.

kanonmdeblobaSi arsebul am CamonaTvalTan erTad dgeba sakiTxi, ramde-

nad evaleba sizustis dacva Jurnalists, rodesac is mniSvnelovan sajaro

interesTan dakavSirebiT an sajaro pirze avrcelebs informacias. rogorc

aSS uzenaesi sasamarTlos cnobil gadawyvetilebaSia miTiTebuli,

`Tavisufali diskusia ar aris dazRveuli Secdomebisagan da aseTi

Secdomebi gardauvalia. …amitomac zogierTi madiskreditebeli

gamonaTqvami daculi unda iyos, Tu Cven ar gvinda, presas saarsebo

areali CavuxSoT.“

sajaro pirebis saqmianobas imdenad didi sazogadoebrivi mniSvneloba

aqvs, rom maTi saqmianobis Taobaze gavrcelebuli araswori informaci-

isaTvis piri ar unda agebdes pasuxs igive wesiT, rac Cveulebrivi moqa-

laqisaTvis aris dadgenili. amerikis SeerTebul StatebSi sajaro pirs

mxolod maSin SeuZlia Jurnalists agebinos pasuxi araswori informa-

ciis gavrcelebisaTvis, rodesac Tavad es sajaro piri daamtkicebs, rom

Jurnalistma icoda am informaciis sinamdvilesTan Seusabamobis Tao-

baze da miuxedavad amisa, boroti ganzraxviT mainc gaavrcela is.

adamianis uflebaTa evropulma sasamarTlom aRniSna, rom dasaSvebi kri-

tikis farglebi sajaro pirebis mimarT gacilebiT farToa, vidre kerZo

pirebis mimarT. presas ar unda gauneldes survili, monawileoba miiRos

politikur diskusiaSi, Tavisi wvlili Seitanos sazogadoebrivi mniSv-

nelobis problemaTa sajaro ganxilvaSi da amiT Seasrulos masze dakis-

rebuli sazogadoebis „darajis“ funqcia.

magaliTad: Tu erT-er-

Tma politikosma fraq-

ciis sxdomaze ministrs

Tanxis miTvisebaSi das-

do brali, pasuxismgeb-

loba am politikoss un-

da daekisros, da ara Jur-

nalists, romelmac zus-

tad gadmosca momxdari.

38/39

vtlbflf rfyjyb

samwuxarod, sajaro sakiTxebis gaSuqebisas an sajaro pirebTan mimarTe-

baSi qarTuli kanonmdebloba amgvar gamonakliss ar icnobs. miuxedavad

imisa, rom sityvis TavisuflebasTan dakavSirebiT evropis sasamarTlos

mier dadgenil standartebs saqarTveloSi pirdapiri moqmedebis Zala

gaaCniaT. sasurvelia, rom kanonmdeblobaSi Sevides cvlileba, romlis

Sedegadac, sajaro pirebis Sesaxeb araswori informaciis gavrcelebi-

saTvis Jurnalisti gaTavisufldeba pasuxismgeblobisgan. cxadia, im

SemTxvevaSi, Tuki JurnalistisTvis winaswar ar iyo cnobili gavrcele-

buli informaciis sinamdvilesTan Seusabamoba da ar moqmedebda boroti

ganzraxviT.

agebs Tu ara piri pasuxs pativisa da Rirsebis Semlaxveli

mosazrebis an SefasebiTi msjelobis, agreTve

Seuracxmyofeli an uxamsi gamonaTqvamebis

gavrcelebisaTvis?

samoqalaqo kodeqsi iTvaliswinebs pasuxismgeblobas iseTi informaciis

gavrcelebisaTvis, romelic sinamdviles ar Seesabameba. sinamdviles

SeiZleba Seesabamebodes an ar Seesabamebodes faqti, magram ara mosaz-

reba, Seuracxmyofeli an uxamsi gamonaTqvami. aseTi gamonaTqvamebis,

agreTve mosazrebebis sinamdvilesTan Sesabamisoba-Seusabamobis obieq-

turi damtkiceba SeuZlebelia. mosazreba (Sexeduleba) gamoxatavs piris

subieqtur damokidebulebas movlenis, faqtis an pirovnebis mimarT.

Seuracxyofas warmoadgens piris pativisa da Rirsebis Selaxva, gamoxa-

tuli uweso formiT. samoqalaqo kodeqsi ar icnobs pasuxismgeblobas

Seuracxmyofeli gancxadebebisaTvis, Tundac aseTi gancxadeba zians

ayenebdes piris pativsa da Rirsebas.

?

uxamsoba aris gancxadeba, romelic ar Seicavs raime kulturul, poli-

tikur, mxatvrul an samecniero Rirebulebas, uxeSad laxavs sazogado-

ebaSi damkvidrebul eTikur normebs da miznad isaxavs piris pativisa da

Rirsebis Selaxvas.

samwuxarod, qarTuli kanonmdebloba ar iTvaliswinebs pasuxismgeblobas

uxamsobis Semcveli informaciis gavrcelebisaTvis. sazogadoeba dacu-

li unda iyos iseTi gamonaTqvamebisagan, romlebic aSkarad Seuracxyofen

rigiT mkiTxvelsa Tu msmenels da ar Seicaven politikur, samecniero,

mxatvrul an literaturul Rirebulebas. sasurvelia, Tu es xarvezi mo-

mavalSi gamoswordeba, uxamsobisaTvis samoqalaqo pasuxismgeblobis

gaTvaliswinebis gziT.

SeiZleba gadaWriT iTqvas, rom samoqalaqo kodeqsi calsaxad saubrobs

pasuxismgeblobaze araswori faqtebis gavrcelebisaTvis, rac gamo-

ricxavs samoqalaqo pasuxismgeblobas rogorc Sexedulebis (mosazrebis)

gamoTqmisaTvis, aseve Seuracxmyofeli gancxadebebisaTvis. meores mxriv,

ibadeba SekiTxva _ ramdenad SesaZlebelia pasuxismgeblobis dakisreba

SefasebiTi msjelobisaTvis, anu iseTi msjelobisaTvis, romelic faq-

tebidan gamomdinareobs.

saqarTvelos uzenaesma sasamarTlom erT-erT saqmeze SesaZleblad mi-

iCnia aseTi msjelobisaTvis pasuxismgeblobis dakisreba. es gadawyveti-

leba sakmaod sakamaToa, radganac pirs pasuxismgebloba ekisreba ara Se-

fasebisaTvis, aramed im araswori faqtebis gavrcelebisaTvis, romelTac

es Sefaseba eyrdnoboda. Tu informaciis gamavrcelebels keTilsindi-

sierad mohyavs faqtebi, am faqtebis komentirebisaTvis mas pasuxismgeb-

loba ar unda daekisros.

praqtikaSi sakmaod rTulia mosazrebasa da faqtebs Soris zRvaris

magaliTad, `imis gamo,

rom petre sistematu-

rad scemda n.m.-s, am uka-

nasknelma swored ami-

tom moikla Tavi.~

40/41

vtlbflf rfyjyb

gavleba. imisaTvis, rom es gamijvna moxdes, pasuxi unda gaeces ramodenime

sakiTxs:

_ SeiZleba Tu ara gavrcelebuli informaciis sinamdvilesTan

Sesabamisobis dadgena?

_ ra azrs debs sazogadoeba mocemul sityvasa Tu terminebSi?

_ ra konteqstSi iyo gamoyenebuli esa Tu is sityva an gamoTqma? aq

igulisxmeba rogorc konkretuli, ise zogadi socialuri konteqsti.

mosazrebad CaiTvleba, magaliTad, Semdegi xasiaTis gamonaTqvamebi:

_ saxelmwifo moxele, romelmac xeli moawera ucxoeTis qveynis jarebis

saqarTvelos teritoriaze yofnas, qveynis moRalate da naZiralaa;

_ parlamentari, romelic religiur umciresobaTa saqmianobis

winaaRmdegia, faSisti da sisxlismsmelia;

_ mosamarTlem araprofesiuli da idioturi gadawyvetileba gamoitana,

igi Tavisi saqmianobiT Cirqs scxebs marTlmsajulebas;

_ es Jurnalisti mikerZoebuli informaciis gavrcelebaSia SemCneuli

da mas sazogadoebaSi crupentelas reputacia aqvs.

pasuxismgeblobis dakisreba aq moyvanil romelime gamonaTqvamze ar

SeiZleba, radgan yvela SemTxvevaSi saxezea mosazreba, da ara faqti.

adamianis uflebaTa evropis sasamarTlos gadawyvetilebaSi saqmeze hen-

disaidi gaerTianebuli samefos winaaRmdeg aRniSnulia:

magaliTad, petre

yvelaze gaunaTlebeli

adamiania.

magaliTad, sityva

qurdi sazogadoebaSi

yovelTvis ar niSnavs

sisxlis samarTlis

kodeqsis 177-e muxliT

gaTvaliswinebul

danaSauls.

`azris gamoxatvis Tavisufleba demokratiuli sazogadoebis erT-erT

safuZvels, sazogadoebis progresisa da sazogadoebis TiToeuli wevris

TviTrealizaciis erT-erT mTavar pirobas warmoadgens. sityvis Tavi-

sufleba moicavs ara marto „informacias“ an „ideas“, romelsac keTil-

ganwyobiT xvdebian an romelic neitraluria, aramed iseT informaci-

asac, romelic Seuracxmyofeli, Sokis momgvreli an amaRelvebelia. swo-

red aseTia Semwynareblobis, liberalizmisa da pluralizmis moTxov-

nebi, romelTa gareSec „demokratiuli sazogadoeba“ warmoudgenelia.~

arsebobs Tu ara pasuxismgebloba piradi

cxovrebis xelSeuxeblobis darRvevisaTvis?

saqarTvelos konstitucia icavs piradi cxovrebis xelSeuxeblobas.

saxeldobr, me-20 muxlSi naTqvamia:

`yoveli adamianis piradi cxovreba, piradi saqmianobis adgili,

piradi Canaweri, mimowera, saubari satelefono an sxva saxis

teqnikuri saSualebebiT, agreTve teqnikuri saSualebebiT

miRebuli Setyobinebani xelSeuxebelia. aRniSnuli uflebebis

SezRudva daiSveba sasamarTlos gadawyvetilebiT an mis gareSec,

kanoniT gaTvaliswinebuli gadaudebeli aucileblobisas.“

specialuri kanoni, romelic awesrigebs piradi cxovrebis xelSeuxeb-

lobasTan dakavSirebul am debulebas dResdReobiT saqarTveloSi ar

moqmedebs. specialuri kanonis ararseboba ar niSnavs, rom piris pirad

cxovrebaSi Careva daSvebulia. es sakiTxi gansakuTrebiT aqtualuria

mediis warmomadgenelTaTvis.

nebarTvis aReba ar aris aucilebeli im SemTxvevaSi, Tuki:

?

magaliTad, Tu media-

saSualebas surs rome-

lime kerZo piris gamo-

saxulebis (suraTis, vi-

deofilmis da a.S.) ga-

moqveyneba, amisaTvis man

aRniSnuli piris nebar-

Tva unda aiRos, winaaR-

mdeg SemTxvevaSi am uka-

nasknels ufleba aqvs,

dasvas misi gamosaxu-

lebis gamavrceleblis

pasuxismgeblobis

sakiTxi.

42/43

vtlbflf rfyjyb

_ piri sajaro figuras warmoadgens. sajaro pirad CaiTvleba maRali

Tanamdebobis piri ; piri, romelic zegavlenas axdens sazogadoebrivi

azris formirebaze ; agreTve piri, romelic sazogadoebis

yuradRebis centrSi moeqca garkveuli movlenis gamo.

_ foto an videofiri gadaRebulia sazogadoebrivi TavSeyris

adgilze.

_ dakavSirebulia marTlmsajulebis, policiis, samecniero, saswavlo

an kulturul miznebTan.

_ pirma poziorobisaTvis miiRo sazRauri.

samoqalaqo kodeqsis me-18 muxli samarTlebrivi dacvis erT-erT obi-

eqtad piradi cxovrebis saidumloebas da pirad xelSeuxeblobas miiC-

nevs. rogorc zemoT vnaxeT, samoqalaqo pasuxismgebloba ar SeiZleba

dadges, Tu informacia sinamdviles Seesabameba. amasTan piradi cxovre-

bis saidumloebis darRveva nebismier SemTxvevaSi gamoiwvevs pasuxis-

mgeblobas, Tundac gavrcelebuli informacia sinamdviles Seesabame-

bodes. adamians unda hqondes imis garantia, rom mis pirad cxovrebaSi

aravin Caereva da misi kerZo cxovrebis detalebs aravin gamoamzeurebs

sajarod. pirad saidumloebas mikuTvnebuli informaciis gamoqveynebi-

sas, pirs unda hqondes ufleba, dasvas im mediasaSualebis samoqalaqo

pasuxismgeblobis sakiTxi, vinc misi piradi cxovrebis xelSeuxebloba

daarRvia da moiTxovos misgan miyenebuli zianis anazRaureba. kanonis

es winaaRmdegobrivi norma Sesworebas saWiroebs.

amave dros unda arsebobdes gamonaklisi sajaro pirebTan mimarTebaSi,

raTa Jurnalistebma maT pirad cxovrebasTan dakavSirebiT informaciis

gavrceleba SesZlon. miT umetes, zogadi administraciuli kodeqsi ma-

magaliTad, ministri,

parlamentis wevri da a.S.

magaliTad, politikosi,

cnobili msaxiobi,

mwerali da a.S.

magaliTad, mitingze,

TeatrSi, koncertze da

a.S.

magaliTad, Zebnilis

suraTis gamoqveyneba

masobrivi informaciis

saSualebiT.

magaliTad, gaxda mis

msoflio, gamoqveynda

fotomodelis

gamosaxuleba.

Rali Tanamdebobis pirebis personalur monacemebs pirad saidumloebad

ar ganixilavs da am informacias sazogadoebisaTvis xelmisawvdomad

acxadebs.

SeiZleba Tu ara piris qmedebis

an saubris faruli Cawera?

es kiTxva gansakuTrebiT aqtualuri gaxda im aurzauris gamo, romelic

gasul wels warmoebul Jurnalistur gamoZiebebs mohyva. faruli Ca-

weris mowinaaRmdegeebs argumentad konstitucia mohyavT da amboben,

rom faruli CawerisaTvis aucilebelia mosamarTlis nebarTva. maT aviw-

ydebaT, rom es konstituciuri akrZalva saxelmwifo struqturebs exe-

baT da swored isini ar arian uflebamosilni moqalaqeTa pirad cxovre-

baSi aseTi Careva ganaxorcielon. kerZo pirebis mimarT ki moqmedebs

principi: rac akrZaluli ar aris, nebadarTulia. adamianis konstitu-

ciuri uflebaa, Seagrovos informacia yvelgan da yvela saSualebiT,

garda kanoniT gaTvaliswinebuli gamonaklisebisa. es gamonaklisebi

SesabamisobaSi unda iyos konstituciis 19-e da 24-e muxlebTan. ar arse-

bobs kanoni, romelic krZalavs farul Caweras. Sesabamisad, faruli Ca-

wera nebadarTulia. ufro metic, rogorc ukve aRvniSneT, sajaro adgi-

lebSi aseTi foto da videogadaReba samoqalaqo kodeqsiT nebadarTu-

lia. Tumca, arsebobs garkveuli gamonaklisebi:

_ dauSvebelia faruli Cawera iseT sajaro adgilebSi an sxva piris

kerZo teritoriaze, sadac es piri darwmunebulia, rom misi piradi

xelSeuxebloba da piradi saidumloeba daculia.

_ dauSvebelia faruli Caweris ganxorcieleba kerZo pirTa

mflobelobaSi arsebul teritoriaze.

?

magaliTad, sazogado-

ebriv abanoSi.

magaliTad, ar SeiZleba

Jurnalistma faruli ka-

mera daayenos piris saxlSi,

Tavad am piris Tanxmobis

gareSe.

44/45

vtlbflf rfyjyb

_ dauSvebelia moqalaqeTa kerZo saubrebis Cawera. Jurnalists ufleba

ara aqvs, specialuri mowyobilobebis gamoyenebiT moisminos kerZo

pirTa saubrebi.

zemoTqmuli ar niSnavs imas, rom kerZo teritoriaze an kerZo saubrebis

Cawera saerTod ar SeiZleba. Jurnalists ufleba aqvs, Caiweros Tavisi

saubari sxva pirTan, Tundac is am dros kerZo mflobelobaSi arsebul

teritoriaze imyofebodes. Jurnalists aseve SeuZlia, Caiweros Tavisi

satelefono saubari sxva pirTan, am ukanasknelis Tanxmobis gareSe. am

SemTxvevaSi Jurnalisti Tavisi piradi saidumloebis dafiqsirebas ax-

dens. nebismier pirs aqvs ufleba, ganaxorcielos Tavisi Tavis audio

Tu video gadaReba. pirs aseve SeuZlia, gaavrcelos nebismieri informa-

cia sakuTari Tavis Sesaxeb. mocemul SemTxvevaSi swored aseT qmedebas-

Tan gveqneba saqme, Tu Jurnalisti farulad Caiwers sakuTar saubars

sxva pirTan da Semdeg mas gamoaqveynebs.

SeiZleba Tu ara faruli Canaweris

mtkicebulebad gamoyeneba?

diax.

amave dros, sisxlis samarTlis da samoqalaqo samarTlis saproceso

kodeqsebis Sesabamisad, araviTar mtkicebulebas ara aqvs winaswar dad-

genili Zala. es mtkicebulebebi mosamarTlem unda Seafasos Sinagani

rwmeniT. bolo periodSi mocemul sakiTxTan dakavSirebiT sakmaod mwvave

debatebi mimdinareobda. zogierTi miiCnevs, rom farul Canawers iuri-

diuli Zala ara aqvs, radganac igi ukanonod mopovebuli mtkicebule-

baa. faruli Canaweri ukanono mtkicebulebad mxolod im SemTxvevaSi Ca-

iTvleba, Tu igi ganxorcielebulia samarTaldamcavi organoebis mier

kanoniT dadgenili moTxovnebis gareSe.

?

SesaZlebelia Tu ara kompensaciis moTxovna

pativisa da Rirsebis Semlaxveli informaciis

gavrcelebiT miRebuli zianisaTvis?

diax.

araswori an arasruli informacis gavrceleba zogjer iwvevs ara marto

piris pativis, Rirsebis an saqmiani reputaciis Selaxvas, aramed garkve-

ul qonebriv ziansac.

samoqalaqo kodeqsis me-18 muxlis me-6 nawili miuTiTebs, rom ziani anaz-

Raurdeba, Tu igi gamowveulia braleuli moqmedebiT. Tu gavrcelebuli

araswori cnobebis uaryofisaTvis braleuloba aucilebeli ar iyo,

mocemul SemTxvevaSi miyenebuli zianis anazRaurebisaTvis ganzraxvis

an gaufrTxileblobis arseboba aucilebelia.

zianis anazRaureba SesaZlebelia ori formiT:

_ pirma unda moiTxovos misTvis faqtobrivad miyenebuli qonebrivi

zianis anazRaureba an

_ moiTxovos misTvis im mogebis gadacema, romelic xelmyofs

warmoeqmna. anu aq igulisxmeba is Semosavali, romelic informaciis

gamavrcelebelma araswori informaciis gavrcelebiT miiRo. am

SemTxvevaSi mosarCles aqvs arCevanis saSualeba: Tu man umniSvnelo

qonebrivi ziani ganicada, rac mniSvnelovnad naklebia xelmyofis mier

miRebul mogebaze, maSin mosarClem SeiZleba, moiTxovos zianis

anazRaureba xelmyofis mier miRebuli mogebis formiT. Tu xelmyofis

mier miRebuli mogeba umniSvneloa, mosarClisaTvis miyenebul

qonebriv zianTan SedarebiT, maSin ufro mizanSewonili iqneba,

pirma miyenebuli qonebrivi zianis anazRaureba moiTxovos.

? magaliTad, mediasa-

SualebiT gavrcelda

cnoba imis Taobaze, rom

banki „qisa“ gakotrda

da mas araviTari fula-

di resursi aRar gaaCnia.

aRniSnuli informaciis

gavrcelebis Sedegad,

bankis yvela saqmianma

partniorma Sewyvita

masTan urTierToba.

cxadia, rom aseT SemTx-

vevaSi sawarmos SesaZloa,

mniSvnelovani ziani

miadges rogorc miRe-

buli qonebrivi danak-

lisis, aseve samomavlod

miuRebeli Semosavlis

saxiT. Tu dadasturdeba

gavrcelebuli infor-

maciis simcdare, anu is,

rom banki finansur

siZneleebs ar ganicdi-

da, bunebrivia, ganixi-

leba sakiTxi, eqvemde-

bareba Tu ara aramarT-

lzomieri qmedebiT

(araswori informaciis

gavrcelebiT) miyenebu-

li ziani anazRaurebas.

maT Soris, xelidan

gaSvebuli Semosavlisac.

magaliTad, mogeba,

romelic araswori in-

formaciis Semcvelma ga-

zeTma an Jurnalma reali-

zaciis Sedegad miiRo.

46/47

vtlbflf rfyjyb

qonebrivi zianis anazRaureba xdeba mxolod im SemTxvevaSi, Tu gavrce-

lebuli cnobebi sinamdvilesTan aSkara SeusabamobaSia da saxezea pir-

dapiri mizezobrivi kavSiri araswori informaciis gavrcelebasa da dam-

dgar qonebriv zians Soris.

SesaZlebelia Tu ara sinamdvilesTan Seusabamo

informaciis gavrcelebiT miyenebuli moraluri zianis

anazRaureba?

diax.

samoqalaqo kodeqsi aseT SesaZleblobas iTvaliswinebs. qonebrivi zianis

anazRaurebis paralelurad an/da misgan damoukideblad mosarCles

SeuZlia, moiTxovos araqonebrivi zianis anazRaurebac. moraluri ziani

gulisxmobs im sulier tkivils, rac mosarClem mis Sesaxeb araswori

informaciis gamoqveynebis Sedegad ganicada.

sakmao sirTules warmoadgens moraluri zianisaTvis fuladi kompensa-

ciis odenobis dadgena. samoqalaqo kodeqsi saubrobs „gonivrul da

samarTlian“ anazRaurebaze. am dros gasaTvaliswinebelia mosarClis

pirovneba, bralis xarisxi, xelmyofis socialuri statusi, xelyofis

simZime da a.S. kodeqsis komentarebSi aRniSnulia, rom:

`moraluri zianis anazRaurebis pirvel umTavress mizans ara

xelyofili uflebis restitucia Seadgens, romelic, SeuZlebelia,

radgan miyenebul zians fuladi ekvivalenti ar gaaCnia, aramed

sulieri Tu xorcieli tkivilis an xelyofili pirovnuli sikeTis

dadebiTi emociebiT Secvla. fuladma kompensaciam unda

uzrunvelyos axali dadebiTi emociebis meSveobiT dazaralebulis

?

moraluri

sulieri aSliloba, fizi-

kuri dauZlureba da a. S.

sulieri gawonasworeba da srulfasovani CarTva socialur

urTierTobaSi. aRniSnuli Seadgens moraluri zianis satisfaqciis

Sinaarss.“

moraluri zianis asanazRaurebladac aucilebelia, arsebobdes infor-

maciis gamavrceleblis brali.

vis ekisreba mtkicebis tvirTi gavrcelebuli

informaciis sinamdvilesTan Sesabamisobaze?

gavrcelebuli cnobebis sinamdviles informaciis gamavrcelebeli am-

tkicebs. pativis, Rirsebisa da saqmiani reputaciis Selaxvis Sesaxeb samo-

qalaqo sarCelis ganxilvis dros mosarCle valdebulia amtkicos, rom

aseTi cnobebi gavrcelebulia, magram mas ar ekisreba valdebuleba, am-

tkicos Seesabameba Tu ara es cnobebi sinamdviles. mtkicebis tvirTis

dakisreba mxolod cnobebis gamavrcelebelze am ukanasknels garkve-

ulad diskriminaciul mdgomareobaSi ayenebs. gansakuTrebiT, rodesac

saqme sajaro pirebis Sesaxeb informaciis gavrcelebas exeba. rogorc

wesi, umravless demokratiebSi aseT SemTxvevebSi mtkicebis tvirTi ekis-

reba ara informaciis gamavrcelebels, aramed Tavad sajaro pirs. aseTi

norma uzrunvelyofs Jurnalistis moqmedebis met Tavisuflebas, raTa

man daubrkoleblad SesZlos sajaro pirebis Sesaxeb sazogadoebisaTvis

mniSvnelovani informaciis miwodeba. saqarTvelos samoqalaqo kodeqsis

es norma, Cveni azriT, mniSvnelovan koreqtirebas da dasavlur stan-

dartebTan SesabamisobaSi moyvanas saWiroebs. Tu vinmes gavrcelebul

informaciasTan mimarTebaSi pretenzia aqvs, man Tavadve unda amtkicos

aRniSnuli informaciis sinamdvilesTan Seusabamoba.

?

es aris debuleba, rome-

lic mniSvnelovan prob-

lemebs uqmnis sityvis

Tavisuflebas saqarTve-

loSi.

48/49

vtlbflf rfyjyb

dawesebulia Tu ara SezRudvebi

arasrulwlovanTaTvis informaciis miwodebisas?

diax.

`mavne zegavlenisagan arasrulwlovanTa dacvis Sesaxeb~ saqarTvelos

kanonis Sesabamisad, saWiroa arasrulwlovanTa dacva im mavne zegavle-

nisagan, romelic dakavSirebulia kino, video, telefilmebis Cvenebasa

da nabeWd produqciasTan. kanonmdebloba arasrulwlovanad miiCnevs

pirs, romelsac 18 wlis asaks ar miuRwevia.

ra CaiTvleba

mavne zegavlenad?

mavne zegavlenad CaiTvleba iseTi filmis CvenebiT, an nabeWdi produq-

ciis gavrcelebiT miRebuli zemoqmedeba, romelmac SeiZleba, ziani mi-

ayenos arasrulwlovanis fsiqikur an/da fizikur janmrTelobas, mis go-

nebriv, moralur da socialur ganviTarebas.

arasrulwlovanebze mavne zemoqmedebis momxdenad SeiZleba CaiTvalos

filmi, romelic Seicavs seqsualuri urTierTobis, Zaladobis, narkoti-

kebis damzadebisa da ukanono moxmarebis amsaxvel scenebs.

seqsualuri urTierTobis amsaxveli scenebis Semcveli filmis Cveneba

SesaZlebelia gamonakliss SemTxvevebSi: Tu filmi samecniero, saganmana-

Tleblo an sainformacio xasiaTisaa, xolo seqsualuri urTierTobis

amsaxveli detalebi ki mocemulia mxolod im saxiT, romelic aucilebe-

lia saganmanaTleblo da sainformacio sakiTxebis ilustrirebisaTvis.

aseTi filmebis Cvenebis nebarTvas iZleva saqarTvelos ganaTlebis an

Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro.

?

?

kanoni filmebs oTx kategoriad hyofs:

filmi, romlis Cveneba SezRudulia 18 wlis asakamde;

filmi, romlis Cveneba SezRudulia 15 wlis asakamde;

filmi, romlis Cveneba akrZalulia 12 wlis asakamde;

filmi, romlis Cvenebac ar izRudeba.

am kategoriebis Sesabamisad, maT eniWebaT Sesabamisi aRmniSvneli niSnebi

– `18~ wrewirSi, `15~ wrewirSi, `12~ wrewirSi da laTinuri aso `U~ wre-

wirSi.

filmebisaTvis kategoriebis miniWeba unda moxdes saqarTvelos axal-

gazrdobis saqmeTa saxelmwifo departamentis Tavmjdomaris brZanebis

safuZvelze.

mavne zegavlenad CaiTvleba agreTve nabeWd produqciaSi mocemuli

seqsualuri urTierTobis amsaxveli masala. gamonaklisis daSveba am Sem-

TxvevaSic saqarTvelos ganaTlebis an Sromis, janmrTelobis da soci-

aluri dacvis saministros gadawyvetilebiTaa SesaZlebeli, Tu masala

samecniero, saganmanaTleblo an sainformacio xasiaTisaa, xolo seqsu-

aluri urTierTobis amsaxveli detalebi ki mocemulia mxolod im saxiT,

romelic aucilebelia saganmanaTleblo da sainformacio sakiTxebis

ilustrirebisaTvis.

mavne zegavlenis momxdeni filmebisa da nabeWdi produqciis reestrs

adgens saqarTvelos axalgazrdobis saqmeTa saxelmwifo departamenti.

50/51

vtlbflf rfyjyb

ra SezRudvebi arsebobs mavne zegavlenisagan

arasrulwlovanTa dasacavad?

telemauwyebeli valdebulia, 7-dan 24-saaTamde ar moaxdinos im filmis

demonstrireba, romlis Cveneba SezRudulia 18 wlamde; 7-dan 23 saaTamde

_ im filmisa, romlis Cveneba SezRudulia 15 wlamde; 7-dan 22 saaTamde

ki _ im filmisa, romlis Cveneba SezRudulia 12 wlamde. es SezRudva ar

vrceldeba kodirebul satelevizio arxebze.

akrZalulia arasrulwlovanebze mavne zegavlenis momxdeni filmebis da

nabeWdi produqciis gare vaWroba. aq igulisxmeba vaWroba droebiTi

sadgomebidan, avtomanqanidan, Senobis gareT ganlagebuli daxlidan.

dauSvebelia mavne zegavlenis momxdeni nabeWdi produqciis arasrul-

wlovanisaTvis miyidva. srulwlovanisaTvis aseTi produqciis miyidva

dasaSvebia mxolod SefuTuli saxiT da garekanze warweriT `akrZalulia

18 wlamde~.

?

gaTvaliswinebulia Tu ara sixlissamarTlebrivi

pasuxismgebloba ciliswamebisaTvis?

diax.

saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 148-e muxli aseT

pasuxismgeblobas iTvaliswinebs. saxeldobr:

`ciliswameba danaSaulis dabralebiT isjeba

jarimiT an sazogadoebisaTvis sasargeblo SromiT

vadiT asidan oras saaTamde anda gamasworebeli

samuSaoTi vadiT erT wlamde“.

es imas niSnavs, rom pativisa da Rirsebis Semlaxveli aras-

wori cnobebis gavrceleba yovelTvis ar iwvevs sisxlis sa-

marTlebriv pasuxismgeblobas. imisaTvis, rom qmedeba sisx-

lissamarTlebriv ciliswamebad CaiTvalos, aucilebelia

Semdeg garemoebaTa arseboba:

gavrcelebuli cnoba unda iyos mcdari.

?

Tavi V.Tavi V.Tavi V.Tavi V.Tavi V. sisxlissamarTlebrivisisxlissamarTlebrivisisxlissamarTlebrivisisxlissamarTlebrivisisxlissamarTlebrivi

pasuxismgeblobapasuxismgeblobapasuxismgeblobapasuxismgeblobapasuxismgebloba

kanonsawinaaRmdego informaciiskanonsawinaaRmdego informaciiskanonsawinaaRmdego informaciiskanonsawinaaRmdego informaciiskanonsawinaaRmdego informaciis

gavrcelebisaTvisgavrcelebisaTvisgavrcelebisaTvisgavrcelebisaTvisgavrcelebisaTvis

52/53

vtlbflf rfyjyb

amavdroulad is zians unda ayenebdes piris pativsa da Rirsebas.

informaciis gamavrcelebelma winaswar unda icodes gavrcelebuli informaciis simcdare

da Segnebulad avrcelebdes am informacias, anu aucilebelia, rom Jurnalisti pirdapiri

ganzraxviT moqmedebdes. pasuxismgebloba ciliswamebisaTvis gamoricxulia im SemTxvevebSi,

rodesac piri ganzrax ar avrcelebs mcdar informacias.

gavrcelebul informaciaSi unda iyos piris Sesaxeb iseTi cnoba, romelic mas danaSaulis

CadenaSi amxels. Tu gavrcelebuli cnoba piris danaSaulebriv qmedebas ar exeba, mcdari

informaciis SemTxvevaSic ki, piris sisxlissamarTlebrivi pasuxismgebloba ar dadgeba.

ciliswamebaze saqmis aRZvris uflebamosileba arc mokvlevis organos, arc gamomZiebels da arc

prokurors ar gaaCnia. ciliswamebaze saqmis aRZvra mxolod dazaralebulis saCivris safuZvelze

SeiZleba, rac imas niSnavs, rom ciliswamebaze mxolod kerZo sisxlissamarTlebrivi devnaa SesaZ-

lebeli. dazaralebuls, romelsac surs, pasuxi agebinos cilismwamebluri cnobebis gamavrce-

lebels, SeuZlia, sarCeliT mimarTos raionul sasamarTlos da moiTxovos piris sisxlis samar-

Tlis pasuxismgeblobis dayeneba. raionuli sasamarTlo iRebs gadawyvetilebas sisxlis samarTlis

saqmis aRZvris an sisxlis samarTlis saqmis aRZvraze uaris Tqmis Sesaxeb.

im SemTxvevaSi, Tu dazaralebuli uars ityvis sarCelze da Seurigdeba braldebuls, sisxlis

samarTlis saqme aucileblad Sewydeba. Serigeba dasaSvebia saqmis ganxilvis nebismier stadiaze,

TviT sakasacio wesiT saqmis ganxilvisas, manam, vidre mosamarTleebi sasamarTlos saTaTbiro

oTaxSi gavlen.

prokurors or SemTxvevaSi aqvs ciliswamebasTan dakavSirebuli saqmeebis ganxilvaSi monawile-

obis ufleba: dazaralebulis moTxovniT; an sakuTari iniciativiT, Tu saqme gansakuTrebuli

sazogadoebrivi mniSvnelobisaa.

samoqalaqo saqmeebisgan gansxvavebiT, ciliswamebasTan dakavSirebul sisxlis samarTlis saqmeebSi

mtkicebis tvirTi mTlianad braldebis mxares ekisreba. sisxlis samarTlis saqmeebSi informa-

ciis gamavrcelebeli Tavad ar amtkicebs Tavis udanaSaulobas da gavrcelebuli cnobebis sinam-

dvilesTan Sesabamisobas. aqedan gamomdinare, piri, romelic sxva piris sisxlissamarTlebrivi

wesiT dasjas moiTxovs, gacilebiT rTul mdgomareobaSi iyenebs sakuTar Tavs, vidre samoqalaqo

samarTalwarmoebis SemTxvevaSi, sadac mtkicebis tvirTi cnobebis gamavrcelebelze modis. imis

gaTvaliswinebiT, rom braldebis mxarisaTvis gacilebiT rTulia Selaxuli pativis, Rirsebis an

saqmiani reputaciis dacva sisxlissamarTlebrivi samarTalwarmoebis gziT, praqtikaSi am tipis

saqmeebi metwilad samoqalaqo samarTalwarmoebis wesiT ganixileba.

aRsaniSnavia, rom Zveli sisxlis samarTlis kodeqsiT ciliswameba bevrad ufro farTod iyo gage-

buli da Segnebulad cru monaWoris gavrcelebis yvela SemTxvevis dasjas iTvaliswinebda. dRes

moqmedi kanonmdebloba ki dasjadad ciliswamebis mxolod erT saxes acxadebs.

agebs Tu ara piri pasuxs

SeuracxyofisaTvis?

ara.

Zveli sisxlis samarTlis kodeqsi Seuracxyofis sisxlissamarTlebriv dasjasac iTvaliswinebda.

Seuracxyofad iTvleboda sxvisi pativisa da Rirsebis ganzrax damcireba, gamoxatuli uweso

formiT. axalma sisxlis samarTlis kodeqsma adre arsebul koncefciaze uari Tqva, da Seurac-

xyofa danaSaulad aRar ganixileba. Tumca, erTaderTi forma, romelic kodeqss SemorCa, sasamar-

Tlos upativcemulobis gamo dasjaa. saxeldobr, kodeqsis 366-e muxlis Tanaxmad:

`sasamarTlos upativcemuloba, rac gamoixata samarTalwarmoebis monawilis SeuracxyofiT, _

isjeba jarimiT an sazogadoebrivad sasargeblo SromiT vadiT as oTxmocidan oras ormoc

saaTamde anda tusaRobiT vadiT oridan oTx Tvemde.

igive qmedeba, rac gamoixata sakonstitucio sasamarTlos wevris, mosamarTlis an msajulis

SeuracxyofiT, _

isjeba jarimiT an gamasworebeli samuSaoTi vadiT erTidan or wlamde anda tusaRobiT

vadiT samidan eqvs Tvemde.~

?

54/55

vtlbflf rfyjyb

kodeqsis es muxli mraval SekiTxvas badebs da calsaxaa, rom Tanamedrove

dasavlur standartebs ar Seesabameba. unda aRiniSnos isic, rom normis

mixedviT naTeli ar aris, sasamarTlosadmi upativcemuloba marto sasa-

marTlo sxdomis drosaa dasjadi, Tu sxvaganac.

meores mxriv, sasamarTlosadmi upativcemulobas adgili aqvs, Tu piri

Seuracxmyofel gancxadebebs akeTebs samarTalwarmoebis nebismieri mo-

nawilis _ rogorc braldebulis, dazaralebulis, mowmis, eqspertis,

bralmdeblis Tu sxvaTa mimarT. amave dros damamZimebel garemoebad

iTvleba mosamarTlis an msajulis Seuracxyofa.

unda iTqvas, rom amgvari midgoma absoluturad miuRebelia. sasamarT-

losadmi upativcemulo damokidebulebis SemTxvevaSi, mosamarTles uf-

leba unda hqondes, miiRos Sesabamisi zomebi, Tumca es aramc da aramc

ar niSnavs sasamarTlosadmi upativcemulobis gamo sisxlissamarTleb-

rivi zemoqmedebis zomebis miRebas. gansakuTrebiT miuRebelia is gare-

moeba, rom dakonkretebuli ar aris, Tu sad SeiZleba CaiTvalos danaSa-

ulad amgvari qmedeba _ sasamarTlo sxdomis dros, Tu sasamarTlos

miRma. araadekvaturia aseve is faqtoric, rom mosamarTlis da msajulis

Seuracxyofa ganixileba calke, damamZimebel garemoebad.

isjeba Tu ara

omis propaganda?

diax.

mowodeba agresiuli omis gaCaRebisaken sisxlis samarTlis 405-e muxlis

mixedviT, dasjad qmedebas warmoadgens, saxeldobr:

?

gaaZevos piri darbazidan,

daakisros mas jarima an

Seufardos administra-

ciuli dapatimreba.

cxadia, Tu piris qmedeba

imavdroulad sxva dana-

Saulis niSnebs ar Seicavs.

`saqveynod mowodeba agresiuli omis gaCaRebisaken, _

isjeba jarimiT an Tavisuflebis aRkveTiT vadiT sam wlamde;

igive qmedeba Cadenili sainformacio saSualebiT an saxelmwifo politikuri Tanamdebobis

piris mier, _

isjeba jarimiT an Tavisuflebis aRkveTiT vadiT oridan xuT wlamde, Tanamdebobis

dakavebis an saqmianobis uflebis CamorTmeviT vadiT sam wlamde.~

TavisTavad omisaken mowodebis danaSaulad ganxilva ar SeiZleba. sazogadoebas aqvs ufleba,

imsjelos TavdacviTi omis warmoebis an Zalis meSveobiT teritoriuli mTlianobis aRdgenis

Taobaze. Tu romelime ucxo saxelmwifos samxedro Zalebma daarRvies saxelmwifo sazRvari da

ganaxorcieles samxedro operacia qveynis teritoriaze, rogorc saxelmwifo politikuri

Tanamdebobis pirebs, aseve Cveulebriv moqalaqeebsac aqvT sruli ufleba, gamoxaton TavianTi

pozicia TavdacviTi omis dawyebis aucileblobis Sesaxeb da mouwodon xelisuflebas aseTi omis

dawyebis Taobaze. afxazeTis konfliqtTan dakavSirebiT qarTul sazogadoebaSi gansxvavebuli

Sexedulebebi arsebobs, maT Soris sakmaod radikaluric, magram es ar niSnavs imas, rom am Sexe-

dulebis avtorebis winaaRmdeg SesaZlebelia sisxlis samarTlis saqmis aRZvra. danaSaulad CaiT-

vleba mxolod agresiuli omisaken mowodeba. anu iseTi mowodeba, romelic iTvaliswinebs sxva

qveynis teritoriis dakavebas, sxva qveyanaze samxedro agresiis ganxorcielebas da a.S. am SemT-

xvevaSic, Cveni azriT, aucilebelia dadgindes, ramdenad SeuZlia am mowodebas gamoiwvios aseTi

agresia an daZabos situacia. anu mowodeba unda Seicavdes myisier da uSualo safrTxes. uwyinar

situaciaSi an privatul saubrebSi gakeTebuli am tipis gancxadebebi, romlebic realurad mxolod

piris pozicias gamoxatavs da ar aris mimarTuli pirdapir da myisierad agresiuli qmedebebis

gamowvevisaken, ar unda CaiTvalos danaSaulad. mowodeba dasjadia, Tu igi saqveynod keTdeba.

dasjadia Tu ara xelisuflebis

damxobisaken mowodeba?

diax.

?

56/57

vtlbflf rfyjyb

sisxlis samarTlis kodeqsis 317-e muxlis Sesabamisad,

`saqveynod mowodeba saqarTvelos konstituciuri wyobis

ZaladobiT Secvlisaken an saxelmwifo xelisuflebis damxobisaken,

anda aseTi mowodebis Semcveli masalis gavrceleba, agreTve am

mizniT SeiaraRebisaken mowodeba, _ isjeba jarimiT an

Tavisuflebis aRkveTiT vadiT sam wlamde.~

TavisTavad konstituciuri wyobis Secvlisaken mowodeba danaSaulad

ar CaiTvleba. nebismier moqalaqes aqvs sruli ufleba, ar moswondes ar-

sebuli konstituciuri wyoba da mxars uWerdes sxva tipis saxelmwifo

formebs.

amasTanave moqalaqes aqvs ufleba, sajarod gamoxatos Tavisi pozicia

da awarmoos propaganda konstituciuri wyobis Secvlis mizniT, cxadia,

mxolod konstituciuri gziT, rac mSvidobiani formebiT moqmedebas

gulisxmobs. dasjadia mxolod is mowodeba, romelic konstituciuri

wyobis Zaladobriv Secvlas gulisxmobs. Tanamedrove civilizebul qvey-

nebSi danaSaulad ar iTvleba martooden konstituciuri wyobis Secvlis

mowodeba. danaSaulis niSnebze mxolod im SemTxvevaSia SesaZlebeli sa-

ubari, roca mowodeba realur da seriozul safrTxes qmnis, rac uSualo

da myisier ZaladobaSi gamoixateba.

ra pasuxismgeblobas iwvevs sxva piris cxovrebis

xelSeuxeblobis darRveva?

saqarTvelos konstitucia icavs piris piradi cxovrebis xelSeuxeblo-

bas. qveynis ZiriTadi kanonis Tanaxmad, aravis aqvs piris cxovrebaSi uka-

nonod Carevis ufleba. sisxlis samarTlis kodeqsi dasjadad acxadebs

iseT danaSauls, rogoricaa:

?

magaliTad, proleta-

riatis diqtaturas, mo-

narqias, Teokratias da

a.S.

`piradi an ojaxuri saidumlos ukanonod Senaxva an gavrceleba, _

isjeba jarimiT anda gamasworebeli samuSaoTi vadiT erT wlamde,

anda Tavisuflebis aRkveTiT imave vadiT.

piradi an ojaxuri saidumlos ukanonod gamoyeneba an gavrceleba

ama Tu im xerxiT gavrcelebul nawarmoebSi, masobrivi

mauwyeblobiT an sajaro gamosvlisas, _ isjeba gamasworebeli

samuSaoTi vadiT or wlamde, anda Tavisuflebis aRkveTiT imave

vadiT.~

kanoni krZalavs piradi an ojaxuri saidumloebis Semcveli cnobebis uka-

nonod Segrovebas an gavrcelebas. sisxlis samarTlis pasuxismgeblobaze

ar SeiZleba saubari im SemTxvevaSi, roca pirs kanoniT aqvs miniWebuli

piradi an ojaxuri saidumlos Segrovebis an gavrcelebis ufleba.

piradi da ojaxuri saidumloebis dacvis valdebuleba marTalia, yve-

laze vrceldeba, magram gansakuTrebuli valdebulebebi am mxriv saxel-

mwifo organoebs akisriaT. saxelmwifo valdebulia, daicvas kanoni da

Sesabamisad:

ar Caerios piris pirad cxovrebaSi;

ar Seagrovos piris Sesaxeb informacia, kanoniT zustad

gansazRvruli SemTxvevebis garda;

ar gaamJRavnos saxelmwifo uwyebebSi kanonierad daculi, pirad

saidumloebas mikuTvnebuli informacia, garda im SemTxvevebisa,

rodesac kanoni pirdapir avalebs aRniSnul uwyebas am informaciis

gacemas.

magaliTad, statisti-

kis departaments kano-

niT evaleba mosaxle-

obis sayovelTao aRwe-

ris Casatareblad piradi

monacemebis Segroveba;

xolo sagadasaxado ins-

peqtors _ piris Semo-

savlebis Sesaxeb. sajaro

Tanamdebobis pirTa

qonebrivi deklaraci-

ebis biuro ki, kanonis

safuZvelze, gascems ma-

Rali Tanamdebobis pi-

rebis deklaraciebs,

romlebic Seicaven

piris qonebrivi mdgo-

mareobis Sesaxeb deta-

lur informacias.

58/59

vtlbflf rfyjyb

aq yuradReba unda gavamaxviloT erT aspeqtze, romelmac SesaZloa, Jur-

nalistur praqtikaSi iCinos Tavi: kerZod, Jurnalistma, an nebismierma

moqalaqem SeiZleba SemTxveviT moipovos informacia sxva piris Sesaxeb;

SesaZloa, aseTi informacia, zepiri an dokumenturi saxiT, mas kanondar-

RveviT gadasces sxva pirma. aseT SemTxvevebSi, cxadia, verc Jurnalists,

verc moqalaqes ver aukrZalav gaavrcelos cnobebi imis Sesaxeb, rac

moismina, dainaxa an Seityo. aseT SemTxvevebSi zedmetia saubari raime

sisxlissamarTlebriv pasuxismgeblobaze. piri ar unda daavaldebu-

lo, ar gaavrcelos informacia, romelic man sajaro adgilas Seagro-

va. miT umetes, roca saqme Jurnalistebs exebaT, romelTa profesiuli

vali realobis obieqturi asaxvaa. pirma pasuxi arc iseTi informaciis

gavrcelebaze unda agos, romelic sxva piris an masobrivi informaciis

saSualebis mieraa ukve gavrcelebuli.

sisxlis samarTlis kodeqsi ar awesebs raime gamonakliss sajaro pirebis

Sesaxeb informaciis gavrcelebaze. iqedan gamomdinare, rom sajaro

pirebis gavlena sazogadoebis cxovrebaze Zalzed didia, Sesabamisad,

gazrdilia maT mimarT sazogadoebis interesi. sazogadoebas gaaCnia uf-

leba, flobdes srulyofil informacias sajaro piris pirovnebis Sesa-

xeb. amdenad, maT Sesaxeb piradi saidumloebis Semcveli informaciis gav-

rceleba sisxlis samarTlis danaSaulad ar unda CaiTvalos. miT ufro,

rom sajaro dawesebulebebSi Tanamdebobis pirebis Sesaxeb daculi pi-

radi saidumloebis Semcveli informacia yvelasaTvis xelmisawvdomia.

agebs Tu ara Jurnalisti pasuxs saxelmwifo

saidumloebis Semcveli informaciis gavrcelebisaTvis?

saxelmwifo saidumloebas ganekuTvneba iseTi informaciaa, romlis gam-

JRavnebac safrTxes uqmnis saxelmwifo uSiSroebis an sazogadoebrvi

usafrTxoebis interesebs. ama Tu im informaciis saxelmwifo saidum-

dainaxa, moismina da a.S

quCaSi, TeatrSi da a.S

Tundac sxvasTan

isaubros

SemTxveviT dainaxos,

gaigonos, xelSi

Cauvardes dokumenti

?

loebad mikuTvnebis sakiTxs wyvets uflebamosili Tanamdebobis piri,

romelic kanoniT dadgenili wesiT asaidumloebs informacias da aniWebs

mas grifs `saidumlo~. saxelmwifo saidumloeba xelmisawvdomia mxolod

sajaro moxeleTa mkacrad gansazRvruli wrisaTvis. swored maTi mova-

leobaa saxelmwifo saidumloebis dacva, rac, cxadia, Sesabamisi infor-

maciis gamJRavnebisaTvis pasuxisgebasac gulisxmobs.

interesmoklebuli ar unda iyos sakiTxi, romelic uSualod mediis pa-

suxismgeblobas exeba. SekiTxvaze, Tu ramdenad agebs Jurnalisti pasuxs

saxelmwifo saidumloebas mikuTvnebuli informaciis gamoqveynebaze,

romelic mas xelSi Cauvarda, pasuxi sisxlis samarTlis kodeqsis 320-e

muxlSi unda veZeboT:

`saxelmwifo saidumloebis ganzrax an gaufrTxileblad gaxmaureba

imis mier, vinc aseTi saidumloeba icoda Tavisi samsaxurebrivi

mdgomareobis gamo an visac is gaandes, _

isjeba Tavisuflebis aRkveTiT vadiT xuT wlamde, Tanamdebobis

dakavebis an saqmianobis uflebis CamorTmeviT vadiT sam wlamde.

igive qmedeba, ramac gamoiwvia saqarTvelos interesebisaTvis

mZime Sedegi, _

isjeba Tavisuflebis aRkveTiT vadiT xuTidan rva wlamde,

Tanamdebobis dakavebis an saqmianobis uflebis CamorTmeviT vadiT

sam wlamde.“

aRniSnuli norma subieqtTa sakmaod farTo wres exeba da SesaZleblobas

iZleva, saxelmwifo saidumloebis gamJRavnebisaTvis pasuxi agos ara mar-

to saxelmwifo moxelem, aramed nebismierma pirma, maT Soris Jurnalis-

tma, romelsac es saidumloeba gaandes. Tu Jurnalistma gamoaqveyna

60/61

vtlbflf rfyjyb

saxelmwifo saidumloebis Semcveli informacia, aseT SemTxvevaSi SesaZloa, dadges Jurnalistis

sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis sakiTxi. Tanac pasuxismgebloba dadgeba ara mxolod

specialuri miznis an ganzraxvis arsebobis, agreTve gaufrTxileblobis SemTxvevaSic. Tumca,

kanonis es norma SeiZleba sxvagvaradac ganimartos: sityvebi `visac is gaandes~ gulisxmobs im

pirebs, visac saxelmwifo saidumloebis dacva kanoniT evaleba. im SemTxvevaSi, Tu Jurnalists

SemTxveviT Cauvarda xelSi informacia, grifiT `saidumlo~ an igi sajaro moxelem mas kanonis

moTxovnaTa darRveviT gadasca, Jurnalisti Tavisufldeba pasuxismgeblobisagan.

am normis sxvagvari interpretacia ar unda moxdes. Tuki davuSvebT imis SesaZleblobas, rom

saxelmwifo saidumloebis Semcveli informacia Jurnalistma moipovos, ratom gamovricxavT imis

albaTobas, rom am kategoriis informacia mtruli saxelmwifos specsamsaxuris xelSi aRmoCndeba.

mediasaSualebebSi aseTi informaciis gamoqveynebam, SesaZloa, garkveuli indikatoris roli Se-

asrulos da daanaxos sazogadoebas, Tu ramdenadaa daculi qveyanaSi saxelmwifo saidumloeba.

Tu saxelmwifo saidumloeba iolad xelmisawvdomia, sazogadoebas sruli ufleba aqvs, es prob-

lema sajaro msjelobis sagnad aqcios. saxelmwifo saidumlos dacva pirvel rigSi saxelmwifo

moxelis movaleoba unda iyos, da ara Jurnalistis, romelmac unda miawodos sazogadoebas misTvis

sasicocxlod aucilebeli informacia.

isjeba Tu ara pornografiuli Sinaarsis

nawarmoebis gavrceleba?

diax.

saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 255-e muxlis Sesabamisad:

`pornografiuli nawarmoebis, nabeWdi gamocemis, gamosaxulebis an pornografiuli

xasiaTis sxva sagnis ukanonod damzadeba, gavrceleba an reklamireba, agreTve aseTi

sagniT vaWroba anda misi Senaxva gayidvis an gavrcelebis mizniT, _

isjeba jarimiT an gamasworebeli samuSaoTi vadiT or wlamde anda Tavisuflebis

aRkveTiT imave vadiT.~

?

aRniSnuli debuleba miuTiTebs, rom pornografiuli nawarmoebebis brunva SezRuduli ki ar aris,

aramed saerTod akrZalulia. gamonakliss warmoadgens specialuri pirobebis dacviT srulwlo-

vanebisTvis aseTi tipis nawarmoebebis miwodeba. swored amitomac, kodeqsis es debuleba praqti-

kaSi xSirad irRveva. aRsaniSnavia, rom Tanamedrove civilizebul qveynebSi pornografiul nawar-

moebTa gavrceleba SesaZlebelia, magram gansakuTrebuli wesebis dacviT da isic mxolod srulw-

lovanebze. amave dros, kanonmdeblobaSi ar arsebobs cnebis `pornografiuli nawarmoebis~ gan-

marteba. es kidev ufro uwyobs xels am muxlTan dakavSirebiT praqtikis araerTgvarovnebas. am

cnebis dazusteba sakmaod rTulia mwiri da winaaRmdegobrivi praqtikis safuZvelze. Tumca, saer-

TaSoriso da adgilobrivi praqtikis gaTvaliswinebiT, SeiZleba iTqvas, rom pornografiulad

CaiTvleba nawarmoebi, romelsac ar gaaCnia politikuri, mxatvruli, literaturuli an samecniero

Rirebuleba, Seicavs seqsualuri urTierTobis amsaxvel naturalistur scenebs da iwvevs msme-

nelis/mkiTxvelis qvena instiqtebis gaRviZebas.

Cveni azriT, kodeqsis es muxli met dazustebas da sicxades moiTxovs. sadaoa agreTve sanqciaTa

odenoba.

isjeba Tu ara Zaladobis

an sisastikis propaganda?

diax.

saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 255-e muxlis Sesabamisad:

`damzadeba, gavrceleba, Cveneba an Senaxva gavrcelebisa da Cvenebis mizniT kinofilmisa,

videofilmisa an sxvagvari nawarmoebisa, romelic propagandas uwevs Zaladobis an

sisastikis kults, _

isjeba jarimiT an gamasworebeli samuSaoTi vadiT or wlamde anda Tavisuflebis

aRkveTiT vadiT erT wlamde.~

TavisTavad sisastikis an Zaladobis Semcveli scenis gavrceleba an Cveneba sisxlis samarTlis

?

62/63

vtlbflf rfyjyb

kodeqsiT dasjdi ar aris. aseTi scenebi mraval nawarmoebSia da mas SeiZleba mxatvruli Rirebu-

lebac gaaCndes. aq saubaria ganzrax danaSaulze, romlis mizania sazogadoebaSi Zaladobis an

sisastikis, rogorc adamianuri urTierTobis formis danergvaze. Zaladobis an sisastikis Sem-

cveli scenis Cveneba danaSaulad mxolod maSin unda CaiTvalos, Tu es qmedeba miznad isaxavs

Zaladobis Tu sisastikis kultis propagandas. aRsaniSnavia, rom es muxli praqtikulad mkvdar

normas warmoadgens da kodeqsis miRebis Semdeg sasamarTlos am muxlis safuZvelze arc erTi

gamamtyunebeli ganaCeni ar gamoutania.

sWirdeba Tu ara masobrivi informaciis

saSualebas registracia?

masobrivi informaciis saSualebebze mewarmeTa kanoniT

gaTvaliswinebuli registraciis zogadi wesi vrceldeba,

radgan saqarTvelos kanonmdebloba ar iTvaliswinebs spe-

cialur saregistracio moTxovnebs mediasaSualebebisTvis.

`presisa da masobrivi informaciis sxva saSualebebis Sesa-

xeb~ saqarTvelos kanonis me-7 muxli adgens:

`1. masobrivi informaciis saSualebebi TavianT

saqmianobas axorcieleben mxolod

registraciis Semdeg.

2. registraciis wess gansazRvravs saqarTvelos

kanoni `mewarmeTa Sesaxeb~.

3. Tu masobrivi informaciis saSualeba raime

mizezis gamo ar funqcionirebs erTi wlis

ganmavlobaSi, aucilebelia misi xelmeored

registracia.~

?

Tavi VI.Tavi VI.Tavi VI.Tavi VI.Tavi VI. masobrivi informaciismasobrivi informaciismasobrivi informaciismasobrivi informaciismasobrivi informaciis

saSualebaTa dafuZneba dasaSualebaTa dafuZneba dasaSualebaTa dafuZneba dasaSualebaTa dafuZneba dasaSualebaTa dafuZneba da

saqmianobis Sewyvetasaqmianobis Sewyvetasaqmianobis Sewyvetasaqmianobis Sewyvetasaqmianobis Sewyveta

64/65

vtlbflf rfyjyb

1994 wels Setanili Sesworebebis safuZvelze, masobrivi informaciis

saSualebebis mimarT sruliad samarTlianad gavrcelda mewarmeTa ka-

noniT dadgenili zogadi moTxovnebi, saxeldobr: masobrivi informaciis

saSualeba SeiZleba daregistrirdes mewarmeTa Sesaxeb kanoniT gaTva-

liswinebuli erT-erTi organizaciul-samarTlebrivi formiT. Tu sa-

warmo ukve dafuZnebulia, masobrivi informaciis axali saSualebis

calke registracia aucilebeli ar aris. sawarmos ufleba aqvs, ganaxor-

cielos nebismieri saqmianoba, rac kanoniT akrZaluli ar aris. aqve unda

aRiniSnos, rom kanonis am muxlis pirveli da mesame punqtebi sruliad

zedmeti da mniSvnelovnad moZvelebulia.

zemoxsenebuli me-7 muxlis pirveli punqtiT dadgenili registraciis

moTxovna ewinaaRmdegeba rogorc saqarTvelos konstitucias, aseve me-

warmeTa Sesaxeb kanonsac. informaciis gavrcelebisaTvis raime saxel-

mwifo nebarTva an registracia aucilebeli ar aris. faqtobrivad, saqme

gvaqvs anomaliur normasTan, romelic ewinaaRmdegeba saerTod mewar-

meTa kanonis koncefcias. am koncefciis Tanaxmad, samewarmeo saqmianobis

dawyebisas mewarme gadis registracias, ris Semdegac misi saqmianobis

calkeuli mimarTulebebis registracia savaldebulo ar aris. gasaTva-

liswinebelia isic, rom kanonmdebloba uSualod masobrivi informaciis

registraciaze pasuxismgebel calke organos ar icnobs da amdenad, Tu

vinme axali gazeTis gamoSvebas apirebs, Zneli warmosadgenia, sad unda

moxdes gazeTis daregistrireba. informaciis gavrceleba da mewarme-

oba gansxvavebuli cnebebia. adamians unda hqondes, yovelgvari regis-

traciebis gareSe, informaciis Tavisufali gavrcelebis ufleba. Tu in-

formaciis gavrceleba, mogebis miRebis mizniT, araerTjerad saqmiano-

bas anu mewarmeobas warmoadgens, mxolod am SemTxvevaSi warmoiSoba me-

warmed daregistrirebis aucilebloba.

aseTive anomalias warmoadgens am muxlis me-3 punqti. Tu kanonis Tanax-

individualuri sawarmo,

SezRuduli pasuxismgeb-

lobis sazogadoeba, ko-

mandituri sazogadoeba,

solidaruli pasuxis-

mgeblobis sazogadoeba,

saaqcio sazogadoeba.

axali gazeTis, Jurnalis

da a.S.

mad, savaldebulo ar aris masobrivi informaciis saSualebis calke re-

gistracia, arc misi xelaxali registracia unda iyos savaldebulo, imis-

da miuxedavad, ra vadiT iyo Sewyvetili am sainformacio saSualebis fun-

qcionireba. sagadasaxado aRricxvianobis sakiTxs awesrigebs sagadasa-

xado kanonmdebloba, romelsac universaluri mniSvneloba aqvs nebismieri

saqmianobisaTvis, maT Soris masobrivi informaciis saSualebebisTvisac.

kanonis es debuleba aseve ewinaaRmdegeba adamianis uflebaTa evropul

konvencias, romlis meaTe muxlis pirvel punqtSi miTiTebulia:

`yvelas aqvs ufleba gamoxatvis Tavisuflebaze. es ufleba moicavs

adamianis Tavisuflebas _ hqondes mosazrebani da miiRos da

gaavrcelos informacia da ideebi sajaro xelisuflebis

Carevis gareSe da sazRvrebis miuxedavad. es muxli ar SeuSlis

xels saxelmwifoebs, moiTxovon licenzireba mauwyeblobis,

televiziisa da kinowarmoebisaTvis.~

es ki imas niSnavs, rom beWdviTi mediis gavrcelebisaTvis raime SezRud-

vis daweseba dauSvebelia. Sesabamisad anomalias warmoadgens presisa

da masobrivi informaciis sxva saSualebebis Sesaxeb kanonis me-9 da me-10

muxlebic, romelTa mixedviT, SesaZlebelia registraciaze uaris Tqma

an registraciis gareSe, gamonaklisis saxiT garkveuli informaciis gav-

rceleba. Tu registracia mewarmeTa Sesaxeb kanoniT xorcieldeba, maSin

registraciaze uaris Tqmac imave kanonis Sesabamisad unda xorcielde-

bodes. registraciis gareSe informaciis gavrceleba zogadad aris da-

saSvebi da ara gamonaklisis saxiT. registracia aucilebeli unda iyos

ukanono mewarmeobis da gadasaxadebisagan Tavis aridebis aRsakveTad

da igi ar unda gaxdes informaciis gavrcelebis savaldebulo winapi-

roba. Sesabamisad, es muxlebi unda gauqmdes, radganac isini ewinaaRmde-

gebian konstitucias, saerTaSoriso normebsa da moqmed kanonmdeblobas.

sagadasaxado organoSi

aRricxvaze ayvanas da

moxsnas.

maT Soris saregistracio

66/67

vtlbflf rfyjyb

SeiZleba calsaxad iTqvas, nebismier adamians aqvs ufleba, gaavrcelos

nebismieri informacia, yovelgvari nebarTvis Tu registraciis gareSe.

Tu vinme am saqmianobas araerTjeradi mogebis mizniT eweva, igi unda

daregistrirdes `mewarmeTa Sesaxeb~ kanonis Sesabamisad. mewarmed dare-

gistrirebul pirs ar sWirdeba damatebiTi registracia, Tu is axal an

damatebiT gazeTs Tu Jurnals gamoscems.

aucilebelia Tu ara

masobrivi informaciis saSualebis licenzireba?

rogorc zemoT aRvniSneT, adamianis uflebaTa evropuli konvencia sa-

licenzio moTxovnebis arsebobas dasaSvebad miiCnevs mxolod mauwyeb-

lobasa da kinowarmoebasTan mimarTebaSi. teleradiokompaniebis mier

mauwyeblobis ganxorcielebis sakiTxi beWdviTi mediisgan gansxvavebu-

lad regulirdeba. imis gaTvaliswinebiT, rom teleradiomauwyebloba

bunebrivad SezRuduli resursis sixSiruli speqtris meSveobiT xorci-

eldeba, aseTi saqmianobis dasawyebad aucilebelia samauwyeblo licen-

ziis aReba. salicenzio moTxovnebi aucilebelia, teqnikuri probleme-

bis Tavidan asacileblad.

kavSirgabmulobis da fostis Sesaxeb kanonis Tanaxmad, samauwyeblo li-

cenzias gascems saqarTvelos komunikaciebis erovnuli komisia. tele-

radiomauwyeblobis licenzia ar gaicema:

ucxo qveynis dawesebulebebze;

ucxo qveynis moqalaqeebze;

ucxo qveyanaSi daregistrirebul iuridiul pirebze,

maT filialebsa Tu warmomadgenlobebze;

saqarTveloSi daregistrirebul iuridiul pirebze, sadac ucxo

qveynis dawesebulebebs, ucxo qveynis moqalaqeebs, ucxoeTSi

daregistrirebul iuridiul pirebs 50%-ze meti wili aqvT.

maT Soris gazeTis Tu

Jurnalis saxiT

?

sixSireebis gadafarva

da a.S.

komisia licenzias gascems saerTo, specializebul an satranzito tele-

radiomauwyeblobaze. mauwyebloba specializebulia Tu teleradi-

okompania gadascems mxolod erTi Tematikis programebs. saerTo li-

cenziis mosapoveblad tele/radiokompaniam unda gadasces aranakleb

ori Tematikis programebi. satranzito mauwyeblobis licenzia moeT-

xovebaT im tele/radiokompaniebs, romlebic Tavis eTerSi ucvleli sa-

xiT gadascemen mxolod da mxolod sxva tele/radiokompaniebis prog-

ramebs.

sixSiruli speqtris gamoyenebiT teleradiomauwyeblobis licenzia ga-

icema konkursis safuZvelze. komisia valdebulia, konkursis Catare-

bamde araugvianes ori TviT adre gamoacxados konkursis Catarebisa da

misi ZiriTadi pirobebis Sesaxeb. komisiis sakonkurso gancxadebaSi mi-

TiTebuli unda iyos:

tele/radiomauwyeblobis saxe,

mauwyeblobis geografiuli areali,

mauwyeblobis minimaluri xangrZlivoba,

Tematika,

minimaluri teqnikuri maxasiaTeblebi,

salicenzio gadasaxdelis sawyisi odenoba,

gamarjvebulisaTvis misaniWebeli qulebis raodenoba da a.S.

konkursSi gamarjvebuli SeirCeva Semdegi maxasiaTeblebis mixedviT:

teqnikuri _ licenziis maZiebelTa Soris upiratesoba eniWeba mas,

vinc Tanamedrove teqnologiebs nergavs da iyenebis.

finansuri _ am SemTxvevaSi xdeba samauwyeblo saqmianobis biznes

gegmaTa Sedareba.

mxolod sportuli,

kulturuli da a.S.

magaliTad, telekompa-

nia `me-15 arxi~ Tavis

eTers mTlianad uTmobs

EURONEWS-is telepro-

gramebs.

68/69

vtlbflf rfyjyb

programirebis aspeqti _ am aspeqtis Sefasebisas komisia

iTvaliswinebs, Tu ramdenad Seesabameba licenziis maZieblis

samauwyeblo koncefcia komisiis mier gamocxadebul

prioritetebs.

am aspeqtebis mixedviT licenziis TiToeul maZiebels eniWeba Sesabamisi

qula. mauwyeblobis licenzias ki moipovebs konkursis is monawile, rome-

lic qulaTa maqsimalur raodenobas daagrovebs. im SemTxvevaSi, Tu kon-

kursis ori an meti monawile qulaTa Tanabar odenobas moipovebs, kon-

kursSi gamarjvebulad CaiTvleba is konkursanti, romelic salicenzio

gadasaxadis maqsimalur odenobas gadaixdis. licenziis gacemis Sesaxeb

miRebuli komisiis gadawyvetileba SeiZleba gasaCivrdes sasamarTloSi.

SeiZleba Tu ara masobrivi informaciis

saSualebebis monopolizeba?

ara.

saqarTvelos konstituciis 24-e muxli krZalavs masobrivi informaciis

an misi gavrcelebis saSualebaTa monopolizacias, rogorc saxelmwifos,

aseve calkeuli pirebis mxridan. es akrZalva garkveuli pasuxia saxel-

mwifos mxridan ganxorcielebul im totalur kontrolze, romelsac

komunisturi reJimis dros presis mimarT hqonda adgili. konstituciis

moTxovnebis Sesabamisad, kanoni presisa da masobrivi informaciis sxva

saSualebebis Sesaxeb krZalavs masobrivi informaciis saSualebaTa mo-

nopolizebas. kerZod, kanonis me-6 muxli adgens, rom:

`arc erTi damfuZneblis saerTo wili erTi da imave saxis masobrivi

informaciis saSualebebSi ar unda aRematebodes 25 procents“.

magaliTad, erT-erTi

prioriteti SeiZleba

iyos adgilobrivi pro-

duqciis xvedriTi wili

tele/radio gadacemebSi.

?

unda aRiniSnos, rom aq ar igulisxmeba akrZalva romelime konkretuli

masobrivi informaciis saSualebis 25 procentian wilze. cxadia, nebis-

mier pirs aqvs ufleba, flobdes romelime konkretuli gazeTis, an Jur-

nalis gamomcemeli sawarmos wilis asive procents. aq igulisxmeba ba-

zarze sagazeTo an saJurnalo biznesis erT meoTxedze metis gakontro-

leba. kanonis es akrZalva vrceldeba rogorc fizikur, ise iuridiul

pirebzec.

monopolias krZalavs kavSirgabmulobisa da fostis Sesaxeb kanonic.

aRniSnuli kanonis Tanaxmad, teleradiomauwyeblobis licenzia ar

SeiZleba gaices pirze, romelic konkursSi gamarjvebis SemTxvevaSi

amowurvadi resursis saxeobis saerTo moculobis 50%-is an metis mflo-

beli gaxdeba mocemul teritoriaze. beWduri mediisgan gansxvavebiT,

sadac 25 procentiani akrZalvis wesi moqmedebs, teleradiomauwyeblo-

baSi gansxvavebuli wesia dadgenili.

SeuZlia Tu ara saxelmwifos masobrivi

informaciis saSualebis saqmianobis SeCereba?

zogadi wesis Tanaxmad, mewarmis saqmianobis SeCereba an Sewyveta maSinaa

SesaZlebeli, Tu mocemuli saqmianobisaTvis salicenzio an sanebarTvo

moTxovnebi arsebobs. Tu iuridiuli piri licenziiT an nebarTviT gaT-

valiswinebul moTxovnebs arRvevs, mxolod maSin SeiZleba mewarmis saq-

mianobis SeCerebis an Sewyvetis sakiTxis dayeneba. masobrivi informa-

ciis saSualebis saqmianobis SeCerebis an Sewyvetis SesaZlebloba mxo-

lod mauwyebelTa mimarTebaSi unda moqmedebdes, radganac mxolod maT

sWirdebaT licenzireba TavianT saqmianobaSi. am zogadi wesis miuxeda-

vad, presisa da masobrivi informaciis saSualebaTa Sesaxeb kanoni mediis

saqmianobis SeCerebisa da Sewyvetis damoukidebel safuZvlebs adgens.

masobrivi informaciis saSualebis SeCereba gulisxmobs beWdviTi gamo-

magaliTad, Jurnali

„Tbiliselebi“.

?

70/71

vtlbflf rfyjyb

cemis erTi an ramdenime nomris akrZalvas, agreTve gankargulebas tele-

radiomauwyeblobis droebiTi Sewyvetis Sesaxeb. SeCerebis maqsimaluri

vada erTi Tvea.

„presisa da masobrivi informaciis sxva saSualebebis Sesaxeb“ kanonis

Sesabamisad, Tu masobrivi informaciis saSualeba avrcelebs kanonsawi-

naaRmdego informacias, SeiZleba dadges misi saqmianobis SeCerebis an

Sewyvetis sakiTxi. kerZod, kanonis me-12 muxli adgens:

`masobrivi informaciis saSualebis saqmianoba SeiZleba SeCerdes

an Sewydes, Tu ganmeorebiT dairRva kanoni, riTac xeli ewyoba

danaSauls, safrTxe eqmneba saxelmwifo uSiSroebis, teritoriuli

mTlianobis an sazogadoebrivi usafrTxoebis uzrunvelyofas“.

licenziis SeCerebisas teleradiokompanias ekrZaleba mauwyebloba mo-

cemul periodSi. teleradiomauwyeblobis saSualebas licenzia SeuCer-

deba, Tu igi:

ar asrulebs licenziis pirobebs;

licenziis gacemidan erTi wlis ganmavlobaSi ar axorcielebs

praqtikul saqmianobas, rac imas niSnavs, rom licenziis miRebis

Semdeg erTi weli samauwyeblo kompania eTerSi ar gadis. imis

gaTvaliswinebiT, rom sixSire bunebrivad SezRuduli

resursia, misi gamouyenebloba ar SeiZleba;

arRvevs saerTaSoriso xelSekrulebebsa da qarTuli

kanonmdeblobis moTxovnebs; sxvagvarad xelyofs adamianis

uflebebs, Tavisuflebebs an kanonier interesebs; safrTxes

uqmnis adamianis sicocxlesa da janmrTelobas. pirs, romelic

magaliTad, mauwyeb-

lobis Tematika, minima-

luri xangrZlivoba,

geografiuli dafarvis

zona an momsaxurebis

xarisxi ar Seesabameba

licenziiT gaTvaliswi-

nebul moTxovnebs.

saarCevno kodeqsi, kav-

Sirgabmulobisa da fos-

tis, saavtoro da momij-

nave uflebebis, mavne

zegavlenisagan arasrul-

wlovanTa dacvis, rekla-

mis, saxelmwifo saidum-

loebis Sesaxeb.

miiCnevs, rom teleradiokompaniis saqmianobiT Seilaxa misi

uflebebi, ufleba aqvs, mimarTos komisias konkretuli tele/

radiokompaniisaTvis licenziis SeCerebis moTxovniT.

licenziis SeCerebis vada araumetes sami Tvea. anu es vada gacilebiT

metia, vidre „presisa da masobrivi informaciis sxva saSualebebis Sesa-

xeb“ kanoniT dadgenili erTTviani monakveTi. xarvezis adreul etapze

aRmofxvris SemTxvevaSi, komisia uflebas miscems mauwyebels, xarvezis

aRmofxvrisTanave gaagrZelos mauwyebloba.

presisa da masobrivi informaciis saSualebaTa Sesaxeb kanonis Sesabami-

sad, gadawyvetilebas masobrivi informaciis saSualebis SeCerebis Sesa-

xeb iRebs maregistrirebeli organo anu sasamarTlo. Tumca, samauwyeblo

licenziis SeCerebis Taobaze gadawyvetilebas iRebs saqarTvelos komu-

nikaciebis erovnuli komisia. es Seusabamoba kidev erTxel adasturebs

„presisa da masobrivi informaciis sxva saSualebebis Sesaxeb“ kanonis

arqaulobas.

SeuZlia Tu ara saxelmwifos masobrivi

informaciis saSualebis daxurva?

diax.

rogorc „presisa da masobrivi informaciis sxva saSualebebis Sesaxeb“

kanonis zemoT moyvanili me-12 muxli cxadyofs, aseTi zomis miReba SesaZ-

lebelia.

masobrivi informaciis saSualebis akrZalvis uflebamosileba mxolod

sasamarTlos gaaCnia, Tumca kanoni ar gansazRvravs, Tu vis aqvs ufleba,

mimarTos sasamarTlos masobrivi informaciis saSualebis akrZalvis

?

72/73

vtlbflf rfyjyb

moTxovniT. rodesac saubaria teritoriuli mTlianobis an sazogado-

ebrivi usafrTxoebisaTvis safrTxis Seqmnaze, cxadia, amgvar sakiTxebze

mosarCled kerZo piri ver gamova. meores mxriv, arc erT saxelmwifo

organos ara aqvs masobrivi informaciis saSualebis akrZalvis moTxov-

niT sasamarTlosadmi mimarTvis uflebamosileba. Sesabamisad, sadaoa,

rogor SeZleben oficialuri uwyebebi am sakiTxebze sasamarTloSi sar-

Celis aRZvras.

masobrivi informaciis saSualebebis saqmianobis SeCereba an akrZalva

SesaZlebeli unda iyos or SemTxvevaSi:

I. akrZalva an SeCereba dasaSvebi unda iyos saSiSi samarTaldarRvevis

Cadenisas. amgvari SesaZleblobis Sesaxeb Cven ukve zemoT visaubreT.

I I . masobrivi informaciis saSualebaTa akrZalva an saqmianobis SeCereba

unda moxdes mewarmeTa Sesaxeb kanonis safuZvelze da am mizniT sxva

raime damatebiTi moTxovna unda gamoiricxos, radganac media-

saSualebebi Cveulebriv sawarmos warmoadgenen da Sesabamisad, maTi

daxurva mewarmeTa Sesaxeb kanoniT dadgenili proceduriT unda

moxdes.

vfiqrobT, meore midgoma gacilebiT gamarTlebulia, radganac yovel

konkretul samarTaldarRvevas konkretuli sanqcia unda mohyves. ar

SeiZleba zogadad informaciis Tavisufali gavrcelebis uflebis akr-

Zalva. miT ufro, rom mediasaSualebis daxurviT miznis miRweva SeuZle-

belia, radgan erTi saSualebis daxurva srulebiTac ar gamoricxavs Se-

saZleblobas, pirma axali media saSualeba daafuZnos da gaagrZelos Ta-

visi moRvaweoba. praqtikulad, beWdviTi mediis saqmianobis SeCereba an

Sewyveta araefeqtur nabijs warmoadgens. Sesabamisad, Cven miuReblad

migvaCnia presisa da masobrivi informaciis sxva saSualebaTa Sesaxeb

kanonSi iseTi debulebebis arseboba, romlebic masobrivi informaciis

saSualebaTa SeCerebasa Tu Sewyvetas iTvaliswineben. SesaZloa, moxdes

aRniSnuli debulebebis borotad gamoyeneba, rac Tavisufali mediis

SezRudvaSi gamoixateba.

beWdviTi mediisgan gansxvavebiT, gamarTlebulia is debulebebi, rom-

lebic samauwyeblo licenziebis SeCereba-gauqmebis sakiTxebs areguli-

reben. tele/radiomauwyebelTaTvis dadgenilia saqmianobis Sewyvetis

damatebiTi moTxovnebi. rogorc ukve aRvniSneT, TavianTi saqmianobis

ganxorcielebisaTvis maT tele/radiomauwyeblobis licenzia esaWiro-

ebaT. swored licenziis pirobebis Seusrulebloba SeiZleba gaxdes li-

cenziis gauqmebis safuZveli, rac gaTvaliswinebulia kavSirgabmulobisa

da fostis Sesaxeb kanoniT.

Tu teleradiokompania komisiis mier dadgenil vadaSi ar aRmofxvris

miTiTebul xarvezs, maSin komisia iRebs gadawyvetilebas licenziis

gauqmebis Sesaxeb, es ki tele/radiomauwyeblobis saqmianobis Sewyvetas

niSnavs. licenzia aseve uqmdeba, licenziis moqmedebis vadis gasvlis,

telekompaniis likvidaciis, an Tavad telekompaniis moTxovnis SemTxve-

vaSi.

samauwyeblo licenziebi

gaicema 10 wlis vadiT

74/75

vtlbflf rfyjyb

vin CaiTvleba

Jurnalistad?

`presisa da masobrivi informaciis sxva saSualebebis Sesa-

xeb~ kanonis 21-e muxlis Sesabamisad,

`Jurnalisti aris piri, romelic agrovebs, qmnis,

aredaqtirebs an amzadebs masalebs masobrivi

informaciis saSualebebSi gamosaqveyneblad da

aqvs saTanado rwmuneba an aris JurnalistTa

registrirebuli kavSiris wevri.~

kanonis es norma sakmaod moZvelebulia, radganac sakanonm-

deblo doneze am cnebis ganmartebis aucilebloba ar arse-

bobs. nebismier pirs aqvs ufleba, Tavisuflad Seagrovos

da gaavrcelos informacia, agreTve eweodes Jurnalistur

saqmianobas yovelgvari nebarTvis, licenziis anda Jurna-

listuri kavSiris wevrobis gareSe. amitomac, kanonis am nor-

mam dakarga Tavisi mniSvneloba. kanonis rudimentulobas

adasturebs am muxlis meore winadadebac:

?Tavi VII.Tavi VII.Tavi VII.Tavi VII.Tavi VII. Jurnalistis statusiJurnalistis statusiJurnalistis statusiJurnalistis statusiJurnalistis statusi

Jurnalisti Tavis saqmianobaSi xelmZRvanelobs JurnalistTa

saerTaSoriso federaciis mier Camoyalibebuli principebiT.~

aRsaniSnavia, rom saqarTvelos parlamentis mier pirveli mosmeniT miRe-

bul kanonproeqtSi Jurnalistis cneba ganmartebuli ar aris.

ra uflebebi

gaaCnia Jurnalists?

Jurnalists ufleba aqvs, Seagrovos informacia nebismieri formiT. mas

SeuZlia ganaxorcielos audio, video an fotogadaReba. teqnikuri saSu-

alebis gamoyeneba SeiZleba aikrZalos mxolod kanoniT zustad gansaz-

Rvrul SemTxvevebSi da wesiT.

`presisa da masobrivi informaciis sxva saSualebebis Sesaxeb~ kanonis

mixedviT:

`Jurnalists ufleba aqvs Tavisi movaleobis Sesrulebisas Sevides

nebismier dawesebulebasa da organizaciaSi, Sexvdes Tanamdebobis

pirebs.“

garkveulwilad moZvelebulia kanonis es normac. aravin daobs, rom Jur-

nalists ufleba aqvs, Sevides saxelmwifo dawesebulebebSi, magram gark-

veuli SezRudvebi, romlebic dakavSirebulia usafrTxoebasTan an sa-

xelmwifo saidumloebis dacvasTan, am SemTxvevaSic moqmedebs. meore

mxriv, gasaTvaliswinebelia kerZo sakuTrebas mikuTvnebul teritori-

aze unebarTvo Sesvlis akrZalvis konstituciuri moTxovna. Sesabamisad,

radganac sazogadoebriv organizaciebs kerZo samarTlis iuridiul pir-

Ta statusi gaaCniaT, am dawesebulebebSi Sesvla maTi nebarTvis gareSe

ar SeiZleba.

?

magaliTad, `saerTo

sasamarTloebis Sesaxeb~

organuli kanonis 12-e

muxlis me-4 punqtis

Sesabamisad: `sasamarT-

lo sxdomaze kino da

foto gadaRebis, audio

da videoCaweris akrZalva

daiSveba mxolod sasa-

marTlos motivirebuli

gadawyvetilebiT.~

76/77

vtlbflf rfyjyb

zedmetia saubari kanonis iseT absurdul normaze, romelic stiqiuri

ubedurebis zonebSi Jurnalistis daubrkoleblad Casvlasa da iq mim-

dinare procesebis gaSuqebas iTvaliswinebs.

Jurnalists aseve aqvs ufleba, moiTxovos avtorobis saidumlos Senaxva.

mas SeuZlia informacia fsevdonimis gamoyenebiT an Tavisi saxelis mi-

TiTebis gareSe gaavrcelos. Tumca, sakuTari vinaobis miTiTebis gareSe

gavrcelebuli informacia ar aTavisuflebs Jurnalists pasuxismgeb-

lobisagan, Tu gavrcelebuli cnobebi araswori aRmoCndeba, laxavs sxva

piris pativs, Rirsebas an saqmian reputacias, an sulac sisxlis samarT-

lis danaSauls ganekuTvneba. Tu informacia gamoqveynda masobrivi in-

formaciis saSualebiT, romelsac ar surs avtoris vinaobis gamJRavneba,

maSin informaciis gavrcelebisaTvis samoqalaqo pasuxismgebloba Ta-

vad sainformacio saSualebas daekisreba.

ra upiratesobas aniWebs

Jurnalists akreditacia?

masobrivi informaciis saSualebebs ufleba aqvT, Jurnalisti winaswar

miavlinon saxelmwifo organoebsa da sazogadoebriv organizaciebSi.

isini valdebulni arian, uzrunvelyon Jurnalisti samuSao pirobebiT.

kanonis Tanaxmad, sagangebo situaciebSi saqarTvelos prezidents SeuZ-

lia droebiT SezRudos Jurnalistis es uflebebi. albaT, kanonis es de-

bulebac mniSvnelovan koreqtirebas saWiroebs. upirvelesad, araswo-

ria sazogadoebrivi organizaciebis davaldebuleba. meorec, gaurkve-

velia, ra igulisxmeba samuSao pirobebis SeqmnaSi. cxadia, saxelmwifo

uwyeba valdebulia, xeli ar SeuSalos Jurnalists Tavisi profesiuli

movaleobis SesrulebaSi, magram es sulac ar avaldebulebs romelime

uwyebas, Jurnalists samuSao pirobebi Seuqmnas.

?

`presisa da masobrivi informaciis saSualebebis Sesaxeb saqarTvelos

kanoni~ iTvaliswinebs masobrivi informaciis warmomadgenelTa saxel-

mwifo dawesebulebebSi, sazogadoebriv da politikur organizaciebSi

akreditaciis SesaZleblobas. am kanonis xarvezianobas da yavlgasulo-

bas am muxlis Sinaarsic adasturebs. kanoniT ar aris gansazRvruli, Tu

ra moTxovnebi arsebobs akreditaciisaTvis, SesaZlebelia Tu ara akre-

ditaciis gauqmeba da ra gansakuTrebul upiratesobas aniWebs Jurna-

lists akreditacia? kanonis es norma akreditirebul Jurnalists ani-

Webs Sesabamis dawesebulebaSi sxdomebze daswrebisa da informaciis gac-

nobis uflebas. Tumca, es ufleba, administraciuli kodeqsis safuZ-

velze, yovelgvari akreditaciis gareSe, nebismier moqalaqes isedac ga-

aCnia. rac Seexeba sazogadoebriv organizaciebs, gaugebaria, ratom unda

iyos valdebuli, dauSvaT, arasamTavrobo organizacia, moaxdinos masTan

muSaobis msurveli Jurnalistis akreditacia. es norma aSkarad moZve-

lebulia.

gansakuTrebiT mniSvnelovania akreditacia saarCevno procesis dros,

rodesac kenWisyris dRes kenWisyris SenobaSi gareSe piris yofna akrZa-

lulia. swored amitom, saarCevno kodeqsis Tanaxmad, arCevnebis dRes

saarCevno ubnebSi yofnisa da saarCevno procesze dakvirvebis ufleba

mxolod akreditirebul Jurnalistebs aqvT. akreditaciis misaRebad,

masobrivi informaciis saSualebam kenWisyramde araugvianes 10 dRiT

adre, werilobiT unda mimarTos saolqo saarCevno komisiis Tavmjdomares

an centraluri saarCevno komisiis Tavmjdomares . komisiis Tavmjdo-

marem sam dReSi unda miiRos gadawyvetileba akreditaciis Sesaxeb, xo-

lo gadawyvetilebis miRebidan ori dRis ganmavlobaSi masobrivi infor-

maciis saSualebis warmomadgenlebze unda gasces saTanado mowmobebi.

kanoni am SemTxvevaSi erTaderT SezRudvas iTvaliswinebs: erTsa da imave

masobrivi informaciis saSualebas ufleba aqvs, erT saarCevno ubanze

hyavdes ara umetes 3 warmomadgenlisa.

Tu mediasaSualebas

mxolod erTi saarCevno

olqis teritoriaze

arsebul ubnebSi surs

daswreba.

Tu masobrivi

informaciis saSualeba

erTze meti saarCevno

olqis teritoriaze

arsebul ubnebSi

apirebs daswrebas.

78/79

vtlbflf rfyjyb

aqvs Tu ara Jurnalists ufleba,

ar gaamxilos informaciis wyaro?

wyaros konfidencialuroba niSnavs Jurnalistis uflebas, ar daasaxelos im piris vinaoba, vinc

mas informacia miawoda. wyaros konfidencialuroba Jurnalistis saqmianobis mniSvnelovani ga-

rantiaa. sazogadoebrivi cxovrebis sxvadasxva sferos Sesaxeb informaciis Segrovebisas, buneb-

rivia, Jurnalisti eyrdnoba sxvadasva wyaros, romelTagan garkveul nawils ar surs, gaamJRavnos

sakuTari vinaoba. zogjer es aris sazogadoebisaTvis mniSvnelovani informaciis miRebis erTa-

derTi SesaZlebloba. aris SemTxvevebi, rodesac informaciis wyaro ama Tu im saxelmwifo organos,

an Tundac mniSvnelovani institutis warmomadgenelia, romlis qmedebas _ gaTqvas esa Tu is in-

formacia _ sxvadasxva motivi udevs safuZvlad.

anonimur wyaroze dayrdnobiT informaciis miReba gansakuTrebiT efeqturia Jurnalisturi

gamoZiebis dros. es ufleba gansakuTrebul mniSvnelobas iZens Cvens qveyanaSi, sadac administra-

ciul organoTa totaluri Zaladobis pirobebSi, anonimurobisa da xelSeuxeblobis garantiis

gareSe Zalze Znelad Tu daTanxmdeba piri, gasces informacia.

presisa da masobrivi informacis sxva saSualebebis Sesaxeb kanonis 24-e muxlis Tanaxmad, Jur-

nalisti valdebulia, daicvas informaciis mimwodebel pirTa konfidencialoba. Tu informaciis

wyaros anonimurobis dacva Jurnalistis valdebulebaa, maSin, bunebrivia, veravin daavaldebu-

lebs mas, gaamJRavnos es informacia.

saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsi wyaros konfidencialobis princips mxolod

nawilobriv aRiarebs. kodeqsis 95-e muxlis me-2 punqtis mixedviT:

`sasamarTlos ufleba aqvs mowmis movaleobisagan gaaTavisuflos Jurnalistebi, Tu maT

ikisres valdebuleba, ar gaamJRavnon miRebuli informaciis wyaro da publikaciis avtoris

saxeli an gamoqveynebuli masalis Sinaarsi.~

gamodis, rom informaciis wyaros dacvis uflebas Jurnalists sasamarTlo aniWebs. faqtobrivad,

am uflebis mosapoveblad, Jurnalistma Sesabamisi SuamdgomlobiT unda mimarTos sasamarTlos,

?

winaaRmdeg SemTxvevaSi is valdebuli iqneba, Cveneba misces procesis mwarmoebel organos. kano-

ni ar miuTiTebs, Tu ra kriteriumebis safuZvelze unda mieniWos an ar mieniWos Jurnalists

wyaros gasaidumloebis privilegia. es ki imas niSnavs, rom am SemTxvevaSi sasamarTlos Zalian

farTo diskreciuli uflebamosilebebi aqvs miniWebuli. sakmaod bundovania isic, Tu rogor

unda amtkicos Jurnalistma, aqvs Tu ara mas nakisri informaciis wyaros konfidencialurad

Senaxvis valdebuleba.

radganac sisxlis samarTlis saproceso kodeqsi „presisa da masobrivi informaciis sxva saSu-

alebebis Sesaxeb“ kanonze gacilebiT gvian aris miRebuli, sakanonmdeblo koliziis dros swored

mas eniWeba upiratesi iuridiuli Zala. samwuxarod, amiT mniSvnelovani problema eqmneba „presisa

da masobrivi informaciis sxva saSualebebis Sesaxeb“ kanoniT ganmtkicebul wyaros konfidenci-

alobis uflebis srulyofil gamoyenebas.

isjeba Tu ara

Jurnlistis saqmianobaSi Careva?

Jurnalisti Tavis saqmianobaSi Tavisufalia. aravis aqvs ufleba, Caerios Jurnalistis saqmiano-

baSi, aiZulos is gamoaqveynos raime informacia an uari Tqvas informaciis gamoqveynebaze. Jurna-

listuri saqmianobis Tavisufleba imdenad mniSvnelovania, rom misi darRveva sisxlissamarT-

lebriv danaSauls iwvevs. „presisa da masobrivi informaciis sxva saSualebebis Sesaxeb“ kanonis

26-e muxlis Tanaxmad:

`saxelmwifo organoebis, Tanamdebobis pirebis, nebismieri sazogadoebrivi Tu politikuri

organizaciebis mier Jurnalistis an redaqciis kanonieri profesiuli saqmianobis dabrkoleba,

JurnalistTa da redaqtorTa iZuleba, Secvalon an uari Tqvan informaciis gavrcelebaze,

isjeba Sromis anazRaurebis ocdaaT minimalur odenobamde jarimiT, Zaldatanebis

ganmeorebiT mcdelobis SemTxvevaSi _ Sromis anazRaurebis 70 minimaluri odenobidan

145 minimalur odenobamde jarimiT an erT wlamde Tavisuflebis aRkveTiT.“

es aris erTaderTi SemTxveva, rodesac sisxlissamarTlebrivi sanqcia mocemulia ara sisxlis

?

80/81

vtlbflf rfyjyb

samarTlis kodeqsSi, aramed sxva kanonSi, rac TavisTavad sisxlis samar-

Tlis kodeqsis principebs ewinaaRmdegeba. analogiur debulebebs iTva-

liswinebs sisxlis samarTlis kodeqsis 154-e muxli, romlis mixedviTac:

`JurnalistisaTvis profesiul saqmianobaSi ukanonod xelis SeSla,

ese igi misi iZuleba, gaavrcelos informacia an Tavi Seikavos misi

gavrcelebisagan, _

isjeba jarimiT an sazogadoebrivad sasargeblo SromiT vadiT

as ocidan as ormoc saaTamde anda gamasworebeli samuSaoTi vadiT

or wlamde.

igive qmedeba, Cadenili Zaladobis muqariT an samsaxurebrivi

mdgomareobis gamoyenebiT,_

isjeba jarimiT an tusaRobiT vadiT or Tvemde anda Tavisuflebis

aRkveTiT vadiT or wlamde, Tanamdebobis dakavebis an saqmianobis

uflebis CamorTmeviT vadiT sam wlamde an uamisod.“

Jurnalistis profesiuli saqmianobisaTvis xelis SeSla SeiZleba orgva-

rad gamoixatos:

Jurnalistis iZuleba, gamoaqveynos raime informacia;

Jurnalistis iZuleba, Tavi Seikavos iseTi informaciis

gamoqveynebisagan, romelic xelmyofi piris interesebSi

ar aris.

iZuleba gamoxatuli Zaladobis muqaraSi an am mizniT samsaxurebrivi

mdgomareobis gamoyeneba, iTvleba damamZimebel garemoebad da gacile-

biT mZime sasjels iTvaliswinebs.

Tumca, gansxvavebuli

sanqciebiT

ra valdebulebebi gaaCnia Jurnalists/masobrivi

informaciis saSualebas?

uflebebTan erTad Jurnalists garkveuli valdebulebebi gaaCnia.

saxeldobr, igi valdebulia, Seamowmos mis mier mopovebuli informaciis

utyuaroba, daicvas kanoni da pativi sces moqalaqeTa da organizaciaTa

konstituciur uflebebs, daakmayofilos informaciis mimwodebel

pirTa Txovna, maTi avtorobis argamJRavnebis an, piriqiT, miTiTebis Se-

saxeb, Tu aseTi informacia pirvelad qveyndeba. Jurnalisti valdebulia,

survilis SemTxvevaSi, miuTiTos informaciis wyaros vinaoba.

amave dros garkveul moTxovnebs perioduli presis gamocemebic unda

akmayofilebdnen. „presisa da masobrivi informaciis sxva saSualebebis

Sesaxeb“ kanonis me-15 muxli gansazRvravs im savaldebulo monacemebs,

romelTac es gamocemebi unda Seicavdnen:

gamocemis saxelwodeba;

damfuZneblis, gamomcemlis da redaqtoris vinaoba;

gamoSvebis rigiTi nomeri da TariRi;

redaqciisa da stambis misamarTi;

fasi da tiraJi;

indeqsi.

gaugebaria kanonis is moTxovnac, romelic avaldebulebs yvela periodul

gamocemas, ufaso sakontrolo egzemplarebi gadascen saqarTvelos

prezidentis pressamsaxurs, saqarTvelos parlaments, centralur bibli-

oTekebsa da sacavebs.

kanoni aseve avaldebulebs tele/radiomauwyeblobis redaqciebs, gada-

cemis eTerSi gasvlidan erTi Tvis ganmavlobaSi, Seinaxon masalis Cana-

werebi . SesaZloa, tele/radio eTeriT gadaices sinamdvilis Seusabamo

informacia, romelic laxavs piris pativs, Rirsebas an saqmian repu-

?

magaliTad, gazeTi „droni“

teqsti, firi

82/83

vtlbflf rfyjyb

tacias. imisaTvis, rom dadgindes aseTi informaciis eTerSi gasvlis faqti, aucilebelia eTerSi

gasuli informaciis dacva, rac saSualebas iZleva, zustad gairkves, ra saxis informacia gavida

eTerSi. erTi Tvis gasvlis Semdeg tele/radio kompanias aqvs ufleba, gaanadguros es masala.

tele/radiomauwyebeli valdebulia, daicvas saerTaSoriso xelSekrulebebi da qarTuli kanon-

mdebloba; kviraSi erTxel gamoaqveynos momdevno kviris samauwyeblo bade, daicvas licenziiT

gansazRvruli pirobebi.

ra saxis SezRudvebia dawesebuli

reklamis ganTavsebaze?

reklama masobrivi informaciis saSualebebisTvis Semosav-

lis mniSvnelovan wyaros warmoadgens. damoukideblobisa da

miukerZoeblobis Sansi mxolod im gamomcemels/mauwyebels

aqvs, romelsac sareklamo SemosavlebiT arseboba SeuZlia.

Sesabamisad, reklamis sferoSi raime SezRudvis arseboba

uSualod masobrivi informaciis saSualebebze aisaxeba da

zegavlenas axdens sityvis Tavisuflebaze.

reklamis Sesaxeb saqarTvelos kanoni krZalavs arasaTa-

nado reklamis gavrcelebas. arasaTanado reklama gulisx-

mobs arakeTilsindisier, araeTikur, arasarwmuno, aSkarad

yalb reklamas. akrZalulia iseTi reklamis gavrceleba, ro-

melic Seicavs konkurenti sawarmos saqonelTan an momsaxu-

rebasTan arakoreqtul Sedarebas; axdens sxva pirebis disk-

reditacias, SecdomaSi Sehyavs momxmarebeli an Seuracxmyo-

feli sityvebis da Sedarebebis gamoyenebiT arRvevs sayo-

velTao zneobis normebs.

?

Tavi VIII.Tavi VIII.Tavi VIII.Tavi VIII.Tavi VIII. reklamis ganTavsebareklamis ganTavsebareklamis ganTavsebareklamis ganTavsebareklamis ganTavseba

masobrivi informaciismasobrivi informaciismasobrivi informaciismasobrivi informaciismasobrivi informaciis

saSualebebSisaSualebebSisaSualebebSisaSualebebSisaSualebebSi

84/85

vtlbflf rfyjyb

ar SeiZleba iseTi saqonlis reklamireba, romlis warmoeba da realizacia

akrZalulia saqarTvelos kanonmdeblobiT an saWiroebs specialur

nebarTvas an licenzias, magram aseTi nebarTva an licenzia miRebuli

ara aqvs.

akrZalulia reklamaSi fizikuri piris gamosaxulebis an saxelis gamo-

yeneba, Tavad am piris nebarTvis gareSe.

reklama ar unda ubiZgebdes moqalaqeebs Zaladobis, agresiis an qaosi-

saken; ar unda mouwodebdes maT saSiSi qmedebebisaken, romelTac SeuZ-

liaT ziani miayenon adamianis janmrTelobas an daemuqron mis usafr-

Txoebas.

Tu mediasaSualebebSi erTdroulad xdeba momxmareblis yuradRebis ga-

maxvileba saqonlis niSanze, mis mwarmoebelze an gamyidvelze, mauwyebeli

valdebulia, winaswar miuTiTos, rom mayurebels/msmenels/mkiTxvels

saqme reklamasTan aqvs. sareklamo tixari ar unda ganTavsdes sabavSvo

an religiur gadacemebSi, prezidentis gamosvlis, parlamentis plena-

ruli sxdomebis, oficialuri da saxelmwifo RonisZiebebis translaciis

dros, agreTve im gadacemebSi, romelTa xangrZlivoba 15 wuTze naklebia.

kanoni aseve uSvebs gadacemis msvlelobis dros reklamis gaSvebis

SesaZleblobas. reklamis am formaTa Soris yvelaze gavrcelebulia e.w.

`moZravi striqoni~. aseT SemTxvevaSi kanoni moiTxovs, rom dafarvis

saxis reklamirebisas, maT Soris moZravi striqonis gamoyenebis dros,

reklamis zoma ar aRematebodes kadris farTis 7 procents.

kanoni aseve aregulirebs reklamis gaSvebis sixSires erTi gadacemis

ganmavlobaSi. kanonis es SezRudvebi sakmaod dausabuTebelia, Tumca

amisda miuxedavad, es SezRudvebi arsebobs.

magaliTad, radiaqti-

uli nivTierebebi

magaliTad, im lata-

reis reklama, romelsac

licenzia ar gaaCnia

magaliTad, kanoni

moiTxovs, rom 15-dan

30 wuTamde gadacemebSi

dasaSvebia ara umetes

erTi sareklamo tixari-

sa; 30-dan 45 wuTamde ga-

dacemebSi _ ara umetes

orisa; xolo 45 wuTidan

erT saaTamde gadacemeb-

Si _ ara umetes samisa;

saganmanaTleblo gada-

cemebSi sareklamo tixa-

ri dasaSvebia ara umetes

15 wuTSi erTxel da ara

umetes 45 wamiT.

vin axorcielebs saxelmwifo kontrols

reklamis sferoSi?

saqarTvelos saxelmwifo antimonopoliuri samsaxuri.

antimonopoliur samsaxurs ufleba aqvs, gaugzavnos damrRvevs miweri-

loba, reklamis kanonis normaTa darRvevis Sewyvetis moTxovniT. anti-

monopoliuri samsaxuri axorcielebs gamafrTxilebel RonisZiebebs da

aRkveTs arasaTanado reklamas. igi uflebamosilia, reklamis damrRvevs

daakisros administraciuli saxdeli. antimonopoliuri samsaxuri uf-

lebamosilia, mosTxovos reklamis kanonmdeblobis damrRvevs kontr-

reklamis gavrceleba.

antimonopoliuri samsaxuri uflebamosilia, mimarTos Sesabamiss samar-

Taldamcav organos sisxlis samarTlis saqmis aRZvris moTxovniT.

ra valdebulebebi gaaCnia reklamis

damkveTs/mwarmoebels/gamavrcelebels?

reklamis damkveTi/mwarmoebeli/gamavrcelebeli valdebulia, Seinaxos

sareklamo masalebi an maTi aslebi, aRniSnul masalebSi SemdgomSi Seta-

nili yvela cvlilebis CaTvliT. Senaxvis vada reklamis ukanasknelad

gavrcelebis dRidan aiTvleba da 2 Tves gastans. Tu am periodis ganmav-

lobaSi sareklamo masala sadao gaxda, saWiroa misi Senaxva davis gadawy-

vetamde.

kanoni reklamis damkveTs/mwarmoebels/gamavrcelebels avaldebulebs,

iTanamSromlos am sferos makontrolebel organosTan _ antimonopo-

liur samsaxurTan da warudginos mas is informacia, rac kontrolis

gansaxorcielebladaa aucilebeli . aqve unda aRvniSnoT, rom am SemTx-

?

?

axsna-ganmartebebi,

sabuTebi, sareklamo

masalebi da a.S

86/87

vtlbflf rfyjyb

vevebze vrceldeba samewarmeo saqmianobis kontrolis Sesaxeb kanonis

moTxovnebi, romlis mixedviTac, mewarmis (maT Soris, masobrivi infor-

maciis saSualebis) Sesamowmeblad aucilebelia mosamarTlis nebarTva-

brZaneba. Tu makontrolebeli organo am brZanebas ar warmoadgens,

masobrivi informaciis saSualebas ufleba aqvs, uari ganacxados Sesa-

bamisi informaciis wardgenaze.

vin agebs pasuxs `reklamis Sesaxeb~ kanonis

normaTa darRvevisaTvis?

reklamis damkveTi, reklamis mwarmoebeli da reklamis gamavrcelebeli.

maT Soris pasuxismgebloba gamijnulia.

reklamis damkveTi pasuxs agebs reklamis Sesaqmnelad wardgenili in-

formaciis Sinaarsze, Tu ar damtkicda, rom es darRveva reklamis mwar-

moeblis an gamavrceleblis mizeziT moxda.

reklamis mwarmoebeli pasuxs agebs reklamis warmoebaze, gaformebasa

da momzadebaze.

reklamis gamavrcelebeli masobrivi informaciis saSualeba pasuxs

agebs kanonmdeblobis darRvevaze im nawilSi, rac Seexeba reklamis gav-

rcelebis dros, adgils an saSualebebs.

ra pasuxismgeblobas iTvaliswinebs

kanoni `reklamis Sesaxeb~?

Tu piri CaTvlis, rom gavrcelebuli arasaTanado reklamiT Seilaxa misi

pativi, Rirseba an saqmiani reputacia, mas ufleba aqvs, sarCeliT mimar-

?

?

Tos sasamarTlos da moiTxovos gavrcelebuli arasaTanado reklamis

uaryofa da miyenebuli zianis kompensacia.

reklamis gamavrcelebels SeiZleba daekisros administraciuli saxde-

li kanonmdeblobis darRvevisaTvis. kerZod, kodeqsis 159-e muxlis Sesa-

bamisad, reklamis gavrcelebisaTvis dadgenili wesebis darRveva gamo-

iwvevs fizikuri piris dajarimebas 250-dan 500 laramde, xolo iuridi-

uli pirisa _ 500-dan 1500 laramde. arasaTanado reklamis ganTavseba

gamoiwvevs fizikuri piris dajarimebas reklamis sruli Rirebulebis

oTxmagi odenobiT, xolo iuridiuli pirisa _ reklamis sruli Rirebu-

lebis Svidmagi odenobiT. fizikuri da iuridiuli pirebi valdebulni

arian, Seasrulon reklamis darRvevis aRkveTis Taobaze saxelmwifo an-

timonopoliuri samsaxuris miweriloba. winaaRmdeg SemTxvevaSi, admi-

nistraciuli samarTaldarRvevaTa kodeqsis 1592 muxlis Sesabamisad, fi-

zikuri pirebi dajarimdebian samasidan eqvsas laramde, xolo iuridiuli

pirebi _ aTasidan sami aTas laramde.

pasuxismgeblobis dakisrebasTan erTad, damrRvevi valdebulia, aRkve-

Tos kanonmdeblobis darRveva . antimonopoliuri samsaxuris gadawyve-

tilebiT, mas aseve SeiZleba daekisros kontrreklamis ganTavseba. Tu

reklamis damkveTi/mwarmoebeli/gamavrcelebeli aRiarebs kanonmdeblo-

bis darRvevis faqts, mas SeiZleba gavrcelebuli arasaTanado reklamis

uaryofa an kontrreklamis gavrceleba daevalos. kontrreklama unda

ganTavsdes antimonopoliuri samsaxuris mier dadgenil vadaSi. kontr-

reklamis xarjebi mTlianad damrRvevs ekisreba. SeTanxmebis darRvevis

SemTxvevaSi, samsaxurs ufleba aqvs, miiRos gadawyvetileba damrRvevis

reklamis srulad an nawilobriv SeCerebis Taobaze.

gavrceleba

magaliTad, Sewyvitos

arasaTanado reklamis

gavrceleba

88/89

vtlbflf rfyjyb

informaciis gavrceleba SeiZleba SeizRudos saavtoro da

momijnave uflebebis Sesaxeb saqarTvelos kanonis safuZ-

velzec. am SezRudvebis mizania, daicvas saavtoro qonebrivi

da piradi araqonebrivi uflebebi, romlebic warmoiSoba

mecnierebis, literaturis da xelovnebis nawarmoebTa Seqm-

nisa da gamoyenebis dros; agreTve momijnave ufleba, dakav-

Sirebuli SemsrulebelTan, fonogramis, videogramis da

mauwyeblobis organizaciebTan. aseTi SezRudvebis daweseba

sxva pirTa uflebebis dacviTaa gamarTlebuli, radganac

aseT dros saqme gvaqvs ara marto informaciis gavrcelebis

uflebasTan, aramed sxva pirTa sakuTrebasTan da maT qo-

nebriv uflebebTan. aseTi uflebebis dacva aucilebelia

kanoniT gaTvaliswinebuli wesiTa da moculobiT da maTi

darRveva informaciis gavrcelebis sajaro interesiT ver

gamarTldeba.

am mimoxilvaSi Cvens amocanas ar Seadgens inteleqtualuri

samarTlis sakiTxebis detaluri Seswavla da gaanalizeba.

qvemoT Cven Zalian mokled warmogidgenT im umTavress sa-

kiTxebs, romelTa gaTvaliswineba moeTxoveba informaciis

gamavrcelebels sxva pirTa saavtoro da momijnave ufle-

Tavi IX.Tavi IX.Tavi IX.Tavi IX.Tavi IX. saavtoro da momijnavesaavtoro da momijnavesaavtoro da momijnavesaavtoro da momijnavesaavtoro da momijnave

uflebebiuflebebiuflebebiuflebebiuflebebi

bebTan dakavSirebuli nawarmoebis, fonogramis, videogramis an gadace-

mis reproduqciisas.

vin CaiTvleba

nawarmoebis avtorad?

zogadi wesis Sesabamisad, piri, romelic saTanado wesiT aRniSnulia,

rogorc nawarmoebis originalis an aslis avtori, iTvleba nawarmoebis

avtorad, Tu ar arsebobs sawinaaRmdego dasabuTeba. es wesi vrceldeba

aseve nawarmoebis fsevdonimiT gamoqveynebis drosac, Tu avtori am

fsevdonimiT sayovelTaod cnobilia. am wess avtorobis prezumfcia

ewodeba. nawarmoebs SeiZleba hyavdes rogorc erTi avtori, aseve ramo-

denime Tanaavtori.

saavtoro ufleba nawarmoebis Seqmnis momentidanve warmoiSoba. saav-

toro uflebis warmoSobisa da piris avtorad miCnevisaTvis aucilebeli

ar aris nawarmoebis registracia, specialuri gaformeba an sxva forma-

lobebis dacva. amave dros, saavtoro uflebis mflobels SeuZlia, nawar-

moebi registraciaSi gaataros inteleqtualuri sakuTrebis erovnuli

centris `saqpatentis~ reestrSi. registraciis Sedegad, registrants

miecema specialuri serTifikati. kidev erTxel aRvniSnav, rom saavtoro

uflebis warmoSobisaTvis aseTi registracia aucilebeli ar aris, miT

umetes, Tu imasac gaviTvaliswinebT, rom registracia TavisTavad ar

warmoSobs avtorobis prezumfcias.

audiovizualuri nawarmoebis avtorebad iTvlebian damdgmeli reJisori,

scenaris avtori, dialogebis avtori, teqstiani an uteqsto musikaluri

nawarmoebis avtori, romelic specialurad am audiovizualuri nawar-

moebisaTvis aris Seqmnili.

?

90/91

vtlbflf rfyjyb

saavtoro uflebebi ar vrceldeba oficialur dokumentebze, saxel-

mwifos oficialur simboloebze, agreTve informaciebze faqtebisa da

movlenebis Sesaxeb.

dadgenilia Tu ara saavtoro da

momijnave uflebaTa moqmedebis vadebi?

diax.

saavtoro ufleba nawarmoebis SeqmnisTanave warmoiSoba da moqmedebs

avtoris sicocxleSi da misi gardacvalebidan 70 wlis ganmavlobaSi. saav-

toro ufleba nawarmoebze, romelic fsevdonimiT an anonimurad gamoq-

veynda, moqmedebs 70 wlis ganmavlobaSi misi marTlzomierad gamoqveyne-

bis TariRidan. Tu nawarmoebis avtori am vadaSi Tavis vinaobas gaamxels,

maSin nawarmoebze saavtoro ufleba moqmedebs avtoris gardacvalebidan

70 wlis ganmavlobaSi.

momijnave uflebis moqmedebis vadaa 50 weli, romlis aTvla xdeba pir-

veli Sesrulebis, eTerSi programis pirveli gasvlis anda fonogramis/

videogramis pirveli Caweris momentidan.

ra SezRudvebis dawesebis ufleba aqvs avtors

an saavtoro uflebis mflobels?

nawarmoebis gamoyenebis Taobaze gadawyvetilebas iRebs avtori an saav-

toro uflebis mflobeli. saavtoro da momijnave uflebebis Sesaxeb sa-

qarTvelos kanonis me-18 muxlis Sesabamisad, avtors an nawarmoebis gan-

sakuTrebuli gamoyenebis uflebis mflobels ufleba aqvs:

?

kanonebi, administraci-

ul-samarTlebrivi aq-

tebi da a.S.

droSa, gerbi, himni,

fuladi niSnebi d a.S.

?

`ganaxorcielos, neba darTos an akrZalos:

a) nawarmoebis reproducireba;

b) nawarmoebis originalis an aslebis sazogadoebaSi gavrceleba

gayidvis an gaqiravebis, sakuTrebis an mflobelobis sxva

formiT gadacemis gziT;

g) nawarmoebis egzemplarTa importireba gavrcelebis mizniT, im

egzemplarTa CaTvliT, romlebic damzadebulia avtoris an

saavtoro uflebis sxva mflobelis TanxmobiT;

d) nawarmoebis sajaro Cveneba. es ufleba ar gamoiyeneba Tu

sajaro Cveneba aris samoqalaqo brunvaSi gaSvebuli

nawarmoebis kanonieri Sesyidvis Sedegi;

e) nawarmoebis sajaro Sesruleba;

v) nawarmoebis sajaro gadacema, eTerSi an kabeliT;

z) nawarmoebis Targmna;

T) nawarmoebis gadamuSaveba.~

avtors an saavtoro uflebis sxva mflobels ufleba aqvs, miiRos saav-

toro honorari misi nawarmoebis nebismieri saxiT gamoyenebisaTvis. ka-

noniT fiqsirebuli ar aris honoraris odenoba da misi dadgena xelSek-

rulebis safuZvelze xorcieldeba.

92/93

vtlbflf rfyjyb

SesaZlebelia Tu ara gansakuTrebul SemTxvevebSi

nawarmoebis gamoyeneba avtoris Tanxmobis gareSe?

diax.

kanoniT zustad gansazRvrul gamonakliss SemTxvevebSi. nawarmoebis

gavrcelebasTan dakavSirebiT saavtoro uflebebi absoluturi ar aris.

nawarmoebebis gamoyeneba avtoris nebarTvis gareSe SesaZlebelia kano-

niT gaTvaliswinebul SemTxvevebSi. avtoris Tanxmobis da misTvis hono-

raris gadaxdis gareSe fizikur pirs SeuZlia, gamoqveynebuli nawarmo-

ebis reproduqcireba piradi sargeblobisaTvis.

saavtoro da momijnave uflebebis Sesaxeb kanonis 23-e muxli aseve

SesaZleblad miiCnevs nawarmoebis gamoyenebas avtoris an saavtoro uf-

lebis sxva mflobelis Tanxmobisa da misTvis saavtoro honoraris gadax-

dis gareSe, im pirobiT, Tu aucileblad iqneba miTiTebuli gamoyenebuli

nawarmoebis avtori da dasesxebis wyaro:

`a) marTlzomierad gamoqveynebuli nawarmoebis an originalidan

an Targmanidan citireba samecniero, kvleviTi, polemikuri,

kritikuli da sainformacio miznebisaTvis, mxolod im

moculobiT, romelic gamarTlebulia citirebis mizniT,

gazeTebidan da Jurnalebidan mokle nawyvetebis beWdviTi

mimoxilvisaTvis reproducirebis CaTvliT;

b) marTlzomierad gamoqveynebuli nawarmoebidan mokle

nawyvetebis gamoyeneba ilustraciis saxiT, gamocemebSi, radio-

da telegadacemebSi, saswavlo xasiaTis fono- da

videoCanawerebSi, mxolod im moculobiT, romelic

gansazRvrulia gansazRvruli mizniT;

g) mimdinare ekonomikur, politikur, socialur d religiur

sakiTxebze periodul gamocemebSi marTlzomierad

?

magaliTad, students

aqvs sakuTari moxmarebi-

saTvis saxelmZRvanelos

aslis gadaRebis ufleba.

gamoqveynebuli statiebis an eTerSi gadacemuli msgavsi

nawarmoebis reproduqcireba Jurnal-gazeTebis meSveobiT an

sajaro gadacema, mxolod im SemTxvevaSi, rodesac aseTi

reproducireba an sajaro gadacema specialurad ar aris

akrZaluli avtoris an saavtoro uflebis sxva mflobelis mier.

d) mimdinare movlenebis procesSi danaxuli an mosmenili

nawarmoebis reproducireba an sajaro gadacema mimdinare

movlenaTa mimoxilvaSi mxolod im moculobiT, romelic

gamarTlebulia sainformacio mizniT.

e) sajarod warmoTqmuli politikuri moxsenebis, sityvis,

leqciis, mimarTvis, qadagebis da msgavsi nawarmoebis

reproducireba Jurnal-gazeTebis meSveobiT an sajaro gadacema

mxolod im moculobiT, rac gamarTlebulia sainformacio

mizniT.~

SeiZleba Tu ara saavtoro uflebis

sxva pirisaTvis gadacema?

diax.

saavtoro uflebis arseboba ar niSnavs imas, rom nawarmoebi xelSeuxebe-

lia da misi gamoyeneba saerTod ar SeiZleba. saavtoro uflebebis sxva

pirze gadacema SesaZlebelia rogorc xelSekrulebis safuZvelze, ise

memkvidreobis wesiT.

avtoris gardacvalebis Semdeg saavtoro uflebebi gadadis anderZiT

an kanoniT memkvidreebze. memkvidreobiT ar gadaicema avtorobis, saxe-

lisa da nawarmoebis xelSeuxeblobis uflebebi.

?Tu nawarmoebis avtori

dimitri qemerteliZea,

misi gardacvalebisas

nawarmoebis avtorad

isev dimitri qemerteli-

Ze unda CaiTvalos da

ara misi Svili ivane

qemerteliZe, romelsac

saavtoro uflebebi

memkvidreobiT gadaeca.

94/95

vtlbflf rfyjyb

avtors ufleba aqvs, xelSekrulebis safuZvelze, sicocxleSive gadasces

Tavisi nawarmoebis gamoyenebis ufleba sxva pirs. aseTi xelSekruleba

aucileblad werilobiT unda gaformdes. periodul beWdviT gamocemaSi

nawarmoebis gamoyenebis saavtoro xelSekruleba SeiZleba zepiradac da-

idos. zepirad SeiZleba daidos agreTve nawarmoebis televiziiT an radi-

oTi erTjeradi gadacemis xelSekruleba.

saavtoro xelSekruleba unda iTvaliswinebdes gamosayenebeli nawarmo-

ebis zust aRweras, nawarmoebis gamoqveynebis konkretul saxes, uflebis

gadacemis vadas da teritorias, honoraris odenobis gansazRvris wess

an honoraris odenobas gamoyenebis yoveli saxisaTvis, misi gadaxdis

wessa da vadas, agreTve sxva pirobebs, romlebsac mxareebi arsebiTad

miiCneven.

Tu xelSekrulebaSi ar aris gansazRvruli uflebis gadacemis geogra-

fiuli areali, xelSekrulebiT gadacemuli ufleba moqmedebs mxolod

saqarTvelos teritoriaze.

Tu xelSekrulebiT uflebis gadacemis vada ar aris miTiTebuli, avtors

ufleba aqvs, gaauqmos xelSekruleba misi dadebidan 3 wlis gasvlis Sem-

deg. mosargebles amis Taobaze unda ecnobos xelSekrulebis gauqmebam-

de 6 TviT adre.

kanoni uSvebs xelSekrulebiT gadacemuli uflebebis mosargeblis mier

mesame pirisaTvis gadacemis SesaZleblobasac, rasac xelSekruleba pir-

dapir unda iTvaliswinebdes. winaaRmdeg SemTxvevaSi aseTi gadacema uka-

nonod CaiTvleba.

SeiZleba Tu ara saavtoro uflebis

eqskluziurad erTi pirisaTvis gadacema?

diax.

Zalian bevri mewarme, mauwyebeli Tu beWdviTi presis gamomcemeli dain-

teresebulia, rom esa Tu is nawarmoebi eqskluziuri wesiT gaavrcelos,

finansuri Tu sxva mosazrebebidan gamomdinare. Tu pirs amgvari uflebis

miReba surs, man avtorTan unda gaaformos gansakuTrebul uflebaTa

gadacemis saavtoro xelSekruleba. gansakuTrebuli licenziis arse-

bobisas mxolod licenziants gaaCnia nawarmoebis gamoyenebis da gavr-

celebis ufleba. masve SeuZlia, avtorisagan damoukideblad akrZalos

nawarmoebis xelSekrulebiT gaTvaliswinebuli wesiT gamoyeneba sxva

pirTa mier. es ufleba gansakuTrebiT mniSvnelovania, radgan is yvelaze

ukeTesad uzrunvelyofs nawarmoebis gamoyenebis uflebis eqskluzi-

urobas. Tumca, avtorsac aqvs ufleba, aukrZalos sxva pirebs nawarmo-

ebis gamoyeneba, Tu am uflebis dacvas licenzianti ar axorcielebs.

Tu pirebs Soris dadebuli xelSekruleba gansakuTrebul licenzias ar

gulisxmobs, aseTi xelSekruleba Cveulebriv licenziad unda CaiTva-

los, romlis mixedviTac, avtori licenziants nebas rTavs, gamoiyenos

nawarmoebi im pirTa Tanabrad, romlebmac miiRes aseTi nawarmoebis imave

saxiT gamoyenebis ufleba. Cveulebrivi licenziis mflobels ufleba

ara aqvs, aukrZalos sxva pirs nawarmoebis gamoyeneba. aseTi akrZalvis

ufleba mxolod avtors gaaCnia.

ra CaiTvleba

kontrafaqciul egzemplarad?

kontrafaqciulad iTvleba nawarmoebis, fonogramis an videogramis

?

e.w. gansakuTrebuli

licenzia

maT Soris, avtoris

magaliTad, avtors

ufleba aqvs, Cveulebriv

uflebaTa gadacemis

saavtoro xelSekrule-

bis safuZvelze, Tavisi

leqsis gamoqveynebis

ufleba misces rogorc

Jurnal `dilas~, ise

Jurnal `mnaTobs~.

?

96/97

vtlbflf rfyjyb

egzemplari, romelTa damzadeba an gavrceleba iwvevs saavtoro an

momijnave uflebebis darRvevas.

kontrafaqciulad iTvleba agreTve saqarTveloSi daculi im nawarmoebis,

fonogramis an videogramis egzemplarebi, romlebic importirebulia

qveyanaSi saavtoro an momijnave uflebaTa mflobelebis Tanxmobis gare-

Se im saxelmwifodan, sadac isini arasodes yofilan daculi an sadac

maTi dacva Sewyvetilia.

kontrafaqciuli egzemplarebis aRmoCenis SemTxvevaSi, isini sasamarTlo

gadawyvetilebis safuZvelze usasyidlo CamorTmevas eqvemdebarebian.

kontrafaqciuli egzemplarebi unda ganadgurdes an gadaeces saavtoro

da momijnave uflebebis mflobels.

ra pasuxismgeblobas iTvaliswinebs

saavtoro da momijnave uflebebis darRveva?

saavtoro da momijnave uflebaTa Sesaxeb kanonis 58-e muxlis I punqti

gvauwyebs:

`am kanoniT gaTvaliswinebul saavtoro da momijnave uflebaTa

darRveva iwvevs samoqalaqo, sisxlissamarTlebriv da

administraciul pasuxismgeblobas. saavtoro da momijnave

uflebaTa darRvevisaTvis iuridiuli piri pasuxs agebs

samoqalaqo kanonmdeblobis Sesabamisad~.

damrRvevi piris mier samoqalaqo wesiT zianis anazRaureba ar gamoric-

xavs mis Semdgom sisxlis Tu administraciul-samarTlebriv pasuxismgeb-

lobas. administraciuli pasuxismgeblobis Sesaxeb normebs Seicavs

`saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa Sesaxeb kodeq-

magaliTad, musikaluri

maRazia realizacias

ukeTebs kompaqt-disks,

romelic warmoadgens

saavtoro da momijnave

uflebaTa darRveviT

Seqmnil cnobili pop-

varskvlavis alboms.

Tu es ukanaskneli

amas moiTxovs ?

sis~ 1571-e, 1572-e, 1573-e muxlebi. kodeqsis mixedviT, nawarmoebis, fo-

nogramis an videogramis egzemplaris ukanono reproducireba, gayidvis,

gaqiravebis an gamoyenebis mizniT, gamoiwvevs dajarimebas xuTasidan aTas

laramde, reproducirebuli egzemplarebis konfiskaciiT. igive qmedeba

Cadenili im piris mier, romelsac erTi wlis ganmavlobaSi analogiuri

qmedebisaTvis Sefardebuli hqonda administraciuli saxdeli, gamoiw-

vevs dajarimebas aTasidan sami aTas laramde, reproducirebuli egzem-

plarebis konfiskaciiTurT. konfiskebuli reproducirebuli egzemp-

larebi eqvemdebareba ganadgurebas, garda im SemTxvevebisa, roca isini

gadaecema saavtoro an momijnave uflebis mflobels, misive moTxovnis

safuZvelze.

kodeqsi aseve iTvaliswinebs pasuxismgeblobas egzemplarze miTiTebuli

informaciis gayalbebisaTvis. garda aRniSnulisa, dawesebulia aseve pa-

suxismgebloba nawarmoebis, fonogramis an videogramis egzemplarebze

saavtoro uflebis mflobelis mier dasmuli dacvis niSnis Secvlaze an

mis ganadgurebaze.

saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 189-e muxlis Sesabamisad:

`sxvis mecnierul, literaturul an xelovnebis nawarmoebze,

gamogonebaze, sasargeblo modelze, samrewvelo nimuSze an

inteleqtualur-SemoqmedebiTi saqmianobis sxva Sedegze saavtoro

uflebis anda am uflebis momijnave uflebis miTviseba, agreTve

avtoris saavtoro uflebis sxva mflobelis an momijnave uflebis

mflobelis gareSe aseTi nawarmoebis ukanonod gamravleba-

gavrcelebis mizniT, gavrceleba, gankargva, sajarod Sesruleba,

importireba, eqsportireba an sxvagvarad gamoyeneba, _ isjeba

jarimiT an gamasworebeli samuSao vadiT or wlamde.~

98/99

vtlbflf rfyjyb

Cven mimovixileT is ZiriTadi kanonebi, romlebic saqarT-

veloSi mediis saqmianobas aregulireben. Tumca, Tu xeli-

sufleba moindomebs sityvis Tavisuflebis SezRudvas,

SesaZloa iseTi kanonebis ganxilvac mogviwios, rogoricaa

vTqvaT, `kurortebisa da sakurorte adgilebis sanitaruli

dacvis zonebis Sesaxeb~, an Tundac `sarkinigzo kodeqsis~

an kidev raime absurduli normatiuli aqtis. samwuxarod,

praqtika cxadyofs, rom aseT anomaliur situaciebTan ma-

sobrivi informaciis saSualebebs Cvens sinamdvileSic

uxdebaT Sexeba.

ase magaliTad, Cven zemoT aRvniSneT, rom `kavSirgabmulo-

bisa da fostis Sesaxeb~ kanonis Tanaxmad, mauwyeblobis

sferoSi licenziis gacemis an SeCerebis ufleba aqvs mxo-

lod maregulirebel komisias. kanonis 38-e muxlis me-8

punqti imperatiulad gansazRvravs, rom:

`licenziis mflobels licenziiT nebadarTuli

saqmianobis ganxorcielebisaTvis ar esaWiroeba

saxelmwifo, adgilobrivi TviTmmarTvelobis an

mmarTvelobis organoebisagan raime sxva licenzia

Tavi X.Tavi X.Tavi X.Tavi X.Tavi X. dasasrulidasasrulidasasrulidasasrulidasasruli

an nebarTva, garda kanoniT dadgenili licenziebisa

da nebarTvisa.”

amave dros Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrma ga-

mosca brZanebuleba, romelic teqnikuri mowyobilobis mflobelebs

sanitaruli pasportebis aRebas avaldebulebda. pasportebis gacema

sanitaruli zedamxedvelobis inspeqcias daevala. saministros mier sani-

taruli pasportis moTxovna SeiZleba CaiTvalos damatebiT nebarTvad,

radganac, rogorc brZanebidan Cans, aseTi pasportis gareSe mauwyebeli

ver ganaxorcielebs mauwyeblobas. sayovelTaod cnobilia, rom minis-

tris brZanebas ar SeiZleba hqondes kanonze upiratesi Zala.

masobrivi informaciis saSualebebis SezRudvis mizniT, xSirad iyeneben

sagadasaxado kodeqssac. arsebuli sagadasaxado tarifebis pirobebSi,

sityvis Tavisuflebis finansuri berketebiT SezRudvis cduneba yovel-

Tvis iarsebebs. amdenad, gardamaval etapze masobrivi informaciis saSu-

alebebisaTvis dawesebuli sagadasaxado ganakveTebi liberalizacias da

gamartivebas saWiroebs.

gadasaxedia saxelmwifos sabiujeto politika im nawilSic, romelic

zogierTi masobrivi informaciis saSualebis biujetidan pirdapir da-

finansebas iTvaliswinebs. biujetis kanoni ewinaaRmdegeba masobrivi

informaciis saSualebebis Tanasworobis princips, riTac xdeba mediis

sxva saSualebebis araTanaswor pirobebSi Cayeneba. qveyanam uari unda

Tqvas im sabWour tradiciaze, rasac e.w. samTavrobo mediis saSualebaTa

arseboba hqvia da xeli Seuwyos sazogadoebrivi televiziis Camoyali-

bebasa da zogadad masobrivi informaciis saSualebebisTvis Tavisufali

bazris ganviTarebas.

`literaturuli

saqarTvelo~, `droSa~

100/101

vtlbflf rfyjyb