t.c. anadolu Ünİversİtesİ yayin no: aÇikÖĞretİm...

T.C. ANADOLU ÜNİVERSİTESİ YAYIN NO: AÇIKÖĞRETİM FAKÜLTESİ YAYIN NO:

“ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM”ÖĞRENCİ KOMPOZİSYONLARI

Eskişehir - 2018

EditörDoç.Dr. Gökhan TUNÇ

Yarışma Düzenleme EkibiDoç.Dr. Mehmet FIRAT

Doç.Dr. Gökhan TUNÇ

Emine KOYUNCU

Hatice ÇALIŞKAN KÖKEN

Merve ARSLAN

DüzeltiDr.Öğr.Gör. Ferdi BOZKURT

Öğr.Gör. Kevser CANDEMİR

Öğr.Gör. Nilay GİRİŞEN

Grafik Tasarım KoordinatörüDoç.Dr. Halit Turgay ÜNALAN

Sayfa TasarımıMehmet Emin YÜKSEL

DizgiMurat UZUN

GrafikerAyşegül DİBEK

1. Baskı

Bu kitap ANADOLU ÜNİVERSİTESİ Web-Ofset Tesislerinde ......... adet basılmıştır.ESKİŞEHİR, ......... 2018

iii

İçindekilerENGELSİZ EĞİTİM .................................................................................................................................. 2

BİR ÇİFT KANAT ...................................................................................................................................... 3

DİNG DANG .............................................................................................................................................. 4

UMUDUN VARSA ENGELİN YOKTUR ............................................................................................... 5

UÇURTMAMDAKİ HAYALLERİM ......................................................................................................... 6

AÇIKÖĞRETİM ENGELLERİ AŞIYOR ................................................................................................. 7

HAYAT BENİ ENGELLERSE... ............................................................................................................... 8

ENGELSİZ EĞİTİM; AÇIKÖĞRETİM .................................................................................................... 9

UMUDA GOL! ........................................................................................................................................... 11

AÇIKÖĞRETİM, EVET, ENGELSİZ ÖĞRETİM .................................................................................... 13

ENGELLİ ÜNİVERSİTE Mİ OKURMUŞ? ............................................................................................ 14

ZENGİN FARKLAR .................................................................................................................................. 14

ENGELSİZİZ .............................................................................................................................................. 15

ENGELLİ BİREY ENGELSİZ EĞİTİM ................................................................................................... 16

ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM ..................................................................................................................... 17

EĞİTİM KONUSUNDA “ARAMIZDA ENGEL YOK” ........................................................................... 19

EĞİTİMLE KARANLIK DÜNYALAR AYDINLIĞA KAVUŞUR .......................................................... 20

ENGEL OLMADAN .................................................................................................................................. 21

HAYALLERİNİN PEŞİNDEN GİT .......................................................................................................... 22

ARAMIZDA ENGEL YOK ........................................................................................................................ 23

ENGEL TANIMA, İLERİYE BAK VE İLERLE ....................................................................................... 25

ENGEL Mİ? O DA NEYMİŞ? .................................................................................................................. 25

ENGELSİZ .................................................................................................................................................. 26

ENGELSİZ YAŞAM ................................................................................................................................... 27

VAR MISIN ENGELLERİ AŞMAYA? ..................................................................................................... 28


ENGELSİZLİK ........................................................................................................................................... 29

ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM “ARAMIZDA ENGEL YOK” ASIL ENGEL İÇİMİZDE! ....................... 30


DENİZİN ALTINDAKİ İNCİLER ............................................................................................................ 32

İNSAN, BİRKAÇ PARÇA ET PARÇASI FAKAT BÜYÜK ONUR!* ..................................................... 34

EĞİTİMDE SIFIR ENGEL ....................................................................................................................... 37

MAVİ PENCERELİ EV ............................................................................................................................. 38

KAYIP KİMLİK .......................................................................................................................................... 38

iv

ENGELLİ DEĞİL ENGEL OLMAYALIM ............................................................................................... 40

ENGELLİ OLSAM BİLE .......................................................................................................................... 41



HER ZAMAN, HER YERDE, HERKESE EĞİTİM ................................................................................ 45


ÖZEL İNSAN ............................................................................................................................................. 47

“ARAMIZDA ENGEL YOK!” ..................................................................................................................... 47

AÇIKÖĞRETİM UMUTTUR ................................................................................................................... 48

HAYATA BİR SIFIR ................................................................................................................................... 49

ENGELLİ DEĞİL ENGELSİZ BİR HAYAT ............................................................................................ 50

ENGELSİZSİNİZ! ..................................................................................................................................... 51

İNANÇ ENGEL TANIMAZ ....................................................................................................................... 51

ENGELLERİMİZ YOK EMELLERİMİZ VAR ........................................................................................ 52

ENGELSİZSİNİZ ....................................................................................................................................... 53


ENGELLİ OLMAK BİR ENGEL Mİ? ..................................................................................................... 54


ENGEL DEDİKLERİ HER NE İSE ÇÖPE AT GİTSİN! ...................................................................... 55

ENGELSİZSİNİZ ....................................................................................................................................... 56


ONLARA “ENGEL” OLMAYIN................................................................................................................. 59

HAYALLERE ENGEL YOK ...................................................................................................................... 60

ETRAFINA BAK ........................................................................................................................................ 61

ANNE SÖZÜ .............................................................................................................................................. 61


ENGELSİZ ENGELLİLER ........................................................................................................................ 64





ENGEL BİLEKTE DEĞİL, YÜREKTEDİR! ............................................................................................ 69


KİŞİ ENGEL TANIMAZ ............................................................................................................................ 70


v

BÜTÜN ENGEL “SEN’’SİN ..................................................................................................................... 72





SESSİZLİĞİN MÜZİĞİ ............................................................................................................................ 76


İPEK BÖCEĞİNİN SIRRI ........................................................................................................................ 78


KATEGORİK FARKINDALIK VE YÜKSEKÖĞRETİMDE ADALET ................................................. 79


ENGELSİZ YÜKSEKÖĞRETİM İLE BİLGİYE ENGEL YOKTUR,

ANADOLU ÜNİVERSİTESİ VARDIR ................................................................................................... 82

ENGELLİLER VE AÇIKÖĞRETİM SİSTEMİ ....................................................................................... 82

ERİŞİLEBİLİRLİK VE AÇIKÖĞRETİM SİSTEMİ ................................................................................ 83



ANNEMİN ÇARESİZLİĞİNİN ÇARESİ: BEN ...................................................................................... 85

KALP DEDİĞİN “ÜÇ YÜZ KIRK” GRAM .............................................................................................. 86




ÇÖZÜM BİZİZ ........................................................................................................................................... 90

ENGEL YOK SENLE BENİM FARKIM YOK ....................................................................................... 91


ENGEL BEDENİMİZDE DEĞİL, DÜŞÜNCELERİMİZİN İÇİNDE ................................................... 92

BAHANELERİNİ ÖLDÜR, HAYALLERİNİ YAŞA ................................................................................ 93

YETER Kİ İSTE ......................................................................................................................................... 93

BENİM ÜNİVERSİTEM ........................................................................................................................... 94


ENGELLİLERİN ENGELİ YOK ............................................................................................................... 96

ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM İLE BİZ DE VARIZ! ................................................................................ 99



ENGEL DEĞİL, ŞIRINGA......................................................................................................................... 101

vi


OKUMAK GELECEKTİR ......................................................................................................................... 102



ENGELLERİ AŞAN FAKÜLTE ................................................................................................................ 105

AŞ KENDİNİ .............................................................................................................................................. 105

ENGELE ENGEL OLMAK ....................................................................................................................... 106


ENGELSİZ DÜNYANIN ENGELSİZ HEDEFİ ...................................................................................... 109


ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM ve ENGELSİZ YAŞAM ........................................................................... 110

TEŞEKKÜRLER AÖF ............................................................................................................................... 111

HAYATA DAİR BİR AN ............................................................................................................................ 112

AÇIKÖĞRETİMLİ IRMAK ....................................................................................................................... 112


ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM ÜLKÜSÜ .................................................................................................. 113

ENGELSİZ ÖĞRENME EĞİTİMİ ........................................................................................................... 114

ENGELSİZ YAŞAM, ENGELSİZ HAYAT, ENGELSİZ ÖĞRETİM: ENGELSİZ AÖF ....................... 115

ENGELİN ENGEL DEĞİLDİR ................................................................................................................ 116

KALBİN ENGELİ ...................................................................................................................................... 116

EĞİTİM İÇİN ENGEL YOKTUR ............................................................................................................. 118

TURUNCU MAVİ YEŞİL ......................................................................................................................... 119



EĞİTİMİN ENGELİ YOK ......................................................................................................................... 121


BEDENLERİNİZ ENGELLİ OLABİLİR AMA ZİHNİNİZ ASLA! ....................................................... 123


ENGELSİZ EĞİTİM İŞTE AÇIKÖĞRETİM ........................................................................................... 124

EĞİTİM HER ENGELİ AŞAR .................................................................................................................. 125

BU BENİM ÖYKÜM ................................................................................................................................. 126

KOŞUYORUM ........................................................................................................................................... 126

ENGELLERİ ARAMIZDAN KALDIR ..................................................................................................... 127

ENGELLERİ KALDIRAN AÇIKÖĞRETİM ............................................................................................ 127


vii

ENGELSİZSİNİZ ....................................................................................................................................... 130

ENGELLERE RAĞMEN ........................................................................................................................... 130




ENGELLİ OLMAK BİR LÜTUF MU? ................................................................................................... 133

YETER Kİ İSTE! ....................................................................................................................................... 134

İKİ KURU KAYISI (GÜN KURUSU OLANINDAN) ............................................................................ 135

ENGELLİ EĞİTİMDEN ENGELSİZ ÖĞRETİME ................................................................................ 136

ENGEL SENSİN!....................................................................................................................................... 137

HAYATTAKİ TEK ENGEL: OLUMSUZ DÜŞÜNCELERİMİZ ............................................................ 137

ENGEL’SİZSİNİZ ....................................................................................................................................... 138


ENGELSİZ ENGELLER ............................................................................................................................ 140

MÜCADELECİ ........................................................................................................................................... 140

İÇİNİZDEKİ ENGELLERİ FETHEDİN! ................................................................................................ 141

ENGELLERE AÇIĞIZ (Bir Nüansı Fark Etmek) ................................................................................ 142


ÖĞRETİME AÇILAN KANATLAR .......................................................................................................... 143

ARAMIZDA ENGEL KALMASIN ........................................................................................................... 144

ADIM ADIM BAŞARI ............................................................................................................................... 144


ENGELSİZ SİSTEM ENGELSİZ ÜNİVERSİTE ................................................................................... 146

ix

Önsöz

Değerli Öğrenciler ve Okurlar,

Anadolu Üniversitesi’nin Açıköğretim faaliyetlerinin en temel amaçlarından biri, Türkiye’nin ve dünyanın farklı bölgelerinde bireylerin yükseköğretim taleplerine cevap vermek ve onların yükseköğretime erişim engellerini ortadan kaldırmak-tır. Aynı şekilde üniversitemiz her yaş grubundan insanların öğrenim hayallerini gerçekleştirebilmesi için gerekli zemini oluşturmakta ve eğitim ailesi bilinciyle bir araya getirmektedir. Bu bağlamda, öğrenim görmek isteyen kişilerin önündeki en-gellerle mücadele etmek de üniversitemizin öncelikli hedefleri arasında yer almak-tadır. “Aramızda Engel Yok” düsturuyla yola çıkan Açıköğretim Sistemi; dijital içe-rik üretiminden engelsiz Web arayüzlerine, sesli kitaplardan Türk işaret dili çeviri yazılımlarına kadar çok geniş yelpazede Engelsiz AÖF çalışmaları gerçekleştiril-mektedir. Okuyacağınız kitap, söz edilen çabaların devamı niteliğindedir. Bu kom-pozisyon kitabının var olmasının bizim için en güzel yönü, engellerle karşılaşan ve bu engelleri aşan öğrencilerimizin deneyimlerini onların gözlerinden görmek ve üniversitemizle öğrenciler arasında kurulan gönül köprüsüne şahit olmaktır. Millî değerlerimizi üretime dönüştürebilmemizin yolunun bahsedilen engelleri aşmakla mümkün olacağı ise izahtan varestedir.

Prof.Dr. Şafak Ertan ÇOMAKLIAnadolu Üniversitesi Rektörü

xi

Sunuş

Değerli öğrencimiz ve okurumuz,

Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi olarak öğrencilerimize nitelikli bir eğitim vermenin yanı sıra onların eğitim ve öğretim dışında kalan sosyal aktivite-ler konusundaki ihtiyaçlarını da göz önünde bulundurmayı ve onlarla bir araya gelmeyi amaçlamaktayız. Bu kapsamda Türkiye’nin farklı bölgelerindeki başarılı öğrencilerimizin yaşadıkları yerlere gidip onlara başarı belgelerini takdim ediyo-ruz. Benzer şekilde Açıköğretim Sistemi Çevrimiçi Öğrenci Topluluklarını hayata geçirerek öğrencilerimizin ilgi alanlarına yönelik faaliyetlerde bulunmasına im-kân tanımaya çalıştık. Kitap, Sinema, Fotoğraf, Müzik ve Tarih Topluluklarından herhangi birine ya da birilerine Açıköğretim sistemine kayıtlı öğrencimiz ücretsiz olarak kaydolabilmektedir. Öğrencilerimiz kısa sürede Topluluklara büyük bir ilgi göstermiştir. Topluluklarımıza hâlihazırda 33.000 öğrencimiz kaydolmuştur an-cak ben bu sayının artarak devam edeceği kanaatindeyim.

Bahsettiğim Çevrimiçi Öğrenci Topluluklarından biri olan Kitap Topluluğu, 2016-2017 eğitim-öğretim yılında yaşam boyu öğrenim konulu öykü yarışması düzenle-yip bu yarışmaya katılan öğrencilerimizin ürünlerini 52 Öykü 52 Yaşam başlığıyla kitap olarak yayımladı. Kitap Topluluğunun bu yılki etkinliği ise “Engelsiz Açıköğ-retim” konulu kompozisyon yarışması düzenlemek oldu. Bu kitap, sözünü ettiğim “Engelsiz Açıköğretim” konulu kompozisyon yarışmasına katılan öğrencilerimizin gönderdiği kompozisyon metinlerinden oluşmaktadır. Yoğun bir katılımın olduğu bu yarışmaya nitelikli ürünler gönderilmiş ve seçici kurul bu ürünler arasından ilk ona giren öğrencileri belirlemiştir. Dereceye giren öğrencilere, Anadolu Üniver-sitesi Açıköğretim Fakültesi’nde gerçekleştirilen törenle ödülleri takdim edilmiştir. Bununla birlikte engelinden dolayı törene katılamayan ve yarışmada ikinci olan öğrencimize ödülü Ankara’ya, evine gidilerek verilmiştir.

Kitapta birbirinden nitelikli toplam yüz altmış dokuz kompozisyon yer almakta-dır. Öğrencilerimizin deneyimlerini bizimle paylaştıkları bu kompozisyon metin-lerini okurken çok etkilendiğimi bilhassa belirtmek isterim. Sizin de benzer duygu-larla bu ürünleri okuyacağınızı tahmin ediyorum. Son olarak bu fırsattan istifade ederek yarışmaya katılan tüm öğrencilerimize tekrar teşekkür eder, bu şekilde nice güzel ürünler vermelerini temenni ederim...

Prof.Dr. Yücel GüneyAnadolu Üniversitesi

Açıköğretim Fakültesi Dekan Vekili

xiii

Okura Not

Bu kitap, Engelsiz Açıköğretim konulu kompozis-yon yarışmasına gönderilen kompozisyon metinle-rinden oluşmaktadır. Söz konusu yarışma ise Çev-rimiçi Öğrenci Topluluğu, Engelli Öğrenci Birimi ve AÖF Halkla İlişkiler Biriminin koordineli çalışması ile gerçekleştirilmiştir. Kitapta, ilk ona giren öğren-ciler öncelikle yer almıştır. Kitabın daha sonraki aşamasında öğrencilerin isimlerine göre alfabetik bir sıra takip edilmiştir.

1Öğrenci Kompozisyonları

EĞİTİMİN SINIRSIZLIĞI Oğuzhan GÜNGÖR

Yüzlerce sayfalık ders notu, fosforlu kalemle altı çizilmiş kitaplar, çoğu zaman düzensiz tutulan defterler, vizeler, finaller, uyku kaçırmak için içilen kahveler, sabahlara kadar çalışılan dersler, her sabah sıkış tepiş toplu taşıma araçları içerisinde sırt çantalarıyla kat edilen kilometreler-

ce yollar… Tüm bunların yanında samimi dostluklar, keşfedilen yeni duygular, platonik aşklar, tatsız fakat ders verici deneyimler ve her şeyden önemlisi ömür boyu silinmeyecek hatıralar. Sanırım birisi bize üniversitenin tanımını sorsa hemen hemen bu cevapları veririz öyle değil mi? Peki tüm bunları deneyimleme şansından yoksun kalmış, toplumun kendilerini “Ötekiler” olarak damgaladığı engelli bireyler bunları tatmaktan gerçekten mahrum bırakılmalı mı?

Bizler hayatın monoton akışı içerisinde kısılıp kalmış insanlarız. Bu akışta öyle bir sürükleniyoruz ki eğitimi ve öğretimi bir kenara bırakıp sadece ders çalışıyoruz ve aslında hepimizin amacı aynı: Yeterliliğimizi gerçekten tarttığı şüpheli olan sınavlarda rakiplerimizden daha yüksek puan alarak onların önüne geçmek.

Peki, bu durumda başarı herkes için aynı mıdır yoksa başarı kişinin hayat standartlarına göre gös-terdiği performans mıdır? Eğer cevap birinci seçenekse bu düşünce yazısının size pek de bir şey katacağını sanmıyorum. Yok diğer seçenekse size göre doğru olan, o vakit engelli arkadaşlarımı-zın yaşadıkları hayatı biraz göz önünde bulundurmak sorunun cevabını daha adaletli bir şekilde bulmamıza imkân sağlayacaktır. Kolları yahut bacakları olmayan insanların yukarıdaki üniversite tanımında bahsi geçen şeyleri tatmaya hakkı yok mu? Ya da sürekli geçirdiği epilepsi nöbetlerine rağmen sınıfa girip ders dinlemeye. Sırf işitme engelli diye ikinci sınıf insan muamelesi görüp eği-tim hayatından uzaklaştırmak reva mıdır? Yüzünde doğuştan olan lekeler yüzünden iyi bir hayata sahip olmak için gelinen üniversitelerde aşağılayıcı bakışlara maruz kalmak… Her ne kadar “Hayır!” dediğinizi duyar gibi olsam da maalesef çoğu zaman bunlar hayatta bizzat tanık olduğumuz prob-lemler. Birçok engelli arkadaşımız savaştıkları bu psikolojik baskılara dayanamayıp intiharın eşiği-ne sürükleniyor. Yaşamın onlara getirdikleri tatsız imtihanlar yetmezmiş gibi birde onların toplum içerisinde yetersiz olarak görülüp herhangi bir işi dahi beceremeyeceklerine dair yersiz ön yargıla-rımızla mücadele etmek zorundalar. Aklı baki olan herkes öğrenme işlevini hayatının bir kısmında yerine getirebilir ancak eğitim tamamıyla başka bir mevzudur. Bunun için bizlere ihtiyacımız olanı altın tepside sunan üniversitelere gidip kendimizi geliştirmemiz son derece elzemdir. Peki, bu kadar imtihanla boğuşup birde ön yargılarımızla mücadele etmelerini istediğimiz engelli arkadaşlarımızın tüm bunları aynı anda başarmalarını istemek sanki biraz adaletsiz ve insancıllığa aykırı bir düstur-dur zannımca. Bunların sebep olduğu olumsuz durumları bertaraf etmek için üretilen en etkili yol: Açıköğretim Sistemidir.

Klasik eğitimin anlayışından tamamen farklı olan bu sistem; öğrenciyi eğitim verilen dört tarafı kapalı, üstünde damı olan yerlerden çıkartarak daha özgürlükçü bir imkân sağlıyor. Masasından kara tahtasına hatta kitaplarından öğretmenine kadar hemen hemen her şeyi öğrencinin ayağına geti-rerek sadece derslere odaklanmasını hedefliyor. Belki birçok insan için olsa da olur olmasa da olur gözüyle bakılan bu sistem yukarıda bahsi geçen engelli arkadaşlarımızın yükseköğretim hayatlarını birer mucizeye dönüştürmekle kalmayıp kendilerine bu denli küçümseyici bakan gözleri de iyi bir eğitimle utandırma fırsatı veriyor. Eğitiminin özellikle dezavantajlı kişiler için adaletli, faydacı ve özgürlükçü olabilmesi için zaman, mekân ve saat gibi tüm farklıları ortadan kaldırarak eğitim ve öğ-retimi başka bir boyuta sevk ediyor. Asıl minnet duyulması gereken şey ise, bu sistemi önce düşleyip sonra hayata geçirilmesine vesile olan insanlardır. Engelli arkadaşlarımızın toplumda çok daha iyi standartlara sahip olmasını merkez alan bu Açıköğretim Sistemi yıllardır açlığını çektiğimiz eğitim görevini fazlasıyla yerine getirmektedir.

2“Engelsiz Açıköğretim”

ENGELSİZ EĞİTİM Oğuzhan GÜNGÖR

Tekerlekli sandalyeyi gösterip “Artık bununla yaşayacaksın.” dediklerinde henüz 17 yaşımday-dım. Lise eğitimini yeni bitirmiş çoğu insanın yaptığı gibi üniversite sınavlarına var gücüm-le hazırlanmam gerekirken iki bacağımı da talihsiz bir trafik kazasında kaybetmiştim. Biten

her günün sonunda, aslında kaybettiğim şeylerin yalnızca bir çift bacak ile sınırlı kalmadığını acı bir şekilde fark ediyordum.

Çoğumuzun hayalleri vardır, öyle değil mi? Kimileri su gibi berrak, kimileri de biraz kasvetlidir. Lakin her ne olursa olsun o hayallerdir aslında bizlere yaşama umudu aşılayan. Hayatımızdaki en ince çizgi; sabahları yataktan zoraki kalkıp ayaklarımızı sarkıtarak düşündüğümüz o birkaç dakika-dır. Çünkü orası yaşamak istediğimiz hayatla yaşadığımız hayatın karşı karşıya geldiği tek andır. Bu iki ince çizgiyi birbirine bağlayan şey ise onlarca kez kurup yüzlerce kez yıktığımız düşlerimizdir.

Yaşıtlarımın bir hevesle gidip bir hışımla sıkıldıkları üniversite hayatları benim rüyalarımı süsleyen bir inci tanesi gibiydi uzun yıllar. Güzel dostlukların oluştuğu, yeni deneyimlerin kazanıldığı ve belki de aşkla ilk tanışıldığı o heyecanlı hatıralar…

İşte tüm bunlar bana bir gezegene seyahat etmek kadar imkânsız geliyordu çünkü iki ayağım da diz kapaklarımın üstünden kesilmişti. Zaruri ihtiyaçlarımı bile kendi başıma karşılayamazken üni-versite hayalleri kurmak ne haddimeydi ki!

Özgürlük alanım tekerlekli sandalyemin kat edebileceği yollardan ibaretti. Ufak bir yokuşu bile neredeyse yardım almadan çıkamıyor hatta çoğu zaman köy yolları bozuk olduğu için evimin bah-çesinden bile uzaklaşamıyordum. Tüm bunların yanında insanların bana olan tuhaf bakışlarıyla mücadele etmek dayanılmaz bir yüktü. Beni sürekli sakat olarak görüp elimden hiçbir iş gelmeye-cek kadar aciz olarak bakmaları ruhumda silinmeyecek yaralar açıyordu. Sanırım “Bir delikanlının yıkılışını tarif et.” deseler bundan daha vahimini anlatamazdım.

Kitapları çok sevdiğim ve içlerindeki karakterler ile arkadaşlık kurmak istediğim için üniversitede Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünü okumak istemiştim. Tahmin edebileceğiniz gibi benim durumum-daki bir insanın arkadaş edinmesi epeyce güçtür. Bundan dolayıdır ki kafamda bu bölümün alter-natifi dahi yoktu. Yıllar böylece su gibi akıp geçmiş ve ben kırk yedi yaşıma vardığımda içimdeki o boşluğu hâlâ dolduramamıştım. Ta ki o ana kadar…

Memleketimin bir köşesinde hâlâ engelli insanların hayata kazandırılabileceğine, onların en az sağlıklı bireyler kadar başarı ve fayda gösterebileceğine inanan bir avuç insanla karşılaşmak sa-nırım kaderimin bana en muhteşem hediyesiydi. Çünkü onlar beni kara tahtanın önündeki masa ve sıralara çağırmak yerine; okulundan öğretmenine, kitabından silgisine kadar her şeyi ayağıma getiriyordu: Açıköğretim.

Bugün hiç olmadığım kadar mutluyum çünkü biraz önce Açıköğretim Fakültesi Türk Dili ve Ede-biyatı Bölümüne kayıt yaptırdım. Bir zamanlar güzel bir filmde merhametli bir öğretmen şunları söylemişti: “Okul dört tarafı kapalı üstünde damı olan yer değildir. Okul her yerdir. Önemli olan öğrenmek, öğretmek, beraber olmak ve bir gaye için savaşmaktır.”

Kırk yedi yaşımda beni çocuklar gibi mutlu edip hayallerime kavuşmamı sağlayan, bana işe yara-maz gözüyle bakan herkesi utandırmam için bir fırsat verip yukarıdaki sözün doğruluğunu bir kez daha hatırlatan Açıköğretim Fakültesine ve çalışanlarına sonsuz kere minnetimi sunmayı bir borç bilirim.


BİR ÇİFT KANAT Alperen ÇALIŞKAN

Kavanozu dışından yalayarak içindekini anlayamazsınız; kokusu, görüntüsü belki size ne idüğüne dair bir fikir verebilir ancak tatmadan asla tam anlamıyla onun hakikatine ere-mezsiniz. Rahmetli Muhsin Yazıcıoğlu’nun bir sözü var “Ben toprağı saksıda görmedim, çile-

yi edebiyat kitaplarında okumadım. İçinde yaşadım, içinden geldim.” Her bir sözünün eşsiz kıymeti de bu samimiyetten mülhem değil mi?

Evvela belirtmek isterim ki ”engellilik” ile “öğretim” mefhumlarına ve ikisinin arasında köprü va-zifesi gören “Engelsiz Açıköğretim” sistemine üçüncü gözden bakarak fikir beyan eden biri de-ğilim, yüzde 96 oranındaki engelli raporumla bizzat bu mefhumlar arasındaki ilişkinin başrolü konumundayım. Açıklık getirecek olursam; SMA tip 3 hastasıyım, devamlı ilerleyen bir kas erimesi hastalığı. Evimde ve dışarıda tekerlekli sandalye kullanma mecburiyetindeyim. Çünkü hastalığım ilerledikçe yürüme, ayakta durma, hareket etme vs. yetilerimi kaybediyorum. Yani her geçen an önümdeki engellere yeni engeller ekleniyor. Lakin Hazreti Peygamber Efendimizin (S.A.V) “Dünü ile bugünü eş geçen bizden değildir.” hadisinden hareketle engellerimin asla “dünüm ile bugü-nümü eş geçirmesine” müsade etmedim. Bu çabamdaki en büyük destekçim önümdeki engelleri bir bir kaldıran Anadolu Üniversitesi oldu. 2012 yılında girdiğim Üniversiteye Giriş Sınavı’yla Gazi Üniversitesi Sosyal Bilgiler Öğretmenliğini kazandım. 4 yıllık fakültenin ilk senesini bitirdim lakin ilerleyen hastalığım, derslere katılma zorunluluğu ve EKPSS’yi kazanarak memuriyete başlamam hasebiyle ikinci sınıfa devam edemedim. Bir tarafta hiçbir engelime baş eğmeden artarak devam eden öğrenme isteğim diğer tarafta ilerleyen hastalığım sebebiyle belki bir daha kazanma gücünü kendimde bulamayacağım ekonomik özgürlüğüm...

Doluya koysam almadığı, boşa koysam dolmadığı bir anda Anadolu Üniversitesinin ikinci üniversi-te programını gördüm. Ekstradan hiçbir sınava girmeden, hiçbir engele takılmadan, tek kuruş ücret ödemeden mevcut üniversite öğrenci belgemle Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Sos-yoloji Bölümüne kaydımı yaptırdım. Artık öğretim hayatım ile ekonomik özgürlüğüm arasında bir seçim yapmak zorunda kalmadan hayatıma çok daha rahat bir şekilde, ön plana sağlığımı koyarak devam ediyorum.

Açıköğretim Fakültesi, sağlıklı bir insan için büyük bir kolaylık hem zamandan ve güçten tasarruf edip hem de kaliteli bir eğitime kavuşma aracı olarak izahlandırılabilir. Lakin bir engelli için hele de benim gibi “ağır engelli” statüsünde olan bir hasta için tüm bu tanımları kabul etmekle birlikte bundan çok daha fazlası...

Örgün eğitime fiziksel olarak güç yetiremeyen engelli bir birey için Açıköğretim, kalkmaya takat yetiremediği sandalyesinden kalkıp önündeki tüm engelleri bu fakültenin kurduğu kolaylık köprü-süyle aşarak daha önce gözünü diktiği ufkun ardını görebilmektir; hapsolduğu beden zindanında engelinin ona taktığı prangalarını kırarak her geçen an daha da özgürleşmesi demektir; toplum-daki statüsünü aşağı çekmeye azmedenlere inat onlardan dahi daha yükseğe çıkmanın yoludur; seçilen değil, seçen olma yetisinin anahtarıdır ve en önemlisi bunlara erişmenizin her anlamda si-zin için zorlaştırılmayıp aksine kolaylaştırılıyor olmasıdır... Örgün eğitimdeki gibi her gün derslere nasıl gideceğim diye düşünmeden, türlü türlü ulaşım sıkıntısı çekmeden, derslerimi Üniversitenin internet sitesindeki anlatımlarla takip edebiliyorum.

Vize ve final sınavlarım için yılda sadece dört kere gittiğim sınav yeri bile her türlü kolaylık sağlacak şekilde özenle seçiliyor. Sınavlarda herkesin engeline göre yardımcı öğretmenler eşlik ediyor. Görme engelliler için okuyucu, benim gibi yazma güçlüğü çekenler için işaretleyici desteği sağlanıyor.

“Bir şeyin kıymetini, onun yokluğunu bilenden sor” demiş büyükler... Gücü, sağlığı gitgide tükenen birinin, okuma, öğrenme, ufkunu dalga dalga genişletme, karanlığı kandil kandil aydınlatma azmi ile bedeninin takatsizliği arasında verdiği savaştan, en muzaffer şekilde çıkmasının, engellerinin artık kendine engel olmadığını görerek hedeflerine ulaşabilmek için taktığı bir çift kanadın adıdır benim için “Engelsiz Açıköğretim”...


DİNG DANG Burak ÇELİK

I. “Herkes kendi kaderinin demircisidir.” der bir Alman atasözü. Cebriyecilik ve Yakup Kadri’nin de eserlerinin arka planına aksettirdiği fatalizm karşıtı bir söylemdir bu. İpleri büsbütün insanın eline veren. Benim inandığım gerçek de tam olarak bu sanırım. İradem, külli irade-

nin yanında nicelik ve nitelik bakımından hiç olsa da usul itibarıyla aynı düzleme yansıyor: Edim gücünden mahrum değil.

Almanlar, “herkes” derken herkes dediği için kullandım yukarıdaki atasözünü. Bir ayrım yapmadan insanı bir bütün olarak kucakladığımızda genel kabulün aksine kadınlar arasından da çok iyi şair-lerin çıkabildiğini, onların da sonsuz evrenin üstündeki giz örtüsünün kaldırılması hususunda kat-kılar sunabildiğini, gözleri görmeyen birinin bir müzik aletini, gören birinden daha iyi çalabildiğini ve -belki misaller yanında bir parça hafif kalacak olsa da- benim gibi uzun bir müddet bacaklarını kullanamamış birinin yeni bir üniversiteye başlayabildiğini görebilmek pekâlâ mümkündür.

II. Bir vakit ipleri elimden bırakmıştım. İlk ameliyatım sanırım altı saat sürmüş. İkinci, üçüncü, dör-düncü, beşinci ve son olarak altıncı ile birlikte yaklaşık yirmi dört saat bilinçsiz bir şekilde irademi elimden bıraktığımı hatırlıyorum. “Yirmi dört saat”

Mesela başım kaşındığında ne yaptım acaba? Ya da aç ve susuz olup da yoksunluğu hissetmemek nasıl bir şeydi? Hiçbir şey hatırlamıyorum. Hatırladığım şeyler daha çok ameliyat sonrasında yaşa-dıklarım ile ilgili. Asansörsüz bir apartmanın beşinci katına elleri üstünde çıkmak gibi örneğin. Bir organın ayıbını bir diğeri kapatıyormuş. Bunu tecrübe ettim. Ya da dizlerimi kırmak için yaklaşık on gün sabırla çabalayıp durduğumu, iki ay boyunca komodinin üzerine konmuş bir biblo gibi başkası olmadan yer değiştiremediğimi hatırlıyorum.

Bastırmakta güçlük çektiğim bunun gibi bir sürü kötü hatıra var zihnimde. Bir ay önce evlenmiş olduğum eşimin kucağına bir leğen kemik olarak bırakılmış biri gibi hissettim kendimi aylarca. Yaşadıklarımı hatırladıkça öyle hissetmeye devam ediyorum.

III. Dört duvar arasında aylarca emekleyip durdum ve bir günde mi, bir haftada mı, ne kadar sürede bilmiyorum ama bir şey oldu: İçimde yıllardır bir kor hâlinde yanıp duran edebiyat sevdası yoksun-luğumla harlandı, harlandı, harlandı ve artık dayanılmaz bir vaziyet aldı. Bir roman kaleme aldım, yayımlattım. Yazdığım şiirlerimden bazılarını Şair Hayriye Ünal’a gönderdim. Roma’ya adlı şiirimi Hece dergisinde yayımladı. Sonrasında üç kitabı Almancadan Türkçeye çevirdim ve şimdi bir dizi edebiyat dergisinde ve düzenli olarak Hece dergisinde yazıyorum. Yoksunluğum vesilesiyle bana bahşedilen bir başka imkân ise Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesinde ikinci üniversite kapsamında Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünde okuma hakkı elde etmekti. Bölüme kabul edildim. Çalıştım, koltuk değnekleriyle Trabzon yağmurunun altında ıslanarak vizelere, finallere girdim. Değnekleri taşırken önceleri çok utanıyordum. İnsan, kusuru görülsün istemiyor. Ancak zamanla kol-tuklarımın altında değnek taşımaya da, insanların bakışlarına da, “vah vah pek de gençmiş” de-melerine de alıştım. Kusurun esas kalpte yuvalandığını bildim. Bir demirci gibi işledim kaderimi. Sınavdan sınava girdim, Roma’ya, Ankara’ya, varoluşuma, bozkıra şiirler yazdım, Almancadan, İngi-lizceden çeviriler yaptım, yeni kitaplar aldım, on ay önce bir kızım oldu adını Şiir koydum. Şimdiyse gündüzleri okulda Almanca öğretmenliği yapan bir öğretmen geceleri edebiyat çalışan son sınıf edebiyat öğrencisiyim. Ve bunları yapabilmek için kendimde bir engel görmedim asla. Çünkü ba-caklarım kırıkken yapabildiklerim sağlamken yapabildiklerimden kat kat daha fazlaydı.

IV. Bu biyografik bir yazı olmak zorunda değil, biliyorum. Ancak yazmak istediğiniz konu yaşadıkla-rınızın büsbütün alt kümesiyse böyle davranmak kaçınılmaz oluyor.

V. “Hedefi olmayan gemiye hiçbir rüzgâr yardım etmez.” sözünü duymuşsunuzdur. Hedefi olan ge-miyi ise hiçbir rüzgâr alabora edemez. Böyle olmak zorunda aksi hâlde yaşamanın bir manası kalmıyor. Sanırım yaşamını kendi elleriyle sonlandıranlar bu ayrıntıyı gözden kaçırıyor olmalı. Zira hedef belirlemiş ve bu doğrultuda çalışmaya başlamış birini yolundan etmek hiç kolay değildir. Sadece bir demirci sabrıyla ham demiri örse koyup ding dang vurmaya başlamalı.


UMUDUN VARSA ENGELİN YOKTUR Merve DOĞAN

insan daima ilerlemek, başarmak ister, övülmek ve önemsenmek ister. Ömrü boyunca çabala-yarak bir amaca ulaşmak için uğraşır. Öğrenmek ve bilmek insanlarca fark edilmese de bizi en çok mutlu eden şeylerdir. İnsan bilince, öğrenince ve bunun farkına vardıkça, bildiklerini payla-

şabildikçe her an daha çok artırarak ilerlemek ister. Hayatın içerisinde kendinin ne kadar değerli olduğunu hisseder.

Tahmin edilemeyecek imkânların var olduğu teknoloji çağında bilgiden uzak kalmak çok üzücü bir durumdur. Evet, insanın başkasına muhtaç olmadan bilgiye ulaşabilmesi çok güzeldir. Ama hayat herkese aynı koşullarda gelemiyor bazen. Ama ilerlemek isteyen için bir amaca ulaşmaya çalışan için, öğrenmek isteyen için engel yoktur. İnsan yaşadığı sürede kalbindeki hislerini canlı tutabili-yorsa, hayal kurabiliyorsa engel yoktur. Umutsuzluğa kapılarak kendini kapatarak işte asıl aşılmaz engeller o zaman başlar.

İnsanın hedeflerine ulaşmasında engeller belki biraz daha mücadele gerektirir, belki biraz zorlayı-cıdır ama kaçıp uzaklaşmak ve bir sığınma olamaz olmamalıdır. Bu, asıl engelin başlangıcıdır.

Herkesin içinde bir başkasına ışık tutacak bir farklılık vardır. Bazen yazmak bazen okumak bazen ise küçük bir tebessümdür bu. Zihnimizdeki düşünceler bazen sessizce dökülüvermek ister kâğıda, lisana ya da bir mimiğe, harekete. Engelli olmak bunlardan uzak kalmak değildir asla, bunları ka-bul ederek köşeye çekilmektir ancak. İhtiyacı olana sunulan birçok hizmet varken yeter ki gayret edilsin. Öğrenmede haksızlık yoktur, engel yoktur.

Bilgiye ulaşmak isteyenin her türlü mekâna ulaşabileceği yollar, onu yönlendirecek yardımcı ekip-manlar, araçlar, gereçler ona hizmet etmekte bunları kullanarak gayret eden asıl engelin göreme-mek değil imkânları kullanamamak olduğunu da göstermiş olur.

Gelişmiş ve geliştirilmekte olan imkânlarla siz de varsınız, demektedir her şey. Daha kayıtla birlikte engelli öğrencilerin tespit edilerek her türlü yardım ve desteğin sağlanabilmesi elden tutmaktır. Yalnız değilsin ve hayallerine ulaşmana hiçbir engel yok, demektir aslında. Kişinin farkında olma-dan kaybettiği öz güveni kazandırarak “Ben değerliyim ve başarmam için engel yok.” dedirtmektir.

Engellilerin eğitim için ulaşımının sağlanması barınma ve her türlü araç gerecin sağlanması ona verilen değeri ortaya koyarak yeniden doğrulmasına fırsattır aslında.

Sadece engeli olan için değildir çalışmalar, hizmet içi eğitimlerle, engellilik ve bunun getirdiği sınırlılıkları içeren dokümanlarla, yayınlarla her an ne yaşayacağını bilmeden yaşayıp giden insana umut aşılayarak sonradan karşılaşılan sorunlarda tükenmişliğe düşmeyi de engellemektedir. Biri-nin hayata sıkıca sarılmasına destek olabilmemiz için hem engelliler hem de normal insanlar için bilgilendirici çalışmalarla hayata değer katmaktadır.

Proje, program ve seminerlerle hayatın içerisinde olduklarını hissettirmek her an bizlerin de bir engelimiz olabileceği düşüncesini aşılayarak, düşünerek, hayatı kolaylaştırarak hassas yaşamamızı ve yaşatmamızı sağlar.

Maddi güçlüğü olan engelli öğrencinin araç gereç teminini sağlayarak, öğrencilerin birimler arası ulaşımını sağlayan hizmetlerle hedefe ulaşmayı kolaylaştırmak engeli kaldırmaktır.

Yaşama hakkı herkese sunulmuştur ve kimse bunu engelleyemez ve kimsenin kimseden üstünlüğü yoktur, engelin doğasına göre tedbirler alınarak imkânları eşit hâle getirilmeye çalışılarak daha huzurlu bir ortam ve mutlu bir toplum oluşturulabilir.

Engellilere özel araştırma merkezleri, engelli öğrenci birimi, araştırma enstitüsü, destek birimleri, terapi merkezleriyle engelli öğrencilere hizmet sunmak; hayalini kurdukları güzelliklere ulaşma-nın çok da zor olmadığını bir engelin sebep olamayacağını göstererek dik durmasını sağlamak; yeniden doğrulmayı, hayata sıkıca tutunmayı ortaya bir başarı çıkarabileceğini hissettirmektir.


Engellilere özel bölümlerde işitme engeli olanlar için özel alt yapı, donanım, yazılım ve teknolojik destek sağlanarak eğitime katılmaları sağlanarak ben de mücadele etmeliyim ben de ortaya ko-laylaştıracak imkânlar çıkarmalıyım düşüncesini aşılayarak başarıyı daha da artırmaktır.

Açıköğretim Fakültesi Engelli Öğrenciler Destek Birimi ile hizmetlerin çeşitlendirilerek istek ve arzuların veya önerilerin sunulması, değerlendirilmesi, memnuniyet düzeylerinin ölçülmesi, veri tabanı oluşturulması, öğrenme materyali üretme koordinasyonunun ve her türlü araç gereç üreti-minin sağlanması ve işbirliğinin yapılması onların için imkânlarının daha kolay hâle gelmesi için çabalanması kabul gördüklerinin ve değerli olduklarının göstergesidir.

Artık bütün imkânlar ulaşılabilir hâle getiriliyorken ve getirilmişken kendi istek ve önerilerinin durumu şekillendirmesi engelin bir kusur ve engelleyici unsur olmadığını bir kez daha göstermek-tedir. Yalnız bırakılmamak insanı mutlu eden hayata tutunmasına sebep olan unsurlardandır.

Görememek, işitememek, konuşamamak, yürüyememek, tutamamak ve daha birçok engel bedensel eksikliktir ama hayata tutunmak, mücadele etmek, kendini ispatlamak için asla engel değildir.

Sunulan imkânlar da zaten asıl engelin duyabiliyorken birinin derdini dinleyip üzüntüsünü pay-laşamamak, ulaşabileceği başarılar için elindeki fırsatları değerlendirememektir. Görebiliyorken okumamaktır, bir ilme dâhil olamamaktır. Tutabiliyorken bir sanata dâhil olamamaktır. Hiçbir engel yokken hayata küsmektir en büyük engel, yapabileceğimiz, ortaya koyabileceğimiz güzellikler var-ken her şeyi yok saymaktır. İçimizdeki umudu daima diri tutmalı hayat ne koşulda gelmiş olursa olsun bu hayat üzerinde varız ve bizim birilerine birilerinin de bize ihtiyacı vardır. Sunulan eğitim imkânları eğitimden de öte hayata tutunmayı öğretir. Hayatı dolu dolu yaşamak geri dönüşü ol-mayan anları güzel anılarla başarı hikâyeleriyle doldurmak ya da başarmak için mücadele ederek geçirmek her şeye bedeldir. Yaşamak güzel ve umudunu diri tutan için asla engel yoktur. Bunu bilerek, tazeleyerek yaşamak ise elimizdedir. Ne olursa olsun biz değerliyiz.

UÇURTMAMDAKİ HAYALLERİM Sibel İNİK

Her insanın bir hayali vardır düşlediği. Kimi bir araba sahibi olmak, kimi ev almak ister kiminin görmeyi arzuladığı gitmek istediği bir yer vardır, kimi okumak, eğitimini tamamlamak, istedi-ği mesleğe ulaşmak ister. Okuyamamıştır, bir şeyler engel olmuştur bu hayalini gerçekleştir-

mesine. Belki küçük yaşta kimsesiz kalmıştır, belki yoksulluktan, belki hastalıktan. İşte Açıköğretim -her ne olursa olsun- okumak ve öğrenmek için her zaman yanındadır insanın. Gerçekleştireme-diğin eğitim hayaline ulaşmanı sağlar. Hayallerini gerçekleştirmek için geç kalmış sayılmazsın, bütün engelleri kaldırır aradan yaşın ve engelin ne olursa olsun istediğini gerçekleştirirsin.

Benim de hayatımda eğitim, gerçekleştiremediğim bir hayal olarak kalmıştı. Zor bir hayat geçir-dim. Küçüklüğümde tarlada çalışırdık. Geçimimizi çiftçilikle sağlardık. Babam ağabeyimle bana uçurtma yapardı. “Kuyruğuna da hayalinizi yazın uçurun gökyüzüne!” derdi. Babam öğretmen olmamı isterdi. Ben de öyle olsun isterdim. Büyükçe bir kâğıda yazıp uçururdum gökyüzüne. Öy-lece bir oyun gibi gökyüzündeki uçurtmamda kaldı hayalim. Küçük yaşta kalp krizinden babamı kaybettim. Annem de hastalığından dolayı sürekli hastanede yatıyordu. Ağabeyim okulu bırakıp çalışmak zorunda kaldı. Kimsesizlik ve yoksulluktan dolayı okulu bıraktım. Ben de çalışmaya başladım.

Yıllar böyle geçti. Şimdi evli ve dört çocuk annesiyim. Gerçekleştiremediğim hayallerimi hep ço-cuklarımda gerçekleştirmeye çalıştım. Bir gün eşime çocukluğumdan, ulaşamadığım hayallerim-den bahsettim. O da on çocuklu yoksul bir ailenin çocuğuymuş. Okuyamamış hep içinde bir yara olarak kalmış. Okula giderken bir çizgisiz kâğıt götüremediği için sınava girememiş. Benim duy-


gularımı çok iyi anlıyordu. Bir gün bana bir sürpriz yapıp beni Açıköğretime kaydettirmiş. Bana kitaplarımı getirdi. Bu benim için büyük bir hediyeydi.

Bir umutla çıktım Açıköğretim yoluna. Önce liseyi bitirdim. Daha sonra üniversite sınavına girdim Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünü kazandım. Şu an dördüncü dönemdeyim. Severek isteyerek oku-yorum. Geç saatlere kadar çalışıyorum. Çevremden bazı kişiler “Bu yaşta dört çocukla okunur mu?” diyorlar. Sürekli eleştiri alıyorum fakat ben artık engel tanımıyorum. Diplomamı aldığımda önce babamın mezarına gideceğim onun da hayalini gerçekleştirdiğimi anlatacağım ona. Yıllar önce bana öğrettiği gibi uçurtmamı yapıp kuyruğunda diplomamı uçuracağım. Kısmette öğretmenliği de yaparım inşallah.

İnsan istedikten sonra engelleri aşabilirmiş. Açıköğretim birçok insanın önündeki engel ne olursa olsun o engeli kaldırdı. Artık eğitim ve öğretim için engel yok.

AÇIKÖĞRETİM ENGELLERİ AŞIYOR Melek YİĞİT BİLGİLER

Ülkemizde ve dünyada engelli bireylerin eğitim-öğretim süreçlerinde birçok problem yaşan-maktadır. Birey sahip olduğu engel yüzünden kendini toplumdan soyutlanmış hissedebilir, sosyal bir varlık olarak kendini topluma ait hissedemeyebilir. Engelli birey alacağı eğitimle

kendisini daha iyi hissedecek toplumda bir statüsü olacak ve kendini toplumun bir ferdi olarak görecektir.

Anadolu Üniversitesi kurmuş olduğu Açıköğretim Sistemiyle kişinin engelinin onun eğitim öğre-tim hayatında yaratmış olduğu olumsuzlukları ortadan kaldırmayı amaçlamaktadır. Açıköğretim Sistemi engelli bireylerin eğitiminde okula kayıt işlemlerinden mezuniyet sonrasında iş bulma ve kariyer planlaması yapma gibi konularda destek olmakta yön gösterici olmaktadır.

Açıköğretim öğrencinin engel durumuna göre organizasyon oluşturmakta ve ileride oluşabilecek ihtiyaçlar için yeni yöntemler geliştirmektedir. Bireye kayıt sırasında öncelik tanınmakta bireyin işlemleri daha hızlı ve etkili çözülmekte, herhangi bir sorunu ya da görüşü olması durumunda çağrı merkeziyle hizmet verilmekte, engelli bireyin durumuna göre sınav düzenlenmekte, hatta ve hatta yatağa bağımlı bireylere evinde sınav yapılmaktadır. Eğitim-öğretim sürecinde fırsat eşitliğinin sağ-lanması çok önemlidir. Bu fırsat eşitliğinin engelli bireyin engel durumuna göre uygulanması onları eğitim-öğretim sürecinde daha motive edecektir. Açıköğretim Sistemi sunduğu hizmetlerle engelli-lere fırsat eşitliği sunmaya çalışmaktadır. Sunulan bu hizmetlerle engelli öğrenciler yükseköğretim sürecine katılmayı ve bunu sürdürmeyi istemektedir. Birey Açıköğretim sayesinde yükseköğrenim sürecine daha kolay daha programlı katılabilme şansı yakalamaktadır. Bu sayede engelleri aşıp sosyal bir birey olmakta ve kendini değerli hissetmektedir. Açıköğretim Sistemi kurmuş olduğu organizasyon sayesinde engelli birey, yükseköğrenim sürecini örgün öğrenim gören bir bireyle aynı eğitimi alarak tamamlamaktadır.

Açıköğretim sayesinde birey her ortamda, her zaman öğrenme ve kendini geliştirme sürecine aktif katılmakta, sınavlara hazırlanmaktadır. E-kampüs sistemine yüklenen ders notlarına, ünite özetle-rine, videolu ders anlatımına, geçmiş sınav sorularına rahatlıkla istediği an ulaşabilmektedir.

Engelli birey Açıköğretim Sisteminin sağlamış olduğu canlı dersler sayesinde kendini sınıf or-tamında hissetmekte, kaçırdığı dersleri sonradan izleyebilmekte, aklına takılan soru olduğunda anında hocaya sorabilmektedir. Açıköğretimin mobil uygulaması sayesinde sınav sonuçları açık-landığı gibi telefondan direkt görülebilmektedir. Açıköğretim Sisteminin sağladığı bu kolaylıklar sayesinde engelliler okumak için daha çok hevesli olmakta ve eğitim-öğretim süreci onlar açısın-dan daha kolaylaşmaktadır.


Açıköğretimin engelli öğrencilere sağladığı birçok kolaylık ve pozitif ayrımcılık bulunmakta olup bütün bunlar onları topluma kazandırmayı, toplumda bir birey olduklarını anlamayı sağlamak açı-sından çok önemlidir. İlerleyen zamanlarda bu tür teşviklerin daha çok artması gerekmektedir.

Ulaşılabilen her engelli gencin yükseköğrenime katılması ülkemiz ve toplumumuz açısından çok önemlidir. Açıköğretim Sistemi sayesinde diğer eğitim kurumları da engelliler için çalışma yap-mak isteyecektir. Bu açıdan Anadolu Üniversitesi öncü olma görevi görmektedir. İleride herkesin birer engelli adayı olduğunu unutmadan onlara hayatları boyunca destek olmalı ve yanlarında durmalıyız.

HAYAT BENİ ENGELLERSE... Hatice BECAN

Bir pencere kenarında, dünyayı izleyedurdum yıllarca. Hep rüzgârlı şarkıları sevdim. Hep gö-türsünler istedim beni uzaklara. Ama hep inandım bir gün tutacaktı ellerimden rüzgârlar benim, dedim ve o acı dolu duvarları yıkıp, darmadağın edip, bu günlere geldim.

Hayat çok ama çok engellese de beni, hiçbir vakit ümitler, yüreğimi terk etmedi. Yapamazsın, gide-mezsin, OKUYAMAZSIN, hatta ve hatta YAŞAYAMAZSIN dediler bana. Amma velakin, bunları diyen-ler, YAPAMADI, OKUMADI, YAŞAYAMADI. BEN YAPTIM. YAŞADIM. Hep gülerek YAŞADIM.

Ağladıklarım çoktur. Acılarım bildim bileli peşimde. Ben şimdilerde %94 engelle, her nefeste elekt-rik çarpan bir pille YAŞAMAKTAYIM. Ağrım bitmiyor benim. Kocaman tümörlerim her daim benimle. Ben aldırdıkça yeniden geliyor. Ama onlara da gülümsüyorum.

İşte gel gelelim, çok SEVİYORUM OKUMAYI ben. Doğdum doğalı okuyorum. Üniversite sınavına hastanede palyatif yoğun bakımdan katıldım. Her yanımda serum, nefes borusu, sonda vb. Ama sınavları hep kazandım. Baktım çıkamıyorum hastanelerden. Ben de ANADOLU ÜNIVERSİTESİ HALKLA İLİŞKİLER Bölümüne başladım. Başarıyla mezun oldum. Biraz iyileştiğim bir dönem fa-kültede TV Programcılığı ve TV Haberciliği okudum. %100 burs kazandım. Derken, muhabirlik, pro-düktörlük yaptım hem de ulusal kanallarda ve de okurken. Ama yine tümörler yine hastane. Daha çok OKUMALIYIM dedim. ULUSLARARASI İLİŞKİLER Bölümünü kazandım. Onur Belgesiyle mezun oldum. Bu arada Belgesel bile çektim. Azıcık hastane, çokça yaşamdı, benim serüvenim. Sosyoloji liseden beri merak konumdu. ANADOLU ÜNİVERSİTESİ ikinci üniversite hakkını sundu bana. Dün-yalar benim oldu. Hiçbir hazineyi değişmem bu Eğitimime. Onur Belgesiyle de taçlandırdım bu mutluluğumu.

Ben hastalıklarım yüzünden hep imkânsızlıklarla yaşamayı öğrendim. Ama en iyi öğrendiğim ise İSTERSEN HAYAT AÇAR KAPILARINI sana. Sen yeter ki İSTE! Tek bir yaşam hakkımız var. Başka şan-sımız yok. Tek bir nefes, hayat dediğin. Neden, boşu boşuna, amaçsız, eğitimsiz ve biçare ömrünü geçiresin. ‘İnsan, ALLAH’IN karşısına çıktığında, konuşacak lafı olsun’ derim, hep. Dolu dolu savuna-bilmeli, insan kendini. YÜCE ALLAH’IN emri üzere OKUMALI. Sunulan imkânları aramalı, bulmalı.

İşte ANADOLU ÜNİVERSİTESİ beni duydu. Benden hiç para talep etmeden, sanki ‘DUALARIMI DUY-MUŞCASINA’ eğitim almamı sağladı. Hep hastane ODALARINDA, sadece hayalini kurduğum okulla-rı, AÖF (Açıköğretim Fakültesi) benim ellerime sundu. Şükürlerim bereketlendi benim. İlmim arttı, emeğim arttı, güvenim arttı. Yaşam daha da renkli artık benim için. Hayat her gün yeni bir pencere açıyor bana. HAYAT BENİ ENGELLERSE demiştim ya. Aman, ENGELLERSE engellesin. ANADOLU ÜNİVERSİTEM yanımda benim.


ENGELSİZ EĞİTİM; AÇIKÖĞRETİM Merve RAYİ

Bize verilen ömür müddetinde doğumdan ölüme kadar sağlam bir kişiliğe sahip olabilmek, insanca yaşayabilmek, her şeyi doğru okuyabilmek iyi bir geleceğe ve yasam standardına sahip olabilmek, bir şeyler üretip yaşama dair değerler ortaya koyabilmek için eğitime ih-

tiyaç duyarız.

İnsanlar yemeye, içmeye, gıda almaya muhtaç olduğu gibi eğitime de muhtaçtır. Bizler bazı refleks-lerimiz haricinde hayata sıfır noktasından başlarız. Erdemli bir insana dönüşebilmenin ilk temelini ailemiz ile atarız. Daha sonra okul, üniversite ve çeşitli eğitim kurumlarının aracılığı ile erdemli, ahlaklı ve topluma faydalı kişilik olmaya çalışırız.

Mukaddes kitap; canlılar arasında insanın farklı ve üstün olan yerini onun öğrenme özelliği ile tanımlamış ve yeryüzünün dirilişi göğün yağmurları ileyse, kalplerin dirilişi de “İlim ve Hikmet” nuru iledir diye buyurarak (Lokman Suresi) eğitimin insanoğlu için ne kadar önemli olduğunu belirtmiştir. Ve yine yüce kitap aydınlığın karanlığa üstünlüğü gibi “Bilenlerin de Bilmeyenlere” üstünlüğünü vurgulamıştır.

Günümüzde ülkelerin eğitim seviyelerine bakarak gelişmişlik düzeylerini öğrenebiliyoruz. Okurya-zar ve tahsil oranı yüksek olan toplumları gelişmiş ülkeler diye adlandırıyoruz. Toplumsal hayatta refahın ve huzurun sağlanmasında eğitimin ne kadar önemli olduğunu, günlük hayatımızda da bunu görürüz. Mesela akan trafikte olumsuz bir davranışla karşılaştığımızda eğitimsizliğe bağlarız, bir sırada beklerken sıraya girmeyen birini görürsek yine eğitimsizlikten bahsederiz. Yolsuzluklar, haksızlıklar, yanlışlıklar kısaca hemen her olumsuz durum eğitimsizliğe bağlanır. Âdeta eğitim her şeyin çaresi, her şeyi çözen sihirli bir değnek olarak görülür ve olumsuzluklar karşısında herkes suçu eğitime atar.

“Eğitim insanın her şeyidir” diyen Mark Twain eğitimli insanı söyle betimlemiştir: “Şeftali bir za-manlar acı bir bademdi.”

Kaliteli bir eğitim, aydınlık gelecek, topluma örnek bir birey olabilmek için nitelikli eğitimcilere sahip olmamız gerekir. Heykeltıraş ne kadar yetenekli ise heykel de o kadar güzeldir.

Aksi takdirde öğrencilerinin eğitimini önemsemeyen, onlara okuma isteği aşılamayan bir öğret-men havada soğuk demir dövüyor gibidir.

Aldığımız eğitimler sayesinde hayata, insanlara, doğaya, canlılara, dine, dile, bilime, matematiğe ve çeşitli faaliyetlere karşı bilgi sahibi olur, birçok sırrın kapısını aralamış oluruz. John Bill’in dediği gibi “ Bizim dar bilgimiz ve tecrübelerimiz denizlerde bir küçük adadır ve büyük adalara ulaşmamız için dar olan bilgimizi genişletmeli, kendimizi geliştirmeliyiz”.

Engel, yolunda giden bir şeyin önüne konulan önleyici nesnedir. Bireyin yetersizliği nedeniyle ya-şadığı sürece; yaş, cins, sosyal ve kültürel farklılıklara bağlı olarak oynaması gereken rolleri gereği gibi oynayamama durumudur.

İnsanın aile, iş ve sosyal hayatında birtakım engellerle karşılaşması en tabii olaydır. Önemlisi şudur ki karşılaştığımız engelleri engel olarak değil, daha iyiye ulaşmak için bir fırsat olarak görmektir.

On dokuz aylıkken geçirdiği ateşli bir hastalık sonucu görme, işitme ve konuşma yeteneğini yitir-mişti Helen Keller. Çevresindekileri anlamaktan ve onlar tarafından anlaşılmaktan yoksun karanlık, sessiz bir dünyanın içinde kalmıştı. Peki, neler yaptı Helen Keller? Neler yapmadı ki? Çoğumuzun yapamadığı, başaramadığı şeyleri göremediği, duyamadığı ve konuşamadığı hâlde başardı. Kanoy-la, yelkenliyle gezintiye çıkan, yüzen, satranç oynayan, bisiklete binen, tiyatroya, müzeye giden, parmaklarının ucuyla dünyayı keşfeden, Latince, Almanca, Fransızca, İngilizce, Rusça okuyup konu-şabilen, duymadığı hâlde sesine yön ve güç vererek konuşmayı beceren bir insandı.

Helen Keller, azmin ve zaferin abidesidir. O, insan beyninin gücünün de canlı bir örneğidir. Ya-şamının ilk on dokuz ayında zihninde yer etmiş tek bir sözcükten, “su” sözcüğünden yola çıkarak


başardığı her şey, beynin, kullanıldığı takdirde ne olağanüstü kapasitesi olduğunu gösteren bir mucizenin ifadesidir.

“Hayalleri olan bir insan korkularının esiri olmamalıdır. Ok ancak geri çekilerek atılır. Hayat bizi zorluklarla geri çekiyorsa, bizi daha büyük bir şeye fırlatacağı içindir. Nişan alıncaya kadar devam et.” diye öğüt verir Paulo Coelho.

Yolunu bulan insan hata yapmaktan korkmamalı çünkü yasayacağı hayal kırıklığı, yenilgi ve umut-suzluk Allah’ın yol gösterme araçlarındandır. Ömrünün delikanlı çağında yirmi bir yaşında ALS has-talığına yakalanan Stephan Hawking yaşadığı zorluklara boyun eğmeyenlerden sadece birisidir. Geçirdiği hastalıkta beyni sağlam kalsa da bütün vücut tüm fonksiyonlarını yitiriyordu. Bu hastalık onu tekerlekli sandalyeye mahkûm etse dahi o, eğitim hayatına devam etmiştir. Fizik alanında birçok başarıya imza atan Hawking başarılı olmasının sebebini, bilime ve eğitime olan inancına bağlamaktaydı. O “Beynin sağlam ise vücudunun neresi engelli olursa olsun, başarıyı yakalarsın” sözüyle zihinde olmayan her engelin aşılacağını kendisini delil göstererek bize anlatıyordu.

Stephan Hawking ve Hellen Keller gibi eğitim almak için hayatlarında birçok engelle mücadele edenleri tarih her daim hatırlayacaktır.

Yaşanılan birçok zorluk karşısında alınan başarılar neticesinde, arkadan gelen neslin aynı zorluk-ları yaşamaması için başaranlar, eğitime daha kolay ulaşabilmek için yeni sistemler oluşturacak-tır. Açıköğretim bu sistemlerden sadece bir tanesi olup hayatlarındaki fırsatları kaçıran, eğitim sürecini yarıda bırakma mecburiyetinde kalan, üniversite sınavını kazanamayan ya da ikinci bir üniversite okumak isteyen, başarılı olup da başörtüsü engeline takılıp eğitimini tamamlayamayan, herhangi bedensel engeli yüzünden evden dışarı çıkmakta zorlanan kısacası hikâyeleri yarım ka-lanların kahramanı olmuştur.

Açıköğretim Sistemi benim de yarım kalan hikâyemin kahramanıdır. Hayatım boyunca kaliteli bir eğitim almak ve insanlara faydalı olmak istedim. Bunun için ise bir üniversiteye gitmeliydim. Eşim Azerbaycanlı olduğu için ülkemden buraya gelmek durumunda kalmıştım. Aradan geçen zamanda bir çocuk sahibi olacağımı öğrenince örgün bir eğitime dâhil olamayacağımın kanısına varmıştım. Kısa bir araştırma yaptıktan sonra, ülkemizdeki en köklü üniversitelerden olan Anadolu Üniversi-tesi Açıköğretim Fakültesinin Bakü’de de faaliyetler sürdürdüğünü öğrendim ve hiç düşünmeden doğmamış evladımla kayıt yaptırmaya gittim. Böyle bir fırsatla karşılaştığım için hep şükrettim.

Çocuğum dünyaya geldiğinden bu yana ben üniversiteye hâlâ devam ediyorum ve ondan arta kalan tüm zamanımı derslerime ayırıyorum. Geceleri ayağımda onu sallarken bir taraftan sınav-larıma hazırlanıyorum. Açıköğretim sayesinde hem kızımı ihmal etmiyor hem de tahsil hayatımı tamamlayabiliyorum.

Şimdi ise mezun olacağım ve diplomamı kızımla birlikte alacağım günü sabırsızlıkla bekliyorum. Ben şimdi hayalimi yaşıyorken “Evlilik ve çocuk eğitime engeldir.” diyenlere asıl engelin ön yargı-larda ve fikirsizlikte olduğunu belirtmek istiyorum.

Açıköğretim eğitim alanındaki engelleri aştığı için ona samimi dualarımda yer veriyor, bu sisteme gönül verenlere sonsuz teşekkürü borç biliyorum.

Bugün artık Açıköğretim Sistemi tüm insanlara ulaşabilmekte internet desteğiyle tüm bilgileri biz-lere en iyi kolay ve hızlı bir şekilde servis edecek kapasitede, bünyesindeki insanlara daha kaliteli eğitim vermek için tüm kaynakları seferber edebilecek düzeydedir.

Ben inanıyorum ki her geçen gün kendini güncelleyen bu sistem, gelecekte daha büyük bir kitleye ulaşacak ve daha büyük başarılara imza atacaktır.


UMUDA GOL! Binnur MAK

Ben bir tekerlekli sandalyeyim... Cemal’in sandalyesi… Onunla tanıştığımız günden bu yana tam tamına on sene geçti. Ben bir dükkânda diğer tekerlekli sandalyelerle beraberdim, ne pasım vardı ne bir lekem. Gıcır gıcır parlıyordu koltuk derisi... O gün bir kadın girdi dük-

kândan içeri, ağlıyordu, yanındaki adamın da gözleri dolu doluydu ama hem iyi bir şeyler yapıyor olmanın gururu hem de yanındaki kadının o iç parçalayan yüzünün hüznü yansımıştı onun da yüzüne. Kadın gelip benim ve diğer sandalyelerin yanında durdu, elleriyle bana tutundu, hatırla-dığım ilk sıcak insan dokunuşu buydu işte, bir damla yaş aktı soğuk metalime. Ne yapacağımı ne düşüneceğimi şaşırdım, onların hüznü bana da bulaşmıştı artık, artık onlara ait bir şey vardı bende, umut dolu bir gözyaşı.

“Bu nasıl?” dedi adam. Kadın bana tutunmuş olmasına rağmen adam bahsedince ilk defa fark etti beni.

“Olur.” dedi yutkunarak. Öyle bir olurdu ki bir o kadar boğuk ve çaresiz bir o kadar sevinçle çığlık atmak isteyen.

“Allah sizden razı olsun.” dedi aniden kadın, adam cüzdanını çıkarmış beni satın almak için ödeme yapıyordu o sırada. “Biliyor musunuz Cemal çok sevinecek, kazayı geçirdiğinde futbol oynayan ço-cukları izleyip izleyip ağladı haftalarca, sonra küstü sanki bakmadı pencereden dışarı. O baktıkça da acıdı içim, bakmayıp küstükçe de... Zaten babası öldü kazada, ben de ne kadar kaldıracağım ki onu yerinden, büyüdü iyice, bir sandalye alamadım diye yara oldu her yeri.” Kadının gözyaşı artık iyice karışmıştı bana, o hüzün, o sevinç, bir saat öncesine kadar o dükkânda çok mutlu olduğumu düşünürken, artık tek istediğim o kadınla gidip, umut olmaktı Cemal’e, dost olmaktı, pencereyi de aşıp onunla birlikte sokakları dolaşmaktı.

Çıktık dükkândan, kadının ellerinin sıcaklığıyla, yokuş aşağı giderken özgür olduğumu hissettim, tekerleklerim dönüyordu, artık her yere gidebilirdim, her şeyi yapabilirdim, özgürlük dünyanın en güzel hissiydi, az önceki hüznü bile alıp götürmüştü benden. Rengârenk dükkânlar vardı, koşturan çocuklar, aceleyle bir yerlere yetişmeye çalışan insanlar, çocuklarının ellerinden tutmuş gezdiren anneler… Durduk bahçeli bir evin önünde, kim bilir bu evde ne güzel şeyler vardı, merakla doldu içim! Sonra pencerede bir yüz gördüm, umutsuz bir oğlan çocuğu, bembeyaz yüzüne sarı sarı saçları dökülmüştü, yaşlı bir kadın vardı arkasında sanki çocuğu o tutuyor gibiydi. Eve beni soktukları ana kadar özgürlüğümle sarhoş olmuştum ama Cemal’i gördüğüm an yerin dibine girdim utancımdan. Ben Özgür’düm ve bu dünyanın en keyifli şeyiydi öyle mi? O dokuz yaşındaki çocuğun olmayan ayakları, bana olan şaşkın o umut dolu bakışları karşısında tekerleklerimden, parlak kumaşımdan çok utanmıştım. Annesi gözyaşları içinde kucakladı oğlunu, benim üstüme oturttu. Sonunda an-lamıştım o umudun sebebini, ben Cemal’in olmayan ayakları olacaktım, olmayan özgürlüğü ola-caktım. Öylece başladı Cemal ile dostluğumuz, mahalledeki çocuklar ilk başlarda acıyan gözlerle bakarlardı ona. Sonra kaçan topları toplamasına izin verdiler, böylece Cemal ile hep koşturduk o topların peşinden. Bir süre sonra artık yabancılık çekmez oldu çocukların gözleri, o acı dolu bakış-lar kayboldu, Cemal’e de bana da alıştılar. Oyuna bile aldılar bizi, kaleci olarak futbol maçlarının vazgeçilmez ikilisi oluyorduk.

Cemal çok konuşurdu kendi kendine, odasında tek başına kaldığı zamanlarda… Hemen yanı ba-şında dinler dururdum Onu... O fark etmezdi beni. “Bir gol atabilseydim şu Samet’e.” derdi. Karşı takımın kalecisi olurdu hep Samet, bilirdim, Cemal hep ayakları olsun ve doyasıya futbol oynasın isterdi. Bazen bütün bunlar o ilk günkü mutluluğumu getirirdi aklıma, özgürlüğüme sevindiğim anımdan utanırdım, Cemal’in böyle olmasının sorumlusu benmişim gibi hissederdim. Bir de ara sıra babasının mezarına gider ağlardı. Bir trafik kazası babasını bu dünyadan alıp götürmüş, onun da hem iki bacağını hem de baba sevgisini almıştı elinden. Ben Cemal’in olmayanlarıydım, ben ona alışmıştım, o bana. Arada isimler de takardı bana, izlediği çizgi filmlerin kahramanlarının isimleri olurdu bunlar genelde, bir süre sonra o filmden sıkılır başka bir film izlemeye başlardı, böylece eski ismim unutulur yenisi eklenirdi diğer çöpe atılmış isimlerimin yanına.


Cemal’e yardım edip beni ona hediye eden hayırsever uğrar ara sıra konuşurdu Cemal’le, her ge-lişinde de bir şeyler öğretirdi Cemal’e. Bazen birlikte resim yaparlardı, bazen ders çalışırlardı. Biz Cemal ile ona çok şey borçluyduk, bir süre sonra Cemal o hayırseverin olmadığı günlerde de resim yapmaya başladı. Büyüdükçe çizdiklerinin, boyadıklarının da değeri büyüyordu sanki. Güzel Sa-natlar Lisesini kazandı. Çok başarılıydı, sanki kaybettiği o bacaklarının gücü ellerinden, kalemin-den, boyasından akıp karışıyordu dünyaya. O hayırsever, liseyi bitirdiği yıl, ilk resim sergisini açtı Cemal’in. O resimleri görüp de Cemal’i görenler inanamıyordu onun yaptığına. Alışmıştı insanlar, bir parçası olmayan engelli insanların hayata küsmesine, üretmekten uzak durmasına, Cemal şa-şırtıyordu herkesi. Oysa ben yanındaydım onun, hep ve şaşılacak bir şey yoktu, Cemal herkes gibi çalışmış, emek harcamış, herkes gibi hak ettiği yere gelmişti. Cemal de ben de alışmıştık, onu ilk gören insanların acıyarak bakmasına artık. Ama asıl acınacak olan, insanların Cemal’i kendilerin-den farklı görmesiydi. O serginin sonunda Cemal’in bütün resimleri satılmıştı. Cemal hayırsevere olan borcunu ödemek istedi bunlarla ama onun farklı bir düşüncesi vardı.

“Bana en büyük hediyen tekrar yürümendir.” Cemal demişti.

O zaman anlamamıştım ne olduğunu. Protez bacaklar varmış, Cemal’in doktoru bacaklarının pro-teze uygun olduğunu söylemiş. Bu resim sergisinden kazandığı ile ona bacak takılacakmış. Cemal’i annesine hevesle anlatırken ilk duyduğumda ne düşüneceğimi şaşırmıştım. Sevinmiştim, artık ayakları olacaktı, yıllardır döktüğü gözyaşları kuruyacaktı. Ama ben o özgürlüğüme sevindiğim ana döndüm yine, bir köşede eskimiş bir tekerlekli sandalye olarak hapsolacaktım... Belki kirli bir depoda, belki unutulmuş bir köşede. Son ismim neydi sahi? Onu bile unutmuştum… Yaşlanmıştım artık ben de…

Cemal’le hastaneye gittik, son dönüşüydü belki tekerleklerimin, hem heyecan hem hüzünle kaplıy-dı içim. Cemal on dokuz yaşında kocaman bir delikanlıydı, ağırlaşmıştı günden güne, büyümüştü.

Ameliyatı boyunca bomboş hissettim kendimi o soğuk hastane koridorunda, o kadar bütünleşmişiz ki, o olmadan bir şeyleri beklemek, o sessizlik en zor anıydı belki de hayatımın. Sonunda ameliyat-hanenin kapısı açıldı, benim yerime bir sedye taşıdı onu, annesi beni sürükleyerek yattığı odaya yürüdü hızlı adımlarla endişeli bir şekilde.

Fizik tedavi süreci başlamıştı, benimle birlikte hastanenin başka bir bölümüne gidiyor, orada sü-rekli yürütülüyordu ve sonunda benim hüzün günüm gelip çatmıştı. Cemal ayağa kalktı, pantolo-nunu giydi ve bambaşka biri gibi görünürken, hastane odasındaki aynaya baktı. Kendini dikkatle inceledi, gözleri doldu bunu yaparken... Bana sımsıkı tutundu ve bu sefer beni sürerek götürdü eve kadar. Mahalleden içeri girdiğimizde bir sürü çocuk top oynuyordu, top fırlayınca Cemal topu aldı ve kaleci çocuğa bir şut çekti. İki taştan oluşan kaleden içeri girince o top, gururla gülümsedi. “Adın ne senin?” diye sordu kaledeki çocuğa, “Samet” diye cevapladı çocuk, ikimizin birlikte son gülüşüy-dü bu, evin önüne geldik ama Cemal devam etti. İki sokak ötede bir bahçe kapısını aralayıp geçti içeri, pencerede kömür karası saçlı bir çocuk, sol bacağı yok, Cemal’i görünce çok sevindi.

“Abi artık senin ayakların var.” dedi ellerini sevinçle çırparak.

“Evet, var, bir gün senin de olacak inşallah ama o güne kadar Donatello sana yardım edecek.” dedi beni göstererek, sahi ya son koyduğu isim Donatello’ydu. Ayrılacaktık Cemal’le ama artık özgür bi-riydi o, ben artık Arda’ya umut olacaktım, kim bilir belki sonra Mustafa’ya, Mehmet’e… Ama benim özgürlük hikâyem hiç bitmeyecekti.


AÇIKÖĞRETİM, EVET, ENGELSİZ ÖĞRETİM Abdurrahim ÇAYLAR

insan olmanın şerefi yaşamış olduğumuz hayatta şereflerin en üstünü olarak yaratıcımız tara-fından bizlere armağan edilmiştir. İnsan olmak kelime anlamı itibarıyla “ins” kökü ile “ünsiyeti” yani insanın düşünebilme yetisiyle dolayısıyla akıl sahibi olabilmesiyle şerefini tamamlamıştır.

Hayatımızda, toplumumuzda ve dünyanın her yerinde doğuştan ya da sonradan geçirilen kazalar neticesinde uzuv kaybı olan kardeşlerimizle birlikte yaşıyoruz. Şüphesiz “Bedeni sağlam olan kar-deşlerimizin hayattaki duruşları ne ise engelli diyerek nitelediğimiz kardeşlerimizin duruşları da odur.” demek suretiyle onları da hayatımızın bir parçası olarak kabulleniyor ve millet olarak sıkın-tılarını gidermeye çalışıyoruz. Hilkatte eş olduğumuzu onlara yakinen bir arkadaş olarak bildirsek de onlarla aynı eğitim öğretim hakkını geçmiş yıllarda bu kadar paylaşamamamız bizleri derinden üzmekteydi.

Liseden sonra Anadolu Üniversitesinin Açıköğretim Ön Lisans Programına kaydolup sınavları-na da gitmeye başlayınca bu program, benim gibi sağlıklı biri için sadece sınavlara gidip gel-me ve derslere gayret gösterme dışında başka bir önem gerektirmiyordu. Bunu tercih sebebim Anadolu Üniversitesinin evrensel bir eğitim metodu benimsemesi ve sınavlar haricinde biz öğrencileri rahatsızlığa sevk etmemesiydi. Sonra mahallemizdeki komşumuz ve aynı zamanda hemşerimiz olan Ebubekir kardeşimle karşılaşmamız esnasında düşündüm bu konuyu. Çünkü Ebubekir işitme engelliydi. İşaret dili bilmeyişim, arkadaş olmamızı engellemiyordu elbet. He-men bir işaret dili kursu aradım. Anadolu Üniversitesinde E-Sertifika Programlarında uzaktan bu imkâna yer verildiğini görmek mutluluk vericiydi. Ben sağlıklı biri olmama rağmen belki her zaman karşılaşmayacağım biri için işaret dili öğrenmeye çalışıyordum ve bana bu imkânı Anadolu Üniversitesi aynı Açıköğretim Fakültesi gibi hizmet veriyordu. “Bunu bana öğreten bir yer neden onlara da öğretmesin?” görüşü meseleyi ne kadar geç anladığımı ortaya çıkardı. Ebubekir gibi sadece işitme engeli olan kardeşlerimizi düşünsek, bir duygudaşlık kurmaya çalışsak Açıköğretim eğitiminin onlar için imkânları en uygun eğitim öğretim sistemi oldu-ğunu rahatlıkla fark edebiliriz. Çünkü iletişim çağı diyerek bizleri birbirimizden uzaklaştıran yeni hayat düzeni engelli kardeşlerimizin hayat gerekleri doğrultusunda bizden bir fark ediş beklemekte. Mesela Anadolu Üniversitesi hakkında evvelce çevremden ve daha çok engelli kardeşlerimden özellikle sınav yerlerini dahi onların rahatlıklarına göre temin ettikleri, buna uygun eğitim öğretim okullarını sınav yeri tayin ettiklerini duymuştum bunun bir fark edişten ziyade harekete geçiş hâli olduğunu kim inkâr edebilir? Ben sağlıklı biri olarak örgün eğitim sisteminde okuyabiliyorken herhangi bir engelli kardeşim bedensel ya da zihinsel sıkıntılar çekerek bu zahmete katlanamayabilir. Evet, örgün bir üniversite okumak bir zahmettir. Şüphe-siz yaratıcımız katında onların hesaba çekilmeyeceği gerçeğini de ne hakikatlerden ne de bu yazdığım yazıdan esirgeyemem. Onlar da bizim gibi hiçbir ayrım gözetilmeden eğitim öğretim hakları ellerinden alınmadan ve derslerinin haricinde yorulmadan ya Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesinde ya da imkânları yeten bir başka açıköğretim eğitimindeki üniversi-teye kaydolmalıdırlar. Bu sayede ülkemiz engelli kardeşlerimiz dâhil olmak üzere bütün vatan-daşlarından yüksek düzeyde verim alabilmelidir. Ve son olarak bütün engelli kardeşlerimizin bizlerden bir farkları olmadığını, yaşadığımız hayat içerisinde de en az bizler kadar sorumlu olduklarını bilmelerini isterim. Bu yükü hep birlikte taşıyacak ve nice yollara birlikte çıkacağız. Milletimiz adına bütün hayır dileklerimle saygılarımı arz ederim.


ENGELLİ ÜNİVERSİTE Mİ OKURMUŞ? Adem KARAKAYA

Başlıktan da anlaşılacağı gibi bu olgu toplumda, bende, hatta yaşadığımız coğrafyanın ço-ğunda hakim olan bir anlayış. Hiç kimse, değil engellilerin üniversite okuyabilmesinden, topluma karışmasından bile umutlu değil bu coğrafyada. Ama eğer isterse bu ülkede üni-

versite de okuyabilirmiş, topluma da karışabilirmiş “engelli” bir birey. Bu okuyabilirmiş ve topluma karışabilirmiş örneğini kendi üzerimden aktarmaya çalışacağım.

Ben engellilik kavramıyla tam olarak 21 yaşında tanıştım. Tabii oldukça geç kalınmış bir tanış-ma. Elbette bu geç kalınmışlığın birçok sebebi var. Bunlar; benden kaynaklanan kişisel gelişim eksikliği, dış çevreye duyarsızlık... Diğer etkenler dış çevre eksiklikleri. Şöyle ki dışarıda çok fazla engelli bireyle karşılaşmamız, okulda, parklarda, kamu kuruluşlarında çok fazla engelli insanlarla karşılamamamızın etkisi oldukça fazla bu durumun ortaya çıkmasında. Ben nasıl mı tanıştım en-gellilik kavramıyla? Bizzat yaşadığım bir rahatsızlık sonucu “engelli” kalarak tanıştım. Evet, ben de artık bir engelli birey olarak sürdürmeliydim yaşamımın kalan kısmını. Örgün eğitimde üniversite okurken okulumu bırakmak zorunda kaldım. Yaşadığım yer, insanlar, arkadaşlarım her şeyimi de-ğiştirmek zorunda kaldım ve artık iki yıl olmuştu. İçimdeki eğitim aşkı, bir şeyleri öğrenme arzusu ve topluma tekrar adapte olma isteği beni umutlandırıyordu ama bunu nasıl yapacaktım? Bunlar için eğitimime başlamam gerektiğini biliyordum ve “Engelsiz Açıköğretim, engelsiz üniversite” ile tanıştım. Evet, bu ülkede engelliler isterse üniversite okuyabiliyormuş. Başladım hevesle Açıköğre-timde okumaya. İki ayrı bölüm okudum. Çünkü şartlar uygun, bana sadece ders çalışmak kalıyordu. Topluma karıştım, dışarı çıkmaya başladım, spor yapmaya, pikniklere, gezilere gitmeye başladım. Dışarı çıktığımda bana garip bakan gözlere gülümseyip ilk selam veren ben oldum. Çünkü bu top-lumun engellileri kabul edip, gerekirse pozitif ayrımcılıkla yardımcı olup, bu dünyanın hepimizin dünyası olduğunu unutmaması lazım.

Sözün özü; benim geri dönüşüm, tekrar umutlanışım bir şeyleri başarabileceğim düşüncem Engel-siz Açıköğretimle gerçekleşti. Ünlü bir yazarın dediği gibi “Eğer siz isterseniz, bütün evren sizinle iş birliği yapar.” Ben bunu başardığımı ama hâlâ yapmam gereken şeyler olduğunu düşünüyorum. Umut, asla yitirilmemesi gereken bir şeydir.

ZENGİN FARKLAR Ahmet ŞANVERDİ

Yaratıcının mı yoksa tabiatın mı takdiridir bilmiyoruz. Ancak dünyamızda sonsuz sayıda canlı türünün olduğu muhakkak. Bir diğer hakikat ise sonsuz sayıdaki canlıların hepsi-nin (birbiriyle benzer özellikleri olmasına rağmen) birbirinden farklı olduğudur. Örneğin

kuşlar uçar, balıklar yüzer, sürüngenler sürünür. Kuşlar uçarken bile farklılıklar gösterir. Mesela kartallar yükseklerde uçar, güvercinler takla atabilir, serçeler alçaktan uçar. Balıklar da yüzerken farklılıklar gösterir. Mesela balinalar yavaş hareket ederken köpek balıkları son derece hızlıdır. Sürüngenler de birbirlerinden farklı sürünür. Yılanlar tüm vücuduyla, kertenkeleler ayakları yar-dımıyla sürünür. Her bir cinsin ve türün birbirinden farklı özelliklerine birkaç örnektir yalnızca yukarıda saydıklarımız.

İnsan… İnsan âdeta doğanın minyatürü gibidir. Hemen her özellikten bazı parçaları barındırır için-de. Yine insanın da bu bazı özellikleri barındırma derecesi birbirinden farklılık gösterir. Kimileri iyi koşar, kimileri iyi yüzer, kimileri iyi tırmanır. İnsanlar diğer özellikleri bakımından da birbirlerinden farklıdırlar. Kimileri iyi konuşur, kimileri iyi resim çizer, kimileri duygularıyla, kimileri mantıklarıyla kimileri hem duygularıyla hem mantıklarıyla hareket eder.


Her birimiz farklı şeyleri yapabilmeye elverişliyiz. Fakat bazılarımız doğuştan ya da sonradan ya-şadığı bir durumdan ötürü bir şeyleri yaparken bizlerden biraz farklı yollar izlemek durumunda kalabilir. Mesela gözlerinde yıpranma olanlarımız gözlük, kulaklarında yıpranma olanlarımız işit-me cihazı kullanmak durumunda kalabilirler. Hatta bazılarımız görme özelliğini kaybetmiş veya doğuştan kazanamamış olabilir. Bazılarımız yürüyemeyebilir, bazılarımız duygusal veya zihinsel anlamda bizlerden biraz farklı olabilir. Onların bir ve daha fazla alanda gösterdikleri farklılıklar bütün özelliklerini etkilemez. Mesela yürüyemeyen bir arkadaşımız bilim adamı olabilir (Step-hen Hawking). Yine zihinsel ve duygusal alanda farklılıklar gösteren arkadaşlarımız bedensel yetenekler gerektiren bir uğraşta başarılı olabilir (Michael Phelps) hatta bedensel yönden farklı olanlarımız bedensel yetenek gerektiren uğraşlarda da başarı elde edebilirler. Mesela bacaklarını kaybeden biri atletizmde, bacaklarında herhangi bir kayıp olmayan insanlarla yarışabilir (Oscar Pistorius). Yeter ki önüne engel konulmasın.

Farklı arkadaşlarımızın yeteneklerini ortaya çıkarmaları için engellemelerden kurtulmaları ge-rektiğini söyledik. “Aramızda engel yok” sloganıyla Anadolu Üniversitesi, birçok konuda yaptığı gibi “Engelsiz Açıköğretim” uygulamasında farklı özellikleri olan bireylerin yaşam boyu eğitimleri haklarının engellenmemesi konusunda başı çekiyor. Yukarıda verdiğimiz örneklerde farklılıklarını engellere takılmadan yaşayan arkadaşlarımızın neler yaptıklarından ve yapabileceklerinden söz ettik. “Engelsiz Açıköğretim” uygulamasının da arkadaşlarımızın farklılıklarıyla engellere takılma-dan yaşamalarına katkı sağlamak gibi kutsal bir görev üstlenmesi yarınlar için umut verici. Üstün bir bilinçle böyle bir anlayışa erişen Anadolu Üniversitesi, hiç şüphesiz büyük bir takdiri hak ediyor.

Unutmayın sloganınız “Aramızda fark yok” olursa Engelsiz Açıköğretim, örgün öğretim, uzaktan öğretim farklı arkadaşlarımız için mümkün olabilir. Farklı arkadaşlarımız için Engelsiz Açıköğretim, örgün öğretim, uzaktan eğitim mümkün hâle gelebilirse aramızda gerçekten fark kalmaz.

ENGELSİZİZ Ahmet TAYFUR

Özürlü kelimesinin engelliye dönüşmesi bile başlı başına bir devrim belki de. Bu insanlara özür borcumuzun olduğunu bizlere hatırlatan iç acıtan bir ayrıntı. Zihnen ve fikren çoğumuzdan mahir olan bu insanlara sürdüğümüz bir lekeydi sanki özürlü kelimesi. Zira onlar engelli.

Tabii kelimeler değil sadece iç gıcıklayan unsurlar. Dezavantajlı diye tabir ettiğimiz bu insanların toplumdan soyutlanmasına, onların kendi kabuklarına itilmesine neden olan bir bakış, bir duruş, bir tavır da bizi vicdan mahkemesinde müebbetlik yapmaya yeter de artar bile.

Şükürler olsun ki son zamanlarda devletimizin de teşvik etmesiyle engelli bireylerin topluma, dolayısıyla da iş hayatına -zaten olmaları gerektiği yere- uyumları günbegün artmakta. Bunun neticesinde eğitim hayatları da yeniden renklenmeye başlamaktadır.

Açıköğretim Sistemi çeşitli sebeplerle öğrenimlerine devam edememiş bireylere büyük bir fırsat sunup onlara yükseköğrenimin kapılarını ardına kadar açıyor. Yaş, engel, cinsiyet, görüş farkı dinle-meden herkesi ortak bir paydada buluşturuyor.

Ne işe yarıyor bu sistem? Şöyle açıklamak isterim: İnsanları gerektiği gibi bilgi çağına ulaştırmaya, onları anlayış sahibi yapmaya, yorumlama becerilerinin gelişmesine, mesleki gelişim ve fırsatını değerlendirmeye, bilginin ve öğrenmenin vermiş olduğu öz güven ile kendini gerçekleştirme basa-mağına doğru ilerlemeye, saklı incilerin gün yüzüne çıkmasını sağlamaya yarıyor elbet.

Ulaşılabilirliğin artmasıyla birlikte vakit, imkân sıkıntısı çeken nice öğrenciler için cazibe merkezi olmayı çoktan başardı bu sistem.


Dezavantajlı grupların belki de en kalabalık kısmını oluşturan göz bebeğimiz kadınlarımız için de Açıköğretim Fakültesi biçilmiş kaftan. Bir şekilde toplum hayatında geri planda kalmış dünyanın en mühim mesleği olan anneliği icra eden kadınlarımızın daha nitelikli bireyler olarak toplumda yer almaları şüphesiz eğitimin ilk ayağı aileyi ve doğrudan ulusumuzu güçlendirmektedir.

Eğer feraset sahibi biriyseniz eminim ki birazdan vereceğim misallerle yüzünüzde mutluluğun eseri bir gülümseme peyda olacaktır.

Okulun bahçesinde sınav saatini beklemeye koyulmuşken kucağındaki bebeğini babasına emanet etmeden önce ninnisini söylemeyi ihmal etmeyen bir anne dikkatimi çekiyor. Ne var bunda diyen-ler iyice kulak versin. Bu fedakâr anne belki bir iki gece önce kodlamış olduğu ders notlarını ninni niyetine kucağındaki bebeğiyle paylaşıyor. Daha kundakta, öğrenmenin beşiğinde uykuya dalıyor minik yavru. Eşinin gelişimiyle kendi gelişiminin bir olduğunu bilen koca da emaneti sımsıkı sarıp eşini dualarla sınava uğurluyor. İşte gerçek dayanışma örneği. Bunun gibi nice örnekleri gözlemle-mek isterseniz sınav günü bahçelere gönül gözüyle bir bakın. Bunun geleceğimiz için bir kış güneşi değil yazın habercisi esintiler olduğunu anlarsınız.

Bilgi çağında bilginin değerini anlamış engelli kardeşlerimizin kendilerini görmek istedikleri yere emin adımlarla ilerlediklerini görmek milletini seven herkesi mutlu etmelidir.

Anlıyoruz ki Açıköğretim Fakültesi; okumanın, öğrenmenin yolunu açan, yükseköğrenim tahsilini gerçekleştirememiş, genç ruhlu, çalışma azmini yitirmemiş, öğrenmeye aç vatandaşları hayalleriy-le buluşturuyor. Onların ait oldukları yere, toplumun merkezine kavuşmalarında etkili ve nitelikli adımlar atmalarına imkân sağlıyor. Eğitim yolunda hedeflerine ulaşmakta dezavantajlı bireylere enerji depoluyor.

ENGELLİ BİREY, ENGELSİZ EĞİTİM Ahmet YILMAZ

Engel bir şeyin gerçekleşmesini önleyen sebep, mani demektir. Ancak bu engelli bireylerin eğitim almasını önleyen bir şey midir? Tabii ki hayır, işte tam burada devreye Açıköğretim Sistemi giriyor. Bir hastalığı veya engeli sebebiyle örgün eğitimi bırakmak zorunda kalan

bireyler Açıköğretim Sistemi ile eğitim hayatlarına ara vermeden devam edebiliyorlar. Ben sizlere kendimin Açıköğretim ile tanışma hikâyesini anlatacağım.

Ben doğuştan kas hastasıyım. Hastalığım sebebiyle ancak on iki yaşına kadar yürüyebildim ve ye-dinci sınıfa giderken okulu bırakmak zorunda kaldım. Daha sonra açık ilköğretime kaydoldum ve bir senede yedinci ve sekizinci sınıfı bitirdim. Ardından açıköğretim lisesine başladım. Dört sene boyunca evde derslerime çalıştım, sınavlarıma girdim çıktım. 2014 yılında ise liseden mezun ol-dum. Sadece evdeki çalışmamla o sene üniversite sınavına girdim. Beklediğimden daha çok puan alarak barajı bile geçtim. Sonra tercih yaparken Anadolu Üniversitesi İktisat Fakültesi İktisat Bö-lümünü seçtim. Düşündüğüm gibi de ilk tercihimle istediğim bölüme kaydoldum. Açıköğretimde okuyarak üniversiteye kadar gelmiş ve üniversiteye başlamıştım.

Anadolu Üniversitesi şimdiye kadar okuduğum ilkokul, açık ilkokul ve açık liseye göre engelliler için en çok kolaylık sağlayanıydı. Kayıt olurken, kayıt yenilemede, sınava girilecek okul ve sınıfların engelliye uyumlu olması konusunda da engellilerin eğitim alması için her türlü kolaylığı sağladı. Bu da benim daha azimle üniversiteye devam etmemi sağladı. Engelliler için her türlü fiziksel engeli kaldırmış olmaları, sınavlara gidip gelirken acaba okul bana uygun mu kaygısını giderdiği için daha iyi derslere ve sınavlara çalıştım. Çünkü engelli bireyler olarak bizi eğitim hayatından alı-koyabilecek şeylerden birisi önümüze çıkan fiziksel engeller, ikincisi ise anlayışsız insanlardır. İşte bu engelleri kaldırabilirsek her alanda engelli bireyleri görebiliriz. Anadolu Üniversitesi tüm bu


engelleri kaldırmak için çaba gösteren üniversitelerden bir tanesi. Sağlanan kolaylıklarla birlikte dört sene boyunca fiziksel engelleri hiç düşünmeden sadece derslerime çalışarak gidip geldim. So-nunda bu dönem mezun oldum. Açıköğretim Sistemi olmasaydı engelimden dolayı örgün eğitime devam etmem çok zor olacağından eğitim hayatım belki de yarıda kalmış olacaktı. Aslında olması gereken nedir? diye sorarsanız. Olması gereken diğer herkes gibi engelli bireylerin de örgün eği-time rahatlıkla katılabildiği ortamın ve maddi ve manevi tüm unsurların sağlanmasıdır. Ancak o imkânlar sağlanana kadar elimizdeki imkânları en iyi şekilde değerlendirmeliyiz.

Engelliler olarak eğitim almamızın önünde fiziksel engeller olduğu kadar duygusal engeller de var tabii ki. Bazı insanların tuhaf bakışları, yardım etmek yerine sadece üzülmekle yetinmeleri, moralini bozmamak için engellileri görmek istememeleri, destek olacakları yerde köstek olmaları, engellilerin eğitim almalarını gereksiz görmeleri gibi davranışlar da eğitim almamızın önündeki duygusal engellerden bazıları. İşte böyle fiziksel ve duygusal engellerden dolayı eğitim hayatını yarıda bırakan engelliler için Açıköğretim Sistemi ikinci bir çıkış kapısı oluyor. Böylelikle toplum-sal hayata katılan engelli bireyler kendilerini toplumdan dışlanmış hissetmiyor ve engel durumu çalışmasına mani olmuyorsa çalışma hayatına atılabiliyorlar. Engelli bireyler olarak önümüzdeki bir diğer engel ise kendi zihnimizde oluşturduğumuz duvarlar ve bu duvarlara tuğla taşıyan in-sanlardır. Bizim kendi içimizde oluşturduğumuz korkular, endişeler, umutsuzluklar, mutsuzluklar ve moral bozucu düşünceler bizi eğitim hayatı da dâhil her türlü faaliyetten alıkoyabilmekte. İçimiz-deki bu duvarları yıkmamıza yardım etmek yerine önümüze çıkardıkları engellerle bu duvarlara tuğla koyan insanlar da bir diğer problem. Komşularımızın, akrabalarımızın, yakınlarımızın kısaca çevresinde engelli biri olan kişilerin yapması gereken şeyler ise, onlara her zaman motivasyon desteği vermeleri ve onları ziyaret ederek moral vermeleri bizim gibi bireylerin eğitim hayatına katılmalarını daha da kolaylaştıracaktır. Böylece engelli bireyler de örgün veya açıköğretim olarak eğitim hayatlarına devam edebileceklerdir. Engelli bireyler olarak yapmamız gereken şey sahip olamadığımız şeyler için üzülmek yerine sahip olabildiğimiz şeyler için şükretmek olmalıdır.

Açıköğretim Sistemi ile eğitim almamızın önünde bir engel yok. Sadece engelliler içinde değil herhangi bir sebepten eğitimini yarıda kesmek zorunda olup hâlen okumak isteyenler de bu sistemle eğitimlerini tamamlayabilirler. Bu sistem, eğitimde engelli ve engelsiz arasında fır-sat eşitliğine de katkıda bulunuyor. Engellilere sağlanan kolaylıklar yeterli düzeyde olmasa da şimdiye kadar verilen imkânları en iyi ve en verimli şekilde kullanabilirsek bu bizlere yeni im-kânların verilmesine de katkı sağlayacaktır. Bizler de içimizde oluşturduğumuz gereksiz korku-lardan kurtulup, bu toplumun bir ferdi olarak imkânlar dâhilinde toplumsal hayattaki yerimizi almalıyız. Toplumsal hayata katılmamda benden daha çok çaba gösteren anneme ve şahsında engelli evlatları için çaba gösteren tüm annelere teşekkür ediyorum. Sadece yaptık demek için değil de engellilerin görüşü alınarak ihtiyaçlarımıza uygun ve kullanışlı çevresel ve toplumsal düzenlemelerin yapılması dileğiyle…

ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Ali AKSOY

Öncelikle şunu bilmek ve belirtmek gerekir ki okumanın, ilim öğrenmenin ne yaşı ne de en-geli vardır. Engel varsa düşüncelerde vardır. Bu açıdan düşünce boyutundaki bu probleme karşı başkalarının ulaşabildiği, yapabildiği her şeyi normal bireylerle beraber engelli diye

adlandırılan kişilerin de başarması mümkündür. Açıköğretim hayatı da bu şekilde geçirilmelidir. Yazımda genel olarak başarmanın engel tanımadığı konusuna değineceğim.

İyi veya kötü örnek gösterilmek istense en büyük örnek kişinin ta kendisidir. Bu nedenle kendi yaşantımdan örnek verecek olursam hiçbir zaman başkalarının ulaştığı hedeflere varılamaz, aşıla-


maz, imkânsız gözüyle bakmadım. Dört yıllık üniversiteyi bitirdikten sonra bazı nedenlerden dolayı kendimde var olan ancak sonradan ortaya çıkan bir engelden dolayı girdiğim iş yerinde Açıköğ-retimdeki bir bölüme hem işim gereği hem arkadaşlarımın tavsiyesi üzerine başladım ve iki yıldır şükürler olsun ki devam etmekteyim. Bu süreç içerisinde eğitimime engel olacak ne bir ümitsizlik ne de başaramama korkusu gördüm. İnsanı bitiren asıl engeller ümitsizlikle beraber üzülmesi ve bunun getirdiği endişe ve korkularıdır.

Yine belirtmek gerekir ki her insan bir engelli adayıdır. Kimsenin ne olacağının belli olmadığı bir dünyada yaşıyoruz. Bazısının görme duyusunda bazısının işitme duyusunda bazısının kollarında vb. engelleri bulunabilir. Ancak bunları bahane ederek gerek yaşam boyunca gerekse öğrenim ha-yatında okuyamam hissine kapılmak hiç akıl kârı değildir.

Tarihten ders almak, başarılı insanların nasıl başarılı olduğunu bilmek gerekir. Bu duruma örnekler verilecek olursa 1809-1865 yılları arasında yaşamış olan Abraham Lincoln vücudunda engeller bulunmasına rağmen ABD Başkanı olmak gibi büyük bir başarıyı elde edip ülkesinde köleliği kal-dırarak tarihe altın harflerle yazılmıştır. 1942 doğumlu Stephen W. Hawking tedavisi mümkün olmayan ALS hastasıdır. Buna rağmen Hawking pes etmeyerek bilim çevrelerince Albert Einste-in’dan sonraki en büyük dahi olarak kabul görmüştür. Yine Louis Braille 3 yaşından itibaren görme engelli olmasına rağmen Braille alfabesini keşfetmiştir. Son olarak örnek göstereceğimiz Thomas Alva Edison işitme engelli olmasına rağmen 2000 deney yapmıştır. Ve onu ampulün mucidi olarak bilmekteyiz ve daha niceleri…

Yukardaki misallerden anlaşılacağı üzere tarih, hayatlarında engelleri olmasına rağmen büyük başarılara imza atmış engelsiz şahsiyetlerle doludur. Ve aslında hep adını duyduğumuz, tarihe iz bırakan çoğu düşünür, bilim adamı, ressam ve şair de engelliydi. Evet, onların adlarını tüm dünya duydu, peki ya engelleri aşarak yaşamayı başaran sayısız isimsiz kahramanlar?

Öğrenim görmemizde nasıl bir bilince sahip olmamız hakkında tarihte bilinen Cengiz ordusunu çok defa mağlup eden Celalettin-i Harzemşah savaşa giderken emrinde olan askerleri ona: “Sen yine kazanacaksın.” demişler. O da demiş ki “Ben sadece savaşmakla görevliyim.” Mağlup ettirmek veya galip getirmek Cenab-ı Hakk’ın görevidir. Bu anlayışla çok defa o komutan savaşlarında başa-rılı olmuştur. Bu örnekten de anlaşılacağı üzere başımıza gelene sabretmek, görevimiz ne ise onu yapmak gerekir.

Eğitim hayatı boyunca en büyük sorunlardan birisi de ümitsizliktir. Bu sorunun çözümünü İstiklal şairimiz şu beytinde dile getirmiştir.

“Ye‘is (ümitsizlik) öyle bataktır ki: Düşersen boğulursun.

Ümide sarıl sımsıkı, seyret ne olursun!”

Sonuç olarak umudunu kaybetmeden, yenilgiye uğrasa dahi pes etmeyen, engelleri bile bahane etmeden başarmanın sonucudur zafer. Eğitim hayatımızı bu anlayışla devam ettirmemiz gerekir. Sözlerime kendi dörtlüğüm ve sloganımla son vermek istiyorum.

Tarih sayfasında ne destanlar yazıldı.

Kahraman, önündeki her engeli aşandı.

Dünyada sayısız nice ömürler yaşandı.

Kazanan ise her türlü maniyi yok sayandı.

“Eğitimindeki Engellere Sadece Bir Tebessümün Yeter”…


EĞİTİM KONUSUNDA “ARAMIZDA ENGEL YOK” Ali Haydar KOYUN

Bundan tam 46 yıl kadar önce 4 yaşında yakalandığım romatizma hastalığı nedeniyle eğitim hayatım kesintili olarak toplam üç, üç buçuk yıl kadar sürmüştü. Birinci ve ikinci sınıfa gi-debilmiş ve üçüncü sınıfa geçtiğim yıl hastalandığımdan eğitimim kesintiye uğramıştı. Ağır

seyreden hastalığım geçene kadar eğitimimden, okulumdan, sınıfımdaki arkadaşlarımdan uzak kalmıştım. Hastalığım hafifleyip geçtiğinde eğitime kaldığım yerden devam etmeye başlamıştım. Ancak tek fark vardı, ben tekrar üçüncü sınıfa başlamıştım, arkadaşlarım ise dördüncü sınıfa gi-diyorlardı. Aradan birkaç ay geçtiğinde bu durum benim zoruma gitmeye başlamıştı. Sonuçta ço-cuktum, arkadaşlarımın benden bir sınıf üstte olması beni üzüyordu. Çünkü ben sınıfta kalmamış sadece hastalığım nedeniyle okula gidememiştim.

Üzüldüğümü bilen rahmetli babam okula gidip müdürle konuşmuş ve benim üzüldüğümü anla-tarak bir çözüm bulunmasını istemişti. Bu konuşmadan bir süre sonra sınıfta ders esnasındayken nöbetçi öğrenci gelerek benim müdür odasına çağrıldığımı söyledi. Öğretmenim bana dersten çıkıp gidebileceğimi söyledi, dersten çıkıp gittim. Müdür odasında iki veya üç tane daha öğretmen vardı. Bana birkaç tane matematik sorusu ile farklı konulardan sorular sordular. Defterlerimi geti-rip göstermemi söylediler, hemen sınıfıma gidip defterlerimi alarak döndüm. Defterlerime bakıp incelediler, yazılarıma baktılar ve “Tamam, sen sınıfına gidebilirsin.” dediler. Bu olaydan yaklaşık bir hafta kadar sonra yine nöbetçi öğrenci sınıfa gelerek öğretmenime bir not verdi. Öğretmenim notu okuduktan sonra bana defterlerimi toplamamı ve notta yazılı olan sınıfa gitmemi ve bundan sonra okula o sınıfta devam edeceğimi ve bu nedenle sınıf arkadaşlarımla da vedalaşmamı söyledi. Def-terlerimi çantama yerleştirdim ve önce öğretmenimle sonra da sınıf arkadaşlarımla vedalaşarak sınıftan çıktım. Notta yazılı olan dördüncü sınıfa gittim ve o günden sonra eğitimime yaşıtlarımla aynı seviyede devam etmeye başladım. Kısacası aynı eğitim yılı içerisinde hem üçüncü sınıfı hem de dördüncü sınıfı okumuş oldum.

Dördüncü sınıfı bitirmiş ve beşinci sınıfa geçmiştim. Üç aylık tatilden sonra okul açılmıştı. Beşinci sınıfa gidiyordum artık. Beşinci sınıfa başladıktan sonra en son okula gittiğim gün Atatürk’ün ölüm yıldönümü etkinliği olan 10 Kasım günüydü. 10 Kasım törenlerine katıldığım günden sonra tekrar hastalanmış ve böylece okul hayatım, eğitim hayatım son bulmuştu. Okullar tatil edildiğinde artık eğitime devam edemeyeceğimi anlayan okul idaresi ile öğretmenim ilkokul karnemi vermişlerdi. Uzun süren tedaviler ve hastalık evresi nedeniyle eğitimime devam edememiştim. Nedeni ise o dönemlerde hastalığımın çok ağır geçmesiydi. Bir üzüm tanesini dahi dörde bölüp yedirme-ye çalıştıkları ve yüzüme konan sineği dahi kovalayacak mecalimin olmadığı günleri yaşadım. 26.4.1994 tarihinde Türkiye Sakatlar Derneği Malatya Şubesini açtıktan bir buçuk yıl kadar sonra 6.9.1996 tarihinde ortaokulu dışarıdan sınavlara girerek tamamlamış ve diplomayı almaya hak ka-zanmıştım. Diplomayı almıştım ancak liseyi nedense okumaya pek istekli değildim. Derneğe gelen birçok engelliyi eğitim için teşvik ederken kendim eğitimime devam etmiyordum. Bunun nedenle-rinin arasındaki en büyük pay kendimi dernek çalışmasına, engelli sorunlarının çözümüne adamış olmamdı. Bir işe girip çalışmak ve üretken bir birey olarak kendi ayaklarımın üzerinde durarak hiç kimseye bağımlı olmamak amacıyla sınavlara girmek istiyordum ancak bir türlü bana uyan sınav açılmıyordu. Özel sektöre girmek için de onlarca engelli arkadaşın istihdamına yardım eden ben kendim için hiç kimseden bir destek isteyemiyordum. Kimse de benim durumumu düşünerek böyle bir teklifte bulunmuyordu. 2001 yılında bana uyan bir sınav nihayet açılmış olduğundan başvuru yaptım.

Ortaokul mezunlarına yönelik Sağlık Bakanlığının Elazığ’da açmış olduğu bu sınava gidip girmiş-tim. Yazılıda iyi bir not almış ve mülakata katılmaya hak kazanmıştım. Mülakatta ise ne yazık ki yardım edileceğine dair söz verilmesine rağmen elenmiştim. Oysa o sınavda asil olarak kazanan-ların nasıl kazandığını yedeklerin nasıl alındığını sonradan öğrenmiştim. O günden sonra bir daha da sınavlara girememiştim. Hem ortaokul mezunu olarak kalmış hem de bir işe giremeden aradan yıllar geçti. Ortaokul diplomasını aldıktan 17 yıl kadar sonra nihayet 4.9.2013 tarihinde Açıköğre-


tim Lisesine kayıt yaptırmış ve 27.4.2016 tarihinde mezun olmuştum. Lise diplomasını aldığımda çok mutlu olmuştum. Lise mezunu olacağımı diplomayı alana kadar hayal edemiyordum.

Açıköğretim Lisesinden mezun olduğum günlerde yapılacak olan Engelli Kamu Personeli Seçme Sınavına da (EKPSS) lise mezunu olarak başvuru yaptım. Bu benim lise mezunu olarak girdiğim ilk sınav olacaktı. O güne kadar yapılan EKPSS’de ortaokul mezunu olmam nedeniyle ancak ku-rayla başvuru yapabiliyordum. Kurada ise bir türlü şans yüzümüze gülmemişti. Sınav için doğru dürüst ders çalışmamıştım. Çalışmadan sadece güncel konularla ilgili olan genel kültür bilgi-lerimle girdiğim sınavda 74.59 puan gelmesi beni şaşırtmış ve mutlu etmişti. Almış olduğum puanla tercihlerde herhangi bir kuruma yerleşememiştim. 22 Nisan 2018 tarihinde yapılan yeni EKPSS’de ise bu defa puanımı 75.14’e çıkartmıştım. Bir kuruma yerleşip yerleşemeyeceğimi za-man gösterecektir.

İlk girdiğim 2016 yılı EKPSS’den sonra kendi bilgi düzeyimi ölçmek ve denemek amacıyla üniver-site sınavına da girmek istediğim için YGS sınavına başvuru yaptım. Sınavda barajı aşamayacağımı ve 130 ile 140 gibi bir puan geleceğini diye düşünüyordum. Çünkü bu sınav için de çalışmamıştım, bununla beraber matematik ve geometri gibi konularda hiç mi hiç bilgim yoktu. Bu nedenle sınav-da bir şeyler yapabilirsem sadece genel kültür sorularıyla bir şeyler yapacaktım. 12.3.2017 tarihin-de yapılan YGS’ye sonunda girip çıktım. Sınav öncesi hiç stres ve heyecan yapmayan ben sınavdan sonra sonuçların açıklandığı güne kadar sonucun ne geleceğini düşünerek heyecanlanmaya başla-mıştım. Sonunda sonuçların açıklandığı 28.3.2017 tarihi gelip çattı. Sonuçları öğrenmek amacıyla ÖSYM sitesine girdiğimde ilk baktığım barajı aşıp aşamadığım ve LYS’lere girip giremeyeceğim bölümdü. Belgenin puan kısmında barajı aştığımı ve LYS’lere girme hakkı kazandığımı görünce âdeta mutluluktan şok geçirdim. Biliyorum ki birçok insan bu durumu ve aldığım puanları sıradan bir olay olarak algılayabilir, onlar için önemsiz gibi gelebilir. Ancak benim gibi bugüne kadar top-lam üç, üç buçuk yıllık okul hayatı olan biri için normal olarak değerlendirmek pek uygun olmaz diye düşünüyorum.

YGS puanlarımla Açıköğretim Fakültesine kayıt yapabileceğimi biliyordum ancak yine de haziran ayında yapılacak olan LYS’ye de girmek istediğim için başvuru yaptım. Sınav sonucunda gelen puanımla Anadolu Üniversitesine bağlı Açıköğretim Fakültesine girmek için tercihlerimi yaptım. Sonuçlar açıklandığında ilk sırada yazmış olduğum Medya ve İletişim Bölümüne yerleştirildiğimi öğrendim. Şu anda Medya ve İletişim Bölümünde okumaktayım. Önce liseyi bitirmem ve ardından EKPSS ile YGS’de barajı aşmam ayrı ayrı mutluluk yaşamama neden olmuştu. Her zaman kullanı-lan, “Okumanın yaşı yoktur” sözünün doğruluğunu yaşayarak öğrenmiş oldum.

Engelli biri olarak öğrendiğim diğer bir nokta ise günlük yaşamda karşılaşmış olduğumuz mimari ve fiziki engellerle Açıköğretim sayesinde karşılaşmadan eğitime devam edebileceğimdi. Anladım ki engelli veya engelsiz olsak da Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Sistemi sayesinde eğitim konu-sunda “Aramızda Engel Yok” .

EĞİTİMLE KARANLIK DÜNYALAR AYDINLIĞA KAVUŞUR Ali İhsan YÜKSEL

Gündelik hayatta engelli bireylerle sıkça karşılaşırız. Onları kimi zaman elleriyle işaret anla-tırken kimi zaman tekerlekli sandalye ile merdivenlerden çıkmak için yardım isterken görü-rüz. Bizler bazen dikkat ederiz bazen de görmezlikten geliriz. Toplum açısından da engelli

bireylere karşı bir ön yargı söz konusudur. İncitici ve rahatsız edici kabul edilen “sakat, özürlü ya da malul” gibi kelimelerle adlandırılırlar. Bu tabirleri resmî evraklarda bile görmek mümkündür. En-gelli kişilerin tek sıkıntısı, kendilerine yakıştırılan kaba isimler değildir. Birçok engelli kişi, toplu-mun kendilerine olan yaklaşımlarından dolayı dertlidir. Kişisel yaşamdan sosyal çevreye varıncaya


dek, hayatın her alanında engelli durumlarından dolayı sıkıntı yaşarlar. Bu alanlardan eğitim, en önemli ve üzerinde durulması gereken noktadır. Engellilerin eğitilmeleri ve üniversitelerde sos-yalleşerek çevre tarafından kabul edilir konuma getirilmeleri gereklidir.

İnsanların fiziksel ve zihinsel engeli eğitim haklarını ellerinden alacak bir durum değildir. Aksine eğitim, hayatı kolaylaştırdığı gibi engelleri de ortadan kaldırabilir bir güce sahiptir. Fakat her şey inanmakla başlar. “Bunu yapabilirim.” diyerek bir yola baş koymak, insanın o yolun bitiş noktasına ulaştığının ilk belirtisidir. İlk bakışta zor gibi görünse de bir işe başladığımızda onun engellerinin yavaş yavaş azaldığını görürüz. Engelliler açısından bu durumu değerlendirecek olursak eğitim onların kanayan yarasıdır. Engellerinden dolayı okula gitmeye utanan, ailesi ve çevresi tarafından dışlandığı için kendi dünyalarına kapanan pek çok engelli vatandaş vardır. İnsanların ön yargıları onların umutsuzluğa kapılmalarına sebep olur. Aslında durum tam tersidir. Engelli olmak umut olmaktır. Hayata, çevreye, insanlığa ışık olmaktır. Ne kadar dezavantajlı birey eğitilir ve topluma kazandırılırsa insanlığın gelişimi de o kadar ilerler. Azmin elinden kurtuluş olmaz sözünü esas alır-sak engelli bireyler de azim ve kararlılıklarıyla eğitim haklarını fevkalade gerçekleştirebilirler. Bu konuya ilişkin çeşitli kuruluşlar pek çok faaliyet gerçekleştirmektedir. Bunlardan en önemlisi sa-yılabilecek Açıköğretim Fakültesinin “Engelsiz Açıköğretim” başlığı kapsamında gerçekleştirdiği dezavantajlı bireylerin üniversite eğitimi almaları projesidir. İnsanların ön yargıları yüzünden ör-gün eğitimde okumayıp Açıköğretim Sistemi üzerinden üniversite okuyan binlerce öğrenci var-dır. Mezun olduklarında tüketiciden üretici konumuna gelirler. Onlar için açılmış engelli kadroları sayesinde iş sahibi olabilirler. Çalıştıkları iş ortamında yalnızca maddi kazanç değil, sevgi bağları da kurabilir ve eş bulabilirler. Bu sayede kendi hayatlarını kurabilirler. Görüldüğü üzere üniversite eğitimi almak hem dezavantajlı bireyleri topluma kazandırmak hem de onların karanlık hayatlarını aydınlatmak açısından büyük önem arz etmektedir.

Bu anlamda kritik bir söz olan “Her sağlıklı insan bir engelli adayıdır.” cümlesi, akıllardan çıka-rılmaması gereken bir önermedir. Engelli olmak seçim değil, yaşamın bir getirisidir. Sağlıklı olan bireyler, engelli bireyleri düşünmedikçe ve onlara yardımcı olmadıkça, bu vicdani yara her gün ka-namaya devam edecektir. Engellilere karşı anlayış ve hoşgörünün yüksek olduğu Avrupa’da olduğu gibi Türkiye’de de bu duyarlılığın günden güne artacağını umut ediyoruz. Öyle ki “Engelsiz Açı-köğretim” projesi bu alanda atılmış adımların en önemlisidir. Kısacası engelleri aşmak için azimli olmalıyız. İster engelli olsun ister normal birey, eğitim konusunda dışarıdan gelecek hiçbir engele sahip olmamalıdır. Eğitimin engeli, yaşı, yeri, zamanı yoktur. Eğitim her yerdedir. Bazen bu eğitimi engelli rampasına park edilmiş bir araçtan alırız. Eğitim engel tanımaz, kolaylaştırıcıdır. Engelliye önceliktir, kolaylıktır.

ENGEL OLMADAN Ardıl KUZEY

insanlar bazen ne yaptığının farkında değil. Nedensiz hep boş uğraşlar peşindedirler. Oysa hayat öyle kısadır ki ne zaman kalır ne de fırsat yapmak istediklerine. Hayatın bir anlamının olması gerekmez mi sizce de? Hayat eğlenmekten değil öğrenmekten ve fırsatları değerlendirmekten

ibarettir bence. Hep aynı şeyleri yapmak yorar bazen insanı. Biraz yenilik olsa hayatta daha farklı olmaz mı hayat?

İşte bu fırsatların insana kazandıracakları birçok değer olabilir hayatta. Mesela ben hayatımda bir değişiklik olsun istiyorum size azmimin ölçüsünü anlatayım. Ben evli ve üç çocuk annesiyim bazen yiyecek ekmek dahi bulamazken hayatımın ne kadar anlamsız olduğunu düşünürken fark ettim her şeyin değersiz olduğunu. Ve azim olsun her şey olur diye çıktım yola. Eşim çalışmıyor, iki çocuğum küçük daha bir buçuk yaşında bebeğim ve üç buçuk yaşında başka bir bebeğim var, en büyüğü 10


yaşında, öyle bir evde oturuyorum ki şaşarsınız hâlime. Yemek yapıyorum, sürekli bulaşık yıkıyorum elimde, çamaşır makinem yok elde çamaşır yıkıyorum bazen günde üç defa yıkadığım oluyor tabii, ütü yapıyorum, evi temizliyor ve çocuklarla ilgileniyorum. Geceleri ise fırsatını buldukça ders ça-lışıyorum. İnsan bir düşünür acaba bunları yapacak zamanı nasıl buluyor diye azim dedim ya işte hepsi azimle oluyor maddi imkânsızlıklar bile yıldırmıyor beni okumaktan. Çünkü okumanın ne yaşı var ne başka bir sorunu.

Baktım olmuyor oturmakla. Hayat kısa ne de olsa. Ben düzeltebilirim bazı yanlışları. İnsanlar ne der diye düşünmem asla, yaparım her zaman istediğimi seviyorum okumayı. Eğer insan isterse her şeyi yapar bakınız ki ben onca imkânsızlık içinde yine diyorum ki engel olmasın, engel kalmasın okumaya engelsiz okuyalım sonsuza…

HAYALLERİNİN PEŞİNDEN GİT Arzu YALÇIN

Yaraları vardır çoğu engellinin; kendine sarıldıkça canını yakan... Herkes bu yaraları bir şe-kilde kapatma telaşı içindedir. Bu nedenle iyileştirici gücü olan birçok şeye sığınır; okumak gibi… Okumak: insanın devası, yaralarının merhemidir. Mesela elinden tutar, aydınlığa çıka-

rır seni. Yağmur sesi olur zihninde; gözünü kapatırsın, dinlersin, dinlendirir. Yüksek merdivenleri çıkarır, dağlarda koşturur. Ondan daha güzel bir ilaç yoktur ruhunu sakinleştiren… Okumak bir limandır, şefkatli bir koldur. Ona sarıldıkça iyileşirsin, geçmişin tozunu savurup geleceğe baktırır. Bizler için engel değildir hiçbir zaman ve olmayacaktır da.

Engel… Engeli olmayanlar için sadece beş harften oluşan basit bir sözcük “engel’’. Böyle olmasına rağmen değil yaşaması, duyması bile birden keyfinizi kaçırmıyor mu? Dürüstçe söylemeliyim ki bir engelli olarak sabit engel durumumun küçük bir engele takılma düşüncesi bile beni strese sokuyor. Neyse ki bizler bu düşünceleri kafamızdan kovup “aramızda engel yok” diyor, hayatımıza olması gerektiği gibi devam ediyoruz. İşte Açıköğretim, “Biz de varız.” dediğimiz alanlarda listelerin başında yer alıyor. Biraz kendimi anlatmak isterim: Benim hikâyemde “okumak” başkahramandı. Astronot olmakla bilim kadını olmak arasında kararsızlıklar yaşayan hayalperest bir çocuktum diyemiyorum. İmkânım olsa birini çoktan gerçekleştirirdim diyorum hâlâ. O dönemlerde bütün çocuklar ya doktor ya da öğretmen olacağım, derdi. Bizim gelecekte seçmek istediğimiz mesleği söylememiz bile sanki engeldi dilimize.

Okula gidebildiğim son sene: 1999 yılı: 7. sınıfın ilk dönemiydi; hastalandım ve bunu engel sandım. Örgün eğitim, oracıkta bir yara olarak kaldı. Aradan en az 10 yıl geçtikten sonra fark ettim ki ya-şamaya devam ettikçe içimdeki okuma isteği hiçbir zaman bitmedi. Önce ortaokulu açıktan bitir-dim. Liseye kaydolmak için bir mücadelem oldu: “Okuyup da ne yapacaksın? Boşuna vakit kaybı… Yorulursun” gibi sözlere aldırmadım. Liseyi bitirmek uzun sürse de sonunda diplomamı aldım. Son sene beni bir heyecan sardı: Lise bitecekti. “Yaşım büyük olsa da üniversiteye gidebilecek miydim? Gidersem nasıl gidecektim? Sağlık problemlerim olursa ne olacaktı?” Bin türlü soru aklımda… Çok istiyorum, hayal kuruyorum ve aynı zamanda çok korkuyorum. Sınav sonuçları açıklandığında ai-lemden sürekli bir destek aradım. Daha önce Açıköğretim okuyan kişiler ile görüştüm. Örgün eğiti-me engelimden dolayı pek yaklaşamadım o dönemde. Açıköğretimde okuma fikrine ise ortaokul ve lise konusunda bir tecrübem olduğu için yakındım. Açıköğretim okuyan engelli arkadaşlarımdan aldığım bilgilerle Açıköğretime kaydoldum. Tabii ki hikâyem bitmedi, devam ediyor. Okumak için engelim de bahanem de yok. Maddi imkânsızlıklarımızı bahane edemeyiz çünkü engelli olarak bir lira bile ödemiyoruz. Belediyelere önceden başvurduğumuzda ulaşım konusunda bir destek görebiliyoruz. İşaretleme ve okuma konusunda yardımcı personel veriliyor. Görme engelliler için büyük puntolu kitapçıklar hazırlanıyor. İşitme engeli olanlar için tahtaya açıklayıcı maddeler ya-


zılıyor. (Burada belirtmeliyim ki sınav salonunda işaret dili bilen öğretmen ve memur arkadaşlar görevlendirilse çok daha iyi olabilir.) Sistem engelsizleştirilerek devam ediyor. Hâl böyleyken en-gellerle dolu olan hayatımda, engelimin engel olmadığını ve; “Açıköğretim”e başlamamın yaptığım en doğru şey olduğunu hissediyorum.

Okumak; beni elimden tutup karanlıktan çıkardı, benim koşar adım basamakları çıkmamı sağladı, ruhuma deva ve yaralarıma merhem oldu. Aramızda fark yoktu. Tek engel hayata karışmak isteyip istemediğimizi bilmekti. Pencereden bakmayı bırakıp en kısa zamanda kabuğundan dışarı çıktı-ğında tekerlekli sandalyeyle, beyaz bastonunu önüne düşürüp de ilacını cebine koyup duymasa da işaret ile ama bir şekilde anlaşarak hayallerinin peşine düştü engelli. Ve bu uğurda dağlar, denizler aştı; kimi zaman bir kuşun, kimi zaman ise bir bulutun peşinden gitti ve sonunda ulaştı: “hayal” de-nilen “gerçeğin” engin sularına… Ve haykırdı: “Biz varız ve daima var olacağız hayatın her alanında!”

ARAMIZDA ENGEL YOK Aslı ŞAHİN

Engelli tanımı, Özürlü Kanunu’na göre: “ Doğuştan veya sonradan herhangi bir nedenle be-densel, zihinsel, ruhsal, duyusal ve sosyal yeteneklerini çeşitli derecelerde kaybetmesi ne-deni ile toplumsal yaşama uyum sağlama ve günlük gereksinimlerini karşılama güçlükleri

olan korunma, bakım, rehabilitasyon, danışmanlık ve destek hizmetlerine ihtiyaç duyan kişi” olarak yapılmaktadır.

Başımıza nerede, ne zaman, ne geleceğini bilmeden yaşadığımızdan dolayı hepimiz birer engelli adayıyız aslında.

Buna bizzat yaşayarak şahit oldum, kompozisyon temanız beni çok etkilediğinden ve yakın zaman-da yaşadıklarımla örtüştürdüğümden başımdan geçenleri en başından sizlerle paylaşmak istedim.

Bebeklik döneminde erken prematüre doğum sebebiyle hastanede kuvöze konulduğumdan ve bu esnada hemşirelerin ihmalkârlığı neticesinde bir gözümün bandajını tam kapatamadıklarından sağ göz damarım tamamen yanmış ve sonucunda ne yazık ki gözüm sadece ışığı görebilecek kadar görmeye başlamış.

Fakat ailem psikolojimin bozulmaması adına okul çağına gelene kadar bir gözümün görmediği duru-munu benden hep gizlemişler ta ki okulda göz taraması yapılıp ben bu gerçeklerle yüzleşene kadar.

Güçlü bir çocukmuşum ki durumu öğrendikten sonra da öyle kendimi harap edip kabuğuma çekil-medim hiçbir şeyden soyutlamadım. Benden daha zor durumda olanlar var diye düşünüp gündelik hayatıma devam ettim, eğitimimi aldım, iş hayatına atıldım, evlendim. Kısacası durumu kabullene-rek azimle yaşadım.

İnsan istedikten sonra her engeli aşabilir, dedim hep kendi kendime, bu şekilde yoluma devam ettim.

2001-2004 yılları arası tek gören gözümle AÖF İşletme Fakültesini dört yılda dönem uzatmadan azmim ve çabalarımla bitirerek mezun oldum. Bilgisayarlı Muhasebe, İngilizce vs. birçok alanda


kurslara giderek sertifikalar edindim 2005 yılından bu yana ise iş hayatında aktif olarak çalışmak-tayım. Özel bir TV kanalında düzenlenen yarışma programına katılarak birinci oldum vs… Kısacası asla yılmadım.

2017 Aralık ayı içerisinde sağ gözümde sebepsiz bir şekilde kapanma başladı baştan herkes gibi hiç önemsemedim arpacıktır dedim, yorgunluktur dedim, kısacası kötü bir şeyi kendime yakıştıra-madığımdan bir hafta kadar bir süreyi bu şekilde geçiştirdim. Sonunda gözümde düzelme olma-yınca çareyi farklı doktorlara gitmekte aradım. Durum anlaşıldı ki geçmişte yaşadığım, bahsetmiş olduğum kuvöz hatası sonucu gözde erime başladığı ve küçülmenin buna bağlı olarak yaşandığı iletildi ve olası bir beyin tümörüne sebebiyet vermemek adına ise söz konusu hastalıklı gözün tamamen alınmasının ve protez gözle hayatıma devam etmemin şart olduğu belirtildi.

O an dünya başıma yıkıldı evet belki zaten gözüm görmüyordu ama hiç olmazsa fiziken görünümü yerindeydi. Gecelerce sinir krizleri geçirircesine ağladım. Ameliyat olmamak adına da çok direndim fakat sevdiklerimin ısrarı ile 2018 Ocak ayında mecburen ameliyat olmaya karar verdim. Gözüm ameliyatla tamamen alındı. Protez gözüm takılana kadar iki ay boyunca gözümün bandajını hiç açamadım kimse görüp anlamasın, acımasın ya da beni yaftalamasın diye. Ruh hâlimi siz düşünün.

Bu zorlu süreçte gerek evde damlalarımı damlatarak, gerek ikinci üniversite anlamında bana itici güç olup eğitimimi destekleyerek ve gerekse psikolojik yönden… en büyük destekçim eşim oldu, kendisine minnettarım…

Bu arada gözümdeki engelin bana engel olamayacağını kendime kanıtlamak ve belki de yaşadık-larımı kendime bir nebze unutturmak adına AÖF ikinci üniversite Tıbbi Sekreterlik Bölümüne kayıt oldum. İnşallah mayıs ayındaki sınavlarla 2. sınıfa geçeceğim. Ben bu sınavlara tek gözüm alınmış-ken çalıştım ve sınava gözüm bandajlı olarak katıldım insanların bana “bu hâlde sınava katılma” demesine bir an bile aldırış etmeden.

Diyeceğim o ki insan yeter ki kendi gücüne ve azmine güvensin yapamayacağı hiçbir şey yoktur. Bir yandan da hâlâ uzaktan interaktif eğitim seminerlerine katılmaktayım (21 tane sertifika edindim bu sayede).

Yaşadıklarım hem gücümü artırdı hem de azmimi ve sağduyumu geliştirdi. Lütfen etrafımızdaki insanların ne yaşadıklarını bilmeden onları rencide etmeyelim. Yaftalayıp küçük düşürmeyelim.

Bir kaza, bir yangın, bir ameliyat bir anda hayatımızı değiştirebilir. Birilerinin umudunu kırmak yerine ona umut olun hayatlarını kolaylaştırın. Göreceksiniz ki birilerinin hayatını kolaylaştırmak hem sizin hayata bakan pencerenizi güllük gülistanlık yapacak hem de hayatını kolaylaştırdığınız kişinin.

Ben tek başıma ben ne yapabilirim diye düşünmeyin öyle çok şey yapabilirsiniz ki;

Örneğin engelli olmadığınız hâlde engellilerin yollarını işgal etmeyebilirsiniz, engelli olmadığınız hâlde engelli asansörlerine binmeyip onlara ayrılan rampalara araçlarınızı park etmeyebilirsiniz veya toplu taşıma araçlarına inip binmelerine, karşıdan karşıya geçmelerine destek olabilirsiniz ya da eğitimlerine katkıda bulunmak amacıyla sesli kitap okuyarak destek olabilirsiniz inanın bana bu örnekler saymakla bitmez yeter ki vicdanlı ve sağduyulu olun.

Aramızda engel yok, aramızda hiçbir fark da yok. Engelli / özürlü tabirlerini kesinlikle kabul etmi-yorum.

Desteğe şimdilik ihtiyaç duymayanlar veya desteğe şu an ihtiyaç duyanlar olarak bu durumu tabir etmenin kendimce daha uygun olduğunu düşünüyorum.

Engelsiz ve daha yaşanılası bir hayat dileğimle…


ENGEL TANIMA, İLERİYE BAK VE İLERLE Atakan SÖNMEZ

Hayatınızda her şeyin yolunda gittiğini düşünün. Arkadaşlarınızla coşkuyla gülüyor, planlar yapıyorsunuz. Ailenizle bugününüzü ve yarınınızı birlikte inşa ediyorsunuz, okulunuzda ders-leriniz başarılı bir şekilde devam ediyor. Dolu dolu gülüyorsunuz! Hayatla dans edercesine...

Şimdiden üniversite için planlar kurmaya başladınız bile! Ve birden kara bulutlar etrafınızı sarıyor, umulmadık beklenmedik bir anda! “Hangi bölümü kazanacağım?” en büyük endişenizken, uzuvla-rınızdan birini kaybettiğinizi hayal edin!

Uzun metrajlı bir korku filminin, başrol oyuncusu gibi hissetmeye başlarsın kendini! Ama hayat devam ediyor, durmuyor! Senin için de durmamalı daha çok sarılmalısın çünkü yalnız değilsin bu dünyada. Seni seven yanınızda olan insanlar var. İçine düştüğün bu durumda senin gibi olan büyük bir yığın var.

Daha çok çalışmalısın şimdi. Daha başarılı olmalısın. Olumsuzluk çığırtkanlığı yapanları duyma!

Demli sıcak bir çayda mis gibi kokan bir fincan kahve kokusundaki mutluluğunu hatırla!

Bireysel farklılıkları ortadan kaldıran, teknolojiyi eğitimle harmanlayan, görerek, duyarak, tekrar ederek bizi bu maratona hazırlanmamıza olanak sağlayan!

Öğrenmede öncü, yenilikçi ve kaliteli eğitim anlayışıyla “Anadolu Üniversitesi” her daim yanımızda!

Sana sadece istemek kalıyor!

Unutma, unutturma, “Engeller bedenler de değil, düşüncelerde olur!’’ Sevgi ve mutlulukla kalın, eğitim meşalesini yakın...

ENGEL Mİ? O DA NEYMİŞ? Ayfer GANGAL

Fiziksel engellerde “engel” sözcüğünün kullanılmasını çok buluyorum. Keza yaşamımızı yö-neten aklımızdır. Aklımızı kullanabileceğimiz sürece, varız, tamız. Aklın; işlevlerini yerine ge-tirmesi hâlinde, fiziksel olarak yapmak istediklerimizi yapmakta zorlanmamızın, toplumsal

olarak olumsuz bir algı oluşturulmaması için yine topluma “Kendine gel!” dememiz gerekir.

Üniversiteler, insanlara kazandırdıkları bakımından özel kurumlardır. Kendimizi geliştirmemiz, ger-çekleştirmemiz, yeni şeyler üretebilmemiz için geçmişte ve yaşadığımız çağda olmazsa olmazları-mızdandır. Herkes üniversite eğitimi almak ister. Fiziksel engelin, kesinlikle eğitim almama engel değildir. Örgün eğitim fırsatı yakalayamamış olmak umutları söndürmez. Hatta örgün eğitimden sonra neden tekrar denemeyeyim diyebilmek.

Türkiye’de var olan Açıköğretim Sistemi âdeta “Engel yok!” diye haykırmaktadır. O kadar büyük bir yüreği vardır ki kucakladıkça kucağı büyümektedir. Fiziksel engel, ileri yaş bakmaksızın yarar-lanmak isteyen herkesi bağrına basmaktadır. Bu sistemden toplumun büyük kesiminin etkileşimi hâlinde, bilinçli, umutlu, mutlu bireyler yetişmekte ve ülkelerinin insanca yaşanılacak bir ortam hâline gelmesine katkı sağlamaktadır.

Yazımızın başında engel sözcüğünü kullanmanın çok geldiğinden bahsetmiştik. Ama bir kesim-den gerçekten engelli olarak söz edebiliriz. Şöyle ki zaman zaman toplum içinde, bazı bireylerde; sağlıklı iletişim kuramamanın sonucu olarak ilişkilerin bozulma noktasına geldiğini, karşısındaki kimseye imrenme sonucu, zarar verebildiğini gözlemlemekteyiz. Bu kişilerin sergiledikleri davra-nışlara bakarak kendilerini olumlu davranışlara engelledikleri gibi bazen de karşı tarafa engeller


çıkarabildiklerini görebiliyoruz. İnsanların Açıköğretim Sistemiyle eğitilmesi sağlanarak, zihin-lerini iyi yöne eğerek, engel diye bahsettiğimiz durumlarından bir nebze uzaklaşmalarına neden olunabilir. Açıköğretim toplumun büyük kesimlerin hitap ederek, örgün eğitimdeki sınırlılığı, bir sünger gibi silerek, farklı yapıdaki bireylere neredeyse sınırsız, engelsiz eğitim hakkı vermektedir. Toplumca bize verilen bu imkânı niteliksel niceliksel iyi yerlere getirmek dileğiyle.

ENGELSİZ Aygül ÇALIŞIR

Engelliler, yaşam koşusunda dezavantajlı bir durumdalar. Bu yüzden onlar engelsiz bir eği-timi ve insanca yaşamı hakediyorlar. Yaşam kutsaldır ve herkesin en temel hakkıdır. Eğitim de herkesin en temel haklarındandır. O zaman gelin yaşamın tüm alanlarındaki engelleri,

engelliler adına kaldıralım, onlar adına hayatı yaşanır kılalım.

Stephan Hawking, “Hayat ne kadar zor görünürse görünsün, her zaman yapabileceğiniz bir şey vardır.” diyor. Bilim dünyasına damgasını vurarak kendisi bunun en güzel örneğini veriyor zaten. En-gellerin teknoloji sayesinde nasıl aşıldığını, imkânsızın nasıl başarıldığını gördük. Evet, her zaman yapılabilecek bir şeyler var. Her engellinin kendi içinde sakladığı bir enerji, potansiyel var. Önemli olan onu eğitim yoluyla ortaya çıkarabilmek. Bilgi çağındayız. Bilgiye bir tuş kadar uzağız. Kısaca dünya parmaklarımızın ucunda ve imkânsızı imkânsızlaştırmak da herkesi eğitmekle mümkün. Değişim eğitimde.

Ama önce işe kendimizden başlayalım. Toplumda, engelli vatandaşlarımıza bakış açısı eskiye göre değişse de henüz istenilen düzeye gelemediği de bir gerçek. Evet, onlara acıyarak bakan gözler var ya da onları sokakta, otobüste, trende görüp de “şimdi ne işi var burada” bakışları da az değil.

Onların farklılıklarının farkındayız da nasıl farkında olduğumuzu biliyor muyuz acaba? Diyorum ya değişime kendimizden başlayalım. Haydi, gözlerinizi kapatın ve tekerlekli sandalyeye mahkûm ol-duğunuzu düşünün. Tüm yaşamınız bir apartman dairesiyle sınırlı. Hiçbir yere yardımsız gidemiyor-sunuz. İnsanların koşuşturduğu sokaklara o kadar uzaksınız ki… Elinizi uzatsanız uzanamıyorsunuz, bağırsanız sesiniz duyulmuyor. Çığlığınız odaların duvarlarında bile yankılanamıyor, yüreğinizin duvarlarında parçalanıyor. Yalnızsınız, çaresizsiniz, güvensizsiniz. Hayalleriniz, umutlarınız hep ya-rım kalmış.

Şimdi gözlerinizi açın ve ne düşündüğünüzü, nasıl hissettiğinizi söyleyin? Siz bir engelli olsanız toplumsal yaşamın nasıl olmasını isterdiniz? Nasıl bir eğitim almak isterdiniz? Size nasıl davra-nılmalı? Toplum size hangi hizmetleri sunmalı? Size acımalı mı? Sizi tecrit mi etmeli? Yoksa tüm farklılıklarınızla sizi kabul edip hakettiğiniz eğitimi mi vermeli?

Bu soruları kendimize sormalı, empati kurmalı, düşünmeli ve artık engelli vatandaşlarımız için harekete geçmeliyiz.

Aslında engeller bedende değil, düşüncelerimizde. Bizi engelleyen, bize sınırlar çizen, bizi koşul-landıran toplumsal öğrenmelerimiz, ön yargılarımız. Ön yargılarımız tutumlara, tutumlar duygu-lara hükmediyor. Bunun sonucunda da sadece kendini düşünen, toplumu kendi ihtiyaçlarına göre dizayn eden bencil insanlar çıkıyor ortaya. Evet, değişim bizden başlamalı.

Bu örneği vermeden edemeyeceğim. Amcamın kızı çok küçükken geçirdiği bir hastalık yüzünden zekâ özürlüydü. İnsanlara zarar vermezdi. Kocaman bedende küçük bir kız çocuğu yaşardı. Önce ailesi ondan utandı, onu odalara kapattı sonra da toplum. Ona bakan kız kardeşi de onunla birlikte dışlandı. Onsuz bir yere gitmek istemiyordu, onunla da kimse onu kabul etmiyordu. Yani engelli olan da ona bakan da bu mağduriyeti yaşayabiliyordu.

Bir başka yakınım da üniversiteye hazırlanan bir genç kızdı. Gelecekle ilgili umutları vardı. Ta ki onu tekerlekli sandalyeye mahkûm eden o kazaya kadar. Bir bahar günü, bir anda her şey bitti. Ge-lecekle, eğitimle ilgili hayalleri bitti. Yine de pes etmedi. Babası evini ona göre yeniden düzenledi.


Kızı tekerlekli sandalyesiyle rahat etsin diye. İmkânları vardı bunu yapabildiler. Ya toplum, evin dışındakiler…

Engellilere acımak, onlara kızmak, onları görmezden gelmek, gerçekleri değiştirmiyor. Gerçek acı da olsa bu, bedensel ve zihinsel engelli vatandaşlarımız var, üstelik engelli olmak onların tercih-leri de değil. Engelli vatandaşların bizim acımamıza ihtiyaçları yok. Onların yollarına çıkmayalım, onlara yol verelim yeter. Uzaylı muamelesi görmek istemedikleri açık. En doğal hakları olan eğitim hakkını, birey olma hakkını istiyorlar, o kadar.

Siz hiç sizinle alay eden, size acıyarak bakan, sizi ötekileştiren, tüm sosyal haklarınızı elinizden almaya kalkan engelli gördünüz mü? Ama tüm engellere rağmen var olma mücadelesi verenleri gördük.

Eşref Armağan doğuştan gözleri olmayan bir ressamımız, sanatçımız. Işığı hiç görmemiş. Kör oldu-ğunun bile farkında değilmiş küçükken. Babasının sadece kendisini uyardığının farkına varıyor ve bunu sorguluyor. O zaman dünyayı elleriyle görmesi gerektiğini kavrıyor. Eşref Armağan, ”Bana kör demeyin, ben gözlerimle değil ama parmaklarımın ucuyla görüyorum.” diyor. En büyük dileği de kendisine parmaklarının ucuyla gören ressam denmesi. Bizden daha iyi görüyor ve parmaklarıyla mucizeler yaratıyor. Kör olan kim acaba?

Âşık Veysel çiçek hastalığı nedeniyle yedi yaşında gözlerini kaybeder ama gönül gözü açılır, akar yüreklere dizeleriyle. Dünyaya gönül gözüyle bakar usta ozanımız da. Ray Charles ABD’li ünlü müzisyen ve blues ustası. Küçük yaşta kaybettiği gözleri onun, dünyanın en ünlü jazz ustası ol-masını engelleyememiş. Beethoven’un sağırlığı onun muhteşem 9. Senfoniyi bestelemesine engel olmamış. Daha nice insan özürlü olmasına rağmen birçok başarıya imza atmıştır. Onlar başardıysa herkes başarabilir. Herkesin erişebileceği, yaygınlaştırılmış bir eğitim, engellerin kalmasını sağlar. Eğitime erişimdeki engeller bir bir kalkarken, düşüncelerimizdeki engeller de bir bir kalkacaktır.

ENGELSİZ YAŞAM Aygül DİNÇBAĞCI

Engelli olmak, doğuştan ya da sonradan insanın başına gelebilecek hasta ya da sakat olma durumudur. Engelli olmak belli bir acizlik ortaya çıkarsa bu tamamen insanların beyninde oluşan bir algıdır.

Toplum olarak engelli insanlara yardım etmeli ve kendimizi onların yerine koyarak ve düşünerek empati kurmayı bilmeli-yiz. Mesela duymadığınızı hayal edin bir an. İnsanlar konuşuyor, muhabbet ediyor ve siz anlamıyorsunuz, bu çok zor bir durum-dur. Ya da evleniyorsunuz evlendiğiniz kişiyi görmüyor, doğan çocuğunuz nasıl bir şey bilmiyorsunuz. Düşünmesi bile strese sokuyor değil mi insanı?

Engelli insanın zeki olduğunu biliyoruz. Normal bir insanın ya-pamadığı bazı şeyleri engelli insanlar yapıyor.

PEKİ, YA EĞİTİM! Eğitim alanında ne kadar ilerleme kaydedile-bilmiş. Günümüze bakıldığında şu an engelli insanlar he okula gidip belirli seviyede eğitim alıyorlar. Aynı zamanda askerlik, evlenme gibi etkinliklerde de bir gün bile olsa mutlu olmayı başarabiliyorlar. Sen ben destek olmazsak nasıl aydınlığa kavuşacak bu yavrucaklar. Herkes elini bir vicdanına koysun ilk önce. Doğruyu söylemek gerekirse biz okuduk


da ne oldu iki yıl, dört yıl, beş yıl, on yıl... İki sene sonra ne olacağının garantisini kim verebilir! Her alanda yenilik yapı-lıyor. Eğitimi geçelim iş bulma konusunda da kardeşlerimize kontenjan açılmış olup, amaç istihdamı sağlamaktır.

Çevremizde ya da yakınlarımızda mutlaka engelli insanlar vardır. Onları üzecek tavır ya da davranışlarda bulunmama-lı ve empati duygusunu hiçbir zaman yitirmemeliyiz. Çünkü aslında hepimiz birer engelli adayıyız. Bundan dolayı engelli kardeşlerimizi aramıza alıp onları dışlamamalı ve topluma kazandırmak için her anlarında elle-rinden tutup yardım etmeliyiz ki dünya iyilikler dünyası ve insan sevgisinin olduğu cennet olsun. Dünyalarını cehenneme çevirmeyelim.

Tüm bunların dışında bildiklerinizi çevrenizdeki insan-larla paylaşabilir ve bilinç uyandırabilirsiniz.

“ÇOK YAŞAMAK ELİMİZDE DEĞİL, FAKAT NAMIMIZI ÇOK YAŞATMAK ELİMİZDEDİR.”

Cenap Şehabettin

VAR MISIN ENGELLERİ AŞMAYA? Aysel GÜLGEN

Herkesin kurguladığı hayal ettiği bir dünyası vardır. İçinde en güzel dileklerin olduğu, pes-pembe bir dünya! Ne hoş değil mi? Kulağa nasıl iyi geliyor… Benim dünyam ben doğduğum andan beri siyah sadece siyah… Mavisi, pembesi, beyazı, kırmızısı yok. Sadece siyah. Hayattan

rengi aldığınızda geriye yapacağınız iki ihtimal kalıyor ya küseceksiniz hapsedeceksiniz bu girdaba kendinizi ya da ümitle ilmek ilmek süsleyeceksiniz o siyah dünyanızı ki yaşayabilesiniz. Ben ne mi yaptım? Tabii ki pes etmedim! Mis gibi bir dünya kurdum kendime, gülmeyin içinde gerçek insanlar da var elbette.

Buranın adı “Elif’in Dünyası” ...

Ümitsizliğe, mutsuzluğa, çıkmazlara yer yok! Mutluluğa ve sevinçlere yer var. 22 yaşındayım ikin-ci üniversitemi okuyorum. Bir farkım yok. Ben de sizler gibi eğleniyorum, okuyorum, farklı şeyler yapıyorum. Bize engel yok! Sadece hayallerimiz var gerçekliği çok ama çok hak eden masalsı ol-mayan günümüzce. İstedikten sonra umut ışığı da siz kendiniz oluyorsunuz. Dene sadece, dene 5 dakikalığına kapa gözlerini ve benim yerime geç. Ne hissediyorsun? Korkunç bir karanlık değil mi? Haydi dene, ders çalışmayı, okumayı, ezberlemeyi, okulunu hayal et, öğretmenini. Aramızda engel yok! Hayallerimize de! Ben bu süreci aştım “Elifin Dünyası’nı” kurdum.

Peki, sen var mısın engelleri birlikte aşmaya?


ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Aysun CANLI GÜNYOL

Hiç düşündünüz mü? 14 yaşındaki görme engelli lise son sınıftaki bir öğrencinin, üniversite sınavına başvuru yapmak için müdürün odasına gitmek zorunda olup da gidememesi ve engeline yenik düşüp başvuru yapamadığı sınava katılamayacağı için 1 sene daha bekleye-

ceğini bilmesi…

Çok zor günlerdi. Okuldan eve evden okula iki kilometre yol için servis kullanmak zorunda idi ve ailesine yük olduğunu düşünüyordu. Okula gitmekten ve okumaktan çok bunalmıştı. Neyse ki bir sene boyunca rahat edecekti. Kimsenin aşağılayıcı bakışlarına, iğneleyici laflarına maruz kalmayacaktı. Günler çok çabuk geçiyordu. 1 ay, 2 ay derken geçen 6 ay içerisinde kızımız yine çok bunalmıştı.

Arafta kalmışçasına kötü hissetmesinin nedeni bir işe yarayamamak, hiçbir şey yapamamak idi ve en önemlisi ailesine karşı mahcup durumda olmasıydı. Artık bir karar vermesi gerekiyordu. Ya engeline esir olacaktı ya da her şeye rağmen dimdik ayakta durup savaşacaktı. Kızımız savaşmayı seçti. Bunu nasıl yapacağını tam bilemese de başlamak başarmanın yarısıdır diyerek sınava ha-zırlanmaya karar verdi. Çalıştı, çalıştı… Sınav zamanı gelince elinden gelen her şeyin en iyisini yaptı ve iyi bir üniversitede okumaya hak kazandı. Kızımız okuluna başladı, güzel notlarla ailesini sevindirmeye başlamıştı. Aldığı her iyi not, her başarı onu daha da hırslandırdı. Okula gidip gele-biliyordu. Kendine olan güveni artmıştı. Her şey yolunda gidiyordu. Ve dahası bu kız, yıllar sonra eşim diyeceği adamın yanı başındaki okul arkadaşı olduğunu bilmeden kendini derslerine kaptır-mıştı. O adam ne yaptı ne etti ise kızın gönlünü kazandı ve ikisi de okuldan mezun olarak güzel birer iş bulup çalışmaya başladı. Bir yandan da mutlu yuvalarının hazırlıklarına devam ediyorlardı. Heyecan içinde geçen mutlu bir hayatları vardı. Ama hep bir şey eksik gibiydi. Amaçları hedefleri kalmamış gibiydi. Peki ya şimdi ne olacaktı? O kız büyüdü ve 27 yaşına geldi. Tekrar sınavlara gi-rerek memurluğa atandı. Ama kızımız okumanın verdiği hazzı asla unutmadı. Engelsiz Açıköğretim ile hayallerine yenisini ekledi ve ikinci üniversitesine başlayarak zirvenin en üst noktasına gözünü dikti. Bir saniye! Çok değerli sevgili eşini de es geçmek istemem. Kendisi bir Açıköğretim müptelası olarak bu sene mezun olmasını temenni ettiğimiz ve şu an 30 yaşında, askerliğinin son 2 ayının geçmesini heyecanla beklemekteyiz. Ben engelimi kabullendim ve bununla yaşamayı öğrendim. Bana bu başarma azmini veren Engelsiz Açıköğretimin sağladığı tekrar tekrar okuma imkânı sun-maları oldu. Teşekkürler Engelsiz Açıköğretim…

ENGELSİZLİK Aysun YILMAZ

insan yaşamı sürprizlerle doludur. Bazen paranın, mülkün varlığı sağlığın önüne geçer ve bun-larla mutlu olunacağı sanılır. Oysa bir gün vücudundan herhangi bir parça işlevini yerine geti-remez olduğunda bütün bunların boş olduğunu anlarsın. Engelli olmak zorluklarla mücadele

etmeyi bilmeyi gerektirir. Engel durumunun her alanda olabileceği gibi eğitim alanında da yarat-tığı zorluklar vardır. Bu zorlukların aşılması adına yapılabilecek şeyler de vardır.

Bu engelleri aşmak her zaman kolay olmayabilir. Bunu öncelikle o kişinin istemesi sonrasında da bu engelleri aşma sürecinin en hafif şekilde atlatılabilmesi için herkesin elinden geleni yapması gerekmektedir. Engellerin hayatın devamlılığında bir engel oluşturmaması adına eğitim alanında Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Sistemi de bu yola baş koymuştur. Engelli öğrencilere yönelik olarak bu durumdaki öğrencilerin bürolarda öncelik hakkına sahip olması, yeni kayıt işlemleri ha-ricinde bürolara gelmelerine gerek olmaması, internet üzerinden kayıt yenileme işlemlerini yapa-bilmeleri, kitaplar ve diplomaların görevliler tarafından öğrencilerin evlerine gelerek onlara tes-


lim edilmeleri, daisy formatında seslendirilen sınava yönelik çalışmalar sağlanması, materyallerin kullanılabilme çeşitliliğini artırma, kayıt sürecindeki engel raporlarına göre sınav organizasyonları yapma, mezuniyetle beraber kariyer planlamalarında öğrencilere destek verme, bürolardan, web sitesi üzerinden veya iletişim hattıyla her türlü konuda öğrencilere yardımcı olabilme gibi çeşitli kolaylıklar sağlayarak eğitimde engellerin olamayacağını göstermiştir.

Engelli vatandaşların hayatlarını kolaylaştırmak adına bu tür çabaların artması gerekmektedir. Bunun için de bu süreçte destekleyici bir tavır göstermemiz gerekmektedir. Onları yok saymak yerine varlıklarını kabul edip zorluklarını hafifletebilmeli, engelleri aşabilmelerinde dayandıkları kapı olmalıyız. Hayatın bize ne vereceği belli olmaz bunun için eğitim almak isteyen bu kişileri anlayabilmeli ve attığımız adımları buna göre atmalıyız.

ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM “ARAMIZDA ENGEL YOK” ASIL ENGEL İÇİMİZDE! Minel ALÖZKAN AKBAT

“Engel ne demektir veya kimlere engelli denir?” Sorularını irdeleyecek olursak binlerce tanım ile karşılaşırız. Kabul görmüş bir tanımdan bahsedecek olursak: Engelli; doğuştan veya sonradan meydana gelen hastalıklar, sakatlıklar, vücudun görsel, işitsel, zihinsel,

ruhsal farklılıkları öne sürülerek toplumsal, yönetsel tutum ve tercihler sonucu yaşamın birçok alanında kısıtlanan, engellerle karşılaşan kişi demektir. Bu ifade kabul görmüş bir tanımdan iba-rettir. Şimdi tüm kabul görmüş, mutlak, ödül almış hatta ayakta alkışlanmış tanımları, makaleleri bir kenara bırakalım. Derinlere inip kendi içimizde tanımlayalım “engel ve engelli” sözcüklerini.

Yalnızca ayağımıza takılan taştan, iptal olan geziden, yanan biletimizden, dünyevi koşturmacalar sırasında takılıp geç kaldığımız kırmızı ışıktan, kaçırdığımız o buluşma randevularımızdan, tıka basa dolu giysi dolabımıza bir yenisini daha eklemek için çıktığımız alışverişte bedeni kalmayan kazaktan, küçülen ayakkabılarımızdan veya artık içine sığamadığımız pantolondan ibaret değildir “engel”. Keşke tek derdimiz bunlar olsa. Keşke bizim “engel” diye tanımladığımız, ”engel” olarak gördüğümüz bu durumlardan ibaret olsa her şey. Bu kadarla sınırlı kalsa ama maalesef “engel” çok daha geniş çaplı bir kavramdır. Mesela deniz kıyısındaki bir bankta otururken gözümüze gelen, tüm sıcaklığıyla bize doğru parlayan “güneş” bizim için bir engel teşkil eder ve hemen kalkanlarımızı çıkartıp savunmaya, korunmaya geçeriz. En basitinden güneş gözlüğümüzü takarız veya gözleri-mizi güneşe karşı perdeleyen bir şapka geçiriveririz başımıza. Engel olarak tanımladığımız “güneş ışınlarından” bu yolla korunuruz. Oysa âmâ olan bir birey bizim engel olarak tanımladığımız “o gü-neş ışınlarının” tüm sıcaklığıyla kirpiklerine kadar vurmasına, güneşin tüm samimiyetiyle yüzüne gülümsediğini görmeye hasrettir. Bazen de martı seslerinden rahatsız oluruz. Martıların hunharca attığı çığlıklar bizim için bir engeldir. İşitme engelli bir birey ise Hakk’ın yarattığı mucizelerin ses-lerini duymaya, o huzur dolu seslerin daha yüreğine kadar işlemesine muhtaçtır. Kimi zaman ise iki adımlık yere yürümeye üşeniriz. ”Of ayaklarıma kara sular indi” diye yakınmaya başlarız. O iki adım-lık yol bizim için “işkence ve engelden ”ibarettir. Sakat ve bir daha ayağa kalkma ihtimali olmayan bir birey için ise o yolda yürümek, neşe içerisinde rüzgâra doğru koşmak, saatlerce yalınayak çim-lere basıp toprağın enerjisini ve kudretini hissetmek yalnızca düşten veya hayalden ibarettir. Ya da güzel Türkçemizi kullanarak uzun bir o kadar da anlamlı cümleler kurup kendimizi ifade etmek varken özümüze uygun olmayan “ok, bye, kib” gibi kısa ifadeleri kullanırız veya sesimizin tahammül edilemeyecek kadar tiz, kalın ve kötü olduğunu düşünürüz. Bu durum bizim için engel yaratır. Bu yüzden fazla konuşmaktan, en sevdiğimiz şarkıyı doyasıya söylemekten kaçınırız. Hâlbuki dilsiz, konuşma yetisi olmayan bir fert bizim engel olarak gördüğümüz “o tiz ve tahammül edilemeyecek ses tellerine” sahip olmak için nelerden vazgeçerdi oysa. Dağda, kırda, bayırda haykıra haykıra ses-lendirmez miydi en sevdiği türküyü, iki cümle daha fazla kurayım diye çırpınıp durmaz mıydı, en anlamlı sözcükleri seçip konuşarak kendisini ifade etmez miydi?


İnsanoğlunun doğasında “bencillik, nankörlük, kıymet bilmeme ve sahip oldukları ile yetinememe” gibi olgular mevcuttur. Evet, benciliz. Yaratıcının bizlere vermiş olduğu iki kıymetli incinin -göz-lerimizin- değerini bilemeyip güneşten korunmak için “gözlük ve şapka” kalkanını kullandığımız, görülmeye değer yerlerden ziyade hep karanlığa doğru baktığımız ve martı seslerine, yardım çığ-lıklarına kulaklarımızı tıkayıp sessiz kaldığımız için. Benciliz, ayaklarımızın üzerinde durabildiğimiz hâlde iki adım bile atmaya üşendiğimiz ve saatlerce çimlerin üzerinde toprağın kudretini hisset-meyip doğayla bütünleşme fırsatını hep göz ardı ettiğimiz için. Nankörüz. Güzel ya da çirkin fark etmez sahip olduğumuz sesimizle, dilimizle en yürekli şiiri içtenlikle okuyamadığımız, haykırarak en sevdiğimiz türküyü seslendiremediğimiz ve sevdiklerimize iki kelam edip sevgimizi dile geti-remediğimiz için. Oysa hepimiz birer “eşref-i mahlûkat” yani yaratılmışların en güzeli, evrenin bir parçasıyız. Ama buna rağmen genel itibarıyla bencil ve nankörüz. Çünkü sahip olduğumuz görme, işitme, hareket etme, konuşma, kavrama gibi yetilerle birlikte tüm uzuvlarımız tastamam yerinde olmasına rağmen hâlâ yakındığımız ve hâlâ daha iyisini istediğimiz için. Hatta tüm bu yetilere ve eksiksiz uzuvlara sahip olmamıza rağmen engelli bireyleri hor gördüğümüz, alay ettiğimiz ve kendimizin de birer engelli adayı olduğunu unutarak insafsızca, ön yargılarımız ile onları aşağı-ladığımız için benciliz, suçluyuz. Oysa ne gerek var tüm bunlara. Koskoca toprağımızda, alnı ak memleketimde, şehit kanları ile sulanmış paha biçilemez vatanımda, ecdadımızın dişiyle tırnağıyla mücadele edip vatan toprağı yaptığı “Türkiye’mde” onurlu ve haysiyetli ecdadımın iz bıraktığı yur-dumda “engelli fertleri” hor görmeye, dışlamaya ve küçümsemeye ne gerek var. Düşman kana susa-mış bir asalak gibi ilerlerken yurdumda âmâsıyla, işitme engellisiyle, dilsiziyle, topalıyla, sakatıyla omuz omuza çarpışan, tek yürek olan bizim ecdadımız değil miydi? O yüzden kim olduğumuzu, ne-reden geldiğimizi ve nereye doğru yol aldığımızı asla unutmamalıyız. Özellikle, bireyleri varoluşsal olmayan özelliklerine göre sınıflara ayırıp kınamak son derece yanlış bir zihniyettir. Çünkü hepimiz birer engelli adayıyız; şu an bulunduğumuz zamanda, bir dakika sonrasında veya yarınlarda.

Engelli bireylerle ilgili en önemli, can alıcı konu ise “eğitimdir”. Eğitim, hepimizin en temel hakkıdır. Gelişmek için, geliştirmek için, Mustafa Kemal Atatürk’ün vurgu yaptığı ”muasır medeniyetler” diğer bir ifadeyle “çağdaş uygarlıklar” düzeyine erişmek için, başka milletlerin kurşun askeri olmamak için ekmek gibi aş gibi eğitime muhtacız. Eğitimde “engel” söz konusu olmamalı, olamaz. Göreme-yebiliriz, işitemeyebiliriz, konuşamayabiliriz veya hiçbir zaman ayağa kalkamayabiliriz. Sırf bu yüz-den eğitimden mahrum bırakılamayız. İşte tam bu noktada; âmâsına, sağırına, dilsizine, otizmlisine, bedensel engellisine ayrım gözetmeden kucak açan bir eğitim sistemi çıkıyor karşımıza: “Engelsiz Açıköğretim ”. Engelsiz Açıköğretim Sistemi; farklılıklar yüzünden bireyleri dışlamayan tam aksine onları topluma kazandırmaya çalışan, engeli olan bireyleri farklılıkları ile kucaklayan, ”Biz de bu-radayız!” diye haykırarak sesini duyurmaya çalışanları tek çatı altında toplamayı başarmış, engelli bireylere her türlü imkânı sunup kolaylıklar tanıyan bir sistemdir. Engelsiz Açıköğretim Sistemine göre “Eğitim kutsaldır ve bilgi insanı doyurur.” Eğitime hiçbir kusur engel değildir ki zaten “aramız-da engel yok”.

Dünya nüfusunun %15’i yani rakamsal olarak “1 milyar ferdi” engellidir. Bu oranın içerisinde “enge-lin hiçbir başarıya, hiçbir tırmanışa engel olmadığını, olamayacağını ispatlamış” değerli kişilikler mevcuttur. Örnek verecek olursak: Ünlü halk ozanımız Âşık Veysel Şatıroğlu, yazar ve çevirmenimiz Cemil Meriç, I. Dünya Savaşı’na katılmış ve Kafkaslarda büyük yararlılıklar yapmış Topal Osman, Türkiye Görme Engelliler Kütüphanesini kuran Gültekin Yazgan, asrımızın en büyük Kur’an bülbü-lü olan Kani Karaca, ünlü fizikçi Stephan Hawking, ünlü müzisyen Stevie Wonder ve daha nicesi. Denilebilir ki her şeyden önce yıkılması gereken duvarlar, değiştirilmesi gereken bakış açıları, ışık tutulması gereken zihniyetler vardır ki bu yüzden asıl engel düşüncelerimiz, körü körüne sürüye katılan zihniyetlerimiz, yanlış yöne doğru bakan bakış açılarımızdır. “Asıl Engel İçimizdedir.” Özetle “Engelsiz Açıköğretim”in mutlak birtakım amaçları vardır ve bizlere bu değerleri aşılamaya çalışır: “Engelleri kaldırıp duvarları yıkmalıyız, tek yürek olup birbirimize sıkı sıkıya kenetlenmeli, farklı-lıkları saygıyla kucaklayıp farkındalık yaratmalıyız. Ancak böyle aydınlanır karanlık ufuklar, böyle zirveye ulaşır tüm uluslar. Zor ve erişilmez olan hiçbir şey yoktur. Sevginin, barışın, huzurun, kardeş-liğin ve başarının anahtarı bellidir: Herkesi farklılıklarıyla, renkleriyle ve düşünceleriyle kabul edip farkındalık yaratmak. Çünkü: “ARAMIZDA ENGEL YOK!”


ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Ayşegül ÇEVİK

İnsanlar göremez, duyamaz, yapamaz gibi düşünerek kendi yaşamadıkları bir durumu tam olarak anlayamadıkları hâlde çekinmeden yorumladıklarında engel kavramı ortaya çıkar. Oysa karşıdaki kişinin yapamadıklarına değil de yapabildiklerine odaklansak beyinlerdeki engelleri daha kolay aşarız. Anlayabilmek diyoruz ya çoğu zaman empati kuruyoruz, peki şöyle düşünebildik mi? İki elimiz ve kolumuzla yapamayacağımız kadar güzel olan resimleri ayağımızla yapabilir miyiz resim yapmayı da bırakalım kalem tutabilir miyiz? Hiç düşmeden yürüyebildiğimiz hâlde olimpiyatlarda şampiyon olamıyorsak, kuş cıvıltısına, doğaya âşık olamıyorsak engel yüreklerdedir. Kaçımız saz çalabiliyoruz peki Âşık Veysel gibi... Kim istemez tarihin derinliklerine ayna tutabilmiş olmayı ya da insanları kendine hayran bırakan yemekler yapmayı? Edebiyatımızın en güzel dizelerini ilmek ilmek işlemek kim istemez? Şartlar ne olursa olsun yüreğimiz kadar çalışmak, düşünmek, kendimi-zi geliştirip hayallerimizi gerçekleştirmek elimizde. Herkes gibi çalışıp düşünebileceğimiz fırsatları sağlayabilmek adına Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesinin sağlamış olduğu olanaklar hepimize büyük destek olmaktadır.

Bütün engelleri aşmak ve hayatımıza yeni bakış açıları kazandırmak için eğitim hepimiz için engel tanımadan eşit bir şekilde sunulmaktadır.

Artık eğitim için bedensel engellerimizin dışında maddi ya da çevresel herhangi bir engel kalma-mıştır. Kendimize engeller koymayı bırakalım.

Yaşınız, mesleğiniz, çevreniz, şartlarınız, fiziksel engeliniz size engel olmasın. İçimizdeki güç olduk-ça Anadolu Üniversitesi pek çok bölümüyle hayallerimizin peşinde olacaktır. Hayallerimiz engel tanımaz.

DENİZİN ALTINDAKİ İNCİLER Ayşenur PEÇE

Siz kendinizi hiç engelli arkadaşlarımızın yerine bir günlük de olsa koydunuz mu? Size hiç toplum tarafından acıyan gözlerle bakıldı mı? Sizin bedenen bir engeliniz var diye hiç insanlar tarafından engellendiniz mi? Çok başarılı olabileceğiniz bir konuda sırf engeliniz var diye çevre tarafından önünüze geçildi mi?

Bu ve daha nice benzer sorular sorabilirim. Bu soruların sadece bir cevabı var. Engeli bulunuyor diye engelli bireylerimizin aslında sadece engeli olmayan ama her dakika engelli adayı olan biz-ler önlerinde duruyoruz. Hiç kimse dünyaya istediği özelliklerde gelmiyor. Ama önemli olan tüm farklılıklarımıza rağmen bir bütün olmak ve birbirimizi tamamlamaktır. Toplumumuzun farklı olan bireylerini eve hapsetmek yerine sosyal yaşama girmelerini sağlamalıyız.

Hiç unutmuyorum yıllar önce bir haber programında beni çok duygulandıran bir hayat hikâyesi izlemiştim. Bu hayat hikâyesinde otizmli bir genç vardı ve bu genç ailesinin de desteğiyle okul bi-rincisi olmuştu. Fakat okul müdürü çocuğu okuldan başka bir okula nakletmek istiyordu. Sebebi ise okul birincisi olmasına rağmen sadece diğer arkadaşlarına göre bir tık daha yavaş anlıyor olmasıy-dı. Genç ve ailesi sadece okul müdürüyle savaşmayıp, diğer naklini istediği okullarda da biz engelli öğrenci istemiyoruz diyerek geri çevrilip ortada kalmışlardı. Ne kadar üzücü bir durum ve ben bu haberi izlediğimde insanlığımdan utanmıştım. Eminim sizler de bu yazıyı okuduğunuzda inanmak istemeyip insanlığınızdan utanacaksınız. Bu tip olayları duydukça ya da izledikçe üzülüyoruz ama hâlen oturduğumuz yerde kalıyoruz. Örneğin; otomobillerimizi yayaların geçmesi gereken yerlere park ediyoruz, bu sebeple görme engelli vatandaşlarımıza için maalesef belki de farkında olmadan engel oluyoruz. Başka bir örnek ise; minibüslerdeki engelli bireylerimizin oturması gereken alan-


lara engelli adayı olan ama bunun farkında olmayan bizler oturabiliyoruz ve daha nice örnekler verebilirim. Onlar bizler gibi dilediğince hür ve güvenlikli bir şekilde dışarıda gezip eğlenemiyor-lar. En önemlisi ise biz insanların bakışları, düşünceleri, tavır ve davranışları yüzünden bizim gibi devletin vermiş olduğu haklardan sonuna kadar yararlanamıyorlar. Örneğin; üniversite sınavına hazırlanan ya da kendinizi geliştirmek için üniversite okumuş olsanız da farklı branşları okumak isteyen engelli bir birey olduğunuzu hayal edin. Düşünün ki size sen kendine daha yetemiyorsun ne yapacaksın okuyup da? Seni kimse işe almaz nerde çalışacaksın? Dışarısı tehlikelerle dolu otur evinde biz seni düşünüyoruz diyen bir çevre baskısı da olduğunu da farz edelim. Ne yaparsınız? Karamsarlaşarak zaman içinde içinize kapanır, sosyal hayattan koparsınız, okumaktan, başarılarla dolu bir hayatınızın olmasından ve sizin ışık tutarak insanlığa hizmet edeceğiniz icatları tasarla-maktan vazgeçip ölmeyi beklersiniz. Ayrıca maalesef engelli kardeşlerimizin yakınları tarafından “Dışarısı senin için tehlikeli.” cümlesini bizim davranışlarımız düşündürüyor. Engelli kardeşlerimi-zin yakınlarının bu şekilde düşünecekleri davranışları yapmamalıyız. Sadece engeli bulunuyor diye okuyamamak ne kadar kötü bir muameledir. Düşünmek bile istemiyorum. Engeliniz var diye insan-ların söyledikleri ve düşünceleri yüzünden istediğiniz mesleği yapamayarak insanlara yardımcı olamadığınızı düşünemiyorum. Çünkü bu bana çok büyük bir haksızlıkmış gibi geliyor.

Engelli kardeşlerimizin farklılıkları hep birlikte el ele verirsek onların seçimlerini etkilemez. Bu sıkıntıları yaşayan arkadaşlarımı düşünemiyorum. Onların çektiği ıstırap, ümitsizlik ve geleceğe dair olumsuzluğa kapılmalarını ise hiç düşünmek istemiyorum. Bunları okuyunca belki gerçekten bizler bunları yapıp, bu insanlara engel mi oluyoruz diyebilirsiniz ama gerçekten engelli arkadaş-larımızın farklılıkları yüzünden onları asıl biz engellemeye çalışıyoruz. Bunu yapmamalıyız. Şunu unutmamalıyız ki hepimiz birer engelli adayıyız ve saniyeler hatta saliseler sonrasında bile engelli bireyler olabiliriz.

Bir başka konu ise maalesef ülkemizde iş kazaları sonucunda birçok kişi engelli olarak yaşamla-rına devam edebiliyor olması. Bu insanlar da sosyal yaşamdan, eğitim hayatlarından kopuyor, ka-ramsarlığa düşebiliyorlar ya da ben aileme bile bakamayacak bir insan mıyım diyerek kendilerini psikolojik olarak toplumdan soyutlayabiliyorlar. İşte bu noktada bizden farklı olan tüm bireylere destek olabiliriz. Destek olmak demek acıyarak maddi yardımda bulunmak demek değildir. Onla-rı topluma katabiliriz. Mesela televizyon kanallarında yapılan projeler sayesinde işitme engelli bireylerimiz için alt yazılı programlar var, haberler alt yazılı ve kanalların web sitelerinde engel-li vatandaşlarımızın programları takip edebilecekleri formatta bir düzen bulunmaktadır. Örneğin benim de Açıköğretimini okuduğum ESKİŞEHİR ANADOLU ÜNİVERSİTESİ engelli bireyler için eşit koşullarda okuma fırsatı sunuyor. Örneğin internet ortamında sesli kitaplarıyla görme engeli bu-lunan, konu özetleriyle ve canlı dersleriyle işitme engeli bulunan kardeşlerimize eğitim hayatına devam etmeleri için yol gösteriyor ve daha nice aktiviteleriyle yardımcı oluyor. Eğitimde fırsat eşitliği olması gerekir. Çünkü hepimiz insanız ve hepimizin engelleri aşıp yasal haklarımızdan yararlanmaya eşit bir şekilde hakkımız var. Her şeyin başı eğitimden geçer. Eğitim olmazsa maale-sef ki ilkel, entelektüellikten uzaklaşmış ve açık görüşlü olmayan toplumlar yetişir. Bunun önüne geçmek için engelimiz ne olursa olsun okumalıyız ve bizden farklılığı bulunan bireylerimizi ise okumaları ve sosyal hayata katılmalarına engel değil, teşvik olmalıyız.

İnsanoğlu olarak önce hoşgörü ve şefkati öğrenmeliyiz. İnsan olduğumuzu hatırlamalıyız. İdeolo-jilerimizin önündeki sabit fikirleri, duvarları ve katı prensiplerimizi kaldırmalıyız. İnsanlar olarak birbirimizle barışmalıyız. Bizden farklı arkadaşlarımızı “Biz başaramıyorsak onlar nasıl başarabilir ve başaramaz da” diyerek önlerine taş koymamalıyız. Tam aksine desteklemeli ve onların motivas-yonlarını artırmalıyız. Engelli adaylarının bireylerin farklı olmaları demek evde oturup televizyon izleyip kendilerini eve kapatmak anlamına gelmemeli ve biz toplum olarak buna engel olmalıyız. Engelli kardeşlerimiz için yapılan projeleri üç hatta beş katına çıkartmalıyız. Onların yerine kendi-mizi koyarak hareket etmeliyiz. Anadolu Üniversitesinin yapmış olduğu eğitimde fırsat eşitliğini ve program tasarımlarını tüm üniversitelerimize yaymalıyız ve hatta geliştirmeliyiz. Üniversite kam-püslerimizi ve binalarımızı ona göre dizayn etmeliyiz. Sadece üniversiteler değil tabii ki tüm yaşam alanlarımızda da bunu yapmalıyız. Asıl, engelli kardeşlerimizin işini biz zorlaştırıyoruz. Kanallar ve


internet ortamındaki bizim ulaşabildiğimiz her yere engelli kardeşlerimizin de ulaşacağı tasarımlar geliştirmeliyiz. Okumak hayatımızda olan en önemli unsurdur. Çünkü eğitim sayesinde bilgili bir toplum olabiliriz. Bilgi her şeyin anahtarıdır. Bilgiye ulaşmayı kolaylaştırırken bir yandan da özgürce, eşitliği göz önünde bulunduran, tüm engellere rağmen okuma fırsatlarını geliştirmeliyiz. Kısaca en-gelli kardeşlerimizin zaten zor olan hayatlarına biz de birer engel olmaktan vazgeçip onları hayata katıp desteklemeliyiz. “Yapamazsın yerine yapabilirsin, her şey inanmakla başlar.” diyebiliriz.

Engelli kardeşlerimizi kendileriyle barıştırıp bizlerin sabit fikirlerinden dolayı sürüklendikleri gir-daptan çıkartmalıyız. Maalesef hayat çok kısa ve bir an önce kolları sıvamalıyız. Engelleri engel yapan bizleriz ve engel olmaktan çıkartacak da biziz. Ne kadar pozitif olursak ve ne kadar insan-lığa hizmet edersek emin olun ki hayat o kadar güzelleşecektir. Bu sebeple gözlerinizin önündeki ön yargı pencerelerini indirin. Bencil değil sencil olalım. Sadece siz yoksunuz çevrenizde bir sürü insan var ve başkasının hayatına da olumlu anlamda dokunmaya çabalayın. Emin olun bir kere de-nersiniz iyilikler zinciri sizin peşinizi bırakmaz ve devamı gelir. Farklılığı bulunan kardeşlerimizin yerinde biz de olabilirdik, bu yapılanların size yapılmasını ister miydiniz? Hayır, tabii ki de diyen seslerinizi duyar gibiyim. İşte bu yüzden sencil olun ve karşınızdakini anlamaya çalışın. Gelin birlik olalım zaten birlik olduğumuzda da tüm engeller ortadan kalkacak ve engel diye bir kelime lite-ratürden silinecektir. Denizin altındaki bulunmamış incileri daha da derine gömeceğinize suyun üstüne hatta göklere sıçratıp tüm yeryüzüne dağıtın dağıtın ki dünyaya iyilik ışıkları saçılsın.

İNSAN, BİRKAÇ PARÇA ET PARÇASI FAKAT BÜYÜK ONUR!* Aytekin KARADENİZ

Sen ne anlarsın ki? Sen, bu işi yapabileceğine emin misin? Böyle bir eğitimi başarabilecek yeterliliğin, okulun var mı ki? Okuyup da ne yapacaksın?

Senin görüp görebileceğin en büyük eğitim ve yapabileceğin en zirve iş budur. Sakın ha, zin-har bu konular hakkında fikir beyan etme, eğitim de alma. Anlamazsın sen bu işlerden. Sen git şim-di, simit tezgâhında simit sat. Başka da bir iş yapma e mi? Akıllı ol... Aklını kullan aklını... Simit...

Birçok işe girişileceği, birçok eğitim ve çalışmaya başlanılacağı zaman, birçok engelli (!) ya da en-gelsiz (!) yetenek bu sorularla, bu yakıştırmalarla körelir gider. İşte o birçok yetenek, bu ve buna benzer sorularla, yakıştırmalarla küstürülüp evine gönderilir ya da yanlış işlere, okullara ve ça-lışmalara yönlendirilir. Bir daha iş meydanına çıkmaz, çıkamaz. Ya da ağız tadıyla yapamadığı bir meşguliyeti olur.

Genç ya da yetişkin... İnsan varsa dert vardır, hüzün vardır. Derdi paylaşmak vardır.

İşte o insan; bir derde, bir sıkıntıya düşmeye görsün, derdinin büyüklüğü kadar ses çıkarır. Derdine, sıkıntısına çare bulana kadar çırpınır durur.

Öyle dertler vardır ki bir hamlede üstesinden gelirsiniz. Hem de kendiniz gelirsiniz. Öyle dertler vardır ki insan tek kişisi olarak ne yaparsanız yapın bir adım bile yol alamazsınız. Millet meselele-rinin, kurum sorunlarının neredeyse tamamı bu tür dertlerdendir. Tek bir insan değil ilim ehli, fikir adamı ve en başta da kurumlar çözüm üretecektir, üretmelidir. Tek çıkar yol da budur.

Ülkemiz, Türkiye’nin, bir büyük güç olabilmesi için üniformalı ya da üniformasız insana, millete yatırım yapılmalıdır. Bu yapılacak yatırım, elbette ki maddi ve manevi olmalıdır.

Bütün bu yatırımların neticesinde kaliteli bir insan ve sıhhatli bir millet oluşur. Tebessüm saçan yüzler, hoş geldin diye çarpan kalpler ve güle güle diyen diller oluşur. Gelene de gidene de Hızır’dır bakışı yapan gözler oluşur. Engelleri kaldıran, zihni, aklı ve ruhu kuvvetli insan oluşur.

Peki, insanın insana katkısı ne âlemdedir?


Bazen öyle şeyler anlatırsınız ki sizi dinleyen gencecik bir çocuk, o anlattığınızı alır, güzelce işler ve saygı duyacağınız bir eser, bir icat, bir makale ve bir kitap olarak önünüze koyar. Ve devam edersiniz anlatmaya. Anlatmalısınız da… Çünkü siz, o gencin/gençlerin hizmetkârı olmaya yemin etmişsinizdir.

Hayatta her insan, her zaman böyle midir? Elbette ki değildir. Keşke de öyle olmasalar. Ateşin halkı şeytanın, cennetin halkı Âdem ile uğraştığı gibi, için için yanar ve bir volkan gibi kötülüğü dışarı akıtarak insanın güzelliğini ve iyiliğini yakar durur.

Böyleleri için dünya yansa gam değil, içindekiler yok olsa keder değildir.

Hâlbuki böyle mi olmalı? Olmamalı. Birileriyle beraber aynı toplumda yaşıyorsanız o birilerine, o topluma iyi ve güzel katkılarınız olmalıdır. Her zaman olunması gereken gibi... İnsanın ve insan-lığın hizmetkârı olmaya devam etmelisinizdir. Cehd ve aşk ile böyle yaparak mutlaka yeryüzünün akıllı kişilerinden olmalısınızdır.

Bilimin, insana ve insanlığa katkısı nasıldır acaba?

Her bilim insanı, her bir kurum kendi sahasında çalışır ve bir eser meydana getirir. Bir ön söz, bir son söz söyler. Bilim ve kurumlar tabii ki birçok şey söyleyecektir. Daima da söylemelidir.

İnsanlık tarihi şu kadar yıl önce başlamıştır. İlk insanlar, şuraya yerleşmişler, şöyle veya böyle işler yapmışlardır.

İnsanın fiziki yapısı şudur. İnsan anatomisinde kemik vardır, kas vardır. Kan vardır, su vardır, sinir vardır. Vesaire…

İnsan ile ilgili her şeyi araştırıyoruz ve açıklıyoruz. Her bir şeye reçete yazabiliyoruz veya uygulaya-biliyoruz. İnsan denilince akla onlarca bilim sahası geliyor. Onlarca bilim adamı, din adamı geliyor.

Ancak bu kadar uğraş insanı olmasına rağmen insan, hâlâ sorunlu ve hayatı hâlâ sorun. Kendisi mutsuz, dünyası karmaşık ve bedeni müzmin yorgun…

İster psikolojik, ister dinî ister sosyolojik, ister ekonomik ya da eğitim alanları olarak insanı çözme-ye ya da anlamaya çalışın. İnsanı çözmek ya da anlamak için görüşme yapın ve görüşmeden sonra, deyin ki işte budur. Deyin ki tamamdır. Bulduğunuz neyse... İşte o, tamam olmamıştır. Araladığınız kapıda, çözüm gördüm zannetmişsinizdir. Gördüğünüz, sadece araladığınız kapıdan sonraki kapalı bin odanın kapılarıdır.

Meseleniz insan ise uğraşınız çok, zamanınız azdır. Hayatınız çok hızlı, bakmanız gereken olay ve olgu hayli fazladır.

İnsan, bir deryadır. İnsan, zorluktur. İnsan, kolaylıktır. İnsan, birkaç parça et parçası fakat büyük bir onurdur.

Genel olarak insan ve insana katkıdan, yetenekleri köreltme ve güçten bahsettik. İnsanı ve insana dair öngörü ve bakış sistemini az da olsa tanıyalım istedik. İnsana ve insan yeteneklerine dair kendi fikir ve yorumlarımızı işledik. İnsanı anlayabilirsek, derdini bilebilirsek çözüm yollarını da kolayca bulabiliriz dedik.

Tüm bunların dışında, literatürde engelli (!) olarak konumlandırılan insan ne âlemdedir? Onlar için neler yapılmaktadır? Eğitim dünyaları var mıdır?

Genç ya da yetişkin… İnsan varsa sevinç ve neşe vardır. Çözüm vardır, engelleri ortadan kaldırmak vardır.

İhtiyarlık ve ölüm hariç her derdin de her sorunun da bir çözümü vardır.

Derdin ve engelin neyse önce onun belirtilerini bulmak ve sonra da doğru teşhis koymak ve tespit etmek iktiza eder. Derdi ve engeli bertaraf etmeye de bu tespitlere göre başlamak gerekir.

Bilim dünyası ve kurumlar aracılığıyla engelliğin tanımını şöyle yapmaktadır “Kişiden ya da bir bütün olarak vücuttan beklenilen davranışlar, yetenekler ve görevler olarak ifade edilen normal


aktivitelerin yerine getirilmesindeki eksiklik ya da sınırlılık”, “bir yetersizlik veya özür nedeni ile yaşa, cinsiyete, sosyal ve kültürel faktörlere bağlı olarak kişiden beklenen rollerin kısıtlanması veya yerine getirilememesi”.

Engelli olmak doğuştan mıdır sonradan mıdır? Varsın doğuştan, varsın sonradan olsun. Ne önemi olabilir ki? Meselemiz insan ise asıl olan insan olmak ve insan kalmaktır. Muhatabına insandır temasıyla bakabilmektir, değerlendirmektir.

Engelli olmak yadırganacak veya suçlanılacak bir durum mudur? Asla değildir. Olmamalıdır da. İleride bir gün; herhangi bir insanın, komşumuzun, oğlumuzun, annemizin veya kendimizin engel sahibi olmayacağının garantisini kim verebilir ki?

Bilinmesi ve farkına varılması gereken, kişioğlunun insan doğmuş olması ve insan olarak son ne-fesini vereceğidir. Nihai hedef ise insanın insana veya kurumların insana vereceği müthiş ve aktif katkıdır.

Dünya var olduğundan beri arza gelmiş, arzda yaşamış ya da yaşayan bütün insanların aşağı yukarı yüzde doksanı, yetenek ve becerileri, yapıp edebilecekleri keşfedilemeden ölür ve gider. Onların yete-neklerini ortaya çıkaracak, onları eğitecek ne kusursuz bir sistem ne de mükemmel bir üst akıl vardır.

Günümüz Türkiye’sinde; kadrosuna, maiyetine ve çevresine yetenek ve beceri geliştirmek adına en güzel maddi ve manevi eğitim katkıları sunan kurumlar, teşekküller vardır. Sayıları da çoğaltılma-lıdır. Bunların en başında ise ordu ve üniversiteler gelir. Sonuçlarını beğenin ya da beğenmeyin, gerçek budur.

Yeterli midir? Asla değildir.

İnsan, toplum, devlet ve ülke meselelerini çok kolay ve hızlı halletmenin en iyi yolu yeterli sayıda ve gerektiği çeşitlilikte kurumlar açıp çalıştırabilmektir. İşlevini kaybetmiş, alanındaki sorunu çö-zemeyip kendisi sorun olan kurumları kapatıp yerine yenisini açabilmektir.

İnsana ait bütün iyi, güzel, faydalı ve doğru olan her şey; bireysel ve kurumsal gayretle korunabilir. İnsana ait sorunlar ve engeller, yine bireysel ve kurumsal gayretle azaltılabilir ya da yok edilebilir.

İnsani olan bütün kıymet, fikir ve işler; toplumsal ve kurumsal gayretle üretilebilir. İnsani sorun ve engeller, çok güçlü kurumsal yapı kurup işletebilen toplumlar tarafından çözülebilir.

Çözüm arıyorsanız, ülkeye dair bir söz söyleme ihtiyacınız varsa bakmanız ve örnek almanız gere-ken yerlerden biridir Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi.

Çünkü orası, kalbi ve kanadı kırıkların okuludur. Çünkü orası, üzerimizde yükselen gök, kenarında durduğumuz deniz, karşımızda dikilen dağlar, ayaklarımızın altında yayılan toprak ve en önemlisi de büyük bir onur olan insan için öğrenecekleri ve söyleyecekleri olanların yeridir.

“Aramızda sıradağlar varsa kavuşmak biraz uzun ama imkânsız değil.” der söz ustası. Sözün us-tasının dediğini gerçek hayata geçirendir Anadolu Üniversitesi. Bu sözün eylemini, eğitimde şah yapandır Açıköğretim Fakültesi. Çünkü teması “büyük bir onur olan insan”, sloganı ise “Aramızda engel yoktur.” sözüdür. “Açıköğretim Fakültesi Sistemi, kendisi olarak var olan ya da olacak engelleri bu fikri ile aşıyor.

Açıköğretim Fakültesinin görevi, Engelsiz Açıköğretim Sistemi ile arada var olan ya da var sanılan engelleri tek tek kaldırmaktır. Sorun, sıkıntı, dert adına ne varsa dezavantajlı öğrenciler için yolu temizlemektir. Belki de amazon ormanlarında yeni, güvenlikli ve kullanışlı bir yol açabilmekle eş değerdir.

Peki, Engelsiz Açıköğretim ile yapılanlar ne sağlayabilir?

Bir nefes alma, bir güven ve bir imkân darlığının varlığı ile geniş bir imkân açma yolunu buluyor. Dezavantajı, avantaja çevirme mekanizması kuruyor.

Böyle yaparak ülkemizin güzide bir kurumu olarak üzerine düşen vazifesini yapmanın gayretini ve sevincini taşıyor. En nihayetinde yaptığı ve yapacağı maddi ve manevi yatırımların neticesini de alıyor.


Açıköğretim Fakültesinin, sonuçları itibari ile ne gibi güzelliklere sebep olduğunu anlayabilmek için yazının başlarında da yazdığımızı tekrar etmek faydalı olur.

“Bütün bu yatırımların neticesinde kaliteli bir insan ve sıhhatli bir millet oluşur. Tebessüm saçan yüzler, hoş geldin diye çarpan kalpler ve güle güle diyen diller oluşur. Gelene de gidene de Hızır’dır bakışı yapan gözler oluşur. Engelleri kaldıran, zihni, aklı ve ruhu kuvvetli insan oluşur.”

Peki, bu çalışmalar ülkeyi, dünyayı kurtarabilir mi?

Elbette ki kurtarabilir. Kurtaramasa da safı belli, müthiş bir gayret olur. Alanında, bir öncü olur. Sonrakilere, bir deniz feneri olur.

Aslında dünyayı kurtarabilmenin yegâne yolu; eğitim ve öğretimi, kuvvetli ve sıhhatli tutabilmek-tir. Dünya, eğitimsizlikten yıkılabilir. Eğitim ile de kurtulabilir.

Engeli olmayıp da engeli olanı hor gören veya onun için bir katkı yapmayan bedenler. Engeli ol-mayıp da engeli olana aşağılayıcı bakan ruhlar…

Engelleri, sen de kaldırabilirsin. Kendin için de… Başkaları için de…

Duymayanlar için duyuralım. Engelleri kaldırmanın vakti, bugünün sabah ezanıyla tekrar başladı.

*Vecizenin Sahibi: Mümin ÖZCAN

EĞİTİMDE SIFIR ENGEL Bahar VAROL YILMAZ

Sizce engel nedir? Toplumda dezavantajlı bir kişi olmak mı yoksa toplumun bir kesiminin sen yapamazsın algısını hissetmek mi veya okula gitmek isteyip eğitimine devam edememek mi... Bu örnekler sıralanabilir. Engelsiz Açıköğretim Sistemi toplumda dezavantajlı bireylerin

eğitim, hatta sosyal alana devam edebilmeleri için mükemmel bir fırsat.

Açıköğretim Sistemine kayıt yaptıran dezavantajlı kişiler canlı dersler, PDF kitaplar, sesli kitaplar, seminerler, sertifika programları, kitap, sinema, fotoğraf toplulukları ile ders çalışma ve kendini ge-liştirme olanaklarına kavuşmuş oluyorlar. Açıköğretim okulu dezavantajlı kişilere, eğitimini yarıda bırakmış ya da hiç başlamamışlara fırsat eşitliği sağlamaktadır.

Toplumun bir kesimi maalesef günümüzde engelli bireyleri “Sen başaramazsın!” gözüyle görmekte kimi zaman da eğitim haklarına saygı göstermemektedir. Açıköğretim okulu her yaştan ayrım yap-maksızın bireyleri kucaklamaktadır. Biz yeter ki kayıt yaptıralım.

“Güzel günler size gelmez, siz ona gidersiniz.” Ne güzel söylemiş ünlü bir filozof. Bu sözü çok seviyorum. Siz hayatta engel kelimesini yaşamınızdan çıkarın ve mücadele ederek eğitiminizi ta-mamlayın. Sonra başarı gelir zaten. Geçtiğimiz senelerde engelli bir futbol takımı Avrupa birincisi oldu. Görme engelli bir kardeşimiz yüzme ikincisi oldu. Demek ki insan isteyince engel ortadan kalkıyormuş. Toplumdaki yüreği katılaşmış insanların dediklerine karşı kulağımızı tıkayalım. Yıka-lım tabuları aşalım artık şu Kaf dağını...

Engelsiz Açıköğretim demek sıfır engel demektir. İmkânlar yönünden engelli bireylerimiz sonuna kadar düşünüldüğünden okumaya engel bulunmamalı diye düşünüyorum. İnsan bu âlemde hayal ettiği müddetçe yaşar. Hayal edelim ki isteyelim ve çalışalım. Okumaya, başarmaya azmedelim; engelimizi unutalım ve başaralım.

Kısacası Engelsiz Açıköğretimle engelleri aşalım. Engel zihnimizde ve biz onu oradan atalım.


MAVİ PENCERELİ EV Begün HASÇELİK

Ihlamur kokusunu hissetti mavi pencereli evin önünden geçerken. Kapıda sessizce oynayan çocuklar, evlerinin önünü süpüren kadınlar öylece onu izliyorlardı. Yabancıydı o köye. Maviye boyanmış pencereli evlerden birinde sarı menekşe vardı cam kenarında. “Hasta mı var acaba?”

diye söylendi kendi kendine. Osmanlı zamanında insanlar evlerinde hastaları var ise cam kenarına sarı renkli, evlenilecek genç kızları var ise kırmızı çiçek koyulduğunu biliyordu.

Yürürken kadınlardan bir tanesi yaklaştı ve “Var ya, hastası var o kadıncağızın!” dedi usulca. Mer-yem bakakaldı uzun süre. “Nesi var hastasının?” diye sorabildi. Elinden ne gelirdi bilemiyordu fakat görmek istedi nedensiz. Eve girmek istediğini belirtti kadına. Yardımcı oldu kadın. Önce demir ka-pıdan girdiler. Ayakkabıların çıkarıldığı koca bir yere açılıyordu o kapı. Bir kat çıktıktan sonra içeri-den gelen ses dikkatini çekti. Karşılarına çıkan uzun boylu, uzun sarı saçlarını yemeni ile kapatmış daha yirmili yaşlarının başında olduğunu tahmin ettiği genç bir kadın karşıladı.

“Hoş geldiniz.” dedi. İçeride yatan hasta senelerdir yatalak olan annesiydi. Her gün çocuğu gibi yemeğini yediriyor, ihtiyaçlarını gidermesi için yardımcı oluyor onu temizliyordu. Gözlerinden akan yaşlara engel olamadı Meryem. Yüreği yanmıştı, içi acımıştı. “Zor olmuyor mu” diye sordu istemsiz. “Ben bu yaşa geldiysem annem sayesindedir; ne yükü biz yük bilmeyiz anamızı babamızı” dedi kadın.

“Ne şanslısınız bakabileceğiniz bir anneniz var” dedi Meryem ve kapıdan çıkıp gitti. Çocukluğu geldi aklına annesinin hayal meyal hatırladığı kokusu…

Duvarlarda asılı olan hemşire üniforması ile çekilmiş fotoğraf geldi aklına birden. Annesi engelli bir hasta iken ve ona bakması gerekir iken nasıl olmuş da okuyabilmişti! İnsanlar engelleri ken-dilerine bahane ederken, Nisan okumuş hemşire olmuştu. Yatalak annesinin hemşiresi olmuştu. Engeller okumaya engel değildir…

KAYIP KİMLİK Hilal DOĞRU

Mesut’un Açıköğretim Fakültesindeki ilk yılıymış. Liseden mezun olalı henüz birkaç yıl olmuş. Ailesinin maddi durumu iyiymiş. Onların yardımıyla kurmuş olduğu bir çalışma düzeni varmış. Yine de bir gün ihtiyaç olur düşüncesiyle fakülte diploması almaya

karar vermiş.

O gün mesut için önemli bir günmüş. Final sınavı varmış. Onu fazlasıyla heyecanlandıran bu sınav için yola koyulmuş. Erkenden uyanıp hazırlanmış. Neme lazım sınava geç kalmak istemiyormuş. “Maazallah başarısız olursa etraf ne der?’’ diye düşünmeden edemiyormuş. Sırf bu yüzden diplo-masını dönem kaybetmeden eline almak istiyormuş.

Herhangi bir sıkıntıyla karşılaşmadan sınav yerine ulaşmış. Sınav saati yaklaşmış. Görevliler öğren-cilerin sınıflara girmelerine izin veriyorlarmış. Mesut da giriş kapısına doğru ilerlemeye başlamış. Kontrol yerindeki kuyruk epey uzamış. Sanki herkes binaya girmek için Mesut’un gelişini beklemiş.

Mesut kuyrukta ilerlerken bir yandan da sınav giriş kâğıdını cebinden çıkarmış. Bu sırada kimliği-nin yere düştüğünü fark etmeden ilerlemiş. Sınıftaki görevli öğretmen Mesut’tan kimliğini göster-mesini istemiş. İşte o zaman kimliğinin yokluğunu fark etmiş.

Tam o sırada bir anons yapılmaktaymış. Anonsta bir kimlik bulunduğu ve kimlik kaybedenlerin en kısa zamanda danışmaya gitmesi isteniyormuş. Zavallı Mesut’un anonsta bahsedilen danışmanın


yeri hakkında hiçbir fikri yokmuş. Tek bir binadan oluşmayan büyük bir kompleksmiş burası. Sınava da çok kısa bir süre kalmış istenen yeri bulması çok vaktini alabilirmiş.

Ön sırada oturan Salih konuşmalara istemeden kulak misafiri olmuş. Daha önce burada sınava gir-diğinden okul hakkında daha çok bilgiye sahipmiş. Bahsedilen yeri bildiğini ve bu konuda Mesut’a yardımcı olabileceğini söylemiş. Mesut’ un yüzündeki gerginlik yerini rahatlığa bırakmış ve teklifi memnuniyetle kabul etmiş.

Salih masadan ayrılıp Mesut’un yanına gelmiş. Mesut o zaman fark etmiş Salih’in elektrikli sandal-ye kullandığını. Şaşırmış önce o durumdaki birinden yardım alacağı daha önce hiç aklına gelme-mişti. Salih içinse bu hâli ihtiyaçlarını gidermek için alternatif bir yol bulması gereken bir durum-du. Salih hızla kapıya yönelmiş “Haydi gidelim!’’ diye Mesut’a seslenmiş. Mesut da ivedilikle Salih’e yetişmiş. Yolda hiç konuşmamışlar.

Kimliği alıp döndüklerinde sınav başlamış. Diğer öğrenciler kitaplarını almışlar. Neyse ki sına-va girmenin yasaklandığı süre başlamadan yetişmişler. Eğer Salih Mesut’a yolu göstermeseymiş Mesut belki de sınava giremeyecekmiş. O koşuşturmacada Salih’e teşekkür etmeyi unutmuş. Ama sınav çıkışında Salih’le konuşmaya karar vermiş.

Sınav süresi dolmuş, sınıflar boşalmış. Mesut bahçede Salih’i bulmuş. Vaktinde teşekkür edememiş olmanın verdiği mahcubiyetle yanına gitmiş. Salih’e teşekkür etmiş. Kendisi aynı durumda olsa bu kararı bu kadar kısa sürede alamayacağını söylemiş.

Salih’in yüzünde hafif bir tebessüm belirmiş “Kardeşim!’’ diye söze başlamış. “Hepimizin buraya gelirken bir isteği, bir hedefi en önemlisi bir emeği vardır. Ben de kendimi senin yerine koydum ve tüm bunların heba olmaması için üzerime düşeni yaptım sadece.’’ demiş. Kısa bir süre sohbet ettikten sonra Salih gitmiş.

Salih sorumluluğunu yerine getirmiş olmanın huzuru içinde oradan ayrılmış. Mesut ise bu zamana kadar pek fazla düşünmediği konularla baş başa kalmış. “Ben buraya ne için geliyorum? Buradan mezun olduktan sonraki amacım neydi? Sırf el âlem “Mesut’un fakülte diploması var desin diye mi geldim yoksa başka amacım var mı?” Bu ve benzeri sorular birden hücum etmişler Mesut’un aklına.

Salih buradan mezun olup yurt dışı eğitimi alıp ülkesinin adını duyurabileceği projelerde görev almak istiyormuş. Bunları söylerken hedefi diploma almak değil, o diploma ile yapabileceği güzel işlermiş. Salih’i takdir etmemek mümkün değilmiş. Tüm bunlar Mesut’un oradaki varlığını sorgu-lamasına sebep olmuş. Kendini faydalı işler yapabilecek birinin yerini meşgul eden biri olarak görmüş. Bu saatten sonra yerime başkası gelsin diyebileceği bir pozisyonda değilmiş. O hâlde kendisinin bir amacı olmalıymış. Peki, şimdiden sonra Mesut ne yapmalıymış?

Zihninde önceki sınavdan kalma bir anı belirmiş. Sınava girdiği salonda gözlük camları oldukça kalın olan bir genç varmış. Görevliler herkese dağıtılan kitapçıktan farklı bir kitapçık vermişler o gence. Bu kitapçık diğerlerine göre oldukça büyükmüş. Anlaşılan gencin sahip olduğu gözlükler standart kitapçıklarla sınava girebilmesi için yeterli değilmiş. Genç, bir kenarda durmak yerine kendisine verilen imkânı değerlendirmiş ve sınava girmiş. Kim bilir buradan sonraki hedefi ne olacak? İşte birden bu manzara belirmiş Mesut’un gözünde.

Şimdi daha iyi anlıyormuş sahip olduklarının kıymetini. Bir uzvun eksikliğinin ya da yetersizliğinin istemeğe, çalışmaya ve hatta başarmaya engel olmadığını. Artık Mesut’un da bir hedefi varmış. O’da Allah’ın izniyle mezun olacak ve aldığı eğitimin hakkını verecekmiş.


ENGELLİ DEĞİL ENGEL OLMAYALIM Memnune ÇETİN

Eğitim bir haktır ve her canlı bu hakka sahip olarak doğar.

İnsan dediğimiz varlık ise doğum öncesi süreçten itibaren eğitilmeye müsait bir yaratık-tır. Bugün ilerleyen bilim sayesinde biliyoruz ki insanoğlunun eğitim süreci anne karnın-

da başlar. Psikologlar anne karnındaki bebeklerin 12. haftadan itibaren zihinsel gelişimlerinin de oluşmaya başladığını ifade ediyorlar. Elbette bu dönemdeki eğitim girift ve karışık bir süreci tarif etmemekte, anne karnındaki bebeğin dış dünya ile iletişim hâlinde olduğu, annesi ile duygusal bir iletişim kurabildiği manasını taşımaktadır.

Yapılan araştırmalar anne karnındaki bebeklere dinletilen klasik müziğin kulak ve dil gelişimi-ne; fiziksel, sosyal, zihinsel, duygusal ve psikolojik gelişime katkı sağladığını gösteriyor. Böylesine duyarlı bir canlının doğum sonrası süreçte eğitim hakkından mahrum bırakılması ona yapılabile-cek en büyük haksızlıklardan biri olacaktır. Tam da bu yüzden devletler bu haksızlıkların önüne geçebilmek adına eğitim hakkını anayasal maddelerle güvence altına alırlar. Bu konuda T.C. Ana-yasası’nın 42.maddesinde, “Kimse, eğitim ve öğrenim hakkından yoksun bırakılamaz.” ifadesi yer almaktadır. Ayrıca ülkemizde 54 aylık çocukların okul öncesi eğitim süreci zorunlu hâle getirilerek eğitim hakkı desteklenmektedir.

Eğitim, okullaşma süreci ile birlikte öğretim kavramını da bünyesine katar. Eğitim; insanoğlunun, doğumdan ölüme, toplum yaşamında yerini alması için gerekli bilgi, beceri ve deneyimleri ka-zanma sürecini ifade ederken, öğretim belirli programlar çerçevesinde, öğrenmeyi kolaylaştıracak etkinlikler düzenleme, belirli bir amaca göre gereken bilgileri verme sürecini ifade etmektedir. Eğitim-öğretimde amaçlanan hedeflere ulaşılabilmesi için bu sürecin oldukça ciddi planlanması ve toplumun her kesimini kuşatıcı bir ağa sahip olması gerekmektedir.

Toplum, bünyesinde her türlü insanı yaşatan, büyüten karmaşık bir yapıdır. Bu karmaşık yapı devlet kurumları, özel kurumlar ve özerk kurumların her bireye eşit mesafede yaklaşımı sayesinde huzur-lu bir ortama dönüşür. Aksi takdirde meydana gelebilecek ayrıştırıcı, engelleyici, saf dışı bırakacak kurallar ve davranışlar bireyleri olumsuz etkileyerek onları toplum dışına atabilir. Toplum; kendini eksik, kusurlu, işe yaramaz olarak düşünen bireyin yeteneklerinden mahrum kalacağı gibi onun mahvına da sebep olacaktır.

Eğitim-öğretim süreci sabır ve emek isteyen bir süreçtir. Özellikle birtakım bedensel ve zihinsel engeli olan bireyler düşünüldüğünde. Buradaki “engel” kavramı onların bedensel eksikliklerin-den kaynaklanmayıp toplum olanaklarının kullanılması yönünde önlerine konan engellerdir. Ör-neğin görme duyusunu kaybeden bir birey; eğitim, öğretim, gezme, dolaşma, bireysel ihtiyaçla-rını karşılama, sağlık kurumlarından yararlanma gibi durumlarda kendisine engel çıkarıldığı için engellenendir. Görüldüğü gibi, birtakım uzuvların ya da zihinsel durumun eksik, noksan ya da amaçlanan ihtiyaç karşılayacak düzeyde olmaması o bireyin engeli değil, toplumsal yaşamının onun ihtiyaçlarını karşılayacak donanımlara sahip olmamasından kaynaklı engellerdir. O hâlde toplum yaşantısını düzenleyici kurumlar ve kurullar yapacakları faaliyetlerde, her bireyin ihti-yacını düşünerek hareket ettiklerinde engel/engelli, özür/özürlü, sakat gibi kavramlara ihtiyaç duyulmayacaktır.

Başından beri sözünü ettiğimiz eğitim-öğretim süreci bu manada, daha öncede ifade edildiği gibi, emek ve sabır isteyen bir süreçtir. Eğitim bir hak ise ve devlet bu hakkın vatandaşlara eşit olarak dağıtılmasından sorumlu ise, kurumlar bu konuda üzerlerine düşeni yapmakla mükelleftirler.

Kendi sorumluluk alanları ile ilgili üzerine düşeni yapma gayretinde olan kurumlar ülkemizin daha aydınlık günleri için birer umut ışığıdırlar. Açıköğretim Fakültesi tarafından “Engelsiz Eğitim” sloganı ile gerçekleştirilen çalışmalar buna iyi birer örnektir. Bu kapsamda üniversite engelli bi-reylerin ihtiyaçlarını fark edip çözümler üretmekte, daha kaliteli bir eğitim anlayışı çerçevesinde yeni projeler geliştirmektedir.


Örneğin, görme engeli olan öğrenciler için geliştiren sesli materyaller, soru örnekleri, sesli kitaplar; işitme engeli olan öğrenciler için anlık çeviri yapan “Engelsiz Çeviri” uygulaması… Ayrıca bütün de-zavantajlı öğrencilerin sınavları esnasında yardımcı personel uygulaması, sınavlarda fazladan süre verilmesi, bazı sorulardan muaf tutulmaları; Down sendromlu olan, epilepsi rahatsızlığı bulunan öğrencilerin ayrı salonlarda sınava alınması, öğrencilerin zorlandığı dersler için önce uyarlama yo-luna gidilmesi; uyarlamanın yapılamaması durumunda ise bu derslerin eş değer birer ders ile eş-leştirilerek engeli olan öğrenciler için uygulanması, dönem ücretlerinden muaf tutulmaları... Yine, dezavantajlı öğrencilerin durumuna dikkat çekmek, toplumsal bir şuur oluşturmak adına konu ile ilgili çeşitli alanlarda yarışmalar düzenlenmesi…

Yapılan bütün çalışmalar eğitim hakkının layığı ile kullanılması yönünde atılan umut verici adım-lar olup öğrencilerin sınavlara çok daha iyi hazırlanmasını sağlayarak, kendilerini değerli hisset-melerine katkıda bulunmaktadır.

Unutmayalım! Hepimiz birer engelli adayıyız. Bugün onların engellerini kaldırmak için atılan adımlar yarın belki de bizim ihtiyacımızı karşılayacak çözümler olacaktır. İşte bu yüzden hepimizin, attığı her adımı empati yolu ile atmak gibi bir sorumluluğu vardır.

ENGELLİ OLSAM BİLE Bilge ÇETİN

Engelli olsam bile,

Yaşıyorum ya…

Önemli olan bu işte,

Kendimi seviyorum ya…

Ama engelleri aştım ben

Sevildim ya…

Bu şiiri sekiz yaşındaki kızım Sueda yazmış geçenlerde. Aslında esin kaynağını tahmin edebi-liyorum. Sanırım sizlerle paylaşmamın bir sakıncası yok.

Biz altı ailenin oturduğu üç katlı bir apartmanda yaşıyoruz. Bundan yaklaşık dört yıl önce hemen üst dairemizde yaşayan komşularımız maalesef çok trajik bir trafik kazası geçirdi. İl merke-zine gezmeye gittikleri gün, yolda arabanın tekeri patlıyor ve araba şarampole yuvarlanıyor. Tüm ailenin içinde bulunduğu bu kazada aile büyükleri vefat ederken, ailenin ve apartmanımızın neşe kaynağı ikizler kurtuluyor ancak buna kurtulmak dersek. İkizlerden Yusuf’un gözüne giren cam parçaları onun görme duyusunu elinden alıyor. Girdiği o kadar ameliyat bir işe yaramadığı gibi onu maddi manevi oldukça hırpalıyor. Ceren ise ne yazık ki o günden sonra bacakları diz kapaklarından itibaren kesildiği için tekerlekli sandalyeye mahkûm…

Yaşananlar, sanırım bu iki genç üzerinde anne-babalarının, dede ve babaannelerinin yokluğunun bıraktığı etkiden fazlasını bırakmadı. Yusuf annesine çok düşkün genç bir erkek, Ceren ise babasına âşık bir kızdı. Bu aile, apartmanımızda herkesin gıpta ile baktığı, saygılı çocuklarını kendi çocuk-larına örnek gösterdiği bir aileydi. Hayatın onlara sunduğu bu acı deneyim, küçük büyük hepimizi derinden yaraladı.

Olaydan sonra ailenin yurt dışında yaşayan tek akrabası, çocukların halası Cemile Hanım, soluğu memlekette aldı. Çocukların geçirdiği bir dizi ameliyat sonrasında onları yurt dışına çıkarabilmek


için gerekli mercilere başvurularda bulundu. Onun bu çabaları çocuklar üzerinde ikinci bir yıkıcı etki yarattı. Çünkü onlar, ailelerinin anılarından uzaklaşmayı akıllarına dahi getirmemişlerdi. Ce-mile Hanım’la defalarca konuştuk. Ancak o başka türlüsünü mümkün görmüyor, Almanya’da onlara çok daha iyi bir hayat sunacağı konusunda diretiyordu. O sırada kuzenlerini ziyarete gelen Cemile Hanım’ın tek kızı Sevda, Ceren ve Yusuf’un yaşadığı üzüntüye yakından şahit olmuş, annesini Tür-kiye’de, dayısının evinde kalmaya ikna etmeyi başarmış, kendisi de onlarla birlikte kalmaya karar vermişti. Genç kız bu olgunca yaklaşımı ile bütün apartman sakinlerinin takdirini kazandı ve biz de onlarla beraber Yusuf ve Ceren’in hayata tutunabilmeleri için elimizden gelen bütün fedakârlıkları yaptık.

Onlar için yapıp ettiklerimiz kendi hayatlarımızdan taviz vererek yaptığımız şeyler değil, bilakis, bizi biz yapan, kişiliğimize değer katan, bizi onurlandıran şeylerdi. Bu olay sonucunda benim gibi küçük çocuğu olan apartman sakinlerinin en büyük kazancı, yavrularımızı vicdanlı ve merhametli, başkasının acısını kendi acısı gibi hissedebilen insanlar olarak yetiştirmek oldu. Sanırım bu, dün-yada, özellikle bu devirde sahip olunabilecek en büyük kazanç. Ve bu kazanç ne yazık ki acı bir deneyimin meyvesi.

Yusuf ve Ceren kazayı geçirdiklerinde liseyi bitirmek üzerelerdi. İşin en acı taraflarından biri de önlerinde yakında girecekleri bir sınav olmasıydı. Elbette bu olaydan sonra sınava girmeleri müm-kün olmadı ancak ertesi yıl toparlanıp girebildiler. Fakat Yusuf yaşadığı trajediyi hâlâ üzerinden atamadığı için istediği puanı alamadı. Ve o çok istediği, çabaladığı tıp fakültesine giremedi. Puanı çevre illerden birkaç işletme fakültesini tutmasına rağmen bu okullara kayıt yaptırmayı reddetti. Evden ayrılması, acı kayıplarının ardından, sahip olduğu diğer insanlardan da uzaklaşması anla-mına geleceğinden, onu tamamen hayatın dışına atabilecek yalnızlık duygusuna teslim etmemek, bir meşguliyet yaratarak onu can yakan hatıraların esaretinden kurtarabilmek için, en akıllıca çare Açıköğretim Fakültesine kaydettirmekti. Zehir gibi bir zekâya sahip olduğunu bildiğim Yusuf’un eğitim hayatının bu şekilde yön değiştirmesi beni derinden etkiledi. Şimdi düşününce, Ondan bu kadar çabuk vazgeçebildiğime şaşırıyor, birazcık da utanıyorum.

Eğitim camiasında olduğumdan onun eğitim ile alakalı bütün işlerinden kendimi sorumlu tuttum ve Yusuf’u Açıköğretim Fakültesine kaydettirdim. İş kayıtla bitmiyordu tabii ki. Yusuf için özel eği-tim-öğretim materyalleri lazımdı ve bu materyallerden yararlanabilmek için onların nasıl kullanı-lacağını bilmesi gerekiyordu. Bu konuda ilçemizdeki Rehberlik ve Araştırma Merkezinden yardım istedik. Yusuf haftanın belirli günlerinde merkeze giderek bu materyallerden nasıl faydalanacağını öğrendi. Bu sayede kendi kendine kitap okuyabiliyordu. Tek sorunumuz sınırlı bir kaynağa sahip oluşumuzdu. Bu olayları yaşamadan önce hiçbir fikrimin olmadığı konular şimdi karşıma çözülme-si gereken çetrefilli sorunlar olarak dönüyordu. Yusuf okumayı çok seviyordu. Ona kabartma baskılı bir kitap daha getirdiğimde yüzündeki coşku tarif edilemezdi.

Eğitim-öğretimin başlamasıyla birlikte fakültenin e-kampüs adı altında, engelleri aşmak adına hazırlanmış materyallerle dolu olduğunu fark ettim. İşin doğrusu Yusuf’u fakülteye kayıt yaptırır-ken fakültenin bu kadar olanağı olduğundan, dezavantajlı konuma düşmüş öğrencilere bu kadar kolaylık sağladığından haberim yoktu. İşin içine girdikçe eğitim aşkının engelleri aşmakta insan-ları aşkla şevkle nasıl çalıştırdığını gördüm. Fakülte dezavantajlı öğrencileri için her türlü eğitim materyalini kullanıma sunuyordu. Yusuf görme engelliler için hazırlamış sesli materyalleri çok be-ğeniyordu. Alanında uzman kişiler tarafından seslendirilen bu materyaller sadece kitap içeriği ile sınırlı değildi elbet. Öğrencileri sınav hazırlamak için oldukça fazla deneme sınavı, değerlendirme soruları, özetler…

Bazen onunla oturur ben de dinlerdim bu kitapları. Ne yalan söyleyeyim, beni en çok Yusuf’un ki-tabı dinlediği andaki mimikleri cezbediyordu. Onun öğrenme aşkı böyle anlarda âdeta coşar, kitabı hiçbir harfi kaçırmak istemezcesine pür dikkat dinlerdi. Kelime avcısı derdim bu durumlarda ona. Tıpkı, avının hiçbir hamlesini kaçırmak istemeyen bir aslan gibi...

Sonrasında çayımızı demler, dinlediğimiz kitap ile ilgili münakaşalara girişir, birbirimizi denemek için sorular sorardık. Hayatımın en güzel dönemlerine şahit olan küçük kızım, Yusuf’taki dinginliğe


hayran olarak, ona saygı duyarak büyüdü. Bizim en değerli saatlerimiz olan, hatta kutsal bir tören gibi hazırlandığımız öğrenme seanslarımızda hiçbir huysuzluk çıkarmadı.

Sınav günlerimizde ayrı bir eğlence kaynağımızdı. Özellikle bahar dönemi final sınavları…

Yusuf’u sınav günleri, sınav merkezine biz götürüyorduk. Tek sorunumuz bulunduğumuz ilçede büro olmamasıydı. Bu yüzden sabahları oldukça erken kalkıyor yaklaşık bir saat uzakta olan il merkezine doğru yola çıkıyorduk. Sınavlar hafta sonları, sabah ve öğleden sonra olmak üzere dört oturumda yapıldığından, özellikle kış aylarına denk geldiğinde gerçekten eziyet verici olabiliyordu. Yusuf zaman zaman bana yük olduğunu düşünür, gitmek istemezdi. Onu ikna edebilmek için eşim ve ben ne mücadeleler verirdik. Bu kadar inatçı bir kişiliğin nasıl oluyor da bu kadar kolay pes edebildiğini anlayamıyordum. Sanırım bu onun gururlu yapısından kaynaklanıyordu. Kimseye yük olmak istemiyordu Yusuf.

Sınav merkezlerinde görevli personel bizi oldukça samimi karşılıyor, Yusuf için ellerinden gelen kolaylığı gösteriyorlar, bizimle oldukça yakından ilgileniyorlardı. Onun için özel hazırlanmış odada yardımcı personel ile birlikte sınavına giriyordu. Bazı sorulardan muaf tutulması, her soru için ona fazladan 5 dakika verilmesi, başarısını katlandırıyor ve sınavları en yüksek puanlarla geçiyordu. Dönem sonlarında onur belgesi almaya hak kazanmasında bu desteklerin katkısı yadsınamaz.

Sınav sonrasında hep birlikte, eşim, kızım, Yusuf’un halası ve Ceren pikniğe gider doyasıya eğlenirdik.

Fark ettiniz sanırım. Ceren’den hiç bahsetmedim. Ceren, Yusuf kadar kırılgan değildi. Başına gelen felaketi büyük bir olgunlukla karşıladı. Üniversite sınavında da Yusuf’tan yüksek puan almıştı. Ku-zeni ile birlikte aynı fakülteyi kazanıp il dışına gitti. Oldukça başarılı olan bu genç kız tüm engelle-rine rağmen, bizleri hiçbir zaman yanıltmadı. Açıköğretim Fakültesinde geçirdiği bir yıl Yusuf’u da oldukça olgunlaştırmış, hayata karşı daha cesur davranmaya itmişti.

Elbette hayat dezavantajlı bireyler için engeller koymaya, koyduğu engelleri sanki onların kusur-larıymış gibi onlara engelli demeye devam etti. Hayat; yani biz… Onları uzaktan seyreden, onların hedefleri olamazmış gibi çabalarını değersiz gören, öteleyen, dışlayan, hepimizin bir gün onlar gibi olabileceğimizi unutup, sadece kendi ihtiyaçlarımız kadar çözüm üreten biz.

Yapılanlar elbette yeterli değil ama çabalar takdire şayan. Bu çabalar olmasa Yusuf bugün çektiği acıları avantaja dönüştürüp, kendi durumunda olan öğrencilere umut olabilmek adına görme en-gelliler öğretmenliğini kazanamazdı. Umut tek başına kuru bir ekmektir, umut için çabalamak ise ona katık olur, onu ziyafete dönüştürür.

ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Boran YAYLA

Ülkemize 1982 yılından beri hizmet vermekte olan Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Siste-mi 3 milyona yakın mezun öğrenci sayısı ve 1 milyona yakın aktif kayıtlı öğrenci sayısı ile dünyanın en büyük üniversiteleri arasında yer almaktadır. Anadolu Üniversitesi Açıköğretim

Sistemi bu özelliğinin yanı sıra gerçekleştirmiş olduğu faaliyetler ve etkinlikler çerçevesinde Türk eğitim sistemine çok önemli katkılar sağlamış ve sağlamaya da devam etmektedir.

Bu kapsamda gencinden yaşlısına, hapishanedeki mahkûmundan kamu kurumu ve şirket yöneti-cisine kadar öğrenmeye istekli birçok vatandaşımız öğrenimine Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Sistemi aracılığıyla devam etmektedir. Bu bağlamda toplumsal açıdan dezavantajlı olarak adlan-dırdığımız farklı gruplar da bu sistemin içerisinde yer almaktadır. Bu dezavantajlı grupların ba-şında da 5 milyona varan sayısıyla ülkemiz nüfusunun yaklaşık yüzde 7’sini oluşturan engelliler gelmektedir.


Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesine kayıtlı fiziksel, işitsel ve görme engelli 10 binlerce öğrenci de eğitim-öğretim hayatları sırasında yaşamış oldukları zorlukları Açıköğretim Sistemi ile bir nebze olsun giderme imkânına sahip olmuştur. Bununla ilgili olarak engelli öğrenciler engelle-rine dair belgeleriyle gerekli başvuruları yapmaları hâlinde kendilerine yardımcı olacak ve işlerini daha kolay halletmelerini sağlayacak birçok hizmetten yararlanabilmektedirler. Bu hizmetlerden bazıları şu şekildedir:

- Engelli öğrencilere Açıköğretim Fakültesi büroları tarafından verilen hizmetlerde işlem önceli-ği tanınmaktadır.

- Bedensel engelli öğrencilere sınav salonlarına erişimlerinin kolaylaştırılması amacıyla genel-likle giriş katındaki salonlar tahsis edilmektedir.

- Görme engelli öğrencilere sınavlarda okuyucu-işaretleyici desteği verilmektedir ve bu öğren-ciler sınavdaki bazı sorulardan muaf tutulmaktadır. Bununla birlikte büyük puntolu soru kitap-çıklarını okuyabilecek durumda olanlara sınavda bu şekilde kitapçık sunulmaktadır.

- Ellerini kullanamayan öğrencilere sınavlarda cevap kâğıdını işaretleyecek görevli tahsis edil-mektedir.

- Son olarak engelli öğrencilerin eğitim-öğretim hayatından kopmaması ve bu öğrenme sürecini yaşamları boyunca devam ettirebilmeleri amacıyla bir pozitif ayrımcılık örneği olarak en az %40 oranında engelli olan öğrencilerden dönem öğretim gideri ve dönem katkı payı alınma-maktadır.

Bu gibi imkânlar sayesinde dezavantajlı durumda olan bu öğrencilere olabildiğince yardımcı olun-maya çalışılmakta, sınavlar sırasında yaşayabilecekleri sorunlar en alt düzeye indirilmeye çalı-şılmakta ve engelli bireylerin içlerindeki potansiyeli ortaya çıkararak kendilerini gerçekleştirme yolunda bir adım daha atmaları sağlanmaktadır. Bu sayede birey toplumdan dışlanmışlık ve yal-nızlık hissetmemekte, bireyin topluma olan aidiyet-mensubiyet hissi artırılmakta, kendine olan güven ve inanç duygusu yaratılmakta, toplum içerisinde bir yer edinmek için mücadele etme azmi ve kararlılığı oluşturulmaktadır. Bizler de engelli öğrencilerle ilgili tutumlarımızda daha anlayışlı olduğumuz takdirde her türlü engelin daha kolay bir şekilde aşılabileceğinin farkında olmalı ve hayatımızı bu yönde sürdürmek için çaba göstermeliyiz. Çünkü UNUTMAYALIM! YAŞADIĞIMIZ SÜ-RECE HEPİMİZ BİR ENGELLİ ADAYIYIZ !!!

ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Büşra CİVAŞ

Eğitim nedir? diye sorulduğunda birçok farklı cevap bulabiliriz. Örneğin kelime anlamı olarak eğitim; belirli bir bilim dalında, belirli bir konuda bilgi ve beceri kazandırma, yetiştirme, ge-liştirme faaliyeti olarak tanımlanır. Yaşamımızı sürdürebilmek için öğrenmemiz, eğitilmemiz

gerekir ve eğitim, eğitme eylemidir.

“Eğitim ailede başlar, okulda devam eder.” diye söylenir sürekli. Evet, evde ailemizden aldığımız eğitim terbiye, kurallar, davranış olarak başlayıp okulda da eğitim ve öğretim olarak devam eder. Peki ya zorunlu eğitim hayatı bitince üniversiteye devam edemeyecek olan kişiler için, okuma en-geli olan kişiler için eğitim sadece zorunlu eğitim kadar mıdır? Zorunlu eğitim öğretim hayatından sonra kaldığı yerden derslere devam etmek isteyenler, meslek sahibi olmak isteyip bazı maddi ma-nevi sebeplerden dolayı devam edemeyenler için “Ne yapalım onların da şansı böyleymiş.” demek mi gerekir? Okumak; kendi ayakları üzerinde durmak, hayallerini gerçekleştirmek için kimsenin hiçbir şey engel değildir. İsteyen herkes bunu başarabilir. Hayaller var oldukça ve bunu gerçekleş-tirmek için çabaladıkça engelleri yok etmek imkânsız değil. Hayattaki başarıyı yakalayabilmek ve


kendini geliştirmek eğitim ile mümkündür. Yaş, şehir, statü ayrımı yapılmadan herkes için fırsat ve imkânların eşit ve adil olduğu ortamlarda gerçekleştirilen Açıköğretim programlarıyla hayallere engel yok. Videolu anlatımlar, canlı dersler, sorularla destekler, deneme sınavları, alıştırma testleri gibi birçok programdan faydalanabilecek bir sanal ortam desteği sunuyorlar. Bu program sayesin-de eğitim ile aramızda engel olmadığını söyleyebiliyoruz.

Eğitim insanı aydınlığa götüren, hayata hazırlayan, bilgilendiren, tecrübe sahibi yapan bir güven-cedir ve aydınlığa giden yolda engel yoktur.

HER ZAMAN, HER YERDE, HERKESE EĞİTİM Büşra DURSUN

Biz insanları diğer canlılardan ayıran şeylerin başında “düşünmek” gelir hep. Düşünmek insa-na özgüdür. Kişinin düşünmeyi, düşünmenin hayatına yapacağı katkıyı bilmesi için öncelikle bunu öğrenmesi gerekir. Öğrenmek de ancak eğitimle, okumakla mümkündür.

Eğitim, dünya üzerinde her insanın sahip olduğu bir haktır. Tarihte uğruna mücadeleler verilmiş ve günümüzde hâlen tam anlamıyla çözülememiş sorunlar olsa da eğitim konusunda insanlık fazla-sıyla gelişme göstermiştir. Bir hak olarak tanımlanmış ve anayasalarla, uluslararası sözleşmelerle güvence altına alınmış, “Daha iyi nasıl olabilir?” diye üzerine düşünülen, çağın gereklerine göre şekil değiştiren, yaşayan bir olgudur eğitim. Herkesin eşit şartlarda gelmediği bu dünya düzeninde insanlar sistemlere değil, sistemler insanlara uyum sağlamalıdır. “Her zaman, her yerde, her koşul-da ve herkese eğitim” sloganıyla yola çıkan öğretiler büyük kitlelere ulaşma şansı yakalayacak ve gelecekteki başarıların ve onları başaran insanların mimarı olacaktır.

Ülkemizde de bu hedefi gerçekleştirmeye yönelik çalışmalar Açıköğretim Sistemiyle yaygın şekilde sürdürülmektedir. Ülke çapında her yaştan ve her kesimden insana hitap edebilme ve herkes için ulaşılabilir olma hedefiyle yola çıkan Açıköğretim Sistemi, insanımızın zamanında fırsat bulama-dığı ya da sonraları meraklanıp ilgilenmek istediği alanlarda eğitimleri onların hizmetine sunarak gelişmiş bir toplum inşa etmede büyük katkı sağlamaktadır. 7’den 70’e geniş bir kitleye hitap eden bu sistem, gençlere aynı anda birden fazla disiplinde kendini geliştirme imkânı sunarken, çalışan ve emekli kesime de öğrenmenin yaşının olmadığını, bir ömre birden fazla kariyer sığdırılabilece-ğini göstermektedir. “Okumanın yaşı olmaz.” sözünü bizlere deneyimletmektedir.

Eğitimde olduğu gibi, fiziksel bütünlükte de herkes eşit şartlara sahip olamıyor ne yazık ki. Böyle durumlarda da yardımımıza yine Açıköğretim yetişiyor. Yalnızca basılı değil işitsel ders malzeme-lerinin de geliştirilmesi, evimizdeki bilgisayarlardan derslere erişilebilmesi sayesinde engeli olan bireyler de eğitim haklarını kullanabiliyor. Evde, işte, yolda; bilgisayardan, telefondan, tabletten anında iletişimle her soruya cevap bulabileceğimiz geniş kapsamlı bir oluşum bu.

Her kesimden insanı bir araya getirmeyi başaran Açıköğretim Sistemi, engelleri aşmayı da başarı-yor. Gelişen teknolojinin sunduğu her imkânı kullanan bu sistemde bize düşense başarıya ulaşmak. Engellerin sadece zihnimizde olduğunu, istersek her zaman başarabileceğimizi ve bizleri destekle-yen bir Açıköğretim Sistemimiz olduğunu unutmadan yeni kariyer planları yapmak için araştırma-lara başlayalım. Şimdi Engelsiz Açıköğretim ile yeni kariyerimizi planlama zamanı!


ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Büşra IŞIK

Eğitimle ilgili diğer sağlıklı insanlara göre engelli bireylerin birçok kaygısı olduğu herkes tarafından bilinen bir durumdur. Kendim de engelli bir birey olarak eğitimime başlamadan önce bütün bu kaygılarımdan, toplum içerisinde bulunduğum kargaşadan ve eğitimimin

hayatıma nasıl yön verdiğinden diğer engelli arkadaşlarım için de bahsetmek isterim.

Kaygılarımızı aşmak, hayatımızdaki evrelerin ilk ve en güçlü halkasını oluşturmaktadır. Ben bu aşamada eğitimin engelli bireyin hayatında bir engel değil bir basamak olduğu gerçeği ile tanışa-rak hayatımdaki ön yargıları sıyırıp attım. Hayallerime, geleceğime, öğrenmenin ve her bir bilginin insan ruhunda oluşturduğu haz ile bir adım daha yaklaştım. Çünkü engelli olmam kimilerine göre üzücü bir durum kimilerine göre “Tüh tüh!”, “Vah vah!” gibi tabirlerle nitelendirilse de bana göre güç, öz güven ve farkındalıktı. Umutlarımı ve geleceğe olan inancımı paylaşıyorum sizinle.

Engelli oluşum beni hiçbir zaman engellemedi. Aksine hep daha fazla ne yapabilirim diye uğraş verdim. Bu zamana kadar verdiğim uğraş beni zaman zaman yıpratsa da hiç pes etmedim. Kolay olmayacağını bildiğim eğitim hayatımın ilk yıllarını, okul merdivenlerini benimle birlikte sırtlayıp ders saati bitene kadar beni sınıfın dışında bekleyen, benim en büyük destekçim annem ile beraber çıktık. İlkokuldan liseye kadar süren bu on iki yıllık süreci her yılı başarı ile tamamlayarak sonuna geldiğimizde bu sürecin yeni başlangıcı bana yeni umutlar, yeni hedefler verdi. Sanki o kadar yıl yorulmanın karşılığı gibi.

Mutluyum çünkü artık eğitimimi tamamlamam için o zorlu dik yokuşlar yok. Elimin altında zaman ve mekân fark etmeksizin bilgiyi öğrenebileceğim, bizlere hazırlanmış bir sistem var. Engelin sa-dece bedenimizde olduğunu, bu engelin ulaşacağımız başarılara engel olamayacağını azmederek, öğrenmenin hırsına tutunarak hep birlikte gösterelim. Birkaç yıl sonra olmak istediğimiz yerlere geldiğimizde bu başarının kahramanlarına el sallayalım. Henüz başlamayan arkadaşlarım, o duvar-larınızı yıkıp yeni geleceğinize çıkmanın tam vakti belki de.

Sizler için öncelikle, aklınızdaki sorulara cevap olmak isterim. Eğitime başlamamış her engelli bireyin aklındaki sorular; “Engel durumuma göre bir eğitim alabilir miyim?, Yaşadığımız bu zorluk-ların içinde bir kolaylığı var mıdır?, Bizim sesimizi duyan, bize bu yolda kılavuzluk eden birileri olur mu?” gibi çok soru işaretiyle çıktığımız bu yolda Engelsiz Açıköğretimle, bizlere sağlanan imkânlar ile kaygılarımızı, korkularımızı silerek bize eğitimimizi tamamlamanın mutluluğu ile bu yolda yü-rümemizi sağlayanlara minnettarız. Çok zordur ki görme engelli bir bireyin derste yazılanları sesli olarak aktırılmadan anlaması, yine çok zordur ki işitme engelli bir bireyin yazılanları, sesli olarak anlatılanları işaret dili olmadan anlaması, yine aynı zorlukla bedensel engelli bir bireyin her gün bulunduğu yerden derslere gidip gelmesi eksik kalmadan eğitimine devam edebilmesi. Tüm bu zorluklara bizden sadece eğitimimize devam etmemizi isteyen hiçbir karşılık talep etmeden top-luma bilgili bir birey olarak kendi ayaklarımızın üstünde durabilmek için, meslek sahibi olma ola-nağı veren “Aramızda engel yok.” sloganıyla desteklerini esirgemeyen bu sistemle ne kadar şanslı olduğumuz apaçık ortadadır.

Engelsiz Açıköğretimle, eksiksiz bir eğitim almak için hiçbir bahane yoktur. Her engel durumuna göre hazırlanan materyallerle, bizler için verilen bu emeklerle bütün soru işaretlerimizin yok ol-duğunu en içten duygularımla söylüyorum. Hâlâ bu yolda yürümek için düşünen arkadaşlarım, iyi bir gelecek eğitimle başlıyor ve bizimle yüreği güzel, emekleri eksik olmayan insanlar var, bizimle birlikte buradalar. Bu yüzden biliyorum ki daima iyi bir gelecek bizim ile birlikte olacak.


ÖZEL İNSAN Büşra KAPLAN

Toplumumuzda özel bir birey olmak çok zor. Kişinin kendi dünyasındaki savaşı ve yaşam mücadelesi çok ağır. Ama bundan daha ağır olan bir durum var ki onu aşmak bu mücadele-den daha zor. O da şu: Gelecek yaşamımızı asla özel insan adayı olmayacak gibi yaşıyoruz.

Maalesef bu algı onlara karşı empati kurmayı, onlara saygı göstermeyi ve onların da aslında biz engel olmazsak çok başarılı bireyler olabilecekleri gerçeğinin önünü kapatıyor. Bunun önüne ge-çebilmek, bir engele sahip olmak kadar zor değil. Sadece aklınızı ve hislerinizi ön planda tutmanız onlar için büyük bir umut ışığı olacaktır zaten. Asıl engel bedende değil, beyinde olur. Kişi kendi aklındaki o engeli kaldırdıktan sonra yapmak istediği her şeyi elde edebilir. Özel insanlarımız be-denlerindeki engeli aşmak şöyle dursun toplumda onlara karşı kalıplaşmış düşünceleri yıkmakta daha çok zorlanıyorlar. Bu da büyük bir engele ve psikolojik çöküşe sebep oluyor…

Düşünün, zifiri bir karanlıkta bilmediğiniz bir yolda yürüdüğünüzü ve her bir çarpmada oluşan sızıyı, bir trafik düşünün ve karşıya geçebilmek için diğer bireylerle aynı hızda yol almaya çalış-tığınızı, bir dans düşünün müziksiz, bir kitap düşünün sesli okuyamadığınız. Düşünün çünkü kim olursak olalım düşününce biz olabiliyoruz. Empati kurarak sağlıklı bireyler olabiliyoruz. Engeli kendi düşüncelerimizden kaldırınca var olabiliyoruz. Bugün kim olursak olalım, sahip olduğunu düşündüğümüz her şey sadece yaşadığımız güne ve zaman dilimine aittir. Yarının bizlere nelerin katacağını ya da bizlerden nelerin alacağını bilemeyiz. O yüzden yaşadığınız anlara güzel şeyler katın ve bedenen sizinle eşit olmayan bir ferdin, kendi yaşamına güzel şeyler katmasına asıl engel siz olmayın. Unutmayalım ki bizler aynı gökyüzünü paylaşıyoruz. Bedenen engeli olan insanlar ve hayvanlar bizimle aynı havayı solumakta ve aynı duyguları hissetmekte. Hissetmek her canlıya mahsus bir olguyken bencilce davranıp onları göz ardı etmek büyük bir haksızlık olur. Empati kurup kendi çevrene sağlıklı bir birey olarak katıl ve bir başkasının penceresini renklendireceğin gerçeğini göz ardı etmeden perdenin arkasında senin adımınla güzelleşecek daha birçok adımın olacağını da asla unutma…

Engelli olan bireylerin bilim, sanat, spor vb. birçok dalda başarı gösterdiği alanlar var ve onlar gün geçtikçe kendi adımlarını daha güçlü atıyorlar. Çünkü asıl engelin bedende olmadığı gerçeğini bi-liyorlar. Umuyoruz ki toplum olarak üzerimize düşen görevi layıkıyla yerine getirip onların daha iyi bir geleceğine küçük de olsa bir katkıda bulunuruz. Çünkü onların da eğitim görmeye hakları var. Onların da bizler kadar yaşamaya hakkı var. Çünkü hepimiz aynı dünyayı paylaşıyoruz.

“ARAMIZDA ENGEL YOK!” Büşra KULÜP

Hayata bir sıfır yenik başlamak mı? Benzer insanlarla farklı şekillerde büyümek, yürümek, okumak, ağlamak ve dinlemek. Kimi zaman – yemek hatta – yememek. Neyse ki yıllardır eği-timde fırsat eşitliği yaratmak ve engelleri kaldırmak için her gün bir öncekinden daha fazla

çalışan ve bunu bütünüyle toplumsal hayatın içinde sunan bir sistem var: Engelsiz Açıköğretim. Yatağınızda, koltuğunuzda, iş yerinizde, bilgisayarınızın başında, hemen şuracıkta telefonunuzda, öğrenmek istediğiniz her şey bir tık ötenizde.

Engelsiz Açıköğretim Sistemi, eğitim-öğretimde hem maddi hem de manevi engellerle karşıla-şan dezavantajlı bireyler arasında saydığımız görme engelliler, fiziksel engelliler, işitme engelliler, konuşma ve dil sorunları bulunanlar, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu bulunanlar ve travmatik beyin hasarından dolayı öğrenme güçlüğü çekenler, psikolojik ve psikiyatrik problemi olanlar, solunum, sindirim vb. sağlık problemi bulunan gruplar için bir umut ve yaşama sevincidir. Saydığımız bu gruplar, hayatın her alanında gerek fiziksel gerekse zihinsel olarak engellerle kar-


şılaşmaktadır. Birçok kişi tarafından engelleri çocukluk çağından itibaren hapsedildikleri ve ken-dilerini hapsetmeleri gereken bir durum olarak görülür. Bu duygu durumu engelli bireyin toplum-dan soyutlanması ve kendisini “hiçbir şey” yahut “yük” olarak hissetmesiyle sonuçlanır. Dolayısıyla Engelsiz Açıköğretim Sistemi verdiği eğitimle birlikte bireyi toplum içinde var etmekte ve hem akademik hem de yaşamsal başarısını arttırmaktadır.

Engelsiz Açıköğretim Sistemi dezavantajlı bireylerin daha iyi eğitim alabilmesi için hem eğitim-öğ-retim hem de sınav sürecini inşa etmektedir. Anadolu Üniversitesi yıllardır süregelen tecrübesiyle engelli öğrenciye çeşitli kolaylıklar sağlamakta, aslında engelleri kaldırmaktadır. Örneğin, öğren-cinin %40’ın üstünde bir engel durumu varsa dönem ücreti alınmamakta, engel gruplarına göre öğrencinin sınav giriş yeri ve katı belirlenmekte, öğrencilere 16 farklı kategoride ders materyali sunulmakta ve canlı derslerle öğrenilenler pekiştirilmekte ve öğrenciler bazı sorulardan muaf tu-tulabilmektedir. Böylelikle aradaki engeller en aza indirilmeye çalışılmakta ve öğrencinin herkesle aynı şartlarda eğitim alması sağlanmaktadır.

Sonuç olarak, Engelsiz Açıköğretim isminde de belirtildiği üzere dezavantajlı bireylerle eğitim arasındaki engelleri kaldırmakta, bunun yanında toplumsal yaşamda da engelli bireyleri görünür kılmaktadır. Bu sayede engelli öğrenci engellerin kaldırılabilir olduğunu ve yapamadıklarının ya-nında yapabildiklerinin oldukça fazla olduğunu keşfetmekte ve kendisini hem akademik hem de yaşamsal bağlamda yeniden inşa etmektedir.

AÇIKÖĞRETİM UMUTTUR Büşra OKUYAN

Bir toplumu kimler oluştur sorusunun kaç cevabı vardır? İnsandan başlamaz mıyız önce? İn-san... İyi insan, kötü insan, kadın olan, erkek olan, genç olan, yaşlı olan... Böyle kaç tane sıra-lamak istersek sıralayabiliriz. İstediğiniz kadar gruba böler, ayrıştırırız dilediğimizce. Yeter ki

toplumu oluşturan yine biz insanlar dilediğimizi ötekileştirmek isteyelim. Dilediğimizin önüne bir barikat gibi geçip, beraber paylaştığımız toplumumuzu, yaşamımızı, sosyal hayatımızı, yere göğe sığmayan bu koca evreni birer engelle zindana dönüştürebiliriz.

Bizimle beraber var olan ve aynı amaç doğrultusunda dünyaya gelen, toplumun veya bazı kişisel gereksinimlerini karşılayamıyor diye sınıflandırdığımız, asıl bizim onların yaşamına “engel” oldu-ğumuz, adını da “engelliler” koyduğumuz bir sınıf oluşturduk.

Birçoğunun doğuştan veya sonradan meydana gelen yaşam aktivitelerinin kısıtlı olduğu yaşam koşullarını birde biz kısıtlar olduk. Göremeyenlerimize bir çift göz, yürüyemeyenlerimize birer kol-tuk değneği olabilseydik eksik yanlarına, daha yaşanabilir ve bütün bir toplum hâline getirebilirdik ortak yaşam alanımızı.

Kendimizi onların yerine koymak diyoruz ya hani, sahi yirmi dört saat sadece yirmi dört saat bir uzvumuzun veya duyu organlarımızın işlev görmediğini düşünüp yaşayabilir miydik?

Sabredebilir miyiz acaba; sokaktaki kaldırım taşlarına, kurumların, barındığımız apartmanlarımızın sayısız merdiven basamaklarına, karşılaştığımız insanların iğneleyici, dışlayıcı, işe yaramaz ve acı-yıcı bakışlarına...

Yaşayabilir miyiz; özgürce bir kafede kahve içmeden, istediğimiz yere istediğimiz şekilde gideme-den, tek başına işimizi halletmenin verdiği hazzı almadan, sağlığın olanaklarından dilediğimizce yararlanamadan, dilediğimiz eğitimi alıp bir meslek hayali kurmadan, o hayali yaşayamadan...

Maalesef ister istemez birçok alan var geri kaldıkları, bırakıldıkları. Bunlar: sosyal hayat, spor, iş, sağlık, eğitim...


Yıllarca mücadele ettiler bu alanlarda. Bugün ise giderek artan uygun koşulların adımları atılıyor ülkemizde. Her alanda var oldukları kabulleniliyor artık. Hepimizin, kurumlar da dâhil olmak üzere onları görmezden gelen gözlerimizin engelleri kalkıyor. Duyarlılık denen kavramı yaşıyor hâldeyiz artık. Birçok kurum üzerine düşen görevi yerine getiriyor artık. Her birinin yaşama hakkı, sağlık hakkı, eğitim hakkı için bugün daha sağlam adımlar atılıyor.

Dünyaya geldiğimiz andan itibaren öğrenme eylemini, sınıf ayrımı gözetmeksizin her bireyin hakkı olarak kabul ederek, eğitimle taçlandırılmış bulunmaktayız. Birçok eğitim hakkına sahip her birey gibi bugün, engellilerimiz de unutulmuyor. Onlar için daha sağlıklı, kendilerini daha güvende his-sedebilecekleri eğitim ortamları oluşturulmakta.

Bunların başında gelen “Açıköğretim” adı altında toplanan eğitim sistemi var. Her yaştan, her ke-simden bireye eğitim kolaylığı sağlıyor. Özellikle ülkemizin dört bir yanından insanlar, bulunduğu şehirlerden eğitim hayatlarına devam edebiliyor. Özellikle engelli kardeşlerimiz, bulunduğu şehir-den ayrılma imkânsızlığı yaşayanlar, ailesinin işinin başında kalmak zorunda kalan vb. vatandaşla-rımız bu eğitimden yararlanabiliyor.

Hayat şartlarının eğitim hayatımızı zorlaştırdığı bu süreçlerde insanların hayallerinin devamlılığı-nı sağlarken, onları hayallerine bir adım daha yaklaştırıyor. İnsanlara umut olan bu sistem var ol-dukça birçok bireyimiz hayatlarını kazanmış olacakken, toplum olarak da onları kazanmış olacağız.

Teşekkürler Açıköğretim...

HAYATA BİR SIFIR Cansu KİRAVİ

Yüreğimiz ağzımızda hiç durmadan koşuyorduk. Dur, yeter yetiştik…

2013 Eylül ayının başlarıydı; bardaktan boşalırcasına yağan yağmura, birbirine zincirlenmiş trafiğe, sonu ikinci sokağa kadar uzanan kuyruğa inat yetişmiştik.

Arkadaşım ve ben ön lisansı tüm olumsuzluklara rağmen ERZURUM’da bitirip çalışmak zorunda olduğumuz için İstanbul’a ailelerimizin yanına gelmiştik. Her şeyin domino taşı gibi üst üste yıkıl-ması, çalışmak zorunda olmamız bir yandan da okulu lisansa tamamlayıp devamında akademisyen olma hayalim eklenince her şey birbirine girmişti. Ama kararlıydım.

Nihayet sıra bana geldi; o an her şey durmuştu, kayıt bitmiş, kitaplarımı almıştım. “Etekleri zil çal-mak’’ deyimi o an sanki benim için söyleniyordu. Hayat hızlı tren misali….

Hem çalışıp hem derslerimi verebiliyordum. Kitapların her şeyi bir süzgeç misali anlatımı, videolar-la pekiştirmek onca yoğunluğa rağmen işimi kolaylaştırıyordu. Her ne kadar maddi ve manevi sı-kıntılar, stresler bir çığ gibi üst üste gelse de umut ve azim beraberinde başarıyı getiriyordu.

O gün gelmişti, bir maraton koşucusu edasıyla tüm engelleri ortadan kaldırıp finish çizgisine var-mış lisansımı tamamlamıştım. HAYATA TEK ENGEL SİZSİNİZ...


ENGELLİ DEĞİL ENGELSİZ BİR HAYAT Ceren ÜNSAL

Her şey sende başlar...

Bu sözü belki de televizyonlarda, internette, okuduğum kitaplarda kısacası birçok yerde duydum... Gerçekten inandığım ve kalpten desteklediğim bir söz.

Bir şeyi yapmak istemek ve o şeyi yapmak... Birbirinden farklı iki anlam. Her insan her şeyi yapmak ister ama herkes istediği şeyi yapamaz. Peki ama neden? Aslına bakarsanız nedenler çok da önemli değil. Önemli olan o istediğimiz şey ne ve onu gerçekten istiyor muyuz? Daha da önemlisi bunun için ne yapıyoruz...

Bunları neden anlatıyorum? Ya da bu sözler sizi niye ilgilendiriyor? Amacım şu: birçoğumuz şu ya da bu sebeplerden bilerek bilmeyerek, farkında olarak ya da olmadan engelli kardeşlerimizi görü-yor ve şu algıyı hemen onların zihinlerine yüklüyoruz “Engelli olduğu için yapamaz.”

Sinemada film izleyelim diye düşünüyorsun ama o izleyemez çünkü görmüyor. Çok mutlusun bu isteğini biriyle paylaşmak için heyecan içinde geliyorsun ama o seni anlamaz çünkü duymuyor. Daha birçok örnek verilebilir.

Peki, size şunu sorsam “Onlar bizi anlamıyor peki biz onların bizi anlaması için ne yapıyoruz? Ya da onların hayatını kolaylaştırmak için neler yapıyoruz?” Bu sorunun cevabını vicdanen verebiliyor-sanız işte o zaman şunu yaptım diyebiliriz. Unutmayalım ki aslında hepimiz birer engelli adayıyız.

Benim engelli bir kardeşim var. Çoğu zaman düşünürüm acaba onun için ne yapabilirim? Bir şey istediği zaman peşinen yok demek yerine acaba bu isteği nasıl yapabilirim, yapamasam da bunu ona nasıl anlatırım. Bunları düşünürüm.

Hiçbir şey yapmıyoruz demem nankörlük olur. Ama acaba yaptıklarımız onların hayatını nasıl et-kiliyor bunu düşünmeliyiz... Çünkü aramızda engel yok. Bizim yapabildiğimiz birçok şeyi onlar da yapabilir.

Buna verebileceğimiz en güzel örneklerden bir tanesi üniversitede okumak. Eğitim... Ben, sen veya o... Bizler istediğimiz üniversiteyi seçebiliyorsak onlar neden seçemesin? İstediği bölüm-de neden okuyamasın? Açıköğretimin engelliler üzerine yaptıkları çalışmaları dinledim ve çok memnun oldum. Görme engelliler için sesli e-kitaplar. Özel programlar... Bunları daha fazla nasıl geliştirebiliriz diye düşünüyorum. Mesela görme engelliler için özel telefon uygulamaları yarata-biliriz onlara özel yazılmış programlar veya işaret diliyle bir konu özetini ya da dersi anlatabiliriz ya da onların da katılım sağlayabileceği şekilde konferanslar düzenleyebiliriz. Onlar için özel ho-calar atayabilir ve sınıflar oluşturabiliriz. İnternet üzerinden eğitimler için de kabartma harflerle yazılmış e-kitaplar yazabiliriz. Bunları ilerletip geliştirirsek birçok engelli kardeşimizi topluma kazandırabiliriz.

Unutulmamalıdır ki engellilikten kurtulmanın yolu engelleri aşacağına inanmakla başlar. Engelli olmak sadece bedenle ilgili bir durum değildir. Hissedebiliyor ve inanıyorsan engellilik bir engel olmaz.


ENGELSİZSİNİZ! Ceren YILDIRIM

Masmavi denizlerim hiç olmadı. Belki gökyüzü bile hâlâ kapkara bulutlarla çevrili. Hayata dair bir yaşam belirtisi göstermeyen bir karakterden ibarettim. Yine de yolumun aydınlık günlere çıkabileceğine dair umudum, inancım hiç kaybolmadı yüreğimde. “Kız çocukları

okumaz!” diye bir dağ vardı önümde. Ferhat, Şirin için nasıl dağları delip sevdasına kavuştuysa ben de bu zihniyeti inancımla, kendime olan güvenimle delip yok edeceğim.

Eğer bir köy çocuğuysanız üstüne üstelik cinsiyetiniz kız ise yirmili yaşlarda ailenizde bir telaş başlar. Herkes sizi evlendirmeye çabalar, daha size fikrinizi bile sormadan sizin büyüdüğünüzden emin bir şekilde kararlar alınır uygulanmak üzere. Lakin o kendinize olan güveniniz ve inancınız “Bu düzeni bozacağız.” diye fısıldar içinizden, yüreğinizin en kuytu köşelerinden. İnanın kendinize ve her ne olursa olsun vazgeçmeyin! Kitaplara sarılın onlar en güzel dost, en iyimser yol arkadaşı.

“Evlendin artık, okuyup ne yapacaksın?” Bir dağ daha… Binlercesinin arasında. İçinde bir heves var-dır ve o heves hep fısıldar “Oku, oku, oku…” Ses ver yüreğine, dinle o sesi ve inan kendine. Kendin olarak yaşa, hiç kimseye ihtiyaç duymadan sadece kendin ol. Zamanım yok diye düşünme haydi harekete geç. Düşünsene ellerinde kitaplar, onların verdiği rahatlık ve düşüncelerinin, fikirlerinin değişmeye, daha aydınlık olmaya başladığını nasıl da hissedeceksin damarlarında.

Ne kaybedersin ki oysa bir düşün neler kazanacaksın? “İşin yok mu senin ne gerek var bu saatten sonra üniversite okumaya?” Dağlar bitmez böylelikle ve sen o dağları ezip toprak hâline getirip en verimli ağaçlarını, en güzel çiçeklerini dikeceksin o dağdan arta kalanlarla. Yaptığın iş belki baba mesleği, belki de yanlış yapılmış bir tercih... Geri mi kalacaksın işlerinde, kulağının biri hep o büyük el âlem diye tabir edilen boş gezenler kervanında mı? Söylesene sevmediğin bir mesleği ne kadar devam ettirebilirsin? Eziyet değil mi bu benliğine? Üç beş kişi sana saçmaladığını söylerse sen öyle mi olacaksın? O kişilerin düşünceleriyle mi yaşayacaksın? Başkalarının söylemesi ile yaptığın her şey sana ne katabilir? Oysa okusan ve inansan kendine, tutsaklıktan vazgeçip kitapların verdiği özgürlüğe sahip olsan fena olmaz hani?

İnsanların ne düşündüğünü pek de dikkate almadan yaşamalısın. Elbette yoluna dikenler koy-mak isteyenler çıkacak. Engelleri aşıp kendi benliğini bulmalısın. Açıköğretimden üniversite mi okunur diye sizi umursamayanları boş ver, “Bu saatten sonra okuyup ne yapacaksın?” diyenleri, “Kız çocuğu okumaz!” diye söze başlayan küçük beyinleri, yüreğinize, hayatınıza bir dağ olan ön yargıları arka plana atıp hayat yolunuza kitaplarla, yeni yeni hayallerle, masmavi gökyüzü ve masmavi denizler ile devam etmelisiniz. Endişelenmeden, telaşa vermeden kitaplara sarılmalı ve onları en içten samimiyetinizle okumalısınız. Unutmayın okumanın önünde hiçbir engel yok. ENGELSİZSİNİZ!

İNANÇ ENGEL TANIMAZ Çağatay AKBAŞ

Tüm insanların hayalidir okuyabilmek. Kimi için anaokulundan başlar, kimi için ilkokul sı-raları ile birlikte. Bir şekilde bitiririz basamakları, ilkokul, ortaokul, lise, üniversite. Kimi de üniversite okuyamaz. Fırsat bulamaz, maddi durumları elvermez, ailesinden onay çıkmaz.

Ama artık Açıköğretim Fakültesi var. Tüm engellere rağmen “Engelsiz Açıköğretim’’.

Nice zorluklarla atıldığımız bu hayat mücadelesinde önümüze türlü engeller çıkmasına rağmen yılmayıp savaşanlardan olduk. Hiçbir zaman pes etmeyip her gün biraz daha kendimizi geliştirebil-mek adına çabaladık. Liseye kadar devam edebildik. Üniversite? Çoğu insan için hayaldi. Ulaşılması güç bir hedef tanımından ibaret idi. Ama çoğu insan bilmiyordu Açıköğretim Fakültesini, programın


içeriğini. Nice insana hayatındaki tüm engellere rağmen, maddi manevi baskılara rağmen okuma fırsatı verdi Açıköğretim Fakültesi. Engelleri kaldırmak adına bir devrim başlattı. İnsanların eğitim seviyesiyle yargılandığı dönemde herkese eşit bir hak tanıyarak sosyal statüyü eşitledi. Başarmak isteyince insanın neler yapabileceğine dair yol gösterdi. Üst yaş kesimine de bu imkânı sağlayarak okumanın yaşı olmaz tabirini bizlere bir kere daha aşıladı. Hayatımızdaki bahaneleri yok etti. Ma-nevi ve maddi engelleri ortadan kaldırdı.

Açıköğretim Fakültesi diye eğitimde bir aksaklık olmadı. Tüm bilgileri örgün eğitim alan öğrenciler ile aynı aldık hiçbir eksiklik yaşamadan. Çoğu insan için üniversite kavramı hayal iken yüksek lisans kavramı girdi hayatımıza ufkumuz genişledi, hayallerimiz gerçeğe bir adım daha yaklaştı. Ayrıca çalışan insanlar için de devam zorunluluğu olmadığı için kişilere hem okuyup hem de geçimlerini sağlayabilecekleri bir hayat kapısı açıldı. Ne bahanemiz kaldı artık? Üniversitede aldığımız eğitim ile birlikte örgün okuyan üniversite mezunları ile aynı statüdeyiz. Ben okumak istiyorum, ben ken-dimi geliştirmek istiyorum diyen insanlara sonuna kadar açılan bir umut kapısı oldu Açıköğretim Fakültesi. Herkes için erişilebilir bir sistemden mezun olmaktır. Aynı şartlarda olmayan insanların hayata bakış açılarını, geleceğe dair umutlarını kabartan, insanları eğitimde aynı statüye koyan bir yerdir Açıköğretim Fakültesi.

Bu kadar fırsata rağmen hâlâ yapamayız diyorsak hatayı kendimizde aramalıyız. Biz bir şeyler öğ-renmek, kendimizi geliştirmek, üniversite mezunu olup belki daha ilerisine gidip hayallerimizin en uç noktasına kapı aralamak istiyorsak her şey tamamen bize bağlı. Açıköğretim Fakültesi Engelsiz Açıköğretim adı altında bizim engel olarak gördüğümüz konuları ortadan kaldırmış. Peki ya biz? Engelleri kaldıracak mıyız yoksa gözümüzün önünde bulunan perdeleri kaldırabilecek miyiz? Artık bahanemiz kalmadı. Geleceğimiz, hayallerimiz, umutlarımız… Hepsi bize bağlı…

ENGELLERİMİZ YOK EMELLERİMİZ VAR Didem TUYLU

Engelsiz AÖF bizim için “Zamanında ben okusaydım var ya...” diye başlayan cümlelerimizi gerçekleştirebilme ihtimali âdeta. Üniversite okuyamamışlığın verdiği vasıfsızlığı hissetme-mek, artık nitelikli olduğunu düşünerek daha öz güvenli hâle gelmek. Elbette her birey de-

ğerli, her birey özel fakat bu duygu başka. Kimimiz yaşlanmış, kimimiz engelli, kimimiz ise çoluklu çocukluyuz. Peki, bunlar aşılamayacak kadar mı imkânsız?

Geç kalmışlık engeli yok. Çalışmak zorunda olan bireylerin okuma hayallerini erteleme ya da vaz-geçme engeli de yok. Sadece “başardım” coşkusu var. Gurur da var, mutluluk da var.

Sınav zamanı kimimiz çocuğumuzun elinden tutup düştü yola, kimimiz çantasını kaptı koştu dura-ğa. Minibüse bindiğimizde gördük ki yalnız değiliz. Küçük bir azınlığın çabası değil bu. Okulun ka-pısına geldiğimizde görüyoruz ne kadar kalabalık olduğumuzu. Sen sınava yetişmek için koşarken karşıdan gelen amca da koşuyor. Yaşına başına bakmıyor, ben de varım diyor. Belki evden çıkmak senin için çok zor, benim için kolay. Ama hangisi daha takdir edilesi?

Engelsiz AÖF 2 yıllık veya 4 yıllık üniversite okuma imkânının yanında şimdi de yüksek lisans yap-ma imkânı sunuyor. Yani diyorum ki ben, mutfakta biriken bulaşıkları da yıkarım, yüksek lisans da yaparım. Çocuğu da pışpışlarım, sofrayı da hazırlarım. Engelse bunlar bile engel. Ama ben, sen, biz, hepimiz diyoruz ki bunlar engel değil, bunlar bizi engelleyemez.

AÖF bürosuna kayıt yaptırmaya giderken “Bitirebilir miyim ki?” sorusu seni yiyip bitirmesin. “Bu bölümü bitirince acaba sonra hangi bölümü okusam?” diye düşünelim. Şu an tek engelimiz ken-dimiz, kendimize olan inancımız. Kendimize inancımız tam olsun. Çünkü AÖF engelsiz, biz hedefe kitlenelim ve diyelim ki şimdi bir diplomaya sığmayan hayallerimizi gerçekleştirme vakti.


ENGELSİZSİNİZ Didem ÜLKER

Engel, bazen doğuştan bazen sonradan maruz kalınan ve bireyin günlük yaşam aktivitelerin-deki bağımsızlığını olumsuz etkileyen kısıtlılıktır. Engelsiz AÖF ise bu kısıtlılıkları eğitimden ekarte etmeye çalışarak dezavantajlı bireylerin de en iyi şekilde eğitim alması için uygun

şartları oluşturarak topluma kazandırılmasını sağlayan bir sistemdir.

Engeller yaşamı zorlaştırır fakat yaşama engel değildir. Bu zorlukları aşmak ise yine bizim elimiz-dedir ve eğer istersek birlikte üstesinden gelinemeyecek hiçbir engel yoktur. Çünkü asıl engel; de-zavantajlı bireylerin vücutlarında değil bizim kalbimizdedir. Biz ne kadar sağduyulu olursak, onlar için ne kadar çabalarsak o derecede engelimizi aşarız. Bu kapsam içinde Engelsiz AÖF, başlattığı uygulama ile görmeyenlere göz, duymayanlara kulak, bir uzvunu kaybedenlere onun işlevini ye-rine getirmesini sağlayarak yardımcı olmayı amaçlıyor. Gerek sınava hazırlık sürecinde kullanılan çeşitli ders malzemeleri ile gerek sınav süresince sağladığı çeşitli imkânlarla dezavantajlı bireyle-rin de sağlıklı bireyler ile birlikte ve eşit eğitim alma hakkına sahip çıkıyor. Çünkü onların da çok iyi bildiği bir şey var: İnsanı kazanmanın yolu eğitimden geçiyor. Bir bireyi topluma kazandırmak istiyorsak ona öncelikle eğitim vermeliyiz ki toplum ve kendisi için faydalı olabilsin.

Yemek yemek, su içmek nasıl temel ihtiyaçlarımızın içindeyse eğitim de öyle olmalı. Siz hiç engelli olduğu için yemek yemesi gerekmeyen birini gördünüz mü? Sağlıkla ilgili özel bir durumu olmadı-ğı sürece birey, temel fizyolojik gereksinimlerini karşılamaya ihtiyaç duyar. Eğitim incelendiğinde fizyolojik bir süreç değildir ama bunlara ek olarak birey için temel olan tek etkendir. Dezavantajlı bireyin kültürel, psikolojik ve toplumsal gelişimine bu denli destek sağlayarak verilen imkânlar ile birlikte kendine olan güvenini arttıran başka hiçbir etken yoktur. Onların bizden hiçbir farkı olmadığını kabul ederek onlara toplumda yer sağlamak bizlerin ve devletimizin en önemli görevi-dir. Yapılan birçok çalışma olsa da hâlâ bir yerlerde bizim yardımımızı bekleyen, bizleri umut ışığı olarak gören; kardeşlerimiz, ağabeylerimiz, ablalarımız olduğunu bilerek hareket etmeliyiz. Bunun farkında olarak yaşamımızı sürdürmeliyiz çünkü hepimizin sözde çok iyi bildiği gibi “Hepimiz birer engelli adayıyız”. Kimine çok uzak geliyor, kimi kendine ya da sevdiklerine hiç yakıştıramıyor ama aslında o kadar yakınız ki engellere. Belki bir trafik kazası belki bir oyun bazen insanın hayatından o kadar çok şey götürebiliyor ve suçlu-suçsuz ayrımının hiç önemi kalmıyor. Sahip olduklarımız aslında gerçekten bizim değilmiş gibi yaşamalıyız bu yüzden.

Bizleri birbirimizden ayırabilecek tek engel ölüm. Bu yüzden bu engele yenik düşmeden önce el uzatmalıyız birbirimize. Biz engellisiyle, sağlıklısıyla; genciyle, yaşlısıyla beraberken güzeliz. Pırıl pırıl gözler ile bakan; öğrenme aşkıyla yanıp tutuşan kimsenin eğitim hakkını elinden alma gü-cüne sahip değiliz. Engelliler de en az sağlıklı insanlar kadar eğitim alma hakkına sahipler. Zaten kendileri için hayat yeterince zorken üstüne biz nasıl zorlaştırabiliriz ki. Engelsiz AÖF, bu eşitsizliğe son vererek dezavantajlı bireyleri topluma kazandırıyor. Bizlerin bu çalışmada yapabileceği tek şey sınav süreçlerinde sınıflarımızda, okullarımızda gördüğümüz bireylere elimizden geldiğince yardımcı olmak, onlara yüreklerimizle bakabilmek ve onların diğer kişilerden farklı olmadığını hissettirmektir. Doğru imkânlar verildiğinde, doğru şartlarda çalıştıklarında zaten kendilerini daha iyi hissedeceklerdir. Fakat bu aşamaya gelene kadar bizim yardımlarımıza, sevgimize ihtiyaçları olduklarını unutmamalıyız. Hangi engel sevgiyi yenebilir, hangi yürek sevgi karşısında kaskatı du-rabilir ki. Yeter ki bizim kalplerimiz engelli olmasın, bütün problemlerin üzerinden gelinebilir.

Mevcut engelinize rağmen kendinize olan sevginizi ve inancınızı kaybetmediyseniz, hâlâ bir şeyler için çabalayabiliyor ve yarınlara umutla bakabiliyorsanız ENGELSİZSİNİZ fakat dezavantajlı birey-lerin topluma kazandırılması için çabalamıyor, onlara kalpleriniz ile değil gözleriniz ile bakıyorsa-nız, kendinizi sırf bir engeliniz yok diye onlardan üstün görüyorsanız ENGEL SİZSİNİZ.


ARAMIZDA ENGEL YOK Tuğba TÜLEK

Birkaç ön yargı nedeniyle, toplumdan soyutlanmak da nedir? Önümüze çıkan her tümseği, birer “basamak“ hâline getirip başarılı olduk, olacağız.

İşte tam da umudumuzun yeşerdiği bu noktada, avuçlarımızda birçok olanak var. 2006’dan beri engellilere her konuda destek olan Engelli Öğrenciler Birimi, 2014’te kurulan Üstün Yetenek-liler Eğitimi Uygulama ve Araştırma Merkezi ve daha birçok, aramızda engel olmadığını kanıtlayan avantajlar… Eskişehir Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi, hepimize ışık tutuyor. Saymakla sınırlandırılamayacak kadar olanağımız var iken başarılı olmamız şart.

Evet, “biz”. Hepimiz biriz. Aramızda engel yok.

ENGELLİ OLMAK BİR ENGEL Mİ? Dilek AK

Açıköğretim Sistemi, sağladığı süreç doğrultusunda her alanda ve sistemde lisans ve lisans üstü eğitimlerini tamamlama fırsatı sunar. Açıköğretim Sistemi toplumun her ferdi için far-kındalık oluşturmayı, engel tanımaksızın her bireyin farklı kesimlerden olmasına rağmen,

sunduğu olanaklar sayesinde her yaştan insana uygun bölümler ile denk bir değerde olan ve diğer üniversite öğrencilerinin yararlanabildiği, tüm sosyal haklardan faydalanabilen bir alan doğuran engelsiz bir sistemdir. Bir toplumun eğitim seviyesi, o toplumun gelişmişliğini gösterir. Duyarlı ve mutlu bir toplum için, engelli vatandaşlarımızın engeli engel olarak görmeden onları toplum içine kabul etmeli ve onlara her zaman her alanda yeteneklerini gösterebilmeleri için yardımcı olmayı bir engel olarak görmemeli. Fırsat verildiğinde her engelin aşılabileceğini ve toplumdaki hiçbir bireyden farklarının bulunmadığını, bu haklar onlar tanındığında engelsiz bir yaşamla hayatlarına ve geleceklerine yön vermede imkân sağlamaktadır. Engelli bireylerimizi topluma kazandırmak ve hayatlarını kolaylaştırabilmek için, Açıköğretim kurumları gerek ders dinlenilmesi açısından bilgisayar ortamlı teknolojinin kullanılmasıyla, engelli insanların bulundukları ortamlardan eği-timlerini rahat bir şekilde ilerletebilmelerine olanak sunmaktadır.

ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Dilek TİKDAĞ

Bilgi: insan zekâsının çalışması sonucu ortaya çıkan düşünce ürünü, öğrenme, araştırma ya da gözlem yoluyla elde edilen gerçekliktir.

Günümüzde bilgiye ulaşmanın çok fazla ve farklı yolu bulunmaktadır. Gerek teknolojik im-kânlar gerekse devletin sunduğu eğitim olanakları birçok kişinin bilgi edinme ihtiyacını karşıla-yabilmesi adına ciddi anlamda bir önem arz etmektedir. Somut olarak bilgi edinme ihtiyacımızı karşılayan başlıca eğitim kurumları; ilköğretim, lise ve üniversitelerden oluşmaktadır. Bunların en üst seviyesi olan üniversiteler, kişiyi topluma kazandırmak ve hayata hazırlamak adına çok önemli bir rol üstlenmektedir. Ancak özellikle de üniversite hayalleri kuran azımsanamayacak kadar bir-çok insan bulunmaktadır. Bütün bu imkânsızlıklara rağmen bu insanların eğitim ihtiyaçları olduğu da kabullenilmesi gereken bir durumdur. Bu gün de bu imkânsızlıkların bir engel olmadığını ve isteyen herkesin üniversitelerin imkânlarından yararlanması gerektiği kanısıyla Açıköğretim adı


altında insanların hayallerine kavuşmaları ve bilgiye ulaşmak isteyen herkesin önündeki setler kaldırılmış ve binlerce kişinin ideallerine ulaşmasına olanak sağlanmıştır. Açıköğretim hem örgün olarak okullara gitme imkânı bulamayan hem de bedensel olarak zor durumda bulunan kişilere yeşil ışık yakarak onlara âdeta parlak bir gelecek vadetmektedir.

Eskilerin de dediği gibi “Eskiden bu imkânlar yoktu.’’ Evet! Artık eskiden olduğu gibi o imkânsızlık-lar yok. Engeller aşıldı ve hızla aşılmaya da devam ediyor. Yeter ki ümitsizliğe kapılmayalım. Bütün duvarları yıkacak tek güç bilgidir.

ENGEL DEDİKLERİ HER NE İSE ÇÖPE AT GİTSİN! Eda SÖNMEZOĞLU

Bugün yeni bir gözlük aldım kendime; tekrar görebildiğimi hatırlamak için…

Bundan tam iki yıl önce sıcak bir yaz günüydü, güneş tepede ve parlak, ışıklar gözlerimi yakıyor, dünya ise biraz puslu gözlerimde. O zamanlar sebebini bilmediğim garip bir histi

bu benim için oysa yıllar sonra tam da bugün ışıl ışıl bakan gözlerim ve kalem tutan ellerim ile oturmuş bu kelimeleri dokuyorum kâğıda.

Ben MS hastasıyım, engelsiz yaşamak ile engeller koymak arasındaki o ince çizgide yürümeye çalışıyorum. MS, nörolojik bir sinir sistemi hastalığıdır. Sebebi net olarak bilinmiyor. İlaçlar birer emniyet kemeri diye avutuyor doktorlar. Tedavisi henüz yok, geçirilen atakların kalıcı olma oranı yüksek ya da geç koyulan teşhisler yüzünden çoktan kalıcı hâle gelmiş olabiliyor. Bazen elleriniz tutmuyor, bazen gözleriniz görmüyor ve birçok örnek, kendine iyi bak diyorlar ölme ama sürünme de. Her an kalıcı bir engelin olabilir ama şimdi iyisin. Bana tanı, bahsettiğim üzere iki yıl önce ko-yuldu ve o tarihten itibaren hastalığımla sarıldık birbirimize. Bazen kızdım, bazen ağladım ama en sonunda derin bir nefes çektim içime ve “Oh!” dedim, hayattayım.

Hissettiğin şeylerin ne olduğunu bilmemek ve en kötüsü de bu hisleri tarif edememek. O kadar tuhaf oluyor ki o hislerin ne olduğunu anladığında ve sebebini bildiğinde, kötü olsa dahi sarılıyor-sun kötü olanın varlığına. Bazen insan kötüyü bilinmeze tercih edebiliyor. Kendini ve bedenini fark edip benliğini olduğu gibi kabullendiğinde doğa, kollarını kocaman açıyor ve sana öyle sımsıkı sarılıyor ki tarif etmek oldukça güç.

Ben buyum demek özgürlüğün tanımı olabilir. Bizleri kısıtlayan her ne ise sağlık, para, cinsiyet, yaş vs. insan, “Ben buyum.” dediği zaman tüm bu tabular kayboluyor bir bir. Yalancı umutlar değil, kabulleniş, iyiyi kötüyle ve kötüyü iyiyle paylaşarak gerçekleri umut etmek, insanı karanlığa sürük-lemenin aksine aydınlığa çıkarıyor. Keşkeler ve kahredişler ileri götürmüyor ki bizleri, öfkemiz ile acımızı öyle çok büyütüyoruz ki aksine, kendimizi kaybedip acınan oluyoruz.

Bu dünyadaki benliğim buysa şayet, yine o dünya benliğimi taşıyacak bir varoluşa sahip. Ben bu-yum, engellerin en büyüğü kendim olabilirim fakat ben, kendi yolumda yine kendime tümsek ol-mayı reddediyorum. Kabul ediyor ve nefes alıyorum. Hayatınızda, kendinize tümsek olmayı bırakın. Fark etmek ile başlayın, inanın o zaman göreceksiniz, dünya var olduğu sürece engeller kaybol-maya mahkûmdur. Yaşlı bir atın üzerinde gideceği yere ulaşmak için günlerce yol alan bir yolcu, şimdilerde kendine internetten uçağa bineceği bir hava yolu şirketi seçiyor.

Çare ne ise siz onu şimdilik göremezsiniz ya da asla ona ulaşamazsınız belki de ama geçen zaman içinde sizinle aynı kaderi paylaşacak olan başka bir birey var olacak. Umut sadece sizin için değil sizden sonrakiler için de var olursa umut etmeye değer. Gecenin karanlığını, güneşin doğuşunu sev-diğiniz kadar sevin. Unutmayın, aydınlık olmasaydı karanlık, karanlık olmasaydı aydınlık olmazdı. Şimdi zihninizde oluşturduğunuz engel ne ise ona gülümseyin, öylece bakıp zamanı çürütmek ve


kendi çaresizliğinizde boğulmak yerine, bir saniye durun ve şartlarınıza uygun bir çare arayıp, bulun. Duvarları ören de, yıkan da biz insanlarız. Korkularınıza yenilmeyin, bırakın onlar sizden korksun.

Engelleri engelsiz yürekler aşacak, yapamazsın diyen her bir insana rağmen. Kalbinizin pencere-sinde ne çok ışık var. Ben hastalığımla savaşmadım, onu sevdim. Geçmedi ve geçmeyecek. Tedavi kendi seyrinde devam ediyor, MS’i seviyorum ama biliyorum o beni daha çok seviyor ve ömrüm boyunca beni sevmeye devam eden sadık dostum olarak kalacak.

ENGELSİZSİNİZ Elif ERK

insanın kendini geliştirmesi, yetiştirmesi, bilgilenmesi, öğrenmesi yaşamı boyunca devam eden dinamik bir süreçtir.

Günümüzde ilerleyen teknolojiyle birlikte artık erişemeyeceğimiz bilgi neredeyse yoktur. Es-kinin gazetesi, radyosu, telgrafı, mektubu şimdi daha kolay ve hızlı bir şekilde internet dediğimiz erişimle bilgisayarından cep telefonuna, tabletinden giyilebilir teknolojiye, web siteleri, wikipedi-alar, oyunlar, bloglar, e-gazete-, e-radyo ve daha nicesinden öğrenme, haberdar olma, bilgilenme, merakımızı gidermek daha kolaydır. Çağın ilerlemesiyle birlikte kaynak kullanımı, donanım, geli-şim artmaktadır.

Öğrenme yalnızca eğitim kurumlarında gerçekleşmez, öğretim kurumlarıyla desteklenir. Önümüz-deki kaynaklardan yararlanarak da öğrenebiliriz. Herkesin algılama şekli farklıdır. Kimi insan bire bir olarak, kimisi kendi kendine, kimisi görsel hafızasıyla, kimisi o anlık öğrenir. Teknoloji sayesinde, imkânlar doğrultusunda istedikten sonra yapamayacağımız hiçbir şey yoktur.

Günümüzde eğitime önem verilmektedir. Aldığımız eğitimler doğrultusunda iş yaşamımıza de-vam etmekteyiz. İlkokul, lise, üniversite devamında kariyer amaçlı ki artık zorunlu gibi düşünülen yüksek lisans ve doktora. Eğer bunlar da yetmezse çift ana dal, yan dal, ikinci üniversite, üçüncü üniversite gibi devam eden öğrenim dönemlerimiz. Tabii tüm bunları yaparken harcadığımız emek, umutlarımız, hedeflerimiz, üstesinden gelebilmek için çabalarımız, sabrımız, inancımız ve bizler için sunulan imkânlar. Üniversitelerin örgün, uzaktan, açık öğrenimleri sayesinde birçoğumuz eği-tim hayatımızı sürdürmeye devam ediyoruz. Herhangi bir işte çalışarak aynı zamanda okuyanlar olsun, evladı olmasına rağmen okumayı kendine hedef belirleyenler olsun, maddi imkân yeter-sizliği nedeniyle örgün öğrenime katılamayan veya aile baskısı yüzünden kendi imkânlarıyla sırf öğrenimini ilerletmek isteyenler ve daha fazlası. Bizler hayat mücadelemizde bunları engel olarak görüp görmeyerek mücadelemize devam etmeye çalışırken, bedenen engelli olan arkadaşlarımızın vermiş olduğu emekleri, ortaya koydukları mücadeleleri gözden kaçırmayalım. Engelimiz olmadan mücadelemizde yorgun düşerken, umudumuzu kaybederken, bahaneler bulurken; engelli arkadaş-larımızın öz güvenleri sayesinde içine kapanmayarak, engellerini yok sayarak aynı mücadelede birlikte yer almamız gerekir ayrıca bu takdir edilesi bir durumdur.

Engelleri ortadan kaldırmak için bizim de üstümüze düşen görevleri yerine getirmemiz gerekir. Eğitim hayatında, çalışma hayatında, sosyal hayatta ayrım yapmamamız gerekir. Engelli diye tabir ettiğimiz bireylerimizin hayatlarını kolaylaştırmamız gerekir. Engelli-engelsiz ayrımı yapmadan biz diyerek, bütünleşerek zaten bütün engelleri ortadan kaldırmış oluruz. Bu yaşam alanımızın her yeri için geçer kuralımız olmalı. Yollarda, parklarda, iletişimde, sosyal alanlarda, eğitimde, iş imkânlarında, ulaşımda vs.

Eğitim hayatında birlikte yürüdüğümüz arkadaşlarımızdan, engelli arkadaşlarımız için Açıköğretim programı gayet güzel uygulamalarda bulunmaktadır. Gerek ders malzemelerinde olsun gerekse sınav dönemlerinde olsun engelli ayrımını ortadan kaldırarak hepimizin eğitimine kolaylıklar sağlamaktadır.


“Aramızda engel yok.” sloganıyla yola çıkan Açıköğretim Fakültesi tarafından, engelli öğrencileri-ne daha iyi hizmet verebilmek için http://engelsizaof.anadolu.edu.tr/ sitesi 2017 yılında hayata geçirilmiştir. Web sitesi, öğrencilerin kayıt işlemlerinden başlayarak mezuniyet aşamasına kadar her türlü öğrencilik işlemlerinde destek olmak, AÖF bürolarına gitmeden sorunlarına teknolojinin desteği ile çözümler üretmek, duyurularını iletebilmek ve hafta içi her gün sesli, görüntülü ve yazılı olarak öğrencilerine destek için canlı danışmanlık hizmetini vermektedir. Ayrıca sınav dönemle-rinde ve kayıt yenileme dönemlerinde de konu uzmanları ile canlı seminerler sunuluyor. Eğitim materyallerinden sınav hizmetlerine kadar birçok alanda engellilere yönelik kolaylıklar sağlama ve yeni ürünler ortaya koyma amacında olan Açıköğretim Sistemi, engellilere hem eğitim hem de sosyal hayatta yeni imkânlar sunma gayretlerine her geçen gün bir yenisini daha ekliyor. “Engelsiz Üniversite” sloganı ile “Çalışmalarımıza aralıksız devam edeceğiz.” diyerek sağlanacak imkânların daha kolay hâle gelmesine olanak sağlanıyor.

Bölümlerinde en başarılı öğrencilerden olan engelli öğrenciler, fırsat verildiği takdirde engelleri nasıl aşıp başarı sağlayabileceklerini kanıtlıyorlar. Engelli öğrenciler, sınavlardaki başarılarını da-ğıtılan ders kitapları ve e-kampüs sisteminde yer alan ders materyallerine bağladılar. Ayrıca, başa-rılı olmak için bu materyallerin yeterli olduğunu, yardımcı kitap kullanmadıklarını, bazen sadece sesli özetleri dinleyerek sınavlara hazırlandıklarını belirttiler.

Bizler kendimizi engelli arkadaşlarımızın yerine koymadığımız için ne gibi sıkıntılar çektikleri-nin belki de farkında bile olamıyoruz. Görme-işitme-konuşma-yürüme-anlama vb. engellere ba-şımıza gelmediği için onların penceresinden bakamıyoruz. Ancak öğrenmede, tüm bu sorunların üstesinden gelinmesi ve aramızda fark olmaması için her türlü kolaylık sağlanmaya çalışılmıştır. Mersin’de yapılan Başarı Belgesi Takdim Töreni’nde öğrenciler adına bir konuşma yapan Mustafa Özdemir, “Başarının engel tanımadığını, engelin sadece bedenlerde olduğunu, özellikle e-kampüs sisteminde yer alan materyalleri ve ders kitaplarını kaynak alarak sistemli bir şekilde çalışmanın başarıyı kendiliğinden getireceğini” ifade ederek eğitimin engelsizliğine vurgu yapmıştır.

Sınava girerken engelli öğrencilerimizin beden engelliliğini ortadan kaldırmak için Açıköğretim Fakültesi Dekan Vekili Prof. Dr. Yücel Güney’in açıklaması şu şekildedir: “Engelli öğrencilerimize AÖF bürolarında verilen hizmetlerde işlem önceliği tanımaktayız. Engelli oranı yüzde 40 ve daha fazla olan öğrencilerden dönem öğretim gideri alınmamaktadır. Ayakları engelli öğrencilerimiz, sı-navlara sınav binalarının giriş katında alınmaktadır. Görme engelli öğrencilerimize sınavlarda yar-dımcı verilmekte ve bu öğrencilerimiz bazı sorulardan muaf tutulmaktadır. Görme engelli öğrenci-lerimizin fakültelerine dilekçe ve rapor ile başvurmaları durumunda büyük puntolu soru kitapçığı ve cevap kâğıdı düzenlenmektedir. Engeli nedeniyle yatağa bağlı olan öğrencilerimiz evde sınava alınmaktadır. Özel engel durumu bulunan (Down sendromlu, epilepsi vb.) öğrencilerimiz dilekçe ve raporları ile başvurmaları durumunda ayrı salonlarda sınava alınmaktadır. Ellerini kullanamayan öğrencilerimize sınavda cevap kâğıdı işaretleyecek görevli verilmektedir. Özellikle görme engel-li öğrenciler okuyucular tarafından okunduğunda anlaşılamayacak derecede grafik tablo içeren sorulardan muaf tutulmaktadır. Öğrenim Teknolojileri Ar-Ge birimimiz tarafından görme engelli öğrencilere yönelik sesli kitap projesi başlatılmıştır. Ayrıca, isteyen engelli öğrencilere CD ile ders kitapları Word dosyası olarak verilmektedir.”

Anadolu Üniversitesinin bu konuyla yapmış olduğu çalışmalar, aktiviteler, almış olduğu ödüller, sunduğu imkânlar yeterli donanımda, kolaylık sağlayabilecek düzeydedir. Bu ödüllere örnek olarak Engelsiz Üniversite Ödüllerini gösterebiliriz. Anadolu Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Naci Gündoğan, alınan ödüllere ve engellilere yönelik sürdürülen hizmetlere ilişkin “Anadolu Üniversitesi olarak engellilik ve engelli bireylerin eğitsel, sosyal ve mekânsal yaşam kalitelerini yıllardır göz önüne almaktayız. Ayrıca bu süreçleri de ‘yaşam boyu eğitim’ kapsamında desteklemekteyiz. Engelsiz Üni-versite Bayrakları; Mekânda Erişilebilirlik (Turuncu Bayrak), Eğitimde Erişilebilirlik (Yeşil Bayrak) ve Sosyo-Kültürel Faaliyetlere Erişilebilirlik (Mavi Bayrak) olmak üzere 3 kategoride veriliyor. Anado-lu Üniversitesi, YÖK tarafından bu yıl ilk kez üniversitelere verilen Engelsiz Üniversite Bayrakları-nın sahibi olarak önemli bir başarıya imza attı. Anadolu Üniversitesinin ödül almaya hak kazanan birimleri ise şu şekilde sıralandı: Açıköğretim Fakültesi mekânda erişilebilirlik kategorisinde “Tu-


runcu Bayrak”, Engelliler Entegre Yüksekokulu eğitimde erişim kategorisinde “Yeşil Bayrak”, Engel-liler Entegre Yüksekokulu sosyokültürel faaliyetlerde erişim kategorisinde “Mavi Bayrak”. Engelsiz Üniversite Bayrakları hangi kriterlere göre veriliyor? Açık, yarı açık ve kapalı alanların engelli bi-reylere yönelik düzenlenmesine ilişkin kanun, tüzük, imar planları, yönetmelik hükümleri, TS 9111 ve farklı uluslararası standartlar gözetilerek, fen, sağlık ve çevre şartlarına uygunluk açısından bel-li bir düzeyde gayret gösteren üniversiteler “Turuncu Bayrak’a layık görülüyor. Engelli öğrencilerin doğal eğitim haklarının nitelikli olarak gerçekleşmesi için, verilen eğitimlerin çeşitli aşamalarında belli bir düzeyde destekleyici bilgi, belge, ders araç ve gereçlerini sağlayan üniversitelerde yapılan çalışmaları desteklemek ve teşvik etmek üzere Yeşil Bayrak veriliyor. Engelli öğrencilerin sosyal ve kültürel faaliyetlere erişimleri ve etkin katılımlarına yönelik alınmış olan tedbirleri ve hizmetleri desteklemek ve teşvik etmek üzere bu konuda belli bir düzeyde gayret eden üniversiteler ise Mavi Bayrak ile ödüllendiriliyor” Mayıs, 2018.

İşte tüm bunlar engelsiz eğitim, gelişim, mücadele, hedeflerimiz içindir. Engellerin ortadan kal-dırıldığı, engelli diye nitelendirdiğimiz arkadaşlarımızın da bizlerden farkının olmadığı, onların da eğitim, iş, sosyal hayatın her bölümünde aktif olarak rol alabileceği, kariyer planlamalarında hedefleri doğrultusunda ilerleyeceğini, kendilerini en az bizler kadar geliştirebileceğini unutma-malıyız. Kendi başımıza gelmeden kendimizi onların yerine koyarak, işlerini zorlaştırmadan, onları yok saymadan, hep birlikte kolaylıklar dâhilinde yolumuzda ilerleyebiliriz. Bizim engel diye gör-düklerimiz, bedenen engelli arkadaşlarımız için üstesinden gelinemeyecek bir zorluk değil. Ken-dimiz gözümüzde büyüterek, ön yargılı davranarak olabilecek başarıları yok ediyoruz. Bu yüzden engelleri biz ortadan kaldırmaya yardımcı olalım ki aramızda ayrım olmasın.

ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Elif KOCUK

Hayatta ulaşmak istediğimiz hedefe doğru ilerlerken karşımıza çıkan her türlü aksaklığa engel diyormuşuz; asıl engelin, fiziksel dünyadan tamamen uzakta olduğunu görmeden.

Engel, insanın kafasında kurduğu, inandığı ve bunu çevresine inandırdığı bahaneler bütünü-dür bence. Asıl engeli biz yüklediğimiz anlamlarla oluşturduk. “Eli” tutmak, “gözü” görmek olarak adlandırdık hep. Bunların olmayışını ya da eksik oluşunu da engel kabul ettik. Peki ya ellerini hiç kullanmadan hayatını idame ettirenler ve gözleri işlevini yerine getirmediği hâlde de bir şeyleri görebilenler bu tezi yıkmaya yetmiyor mu? O zaman şimdi asıl konuya gelelim.

İnandığın, azmettiğin ve uğruna bir şeylerden vazgeçtiğin hedeflerin, ufacık engellere feda edilecek kadar önemsiz mi? Doğuştan sahip olduğun işitemeyişin ya da göremeyişin gerçekten engel mi? Ya da daha acımasız olalım “Kitaplarım yok üniversiteye hazırlanamam.” Ya da birkaç puanla istediğim üniversiteye girme şansını kaybettim.” oldukça tanıdık cümleler, değil mi? Yoksa bunlar mı engel sana? Benim de hayallerim vardı. Hayallerimle hayatımın kesiştiği noktada ben yenilgiyi seçtim. Liseden beri hedefim Sosyal Hizmetler Bölümünü okumaktı ve ailemi kendi kafamda engel kabul edip sırf onlarla aynı şehirde olmak için, bambaşka bir bölüm okumaya başladım. Mutlu muydum? Değildim fakat doğru olan, ilk engelde hemen yoldan dönmemekti. Direnmek ya da mücadele etmek, engel kavramına oldukça düşmandı ve ben engellerime bağlıydım. Ama yalnızca bir kez dünyaya geldiğimizi tamamen unutmuşken bana hayallerimi hatırlatan o an, ensemde beliren bir tokat gibiy-di. Acıydı evet çok acıydı fakat gerçekti. Beni, puanımdan dolayı sosyal hizmet uzmanı adayı olarak görmemiş olabilirlerdi fakat ben bu kadar kolay pes etmemeliydim. Çünkü ben kendimi, beni sadece puanım kadar bilen insanlardan daha çok tanıyordum. Ama nasıl bu yolda tek başıma mücadele ede-cektim? Tamamen okulu bırakmak ve yeniden hazırlanmak oldukça yorucu bir süreç olacaktı. İşte tam o anda ikinci üniversite şansını duydum ve ilk işim kaydımı yaptırmak oldu.


Türkiye’nin hangi konumunda olduğumun da hiçbir önemi yoktu. İstediğim her imkâna da kolayca ulaşabileceğimi gördüm. Dersler, materyaller... Açıköğretim Fakültesinin nimetleriyle iki sene geç de olsa tanışma imkânım olmuştu. Peki ya engellerime ne olmuştu benim? İmkânların olduğu yer-de engel ve bahanelerin geçerli olmadığını gördüm. O, hayalini kurduğum hiçbir üniversiteden de aşağı kalmıyordum. Ve bir gün sosyal hizmet uzmanı olduğumda dönüp arkama baktığım zaman, engellerime kızmayacağım. Onlara beni daha güçlü ve azimli kıldıkları için teşekkür edeceğim. Ve asıl engelin zihinleri kısıtlayarak, biçimlendirerek, ismini veya şeklini değiştirerek bizleri kandırdı-ğı için bahanelerimi sadece birer tecrübe kabul edeceğim. Mesleğimi ve gelecekteki konumumu üniversiteler değil ben belirlerim. Yaşasın Engelsiz Açıköğretim!

ONLARA “ENGEL” OLMAYIN Elif Nur ÖZALP

Gündelik yaşantımızda hepimiz illaki görmüşüzdür engelli bireyleri. Kimi zaman elinde be-yaz bastonuyla yürüyenleri, kimi zaman söyleyeceklerini işaretle anlatmaya çalışanları, kimi zaman da tekerlekli sandalye ile önündeki engelleri aşmaya çalışanları... Bazıları yardım

eli uzatırken bazıları ise -nedendir bilinmez- korkunç bir şey görmüş gibi tuhaf tuhaf bakıp hızla oradan uzaklaşır. Oysaki kimse engelli olmayı kendisi seçmez.

İstanbul’un orta hâlli bir mahallesinde geçimini sürdürmeye çalışan Ali Bey, engelli iki çocuk sahibi bir baba. Yaşamın zorluklarından ziyade çocuklarının her zaman bir ortamda ezilip küçük görülmesi, mağdur duruma düşürülmesi onun en büyük derdidir. Öyle ki bazen kızının yatalak ol-masından bile kendini sorumlu tutardı. Her zamanki gibi işine gitmek için evinden çıktığı bir gün komşusunun kızını durakta otobüs beklerken fark etti. Camını indirip: “Tuğçe nereye gidiyorsun kızım? İstersen seni bırakabilirim.” dedi. Tuğçe de: “Çok iyi olur Ali amca sınava yetişmeye çalı-şıyordum ben de.” dedi ve arabaya bindi. Tuğçe, Ali Bey’in yatalak kızı Esra ile aynı yaştaydı. Her baba gibi kızının okumasını isteyen Ali Bey, Tuğçe’yi görünce bir hayli hüzünlendi. Belli etme-meye çalışarak: “Allah zihin açıklığı versin kızım. Ne sınavına gidiyorsun?” diye sordu. Tuğçe: “Açı-köğretim sınavı Ali amca hem açıköğretimde okuyup hem de çalışıyorum.” diye yanıtladı. Ali Bey kısık bir ses tonuyla: “Çok iyi kızım.” diyebildi sadece. Üzgün olduğunu fark eden Tuğçe: “Ali amca ne oldu? Neyin var?” diye sordu. Gözleri dolu dolu olan Ali Bey: “Keşke Ömer ile Esra da senin gibi okuyup hayallerinin peşinden gidebilselerdi.. .” dedi. Tuğçe: “Tabii ki okuyabilirler Ali amca, Açıköğretim Fakültemizin sağladığı bir sürü imkân var.” dedi. Ali Bey: “Durumlarını biliyorsun kı-zım; Esra yatalak, Ömer ise görme engelli. Ömer sırf arkadaşları dalga geçti diye ayrıldı okuldan, tekrar böyle bir durum yaşasınlar istemem. Hem de o durumda nasıl okuyacaklar, sınavlarda ne yapacaklar zaten…” dedi. Tuğçe: “Yanlış düşünüyorsun Ali amca okumanın ne engeli vardır ne de yaşı. Sen de engel olma, onlar da kendilerine engel olmasınlar, hayallerinin peşinden gitsinler. Ayrıca Açıköğretim Fakültemiz öyle güzel imkânlar sağlıyor ki onlara… Mesela kayıt yaptırmak için gittiklerinde öncelik tanıyorlar, kitap ve diploma teslimini bile görevliler evinize kadar geti-riyor, internetten çalışabilecekleri bir sürü ders malzemesi var, Ömer görme engelli olduğundan dolayı onun için de okuyucu işaretleyici ve büyük punto imkânları sunuyorlar.” dedi. Onu hayretle dinleyen Ali Bey: “Peki ya Esra? Biliyorsun o yatalak, sınavlara gidemez.” deyip akan bir iki damla gözyaşını silmeye çalışırken Tuğçe ekledi: “Açıköğretim onu da unutmamış tabii ki Ali amca hiç üzülme, ona da sınavını evinde yapma imkânı sunuyorlar.” dedi. Hüznü bir anda sevince dönüşen Ali Bey: “Kızım inan ne diyeceğimi bilmiyorum bana dünyaları versen bu kadar mutlu olmazdım. Eve gidip bu haberi çocuklara vermek için sabırsızlanıyorum. Allah senden de bu kolaylıkları sağlayan herkesten de razı olsun. Sonunda çocuklarım hayallerini gerçekleştirebilecek.” dedi. Ve o günden sonra Ali Bey’in çocukları ve diğer bütün engellerini bahane edip hayallerini erteleyen herkes için umut ışığı doğdu.


Diyeceğim o ki engelli olmak hiçbir şeye engel değildir. Yeter ki ön yargılarımızı kıralım. Onları ne zaman görsek yardım eli uzatıp sevgi ve saygı çerçevesinde yaklaşalım. Onların hayatlarını zorlaş-tırmak yerine kolaylaştırıp onları topluma kazandıralım.

Her şeyden önce hepimizin birer engelli adayı olduğumuzu unutmayalım. Ne onlar bilebilirdi en-gelli olacaklarını ne de biz bilebiliriz olmayacağımızı. Kısacası görmeyenlere göz, duymayanlara kulak, yürüyemeyenlere ayak olun. Ama onlara “engel” olmayın.

HAYALLERE ENGEL YOK Emine GÜCER ERGÜN

Dur! O da ne? Kulağımda bir haykırış sesi 3.5.10... Of şimdi de binlercesi. Evet, bunlar onların sesi; Ayşe teyze, Fatma abla, Mehmet amca ve diğerleri... Bunlar engelleri aşanların, hayal-lerine koşanların sesi. Yok muydu hayalleri, hedefleri? Takılmıyor muydu ayaklarına zorlu

yollarda çakıl taşları? Elbette vardı hayalleri, elbette takılıyordu çakıl taşları. Önlerindeki setleri yıkmaya geliyor onlar şimdi. Neydi aslında Engelsiz Açıköğretim? İşte tam olarak bunlardı benim gözümde. Yaşlı-genç, engelli-engelsiz duyan-duymayan, gören-görmeyen, kadın-erkek farkı gözet-meksizin herkese eşit eğitim şartlarını, aynı imkânı vermekti Engelsiz Açıköğretim. Şimdi hâl böyle iken ne güzel, değil mi? Okumak, öğrenmek, çalışmak ve çabalamak...

Irkımız, cinsiyetimiz, yaşımız, fiziksel ya da bedensel durumumuz, sosyal değerlerimiz fark etmek-sizin insanlara aynı seviyede eğitim hakkı, aynı iş yerinde iş hakkı ne güzel değil mi? Hayallerine engel yok! Durma ilerle şimdi.

Günümüzde eğitime en fazla önem veren devletler, dünyanın en güçlü devletleri sayılmaktadır. Sahip olunan değerlerin çoğunu insan eğitimle kazanmaktadır. Bu nedenle her toplum eğitime önem vermeli, eğitimli bireyler yetiştirmeye özen göstermelidir. Bunu da fark gözetmeksizin yap-mak doğru olandır. Bir insanın hayatta başarıyı yakalayabilmesi ve kendini geliştirebilmesi eğitim ile mümkündür. Bu eğitim, okullarda örgün şekilde verildiği gibi, kişi okul dışında da eğitim alarak kendini geliştirebilir.

Hatta aldığı bu eğitimle başarılı mercilere adımlar atabilir. Açıköğretim sistemi tam da burada devreye girerek bu olanağı çok geniş bir kesime ulaştırmayı başarmıştır. Hatta başarmakla kal-mamış bu yolda yürümek isteyen birçok kişiye ışık olmuş, nefes olmuştur. Dili olmayana dil, gözü olmayana göz olmuştur. Kısaca Engelsiz Açıköğretim onlara can olmuştur. Engelsiz Açıköğretim engelli bireylerin eğitim sisteminden en iyi şekilde faydalanabilmesi için onlara çeşitli olanak-lar sunmuştur.

Sınav, ders çalışma, öğrenme, kayıt işlemi vs. gibi birçok alanda, onların hislerine tercüman olmuş-tur. Bizim eğitim sistemimizde ne sadece öğretim ne de sadece eğitim vardır. İkisi ayrılmaz bir ikilidir ve beraber yürütülür. Açıköğretimin insanlara tanıdığı eğitim ve öğretim, ikisi ile de sınırlı kalmayıp onlara çok daha ötesini vermiştir. Verilen bu eğitim ve öğretim hakkı çeşitli mercilerde bazı anlaşma ve yasalarla güvence altına alınmıştır. Fakat üzücü olan şu ki medeniyet olarak belli boyutlara ulaşmamıza rağmen hâlâ dünya üzerinde okuryazarlık oranı %100 değil.

Elimiz ayağımız tutarken, gözümüz görüp kulağımız duyarken, her şeyi başarabilmek için imkânı-mız varken hiçbir şeyi başarmak istememek kendimiz için çok büyük haksızlık. Belki de bu oranı engelleri gerçekten aşmak isteyenler sayesinde yükselteceğiz kim bilir?

Ülkemizde ve diğer ülkelerde engellerin başarıya engel olamayacağını ispatlayan birçok insanımız mevcut. Peki, size soruyorum, biz neden bir Cemil Meriç, Eşref Armağan ya da bir Edison olmaya-lım? Hayallere engel yok. Bizler bunu başarabiliriz. İsteyen herkes başarabilir.


Uzun lafın kısası göremeyene göz, duyamayana kulak, yürüyemeyene ayak olan Engelsiz Açıköğ-retim bu yolda yürümeye devam et. Engelli kardeşlerim senin sayende engellerini aşıp koşarak geliyor. Hayallerdeki engelleri kaldırdığın için sana minnettarız.

ETRAFINA BAK Engin GENCER

Daha önce hiç etrafına baktın mı veya etrafında gelişen olayları dikkatlice takip ettin mi? Bence her birimizin yaptığı gibi sen de bunu yaptın, yapıyorum sandın. Oysa hiçbirimiz etrafa bakmayı tercih etmedik yani farklı bir şekilde hayata bakmadık. Bu yüzden hayat

karşısında karşılaştığımız bir zorlukta, çaresini bulmak yerine pes ettik. Ama bazıları hayata karşı zaten zor başladı. Eksiklik değil, zorluk. Onların en büyük zorluğu biz, insanlardık. Etrafa bakarken onların gözünü yabancılaştırdık hayata karşı eğer biraz olsun farklı bakabilseydik onların yaptığı başarıları görebildik.

Bugün Türkiye’nin her yerinde Âşık Veysel, Eşref Armağan gibi umut bekleyen milyonlarca kişi var. Onların en büyük umutlarını ise Açıköğretim gibi kurum ve kuruluşlar aramızda hiçbir farkın ol-madığını göstererek hayata kazandırmaya çalışmıştır. İnsan eğer etrafına bakarsa gerçekten hiçbir insanın bir insandan üstün olamayacağını çok net bir şekilde anlar.

Onlarla bir farkın olmadığını sadece dille anlatmak önemli değil, her alanda onlara bunu hissetir-mek gerekir. Bugün herkesin eğitim hakkı varsa yine herkesin aynı şartlarda eğitim alması gerekir. Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi ise bunun ilk örneklerinden olmaya hazırdır. Bugün onları en iyi bizim anlamamız gerekir çünkü bugünün yarını garanti değil. Yarınlarımızı herkesin, her anlamda, her konuda katılabileceği, fikirlerini çekinmeden söyleyebileceği platformlar yaratıl-malıdır.

Bugün Türkiye’de yarınları bekleyen bu tarz milyonlarca insanımız var. Bugünler, yarınların umudu olarak şekillendirilmelidir. Bugün etrafımıza baktığımızda görülen yanlışları not almalı ve hafıza-larımıza kazımalı ki yarınlara umut olabilsin. Son olarak yarınlarımızın garantisi nasıl bizler için yoksa bugün de hiçbirimizin hiçbirimizden hiçbir farkı yok, tek anlamamız gereken nokta bu. Eğer bu cümleyi gerçekten anlarsak bir şeylerin farkını da gerçekten anlayabiliriz.

ANNE SÖZÜ Eray ERİM

-Anne bugün çok yoruldum. Baharın gelmesiyle dükkâna gelen müşterilerin sayısı da arttı. Hâliyle biz de ekstra efor sarf etmek zorunda kalıyoruz. Patron da farkında yorulduğu-muzun. “Koca kış yattınız bu yaz sezonunda açığı kapatın” diye bize espri yapıyor. Tabii

müşterilere perde beğendirmek zor, hele bir de müşterim yeni evlenecek biriyse hem çifte hem aileye yetişmek zor oluyor.

− Ben sana zamanında demedim mi? Git şu üniversiteni oku, memur ol. El işinde çalışmak zor olur, çok çalışırsın ama yine de kendini beğendiremezsin, ah oğlum ah! Komşumuz Ayten ab-lanlarda duydum, Açıköğretim diye bir eğitim sistemi varmış. Okulu Eskişehir’de mi neymiş ama oraya gitmeden memleketinde bile sınavlara girebiliyormuşsun. Sen iyice bir araştır. Hem genelde çalışan insanlar bu sistemi tercih ediyorlarmış.


− Olur anne, ben de iyice sıkılmıştım. Kendime bir meşgale arıyordum, iyi ki böyle bir eğitim sisteminin olduğunu söyledin, en kısa sürede araştıracağım.

Bir Hafta Sonra

− Anne geçen hafta yaşadığım kazanın tesirinden hâlâ kurtulamıyorum, ayaklarımı bundan son-raki hayatımda kullanamayacak olmam beni deli ediyor.

− Oğlum tedavin için elimizden ne gelirse yapacağız ama bu süreçte doktorun dediği gibi sana bir uğraş bulmamız lazım. Bu Açıköğretim Sistemine kaydol. En azından dersleri geçmen için bir hedefin olması seni bir nebze hayata döndürür.

− Anne ben bu hâlime daha alışamadan sen beni okutmaya çalışıtırıyorsun hem sınavların stresi cabası… Ben liseyi zor bela bitirmiştim, unuttun mu? Ama seni dinleyeceğim bu başımdan ge-çen kazanın da sana aksi olduğumdan başıma geldiğini düşünüyorum.

− Hiç öyle şey olur mu? Anneciğim kaderinde çekecek çilen varmış. Bu yaşadıkların hem senin için hem de bizim için zor bir imtihan, sabretmeliyiz. Okul konusuna gelince sen bilirsin ama ben şahsen okumanı istiyorum.

− Tamam anne, yarın ilk işim bu okula kaydolmak olacak.

Ertesi Gün

− Anne büroda çalışanların bize karşı sergiledikleri tutum çok hoşuma gitti. “Buraya bir daha gelmene gerek yok” dediler ama ben yine de abileri ziyarete gelirim.

− Benim canım oğlum Tabii gelirsin. Hatta beraber geliriz.

İki Ay Sonra Sınavların Bittiği Gün

− Oğlum sınavın nasıl geçti?

− Anne çok iyi bir sınav geçirdim özellikle e-kampüs sitesinden takip ettiğim canlı ders anlatımı bir de telefona indirmiş olduğum AÖF uygulaması işime çok yaradı. Hastanede tanıştığım Elif’e de söyledim sen de AÖF’sine yazıl diye. “Tekerlekli sandalyeyle nasıl sınav yerine giderim yok bir de sınavım sonuncu katta olursa nasıl çıkarım?” dedi durdu. Araştırdım hocalar eşliğinde yatalak hastalar için kendi evinde sınav olabilme hizmeti dahi varken Elif’in bahanesi beni güldürüyor. Anne hani bir söz var ya hizmette sınır yok. Bu sistem, bu sözü sonuna kadar hak ediyor valla anne iyi ki bu sisteme kaydolmuşum. Hem benim için güzel bir meşgale oldu hem de gelecekte memur olabilmem için iyi bir ekmek kapısı olacak. Küçükken hep söylüyordun oğlum büyüyünce memur olacak diye, inşallah hem senin sözünü yerine getirmiş olurum hem de çalışırken rahat olacağım bir iş bulurum.

− Oğlum, anneler her zaman çocuklarının iyiliğini ister. Eğitim hayatına tekrar başlamanın seni iyi yönde etkileyeceğini tahmin edebiliyordum.

− Anne gerçekten dediğin gibi oldu.

− Sen beni ikna ettin ben de Elif’i okuma işine ikna edeceğim. Çünkü onun da moralini yüksek tutacak uğraşlar edinmeye ihtiyacı var.

Bir Sonraki Yıl Eğitim Sezonunun İlk Sınavları

− Sınavın nasıl geçti Elif?

− Sorular çalıştığım yerlerden geldi. Soruların bu kadar kolay olacağını beklemiyordum. Hatta doktorum kendine uğraş edin ama fazla zorlanmayacağın bir aktivite olsun demişti. Anadolu Üniversitesinin sağlamış olduğu imkânları kullanıp derslerden geçmesi çok kolay hâle geliyor. Hem böylelikle kendimi stres altında hissetmiyorum.

− Aynen dediğin gibi e-kampüsten ders anlatım videolarını izliyorum. Açıköğretim bürosundan evi-me getirilen ders kitaplarını okuyup özetliyorum, en son vazifem olan çıkmış soruları da çözdüm mü sınavdan korkmak yerine sınav benden korksun, diyorum. Çınar kesinlikle haklısın, iyi ki seni dinleyip AÖF’e başvurmuşum. Biliyor musun AÖF’te okumayı bir arkadaşıma tavsiye ettim.


− Elif çok iyi yapmışsın, desene ders çalışma tayfamız artacak.

− Evet Çınar, öyle olacak…

ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Eren GÜNAYDIN

Bilgisayar ve televizyon başında heba olan hayatlar. Kader mi yoksa insanın kendi seçimi mi? “Yapamam, başaramam.” inancı aksi yönde değiştirilebilir mi? Örgün öğretim şansına sahip olamayan engelli insanlara yeni bir fırsat sunma imkânı olabilir mi? Bunu bir görev bilen

toplum için elbette mümkün.

Engelli insanları topluma kazandırmak için iki projenin çok önemli olduğunu düşünüyorum. Bunlar EKPSS ve Açıköğretim Fakültesi. EKPSS devletin sağladığı bir imkân. Engelli vatandaşlarımız için gerçekten çok önemli. Onlara sadece memur olma şansını değil, toplumda kendini ifade etme ola-nağını da veriyor. Açıköğretim ise artık engelli öğrencilerinden katkı payı talep etmeyerek âdeta onları toplumun içine zorla itiyor. Engelli insanlar için arkasına sığınılacak bir mazeret bırakmıyor. “Mazeret” kelimesi kesinlikle doğru tabir. Ayaklarını evden dışarı atma konusunda şüphe içinde olanlar sonrasında başardıklarına kendileri dahi şaşırıyor. Bir sınava girmek için dışarı çıkmak de-mek diğer insanlarla etkileşim içine girmek demektir. İlk birkaç adım sonrasında korkulacak bir ne-den olmadığını anladıklarında, kendilerini şimdiye kadar neden bu adımları atmadıklarını sorgular hâlde bulabilirler. İnsanın kendini sorgulaması ise kaçınılmaz olan değişimin habercisidir.

Ancak bu çalışmalar sadece üniversitelerin veya devletin çabalarına bırakılmamalıdır. Özel sektör %3 olan engelli insan çalıştırma zorunluluğunu zaman zaman ceza alma pahasına çiğnemektedir. Ancak birlikte yapılacak özverili bir çalışmayla hedeflenen noktaya gelmenin mümkün olduğu toplum tarafından benimsenmelidir. Bir insanın fidan diktiğini, ikincisinin bu fidana su verdiğini düşünelim. Arkadan gelen on kişi birer balta darbesi vuracaksa iki kişinin emeğinin bu fidanı ağaca dönüştüreceğine inanmak hayal kurmaktan öteye geçemez. Mühendisler, doktorlar, öğretmenler çıkarmanın önündeki tek zorluk kafalardaki engellerdir.

Dünyanın benzer durumlarda nasıl tepki verdiğinin araştırılmasının ve anlaşılmasının bu çabalara destek olacağı da gerçektir. Bunun en güzel ve en bilinen örneği kuşkusuz Stephen Hawking’dir. Neredeyse hiçbir kasını kullanamamasına rağmen çalışmalarını sürdürmüş, toplum da onu kendi hâline bırakmak yerine, ondan maksimum yararlanmak için yollar bulmuştur. Bu sayede, Stephen Hawking hayata veda etmiş olsa da çalışmaları insanlığa ışık tutmaya devam etmektedir. Engelsiz Açıköğretim sloganıyla bu tip insanlar yetiştirmek mümkün mü? Bunun cevabının hayır olduğunu kabul etmek zorundayız. Çünkü sadece tuğla ile ev yapılmaz. Bu tuğlaları ev biçimine sokmak için harç gereklidir. Ve bu harç bizzat toplumun kendisidir. Kaybolmuş insanla, nerede olduğunu bilen bir olmaz. Kaybolan kişi muhtemelen daireler çizip bocalarken nerede olduğunun farkında olan kişi kendisini kurtaracak bir rota çoktan çizmiştir. Bu açıdan şanslı olduğumuzu düşünüyorum. Rotamız belli olduğu gibi sağlam adımlarla ilerliyoruz. Toplum olarak da bu konuya bakışımızın değiştiğini düşünüyorum. Henüz yüzde yüz diyebileceğimiz bir bütünlük olmasa da mevcut çalış-malar ve düşünceler yukarda söz ettiğim rotaya bizi soktu.

Engelli vatandaşların da hayata küsmek yerine kendilerine sunulan bu fırsatı değerlendirmeleri onlar için bir zorunluluktur. Kendilerini dünyaya kapatmak elbette bir seçenektir. Ancak bunun en kötü seçenek olduğunu anlamak için Hawking dehasına sahip olmaya tabii ki gerek yok. EKPSS ile devlet memuru olmuş ve Açıköğretime devam eden biri olarak yazdıklarım dilek değil, başa-rılması hiç de zor olmayan gerçeklerdir. Toplum ve engelli insanların çabalarına paralel olarak bu bütünleşme zordan kolaya dönecektir. Ve bu insanların yarınlarda birçok soruna çözüm üreteceği görülecektir.


ENGELSİZ ENGELLİLER Eren YETER

Bugün her zamankinden farklı olarak daha duyarlı, daha anlayışlı ve empati kurabilen yanım-la yazıma başlıyorum. Biliyorum sizleri anlatabilmek, yaşamış olduğunuz zorlukları anlaya-bilmek, sizin pencerenizden doğan güne bakabilmek çok güç. Affınıza sığınarak bir nebze de

olsa gönül bağımdan, bam telimden geçenleri dile getirmek istiyorum.

Dün ya da bugün hayatın akışı içinde hakkın tecellisiyle durağınıza uğramış bir olayla karşılaşmış olabilirsiniz. Yarın bizim de başımıza gelebilecek hadiseden dolayı engelli konumuna gelmiş bulu-nabilirsiniz. Her ne kadar bu ve benzeri kelimeler bana soğuk, itici gelse de şu an başka bir kelime bulamıyorum. Fiziken, zihnen veya başka türlü engelleriniz bulunsa da ruhen ve manen hiç de öyle değilsiniz. Bilakis topluma ayakta oluşunuzla, başı dik duruşunuzla, saf, temiz yüreğinizle çok güzel dersler veren bir öğreticisiniz.

Farkındalıktır; bir tarafı, herhangi bir kesimi, insanlığı, ön yargılardan kurtarıp o ana odaklanıp dikkat kesilmek. Bakan gözlerimiz, konuşan dilimiz, işiten kulaklarımız, yürüyen ayaklarımız eksik-liğini hissettiğiniz duyularınızdan ne kadar haberdar acaba… Her bir uzvumuz sağlamsa otur, yat paşa paşa ama yok öyle yağma. Sana dokunmayan yılan bin yaşasın, sana uğramayan kaza başka-sına bulaşsın. Hâlbuki ey insanoğlu, bugün iyiysen şükret Yaradan’a lakin yarına garantin var mı da... Kınamıyorum, ayıplamıyorum, lütfen aklınızı başınıza, kalbinizi yüreğinize alın da öyle bakın kainata. Ben duygusundan sıyrılıp biz olalım daima.

Engelli kardeşlerimizi topluma kazandırmak ve hayatlarını kolaylaştırmak için inanın küçük bü-yük hepimizin yapabileceği pek çok şey vardır. Örneğin çevre düzenlemelerinin uygun şekilde ya-pılması, kaldırımların araçlarla işgal edilmemesi, alışveriş merkezlerinin elverişli biçimde dizayn edilmesi, trafik ışıklarına kurulan sesli düzeneklerin yaygınlaştırılması, kamuda ve birçok yapıda merdiven aparatı, asansörü yapılması gibi. Bu sayılanlara onlarca belki yüzlerce ilave yapabiliriz. Nasıl ki yerde yolu örten küçük taşı kaldırmak sevapsa engelli vatandaşlarımız için yapılacak her bir adım takdire şayan olacaktır.

Unutmamak gerekir ki engellilik bir seçim değildir. Herkesin bir gün başına gelebilir. Bu sebepten ötürü insan olarak engelli bireylerin hassasiyetlerine kulak vermeli ve onları, haklarının verilmesi konusunda desteklemeliyiz. Kendini yalnız, çaresiz, başıboş düşünen canım kardeşlerim bir yanın kopuk olabilir ama çok yanın bağlanmış kördüğüm gibidir. Dönelim bir geriye tarihin akışına ve şu ana bir göz atalım.

Tarih sahnesinde engelli bireylerin hem kendi özverisi hem de çevre desteğiyle neleri başardığını görmek mümkün. Beethoven’ın 9. senfoniyi sağırlık döneminde bestelediğini, Erik Weihenmayer’in Everest’e görmeyen gözleriyle tırmandığını, Dustin Carter’in güreş şampiyonasını bacaksız ve kol-suz kazandığını, daha 21 yaşındayken doktora tezi “Oyun Teorisi” ile Nobel Ekonomi Ödülü’nü ka-zanan John Nesh’in şizofreni hastalığını aklıyla yenişini unutmamak gerekir.

Bize dönüp bakarsak görme engeli ile âdeta alay edip dünyaya gülen gözlerle bakabilen Metin Şentürk, yine görme engeline rağmen Anadolu insanının saflığını, merhametini, özümüzü, sözümü-zü sazıyla da anlatan ünlü halk ozanlarımızdan Âşık Veysel Şatıroğlu, yurt dışında geçirdiği tren ka-zası sonucunda bir kolunu ve bacağını kaybeden bununla yılmayıp daha fazla güçlenen Birleşmiş Milletler teşkilatında yöneticilik yapmış, milletvekilliği de yapan Şafak Pavey, bayrağımızı göndere çektiren engelli güzide sporcularımız, savaşlarda yaralanan kahraman gazilerimiz ve bağışlasınlar beni ismini zikredemediğim nicesi en güzel örneklerimizdendir.

Eğitim engel barındırmaz. Her insanın yaşama hakkı olduğu gibi eğitim görme hakkı vardır. Bizler onların bu hakkına tacizde bulunmamalıyız. Göremiyorsa gören gözleri, işitemiyorsa duyan kulak-ları, adım atamıyorsa yürüyen ayakları olmalıyız. Zorlaştırmamalı, kolaylaştırmalıyız.

Örgün eğitimden bir şekilde uzaklaşan engelli bireyleri yeniden yaklaştırmalıyız. Elinde olmayan sebeplerle okula gidemeyen kardeşlerimizin uzaktan eğitimle evine okulu taşımalıyız. Açıköğre-


timin varlığı bu nedenle çok kıymetli. Bu öğretim biçimi sayesinde eğitime aç kişilerin tok olma-sına yardımcı oluyor, onları bağrına basıp kucaklıyor. Belki de dünyadan elini ayağını kesip kendi kabuğuna çekilecekken ve tam ümidi kesmişken yetişiyor imdadına. Açıköğretim, eğitim-öğretim için küçük bir adım mahiyeti taşısa da insanlık namına büyük bir kazanım sağlıyor. Ve hepsinin diline şöyle bir cümle geliyor: “Bundan böyle biz ölsek de gam yemeyiz, bu dünyanın kederi, yükü vız gelir bize...”

Engeller bedende değil, varlığını kendi yaşamına göre şekillendirmiş, geleceği için bencilce özünü düşünen aklı sulanmış beyinlerde ve yüreği taşlaşmış, gönlü puslanmış kalplerdedir. Asıl engel, en-gellileri dikkate almayan, çoğu zaman yok sayan zihniyettedir. Oysa onlar acınmayı, yardımı değil, içten bir gülümsemeyi, hoşça uzanan elleri, sevgiyi ve şefkati ister.

Özürlülüğünüze değil, özgürlüğünüze yol verecek, yolunuza ışık tutacak, daha duyarlı bir dünyada yaşamanız, tüm günlerde hatırlanıp unutulmamanız dileklerimle...

ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Esra AYGÜNOĞLU

Tam anlamına karşılık gelen, tam da tanımına oturan üniversite...

Umutların, hayallerin daha doğrusu umudunu kaybetmeyenlerin üniversitesi...

Okuma ateşi yüreğinde hiç sönmeyenlerin üniversitesi; taşralının, köylünün, kentlinin, bü-yük şehirlinin, sınırları Türkiye’yi aşan, okuma heveslinin, hevesini uluslararası taşıyanların, itfaiye-cilerin söndüremediği ateşi olanların üniversitesi...

Otobüste, işte, yolda, sokakta, cafede, acılarında, gülüşlerinde, yani hayat telaşları içinde, okuma ateşi yananların ve her ortamda çalışabileceğimiz çeşitli argümanlarla destek veren üniversite....

Öyle hafife de almayın AÖF diye, kimse sizi mecbur etmezken hayatınızdan ödün vererek kendi disiplininizden başka tetikleyicinizin olmadığı, gerçek iç disiplin gerektiren üniversite...

Engellere, engel olan, imkânsızlıklara imkân, fırsatı olmayanlara fırsat tanıyan üniversite

Engelsiz/siniz dedirten üniversite...

Engel demişken çocuk felci geçirmiş, bacaklarının ikisini de kullanamayan kuzenimin, hayatını kazanmasını sağlayan, hayatta güçlü durmasını, parlak zekâsını diplomayla taçlandırmasına fırsat veren, öz güvenli, hayatın içinde, çalışan, üreten insan olmasını, kariyer yapmasını bacaklarıyla ulaşamadığı yerlere zekâsıyla ulaşabilmesine imkân tanıyan, körelmeden sürüklenmeden, savrul-madan, başarmasını sağlayan, dolayısıyla iki tane pırlanta gibi kız çocuklarını da aynı şekilde ba-şarıya taşıyan, engel tanımayan hayatımda gördüğüm en yetenekli insan (Doğan Tekinyer banka emeklisi).

Anadolu Üniversitesi, kaç başarı hikâyesi vardır sende...

4. üniversitesini okuyan, okumaya doymayan, örgün öğretimiyle Açıköğretimiyle, Anadolu Üniver-sitesinin kapısından ayrılmayan, okuma ateşini çocukken gördüğüm, hiçbir itfaiyecinin iflah ede-meyeceği kuzenim Meryem Boztaş (kurumsal bir firmada yönetici).

İş arkadaşım Arda’ya “Açıktan üniversite mi olur?” demişler hem de en yakınları demiş, hayatına yön vermeye çalışırken umutları kırılan genç arkadaşım, “sen beni dinle” dedim bırakma peşini, bazen bir kitap, bir özlü söz, bir büyük tecrübesi hayatını değiştirir ya insanın, işte öyle bir şey, büyük sözü dinleyen küçük iş arkadaşım Anadolu Üniversitesiyle büyük işler başardı (Koç Holding’de yönetici).

Kuzenim Şefika Yavaş (öğretmen), kuzenim Rabiya Yavaş (öğretmen).


Kuzenim Ayşe Tekinyer, vefalı insan seçtiğim kardeşim, 3. üniversitesini Anadolu Üniversitesinde okuyor, okumaya doyamayanlardan seçtiğim kuzenim, Safiye Tekinyer kimsenin durduramayacak-larından, Sabancı’da İK yöneticisi.

Büyük sözü dinleyenlerden minik yeğenim sosyolog, kariyerini tek diplomayla sınırlamayanlardan Tanya Vardar.

Sıkıntıların ve imkânsızlıkların içinde bütün şanssızlıklarını şansa çevirenlerden azimli kuzenlerim Mehmet, Mustafa, Recep, Nurgül, İsmail AYTUĞ kardeşler.

Öğretmenliğin, öğrenciliğin sonu değil, başı olduğunun farkında olan, büyük önerisi dinleyen, öğ-retmenken, ikinci üniversitesini Anadolu Üniversitesinde okuyan küçük yeğenim Betül Çetinkaya.

Ayrı şehirlerin bizi uzaklaştırmadığı, tavsiye dinleyenlerden, aşkı nedeniyle eğitimini yarım bıra-kan, gönlünün götürdüğü yere giden yeğenim Fatih, çalışma hayatının yanında, eğitimine AÖF’ten devam edenlerden, gönlü onu en sonunda AÖF’e getirdi.

Kariyerine hiçbir faydası olmayacağını bildiği hâlde, küçüklere örnek teşkil eden, ukdesini yıllar sonra gerçekleştiren emekli amcam Fahrettin Aygünoğlu.

Aynı bahçeleri, farklı zamanlarda yürüdüğümüz, aynı ekmek teknesinde bulunduğum iş arkadaşım Turgay Tezel. Koç Holding’de yönetici (dünyanın en tatlı yöneticisi).

100 senede de mezun olsa pes etmeyen Fatih Kuzucu (Koç Holding’de yönetici).

Kaç branşta öğretmen olduğunu sayamadığım diplomaya, bilgiye doymayan, hayattaki eğitimini asla sonlandırmayan 5 diplomalı dünyanın en naif öğretmeni arkadaşım Fazilet Oğuz.

Bir ön lisans AÖF diplomasıyla, herkeste olmayan bakış açısı, cesareti ve ufkunun genişliğiyle Avru-pa kapısını açıp Edinburgh Üniversitesinde çalışmayı başaran, küçük dev kadın, çocukken edinilmiş arkadaşım, kardeşten saydığım Belgin Karakaya.

Üçüncü üniversitesini okuyan kuzenim Melike Aygünoğlu (Parsan’da mühendis eğitmeni).

Kuzenlerim Havva ve Teslime Aygünoğlu, çifter çifter diploma alanlardan, okumaya doyamayan-lardan.

Ve ben umudunu kaybetmeyenlerden…

Ve daha neler neler, kim bilir ne başarı hikâyeleri vardır, bunlar sadece benim bildiklerimin bir kısmı, başka kimlere kariyer, ekmek, umut, mutluluk oldun…

Bilmem ama engel tanımayan, umudu bitmeyen, okuma ateşi sönmeyenlerin üniversitesi.

İYİ Kİ VARSIN ANADOLU ÜNİVERSİTESİ!

SEVGİYLE, SAYGIYLA VE UMUTLA…

ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Fadime SOĞUKSU

Açıköğretim nedir? Zor mudur, kolay mı, iş sahibi olunabilir mi, bana yarar mı zarar mıdır? Bu soruların belki daha fazlasına ben de çok cevap aradım ama ben şu soruyu sordum kendi-me: Sana birçok bölüm sunan ve karşılığında sana ihtiyacın olan her şeyi kolaylıkla veren

çalışman ve başarın için sana destek olan bir öğretim var ve sen, neden bardağın dolu değil, boş kısmında mı takılıp kaldın? Bu benim ilk yılım, Türk Dili ve Edebiyatı okuyorum ve mutluyum. Evet, önemli olan senin mutlu olman; sana canlı destek katkısıyla evinde, işinde, şehir dışında dünyanın her neresinde olursan ol yanında bir eğitim sunuyor ve bunun diğer yüksekokullarından bir farkı


yok. Özellikle yeni başlayan yüz yüze eğitimle hiçbir farkımız kalmadı. Unutmayalım ki bunlar biz geleceğin gençleri için yapılıyor yeter ki sizler bunların farkında olun biz istersek her şeyi yapabili-riz. Ben 40-50 yaşlarında birçok insanın AÖF sayesinde geçmişte olmayan imkânların şimdiki varlı-ğıyla çalışıp çabaladığını, gözlerindeki mutluluğunu gördüm, bunun tarifini sizlere anlatamam. Bir yandan çalışarak ailenize ve kendinize katkı sağlarken diğer taraftan eğitim hayatınızı da devam ettirerek geleceğinize ışık olabilirsiniz. Birçok vatandaş açıkta kalarak hayallerini, çabalarını yarı yolda bırakıyor buna izin verme çünkü “aramızda engel yok”.

Ben başardım engel tanımadım sana bir filiz verdim ister büyüt ister kurut ama unutma ki meyve-sini yiyecek olan sensin, okumanın yaşı yoksa engeli de yok. Ben başaracağımıza inanıyorum çünkü benim bu güvenimi sağlamlaştıran, destekleyen ve yanımda olan bir üniversitem var. Testleri, çık-mış soruları, konu özetleri ve ücretsiz kitaplarıyla bana olanak sağlayan bu öğretimin farkını bili-yorum ve herkes ile paylaşıyorum. Sizlere söylüyorum ben, Anadolu Üniversitesi ile eğitime tekrar tutundum, hayata bakış açımı değiştirdim, bu eğitimin avantajlarını görmezden gelemeyiz. Merak ettiğim sorulara cevap oldular, sevdiğim bölümde okumama yardımcı oldular…

Sizler de başarabilirsiniz, ben inanıyorum ve sizlere ışık olabildiysem ne mutlu bana! O zaman ne diyoruz: “Engelsiz Açıköğretim”

Engelsiz Açıköğretim Faruk KOÇ

Toplumun her alanında olduğu gibi eğitim alanı da engelli bireylerin en önemli alanlarından birisidir. Bu alanda uzaktan eğitim noktasında engelli bireylerin eğitim hayatını kolaylaş-tırmak için yapılan çok faydalı uygulamalar olduğu gibi yapılması gereken daha faydalı

uygulamalar da bulunmaktadır.

Toplumsal hayatımızın eğitim alanında engelsiz eğitim koşullarının oluşturulması gerekmektedir. Bu konuda diğer bireylerle birlikte toplumsal farkındalık oluşturularak eşit şartlarda, hiçbir ayrım-cılık gözetilmeden, eğitim olanaklarından faydalanılması sağlanmalıdır.

Tabii ki bu eğitim olanaklarından faydalanılırken bu eğitime erişim noktasında, erişilebilir eğitim hizmetleri sağlanmalıdır. Açıköğretim Sistemi bu erişilebilir eğitimin sağlanması için kayıt süre-cinden mezuniyet sürecine kadar pek çok faydalı hizmetlerde bulunmaktadır. Kayıt sürecinde Açı-köğretim Fakültesi bürolarında engelli bireyler kayıt işlemlerinde işlem önceliğine sahip olmakta, kitap ve diploma teslimi büro görevlileri tarafından gerçekleştirilmektedir. Ders çalışma konusun-da sesli kitaplar ve özetler oluşturularak ders kitapları engelliler için erişilebilir hâle getirilmiştir. Verilen engelli raporlarına göre sınavlarda engelliler için faydalı hizmetler sunulmuştur. Ayakları engelli ve ortopedik engelliler, sınav binalarının giriş katlarında sınava alınmakta, yatağa bağımlı engellilerin sınavı evlerinde yapılmakta, görme engelli bireyler için okuyucu ve işaretleyici yardı-mı ile veya büyük punto olanaklarıyla sınavlara katılım noktasında sunulan hizmetler bunlardan bazılarıdır. Mezuniyet sonrasında kariyer planlaması ve gelecek planlaması ve iş olanakları nokta-sında iyi yardımcı olunmakta ve destek hizmetleri sağlanmaktadır. Yapılan tüm bu hizmetlerin yanı sıra engelli bireylerin eğitim yaşamlarını kolaylaştırmak için; Açıköğretim Fakültesi bürolarının ve sınavların gerçekleştirileceği sınav merkezlerinin, sınavların yapılacağı okulların engelli bireyler için evlerine yani adreslerine en yakın olacak şekilde seçilmesi ve erişilebilir hâle getirilmesi gerekmektedir. Ders çalışma noktasında derslerin bilgi teknolojileri üzerinden daha kolay çalışıp, sınava hazırlanma konusunda durumu müsait olmayanlara mümkünse teknolojik cihaz yardımın-da bulunularak sınavlara daha kolay bir şekilde hazırlanmaları için destek sağlanmalıdır. Yapılabi-lecek konferanslar ile eğitim alanında yapılan yeni düzenlemeler hakkında bilgilendirmeler yapı-labilir. Engelli bireylerin toplum hayatına kazandırılması noktasında farkındalık yaratmak, eğitim


alanında eşitlikçi ve ayrımcılığı azaltmak için engelli öğrencilerin eğitim hayatını kolaylaştırmak noktasında birçok düzenlemeler ve projeler hayata geçirilebilir.

Toplum hayatının her alanında (eğitim, sağlık, ulaşım, erişilebilirlik, sosyal hayat, iş olanakları vb.) “Ben engelliyim.” diyerek, engelinin arkasına sığınarak, ben hiçbir işe yaramam diyerek hayattan umudunu kesme duygusundan kurtulmalıyız. Bizler engelli olabiliriz fakat bizim için en önemli olan mücadele azim ve kararlılıkla hayata tutunmaktadır. Kalbimizdeki mücadele azim ve karar-lılık ruhuyla hareket edersek aşamayacağımız engel yoktur. Biz bu mücadele, azim ve kararlılık ruhuyla başarılara ulaşabilir ve tüm engelleri aşabiliriz.

Kendimden örnekler vermem gerekirse ben eğitim macerama ilkokul ve liseyi normal öğrenci-lerle aynı sınıflarda okuyarak ve özel okul desteği alarak bitirdim. Lise mezuniyetinden sonra memur olmak için Engelli Kamu Personeli Seçme Sınavına girdim. Yapılan tercihler ve atamalar sonucunda maalesef atanamadım ama ben mücadele, azim ve kararlılıktan asla vazgeçmedim. Açıköğretim Fakültesi 2 yıllık Sosyal Hizmetler Bölümü mezunu olarak EKPSS’ye bir daha gir-dim ve memur olarak atanıp görevime başladım. Eğitimime de kaldığım yerden devam ettim. DGS’ye girip Sosyoloji Bölümüne devam ederek 4 yıl boyunca hiçbir dersten kalmayarak, bütün derslerimi verip şimdi bu yıl 4 yıllık Sosyoloji Bölümünden mezun oldum. Benim bundan sonraki hedefim Sosyoloji Bölümünde yüksek lisans yapabilmektir. Yani önemli olan hayatımızın hangi aşamasında olursa olsun başımıza bir talihsizlik, başarısızlık geldiğinde “ben engelliyim diyerek geriye çekilmeden, içimize kapanmadan, başarıya ulaşmak için kalbimizdeki mücadele, azim ve kararlılık ruhu ile mücadele etmek, emek vermek ve mücadeleden asla vazgeçmeyerek önümüze yeni hedefler koyarak ilerlemektir. Unutmayalım ki başarının anahtarı bizdedir. Önemli olan ona inanmaktır ve onun farkına varmaktır. Önemli olan kalbimizdeki ve aklımızdaki engelleri yıkmak ve yenmektir.

Engelsiz Açıköğretim Sistemine engelsiz bir eğitim sağlamak noktasında gerçekleştirdiği ve sağ-ladığı tüm hizmetlerden dolayı teşekkür ediyorum. Faydalı ve yararlı projelerinin devamını dili-yorum. Umarım eğitim alanındaki bütün engelleri hep birlikte aşarız ve tüm engelli bireylerimiz arzuladığı ve istedikleri başarılara ulaşabilirler. Bu yazımı değerlendirecek tüm üyelere ve öğretim üyelerine en kalbi şükranlarımla sevgilerimi, saygılarımı ve selamlarımı sunuyorum.

ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Feyza ÇAĞLAYAN

Hayatımızın her alanında karşılaştığımız engellerden bir tanesi sizce nedir? Belirli bir yaşa gelmiş, mesleğini eline almak için uğraşan insanlarımızın iş hayatlarına atıldıkları anda kar-şılaştıkları ilk soru “Üniversite mezunu musunuz? Bir diplomaya sahip misiniz?” oluyor.

Peki, bir üniversite bitirmenin yaşı, zamanı, mekânı var mıdır? Peki ya engelleri? Okumanın bir diplomaya sahip olmanın elbette ki yaşı ve zamanı yoktur. Ama engelleri vardır. Dünyaya gelen her insanın hayattaki nasibi aynı olmuyor. Kimisinin maddi, kimisinin fiziki, kimisinin de hayat şartları bir üniversite okumasına engel olabiliyor.

Mesela doğuştan veyahut bir kaza sonucu yürüme yetisini kaybeden bir kardeşimiz her gün üni-versiteye gidemeyebilir. Veyahut hayatın getirmiş olduğu ağır yüklerden dolayı liseden mezun olduktan sonra hayata atılan kardeşlerimiz, para kazanıp bir de ailesine bakması gerekiyorsa her gün örgün bir üniversiteye gidecek zamanı bulamayabilir. Ya da Türkiye’nin filanca şehrinin filanca köyündeki Ayşe teyzem, bir ailenin beşinci çocuğu olarak dünyaya gelmiş, maddi imkânsızlıklardan dolayı okutulmamış ama içinde bir yerlerde okuma aşkı kalmış Ayşe teyzem, ne yapmalı? Onun gibi binlercesi ne yapmalı?


İşte burada Açıköğretim üniversiteleri devreye giriyor. Devam zorunluluğu olmayan, isteyen her-kese fırsat sunan, hayalleri için önlerindeki o engelleri kaldıran Açıköğretim üniversiteleri. Belirli zamanlarda sınavlarına girilen, kitapları, öğrenme ortamları, internet kampüsü ve canlı dersleri ile öğrencilerinin sınavlara hazırlanmasını da sağlıyor. Bu sayede örgün olarak üniversiteye gi-demeyenlere umut oluyor. Çalışırken hayatın yükünü sırtlanmış olsan da, yaşın otuz kırk olsa da hayalindeki yola giden o diplomanı almanı sağlıyor.

Okumanın yaşının olmadığını gösteriyor bu sayede Ayşe teyzem gibileri. Bazılarının da hak ettiği ama bir üniversite diplomasına sahip olamadığı için gelemediği mevkiye gelmesini sağlıyor. De-zavantajları avantajlara çeviriyor. Anlayacağınız umut oluyor, yol oluyor Açıköğretim üniversiteleri insanlarımıza. Ülkemizin her yerinde bu imkânları çoğaltmalı, insanlarımıza umut olabilmek için çalışmalıyız. Unutmamalıyız ki insanları engelleri değil umutsuzlukları yollarından alıkoyar.

Teşekkürler AÖF bizlere bu imkânları sağladığın için.

ENGEL BİLEKTE DEĞİL, YÜREKTEDİR! Filiz Dilek YAVUZER

Doğmak ve ölmek arasında geçen süre, hepimizce “ömür” diye adlandırılır. Ve bu süre içe-risinde nefes aldığımız her an yaşamdır. Yaşam için, yaşamak için lazım gelen en büyük faktör nefestir. Şayet nefes alabiliyorsak yaşamak için engel de yok demektir. Hedefe giden

yolda başka başka uzuvlar kullanırız da ulaştığımızda hepimiz aynı yerimizle seviniriz; kalbimiz-le… İnanç, cesaret, sabır, sevgi, umut ve heyecan varsa uzuvlarımızın sayısı çok da önem arz etmez artık. Hem “engel” denilen şey, hedefi hedef yapan şey değil de nedir? Engel diye bir şey olmasaydı kim neye hedef koyardı? Hedefi olmayan hangi insan hayattan zevk alabiliyor? Hayattan zevk alan insanların kaç tanesi engelden söz ediyor?

Birimiz bile diğerimizle aynı şartlar altında yaşamıyoruz. Hepimiz bağımsız koşullarda farklı yönle-re doğru koşuyoruz. Koşarken kimimiz bacaklarımızı, kimimiz ise yüreğimizi kullanıyoruz. Çabalar-ken emek emek, ilmek ilmek işliyoruz başarılarımızı hayata. Başarırken kimimiz ellerimizi, kimimiz ise ruhumuzu kullanıyoruz. Engeli ve hedefi olmayan birinin yanında “engel” denilen her ne olursa olsun, dezavantaj değildir asla. Örneğin görme yetisinden mahrum olan biri değildir aciz olan. Görme yetisini kullanabildiği hâlde göremeyendir. Ahraz olan değildir asıl mağdur. Konuşması ge-reken yerde konuşabilecekken susmayı tercih edendir. Ve en önemli yanılgılarımızdan bir diğeri de şu ki istedikleri şey, birilerinin onlara acıması değildir. Hayatlarını kolaylaştıracak ufak dokunuşlar hususunda duyarlı olabilmek yeterlidir. Çünkü onlar mağdur ya da aciz değiller. Onların şanssız olduğunu düşünen kişilere oranla, bin kat daha güçlü ve başarılılar. Başarılı olabilmek için çok fazla nedenleri ve geniş kulvarları var. Kimisi kendisinin bile nasıl bir varlığa benzediğini bilmez. Gökyüzünü merak eder, “mavi” dersiniz; maviyi bilmez, anlatamazsınız. Kimisi sıkış tıkış kalabalık-larda bile yalnızdır. Hani şu geceleri insanı sağır eden bir sessizlik vardır ya... İşte yalnızlığın alarmı olan bu his tüm kalabalıklarda tokat olur. Şarkının ne olduğunu hiç bilmediğinizi bir düşünsenize... Kimisi yaşayıp şahit olur, birikir, biriktirir ama içinde kalır. Enerjiyi doldurup da hiç boşaltamadığı-nızı bir hayal etsenize… Kendi sesinizi merak ederek yaşamanın, anlatamamanın, savunamamanın, hakkını arayamamanın ne olduğunu bir kereliğine kısa bir süre hissetsenize…

Ayaklarının üzerinde duramayıp da ayaklarının üzerinde durabilen yüzlerce koca yürek var bu ev-rende. Başarısızlığı eksiğin arkasına gizlemeden, uzvundan önce yüreğini ortaya koyan yüzlerce kalp atıyor hâlâ bir yerlerde. Engelin altında ezilmeyen, engelin üzerine basıp onu bir basamak olarak kullanan harikalar var nefes alan. Ve yapılamayanlara odaklanarak vakit kaybetmektense yapılabilecek olanlara odaklanıp başarı hikâyelerini kendi elleri, ayakları ya da yürekleriyle ya-


zanlarla dolu bir dünya burası. Peki, onlar başarı defterlerine imzalarını atarken bizler engelsizler olarak ne yapıyoruz? Maalesef hâlâ oturduğumuz yerden acımayı iyi biri olmaktan sayıyoruz. Ama ortada parıldayan kocaman gerçek şu ki bu hikâyenin acizi engelliler değil, engelsizlerdir. Onların çabalarını, başarılarını, sahip olduklarıyla ya da olamadıklarıyla yaşadıkları mutlulukları göreme-yecek kadar görme engelliyiz. Başarı hikâyelerini dinlemeye tahammül edemeyecek kadar duyma yetisi kaybımız var. Alkışlayamayacak kadar çolak, arkalarında ya da yanlarında dimdik duramaya-cak kadar kötürümüz. Ve bu durumun ne anlama geldiğinin farkında bile olamayacak kadar boş-lukta zihnimiz. Şimdi siz söyleyiniz: “Hangimiz gerçekten engelliyiz?”

ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Gökçen GÜRBÜZ

Kimse birbirine benzemediği hâlde nasıl bir olabilir hiç düşündünüz mü?

Eşit olarak...

Eşitliğin bir eğitimi olmaz doğru. Çünkü insanlık öğrenilmez, öğretilmez...

Çünkü biz insanlar kendi başımıza gelmediği sürece empati yapmayız, böyle bir şeye gereksinim duymayız.

Bu sebeple de engel-siz yaşamın zorluklarını bilmiyoruz. Bunların en önemlisi eğitim ve çalışma hayatıdır.

Engel-siz eğitimin en rahat öğrenim şekli Açıköğretimdir. Zira Açıköğretimde rahat bir eğitim sağ-landığı için hepimiz eşitiz. Öğrenmek bir engel değildir, aramızda engel yok.

KİŞİ ENGEL TANIMAZ Gökhan ÇAĞLAYAN

Kimi kez yaşam acımasız, kıyıcıdır. Yıllar ne tez geçmiştir! Dönüp baktığınızda, en güzel ol-ması gereken yıllarınızın, giderek on yıllarınızın araya gittiğini görürsünüz. Ancak yaşam sürüyordur, sürer. Yalnızlığı yoldaş edinmiş bulunsanız da daha çok yalnız kalmak istemez-

siniz. Umarsızlığı, umutsuzluğu silkip atmanız gerektir. Kendi umudunuzu kendiniz yaratmalı, kendi kısır döngünüzü kendiniz kırmalısınızdır. İçinizdeki engeli aşıp yok ettikten sonra sizin için hangi engel var olabilir! Kişi engel tanımaz. Böylece “çıkar yol” ararsınız. Yılların yitmesi önlenemez ya, en iyi biçimde değerlendirilmesi sağlanabilir. Çıkar yolun başlangıcını – pekiyi – en çok ilgilendi-ğiniz, sevdiğiniz alanda yükseköğrenim görme oluşturabilir. Sonunda, gençliğinizde – şu ya da bu nedenle – yapamadığınızı yapmak, demek eski bir düşünüzü gerçekleştirmek üzere – Açıköğretim yoluyla da olsa – ikinci üst okulunuzda öğrenim görmeye başlarsınız.

Engeller – varsa – içimizdedir. İçsel sorununu çözmüş bireyi kimse tutamaz. Bu bakımdan genel-de Açıköğretim dizgesi, özelde Anadolu Üniversitesinin uzaktan öğretim izlenceleri, engelli (!?) yurttaşlarımıza da yaşamsal önem taşıyan olanaklar sunmaktadır. İçerik olarak örgün öğretimden ayrımı bulunmayan bu öğretim izlenceleri yalnızca biçimce ayrılır. Gerçekte Açıköğretim dizgesi salt engelli kimseler için değil, üst okul öğrenimi görmek isteyen değme kişi için yeğlenesi bir seçenektir. Şu var ki engelliler için – türlü nedenlerle – biçilmiş kaftandır (Burada “ansal engeller” ile “gövdesel engeller” arasında bir ayrım yapmadığımı, doğrusu, böyle bir ayrımın – en azından


– Anadolu Üniversitesince de yapılmadığını önemle belirteyim.). İçinizdeki düğümleri çözmek mi istiyorsunuz; çok geç kalmış sayılmazsınız: Açıköğretim dizgesinin sunduğu olanaklardan yararla-nabilirsiniz. Öğrenmenin yaşı yoktur. “Umut kalacağına emek kala.” diye düşünüp kolları sıvamak gerekir.

Onlar ne derlerse desinler; önem taşıyan, “özimge”nizdir. Demek kendinizi nite görüyorsanız, öyle-sinizdir. Toplum – genel olarak – engelli bireyleri dışlayıp yok sayma eğilimindedir. Çok çok onlara acınası varlıklar gözüyle bakılır. Gelgelelim – ansal ya da gövdesel – engelinizle yüzleşip onu aşa-rak kendinizi engelsiz saymaya başlarsanız, sizin için sorun kalmaz. “Engelsiz Açıköğretim” bir sav söz olmanın ötesinde, nesnel bir gerçekliğe dönüşme yolundadır. Engellilere sağlanan kolaylıklar, verilen olanaklar daha çok artırılarak sürdürülmelidir. Ansal, gövdesel engelleri bulunan kişilerin toplumda azımsan(a)mayacak bir oranda bulundukları unutulmamalıdır. Toplumdaki engellilere yönelik anlayışsızlığın onları topluca yok etmeye değin varabileceği de… Toplumun engelsiz birey-leri, engellilere acımanın ötesine geçip onları toplumsal yaşamın etkili, etkin ögeleri konumuna getirdiklerinde, engelliler ya da engellilik sorunu büsbütün çözülmüş olur. Açıköğretim bundan ötürü alabildiğine önemlidir. Engelsiz Açıköğretimse – şimdiki durumda bile – büyük ölçüde yaşa-ma geçirilmiş bulunan bir tasarıdır. Engelliler için varolan bütün engellerin kaldırılması gerekse de bu o denli kolay olmayacaktır. Şundan dolayı: Engelsizlerin büyük bir bölümünde bulunan, engellilerle ilgili aşırı olumsuz ön yargılar da – engelliler için – birer engeldir. Söz konusu ön yar-gıların giderilmesiyse – yazık ki! – uzun süre alacaktır.

Açıköğretim dizgesinin yalnızca engellilik bakımından değil, bütün yönlerden geliştirilmesi ge-rekmektedir. Eğitim-öğretim dizgemizde var olan aksaklıklar ya da sorunlar – kuşkusuz – yaygın öğretim alanına da yansıyor. Başka bir deyişle, sorunlar bütün öğrencileri olumsuz biçimde etkiler. Soruna değil, çözüme katkıda bulunmak isteyen kişi olumlu düşünüp yararlı işler yapma baskısın-dadır. Yakınmak bir kötümserlik belirtisidir. Kötümserlikse hiçbir sorunu çöz(e)mez. Açıköğretim özellikle engelli bireyler için bir olanaktır. Var olanla yetinmemiz gerekmese de var olanın değerini bilmeliyiz. Açıköğretimde başı çeken Anadolu Üniversitesinin engelli öğrencilerden akça alma-ması gibi uygulamalar enikonu önemlidir. Ancak engelli bireyi dışlayıp yok sayarak yalnızlaştıran toplumun niteliği göz önünde tutulduğunda, sorunun Açıköğretim dizgesini ilgilendiren bir konu olmanın ötesinde, çok-boyutlu, çokdüzlemli bir “olumsuzluk” durumunda ele alınması gerektiği anlaşılır.

Acıma bir duygu olarak kaldıkça işe yaramaz. Toplumun engellileri damgalaması onlardaki utancı büyütüp ezikliği yeğinleştirir. Başkasına bağımlı olma, pısırıklık, yılgınlık vb. engelsiz bireylerin engelliler için uygun gördükleri ancak kendileri için kesinlikle onamadıkları durumlar, tutumlardır. Açıköğretim dizgesi, doğası gereğince, büyük ölçüde özöğrenime dayalı olduğundan, engelli öğ-rencinin kendisine dayanıp güvenerek başarı kazanmasına olanak vermektedir. Özellikle belirli bir yaştan sonra kişi için uygunsuzlaşan örgün öğretim yanında uygun bir seçenek olarak duran Açı-köğretim genellikle gerçek bir okul ortamında bulunmayı gerektirmediğinden, kişinin toplumsal-laşma gereksinimini karşılamadığı gerekçesiyle olumsuz eleştiriye uğrayabilir. “Açıköğretim dizge-si yöneticilerinin çözmeleri gereken önemli sorunlardan biri budur.” demek için “Engelli öğrenciyi yalnızlığından kurtarmak için neler yapılabilir, yapılmalıdır?” sorusunun yanıtı aranıp bulunmalıdır. Şundan ötürü: Açıköğretim, engelli bireye bir “bitirmelik” sağlasa da bu bitirmeliğin onu topluma kazandırıp kazandırmayacağı bellisizdir. Bundan ötürü, okul sonrasında iş edinme uğraş, yaşamı sürdürme olanakları engellilerin de yararlanabilecekleri biçimde çoğaltılıp genişletilmelidir.

Kendi başına birtakım şeyler öğrenmeni ve kendini geliştirmenin tadı kuşkusuz yadsınamaz. Açı-köğretim dizgesinin genelde bütün öğrencilerine, özelde engelli öğrencilerine sunduğu olanak bunlardır. Bütün o sınavların, bitirmelik almanın, bir baltaya sap olmanın, giderek toplumda bir konum edinmenin ötesinde ya da berisinde yaşam boyu öğrenme sürecinin gereklerinden ya da sonuçlarından olan kişisel gelişim gösterme vardır. “Engelsiz Açıköğretim” bir savsöz olmanın öte-sinde yadsınamaz bir gerçeklik durumuna getirildiğinde, toplumdaki engelliler sorunu büsbütün çözülmüş sayılacaktır. Doğallıkla “Aramızdaki engelleri kaldırmamız, önce içimizdeki engelleri aşıp yok etmemizi gerektirir.” demek söz konusu sorunun çözülmesi için karşılıklı anlayış, dayanç, özveri


ile yılmazlık gerekmektedir. Dile kolay! Gelgelelim – anımsarsak – kimse bunun kolay olduğunu, olacağını söylememişti. Üstelik güçlüğü yenmenin tadı başkadır. Ekinsel, kazançsal, toplumsal vb. boyutları bulunan bir sorunu çözmek için bir tür “tümgirişim” gereklidir. Açıköğretim dizgesiyse bu tümgirişimde kesenkes bulunması gereken eyleyicilerden biridir.

Yaşam kimi kez acımasız, kıyıcıdır. Yıllar nice olsa yitip gider. Kırılgan varlıklar olarak sürdüğümüz yaşamın olabildiğince doğru, güzel, iyi biçimde geçmesini hepimiz isteriz. İşte, bunun yollarından biri öğrenme, başka biriyse öğrendiklerini başkalarıyla üleşmedir. Açıköğretim dizgesi, engelli ya da engelsiz bütün öğrencilerine bu olanaklardan – en azından – ilkini sağlamaktadır. Gelgelelim engelliler için söz konusu olanak daha anlamlı, önemli bulunmaktadır. Bu bağlamda engellilerin – kadınlar gibi – olumlu ayrımcılığa bağlı tutuldukları, bu ayrımcılığın – en azından belirli bir yere değin – sürdürülmesi gerektiği ortadadır. Toplum, engellileri de barındıran bir bütündür. Şöyle bir bakınırsak hepimizin yakın çevresinde kimi engellilerin bulunduğunu görürüz. Acıma, giderek sevecenlik iyidir. Ancak yetmez. Engellilere “eşduygu”yla yaklaşıp onları topluma – sözcüğün tüm anlamıyla – kazandırmak gerekir. Bu yapılmadıkça söylenen bütün sözler “boş sözler” olarak kala-caktır. Ne var ki bu denemede başından beri olumlu iletiler vermeye çalıştım, yazımı gene olumlu iletilerle sona erdirmek istiyorum: Engelsiz Açıköğretim, giderek engelsiz eğitim-öğretim dizgesi, dahası, engelsiz toplum, yaşam, yeryüzü. Engelliler bütün olumsuzluklara karşın yaşama tutunma-ya, onu sevmeye çalışmalılar. Engelsizlerse engellilere engel yaratmaktan kaçınmalılar. Şundan ötürü: Yaşam – engelli ya da engelsiz – hepimiz için güzel olabilir, olsa gerek. Öyleyse “Dikine yaşam, dikine engelsizlik!” gerçek çarpıcı sözümüz olmalı. Engelsizlikte buluşma dileğiyle…

ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Göksel İLBER

Üniversitemizin Açıköğretim Fakültesi Tarih Bölümünde okuyan bedensel engelli bir öğrencisi olarak engelli öğrencilere gerek sınav hizmeti -örneğin bedensel engelli öğrenciler için bina-ların giriş katında sınavlar yapılması- gerekse ders malzemeleri konusunda engelleri ortadan

kaldırdığı için AÖF “Engelsiz Açıköğretim” sözünü sonuna kadar hak ediyor bence. Ayrıca engelli öğrencilerin hafta içi her gün sorularını yanıtlayan engelsiz AÖF Sistemini de belirtmek istiyorum.

Engelli öğrencilere engelleri ortadan kaldırarak engelsiz yapan başta Sayın Rektörümüz Prof.Dr. Naci Gündoğan olmak üzere Açıköğretim Sisteminden sorumlu Rektör Yardımcısı Yücel Güney ve bütün Açıköğretim Sistemi çalışanlarına teşekkür ediyorum, saygılarımı ve sevgilerimi sunuyorum.

Türkiye’nin engelleri ortadan kaldıran üniversitelerinden önde gelen Üniversitemize kayıt olurken de dediğim gibi “senin üniversiten, senin geleceğin”

BÜTÜN ENGEL “SEN’’SİN Gözde KELLECİ

Engel nedir? Bir işin gerçekleşmesini önleyen neden ya da bir işi yapılamaz duruma sokan şeydir.

Bazen kendimize engeller koyarız, engel kendimiz oluruz. Hayatın bize getirdiği olumsuz-lukları kendimize engel olarak tanımlarız. Ama şunu hep unuturuz: Her şey bizim elimizde. Yeter ki isteyelim, azmedelim. Hayata ve her şeye karşı güçlü olalım. İşte o zaman bütün engelleri aşarız.


Okumak… Okumak, hayatın bir parçası. Rabbimizin ilk emri “Oku”. Nerde olursak olalım, yaşımız kaç olursa olsun sağlıklı bireyler yetiştirebilmek için okumalıyız. Bizlere emanet edilen bu ülkeye ileri görüşlü, bilgili bireyler yetiştirmeliyiz. Hiçbir şey için geç değil. Yaşın 25 de olsa 50 de olsa, hangi ücra köşede olursan ol, yeter ki oku. Biz okuyalım ki sağlıklı bireyler yetiştirip onlara yön verelim.

Bazen de olur ya Rabbimizin verdiği bir engel olur. O da bizim bu hayatta sınavımız olur. Buna rağmen isyan etmeyip, yine de hayata sımsıkı tutunup ileriyi görmek için okumalıyız. Bu zamanda öyle şanslıyız ki... Engelli bütün bireyler için son teknolojik, ergonomik her sahada bütün imkânlar sunuluyor. Yeter ki hayata küsmeyelim. Bir engel de biz kendi önümüze koymayalım.

“Engelsiz Açıköğretim” bizlere öyle fırsatlar sunuyor ki… Okulu, öğretmeni evimize getiriyor. Doğu-dan batıya engelsiz erişim sağlıyor. Okula gitmeden okuma fırsatı sunuyor.

E ne duruyoruz!.. Harekete geçelim. Nerde olursak olalım. Aramızda engel yok.

Yarınlarımız için, geleceğimiz için yeter ki iste, azmet. Sonuç sana başarı olarak dönecektir.

ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Gül MAVİ

Ben dalgalı denizin kör kaptanıyım, içimde bir umut var. Bu ışık beni kıyıya atacak, biliyo-rum, gemimde benler kaçak mülteciler gibi, dalgalardan dalgacı kafam. Bir kayıkçı geçiyor önümden, ıslık çalıyor ötüşürken sevinçleri martıların. Hadi be asıl gemine, diyor benlerden

biri duymuş gibi çığlıklarımı. Asıl, asıl aydınlık sensin göremediğin sürece fark eder mi mavilikleri görsen bile. Ama diyorum, lafa karışıyor Bırak tütün kokan kavga bu üç, kuruşa bozuk para gibi harcamak umutlarımı uzun süren seda içimde, yine benlerden biri laf atıyor bir çocuk gülüşüyle yaramazca çağırıyor içimde deprem karanlıklardan ufacık bir kır çiçeğini suluyor. Hadi be demişim fark etmeden benlerden biri ben olmuş, o da simit atıyor balıklara, artık kıyı çok yakın. Konuşma-yan ben bile “Az kaldı kaptan.” diyor. Bir ayağı olmayan bir kuş geçiyor üstümüzden, ağzında kır çiçekleri. Sorma be kaptan, bir şölen bekliyor bizi. Sonuncu ben yanaşıyor. Kaptan artık kıyıdayız, benlerimle el ele kıyıdayız, kavga bitmiş, engeller bile beni avuçlarıyla kıyıya taşıyor, yanağıma yaklaşıyor güvercin. Ben selamlıyorum denizi dalgalıydı, hoyrattı, belki karmaşıktı benlerimle ama bu benlerimle son savaşım, son karanlığımmış hoşça kal deniz, tek ayaklı martı, hoşça kal dalgalı denizin sonsuz karanlığı. Hadi, diyor benlerim kır çiçekleri saçlarımda biz koşmakta ve dönüp bak-madan bile masmavi gözlerim masmavi diye bağırıyoruz.

ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Gül TÜRKMEN

Devam eden yaşamım boyunca engelleri kendime benim çıkardığımdı gördüğüm. Köylüyüm, arabam yok, ulaşımı nasıl sağlarım, ben yapamam gibi düşünceler beynimi o kadar meşgul ediyordu ki… Sanki olmaz gibi geliyordu, bir dağı aşmak kadar zor. Bunun öncesinde böyle

bir Açıköğretim Üniversitesinin olduğunu bile bilmiyordum. Kimse de öğrendiğini söylemiyordu, bir nevi “Ben bileyim, o bilmesin.” kafası. Şanstan biriyle karşılaştım ve öğrenme sürecim onunla başladı. Sınava gidemem, arabam yok, köy yerinden nasıl giderdim? Azmettim, motoru öğrendim. Caddeye çıktım, önceden uzak şeylerdi bunlar bana, güya her şey vardı ama ben ulaşıp yapamıyor-dum. İlk sınavım için yola çıkmıştım, sınav yerine geldiğimde gözlerime inanamamıştım. Bir sürü


insan, her kesimden, sağıma soluma bakındım, teyzeler, amcalar ve engelli kardeşlerimiz. Onlar çoktan eğitimin çatısı altında toplanmışlardı. Kimsenin kaybettiği bir şey yok bu hayatta, sen yeter ki olmak iste. Hepimiz dans ritminin ayrı koreografileriydik. Yeter ki müziği duyup tempomuza baş-layalım. Engel kendimiziz, kendine engel yaratma, ilerle ve devam et. Paylaş ki bildiklerini sesimiz daha gür olsun.

ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Gülay ALCE

On dört yaşındayım… Yusuf gibi bir kuyuda yapayalnızım…

Sağım solum karanlık. Gözümü açıp kapatsam yine karanlık.

Karanlıklar içinde bir ben var sadece…

Haşa! Tövbe… İsyan değil ki benimkisi… Yakarışlarım Allah’a…

Yusuf’u kuyudan kurtaran Rabbim, elbette vakti gelince ahirette bana da gören iki göz verecek…

Kurtaracak bu Ayşe’yi de zifiri karanlıklardan...

Tevekkül edip bekleyeceğim o günü.

Doğuştan değil ki benim engelim, kazadan sonra gözlerimin ışığı gitti.

Zor görmemek, zor.

Güneşi, denizi, annemi görememek çok zor.

ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Gülcan YENİCİ

Sizce engel sadece insanın bedeniyle mi sınırlı? Ben insanların bedenlerindeki engeli yaşa-dıklarımdan sonra dezavantaj olarak görmüyorum artık. Asıl engel dediklerimiz, bedenleri-mize değil de zihinlerimize yerleşmesin!

Benim hikâyem de yine böyle bir yarışmayla başlamıştı. Hayatın taşlarına takılıp düştüğümde yıl: 1999, yer: Çanakkale On Sekiz Mart Eğitim Fakültesi Kampüsü. Yarışma bahar şenlikleri adına dü-zenlenen bir şiir yarışmasıydı. Şiirim:

DUR! DURUN!

Kapatın kameraları, değiştirin artık bu kanalı.

Bozguna uğramış, yağmalanmış,

Kapkara köhne bir dünya görmek istemiyorum ben.

Hey siz!

Bizim olan özgürlüğümüze sınır çizemezsiniz.

DUR! DURUN!


Bir defa daha görmek istiyorum, denizin sonsuz maviliğini,

Bir defa daha çekmek istiyorum havayı, ciğerlerimin en ücra köşelerine.

Yaksın beni güneş, kendime gelmek istiyorum.

Bir rüyada mıyım ne?

Yoksa bir yağlıboya tablo mu bu gördüklerim?

Öyleyse ters çevirme tablomu, karıştırma renklerini birbirine,

Mavi masmavi, yeşil yemyeşil, beyaz bembeyaz kalsın.

Bakmak istiyorum doya doya saatlerce…

Sadece hayalden ibaret olamaz gelecek, güzellikler yok olamaz.

Buna izin veremem, meydan okurum, gerekirse savaş açarım.

Yaşamı kirleten ve çirkin eden her şeye.

Çünkü, bir parça ışık, bir parıltı görmek istiyorum ben.

Yürekleri paramparça olan insanların buğulu gözlerinde,

Hüzün çemberinde yaşananlar bana boyun eğdiremez biliyorum.

Çünkü daha masum çocukların gülüşleri serpilecek yeryüzüne.

Kuşlar çığlık çığlık uçacaklar görüyorum,

Mavi köpüklü bulutların üzerinde.

Yeter ki ufuk çizgisinin ötesine bakalım. Hep beraber el ele.

Her şeyin en güzelini diliyorum gelecek sayısız günlerden.

Hep güzel şarkılar söylemek istiyorum.

Çünkü içimizdeki kara dumanlar, kasırgalar bir gün bitecek biliyorum.

Bitmeyecek olan tutkumdur sadece, renkleri solmayan bir dünyadır.

DUR! DURUN!

Güller asla solmaz. SOLMAYACAK BİLİYORUM.

İkincilik ödülünü layık görmüşlerdi bana bu şiirimle ve akşam için düzenlenecek programda oku-mamı istemişlerdi.

Anlatacağım hepsini elimden geldiğince, dilim döndüğünce, yıllardır içimde kanayan yarayı anlat-ma fırsatı verdiniz, durur muyum artık?

Hayatın engellerine takıldığım o günlerde gençlik rüzgârları esiyordu başımda. Bir yarışma sonucu yaptığım hatamın, eğitim hakkımı elimden alıp bütün hayatımı değiştirebileceğini nereden bile-bilirdim ki? Nereden bilebilirdim? Eğitimimi tamamlayamayıp içimde yıllarca yanacak bir yangına yol açacağını…

Dedim ya bu şiirimi okuyacaktım o akşam büyük bir kalabalığa... “İlk defa çıkacağım.” dedim sevdi-ğim bir arkadaşıma. “Çok heyecanlıyım, bu kadar kalabalığa hiç şiir okumadım ben.”

Evde okurdum genelde tek başıma. Bağıra bağıra sesim kısılana kadar ya da arkadaşlarıma (Ken-dimi beğenmişlik gibi olmasın, çok da güzel okurdum hani). Lisedeyken Enver Çalışkan adında bir edebiyat hocamız vardı (Allah rahmet eylesin, duyduğuma göre rahmetli olmuş kendisi.). Her şiir okunuşunda en son bana, illaki bana okuturdu. Bir de sen oku be Gülcan da kapatalım, derdi. Çok beğenirdi şiir okumamı. Diyeceğim o ki o akşam da okuyacaktım. Hem de kendi yazdığım, ödül aldığım şiirimi…


“Çok heyecanlıyım.” demiştim ya arkadaşıma, keşke heyecanımı bastıracak bir şeyler olsa, o da bu sözlerime keza, iki kutu bira sokmuş kampüsün içine benden habersiz.

“Bir ağacın altında içelim, iyi gelir.” dedi.

Ben, Trakya kızıyım. Bizim düğünlerimizde içki içilir, gençten yaşlısına. Kimse içki içiyor, diye yadır-ganmaz bizim oralarda alkolik olmadıkça, taşkınlık yapmadıkça. Ben böyle bir kültürde büyüdüm.

Ama gençlik işte, hangi ortamda içilip içilemeyeceğinin idrakine varamamışım o zamanlar... Kanı-mın en deli aktığı zamanlarda bilememişim eğitimimi kendi elimle küllediğimi…

Neyse hocanın biri bizi gördü, gün batımında, ağacın altında, aldı öğrenci kimliklerimizi. Benim kampüsüm farklı, ben Terzioğlu Kampüsü Grafik MYO öğrencisiyim dedim. Fark etmez, dedi. Verdik eli mahkûm kimliklerimizi. Bölümün birincisiydim, tek idealim dört yıllık bir fakülteye geçip resim öğretmeni olmaktı. Bölüm birincisi olarak da mezun oldum aynı yıl. Ama yaptığım bu hatayla okul cezası nedeniyle geçişimi yapamadım. İşin garip tarafı, benimle birlikte olan arkadaşımın hiç ceza almamış olmasıydı.

İşte bununla birlikte adalete olan inancım yerle bir olmuş, okuma hevesim içimde yıllarca sürecek bir yangına, bir engele dönüşmüştü. Yaşama sevincimi yitirmiştim sanki. İnsanların elindeki im-kânları maddi manevi yeterli olmuyor bazen, engel oluyor hayallerini, isteklerini gerçekleştirmeye. Zaman ise su gibi akıp geçiyor, arkasından koşsan bile yetişemiyorsun. 42 yaşında işsiz bir anne-yim şimdi. Biri 15, biri 9 yaşında altın gibi iki evladım var. Ama eğitimimi tamamlama isteğim hiç bitmediği için geçen yıl DGS’ye girdim. Yüksek puan almama rağmen örgün devam etmeme bu kez de sorumluluklarım engeldi. Ne de olsa bir annenin önceliği çocuklarıydı artık. Açıköğretim olarak evimden okumaya karar verdim. Belki aynı şekilde telafi edip yaşanan zamanı geri getiremem. Ama içimdeki ukdeyi, yarım kalmışlığı, sayenizde susturacağım sonunda. Çünkü ben hiç vazgeçmedim okumaktan, kendimi yenilemekten.

Engelsiz Açıköğretim diyorsunuz ya, işte tam da ben onu yaşıyorum. Hem de saçımın ucundan, taa ayak tırnağıma kadar, bedenimle değil belki ama bütün benliğimle… Bana bu fırsatı verdiğiniz için, hatta başarı belgesiyle taçlandırdığınız için. Yıllarca yaptığım hatanın ezikliğiyle yaşadım. Bana eğitimimi tamamlama fırsatını tattırdığınız için çok mutluyum.

Her zaman her yerde yaşam boyu eğitim sloganıyla, engelsiz bir eğitimi avuçlarıma sunduğunuz için çok teşekkürler Anadolu Üniversitesi, Eskişehir Açıköğretim Fakültesi…

SESSİZLİĞİN MÜZİĞİ Gülçin FIRTINA

Eğitim, ülkemizde daima önemsenen ve tartışılan bir konu olmuştur. Bu sadece bize özgü bir davranış değildir elbette. Tüm dünya ülkeleri gelişen çağa ayak uydurabilmek için yeni teknikler denemekte, var olan tüm teknolojik donanımları eğitime adapte etmek için dur-

mak bilmez bir yarış içine girmektedir. Öyle ki bazı ülkeler ekonomi, özgürlük ve kişilik hakları gibi açılardan zamanın çok ötesinde olsalar dahi eğitim sistemleriyle anılır olmuşlardır.

Bireyin eğitimi, Türk milleti bakımından, farklı dinamiklerin işlemesi sonucu daha önemli hatta kut-sal bir yere oturtulmuştur. Genç bir Cumhuriyet olan ülkemiz, içinden çıktığı zorlu savaş döneminde verdiği büyük fiziksel zayiatın belki de kat be kat fazlasını eğitimli bireylerinin içinden, yani beynin-den vermiştir. Ülkemizin kurtuluş mücadelesi esnasında liseler ve üniversiteler neredeyse hiç mezun vermemiş; gelecek nesli yetiştirmesi gereken donanımlı bireylerin çoğu gittikleri cephelerden dö-nememiştir. Tam da bu yüzdendir ki henüz savaş devam ederken Mustafa Kemal Atatürk bir kongre düzenleyerek eğitim seferberliğinin ilk adımını çok önceden atma gereği duymuştur.


Hızla girilen yapılanma döneminde, büyük yokluklardan çıkmış bir halkın kendini her açıdan tekrar inşa etmesi; tüm bunları yaparken de cehaletten kurtulmuş, yeniliğe açık, vizyon sahibi ve refah içinde yaşayan bir nesil yetiştirmek hedeflenmiştir. Kendi çektikleri acıları ve yoksunlukları asla hissetmeyecek, eksik hissettikleri her alanda tastamam olacak çocuklar yetiştirmek için âdeta se-ferber olmuşlardır. Bu duygu nesilden nesile aktarılmış, bilinçaltlarında âdeta ihtiyaçlar hiyerarşi-sinin en üst basamağı olan “kendini gerçekleştirme” durumu, bu şekilde vücut bulmuştur.

Günümüzde işte bu kökten gelen bireylerin çocukları ve torunları olarak, eğitime yüklediğimiz anlam kendini donatma ve geliştirmekten çok öte bir öneme sahiptir. Kendimizi birey olarak ta-nımlamayı çoğu kez eğitim durumumuz, okuduğumuz okullar, kazandığımız burslar üzerinden yap-maktayız. Öyle ki mutluluk ölçütü olarak da gördüğümüz, onaylanma hissini tatmin etmek için kul-landığımız sosyal medyada, sıra sıra paylaşmaktan geri durmayız aldığımız eğitimin her ayrıntısını.

Böylesine bir manzarada eğitime ulaşım sıkıntısı çeken, potansiyelini kullanamayan ve kendini gerçekleştiremeyen bireyin içinde bulunduğu çıkmaz tarif edilemezdir. Bu mücadeleye bir de bireysel handikaplarınız eklendiğinde yaşamdan soyutlanmak, kendini dışlanmış ve eksik his-setmek, aslında son derece doğal olan yaşamın akışından tamamen uzak kalmak kaçınılmazdır. Oysaki kendi durumunu anlayabilmek, birey olabilmek ve yaşam amacını bulabilmek ancak eği-timle sağlanabilecektir.

İster doğduğunuzda sizinle gelen farklılıklarınız olsun ister sonradan edindiğiniz kendi koşulları-nız ve kapasiteniz doğrultusunda arzuladığınız bilgiye ulaşabilmek paha biçilemez bir durumdur. Hâlihazırda topluma rahatça eklemlenebilmiş “sağlıklı” bireylerin bu durumu somut olarak anla-yabilmesi maalesef oldukça güçtür. Yüksek bir empati gücü gerektiren bu gibi bir durumun kişiler-ce algılanabilmesinin zorluğu bunca aşikârken yönetimler ve kurumların göstereceği hassasiyet elzemdir.

Farklılıkları olan bireylere pozitif haklar tanımak elbette yapıcı ve iyi niyetli çözümler olarak gö-rülmektedir. Fakat belki de yanlış anlaşılan şudur ki asıl ihtiyacımız doğal olana dahil olabilmek, normal hissetmektir. Evinizde, kendi belirlediğiniz; tedirginlik, utanç ya da eksiklik yaşamadığınız bir ortamda öğrenebilmek, eşit hissedebilmek ve nihayetinde bir diplomaya sahip olmak tek keli-meyle “emsalsiz’’ bir duygudur.

Elbette bize dayatılan kalıpların zorunluluğunu terk edip bilme eyleminin güzelliğine odaklanma-mız hâlinde açılacaktır esas kapılar. İnsan algısının ulaşabileceği sınırları zorlayıp zamanın tarihini, renklerin ahengini, sessizliğin müziğini fark edebilmek için gerekli olan belki de nesneden çok öte bir şeydir.

ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Gülşen KESKİN

Yaşantısı boyunca hemen her alanda engellerle karşılaşan engelli bir birey olarak eğitimde aramızda engel olmaması tam olarak olması gerekendi. Açıköğretim Fakültesi bu konuyla ilgili çağın ötesindeki çalışmalar gerçekleştirdi. Yapmış olduğu yenilikler ve insana değer

katan uygulamaları ile tüm övgüleri sonuna kadar hak ettiğini her geçen gün kanıtlıyor.

Tüm hayatım boyunca hapishanem olarak gördüğüm evlerde, odalarda duvarları izlerken zaman aktı geçti. Yaşadığım evler genellikle merdivenli olduğu için dışarı çıkamaz hatta pencereden dahi bakamazdım. Üniversiteli olmak benim için hayal edilmesi bile hayal bir olguydu. Dört yıl önce bir akülü sandalyeyle ve çevremdeki duyarlı insanlarla dışarı çıkmayı başardım. Bir senede ortaokulu, sonrasında liseyi bitirdim. Üniversite sınavına girmemin sebebi belki kendime, benim de başarılı olabileceğimi kanıtlama isteğimdi. Sınav öncesinde engelimle alakalı olarak yaşadığım bir olum-


suzlukla hastalandım, o kadar ki parmağımı kıpırdatmaya hâlim yoktu. Sınav sabahı gözümü açtım, soruları anlamak şöyle dursun, okumakta dahi zorluk çekerek sınavı tamamladım. Aslına bakılırsa ciddi bir beklentim yoktu. Buna rağmen Sosyal Hizmetler Bölümünü kazandım. Ben de artık üni-versiteli olmuştum. Benim için asıl serüven tam da o zaman başladı. İlk sınava giderken korkuyla karışık farklı bir heyecan içerisinde Anadolu Üniversitesine gittim. Sınav yerim benim erişimim için çok uygundu, okuldaki görevliler inanılmaz derecede duyarlı ve ilgiliydi. Sanırım hayatımda ilk defa özel biri olduğumu, başka insanların bana değer verdiğini hissettim. Girdiğim her sınavda hep aynı duyarlılıkla karşılandım. Belki günlük hayatımda birçok insanla aramızda engel var ama eğitim hayatımda sağlıklı öğrencilerle aramızda engel yok. Bunu benim ve tüm öğrencilerin erişi-minin son derece rahat olduğu, Anadolu Üniversitesinin web sayfasındaki çeşitli eğitim materyal-leri ve kaliteli uygulamalarının sağladığı eşit eğitimle de söylemek mümkün.

İnsanın hayalinin bile hayal olmasından, en mükemmel gerçeğe dönüşmesini sağlayan Açıköğre-tim Fakültesine ne kadar teşekkür etsem azdır. Beni umutsuz ve mutsuz bir yaşantıdan, umut dolu ve geleceğe inanan mutlu bir insana dönüştürdü. Şimdiki hayalime gelince, herkesin aynı duyarlı-lık ve özveriyle aramızdaki engelleri kaldırıp “aramızda engel olmamalı” düşüncesini benimseyip buna göre çalışmalar yaptığı bir dünyaya kavuşmak. Kim bilir belki bu da gerçek olur.

İPEK BÖCEĞİNİN SIRRI Güneş ŞAHİNBAŞ

Kış olmasa baharın değeri bilinmez, kışı dolu dolu yaşayacağız ki bahar gelip de tabiatın güzelliği meydana çıksın. Canlılar da baharın geleceğini hissederek âdeta kucaklaşıyor-lardı... Bir de bizim kozamızla tırtılımız var, güneş doğduğunda ilkbaharda gelinlik giymiş

ağaçların, çiçekleri üzerinde hazırlanıyorlardı. Ara sıra da gül bahçesinin mis kokusu etrafa dağı-lıyor, gülümsüyordu. Arılar çiçekten çiçeğe konarak bin bir çiçekle dans edip özünü vermesiyle bir günlük ömre sahip olsalar da yaşam için bal yaparak onlar da tabiatta denge kurup mücadele ile kanat çırpıyorlardı...

Küçük tırtıl yeşil yaprakların arasında utangaçlığından kurtulup kendini hazırlamaya çalışmaktay-dı, bir gün kelebek olacağının farkında bile değildi. Küçük de olsa hâlinden memnundu, gözleri ha-yaline ulaşmanın verdiği hazla ışıl ışıldı, tek istediği şey: “Ben nasıl uçacağım?”dı hâlbuki kozadan çıktığı gibi uçmasını da başaracaktı.

“Başaracağım, bir gün ben de kendi varlığımı eksik yerlerimi de tamamlayacağım.’’ dedi. Tırtıl oldu-ğu sürece ipek üretti, çok değerli ipleri meydana getirdi, yaprakların arasında tekrar oluşuma geçti ve kelebek oldu kendi kendine uçma denemeleri yaptı. Düştü, yılmadı, yılmadan tükenmez azmiyle pes etmedi, bir ağacı vardı onun adı Sabır’dı... Güneşin ısıttığı iri gövdesi, kocaman dalları arasında dut ağacı kış boyunca kelebeğin barınağı oldu. Sessiz sessiz hışırtılı sesi ile oluşumdan dönü-şüme geçişler birbirini seyrediyor, tırtıl kendi kendine şunu soruyordu: Ben elma çekirdeğinden biraz büyüğüm! Henüz bedenim belli belirsiz, varlığımı ise benliğimde buruş buruş hissediyorum, kendime olan güvenim artıyor, tırtıl olmaktan sıyrılmaya başlıyorum, dönüşümü beklediğim anda şunu anladım yeniden ipeğimizi öremez miydik? Kendimize gelinceye kadar orada kalıp iç sesi-mizde kalmayı... Sabır bize anahtar... Sonradan yavaş yavaş çiçekleri, kuşlara, ağaçlara rengârenk kanatlarımızla onları bağrımıza basıp ipek böceği olmaktır. Hayalimin diğer kalan yanı muhteşem! Bizler için ne olur kozalara sahip çıkalım! Okumanın öğrenmenin bilgi dağarcığımızı artırmanın, sanatkâr olmanın, faydalı birçok ilim ve bilimle insanlara faydalı olmanın engeli yoktur. Engelsiz-leştirip kendimizi güzel geleceklere adım atarak aydınlatalım, hedefimiz daima zor mücadeleler de olsa aşarak başarının sırrını çözelim. İstemek, azmetmek başarının sabrında anahtardır. Eksikleri tamamlayıp yolumuzda engelleri kaldıralım: “İstekli olmak, inancımıza güvenmek, kendimizi iyi


tanıyıp sabrederek başarılı olmak” yılmadan öz güvenle başarıyı elde etmek, hayatta bakış açımızla doğrulara iyiliğe adil bir şekilde aydın zemin hazırlamaktır. İşte nesillerimize mücadele ile başarı-nın anahtarını sunmaktır.

Koza-tırtıl-kelebek her daim hayatımızın içerisinde yaşamak için tutunduğumuz güçlükler, zor an-lar ve bu zorlukları başarı ile mücadele veren biz insanlar canlı varlıklar. Allah’ın bize bahşettiği mücadele ruhu her canlının taşıdığı bir düşüncedir. Hazret-i Mevlana der ki: “Unutma bize gönlün gördüğü yürek gerek, her insan bir yağmur damlası gibidir kimi çamura kimi gül yaprağına düşer.’’

ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Hacer BAZİKİ

iletişim ve teknoloji çağında, her yaşta insanın hayallerini gerçekleştirebileceği köklü bir öğre-tim sistemi Engelsiz Açıköğretim.

Rafa kaldırılan tüm hayallerin yeniden gün yüzüne çıkışı.

Artık çocuğuna bakmak zorunda olan otuz beşinde Ayşe’nin rafa kaldırdığı, üzeri toz tutmuş öğ-retmenlik hayali bugün yeniden mümkün. Hasta babasına bakmak için çalışmak zorunda olan yir-misinde İbrahim’in geçim derdi de engel değil üniversite okumasına. Sonra, sonra dünyanın her yerinden yeni arkadaşlar edinmeniz için de büyük fırsat Engelsiz Açıköğretim. Yeni dil, yeni insan…

Kısacası; bahaneniz yoksa engeliniz de yok. Eğitimde fırsat eşitliği bir tek Engelsiz Açıköğretimde. Haydi umutlarımızı yeniden gün yüzüne çıkarmaya. Engelsiz Açıköğretim fırsatından yararlanmaya…

KATEGORİK FARKINDALIK VE YÜKSEKÖĞRETİMDE ADALET Hakan DEMİR

Hayatları ve yaşamları, kişilikleri, bakış açıları kısacası dünyaları başkalıklarla dolu yaratılmış, çok farklı ama aslında aynı paydada buluşabilen üstün varlıklardır insanlar. Her şeyin fazlası ve eksiği bazen tartışılabilir içinden çıkılmaz bir hâl alabilir, mutlu edebilir ya da hüzün-

lendirebilir. Yeter ki koparmasın, alıp götürmesin, resmi bozmasın, arkasında onu savuran ateşin kalıntısı muhakkak kalsın, önemli olan budur kanımca.

İnsan yaratılanların en mükemmelidir, her birinde başka bir mizaç her birinde başka bir yön ve aslında her birinde başka mucizeler saklıdır, görmek ve kendisinde bulunup da farkında olmayana gösterebilmektir önemli olan. Zaten bilinç, farkındalık, aşina olmak ya da anlamak, değer vermek, değerlendirmek bundan sonraki adımdır. Yaşam başlı başına ve her safhasında dinamik akışkan ve bazen bizim belirlediğimiz bazen de karşımıza çıkacakları kestiremediğimiz bir süreçtir, bazen şartlar insanı avantajlı bazen de dezavantajlı bir konuma getirebilir güçlü olmak ya da zayıf kal-mak belirleyicidir hedefe ulaşırken, engellerin aşılması inançla, istemekle ve mücadele etmekle bağlantılı ve doğru orantılıdır. İnsan iradesi ve kişiliği bu noktada devrede olacaktır.

Gaye, amaç, hedefler, mücadele, azim ve sabır insana özgü davranışların temelinde fiziksel bütünlük, mental bütünlük ve karakter bileşenleri standartlarımızı ortaya koyar, bir çerçeve belirler, akarsuyun yatağında akışı kadar doğallık resmin bütününe yansır. Biraz daha olayı basitleştirmek gerekirse yaşadığımız toplum bütününü birkaç açıdan analiz etmek, eşitlik ve eşitsizlik temelinde avantajlı ve dezavantajlı diyebileceğimiz kesimleri ele almak ve farklı bakış açıları üzerinden rasyonel uygulana-


bilir çareler üretmek bence yapılabilecek ve bütünlüğü sağlayabilecek mükemmel bir yol olacaktır. Toplum olarak bizler renkleri, farklılıkları birçok seçeneği içinde barındıran genç, dinamik bir nüfus yapısına sahip insan kitlesi olarak görünebiliriz. Görünen ve fark edilen birçok Avrupa ve dünya top-lumlarının özlemini çektiği mükemmel bir hazinedir bizim için, başta söylediğim gibi farklıklar içinde farklılıkları barındırır. Dünya toplumları ve nihayetinde bizim toplumumuz için kaçınılmaz olan bir gerçek vardır ki her insan adaleti, eşitliği hak eder ve buna layıktır. Bu temelde insanların elinde olmadan kategorik olarak kendi seçimleri olmayan bir sınıflandırmaya tabi tutulur. Sınıflandırmadan kastım şudur ki insanı fiziksel yetersizlikleri üzerinden ikincil konuma düşüren ve aciz bir noktada konumlandıran ister yasal ister sözlü bütün kategorik temellendirmelerdir. Ben gerçekçi olmak ge-rekirse engelli veya özürlü kavramlarının işaret ettiği kitlede tamir edilmesi büyük yaralar bıraktığı kanaatindeyim. Bu insanlar için her şeyi yapabiliriz, bütün toplumsal dinamiklerimizle onları refah seviyesi yüksek, istediğine ulaşabilen, kaliteli bir yaşama sahip bireyler hâline getirebiliriz. Bu müm-kün ve yapılabilmesi çok zor değil ancak çok basit olarak kategorik ayrımda yapmış olduğumuz bizim için küçük ama onlar için çok büyük bir hata olan isimlendirme yani özürlü, engelli tanımlamaları kişide bir önceki satırlarda belirttiğim gibi yapılabilecek en iyi şeylerin bile bu adların açtığı derin psikolojik travmalar sayesinde hiçbir değer taşımayacağı ve onu aramıza katacak kendini güçlü öz güveni yüksek bir birey olarak tanımlayacak bir anlam barındırmayacağı düşüncesindeyim.

Kurumlarımız bizim için temelde eksikliklerimizi ve dağınıklığımızı tahlil etmek ve tedavi etmek için revize etmelidir. İyi yetişmiş ve işin ehli idareciler üst düzey mevkilere getirilmeli ve laçkalıktan uzak, disiplinli ve bireyi özgür, araştırabilen tüm olanaklara eşit ölçüde ulaşabilen bir ortama kavuştura-bilmelidir. Dezavantajlı grupların eğitim olanakları daha ulaşılabilir, kaynak eksikliği çekmeden amaç ve hedeflerine realist yaklaşımlarla olumlu bakmasını sağlayabilen düzenlemelerle donatılmalı ve kurumsal işleyişte farkındalığı yakalayabilmeliyiz. Dezavantajlı diyebileceğimiz en azından benim böyle nitelendirmek istediğim kesim için ülkemizdeki en büyük eğitim öğretim kurumlarından olan üniversiteler çalışmalarını bilimsel ölçütlerde daha fazla yaygınlaştırmalı, eğitimle ilgilenen ve buna uluşmakta zorluk çeken kesimler için yürürlükte olan takdir edilmesi gereken uygulamalarını daha fazla geliştirmeli. Yatağına bağımlı bir bireyin bile yükseköğretim hakkı olduğu bilincini sistemine entegre etmeli ve hakkı olan yükseköğretimi onun ayaklarına götürebilmelidir.

O hâlde ne yapalım? Bakın, bırakalım onları düşünmeyi, biz kendimizdeki sıkıntıyı bulalım. Bunu başarabilmek bizler ve onlar için yapılabilecek en hayırlı şey olacaktır. Engelli bireyler için hayatta aşılması gereken zorluklar bellidir, benim için belli olan ve çözmem gereken problem ortada du-ruyorsa ona çözüm üretmek sadece istek ve azimle doğru orantılıdır ama eğer sorun hâlâ buluna-mamışsa ve yara sürekli kanıyor ise bizler sargı beziyle uğraşmamalıyız, o yarayı dikmeli ve gerekli olan ilacı kullanmalıyız. Bir insan sorumluluk aldığı bütün güçlükleri aşabilir ama bir toplum so-rumluluk alma bilincini ve bakış açısını çabucak oluşturamaz ve bir anda hafızasına yerleştiremez. İfade etmek, kural koymak, kendin gibi görmek, bütünü almak, eksiğe odaklanmamak, kirlenmiş hafızamızı temizlemek, karşımızdakine hiçbir zaman yalnız kaldığında bizim söylediğimiz bir keli-meden dolayı acı çekmesine sebep vermeyeceğimiz bir dil kullanmak… Bu saydıklarım farkındalık oluşturmanın eğitimli ve kendisinin farkında olan, problemi bulmuş ve akan yaraya dikişi atmış bireyler için geçerli olan sonuçlardır. Bu sonuçlar önce sağlıklı işleyen bir beyinde, sonra bunu iş-leyen ve temeline alan bir kitlede daha sonrada hafızayı resetlemiş bir toplumda can bulduğunda emin olun ki kategorik ayrımlar bizim için hiçbir önem taşımayacak hâle gelecektir. Sevgi kelime-sini hafızamıza kazıyalım, çirkin-güzel ayrımı elbette olacaktır fakat yaratılan en mükemmel varlık olan insanı hep güzel olarak nitelendirelim. Gelin, ne olduğumuza veya nasıl göründüğümüze değil, beraber daha iyiyi nasıl yapabileceğimize odaklanalım.

Kendimizin farkına varalım, insan olduğumuzu ve şanslı olduğumuzu bilelim, her şeyin bütün gü-zelliklerin bizler için var olduğunu, aslında insanlar olmasaydı kâinatta hiçbir şeyin var olmayaca-ğını kavrayalım.

Gelin, farkında olalım, farkındalık yaratalım, değerli olduğumuz kadar değerli kılalım, eğitelim eği-tilelim öğrenelim, öğretelim, gelin, insan olalım.


ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Hakan VAPURCU

Engelsiz Açıköğretim veya Engel-siz Açıköğretim. Engelsiz Açıköğretim ile ilgili engelli bir öğrenci olarak her engelli gibi benim de eksi olarak başlayan zorunlu eğitim hayatım (ilko-kul, ortaokul, lise) sonrası Açıköğretim Fakültesine tekrar kayıt olmam ile başlayan, engelsiz

eğitimin bana ve benim gibi arkadaşlara vermiş olduğu imkânlar ile fark yaratan bir projeye imza atılmasından ve daha da ötesi yeni bir hayata ışıklı bir yol açmasından bahsetmek istiyorum.

1981 yılında 3 yaşında geçirilen çocuk felcinden sonra 1985 yılında ilkokul sıralarında başladı engelli hayatım, o zaman anladım dış dünyanın, el üstünde tutulan, her şeyden korunan bir aile-den faklı olduğunu, engelli olduğumu eğitim hayatı öğretti bana. Okula herkes annesinin elinden tutarak yürürken ablamın beni bisiklet ile okula bırakması, sınıfa girerken itilip kakılmamak için en arkada bekleyip yalnız başına o kalabalık okulun merdivenlerinin tenhalaşmasını sabır ile bekle-mek, saygılı olmayı öğretmişti bana. İçten içe yedi yaşında bir çocuk olarak herkesin durup bir gün en önde bana yol vermelerini de yıllarca beklemedim desem yalan olmaz. Bu süre zarfında artık bisiklet sürmeyi ve tek başıma gidebilmeyi de öğrendim. Kendi başına gitmenin ve en önemlisi başarabilmenin haklı gururunu yaşıyordum. Yedi yaşındaydım ama farklıydım hâlâ anlam vereme-diğim konular vardı ben mi farklıyım, arkadaşlarım mı, diğerleri gibi bedensel hareketleri yapamı-yor olmam mıydı? Diğerleri gibi de düşünmüyordum, bedenim yedi yaşındaydı lakin düşüncelerim çok daha ileride idi. Öğretmenlerim “Çok olgun bir çocuk.” diye değerlendiriyorlardı oysa ben de diğerleri gibi olmayı çok istiyordum. Teneffüs zili çaldığında ilk sınıftan çıkan olmak, arkamdan öğretmenlerin “Yavaş oğlum, koşma, düşeceksin.” demelerini ve o kocaman uzun merdivenlerden ikişer üçer basamak inmeyi, mendil kapma yarışında arkama bırakılan mendili alıp arkadaşımı ko-şarak yakalayabilmeyi isterdim ben de. Ortaokul çağlarımda yine sıra kavgaları, merdiven sorunları devam etmekle birlikte ergenlik dönemi eklenmiş, erkekler arasında güç savaşları ve popüler olma ihtirasları da başlamıştı. Kocaman bir grupta yalnızlaştırılmaya çalışılıyordum sanki. Oysaki ben bedenen engelliydim zihnen değil fakat o yaşlarda toplumun genel bir yargıya sahip olduğunu fark etmiştim engelli isen zayıf, ürkek, çekingen ve kabullenici olmamızı istiyordu tüm okul cami-ası ve tabii ki acıyarak bakan, bakış atan gözleri görmezden gelerek aileme gurur yaşatmak için çabalıyordum.

Lise çağım geldiğinde sabit sıkıntılarım üzerine yenileri eklenmeye başlamıştı. Lisede artık öğ-retmenim denmiyor, hocam deniyordu. Artık erkekler gruplaşmaya başlamış, flörtler popülerliğe bağlanmıştı. Hâlâ anlamadığım bir şey vardı ki ilkokul döneminde bisikletimin lastiğini indirirler öylece kalakalırdım orada fakat yedi yaşında değildik artık hiçbirimiz neden hâlâ bisikletimin las-tiğini indirirler, neden kantinde sıra kavgaları olur? Neden benim ve diğer engelli arkadaşlarım için eğitimimizi ve hayatımızı kolaylaştırıcı bir şeyler yapılmadığını merak ederdim. Engellileri yeterince engelleyen yapısal sorunlar ile baş etmenin bir şekilde yolunu bulabilmiştim belki de fiziki sorunlar ile yaşamaya alışmıştım. Lise son sınıftaydım artık üniversite ile ilgili hayallerim şekillenmişti. Ben kendi başıma çalışıp kalabalık içinde sosyal yapının bana yaşattığı sorunlar ile bir eğitim görmek istemiyordum. Özgürce çalışma saatlerimi kendim belirlemek ve kimse ile yarış-ma içerisinde olmadan sadece kendimi nasıl bir adım daha ileriye götürebilmek adına bir eğitim sistemine inanmak, güvenmek ve ait olmak istiyordum.

Sonunda bizleri anlayabilen bir eğitim sistemi olarak Engelsiz Açıköğretim Sistemi ile tanıştım. Bu zamana kadar eğitim hayatımdaki dönemleri, sorunları kısaca özetlemeye çalıştım. 2013 yılın-da tekrar kayıt olduğum sistemde bir ön lisans, bir lisans ve ikinci üniversite hakkı ile eğitimime devam etmekteyim. Bunları sağlayan engelsiz eğitim kurum ve kuruluşuna en içten minnettarlık-larımı iletirim.


ENGELSİZ YÜKSEKÖĞRETİM İLE BİLGİYE ENGEL YOKTUR,

ANADOLU ÜNİVERSİTESİ VARDIR Halil İbrahim KAMALA

Engelli olmak, nasıl bir his hiç düşündünüz mü? Hepimizin birer engelli adayı olduğumuz gerçeğinin bilincinde miyiz? Ya da kime engelli denir biliyor muyuz? Engellik nasıl tanım-lanıyor kurumsal olarak? Birleşmiş Milletler (BM) şöyle tanımlamış: “Normal bir kişinin

kişisel ya da sosyal yaşantısında kendi kendisine yapması gereken işleri, bedensel veya ruhsal yeteneklerindeki kalıtımsal ya da sonradan olma herhangi bir noksanlık sonucu yapamayanlar.” Kanunlarımız şöyle tanımlamış: “Engelli: Doğuştan veya sonradan herhangi bir nedenle beden-sel, zihinsel, ruhsal, duyusal ve sosyal yeteneklerini çeşitli derecelerde kaybetmesi nedeniy-le toplumsal yaşama uyum sağlama ve günlük gereksinimlerini karşılama güçlükleri olan ve korunma, bakım, rehabilitasyon, danışmanlık ve destek hizmetlerine ihtiyaç duyan kişi”. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) şöyle tanımlamış: “Noksanlık (Impairment): Sağlık bakımından “noksanlık” psikolojik, anatomik veya fiziksel yapı ve fonksiyonlardaki bir noksanlığı veya dengesizliği ifade eder.” “Özürlülük (Disability): Sağlık alanında ‘sakatlık’ bir noksanlık sonucu meydana gelen ve normal sayılabilecek bir insana oranla bir işi yapabilme yeteneğinin kaybedilmesi ve kısıtlan-ması durumunu ifade eder.” “Maluliyet (Handicap): Sağlık alanında “maluliyet” bir noksanlık veya sakatlık sonucunda, belirli bir kişide meydana gelen ve o kişinin yaş, cinsiyet, sosyal ve kültürel durumuna göre normal sayılabilecek faaliyette bulunma yeteneğini önleyen ve sınırlayan deza-vantajlı bir durumu ifade eder.”

Ülkemiz nüfusunun %12’si engellilerden oluşmaktadır. Engelli vatandaşlarımızın sağlık, eğitim, ulaşım, sosyal, iş, konut vb. çok önemli ve hayati problemleri vardır. Bu problemlerden bir fizyote-rapist olarak eğitim problemlerine değineceğim. Temel olarak engelli vatandaşlarımızı; zihinsel engelli, görme engelli, işitme ve konuşma engelli, ortopedik engelli, süreğen engelliler olmak üzere beş başlıkta sınıflandırabiliriz.

Anadolu Üniversitesi Açıköğretim bünyesinde bulunan internet sitesinde engelli vatandaşlarımız için avantajlar bulunmaktadır. Bu avantajlar: Ders ile ilgili görsel materyal, işitsel materyallerin bulunuyor olmasıdır. Bu sayede engelli vatandaşlarımız örgün eğitimde yaşadığı ders ile ilgili materyal eksikliği çekmemektedir. Örgün eğitimde yaşadığı ulaşım sıkıntısını ve bir hafta bazen iki haftaya yayılan sınav maratonu problemini yaşamamaktadır. Sınavlar dönemde iki kez, iki gün içinde bitmektedir. Bilginin bu kadar engelsiz olması çok güzeldir. Bu yükseköğretim sisteminden yararlanan öğrenci sayısı dört bin altı yüz seksendir. Bu sayı ülkemizdeki engelli vatandaşımıza oranla azdır. Umarım bu yazımı aileler ve yetkililer görür ve bu nadide sisteme daha fazla engelli vatandaşımızın yararlanmasına katkı ve destek sağlarlar. Yazımı Başöğretmenimiz Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün sözü ile taçlandırıyorum: “Eğitimdir ki bir milleti; ya hür, bağımsız, şanlı, yüksek bir topluluk hâlinde yaşatır; ya da esaret ve sefalete terk eder.”

ENGELLİLER VE AÇIKÖĞRETİM SİSTEMİ Halil İbrahim KOCA

Fiziksel, zihinsel, ruhsal ve duyusal yetilerinde çeşitli düzeyde kayıplarından dolayı topluma diğer bireyler ile birlikte eşit koşullarda tam ve etkin katılımını kısıtlayan tutum ve çevre koşullarından etkilenen birey, engelli olarak tanımlanmaktadır.

İnsanlar her zaman sağ ve tam olarak doğamaz. Bazen insanlar doğuştan veya sonradan engelli olabilirler. Bu durum hiç kimseye hiçbir şekilde engellilere yönelik ayrımcılık hakkı tanımamak-


tadır. Sırf bir insan engelli diye eğitim hakkı elinden alınamaz, aksine engelli bireye çeşitli pozitif ayrımcılıkların tanımlanması engelliler için son derece önemlidir.

Ülkemizde engelliler diğer konularda olduğu gibi eğitim konusunda da çeşitli zorluklar ile karşıla-şabilmektedirler. Fakat engelliye engel olmayan, engelleri kaldıran, engelli öğrencilere büyük bir imkân yaratan Açıköğretim Sisteminde bu zorluklar bulunmamakta, aksine bu sistem biz engelli öğrencilerin yardımına koşmaktadır.

Açıköğretim Sisteminde diğer öğrenciler gibi bizlere verilen ders kitaplarımız ve e-kampüs üze-rindeki bilgi kaynaklarıyla derslerimize evimizde çalışmakta ve sınavlarımıza engelimize uygun salonlarda girmekteyiz. Açıköğretim Sisteminin biz engelli öğrencilere sağladığı diğer bir imkân ise eğitim harçlarından muaf tutulmamızdır. Sağlanan bu gibi imkânlar biz engelliler için bir mo-tivasyon kaynağı olmaktadır.

Engelli öğrenciler Açıköğretim Sisteminin yardımları ile sağlıklı bireylere nazaran eğitimlerine daha sıkı sarılmalı, çabalamalı ve başarmalıdırlar. Çünkü engelli bireyler yılmadan öğrenmeye çabalarlarsa hem kendilerini geliştirecekler hem de toplumun engelli bireylere bakışını şekillendirecektir.

ERİŞİLEBİLİRLİK VE AÇIKÖĞRETİM SİSTEMİ Halil İbrahim KOCA

Açıköğretim, alışılmış geleneksel eğitim tarzından farklı olarak kampüse gelme zorunluluğu-nun olmadığı bir eğitim modelidir. Bu model naçizane benim de içinde bulunduğum engelli bireyler için ayrı bir öneme sahiptir. Çünkü engelliler, engelleri dolayısıyla örgün eğitim

alamayacak durumda olabilirler.

Ayrıca engelliler, örgün eğitimleri sırasında yaşadıkları çeşitli erişilebilirlik sorunları neticesinde, eğitim hayatlarına Engelsiz Açıköğretim ile devam etmeyi tercih edebilir. Burada bahsedilen erişi-lebilirlik ise herhangi bir ürünün, hizmetin, teknolojinin ya da ortamın engelliler ve yaşlılar dâhil olmak üzere herkes tarafından ulaşılabilir ve kullanılabilir olmasını ifade etmektedir.

Şüphesiz tüm bireyler gibi engellilerin de eğitim hakkı bulunmaktadır. Engellilerin diğer fizik-sel ortamlar gibi eğitim kurumlarına da erişilebilirliğinin sağlanması büyük önem taşımaktadır. Engelli bireylerin okuyacakları üniversitelerin erişilebilirliğinin sağlanmamış olması durumunda, engelli birey kendi işini kendi görebileceği hâlde başkalarına muhtaç olacağı için kendini aciz ve mutsuz hissedebilir hatta bu durum karşısında eğitim hayatına devam etmeme gibi son derece olumsuz bir karar bile alabilmektedir.

Açıköğretim Sisteminde okuyan öğrenci, erişilebilirlik gibi sorunlarının etkisinde kalmadan sadece derslerine odaklanabilir. Çünkü Açıköğretim Sisteminde sınavlar erişilebilirliği sağlanmış yerlerde ve kişinin engeline uygun salonlarda yapılmaktadır. Bazı engelliler için okuyucu kodlayıcı hizme-tinin de sağlanması biz engelliler için çok önemlidir. Bunların dışında engelli öğrencilerden eğitim harcı da alınmamaktadır.

Anadolu Üniversitesi açıköğretim ön lisans mezunu ve yine Açıköğretim lisans öğrencisi olan bir engelli olarak Açıköğretim Sisteminin engelli öğrencilere sağladığı imkânların göz ardı edileme-yeceğini belirtmek isterim. Zaten dezavantajlı gruplar içerisinde yer alan engellilerin eğitim hayat-larına devam edebilmeleri için sağlanan bu kolaylıklar biz engelliler için itici bir güç oluşturmakta eğitim hayatımıza emin adımlarla devam etmemizi sağlamaktadır.


ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Hanife KOCAOĞLU

Ülkemizde eğitim sisteminin dört duvar arası kısıtlanmamasının bizim için bir sürü avantaj-ları var. Milyonları tek başına bir araya toplayan engel tanımayan kazanımdan ve yarardan mahrum bırakmayan bir Açıköğretim Sistemine sahibiz. Ben de bu Açıköğretim Sisteminden

yararlanıyorum.

Her yaşta, her işte, her durumda eğitim için önümüz açılmış durumda. Eğitimin dört duvar arası kısıtlanmadığı gibi her yaşta okuma fırsatı veriliyor; genç, yetişkin, yaşlı. Teyzemle aynı üniversiteyi okuyorum ve bu durumdan çok memnunum. Bir üniversiteyi okurken ikinci bir üniversiteyi de oku-yabiliyorum. Çalışırken de eğitimimizi devam ettirebiliyoruz veya evde çocuklara bakarken. Dersle-re çalışırken sağlanan kolaylıklar benim için ve çalışan herkes için avantaj sağlıyor. Mesela; mobil programları otobüste seyahat esnasında, bir yerde sıra beklerken, parkta otururken vs. konu çalışa-biliyor, soru çözebiliyor ve canlı derslere katılabiliyorum. Sınava gittiğim zaman okul bahçesinde gördüğüm görüntü beni mutlu ediyor. Kimi telefonundan ders çalışıyor kimi sınava girmiş eşini çocukları ile bekliyor kimi konuları müzakere ediyor. Bu eğitimi almak zor değil kendini geliştirmek isteyen herkes bu eğitimi alabilir. Başarı her insanın hayattaki en önemli amaçlarındandır. Hangi işi yaparsak yapalım hepimizin başarılı olmak gibi bir amacı vardır. Hepimiz kendimize, ailemize, çevremize ve milletimize yaptığımız işlerde başarılı olmayı isteriz. Anadolu Üniversitesi “Ben başa-racağım.” demiş ve başarmış şimdi benim gibi başarmak isteyen öğrencilere başarı fırsatı sunuyor. Sadece bir ülke ile de sınırlı değil, 27 ülkede bu eğitim devam ettiriliyor.

İnsanların hedeflerine ulaşması için önlerinde bir engel yok, isteyen herkes hedefine ulaşabilir. Milyonları bir araya toplamış, engelleri kaldırmış Açıköğretim Sistemine sahipken bizlere de ka-rarlılıkla, bıkkınlık göstermeden çalışmak kalıyor.

ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Hatice KOCAAĞA

Yaratılış amacı: Başarmak

Küçüktüm o zamanlar… Ailem çalışırken bahçede, tarlada bana verilmişti küçük kardeşime bakma görevi. Okullar başladığında okula gidiyor, geri kalan zamanda da kardeşimle ilgile-

niyordum.

Gel zaman git zaman köyden ayrılma yolculuğu başlamıştı. Meğerse bu yolculuk benim ortao-kul, lise ve akabinde üniversite okuma yolculuğummuş. Köyde kalanlar ilkokulu bitirmeyi yeterli görüyorlardı çünkü. Ortaokul ilçedeydi ve kimse yollamak istemiyordu çocuklarını. Ve ben bunun köydekilerin çocuklarını okutmak istememelerinden değil de iş gücüne olan ihtiyaçtan kaynak-landığını şimdi anlıyorum. Keşke o dönemde köydekilerin de Açıköğretimden haberleri olsaydı…

Okuduk okuduk… Ortaokulu da liseyi de bitirdik. Gelgelelim üniversiteyi okumak imkânsız gibiydi. Çünkü aile bütçesine katkıda bulunabilmem için çalışmam gerekliydi ve ailemin benim eğitimi-me ayıracak beş kuruşları yoktu. Tam üniversite hayallerimden vazgeçmek üzereydim ki okul reh-ber öğretmenim “Hem çalışıp hem okuyabilirsin. Anadolu Üniversitesi insanlara böyle bir kolaylık sağlıyor. Kitaplarını veriyor, sitesi üzerinden gerekli dokümanlara ulaşabiliyorsun, kaydını internet üzerinden yenileyebiliyorsun ve en güzeli de sınavları hafta sonu…” dedi.

Hani bazı anlar vardır ya hayatınızı değiştiren; işte o an, benim hayatımın değiştiği andı. Kaydımı da yaptırdım, kitaplarımı da aldım, fakülte sitesinden de olabildiğince faydalandım… Ve okulumu bitirdim hem de başarılı bir şekilde. Düşünsene bir zamanlar üniversite okuma hayalimin suya


düştüğüne inanmıştım imkânların yetersizliği yüzünden. Oysa şimdi bir anaokulunda mesleğini severek yapan bir öğretmenim. Bu konuda bir slogan oluşturmak hakkım değil mi şimdi; ümit var olmalı, insan çalışmalı, başarmalı, dedi ve bütün içtenliğiyle gözleri güldü ablamın. Biliyordum ki okumak, çevresine faydalı olmak ve elinin dokunduğu insanlarda güzel izler bırakabilmekti hayali ablamın. Ve ben de karar verdim. Benim de imkânsızlıklarım vardı üniversite için. Okuyamaya-caktım örgün olsa. Ama şimdi hem çalışıp hem okuyacak karanlıklarımı aydınlığa çıkaracaktım Açıköğretim Fakültesi meşalesiyle…

ANNEMİN ÇARESİZLİĞİNİN ÇARESİ: BEN Hatice KOCAAĞA

Aklım ermeye başladığında her şey netti. Evin reisi annemdi. Çünkü etraftan öyle görmüştüm. Kim çalışıp eve ekmek getiriyorsa reis oydu. Ama diğer çocukların reisleri (babaları) eve sadece ekmek getiriyordu.

Benim reisim sabahın dördünde tarlaya, bahçeye gidiyor, akşam yorgun bitik bir hâlde eve geliyordu. O hâline rağmen ceplerinde mandalina, portakal olurdu ve güldüğünde yanaklarında gül bahçesi açardı (o bahçede öyle güzel dinlendirirdi ki beni). O nasır tutmuş, üşümüş, tırnakları soğuktan, ça-murdan pörsümüş, kupkuru olmuş, çatlaklarından sızan kan kurumuş ki bana göre tontiş minik elle-riyle, pamuk gibi yumuşacık, kalbi gibi sıcacık elleriyle ceplerinde getirdiği meyveleri soyup yedirirdi.

Bazen uyurken öksürürdü annem, reisim. Çok derinlerden acı acı öksürürdü. Yüreğim yanardı duy-dukça ama elden ne gelir… Ertesi gün saat 4’te azık yapar (patates haşlaması, peynir, bazlama, domates, kuru soğan) yine yollara düşerdi.

Ne güçlü kadındı. 7 çocuk doğurmuş (ilk 2 erkek ikiz çocuk 1 hafta yaşayabilmişler) büyütmüş, okutmuş da bana mısın dememişti.

Ben en küçüktüm. Herkes dağılmıştı (evlilik-okul). Babam ve ben hep evde olurduk. Babam giyece-ği kıyafetin önünü arkasını sorardı bana. Rengini sorardı. Yemek döktüğünde üzülür, ıslak sabunlu bez ister, bana yerine parmağımla dokundurarak iyice silerdi, canım babam. Her sabah 9’da radyo oyunlarını dinlerdi. Çünkü sadece dinleyebilirdi. Hep derdi ki: “Devletin ceketinin bir ucundan tu-tun mutlaka, bırakmayın.” Akıllı, zeki bir adamdı. Kader mi ihmalkârlık mı bilinmez ama dünyası karanlık, kapkaranlıktı.

Annem cevval bir kadındı. Tıknaz boylu, hafif etine dolgun, şalvar giyince tostoparlak bir kadın olurdu. Okutulmamıştı. Güzel annem, bütün çocuklarını okutabilmek için tarladan kalan boş gün-lerde ev temizliğine giderdi. Bir defasında Meral ablanın evini temizlemeye gitmişti. Bulaşık telini kullanırken telin içine önceden girmiş iğne annemin eline batmıştı. Canım annemin o tatlı eline, pamuk gibi eline batmış, derinlere gidivermişti. Dikiş atılmıştı. Can annem, tatlı annem tek eliyle çalışabilecek olsa da tarlaya gitmeye devam etmişti. Bir gün de evinde oturduğumuz ev sahibine kira karşılığı temizliğe gitmişti. Temizlik hastası ev sahibemiz tuvalete şişelerce tuz ruhu, domestos vs. döktürmüş benim tatlı can annem nefes alamamış, baygınlık geçirip hastaneye kaldırılmıştı. Ve daha neler neler…

Bir kez ilkokul dördüncü sınıftayım. Öğretmen matematik ödevi verdi. Ama ders kitapları ne gezer bizde. Alamıyoruz ki… Sınıf arkadaşım Zeliha’nın evine gittim. Kitabın ilgili bölümünü olduğu gibi yazıp eve gelip ödevi yapacağım. Gittim ama annesi: “Kızım müsait değil, sen de kitap al.” dedi ve eve almadı. Ondandır matematiği anlayamadığım belki de… Anneme diyemedim annesi böyle dedi, diye. Üzülmesin, ağlamasın can annem. Yaptım ödevimi annem, dedim.

Can annem, canını sevdiğim, yoluna kurban olduğum çilekeş annem canını dişine taktı okuttu, okuttu, beni de okuttu. Liseyi bitirdim hem de birincilikle. Üniversiteye gideceğim ama az paralı


hem evde olup (can babam tek kalmasın diye) hem okuyabileceğim okul yok. Sonra ablam AÖF’ü söyledi. O da AÖF’te okudu. Okul öncesi öğretmeni oldu. Çok şükür. Şimdi müdür yardımcısı. Ben de AÖF’e kaydoldum. Elverdiğince okumaya başladım. Hâlâ da okuyorum. Çeşitli hayat zorluklarından dolayı sürekli kalmış olsam da inanıyorum ki bitireceğim. Rabbim kısmet ederse 2019’un sonunda mezun olacağım.

Gerçekten “Engelsiz Açıköğretim”in içeriği de adı gibi engelsiz. Hayat şartları fazla yormamış ol-saydı can annemin de ilkokul, ortaokul, lise ve en güzeli de Açıköğretim Fakültesine gidebilmesi için elimden geleni yapardım. Çünkü gerçekten aramızda engel yok.

Annem okuyamadı belki ama ben okuyacağım. Öğretmen, doçent, profesör olacağım. Annemin çaresizliğinin çaresi olacağım. Yıllar sonra olsa bile o çektiği acılar, dertler, ıstıraplar biraz olsun hafifler belki.

Tüm bu olanakları bizlere sağladığı için Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesinin tüm çalı-şanlarına, emek verenlerine tüm kalbimle teşekkür ediyorum. Hepinize minnettarım.

En önemlisi de mezun olup diplomayı anneme götürüp o tontiş yanaklarını ellerimin arasına alıp: “Annem, can annem, güzel annem, bak mezun oldum, senin kızın senin sayende mezun oldu.” diye-bileceğim için minnettarım size.

KALP DEDİĞİN “ÜÇ YÜZ KIRK” GRAM Havva GÜNDOĞAN ESER

Bu kalp var ya, bu kalp… Hani herkeste sadece kendi yumruğu kadar olan, en hassas organ; yaklaşık üç yüz kırk gram kadar imiş. Üniversite yıllarımda aldığım insan anatomisi dersle-rinde pek dikkat etmemiş olacağım ki; bu bilgi otuz yaşımda bir Açıköğretim ders kitabını

okurken âdeta beynime kazanıverdi. Kitapta aynen şöyle yazıyordu: “Kalp yaklaşık 340 gramdır ve her kişinin kendi yumruğu kadardır.” Tabii bu bilgi standart bir bilgi olarak kalmadı aklımda. Yak-laşan sınavlarım için koşarken aniden duruverdim bu cümleyi okuyunca. Bıraktım elimden kâğıdı kalemi ve düşündüm üzerinde birkaç saat.

Önce tuttum bir elimin yumruğunu, sonra sordum kalbime: “Demek bu kadarcıksın… Nasıl taşırsın bu minicik hâlinle onca yükü? Nasıl kalkarsın altından onca duygunun? Hiç mi gücenmez, kırılmaz, incinmezsin?” “Olur mu hiç?” diye cevap verdi bana. “En çok ben hisseder, ben gücenir, ben incini-rim. Ama bunlardır beni güçlü kılan şeyler. Mutluluğu da hisseden benim, heyecanı da. Bakma sen benim yumruk kadar olduğuma. İçimde kocaman bir dünya var benim.” dedi.

Ve kalbime hak verdim. İşte, dedim bu yüzden herkes kocaman bir dünya taşıyor içinde. Bu dünyaya herkes farklı şeyler sığdırmaya çalışıyor. Kimisi umut, kimisi öfke, kimisi huzur… Herkesin hayal-leri farklı, yetenekleri, bakış açıları, duyguları, düşünceleri farklı. Hiçbiri diğerine benzemiyor. Ben bunu hep suluboya paletimdeki renklere benzetirim. Hepsi yan yana dizilmiş, farklı tonlarda uyum içinde dururlar. Peki, bunca farklılık bunca renk varken insanlar neden birbirlerini yargılarlar hiç düşündünüz mü?

Yıllardır işim gereği; ebeveynlere, çocukları hakkında konuşurken hep bunu anlatmaya çalışıyorum. Diyorum ki, bir çocuk başka bir çocuk ile oyun oynarken onu asla yargılamaz! Çünkü onların kafala-rında engeller, ön yargılar yoktur. Bu engelleri ne yazık ki büyüdükçe biz yetişkinlerden öğrenirler. Oysa çocukların dünyasında “kötü” olan hiçbir şeye yer yoktur. Onların dünyası öyle güzeldir ki yoktur hiç kimsenin birbirinden farkı. İsimler ve suretler önemini kaybetmiştir. Yoktur birinin diğerinden eksiği yahut fazlası. Çünkü çocuk içindeki dünyaya sığdırmıştır tüm renkleri. Çünkü hiç hüküm ver-meden bilir yaprağın yeşilini, göğün kızılını, mavisini hatta zaman zaman gri rengini. Dünyasında var olan tüm renkleri olduğu gibi kabul eder. Bilir ki içindeki dünya farklı renklerle güzel.


Peki ya biz yetişkinler? Biz kendi dünyamızda neden her şeyi tek renge boyamaya çalışırız? Neden “El âlem ne der?” kaygısı yaşar, hayallerimizden vazgeçeriz? Neden insanlara sormayız “Bugün na-sılsın? Aklın nasıl, yüreğin nasıl?” diye. Dinlemek, anlamaya çalışmak yerine neden hep “kötü” olanı çağırırız? “Sen yapamazsın, otur oturduğun yerde yahu! Senden ne köy olur ne kasaba… Sen ne işe yararsın ki?” diye söylenenleri neden önemseriz mesela? Cevabı çok basit. İçinizdeki çocuğa dönün bir bakın bakalım, ne görüyorsunuz?

O çocuğun kalbi sevgi dolu. Seni bekliyor sadece. Haydi! diyor. Haydi, kalk ayağa! Yarın çok geç, şimdi olacak her şey. Senden bir şey olmaz diyenlere inat tut kendi elinden ve diğer oyun arka-daşlarının elinden. Çimlerin üzerinde yuvarlan mesela, bunu yapman için duyman gerekmez! Çek içine mis gibi taze bahar kokusunu, bunun için konuşman gerekmez! Sen yeter ki, hisset! Söz ver yanındakine; göremeyen arkadaşının gözleri, konuşamayanın dili ol. Koşamayan arkadaşın için koş ve yaşa bu hayatı doya doya.

İşte o zaman anlam kazanacak her şey. İşte o zaman çözülecek kendi ayağına doladığın halat! Ve o zaman bitecek bu anlamsız esaret. Kırılacak tüm ön yargılar, paramparça olacak ayaklarının altında. Kurtuluşa erdiğin o büyük gün hissedeceksin kalbinin sesini. O, üç yüz kırk gramlık, yumruk kadar vicdanının sesini!

ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Hazal SEMEN

Eğitimin yaşama hakkı kadar önemli olduğu bu çağda hâlen öğrenimin sınırlandırıldığı, is-tenmeyen mecburiyetlere maruz bırakıldığı durumların olduğu aşikâr.

Bu sınırlandırma insanoğlunun ön yargıları, asırlardır süregelen cinsiyet ayrımcılığı, vur-dumduymazlığı yüzünden tüm gelişen sistemlere gölge düşürmeye yetiyor. Eğitimin gün geçtikçe gelişen olanaklarına erişmenin eskisi kadar zor ve meşakkatli olmadığı, tüm imkânların elimi-zin altında olduğu bir dönemde nasıl oluyor da hâlen eğitimin bazı hayatlara ulaşılabilirliğinin zorluğunu düşünmeden edemiyor insan. Önemsiyor ve düşünüyoruz çünkü eğitim; bir toplumun ifade, irade ve düşünce özgürlüğünü en etkili şekilde öne sürmesindeki ana yoldur. Eğitim, ataer-kil toplumda her ne kadar gelişen sistemleri olsa da eğitim eşitliğinin değil hakikatte, rafta bile olduğundan söz edemeyiz. Her ne kadar bu ayrımcılık ve eşitsizlik kulağa nahoş gelse de gerçeğin hakikati zorladığını biliyor ve önüne geçmekte güçsüz kalıyoruz. En başta vurguladığımız gibi eği-timin yaşama hakkı kadar önemli olması en aklıselim insanın bile eğitimde cinsiyet ayrımcılığına, eşitsizliğe başvurmasının önüne geçemiyor. Eğitim bunların dışında tutulması gereken hassas bir konu olmasına rağmen insanı bıçak gibi iki parçaya ayırıp sınıflaştırıyor. Sizler sanıyorsunuz ki eği-timin imkânlar, kolaylıklar ve alternatifler sunduğu bu zamanda eğitim hakkından yoksun bırakılan birey yok. Sizler sanıyor ve biliyorsunuz ki her aile eğitim konusunda tüm çocuklarına alicenap bir şekilde imkânları sunuyor ama yanlış biliyor ve yanlış sanıyorsunuz. Hem kurbanın hem failin bir-birinden ayırt edilmediği bilmem kaçıncı yüzyılda olmamız bu akıl karışıklığının önüne geçemiyor. Tüm imkânları zorlayan bu sistemlerin en munis ailede bile bu eşitsizliğin önüne geçmesine engel olamıyor. İşte bu noktada Açıköğretimin “Hiç yoktan iyidir.” diye düşünen zihniyetlere karşı karar-lılık, azim ve inançla çalışıldığında aslında bir örgün öğretim kadar denk seviyede etkili, sadece diploma odaklı olmayan, istenildiğinde birçok başarıyı doğurabileceği yönünde örnekler gösteri-lebilir. Öğretimin açık, örgün ve uzaktan diye ayrıştırmadan hedef odaklı olduktan sonra imkânları sonuna kadar yaşattığı tüm geç veya yarım kalmışlıklara bire bir yardımcı olan bir eğitim sistemi-dir Açıköğretim. Müsamaha gösterilen durumlarda büyük farklarla öne geçebilen, isteklere ulaşı-labilirliği kolay hâle getirebilen bir sistemdir. Engelsiz Açıköğretim, ön yargı ve cinsiyet ayrımcılığı gibi engellere maruz kalan ve eğitimden koparılmaya çalışılan ne kadar birey varsa onları eğitime


bağlayıp eğitimi sınıfla, sırayla, binayla sınırlandırmayıp ev, telefon, bilgisayar ve kullanılan birçok sosyal alana sinmeyi başarabilmiştir. Açıköğretim engelleri imkâna, zorlukları değerlere çevirerek sınırlandığını sandığımız eğitim hakkından en ince detayına kadar faydalanmamızı sağlayan bir sistem bütünüdür.

Engelleri oluşturan zaman, imkân, mekân değil, insanlardır. Açıköğretim Sistemiyle tüm bahanele-rin önüne geçip yarım kalmışlıkları tamamlanabilir seviyeye getirip hayallerimize bir adım daha yaklaşabiliriz. Yeter ki inanç, istek ve emek olsun.

ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Hidayet BOY/Merve SAĞIŞAN

Açıköğretim; tüm dünyadaki insanların eğitim öğretimine kolaylık sağlamak için kurulmuş bir eğitim sistemidir. Bu sistem ilk önce canım memleketim Eskişehir’de başlayıp daha sonra diğer şehir üniversitelerinde de etkili olmuştur.

Eğitim hayatı yarım kalan, ikinci üniversite okumak isteyen, hem okuyup hem çalışmak zorunda kalan bunu daha fazla kişiyle örneklendirebileceğimiz bir faaliyettir. Kişide engel durumuna bak-maksızın kayıt yapabilen bir sistem olması birçok kişinin iki belki de üç üniversite bitirmesine olanak sağlamıştır.

Yapılan canlı dersler herkese açık olup engel durumu bulunan kişileri ayırt etmeksizin hepimi-zin kullanabileceği bir diğer çalışma alanıdır. Evet, aramızda engel yok çünkü bugün hepimiz bir engelli adayıyız hepimizin kusuru olabilir fakat bu durum bizi diğer insanlardan farklı kılmaz. Bu konuda Anadolu Üniversitesi de aynı hassasiyeti gösteriyor ve aramızda bir engel yok, diyor. Bu yüzden “Engelsiz Açıköğretim” diyoruz.

Engelsiz, fiziksel açıdan engeli bulunan vatandaşlarımızın hayatını zorlaştırmamak anlamında kul-lanılan bir sözdür. Gerçek hayatlarını devam ettirebilmek için birçok sıkıntıya katlanan ve pek çok olumsuzluk ile karşılaşan bu insanların işlerini davranışlarımızla ve onlara yardım ederek çok daha kolay hâle getirmememiz gerekmektedir. Çünkü hiç kimsenin kusurları başarısız olmasına engel değildir.

Bugün engelli bir kardeşimiz de öğretmen olabilir, memur olabilir, ikinci üniversitesini okuyabilir, herkesin nasıl öğrencilik hayatında hakları varsa aynı şekilde bu arkadaşlarımızın da hakkı vardır. Bu konuyla ilgili çok sevdiğim bir öğretmenimden örnek vermek istiyorum. Beden eğitimi öğret-menimiz üniversite yıllarındayken bir okul gezisine katılır. Bu gezide yaptıkları trafik kazası sonucu iki bacağını kaybeder, bu duruma karşı azim ve hırsını hiç kaybetmez ve öğretmen olur. Tekerlekli sandalyede olmasına rağmen engel durumunu hiçe sayarak okulumuza atanmıştı. Sınıfa ilk gel-diğinde ise hiçbirimiz bu durumu garipsemedik ve şaşırmadık. Bugün hepimiz bir engelli adayıyız, kişiye yaptığımız davranışlar ufak kötülükler ya da kırıcı hareketlerin bize bir şekilde karşılığı olacaktır. Biz ise o öğretmenimizi diğerlerinden hiç ayrı tutmadık. Elimizden geldiğince yardımcı olmaya çalıştık ama o bize daha çok yardımcı oluyordu. Yine yazıyorum aramızda gerçekten engel yok. Bir de birbirimize yardımcı olduğumuz sürece engeller yardımlaşmaya yardımlar tebessümle-re, tebessümler ise mutluluğa dönüşüyor, bunlar da dünyamızı güzelleştiriyor. Bir diğer en sevdi-ğim örnek Temel Bilgi Teknolojileri dersi hocamız Volkan Yüzer’in her canlı yayın dersinde yapmış olduğu davranışı. Bunu canlı yayın dersindeki tüm arkadaşlar bilir fakat bilmeyenler için yazmakta fayda var. Her ders sonunda soru çözüyoruz. Bu soruları cevaplarken her seferinde Volkan Hoca: “Belki aramızda engeli olan arkadaşlar vardır, gerçi onlar bizim canımız. Bu yüzden ben onlar için soruyu ve şıkları okumak istiyorum.” der. Bu her ders benim dikkatimi çeken bir davranış olmuştur. Eminim engelli arkadaşları da mutlu eden bir davranış olmuştur.


Engelsiz Açıköğretim dediğimiz, kusurun ne olursa olsun, sen var olduğun sürece bu topluma ka-zandıracağın birçok şeyin bilincinde olarak çabala ve uğraş. Bugün birçok alanda başarılı olan insanlara bakıldığı zaman tüm engeller göz ardıdır.

Bakıldığında Anadolu Üniversitesi bununla ilgili özenle projeler üreterek gerekli bilinç ve duyar-lılığı göstermiş bulunmaktadır. Gerek sesli kitap gerek üniversite kampüslerinin erişilebilirliğine kadar eğitim-öğretim ortamına tam katılımı sağlayacak tedbirleri alarak gerekli hassasiyeti gös-termiştir.

Engelli olmak hiç kimsenin tercihi değildir ve bir gün bizim de başımıza ne geleceği belli değildir. İnsanlar bu engellere yaşadıkları vahim kazalardan sonra sahip olurlar ve bu engellerine rağmen yaşama tutunmaya devam ederler. Bizim üzerimize düşen de bu konuda duyarlı olarak onların sorunlarını hafifletmektir.

Toplumların engelli vatandaşlara davranış biçimi, o toplumun gelişmişliğini gösterir. Duyarlı ve mutlu bir toplum için engelli vatandaşlarımızın engellerini, engel olarak görmeden onları toplum içinde kabul etmeli ve onlara her zaman yardımcı olmalıyız. Bu konuda tüm hassasiyetin için iyi ki varsın Engelsiz Açıköğretim!

ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Hülya ARİ

Engelli doğuştan veya sonradan meydana gelen hastalıklar ve sakatlıklarla toplumsal ya-şamın birçok alanından kısıtlanan, engellerle karşılaşan kişilerdir. Vücudun görsel, işlevsel, zihinsel ve ruhsal eksiklikleri birey için bir engeldir.

Günümüz şartlarında engellilerin oldukça fazla hakkı vardır. Kamusal ve eğitimsel olarak engelli-lerin hakkı vardır. Engellileri topluma kazandırmanın belki de en önemli yolu eğitimdir. Açıköğre-tim de herkes için özellikle de engelliler için güzel bir eğitim yöntemidir.

Açıköğretim, engelliler için ortaya çıkan engelleri en aza indirmeye çalışmıştır. Eğitim için engel neredeyse ortadan kalkmıştır. Engellilere verilen haklar sayesinde her şeyde olduğu gibi eğitimde de eşitlik söz konusudur. Örneğin; görme engelli birinin soruları okuması için sesli kitap projesi başlatılmıştır. Bu şekilde soruları daha iyi algılayıp çözebilir.

Özel engeli bulunan öğrencilerin raporuyla Açıköğretim bürolarına başvuru yaparak harç parala-rında indirim söz konusudur. Bu durumda engelli vatandaşları okunmaya teşvik etmiştir.

Açıköğretimin engelli arkadaşlarımıza sağladığı farklı bir konuda gene raporlarıyla AÖF bürolarına başvuru yaparak ikamet ettiği yere yakın okullarda sınava gidebilmektedirler. Yürüme engeli olan kişiler için de giriş katlarda ya da asansörlü okullarda sınava girebilmektedirler. AÖF’ün sağladığı bu yenilikler sayesinde engelli arkadaşlarımızı eğitime yöneltmiş ve böylelikle iş hayatına atılma-sında büyük rol oynamıştır.

Eğitim engelli kişileri topluma kazandırmakta en önemli faktördür. AÖF’ün sunduğu bu imkânlarla eğitimde eşitlik olmuştur. Örneğin; ellerini kullanamayan öğrenciler için sınavda optik işaretle-me yapabilmesi için görevli verilmektedir. Bu şekilde eğitimde hiçbir şekilde kişiler arasında fark olmamaktadır. AÖF’ün bu imkânları engelsiz bir eğitimin olduğunu gösterir. Engelsiz bir eğitimin olması da engelli arkadaşlarımızı okumaya yöneltiyor. Bu bağlamda başta Anadolu Üniversitesi olmak üzere tüm eğitim kurumları engelsiz eğitime destek verdiğinden, öğrencileri okumaya teş-vik ettiğinden ve de engelleri ortadan kaldırdığı için teşekkür ederiz...


ÇÖZÜM BİZİZ Hülya ATEŞ

Günümüzde engelli bireylerimizin toplumda bütünleşme ve sosyalleşme konusunda sorunlar yaşandığı bilinen bir durumdur. Toplumsal ve kamusal alanın birçok alanına yayılmış olan bu sorunlar, engelli bireylerimizin yaşadığı toplumda bir bütünlük kurmasını oldukça zor-

laştırmaktadır. Karşılaşılan bu güçlüklere çözüm yolu bulamayan bireyler kendini mutsuz, güçsüz ve yetersiz hissetmektedirler. Bu durum doğal olarak bireyin yaşam kalitesini düşürerek, bireyin kendini gerçekleştirme hakkını oldukça zorlaştırmaktadır. Bireyler birçok sorunla baş başa kalıyor. Özellikle de yoksulluk, eğitim, ulaşım, fiziksel çevre, kabul edilme, sosyalleşme gibi en temel so-runlar bireyi olumsuz etkilenmektedir.

Eğitim konusuna değinecek olursak toplum olarak engelli bireyler için yapılacak en önemli şey onlara normal insan oldukları hissini vermektir. Yaptığımız en büyük yanlış engelli bir birey için “Kendine faydası yok ki bize faydası olsun…” “Boşuna uğraşmayalım.” , “Zamanı boşuna harcıyoruz, bir şey öğrenemez.” gibi düşüncelere sahip olmaktır. Bu düşünceden sıyrılmalı ve bireyi nasıl top-luma kazandırabiliriz, onları nasıl anlayabiliriz, ne hissettiğini ve ne düşündüğünü kavrayabilmeli, onları doğru anlamalı ve onlara yönelen davranışlarımızı doğru biçimlendirmeliyiz.

Engelsiz eğitimin gerçekleşebilmesi için bazı problemlerin çözümleri gerekmektedir. Fiziki açı-dan engelli bireyler için asansör, rampa, wc, okul giriş ve çıkış alanı, yürüyüş yolları gibi alanları iyileştirilmeli ve gerekirse yeniden yapılandırılmalıdır. Eğitim servisleri ihtiyaca yönelik olmalıdır. Eğitim veren öğretmenlerin branşları da özel eğitim olmalıdır. Okullarda engelli bireylerin meslek seçimine yönelik rehberlik hizmetleri yeterli boyutta olmalıdır. Okullarda ve sosyal çevrede engelli bireylerin sosyal etkinliklere katılımı sağlanmalıdır. Sosyal etkileşim için birey ve çevre arasın-daki farkındalık eksikliği ortadan kaldırılmalı, akran reddi, etiketleme ve ötekileştirme sorunları giderilmelidir. Engelsiz aile ve öğrencilere engelli bireyler hakkında eğitim verilerek bu sorun çözülmelidir.

Her bireyin eğitim alma ve okuma hakkı vardır. Belki onlar hayata bir sıfır yenik başlamış olabilir. Ama bilinçli bireyler olarak biz onlara bu eksikliği hissettirmeden yardımcı olmalıyız. Bu konuda gerek devlet gerekse birey olarak üstümüze düşen görevi en iyi şekilde yerine getirmeliyiz. Em-patinin kullanılabileceği uygulamalı eğitimlerle, engelli bireylerle bire bir vakit geçirerek olumlu geri bildirim sağlanması bireyin ve ailenin duygusal, farklı bir yaklaşım sürecine girmesinde önem-li bir adımdır. Onları dışlamak yerine, topluma nasıl kazandırırız sorusuna yönelmeli, bu konuda çaba sarf etmeliyiz. Kişiye engelli birey gözüyle değil, insan olarak bakmalıyız. Eğitim süreçlerinde gereken yardımı ve desteği vermeli, bu konuda eksikleri varsa onları yönlendirmeliyiz. Engelli bireylerimizi teşvik etmek, ihtiyaç duydukları yardım elini uzatmak, kalplerdeki ve zihinlerdeki engelleri hep birlikte kaldırmak için çaba göstermek, sorunların çözümünde onlara destek olmak, onların hayatını daha da kolaylaştırarak her adımda yanlarında olmak hepimizin görevidir.

Biz biliyoruz ki engelli bireylerimizin zorlukları aşarak elde etikleri başarılar, bizim gurur kaynağı-mız olmuştur. Onların eğitim, sanat, spor, edebiyat gibi yaşamın her alanında tüm topluma örnek olacak işlere imza attıkları aşikârdır. Uzanan sıcacık bir elin, tebessümle bakan bir yüzün onları ayağa kaldırıp nasıl güzel işlere imza attıklarını görüyoruz. İşte tam da bu yüzden çözüm biz değil miyiz?


ENGEL YOK SENLE BENİM FARKIM YOK İdris ARİ

Engel, biz insanların her an ve her yerde anlık bir kaza veya doğumla birlikte insanoğlunun başına gelebilecek üzücü bir olaydır.

Engelli olmayı bizi dış dünyaya kapatabilecek bir olay değil de kaderimizin bir parçası ola-rak görmemiz gerekir, dünya biz insanlar için imtihandır. Bu imtihanda başarının yolu da hiçbir zaman bu hâlimizden yakınmayıp sağlıklı birer insan gibi, kendimizi küçük görmeden dünya meş-galesiyle hemhâl olmamız gerekir. Nasıl ki engelsiz bir insan doğup büyüyüp okul çağına gelince hiçbir fark olmaksızın eğitimini tamamlayabiliyorsa engelli kardeşlerimiz de aynı şekilde eğitim ve öğretimini hiçbir eksiklik ve farklı bir muamele görmeden tamamlar. Bizlerin engeli yok ancak engelli kardeşlerimiz ile aynı canı, aynı kanı taşırcasına onlara yardımcı olmada sonsuz gayret ve çaba göstermekle yükümlüyüz, zaten ülkemiz olarak bu kardeşlerimizin her zaman yanında olduk. Devlet olarak olsun, eğitim kurumları olarak olsun, onların gerek eğitim-öğretim sürecin de gerekse normal hayatların da her zaman kolaylıklar ve imkânlar sunuluyor ve sunulmaya da en güzel şekilde devam ediliyor, onların kendilerinde bir eksiklik olduğunu hissetmemeleri için sonsuz çaba ve gayret göstermekten haz ve huzur duyduk. Anadolu Üniversitesi bu yönde elinden geldiği ölçüde bu kardeşlerinize imkânlar sundu ve sunuyor. Engelli kardeşlerimizin zorluk çek-meden okuyabilmesi, sınavına huzur içinde girebilmesi için dönemlik ücreti hiçbir kardeşimizden almıyor. Sınav yerine rahat ve kolay bir şekilde ulaşabilmesi için en görünür ve kolaylıkla bulu-nabilir yerlerde sınava girmeleri, üst katlara çıkmak gibi zorluklarla karşılaşmamaları için en titiz şekilde çaba gösteriyor. Üniversitenin bu gibi hizmetleri takdire şayandır, diye düşünüyorum. Tabii ki bu kardeşlerimizin dezavantajları vardır. Sağlıklı bir birey gibi koşamayabilir, sağlıklı bir şekilde merdiven çıkıp üst katlarda sınavlara giremeyebilir. Ancak şunu da çok iyi biliyorlar ki Anadolu Üniversitesi bu kardeşlerimizin eğitimini en güzel şekilde tamamlayabilmesi için her zaman ve her daim öğrencisinin yanında olmuştur ve olacaktır.

Çevremde gördüğüm kadarıyla engelli kardeşlerimiz üniversitenin sunduğu imkânlardan ve hiz-metlerden gayet memnunlar, her daim memnun kalacaklardır, diye düşünüyorum. Anadolu Üniver-sitesi de bu kardeşlerimizin daha iyi bir gelecek ve daha iyi ve huzurlu bir hayat yaşamaları için elinden geldiği ölçüde onların hizmetine her türlü imkân sunacaktır. Şu da bir gerçek ki bu hiz-metlerin karşılığı alınmış durumda, neden mi? Çevremde gördüğüm, tanıdığım engelli kardeşlerim sınavlarında başarılı ve okullarını dönem atlatmadan bitirebilen kişiler olduklarını görüyorum. Bundan anladığım da şudur ki eğitim ve öğretimde engel yoktur. Bizler yapabiliyorsak onlar da en iyisini yapabilecek kabiliyetteler. Bizler nasıl eğitimimizi tamamlayıp bir yerlere gelebiliyorsak bu kardeşlerimiz de en üstün görevlere gelebiliyorlar. Bunun bu aşamaya gelmesinin yegâne sebebi, eğitim kurumu olarak üniversitenizin sunmuş olduğu hizmetler ve engellerin önüne engelsiz bir hizmet sunmanızdır.

Bu bağlamda başta Anadolu Üniversitesine, bu gibi kolaylık ve imkânları sunan tüm eğitim ku-rumlarına sonsuz teşekkürlerimizi sunarız. “Engel yok, Engelsiz Açıköğretim var!” sloganıyla tüm engelli kardeşlerimize başarılar dilerim.


ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM İlker GÜLMEZ

Eğitim ve öğretim hayatımızın en önemli parçasıdır. Eğitime her toplumda büyük önem veril-melidir. Çünkü eğitim ve öğretimden yoksun kalmış bir millet geriler, cahil kalır ve gelişmiş bir ülke olamaz.

İnsan kişiliğinin oluşmasında en büyük etken eğitimdir. Eğitimden kasıt, sadece okulda, dört duvar arasında verilen dersler veya konular değildir. Bu ihtiyacı dışarıdan da karşılayabilir olmamızdır. Bu yüzden Açıköğretim, eğitim ve öğretimin ulaşamadığı yerlere engel tanımadan ulaşıp insanla-ra bu konuda eşit olanak sağlamaktadır. Açıköğretim eğitimi hedeflerken eğitimin okumaktan ve ezberlemekten ibaret olmadığını anlatır. Konu hakkında ezber yapılmamasını, neyi, niçin okudu-ğumuzu ve okuduğumuzu en iyi şekilde anlayabilmemizi amaçlar. Bunu da biz insanların hayatına yansıtılmasını ister. Amaç sadece kitaptan okuyup öğrendiklerimiz olmamalıdır. Okumak için oku-mamalıyız. Kendi duygu, düşünce ve yorumlarımızı da ekleyerek öğrendiklerimizi pekiştirmeliyiz. Okuduklarımız üzerinde düşünmeye başlarsak işte o zaman faydasını görürüz. Açıköğretim de ör-gün eğitim gibi biz insanları topluma faydalı birer birey olarak yetiştirmektedir.

Kısacası engel tanımayan “Açıköğretim”in bizi hayata, insanlığa bir üniversite formatında hazırla-dığını unutmamalıyız. Bu yüzden ister örgün bir eğitim ister açıktan bir eğitim görelim, unutma-yalım ki amacımız insanlığa bir faydamızın olması. Engeller aşmak içinse gelin, gönül verelim, hep birlikte el ele “Engelsiz bir Açıköğretim”e...

ENGEL BEDENİMİZDE DEĞİL, DÜŞÜNCELERİMİZİN İÇİNDE İnci AŞKIN

Engel, basit insanların gözünde ne kadar sorun olarak görünse de aslında engel bedende değil insanların düşüncelerinde gizlidir.

Bunun kanıtı ise bu engelleri bir basamak olarak görüp bunu aşarak başarıya ulaşan kişiler-de mevcuttur. Başarı zihnimizde gizlidir, bunu ortaya çıkarmak için aklımızı kullanmamız yeterlidir. Bunun yolu da içimizdeki motivasyonu faaliyete geçirmekten geçer. Şimdi birkaç örnek ile yazımı-za devam edelim. Mesela ilk vereceğim örnek dünyaca ünlü İngiliz fizikçi, evrenbilimci, astronom, teorisyen ve yazar Prof. Dr. Stephen Hawking 21 yaşında ALS hastalığına yakalandı. Doktorlar iki buçuk sene ömrü kaldı şeklinde tahminlerde bulundu. Ama bu onu hayata karşı karamsarlığa itme-di ve hayattaki başarılarına engel olmadı. Azim, sabır ve düşüncelerindeki kararlılığı onun icatla-rına ve ödüllerine kavuşmasında bir basamak görevi gördü. 76 yıllık hayatına birçok ödül ve keşif sığdırdı. Diğer örneğimiz de Eşref Armağan. Doğuştan göremiyordu ancak gören insanların bile yapamayacağı kadar olağanüstü bir yeteneği vardı; resim yapıyordu, olağanüstü yeteneğe sahip bir ressamdı. Amerika’dan gelen bilim adamları onun bu olağanüstü yeteneği karşısında şaşkına döndü. Başka örnek olarak Ludvig van Beethoven, Jim Abbott, Roosevelt,Edison, Dustin Carter, Aşık Veysel Şatıroğlu, Helen Keller gibi birçok başarılı insanı gösterebiliriz.

Örneklerdeki gibi birçok başarılı bilim adamı, ressam, yazar, sporcu vs. mevcuttur. Önemli olan hedeflerimize odaklanmak ve bu yola istikrarlı bir şekilde devam etmektir. Hayatınıza hâkim olan hedefleriniz ve düşünceleriniz olmalı, olumsuzluklar her insanın hayatında yer alır. Yapmanız ge-reken bu olumsuzlukları düşüncelerinizle aşarak hayatınızdaki fırsatları yakalamak ve bu doğru yola inanmak. Unutmayın, başarabilirsiniz, tek yapmanız gereken başlamak; başlamak bitirmenin yarısıdır. Düşüncelerinizi motivasyonunuz olarak kullanın ve başarınıza emin adımlarla ilerleyin inat edin mücadeleci olun yapabilirsiniz.


BAHANELERİNİ ÖLDÜR, HAYALLERİNİ YAŞA Kahraman KARAMAN

Açıköğretim denilince insan kendini özgür ve değerli hissediyor. İstediğin yerde, istediğin zamanda, her türlü esnekliğe uyarlanabilen, sürekli geliştirilen bol kaynak çeşitliliğiyle ders çalışabilmek ve bu sayede üniversite mezunu olmak, imkânları kısıtlı bireyler için ne kadar

fevkalade bir hak. Hele de mezun olduktan sonra meslek sahibi olabilmek daha da muazzam.

Kaynak çeşitliliği sayesinde öğrenmede sınırlar ortadan kalkıyor. Sesli kitap ve özet seslendirmele-rine bilgisayar, tablet ve mobil uygulama üzerinden ulaşılabilmesi oldukça esneklik sağlıyor. Gerek yolculukta gerek ev işlerini yaparken kulaklığı takarak kitap veya özet seslendirmelerini dinleyerek ders çalışmak, özel zamana, niteliğe ihtiyaç duymadan hayatımıza dâhil oluveriyor. Aynı şekilde Radyo A ders yayınlarının da sohbet tadında olması sıkıcılığı ortadan kaldırıyor. Yine her ünite sonunda bilgisayardan, tabletten, mobilden çözülebilen deneme sınavları derslerin pekiştirilme-sine yardımcı oluyor. İki dakikayı geçmeyen bu denemeler sosyal medya hesaplarımıza bir bakıp çıkmak kadar eğlenceli olduğu için hem eğlenmiş hem de ders çalışmış oluyoruz. Ders kitaplarının, özetlerin, denemelerin, çıkmış soruların pdf hâlinde hizmetimize sunulması cihaza indirerek inter-net olmadan da faydalanabilmemize ya da çıktı alarak çalışabilmemize imkân sağlıyor. Yine hem ara sınav hem final sınavı için hazırlanan pdf ve online denemelerle eksiklerimizi tespit ederek o konulara ağırlık vermemize ve sınava daha hazır hâle gelmemize katkı sağlıyor. Her yaştaki insanın anlayabileceği dilden anlatıma sahip videolar ve Trt Okul programları da her yaştaki insanı öğren-ciliğe teşvik ediyor. Tercih hâlinde yüz yüze eğitim programları ile kendimizi okula giden öğrenci gibi genç ve dinamik hissetmemiz mümkün. Açıköğretimden mezun olduktan sonra dahi öğrenci sisteminde kaydımızın bulunması, kişisel gelişimden KPSS’ye kadar geniş ders yelpazesinin de ücretsiz olarak hizmetimize sunulması mezunlarına meslek sahibi olma konusunda büyük destek sağlamaktadır. Tüm bu imkânlardan faydalanmak için hiçbir engel yok önümüzde.

Birçok öğrencinin baskıdan kurtulmak, özgür olmak için örgün üniversiteye gittiği ülkemizde, bu imkânlara sahip olmayan bireylerin eğitim seviyesinin yükselmesi, meslek sahibi olması adına büyük bir fırsattır Açıköğretim. Mezunlarının da ALES, KPSS gibi sınavlarda birçok örgün üniversite mezunu öğrenciden daha başarılı olması da örgün üniversite mezunlarından hiçbir farkının ol-madığının ispatıdır. Böyle bir fırsatın varlığı bahanelere sığınmak yerine umutlarımıza sarılmamız gerektiğinin işaretidir. Bahanelerdir asıl engelimiz, bahanelerini öldür, hayallerini yaşa.

YETER Kİ İSTE Kahraman KARAMAN

Açıköğretim denilince sınırların ortadan kalktığı, her yönüyle öğrenmeye açık bir sistem ak-lıma geliyor. Hayatta yol almak için tüm şartların mükemmel olmasını beklemek yapılan en büyük hatadır. Çünkü insanı diğer canlılardan ayıran en büyük özelliği akıl sahibi olması

ve onu kullanabilmesidir. O hâlde aklı olan herkesin hayallerini gerçekleştirmek için şansı vardır. Engeller ise ön yargı ve bahanelerdir. İnsan sadece gözüyle, kulağıyla, eliyle ayağıyla bağlanmaz hayata, akli dengesi yerinde olan her insan kalbiyle bağlanabilir. Kalpten bağlanmak ise kendine güvenmekle ve istemekle mümkündür.

Teknolojinin hızla geliştiği günümüzde Açıköğretim Sistemi de bu gelişmelere ayak uydurmuş ve kendine güvenen, hayalleri olan herkese kapısını açmıştır. Kısa süreli ünite anlatım videoları za-manımızı etkili kullanmamıza, kitap ve özet seslendirmeleri çalışırken, seyahat ederken ya da göz-lerimizi kapayıp uzanırken ders çalışmamıza olanak sağlamaktadır. Konunun pekişmesi açısından ise her ünite sonunda hem online hem pdf hâlinde verilen deneme sınavları ise sadece bir kahve molası kadar zaman alıp oynadığımız oyunlar kadar zevklidir. Tüm bu kaynakların bilgisayar, tablet


ya da mobil uygulamadan ulaşılabilir olması ise hayatımızın her anında ders çalışma imkânına sahip olmamızı sağlamaktadır. Her yaştaki insanın anlayabileceği dilde olan bu kaynaklar Radyo A ve Trt Okul kanalındaki yayınlarıyla daha da keyifli hâle gelmektedir. Mezuniyet sonrası hâlâ öğ-renme sisteminde kayıtlı kalarak kişisel gelişim, KPSS vb. sınavlara hazırlık ders programlarından da ücretsiz olarak faydalanılabilmektedir. Herkesin ulaşabileceği bu fırsatlar kendine güvenen her kesime hitap etmektedir.

Birçok öğrenci örgün öğretim hayatına imkânsızlıklar yüzünden devam edememiş ya da ikinci bir üniversite okuma fırsatı elde edememiş olabilir. Gerek bölüm çeşitliliği olsun, gerekse kontenjan genişliği olsun herkesin faydalanabileceği ve meslek sahibi olabileceği mükemmel bir fırsattır Açıköğretim. Bu fırsatı hayatımıza planlı, kısa süreli çalışma teknikleriyle entegre ettiğimizde çok rahat mezun olabileceğimiz gibi mezuniyet sonrası çeşitli sınavlara katılabilir ve meslek sahibi olabiliriz. Açıköğretim mezunlarının birçok örgün mezunu öğrenciden daha yüksek puan alması ise örgün eğitimden farkının olmadığının ispatıdır. Tek yapmamız gereken kendi yarattığımız ön yargı ve bahanelerimizi yıkıp kalpten isteyerek yola çıkmaktır. Yeter ki iste, her şey aklınla mümkün.

BENİM ÜNİVERSİTEM Kasım YILDIRIM

Ortopedik engelliyim, çocukken geçirdiğim polio sekeli rahatsızlığı sonucunda koltuk değne-ği yardımıyla yürüyebiliyorum. İlkokulu bitirdikten sonra okuma olanağı bulamadım. Bunun birçok nedeni var, dolayısıyla nedenler sonuçları değiştirmiyor. Uzun yıllar fabrikalarda ça-

lıştım, bir engelli için fabrikada çalışmak yorucu ve yıpratıcı… Bir çıkış ve arayış sonucunda şunu anladım: Okumalıyım ve kamuda memur olarak çalışmalıyım fakat ben daha ilkokul mezunuyum!

Önce dışardan ortaokul sınavlarına girip ortaokul diploması aldım. Ardından Açıköğretim lisesine kaydoldum. Kendi çabam ve gayretimle üçüncü yılın sonunda okulu bitirdim yani liseden 27 ya-şında mezun oldum!

Sonrasında EKPSS’ye hazırlanıp sınavda 82 civarı puanla birinci değil de ikinci atamada MEB’e bağlı bir lisede yardımcı hizmetli olarak işe başladım. Vardığım nokta benim umut ve güvenimi arttırdı. Yaptığımı, yapabildiğimi görmek ailem arkadaşlarım kadar beni de mutlu etti!

Bir hedefe ulaşmak, başka bir hedefe de insanı teşvik ediyor, bu da hedeflerin yaşam boyu sürece-ğinin bir göstergesi yani kendini geliştirmenin sonu ve sınırı yok... 2013 yılında üniversite sınavına girip AÖF ön lisans sosyal hizmetler bölümünü kazandım. Ve 2016 yılında mezun olduğumda tam 43 yaşındaydım!

Bu noktada bir anımı sizlerle paylaşmak istiyorum; ben amatör olarak bilek güreşi sporuyla uğ-raşıyorum. 2016 yılı Bedensel Engelliler Türkiye Bilek Güreşi Şampiyonası 15-16 Nisan Cuma ve Cumartesi günleri Karabük’te yapılıyordu fakat benim Cumartesi günü tek dersten Gaziantep’te sınavım vardı. Türkiye şampiyonasına katıldığım için sınava giremedim. Bu beni üzdü ve endişe-lendirdi, Haziran’daki dönem sonu sınavında 60 puanla o tek dersi verince çocuk gibi sevinmiştim! 2016 yılı beni için uğurlu bir yıl oldu, Bedensel Engelliler Türkiye Bilek Güreşi Şampiyonası’nda 55 kiloda üçüncü olup bronz madalya kazandım hem de tek dersten geçip AÖF’ten mezun olunca mutluluğum ikiye katlandı.

Benim için AÖF sosyal hizmetler diplomasının ikinci bir anlamı ve önemi vardı: ailemde lise me-zunu var fakat ne yazık ki üniversite mezunu yok yani ben ailedeki ilk üniversite mezunuyum, bu durum ailem kadar benim için de çok özel ve çok anlamlı…

Lisede çalıştığım için emeklilik için hazırlanan v.h.k.i Hasan Bey’le konuşurken AÖF söz ettim hem de birçok kez… Bu teşvik ve önerim işe yaradı. Bir gün, bana üniversite sınavına girmek için hazırlık


yaptığını söyledi! Tabii heyecan ve korkusunu gizlemeye çalışarak gün geldi sınava girdi. Sınav sonucuyla ilgili şüpheleri olduğunu söyledi sınavdan sonra sonuçlar açıklandığında Hasan Bey şüphesinde haklıydı, birkaç puanla AÖF barajına takılmıştı fakat ben başaracağına inanıyordum… Yine de 58 yaşında denemişti, bu az bir şey değildi!..

AÖF Gaziantep bürosundan sosyal hizmetler ön lisans diplomamı aldığımda içimde tarifsiz bir sevinç yaşamıştım, kimse duymasa da bilmese de benimki başkaydı…

Öğrenci kimliğimi büroya teslim ederken sevinç ve hüzün arası bir duyguya kapıldım… “AÖF’e geri nasıl dönebilirim?” sorusu beni düşündürdü ve arayışa sürükledi… İlk yol üniversite sınavına girip belli bir puan barajını geçerek olabilirdi. Fakat araştırıp öğrenince başka bir yöntemle de AÖF’e tekrar geri dönebilirdim. Dikey geçiş sınavı benim için daha avantajlıydı çünkü DGS ile lisans eğiti-mine 3. sınıftan başlayabilirdim. Bu nedenle sınava hazırlandım ve girdim. Arkadaşların önerisiyle sosyolojiyi tercih ettim ve yerleştim. Derken okulda bir memur ve bir öğretmen de benle birlikte sınavı kazanıp AÖF’e kayıt yaptırdı. Bazen bir araya gelip sınav sonuçlarını karşılaştırıp değerlendi-riyor; kitapları almaya, kayıtları yenilemeye birlikte gidiyoruz ve en önemlisi olumsuz durumlarda birbirimizi teşvik ediyoruz.

Engelli olmanın bir dezavantaj değil de avantaj olduğu tek üniversite AÖF’tür. Kaldırımın merdive-nin olmadığı, ulaşımın ve erişimin en üst düzeyde olduğu engellilerin dışlanmadığı, katılımın diğer öğrencilerle eşitlendiği, engellerin engel olmaktan çıktığı tek üniversite! Böylesi örnek bir eğitim kurumunun öğrencisi olmak benim için mutluluk kaynağıdır.

AÖF hayal kurmamız için bizlere bir fırsat sunuyor... Engellilere ise bu fırsatı değerlendirerek ha-yallerini gerçekleştirmek kalıyor…

ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Kemal YAVUZ

Eğitim, birey ve toplum için fayda ve mutluluktur. Her bir bireyinin mümkün olan en iyi eğiti-mi almasını sağlamak ise gelişmiş bir toplumun olmazsa olmazları arasındadır.

İnsan hayatı bir engelden diğer bir engele evrilen dairevi bir yol takip eder. Hepimiz hayatta kalmak için gerekli hiçbir şeye gücümüzün yetmediği; her bir şeyi anne ve babamızın bizim için tedarik ettiği bebeklik dönemiyle yaşamımıza başlarız. Bu evrede kahir ekseriyetimizin dayanağı anne ve babamızdır ama ebeveyn himayesinden mahrum olanlarımız belki yakın akraba, merha-metli diğer insanlar veya devletin sağladığı bakımevleri, yetiştirme yurtlarıyla hayata tutunmaya çalışırlar. Ekseriyetimiz itibarıyla da hayatımızın son evresinde ihtiyarlığın getirdiği engellerle mü-cadele etmek zorunda kalırız. Bu sefer de belki çocuklarımız, belki başka merhametli insanlar belki de huzur evlerinin desteğiyle ömrümüzün hazan mevsimini geçirmeye çalışırız. Ömrünün başında ve sonunda bu güçlüklerle uğraşmak zorunda olan insan kendisinin başa çıkmak zorunda oldu-ğundan daha ciddi sorunlara maruz kalan hemcinslerinin derdine duyarsız kalmamalıdır.

Engelli olmanın insana kattığı en ağır yüklerden biri ihtiyaç duyduğu ve hak ettiği eğitimi ge-rektiği gibi alamamasıdır. Ülkemiz her yıl milyonlarca adayın kısıtlı sayıda üniversite kontenjanı için yarıştığı ciddi bir müsabakanın hayhuyunu yaşıyor. Mücadele çetin. Maalesef bu mücadelede binlerce öğrenci diğerlerinden daha zor şartlarda ipi göğüslemek için uğraşıyor. Yarışın olağan yüklerine bir de bir engel yükü eklenmiş bu arkadaşlarımız için imtihanda başarılı olma şansı daha az oluyor. Bütün zorlukları aşıp başarılı olabilenler ise örgün eğitimin her bir kademesinde sınıf arkadaşlarından daha zorlu şartlar altında mücadeleye devam etmek zorunda kalacaklar. Açı-köğretim Sistemi burada ciddi bir boşluğu doldurmaya adaydır. Örgün eğitim doğası gereği “hoca” etrafında şekillenmekte, yıllık müfredat arasında ciddi dalgalanmalar oluşmaktadır. Kitlesel ders


sistemi ise daha standart bir sistemdir. Merkezinde hocadan ziyade bir ders kitabı vardır. Bu ders kitabı ses ve görüntü kayıtları ile zenginleştirildiğinden her durumdaki öğrencinin takibine hazır hâldedir. Kitlesel eğitim sisteminde en çok rastlanan görme, işitme ve yürüme engelleri etkin bir şekilde bertaraf edilmeye çalışılmaktadır. Günlük derse devam mecburiyeti olmayan, sesli ve gö-rüntülü kaynaklarla çeşitlendirilmiş bu sistemde daha fazla sayıda öğrenci ders takibi yapmaya imkân bulabilmektedir. Sınavlarda yardımcı personel ihdas edilerek ve ek süre verilerek engelli öğrencilerin dezavantajları minimize edilmeye çalışılmaktadır. Yapılan çalıştaylar ile her an ve her durumda daha ne gibi düzenlemeler yapılabileceği araştırılmaktadır. Ciddi engeli olan öğrencilere sistemin tamamen ücretsiz hâle getirilmesi her türlü takdire şayandır. Kanaatimce bir adım daha ileri gidip bu durumdaki öğrencilere sisteme giriş sınavında da kontenjan verilmesi mümkündür. İkinci üniversite programı benzeri bir programla bu arkadaşlarımıza sınavsız üniversite imkânı bile sunulabilir.

Eğitimde hiçbir fert ihmal edilmemeli. Hangi arının en güzel çiçek özsuyundan fevkalade bir balla kovana katkıda bulunacağı bilinemeyeceği gibi hangi ferdin cemiyet havuzuna nasıl bir katkı ya-pabileceği de bilinemez. Açıköğretim Sistemi sayesinde arı mesabesindeki öğrenciler de cemiyetin bal kovanına nadide katkılar sağlayabilecektir. Sağlanabilecek balın kalitesi için Stephen Haw-king’in teorik fiziğe katkılarına, Beethoven’in ve Âşık Veysel’in gönül telimizi titreten nağmelerine, Cemil Meriç ve John Milton’un entelektüel hayatımıza katkılarına bakılmalıdır

ENGELLİLERİN ENGELİ YOK Kerem Sami SAVAŞAN

insanoğlu varoluşundan bugüne ulaşıncaya dek, yaşamın zorlukları ve engelleriyle karşılaşmış-tır. İnsanı diğer canlılardan ayıran, en üstün canlı yapan, zekâ, düşünme ve konuşma yetileri karşılaştığı engelleri aşarak başarıyı yakalamasını sağlamıştır. En önemlisi de içinden çıkılması

en zor koşullardan, zekâsı sayesinde çıkmıştır. Bu tamamen Tanrı’nın insanlara lütfettiği bir hedi-yedir. İnsanlara bahşedilen bu özellikleri kullanmak, geliştirmek ve diğer insanlara aktarmak ise insanların en önemli özelliklerindendir. Bu sebeple kendini geliştirmek için elinden ne geliyorsa yapması gerekir. Sadece kendisi için değil, ailesi, ülkesi ve gelecek nesiller için... Bir toplum için en önemli miras daha önce o toplumda yaşamış bireylerinin bırakmış olduğu bilgi ve kültür birikimi-dir. Bu miras ne kadar geniş ve ne kadar büyük bir kitleye hitap ederse o denli geçerli ve kalıcı olur. Gelişmiş toplumlarda bunun örneklerini görebiliriz. Dünyanın en prestijli üniversiteleri Harvard, Cambridge ve Oxford Üniversiteleri geleneksel bir düzen ve bilgi aktarımı sayesinde günümüzdeki önemini korumuştur. Bu okullardan mezun olan öğrencilerin, dünya üzerindeki nitelikli iş gücü piyasasında konumlandığı bilinmektedir.

İnsanlar geçmişten günümüze hastalık veya kaza sebebiyle birtakım sağlık sorunlarıyla karşı karşıya kalmıştır. Örneğin, çok sağlıklı bir insan trafik kazası sonucu sağlığını kaybedebildiği gibi hastalık sonucunda da engelli birey olabilir. Doğuştan engelli birey olarak dünyaya gelen insan-lara nazaran daha sonra engelli olan insanların bu durumu kabullenmeleri daha zor olabilir. An-cak doğuştan engelli olan bireylere göre avantajlı olan durum ise daha önce yapabildiklerini şu anda yapamamaları ancak nasıl yapılacağını bilmeleri. Travma sonucu yürüme özelliğini kaybe-den bir insanın doğuştan yürümeyen bir insana oranla yürümeyi öğrenmesi daha kolay olabile-ceği gibi yürümemeyi kabullenmesi psikolojik olarak daha zordur. İnsanoğlunun fiziksel birtakım özelliklerini kaybetmesi kesinlikle hayatını devam ettirmemesi anlamına gelmez. Düşünün ki bacağı olmayan bir çita, dişi olmayan bir köpekbalığı veya zehri olmayan bir kobra yılanı. Ha-yatını idame ettirmesi için yani beslenmesi için gerekli olan uzuvlarından yoksun. Muhtemelen beslemediği için kısa sürede sonra açlıktan ölecek ya da diğer hayvanların besini olacak. Peki, bizler ayağımız, kolumuz veya gözümüz olmadan yaşayabilir miyiz? Bunların yokluğu veya kul-


lanılmaması bizi yaşamdan alıkoyar mı? Cevabı, hayır. Çünkü elimiz, kolumuz, gözümüz olmasa da beynimiz var. Bu eksikliklerin hepsini tamamlayacak bütün açıkları kapatacak, sorulara cevap verecek bir beyin!..

Sosyal yaşantımızda birçok engelli bireyle karşılaşıyoruz. Trafikte, sokakta veya parkta... Toplum bir bütündür ve engelli bireyler de toplumun bir parçasıdır. İşitme engelliler için yapılan televizyon programları, görme engelliler için kaldırımlarda yapılan özel yürüme bantları hatta engelli bireyler için düzenlenmiş olimpiyatlar. Konu sadece toplumla ilgili değil, dünya üzerindeki bütün ülkelerin ortak paydada birleştiği, engelli sorunlarını ortak çözüm paydasında değerlendirildiği bir konudur. Dünya Engelliler Günü dünyadaki tüm engelli bireylere hediye edilmiş özel bir gündür. Bedensel yetersizliğin, düşünce yetersizliğine dönüşmemesi için atılan bir adımdır. Farkındalık yaratmak, engelli bireylerin toplumda söz sahibi olması amaçlanmıştır. Toplumun her kademesinde devlet veya kamu sektöründe engelli bireyler istihdam edilmiştir. Doktor, mühendis, memur, öğretmen ve milletvekili olan engelli bireylerimiz vardır. Görüldüğü üzere engelleri aşarak devletin çeşitli kademelerinde görev yapmak mümkündür. Yapılması gereken tek şey, inanmak, gayret göstermek ve fedakârlık yapmak. Fiziksel eksiklerin başarıları geri bırakmayacağı gerçeğine inanmalıyız ve o doğrultuda ilerlemeliyiz.

Ülkemizde engelli bireylere tanınan istisnai haklar mevcuttur. Anadolu Üniversitesi bunlardan sadece bir tanesidir. Açıköğretim Sistemine kayıt yapan engelli bireylerden mezun olana kadar harç ücreti alınmamaktadır. Bu durumla beraber engelli bireylere hem ekonomik düzeyde destek olunup hem de kendilerini teşvik etmek amaçlanmıştır. Engelli bireylere sınavlara hazırlanma-ları için imkânlar sunulmaktadır. İşitme ve görme engelli bireylere engel duruma göre sınav destek programları sunulmaktadır. Engelli bireyler bu çalışmalardan faydalanıp sınavlarında ba-şarılı olmaları amaçlanmıştır. Gelecek ve kariyer planları yaparken Açıköğretim Sistemi engelli bireyler için son derece önemli imkânlar arz etmektedir. Açıköğretim Sisteminde engelli bireyler engel durumlarına cevap verebilecek sınav merkezlerinde sınava girebilirler. Tekerlekli sandalye veya ortopedik engeli olan bireyler tekerlekli sandalye rampası olan merkezlerde sınava gire-bilirler. Ortopedik engeli olan bireyler ise asansörlü merkezlerde veya giriş katlarda ulaşılması daha kolay ve merdiven çıkmak zorunda olmadıkları merkezlerde sınava girerler. Sınav sorumlu-luk ünitelerinin dijital ortamda bilgisayarlarına indirebilir ders konularını buradan çalışabilirler. Bu durum Açıköğretim bürolarına gidip kitap taşımadan sınava hazırlanmalarını sağlar. Ayrıca canlı ders videoları ve E-kampüs sistemi üzerindeki deneme sınavları konuların anlaşılması ve derslerin başarıyla geçilmesinde önemli rol arz etmektedir. Açıköğretim Sisteminin sunduğu bir diğer imkân ise yüz yüze ders programıdır. Yüz yüze ders programına katılmak isteyen engelli bireyler Açıköğretim Sistemi üzerinden yüz yüze ders programından bulunduğu şehirdeki prog-rama katılma imkânı bulabilmektedir. Bu imkânların hepsi engelli bireyleri topluma kazandır-mak içindir. Engelli bireylerin kendilerini toplumun bir parçası olduğunu hissettirmek ve ülkeye hizmet için fiziksel eksikliklerin engel teşkil etmediği anlatılmak istenmektedir. Değişen toplum ve dünyada her bireyin son derece önemli olduğu günümüz şartlarında Açıköğretim Sistemi öğ-renmeyi ve kendini geliştirmeyi ilke edinmiş ve bütün imkânlarını seferber etmiştir. Açıköğretim Sisteminin pozitif ayrımcılığı sayesinde Engelli bireyler topluma kazandırılmış ve toplum bir bü-tün hâline gelmiştir. Engelli bireylerin üstünde psikolojik olarak oluşmuş dışlanmışlık duygusu tamamen ortadan kaldırılmıştır.

Devletin, engelli bireylerin istihdamına yönelik çalışmaları vardır. Örneğin; yüzde 40 ve üzeri en-gelli raporu olan bireyler için Engelli Kamu Personeli Seçme Sınavı (EKPSS) düzenlemiştir. Bu sınava ilkokul, ortaöğretim, ön lisans ve lisans düzeyinde mezuniyet derecelerine katılım sağlan-maktadır. Lise diploması olan engelli bireyler sınavı kazandıktan sonra Açıköğretim Sistemine kayıt olup Üniversite diplomasına sahip olabilirler. Sınava girmeden mezun olup ön lisans veya lisans seviyesinden EKPSS sınavına katılım sağlanabilir. Devlet, kamu kurum ve kuruluşlarında yüzde üç düzeyinde engelli personel istihdam edilmesine karar vermiştir. İki yılda bir yapılan EKPSS sınavında başarılı olan engelli bireylerden, Devlet Personel Teşkilatının belirlediği ihtiyaç düzeyinde alım yapılmaktadır EKPSS sınavına lisans düzeyinden girmek, devletin yüksek kade-


melerinde görev yapmak anlamına da gelmektedir. İŞKUR vasıtasıyla engelli bireylere iş olanağı sağlanabilmektedir. Ticaret ile uğraşan ticaret erbabı engelli vatandaşlara da KOSGEB vasıtasıyla hibe kredi desteği sağlanmaktadır. Ayrıca özel sektörde de belirli işçi çalıştıran firmalarda da çalış-tırdığı eleman sayısının yüzde üç oranında engelli birey çalıştırması zorunluluğu vardır. Bu kanun hükümlerini ihlal eden firmalar hakkında cezai müeyyideler uygulanmaktadır. Devletin şartları bu kadar kolaylaştırdığı, Açıköğretim Sisteminin engelleri en düşük seviyeye indirdiği bu durumda gerisi engelli bireylerin azmine, fedakârlığına ve isteğine kalmaktadır. Ailesini, ülkesini ve milletini seven her bireyin bu imkânlardan faydalanıp gerekli adımları atması kaçınılmaz olmuştur.

Türk milletinin en belirgin özelliği var olduğu 6. yüzyıldan bu yana birlik ve beraberlik içerisinde olmasıdır. Bu özellik kalıtsaldır, atalarımızdan mirastır. Kendi içimizde ayrışmadan engelli bireyle-rimizle beraber ülkemizin geleceğini hazırlamalıyız. Her birey kendi üstüne düşen sorumluluğun bilicinde yapması gerekeni yerine getirmelidir. Diğer bir deyişle herkes gücü ölçüsünde ülkenin menfaati ve geleceği için çalışmalıdır. Engelli bireylere yapılacak en güçlü isteklendirme, onları her daim toplumun parçası ve toplumun bütünlüğü için en önemli değer olduklarını hissettire-bilmektir. Toplum nüfusun yüzde altısını engelli bireyler oluşturmaktadır. Toplum olarak engelli bireylere sahip çıkarak, haklarına saygı duyma toplum görevinden ziyade insanlık görevimizdir. Her sağlam bireyin bir engelli birey adayı olduğunu unutmamalıyız.

2012 tarihinde geçirmiş olduğum trafik kazası sonucunda yüzde altmış sekiz engelli bir vatandaş oldum. İşimi, ekonomik gelirlerimi ve en önemlisi sağlığımı kaybettim. 1 ay yoğun bakımda kalmak suretiyle toplamda 4 ay hastanede yattım. Gözümden, ses tellerimden ve midemden çeşitli cerrahi operasyonlar geçirdim. Bir buçuk sene fizik tedavi ve rehabilitasyon tedavisi gördüm. Kazadan önce kayıt yaptırmış olduğum Açıköğretim Fakültesi Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri bö-lümünün kaydını dondurmak zorunda kaldım. Tedavim bittikten sonra okuluma devam ettim, şu anda 4. yarıyılımı devam ettirmekteyim. 2016 yılında girmiş olduğum Engelli Kamu Personeli Seç-me Sınavında 55 bin katılımcı arasından 1029. oldum ve Millî Eğitim Bakanlığına atandım. Şu an hâlen memur olarak çalışmaktayım. Diğer yandan üniversite öğrenimime Anadolu Üniversitesinde Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri bölümünde devam etmekteyim. Sistemin bana sunmuş olduğu olanaklardan yararlanıyorum. E-Kampüs sistemini aktif olarak kullanıp öğrenci tartışma forumlarında diğer öğrencilerle fikir alışverişi yapıyorum. Sistem üzerinden deneme sınavlarını çözmek sınavlarda oldukça kolaylık sağlamakta. Ortopedik engelli olduğumdan sınavlara giriş ka-tında girmekteyim. Engelli öğrencilerin sınav merkezleri asansörlü, tekerlekli sandalye rampası olan okullardan oluşmakta. Sınav giriş çıkışlarında herhangi bir sorun yaşanmamakta. Ayrıca aracı olmayan engelli vatandaşlarımıza belediyeler ücretsiz araç temin edip onları sınav merkezlerine kadar götürmekte, sınav çıkışı alıp tekrar evlerine bırakmaktadır. Bu işlemlerin hepsi ücretsiz olup engelli vatandaşların yararlanacağı olanaklardandır.

Geçirdiği kaza sonucu engelli bir birey olarak başımdan geçen süreci anlatmaya gayret göster-dim. Anadolu Üniversitesinin sunmuş olduğu imkânlar engelli bireylerin gelişimini, eğitimini tamamlamaya yönelik olup sunulan imkânlardan istifade etmeleri amaçlanmıştır. Başımıza ne türlü felaket, kaza veya sağlık sorunu gelirse gelsin asla pes etmemeli öğrenmeye, gelişmeye devam etmeliyiz. Fiziksel engellerimizi kaldıramasak da aramızdaki engelleri kaldırmaya gay-ret gösterebiliriz. Sürekli okuyan, gelişen teknolojinin değişimine ayak uyduran öğrendiklerini gelecek nesillere aktaran bir toplum olabilmemiz sadece bir bütün olarak yaşamak, aramızda ayrımcılığın olmadığı bir yaşam tarzından geçer. Beynimizdeki engeli kaldırabilirsek fiziksel en-gellerimiz görünmez olur.


ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM İLE BİZ DE VARIZ! Kısmet KÖYLÜ

Biz engelli bireylerin, hayatın her alanında olduğu gibi eğitim hayatı boyunca da karşılaştı-ğı pek çok sorun bulunmaktadır. Ancak günümüz teknolojisinde bu dezavantajları ortadan kaldırmak, avantajlı bir hâle getirmek ve eğitim hayatımıza ışık tutmak, başarılarımızla adı-

mızdan söz ettirmemizi sağlamak ve topluma daha fazla adapte ederek kazanmamızı amaçlamak üzere sunulan Engelsiz Açıköğretim hizmetleri kapsamında sunulan tüm olanakların faydalarını göz ardı etmemek gerekmektedir.

Engelli bireyler olarak kendimizi daha özgürce hissetmemizde ve güvenli bir biçimde ifade etme-mizde mutlak etkisi olacak bu hizmetlerin becerilerimizi geliştirmeye yönelik katkısından da söz edilebilir.

Dezavantajlı olan engelli bireylerin, diğer bireyler gibi eğitim yaşamlarının en üst seviyelerine yükselmeleri aşamasında engel tanımayacaklarını açık bir şekilde gösterecek olan Engelsiz Açı-köğretim hizmetleri sayesinde sorunların saptanması, erişebilirliğin teknolojik şartlarda geliştiril-mesi ve bununla birlikte toplumda ve istihdam alanlarında kolaylıkla gelişmeleri sağlanmaktadır.

Farklı engel gruplarının eğitim seviyelerini kesintiye uğratmadan sürdürmelerinin en önemli ba-samaklarından birisi olan ve hemen ardından kazanmayı hedeflediğimiz istihdam olanaklarının yaratılmasında etkili olacak Engelsiz Açıköğretim sayesinde hayata karşı olan duruşumuzun daha sağlam ve güçlü olmasına katkıda bulunulmaktadır.

Görme, işitme ve bedensel engelli bireyler için çeşitli kolaylıkların sağlandığı bu hizmetlerden başlıcaları olan canlı destek, online ders, videolu anlatımlar ve mobil uygulamalar gibi birbirinden farklı öğrenme materyallerinin sayısının artırılmasına özen gösterilmesi, bizlere daha büyük bir öz güveni aşılamaktadır. Aynı zamanda sınav esnasında büyük puntolu yazılar, işaretleyici atanması veya sınav binalarına erişilebilirliğin kolaylaştırılması da yine bu kolaylıklar arasında sayılmakta-dır. Böylelikle her yaş ve engel grubundan bireylerin kendilerini geliştirmelerinin yanı sıra, farklı meslek dallarına olan ilgi ve becerilerinin de kazandırılmasına olanak verildiğine şahit olmaktayız.

Geçmiş yıllara bakıldığında evden dışarı çıkamayacak durumda oldukları için hayata küsen en-gellilerin, bu hizmetlerle birlikte çevrelerinde daha çok takdir edildiklerini görebilirsiniz. Bu da verilen hizmetlerin ne denli etkili olduğunu açık bir şekilde göstermektedir. Bu hizmetlerin de-vamlılığının sağlanması ile birlikte bizlerin eğitimde, iş hayatında ve sosyal alanda gelişmişlik oranlarının azımsanmayacak kadar yükseleceğine dikkat çekilmelidir.

Bir engelli olarak okuma azmimi Engelsiz Açıköğretim hizmetleri ile birlikte sağlanan kolaylık-lar sayesinde sürdürmekteyim. Sınav merkezlerinin illerden ilçelere alınmasıyla birlikte ulaşım konusunda yaşadığım maddi ve manevi sorunları aşmış bulunmaktayım. Giriş katında veya asan-sörlü eğitim-öğretim binalarında sınava girmekte ve böylelikle en az destekle eğitim hayatıma devam etmekteyim. Hâlen bu konuda tereddüt yaşayan ve engel durumlarından dolayı çekimser davranan engelli arkadaşlarıma da asla pes etmemeleri gerektiğini vurguluyorum. Bizlere eğitim alanında tanınan hakları bilmeli, yenilik ve gelişmeleri takip etmeliyiz. Dillere pelesenk olan her-kesin engelli adayı olduğu bu dünyada bizler de varız diyebilmek için, bu farkındalığı hep birlikte yaratmalıyız.


ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Kübra ATEŞ

Önlerine serdiğiniz imkânları, şansları ellerinin tersiyle iten nice elleri, kolları sağlam insanlar tanıyoruzdur hepimiz. Fırsat verilince elini kullanmadan, kulakları işitmeden ya da yürü-meden başaramaz mı insan saygı görmeyi? Kalbinde engel olanın eli tutsa ne olur ki? Hak

etmez mi değerli olmayı?

Düşünün; eğer inanmasaydı Timur kendine nasıl fethederdi onca ülkeyi çolak ve topal hâliyle? Ya da Helen Keller kör ve sağır olduğu hâlde yazdığı onca kitaptan sadece birinin geliriyle nasıl ev aldı, saygınlık kazandı? Bunlar gibi birçok örneğin olduğu hayatta “Eğitim her engeli aşar.” inan-cıyla yürüdü Keller ve nicesi. Peki ya müziğin dehası? Duymayan kulaklarına rağmen vazgeçmedi yoluna olan inancından. Günümüzde senin eserlerinle okullarda verilen derslerden hayat dersi çı-karmamızın zamanı gelmedi mi Sevgili Beethoven? Kimse sadece elleri olduğu için başaramaz bir şeyleri. İnanarak, destek görerek, zorluklarla baş ederek tutunurlar amaçlarına, yaşam araçlarına. İnanç ve eğitim olmadıktan sonra neye yarar ki milyon tane el?

Engellerini yok sayarsak var olacak insanlık ve her şey, önce eğitimle başlayacak varoluş. Eğitim-deki fırsat eşitliğini benimseyerek çizmeliyiz başarıya giden yolları. “Aramızda engel yok.” diyerek engelli bireyleri hayata kazandırmaya çalışan onlara Engelsiz Açıköğretim fırsatını sunan Anadolu Üniversitesinin bu insani davranışının örnek alınarak uygulanması ne denli zor olabilir ki? Kay-betmek kolay olan, peki ya insan kazanmak ve kazandırmak? Henüz kaybetmiş sayılmayız aslında hâlâ nefes alıyorken!

ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Kübra KOCAOĞLU

Türkiye’de engelli bir birey olmak hayatlarında çoğu şeyi kısıtlıyor. En çok da insanların en-gelli bir bireyi kabullenmemesi yüzünden eğitim açısından da birçok sorun yaşıyor. Açıköğ-retim gibi bir eğitim sistemi olmasaydı eğitimden mahrum kalacaktık. Bu yüzden Açıköğ-

retim, eğitim hayatımızdan geri kalmamamıza yardımcı oluyor. Çünkü Açıköğretim, ortaokuldan üniversiteye kadar bir eğitim sürecini içine alarak her yaştan insana okuma imkânı sunuyor.

Açıköğretimde okuyan engelli bir birey olarak “Engelsiz Açıköğretim”i en iyi şekilde açıklayabile-ceğimi düşünüyorum. Açıköğretim bize daha iyi bir eğitim verebilmek için sınav binalarında giriş katlara bizleri yerleştiriyor, bürolarda öncelik sağlıyor, okuyucu ve işaretleyici gibi imkânlar sağlı-yor, mezuniyet sonrası diplomalar engelli öğrencilere kendi evlerinde verilmektedir. Bu gibi birçok imkânı sağlıyor.

Biraz da kendi hayatımdan değinecek olursam olaya ben ilkokul ve ortaokulu örgün eğitim olarak okudum fakat engel durumumdan ötürü bazı sorunlarla karşılaştım. Bazen insanlar engel duru-mumdan dolayı beni dışladılar. Eğitim almamı kısıtladılar. Liseye gidecekken annem sayesinde Açıköğretim Sistemiyle evde rahatça liseyi okuyabileceğimi öğrendim. Böyle bir sistem olmasaydı eğitimim yarıda kalacaktı. Açıköğretim benim gibi birçok insana umut oluyor.

Engelli bireyleri toplumun ayrı bir kesimi olarak değil, bütünleşmiş bir parçası olarak algılamak ve onların sosyal alanda etkinliğini arttırmak adına düzenlemeleri yapmak toplumun insanlık görevi ve temel hakkıdır.

Sonuç olarak engelli bir bireyin örgün eğitim hakkı kısıtlıdır. Burada Açıköğretim devreye girerek eğitimi hem bizim ayağımıza getiriyor hem de avantajlar imkânlar sağlıyor.


ENGEL DEĞİL, ŞIRINGA Kübra ÖZÇELİK

Hayatta tek bir başarısızlık vardır, o da denememektir. İnsan inandığı ve çalıştığı müddetçe is-tediği hedefe ulaşabilir. Zira imkânsızı mümkün yapan şey inançtır. Yeteri kadar inanca sahip değilseniz hedefinize giden yolu yarıda bırakmanız an meselesidir.

Diyelim ki denizde yüzüyorsunuz. Kıyıya iki veya üç metre kalmış. Bir anda arkadan bir köpek-balığının yaklaştığını fark ettiniz. Çabuk karar vermezseniz öleceksiniz. Peki, şimdi ne yapacak-sınız? Bedeninizdeki yorgunluğu, köpekbalığının cüssesini veya içinizde oluşan dehşeti bahane ederek yem mi olacaksınız? Yoksa ne olursa olsun kulaç atıp canınızı mı kurtaracaksınız? Tabii ki elinizden geleni yaparak kıyıya ulaşacaksınız. Çünkü her insan için kendi hayatı ve idealleri vazgeçilmezdir. Onları korumak için normalde yapamayacağı fedakârlıkları yapar. Hepimiz ha-yallerimize ulaşmak için yukarıdaki gibi uyarı şırıngalarına muhtacız. Evet, şırınga dedim. Ben olumsuzlukların hepsini şırınga olarak adlandırıyorum. Şırınganın acısı insanı öldürmez fakat insan şırınganın acısıyla bir an irkilir, canı yanar. Canı yansa bile sesini çıkarmaz, o şırıngayı hak ettiğini veya ona ihtiyacı olduğunu bilir. Önümüze çıkan engellere engel gözüyle değil; bizi kendimize getirecek, içimizde var olan ve farkında olmadığımız muazzam gücü ortaya çıkartacak bir şırınga gözüyle bakmalıyız. Ben her zaman böyle yaparım. Mesela sınavlara çalışırken ak-saklık yaşadığım zaman canım çok sıkılır. Sonra durup düşünürüm. Bu bir uyarı şırıngası olamaz mı? Belki derslerime güzel çalışmıyorumdur, silkelenip kendime gelmem, nerede hata yaptığımı anlamam lazımdır. O dakikadan itibaren neşelenir, ders programımı yeniden hazırlarım. Hatamı tespit etmek adına tabloyu geniş açıdan incelerim. Bazen de öyle yolunda gider ki her şey, tek eksik olan bir türlü yakalayamadığımız başarıdır. O zaman neyin eksik olduğunu arar dururuz. Fazla aramanın faydası olmaz. Çünkü bize cevap ve başarı lazım değil ki! Bize lazım olan, hare-kete geçmemizi sağlayacak olan doğru şırıngayı bulmaktır. En son girdiğim sınavda yaşadığım talihsizliği anlatayım. Evimize misafir gelecekti ve çok büyük bir temizliğe girişti ailem. Fakat ben hiçbir işe elimi sürmedim. Benden çalışmayı bırakmamı istediler. “3 seneye uzayıversin üni-versite, ne olacakmış!” diye dert yandılar. Eğer ben o gün pes etseydim hayallerime bir sene geç kalacaktım. Misafirin geliş günü değiştirilebilirdi ancak sınav tarihi değişir mi hiç? Ve benim bir seçim yapmam gerekiyordu. Herkesi karşıma alma cesaretini gösterip derslerime yoğunluk ver-dim. Hem ne yoğunluk!.. Gece 03.30’dan sonra uyumadığım günü unutamıyorum. Uykusuzluğun had safhaya vardığı o günlerin meyvesini almakta gecikmedim. Etrafımda herkes bana engeller çıkarmıştı. Ben kimseye kulak asmadan hedefime kilitlenerek ve her olumsuzluğu şırınga var-sayarak ders çalışmıştım. Geçemem zannettiğim on dersten geçtim, ilk defa huzurla uyudum. Demek doğru şırıngayı bulunca kazanılıyormuş. Doğru şırınga olup olmadığından emin değilim, belki şırıngayı doğru kullanmış da olabilirim.

Hayatta, istemediğimiz müddetçe hiçbir şeyin bize engel olamayacağını anlamış bulunmaktayım. Uçmak için kanat gerekmez, kuş olmak gerekmez. Uçmak için tüm engellere inat yolundan vazgeç-memek gerekir. Ve maalesef her insan sesini duyurma şansını elde edemeyebiliyor. Eğitime engeli olan birçok insandan biriydim ben de. Maddi sebeplerden olsun, başka bir yığın sebepten olsun okulu bırakmak zorunda kaldım. Sonra liseyi dışardan bitirdim. Üniversiteyi de dışardan okuma imkânının bizlere sunulması büyük bir şans. Bize verilen bu nimetin değerini bilmek boynumuzun borcudur. Engel diye bir mazeret söz konusu olamaz. Ben tüm engellerimi aştım, can havliyle ders-lerime çalışıyorum. Umarım hakkını verebilirim. Zira beni aşka getirenler engeller değil. Engellerin içinde gördüğüm o ikaz şırıngası.


ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Kübra SABANLI

Herkesin bildiği gibi, içinde okuma aşkı olup da okul okumak için vakti ve imkânı olamayan köyde yaşayan, tarlada çalışan, işçilik yapan ve benzeri durumda olan yurdumuzda birçok insan var. Ya da mesleği olup ikinci bir üniversite okumayı isteyip de bu isteklerini gerçek-

leştiremeyenler de dâhil. Herkesi bir arada tutan, eşit imkânlar sunan ulaşım kaygısı bulunmayan bir okul var artık: Engelsiz Açıköğretim.

Engelsiz Açıköğretim; size derse girmeden boş vaktinizde çalışabileceğiniz kitaplarıyla, elekt-ronik ortamıyla ve çeşitli materyalleriyle sınırsız imkân sunan bir eğitim sürecidir. Hayallerinize ulaşmak için başarı merdivenlerini birer birer çıkabileceğiniz; hayatınızı değiştirebilecek kariyer hedeflerine ulaşabilirsiniz. Dönemimizde artık doğu batı demeden, coğrafi koşul fark etmeksizin, yaşlısı, genci her yaştan insanın faydalandığı Engelsiz Açıköğretim başarıyı beraberinde getirecek uzmanların da üzerinde çeşitli şekilde çalıştığı ve sizlerin daha iyi bir eğitim alabilmenizi kolay-laştıracak kitaplarıyla, etkinlikleriyle, ders anlatım videoları ve deneme testleriyle bilginize bilgi katabilirsiniz. İnsanlara umut olan bu sistem artık insanlık bilinçlenmesine, kültür seviyesinin art-masına katkıda bulunmaktadır.

Her yöreden, kültürden insan barındıran bu sistemin asıl amacı; daha bilinçli, hedeflerine ula-şabilen, azimli, kendi alanlarında üretebilen insanlar yetiştirmektedir. Öğrenebilmek ve kendini geliştirebilmek için artık hiçbir engel yok.

OKUMAK GELECEKTİR Leyla NAS

Okumak en değerli, en vazgeçilmez tutku, kısacası okumak hayattır. Okumak, öğrenmek insana güç verir, hayata bağlar. Okumak amaçtır, gelecektir, hayattır.

Okumanın yaşı yoktur. Okumak her insanın hakkıdır. Yeter ki istek olsun. Hasan amca 50 yaşlarında biriydi. Hayatı boyunca ne okul okumuş ne de bir tahsili vardı. Kendini evinde ektiği çiçeklere adamıştı. O da okumaya heves etmişti. Ama bir türlü o hevesini gerçekleştirememişti. Hep hayalinde kalması onu üzüyordu. İçi içini yese de “Bu saatten, bu yaştan sonra okumak benim neyime…” diyordu.

Günler geldi, geçti. Hasan amca hastalandı, hastaneye gitmesi gerekiyordu. Ne onu götüren biri vardı ne de kendisi biliyordu. Hastalık bu, ne yaptıysa bir türlü geçmedi. En sonunda hastaneye gitmeye karar verdi. Hasan amca hastanede ne bir fiş almayı biliyordu ne bir şey. Çok çaresiz kal-mıştı. Okumadığı için çok pişmandı. Bir sıra almayı bile bilmiyordu. Günün sonunda çok yıpranmış, çok üzülmüştü. Ama yapacak bir şey yoktu. Okumanın değerini gün geçtikçe daha çok anlıyor, daha çok pişmanlık yaşıyordu. Hasan amca çiçekleri sularken Zeynep abla yanına geldi. Hâl hatır derken Hasan amca derdini anlattı. Zeynep abla olanlara çok üzülmüştü. Hemen iş olarak Hasan amcaya harfleri, okumayı öğretmeye başladı. Kısa bir süre içerisinde okumayı yazmayı öğretti ona. Nihayet okumayı yazmayı öğrenmişti. Kendini daha çok geliştirmek istiyordu. Bu yaştan sonra okula gitmek olmazdı. Hem yaş ilerlemişti hem de çok geç kalmıştı. Arkadaşlarının tavsiyeleriyle Açıköğretime kaydolmuştu. Hayatının en güzel günün bugün yaşamıştı. Her şey yolunda gidiyordu artık. Evde ders çalışıyordu. Sınav günü geldiği zaman sınavlara giriyordu. Açıköğretimin bu kadar avantajları-nı bilmiyordu. Ona çok şey kazandırmıştı. En önemlisi yaş ne olursa olsun bir şey için geç değildir.

Açıköğretim sayesinde eğitimini tamamlamıştı. Hasan amca her şeyi öğrenmiş, kendini daha çok ifade etmeye başlamıştı. Açıköğretim eğitimini tamamlayan geç kalmış insanlar için âdeta bir umut dünyası hâline gelmişti. Tıpkı Hasan amcaya umut olduğu gibi... Amca bu sistem sayesinde


herkese örnek biri oldu. Amca şimdi hayal edemeyeceği kadar ilerlemiş durumda. O bu durumu Açıköğretim Fakültesine borçludur. Açıköğretim hiçbir engel tanımadan, yaş sınırı olmadan Hasan amcayı olmadığı kadar ilerletti. Şimdi çok mutlu. Her şeyini okula borçlu. Artık hastaneye gidince hiçbir sıkıntı çekmiyor. Kendi işini kendi yapıyor. Açıköğretim, yaş ne olursa olsun, eğitim durumu ne olursa olsun, geç kalınmış olsa dahi insanlara umut ışığı olmuş durumda. Hasan amca Açıköğre-tim sayesinde eğitim almış ve bunu başarmıştı. Açıköğretimin sunduğu her avantajdan yararlandı. Ve sonunda derler ya bu yaştan sonra yapacak bir şey kalmamış diye Hasan amca bu düşünceye bir çizik çekti. Hiçbir şey için geç değildir. Amca nihayet hayalini gerçekleştirdi. Şu anda 54 yaşın-da, Açıköğretimin getirdiği avantajlar sayesinde bu bünyede memurluğu kazandı. Ve mesleğini yapmaya başladı. Şu anda okumanın hayatını nasıl değiştirdiğini çok iyi anladı. Okumak, emektir; okumak, kazanmaktır.

Açıköğretim, Hasan amcanın hayatına hayat kattı. Onu bu dünyadan alıp başka bir dünyaya yerleş-tirdi. Onu topluma kazandırdı. Topluma örnek oldu. Hasan amca hayatı boyunca diğer insanlara yol göstermek ve onları topluma kazandırmak için çalışacağına söz verdi.

Görüldüğü gibi Hasan amcalara ve diğer insanlara umut ışığı oldu. Açıköğretim, insanları topluma kazandırmaya, geç kalmış fidanları tekrardan yenilemek için başarılarını aktivitelerini artırıyor. Yaş ne olursa olsun hiçbir şey için geç değildir. Yeter ki insanda amaç, istek, mutluluk olsun. Bu sistem sayesinde insanlar el ele verip toplumu yükseltmeli, geride kalanlara da umut ışığı olmalı. Açıköğ-retim nice insanları bir araya getirip eğitim vermekte, onları hayata bağlamaya devam ediyor. Şunu unutmayalım; okumak gelecektir, okumak başarmaktır, okumak bir şereftir.

Açıköğretim tüm insanlığa hitap ediyor. Onları topluma kazandırmaya, meslek edinmeye devam ediyor. Bu sayede sosyal yaşam artıyor, insanlar geleceğe daha umutla bakıyor. Okumanın yaşı yoktur.

Okuyalım, başaralım, tüm insanlara umut ışığı olalım. Okumak gelecektir. El ele verip Açıköğreti-min faydalarını tüm insanlara anlatıp umut ışığı olalım. Tıpkı Hasan amcaya olduğu gibi…

ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Mehmet Beşir BAYRAK

Dünyaya herkes eşit şartlarda gelmiyor ne yazık ki. Oysaki herkesin özellikle de eğitim ko-nusunda eşit olması gerekir. Kişi istediği bölümde rahatlıkla okuyabilmeli mesela yapmak istediği mesleği severek yapmalı ve istemediği bir mesleği yapmaya mecbur bırakılmamalıdır.

Bazı insanlar maddi açıdan zorlanıp okuyamaz, bazıları da ya doğuştan gelen engellerinden ya da yaşadığı kaza sonucu engelli olarak hayatına devam etmek zorunda kaldığı için okumaktan vazge-çerler. O engellerini kendilerine engel olarak görürler, diğer insanlardan farklı olarak tanımlarlar kendilerini.

Bana göre insanların tek engeli yalnızca düşüncededir. Tabiri caizse bir uzvun eksikliği yahut olma-ması bireyi engelli olarak tanımlamaz. Birey, engeli düşüncede veya yürekte yaratır. Dünyaya en-gelli gelip tüm engelleri kaldıran birçok düşünür, sanatçı vardır. Geçmişe baktığımızda Çiçero’nun bize bu konuda şapka çıkartılacak, ayakta alkışlanacak sözleri vardır. Bugün söylev nutuk deyince akla ilk gelen kişi Çiçero’dur. Dilsizlik konuşmaya engel değildir. Başka bir örnek vermek gerekirse ressam Peter…

Bazı gerçekleri de kabul etmek gerekir ki engelli olan bazı bireyler için her gün okula gitmek zor gelebilir ama eğitim herkesin en doğal hakkıdır. Açıköğretim okulları eğitimde engelleri kaldır-maktadır. Her yaştan insanın rahatlıkla istedikleri bölümde okuyabileceği “Açıköğretim okulları” var.


Evimizde ister kitaplardan ister internet üzerinden ders çalışma imkânı sunan, okul bittikten sonra sınava girmeye gerek kalmadan istediğin ikinci bir üniversiteyi de okuyabileceğin bir okul, eğitim-de engel tanımayan, engelli vatandaşlara da tanıtmayan Açıköğretim Fakültesine bir teşekkürü ülkem adına bir borç bilirim. Bu fakültenin öğrencisi olmaktan da gurur duyarım…

ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Mert Sefa GÜN

Her insan bir madendir yeter ki o madeni bulalım ve işleyelim, her insanımızda çıkarılmayı bekleyen cevherler vardır ancak dezavantajlı ve engelli insanları yeterince arayıp bulmuyo-ruz. Onların da birer maden olduğunu idrak edip onları da cevher sınıfına koymalıyız ve öyle

görmeliyiz. Dezavantajlı cevherlerimizi arayıp bulmamız için önlerindeki engelleri kaldırmalıyız ve eğitime akademik bilgiye ve kendilerini geliştirmelerine giden her türlü yolu açmalıyız. Engelli insanların da bilime katkı yapabileceğine inanmalıyız, istedikleri eğitimi tamamladıktan sonra ala-nındaki başarıda o, bölümün unvanlarını da (doktor, mühendis, mimar vb.) almalılar.

Engeli insanların önündeki engel, yaşam alanlarının engelli adaylarının yaşayış biçimine göre oluşturulmuş olmasıdır. Günlük yaşantımızı her türlü dezavantajlı grupları göz önünde tutarak dizayn etmeliyiz, bu dizayna yönelik güzel çalışmalar olmasına rağmen yetersiz düzeydedir, bu ça-lışmaya örnek olarak kaldırımların sarı şeritlerle görme engelliler için yürürken güvende olmaları gibi bunlara benzer ve yararlı çalışmaların artırılması gerekir.

Küçük bir hikâye: Pakistan’da 1997’de doğan bir kız çocuğu okul çağlarında iken okula gitmeyi ve öğrenmeyi çok seviyor. Hayallerinde hep doktor olmak vardı ama o bölgedeki oluşum kız çocukla-rının okula gitmesine engel oluyordu ama Malala okuluna gidip doktor olmak istiyordu, okula gi-dememesinin önündeki engelin kaldırılması için sesini dünyaya blog yazarak duyurmaya çalıştı. Bir gün okuldan 3 arkadaşı ile birlikte eve dönerlerken örgütlenmiş insanlar tarafından yolları kesildi ve örgütün elemanlarından biri Malala’yı şakağından silah ile vurdu. Daha 15 yaşında, komada üç yıl kaldı, yaşama ihtimali düşük olan Malala üçüncü yılın ardından uyandı ve eğitimin önündeki engeli kaldırmak için vermiş olduğu mücadeleyi kazanmıştı. Dünya tarihine en genç Nobel Barış Ödülü’nü alan insan olarak adını yazdırıyor, belki doktor olamadı ama ileride doktor olmak isteyenlerin önün-deki engeli kaldırarak doktorların ve tüm eğitime önem veren insanların kahramanı oldu.

Bir bireyin engel durumu ne olursa olsun onlar doktor, mühendis, mimar adaylarıdır. Onların önün-deki küçük bir engeli kaldırmak bütün dünyayı etkileyebilir ve bilimi geliştirebilir. Engelli adayla-rın yapabildiklerini engelliler de yapabilir yeter ki azimle çalışalım ve birlikte yaşayabileceğimiz şehirler inşa edelim.

Engelli insanımızın akademik öğrenimin önündeki engeli kaldıran sistemlerden biri Açıköğretim fakülteleridir. Teknolojinin gelişmesi ile böyle bir faaliyet yapmak engelli kardeşlerimizi de unut-madığımızın bir alametidir. Anlattığım yaşam öyküsündeki kahraman gibi niceleri var ve hepsi birer Malala hepsi birer madendir.

Eğitim ve öğretim her kesime sunulmuştur, bilim her yaşta her durumda katkı yapabileceğimiz bir olgudur. Bilime katkı yapabilmek için eğitimli ve bilgili olmalıyız ve bunun için de emek vermeli-yiz. Başarının 10’da 9’u çalışmaktır. Eğitim süreci doğduğumuzda başlar ve son nefesimize kadar devam eder. İnsan her gün farklı bilgiler öğrenip tecrübe ediniyor. Eğitimi sadece üniversite mezu-niyetine kadarmış gibi görmemiz doğru olmaz. Eğitim herkes içindir ama herkese eşit imkânlarla ulaşmıyor.

Eğitim öğretim ve bilimi geliştirmeye aday herkesin kendini geliştirmesi için insanların durumla-rına, farklılıklarına ve dezavantajlarına göre bilgiyi ulaştırma yolları bularak bilgiyi, herkesin farklı


durumuna rağmen kolay ulaşılabilir hâle getirmeliyiz. Ülkemizde çok sayıda üniversite olmasına rağmen dezavantajlı insanlara yönelik akademik öğretim veren okul pek yaygın değildir. Her ili-mizin üniversitelerin her türlü dezavantajlı gruplara yönelik engelleri kaldırarak insanlarımızın da öğrenimlerini devam ettirmeliyiz, onların da bilime katkı yapabileceklerini biz biliyoruz bilmeyen-lere de hep birlikte el birliğiyle bütün dünyaya gösterebiliriz.

Açıköğretim bölümleri dezavantajlı insanlarımızın akademik öğrenimlerinin önünü açan en önem-li eğitim sistemlerindendir, bu bölümlerin dezavantajlı gruplara yönelik bölüm çeşitliliği artırılma-lı ve dezavantajlı insanların da mimar, avukat, öğretmen, doktor olabilmelerinin önünü açmalıyız. Her insan bir madendir yeter ki o madeni arayıp bulalım ve bulduğumuzda da doğru işleyelim!

ENGELLERİ AŞAN FAKÜLTE Merve AKBAŞ

Engeller hayata bağlanmayı sağlayan, yaşadığımız çevreye duyarlı olmayı gösteren bir du-rumdur. Bir de buna bir engellinin yaşamından bakmalıyız.

Engelli olmak kimi bireylere azim, mutluluk ve bununla birlikte başarı getirebilir. Mesela başarı kapılarını açarken ilgi duyduğu alanlara yönlendirmek gerekir. İşte Açıköğretim Fakültesi de bu bireylere harika fikirler geliştirip sunuyor. İlk aklıma gelenler arasında görme engelli bireylere sesli kitap ve sesli özet uygulamaları oldu. Hatta bu özelliklerin yanında diğer tüm uzaktan eğitim gören bizlerin de yararlanabileceği açık kütüphanede bu etkinliklerin en güzeli diyebilirim. Sadece tüm bu imkânsız şartlarda eğitim görecek bireyler de büyük bir fırsat yakalıyor. Neden diye sordu-ğunuzda açık kütüphane fikrindeki en başarılı sebep şudur: Bedensel engelli, köyde yahut büyük şehirde ikamet etmeyen öğrencilere sunduğu avantajları sıralamak mükemmel.

Ben büyük bir ilçede ikamet etsem bile tarih öğrencisi olduğum için Osmanlı Türkçesi ile ilgili bul-duğum yazılar fazla değildi; açık kütüphanenin sunduğu bu imkânla Osmanlı Türkçesi ile yazılmış birçok eser buldum ve indirme imkânı ile elimde inanılmaz bir doküman sahibi olarak Engelsiz Açıköğretim Fakültesi ile tanışmış oldum.

Açıköğretimin sayamayacağım etkinlikleri son 2-3 yılda yapmış olduğu yeniliklere bakmak iste-yenler Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi internet adresine bakarak öğrenmek istedikle-rini sorgulayabilir.

İşte sizlere yeni Açıköğretim Fakültesi fırsatları ve Engelsiz Açıköğretim...

AŞ KENDİNİ Merve ERİKME

Hayat, yaşadığımız her anın bir özetidir. Bu özet içerisinde mutluluklar, üzüntüler, acılar, düş kı-rıklıkları saklıdır. Kimi zaman ruhumuzun derinliklerine gizlediğimiz düş kırıklıkları canımızı acıtsa da hayat denilen yolculuğumuzu ilerletmek isteriz. İnsan doğasında vardır bu durum.

İnanmak… Genlerimize işlemiş olan, ruhumuza sirayet eden inanmak duygusu; başarabileceğimize duyulan güvenin âdeta yansımasıdır.

İnanmak, insanın doğasında var olan bir duygu olsa da yaşanılan zorluklar; güvenimizle olan bilek güreşinde kimi zaman kaybettiğimizden bizi yorar. Fiziki yorgunluklarımız bu yorgunluğun altında kalarak durmamızı sağlar. Oysa koşmak ve başarmak isteği kalbimizin her bir atımında


tekrarlar. Aş kendini! Zordur. Zor olan hiçbir şey kolaydan geçmez denilse de diyenlerin yanıl-dıkları bir nokta vardır. O da aynadaki benliğimizdir. Aynada gördüğümüz ve her sabah elimizi yüzümüzü yıkarken yabancı olmadığımız o yüz, evet, kendi yüzümüz bize gerçeği fısıldar usulca “Aş kendini, korkma!” Cesaretimizin dilidir bu fısıltı. Umutlarımız ve hayallerimiz için engel ol-madığını anlamak, bu fısıltıyı dinlemekle başlar. Cesaretimizi hatırlatan bu fısıltıya kulak verme-liyiz. Zordur insanın önce kendisine yöneltmesi sorularını… Verilecek cevaplar cesaretle paralel gideceğinden kimse adım atmaktan korktuğunu itiraf etmek istemez. Ancak derinden gelen ha-yallerin sesi vicdanı bastıramaz. İnsan; birçok yanlış karar verdikten sonra ve zamanında doğru adımlar atmadığında yaşamın ertelendiğini bir kısır döngüye hapsolduğunu hayalinin başka biri tarafından gerçekleştiğinde anlar. Zaten geride kaldım hayat yolculuğunda diyerek ilerlemek için adım atmaya mecalinin olmadığına inandırır kendisi. Oysa noktadan sonra büyük harfle başlamak gibidir; geç kaldığını düşündüğün anda virgül koymayı bırakıp nokta koyarak paragraf başı yapmak gerekir. Engelin zihnimizde bizzat kendimiz tarafından oluşturulan bir durum oldu-ğunu anlamak nokta koymaktır. Bundan sonrası büyük harfle başlamaktır. Büyük harfle başlamak için kendi motivasyonumuz önemli oranda yer kaplasa da çevresel faktörler de önemlidir. Geriye dönüp baktığımızda ilerleyebilmek için karar almak birinci adım ise o adımı kolaylaştıracak etkenlerin olması ikinci adımdır. İşin özü ilk engel kendimiz yani korkularımız ve pişmanlıkları-mızın yanı sıra kararsızlıklarımızdır.

Açıköğretim; çevresel faktörlerin motive edici gücü arasında yer edinirken kaybedilen şanslar, ka-rarsızlıklar sonrası devam kuvveti ve niteliği artırmak gibi önemli anlamlar taşımaktadır. Hayatın zaman dilimlerinde kararsızlıklar, yeterince kendini tanıma adına gösterilmeyen cesaretsizlikler sonucu geri dönülmez gibi hissettiğimiz anlarda yardımcı olacak birilerini aradığımızda eğitim niteliğimizi artıran Açıköğretim umut kapısının aydınlanmasını sağlamaktadır. Düzenli, rutin bir işimiz olduğunu varsayarsak eğitim almak istediğimiz alan için devam mecburiyeti olmadan eği-tim fırsatını elimizden kaçırmadan bir hayali gerçekleştirebiliriz. Açıköğretim önemli bir fırsattır. Teknoloji zamanı denilen bu çağda sınıf denilen dört duvara hapsolmadan zaman ve mekân farkı olmaksızın istediğimiz her an eğitim fırsatından yararlanma imkânı sunan Açıköğretim, engeller olmadan yeterince çaba ile hayallerimize bir adım sağlar.

Başarı için inanmak ve adım atmak için cesaret gerekir. Yarın için önemli olduğunu düşünmedi-ğimiz o küçük adımlar hayallerimiz için kocaman bir dünya sunar. Açıköğretim bu dünyanın oluş-masında teşvik edicidir. İkinci bir üniversite ile hayalini kurduğumuz bir bölüm; çalışma hayatına erken atılmaktan dolayı yarıda kalmış bir eğitim için devam etme gibi imkânları sunarak teşvik eder. En büyük engel olan korkularımızı ve ön yargıları atlattıktan sonra Açıköğretim, başarabi-leceğimizin kanıtıdır bir anlamda. Anında tekrar imkânı sunarak etkileşimli ders anlatımları ile kaçırdığımız noktaları yakalayarak sorularımızın cevaplarını bularak anlamlı bir durum oluşturur. Çağa ayak uyduran sistemselliği ile ardımıza bakarak geç olduğunu düşünmemizin önünde bir set oluşturarak hayallerimiz için imkân sağlayan Açıköğretim, nereden başlanırsa başlanılsın ama en baştan başlamanın korkutucu olmadığının göstergesidir.

ENGELE ENGEL OLMAK Merve KIRKDAL

Azimli insanların önünde hiçbir engel yoktur. Tabii bu azme katkıda bulunmak, azmin önünü açmak da değerli yetkililerin elindedir. Açıköğretim Sistemi, dezavantajı bulunan bireylere pek çok imkân sunarak onların eğitimlerindeki engelleri kaldırmış ve topluma başarılı pek çok bireyi kazandır-mıştır. Sloganı ve konusundan da anlaşılacağı gibi engelsiz bir şekilde her bireyin eşit şartlarda eğitimine devam etme imkânlarını getirmiştir.


Çevremize baktığımız zaman iş yeri sahiplerinin, banka çalışanlarının veya televizyondan izlediği-miz iş adamlarının sapasağlam olduklarına şahit olmuşuzdur. Peki, hep engelli ve sakat terimlerini kullandığımız kişiler nerededir? Sayıları 2018 yılı itibarıyla 5 milyona yakın olan ve nüfusumuzun yaklaşık %6’sını teşkil eden insanlar hangi taşın altına saklanmışlardır? İşte Açıköğretim kurumları tabiri caizse bu evde saklanan kabiliyetli, akıllı, ülkesine hizmet etmeyi isteyen bu kişilere cesaret vermek, onlara öz güvenlerini kazandırmak ve içlerindeki okuma hırsını kamçılamak amacıyla en-gelli kişilere pek çok imkân sunarak onları okumaya teşvik etmektedir. Engelli arkadaşlara inter-netten kayıt işlemlerinin gerçekleştirilmesi, kitaplarının büro görevlilerince evlerinde teslimi, %40 engelli olanlara ücretsiz eğitim, görme engelli olanlara sınavlarda yardımcı verilmesi, yatağa ba-ğımlı engellilere evde sınav imkânı… Bunun gibi daha pek çok hizmeti Açıköğretim Fakültesi ver-mektedir. Açıköğretim bunları yaparak toplumun dezavantajlı bireyleri için farkındalık yaratmak ve öğrenimi engelsiz bir hâle getirmeyi amaçlamaktadır. 2017 yılında görme engelli bir arkadaşımız olan Fulya Akkaya, LYS’de Türkiye 1.si olarak Boğaziçi Üniversitesi İktisat Bölümünü kazanmıştır. Engelli olup da zeki olan pek çok arkadaşımızdan sadece bu naçizane bir örnektir.

“Engelsiz Açıköğretim” konulu yarışmayı duyunca aklıma ilk dört yıllık Açıköğretim mezunu olan birinin diplomasıyla her işe girebileceği, örgün eğitim diplomasını alan kişiyle aynı haklara sahip olduğu gelmişti. Yarışma konusunu araştırınca bunun başka bir boyutu olduğunu öğrendim. En-gelsiz biri olan ben, bunun böyle olduğunu düşünemedim. “Aramızda Engel Yok” sloganıyla yola çıkan Açıköğretim, gerçekten bireylerin yükseköğretim süreçlerine dikkat çekmeyi başarmıştır. Ben buna inanıyorum.

Hepimizin engelli adayı olduğu da unutulmamalıdır. Hatta bu asırda sağlam olup da teknolojinin aşırı kullanımından kaynaklı engelliler var aramızda. Kafasını akıllı telefonlarından kaldıramayan-lar, dış dünyada olup bitenlere kör ve sağır olurlar. Bence asıl engel Allah’ın verdiği görme cihazı olan gözü, vazifesini yaptığı hâlde Allah yolunda kullanmayarak harama nazar edip onu manen kör etmektir. Kişi, böyle yaparak hem dünyasını hem de ahiretini karartmaktadır. Asıl engelli olmak Allah’ın işitme cihazı olarak sağlıklı kulaklar vermesine rağmen Allah’ın emirlerini duymazdan ge-lerek onu manen sağırlaştırmaktır. Akıl nimetini Allah’ı tanımakta kullanmamaktır engellilik. Yüce Allah’ın verdiği ayakları, güç ve kuvveti haram yolda yürümektir asıl engellilik. Demek ki asıl engel Allah’ın verdiği cihazları doğru yollarda kullanamamaktır. Bu durumlar dünya ve ahiret hayatımı-zın önünde duran kocaman bir engeldir.

Açıköğretimin “Engelsiz Üniversite” projeleriyle engelli olup da azimle okuyan öğrenci sayısı 4022’ye ulaşmıştır. Ben bu sayının artacağına canı gönülden inananlardanım. Açıköğretimin bunu bir sistem hâline getirmesi, engel tanımadan her kesimden olan bireylere sunduğu imkânları eşit bir şekilde vermesi ve bu olanakların yaygınlaştırılmasını sağlamak için yetkililerin gecelerini gün-düzlerine katması, gözlerimin dolu dolu olmasına sebep olmuştur.

Hiç hayalini bile kurup düşünemediğim engelli insanlar hakkında beni bilgilendirdiği ve ufkumu açıp dünyaya daha başka bir göz ile bakmamı sağlayan Anadolu Üniversitesi Açıköğretim kurum-larına teşekkür ederim. “Engelsiz Açıköğretim” teması altında engelli olan arkadaşlara yaptıklarıyla hizmet eden bu büyük kuruma engelli arkadaşlar adına da bir teşekkür daha etmeyi kendime bir borç bilirim.

Yaptıkları ve yapacaklarıyla toplumun dezavantajlı bireylerine farkındalık yaratmaya, engelli kişi-lere daha fazla dikkati çekip hizmet etmeye ve “Engelsiz Açıköğretim” başlığı atarak bu arkadaşları rencide etmeden ince düşünen bu kurum toplumda çok büyük bir farkındalık yaratmayı başarmıştır.

Araştırmalarıma göre Anadolu Üniversitesi en fazla “Engelsiz Üniversite Ödülü” alan kurum ol-muştur. Bu da gösteriyor ki Engelsiz Açıköğretim amacına fazlasıyla ulaşmıştır. Bu gibi hizmetlerin diğer üniversitelere bir ışık yakmasını ve çalışmaların hız kazanmasını temenni ederim.

Ne mutlu bu uğurda kafa patlatıp çalışan yetkililere, ne mutlu engelli kardeşlerimizin sorunlarına bir nebze de çözüm aramak için vakit ayıran büyüklerimize ve ne mutlu engelli olup da yapılan bu çalışmaları değerlendirip okuyarak basamakları azimle ve sabırla birer ikişer çıkıp vatana hizmet eden gönlü güzel engelli olup engelsiz gibi yaşayanlara!..


ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Merve SAYIŞAN

Açıköğretim; tüm dünyadaki insanların eğitim öğretimine kolaylık sağlamak için kurulmuş bir eğitim sistemidir.

Bu sistem ilk önce canım memleketim Eskişehir’de başlayıp daha sonra diğer şehir üniver-sitelerinde de etkili olmuştur.

Eğitim hayatı yarım kalan, ikinci üniversite okumak isteyen, hem okuyup hem çalışmak zorunda kalan bunu daha fazla kişiyle örneklendirebileceğimiz bir faaliyettir.

Kişide engel durumuna bakmaksızın kayıt yapabilen bir sistem olması birçok kişinin iki belki de üç üniversite bitirmesine olanak sağlamıştır.

Yapılan canlı dersler herkese açık olup engel durumu bulunan kişileri ayırt etmeksizin hepimizin kullanabileceği bir diğer çalışma alanıdır.

Evet, aramızda engel yok çünkü bugün hepimizin bir engelli adayıyız. Hepimizin belki kusuru ola-bilir fakat bu durum bizi diğer insanlardan farklı kılmaz.

Bu konuda Anadolu Üniversitesi de aynı hassasiyeti gösteriyor ve aramızda bir engel yok diyor. Bu yüzden Engelsiz Açıköğretim diyoruz. Engelsiz, fiziksel açıdan engeli bulunan vatandaşlarımızın hayatını zorlaştırmamak anlamında kullanılan bir sözdür.

Gerçek hayatlarını devam ettirebilmek için birçok sıkıntıya katlanan ve pek çok olumsuzluk ile karşılaşan bu insanların işlerini davranışlarımızla ve onlara yardım ederek çok daha kolay hâle getirmememiz gerekmektedir. Çünkü hiç kimsenin kusurları başarısız olmasına engel değildir.

Bugün engelli bir kardeşimiz de öğretmen olabilir, memur olabilir, ikinci üniversitesini okuyabilir, herkesin nasıl öğrencilik hayatında hakları varsa aynı şekilde bu arkadaşlarımızın da hakkı vardır.

Bu konuyla ilgili çok sevdiğim bir öğretmenimden örnek vermek istiyorum. Beden öğretmenimiz üniversite yıllarındayken bir okul gezisine katılır, bu gezide yaptıkları trafik kazası sonucu iki baca-ğını kaybeder. Bu duruma karşın azim ve hırsını hiç kaybetmez ve öğretmen olur.

Tekerlekli sandalyede olmasına rağmen engel durumunu hiçe sayarak okulumuza atanmıştı. Sınıfa ilk geldiğinde ise hiçbirimiz bu durumu garipsemedik ve şaşırmadık bugün hepimiz bir engelli adayıyız kişiye yaptığımız davranışlar ufak kötülükler ya da kırıcı hareketlerin bize bir şekilde kar-şılığı olacaktır.

Biz ise o öğretmenimizi diğerlerinden hiç ayrı tutmadık. Elimizden geldiğince yardımcı olmaya çalıştık ama o bize daha çok yardımcı oluyordu. Yine yazıyorum aramızda gerçekten engel yok. Bir de birbirimize yardımcı olduğumuz sürece engeller yardımlaşmaya, yardımlar tebessümlere, tebessümler ise mutluluğa dönüşüyor bunlarda dünyamızı güzelleştiriyor.

Bir diğer en sevdiğim örnek Temel Bilgi Teknolojileri hocamız Volkan Yüzer’in her canlı derste yapmış olduğu davranışı bunu canlı dersteki tüm arkadaşlar bilir fakat bilmeyenler için yazmakta fayda var. Her ders sonunda soru çözüyoruz. Bu soruları cevaplarken her seferinde Volkan Hoca: “Belki aramızda engeli olan arkadaşlar vardır gerçi onlar bizim canımız bu yüzden ben onlar için soruyu ve şıkları okumak istiyorum.” der.

Bu, her ders benim dikkatimi çeken bir davranış olmuştur. Eminim engelli arkadaşları da mutlu eden bir davranış olmuştur.

Engelsiz Açıköğretim dediğimiz şey kusurun ne olursa olsun sen var olduğun sürece bu topluma kazandıracağın birçok şeyin bilincinde olarak çabala ve uğraş. Bugün birçok alanda başarılı olan insanlara bakıldığı zaman tüm engeller göz ardıdır.

Bakıldığında Anadolu Üniversitesi bununla ilgili özenle projeler üreterek gerekli bilinç ve duyar-lılığı göstermiş bulunmaktadır. Gerek sesli kitap gerek üniversite kampüslerinin erişilebilirliği-


ne kadar eğitim-öğretim ortamına tam katılımı sağlayacak tedbirleri alarak gerekli hassasiyeti göstermiştir.

Engelli olmak hiç kimsenin tercihi değildir ve bir gün bizim de başımıza ne geleceği belli değildir. İnsanlar bu engellere yaşadıkları vahim kazalardan sonra sahip olurlar ve bu engellerine rağmen yaşama tutunmaya devam ederler. Bizim üzerimize düşen de bu konuda duyarlı olarak onların sorunlarını hafifletmektir.

Toplumların engelli vatandaşlara davranış biçimi o toplumun gelişmişliğini gösterir. Duyarlı ve mutlu bir toplum için engelli vatandaşlarımızın engellerini engel olarak görmeden onları toplum içine kabul etmeli ve onlara her zaman yardımcı olmalıyız.

Bu konuda tüm hassasiyetin için iyi ki varsın Engelsiz Açıköğretim!

ENGELSİZ DÜNYANIN ENGELSİZ HEDEFİ Meryem ÇINAR

Benim hayalimdeki dünyada insanlar birbirlerine daha anlayışlı, saygılı ve sevgi dolu. Maa-lesef ki gerçek dünya böyle değil. Hayatımızda türlü zorluklarla karşı karşıya kalabiliyoruz.

Hiç hayatınızda engelli bir bireyin engelsiz hayallerini düşündünüz mü? Hayatımızdaki tür-lü zorluklar karşısında neler neler başarabileceğimizi mesela... Tüm bu zorluklar karşısında her şeye rağmen ayaklarının üstünde durabilmek...

Eğitimi tamamlayıp güzel bir kariyer hedeflemek... Hayalimde eğitimimi tamamlayıp güzel bir kariyer hedefleyebilmeyi planlayıp başaracağıma inanmayan kişiler için her şeye rağmen ayakla-rımın üstünde durmak istiyorum. Bu süreçte zorlanacağımı bilsem bile üstesinden gelmem gere-kiyor. En çok da okuyup engelli arkadaşlarıma daha fazla yardımcı olmak ve onlar için bir şeyler yapmayı düşündüm. Bu nedenle birtakım nedenlerden dolayı yarım bıraktığım özel eğitimime tekrar başlamaya karar verdim.

Eğitimim esnasında gerek sosyal hizmet uzmanlarından yardım aldım gerekse öğretmenlerimin tavsiyelerini dinledim. Bu zorlu süreç karşısında eğitimimi başarıyla bitirdim. Bundan sonraki he-defimde ise atacağım ilk adım üniversitede sosyal hizmet ve danışmanlık bölümü eğitimini alarak benim gibi engelli birçok insana yardımcı olup imkânsız denilen birçok şeyin olmadığını ve biz engelli bireyler olarak ayrıca istediğimiz zaman engelleri aşabileceğimiz hedeflerin bizim elimizde olduğunun farkındalığını yaratmak istiyordum.

İnternetten hedeflediğim bölüm hakkında daha detaylı araştırmalar yaparak üniversite sınavına hazırlandım. Kazandığım puan sonucunda engelim nedeniyle yaşadığım birtakım zorluklardan do-layı ulaşım problemi yaşadım. Bu sebepten dolayı daha detaylı araştırmam sonucunda Eskişehir Anadolu Üniversitesi Açıköğretim web sayfasından e-kampüs uygulaması aracılığıyla sistemden ders videolarını, soru çözümleri ve araştırma görevlileri ile etkili iletişim sağlayabileceğimi öğ-rendim. Bu oldukça harika bir sistem... Birçok dezavantaj yaşadığım sorunlar karşısında oldukça olumlu bir çözüm odağı olduğunu düşünüyorum. Yükseköğretimimi Anadolu Üniversitesi aracılı-ğıyla tamamlamaya karar verdim.

Büroya annem ile kayıt yaptırmak için gittiğimde ilgili görevliler bana ayrıca çalışma kitaplarımı verdiler ve e-kampüs hakkında detaylı bilgiler edindim. Yeni bir üniversiteye başlamanın heyeca-nıyla hemen hesabımı aktifleştirerek sistemi kontrol etmeye başladım. Canlı ders yayınları başla-yınca dersleri aksatmadan takip ettim ve hep dışarı çıktığım zaman tabletime uygulamayı indirip yolculuk esnasında testleri çözdüm. Böylece sosyal hayatıma da zaman ayırabiliyor ve etkinliklere katılabiliyorum. Harika bir şey değil mi bu?


Ders çalışırken e-kampüs sistemi sayesinde gerek evde olsun gerekse dışarıya çıktığım zamanlar-da istediğim her yerde mobil uygulama sayesinde eğitimime devam edebiliyorum. Benim açımdan hedefime oldukça büyük kolaylıklar sağlıyor. Ayrıca e-kampüs topluluklar ve akademik makaleler sayesinde kendimi olabildiğince sosyal anlamda geliştiriyorum.

Bu arada işitme engelli insanlar ile iletişim sorunu yaşamamak için işaret dili öğrenmeye de karar verdim. Şu an kendi imkânlarım doğrultusunda videolar aracılığıyla işaret dilini öğreni-yorum. En yakın zamanda halk eğitim merkezinden işaret dili eğitimini almayı düşünüyorum. Üniversitem bittiği zaman güzel bir işe girip orada sürekli olarak çalışmak istiyorum. Benim gibi engelli insanlara tavsiyem kendilerine inansınlar. Çünkü kendilerini geliştiremeyerek ve başarabileceği şeyleri göremeyerek neler kaybedebileceğini ancak bir işi başardıktan sonra fark edebilirler. Bu nedenle şu an öyle bir karar versinler ki gelecekteki yaşamları da kendile-rine binlerce teşekkürler etsin…

İnsanların birbirlerini daha anlayışlı karşılayacak sevgi dolu bir dünya dilerim. Teşekkürler Engelsiz Anadolu Üniversitesi.

ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Mesut AKÇADAĞ

Bütün ülkelerde biz engelliler ayrımcılığa maruz kaldığımız için yeni yapılanmalara ihtiyaç vardır. Engelsiz Açıköğretim Sistemi de bu yapılanmalardan biridir.

Engelsiz Açıköğretim ile biz engelli bireyler derslere ve materyallere kolayca erişebiliyor, özel durumlarımız ve farklılıklar dikkate alınarak bütünleştirilmiş ortamlarda, özürlü olmayan-larla eşit eğitim imkânı buluyoruz. Şöyle ki görme engelli bir kardeşimiz sesli ders materyalleri ile konuyu kavrayıp çalışabiliyor ve bir nebze de olsa engeller ortadan kalkıyor. Kendim de için-de olmakla beraber biz engelliler özgürce ve etkin bir şekilde derslere katılıp kendimizi gelişti-rebiliyoruz. Gerek sesli materyaller gerekse görsel materyaller aracılığı ile eşit bir eğitim imkânı sunulan sistemde biz engelli bireyler daha rahat kendimizi ifade edip sosyalleşebiliyoruz. Bu konuda duyarlı davranıp engellilerin sorunlarını hafifleten bu sisteme ve sistemi geliştirenlere müteşekkiriz.

Duyarlı ve mutlu bir toplum için engellilerin engelini engel olarak görmemek gerekir. Helen KEL-LER’in dediği gibi “Yüzünü güneşe çeviren insan gölge görmez.”

ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM VE ENGELSİZ YAŞAM Mesut AKÇADAĞ

Öncelikle kendimde bir engelli olarak, engelsiz yaşam ifadesi bana gerçek hayatımızı devam ettirebilmemiz için birçok sıkıntıya katlanan ve pek çok olumsuzlukla karşılaşan biz engelli-lerin hayatımızı kolaylaştıracak ve yardımcı olacak yapıcı işleri ifade ettiğini düşünüyorum.

Engelsiz Açıköğretim Sistemi de eğitim yönünden bize sunulan bir kolaylıktır. Şöyle ki bu sistemde %40 ve üzeri engeli olan engelliler tüm hizmetlerden ücretsiz olarak yararlanıyor. Eğitim materyalleri biz engellilere göre düzenlenip donatılarak engellileri yükseköğretime kazandırıyor. Bu da aramızda engel yok sloganını doğrulamış oluyor. Unutmayalım ki engelli olmak insanın tercihi değil yaşamın getirdiğidir. Kimin ne zaman engelli olacağını kimse bile-


mez, hiç ummadık bir anda başımıza gelebilecek bir olaydan dolayı engelli olunabilir. Örneğin; ben daha dört yaşında iken kaza sonucu şırınganın gözüme batması ile sağ gözümü kaybettim. O günden beri çift gözle görmek nasıl bir duygudur bilmiyorum. Öyle ki liseden sonra bunu daha çok hissettim. İnsanların bakışı, karşıma çıkan zorluklar eğitim hayatının karmaşası vs. ama iyi ki Açıköğretime yazılıp Anadolu Üniversitesine kaydolmuşum. Onların sunduğu hizmet ve ders materyalleri sayesinde dört yıllık üniversiteyi bitiriyorum ve bu sayede engelimi unu-tup kendimi değerli hissediyorum.

Kalıcı ve akılcı çözümler üreterek dünyayı yaşanabilir bir hâle sokmalıyız. Asıl mutluluk bence bu-dur. Engelleri ilk önce zihnimizde aşmalıyız ve bu kapsamda Açıköğretim Sisteminde Engelsiz Açı-köğretim ile bize yardımcı olan Anadolu Üniversitesine bir engelli olarak şükranlarımı sunuyorum.

TEŞEKKÜRLER AÖF Mesut BATMAN

Hayat ertelemek için çok kısa… Bir hedefiniz varsa, eğer istiyorsanız gerçekten, gerçekleştire-bilmek için imkân da varsa durmayın! Önünüzde gördüğünüz tüm engeller sadece mazeret-ten ibaret.

Küçük bir çocukken ileride başarılı bir avukat olmayı düşlerdim ama yaşınız ilerledikçe çevredeki faktörler sardıkça etrafınızı hayallerinizi değiştirebiliyorsunuz. Daha sonra önünüze çıkan herhan-gi bir hayat öğretmeni bir anda idolünüz oluyor. Gençlik hataları, kaybedilen zaman, yapılması ge-reken işler... Engel her zaman herhangi bir uzvunuzdan yoksun olmak değil aslında. Liseyi bitirmiş olduğumda yaptığım seçim, hayalim olan üniversiteyi nasıl olsa giderim diyerek erteletti. İçimde bir sızı olarak kaldı kep törenleri, çekilmiş fotoğraflar... Hayat mücadelesine girdiğimde pes etmiş-tim. Üniversiteye gitmek rüyaydı. Sorumluluklarım vardı. Hem örgün öğretime katılmam durumun-da çalışmamam gerekirdi ki bu da imkânsızdı. Hayatımı sürdürebilmek için mecbur olduklarımdan vazgeçemezdim ve bir gün 26 yaşında çocuklu bir anne iken ikinci eşimin de desteğiyle üniversite sınavına girdim. Müthiş bir heyecan! İş hayatım bütün vaktimi alıyordu, ders çalışmama imkân yoktu. Sınav sonuçları açıklandı; Evet üniversite artık hayal değil!

Açıköğretim hayalimi gerçekleştirmek için önüme konan mükellef bir sofraydı. Çalışabilir, anne olabilir, bir yandan da ev hanımlığı yapabilirsiniz ama okuyabilirsiniz de. Mükemmel bir haz! Bölü-mümdeki sınavlara girerken hamileydim, bebeğim üniversite sıraları ile erken zamanda tanıştı. O stresi beraber paylaştık. Ağır ilerliyorum ama olsun. Üniversiteli olmak benim için hayal olmaktan çıktı artık.

Sınav saatlerinde bakıyorum da aslında bir sürü benden yaşça büyük insanlar orada. Hayallerini gerçekleştirmek için gelmişler, beraber sınavlara giriyoruz. Bütün bu olanlar Açıköğretim Sistemi-nin var oluşu, bizim gibi engelleri olan insanlar için bulunmaz bir fırsat.

Eğer kendinize inanıyorsanız önünüzde engel diye bir şey yoktur. Bu, zihninizdeki bir mazerettir ve kendini geliştirmeyi hedef olarak seçenlere hayat her zaman fırsat verir. Yeter ki değerlendirin. TEŞEKKÜRLER AÖF!..


HAYATA DAİR BİR AN Muhammed Mustafa İLTER

Gece uyuyamadığın zamanlar olacak, uyuduğun zaman geç uyanıp her şeyi unutup işe ye-tişme telaşın olacak üç kuruşluk geçim için. İşe başlayıp bunu da unutacaksın, öğle arası borçlu olduğun arkadaşın arayacak mahcup olacaksın. Ağrıların olacak ve hayal kuracaksın.

Hedeflerin olacak ulaşamasan da koşamasan da yakınlaştığın. Akşam olacak ekmeğini alıp eve gittiğin, hayaller, hüzünler, anlık gülümsemeler, isyanlar, kavgaların da olacak en yakınınla beş dakika küsüp ömür boyu sarılacağın. Günahların, sevapların, amaçsızca söyleyemediğin düşünce-lerin olacak. Hayat yaşamamız için her türlü sıkıntıyı, acıyı, mutluluğu ve aşkı verecek. Hayat, bize yaşadığımız engeli bir şekilde sana ve bana unutturacak. Bakmadan görmeyi, koşmadan yürümeyi, dokunmadan hissetmeyi ve nice güzellikleri öğretecek.

İştahla yazdığın bir parça hayatı, umutla yazarken hayatın içinden biri gelecek ve ne yazdığını unutacaksın. Mutlu olacaksın olmayan ellerinle avuçlarında tuttuğun hayat ile. Her şeye gülümse.

AÇIKÖĞRETİMLİ IRMAK Muhammed Seyda KESKİN

Irmak doğuştan görme engelli bir bayandı. İlkokulda üstün zekâsı ve başarılı öğrenciliği ile tüm dikkatleri üzerinde toplamayı başarmıştı. Fakat günler geçtikçe göz rahatsızlığı artmaya başlamıştı. Babası ona “Seni Açıköğretime kaydettirelim” dedi. Irmak buna çok sevindi. Çün-

kü Açıköğretimde engelleri aşmak çok kolaydı. Çünkü sınavlar “büyük puntolu soru kitapçığı” ile gerçekleşiyor ve Irmak yazıları okumakta zorlanmıyordu. Günler akıp gitti, Irmak Açıköğretimden ilköğretim, ortaokul ve liseyi bitirdi. Artık umutluydu geleceğinden. “Belki iş sahibi de olurum.” dedi kendi kendine.

Lise diplomasını aldığında çok mutlu oldu. Kurum sınavlarına girdi ve derece aldı. Artık “Hayat bana gülümsedi” dedi Irmak. Artık her gün gideceği düzenli bir işi vardı.

Irmak kendini geliştirmek isteyen dirayetli biriydi. Açıköğretim Fakültesine kaydoldu. Artık hem işi-ne gidip geliyor hem de üniversite okuyordu. Irmak üniversite diplomasını aldığında “İyi ki varsın Açıköğretim” dedi ve “Engelleri Açıköğretimle aştım” diyerek teşekkür maili gönderdi.

“Irmak şimdi ne yapıyor?” diye merak edenler olursa şöyle diyelim “Göç ve Etkileri” konusunda yüksek lisans tezi yazmakla meşgul…

ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Muharrem ADLIĞ

Engellilik toplum içinde geçmişten beri var olan bir durumdur. Önemli olan bu durumla nasıl baş ettiğimiz ve bu duruma nasıl çözümler bulmaya çalıştığımızdır.

Günümüzde evrenselleşen dünyada birçok faktörle mücadele hâlindeyiz. Müzmin hastalık-lar, genetik hastalıklar, sakatlıklar, beslenme yetersizliği ya da dengesiz beslenme birçok soruna yol açıyor. Birçok hastalıkla baş etmek zorunda kalan insanlık bu da yetmezmiş gibi teknolojik çağın getirdiği sorunlarla karşı karşıya kalıyor. Aynı zamanda hepimiz biliyoruz ki hiçbirimiz eşit bir or-


tamda eşit bir hayatta bulunmuyoruz. Yaşadığımız bu hayat herkese eşit fırsatlar sunmuyor. Anne karnında insanın ilk temelleri atıldığı esnada iki yüz elli milyon spermden yalnızca bir sperm yarışı kazanarak daha sağlıklı daha güçlü kısacası “ engelsiz birey” olarak dünyada gelme çabasındadır. Bize düşen bu yarışı devam ettirmek ve toplumun iş, sağlık, eğitim gibi alanlarında engelsiz bi-rey yaratmaktır. İşte “Engelsiz Açıköğretim” eğitim alanında engelsiz birey oluşturma çabasındadır. Toplumumuzun en önemli ihtiyacı olan eğitimle engelliliğe çözüm bulmaktır. Her şeyin başı eği-timle mantığıyla hayatın her alanında sıkıntı yaşayan engelli bireyleri sağlıklı, engelli bulunma-yan bireylerle bir arada hayat mücadelesinin içine katmaktadır. Bu nedenle “Engelsiz Açıköğretim” engellilikle başa çıkmanın ilk anahtarıdır. Önemli olan bu anahtarla ilk kapıyı açabilmek ve daha sonra diğer kapıları açmaya yönelmektir. Sosyal hayatın her alanında sıkıntı yaşayan, zorluk çeken ve sosyal izolasyona maruz kalan engelliler eğitimle bu öz güveni kazanabilir, kendini engelli birey değil engellenmiş birey olarak görebilir ve bu sorunlarla daha rahat başa çıkabilir.

Engelli bireylere hayatın her alanında fırsat sunmalı ve onların da birer birey olduklarını unutma-malıyız. Eğitimsiz toplumun engelli toplum olduğunu aklımızdan çıkarmamalı, gelecek nesiller için “Engelsiz Açıköğretimin” değerini anlamalı ve bunu geliştirmek için çabalamalıyız.

ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM ÜLKÜSÜ Murat BAŞARAN

Eğitim süreci basamaklarını birer ikişer geçmeye çalışırken hedefimizden sapmamamız için azim telkin edilir devamlı bizlere. Bizden önceki nesiller zorluklara nasıl göğüs gerdiyse bizim de dirayetli olmamız, doğru adımlar atarak belirlenen hedefe ulaşmamız istenmekte-

dir. Ancak biz, okuyarak öğrenmenin, yaşayarak öğrenmekten farklı olduğunu tecrübe eder olduk. Bu bağlamda zorlukların nasıl geçileceğini, yaşayarak daha iyi öğrendiğimizi vurgulamak isterim. Buna en iyi; engelli kardeşlerimizin Açıköğretimde karşılaştığı zorlukların çözümlenmesi aşama-sında, bir Açıköğretim öğrencisi olarak kendimden metotların basite indirgenmesi örneğini verebi-lirim. Mesela ben Anadolu Üniversitesinin internet ortamındaki Açıköğretim öğrenme metotlarını kullanırken bazen ders konularını okumak yerine, dinlemeyi tercih ediyorum. İş hayatımdaki yoğun çalışma temposu beni mp3 ses dosyalarını dinlemeye sevk ediyor. Açık oturumu dinler gibi dersleri dinliyor, ünitelere çalışmayı basite indirgemiş ve konuları kavramayı kolaylaştırmış oluyorum.

Gelelim engelli kardeşlerimizin kullanmakta olduğu metotların basite indirgenmesi örneğine, aynı şekilde engelli arkadaşlarımız da (görme engelli olanlar) ses dosyaları kullanmaktalar. Bu yön-temle konuları dinleyerek öğrenebildiklerini ve böylece aramızdaki engellerin bir nebze de olsa kalktığını düşünüyorum. Ancak bunun yeterli olmadığının da bilincindeyim.

Geliştirilen her yeni uygulamanın, eğitim metotlarına uyumunu sağlarken aynı zamanda engel-lilerin de zorlanmadan bu yeni uygulamayı kullanmasının sağlanması gerektiği kanaatindeyim. Örneğin; verilen eğitimde destekleyici belge, ders araç ve gereçlerinden biri olan, bizim çok basit bir şekilde erişebildiğimiz yaprak testleri; görme engelli kardeşlerimizin kullanabileceği, parmakla dokunarak okunabilen bir test materyali hâline dönüştürülmesiyle Engelsiz Açıköğretime katkı sağlayacağını tahmin ediyorum. Biz nasıl yaprak testini yazıcıdan çıktı alıyorsak onlar da yaprak testin dokunulabilen bir örneğini 3d yazıcıdan çıktı alabilmeliler. Ayrıca engelli arkadaşlarımız, bu yazıcıların bulunduğu büro ve şubelerden kabartma test çıktılarına ücretsiz olarak erişebilmeliler.

Çağımız bilgi çağıdır. İnsanoğlu icat ettiği aletler sayesinde yaşamını kolaylaştırmayı bilmiştir. Bu nedenle bunun çok kısa sürede gerçekleşeceğini beklemekteyim. Tabii ki bu düşüncem proje ola-rak geliştirilebilir. Tabiri caizse konu mankeni olarak kullanılmaya talip olacağımı da beyan etmek isterim.

Çocukluğumda geçirdiğim ağır kabakulak sonrası, sağ kulağımdaki işitme yetisini tamamen kay-betmiştim. Tedavisi olmayan bir özre sahip olmuştum. Yıllar geçti ve tek kulakla yaşamayı öğren-dim. Zorlanmadım değil, elbette çok zorlandım. Ama yapacak bir şey yoktu. Bir uzvun körelmesi, diğer uzvun kendini geliştirmesi teorisinin doğruluğunu kendimde görmüştüm. (Bunun bir teori


olup olmadığını da bilmiyorum, belki de benim için bu, Polyannacılık sadece.) Okulda ders anlatı-lırken sağlam kulağımı öğretmene çeviriyor ve dikkatimi vermeye çalışıyordum. Bu sayede başka seslere değil de odaklanmam gerekene daha iyi odaklanabiliyordum.

Tıpkı benim tek kulakla derse odaklanmam gibi, Açıköğretim dersleri engelli kardeşlerimize ak-tarılırken odak merkezli olabilmesini sağlayacak uyum metotlarının bulunmasını umut ediyorum. Örneğin; mp3 ses dosyaları oluşturulurken bilimsel testler yapılmalı ve ses kayıtlarının odak mer-kezli olup olmadığına bakılmalıdır. Engelli arkadaşlarımızın konuları bu sayede daha iyi kavraya-bileceğini tahmin ediyorum. Tıpkı görme engelliler için yapılmış filmlerdeki betimlemeli anlatım seslendirmesi gibi.

Film demişken aklıma bir fikir daha geldi şimdi. Mesela işitme engelli öğrencilerin seyredebileceği ünite filmleri, animasyon şeklinde yapılabilir. Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi dersinin animasyon filmi hâlini ve işitme engelli arkadaşlarımızın filmi seyrederken aynı zamanda alt yazıları okudu-ğunu bir düşünün. Ne kadar da faydalı olur değil mi?

Kısacası Açıköğretimi destekleyici bu ve bunun gibi fikirlerin her zaman paylaşılması gerektiğini düşünüyorum. Engelli olmanın eğitimde ve bilgiye ulaşmada artık bir zaaf olmaktan çıkmasını istiyorum. Her daim ‘Aramızda Engel Yok’ diyebilmeli ve eğitimin kolaylaştırılmış, herkesçe kullanı-labilir hâlini yarınlarımıza ulaştırmaya çabalamalıyız. Bir ülkü varken, geleceğimize bir de engelsiz ülküler bırakmalıyız.

ENGELSİZ ÖĞRENME EĞİTİMİ Murat SARIDAŞ

Bireyin hayatında kolaylaştırma süreci vardır. Daha iyisini isteme hakları olduğunda bunu gündelik yaşamda kolay eğitime öğrenme, meslek sahibi olma arzusu yolunda ilerlemek istemektedir. Bunu ailesi toplumla sunulan eğitim, mimari gibi kolaylıklarla ulaşması oldu-

ğunda bunun eksikliğini görmezden gelinmez.

Onun da öğrenme ihtiyacının olduğunda bunu oluşturacak kuruluşlar bunu hazırlar. İnsan hayatın da öğrenmenin yerinin ne kadar büyük olduğunu bilmemize rağmen bunun daha iyisini sunabilme gayretleri olmaktadır.

Özellikle meslek sahibi olma yolunda onların yanında bulunmak. Onlara güç öğrenmelere karşı daha kolay sunmaktır. Zamanın gelişme, bilimsel durumlarının söz konusu olduğunda bu olanak-lardan faydalanma süreci oluşturmaktır. Üretim, tüketimin olduğu bu dünyada özveriyle onları kucaklamaktır. Aynı zamanda ailede toplumda saygınlık kazanarak hayatlarına küsmeden oluş-turmaktır. Onun farkında olup yapabileceği işlerin olduğunu bunların da varlıklarını sürdürdükleri ortamda daha rahat edebilmeleri için iyi şekilde dizayn edebilmelerine katkıda bulunmak insani görev olduğunu belirmekte fayda olduğunu düşünüyorum.

Bu açıdan bakınca artık teknolojik ilerlemenin verdiği kolaylıkları hayatımızda büyük yerinin oldu-ğunu görüyoruz. Onlara sıkıntılı eziyetli olan konumlarında kurtarmak iyisini sunmaktır.

Öğrenmenin de aynı zaman da onun isteklerine cevap olacak şekilde sunulması imkân dâhilinde onlar için bir nimet olduğunu dile getireyim.

Şu anda bunu sunan kurumlar bunun için çaba harcamaktadır. Onlara iyisini sunabilme yarışı içinde görmektedirler. Bu da gurur vericidir. Açıköğretim de bunu elinde geldiğince onlara iyisini vermektedir. Onların eğitimlerine meslek sahibi olmalarında hatta daha anlatamadığımız hayat-larını iyi şekilde dizayn etmektedir. Bunu şükranla belirtmek gerekir. Buna katkı sunan herkese minnettar olduğumuzu belirtmek isterim.


ENGELSİZ YAŞAM, ENGELSİZ HAYAT, ENGELSİZ ÖĞRETİM: ENGELSİZ AÖF Murat TUNÇBİLEK

Bir dakika için kulaklarınızı kapatın. Dışardan gelen sesleri işitemediğiniz zamanda işlerin nasıl ilerlediğine bir bakın. Her ne olursa olsun hiç kimseyle hiçbir şekilde konuşmayın. Sorulan sorulara dahi cevap vermeyin ya da sadece iki dakika için gözlerinizi kapatmayı

deneyin. Bir yere çarpmadan atabileceğiniz adımları saymayı da ihmal etmeyin. Evet, artık siz de bizden birisiniz. Tıpkı hepimiz gibi.

Bugün, artık farklılıkların normal sayıldığı, insanların; kadınların, erkeklerin, duyma engellilerin, görme engellilerin, konuşma engellilerin, yürüme engellilerin eşit yaşam şartlarına sahip olduğu bir dünyada yaşıyoruz. Evet, böyle söylemesi kulağa hayli hoş geliyor fakat durum çoğu zaman, tam olarak bu şekilde ilerleyemeyebiliyor. Hatta çoğu zaman desek yanılmış olmayız sanırım.

Zaman geçiyor, yaşam standartları yükselmeye ve koşullar da sürekli olarak istikrarlı bir şekilde zorlaşmaya devam ediyor. Git gide hızlanan metropol yaşantımızda sürekli olarak oradan oraya koşuşturmakla geçiyor neredeyse tüm günümüz. Durum böyle olunca da bazı şeylerin yanından geçip gidiyoruz. Fark edemeden, sadece yanlarından geçerek gidiyoruz.

Türkiye’de TÜİK verilerine göre bakıldığında 2011 yılı itibarıyla en az bir fonksiyonda zorluk ya-şayan kişi sayısı 4 milyon 882 bin 841’dir. Bu da toplam nüfusun %6,6’sına tekabül ediyor. Peki, biz “bugün, artık farklıların normal sayıldığı, insanların: Kadınların, erkeklerin, duyma engellilerin, görme engellilerin, konuşma engellilerin, yürüme engellilerin eşit yaşam şartlarına sahip olduğu bir dünyada” yaşıyor olmak için, gerçekte ne yapıyoruz?

Hayat aileyle başlar. Ailede de her şey eğitimle başlar. Sonrasında okul ile birlikte profesyonel anlamda eğitim almaya devam ederiz. Empati kurmak, birbirimizi ve dünyayı daha iyi anlamak, alanlarımızda daha iyi bilgi sahibi olabilmek ve en nihayetinde iyi bir iş ve en önemlisi iyi bir ha-yat, iyi bir gelecek sahibi olabilmek için eğitim alırız. Çoğumuz için eğitim hayat boyu devam eder. Hayatlarını öğretmeye adamış öğretmenlerimiz, bu iş için gönüllü olmuş, fazladan mesai harcayan, sadece daha yaşanabilir bir toplumda olabilmek adına çabalayan iyi yürekli insanlar sayesinde.

Bir şehrin, bir ülkenin, yaşanabilirlik seviyesinin sağlıklı olmasında biz insanlar kadar tüzel kişiliğe sahip kurum, kuruluş ve diğer grupların da önemi büyüktür. Yine bu kurumların atacağı adımlar, toplumsal yararlar amacıyla yürüttükleri hizmetler de büyük önem taşır. Zira çoğumuz için kamu-sal alanın rahat kullanımı büyük önem taşımaktadır. Özellikle de ilk bakışta görünmeyen engelle-riniz varsa.

Bir üniversite düşünün ki kapısının önünde tekerlekli sandalye kullanan öğrencileri için engelli servis aracı bulunan, kütüphane bünyesinde görme engelli öğrenciler için kabartma harflerle ya-zılmış kitaplara yer veren ve bu imkânların çok daha fazlasını bünyesinde barındıran... İşte, tüm bu imkânların sunulduğu yer tam olarak Anadolu Üniversitesi Kampüsü ve Açıköğretim Sistemi.

Şu anda sunulmakta olan ve günden güne daha da gelişmeye ve geliştirilmeye devam eden im-kânlara kısaca göz atacak olursak: Düzenli olarak engelli öğrencilerin sorunlarını dinlemek ve çözüm üretebilmek amacıyla, akademik kadroların, öğrencilerin, idari birim temsilcilerinin ve sivil toplum kuruluşlarının katılımına açık olarak düzenli şekilde engelli öğrenciler çalıştayı düzenlen-mekte. Engelli öğrencilerin de kolaylıkla faydalanabileceği sesli, görüntülü ve yazılı olarak iletişim kurabileceği ve yine ilk kayıt aşamasından mezuniyet aşamasına kadar ücretsiz bir şekilde fayda-lanabileceği danışmanlık ve destek hizmeti verilmekte. Engelli öğrencilere özel olarak tasarlanan Engelsiz AÖF web adresinden güncel duyuruları takip edebilecekleri alanlar sunmakta ve e-kam-püs sistemi sayesinde sadece bilgisayar, cep telefonu veya tablet aracılığıyla çeşitli derslerin ünite özetlerine, çözümlü sorularına ve ders kitaplarına ulaşım imkânı sağlanabilmekte. Yine görme engelli öğrenciler düşünülerek ders kitapları ve ünite özetlerinin de profesyonel olarak stüdyo or-tamında seslendirilmiş hâli de e-kampüs üzerinden öğrencilerin kullanımına sunulmuş durumun-da. Şu an için 5900 ünite özeti ve görme engelli öğrencilerin ağırlıkta olduğu programlara öncelik verilerek hazırlanmakta olan ve yine hazırlanmaya devam edilen ve seslendirilmiş olan 214 ders


kitabı bulunmakta. İlerleyen süreç için tüm kitaplarının seslendirmesinin tamamlanması ve yine sistem üzerinden sunulmakta olan çözümlü soruların da seslendirmesine devam edilmekte.

Sonuç mu? Şu anda engelleriler arasındaki işsizlik oranı sadece %8,8 ki bu oranın da sadece genç nüfusa yönelik kısmına baktığımızda bu sayı daha da düşebilmekte. Artık bir engelinizin olduğu gerçeğinin sizi tamamıyla hayattan koparması gerekmiyor. Hayatın her anında, her alanında eği-timinize devam etmeniz için imkânlar sunuluyor ve sürekli geliştiriliyor. Daha da önemlisi, artık hepimizin daha güçlü umutları, hayalleri var.

Bir engelinizin olması sizi hayattan kopartmaz, kopartmamalıdır da zira. Mutluluk nasıl ki insanın kendisiyle arasındaki mesafede saklıysa engelleri kaldırmak, onları aşmak da yine her zaman bi-zim, hepimizin içinde, yapabildiklerinde saklıdır. Bugün Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakülte-si, “Engelsiz AÖF” sloganıyla yola çıktı. Birçok insana yeniden umut ışığı, iş imkânı, eğitim imkânı en önemlisi yeni bir hayat imkânı doğdu. Şimdi sıra bizde. Eğitime destek için, şimdi sıra hepimizde. Aramızda engel yok!

ENGELİN ENGEL DEĞİLDİR Mustafa GÜNBARAN

Her beşer bir engelli adayıdır. Doğuştan ya da sonradan oluşan hastalık veya kaza ile be-densel, zihinsel, duyusal vb. durumlarını çeşitli derecelerde kaybetmiş olan kişilere engelli denilmektedir. Engelliler sosyal hayata girmeyi, sosyalleşmeyi en fazla isteyen, fakat özel

durumlarından kaynaklanan sebeplerden ötürü kendi içine kapanan, topluma yabancılaşan kişiler olarak tanımlanmıştır.

Kimsenin yarına dair bir garantisi yoktur. Toplumdaki birçok zümrenin engellilere, yani bizlere -biz diyorum çünkü ben de o zümredeyim, engelliyim- bakış açısı çok farklı. Evet, bazen sadece bakış-ları bile yetiyor onu (engelliyi) üzmeye, incitmeye. Normal bireyler gibi birçok engellinin de hayali, hedefi bulunmaktadır. Bu hedeflere ulaşmada en önemli etken eğitimdir. Eğitimde ise engellerin ortadan kalkması için engellilerin yanında olmak ve onların eğitim öğretime rahat bir şekilde ulaşması için çalışılmalıdır. Açıköğretim programları da bu noktada bireyin herhangi bir zorluk ve sıkıntı çekmeden eğitim öğretime uzanmasını sağlamaktadır. Açıköğretim Sistemi, program ve projeleriyle (öğrenme sözlüğü, e-kampüs gibi) aradaki engelleri kaldırarak engellinin engelleri aşmasında, hedefine yürümesinde büyük bir önem taşımaktadır.

Tüm öğrenim gören engelli bireyler için sanal ortamlarda etkin Açıköğretim programları oluştu-rulmalıdır. Engellilerin yaşadığı sıkıntıları ortadan kaldırmak, eğitim imkânını ulaştırabilmek ama-cıyla Açıköğretim Sistemi ve Açıköğretim programları yaygınlaştırılmalıdır.

KALBİN ENGELİ Müzeyyen PAKSOY

Engelli kim, engelsiz kim? Engel asıl nerede, sahi engelli ya da engelsiz ne demektir, böyle sorularla meşgul oluyordum son günlerde... Engelsiz insan, doğuştan özel yaratılmış ola-bileceği gibi sonradan da özel insan olma ayrıcalığı Allahü Teala’dan hediye olarak ihsan

edilmiş Allah’ın özel sevgili kullarıdır, diye yanıtladım kendime..


İmtihan gereği, bu insanlar doğuştan olabileceği gibi, sonradan da özel insan olma niteliğini ka-zanabiliyorlar. Bazıları dünya ışığını hiç görmezken bazıları hiç sesleri işitmez. Kimilerinin elleri ayakları, kolları, gözleri anneleri ve en yakın aile bireyleri olmuştur. İmtihan sadece bu bireylere değil tüm aileye ve daha sonra tüm topluma gelmiştir. Çünkü bu özel insanlar, ailelerine, devlete ve insanlığa Allah’ın bir hediyesidir. Hem de her biri birçok nimetlerle gönderilmiş kervan yüklü mücevherlerdir.

Hep düşünmüşümdür bu özel insanlar nasıl oluyor da olağanüstü başarılı oluyorlar diye. Bu in-sanlara göz verilmemiştir, ancak kulaklarına kuvvet verilmiştir. Sesleri duymazlar; sesssiz çığlık dünyalarında ses yoktur ancak kokuları çok iyi algılarlar ve sizden daha iyi yerlerde algılamaları yüksek olabilir. Bir nimetin eksik verilmesinin yanında, diğer nimetin çok verilmesidir.

Sesleri duymazlar, ancak öyle müzik yaparlar ki siz dahi şaşırırsınız. Her birimizin çok aşina din-lediği, Beethoven gibi sesleri dünyanın en çok dinlenen klasik müzik sanatçısıdır o, bir dâhidir. Nasıl sesleri işitmezken dünyanın en ünlü müzisyenleri arasında yerini almıştır? Bu konu müzikle ilgilenen ve bu konuda araştırma yapan çoğu kişiye ilginç gelmiştir. Öyle resim yaparlar ki elleri olmayan biri engelsiz, siz dahi inanamazsınız. Oysa hiç zor değildir, bunu anlamak, o insanlara özel nimetler sağanak yağmurları şeklinde gelir. Çünkü onlar seçilmiş insanlar oldukları için yetenekle-ri de özeldir. Özel yetenekleri vardır, sezgisel olarak çok güçlüdürler, hisleri kuvvetlidir, masumdur-lar ve günahsızdırlar. Aileleri de seçilmiş insanlardır. Her nimetin bir külfeti vardır, onların nimeti külfet değil, sevginin şefkate dönüşmüş hâlidir. Bu insanlara sevgi ile yaklaşan, onlara gece gündüz bıkmadan yardımcı olan en yakınları da kesinlikle özel insanlardır. Önce anneler omuzlar, daha sonra da babalar, kardeşler, en yakın akrabaları. Bazen çocuklar olabileceği gibi, bazen de büyükler özel nimetlerle yakınlarına emanet edilmiş olabilirler. Bazen de ebeveynler, en yakın büyüklerimiz engelli olabilir. Bizler kavramları o şekilde ya da bu şekilde farklı tanımlamaya çalışsak da aslolan sol yanımızın onlara nasıl baktığıdır. Yüreğim bana bu kişilerin hep özel insanlar olduğunu söyle-miştir. Onların yüreklerinde engel yoktur. Onlar tamamen özleri saf ve duru olan, nimet dolu kişiler olarak insanlığa Allah’ın hediyeleridir. Kimbilirki onlar yüzü hürmetine büyük gazablardan kurtu-luyoruz. Biz onlara gönüllerimizin şefkat eliyle uzandıkça Allah’ın rahmet ve bereketi de bizleri kuşatıyor. Dolayısıyla tüm insanlara rahmet iniyor. Güneş, onlar hürmetine doğuyor, yağmurlar on-ların hürmetine yağıyor, biliyor muyuz ki Allah’ın emanetleri ağlasa, kainaat ağlar, bir kalp mahzun ise Allah’ın rahmet ve bereketi bu insanların yanı başındadır. Onlara uzanan ellerimiz, Rabbimin rızasına uzanan elimiz oluverir birden.

Kimilerinin de zihinlerinde algılamaları farklıdır. Şizofren ya da alzheimer olmuşlardır. Hayatı başka açıdan algılarlar. Onların dünyası çok farklı ve muhteşemdir. Çok da zekileri vardır arala-rında. Şüphecidirler. İşitsel sancıları olabilir, ses duyduklarını söylerler. Bazıları görsel şizofren-dir. Çok farklı şeyler görürler. Siz ne duyarsınız ne de görürsünüz, o seslerin komutuna göre hare-ket ederler zaman zaman kendilerini ilah ilan ettikleri de olur. Bazen harp yaptıklarını söylerler, asker olup savaş meydanlarında olduklarını, yurdu düşmandan temizlediklerinden bahsederler. Siz ters bir şey söyleseniz size kızarlar çünkü onların kendi kendilerine yaratmış oldukları bir dünyaları vardır. O pencereden hayatı algılarlar ve öyle görüp, işitirler. Ancak sevdiklerine güve-nirler. Alzheimer olanların çocuklarını, eşlerini unuttukları olur. Günlerce uyumadıkları olur, be-yinlerinin içinde var olan o kişilerle konuşur dururlar. İşte bu kişiler de engelli, özel insan kabul ediliyorlar. Onlarla iletişim kurmak, onların bakımını üstlenmek bir sanattır. Onların dünyasına girip, sabırlı olup onlarla bir tiyatro sanatçısı gibi olmak gerekebilir zaman zaman. Oyun içinde oyun oynamanız gerekebilir çoğu kere. Onların penceresinden, onu anlamaya çalışmak büyük özveri ve sabır gerektirir. Güven, güven vermek onlarla iletişimde en büyük gerekendir. Sevgisini kazanacaksınız, ancak öyle sizin yardımınızı kabul ederler yoksa, size güven duyarlar. Sizi tanıya-madıkları için kovabilirler, dünyalarına almayabilirler. Eğer çok sever ve güvenirlerse, hastanede dahi odasında diğer hastayı kovup sizin rahatınızı düşünecek kadar zekice davranabilirler; “Sen nerede yatacaksın?” sorusuyla muhatap olabilirsiniz. Sanırsınız ki hasta değil, bir an hasta olma-dığını düşünürsünüz. Ancak hastadır, hem de çok sancıları olan bir hasta. Yüreği masum bir özel insandır onlar. Hepimize Allah’tan bir hediye.


İşte bu insanları ne zaman görsem kendimden utanırım, öyle içlerinde başarılı insanlar vardır ki sağlam insanın tembelliğinden yapamadığını onlar başarmışlardır.

Günümüzde engelli kavramı, verilen güzel eğitimler sayesinde giderek engelsiz kavramına yönelik bir değişim olmaktadır. Bu sevindirici bir gelişmedir. Özel eğitim rehabilitasyon merkezlerinde bu özel kişilere, özel eğitmenler gözetiminde, özel eğitimler verilmektedir.

Toplum ruh sağlığı merkezlerinde de değişik ebru sanatından, ahşap boyamaya, resme, müzikle terapi atölyeler sayesinde onlara ve yakınlarına imkânlar sunulmaktadır. Psikiyatrist, psikolog, sos-yolog, hemşirelerce oluşturulan ekipler sayesinde bu kişiler sosyal hayata kazandırılmaya çalışıl-maktadır. Onlarla ilgilenen yakınından, doktoruna, psikoluğuna, sosyoloğuna ve hemşiresine kadar büyük özveri içinde çalışmaları beklenir. Onlarla ilgilenmek büyük özveri ister. Özel insanlara, özel yaklaşım içinde olmasını bekleriz. Onlarla ilgilenmek sabır isteyen uzun soluklu bir süreçtir.

Küçük yaşta çiçek hastalığına maruz kalarak gözlerini kaybeden ve hayatını âmâ olarak geçiren ünlü halk ozanımız Veysel Şatıroğlu’nun

“Hor Görme...!

Beni hor görme kardeşim...!

Aynı vardan var olmuşuz...!

Sen gümüşsün;ben sac mıyım?”

Ne var ise sende bende,

aynı varlık her bedende;

yarın mezara girende

sen toksun da ben aç mıyım...!”

sözleri, beni derinden etkilemiştir hep.

O âmâ idi, ancak hayatı, gönül gözüyle açık ve duru görüyordu. Tüm insanlara ne güzel bir ses-lenmeydi bu. Hor görmeyin bizi demektedir, çığlık çığlığa. Bu derin mesajı insan olarak üzerimize aldığımızda ne kadar derin bir evrensel mesaj içerdiğini anlar ve görürüz, bu anlamda bana ünlü ozanımızın bu sözleri manidar ve anlamlı gelmektedir. Derin anlamlar içermektedir.

Oysa bize birçok nimet verildiği hâlde onlar gibi gönül gözüyle görebiliyor muyuz? Kim bilir onlar-dan daha âmâyız, daha engelli kör gözlerimiz. İnsanın âmâlığı kalbinde ise gerçek âmâ biz miyiz, onlar mı?

Özetle bir sonuca varmamız gerektiğinde, bu özel insanların her birimize emanet olduğunu düşü-nüyorum. Özel insanların aileleri, bakıcıları, doktorları, hemşireleri, psikolog ve sosyologları olarak ekipteki onlarla ilgilenen her kişinin ve toplumun vazifesi elimizden geldiğince duyarlı davranarak onlara sahip çıkma şuurunda olmamızdır.

EĞİTİM İÇİN ENGEL YOKTUR Nadiyenur DEĞİRMENCİ

Hayat çoğu konuda insanlara eşit davranmıyor. Her birimiz, diğerimizden bir konuda fazla ya da eksik durumdayız. Maalesef ki biz insanlar, bu eksiklerden sadece dış görünüşte belirgin olanları görüyoruz. Oysa ruhu kötülükle alev alan birinin kalbinde eksik olan iyilik tanele-

rinden bihaberiz. Onu bizden biri saymakta hiç zorluk çekmiyoruz. Gel gör ki konu bir bacağını, kolunu kaybetmiş; yürümekte, konuşmakta, işitmekte, görmekte sorun yaşayan engelli kardeşleri-


miz olunca bizden biri sayamıyoruz. Onları her konuda ötekileştiriyoruz. Hayatlarında birer pranga olan engelleri varken bizler de kelepçe oluyor, onları tamamen çaresiz bırakıyoruz.

Bizler onlara bu denli zorluk çıkarırken şükür ki onları düşünen birileri de var. Hem de köklü bir eğitim kurumunun altında birleşmiş, onlar eğitimden uzak kalmasın diye emek veren birileri. Onlar ki Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesine emek veren yorulmaz, yılmaz, güzel insanlar.

Her yaşta ve durumda olan engelli kardeşlerimize eğitim eşitliği için uğraşan bu insanlar, amaçla-rına ne kadar zor olursa olsun ulaştılar. Kardeşlerimize hayatta her birimizin eşit olabileceği bir şey verdiler. Bunun sonucunda, bir birey için yağmur damlarının arasından sızan şimşek olup hayatında gürültüyle çarpacak bir eksiklik olan eğitimsizlik sorununu ortadan tamamen kaldırmış oldular.

Bu güzel insanlar Eskişehir’de yıllar önce bir çiçek ektiler. O çiçek büyüdü ve büyüdükçe inci gibi parıldamaya, ışığıyla herkesin gözlerini kamaştırmaya başladı. Varlığıyla hayata renk katan, her biri farklı renkte kelebekler olan engelli kardeşlerimiz farklı diyarlardan gelerek bu parıltılı çiçeğin bir yaprağına kondular.

O kelebekler, Açıköğretim Fakültesi sayesinde bizlere aramızda engel olmadığını kanıtladılar. Açı-köğretim Sisteminin güzel insanlarıysa Açıköğretimin engel tanımadığını başarılarıyla gözler önü-ne serdiler.

Öğrendik ki eğitim için engel yoktur.

TURUNCU MAVİ YEŞİL Nazlı CEYLAN

Neydi engelsiz eğitim? Topal Çoban Hasan’ın dağda koyunlarını otlatırken özgürce okuduğu kitap mıydı? Yoksa kulakları duymaz Halime ninenin torunlarına anlattığı savaş çığlıkları mı? Ya da doğuştan hiç görmeyen Ayşe bebeğin rüyasında gördüğü pembe dünyayı tasvirle-

mesi miydi? Belki hepsiydi belki hiçbiri. Ama şu bir gerçekti: Engeller sınır tanımasa da engellerine rağmen hayallerine giden yolda sınır tanımayanlar çoktu. Ve bu hayallerin gerçekleşmesini birkaç koldan destekleyen birileri… Evet, onlar engelsiz eğitimin öncüleriydi. Hasan’ı, Halime’yi, Ayşe’yi ve onlar gibi nicesini gören, duyan, bilen ve fark edenlerdi.

Engelli insanların varlığı milattan öncesine dayanır. Bu zamanlarda yaşayan engelli insanların ağır engellerine rağmen, yaşamlarını uzun süre devam ettirebildiği gözlenmiştir. Yine milattan birkaç bin yıl önce Mezopotamya’da engellilerin yüksek idari görevlerde bulunduğu saptanmıştır. 3 bin yıl öncesine dayanan Eski Mısır’da, ders kitaplarında engelliler ile ilgili öğütsel bilgilere yer verilerek farkındalık kazandırılmaya çalışılmıştır. Bazı medeniyetlerde de engelliler anne babaları tarafından acımasızca öldürülmüş, bazılarında ise kölelik yaptırılarak saraylarda eğlence unsuru olarak kullanılmış. Engellilerin birtakım kusurlarının, eğitimleri önünde engel teşkil etmeyeceği-ni öngören toplumlar, onları toplumun önemli insanları olarak kabul edip eğitimleri konusunda çeşitli çalışmalara başlamışlar, görme ve işitme engelliler için okul açarak onları toplumda kay-naştırma bakımından güçlü adımlar atmışlardır. Gelişmiş toplumlarda engellilerin eğitimi adına yaşanan bu umut verici adımlara karşın aynı yüzyıllarda var olan diğer bazı toplumlarda engelliler, hâlâ topluma asla faydası dokunmayacak kusurlu insanlar olarak görülüp işkencelere maruz kal-mışlar ve çeşitli yöntemlerle katledilmişlerdir.

Günümüzde ise dezavantajlı bireylerin toplumla bütünleşmesine ve daha iyi eğitim almalarına olanak sağlayan birçok kurum ve kuruluş ortaya çıkmıştır. Bunlardan en yenisi ise teknoloji ile birlikte hayatımıza giren “Engelsiz Açıköğretim Sistemi” dir. Bu sistem ile başarının kapıları oku-mak isteyen herkes için sonuna kadar açılmıştır. Engel gözetmeden her birey, dilediği Açıköğretim Fakültesinde özgürce ve zorlanmadan eğitim görebilmektedir. Bu eğitimde gerekli olan tüm bilgi,


belge, ders, araç ve gereçlerine, öğrenme mekânlarına, sosyal ve kültürel faaliyetlere erişim, hiç olmadığı kadar kolaylaşmıştır. Engeli olan bireyler, destekleyici anlatımlarla ve her yerden ulaşa-bilecekleri sesli kitaplar ve diğer materyaller ile kolay ve etkili bir eğitim sürecinden geçerek me-zun olabilmektedirler. Sadece eğitim süresince değil hem Açıköğretime kayıt aşamasında hem de mezun olduktan sonra gereken her türlü destek verilmektedir. Kayıt aşamasında engelli öğrenciler işlem önceliklerine sahiptir ve AÖF bürolarına gelmeden kayıt yenileme işlemlerini internet üze-rinden kolayca yapabilmektedirler. Sınavlarda engelli bireylere uygun bir sınav düzenlemesi yapı-larak sınavlarda da kolaylık sağlanmaktadır. Eğitim boyunca gerekli olan kitaplar ve mezun olmaya hak kazanmış bireylerin diplomaları ise büro görevlileri tarafından sahiplerine teslim edilmekte-dir. Destek hizmetleri, erişimi kolay materyaller, mezuniyet sonrası verilen destekler ile Engelsiz Açıköğretim, hedeflerine ulaşmak için önünde engel tanımayan herkes için güçlü motivasyona sahip etkili bir eğitim sistemi olarak karşımıza çıkmıştır.

Özetle; gelişmeye açık toplumlarda engelli bireylerin eğitimine verilen öncelik, geçmişten günü-müze, günümüzden de geleceğe artmakta olup, bu eğitim sürecine destek veren kurum ve kuruluş-ların şüphesiz ki bu gelişimde büyük payları olduğu ve medeniyetlerin ilerlemesi hususunda güçlü adımlar atıldığı, yadsınamaz bir gerçektir. “ARAMIZDA ENGEL YOK”

ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Nisanur EKER

Günümüz bir yarış dünyası ve giderek artan rekabet hepimizi bu yarışın içinde olmaya zorlu-yor. İnsanlar giderek bireyselleşiyor ve bu da toplumu bir arada tutan bağlara zarar veriyor. Bu karmaşanın ve telaşın içinde belki de en fazla göz ardı edilenler de dezavantajlı bireyler

oluyor.

İyi bir üniversiteyi kazanmanın ne kadar zor olduğunu hepimiz biliyoruz ancak kazanmak kadar okumanın da zor olduğu bir gerçek. Bizler ne kadar şanslı olduğumuzun farkına varmadan sü-rekli şikâyet ederken dezavantajlı bireylerin ne gibi zorluklarla karşılaştıkları aklımıza bile gel-miyor. Çoğu kez onların ne düşündüğünü, nasıl hissettiğini görmezden geliyoruz. Oysaki onlar bizim sahip olduklarımıza ulaşmak için daha çok çalışmak daha çok mücadele etmek zorundalar. Onları toplumdan soyutlanmış bireyler olarak geride bırakmak yerine toplumda kendilerine bir yer edinmelerine yardımcı olmalıyız. İşte tam bu noktada üniversitelere büyük bir görev düşü-yor. Üniversiteler bu sorumluluğun bilincinde olmalı ve ona göre hareket etmeliler. Dezavantajlı bireylerle toplumun geri kalanı arasındaki uçurumu derinleştirmek yerine köprüler inşa etmeli, onlara umut aşılamalı ve güven vermeliler. Bu toplumun parçası olan her bir birey üniversite için başka bir şehre gidemiyor olsa da gözleri iyi görmese de ya da tek bir kolla veya bacakla yaşıyor olsa da yükseköğretime devam etme hakkına sahiptir. Bize düşen onların önüne yeni engeller koymak değil onlara yardımcı olmaktır. Bu işi en iyi yapanlardan biri olan Açıköğretim Fakültesi belki de en büyük alkışı hak ediyor. Hem dezavantajlı bireylere hakları olan eğitimi veriyor hem de örnek uygulamalarıyla diğer yükseköğretim kurumlarına yol gösteriyor. Açıköğretim Fakültesini öncü uygulamaları sayesinde her geçen gün daha çok sayıda dezavantajlı birey yükseköğrenimini tamamlayıp bir meslek sahibi olabiliyorlar. Bu sayede toplumla aralarındaki uçurum kapanıyor ve toplumun bir parçası olduklarını hissedebiliyorlar.


ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Nur Bahar AYDIN

Yaşının vermiş olduğu heyecana rağmen olgun ve soğuk bakışlarıyla iç titreten bir kızdı Nai-me. Henüz on dokuz yaşında ürkek, çaresiz, içine kapanmanın vermiş olduğu ıstırapla kendi-ne yetmeye çabalayan biçareydi. Onu bu hâle sokan; geçirmiş olduğu talihsiz, amansız kaza

idi. Zavallı Naime hayattan büsbütün soğuk ve alıngan bakışlarıyla etrafa bir şeyler anlatmaya çabalıyordu. Lakin ailesi bir türlü Naime’yi kabul edemedi, mütemadiyen azalardılar, dışladılar onu, cezalandırmak ister gibi görmezlikten geldiler. Ekseriya vicdansız kalpler bir türlü kabullenemedi, elim bir kaza sonucunda genç kızın kopan uzvunun sebebi olmayışını... Annesi ve babasının hatta çevresindeki diğer mahlukatların küçümseyen sözlerine sebat eden genç kadına son darbe annesi Sakine Hanım’dan geldi. Naime’nin odasına destursuzca girmeye alışık olan anne, öfkeli bakışıyla kızını önce süzdü ardından söze girdi: “Halil Bey’i hatırlarsın, eskiden bize pek sık gelirdi, rahmetli büyük babanın kadim dostu, seni büyük oğlu Cemal’e istiyor. Biz babanla bunu uzun uzadıya ko-nuştuk, senin için en hayırlısı bu olacak. Tüm hazırlıkların bir ayda tamamlanması için gereken emir Halil Bey tarafından verildi, sen de buna alışsan iyi edersin!” deyip kapıyı bir hışımla kapadı. Zavallı Naime şimdi ne yapacaktı, nasıl bir eş, nasıl bir gelin olacağını deli gibi düşünmeye başladı. Genç kadın kendi ihtiyaçları için yetişemiyorken bir de başına izdivaç çıkmıştı. Şüphesiz bu izdivaç Naime üzerinden yapılacak olan seçim beyannamesiydi. Halil Bey’in halka karşı kendini merhamet timsali göstermesi için bundan daha iyi bir fırsat bulunamazdı. Tüm ısrarlara rağmen Naime artık beyaz bir matemle merhaba dedi yeni evine, çaresiz her denileni yutuyor, gözyaşlarına hakim ola-mıyordu. Yeni evinde devamlı alay konusu olmuş, artık bu muameleye “dur” diyecek sebat edecek hâli kalmayan Naime kendi kendine dedi ki ; “Gördün a eksik Naime sana yapılanı, ne beklersin ne umarsın da söylenirsin.” Nitekim tahminleri doğru çıkmıştı. Naime ve onun gibilere kapalı odalar âdeta birer zindan, âdeta birer dehliz havası içeriyordu.

EĞİTİMİN ENGELİ YOK Nuray TOKER

Engellilik, kişinin herhangi bir sebeple sahip olduğu yeteneklerini çeşitli derecelerde kaybet-mesi sonucunda sosyal ve günlük hayata uyum sağlamada yaşadığı güçlüklerdir. Engelli bi-reyler ise pek çok insan tarafından normal görülen eylemleri gerçekleştirirken çeşitli sınır-

lamalara sahiptir. Kısaca engellilik, insan olmanın çeşitli kısıtlamaları ve sınırlılıkları içeren hâlidir.

Engelli bir birey olmak yaşamın her evresinde normal bireylere göre daha fazla emek sarf etmektir. Ülkemiz gibi gelişmekte olan ülkelerde maalesef engellilere gereken özen gösterilmemektedir. Hayatın her alanında kişi sahip olduğu engellerin dışında pek çok çevresel engelle mücadele et-mek zorunda kalmaktadır. Sorunun temellinde engelli ve engelli olmayan bireylerin ihtiyaçlarının farklı olduğu göz ardı edilerek, bu bireyler aynı yetilere sahipmiş gibi değerlendirilerek mevcut olan duruma tamamen uyum sağlamalarını beklemek yer almaktadır. Bu sebepten engelli birey evinden dışarı çıktığı andan itibaren onlarca kısıtlamayla karşı karşıya kalmaktadır. Bu kısıtlama-lar; engelli bireylere uygun olmayan toplu taşıma araçları, olmayan rampalar, çalışmayan asansör-ler, uygun olmayan eğitim ortamları, araç öncelikli trafik uygulamaları, kullanılamayan yaya yolları, gereksiz ve erişimi engelleyen kent mobilyaları…

Hayatı bir gecede değişen engelli bir birey olarak hem normal hem engelli eğitim hayatım oldu. Okuduğum üniversitenin son dönemini engelli bir birey olarak devam ettirmek zorunda kaldım. Hayata ve engellime dair farkındalığım bu noktada başladı. Eğer ailem olmasaydı evden çıktığım anda değil okuluma gitmek tekerlekli sandalyemle yaşadığım sitenin bile dışına çıkabilme im-kânım yoktu. Her yer benim için mayınlı bir tarla gibiydi. Okula ulaşmakla da her şey bitmiyordu.


Binaya girdiğim andan itibaren katlar arası boşluklar, olmayan veya çalışmayan asansörler, ineme-diğim rampalar, giremediğim sınıflar, sığamadığım kapılar beni bekliyordu… Ve en can yakanı ise insanların gözünde ötekileştirilen kalıplaştırılmış bir engelli algısıydı…

Pek çok sıkıntıya rağmen nihayet okulu bitirmiştim. Gelecek planlarım içinde mesleğimle ilgili çok önemli hedeflerim vardı. Fakat anladım ki bu hayallerimi örgün öğretimde gerçekleştirerek tekrar aynı sıkıntıları yaşamak istemiyordum. Engelli bir birey olarak hem eğitim hayatımı devam ettirmek hem de engelimden kaynaklanan sınırlılıkları en aza indirmek için bundan sonraki eğitim hayatımla ilgili birtakım önceliklerim oluştu. Bunlar;

Her şeyden önce ailemle beraber hayatıma devam etmek zorundaydım. Çünkü onlara engelimden dolayı ihtiyacım vardı. Bu durum şehir değiştiremem gerçeğini doğurdu.

Erişilebilirlik yani ulaşım oldukça büyük bir sorundu. Çok az olan engelli araçlarını her daim kullana-bilmek benim için bir hayaldi. Bu durum mümkün olduğunca az gidip gelebileceğim bir okul olmalıydı.

Engelim sebebiyle uzun süre oturmak rahatsız ettiği için belli aralıklarla dinlenebileceğim bir ortam sağlanmış olmalıydı.

Engelliliğin pek çok boyutları vardır. Benim de tekerlekli sandalyeye bağımlı olmamın yanı sıra ba-ğışıklık sisteminde yaşadığım rahatsızlık sebebiyle toplu ortamlarda bulunmak sağlığım açısından ciddi tehlike arz ediyordu. Kalabalık ortamlarda fazla kalmamalıydım.

Eğitim hayatım devam ederken bir yandan da iş hayatına atılmak ve bu iki süreci birlikte yürütmek istiyordum. Eğitim hayatımın bu duruma engel olmayacak şekilde devam ettirebilmem gerekiyordu.

Tüm bu kısıtlarımı göz önünde bulundurarak mesleğimle ilgili Açıköğretim bölümlerinden birine kaydoldum ve aynı zamanda uzaktan (online) çalışmaya başladım. Dönem içinde iki kere sınava gi-rerek, ailemin yanında şehir değiştirmeme gerek kalmadan, istediğim zaman istediğim yerde ders çalışarak ve dahası iş hayatından da geri kalmayarak şu an beşinci bölümümü okuyorum.

Engelli olmak bir kusur değildir. Engelli olmak hayattan vazgeçmek için asla bir sebep değildir. Engelli bir birey olarak hayatımızı normal akışında devam ettirebilmek için önemli olan engelimiz-den kaynaklanan kısıtların farkına varıp hayatımızı bu kısıtların etkilerini en aza indirerek organize etmemizden geçiyor. Yaşadığım tecrübelerden anladım ki engelli olma hâli öğrenmeye, araştırma-ya ve çalışmaya engel değil. Ve anladım ki hiçbir engel, engel değil öğrenmeye…

ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Nurcan YİĞİTLER

Engelsiz Açıköğretim;

Engelleri aşmak başarıya ulaşmaktır.

Hayallerine kavuşmak özgürce okumaktır. Kendi seçimini yapıp kendi öğretmenin olmaktır. Azim, irade ve gayretle çaba harcamaktır. Evinden, işinden, çocuğundan kopmamaktır.

Engelsiz Açıköğretim;

Başarıya sevinip, başarısızlığa çözüm bulmaktır. Okumanın verdiği değeri taşımaktır. Yaşın erse de kemale okumaya engel olmamaktır. Bilgiyi arttırıp, öz güven kazanmaktır.

Engelsiz bir şekilde okumanın keyfine varmaktır. İçindeki ukdeyi hayata taşımaktır.

Vicdanını sızlatan okumamanın ıstırabını atmaktır. Bilgiye ulaşmanın sevinciyle bilgisiz yıllara yanmaktır.

Sevdiğine ulaşmanın sevinciyle okumaya kavuşmaktır.


BEDENLERİNİZ ENGELLİ OLABİLİR AMA ZİHNİNİZ ASLA! Oğuzhan Halim SAY

insanların çoğu hayatta şanslı olamayabiliyor. Kimisi doğuştan kimiyse sonradan engelli olabiliyor.

Engelli olmak insanın kolay kabullenebileceği bir durum değil, hayatın her alanında belirli zorluklar yaşamaktadırlar. Toplum tarafından her zaman eksik adam olarak görülmeleri, ulaşım,

yeme içme vb. konularda sürekli yardıma muhtaç olmaları, iş hayatında yeterli derecede istihdam olanağı bulamamaları gibi pek çok sorunla mücadele etmektedirler.

Bunların yanı sıra eğitim alanında da sıkıntılar yaşamaktalar. Örneğin; yürüme engeli olan birey-lerin yüksek katlı binalarda sınava girmek de yaşadıkları sorunlar, yatağa bağımlı olan bireylerin sınava girmek için yaşadıkları zorluklar gibi pek çok sorunla baş etmek zorundalar.

Eğitim konusunda engelli bireylerin en büyük destekçisi olan Açıköğretim Sistemi “Aramızda Engel Yok” sloganı ile çıktığı bu yolda engellilere birtakım hizmetler sunmakta, bu hizmetler şunlardır:

Bürolarda engelli öğrencilere hizmetlerde işlem önceliği

Engelli oranı %40 ve daha fazla olan öğrencilerden dönem öğretim gideri alınmaması

Ayaklarında engel olan öğrencilerin sınavlara binaların giriş katında girmesi

Görme engelli öğrencilere sınavlarda yardımcı verilmesi ve okuyucular tarafından okunduğunda anlaşılmayacak derecede grafik tablo içeren sorulardan muaf tutulmaları

Görme engelli öğrencilerin fakültelerine dilekçe ve rapor ile başvurmaları durumunda büyük pun-tolu soru kitapçığı ve cevap kâğıdı düzenlenmesi

Engeli nedeniyle yatağa bağlı olan öğrencilerin evlerinde sınava alınmaları

Özel engel durumu bulunan (Down sendromlu, epilepsi vb.) öğrenciler dilekçe ve raporları ile baş-vurmaları durumunda ayrı salonlarda sınava alınmaları

Ellerini kullanamayan öğrencilere sınavda cevap kâğıdı işaretleyecek görevlinin verilmesi

Özellikle görme engelli öğrenciler okuyucular tarafından okunduğunda anlaşılmayacak derecede grafik tablo içeren sorulardan muaf tutulmaları

Öğrenim teknolojileri Ar-Ge birimi tarafından görme engelli öğrencilere yönelik sesli kitap proje-sinin başlatılması

Engelli öğrencilere her gün 15.00 – 16.00 saatleri arasında “engelsizaof.anadolu.edu.tr” adresin-den Canlı Destek uygulamasından sorularına yanıt bulabilme imkânının sunulması

Bu ve bunun gibi hizmetleri sunan Açıköğretim, engelleri birer birer aşıyor ve engellilerin hayata tutunma umutlarını her daim canlı tutuyor.

“UNUTMAYIN ENGELLERE ENGELDİR AÇIKÖĞRETİM”

ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Orhan TOSUN

Söze “ENGEL” kelimesi ile başlamak gerekir galiba! Şöyle ki; bana göre hiçbir şekilde sağlıklı bireylerden farkı olmayan, bireyler olmalarına rağmen engelli gibi bir anlamsız sıfat içerisi-ne sıkıştırılmış karakterler. Bence bütün mesele insan olabilmekte, yoksa vücudun herhangi

bir uzvunun işlevini görememesi, o kişinin sağlıklı bireylerden ayrı tutulmasını gerektirmez. Bu hem etik değildir hem de insanlık adabına yakışmaz.


Kendimden örnek vermem gerekirse ben hiçbir sağlık problemi olmayan birisiyim. Ancak, bu de-mek değildir ki ileride engelli adayı değilim. Her sağlıklı birey neticede engelli adayıdır. “Engelsiz Açıköğretim” konusuna gelmem gerekirse; şahsi görüşüm, Açıköğretim veya örgün hiç farketmez mutlaka uzaktan eğitim şeklinde sınavları yapılmalı, sınıf geçme notları diğer bireylerden daha düşük olmalı ve eğer mümkünse öğrencilerin evlerine bizzat giderek sınav yapılmalıdır. Bir diğer husus engelli bireylerimizden harç parası alınmamalı veya cüzi bir miktar alınmalıdır. Kendilerine ilave sınav imkânı tanınabilir mesela. Engelli personel ile alakalı yanlışların doğruları götürmesi olayı kaldırılabilir. Bu konular yanlış anlaşılmasın, tekrar yazıyorum; ben sağlıklı bir bireyim.

Bu itibarla engelli denilen ve benim gözümde bizlerden hiçbir farkı olmayan dezavantajlı kişilere öyle imkânlar tanınmalıdır ki kendilerini kimseden farklı görmemeleri sağlanmalıdır. Açıköğretim Fakültesi öğrencileri ile ilgili olarak yukarıda yazmış olduğum hususların ayrıca dikkate alınması naçizane tavsiyem olup böyle güzel konularda daha fazla çalışmalar yapacağınızı temenni edi-yorum ve Konaklama İşletmeciliği/Lisans son sınıf öğrenciniz olarak saygılarımı sunuyorum. Her türlü sınıfın kaldırılmış olduğu bir ortamda görüşmek üzere… 27/04/2018

ENGELSİZ EĞİTİM İŞTE AÇIKÖĞRETİM Öykü Irmak ÖZKAN

Araştırmalara göre eğitim ömrü uzatıyor, bireyin daha sağlıklı olmasını sağlıyormuş.

Bu veri gerçekten de eğitimin önemini yansıtmıyor mu?

Eğitim, hem haktır hem de insanın can suyu misali önemlidir.

Bu nedenle eğitim bireyler için 7’den 70’e vazgeçilmez bir kavramdır.

Ancak eğitim herkese açık ve ayrıcalıksız bir şekilde olmalıdır.

Anadolu Üniversitesinde sağlanan eğitim bütün öğrenci arkadaşlarıma açık ve erişimi kolay sağ-landığı için gerçekten önemli bir eğitim sistemidir.

Ders malzemeleri, sesli kitaplar ve daha nice materyaller.

Okulda arkadaşlarım ikinci üniversite okuduğumu duyunca bu güzel sistemden bilgi edinmek, kayıt yaptırmak istiyorlar ve soruyorlar: “İki üniversite okumak yorucu değil mi?”

Cevabım: “Hayır, değil çünkü derslerimi Açıköğretim Sistemiyle severek ve öğrenmeye âşık eğitime doyamayarak çalışıyorum aynı zamanda bilgiye rahatça erişiyorum diyorum.”

Sadece ben de değil, mesela okuma tutkusu olan ancak okuma fırsatı olmayan bireyler için,

Amcalar, teyzeler, engeli kalbiyle aşan okuma hevesi olan engelli arkadaşlarım için.

Açıköğretim Sistemiyle bu kişiler ve daha nice kişiler dört dörtlük bir eğitim almakta ve yaşamla-rını zenginleştirmektedir.

Engelli bireyler eğitim kolaylaşınca hayata katılır, okuma hevesi duyanlar ve okumaya doyamayan-lar da eğitimle daha da gelişir.

Ayrıca zaman ve mekân sınırlılıkları da Açıköğretim Sistemiyle ortadan kalkar. Bu gelişmelerin mucidi Açıköğretim ve Açıköğretim eğitimde bütün engelleri aşmakta.


EĞİTİM HER ENGELİ AŞAR Rabia AYDOĞDU

Eğitim geçmişte de günümüzde de verilmesi ve alınması zorunlu olan, kişiyi her anlamda şekillendirme sürecidir. Bu her türlü bireyi kapsamaktadır; gerek engeli olan gerek ise be-densel yahut zihinsel engelli olan tüm bireyleri de. Peki ‘Engel’ ve ‘Engellilik’ aynı şey midir

? Bu iki kelime çoğu zaman bir anlam karışıklığına ve yanlış anlamalara neden olsa da aslında birbirinden çok uzak iki kelimedir.

Engel nedir ? Biraz bu kavrama değinmek istiyorum.

Engel; Bir şeyin gerçekleşmesini önleyen birtakım sebeplerdir. Mekânsal, zamansal, düşüncesel vs. olarak çok farklı şekillerde nitelendirilebilir. Aslında ‘Engel kişinin önünde duran kocaman bir duvardır.’ Kişiye düşen görev ise hedeflediği yolda yürürken önündeki duvarları yıkmaktır. Buna istinaden Leonardo da Vinci’nin çok sevdiğim bir sözü var; “Engeller beni durduramaz, her bir en-gel kararlığımı daha da güçlendirir.’’ Ne kadar pozitif bir düşünce. Öyleyse evvela kararlı olmalı ve niyet etmeli hedeflere, daha sonra engel sayılabilecek ne varsa bir bir ortadan kaldırılmalı. Bir de başarının yolunda yürümek için yılmadan, karamsar olmadan savaşmak gerekli. Yoksa nasıl kaza-nılır bu zaferler?

Peki ya engellilik ne demek?

Engelli olmak; Kişinin tamamen kendi iradesi dışında gelişmiş bir durumdur. Belki doğuştan mey-dana gelmiş belki de sonradan ortaya çıkmış rahatsızlıklar türüdür. Fakat bu durum her ne olursa olsun hayal kurmaya, yüzmeye, spor yapmaya, eğitim görmeye ve en önemlisi başarmaya engel değildir. Bunun en güzel örneği herkesin tanıdığı bildiği Beethoven. Yaşamının sonlarına doğru duyma yetisini kaybetmiş olmasına rağmen harika besteler yapmıştır. 9. Senfoni ise bunlardan bir tanesidir. Mesela Edison. O da işitme engelli idi. Arkasında 2 bin tane başarısız deney bırakmasına rağmen asla pes etmedi ve sonunda azmi ile tüm dünyanın aydınlanmasına vesile oldu. Bir başka örnek ise Hellen Keller. Hem konuşma hem de görme engelli olan bu muhteşem insan, 88 yıllık hayatını dokunarak ve koklayarak anlamaya çalışmış ve diğer insanlardan daha çok kitap okumuş. Üstelik 10 da kitap yazmış. Hatta hayatını anlattığı kitapla ev dahi satın almış.

“EĞİTİM HER ENGELİ AŞAR’’

İşte Helen Keller’in beyninin ve kalbinin merkezine yerleştirdiği dört kelime. O bu düşünce ile yaşamış, kendisini ve okurlarını aydınlatmıştır.

Buradan yola çıkarak ‘Eğitim bu hayatın olmazsa olmazıdır’ diyebiliriz. Kişinin düşüncelerini, davra-nışlarını, inandığı şeyleri, bakış açısını kısacası her şeyini şekillendiren, en güzel hâle büründüren bir yapıdır. ‘Eğitim kişiye verilen can suyudur.’ Eğitimsiz bir insan meyve vermeyen ağaca benzer. Bu ağaç ne kendine ne de çevresine faydalıdır.

Eğitimden bahsetmişken toplumumuzun bir kısmı bazı engeller nedeniyle, bir kısmı ise bedensel yahut zihinsel engellilikleri nedeniyle eğitim sürecinden daha az yararlanmakta idi. Ancak artık engeli olan ve engelli bireylerimize Açıköğretimin sağlamış olduğu imkânlar gün geçtikçe artıyor. Engelli öğrenciler için oluşturulan bazı özel birimler, enstitüler, yüksekokullar ve bunlara örnek olarak işitme engelli bireyler için hazırlanan anlık çeviri ya da görme engelli bireylere sunulan sesli kitaplar, belli oranda engelli olan bireylerden dönem öğrenim giderinin alınmaması, ayakları engelli öğrencilerin sınavlarının sınav binalarının giriş katına alınması, görme engelli öğrencilere sınavlarda yardımcı verilmesi ve bu öğrencilerin bazı sorulardan muaf tutulması, görme engelli öğrencilerin fakültelerine dilekçe ve rapor ile başvurmaları durumunda büyük puntolu soru kitap-çığı ve cevap kâğıdı düzenlenmesi, engeli nedeniyle yatağa bağlı olan öğrencilerimizin evde sınav yapılması gibi daha birçok hizmet ile bu bireylerimize eğitimde büyük ölçüde kolaylık sağlamak-tadır. Açıköğretim; onların hayallerinin gerçekleşmesi, kültür ve eğitim düzeylerinin artması ve bu bireylerimizin her türlü gelişimine destek vermek için büyük adımlar atmış ve başlattığı “Aramızda Engel Yok’’ sloganıyla bu bireylerimizin bugüne ve geleceğe umutla bakmasını sağlamıştır.


Ayrıca bugün Açıköğretim sayesinde pek çok engelli bireyimizin dezavantajı avantaja çevrilmiş ve bu bireylerimiz bu yönde çok güzel işler çıkarmışlardır. Bunlardan bir tanesi Behçet hastalığı nedeniyle görme yetisini kaybeden Abidin Karademir. Hayata sıkı sıkı tutunan bu güzel insan aynı anda hem Anadolu Üniversitesi İngilizce Öğretmenliği hem de Açıköğretim Fakültesi Uluslararası İlişkiler Programında iki üniversiteyi birlikte okuma imkânına sahip olmuştur. Belki de şu anda o, iki diploması olan ve geleceğin çok güzel işlerine imza atmaya aday bir birey. Bu yöndeki başarı-sıyla pek çok engelli insanımıza bir ışık olmaktadır.

O zaman son olarak şunu söyleyebilirim ki:

‘Engelli olmak eğitime engel değildir.’ Buna ekleyerek,

Başarmanın önünde durabilecek hiçbir engel yoktur.’ Ve

‘Başarmanın yolu da eğitimden geçer..’

BU BENİM ÖYKÜM Rümeysa KILIÇ

Daha 10 yaşındaydım. Neden buradaydım, bilmiyordum. İlk defa gitmiştim hastaneye, aslında çok sağlıklıydım, hiçbir şeyim yoktu ya da ben öyle sanıyordum. Kimsenin hakkında kesin bir bilgisi olmayan bir hastalığım vardı, varmış yani. On dört yaşında fark ettim ben hasta

olduğumu. Onlarca tüp kan, saatler süren MR’lar ama sonuç hüsran, hastalığımın adını koyamıyor-lardı doktorlar ama bir tedavi için teşhise ihtiyacım vardı. Onlar da haklıydı adını bile bilmedikleri bir hastalığı nasıl iyileştireceklerdi. Böyle sekiz yılım geçti. Artık on sekiz yaşındaydım, lise bitmişti, geleceğimi planlama vakti. Ama dur bir dakika, ben hastayım 4-5 yıl sonra ne olacak bilmiyorum.

Üniversite sınavına gireceğim ama tercihim ne olacaktı. Benim bir geleceğim olabilecek miydi? Hiçbir şey bilmiyordum. Ama sonra Anadolu Üniversitesinin Açıköğretim Fakültesi ile tanıştım. İlk tercihime Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünü yazdım ve artık edebiyat öğrencisiydim. Dört yıl boyunca Anadolum e-kampüs sisteminin Açıköğretim öğren-cilerine sunduğu çeşitli imkânlarla çalışarak bölümümü bitirdim.

Artık edebiyat öğretmeniyim. Anadolu Üniversitesi güneşin tüm canlılara hayat olduğu gibi bana hayat oldu. Benim bedenimi değil ama asıl engelli olan kafamı iyileştirdi. Anadolu Üniversitesi sayesinde hayat ile aramda hiçbir engel kalmadı.

KOŞUYORUM Rümeysa KILIÇ

Ağustos 2015

Tam bir ay önceydi… ÖSYS tercih sonuçları açıklanmıştı. Anadolu Üniversitesi, Edebiyat Fa-kültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünü kazanmıştım. Okulumu bitirip akademisyen olmayı

hayal ediyordum. Ta ki o güne kadar… Hayatımı mahveden, hayallerimi yıkan o kazaya kadar…

Üniversite kayıtlarının son günüydü. Yollar çok kalabalık ve virajlıydı. En son hatırladığım karşıdan bir arabanın bize doğru hızla geldiği, çarpmamak için direksiyonu kırıp bir ağaca hızla çarptığı-mızdı. Sonra gözlerimi bir hastane odasında açtım. Her yerime kablolar bağlanmıştı. Yanı başımda annem hem ağlıyor hem dua ediyordu. Annem gözlerimi açtığımı görünce hemen doktora haber


verdi. Doktor geldi ve beni muayene etmeye başladı. Bacaklarımı hissetmiyordum. Hemen MR al-dılar, çıktığımda doktorun aileme C4-C5 seviyesinde omurilik zedelenmesi olduğunu söylüyordu. Hiçbir anlam verememiştim o gün, sonra çok acı bir şekilde öğrendim. Omuriliğimde sinir kopması olmuş bundan sonra hiçbir zaman yürüyemeyecektim artık en sevdiğim basketbolu oynayamaya-caktım, okuluma gidemeyecektim. Peki hayallerim… Nasıl akademisyen olacaktım. Sakat bir aka-demisyen… Olurmuş…

Sonradan öğrendim Anadolu Üniversitesinin Açıköğretimi varmış hem de Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü de varmış. İçim umut dolmuştu. Ama korkuyordum da kimse ders anlatmadan derslerimi nasıl geçecektim. Anadolu Üniversitesinin internet sitesini incelerken gözüme “Anadolum E-Kam-püs” yazılı bir buton ilişti. Butona tıkladığımda sanki hayatımda yeni bir pencere açıldı. O pencere-de engel yoktu. Anadolum E-Kampüs sisteminin Açıköğretim öğrencilerine sunduğu canlı ders hiz-metiyle hocalarımla aramda hiçbir engel kalmamıştı. Her hafta canlı derslere katılıp hocalarıma sorular sorup sınavlara hazırlanırken de sistemdeki soruları çözüp derslerimi kolayca geçiyordum. Okulum bitikten sonra yüksek lisans ve doktora yaptım. Ve şimdi Anadolu Üniversitesinde edebiyat akademisyeniyim. Asıl engelin bedenimde olmadığını, kafamda olduğunu anladım. Ve artık teker-lekli sandalyem ile koşuyorum…

ENGELLERİ ARAMIZDAN KALDIR Selda ÇAKALCI

Engel, bir işin gerçekleşmesini önleyen neden anlamına gelen bir sözcük olup bir kişinin kişisel ya da sosyal yaşantısında kendi kendisine yapması gereken işleri, bedensel ya da sonradan olma herhangi bir noksanlık sonucu yapamayanlar engelli bireyler olarak tanım-

lanmıştır.

Engelli bireyler çoğu zaman fiziksel çevre, ihtiyaçlarına uygun şekillendirilmediği için, çevreyi et-kin şekilde kullanamamaktadır. Ancak günümüzde engelli bireylerin sosyal yaşamları ve fiziki şart-ları konusunda yadsınamayacak şekilde gelişmeler olduğunu söylemek mümkündür.

Engelli bireylere yalnızca sosyal bir yaşam sunmanın yanı sıra onları sosyal yaşamın ve çevrenin vazgeçilmez bir unsuru olarak iş hayatında da aktif şekilde görmekteyiz. Kendilerini eğitim ala-nında da donatmak isteyen engelli öğrenciler için Anadolu Üniversitesi geniş ve yetkin öğretmen kadrosu ile teknolojik imkânlarını harmanlamış olup kayıt aşamasından mezuniyet aşamasına kadar engelli öğrenciler için tüm olanakları sağlamıştır. Aramızda hiçbir engel olmamakla birlik-te, başarıya ulaşmak konusunda sadece isteğimizin derecesi etkilidir. Bugün Anadolu Üniversitesi değerli engelli öğrenciler için öncelikli kayıt işlemleri sonrasında tüm eğitim hizmet ve mater-yallerini evlerine kadar ulaştırmakta, geniş öğrenme ağı ile her türlü eğitim imkânını öğrencile-rine sunmaktadır. Gerek canlı dersler, soru çözümleri gerekse sesli anlatım sistemleri ve destek birimleri ile engelleri ortadan kaldıran Anadolu Üniversitesi, sınavlarını da öğrencilerin engel raporlarına göre planlamakta, gerekirse öğrencilerin evlerinde sınavlarına girmesini sağlamak-tadır. Üstelik mezuniyetlerinde de büro personelleri tarafından diplomaları evlerinde kendilerine takdim edilmekte ve kariyer planlamasında da engelli öğrencilere rehberlik edilmektedir.

Aramızda engel yok! Robert Kiyosaki’nin de dediği gibi ‘Yapamamak’ kelimesi güçlü insanları zayıf, görebilen insanları kör, mutlu insanları mutsuz yapar. Cesaretli insanları bir korkağa dönüştürür. Zeki bir insanın parlaklığını çalar. Zengin bir insanın yetersiz düşmesine neden olur ve son olarak içimizde olan harika insanın yapabileceklerini kısıtlar”. Yapamam, deme. Yapabilirsin. Aramızda en-gel yok. Engelleri aramızdan kaldır!


ENGELLERİ KALDIRAN AÇIKÖĞRETİM Sema TEKSEN

Hepimiz birer engelli adayıyız; engelli olarak dünyaya gelebiliriz veya sonradan da olabiliriz. Toplum içinde engelli bireyler onlara uygun yaşam alanları yeterli olarak düzenlenmediğin-den ve bu konuda yeterince duyarlı olunmadığından zorluklar yaşamaktadırlar. Her ne kadar

gerekli önlemler alınmaya çalışılsa da yetersiz kalınmaktadır, fakat devletimiz ve bazı kişilerle kurumlar eğitim, maddi yardım, iş olanakları gibi çeşitli konularda onlara destek olmaya çalışmak-tadırlar.

Açıköğretim Sistemi, engellilik oranına göre maddi açıdan zorluk çekmemeleri ve manevi olarak da olumlu duygular hissetmeleri için engellilere ücretsiz eğitim ve burs olanakları sunmaktadır. Bu durum maddi açıdan dezavantaj yaşayan engelli insanlarımız için çeşitli olanak ve faydalar sağlayacaktır ve bunu en iyi şekilde değerlendirmeye çalışacaklardır. Böyle bir eğitim olanağının olması, ileride kamu personeli olmalarını veya özel sektörde kariyer yapmalarını kolaylaştıracaktır. En büyük engel başaramayacağını düşünmektir. Azimle, umutla, inançla, kendine güvenerek, ça-lışarak insanlar başarıya ulaşır; yoksa insanın bir uzvunun veya uzuvlarının işlevini yerine geti-rememesi başarıya engel olamaz fakat daha çok zorluğu aşarak daha çok çalışmasını gerektire-bilir. Bu yüzden engelli insanlarımıza destek olursak bu zorlukların da üstesinden geleceklerdir. Öyleyse Engelsiz Açıköğretim ile engelleri kaldıralım ve başarıyı hep beraber yakalayalım.

ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Semiha ŞEN

Engelsiz Açıköğretim başlığı altında yazdığım kompozisyonun nasıl bir plan içerisinde şekil-leneceğinden biraz bahsetmek istiyorum. Dezavantajlı bireylerin yükseköğretim sürecinde yaşadığı zorlukları; engel gruplarına göre tek tek ele almayı planlıyorum ve bu bağlamda

Anadolu Üniversitesinin yapabileceği yenilikleri yine engel gruplarına göre naçizane fikirlerimle desteklemek amacındayım. Bunun yanı sıra; toplumun dezavantajlı bireyleri ile ilgili hem farkın-dalık yaratmak hem de ülke bazında toplumun dezavantajlı bireylerine olan bakış açısını değiştir-mek için farklı pencerelerden bakmayı deneyeceğiz. Açıköğretim Sisteminin engel tanımaksızın her yaştan ve her kesimden bireylere sunduğu olanakların yaygınlaştırılması adına naçizane çö-züm önerilerimizden bahsedeceğiz. Toplumun dezavantajlı bireyleri için kalıcı ve etkili farkındalık yaratmak; hem bireysel hem de toplumsal bir harekettir. Sosyal Politikalar Bakanlığı, sosyal yar-dımlaşma dernekleri, sosyal farkındalık projeleri ve medya toplumsal bakış açısını değiştirmek ve farkındalık yaratmak adına bu hareketlerin başlangıcında yer alan önemli kurumlardır. İnsanı insan yapan şeylerden biri de “düşünme ve anlama” yetisidir. ”Engelsiz Açıköğretim” için “Empati” vazge-çilmez bir unsur olarak bütün engelli gruplarında karşımıza sık sık çıkacak bir kavram. Dilerseniz şimdi bir de onların penceresinden bakalım hayata. Gözlerimizi kapatıp kısa bir yolculuğa çıkalım. Hiçbir şey göremediğimiz karanlık bir dünya olsun burası. Ne kadar kalabiliriz o zifiri karanlıklarda, sorduk mu kendimize? Cevabımız sadece birkaç saniye. Görme engelli arkadaşlarımızdan bahset-tiğimi anlamışsınızdır. Onlar bizim hayal edemediğimiz karanlıklarda harikalar yaratan insanlar… Her birini yüreğimle alkışlıyorum...”Engelsiz Açıköğretim” kapsamında onlar için önerim “KONU-ŞAN YAZI” nın Açıköğretim Sisteminde uygulanması. (KONUŞAN YAZI: Bilgisayarımızda Açıköğre-tim Sistemini açtığımızda fareyi oynattığımızda imlecin üzerinde durduğu her yazının sistem tara-fından okunmasını sağlayan program.) Böylelikle görme engelli arkadaşımızın rastgele bilgisayarında Açıköğretim Sistemi açıkken fareyi hareket ettirip imlecin durduğu yerdeki yazıların sistem tarafından okunması arkadaşımıza refakat eden herhangi bir kimse olmadan sistemdeki


her yazıdan haberdar olmasını sağlayacak. Dilerseniz şimdi de hiçbir şey duymadığımız ve hiçbir şey konuşamadığımız bir dünyaya gidelim. Konuşarak iletişim kuramadığımız, şarkı söyleyemedi-ğimiz bir âlem; sessiz ama sessiz çığlıkların, feryatların olduğu bir âlem belki de. Bahar geldiğinde kuşların cıvıltısını, yağmurun sesini, sevdiğin her ne varsa sesini duyamamak... Sessiz âlemlerine rağmen güzel bakıp güzel görür dostlarım... Sanıyorum hepimiz hangi engel grubundan bahsetti-ğimizi anladık. Sağır ve dilsiz engelli grubu için ülkemizde son yıllarda güzel adımlar atılmakta. “Engelsiz Açıköğretim” kapsamındaki bu arkadaşlarım için önerim: Ders anlatım videolarımıza alt yazı ve bunun yanı sıra ekranın sağ alt köşesine aynı dersi işaret diliyle video ile eş zamanlı anla-tan bir öğretmenimizin bir videosunun eklenmesi arkadaşlarımıza kolaylık sağlayacaktır. Hani o kaldırımların üzerine araçlarını park eden yurdumun güzel vatandaşları. Hani onca zorluk içinde gündelik hayatlarını ancak ve ancak ebeveynleri ya da yakınları olmadan idame ettiremeyen o güzel insanlara özür borçlular kesinlikle. “Gafil olma ey insan! Zaten zor olan bir hayatı yaşamak zorunda olan insanlar var. Kolaylaştırmıyorsun ya hani ne olur zorlaştırma” “Bencil düşüncelerin hakim olduğu bir akıl, empatiden ve insanlıktan yoksun yaşar.” Bahsettiklerimden anlaşılacağı gibi sırada bedensel engelli grubumuz var. ” Engelsiz Açıköğretim” kapsamında Açıköğretim Sisteminde “SESLİ KOMUT SİSTEMİ” ni öneriyorum. (SESLİ KOMUT SİSTEMİ: Bilgisayarımızda Açıköğretim Sis-temi açıldığında fare ya da klavyeyi kullanmaksızın Açıköğretim Sistemiyle ilgili bütün sekmelerin birkaç kelimelik ses komutuyla ilgili sekmeyi açan, insan sesine duyarlı sistemdir) Bu sistemsel yeniliğin yanı sıra; Açıköğretim bünyesinde okuyan bu engel grubuna mensup arkadaşlarımız var-sa eğer sınava gidip gelmelerindeki olanakları ve engel dereceleri araştırılmalıdır. Ulaşım koşulla-rı iyileştirilmeli mümkünse ikamet ettiği adrese en yakın ve iyi koşullarda sınava girmeli. Arkadaş-larımızın sorunsuz bir şekilde sınavlara katılmaları için “ARAMIZDA ENGEL YOK” sloganıyla uyumlu bir eğitim politikası izlenmelidir. Doğru eğitimi aldıklarında ailelerinin destekleriyle çok güzel şeyler ortaya koyabilen, uyum sürecini yakalayan, okul ve sosyal hayatında önemli gelişmeler kay-deden güzel insanlar. Sırada zihinsel engelli arkadaşlarımız var. Son zamanlarda farkındalık proje-lerinden adını sıkça duyduğumuz “Down Sendromu” da zihinsel engel kapsamında olan hastalık-lardan biri. Hatırlatmalıyım ki: “zihinsel engel asla bir akıl hastalığı değil, genetik bir hastalıktır.” “Engelsiz Açıköğretim” kapsamında bu arkadaşlarımızın zihinsel engel derecelerini göz önünde bulundurarak aynı dersin en az üç versiyonda hazırlanması ve bu engel derecelerine uyarlanması gerekiyor. Ders anlatımlarının olabildiğince sade, cümlelerin kısa ve anlaşılır olması, görsel olarak da ders anlatım videolarının dersleri destekler nitelikte olması arkadaşlarıma kolaylık sağlayacak-tır. İnanıyorum ki derslerinde pozitif yönde bir yükselme elde edecekler. Toplumun ön yargılı dav-ranışları hasta olan bireye etiketleme ve damgalama yapması; bütün engelli gruplarda olduğu gibi psikolojik ve ruhsal engel grubumuzda da karşımıza çıkıyor. Bu gruba dahil olan arkadaşlarımız bilirler ki; moral ve motivasyon; hastalıklarının olumlu yönde seyretmesi için çok önemlidir. Maa-lesef toplumda ön yargılı bir bakış açısı hakim ve düşünmeden yapıştırılan etiketin, vurulan dam-ganın bu engele sahip bireyin ruhunda nasıl bir yıkım yaratacağını hesap bile edemezler.” Engelsiz Açıköğretim” kapsamında psikolojik ve Ruhsal Engel grubumuzda Açıköğretim Sisteminde herhan-gi bir değişikliğe ihtiyaç olduğunu düşünmüyorum lakin televizyonda bu engelli grubu ile ilgili hiçbir kamu spotu görmüyorum. Bu engel grubundaki arkadaşlarıma, toplumun hatalı tutum ve davranışlarını göstermek amacıyla uygun anlatımlar içeren kamu spotları hazırlanmalı ve yayın-lanmalıdır. Topluma öyle bir bakış kazandırmalıyız ki; toplumun davranışları dezavantajlı bireyleri hiçbir konuda rahatsız etmesin. Hatta bu bakış; olumlu etkileriyle dezavantajları avantaja döndür-meli bu bireylerde. Empati kurabilen, anlayışlı, ön yargısız, yardımsever ve karakter sahibi bireyler-den oluşan olumlu bir toplum; “Engelsiz Açıköğretim” için ideal “Aramızda engel yok” sloganına uygun rolleri üstlenebilir. Anlamak ve anlaşılmak adına çözüme giden yollar çıkmaz ve ulaşılması zor bir hayal değil aslında. Bencillik yapmayı bir kenara bırakarak, kendimizi onların yerine koymak ve birazda hayata onların dünyasından bakmak imkânsız değil asla. “Empati” bu bağlamda deza-vantajlı bireyleri anlamak açısından ilk ve en önemli aşama olmakla birlikte; vazgeçilmez bir unsur ve olmazsa olmazlardandır. Öte yandan bütün engelli bireylerimiz adına; ön yargı, etiket, damga-lama ve bunun gibi tüm olumsuz tutum ve davranışlardan toplumdaki her bireyin kaçınmasını can-ı gönülden arzu ediyorum. Devletin ilgili kurumları ve medya iş birliği ile toplumu bilgilendir-


mek ve farkındalık yaratmak; sosyal mesaj içerikli etkili ve kalıcı kamu spotlarıyla mümkün olabi-lir. Bu farkındalık; hemen her şehirde düzenlenen bu konuda uzman konuşmacıların katılacağı seminer konferans gibi halka açık toplantılarla artırabilir ve kalıcı hâle getirilebilir. Açıköğretim Sisteminde her yaştan her kesimden engelsiz bir eğitim verebilmesi için daha önceki paragraflar-da engel grubuna göre önerilerimi sunmuş bulunmaktayım. Bu öneriler aynı zamanda Açıköğretim Sisteminde yaygın kullanıma, Açıköğretim ailesine katılmak isteyen her yaştan, her kesimden insa-nın “Engelsiz Açıköğretim” kapsamında engellere takılmadan eğitim alabilecek. Açıköğretim Siste-minde sizlere sunmuş olduğum önerilerin hayata geçirilmesi eminim ki tüm arkadaşlarımı ve beni çok mutlu edecek. Şunu belirtmeliyim ki yazımı yazarken hiçbir kaynaktan faydalanmadım “...” içindeki özlü sözler de tamamen bana aittir. Size sunduğum önerilere gelince başka teknolojilerde rastladığım güzel özelliklerden esinlenerek Açıköğretim Sisteminde bulunması “ Engelsiz Açıköğ-retim” kapsamında “Aramızda Engel Yok” sloganıyla uyum sağlayacak ve engelleri ortadan kaldır-mak amacıyla Açıköğretim Sistemini her yaştan her kesimden engel tanımaksızın herkese hitap etmesi adına özgün düşüncelerimdir. Yazımı gölgede bırakmamak adına kendimden bahsetmeyi en sona bırakmayı uygun buldum. Adım Semiha Açıköğretim Üniversitesi Sosyoloji son sınıf öğren-cisiyim. Belki de bu yazıyı yazmak istememin en büyük nedenlerinden biri; dezavantajlı bireyler-den biri de ben olmam. Psikolojik ve ruhsal engelli sınıfında bulunan bir Bipolarım. Bununla yaşa-mayı öğrendim ve bunları anlatmakta ki amacım asla kendimi acındırmak değildi. Aksine; “Kendimden yola çıktım belki karanlık dünyalara ışık olur sözlerim, belki sessiz çığlıklara ses olur yankılanır sözlerim, belki hayaller bir gün gerçek olur, “Aramızda engel yok” olur.” Bizim düşüncele-rimizi dilediğimiz gibi ifade edebildiğimiz ve bize bu fırsatı tanıyan “ANADOLU ÜNİVERSİTESİ Açıköğretim Sistemi” VE “ÇEVRİMİÇİ KİTAP TOPLULUĞU” na çok teşekkür ediyorum. Gönlünüze, düşüncelerinize sağlık... Sevgiler ve saygılar...

ENGELSİZSİNİZ Sevda ÇİFTÇİ YILDIZ

Hayat acısıyla tatlısıyla bir serüvendir. Bizler bu serüvende, elimizdeki imkânlar dâhilinde azimle yolumuza devam ettiğimiz sürece hiçbir engel bizi yolumuzdan geri çeviremeyecek-tir. Açıköğretim engel tanımaz. Öyle ki insanoğlunun istedikten sonra başaramayacağı hiçbir

şey yoktur. Engelimiz ne derecede olursa olsun gerçekten başarmayı hedeflemişsek zafer bizimdir.

Açıköğretim “bir” olmaktır. Engelleri aşmaktır, genci yaşlısı hep birlikte bir bütün olmaktır.

Açıköğretim “biz” olmaktır. Birlik ve beraberlik içinde engelsiz bir dayanışma ortamı yaratabilmektir.

ENGELLERE RAĞMEN Sevda ÇİFTÇİ YILDIZ

Açıköğretim bir dayanışma topluluğudur. Her türlü engele rağmen bizi başarıya ulaştırmayı hedefler. İnanmak başarmanın yarısıdır. Bu süreçte inancımızı yitirmediğimiz takdirde başarı kaçınılmazdır.

Engel göreceli bir kavramdır. Evli ve iki çocuk annesi olarak, onca sorumluluğuma rağmen azimle eğitim hayatımı idame ettirmemin mutluluğu içerisindeyim çünkü biliyorum ki başarmam için hiçbir engel değil. Engelleriniz sizi esir ediyorsa işte o zaman gerçek bir engellisinizdir.


Açıköğretim topluma faydalı, bilinçli nesiller yetiştirmektedir. Açıköğretim, engelleri aşmamızı sağlar. Başarının önünde hiçbir engel duramaz. Bizler bu yolda azmetmeli ve engellere rağmen vazgeçmemeliyiz. Yaşımız kaç olursa olsun, ne durumda olursak olalım, başarıya olan inancımızı yitirmemeliyiz.

ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Sevgi AKIN YAVUZ

Engelsiz Açıköğretim, zihnimdeki engelleri yıktı geçti. İlaç gibi geldi “e-kampüsüyle, kitapla-rıyla, canlı dersleriyle’’.

Öğrenmenin, derinlemesine öğrenmenin, bilgiyi idrak etmenin en kolay yolu oldu “Engelsiz Açıköğretim’’.

Yaşamın çarkına kapılmış giderken varlığımızın besin kaynaklarına bazen uzak düşüyoruz. Kendi-mizi bir yana bırakıp yanımızdakiler yöremizdekiler için, her şeyi yapmak üzere kendimizi kurgu-luyoruz. Kendi zihinsel engellerimiz varlığımızı beslememizi engelliyor, hatta zaman zaman var olandan tüketiyor.

“Engelsiz Açıköğretim’’ zihinsel engelleri aşmamda yol oldu bana.

“Engelsiz Açıköğretim’’ dezavantajdan avantaja giden yolun adı oldu.

Hangi yaştan olursa olsun, öğrenimini sürdürmede dezavantajlı grupların en büyüğünü de biz kadınların oluşturduğunu biliyoruz.

Ben de bu toplumda yaşayan bir kadın birey olarak, bu toplumda yaşayan her kadın gibi, birçok rolü bazen kendim içselleştirmişim, bazıları üstüme kalmış, bazıları da seçmemişim ama üstüme yapışmış. Bu kadar rol ve sorumluluk içinde sıranın kendinize gelmesi hiç de düşünüldüğü kadar kolay olmuyor.

İşte işin can alıcı noktası da tam burası oldu. Ya bir yol bulmalıydım ya da bir yol açmalıydım. Ben bir yol buldum. “Engelsiz Açıköğretim’’

“Engelsiz Açıköğretim’’ “Engelsiz Yol’’ oldu bana. Biliyorum ki bu yol, ben nereye kadar gitmek ister-sem beni oraya kadar götürecektir.

Peki neden bu kadar keyif aldım ben bu yoldan.

Her şey bana bağlı. Öğrenme yöntemimi kendim belirliyorum. Bilgiye, evimde ne zaman istersem ulaşabiliyorum. Kendi seçimim olan, Sosyoloji bölümü öğrencisi olarak, öğrendiğim bilgiler bana mutluluk veriyor. Eski bilgilerim tazeleniyor, yeni bilgilerle harmanlanıyor.

İşte bütün bunları sağlayan “Engelsiz Açıköğretim’’ benim için çok önemli, çok değerli. Ben öğre-niyorum. Öğrendikçe yaşadığım zamanın ruhunu yakalayabiliyorum. Yeni bilgilerle zihnimin yönü günümüze ve geleceğe yöneldi. Oğlumla farklı konularda derinlemesine söyleşiler yapabilmek de bu dönemin en zevkli yanı oldu benim için. Düşünsel birliktelik kurabilmek günümüzde paha biçilmez bir değer. İnanılmaz bir keyif. Yaşam boyu öğrenmek deyince, adres Anadolu’nun “Engelsiz Açıköğretim’’inde.

Yaşam boyu öğrenmek, sadece geçmişi öğrenmek, geçmişin muhasebesini yapmak için değil; günü, geleceği kavrayabilmek için de ekmek kadar, su kadar önemliymiş meğer.

Yaşadığın dünyayı, dünyadaki değişimi fark etmekmiş yaşam boyu öğrenmek. Baktığını görmeye çalışmakmış. Varlığının bütünlüğünü, doğanın bütünlüğü içinde idrak etmenin yollarını açmakmış yaşam boyu öğrenmek. Zihnimize detoks yaptırmakmış, parlatmakmış, cila çekmekmiş.


Sevgili kadın arkadaşlarım!

Bu bir davettir, engellerinizi kaldırmak için “Engelsiz Açıköğretime’’

Üniversitemiz “Engelsiz Açıköğretim’’ ile “Engelsiz Yol’’ öneriyor bu toplumun kadınlarına, yani yüz-de ellisine.

ARAMIZDA ENGEL YOK Seyhan ALİOSMANOĞLU

Engelli olmak, engelli ailesi olmak her zaman bir ayrıcalıktı kimilerine göre. Günlük yaşamda normal insanlar bilmez bizim ne yaşadığımızı ne hissettiğimizi… Soran da olmadı… Onların acınarak baktığı gözleri, vah vah diyen sözleri, yüreklerimizi kırıp, acıtıyor ve durum böyle

olunca toplumdan uzaklaşma eğilimimiz oluyordu. Çok iyi hatırlıyorum beni okula almak isteme-yen müdür amcayı, ne demişti babama “Kızını sakatlar okuluna yolla (Yıl 1993)” , “ hocam etme, tutma ilçede ne gezer sakatlar okulu” dedi babam.

Toplum uzun süre kabullenmedi engelli vatandaşları, dışladılar engelli diye, çocuklarıyla oyun oy-natmadı anneler, kapı komşusuna yemek vermedi teyzeler. Ta ki birkaç yıl öncesine kadar.

Bu konuda bilinçli nesiller yetiştirilmeye ve eğitim verilmeye başlanıldı. Kamu kurumu, özel sek-törde, okullarda ve üniversitelerde engelli asansörleri, engelli rampası, görme engelliler için sarı çizgili yollar son yıllarda yaygınlaştı fakat ulaşım için kullanılan gerek şehir içi otobüslerde gerek-se şehir dışı otobüslerde engelli vatandaşlarımıza doğru şekilde kolaylık sağlanamadı. Ulaşımda kullanılan halk otobüsleri hâlâ engelli vatandaşı görüp almadığı gibi bir de ücretsiz biniyor diye sitem ediyor. Ulaşım sıkıntısı kimilerine göre basit görünse de engelli öğrenci ve onların aileleri için hep bir sorun oldu. Birçok engelli öğrencimiz sağlık problemleri yüzünden il dışı örgün öğre-time gidemiyor, hayallerini gerçekleştiremiyor. Örgün öğretim okumaya giden engelli öğrencilere ise ya aile bireylerinden bir tanesi eşlik ediyor ya da yaşanan zorluklar okuma aşkından soğutuyor. Kendimden biliyorum, üniversite tercihi yaparken “Sakın kızım il dışını yazma – ya ateşin çıkarsa? – ya sana bir şey olursa?” dedikleri için vazgeçtim hayalim olan mühendislikten..

Hayat biz engelliler için bu kadar zor iken AÖF “Aramızda Engel Yok” diyerek bütün engelleri kal-dırdı. AÖF’ün bizi sahiplenmesi, okumanın kolaylaştırılması, daha rahat diploma sahibi olmamızın önünü açması, daha çok bölüm mezunu olmamızı sağlaması, engeli öğrenciler için umut ışığı oldu. Tarafımıza her dönem için engel durumumuzu bildirmemiz için mesajlar attı. Engel durumumuza göre sınıflara ayırdı. Sınav günü sıkıntı olmaması için her şeyi bizim için düşündü. Kısacası AÖF BİZİ FARK ETTİ.

ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Sibel AKIN

Hayatta beklenmedik bir şeyler dezavantaj yaratıp yükseköğretim fırsatından yararlanmanızı geciktirmişse ve siz engelin sadece düşüncede olduğuna inanıyorsanız “Engelsiz Açıköğre-tim” tüm olanaklarıyla elinizin altında. “İmkânsız”ı lügatinizden çıkarın! Ne yaşadığınızın,

kaç yaşında olduğunuzun bir önemi yok! Anadolu Üniversitesi sunduğu Açıköğretim hizmetiyle herkesi kucaklıyor, hedeflerinizi geçekleştirmek ve hayalinizdeki işi yapmak için ihtiyacınız olan öğrenme ortamlarını siz neredeyseniz oraya taşıyor.


Bir maraton düşünün ki 19 lisans, 39 ön lisans programıyla Türkiye’de başlayıp sınır tanımadan Ku-zey Kıbrıs Türkiye Cumhuriyeti, Azerbaycan, Bulgaristan, Makedonya, Kosova, Bosna Hersek, Suudi Arabistan, Kuzey Amerika ve daha birçok Avrupa ülkesinde yaşayan tüm Türk vatandaşlarının aya-ğına kadar uzanıyor. Hayır, bu maratonda engel yok; siz parkuru koşmuyorsunuz, parkur ayaklarını-zın altında hareket ediyor! 2 milyon 820 bin kişi hedefine ulaşmak için bu maratonu tamamladı, 1 milyon 400 bin kişi kendi bayrağını eline almak için yolda. Bu engelsiz maratonda ihtiyacınız olan öğrenme ortamları, ders materyalleri ve sizi motive edecek etkinlikler bir tık uzağınızda.

“Engelsiz Açıköğretim”, hakları engellenenleri bu heyecanlı maratonu aşarak hedefine ulaşmaya ve hayalindeki işi yapmaya davet ediyor. Siz yeter ki isteyin. Aramızda engel yok!

ENGELLİ OLMAK BİR LÜTUF MU? Sinan KARAKAYA

Engelli ya da halk tabiriyle özürlü olmanın bir lütuf olması da nerden çıktı, diyeceksiniz. Hatta belki de kızacaksınız. Ama bir engelli olarak bunun nedenini yani engelin nasıl bir lütuf ola-bileceğini size anlatabilirsem fikriniz değişebilir. Her şeyden önce Allah kimseyi sağlığından

geri koymasın duasıyla başlayalım.

Ben görme engelli fakat görebilen bir kişiyim. Nasıl mı? Şöyle; engelli olmak demek vücudunuzun bir veya birkaç organında güç kaybı olması ya da o bölgelerin hiç olmaması, çalışmaması, eksikliği demektir. Örneğin; kulaklarınızın hiç duyamaması da bir engeldir, tek kulağınızın duymaması da bir engel, iki kulağınızın duyması gerekenden az duyması da bir engeldir. İşte böyle durumlarda engel oranı diye bir değerlendirme çıkar karşımıza. Bu değerlendirme sağlık kurullarında yapılır ve kişinin hangi oranda engelli olduğu belirlenir. Kanunen de yüzde kırk ve üzerinde engel oranı olan kişi engelli sınıfına girer.

Tabi ki de engel raporunun kişiye sağladığı birtakım olanaklar var (az da olsa) ama bahsedeceğim lütufla bir ilgisi yok.

Görme engelli fakat gören biriyim dedim ya hastalığımdan da kısaca bahsedeyim. Her iki korne-amın da elips şeklinde olması sebebiyle oluşan görme bozukluğu keretakonus hastasıyım. İleri derece de görme kaybı yaşadığım için gözlük kullanmaktayım ve cam dereceleri sağ 16, sol 17’dir. Gözlük takmadan göremiyorum diyemem ama kolumdaki saati gözümün içine sokmadan göremi-yorum. Gözlükle ise normal gören bir kişiden yüzde atmış oranında daha az görebiliyorum. Yüzde kırk sekiz oranında engelli raporum var. Çok şükür diyorum çünkü daha fazla görememek de var ve bunu yaşadığım bir olayla, lütufa konu olan bir olayla anladım.

Artık lütuf konusuna gelirsek hemen anlatayım, kardeşim BESYO’da okurken sınıfında görme en-gelli Murat isminde bir arkadaşı varmış. Murat, doğuştan görmeyen 35 yaşlarında birisi ve BES-YO’da okuyor. Şaşırdım! Nasıl okuduğunu öğrenince de takdir ettim. Kardeşim benden bahsetmiş, hastalığımı da söylemiş, o da sağ olsun “Gelsin tanışalım.” demiş.

Murat, ortaokulda öğretmelerinin tavsiyesiyle engelli derneklerine gidip gelmeye başlar. Daha sonra birkaç arkadaşıyla görme engelli derneğine katılır, sportif faaliyetleri araştırırken birkaç branşta spora başlarlar. En başta halter, futsal, judo, satranç gibi görme engellilerin yapabileceği ve uluslararası düzeyde desteklenen sporlara ağırlık verirler. Halterde öyle çalışırlar ki Türkiye dereceleri, şampiyonlukları derken Avrupa ve Dünya Şampiyonalarında başarılar hatta birincilikler alırlar. Murat’ın iki dünya birinciliği, birçok Avrupa şampiyonlukları olur. Diğer branşlar onlara artık spordan çok eğlenceye döner. Türkiye ve dünyanın değişik yerlerine yarışmalara ve kamplara gi-derler. Düşünün göremiyorsunuz ama iki ayda bir seyahat ediyorsunuz, dünyanın çeşitli ülkelerine gidiyorsunuz, farklı medeniyetlerle tanışıyorsunuz.


Tabi ki iki değil bir gözün bile görmesi dünya malına bedel ama bu insanlar maalesef görmüyorlar ve engelliler. Yapacak bir şey yok, tedavileri de yok, engelliler engelli! Bu insanların yaşaması lazım, sosyal hayata alışmaları lazım, evde oturup kalmamaları lazım, hayatın her alanına girmeleri lazım. İşte Murat ve arkadaşları bunu başarmış, en azından kendilerini eve hapsetmemişler.

Sporun yanında da okumuşlar, ders çalışmışlar, üniversite kazanmışlar hatta birçoğu KPSS’den çok yüksek puanlar alarak memur olmuşlar. Hem çalışıyorlar hem de sosyal hayattan kopmuyorlar. Mu-rat aynı zamanda Millî Eğitim Müdürlüğünde memur olarak görev yapıyor. Bu lütuf değil de nedir. Yani engelli bir bireyin ne olursa olsun hayattan kopmaması hatta sağlıklı insanlardan bile fazla sosyal aktivite yapması onun için bir lütuftur. Hem de büyük bir lütuf. Düşünün, bu gibi faaliyetler olmasaydı ne yapacaktı bu insanlar, nerde vakit geçireceklerdi, hangi işte çalışacaklardı. Lütuf derken yanlış anlamayın lütfen, bahsettiğim bu imkânlar sayesinde hayata tutunmaları bir lütuf. Onlarla çok fazla spor yapamadım ama insanoğlunun engelli de olsa başaramayacağı çok az şey olduğunu, hele ki eğitimde onlara hiçbir engelin mani olamadığını öğrendim.

Göremeyen bu kardeşlerimizin azmi ve kararlılıklarını, hayata tutunmalarını, pozitif enerjilerini, devamlı gülen yüzlerini gördükten sonra kendi derdimin çok da önemli olmadığına ve benim de hayata daha olumlu bakmam gerektiğine inandım. Hastalığımdan bir daha yakınmadım. Gözleri hiç görmeyenlerin bile neler yapabileceğini anladım. İnsanın görmeden de hem okuyup hem de nasıl başarılı olabileceğini gördüm. Engelin eğitime, sosyal hayata, kısacası yaşamaya bir engel olmadığını onların o göremeyen gözlerinde gördüm. Birçok sağlıklı insanda bulunmayan bu özel-likler sizce de lütuf değil midir?

Son söz olarak tekrarlamak istiyorum, Allah kimseyi sağlığından geri koymasın, şayet insanın başı-na bu tür bir rahatsızlık gelmişse de kimseyi hayattan kopartmasın.

YETER Kİ İSTE! Sude CANBAZ

Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi; kadın-erkek, yaşlı-genç, engelli-engelsiz ayrım yapmaksızın yükseköğretim görmek isteyen herkesi kolay şartlar sağlayarak öğrenci bünye-sine katılmaya davet ediyor. Eğitim hakkı dünyaya gelen her bireyin doğal hakkıdır. Aileler

ve kurumlarında desteği ile birtakım eksikliği olarak hayata başlayanların şartlarını kolaylaştıra-rak eğitimleri tamamlanabilir, hedefleri yüksekte olanlara da imkânlar sunulabilir. Dezavantajlı bireylere sunduğu hizmetlerle aradaki engelleri yok etmeyi hedefleyen Anadolu Üniversitesi, her geçen yıl yeniliklerle karşımıza çıkarak eğitimi hayatımızın vazgeçilmezi hâline getirmeyi başardı.

Açıköğretim Fakültesi sisteminde kayıtlı olan engelli öğrencilere kayıt sürecinden başlayarak me-zuniyet sonrası da hizmet verilmektedir. Açıköğretim Sisteminde yer alan Merkez Büro, Engelli Öğ-renci Destek Birimi, Test Araştırma Birimi, BAUM Sınav Hizmetleri (Anadolu Üniversitesi bilgi-işlem ana uygulama merkezi) Öğrenme Teknolojisiyle ve Arge Birimi (Araştırma-Geliştirme) ve illerde yer alan Açıköğretim Büroları ile Açıköğretim Sisteminde tüm engelleri yok ediyor. Kayıt sürecinde sunulan hizmetler; Açıköğretim Fakülteleri Bürolarına gelen engelli öğrenciler, işlem önceliğine sahip olup yeni kayıt işlemi dışında bürolara gelmelerine gerek kalmıyor. Kayıt yenileme işlemle-rini internet üzerinden Anadolu Üniversitesi Açıköğretim-İktisat-İşletme Fakülteleri Otomasyon-larından gerçekleştirebilmekte olup kitap ve diploma teslimi büro görevlileri tarafından gerçek-leştiriliyor. Ders malzemelerinde kolaylıklar, Daisy formatında seslendirilen sesli kitap ve özetler öğrenciler için kolaylık ve erişebilirlik sağlamaktadır. Bunun yanında derslerin 16 farklı ders mal-zemesi öğrencilere sunuluyor. Zaman ilerledikçe materyal sayıları artmakta ve ihtiyaca yönelik özellikleri ileri düzeyde geliştiriliyor %100 fayda sağlar hâle getiriliyor. Kayıt olurken öğrencinin bürolara verdiği engel raporlarına göre sınav organizasyonları yapılıyor. Yürüme engelli öğrenci-


ler sınav binalarının giriş katında sınava alınmakta, yatağa bağlı öğrencilerin sınavları evlerinde yapılmakta, görme engelli öğrenciler için okuyucu-işaretleyici ya da büyük punto imkânları su-nulmaktadır. Öğrenciler mezuniyet aşamasına geldiğinde diplomaları büro görevlileri tarafından evlerinde kendilerine teslim edilmekte, kariyer planlaması konusunda istedikleri ve tercih ettikleri düzeyde destek verilmektedir. Destek Hizmeti; 1-) Aöf Büroları 2-) engelsizaöf sitesi üzerinden 3-) Etkileşim Merkezi 7/24 4-) Merkez Büro engelsizaof.anadolu.edu.tr web adresi üzerinden engelli öğrencilere hafta içi her gün canlı destek hizmeti sunulmaktadır. Kayıt süresinden mezuniyete kadar geçen tüm süreçleri kapsayan ve sesli, görüntülü, yazılı olarak iletişim kurulabilen destek ortamında öğrenciler bürolara gitmeden her gün canlı devlet hizmetiyle (bilgisayar, ipad, cep te-lefonu üzerinden) sorularına cevap alabilmektedirler. İşitme engelli öğrenciler için Üniversitenin resmî sitesinde anlık çeviri yapan “Engelsiz Çeviri” uygulaması eklenmiştir.

Yükseköğretim Kurulu(YÖK) tarafından engelli bireylerin eğitime katılmaları, başarılı olanların ödüllendirilmesi ve medyada farkındalık oluşturulması amacıyla ‘Engelsiz Üniversite Bayrakları’ ve ‘Engelsiz Program Nişanları’ YÖK Konferans Salonu’nda 15 Mayıs 2018 tarihinde ‘Engelsiz Eği-tim Çalıştayı ve Engelsiz Üniversiteler’ adlı ödül töreninde sahiplerini buldu. Anadolu Üniversitesi, programları ve birimleri ile toplam 21 ödül\ödül adaylığına layık görülerek ‘Engelsiz Üniversite Bayrak Ödülü’ alanında en fazla ödül alan üniversite oldu. Anadolu Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. NACİ GÜNDOĞAN, alınan ödüllerle yaptıkları çalışmaların YÖK tarafından karşılığını gördüklerini ve ’Engelsiz Üniversite’ sloganı ile çalışmalarına devam edeceklerini belirtti.

Garantisi olmayan, yarının bize ne getireceğini bilmediğimiz, hangi sürprizlerle karşılaşacağımız belli olmayan bir hayatta yaşıyoruz. Her sağlıklı insan birer engelli adayıdır. İnsanlığımızı kaybet-mediğimiz sürece dezavantajlı bireylerle aramızda hiçbir engel yok.

İKİ KURU KAYISI (GÜN KURUSU OLANINDAN) Süha KOCAEL

Uykusuz kalmış gözaltlarına baktı ve soğuk suyu bir çırpıda yüzüne vurup ayılmaya çalıştı. Acelesi vardı. Hızlı davrandıkça, vaktiyle kaçırmış olduklarını şimdi yaşayabileceğine ina-nıyor gibiydi. Hayatı bir yerlerden yakalamaya çalışmakla uğraşmış, bir türlü istediği gibi

yaşayamamıştı. İki kuru kayısı yedi. Bütün gece onu uykusuz bırakan kıymetli bebeğini emzirdi. Üzerine bir şeyler geçirip bebeği kucağında evinden çıktı. Bebeği ile birlikte çalışabildiği tek yer olan kafeye çalışmaya gidiyordu. Her gün aynı şeyleri yapmaya alışmıştı artık. Birilerinin deyimiyle hayata atılmış bir kadındı, peki gerçek neydi? Hayatın altında ezilen bir kadın mı? İş yerine var-dığında bebeğini uyuması için yatırdı ve her zamanki acelesiyle işe koyuldu. Dünden kalanlarla kahvaltısını da bir yandan yapıyordu. Sabahın erken saatleri pek müşteri gelmezdi. Öğle araları gelen müşteriler kafeyi doldururdu. En yoğun zamanlarda sanki planlanmış gibi bir ağlama sesi yükselirdi arka odada yatan bebeğinden.

Hayatındaki hiçbir şeye müdahale etme fırsatı olmamıştı. Çevresindeki herkes seçimler yapıyordu. İlkokuldan mezun olduktan sonra okumasına izin verilmemiş, 15 yaşında da evlendirilmişti. Kimse fikrini sormamıştı ona. Boşanmak istediğinde nedenini sormadıkları gibi… Boşanma sonrası hayatını bugüne kadar yöneten ailesi ona yüz çevirmişti. Asla bulamayacağı bir parçasını kaybetmiş gibi hisse-diyordu, yaşattıklarının altında çoğu zaman ezilse de yoklukları da mutluluk getirmemişti bu ailenin. 32 yaşında bir kadın. İlkokul mezunu. Bebeğiyle birlikte sigortasız bir işte çalışmak zorunda… Hayatta düşündüğü en son şey kendisi olmuş. Bebeğiyle onu birlikte tutan tek bağ, onu emziriyor olması. Be-beğini emzirdiği için onda kalmasına izin veriliyor. Emzirme dönemi bittiğinde büyük kızı gibi oğlunun da velayetini baba alacak. Hayatta olmaktan en çok korktuğu duruma düşmek üzere… Sürekli çalışıp para biriktirmeye çalışıyor, çocuklarıyla olamama korkusu geceleri uyutmuyordu artık onu.


Engellerden bahsediyoruz sürekli, bedensel ya da zihinsel engellerden. Ne yazık ki bunlar doğuş-tan geliyor ya da kazara oluyor hayatın akışı içerisinde. Peki, bile isteye, göz göre göre engellenen, adeta ayaklarına çimento dökülen bu insanları kim engelli kılıyor? Toplum içerisinde engeller ile köşeye sıkışmış, zamanında okutulmamış, zorla çalıştırılmış ya da evlendirilmiş o kadar çok insan var ki sayıları orana vurursak dudak uçuklatır rakamlar.

O kafedeki kadın için umut oldu tekrar okuyabilmek, okumak ve çocuklarını yanına alabileceği bir düzen kurmak, düzenli bir iş sahibi olabilmek... Belirli bir yaşın üzerinde artık kendisi için beklenti-si kalmamış, hayatı boyunca engellenmiş bir kadına umut oldu okuyabilme fırsatı. İşi bırakıp okula gitme lüksü ne yazık ki yok, hayatını kazanmak zorunda. Açıktan okuyabilmek geceleri kaçan uyku vakitlerinde ona tekrar çocuklarıyla birlikte olma hayalleri kurdurmuş. Okyanusun derinliklerinden yüzeye doğru yüzen bir balık gibi ışığı görmek uğruna çabalıyor her gün, her saat.

Olaylara sadece genel hatlarıyla baktıkça sığlaşıyoruz, kopuyoruz birbirimizden. Birey bazında in-celediğimizde her hayatı bire bir görme, dokunma şansımız oluyor. İçimizde varlığını unuttuğumuz merhametimizi hissediyoruz. Birine sıkı sıkı sarılma isteği uyandıran… Karanlık olunca ışığın kıy-metini bildiğimiz gibi engeller oldukça güçlü olmanın farkına varıyoruz. Engelli ya da engellenmiş insanların karanlıklarına ışık, engellerine karşı güç sağladığı için Açıköğretimin kıymetini bizler-den daha çok o karanlıkta kalmışlar biliyor.

Bütün kıymet bilenlere sevgilerimle…

ENGELLİ EĞİTİMDEN ENGELSİZ ÖĞRETİME Süleyman SEVGİ

insanlar doğar, büyür, yaşlanır ve ölürler. Tabii hayat bu deyimdeki kadar sade bir olay değildir. İnsanın hayatta kalabilmek için mücadele etmesi gerekmektedir. Yani mücadele etmesi de el-zem bir durumdur. İnsanın öğrenmesi, anlaması ve bunları yaşamında bir meslekte uygulaması

hayatının en önemli parçasını oluşturmaktadır. Düşünürler hayatta en önemli iki tercihin meslek seçme ve eş seçme olduğunu, meslek seçiminin de eş seçimini etkilediğini dile getirmekteler. Meslek seçmenin en önemli seçim olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Mesleğe giden yolun eği-tim-öğretimden geçtiğini biliyoruz. Kısacası insan öğrenmeli ve öğretmelidir. Eğitim hayatımızı ailemizden sonra okullarda devam ediyoruz. Alıyoruz çantamızı, kitabımızı, kalemimizi okula gi-diyoruz. Peki, gerçekten çevremizdeki herkes bunları yapabiliyor mu? Muhtemelen “neden yapa-masınlar ki’’ diye düşünenler olacaktır. Maalesef ki bunu herkes yapamıyor. Çünkü dünyayı sadece kendimizden ve kendimiz gibi olanlardan ibaret zannedebiliyoruz. Bunları yapamayanları, imkân sahibi olamayanları düşünelim bi…

Doğuştan veya sonradan çeşitli nedenlerle engelli durumuna düşen arkadaşlarımızı unutuyoruz. Hâlbuki onlarda bizim gibi öğrenme hakkına, bilme hakkına sahiptirler. Sahip oldukları engeller-den dolayı eğitim yerlerine gidemeyebilir, hocasının söylediklerini duyamayabilir, yapılanları gö-remeyebilirler. Peki, onlar bu sebeplerden ötürü öğrenemeyecekler mi? Tabii ki hayır, öğrenmeliler ve öğrenmekteler. Yaşamı onların önüne koyduğu engelleri görmezden gelmek yerine onların elin-den tutmak bizim insani yükümlülüğümüz olmalıdır. Anadolu Üniversitesi gibi köklü ve kaliteli bir üniversitenin engelleri aşan, engelleri ortadan kaldıran, hocaları ayaklar önüne, evlere ve hatta ta telefon ve bilgisayarlarımıza kadar getiren Açıköğretim Programları toplumumuzda “eğitimsiz en-gellileri” âdeta mazinin karanlıklarına atıp “Engelsiz Öğretimi” bizlere sunuyor. Hem de çok zengin ders materyalleri ile öğretimi normal öğretimden daha kolay bir şekilde bize sunuyor. Sadece be-densel engelli arkadaşlarımız değil, coğrafi sebeplerden dolayı da eğitimine devam etmek isteyen bireyler arasındaki uzun yolları, dağları, mesafeleri bir bilgisayar bir telefon uzaklığına indirgiyor. Her ildeki temsilcilikleriyle öğrenci işlerini sokağımıza getirerek bize avantaj sunuyor. Ayrıca inter-


net ve sosyal medya bağımlılığının başımıza dert olduğu bu zamanda interneti, eğitim ve öğretim gibi hayati bir konu ile kullanıp engelli bireylerin yaşamda büyük bir ihtiyacını karşılamak için bir araç olarak tesis edebilmek büyük bir başarı ve eylemdir.

Bireyler ile eğitim arasındaki engelleri kaldıranlar, engelli olan bireylerin yaşamına engel olan bir taşı kaldırmış demektir. Engelleri kaldıranlara, Engelsiz Açıköğretimde payı ve emeği olanlara

selam olsun…

ENGEL SENSİN! Sümeyye AKYÜZ

internette bir arama motoruna ‘kör olan hayvanlar’ yazdığımızda karşımıza; köstebek, yarasa, beyaz karınca gibi hayvan isimleri çıkar ve biz hiçbir zaman ‘kör köstebek’ veya ‘kör yarasa’ demedik onlara peki ‘Kör Ali’ niye ya da ‘Topal Ahmet’. Bir de bu bilgilerin altında insanların

radarı yarasalardan ilham alarak icat ettikleri yazar. Çünkü yarasalar yolunu titreşimler sayesinde bulurlar. Engel yarının geleceklerine ışık tutabiliyorsa sizce engel midir? Ya da bu ışık birçok kaza oranını düşüyorsa can ve mal kaybını bir nebze de olsa azaltıyorsa engel midir? Engel senin engel-li yoluna park ettiğin aracındır. Engel kaldırımlara koyduğun çöp kutuları, sandalyeler, masalardır. Sen bunları olması gerektiği yerlere park eder ve koyarsan engel kalmayacaktır.

Hiç kendini “neden iki kolum var” diye sorguladın mı? Ya da neden görüyorum, neden konuşabi-liyorum, neden yürüyebiliyorum diye… Peki onu neden sorguluyorsun? Neden kolu yok? Neden göremiyor? Neden konuşamıyor? diye… Farkında değilsin ama engel sensin ve duyarlı olmadığın sürece engel kalacaksın!

“Bir düşünmek gerek asıl engelli, engelli olan mıdır yoksa ona engel olan mı? “

Not: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesine engelleri ortadan kaldırdıkları için teşekkür ederim.

HAYATTAKİ TEK ENGEL: OLUMSUZ DÜŞÜNCELERİMİZ Şehrigül KOÇ

Engel kelimesinin anlamı nedir? Engel, bir işin gerçekleşmesini önleyen neden, bir işi yapıla-maz duruma getirendir. O zaman bu tanıma göre engelli kelimesini şu şekilde açıklayabili-riz: Bir işin gerçekleşmesini önleyen nedene sahip, bir işi yapılamaz duruma getiren sebebin

sahibi. Neden bu şekilde açıklayamadığımız hâlde tanımda olduğu gibi düşünürüz? Hayat sadece bize sunulan vücuttan ibaret değildir. Bedenden önce “ruh” önemlidir hayat için. Bir ağaç ruhunu yitirdiğinde zamanla kurur, kökleri onu taşıyamaz hâle gelir ve ölümü tamamlanmış olur. Bir hay-van ruhunu kaybettiğinde insan misali donuk bedeni ile hareket edemez hâle gelir ve bu şekilde öldüğünü ilan eder. Beden, hepimize verilmiş bir emanet olduğundan aklımıza gelemeyecek du-rumlar için garanti veremiyoruz ona kusursuzca sahip çıkabileceğimize. Bunun için belki saniyeler sonra bir organımızı kaybedebiliriz. Hayatımızın rutin akışında bu gerçeği bilip destek olmamız ge-reken bu güzel ruhlara teknolojimiz, ilmimiz ve duyduğumuz merhamet ile kolaylıklar sunabiliriz.

Ampute Futbol Millî Takımımız, 2017 yılında Avrupa Şampiyonluğu ile Eşref Armağan Amerika ve Avrupa’da resim sergileri açarak tüm dünyaya ressam olmak için sadece yetenek ve gözlere sahip olmanın yeterli olmadığını göstererek; Cemil Meriç, tüm cihanı ruhu ile seyredip sayfalara ab-ı


hayat olarak; Âşık Veysel Şatıroğlu kâinat kadar büyük yüreği ile notaların dizeler ile dans etmesini ve bu dans sırasında insanlığa dersler vererek bu tezi ispat etmişlerdir.

Aklın ve ruhun, destek olduğumuzda büyük başarılara ulaşabildiğini kahramanlarımız ile öğren-dik. Hayatta her canlının yaşadığı ortama karşı sorumlulukları vardır. Bizim sorumluluğumuz ise tüm engellere rağmen gökyüzünde parıldayacak olan yıldızlarımıza basamak olmak, onlara yardım ederek fırsat sunmaktır. En önemlisi eğitimde teknoloji ile; günlük yaşamda tasarladığımız kolay-lıklar ile ( ulaşımda daha fazla özel yerler, Braille alfabesi ile hazırlanmış tabelalar, tüm binalardaki merdivenler için tasarlanmış asansörler...) onları umutla, sevgiyle, vereceğimiz cesaret ile ve en başta onları rahatsız edecek şekilde bakarak değil bizden olduklarını hissettirerek hayata kazan-dırmayı sağlamaktır. Kendimize vermemiz gereken en önemli ders “Hayattaki tek engel yalnızca olumsuz düşüncelerimizdir” olmalıdır.

ENGEL’SİZSİNİZ Şeyda DURSUN SEÇEN

Engel; bir amaca, hedefe ulaşmaya çalışırken amacımızdan uzaklaştıran veya yolunda giden bir şeyin önünde settir. Evet, bu tanımdan anlaşılacağı gibi engelleri aşmak için mücadele ve emeğin var olduğu da bir gerçektir. Mücadele etmeden, emek harcamadan hiçbir sonuca

varamadığımız için insan ve diğer canlılar yürürken, koşarken, nefes alıp verirken bile bir mücadele içindeyken bu engellerin dışında başka engelleri olan bireylerin yani engelli insanları düşündüğü-müzde, biraz empati gücünü kullandığımızda toplumdan uzaklaştırılan, dışlanan engelli bireylerin nasıl bir mücadele içinde olduklarını gerçekten anlayacaksınız. Bu konuda benim empati kurmama gerek olmadığını belirtmek istiyorum. Çünkü ben de hem sağlığım için hem de hayat için mücade-le veren ortopedik engelli bir bireyim. Engelime bir set koyanların var olduğu bir dünyada yaşamak gerçekten çok zor. Yanımdan geçen insanların “yazık yazık” diyerek geçmesi yaşça sizden küçük insanların sizin engelinize yönelik taklitleri, ilk defa engelli birini görmüş gibi acıyan rahatsız edici bakması ve benim içimden “sen onlara bakmazsan onların sana nasıl baktıklarını görmezsin” diye teselli etmem. O kadar çok örnek verebilirim ki bunları bizzat yaşayan biri olarak. Şükür hâlime deyip yola devam etmem gerektiğini, isyan etmemem gerektiğini çok iyi biliyorum ama bazen içi-mizde öyle fırtınalar kopuyor ki haykırmak istiyorsunuz ve tabii ki o kopan fırtınalar hep içimizde kalıyor. Aileme “ben böyle olmak istemiyorum” desem onlar ne yapabilirler ki? Beni okutmak için çabalayan her türlü imkânı sunan bir ailem varken…

Liseyi başarılı sayılacak bir şekilde bitirdim. Tabii eğitimimde de yaşadığım zorluklar sayıla-mayacak kadar çoktur ama mücadele mücadele… Üniversite gençlerin hayallerinin, planlarının olduğu bir yer. Ben de çok hevesliydim ve kazandım da üniversiteyi. Başka bir şehirde okuma hevesi öğrenciler için âdeta bir ödül. Tabii üniversitenin ilk günü heyecan, heves ve yeni arkadaş-lıklar derken yine o bakışlar, alaycı tavırlar ve yıkılan hayaller. Ama neydi mücadele mücadele… Herkes arkadaşını bulmuş, gruplaşma olmuştu bile. İşte engelime bir set daha koyulmuştu ilk günden. Ama ben inanıyordum kendime bırakmayacaktım mücadelemi derken biraz zaman geç-tikten sonra okulu bırakma düşüncesi ve çaresizlik. Eğitimim o bakışlar ve yalnızlık nedeniyle yarım kalacaktı. Ailemin devam etmem için gösterdikleri çaba… Ama ben pes etmiştim çoktan. Evdeydim artık. Her gün sadece ben mi böyleyim, ben mi yaşıyorum bunları derken dönüm nok-tam Açıköğretim diye bir sistemin var olduğunu öğrenmek oldu. Her insanın biraz çalışmayla kazanabilecekleri bir üniversite. Bu ne bir büyük mutluluk… Bu mutluluğuma bir yenisi daha eklendi. Daha önce hiç yapılmamış olan Engelli Memur Seçme Sınavı. Sonunda başardım. Hem Açıköğretime kaydımı yaptırmış hem de sınavı kazanmıştım. Artık kendimi önemsiyordum ve pes etme düşüncem aklımdan tamamen çıkmıştı.


Dönüm noktası dediğim Açıköğretim Sistemi engelli insanlar için bulunmaz bir nimet, sadece sı-navlara gidip, başarılı olduğunda üniversite mezunu olmak… Bir konuya daha değinmek gerekirse engel durumunu belirterek zemin katta sana sınava girebilmek, harçsız kayıt imkânı. Bir yerlerde engellileri düşünenler, engelleri önünüzden kaldıranların olması. Tabii engel koyanlar da var.

Artık insanların daha bilinçli olmaları ve empati kurarak hareket etmeleri gerekmekte. Eğitim hak-kını kimse kimsenin elinden almamalı. Hele ki engelli bireyin eğitimini tamamlaması gerektiğini kendi ayakları üstünde duran bir insan olmanın çok daha gerekli olduğunu benimsemeli. Lütfen engelimize engel koymayın.

ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Şifa ALTINOK

Öncelikle şunu belirtmek isterim ki engelli insan yoktur çünkü her engel aşılır. Kalpleri azim-le, umutla dolan engelli kardeşlerimiz. Yüreklerindeki inanç ışığıyla dünyayı aydınlatacak ve insanlığa fayda sağlayacak fikirlerle engelli olmanın aslında başarıya engel olmadığını

anlatacaktır. Hayaller vazgeçmek için değil uğrunda emek verip gerçekleştirmek için vardır. Ki-şideki hiçbir dezavantajlı durum buna engel değildir. Yeter ki kalplerdeki inanç, umut ve azim bitmesin. Televizyonlarda, gazetelerde ve çevremizde engelli kardeşlerimizin ne kadarda başarı elde ettikleri ve eğitim konusunda da ne kadarda başarılı olduklarını görüyoruz, biliyoruz. Açıköğ-retim Sisteminin eğitim konusunda engelli insanlara açtığı kapı ve engelli kardeşlerimizin sarf etmiş olduğu emek buna en güzel örnektir. Engelli kardeşlerimizin eğitim konusundaki emekleri ve insanlığa fayda sağlama ve başarılara ulaşma arzusu hepimize iyi bir örnek ve bizlere ne olur-sa olsun umudumuzu hiçbir zaman kaybetmememiz gerektiğini öğretiyor. Engelli kardeşlerimizin toplumdan ve eğitimden uzak olması değil bizlerin yanında, toplumun içinde olması gerektiğini ve eğitimden uzak değil istedikleri zaman eğitim alanında da faaliyet gösterebileceğini Açıköğretim sistemi göstererek başarıyor. Allah’ın bize vermiş olduğu gücü ve sabrı en güzel şekilde engelli kardeşlerimiz kullanıyor ve bu durum bize onların aslında dezavantajlı değil özel insan olduklarını bildiriyor. Onların gökyüzündeki yıldızlar gibi parlayan masum gözleri, dünyamızın ikinci bir güne-şidir bizleri aydınlatan. Bu masum gözleri hayallerine ulaştırabilecek ve eğitimde ilerleyebilecek bir anahtar sunuyor Açıköğretim Sistemi. Eğitim alanındaki isteklerine ulaşmak isteyen herkese kucak açan açık Açıköğretim Sistemi, engelli kardeşlerimize de eğitim öğretim konusunda fırsat sunuyor. Çünkü bu sistem eğitim konusunda herkesin eşit olduğunu bildiriyor ve okumak isteyen engelli veya engelsiz herkese bu hakkı tanıyor ve böylece eşitçi ve ön yargısız bir eğitim sistemi olduğunu, okumak isteyen engelli kardeşlerimize değer verdiklerini ve eğitim alanında da onlara olanaklar sunduğunu dünyaya göstermiş oluyor. Engelli, engelsiz diye ayrım yapmayan ve bir mil-yondan fazla öğrenciye sahip olan kocaman bir ailedir Açıköğretim Sistemi. Hem kendi ülkemizde hem de dünyanın birçok yabancı ülkesinde de bulunan ve eğitim konusunda hizmet Açıköğretim Sistemiyle Türkiye’de eğitimlerini tamamlamak isteyen fakat başka bir ülkede ikamet eden bütün öğrencilerine istedikleri bölümde okuyabilmelerini veya Türkiye’de okurken başka bir ülkeye git-mek zorunda olan engelli, engelsiz her öğrencinin eğitimlerini yarım bırakmak zorunda kalmadan eğitimlerine devam edebiliyor ve öğrencilerin yurt dışında da Açıköğretim sınavlarına girebilme-leri sağlanıyor ve böylece eğitimlerini tamamlayıp diplomalarını almaya olanak tanınıyor. Şunu unutmamamız gerekir; Engelli insanlar toplumun bir parçasıdır. Onları dışlarsak toplum kavramı eksik kalır. Topluma duygu ve düşüncelerini belirtmek isteyen engelli kardeşlerimizin bu konuda-ki yardımcılarından biri Açıköğretim Sistemidir. Bu sistem sayesinde kendilerine fırsat sunuldu-ğunda nasıl da başarılı olabildiklerini, eğitim alanında istedikleri bölümde okuyabildiklerini, yük-seköğretim öğrencisi olup mezun olabileceklerini ispatlamış oluyorlar. Eğitim materyallerinden sınav hizmetlerine kadar birçok alanda engellilere yönelik kolaylıklar sağlama ve yeni ürünler or-


taya koyma amacında olan açık Açıköğretim Sistemi, engellilere hem eğitim hem de sosyal hayatta yeni imkânlar sunma gayretlerine her geçen gün bir yenisini daha ekliyor. Açıköğretim alanında; hem çalışma materyali hem de sınav hizmetlerinde tüm imkânları engellilerin engellerini aşarak onlara umut oluyor. Uzun lafın kısası engellilerin engellerini kaldırıyor Açıköğretim Sistemi.

ENGELSİZ ENGELLER Şule ÇELİK ÖZGÜL

Engel nedir diye düşündüğümde ben engeli insanın kısıtlanarak bir şeylere ulaşamaması ola-rak algılıyorum. Bu engel birileri tarafından yapılabileceği gibi hiç kimsenin etkisi olmadan da kendiliğinden olabilir.

Engel her ne durumda gerçekleşirse gerçekleşsin kötü bir durumdur. Bunu kesinlikle yaşamak istemeyiz. Böyle bir durumla karşılaşsak bize tanınan haklarımızı devreye koyar hemen o engeli ortadan kaldırmaya çalışırız. Peki, tüm yaşamları boyunca “engelli” ibaresini onlara verilen bir kim-likle sürekli taşımak zorunda kalanlar… İşte bu konuda tüm vatandaşlar olarak çok duyarlı olmalı-yız. Engelleri ortadan kaldıracak, onların da bizler gibi tüm imkânlardan faydalanacak birer birey olmalarında üzerimize düşen görevi tam anlamıyla yerine getirmeliyiz. Elbette ki en yüksek merci olarak devletin ve silsile yoluyla diğer Kamu Kurumlarının engellilere yönelik projelerini hayata geçirmeleri gerekmekte. Bunda en mükemmel örnek elbette Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi. En önemli imkânlardan biri olan eğitim imkânı çok özel bir olanak. Bu vatandaşlarımızın başarıları bizleri gururlandırıyor. Özellikle de üstün gayretleri bizlere de ilham veriyor. Ben bir engelli yakınıyım. Aile üyemizle yaşamak hiç de sanıldığı kadar zor değil. Hatta evimizin neşesi diyebilirim. Onun bir şeyler öğrendiğini görmek beni çok mutlu ediyor. Okuma yazma bilmesi çok büyük avantaj. Belki de birilerinin kendisine öğretmesini beklemek yerine kendisi okuyarak bilgi edinmesi mükemmel. En güzeli de ne biliyor musunuz? Bu edindiği bilgileri bizimle paylaşması.

Engelleri kaldıralım, kaldırılmasına yardımcı olalım, destek olalım.

MÜCADELECİ Tuba SEVİLMİŞ

Önce doğarsın, hayatla tanışman, merhaban doğmakla başlar. Önce anlayamazsın, sonra ya-vaş yavaş büyürsün, sonra minik minik adımlar atarsın hayatta. Ama gene anlayamaz, hayata bir – sıfır geride başlarsın ama bilmezsin ki bu da senin imtihanındır.

Bir bakmışsın hayatta ters giden bir şeyler var. Aslında her şey normal gibi duruyor, bakıyorsun her-kes bir koşuşturma içerisinde, bakıyorsun herkesin iki gözü, iki kulağı, bir burnu, iki kaşı, iki ayağı, iki eli var. Bir de bakıyorsun ki hayata engel tanımaksızın yaşamaya devam ediyorsun ve bunu öğ-reniyorsun. Önce minik minik adımlar atıp sonra büyük büyük adımlar atmayı öğreniyorsun. Süreç zor ve engebeli olsa da yaşıyorsun hayatı, inatla tutunuyorsun. Bir bakmışsın hayat sana küçük bir sürpriz yapmış. Ms (multiple skleroz) ile tanıştırmış. Hastalıkla birlikte vücudunun %55’lik kısmını kaybetmişsin. 1 yılda 2 atak, 100 metre yardımsız yürüyebilirsin. MS ile tanışıp hayata yeni bir sayfa açmak zorunda kalmışsın. 2 atak 100 metreden sonra yardımsız yürümekte zorlanan engel-siz yaşam için örgün eğitimi devam ettirmek, çok yüksekteki meyveye ulaşmak için ağaca çıkmak kadar zor bir şey. Hayatın bize sunduğu güzelliği vardır. Kitaplarım ile 100 metre yürümeksizin bizlere sunulan güzellik. Okumak, eğitime devam etmek, azimle istediğin hedefe ulaşmak, hayal-


lerin peşinden koşmak, önündeki engelleri, vücudundaki fiziksel engelleri göz ardı ederek zirveye ulaşmak için elindeki imkânları değerlendirmek, bu zorlu mücadele de asla pes etmeden devam edince çekilen zorluklar yerini gurur verici bir hazza bırakıyor. AÖF ile tanışmak bile bize sunulan bir nimettir bekli de. Engelli olmak okumaya engel değildir.

Sahip olduklarının farkına varmanın da yettiğini zaman zaman zor da olsa mücadeleden vazgeç-memek gerektiğini, hayatın bizlere sunduğu seçeneklerden kendimize uygun olanı seçip yola de-vam etmektir.

İÇİNİZDEKİ ENGELLERİ FETHEDİN! Tuğba Nur KARAŞAHİN

Günümüz insanı hayatın yorucu koşuşturmacasına kendini kaptırmıştır. Evden işe, işten eve… Bu monoton hayatın içinde durup nefes alan, kendini dinleyen, hayallerinin peşinde olanlar da vardır. Bu kişilere yardımcı kuruluşlar da... Hayallerini gerçekleştirmek isteyen bu kişiler

ve hayalin gerçekleşmesine yardımcı kuruluşlar, kendilerini eğitime adamış yüce ruhlu gönüllerdir.

Size birkaç eğitim gönüllüsünden bahsedeyim:

Azize Teyze. Altmış bir yaşında... Mardinli. Okuma aşkıyla yanıp tutuşan bir kadın. Ne çare ki Azi-ze Teyze’yi babası okutmamış. Evlendirmiş, sonra çocukları olmuş ve onların bakımıyla ilgilen-miş. Okuma sevdası da hiç körelmemiş. Yıllarca kitap okumuş. Çocukları okurken bu sevdası daha da alevlenmiş ve onlarla okumaya karar vermiş. Ortaokulu ve liseyi dışarıdan bitirmiş. Çocukları üniversiteyi kazanınca o da üniversite okumaya karar vermiş. Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesinde “Ev İdaresi” bölümünü okumaya karar vermiş. Alttan dersi olsa da pes etmeyeceğini söylüyor.

Adalet Hanım. O da yetmiş yaşında bir hanım. Bir gün haberleri izlerken “Beş bin engelli öğrenci-nin Anadolu Üniversitesinde Açıköğretim sınavlarına girdiğini duyar. Hem çok şaşırır hem de çok sevinir. Gözünün biri görmediği, diğeri de %40 gördüğü için okuyamayacağını düşünen Adalet Hanım, bu haberle birlikte okumaya azmeder. Açıköğretim Fakültesi “Aşçılık” bölümünü bitirir. O azimle kendine bir lokanta açar.

Sevgi Hanım. O da lise mezunu. Okuyup işe girmeyi çok ister fakat babası onu evlendirir. Sevgi Ha-nım yine de pes etmez. Eşinin de desteği ile “Açıköğretim Çocuk Gelişimi” bölümünü bitirdikten sonra Ana Sınıfı Öğretmeni olur.

Yaprak Hanım, üç çocuklu bir anne… Lise mezunu bir kadın. O da evlendirilir, okumadığı için çok üzülür. Anadolu Üniversitesinde Açıköğretim Fakültesinin olduğunu öğrenince dışarıdan okumaya devam eder. Üçüncü çocuğu iki aylıkken Anadolu Üniversitesi “İlahiyat” bölümüne kaydını yaptırır. Eşinin okumasını istememesine rağmen azmedip engelleri aşar. Şimdi ise diplomasını ve Onur Belgesi’ni de alıp üniversiteyi bitirdiği için çok mutlu.

Murat akıllı ve bir o kadar da idealist bir genç. Şu an Ankara Üniversitesi Dil Tarih Coğrafya Fakül-tesi Edebiyat Öğretmenliği 2. sınıf öğrencisi. Murat ile Açıköğretim sınavına girerken tanışmıştım. O da okumanın ona büyük bir haz verdiğini söyler. Ayrıca Anadolu Üniversitesi “Sosyoloji” bölü-münü de okuduğunu belirtmeden edemiyor. Murat aynı anda iki fakülte okumayı sevdiğini söyler. “Zor değil mi?” diye sorduğumda bana bakıp hayalinin sosyoloji okumak olduğunu, babasının ede-biyat öğretmenliği okumasını istediğini, bu yüzden edebiyat öğretmenliğini okuduğunu söylüyor ve “Şimdi hayalime ulaştım. İnşallah hayırlı neticelenir.” diyor.

Yasin de hem öğretmenlik yapan hem de Anadolu Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı bölümü-nü okumaya devam eden nice gençten biri.


Adı Nurbanu. İşitme Engelli. Onunla ilk karşılaşmamızda bana beden diliyle bir şeyler anlattı, anla-yamadım. Tek anladığım, elindeki Açıköğretim kitabı sayesinde okumanın kanatlarında yol almak istediği.

Daha niceleri…

Şimdi de size bireylerin hayallerini gerçekleştiren, 1982 yılından beri eğitimle uğraşan bir kurum-dan bahsedeyim. Eskişehir Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi. Bu kuruluş uzaktan eğiti-mi, bilgi teknolojileri ile birleştiren çağdaş bir kurum. Okumak isteyen herkese açık ve hayali olan milyonlarca insana umut kapısı. “Engelsiz Açıköğretim” sloganı ile engelleri aşmış zirve bir kuruluş.

Çağdaş dünyada isteyen dilediği her alanda bilgilenip okuyabilir aslında. Hayatta ne engelli olmak ne de amacına ulaşırken karşılaştığın zorluklar engel. Tek bir engel var, o da insanın kendisi; ön yargıları. Einstein der ki: “Ön yargıları yıkmak, atomu parçalamaktan daha zordur.” Milyonlarca kişi ön yargılarını bir tarafa itip hiçbir engele takılmadan yol alıyorsa bu yolda bize yardımcı olacak inancımız varsa ve Anadolu Üniversitesi gibi okumayı ilerleten kurumlar varsa biz de engelsiz eği-tim alabiliriz. Kutsal kitabımız ilk ne demiş: “ İkra (Oku)!”

İşte bu yüzden görüşlerimi, Platon’un “İnsanın kendini fethetmesi, zaferlerin en büyüğüdür.” sözü ile nihayetlendireyim. Kendinizi fethetmeniz dileğiyle…

ENGELLERE AÇIĞIZ (Bir Nüansı Fark Etmek) Tuğba SARI

insan hayatla birlikle akar. Devinir, evrilir ve çevrilir. Bu yolculukta bazen düşer, bazen kalkar, yo-rulur, nefes nefese kalır bazen. Farkındadır bazen yaşamdaki her şeyin, kimi zamansa gölgesini bile fark etmez insan. Bazen bir ağaç çizer gökyüzüne bazen de bir ağacı devirir yeryüzüne. Bazen

hayat insana nüfuz eder ama çoğunlukla da insan hayata nüfuz eder. İnsan işte, anlaşılamaz varlık…

Engellerle doludur yaşam sahnesi. Her zaman yıkmanız gereken bir duvar, geçmeniz gereken bir dehliz, aşmanız gereken bir dağ bulunur fakat insan çoğunlukla da engeli kendi koyar kendine. Sınırlı bir alan çizer ve var olan alandan çıkmaz istemez. Zamanla da kabuk tutar o alan.

İnsan dedik ya işte aynı insan bir nüans fark eder sonra. Yeşilin başka tonu da vardır. Her çiçek aynı biçimde açmaz dünya sahnesinde. Kimisi alını giyinmiştir, kimisi morunu. Kimisi tek yaprak-lıdır kimisi çok. Neticede çiçektir işte. Hepsi de çiçek. Ne fark eder kaç yaprak olmuşsun, fark eder mi bir yaprak eksik doğmuşsun. Tek yaprağın varsa canlısındır hâlâ. Nice yapraklara teşnesindir. Nice çiçeklere gebesindir. Hadi kır inci mercan kabuğunu da kucaklayarak, sarmalayarak birlikte tamamlayalım sendeki nüansı. Gel bir adım at şu eşikten içeri, birlikte yeşertelim yapraklarımızı. Biz nüanslara açığız.

Yapraklarını muhafaza edebilmek için bir kıpırdanmalı çiçek. Bulunduğu yerden küçük bir adım öteye, güneşe dönebilmeli. Güneşe dönüp bir tebessüm etmeli. Sen hele az bir kıpırdan gel, biz kapıları sonuna kadar açarız. Biz nüanslara açığız.

Yaşam, öğretmendir insana. Yerden yere vurur, kanatır, hırpalar, acıtır, yerin dibine batırır. Batırır ki tohumundan ‘can’çıksın. Gel bizimle öğren o hayatı. Durmadan, yılmadan ve asla bıkmadan yaşam boyu, hayat boyu birlikte öğrenelim. Farkın fark getirsin kapımıza. Yolcu sen ol biz engeline yol olalım. Biz nüanslara açığız.

Dünya sahnesine bir bak şöyle. Yürek gözü, göz üstündeki kapağı oynatır; kaldırır. Kapak gözün üstüne düşünce ise ne farkımız var. Varsa bir engel, kalptedir ve engeller soyutluktur. Bizim somut-laştırdığımız her soyutluk bir engeldir insana. . Kalp gözü yeter nice şeyi görmek için. Gel rüyalarına nefes verelim, somut kılalım.


Dil söylemekten aciz kalır bazen. Yürekse en iyi teferruatıyla aktarır ya sözün özünü. Gel duy-gudaşlık diliyle konuşalım. Yürekten çıkanı yürek diliyle buluşturalım. Empati diliyle öğrenelim, Okuyalım, yazalım, çizelim. Okuyamaz mısın? Önemli mi, büyük punto yaparız. Yazamaz mısın; ne önemi var, sen söyle biz yazarız. O koca binalara çıkamam dersen seni ilk katımızda misafir ederiz. Sana özel alanlar açarız. Projeler yaparız. Destekleriz. Yaşam boyu eğitimle, bilgiyle kültürle sularız.

Kaldırıma koyamadığın ayakların değil ki sendeki engel, kapağını açıp da göremediğin göz değil sendeki engel, masaya dayayamadığın kolun değil engel. Engel, düşüncelerinde ve düşüncesiz in-sanlardadır. Gücün kaslarında değil, uzaklarda da değil, işte şuracıkta; sol yanında. Gerekenler ise biraz gün ışığı, sabır ve emek.

Engellerinin içinde kocaman engelsizliklerin tohumu var. Gel onları birlikte sulayalım, büyütelim. Yerlerine engelsizlik tohumları saçalım. Biz Açıköğretimiz, engellere açığız. Nüanslara açığız. Dili-ne söz olmaya açığız. Gözüne göz olmaya açığız. Yol açmaya, yol vermeye, yol olmaya açığız.

ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Tuna SU

Beni kendimden kurtaran! Engellerimi çözen ve beni yeniden güldüren ve hayallerime... Cam-dan vuran canavar, ben arkasındayım, duyuyor gibi içimdeki çığlıkları, neyin kıyameti bu? Ayrı ayrı umut musun yoksa? Her karanlığıma ayrı çalıyor; beyaz giyinmiş yağmurdan melek

bana buseler konduruyor. Kaçamak gülüşlerdir içime sızan aydınlığın zaferi. Bu nasıl da gidilmek istenmeyen misafirsin sen. İllaki kapı çalıyor yine, sen ve illaki bekle, açarım sana kapıyı, engelle-rimi takarım, kitaplarıma açarım, ben varmışım kapıya birçok kitabımdan merdiven… Ellerim kola varmış, sen bahar olmuşsun, gökkuşağı gibi rengârenk düşler ve elimde mikrofon konuşamadan ağlamak ama hep gülmek güzelmiş. Saçlarım çimlerde çıldırırken hiç bitmeyecek nice yağmurla-ra... Bu yağmurdan payıma okumakmış hayallerimi, kim derdi en kıymetli hazineymiş bu karanlık.

ÖĞRETİME AÇILAN KANATLAR Yağmur VAZOĞLU

Okumak, araştırmak, öğrenmek hayatın en güzel zaman kullanımıdır. Zamanın herkese eşit davrandığı hayatta zaman; kullanımını insanların tercihine bırakmıştır. Önemli olan da bu anları okuduklarımızı, öğrendiklerimizi sevgiyle paylaşmak; herkese eşit sunulan mutluluğu

yaşamak ve özgürlüğe kavuşmak.

Görmeyen gözlere kuş seslerinin anlaşıp yolculuk yaptığı gibi, bin bir ses tonuyla bilgileri dinletiyle tüm öğrenimi hayale salan, yaratıcılıkla donatan eğitim kanatlandırır. İşitmeyen kulaklara ses olan anlatıcılar hikâye anlatıcılarına benzer güzellikte öğrenmeyi sevdirmek anlatmayı sevmek merdiven basamaklarını bir bir çıkarak işitmeyen sessizliğe ses olur. Eğitime ses olur. Koşamıyorsan yürü derler, yürüyemeyene yol olur; Açıköğretim, açık eğitim, açık hoşgörü… Mesafeyi kaldırır. Yaklaşır yaklaştırır. Bilgiye bilgi ekler eğitimi öğretimi görür gösterir, yürütür, koşturur, duyurur paylaştırır.

Engelleri yok eden eğitimin sınır tanımayan gücünde yollar açılır. Eğitim almak isteyen herkes zamanın eşit olduğu hayatımızda eğitimi öğretimi de eşit alarak özgürdür. Hayal etmek, emeklerle engelleri aşmak hayata açık ara fark atmaktır. Gökyüzüne yükselmek, uçabilmek ve sınırsız yüksek-liğe; bilgiyle, sevgiyle ulaşmaktır.


ARAMIZDA ENGEL KALMASIN Yasemin AKSU

Bir işin yapılmasını, gerçekleşmesini önleyen ya da zorlaştıran durumdur engel. Vücutlarında doğuştan veya sonradan kusur, eksiklik bulunanlar ise engelli olarak adlandırılmaktadır. Dereceleri, etkileri farklıdır herkesin hayatında ve yine farklıdır bakış açıları da.

Engeli olan bireyler genelde küserler hayata, insanlara. Eve kapatırlar kendilerini. Bu kendi iç sa-vaşlarından da kaynaklanabilir, toplumdaki bakış açılarından da. Nedeni her ne olursa olsun kapat-mamalı engel bir insanı eve. Aksine çıkmalı dışarı. Bu engelleri aşmanın yollarını aramalı. Birçok yolu vardır çünkü. “Okumak” gibi mesela.

Eğitim hayatı bireysel ve dokunulmaz bir haktır, herkes için geçerlidir. Engelli-engelsiz diye ayır-maz, engelliler de bireydir ve en iyi şartlarda okuma hakları vardır. Okul öncesinden yükseköğreti-me kadar hatta akademik eğitime kadar bu haklara sahiptirler. Onların bu haklara sahip olduğunu fark ettirip evlerinden dışarı çıkarmak ise bizlerin elindedir kısmen. Engelli bir birey okumak is-tediğinde çok düşünür, çok soru sorar kendine; belki de yapamayacağını, eksik olduğunu düşünür. İşte bu soruların cevapları için, bu düşüncelerin aksi için eli olmayana el olmalıyız, yürüyemeyenin ayağı olmalıyız, gözleri görmeyenin gözü, kulağı duymayanın kulağı olmalıyız. Kimi zaman koluna girip yürümeliyiz onlarla kimi zaman kitaplarını taşımalıyız. Sınavlara çalışmalıyız beraber. Öğret-meliyiz bazen, eksikliklerini tamamlamalıyız, hatta öğrenmeliyiz de onlardan. İnsan insandan çok şey öğrenir çünkü. Birbirini kabul ettiğinde, birlik olduğunda, hor görmediğinde öğrenir…

Bireylerin bireyleri desteğinin yanında kurumlar da desteklemelidir bu eğitim hayatını. Engelli bireylerin de okuma hakları olduğu düşünülerek düzenlenmelidir sistemler. Örneğin; üniversite sistemlerinde öğrenci bilgilerindeki engel durumu seçeneği, önemsendiğini gösterebilir bireye. O duruma göre sınav yerleri, sınav şekli seçilebilir çünkü ya da o duruma göre materyaller sağ-lanabilir. Okuyacak olan, bunu seçen engelli bireydir fakat destek olacak, kolaylaştıracak olanlar bizleriz.

Okumayı isteyen birey içindeki engeli kaldırmıştır önce. Çok büyük bir adım atarak, evinden dışarı çıkarak… Bu yüzden dışarıda bekleyenler de ona daha büyük adımlar atmalı, elinden tutmalı, dış dünyayı tanıtıp hayatı kolaylaştırmalı. Destek olmalı hep. Olmalı ki engeller birlikte aşılsın, olmalı ki aramızda engel kalmasın.

ADIM ADIM BAŞARI Yavuz ÖZDEMİR

Bir dünyaya geliyoruz yaşamak için, acısıyla tatlısıyla ağlayarak açıyoruz gözlerimizi dünya-ya. Damla damla akan ilk gözyaşımız dökülüyor gözlerimizden. Her damlanın var bir der-di, akıyor gözlerimizden. Gözyaşlarımızı siliyor cennet kokulu annemiz, gözlerimizin içine

bakıyor babamız. Ne acılar, ne korkular ile karşı karşıya kalacak diye düşünüyor her ikisi de. Her şeyin üstesinden gelebileceğimize daha küçük yaşta ilk nefeste öğreniyoruz güven duygusunu ya da hissediyoruz. Başlıyoruz hayatı yaşamaya, her şeye bir anlam vermeye ve anlamaya, eğitilmeye başlıyoruz. Aile tarafından iyiyi kötüyü gösteriyorlar bize; saygıyı, sevgiyi öğretiyorlar. İyi insanı, kötü insanı gösteriyorlar bize, bunlara bakarak yol çiziyoruz kendimize. Kötü ya da iyi aile eğitimi hayat boyu devam ediyor.

Bir başka eğitime başlıyoruz sonra, okul eğitimine… “E” harfiyle başlıyor her şey, okumayı öğreni-yoruz, kendimizi daha iyi anlatmaya başlıyoruz, nelerden hoşlandığımız neleri yapabileceğimizi anlatabiliyoruz kendimize. Güveniyoruz, en önemlisi insanlara güvenebiliyoruz. Başlıyor sonra bir serüven, sekiz yıllık bir eğitim, iyi ya da kötü, başarılı ya da başarısız yolun sonuna gelebiliyoruz.


Bitti diye ümit ediyoruz ama karşımıza bir sağ yol ayrımı geliyor, bir dört kilometre daha başlıyoruz tekrar yolda yürümeye, ya da koşmaya. Olabildiğince hızlı geçiyor zaman. Çok insanlar tanıyoruz uyuşamadığımız, sevmediğimiz ya da sevdiğimiz.

Heyecanla hedefe ulaşmak için koşuyoruz, tam bitti dediğimiz noktada büyük bir engel çıkıyor kar-şımıza. Sol yol ayrımı ama zor bir yol gözüküyor bize, bir dört yıl daha kimimiz hedeflere ulaşabi-liyoruz kimimiz, yolun bittiği an oluyor, ümitler tükeniyor, karamsarlık başlıyor bizde. Okuyamama korkusu kaplıyor içimizi. Engelleri büyütüyoruz gözümüzde, ümitler tam bitiyor derken bir tabela-da okuyorsunuz “Okumak herkesin hakkı” diye. Benim hayatımda dönüm noktasıdır bu cümle. Bir kapıdan içeriye giriyorsunuz, sen de okuyabilirsin. Söyleyen bir insan, bir an tüm engelleri aşıyor-sunuz, engelsiz AÖF. AÖF ailesiyle tanışıyorsunuz; onlar size güveniyor, siz onlara… Tüm engelleri aşıyorsunuz okumak için engelsiz AÖF…

ENGELSİZ AÇIKÖĞRETİM Yeliz KARAYAĞIZ

Hayatın içinde olmak ve insanlarla iletişim kurmak için mücadele hâlinde, yaşamın içinde tutunmak, korkularına sahip çıkabilmek; yargılamadan, yargılanmadan, tutarlı, özgün ve özgür yaşamın bir yerinden tutabilmek kesinlikle iyi hissettiriyor. Engelli olmak ya da en-

gellenmek maalesef bazı zamanlar aynı durumları yaşatıyor. Kalbimin götürmek istediği çoğu şeyden öyle ya da böyle eksik ve uzak kaldım. Şans içinde ve bilgi açlığının dağılımından ben de faydalanmak için hareket ettim ve şimdiki yaşamımın içinde yine Açıköğretim sayesinde he-deflerime gittikçe daha da yakınlaşıyorum. Çoklu zamanlar içinde çok fazla eğitim almak için çaba sarf ettim ve edeceğim. Çünkü zaman çok hızlı akıyor ve yakalamak için zamanı, süreyi her şekilde kaliteli geçirmek gerekiyor. Bilginin seçilebilirliğini ise gittikçe artan, biriken bilginin kullanılabilirliğini fark ettikçe gerçek öğrenme durumuna erişebilme hazzına doyum duygusuyla bakabilme iyi hissettiriyor. Bunu, daha emin olma hâlini sevmek olarak nitelendirebilirim. Zekâ-nın ise geliştirilebileceğini savunan bir kişi olarak bilginin ülkemiz adına eğitimin her zaman ulaşılabilmesi hâline hayranım. Engelliler için eğitim ücretinin neredeyse olmaması… Anadolu Üniversitesinin böyle bir uygulamasının olduğunu öğrendiğimde hayran kaldım. Engelli arka-daşlarıma bunun harika bir olay olduğunu paylaşmam sonrasında, bilmediklerini öğrendiğimde ise hayal kırıklığına uğradığım zamanı hatırlıyorum. Bu muhteşem uygulamanın kamu spotların-da yayımlanmasını çok isterim. Sonradan tanıştığım engelli birçok kişiye bu durumdan bahset-tim ve bahsedeceğim. Engelsiz bir yaşam için engelleri birlikte fark edebilmemizin ve engelleri kaldırabilmemizin her zaman mümkün olduğunu düşünüyorum. Mutlu olmak için tüm bedenim başka bir bedenin uzuvlarıyla doğru orantılı olmak zorunda değil. Kaliteli ve sağlıklı eğitimler almak ve yararlı gelecek için umutlu olmak şart. Sorunların içinden toplum olarak cevapları bu-larak çıkmak temennim. Teşekkür ederim...


ENGELSİZ SİSTEM ENGELSİZ ÜNİVERSİTE Zerrin ALPAK

Eğitim nedir? Bu soruyu belirli bir kalıba sığdırmak kolay değildir. İnsan eğitebilen, eğiten ve de düşünceleriyle geleceğe yön veren bir canlıdır. Eğitim; her bireyin, kız erkek ayrımı olmadan, hakkıdır. İnsanlığa insanı katma evresidir. Ayrıca eğitim bir kültür edinme sürecidir

ki her bireyin ilgi alanı ve yorumlamak istediği bir bakış açısı vardır.

Dünyada yaşayan hiçbir birey, eğitiminde özel bir eğitim ya da farklı bir metot izlenmesi gerek-tiğinden dolayı eğitimden mahrum edilemez. Kişinin görme, işitme, fiziksel engeli, eğitimine bir engel olarak karşısına çıkarılmamalı ve de güç duruma düşürülmemelidir.

Ülkemizde ise mecburi eğitim on iki yıldır. Bu süre, engelli bireyleri de kapsar. Sonrasında yüksek eğitimini tamamlama isteği başlarken cevaplanması gereken sorular vardır. Bireyin farklılığının eğitimini güçleştirmeyip kendisinin ikinci planda kalmamasını sağlamaktır. İşte tüm bunların nasıl olacağını düşünürken ve de cevap ararken “Aramızda Engel Yok!’’ sloganıyla Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Sistemi kapısını bizlere açar. E-Kampüs Anadolum eğitim platformu, bireyin eğitimini rahatlıkla sürdürmesini sağlayacak kolaylıkta tasarlanmıştır. Öğrencinin okuduğu bölüme ait ders-ler ünitelere ayrılıp ders kitabı, konu özeti video, ses kaydı, etkileşimli kitap, engelsiz çeviri ola-rak özenle hazırlanmıştır. Bununla da kalmayıp Akadema Seminer programı ile alanında eğitimli hocalardan sertifika alma şansı verilir. Sistemin öğrenciler için hazırladığı kütüphane de bulun-maktadır. Köklü bir kuruluş olan Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Sistemi sayesinde öğrencilerin gelecek kaygısı yaşamadan istediği alanda eğitim almasına yardımcı olur.

Sınav dönemlerinde ise öğrencilerin herhangi bir zorluk çıkarmadan, sınav döneminde yer alan görevliler ve eğitimciler tarafından sadece engel değil bir kaza geçirmiş bir rahatsızlıkları varsa ilgiyle yardımcı olmaktadırlar. Engelli öğrencilere, sahip oldukları rapora en uygun sınav organize edecek şekilde sınavları hazırlanmaktadır.

Unutulmamalıdır ki eğitim özgürlüğe takılan bir kanattır, bizi bu yolcuğa çıkarmaya hazırlayan bil-gidir. Bilgiye ulaşmakta öğrencilerine sınır tanımayan Anadolu Üniversitesi, sınırsız bilgiyle ve her gün artan eğitim materyalleriyle öğrencilerine fırsat eşitliği sunar. Anadolu Üniversitesi Açıköğre-timde engelleri çoktan kaldırdı, sizleri de aramızda görmeyi istiyoruz. Bu yolculukta yanınızdayız.

t.c. anadolu Ünİversİtesİ yayin no: aÇikÖĞretİm...

Documents