te dhenat e pergjthshme per subject“none”shpk

RRRRUUGGAA NNAAIIOONNAALLEE BBUULLGGAARREECC--DDIISSHHNNIICCEE,, KKOORRCCEE,,

KKOOMMUUNNAA QQEENNDDEERR--KKOORRCCEE,,

RRRREETTHHII KKOORRCCEE,, QQAARRKKUU KKOORRCCEE

MMAAJJ 22001144

RRAAPPOORRTT ((PPAARRAAPPRRAAKKEE))

VVLLEERREESSIIMM II NNDDIIKKIIMMIITT NNEE MMJJEEDDIISS LLEEJJEE MMJJEEDDIISSOORREE TTIIPPII BB

AAKKTTIIVVIITTEETTII:: LLIINNEE PPEERR PPRROODDHHIIMMIINN EE PPEELLLLEETTEEVVEE,, MMAAGGAAZZIINNIIMM,,

TTRRAANNSSPPOORRTTIIMM DDHHEE TTRREEGGTTIIMM TTEE TTYYRREE

RAPORT PARAPRAKE: VLERESIM I NDIKIMIT NE MJEDIS

Linje per prodhim te pelletit ,Korce

Subjekti: Euro Bagno Faqe/1

1

PASQYRA E LENDES:

11.. QQEELLLLIIMMII II VVEEPPRRIIMMTTAARRIISSEE ................................................................................................................... 2

2. KUADRI LIGJOR, RREGULLATOR PER VNM .................................................................................... 5

33.. PPEERRSSHHKKRRIIMMII II VVEENNDDOODDHHJJEESS SSEE VVEEPPRRIIMMTTAARRIISSEE ((SSHHOOQQEERRUUAARR MMEE HHAARRTTEE IILLUUSSTTRRUUEESSEE

DDHHEE FFOOTTOOGGRRAAFFII NNGGAA OOBBJJEEKKTTII)) ....................................................................................................................... 17

44.. LLLLOOJJIINN,, VVOOLLUUMMIINN,, KKOONNSSUUMMIINN DDHHEE PPRROODDHHIIMMIINN NNEE MMJJEEDDIISS ((SSIIPPAASS SSHHTTOOJJCCEESS II

BBAASSHHKKEELLIIDDHHUURR))................................................................................................................................................... 19

55.. IINNFFOORRMMAACCIIOONN II DDEETTAAJJUUAARR PPEERR SSHHKKAARRKKIIMMEETT NNEE MMJJEEDDIISS ((SSIIPPAASS SSHHTTOOJJCCEESS IIII ddhhee IIIIII))..... 21

6. PERSHKRIM I MJEDISIT EKZISTUES............................................................................................... 27

7. PERSHKRIMI I PROJEKTIT ................................................................................................................ 30

8. IDENTIFIKIMI I NDIKIMEVE NE MJEDIS DHE MASAT PER MINIMIZIMIN E TYRE ...................... 40

9. MASAT LEHTESUESE. ....................................................................................................................... 47

10. PLANI I MONITORIMEVE MJEDISORE ........................................................................................ 50

11. REKOMANDIME .............................................................................................................................. 52




2

11.. QQEELLLLIIMMII II VVEEPPRRIIMMTTAARRIISSEE

Hyrje : Vendi yne eshte anetar i nje numri konventash

nderkombetare, si rrjedhoje eshte i detyruar te zbatoje nje

sistem sa me efektiv ne fushat ekonomike, sociale, e

mjedisore, per rregullimin e territorit sidomos ne funksion te

zgjidhjes se problemeve te ndryshme mjedisore. Mjedisi

eshte burimi i gjithckaje per te cilen njerezit kane nevoje per

te jetuar dhe per tu zhvilluar. Sa me i degraduar te jete

mjedisi aq me keq ndikon ne shendetin e njeriut dhe zhvillimin

ekonomiko-social te komunitetit. Prandaj duhet nje menaxhim

sa me mire i mjedisit natyror ne lidhje me aktivitetin njerezor

qe po zhvillohet cdo dite e me shume. Ne Shqiperi, zhvillimi i

veprimtarise ekonomike dhe tranzicioni i veshtire drejt ekonomise se tregut ka ushtruar trysni te forte ne

mjedis duke ndikuar negativisht ne te. Investimet e reja kane sjelle ndikime ne mjedis, por tashme eshte

arritur qe shume prej veprimtarive qe ushtrojne aktivitet brenda territorit te Republikes se Shqiperise, ti

nenshtrohen vleresimit te ndikimit ne mjedis perpara miratimit dhe zbatimit te tyre si qellim per te parandaluar

krijimin e zonave te tjera te ndotura, ky qellim eshte kaq i rendesishem saqe theksojme qe parandalimi eshte

edhe me i mire edhe me pak i kushtueshem sesa kurimi, (parimi i parandalimit).

Vartesia globale nga nafta dhe gazi ka arritur masat e medhaja, kurse rezervat e ketyre sic vleresojne ekspertet, ka me se shumti per nje shekull. Per kete eshte i kuptushem trendi botrore qe me shume te investohet ne energjine e riperterire, qe eshte ne perputhje me konventat nga sfera e mjedisit jetesor. Kjo eshte edhe prioriteti i Shtetit Shqipetar, e cila sipas directives evropiane deri ne vitin 2020. duhet te kete nje te pesten e energjise te prodhuare nga burimet e riperterire. Sfida me e madhe me te cilen po ndeshen vendet e Evropes Juglindore eshte varsia e madhe nga importi i naftes dhe gazit, niveli i ulet i diverzifikacionit i burimit te energjise, dhe prodhimi jo i mjaftushem i energjise nga burimet e riperterirjes. Investimet ne rrijetin elektroenergjetik dhe ndertimin e infrastruktures eshte perparsia e regjionit te cilin po e ndjek Shqiperia, me ndertimin e pajisteve te reja me qellim te stabilitetit me te madhe energjetik. Potencialet e saja me te medhaja jane ne burime hidrike, biomase, ujrat por edhe ne energjine e eres dhe diellit. Ekspertet vleresojne qe me ndertimin e disa parqeve eulitike vendi yne munde te siguron sasine e mjaftushme te rrymes, dhe te zvoglon importin e kesaj energjie gjate dimrit. Qeveria eshte e vendosur qe te ndijek kete rruge, qe verteton edhe realizimi I projekteve te rendesishem energjetike. Investimet ne burimet e energjise se ripertrire, eshte mundesia edhe per zhvillimin e vetqeverisjeve lokale, sepse terheqja e investimeve ne kete sfere kontribon edhe zhvillimite te tyre dhe stabilitetin energjetik. Shteti Shqipetar, konsideron qe investimet ne burimet e ripertrirjes se energjise, me modelin e partneritetit publiko-privat eshte njera nga zgjedhjet problemeve te shumta te ngohtoreve qe po punojne me humbje. Ai si




3

shembull ka permdenur qe disa njesi vetqeverise lokale kane bere perparim positive me investimet ne kete sektor. Ne periudhen e ardheshme eshte parapare ndertimi I elektranave me biomas, por edhe prodhimi me i madhe peletit. Ne Shqiperi jane rreth 10.kompani qe merren me prodhimin e peletit dhe briketave nga biomasa gati krejt sasin prej 20 -50 mije tona e eksportojne. Pelleti janë të ngjeshur grimca druri që janë përdorur si lëndë djegëse. Fishekëve (pelleti) tashmë janë përdorur shpesh në disa zona të vendit, si dhe në fusha të tjera që janë në rritje në popullaritet si shpenzimet e karburantit primare të rritur dhe shqetësimet në lidhje me ndryshimin e klimës globale të ndërtuar. Per kete qellim dhe veprimtaria ne vleresim do te paraqese objetin dhe qellimin si me poshte shenuar.

Objekti i kësaj hyrje – te ketij raporti paraprake te Vlerësimit te Ndikimit në Mjedis te aktivitetit kryesor: “Linje

perpunim druri , dhe lendes se ndryshme te biomases per prodhim te pelletit me vendodhje ne Korce,

Komuna Qender-Korce, Rrethi Korce është:

- të minimizojë ndikimet e drejtperdrejta në mjedis dhe në radhë të parë në elementet prioritarë si

ruajtja e tokës, kontrolli i zhurmave, dhe ruajtja e cilësisë së ujit dhe ajërit, si dhe

- të ruajë ose rehabilitojë mjedisin natyror përmes elementeve të reja të ndërhyrjes pozitive, punimeve

të veçanta në kuadër të projektit ose paralel me të, te cilët sigurojnë vijueshmërinë e qëndrueshme të

mjedisit biologjik duke përfshirë faunën dhe florën në mjediset përreth zonës së marrë në konsideratë.

Qellimi i VNM: Identifikimi i efekteve negative dhe pozitive ne mjedis nga ushtrimi i aktivitetit te subjektit Euro

Bagno si dhe masat qe do te merren per minimizimin e efektit negativ qe mund te ndikoje ne uljen e cilesise

mjedisore: Aktiviteti “Linje per prodhim te pelletit me vendodhje ne Korce (Komuna Qender-Korce)

Aktiviteti: Respektimi i Planit te Menaxhimit Mjedisor do te mundesoje minimizimin ose parandalimin e

ndikimit te ketij projekti ne menyre direkte apo indirekte ne mjedis. Duke vijuar me tej, risistemimi i struktures

ekzistuese te kesaj veprimtari do të ketë ndikime direkte ose indirekte në aspektet social – kulturore dhe

social – ekonomike të “statusit te kesaj zone te klasifikuar si per veprimtari komerciale dhe zhvillim te

industrise se lehte.

Ky raport VNM po pergatitet me kerkese te investitorit Euro Bagno i cili kerkon te pajiset me Leje

Mjedisore Tipi B per aktivitetin:

Linje per prodhim te pelletit dhe tregtim te tyre me vendodhje Korce, Komuna Qender-Korce (Qarku Korce) Me te dhenat e tregueseve kryesore tekniko-ekonomike te veprimtarise dhe objektit te cilat jane: Nr rendor

Emerimi i treguesve Njesia e matjes

Sasia

A. Kapaciteti dhe permasat e ambientit depozitues

l. Kapaciteti perpunues druri m3/vit 21 000.0

2. Siperfaqja e pergjithshme e sheshit(prones) m2 1945.0 3. Siperfaqe ndertimit m2 1698.7 B. Regjimi i punes 1. Ditet e punes ne vit dite 365 2. Numri i nderresave ne dite nderresa 1 3. Numri i oreve te punes ne nderrese ore 10




4

C. Furnizimi me energji elektrike l. Fuqia e instaluar kW 50 2. Ngarkesa e llogaritur kW 100 Natyra e pyetjeve të shumta dhe të ndryshme që lindin në këtë rast kërkojnë marrjen e tyre në konsideratë

gjatë aktiviteteve të risisitemimit dhe të shfrytëzimit/operimi. Ajo që kërkohet në këtë rast është trajtimi në

mënyrë te permbledhur te vleresimit te ndikimit ne mjedis qe ky projekt do te kete ne mjedis. Duke marre ne

konsiderate vetem procesin e perpunimit te lendeve te para. Aktiviteti i shoqerise konsiston ne perpunimin e

lendes drusore dhe asaj te melaminuar per prodhimin e pelletit sipas kerkeses se tregut.

Siperfaqja e prones se ushtrimit te aktivitetit te subjektit eshte 1945.0 m2 dhe ndodhet ne rrugen nazionale

Bulgarec-Dishnice ne kete zone. Objekti ka qene ekzistues qe prej vitit 1973 dhe pas nje demtimi te tij eshte

rindertuar me kushte akoma me moderne dhe me paisje te teknologjise se fundit. Subjekti kryen te njejtin

proces pune si vite me pare por ne fushen e drurit por me disa ndryshime ne strukturimin e godinave dhe

teknologjive qe sigurisht jane me te avancuara dhe me te sigurta per cilesine e punes dhe te shendetit te

punonjesve.

Subjekti “Euro Bagno” ka nje strukture te gjere prodhimi te ndryshme pelleti. Ajo prodhon disa lloje pelleti si

prej lende drusore, kashte, tallash druri, etj ne vecanti sipas kerkesave dhe deshirave te klientit.

Gjithashtu pervec pelletit te drurit qe Euro Bagno prodhon prane njesise se saj te prodhimit, ajo sjell prane

konsumatorit edhe produkte te tjera nga tregu vendas, etj.

“Euro Bagno shpk” ushtron aktivitet ne rrugen nazionale Bulgarec-Dishnice, Korce. Keshtu ne Vitin 2013 ne kete magazine u be nje investim duke instaluar linjen teknollogjike kineze dhe Italiane te markes General Dies dhe Yongli me kapacitet nominal te pelletizimit prej 800-1500 kg/ore qe eshte teknologjia nr. 1 ne bote per prodhimit e pelletit. Ky investim modern beri te mundur qe te shtohej jo vetem kapaciteti prodhues dhe asortimenti i prodhimeve tona, por mbi te gjitha te permiresohej shume cilesia e produkteve sipas normativave te CE. Stafi drejtues Inxhinjero -Teknik i linjes sone eshte i gjithi i trajnuar jashte Shtetit nga specialiste kinez dhe italian dhe ka nje nivel shume te larte profesional. Linja teknologjike e markes General Dies dhe Yongli. eshte terresisht e modernizuar dhe e izoluar nga ndikimi i ambientit te jashtem. Venia ne funksionim e saj eshte terresisht e kompjuterizuar. Produktet tona sot, jane shume te kerkuara jo vetem ne tregun vendas, por dhe ne eksport. "EURO BAGNO”. mbulon 50 % te nevojave te tregut te brendshem per per rajonin e Korces duke dhene nje kontribut te rendesishem, e per pasoje dhe ne uljen e çmimit te shitjes se pelletit. Qellimi i ketij aktiviteti eshte grumbullimi, tratjimi dhe perpunimi i lendes se pare (biomase), me kapacitet ditor nominal 3.0 ton/ore per te prodhuar produktin te pelletit. Ky aktivitet eshte realizuar ne perputhje me rregulloret perkatese ne fuqi ne fushen e mjedisit si dhe ne perputhje me kushtet teknike te aktivitetit. Linja ndodhet ne Rrugen Nazionale Bulgarec-Dishnice, Korce.




5

2. KUADRI LIGJOR, RREGULLATOR PER VNM

Pershkrim i kuadrit ligjor dhe institucional.

Metodologjia e hartimit te VNM Hartimi i ketij raporti VNM eshte bere ne perputhje me ligjin Nr. 10 440, datë 7.7. 2011,”Per Vleresimin e Ndikimit ne Mjedis “ ku sipas nenit 9 te ketij ligji ,percaktohen edhe projektet qe I nenshtrohen procedures se Vleresimit te Ndikimit ne Mjedis ,sipas shtojces I veprimtaria e projekteve te prodhimit te pelletit nenshtrohen Procedures Paraprake te Vleresimit te Ndikimit ne Mjedis Gjithashtu hartimi i ketij raporti te thelluar te vleresimit te ndikimit ne mjedis eshte bere ne perputhje me ligjin Nr.10 431, datë 9.6.2011”Per Mbrojtjen e Mjedisit”i ndryshuar,i cili është përafruar plotësisht me Direktivën 2004/35/KE të Parlamentit Europian dhe Këshillit, datë 21 prill 2004 "Mbi përgjegjësinë mjedisore, parandalimin dhe riparimin e dëmeve mbi ambientin" Sipas Ligjit Nr: 10448 date 14/07/2011 “ Per lejet e Mjedisit“, projekti jone ne vleresim i perket vleresimit te ndikimit ne mjedis paraparake si dhe eshte Leje Mjedisire e Tipi B sipas Shtojces I/C: 7.10 Veprimtaritë e lëndës së drurit; b) Përveç rasteve të përmendura në kategori të tjera të kësaj shtojce, prodhimi i produkteve të përbëra tërësisht apo kryesisht nga druri, në qoftë se veprimtaria përfshin: sharrimin, shpimin, fërkimin me rërë, gdhendjen, tornimin, zdrukthimin, kujdesin ose trajtimin kimik të drurit; Ka gjasa që në çdo periudhë 12-mujore rezultati i veprimtarisë të jetë: ii) mbi 1 000 m3 në çdo rast tjetër (prodhim pelleti rasti jone ne vleresim eshte deri ne 10 000.0 m3 / vite) (leje Mjedisore Tipi B) Metodologjia e hartimit te VNM eshte hartuar në përputhje me kërkesat e legjislacionit përkatës mjedisor te shprehura ne Udhezimin Nr.3,datë 19.11.2009 “Per Metodologjine e Vleresimit te Raportit te Vleresimit te Ndikimit ne Mjedis. Vleresimi i ndikimeve ne mjedis nga aktivitet Linje te perpunimit te drurit ne zonen e projektit merr ne konsiderate se si keto procese gjate zbatimit te projektit ndikojne ne gjendjen ekzistuese te mjedisit te zones dhe me vone. Ndikimet kumulative qe mund te ndodhin mund te shfaqen menjehere kur ndodh nje nderhyrje ne mjedis apo shfaqen ne menyre indirekte dhe ato mund te shfaqin shkalle te ndryshme rendesie.Keto ndikime mund te jene te ndryshme ne kohe zgjatjen e ndikimit (Afatshkurter, Afatmesatar dhe Afatgjate ne kohe) dhe te ndryshme ne karakterin e tyre (ndikim i perkohshem dhe i perhershem). Vlersimi i ndikimeve ne mjedis te shkaktuara nga proceset e permendura me lart jane percaktuar per pritesit ne mjedis te ketyreve ndikimeve. • Ekosistemetet natyrore, fauna dhe flora • Toka dhe nentoka • Hidrologjia ne mjedis (ujrat tokesore dhe ata nentokesore) • Cilesia e ajrit • Klima • Peisazhi • Shendeti publik dhe cilesia e jetes • Pronesia (ndertimet e ndryshme dhe tokat bujqesore) • Trashegimnia kulturore, duke permbajtur ndertimet arkeologjike dhe ato tradicionale Gjatë plotësimit të kërkesave hartuesit e ketij raporti grumbulluan informacionin e domosdoshëm, që përfshin: a) kërkesat e përdorimit të tokës dhe mënyrat e përdorimit aktual të saj nga zbatimi i projektit; b) ndërtimin e objekteve dhe instalimet e pajisjeve teknologjike që do të realizohen; c) proceset teknologjike, lëndët e para që do të përdoren, përfshirë edhe energjinë elektrike dhe produktin përfundimtar të procesit; d) shkarkimet në mjedis, si dhe mundësisht sasinë respektive të tyre;




6

e) llojin e mbetjeve përfundimtare që do të prodhohen nga veprimtaria, si dhe sasinë e tyre; f) gjendjen aktuale të mjedisit ku do ushtrohet veprimtaria, si dhe karakteristikat e veçanta të tij, përfshi edhe statusin ligjor të zonës ku synon të ushtrohet veprimtaria; h) gjendja e infrastrukturës rrugore, elektrike, kanalizimet e ujërave, si dhe nevoja për infrastrukturë të re të projektit. Vendimi (Nr.247, datë 30.04.2014):Per terheqjen e mendimit te publikut ne vendimarrje per mjedisin, pjesmarrja e publikut te ndikuar 1. Pjesëmarrja e publikut në hartimin e politikave, startegjive, rajonale e kombëtare, të përgjithshme dhe të planeve të veprimit, në zbatim të tyre, që kanë lidhje me mjedisin, përbën kërkesë ligjore në proçesin e hartimit të këtyre dokumentave, që përmirëson përmbajtjen dhe lehtëson zbatimin e tyre . 2. Autoritetet publik gjatë proçesit të hartimit të dokumentave të përmëndura në pikën 1, të këtij kreu, pjesëmarrjen e publikut të ndikuar e realizojnë: a. duke i siguruar atij informacionin e nevojshëm për këto dokumenta; b. me përcaktimin e rregullave dhe procedurave sa më të thjeshta; c. me sigurimin e kushteve dhe të zgjidhjeve praktike, të përshtatshme për tërheqjen e mendimit të tij. 3. Për të garantuar pjesëmarrjen e publikut dhe kontributin e tij, autoritetet publike zbatojnë proçedurat, si më poshtë vijon: a. Në përputhje me natyrën dhe përmbajtjen e dokumentit të hartuar, idetinfikojnë atë , që përbën publikun e ndikuar për rastin konkret; b. Organizojnë njoftimin e publikut të ndikuar, se është hartuar projekti i dokumentit që do të bëhet objekt i debatit publik dhe e ftojnë publikun të njhet me të e të përgaditet për debat. 4. Njoftimi i publikut të ndikuar shpallet : a. në radio e tv, kombëtare e vendore; b. në faqen e internetit të autoritetit; c. në botime, të përditshme apo periodike, nëse është e mundur; d. në tabelën e njoftimeve, në vend të dukshëm. 5. Grupi hartues i dokumentit e ripunon atë, duke marrë parasysh çdo koment, informacion, analizë apo mendim të paraqitur nga publiku, që vlerësohet i vlefshëm, dhe harton relacionin, që shoqëron projektdokumentin, ku pasqyrohen vërejtjet e publikut, që nuk janë reflektuar në të, duke shpjeguar edhe arsyet pse nuk janë marrë parasysh. 6. Relacioni i përcillet organit vendimarres, së bashku me projektin përfundimtar të dokumentit e me procesverbalin e debatit me publikun. Hartimi i ketij raporti VNM eshte bere ne perputhje me ligjin Nr. 10 440, datë 7.7. 2011,”Per Vleresimin e Ndikimit ne Mjedis “ ku sipas nenit 9 te ketij ligji, percaktohen edhe projektet qe I nenshtrohen procedures se Vleresimit te Ndikimit ne Mjedis , sipas shtojces I i nenshtrohen Procedures Paraprake te Vleresimit te Ndikimit ne Mjedis. Gjithashtu hartimi I ketij raporti te thelluar te vleresimit te ndikimit ne mjedis eshte bere ne perputhje me ligjin Nr.10 431,datë 9.6.2011”Per Mbrojtjen e Mjedisit” ,i cili është përafruar plotësisht me Direktivën 2004/35/KE të Parlamentit Europian dhe Këshillit, datë 21 prill 2004 "Mbi përgjegjësinë mjedisore, parandalimin dhe riparimin e dëmeve mbi ambientin" Sipas Ligjit Nr: 10448 date 14/07/2011 “Per lejet e Mjedisit“, aktiviteti I perpunimit te drurit i perket kategorise se Lejeve te tipit “ B” konform Shtojces I per kapacitet mbi 1000.0 m3/vit. Synimet e hartimit te VNM-se




7

Hartimi i ketij raporti VNM per projektin e zhvillimit te ketij aktiviteti nga kompania synon :

Vlerësimin e përgjithshëm, te integruar dhe ne kohe te ndikimeve mjedisore, te projektit qe do zbatohet , duke parandaluar dhe zbutur ndikimet negative ne mjedis;

Një proces vlerësimi te hapur dhe te administruar me paanshmëri, nëpërmjet pjesëmarrjes se organeve qendrore e vendore,te publikut, te organizatave jofitimprurëse për mjedisin, te propozuesit te projektit dhe te personave fizike dhe juridike, te specializuar ne këtë fushe.

Hartimi i ketij raporti VNM -je eshte bazuar gjithashtu ne ligjin per mbrojtjen e mjedisit , i cili ne vetvete synon: • te rregullohet marrëdhënia ndërmjet njeriut dhe mjedisit, • te mbrojë përbërësit e mjedisit dhe proceset mjedisore • te sigurojë kushtet materiale për zhvillimin e qëndrueshëm, duke plotësuar kuadrin e nevojshëm për zbatimin e kërkesës kushtetuese për një mjedis ekologjikisht te pastër. • përdorimin racional te mjedisit dhe kufizimin e shkarkimeve e te ndotjeve ne te, parandalimin e dëmtimit te tij, rehabilitimin dhe shëndoshjen e mjedisit te dëmtuar; • përmirësimin e kushteve mjedisore, qe lidhen me cilësinë e jetës dhe mbrojtjen e shëndetit te njeriut; • ruajtjen dhe mirëmbajtjen e burimeve natyrore, te përsëritshme dhe te papërsëritshme, administrimin racional dhe te frytshëm te tyre; • bashkërendimin e veprimtarive shtetërore për te përmbushur kërkesat për mbrojtjen e mjedisit; • bashkëveprimin ndërkombëtar ne fushën e mjedisit; • nxitjen dhe pjesëmarrjen e publikut ne veprimtaritë për mbrojtjen e mjedisit; • bashkërendimin e zhvillimit ekonomik dhe shoqëror te vendit me kërkesat e zhvillimitte qëndrueshëm; • ngritjen dhe forcimin e rrjetit institucional te mbrojtjes se mjedisit ne nivel qendror dhe vendor. Parimet e Hartimit te VNM-se: Parimet bazë të mbrojtjes së mjedisit , ku mbështetet edhe ky raport VNM-je janë : a) parimi i zhvillimit te qëndrueshëm; b) parimi i kujdesit; c) parimi i parandalimit; ç) parimi "ndotësi paguan"; d)parimi i riparimit te dëmeve mjedisore, përtëritjes e riaftësimit te mjedisit te dëmtuar; dh) parimi i përgjegjësisë ligjore; e) parimi i mbrojtjes ne shkalle te larte; e) parimi i integrimit te mbrojtjes se mjedisit ne politikat sektoriale; f) parimi i ndërgjegjësimit dhe i pjesëmarrjes se publikut ne vendimmarrjen mjedisore; g) parimi i transparencës ne vendimmarrjen mjedisore. " Zhvillimi i qëndrueshëm" i cili është zhvillimi qe plotëson nevojat e se tashmes dhe te se ardhmes pashtrënguar ose prekur mundësitë dhe kapacitetet qe edhe brezat e ardhshëm te plotësojnë nevojat e tyre. "Përdorimi i qëndrueshëm " i burimeve natyrore e minerare I cili siguron plotësimin e nevojave te sotme, pa cenuar nevojat e brezave te ardhshëm për këto burime. "Teknikat me te mira te mundshme" përfaqësojnë fazën me te përparuar dhe me nivel te larte te mbrojtjes se mjedisit, te zhvillimit te një veprimtarie dhe qe janë plotësisht te zbatueshme nga pikëpamja praktike dhe ekonomike. "Parimi i parandalimit" është përzgjedhja dhe miratimi i variantit me te mire, qe ne fazën fillestare te vendimmarrjes, për te shmangur ndikime te dëmshme te një veprimtarie ne mjedis. "Parimi i riaftësimit" është domosdoshmëria për te riparuar demet mjedisore te shkaktuara nga vete personat fizike e juridike dhe për te përtëritur dhe riaftësuar mjedisin e dëmtuar . "Parimi "Ndotësi paguan"" nënkupton koston qe paguan ndotësi për përmirësimin e një mjedisi te ndotur dhe për kthimin e tij ne një gjendje te pranueshme.Kjo pasqyrohet në koston e prodhimit, te konsumit te mallrave dhe të shërbimeve qe shkaktojnë ndotjen.




8

Elementet kryesore strategjike te mbrojtjes se mjedisit Elementet kryesore strategjike te mbrojtjes se mjedisit që janë gjithashtu detyrimisht të zbatueshme edhe per që zhvillon aktivitetin e saj, të përshkruar në këtë raport VNM -je janë: a) parandalimi dhe ulja e ndotjes se ujit, ajrit, tokës dhe ndotjeve te tjera te çdo lloji; b) ruajtja e shumëllojshmërisë biologjike sipas bazës natyrore, biogjeografike te vendit; c) përdorimi racional i burimeve natyrore e minerare dhe shmangia e mbishfrytezimit te tyre; ç) riaftësimi ekologjik i zonave te dëmtuara dhe te ndotura nga veprimtaria e njeriut dhe dukuritë natyrore shkatërruese; d) ruajtja e ekuilibrit ekologjik dhe përmirësimi i cilësisë se jetës Gjate vënies ne pune te veprimtarive dhe instalimeve, personat fizike e juridike sigurojnë: a) zbatimin e te gjitha masave qe parandalojnë shkarkimet mbi norme dhe ndotjen e mjedisit; b) shmangien dhe pakësimin e mbetjeve dhe, aty ku përdorimi i tyre nuk është i mundur teknikisht ose ekonomikisht, neutralizimin e tyre, duke shmangur dhe pakësuar ndikimin ne mjedis; c) parandalimin e aksidenteve industriale dhe kufizimin e pasojave te tyre; ç) kthimin e vendit ne kushte te kënaqshme mjedisore pas përfundimit te veprimtarisë; d) njoftimin për çdo ndryshim te planifikuar te linjës teknologjike; dh) respektimin e kërkesave dhe te kushteve te lejes mjedisore; e) njoftimin e drejorive rajonale te mjedisit, jo me rralle se një here ne 3 muaj, për rezultatet e vetemonitorimit dhe, ne çdo kohe, për aksidentet ose emergjencat me ndikim negativ ne mjedis; ë) plotësimin e kërkesave te Inspektoratit te Mjedisit gjate kryerjes se kontrollit te veprimtarisë se tyre; f) njohjen e publikut me gjendjen e mjedisit dhe profilin mjedisor te veprimtarisë se tyre; g) mbajtjen e regjistrave për shkarkimet ne mjedis,për përdorimin e ujit dhe te energjisë, si dhe për teknikat e përdorura. Politikat Kombetare për Mjedisin Ligji për mbrojtjen e mjedisit përcakton dhe politikat shtetërore për mjedisin .Ky raport VNM-je përmbush dhe është ne përputhje me këtë nen mbi politikat shtetërore për mjedisin si më poshtë : 1. Politika shtetërore për mbrojtjen e mjedisit synon zbatimin e kërkesave te Kushtetutës se Republikës te Shqipërisë për mjedisin. Ne hartimin dhe zbatimin e saj angazhohen te gjitha organet shtetërore, secili ne linjën e vet. 2. Organet shtetërore te ngarkuara me ligj për administrimin e përbërësve te mjedisit ne politikat sektoriale, kombëtare e vendore, si transport, energji,bujqësi, turizëm, industri, shërbime, rregullim territori e zhvillim ekonomik e shoqëror, ne tërësi, sigurojnë harmonizimin e zhvillimit ekonomik e shoqëror me mbrojtjen e mjedisit dhe përmirësimin e cilësisë se jetës. Kuadri Ligjor Vendor dhe Nderkombetar Hartimi i kesaj VNM -je per zhvillimin e zones se projektit te pershkruar ne kapitujt ne vijim , eshte I mbikqyrur nga disa institucionet qendrore dhe ato lokale per zbatimin me rigoroz te te gjitha ligjeve dhe normave te parashtuara ne ligjet perkatese sipas institucioneve dhe kopentecave te tyre .Ne baze te legjislacionit , ky aktitivitet ndiqet nga keto institucione : • Ministria e Mjedisit, ujrave dhe pyjeve; • Ministria e Bujqësisë; • Bashkite dhe Komunat perkatese ne te cilen zona e projektit ben pjese administratisht • Instituti i mjedisit.; • Instituti Hidrometeorologjik; Kuadri ligjor vendor Legjislacioni mjedisor eshte ndertuar per te mbrojtur dhe parandaluar komponente te veçante dhe te rendesishem te mjedisit. Keshtu, nder me specifiket mund te permendim: • Ligjin Nr. 10 440, datë 7.7. 2011 “Per Vleresimine Ndikimit ne Mjedis” • Ligjin Nr .10 431, datë 9.6.2011 “ Per Mbrojtjen e Mjedisit “ • Ligji 10448 date 14/07/2011 “ Per lejet e Mjedisit “




9

• Ligjin Nr.10 266, datë 15.4.2010’Per disa ndryshime dhe shtesa ne ligjin Nr8897 date 16/5/2002 ‘Per Mbrojtjen e Ajrit nga Ndotja “ • Ligji Nr.9115 datë 24.07.2003, “Për trajtimin mjedisor të ujërave të ndotura”. • Ligji Nr.8897 datë 16.05.2002, “Për mbrojtjen e ajrit nga ndotja”. • Ligji Nr.9379, datë 28.04.2005, “Për efiçencën e energjisë”. • Ligji Nr.9587, datë 20.07.2006, “Për mbrojtjen e biodiversitetit” • Ligji Nr.8906, datë 6.6.2002 "Për zonat e mbrojtura".I ndryshuar me: Ligjin Nr.9868, datë 04.02.2008 • Ligji Nr.10 081, datë 23.02.2009 për “Licencat, autorizimet dhe lejet në Republikën e Shqipërisë” • Ligji Nr. 8094 datë. 21.03.1996: “Për largimin publik të mbeturinave” • Ligji Nr. 9010 datë 13.02.2003: “Për administrimin mjedisor të mbetjeve të ngurta” I ndryshuar me :Ligjin Nr.10 137, datë 11.05.2009 • Ligji Nr.8102 datë 28.3.1996 "Për kuadrin rregullator të sektorit të furnizimit me ujë dhe të largimit dhe përpunimit të ujërave të ndotura"I ndryshuar me: Ligjin Nr. 9352, datë 3.3.2005 Ligjin Nr. 9915, datë 12.5.2008 • Ligji Nr. 9537, datë 18.5.2006 “Për administrimin e mbetjeve të rrezikshme”I ndryshuar me: Ligjin Nr.10 137, datë 11.05.2009 • VKM. Nr. 835, datë 28.12.2005 “Për miratimin e listës së mbetjeve të rrezikshme, mbetjeve dhe mbeturinave të tjera, që ndalohen të importohen, me qëllim ruajtjeje, depoz itimi dhe asgjesimi” • V.K.M Nr.1189, datë 18.11.2009 “Për rregullat dhe procedurat për hartimin dhe zbatimin e programit kombëtar të monitorimit të mjedisit” • V.K.M Nr. 395, datë 21.6.2006, “Për miratimin e strategjisë dhe të planit të veprimit për zhvil limin e turizmit, kulturor dhe mjedisor • V.K.M Nr.435 datë 12.09.2002, “Për miratimin e normave të shkarkimeve në ajër në Republikën e Shqipërisë” • V.K.M Nr.267, datë 24.4.2003 “Për procedurat e propozimit dhe shpalljen e zonave të mbrojtura dhe buferike” • V.K.M Nr.247 datë 30.04.2014 “Për tërheqjen e mendimit të publikut në vendimmarrje për mjedisin”. • VKM Nr. 99, datë 18.2.2005 “Për miratimin e katalogut shqiptar të klasifikimit të mbetjeve” • VKM Nr. 177, datë 31.3.2005 “Për normat e lejuara të shkarkimeve të lengëta dhe kriteret e zonimit të mjediseve ujore pritëse” • VKM Nr.114, datë 27.01.2009 për “Marrjen e masave emergjente, për përmirësimin e situatës së sigurisë dhe të veprimtarive në instalimet, që shërbejnë për depozitimin transportimin dhe tregtimin e naftës, të gazit dhe nënprodukteve të tyre”. • Vendim Nr.824, datë 11.12.2003 Për klasifikimin, ambalazhimin, etiketimin dhe ruajtjen e substancave dhe të preparateve të rrezikshme • Udhezim Nr.6, datë 27.12.2006, “Për miratimin e metodologjisë së vlerësimit paraprak të ndikimeve në mjedis të një veprimtarie” • Udhezim Nr.6527,datë 24.12.2004,“Mbi vlerat e lejueshme të elementeve ndotës të ajrit në mjedis nga shkarkimet e gazrave dhe zhurmave shkaktuar nga mjetet rrugore, dhe mënyrat e kontrollit të tyre” • Udhezim, Nr.5, datë 28.12.2007, “Për tarifat e shërbimit për lejet mjedisore”. • Udhezim, Nr.6, datë 27.11.2007, “Për miratimin e rregullave, përmbajtjes dhe afatevepër përgatitjen e planeve të administrimit të mbetjeve të ngurta”. • Udhezim, Nr.1, datë 07.01.2008, “Për dokumentacionin e domosdoshëm për të kërkuarleje mjedisore”. • Rregullorja Higjeno-Sanitare datë.17.11.1997:“Për pastrimin në zona urbane dhe rurale, administrimin dhe trajtimin e mbeturinave”; • Rregullore, Nr.1, datë 30.03.2007,“Për trajtimin e mbetjeve të ndërtimit nga krijimi, transportimi e deri tek asgjësimi i tyre”. Kuadri Ligjor Nderkombetar




10

Shqiperia eshte nje vend i cili eshte tashme nenshkrues I shume konvetave dhe marrëveshjeve mjedisore dhe kjo ka ndihmuar në nxitjen e hartimit të ligjeve kombëtare mjedisore në përputhje me praktikat ndërkombëtare. Ky raport duhet te pershtatet me ligjet dhe aktet ligjore ne nivel lokal dhe ato kombetare dhe me poshte ilustrohen ne menyre te permbledhur etapat kryesore te zhvillimit te politikes europiane ne fushen e mjedisit . • Protokolli i Kievit :Per vleresimin strategjik mjedisor.Ratifikuar në vitin 2005 • Protokolli i Kartagjens:Per biosigurine .Bere pale ne vitin 2005 • Konventa e Stockholmit:Mbi ndotesit organike te qendrueshem. Ligji nr. 9263, date 29.07.2004 • Protokolli i Kartagjens :Per sigurine biologjike .Ratifikuar ne vitin 2004. • Ligji nr. 9279, date 23.09.2004 • Konventa e Washingtonit:Per tregetine nderkombetare te llojeve te rrezikuara te flores dhe faunes se eger. Ligji nr. 9021, date 06.03.2003 Kuadri Ligjor Europian Raporti i VNM-se për projektin në fjalë, merr në konsideratë dhe mundohet të përqasë pjesë të tij me legjislacionin e BE mbi probleme mjedisore dhe jo vetëm. Direktivat me kryesore : • Direktiva e KE 1999/30/CE 22 Prill 199, për vlerat kufi për dioksidin e squfurit, dioksidin e azotoit dhe oksidin e azotit, PM dhe plumbit. • Direktiva 2000/60/CE e Parlamentit dhe e Këshillit të Europës,Kuadri ligjor për veprimet e komunitetit ne fushën e politikës së ujrave. • Direktivës KE 42/2001 (të Këshillit të Evropës), mbi VNMS dhe VSM. • Direktiva 2008/50, CE, e Parlamentit dhe e Këshilit të Evropës (21 Maj 2008) ”Mbi cilësinë e ajrit në mjedis, për një ajër më të pastër për Evropën”. • Direktiva 75/442/CEE e Këshillit e datës 14 Korrik 1975, Mbi Mbetjet. • Direktiva 91/689/CEE e Këshillit e datës 12 Dhjetor 1991, Mbi Mbetjet e Rrezkshme. • Direktiva 2001/42/CE e Këshillit dhe e parlamentit Evropian e datës 27 qershor 2001, Mbi vlerësimin e Pasojave te Planeve dhe Programeve te Caktuara mbi Mjedisin. • Direktiva 85/337/CEE e Këshillit e datës 27 Qershor 1985, Mbi Vlerësimin e Pasojave të Disa Projekteve Publike dhe Private mbi Mjedisin. • Direktiva e Këshilit 96/62/EC Mbi vlerësimin dhe menaxhimin e cilësisë së ajrit në mjedis. • Direktiva 1999/30/CE, Në lidhje me vlerat kufi për NO2, NOx, SO2, lëndët grimcore dhe Pbnë ajër. • Direktiva e Komisionit Evropian CEE/CEEA/CE 78/659 per cilesine e ujerave te embla • Direktiva 99/61/CE Për gropat e mbetjeve. • Direktiva 91/689/CE Për Mbetjet e Rrezikshme. Referimet ne nivel komunitar ne fushen e menaxhimit te mbeturinave jane te shumta dhe per qellimet tona eshte e dobishme te perzgjidhen ato me kryesoret. Disa nga parimet themelore, parimet baze, qe sugjerojne linjat e veprimit dhe objektivat qe permbajne programet komunitare,po i pershkruajme me poshte.: A. PARIMET KRYESORE. Referimi themelor juridik i Bashkimit Europian eshte themeluar nga “Traktati qe krijon kushtetuten per Europen ,qe dikton parimet themelore te Komuniteti Europian”.Ne kuader te mbrojtjes se mjedisit “Traktati” parashtron arritjen e disa parimeve qe permblidhen ne menyre specifike ne Seksionin e 5 te Mjedisit- Artikulli III-129 (ish artikulli 174 TKE, )qe sillet si me poshte ne menyre te integruar. 1. Politikat e BE ne fushen mjedisore kontribuojne ne arritjen e objektivave te meposhtem: a) ruajtja‚mbrojtja dhe permiresimi i cilesise se mjedisit; b) mbrojtja e shendetit njerezor; c) perdorim te shkathet dhe racional te burimeve natyrore; d) promovim ne planin nderkombetar te masave per zgjidhjen e problemeve te mjedisit ne nivel rajonal dhe boteror




11

2.Politika e BE ne fushen mjedisore synon ne nje nivel te larte kujdesi, duke patur parasysht diversitetin e situatave ne rajone te ndryshme te Bashkimit Europian. Eshte krijuar mbi parimet e masave paraprake te aksioneve te parashikuara, mbi parimin e korrektimit ne menyre prioritare ne burim te demeve mjedisore dhe mbi parimin “kush ndot paguan”. 3.Per te nxitur politiken ne fushen e mjedisit duhet te kihen parasysh: a)te dhena shkencore dhe teknike ne dispozicion; b)kushtet e mjedisit ne rajone te ndryshme te BE; c) avantazhet dhe perfitimiet, qe mund te rrjedhin nga veprimi ose mungesa e aksionit; d) nga zhvillimi social-ekonomik i BE ne teresine e tij dhe ne zhvillimin e ekuilibruar te rajoneve te vecanta. 4. Ne kuader te kompetencave respektive, BE dhe shtetet anetare, bashkepunojne me vendet e treta dhe organizatat nderkombetare kompetente.Modalitetet e bashkepunimit te BE mund te krijojne objekt marreveshje midis tyre dhe te treteve te interesuar. Parimet baze ku mbeshtetet : A. Parimi i Parandalimit. I futur ne politiken mjedisore europiane, qe nga programi i pare i veprimit si nevoje per te “evituar qe ne fillim ndotjen dhe shqetesime te tjera, para se te luftosh me vone efektet” mbi cilesine e jetes dhe mbi ambientin, eshte zhvilluar ne menyre te veçante ne programin e dyte te veprimit, qe ka formuar bazen e tratktateve (duke filluar nga akti i veçante europian i 1986) me strukturen e udhezimit komunitar mbi mbeturinat te 1975 te modifikuar ne 1991. B. Parimi “Ndotesi Paguan ”.Nje parim i tille i ardhur nga bota e ekonomise, gjen mbeshtetje ne menyre te gjere ne fushen e ligjeve dhe permban promovimin e inisiativave ne fudhen e pergjegjesise civile.Nje parim i tille, i futur ne nivelin ligjor te udhezimit 94/62/CE mbi amballazhet dhe mbeturinat e amballazheve, eshte riafirmuar nga direktiva e re ne kete fushe (2004/12/CE), qe parashikohet ne menyre specifike ne nenin 4, mundesia per te realizuar “projekte intensive per te paraqitur pergjegjshmerine e prodhuesit”. I njejti parim ka njohur nje zhvillim te metejshem ne planifikimin e disa masave te pershtatura ne nivel europian ne lidhje me perdorimin e automjeteve, baterive, paisjeve elektrike dhe elektronike, etj. B.“Parimi I Nivelit te Larte te Mbrotjes Mjedisore “.Koncepti i i nivelit te larte te mbrojtjes mjedisore fillimisht u paraqit nga Akti unik Europian (1986), ne kuader te pershkrimeve qe u takojne tregjeve te vetem, ne relacion me masat perafruese te legjislacioneve kombetare;e cila gjeti konfirmim ne Traktatin e Mastricht-it (1992) dhe me vone ne Traktatin e Amsterdamit (1997). C.“Parimi I subvencionit te Ndihmes Ekonomike ”. Siç eshte vendosur nga “Akti unik europian”dhe me pas nga “Traktati i Maastrihtit”,ne fushen mjedisore, dhe ne menyre me specifike ne sektorin e mbeturinave, vlen parimi tradicional i respektimit te nivelit normativ me te pershtatshem te nderhyrjes. E. Parimi i Menaxhimit pa Rreziqe per Mjedisin/Shendetin Publik. , nje rregull thelbesor ne fushen e mbeturinave, persa parashikohet ne nenin 4 te udhezimit te pershkruar, eshte absolutisht e ndaluar hedhja e mbeturinave ne menyre te pakontrolluar qe detyrimisht keto mbeturina duhet tu nenshtrohen sherbimeve per shperberjen, rikuperimin, ose trajtimin nga ana e vete prodhuesit n.q.s eshte ne gjendje ta beje. F.“Parimi i integrimit.” koncepti i nevojes per te integruar tematika mjedisore ne fushen e politikave te tjera komunitare ka qene qartesisht i shprehur shume here ne fushen e traktateve europiane. Ne linja te pergjithshme, bazuar mbi traktatin e Amsterdamit “nevojat relative me mbrojtjen e mjedisit duhen te integrohen ne percaktimin dhe implementimin e politikave dhe nderhyrjeve te BE” Shqipëria ka firmosur shume konventa dhe protokolle ku mund te permendim disa prej tyre: • Konventën e Aarhus per akses ne informacion, pjesemarrje te publikut ne vendim marrje ambjentaliste dhe akses te drejtesise ne ceshtjet ambjentaliste, te ratifikuar me Ligjin Nr.8672, date 26 tetor 2000. • Konventa Ndërkombëtare Detare “Për Përgatitjen Ndaj Ndotjes Nga Nafta, Reagimi




12

DheBashkëveprimi (Oprc), 1990” Ratifikuar Nga Rsh Me Ligjin Nr.9692, Datë 8.3.2007; • Konventën Ndërkombëtare “Për Përgjegjësinë Civile Për Dëmet Nga Ndotjet Me Karburant”, 1992, Ratifikuar nga RSH me Ligj Nr.9293, datë 21.10.2004; • Konventa mbi Ndotjen Atmosferike në distanca të mëdha, Gjenevë, Zvicër, me 13 nëntor 1979. • Konventa për Ruajtjen e Florës dhe Faunes së egër dhe mjedisit natyror të Europës NeBernë, 19 shtator 1979 • Konventën e Rio De Janeiro-s per Biodiversitetin, te ratifikuar me 10 Nentor 1996, • Konventa Ndërkombëtare Detare “Për Parandalimin e Ndotjeve Nga Anijet, 1973”, Qellimet e hartimit te VNM-se dhe metodat e perdorura per hartimin e saj Zgjedhja dhe hartimi I metodes me te mire per te vleresuar ndikimet eshte hapi themelor per te hartuar nje VNM te nje niveli te larte. Praktika qe ndiqet per hartimin e VNM-se konsistojne ne kerkimin e metodave me te mira per vleresimin e ndikimeve: • Permbajtja dhe qellimi I projektit • Informcioni I desponueshem per gjendjen ekzistuese te mjedisit te zones • Niveli i pjekjes se mendimit ne te cilin ka arritur ideja per zbatimin e projektit, para se te hartohet VNM-ja Ne hartimin e nje VNM-je mund te perdoren per vleresimin e ndikimeve metoda sasiore dhe cilesore Nuk ka propozime specifike per metoda konkrete. Udhezimet dhe ne direktivat pershkruajne nje numer te madh metodash, ndersa autoret e studimeve mund te perzgjedhin dhe te formulojne ne baze te objektivave qe ajo ka percaktuar. Kusht I domosdoshem per vleresimin e metodove sasiore eshte stadi I maturimit te projektit I cili permban stadin e percaktimit te burimeve te shfrytezimit dhe te percaktimin punimeve dhe te veprimeve per zbatimin e projektit. Gjithashtu eshte e domosdoshme edhe mbledhja e informacioneve per gjendjen ekzistuese te mjedisit te zones para se te filloje zbatimi I projektit. Kur njera nga keto dy kushte nuk plotesohet atehere kalohet ne perzgjedhjen e metodave cilesore. Perkufizimi I termave, metodat cilesore dhe ato sasiore, eshte I domosdoshem per te shpjeguar se cfare nenkuptojne keto terma: Tek metodat sasiore, ceshtjet per vleresimet e ndikimeve diskutohen ne kendveshtrimin “Sa do te ndryshoje parametri X nga zbatimi I pjeses se programit y?”. Duke u bazuar ne programe te ndryshme informatike ne te cilat jane kaluar shume te dhena ne form supozimesh kerkohen pergjigje per pyetjet te cilat per parametrin x (p.sh. perqindja e ndotesve kimike ne uje, numri dhe llojet e bashkesive te nje ekosistemi, perqindja e ndotesve atmosferik) ka informacione me te dhena sasiore. Tek metodat cilesore nuk nevojitet programe informatike por per vleresime subjective te ndikime te mundshme. Saktesia e vleresimeve saktesohet nga dokumentacioni I plote I mbledhur dhe nga analiza e thelle e tyre. Pikerisht duke u bazuar ne analizen e thelle, gjithmone behen hipoteza se sa e mundeshme eshte ndryshimi ne biodiversitet, analizohen thelle te gjithe faktoret te cilet jane pergjegjes per cdo ndryshim ne biodiversitetin, natyren dhe nivelin e ndikimit te ketyreve faktoreve te cilet duhet te ndiqen ne cdo faze te proceseve te ndryshme gjate punimeve Si konkluzion duhet theksuar se nevojitet nje analize e thelle per te pasur nje siguri sa me te madhe qe projkti do te jete sa me miqesor me mjedisin. Perzgjidhen metoda cilesore kur projekti nuk ka arritur ne fazen e formulimit te sakte te medodave qe do te perdore, teknikat dhe permasat e tyre, punimet e ndryshme, d.m.th kur nuk ka nje skelet te plote dhe te qarte te projektit. Ne kete stad kur kemi te njohur vetem llojin i punimeve dhe te veprimeve te cilat jane te domosdoshme per permbushur objektivat qe ka marre projekti dhe percaktimi I sakte te burimeve qe do te shfrytezohen, eshte e pamundur qe te percaktohen nga ana sasiore ndryshimet qe mund te ndodhin ne




13

mjedis. Megjithate eshte e domosdoshme percaktimi I karaktereve te ndryshimive ne mjedis, si drejtimi I ndikimit (negative apo pozitiv), madhesia dhe intensiteti (zakonisht percaktohen me vleresime te llojit te madhesise), mundesia e parandalimit dhe rikthimin ne gjendjen e meparshme etj. Duke u bazuar ne te gjitha konkluzionet e nxjerra me siper dhe ne kuadrin ligjor shqipetar per vleresimin e ndikimeve ne mjedis stadet te cilat duhet te bazohet vleresimi I ndikimeve ne kete VNM bazohet ne keto te dhena: • Per nje njohje sa me te mire te lidhjeve qe mund te kene problemet e shkaktuara mjedisore, cilet preken nga keto ndikime dhe zhvillimi I mevonshem I kushteve fillestare. • Kuadri ligjor I cili eshte ne funksion te mjedisit. • Objektivat kryesore te VNM-se • Provat kryesore qe tregojne rreziqet e ndryshme dhe ndikimet kryesor ne mjedis qe rrjedhin nga zbatimi I ketij programi dhe te realizimit te proceseve teknike te tij. Permasat e ndikimeve + Kur aktiviteti ka ndikim te vogël pozitiv ++ Kur aktiviteti ka ndikim mesatar pozitiv +++ Kur aktiviteti ka ndikim te larte pozitiv 0 Kur aktiviteti ka nje ndikim asnjanes - Kur aktiviteti ka nje ndikim te vogel negativ -- Kur aktiviteti ka nje ndikim mesatar negativ --- Kur aktiviteti ka ndikim te madh negativ Kohe zgjatja e ndikimeve 1 Kur ndikimi ka nje kohe zgjatje te shkurter 2 Kur ndikimi ka nje kohe zgjatje te mesme 3 Kur ndikimi ka nje kohe zgjatje te perhershme Disa nga metodat per Vleresimin e Ndikimit Mjedisor Disa nga metodat me te njohura te VNM qe ekzekutohen janë: Metodat Ad hoc Kjo është metoda më e vjetër për vlerësimin mjedisor. Ajo fokusohet në fushat e gjera të ndikimeve të mundshme dhe nuk bazohet ne një përcaktimi specifik te parametrave që do të hetohen. Checklist Kjo është një variant i metodës ad hoc. Kjo metode harton lista me standarde të ndikimeve te mundshme qe mund te shkaktohen nga veprimtaria e projektit. Megjithatë, kjo metodë nuk përcakton drejtpërdrejtë lidhjen shkak-efekt te aktiviteteve të projektit. Për ketë arsye është një listë e plotë nje dimensional e ndikimit të mundshëm të veprimeve. Metoda Matrix Matricat janë tabela dy-dimensionale që lehtësojnë identifikimin e ndikimeve te cilat krijohen nga ndërveprimi mes dhe komponentëve te vecante mjedisore. Këto lista përshkruajnë gjendjen ekzistuese ekologjike/social -kulturore dhe karakteristikat ekonomike dhe shëndetësore të zonës se projektit dhe detajet e propozuara te aktiviteteve të projektit që mund të ndikojnë në mjedis. Kjo metode jep vlerësime sasiore për madhësinë të ndikimit dhe te rëndësisë se tij, e cila mund të nxjerre "thelbin Total ndikimit". Metodat matricat mund te klasifikohen si me poshtë: -Leopold Matrix Kjo matricë është hartuar me shume për te vlerësuar projektet e ndërtimit.100 veprime te mundura listohen ne njerin bosht dhe 88 elemente mjedisore human natyral listohen ne boshtin tjeter.Nje shkalle me 10 pike sygjerohet per te vleresuar nivelin e impaktit. Kjo metodë është metode qe inkoorporon vleresimin cilësore, me ate sasior mbi marrëdhënien shkak-pasojë.




14

-Peterson Matrix Kjo është një modifikim i Leopold Matrix e cila mbështetet direkt në vlerat e paluajtshme te shumëzimit te matricave. Gjithashtu, ndikimet individuale janë vlerësuar subjektivisht në një shkallë rendore nga një grup vlerësuesish dhe shtresa të veçanta matricës janë hartuar për ndikimet fizike dhe njerëzore. Matricat janë hartuar edhe për të gjetur efektin e elementeve të rastësishëm në mjedisin e njeriut, dhe përfundimi qe rezulton varet nga rëndësia e ndikimit njerëzor. -Bashkëveprimi i komponenteve Matrix Kjo teknikë është e karakterizuar nga: o Së pari -vartësia e renditur mes përbërësve të mjedisit o Ndërvartësia mes komponentëve të ekosistemit dhe mjedisit o Lidhjet mes çdo dy përbërësve të ekosistemit Një metode Matrix mund të formulohet për të treguar ndikimin e secilit alternative te projektit per të gjitha komponentët e mjedisit. Sistemet Metoda Diagrami Kjo metode lejon vlerësimin e secilit impakt ne njesite e perbashketa te shkallezuar ne menyre relative me njera tjetren sipas rendesise se vleresimit.Diagrama vizualisht përshkruan lidhjet mes komponentëve te ekosistemit, dhe jep disa tregues se si një ekosistem vepron. Nivele të ndryshme të informacionit te ndikimit mund të shfaqet në një diagram të rrjetit. Për shembull, gjerësi të ndryshme shigjetë mund të vleresojne varësinë relative të një faktori ne kushtet e një tjetëri. Parametrat mjedisore qe do vlerësohen ne VNM Burimet kryesore te ndikimeve ne mjedis nga zbatimi I proceseve teknike nga hvillimi i metejshem i projektit jane: • Zhurmat (qe mund te jene momentale apo te perhershme) qe mund te shkatohen nga kerkimet sismike, sondat shpuese, gjeneratoret dhe aparatet ndihmese.Kryesisht zhurmat e fazes ndertimore jane me shqetesuse por jane te perkohshme Ndersa per ato qe emetojne zhurme ne fazen e ushtrimit te aktiviteteve jane te perhershme dhe me nivele relativisht te reduktuara . Nje efekt te konsiderueshem negativ lidhur me zhurmat japin vecanerisht levizja e kamioneve dhe boteve brenda zones se projektit nga aktiviteti perkates.Keto levizje pergjithesisht synojne te reduktohen. Permisimi ne infrastrukturen egzistuese con gjithashtu ne reduktimin e nivelit te zhurmave . • Potencial per degradim te vlerave cilesore te mjedisit biotik dhe atij abiotic dhe te zonave me vlera kulturore,nga proceset teknike te zhvillimit te projektit Qellimi i studimit ne lidhje me objektivat kombetare-shoqerore te mbrojtjes se mjedisit Shqiperia megjithese qe nuk eshte anetare e Bashkimit Europian brenda ketyreve njezetevjeteve ka hartuar shume ligje, vendime, udhezime qe jane ne favor te ruajtjes se mjedisit dhe qe jane hartuar ne baze te standarteve Europiane. Ky legjislacion qe eshte ne fuksion te plote per ruajtjen e mjedisit eshte shpesh here pershtatur per te permbushur detyrimet e kerkuara nga Oraganet Perkatese te Bashkimit Europian por shpesh here ka hartuar edhe me iniciativave kombetare. Ne kete pjese te studimit eshte paraqitur legjislacioni i shtetit Shqipetar dhe te atij te Bashkimit Europian me qellim per te paraqitur detyrimet qe duhet te permbush ky projekt per mbrojtjen e mjedisit. Jane percaktuar disa fusha veprimi te cilat vijne ne ndihme per mbrojtjen e mjedisit. Keto fusha veprimi jane: ndryshimet klimatike, biodiversiteti, mjedisi, shendeti I njeriut, menaxhimi I burimve natyrore dhe te mbetjeve me preadhje te ndryshme. 1. Fusha e veprimit per ndryshimet klimatike:Qellimi eshte ne uljen e niveleve te gazrave te cliruar ne atmosphere te cilet jane pergjegjes per ndryshimet klimatike.Perpjekjet e komunitetit europian, per te ndaluar




15

apo per ti minimizuar shkaqet qe ndikojne ne ndryshimin e klimes, jane bazuar ne politka te ndryshme. Eshte hartuar programi I “tregtimi i gazrave” (emissions tranding) te CO2, hetimi dhe hartimi I projekteve te ndryshme per gjetjen e burimeve te reja te energjise, dhenia e mundesise per nje treg te lire per perfitim energjie (e mbrojtur edhe nga ana ligjore), vleresimi I mundesive qe japin vete investimet e lira per burime te reja energjie, ndergjegjesimi per nje kursim te energjise dhe nepermjet programeve te ndryshme se si mund te kursehet energjia ne ndertesa. Fusha e veprimit per natyren dhe biodiversitetin: Qellimet kryesore jane: a. Mbrojtja dhe rehabilitimi i strukturave dhe fuksionimit te ekosistemeve natyrore (habitatet) dhe nje parandalim te humbjes se biodiversitetit. b. Rruajtja e tokave nga errozioni dhe nga ndotja. 3. Fusha e veprimit per mjedisin dhe shendetin e njeriut: Qellimi i kesaj fushe eshte qe te arrihet nje cilesi mjedisi ku nivelet e ndotesve, duke perfshire edhe rrezatimet e ndryshme,te cilet jane te rrezikshem per shendetin e njeriut te rruhen ne nje nivel sa me te ulet ne menyre qe te mos shkaktojne probleme ne jeten e njeriut. 4. Fusha e veprimit te manaxhimit te burimeve natyrore dhe te mbetjeve: Qellimi i kesaj politike eshte qe te behet nje shfrytezim sa me i mire i burimeve natyrore te riperteritshme dhe te pariperteritshme brenda mundesive qe na jep vete mjedisi. Shkeputje te zhvillimit te ekonomise e bazuar ne shfrytezimin e burimeve natyrore, per zhvillimin e nje ekonomie jo e bazuar ne burime natyrore dhe nje manaxhim sa me i sakte i mbetjeve te ndryshme. Eshte ne favor te mjedisit ku ne dhe femijet tane jetojme dhe do te jetojme qe te hartohen politka apo ideologji kombetare te ndryshme te cilat mbrojne mjedisin. • Parandalimi i ndotjes • Kush ndot paguan • Barazia dhe pergjegjesia e perbashket Objektivat kryesore per nje politike kombetare sa me te mire per te mbrojtur mjedisin jane: • Parandalimi I ndryshimit te klimes • Ulja e nivelit te ndotesve atmosferike • Pakesimi dhe menaxhimi sa me I mire I mbetjeve te ngurta • Menaxhimi I burimeve ujore • Ruajtja e biodiversitetit dhe te ekosistemeve Per nevojat e lidhjes se projektit me objektivat per mbrojtjen e mjedisit paraqitet legjislacionet l igjore( qe pershkruhen ne kapitullin e ligjeve) per cdo faktore te mjedisit duke u perqendruar edhe ne ata qe percaktohen nga derektivat Europiane 2001/42. • Mjedisi atmosferik dhe klima • Hidrologjia • Toka • Biodiversiteti • Zhurmat • Zhvillimi I Mjedisit • Shendeti I njeriut dhe komuniteti • Peisazhi dhe tokat bujqesore • Trashgimnia kulturore Pergjasimi me projekte dhe me programe te tjera te rajonit Themeli i projektit eshte studimi I ndikimeve ne mjedis I cili bazohet ne legjislacionin Shqipetar dhe te atij Europian, vlerëson dhe parandalon ndikimet qe mund te kete ky projekt ne rajonin e studiuar. Ky studim ndoqi nje kronologji e cila perfshinte : • Hartimi I studimit te Vleresimit te Ndikimeve ne Mjedis (VNM) • Bashkebisedimet dhe shkembime mendimesh qe nevojiten per hartimin e VNM




16

• Publikimi i rezultateve dhe te vendimeve te marra nga VNM Per vleresimin e ndikimeve ne mjedis nga aktivite te ndryshme eshte hartuar directive 2001/42/EK nga organet kompetente te Bashkimit Europian dhe legjislacioni yne . Qellimi I direktives eshte, qe rruajtja e mjedisit te jete ne nje nivel sa me te larte dhe per hartimin e projekteve dhe programeve qe u pershtaten problemeve te mjedisit, per te arritur ne kete menyre nje zhvillim sa me te mire dhe per nje zhvillim të qëndrueshëm . Ne kete menyre qe te permbyshin te gjitha kerkesat e direktivës, VNM duhet te percaktoje saktesisht objektivat e saj per ndikimet e mundshme ne mjedis qe mund te shkaktohen nga projekti qe ajo trajton, ne menyre qe keto objektiva tju perpigjigjen kerkesave kombetare dhe te atyreve Europiane per projekte te peraferta. Qellimi strategjik i studimit eshte qe ky project te bazohet mbi nje zhvillim te qendrueshem dhe mbi nje skelet te forte zhvillimi ne menyre qe vendi yne te jete sa me konkurente ne kete dege ne tregun e rajonit, te kete nje ndikim pozitiv ne shoqerine dhe ekonomine e vendit dhe qe ky projekt te jete sa me miqesor me mjedisin. Ky projekt eshte i mbeshtetur dhe varet nga programet e projektimit te tokave dhe ne politiken per nje zhvillim sa me miqesor dhe të qëndrueshëm me mjedisin ku qellimet dhe objektivat e tij jane: Gjithashtu hartimi I VNM-se është hartuar ne baze te politikave dhe te drejtimit qe do te ndjek vendi per zhvillimin energjetik edhe te politikave per kerkimin, shfrytezimin e burimeve natyrore. Shteti Shqipetar ka hartuar nje mbeshtetje ligjore duke biresuar pjesen me te madhe nga direktiva konkrete te Bashkimit Europian 94/22/EE. • Objektivi I pare eshte per nje politike sa me te mire per kerkimin e burimeve te energjise, sigurimi dhe manaxhimi I burimeve te energjise ne ate menyre qe te kete nje ekuliber dhe nje vazhdimesi te sigurte per te mbuluar kerkesat e vendit dhe zbatimi I rregullave dhe normave me te mira ne favor te banoreve dhe te mjedisit. • Objektivi I dyte eshte krijimi I depozitave energjike dhe mundesira te tjera qe mund ti sigurojne vendit energji ne raste krize. • Objektivi I trete eshte per nje zhvillim sa me qendrueshem dhe paqesor me mjedisin te deges se energjise me te gjitha degezimet e saj duke filluar qe nga faza e pare e prodhimit deri ne fund duke respektuar dhe mbrojtur mjedisin.

Mbeshtetur ne klasifikimin e mesiperm, si dhe ne ndarjet e bera ne shtojcen 1 dhe 2 te ligjit “Per Vleresim te Ndikimit ne Mjedis”, arrijme ne perfundimin se projekti bene pjese ne shtojcen 2, kjo per arsye se linja e perpunimit te drurit, ku ndikimi i aktivitetit do te jete i vogel dhe evident gjate fazes se montimit dhe funksionimit. Per te pergatitur kete raport do te mbeshtetemi ne legjislacionin ne fuqi per VNM-te. Per me teper, lloji dhe shkalla e efekteve te projektit mbi mjedisin percakton dhe proçedurat qe do te ndiqen dhe llojin e aprovimit qe duhet kerkuar. Duke u mbeshetur ne Ligjin Nr.10 448, datë 14.7.2011 “Për lejet e mjedisit”, i ndryshuar Shtojca I ku aktiviteti pajiset me Leje Mjedisore Tipi B. Ky raport i permbledhur i vleresimit te ndikimit ne mjedis ka si synim kryesor vleresimin e pergjithshem, te integruar dhe ne kohe te ndikimeve mjedisore, te sherbimeve qe do te zbatohen duke parandaluar dhe zbutur ndikimet negative ne mjedis me qellim mbrojten e mjedisit nga ndotja. Dihet se çdo projekt, si dhe sherbimi i permendur ne kete raport ka ndikim negativ apo pozitive ne treguesit e mjedisit natyror te zones ku ndodhet ky aktivitet. Qellimi kryesor i ketij vleresimi eshte te identifikojme efektet e mundshme ne mjedis gjate funksionimit. Marrja e masave te domosdoshme per minimizimin dhe parandalimin e efekteve te krijuara ne mjedis nga aktiviteti i ketij objekti, si dhe te lihen detyra per investitorin ne sherbim te komunitetit dhe me gjere.




17

33.. PPEERRSSHHKKRRIIMMII II VVEENNDDOODDHHJJEESS SSEE VVEEPPRRIIMMTTAARRIISSEE ((SSHHOOQQEERRUUAARR MMEE HHAARRTTEE IILLUUSSTTRRUUEESSEE DDHHEE

FFOOTTOOGGRRAAFFII NNGGAA OOBBJJEEKKTTII))

Zona ne te cilen ndodhet aktiviteti ne studim ndodhet ne rrugen nazionale Bulgarec-Dishnice, Korce. Objekti eshte ndertuar tani me miratimin e institucioneve perkatese Leje Teknologjike, prodhim te pelletit. Pas ndertimit te objektit nga investitori (vete administratori i ketij aktiviteti) qe paraqet kerkesen objekti eshte kompletuar edhe me teper me elementet e sherbimeve dhe te sigurise per personelin dhe klientet. Do te perdoret nje cilesi punimesh per fasadat e jashteme duke ndikuar ndjeshem ne rregullimin e peizazhit dhe eshte sistemuar ne kushte bashkekohore ambjeni si jashte edhe brenda duke perfshire siperfaqe te gjelber, vendparkim per automjetet, godine sherbimesh per punonjesit. Gjithashtu eshte rregulluar ne menyre te kendshme ambjenti i sherbimit per klientet. Te dhena per veprimtarine “Linje prodhim te pelletit” me vendodhje ne rrugen nazionale Bulgarec-Dishnic,Komuna Qender-Korce, (Qarku Korce) e cila ka keto treguesit kryesore teknike te veprimtarise dhe objektit ku uhstrohet aktiviteti Nr rendor

Emerimi i treguesve Njesia e matjes

Sasia

A. Kapaciteti dhe permasat e ambientit depozitues

l. Kapaciteti perpunues druri m3/vit 17000-21000.0 2. Siperfaqja e pergjithshme e sheshit(prones) m2 1945.0 3. Siperfaqe ndertimit m2 1698.7

B. Regjimi i punes 1. Ditet e punes ne vit dite 365 2. Numri i nderresave ne dite nderresa 1 3. Numri i oreve te punes ne nderrese ore 10 C. Furnizimi me energji elektrike l. Fuqia e instaluar kW 50 2. Ngarkesa e llogaritur kW 100




18

Zona perreth nuk ka ndonje densitet te konsiderueshem ndertimesh pervecse disa shtepi na distance te konsiderueshme nga objekti ne studim dhe te aktiviteteve ne rrugen nazionale Bulgarec-Dishnice, Korce e cilat edhe ato ndodhen ne nje distance te larget nga njera tjetra. Objekti ndodhet ne Korce larg zonave me perqendrim te larte urban. Terreni eshte relativisht i sheshte dhe zona perreth eshte e sheshte e cila dominohet nga zone industriale. Rruga kyesor lidhet me rrugen per ne zone me rruge hyrese dhe dalese te sistemuara dhe me hapesire per ngadalesimin dhe rritjen e shpejtesise. Infrastruktura eshte egzistuese dhe e lidhur me infrastrukturen e zones, pervec furnizimit me uje realizohet me ane te linjes se ujesjellesit te Komunes Qender Korce .

Theksojme se shume nga vleresimet e permbledhura te ndikimeve te mjedisit mbeshteten ne informacionet inxhinierike qe duhet te merren parasysh. Vleresimi identifikon ne menyre te qarte si perfitimet pozitive dhe negative dhe percakton perfundime te pergjithshme per secilen prej tyre. Vleresimi identifikon nese ndikimet jane mesatare te pranueshme, te rendesisheme, te drejtperdrejta apo te terthorte.




19

44.. LLLLOOJJIINN,, VVOOLLUUMMIINN,, KKOONNSSUUMMIINN DDHHEE PPRROODDHHIIMMIINN NNEE MMJJEEDDIISS ((SSIIPPAASS SSHHTTOOJJCCEESS II

BBAASSHHKKEELLIIDDHHUURR))

Tabele 1: Lendet a Para

Lendet e para PO JO Nese PO pershkruaj (tipin, sasine & burimin)

A perdorni lende te para? Po Pasi aktiviteti ne vleresim perpunon dru apo elemente prej druri si dhe biomase per prodhim te pelletit, ne pjesen teknike eshte percaktuar kapaciteti i tyre dhe tipi perkates

A perdorni materiale ndihmese? Po Perdoren shtesa elementesh si uje per shtimin e lageshtise(prodhim te avujve) por kjo do te behet veten ne raste te produkteve specifike jo ne kete proces i cili eshte me heqje te lageshtise

A perdorni perzierje materialesh? Po Perdoren elemnte te gatshem ne rastine perpunimit te drurit

A perdorni lende djegese (dhe/ose energji)? Po Energji elektrike e cila perdoret per ndricimin e mjediseve te punes dhe njesise se Linjes se perpunimit te pelletit

A perdorni kimikate sintentike/laboratorike? Jo Nuk perdoren elente sintetik pasi eshte proces ku perdoren vetem materiale si biomase.

Tabele 2: Perdorimi / sigurimi i energjise

Perdorimi / sigurimi i energjise PO JO Nese PO pershkruaj (tipin, sasine & burimin)

A perdorni energji? Po Kapaciteti i konsumit te energjise elektrike varion sipas muajve dhe kapaciteve ditore perpunues, nje mesatare mund te arrij deri 600 mije kW (pra 100KW per nje 1ton/ore)

A perdoret kjo energji ne territorin e impiantit apo sigurohet nga burime te tjera?

Jo Kjo sasi e energjise elektrike perfitohet nga shpendarja konform nje kontrate te lidhur midis dy paleve

Konsumi I lendeve djegese per sigurimin e energjise nese prodhohet ne impiant/instalim?

Jo Nuk prodhohet ne kete instalim.

Informacion tjeter sqarues? N/A (jo i aplikuar)

Tabela 3 _Konsumi i energjise dbe ujit

KONSUMI I ENERGJISE




20

Burimi Konsumi ditor dhe total ne baze viti (kwg/g, t/g, dhe te ngjashme)

Energjia elektrike 600 mije kW vit (pra 100KW per nje 1ton/ore)

KONSUMI I UJIT

Burimi I furnizimit Konsumi ditor dhe total ne baze viti (m3)

Rrjeti public

Pus personal

Informacion tjeter sqarues? 1.0 m3/muaj (linje teknologjike ekzistuese por procesi nuk kerkon prezence te ujit)




21

55.. IINNFFOORRMMAACCIIOONN II DDEETTAAJJUUAARR PPEERR SSHHKKAARRKKIIMMEETT NNEE MMJJEEDDIISS ((SSIIPPAASS SSHHTTOOJJCCEESS IIII ddhhee IIIIII))

Shtojca II: Shkarkimet ne mjedis dhe mbetjet

Shkarkimet ne ajer

Pyetje PO JO Nese PO pershkruaj (tipin, sasine & burimin)

A ka shkarkime ne ajer? Jo Nuk ka proces teknologjik pervec prerjes se drurit, copetim, thermimi, peletizim

A ka shkarkime ne ajer (nga burime te shperndara)?

Jo Pasi perdoret me energji elektrike te cilet nuk shkaktojne ndotje ne mjedis

A ka erera te keqija nga shkarkimet? Jo Ne vleresim qe u be ne terren, nuk u konstatuan aroma te pakendshme jashte normave te lejuara

Shkarkime te ujerave te ndotura

Pyetje PO JO Nese PO pershkruaj (tipin, sasine & burimin)

A ka shkarkime te ujrave te ndotura? PO Ujerat e ndotura te zeza nga sistemi i vete objektit per nevoja sanitare

A ka ujera te ndotura me natyre toksike? Jo Ky aktivitet nuk eshte aktivitet qe perdor element te rrezikshme per mjedisin dhe shendetin e punonjesve

A behen shkarkime ne rrjetin e kanalizimeve? PO Zona eshte nje zone ekzistuese ku kane ekzisuar sistemet e kanalizimeve si zone industriale

A behen shkarkime ne siperfaqen ujore? PO Por kjo eshte pasi grumbullohen ne kolektorin kryesor te zones, per te cilen pergjigjet KUZ

Jepni sasine e ujerave te ndotura (m3/dite) 0.2 m3/dite

Zhurma & vibracionet

Pyetjet PO JO Nese PO pershkruaj (tipin, sasine & burimin)

A gjenerohen zhurma? PO Nga procesi i zakonshem i pune por ne nivele te moderuara

A gjenerohen vibracione? Jo Procesi nuk ka te bej me vibrime por me nje proces te thjeshte dhe mekanik

Mbetjet e ngurta

PO JO Nese PO pershkruaj (tipin, sasine & burimin)

A gjenerohen mbetje te ngurta? PO Rryma e mbetjeve organike, plastike,




22

qelq, leter, etj

A gjenerohen mbetje te ngurta te rrezikshme? Jo Ky aktivitet nuk eshte aktivitet qe perdor element te rrezikshme per mjedisin dhe shendetin e punonjesve

Te asgjesuara ne territorin e impjantit/instalimit?

Jo Mbejtet organike depozitohen ne venddepozitimin e percaktuar nga Komuna Qender-Korce dhe mbetjet e ricikluese eshet lidhur kontrate me kompanite qe grumbullojme mbetje te riciklueshme

Burimet e shkarkimit ne ajer: SIPAS MONITORIMIT BASHKELIDHUR (nuk ka proces te shkarkimit pasi perdorin energji elektrike ne kete sistem te linjes se prodhimit

Emertimi I shkarkuesit: N/A

Pershkrimi:

Koordinatat Oxhakut (Tub Shkarkimi)

Koordinatat (UTM Sistemi Koordinues):

Informacion per oxhakun

Diametri: Lartesia nga toka (m):

Data e venies ne pune:

Fluksi dhe kohezgjatja e shkarkimeve (per cdo pike/burim shkarkimi) ne ajer

Rrjedha (volume i shkarkuar):

Vlera mesatare/dite Nm3/d Maks/dite m3/d

Vlera maksimale/ore Nm3/ore Rrjedha min. m.s-l

Faktore te tjere

Temperatura oC(max) oC(min) oC(vlera mes.)

Burimet djeges: Vlera e volumit te dhena si: m3 i thate ___ i njome _______%O2

Karakteristikat e shkarkimit ne ajer Numri Referues i pikes se shkarkimit:__n/a

Parametri Perpara trajnimit Pershkrimi I shkurter I trajnimit

Pas trajnimit (filtra et)

Mg/Nm3 Kg/ore Mg/Nm3 Kg/ore.

Mes. Maks. Mes. Maks. Mes. Maks. Mes. Maks.

1 - - - - - - - -




23

Jepni periudhen ose periudhat kur ndodhin shkarkimet duke perfshire variacionet ditore ose sezonale (jepni informacion se kur ka qene venia ne pune dhe/ose nderprerja e punes):

Kohezgjatja e shkarkimit (mesatare) Min/ore Ore/dite Dite/vit

Clirimi i zhurmes ne mjedis

Sistemi Koordinative UTM (3 Veri, 3 Lindje)

Niveli i zhurmes /db (A)

L(A)eq L(A)10 L(A)90

Mjediset/Godinat e instalimit/impiantit:

Vendodhja 1: 442022.00 m E 4559745.00 m N

70

Vendodhja 2: -

Vendodhja 3: -

Vendodhjet e ndjeshme te zhurmes:

Vendodhja 1: N/A

Vendodhja 2: n/a

Vendodhja 3: N/A

Shenim: Te gjitha vendndodhjet duhet to shenohen qarte ne hartat bashkengjitur kesaj kerkese. Shkarkimet e ujerave te ndotura Pika e shkarkimit:

Nr. Ref. I pikes se shkarkimit (numri referues duhet te jete i njejte me numrin e shkruar ne harten e instalimit/impiantit)

PIka 1: Pika e sharkimit ne kolektorin e zones

Burimin i shkarkimit: Ujera te ndotura urbane sanitare nga sistemi kanalizime

Vendodhja: Korce

Koordinatat ne Sistem UTM

Emri/Emertimi i marresit (lumit, liqenit…):

Lumi Shkumbin nuk shkarkohen ne kete sistem (eshte prezent dhe nje sistem septim i grumbullimi te ujerave te ndotura dhe largim te mbetje te ngurta para se ai te shkarkohet ne vendin e percaktuar nga pushteti vendor dhe KUZ




24

Informacion i detajuar per shkarkimet e lengta

Sasia e shkarkuar

Mesatare/dite

0.1 m3 Sasia maksimale/dite 0.14 m3

Sasia maksimale/ore

m3

Jepni periudhen ose periudhat kur ndodhin shkarkimet duke perfshire variacionet ditore ose sezonale (jepni informacion se kur ka qene venia ne pune dhe/ose nderprerja e punes):

Periudhat e shkarkimit (mesatare)

min/ore 1 ore/dite dite/vit

Karakteristikat e shkarkimeve te ujerave te ndotura (pas pasijes me Leje mjedisorer

Parametri Perpara trajnimit Nga vendi i lirimit/leshimit pas shkarkimit

Mesatarja max.0 vleres/ore (mg/l)

Mesatarja e max. o vleres ditore (mg/l)

Kg/vit Kg/vit Vlera mesatare maks. Ne ore (mg/l)

Vlera ditore mesatare maks. Ne ore (mg/l

Kg/vit Kg/vit

Shenim: Nuk eshte monitoruar si aktivitet




25

Shotjca III: Kapja dhe trajtimi i ndotjes dhe shkarkimeve ne mjedis dhe mbetjeve

1. Trajtimi i ndotjes

Lloji i shkarkimit/ndotjes (ne ajer, toke, uje)

Pershkrimi i trajnimit

Ne uje Do te perdoret sistem septik standard me tre ndarje dhe sistem grile me mjediset e pune pasi ujerat jane vetem te ngarkuar me mbejte te ngurta si mbejte organike, leter, qelq, etj

Ne Toke Nuk ka ndotje

Ne ajer Nuk vlersohet e nevojshme pasi jave vetem avuj uji pasi perdoret energji elektrike dhe si alternative gaz i lengshem

2. Menaxhimi i mbetjeve

Materiale mbetjesh

Numri nga Rregullorja per Kategorite e Mbetjeve, duke perfshire listat

Vendi kryesor I gjenerimit

Sasia Trajtimi ose asgjesimi ne instalim/impiant (Metoda dhe vendodhja)

Trajtimi, rikuperimi riciklimki ose asgjesimi jashte instalimit/impianti (Metoda, vendi, kontraktori)

Ton/muaj m3/muaj

Vajra te perdorur

12 01 10* Njesia e sherbimit te automjeteve

0.2 Kontraktor te licensuar

Riciklim (Proces kimik trajimi sekondar)

Qelq 19 12 05 Zyrat dhe sherbimi

0.05 Kontraktore Riciklim Korce

Lende organike

16 03 06 Mjedisi i perpunimit

0.1 Vend grumbulli urban

Komuna Qender-Korce

Metale dhe metalore

19 12 02Metale ferrore 19 12 03Metale joferrore

Zyrat dhe sherbimi


Plastik dhe gomë

19 12 04 Zyrat dhe sherbimi


Programi i vetmonitorimit te shkarkimeve ne vijueshmeri per Vitin 2014 pas pajisjes me Leje Mjedisore Vendodhja e monitorimit/Koordinatat ne Sistemin e Koordinimit UTM:

Parametri-1 Rezultatet (mg/l ose mg/m3) Metoda e marrjes se mostres

Qellimi/arsyeja e vleresimit analitik

Metoda analitike / teknika




26

Data

Data Data Data Me instalim te levizshem

Vleresim i impaktit

lartesia 8.4 ml

CO - Me tubea Ind.

NO2 - Met. Me tubea Ind. Dhe metode kimike me TEA

SO2 - Met.me tuba ind dhe metode kimike me TCM

O2 - -

Pluhur Total - Met Gravimetrike




27

6. PERSHKRIM I MJEDISIT EKZISTUES

Popullsia e kesaj zone eshte 90% autoktone dhe 10% e ardhur pas viteve 90 . Korca eshte nje nder qytetet me te paster te shqiperise banoret e tij njihen per kulturen dhe traditat e tyre. Gjate veres klima eshte e ngrohte ndersa gjate dimrit ka dhe reshje debore.Ne Korce lumi Devoll,i cili ne dalje te qytetit bashkohet me te tjere lumenj. Qyteti nuk ka ndonje zhvillim te madh industrial dhe pjesa me e madhe e banoreve ose merren me biznes te vogel ose emigrojne ne shtetet fqinje. Infrastruktura e rruges eshte ne gjendje te mire pasi eshte rikontruktuar vitet e fundit. Ne kete zone eshte ekzistues rrjeti i kanalizimeve dhe i shperndarjes se ujesjellesit nderkohe qe prane prones nga ana e rruges kalon rrjeti i tensionit te mesem elektrike. Ne sheshin e ndertimit ka tubacione te furnizimit me uje, si dhe te rrjete te telefonise se telekomit . Zona ndodhet ne krah te majte te rruges “Hekurudha” e cila krijon lehtesira per qarkulllin e kesaj zone.

6.1. Aspekte socio ekonomike dhe ndikimet në mjedisin human

6.1.1. Trashegimia kulturore

Rrethi i Korces është një nga tridhjetë e gjashtë rrethe të Shqipërisë. Ajo ka një popullsi prej 72,000 (2004 vlerësuar), dhe një sipërfaqe prej 1.102 km ². Popullsia e Korces është unik dhe autocone. Sipas statistikave të marra në 1998 popullsia e saj ishte 82.411 banorë. 29.7% e popullsisë jeton në Korce, ndersa 70.3% jeton në fshat. Nga konstatimi ne zone, territori ne studim nuk ndodhet ne distanca te aferta me zonat e mbrojtura nga Instituti i Monumenteve te Kultures te Tiranes. Ne zonen e kerkuar per shfrytezim nuk ka objekte arkitektonike, arkeologjike, kulturore dhe me interesa historike, ato ndodhen ne largesi te mjaftueshme me zonen ne studim ku as ne menyre direkte dhe as indirekte nuk ndikon ky studim ne zone te mbrojtura si Monumente te Kultures.

6.2. Kushtet klimaterike, pozicioni gjeografik, hidrologjia dhe gjeologjia

6.2.1. Terreni dhe vendet me pamje te veçante

Terreni i ketij zone eshte fushore. Nga lindja dhe verilindja ndodhet nje sistem kodrinor i bute me lartesi deri ne 80 m deri ne 450 m lartesi nga niveli i detit) i kultivuar me foragjere, peme frutore (veçanerisht me ullinj dhe vreshta) si dhe me shkurre mesdhetare me nje bimesi mesatare. Pamjet piktoreske te rruges jane ato te nje terreni urban, i fragmentizuar, me bime tipike dekorative. Peizazhi ne kete zone eshte brenda konturit estetik te zones ekzistuese. Nuk vecohet per ndonje peisazh te vecante dhe as per perdorim si mjedise ku banoret kalojne fundjaven. Kjo zone ka nje peisazh te thjeshte pa ndonje vecori. Ne kete siperfaqe ka ndertesa ekzistuese, eshte nje zone komerciale dhe objektet e banimit ndodhen ne distanca te largeta nga objekti. Siperfaqa e propozuar per zhvillim ze nje siperfaqe ndertimi prej 1945.0 dhe ka forme te rregullt ne forme katrore.

6.2.2. Klima

Klima e rajonit eshte mesdhetare fushore qendrore me karakteristikat klimaterike te rajonit te Shqiperise Perendimore. Zona dallohet per dimera te buta me karakteristika te theksuara mesdhetare dhe vetem ne




28

raste te rralla ashpersia e dimrit eshte e ndjeshme. Si gjithe zona mesdhtare ne pergjithesi ka nje sasi te konsiderushme kohe me diell. Kjo arrin ne 2560 ore ne vit me maksimumet ne muajin korrik me 360 ore dhe minim 100 ore ne dhjetor. Presioni atmosferik sipas te dhenave shume vjecare leviz nga 752-753 milimetra, (1002,6 – 1003,9m bar). Vlerat e temperatures se ajrit ne pergjithesi jane te qendrushme. Periudha me temperatura mesatare me te madhe se 7°C zgjat afersisht 10 muaj. Zona ne studim perfshihet ne zonen klimaterike mesdhetare fushore qendrore. Temperatura mesatare vjetore leviz nga 15°-16°C. Amplituda e ndryshimeve midis dites dhe nates eshte e ndjeshme dhe leviz nga 6 deri ne 12-14°C. Lageshtia mesatare relative e ajrit arrin ne rreth 70%. Sipas te dhenave shumevjecare statistikore te sherbimit hidrometeorollogjike, sasia mesatare vjetore e shiut arrin ne 1247mm. Numri i diteve me rreshje me te madhe se 10mm leviz mesatarishte nga 85-100 dite. Era fryn pergjithesishte ne dy drejtime gjate gjysmes se ftohet te vitit, ku vihet re se mbizoterojne ererat jugelindjore, pa perjashtuar ererat veriore. Ndersa ne gjysmen e ngrohte te vitit mbizoterojne ererat veriperendimore.

6.3. Sizmiciteti

Trualli Shqiptar vendoset gjate kufirit te perplasjes se dy pllakave te medha qe levizin njera kunder tjetres; pllakes Euroaziatike dhe asaj Arabo-afrikane, dhe eshte vater e perqendruar termetesh e cila preket me shpesh nga termete demtues. Korca eshte zone e prekur nga termetet, ku nga pikepamja sizmoteknike zona mund te goditet nga termete me magnitude Mmax=5.5-6.0 grade Richter me intensitet deri ne 7 bale MKS-64 e cila shkakton çarje ne mur dhe rrezim te copa te suvash por per objektet e ulte nuk parashikohen shqetesime. Si dhe mundesite per te goditur termetet me shume balle jane te vogla rreth 20%.

6.3.1. Gjeologjia dhe Dherat

Shqiperia si formacion gjeologjik eshte pjese perberese e rrudhosjeve alpino-mesdhetare pjese e degezimit Dinaro-albano-Helenid, ku ne bejme pjese tek Albanidet. Korca si zone e jashtme ben pjese ne Ultesiren Paramalore, dhe ndodhet ne krahinen e juglindore , dhe karakterizohet nga shkembinj te dobet qe i ben te paqendrueshem nga rreshqitja dhe eshte pjese e sistemit neogjenik argjila, konglomerat ranor. Zona karakterizohet nga brezi i tokes se hirte kafe, ku ajo vendoset mbi formacione sedimentare dhe sasia e humusit eshte e vogel rreth 2-4%. Ne sheshin e ndertimit marrin pjese formacione te neogjenit te perfaqesuara nga nderthurje alevrolitesh argjilore e ranore si dhe nga depozita aluvilo-deluviale te kuarternit, trashesia e te cilit arrin deri ne 25-30 m.

6.3.2. Hidrologjia, ujrat siperfaqesore dhe nentokesore

Ne kete rajon takohen ujerat nentokesor ne depozitat zhavorr. Niveli i ujit nentokesor eshte 3.80m nga siperfaqja e tokes por ne puset e shpimit ai arrin te ngrihet dhe te stabilizohet ne 0.6-0.8 m thellesi dhe ne varesi te stines niveli i tyre ndryshon. Pasqyra e nivelit te perhershem te ujerave nentokesor luhaten sipas rreshjeve. Ne zonen ku do te realizohet projekti verehet se nuk ka burime siperfaqesore ne distanca te aferta. Ne zonen e shfrytezimit dhe perreth saj nuk ka zona te lundrueshme dhe nuk ndodhen liqene dhe dete, prandaj gjate shfrytezimit nuk do te cenohen rruget ujore, brigjet bregdetare etj. Ne konturin anesor te zones dhe ne pjesen lindore te prones ne studim vihet re kanale drenazhmi qe kane ekzistuar per keto toka truall .

6.4. Mjedisi biologjik

Vegjetacioni që takohet në këtë zone kodrinore dhe fushore është tipik i mjediseve të ulta e kodrinore, anash rrjedhjeve ujore-kanaleve kullues. Karkteristika e parë e tij është plasticitieti i lartë ekologjik i shoqërimeve që pasqyrohet qartë në përbërjen floristike të tij. Në brigjet e lumit Shkumbin qe ndodhet larg zones me rreth 0.1km dhe tributarëve llojet shoqëruese me vlera të larta të sasi-mbulesës përfaqësohen nga: Typha latifolia, Lythrum salicaria, Cladium mariscus, alisma plantago-aquatica, Sparganum erectum etj.




29

Flora e habitatit të marrë në konsideratë (Toka të punuara) është e varfër në lloje dhe monotone. Hapësira paraqitet e ekspozuar ndaj rezatimit të diellit. Numri i llojeve këtu është i ulët dhe ato janë direkt të kërcënuara nga veprimtaria e njeriut. Duhet të nënvizojmë faktin se përdorimi i pesticideve dhe herbicideve për një kohë të konsiderueshme ka afektuar ndjeshëm larminë biologjike të territorit të marë në konsideratë. Nga familjet më të takueshme, me një numër më të madh bimësh janë: Compositae, Graminae, Leguminosae, Cruciferae, Papaveraceae, Poligonaceae, Convolvulaceae dhe Primulaceae. Lloji më i dendur në mbi 40% të një rilevimi shumë të shpejtë është Papaver rhoeas dhe më pas përmendim llojet: Avena sterilis, Lactica seriola, Alopecurus myosuroides, Sinapis arvensis, Capsella bursa-pastoris, Sonchus vulgaris, Anagalis arvensis, Madicago lupulina etj. Metoda e vlerësimit të biodiversitetit : Kjo pjesë e raportit mbështetet në njohuritë e ekspertëve të grupit të punës dhe kërkimet e mëparshme të kryera nga autorë vendas dhe të huaj. Përafrimi ka konsideruar tërësine e biodiversitetit duke përfshirë florën, faunën. Metoda mbeshtetet në: (a) Vizita në zone; (b) Shfrytëzimi i eksperiences së grupit të punës në fushën e biodiversiteit dhe të vlerësimit; (c) Konsultimet me burime të ndryshme bibliografike. (d) Intervista me përfaqësues të komuniteteve vendore (e) Organizimi i një takimi me palë të interesuara. Një vëmendje e veçantë i është kushtuar llojeve të rralla dhe të kërcënuara qe nuk u konstatuan ne terren. Përshkrimi përbën një tendencë holistike të analizës. Po kështu janë dhënë rekomandime dhe propozime përkatëse. Karakterizimi ekologjik i zonës: nuk vleresohen per kete studim pasi vleresohet zone ekzistuese Zona me rëndësi të veçantë: Territori ne studim nuk eshte e perfshire ne menyre te drejtperdrejte ne zone te mbrojtur si:

a) rezerve strikte natyrore\ rezervat shkencor\ (Kategoria I); b) park kombetar (Kategoria II); c) monument natyror (Kategoria III); ç) rezervat natyror i menaxhuar\ zone e menaxhimit te habitateve dhe llojeve (Kategoria(IV); d) peizazh i mbrojtur (Kategoria V); dh) zone e mbrojtur e burimeve te menaxhuara\ zone e mbrojtur me perdorim te shumefishte (Kategoria VI).

Territori ne studim ku do realizohet projekti nuk eshte i perfshire ne zone buferike, te cilat ruhen ne perputhje me legjislacionin perkates ne fuqi. Zona ne studim nuk bene pjese ne zonat e mbrojtura me interes nderkombetar apo te cenoj ndonje nga konventat e nenshkruar.

6.4.1. Larmia biologjike

Flora dhe vegjetacioni:Korce si qytet bene pjese ne brezin e shkurreve dhe drure mesdhetare. Ne kete zone vazhdojne te mbijetojne ne pakice si: makiet, shibljaku [driza (paliurus spina-christi), cermedelli (cotunus coggygria), shqemia (rhus coriaria), murrizet, etj. Fauna dhe llojet kryesore : Aspekti faunistik i lidhur ngushtë me mjedisin rrethues këtu, paraqet një larmi biologjike tepër të varfër, që është po kështu një pasqyrim i gjendjes së këtij ekosistemi tashmë tepër të degraduar.

6.4.2. Përshkrimi i habitateve natyrore

Kanalet dherrjedhjet ujore:Habitati mbizotërues ne kete segment është ai i rrjedhjeve ujore të përkohshëm ose të përhershëm




30

7. PERSHKRIMI I PROJEKTIT

7.1. Struktura e prodhimit.

Procesi i Prodhimit: Procesi i prodhimit të pelletit përfshin vendosjen e biomasës nën presion te larte duke e detyruar atë nëpërmjet një instalimi qe kryen procesin e rrumbullakimit të quajtur "Die." Kur e ekspozuar ndaj kushteve të përshtatshme, biomasa "ne forme kapsolle" te cilat formojne një masë të fortë. Ky proces është i njohur si "ekstrudim." Disa biomasa (kryesisht lende prej druri) natyrisht formon pelletin ne forme kapsolle me cilësi të lartë, ndërsa llojet e tjera të biomasës mund të kenë nevojë per aditivëve të shërbejë si një "kordon" që mban topth së bashku. Megjithatë, krijimi i fishekëve te pelletit është vetëm një hap i vogël në procesin e përgjithshëm të prodhimit të pelletit. Këto hapa përfshijnë proceset si bluarje (grirja e lendes drusore, apo lendeve te tjera qe perdoren si kartoni, letra, tallashi, etj si lende e quajtur biomase), kontroll te lagështise, ekstrudim, ftohje, dhe paketimit. Çdo hap duhet të bëhet me kujdes nëse produkti final është që të jetë me cilësi të pranueshme konform kerkesave qe percaktohen nga bleresi.

Flowchart: Struktura e prodhimi te pelletit Materiale të papërpunuara: Prodhimi i fishekëve druri fillon me prodhimin e lëndëve të para. Në shumicën e rasteve kjo lëndë e parë është një efekt anësor i ndonjë operacion tjetër të përpunimit të drurit. Mullin j parket drurë janë një shembull: Ata prodhojnë sasi të mëdha të pastër (nuk prodhon tallash ose pluhur tallazhi), tallash te thatë dhe blloqe të vogla të braktisura në operacionet e tyre qe perodren per te prodhuar briketa prej druri (pellet). Ky efekt anësor bën një material ideal të para për prodhimin e pelletit; Megjithatë, me rritje e kerkeses per pellet, disa mullinj janë të gjeneruar të lëndëve të para pellet-marrjes direkt nga pemë (dmth. "roundwood") qe punon ne terren, instalim i levizshem. Copetuesi: Ne pergjithesi Mulliri i pelletit kërkojnë biomasës që është thermuar ne grimca që janë jo më shumë se 3 milimetra në madhësi. Disa lloje të pajisjeve janë në dispozicion për të kryer këtë proces. Nëse biomasa është mjaft i madh dhe i dendur (p.sh., druri), materiali është trajtuar paraprakisht përmes një "chipper," dhe pastaj trajtohet me një Hammer mulli (Mulli çekan) ose pajisje të ngjashme për të reduktuar




31

grimcave në madhësinë e kërkuar. Biomasa më të vogla dhe më të butë (p.sh. kashtë) mund të futen direkt në mulli çekan pa u copetuar (pa kaluar ne pajisjen Chipper). Kontrollues i lageshtise: Mbajtja e një nivel të duhur lagështi në lenden e pare kryesore është jetike për cilësinë e përgjithshme të briketes përfundimtare. Për drurin, nivelii lageshtise kërkohet te jete barazh ose afer15 % lageshti. Llojet e tjera të biomasës kanë kërkesa të tjera, ju mund të duhet të eksperimentojnë pak. Lagështi mund të hiqen nga lenda e pare nga furrë-tharje ose me fryrjen e ajrit të nxehtë mbi ose permes grimcave. Nëse lenda e pare është shumë e thatë, lagështi mund të shtohet duke injektuar avull ose ujë në lenden e pare primare per prodhimin e briketave. Ekstrudim: Pelleti prodhohet sipas ketyre hapave . Ruli perdoret për të kompresuar biomasës kundër një pjatë metalike të nxehtë të quajtur “Die” . "Die e cila përfshin disa vrima të vogla nëpërmjet saj ku presohet të cilat lejojnë kalimin e biomasës nën temperaturë të lartë dhe presion te larte per te presuar(ekstruduar) lenden e pare. Nëse kushtet e mjedisit te brendshem te ekstruderit janë konform kushteve te kerkuara , grimcat biomasës do të bashkohen në një masë të ngurta , duke e kthyer në një brikete prej druri. Një presese është përdorur zakonisht për prere briketen në një gjatësi të paracaktuar nga pajisja “Die” . Disa biomasa tenton të bashkohen së bashku më mirë se biomasa të tjera . Tallash është një lende e pare veçanërisht e përshtatshme për shkak te struktures anatomimike që është e natyrshme dhe e pranishme në dru vepron si një ngjitës të mbajë pelletin si nje trupe te bashkuar . Bari kanë tendencë që të mos bashkohen lehte pasi rezultojnë qe janë më pak të dendur dhe më të lehtë të thyeshem . Kombinimi i duhur i materiale të dhëna dhe funksionimin e pajisjeve sic duhet mund të minimizohen ose eliminojne këtë problem . Është gjithashtu e mundur për të shtuar një " lidhësit " material të biomasës për të ndihmuar atë të lidhen së bashku , ose për përzierje me tallashi druri i cili luan rolin e lidhesit me rezultate të ngjashme . Drithra te thata te distiluara ( një produkt i dale nga industria e etanolit te misrit ) perdoren për të përmirësuar vetitë lidhese te biomasës . Sistemi ftohes: Pelleti, duke dalin nga procesi i punes se presimit (njeisa Die), janë mjaft të nxehtë (~ 150 ° C) dhe te butë. Prandaj, ata duhet të jenë të ftohur dhe të thata para se ata janë të gatshëm për përdorim. Kjo është zakonisht arrihet me fryrjen e ajrit përmes pelletit si ata jane në një rezervuar metalike. Lagështia e pelleti ne fund te procesit duhet të jetë jo më e lartë se 8%. Paketimi: Pasi pelleti eshte formuar dhe ftohur, ata janë gati të pakehen në qese ose të ruajtura në sasi të mëdha ne sillosa per eksport ose treg vendas. Pelleti mund të ruhet për kohë të pacaktuar, por ato duhet të mbahen të thata për të parandaluar përkeqësimin apo ndryshimin e perqindjes se lageshtise se produktit. Kërkesat e energjisë për teknologjine e prodhimit te pelletit Prodhime i pelletit kërkon mjaft energji, si për tharje te lendes se pare të lagur dhe për operimin e pjesë të ndryshme të makinerive. Disa sisteme perdorin cikel te kombinuar në mënyrë tipike perdorin si lende djegese pelletin për të siguruar nxehtesi për tharje te drurit, ndërsa objektet më të vogla shpesh përdorin lende te tjera aleternative per djegie. Zakonisht, një pelletizer kërkon rreth 50 dhe 100 kW të kërkesës elektrike për çdo 1 ton në orë e kapacitetit të prodhimit. Përveç kësaj, energjia elektrike është e nevojshme zakonisht për të vepruar çdo procese, bluarje, tharje, ftohje, dhe pajisjet paketimi që është në përdorim. Nëse një burim i besueshëm i energjisë elektrike nuk është në dispozicion, benzinë ose naftë pajisje me bazë është në dispozicion si mundesi alternative per tu perdorur. Procesi teknologjik i prodhimit. Lenda e pare ne linje vjen ne formen e detaleve me permasa bruto. Procesi i punes vijon me repartin e perpunimit mekanik. Ne kete repart behet prodhimi i elementeve copetimit te drurit dhe pergatitja e lendes per ta depozituar ne pelletim.




32

“Zemra” e ketij reparti dhe e veprimtaris eshte nje linje teknologjike qe konsiston ne nje seri stacionesh pune te automatizuara qe realizojne veprime perpunuese. Transporti i pjeseve midis stacioneve eshte i automatizuar. Konsumi i lendes se pare, lendeve ndihmese, energjise elektrike etj. Gjate periudhes 2013 jane konsumuar:

Konsum i energjise elektrike: Jane shpenzuar afersisht 100 kwh energji elektrike, mesatarisht 3000 kwh ne muaj,

Konsum i ujit: Jane konsumuar 0.14m3/dite ujes si perberes ne procesin teknologjik dhe per nevoja higjeno-sanitare.

Konsumi i lendes se pare: Trung peme, dru zjarri, pllaka druri, degët druri, flete druri, rroje druri, tallash druri, gjethe druri, mbeturina druri nga sharra, pluhur tallashi, etj me nje kapacitet te konsumit prej maksimalisht ne ore 1500 kg ku humbje nuk do te kete se eshte cikel i mbyllur ku lenda e gjithe kthehet ne pellet prak kryehet procesi i riciklimin ne kete proces. Mbetjet teknologjike si amballazhi i paketimeve qe mund te demtohen apo pelleti jo shume cilesor sipas kerkesave perdoren per djegie per nevoja sociale dhe nje pjese e tallashit qe rezulton gjate procesit teknologjik perpunohet per te prodhuar briketa te cilat tregtohen per konsumatorin per tu perdorur ne stufa per ngrohje ne zonen e vepritmarise si ndihme per komunitetin ne nevoje dhe grupet vulnerabel.

Pajisjet kryesore qe do te perdoren Pajisjet qe perdoren ne proces: Copetues te drurit, tallash druri tharëse, makineri te pelletit te drurit, ftohes, makine automatike te paketimit

Shtesa: Nuk ka lende shtese qe te perdoren ne kete proces. Transporti i brendshem Sistemi i transportit perfaqesohet nga kater menyra transporti

1. Transport pneumatik (transporti i tallashit nga makinat te grumbulluesi) 2. Transport me transportjer me shirit dhe me rula me zinxhir 3. Transport me tanspaleta dhe makina pirun 4. Transport me krahe

Kushtet e punes, mbrojtja ne pune, sigurimi teknik Subjekti Euro Bagno shpk pergjithesisht ofron kushte te mira pune sigurisht kjo edhe ne varesi te vendit te punes. Fillimisht punetorit i pastrohet vendi i punes ,atrecohet makina per pune, dhe i dorezohet makina per te punuar. Ketij punetori i jepet maske per tu mbrojtur nga pluhurat dhe doreza per te mbrojtur duart. Perdorimi i maskave, dorezave dhe mbajtja paster e vendit te punes i lihen ne pergjegjesine e punetorit dhe kontrollohet nga inxhinjeri. Persa i perket masave te marra per siurimin teknik mund te permendim tabelat e vendosura perballe vendit te punes, pajisjes me maska dhe doreza. Punetoret duhen instuktuar rregullisht per sigurine ne pune. Per nje pune pa aksidente nuk lejohet qe:

- gjate punes te perdoret celulari - te degjohet muzike me kufje - te ndalohen instrumentt me copa druresh

- te largohen nga vendi i punes dhe te lene makinen ndezur (nuk duhet te largohen fare)




33

- te nderhyje vete punetori ne makineri - te leshohet per pune menjehere pasi eshte riparuar

- te mos jete banko e punes e paster - te mos kontrollohen mire lidhjet elektrike dhe gjendja mekanike - te kemi burime shperqendrimi - te behet roli i ekspertit - te futen duart ne makina kur ato jane te ndezura - te punojne makinat edhe kur ato dyshohen per defekte - te mos pastrohet vendi i punes - te perdoren priza thyera dhe te rrezikshme.

Keto makineri perdorin instrumente te ndryshem te profileve te ndryshme. Kapanonet qe jane ne funksion te

veprimtaris te cilat jane te perbera nga reparte specifike te perpunimit te drurit per prodhim te pelletit jane

kapanone kryesisht me strukture metalike dhe te veshura me materiale termoizoluese, si te tipit sandwich.

Menyra e ndertimit dhe pozicionimit te tyre eshte bere ne baze te projektit arkitektonik ne menyre qe te jete sa

me funksionale dhe te jene ne funksion te njera-tjetres.

Ambjentet e jshteme te fabrikes jane te rregulluara dhe sistemuara ne mire dhe kane nje mirembajtje ne

menyre te vazhdueshme. Objekti eshte i pajisur me te gjitha kondicionet e nevojshme, me siperfaqe dhe

ambjente hidrosanitare, me sistem ajrimi dhe kondicionimi per disa ambjente, me sistem zjarrfikes ne te gjitha

repartet duke siguruart sasi te konsiderueshme uji nepermjet sistemit te furnizimit dhe nepermjet pusi te hapur

me pare per kete qellim edhe pse procese teknologjike me uje nuk ka. Gjithashtu ne godine nuk mungojne

edhe hidrantet dhe bombulat e fikjes.

Energjia elektrike eshte e siguruar nepermjet nje kabine te posatshme per te mundesuar energjine elektrike

ne nivelet e duhura, sistemi i kanalizimeve eshte i lidhur me ate te rrjetit te zones.

Stafi i kesaj veprimtari eshte i paisur me te gjitha mjetet dhe kushtet e domosdoshme te punes duke pasur

mundesine per tu shmangur pothuajse 100% efekteve te mundeshme te kesaj lloj veprimtarie, jane vene ne

dispozicion maska te ndryshme per filtrimin e ajrit me fibra karboni, maska kundragazi te cilat jane ne

dispozicion per punonjesit e repartit te bojatisjes dhe zumparimit.

Periudha kohore e funksionimit te fabrikes dhe personelit te punesuar eshte 7 dite ne jave si dhe perjashtohen

nga ditet e punes edhe ditet e pushimit te festave zyrtare. Stafi i kesaj shoqerie kryesisht eshte nga zona

perreth por nje pjese e tyre edhe nga zona te tjera ku mund te permendim stafin drejtues, etj.

Personeli qe punon eshte i perhershem dhe 3-4 sezonal.

7.2. Prodhimi i pelletit ne fabriken e prodhimit te pelletit

Ne kete seksion do te përshkruajme teknikat e prodhimit për prodhimin e pelletit te druri nga pika lëndë e parë deri ne fazen perfundimtare te prodhimit te pelletit konform kushteve perkatese qe kerkohen. Lënda e parë e perdorur Lënda e parë kryesore për prodhimin e pelletit në Shqiperi është nga trung peme dhe tallash druri prodhuar si një nga-veprimtari e perpunimit te drurit , ose nga një operacion sharre ( p.sh. Perpunim te drurit per te prodhuar paleta, etj si Lëndë drusore ) ose prodhimin e strukturave prej druri (briket dhe pellet ) . Kërkesa e rritur për lëndë të parë e ka shkaktuar prodhuesit te pelletit prej dru për të filluar tharje dhe pulverizimin e trungjet e pemëve të tëra , për të siguruar materiale të mjaftueshme të papërpunuara prandaj ky projekt




34

vleresohet si pozitive se do te perpunoj materiale prej druri te grumbulluara nga procesi i pare i perpunimit te drurit si dhe tallash druri, dhe lende te tjera biomase . Druri ne pergjithesi eshte nga pemë konifere dhe halore mund të përdoret për prodhimin e peleltit te drurit . Në një të vetme druri të procesit të prodhimit prej pemëve halore zakonisht përbën 70-95 % e lëndëve të para dhe dru nga drurët gjetherënës te mbetur . Shpeshmateriale të pastruar e parë është e përzier nga disa lloje të drurit për të siguruar një përmbajtje homogjene dhe strukture anatomike . Si struktura lidhet ne pellet së bashku dhe si menyra e lidhjes ndryshon sipas llojeve të ndryshme të pemëve ( dru e forte normalisht ka një përmbajtje të ulët të struktures anatomike se druri i butë ) është shumë e rëndësishme për të siguruar që përzierje është sa me homogjene të je të e mundur . Përdorimi i materialit të pabarabartë rrit rrezikun e ndërprerjeve gjatë procesit të ngutshme . Ne kete proces do te përdorimin drurit të pastër te ricikluar për të prodhuar brikete druri . Dru i ricikluar shpesh ka një përmbajtje relativisht të ulët linjitit (struktures anatomike) dhe për këtë arsye një shtesë është e nevojshme për të siguruar që pelleti nuk shkërmoqet në copa te vogla . Lidhes natyrore, si niseshte patate dhe misri apo vaj vegjetal mund të përdoren . Fishekëve (pelleti) të prodhuar nga druri i ricikluar janë përdorur më shpesh për bashkë- ndezje ne industri ose në kaldaja të mëdha tregtare sesa në soba te brendshme apo kaldaja për shkak të kërkesave të cilësisë së lartë ne sobat e shtepive dhe kaldaja te brendshme ne rezidenca . Sot prodhuesit e medhenje ne Europe prodhojë fishekëve nga kashtë për përdorim industrial . Në forma të tjera të biomasës ndoshta ne te ardhme pelletizimi do te përdoret si një karburant ( kryesisht për ndezjen fillestare ), edhe pse bari si Miscanthus kanë më shumë gjasa për t'u formuar në diçka pak më të madh se sa një pellet ( përcaktuar si më pak se 25mm në diametër ) . Pelleti: Procesi teknologjiik Nga pika e perpunimit te lëndës se parë deri në pikën se prodhimit te pelletit të gatshëm për të shitur , lëndë e parë kalon nëpër tri proceseve kryesore si: grirja, pelletizimi dhe ftohjes - shih figurën per detajes

Tharja Grirja Pelletizimi Ftohja

Diagrama e prodhimit te pelletit THARJA: Përmbajtja e ujit në të lëndëve të para duhet të jetë rreth 10 % para procesit te pelletizimit se ai te filloj . Nëse përmbajtja e ujit në lëndë të parë është shumë i lartë , ajo duhet të thahet . Tharje është me rëndësi të madhe për produktin final , që nga lëndë të parë me një përmbajtje të ujit të lartë se 15% është e vështirë të pelletizohet . Shkalla në të cilën një material duhet të thahet para se të pellitisohet e bën një dallim të madh në energjinë e nevojshme në prodhimin e fishekëve prej druri . Vlen të sigurohet se çdo avull përdoret në procesin e riciklohet dhe duke u përpjekur për të siguruar që procesi i tharjes është vetë burim i ripërtëritshme të energjisë per prodhimin e pelletit te drurit, pasi ky proces eshte nje proces ne te mire te mjedisit pra nje aktivitet Miqesor me Mjedisin.




35

PASTRIMI: Në shpërndarjen e lëndëve të para në fabrikë pelletizimi materialin e padëshiruar , për shembull metali qe mund te ndodhet ne dru i ngulur, është larguar me ndihmën e magnet dhe një ekran qe e monitoron procesin e punes . Kjo është veçanërisht e rëndësishme kur duke përdorur drure te ricikluar . BLUARJE: Pas ketij procesi lëndëve të para vendoset në një Hammer Mill (mulliri i bluarjes - shih figurën e meposhtme . Talashi i prodhuar ndahet në një ciklon , ose ne site nese duhet me permasa te percaktuara . Rëndja e drurit është i nevojshëm për shkak se lënda e para , gjatë grirjes mund të jetë shumë heterogjene në madhësi ( edhe pse ajo zakonisht do të jetë nën 5 mm në diametër )

Figure : Harmer mill (pjeset perberese te saj; marresi i ajerit, Magneti, gracka e gurit, Griresi ure, ekrani, cekici, dhoma e turbulences) PRESIMI: Para se pelleti prej druri te shtypen, 1-2% të ujit, në formën e avullit është furnizuar me lëndë të parë, që është duke ngrohur në rreth 70 º C. Ngrohje siguron se përmbajtja e struktures anatomike në dru është lëshuar dhe kjo kontribuon në rritjen e detyrueshme të grimcave së bashku në produktin përfundimtar. Struktura anatomike dhe dru pluhur transportohet më pas për ty shtypyr ne presim. Procesi peletizimit ilustrohet ne Figuren e meposhtme (a) dhe (b). Lëndë e parë qëndron në një shtresë para presueses rul, e cila shtyn materialin poshtë në bllok e therjes. Kur presuesja rul kalon mbi vrimë, lenda e pare, hyn ne vrima keshtu ndodhe procesi i kompresimit te tyre ne pellet.

Figure. Pelletizimi (a) dhe kompresimi (b) – kushtet e kompresimit= d//L+2*l).

R: Ferkimi




36

µ: koeficenti i ferkimit

P: presioni nga muret (N/m)

I: Gjatesia e vrimes

U: Diametri i vrimes K: Forca e kompresimit (N)

Gjashtë kushtet janë të rëndësishme për presim te suksesshem - dhe në këtë mënyrë per cilësinë e pelletit: 1. Korrelacioni midis cilësitë e lëndëve të para, kapaciteti te kompresimit të makinës dhe procesin kompresimit.; 2. Kapaciteti fërkimi i bllokut te tharjes.; 3. Sipërfaqësor dhe materiale të bllokut thares dhe rulit presues 4. Gjatësia dhe diametri i vrimave në bllok thares – (Bllock Die) 5. Trashësia e shtresës së lendes së para siper bllokut dhe në këtë mënyrë të trashësisë së materialit që është presion në bllokun.; dhe 6. Frekuenca e kompresimit - dmth shpejtësinë e rrotullimit. Distanca në mes të bllokut dhe rulit presues ka ndikim në cilësinë e fishekëve, materiali veshes i pajisjeve dhe konsumin e energjisë në procesin. Testet kanë treguar se një rritje në distancë 0-1 mm shkakton një konsum 20% më të lartë të energjisë, por në të njëjtën kohë zvogëlon vëllimin e pluhurit me 30% .

Figure : Peletizimi me unazen e Die Blok Ne kete proces lenda e pare hyn ne dram ku nje prej shume rulave preson materialin permes vrimave cilindrike. Nga ana tjeter ata prihen sipas gjatesise se kerkuar DIE BLOK: Pelletizimi realizohet duke përdorur një makinë ose me një bllok Die në formën e një unazë (figura e me poshtme) ose me një lloj plani bllok Die (figura e meposhtme). Lëndë e parë është depozituar ne dram, ku një ose më shumë rula shtypin lenden e para në fishekëve nëpër vrima cilindrike në bllokun e tharjes. Kur fishekëve kanë kaluar nëpër bllokut ata janë të prerë në gjatesite e përshtatshme.




37

Figure : Diagrama e Die Bllok dhe ekstruderit dhe preresit

Bloqet Die mund te ndryshohet, kështu që diametri i vrimave cilindrike mund te ndryshohet, dhe në këtë mënyrë fisheke të gjatësisë të ndryshme mund të prodhohet. Çdo njësi prodhimi megjithatë gjithmonë do të ketë të njëjtin diametër. Psh, ne Mbretërinë e Bashkuar është zakonisht diametër 6 mm e njejta perdoret dhe ne europe.. Procesi presimit te lendes se pare rrit temperaturën e lëndës së parë edhe më shumë. Niveli i nevojshëm presioni në bllokun varet ndër të tjera në llojin e lëndëve të para. Në përgjithësi, duke rritur përmbajtjen e drurit te forte ne lëndë të parë do të rrisë kërkesën për presion në procesin pelletizimi. Material që kërkon një presion më të lartë se ajo e përdorur në të vërtetë, mund të bllokojë vrima në bllokun Die dhe në këtë mënyrë të ndërprerë procesin e pelletizimit. FTOHJA: Fishekët ende të ngrohtë dhe elastike transportohen në një pajisje ftohëse për të ftohur të vetëm mbi temperaturën e dhomës. Ftohje rrit qëndrueshmëri të fishekëve, dhe kjo ul formimin e pluhurit gjatë transportit dhe trajtimit vijim. Gjatë kundër rrjedhës per ftohje te fishekëve dhe ftohje e ajrit levizin në drejtim të njëri-tjetrit në mënyrë që ajri të ngrohtë është përdorur për të ftohur e fishekëve më të ngrohta dhe anasjelltas - shih figurën e meposhtme. Ftohje kundër rrjedhës jep një ftohje graduale e pilulave, i cili zvogëlon sasinë e “stresit” te ngrohjes se sfera te cilat janë ekspozuar gjithashtu (që mund të ulë cilësinë e produktit). HEQJA E PLUHURIT: Pas ftohjes fishekëve janë pastuar në mënyrë për të hequr pluhurin dhe partices gjobë formuar gjatë procesit të prodhimit. Fishekëve janë ruajtur ne sisteme te lira depozituese ose të paketuara në qese dhe mbetja është riciklohen përsëri në procesin e prodhimit.

Te dhenat teknike te Hammer Mill

Ne tabelen e meposhtem do te paraqesim imazhin e linjes se prodhimit si dhe te dhena teknike te Hammer

Mill si me poshte shenuar:

Model Harmer Millet MZLH420

Kapaciteti (kg/h) 800-1500

ower (kW) 90+ (0.75*2+2.2)

Jetegjatesia e Ring Die dhe Rulave (ore) 800-1000

Konsumi elektrik (kW) 70

Materialet perberese te Dies dhe Rulave 40cr celik dhe fibra karbonatik me 0.5-1.0mm trashesi




38

MZLH420

GX218

Pjese te integruar (Wood Chipper)

Instalime te tjera plotesuese ne proces




39




40

8. IDENTIFIKIMI I NDIKIMEVE NE MJEDIS DHE MASAT PER MINIMIZIMIN E TYRE

Mjedisi eshte gjithmone i prekur nga veprimtarite e ndryshme qe ushtrohen ne te, por ndikimi mund te jete i

ndryshem, kjo eshte e lidhur ngushte me vete llojin e veprimtarise e cila mund te kete impakt te drejtperdrejte,

te terthorte, te rendesishem apo mesatar i pranueshem.

Nje nga objektivat e ketij raporti eshte identifikimi i ndikimeve te mundshme qe mund te shkaktohen ne mjedis

nga ky aktivitet ne teresi. Identifikimi i ndikimeve te mundshme ne mjedisin e kesaj zone do te vleresohen ne

njeren prej fazave kryesore; faza e operimit, pasi objekti eshte i ndertuar dhe ndikimi ne mjedis do te jete

vetem nga funksionimi i paisjeve dhe makinerive te fabrikes. Nuk marrin ne konsiderate fazen pas perfundimit

se veprimtarise pasi ky projekt do te vazhdoj te jete i tille dhe pas shume kohesh. Disa prej ndikimeve

kryesore qe jane vleresuar si te mundshme jane paraqitur si me poshte.

Efektet e mundshme nga aktiviteti qe ushtrohet do te vleresohen ne menyre te pergjithshme nga ky raport

VNM-je. Megjithate, shume nga efektet e mundshme mund te identifikohen per arsye te eksperiences nga

nen-projektet e projektet e meparshme ne kete fushe.

Impakti ne mjedis i kesaj industrie dhe menaxhimi i saj

Ne vijim do te paraqesim nje permbledhje te efekteve negative mbi mjedisin te cilat lidhen me produktet e

drurit gjate fazes operative sebashku me rekomandimet mbi menaxhimin e tyre.

Ceshtjet e mjedisit te lidhura me kapanonet e drurit dhe fabrike se prodhimit te pelletit ne llogjiken e ciklit te

jetes se produktit perfshijne:

- Praktikat pyjore te qendrueshme: Impakti me i madh mjedisor i sharrimit te materialeve te drurit dhe

prodhimi i produkteve te drurit konsiston ne menaxhimin e burimeve te pyjeve. Ceshtjet qe lidhen me

praktikat e qendrueshme pyjore i referohen guides se (MSHS) per menaxhimin e pyjeve. Nga

procesi i sharrimit te materialeve te drurit dhe i prodhimit te produkteve te drurit , impakti i shpyllezimit

eshte minimizuar duke maksimizuar transformimin e drureve ashtu sic pershkruhet me poshte.

- Brezi i mbetjeve te ngurta

- Shkarkimet ne ajer

- Ujrat e ndotur

- Zhurmat

- Zjarret

Prodhimi i mbetjeve te ngurta dhe eficenca e shfrytezimit te drurit nga perpunimi i tij.

Prodhimi i mbetjeve te ngurta eshte i lidhur ne menyre direkte me eficencen e perpunimit nepermjet

rrumbullakosjes se drurit ,sharrimit te lendeve te drurit apo produkteve te tjera finale. Efektshmeria e

shnderrimit nga rrumbullakosja e drurit ne lende druri eshte nen 15-40%. Perdorimi i paisjeve moderne dhe

nje staf i trainuar mund ta rrise eficensen deri ne 70%.

Masat teknike dhe operacionale te cilat ndikojne ne rritjen e koeficientit te shfrytezimit te drurit gjate

perpunimit dhe qe ndikojne ne minimizimin e humbjeve te tij perfshijne:




41

Venia e theksit ne demtimin e teknologjise dhe te teknikave duke marre parasysh perdorimin e llojit

te sharres dhe te paisjes se sharrimit dhe perdorimit te prerjes terthore per te rritur perdorimin e

volumit te drurit.

Perdorimi i paisjeve logjistike per te perforcuar optimizimin e prerjes ne projektim nepermjet paisjes se

prerjes .

Trajnimi dhe monitorimi i operatoreve per te garantuar informimin dhe implementimin e permasave

duke permirsuar shnderrimin me ane te:

Matja e trungut dhe kategorizimi i tij me ane te diametrit ne pershtatje me maksimizimin ne menyre

efikase te transformimit te drurit.

Minimizimin e perdorimit te cengelave per levizjet e materialit ne menyer qe te evitohet demtimi i

produktit.

Riciklimi dhe vend-depozitimi.

Mundesite per riciklimin e mbetjeve te drurit mund te ekzistojne nepermjet perdorimit te mbetjeve si input per

produkte sekondare ne industrit e tjera ose si nje burim i lendeve djegese per nxehtesi dhe prodhim energjie.

Opsionet optimale te riciklimit varen nga kushtet e tregut, masa, thatesia e materialit.

Mbetjet e drurit nuk permbajne kimikate te cilat mund te trajtohen si mbetje te rrezikshme. Perdorimi i

mbetjeve te drurit si nje input per produkte sekondare mund te konsiderohet nje produkt potencial duke

zvogeluar impaktin ne mjedis.

Perdorimi i mbetjeve te drurit dhe vend-depozitimi i tyre perfshin:

- Perdorimin i mbetjet e drurit si input i nje materiali te paperpunuar ne funksion te prodhimit te letres

apo industrise se prodhimit te derrasave.

- Perdorimi i drurit per bimet, perdorimi i tallashit per shtratin e kafsheve.

- Perdorimi i mbetjeve te drurit si lende djegese per prodhimin e nxehtesise dhe energjise.

- Prodhimi i drurit te presuar per ngrohje.

Emetimet ne atmosfere.

Emetimet ne ajer nga procesi i sharrimit te materialeve te drurit shkaktohet nga nje sere burimesh. Produktet

e djegies te nxjerra me ane te paisjeve specifike ( Boiler) perfshijne, monoksidin e karbonit (CO), Oksidin e

Nitrogjenit (NO), Oksidin e Sulfurit ( SO), dhe perberes organik te avullueshem.

Perberesit organik mund te emetohen edhe gjate procesit te tharjes se drurit , perdorimi i zbutesve. Pluhurat e

drurit shkaktohen nga procesi i sharrimit te drurit. Procesi i sharrimit te materialeve te drurit mund te

menaxhohet me ane te procesit te djegies per emetimin e mbetjeve te drurit , ky proces mund te sjelle si

rezultat emetime te monoksidit te karbonit (CO), Oksidit te Nitrogjenit (NO), lendeve specifike dhe perberes

organik te avullueshem te drurit

Pluhurat e drurit dhe mbetjet e permasave te medha gjenerohen nga procesi i sharrimit te tyre, te perpunimit

dhe atij te shperndarjes. Ciklonet ose makinerite e filtrimit perdoren ne menyre specifike per eleminimin e

mbetjeve nga rryma e ajrit para se ato te clirohen ne atmosfere.




42

Ujerat e ndotura urbane.

Rrjedhja e ujrave te ndotur shkaktohet nga eleminimi i vaditjes se depove te magazinimit te drureve. Ujrat e

ndotura gjithashtu shkaktohen nga mbulesa kimike e drurit .Elementet kimike te drurit perfshijne: hidrokarbone

aromatike polinukleare, pentaklorfenol, pesticide te tjera dhe perberes kromi.

Menaxhimi industrial i ujrave te ndotur dhe menyra te trajtimit te tij nepermjet perdorimit te teknologjive te

siperpermendura dhe praktikave eficente te trajtimit te tyre. Shkarkime te tjera te ujerave te ndotur dhe

konsumimi i ujit.

Menaxhimi i materialeve te rrezikshme.

Trajtimi i mbetjeve te drurit ka baze pesticidesh te holluara me uje.

Sipas rekomandimeve per procesin e magazinimit dhe trajtimit te materialeve, jane parashikuar disa menyra

te trajtimit te mbetjeve te cilat duhet te perdoren aty ku eshte e pershtatshme:

Rezervuaret e magazinimit duhet te jene te standarteve nderkombetare persa i perket struktures dhe

dizenjimit.

Magazinimi i kimikateve dhe vendndodhja e trajtimit te tyre duhet te pozicionohet ne nje zone te

mbrojtur me mur dhe e papershkueshme nga uji.

Matesit , alarmet sherbejne per te ulur rreziqet.

Rezervuaret e kimikateve te trajtuara duhet te kene nje kapacitet te percaktuar paraprakisht per te

evituar derdhjen e kimikateve.

Trajtimi i kimikateve i cili mund te realizohet me ane te metodes se nxehtesise , perdoret per te

parandaluar liksikjavat. Makineria e trajtimit duhet te pozicionohet ne nje zone te pandotur.

Druri i trajtuar mund te depozitohet ne vend te hapur , nese nuk eshte i trajtuar druri duhet te

mbulohet , koleksionohet dhe trajtohet .

Shendeti dhe siguria

Ceshtjet e shendetit dhe sigurise ne pune te cilat jane te lidhura me procesin e sharrimit te drureve dhe me

procesin e prodhimit te tyre kryesisht perfshin:

Rreziqet fizike

Zhurmat

Pluhurat

Kimikatet

Shperthimet

Hapsira te mbyllura

Rreziqet fizike

Rreziqet fizike me te medha ne kete sektor i atribuohen deshtimit te sistemit te Lockout-Tagout nje sistem i cili

ben fikjen e makinerive gjate mirembajtjes dhe sigurohet qe te mos kete asnje burim energjie ne te..

Makina e sigurise

Linje e prodhimit te pelletit perdorin disa lloj paisjesh prerese si sharrat, makinerite copetuese, makinerite te

cilat bejne prerjet e holla te drurit per ta copetuar per prodhim te pelletit etj. Procesi i transportimit te drureve

mund ti ekspozoje punetoret ndaj rreziqeve. Paisjet e shkarkimit dhe prerjes se pllakave te drurit shpesh




43

veprojne me shpejtesi. Shpesh aksidentet ndodhin kur makinerite jane te ndezura gjate mirembajtjes dhe

pastrimit.

Rekomandimet e meposhtme per te parandaluar , minimizuar demtimet nga paisjet gjate prerjes dhe

shkarkimit duhet te perdoren atehere kur eshte me shume e pershtatshme:

Te gjitha paisjet prerese dhe shkarkuese , si sharrat rrethore dhe paisjet shkarkuese rrotulluese duhet

te jene te paisura me elemente te sigurise.

Punetoret duhet te trajnohen per sigurine ne gjate perdorimit te paisjeve te prerjes dhe shkarkimit te

drureve.

Paisjet e sharrimit dhe te shkarkimit duhet te inspektohen dhe mirembahen rregullisht per te

parandaluar difektet e tyre.

I gjithe personeli i cili perdor paisjet prerese duhet te perdore mbrojtes te syve .

Sistemi transportues

Procesi i transportimit te pllakave tev drurit realizohet nepermjet nje sistemi elektrik. Masat e rekomanduara

per te parandaluar , minimizuar dhe kontrolluar demtimet nga sistemi i transportimit perfshin:

Levizja e ingranazheve , e sharrave dhe e cilindrave duhet te jete e mbyllur.

Kapelet e renda duhet te vendosen ne zona ku makinerite e transportit jane shume ta larta.

Belt arrestors (Nje rrip sigurie i cili ne rast emergjence ruan shkeputen e transportuesve dhe

parandalon renien e ngarkeses) duhet te instalohen per te ndaluar procesin e transportimit ne rastet e

demtimit te rripit.

Zhurmat

Nga procesi i punes ne prodhimin e pelletit mund te prodhohet nje nivel mbi mesataren zhurme. Masat e

rekomanduara per te parandaluar , minimizuar dhe kontrolluar demtimet per shkak te zhurmes:

Izolimi i makinerive dhe paisjeve me materiale izolimi te larta per te reduktuar zhurmat ne mjediset e

punes.

Mirembajtjes se rregullt duke perfshire mbushjen me uje te makinerive, nderrimin e sharrave prerese

dhe largimin e materialit te rreshires here pas here.

Nderrimi i cilesise se sharres ne menyre permanente ne lidhje me ekzistencenb e preresit te lendes

drusore dhe makinerive te perdorura.

Marrja ne konsiderate e zhurmes se ulet te fletave te sharres ne shtim te zhurmave te mepareshme te

paisjeve.

Paisja e punonjesve masat mbrojtese te duhura perfshi mbrojtjen e degjimit.

Pluhurat

Pluhurat e drurit mund te shkaktojne irritim, astma, reagime alergjike dhe kancer. Demtimi qe mund te

shkaktoje druri ne shendetin e njeriut varet nga lloji tij, druri i disa pemeve ka nje impakt me te madh se disa

te tjera si lisi, ahu, druri i kuq, dru arre etj. Ekspozimi ndaj pluhurave te drurit mund te kontrollohet nepermjet

perdorimit te sistemeve filtruese ose perdorimit te paisjeve personale mbrojtese si maskat, respiratoret pasi

jane te nevojshem.




44

Kimikatet

Punetoret mund te jene te ekspozuar nga nje sere kimikatesh, perfshire ketu edhe tretesit. Teknikat e

rekomanduara per te parandaluar dhe kontrolluar ekspozimin ndaj kimikateve perfshin:

Zevendesimi i tretesve bazuar ne shtresat dhe ngjitesa me pak alternativa toksike.

Perdorimi i teknikave te automatizuara per aplikimin e shtresave dhe ngjitesave.

Perdorimi i ventilimit lokal per njerrjen e pluhurit ne zona me koncentrime te larte avulli kimikatesh, si

per shembull spraji manual, rrumbullakosja e drurit, fshirja, ne shtim te shtreses dhe procese te

shtresave. duhet te ndermerren ne menyre individuale, ne zona te ventiluara duke perdorur mbylljen

me kapak terheqes shtese nga perdorimi i maskave dhe respiratoreve si te nevojshme

Kur eshte e nevojshme punonjesit duhet te kene veshjet mbrojtese perkatese per te parandaluar

kontaktin me kimikatet nepermjet lekures, syve ose rrugeve te frumemarrjes.

Rrezikshmeria

Industria perpunuese e produkteve te drurit, mund te prodhojne pluhur te djegshem lehtesisht i cili mund te

clirohet ne ajer. Kur tretesit jane perdorur per aplikimin e shtreses me sprucim ka nje rrezikshmeri te larte

ekspozimi. Rreziku i eksozimitmund te minimizohet duke aplikuar parandalimin dhe kontrollimin e akumulimit

te pluhurit sic pershkruhet ne paragrafet e siperpermendur.

Per me teper rekomandimet per te parandaluar dhe kontrolluar rrezikun e shperthimit te pluhurit dhe tretesave

Perfshijme:

Zakonisht administrimi i firmes per tu siguruar qe pluhuri i firmes eshte pastruar nga vendi i punes,

duke perfshire nje pastrim ose dy pastrime ne vit ose pastrimi i hyrjes se zones.

Eleminimi i te gjitha burimeve te ndezjes se zjarrit nga vendi i punes duke perfshire:

Perdorimin e paisjeve elektrike me te medha se IP64 Shkalle.

Eleminimi i ndezjeve te zjarrit si per shembull djegesat, saldimet ose prerjet me zjarr, shkrepse,

ndezes duhani, dhe ngrohesa me zjarr.

Kontrolli i siperfaqeve te nxehta, si per shembull motorre me djegie te brendshme motorra te

djegshem, shkendija ferkimi, tela te nxehte, metale me ngjyra te ndezura dhe kuzhineta te

tejnxehura.

Kontrollimi i radiove te dores, baterive te paisjeve te ndryshme elektrike, radio, telefona celulare,

etj.

Perdorim i sigurt i kimikateve te caktuara, per shembull perokside, produkte te forcuara te cilat

mund te vetenxehen ose oksiodohen vetevetiu.

Instalimi i paisjeve per reduktimin e rrezikut te zjarrit dhe sistemi i fikjes me uje, hidrantet ne

makinerite e kontrollit te pluhurit.

Instalimet elektrike te transportuesit dhe sistemit te kontrollit te pluhurit per te parandaluar

shkarkimin e rrymes elektrike.

Perdorimi i paneleve te nivelit te shperthimeve ne te gjitha paisjet per levizjen e pluhurit dhe ne

ndertese.

Fabrika duhet te jene te paisura me zjarrfikese te pershtatshme per keto lloj ndertesash duke

perfshire edhe sistemin zjarrfikes automatik.

Punonjesit duhet te trinohen ne procedurat e evakuimit ne raste emergjente dhe te ndihmes se pare

per fikjen e zjarrit.

Shendeti i komunitetit dhe siguria




45

Ceshtja e shendetit dhe sigurise te komunitetit gjate ndertimit dhe venies ne pune te kantierit te sharrave dhe

drurit bazuar ne produktet e industrise perpunuese, fabrika eshte e prirur te krijojne lehtesira te medha

industriale dhe parandalimi i tyre dhe kontrollimi eshte diskutuar ne kete vleresim.

Shendeti dhe siguria e komunitetit nga venia ne pune lidhet me kantierin e sharrave dhe te produkteve te

drurit te perpunuara fillimisht perfshijne pluhurin dhe smogun.

Pluhuri i gjeneruar nga aktiviteti dhe proceset e punes, si dhe smoku si rezultat i inceratoreve te mbetjeve

drusore mund te rezultoje ne uljen e cilesise se ajrit te komunitetit lokal. Operatoret duhet te sigurohen qe

teknikat per te zbutur ose zvogeluar efektet pershkruhet ne paragrafet me siper qe sigurojne se komuniteti

nuk eshte i ekspozuar ndaj ndotjes.

Ndikime ne toke.

Nese ambjenti i depozitimit te lendes drusore dhe i perpunimit te drurit eshte i pa izoluar me shtrese te

padepertueshme te ujerave atehere mund te themi se ky aktivitet mund te kete impakt ne toke, por nese ne

ambjentet e punes eshte kryer nje izolim i tokes me shtrese te papershkrueshme nga uji dhe tretesira te

ndryshme kimike atehere mundesia per te patur nje impakt negativ ne toke mund te themi se eshte eleminuar.

Ujerat qe dalin si rrjedhoje e perdormit industrial per shpelarje te materialit, te ambjenteve te llakosjes, etj.

Duhet te trajtohen para se te derdhen ne rrjetin ezones apo ne ambjent. Keto ujera kane nevoje per trajtim

fiziko-kimik.

Ne ujerat nentokesore-siperfaqesor.

Ndikimi ne ujerat nentokesor dhe ato mbitokesor mund te krahasohet me ndikimin ne toke pasi per ndikimet

ne ujerat nenokesore dhe ato mbitokesore eshte e vlefshme i njejti ndotes, uji industrial qe del nga kjo fabrike.

Duke pasur parasysh izolimin e kryer nga subjekti Euro Bagno shpk ne ambjentet e punes dhe sistemin e

kanalizimeve dhe kolektoreve ne dhoma te ndryshme te reparteve mund te themi se nuk ka rrjedhje te ujerave

te perdorur industrial ne ambjentin e zones apo ne rrjedhje ujore, shoqeria para derdhjes se tyre ne

kanalizimet e zones ben nje trajtim te tyre duke i pastruar ato fizikisht dhe kimikisht, duke i bere ato me pak te

demshme per ambjentin. Subjekti “Euro Bagno shpk” ka investuar shume kohet e fundit per implementimin e

makinerive dhe teknologjive te reja duke pasur qellim uljen e koeficientit te mbetjeve dhe shfrytezim ne

maksimum te lendes drusore, automatizimin e veprimeve dhe uljen e gabimeve njerezore, si dhe uljen e

impaktit te zhurmave dhe vibrimeve ne ambjentet e punes. Nje rendesi e vecante i eshte kushtuar edhe

ambjenteve te jashteme duke krijuar nje ambjent te kendshem dhe tejet te paster. Gjithashtu per grumbullimin

e mbetjeve te imeta si luhurat e sharres dhe copezat e drurit eshte implementuar nje impiant i posatshem i cili

ben grumbullimin e ketyre mbetjeve nepermjet filtrave me menge, te cilet bejne te mundur vecimin e pluhurit

nga ajri i sistemit te aspirimit.

Mbi trashegimine arkeologjike, kulturore dhe historike

Ne zonen ne studim nuk jane vene re dhe nuk eshte konstatuar si zone e mbrojtur nga Instituti i

Monumenteve te Kultures dhe as ne distanca te largeta. Ne zonen perreth nuk jane konstatuar vende te

rendesise historike, arkeologjie dhe as me rendesi kulturore per vendin tone.

Ndikime te tjera




46

a) Drita dhe nxehtesia Nxehtesia e prodhuar nga impianti, makinerite, motoret, gjeneratore, etj

mund te shkaktojne ndotje termike te mjedisit perreth si dhe mbingarkese te rrjetit te energjise

elektrike, por keto ndikime do te merren parasysh gjate vendosjes se ventilarorit per te shmangur dhe

mbi nxehje te makinerive. Ndikim do te kete e nga ndricimi mjedisit perreth. Projektimi eshte

realizuar me eficence ku cdo makineri eshte e shkalles +A per konsum te energjise. Ku projektim

eficient do te sjell ulje te konsumit te energjise elektrike ne teresi.

b) Rrezatimi. Nga makinerite nuk do te kete ndikim ne mjedis nga rrezatimi, sepse ne asnje

ambjent pune nuk do te perdoren materiale qe rrezatojne ne mjedis dhe qe kane impakt negativ dhe

per vete mjedisin human (mbi punonjesit).

c) Mbetjet e prodhuara. Mbetjete ngurta te prodhuara nga punonjesit do te jene si; Mbetjet e ngurta

si plastike, shishe qelqi, materiale letre, mbetje organike, etj. Kapaciteti do te jete ne nivele te ulta si

dhe do te ndiqen politika me efikasitet per menaxhimin e ketyre mbetjeve te ngurta urbane.




47

9. MASAT LEHTESUESE.

Subjekti “Euro Bagno” ka investuar shume kohet e fundit per implementimin e makinerive dhe teknologjive te

reja duke pasur qellim uljen e koeficientit te mbetjeve dhe shfrytezim ne maksimum te lendes drusore,

automatizimin e veprimeve dhe uljen e gabimeve njerezore, si dhe uljen e impaktit te zhurmave dhe vibrimeve

ne ambjentet e punes. Nje rendesi e vecante i eshte kushtuar edhe ambjenteve te jashteme duke krijuar nje

ambjent te kendshem dhe tejet te paster. Gjithashtu per grumbullimin e mbetjeve te imeta si luhurat e sharres

dhe copezat e drurit eshte implementuar nje impiant i posatshem i cili ben grumbullimin e ketyre mbetjeve

nepermjet filtrave me menge, te cilet bejne te mundur vecimin e pluhurit nga ajri i sistemit te aspirimit.

Cilesia e ajrit.: per permiresimin e cilesise se ajrit ne ambjentet e punes Subjekti “Euro Bagno” ka invetuar

ne sasi te konsiderueshme si nje nga aktivitetet e pakta te ketij lloji ne vendin tone. Sistemit te aspirimit i eshte

kushtuar nje rendesi e vecante duke implementuar nje sistem qendror dhe me ventilator te fuqishem te cilet

bejne largimin e ajrit nga abjenti i punes dhe e nxjerrin ate jashte godinave ku me pas kalon nepermjet disa

filtrave me menge ku behet edhe ndarja e lendes se ngurte nga ajri. Punetoret jane te paisur me maska me

fibra karboni dhe ne disa raste me maska me oksigjeni, per eleminimin e efektit te ketij procesi investitori ka

ndertuar nje dhomez te vecante ne te cilen behet tharja e drurit. Duke qene nje dhome e mbyllur shmangen

mundesite e perhapjes se ajrit te ndotur ne ambjentet e tjera te punes. Ambjentet ne teresi jane te paisur me

aspiratore per nxjerrjen jashte te ajrit dhe per futjen brenda te nje sasie te ajrit nga jashte. Ambjenti i punes

pastrohet shpesh me uje apo solucione tretese sipas rastit gje e cila shmang ngritjen e pluhurave apo ndotjen

e metejshme te ajrit duke e lene ate ne nivele minimale.

Zhurmat: per eleminimin e zhurmave subjekti Euro Bagno ka investuar ne nje sere masash e paisjesh.

Punonjesit jane te paisur me tapa veshesh per te shmangur nivelin e larte te zhurmave ne organet shqisore

dhe jane te paisur me veshje te tille per tu mbrojtur njekohesisht edhe nga pluhurat demtimet e syve, vesheve,

etj. Nepermjet maskae te posatshme. Por pervec ketyre faktoreve ne ambjentin e punes punonjesit jane te

paisur edhe me kushtet per mirembajtjen e makinerive si nderrimi i shpeshte i fletave te sharres, vajisja e

makinerive te ndryshme grasatimi i ingranazheve, etj. Nje faktor tjeter qe ndikon ne minimizimin e zhurmave

eshte edhe izolimi akustik i nderteses, kjo e vlefshme per impaktet ne ambjentet e tjera. Ambjentet jane te

izoluar me materiale termoizoluese si dritare dopjo xham, panele sandwic per veshjet dhe mbulesen, etj.

Komuniteti lokal dhe aspektet social-ekonomike: shoqeria per nevojat e aktivitetit te saj ka plotesuar te

gjitha kushtet per sa i perket ujit te pijshem, ujit sanitar dhe per perdorim me te gjere si per ujitje, larje te

ambjenteve, etj. Per keto nevoja shoqeria ka shfrytezuar mundesine e nxjerrjes se ujit nentokesor nepermjet

nje pusi te hapur qe ne fillimet e saj. Ne kete menyre shoqeria nuk ka ndikuar ne rrjetin e zones. Per sa i

perket energjise elektrike shoqeria ka nderuar nje kabine lektrike per mirefunksionimin dhe furnizimin optimal

te LINJES me energji elektrike. Me ndertimin e kesaj kabine elektrike shoqeria nuk ndikon ne uljen e cilesise

se transmetimit te energjise elektrike ne te gjithe zonen.

Masa lehtesuese te tjera te kerkuara

Eshte mundesuar nje menaxhim sa me me eficent te energjise elektrike. Impiantet e nevojshme jane

projektuar ne perputhje me Ligjin e ri, nr.9379, date 28-04-2005 “Per Eficencen Energjise”i ndryshuar, kjo do

te coj ne uljen e ndotjeve termike te mikroklimes se zones si dhe kursim te energjise elektrike nga perdorimi i




48

makinerive me eficence.

Percaktimi i vend-parkimit te automjeteve si dhe pajisja e vend parkimeve me sinjalistiken perkatese. Eshte

instaluar sistem i ujitjes per mjedisin perreth (varet dhe nga hapesira e planifikuar per gjelberim si dhe

pozicioni qe ato do te kene) si dhe lagia me uje e rrugicave te brendshme gjate periudhes Maj-Tetor, si dhe

krijimi i kanaleve te kullimit ne kapanon ku ujerat e tyre do te derdhen ne mjedisin ujor te kanalit aty prane

prones por jo te ndotur me lende te tjera.

Kryhet nje menaxhim i mbetjeve te ngurta, te cilat do te jene; lende te aballazheve, letra-kartona, qelqe,

alumine si dhe lende organike te prodhuara nga punonjesit ku keto mbetje do te depozitohen ne vendin e

caktuar nga Bashkia jane vendosur kosha selektive. Mbetjet e ngurta urbane te prodhuara, do te depozitohen

ne kosha te percaktuar nga Bashkia, ku do te jete nje sasi prej 0.8kg/dite per person. Per kete projekt do te

ndertohet xhepi i kontenjerit sipas kushteve te caktura nga Drejtoria e Pastrimit te Territorit.

Mjedisi i gjelberuar perreth eshte nen kujdesjen e personelit qe eshte punesuar vetem per punimet agro-

mjedisore te nevojshme.

Eshte realizuar tokezimi i rrjetit elektrik per te shmangur ndonje shkarkese elektrike, konform kushteve

teknike,

Jane marre keto masa kryesore te mbrojtjes kundra zjarrit. Do te perdoret uji i marre nga rrjeti i shperndarjes

se ujit apo nga rezervuaret qe do te vendosen ne sheshin perreth per rastet e emergjences (zjarret e

mundshme qe mund te bien). Rrjeti per shuarjen e zjarreve duhet te jete i lidhur me rrjetin e ujit perkates apo

me rezervuar qe furnizohen nga pusi i hapur per nevojat e ketij projekti. Ndertimi i ujesjellesit te pavarur per

fikjen e zjarrit lejohet vetem ne rastet kur nuk eshte e leverdiseshme qe aty te lidhet me ujesjellesin e ujit. Ne

kete projekte harxhimi i ujit per shuarjen nga jashte te zjarreve duhet te merret 20 l/sek. Ujesjellesi per

shuarjen nga zjarri duhet te ndertohet me presion te larte dhe te ulet. Hidrantet zjarrefikese te vendosen 1.25

m nga niveli i dyshemese ku kapaciteti i tyre mbajtes do te jete 70L per cdo hidrant te montuar ne keto

mjedise. Per te mbrojtur kunder zjarrit te mundshem qe mund te bjere do te ruhen largesite mbrojtese ndaj

zjarrit ndermjet sheshit dhe objektit perreth si dhe ndermjet objektit qe ndodhet ne sheshin ne studim. Do te

lihen distancat e percaktuara per rruge kalim te automjeteve, zjarrefiksave.

Masa per sigurimin teknik dhe mbrojtja ne pune

Aktiviteti i subjektit Euro Bagno praktikisht nuk perben rrezik per stafin e saj per arsye te investimeve te

koheve te fundit ne instalimin e paisjeve te reja e moderne, kushteve me strikte te emergjences, mirembajtje

nepermjet eksperteve dhe teknikeve te paisjeve, veshjeve mbrojtese te punonjesve, etj.

Paisjet e reja jane me te avancuara dhe nje sere veprimesh i kane te automatizuara duke shmengur keshtu

nderhyrjen e punonjesve dhe te punuarit prane tyre, per vec te tjerash shoqeria ka disa rregulla strikte te cilat

zbatohen me rigorozitet per mos nderhyrjen ne makineri gjate punes, stakimit te korentit para fillimit te

kontrollit apo mirembajtjes e remontit te tyre, etj.

Detyrimet e punedhenesit: Punedhenesi vete ose nepermjet drejtuesit teknik qe ka te punesuar, duhet t'ju

beje te ditur punemarresve:




49

1. Procesin e operacioneve ne teresi dhe te punes ne frontin ku punon.

2. Pajisjet dhe makinerite qe perdoren ne kantier.

3. Shkaqet e aksidenteve dhe masat dhe per menjanimin e tyre.

4. Rregulloret e sigurimit teknik dhe te mbrojtjes ne pune ne Republiken e Shqiperise, aktet ligjore dhe

udhezimet ne zbatim te tyre, te leshuara nga dikasteret qe lidhen me to.

5. Rregullat e sigurimit teknik qe lidhen me frontin e punes, makinerite dhe profesionin qe kryen

sipermarresi si individ per mbrojtjen e vetes dhe punonjesve te tjere.

6. Rregullat e pergjithshme te sigurimit teknik ne kantierin e punes, per tu mbrojtur nga makinerite,

rrymes elektrike, shkarkesat atmosferike, etj.

7. Ndihmen e pare shendetesore.

8. T`u krijoj punonjesve te mira pune dhe jetese, si:

mjete mbrojtese, ushqim falas dhe fjetje kur punimet kryhen larg vendbanimit te punonjesve.

9. Instruktimi paraprak dhe periodik i punonjesve, dokumentohet sipas formalitetit te percaktuar ne

rregulloren e sigurimit teknik.

10. Frontet e punes ne zbatimin e objektit, po te punohet naten duhet te ndriçohen me projektore qe

furnizohen nga rrjeti elektrik ne menyre te pa varur nga ndriçimi individual i mjeteve motorike. Kur

mungon ndriçimi ndalohet puna.

11. Ndalohet qendrimi dhe kalimi i punonjesve brenda rrezes se veprimit te mjeteve ngarkuese dhe

transportuese, kur ato jane duke punuar.

12. Ndalohet riparimi i avarive, grasatimi dhe punime te tjera kur makinerite jane ne levizje.

13. Çdo turn para se te fillohet nga puna behet kontrolli i frontit te punes, gjendja teknike e makinerive etj.

14. Gijthashtu duhet tu njohe rregulloren e mbrojtjes kundra zjarrit si dhe trajnimi i punonjesve ne ketij

objekti duke krijuar situata te similuara.

Detyrimet e punemarresit: Detyrimet kryesore jane:

1. Te njoh rregulloren e sigurimit teknik dhe te mbrojtjes ne pune te leshuar nga Inspektorati i Sigurimit

Teknik dhe Inspektorati i Punes dhe ti zbatoje ato ne pune.

2. Te dije mire shkaqet e mundshme te aksidenteve ne zbatimin e projektit, per çdo proces pune.

3. Te siguroje veten dhe punonjesit e tjere gjate procesit te punes ne zbatim.

4. Kur konstaton shenja te nje avarie te mundshme qe eshte burim aksidenti, ne radhe te pare te marre

masa per eliminimin e saj, nderkohe lajmeron gjithe punonjesit per rrezikun dhe ve ne dijeni drejtuesin

teknik.

5. Te perdoren mjetet e mbrojtjes individuale ne pune si:

kapele, rrobat me çizme pune, doreza, maskat e mbrojtjes nga pluhuri dhe tapa veshi per zhurmat,

uniforme te vecanta si dhe veshje kundra zjarrit, etj.

6. Te kete njohuri te mjaftueshme per ndihmen e shpejte.




50

10. PLANI I MONITORIMEVE MJEDISORE

Monitorimi i burimeve natyrore, ajrit, ujit, tokes, derdhjeve urbane etj, kryhet sipas disa kritereve shkencore

persa i perket vrojtimeve, mbledhjes dhe analizave te mostrave. Ai synon ne mbledhjen e te dhenave per te

vrojtuar dhe parashikuar rolin e faktorit njeri dhe natyror ne ndryshimet e mjedisit, ku ai eshte aktiv.

Objektivat kryesore te monitorimit jane:

Per te zbuluar ndryshimet dhe per te karakterizuar saktesisht nga ana sasiore tendencat (prirjet) e

zhvillimit te burimeve.

Per te siguruar informacione mbi lidhjen midis kushteve (gjendjeve) te burimeve dhe shkaqeve te tyre.

Per te evidentuar cilesine e mjediseve ku njeriu ushtron aktivitetin e tij jetesor, me synim per te marre

masat e nevojshme per permiresimin e tyre.

Per te vleresuar efektivitetin e politikave dhe veprimeve per menaxhimin e burimeve natyrore.

Monitorimi eshte detyre e investitorit per pikat Ç1, Ç2, Ç5, Ç6, Ç7, Ç8 te ligjit "Per monitorimin e

mjedisit ne Republiken e Shqiperise", kreu III, pika 10

Plani i monitorimit mjedisor eshte i inkorperuar ne projekt dhe perfshin inspektime dhe raportime rutine. Me

poshte do te paraqesim disa monitorime qe do te realizohen per treguesit e trysnise ne mjedis qe jane detyre

e investitorit ku ai do te bashkepunoje me instancat perkatese.

Monitorimi i cilesise se tokes: Ne rast se nga ky aktivitet do te emetohen ose shkarkohen ne mjedisin e

zones ujera te ndotur ose mbetje te ngurta atehere investitori duhet te kryej monitorim te faktoreve perberes te

tokes dhe keto monitorime duhet te kryhen cdo tre muaj te cilat duhet ti dorezoje ne Drejtorise Rajonale te

Mjedisit.

Monitorimi i cilesise se ujit: monitorimi i ujit te zones duhet te kryhet para se te filloje ushtrimi i aktivitetit ne

menyre qe te behen krahasimet gjate fazes se shfrytezimit, punes ne veprimtari. Subjekti Euro Bagno duhet te

kryej monitorime te ujit cdo tre muaj dhe duhet ti dorezoje ne Drejtorine Rajonale te Mjedisit sic e parashikon

ligji. Keto monitorime duhet te konsistojne ne analizat fiziko-kimike te ujerave te perdorur, lendet e ngurta

pezull, lendet organike, perbersit e ndryshem kimik, nevoja biologjike per oksigjen DBO5, konduktiviteti dhe

coliformet fekale dhe niveli i vajrave e grasove, niveli i P, niveli i N, etj.

Monitorimi i cilesise se ajrit: monitorimi i cilesise se ajrit si edhe faktoret mjedisor te permendur me siper

duhet te kryhet cdo tre muaj dhe duhet te dorezohet ne Drejtorise Rajonale te Mjedisit. Aktiviteti i subjektit

Euro Bagno shpk gjate proceseve te punes ka emetime ne ajer por ne nje sasi jo shume te larte, me e

konsiderueshme ajo eshte ne ambjentin e punes. Pluhurat krijohen kryesisht gjate procesit te prerjes se

materialit drusor ne formate te pershtatshem per pune, por edhe gjate proceseve te peletizimitj dhe gjate

procesit te pastrimit te ambjentit te punes. Monitorimi i ajrit duhet te konsistoje ne lenden e ngurte pezull, avujt

e lendeve kimike nga levizja e automjeteve ne procesin e punes si dhe kaldajes se avullit . Megjithese

shoqeria ka investuar ne sistemin e aspirimit dhe filtrimit te ajrit qe del nga ambjenti i punes duhet te kryhet

edhe nje monitorim i ajrit jashte ambjentit te punes.

Monitorimi i zhurmave: Openimi i pajisjeve dhe i makinerive gjate gjithe procesit, kerkon te monitorohet




51

niveli i zhurmave, i cili nuk duhet te kaloje nivelet e caktuara. Ndotja akustike ne mjediset e punes eshte

paresore per shoqerine, sepse sjell uljen e produktivitet te punonjesve dhe rritje te stresit.

Investitori do te realizoje monitorim me aparatura, nje here perpara fillimit te punes, per te vendosur drejtimet

kryesore te impakteve qe do te maten. Monitorimi fillestar i zhurmave do te kerkohet vetem aty ku kohezgjatja

e potencialeve te ndikimeve dhe receptoreve e ndjeshem te justifikoj kete monitorim. Gjate procesit te punes

se makinerive duhet te behet nje monitorim per matjen e tyre pasi niveli i tyre mund te jete mbi normen e

lejuar. Per eleminimin ose zbutjen e efektit te zhurmave te paisjeve tek punonjesit keta te fundit duhet te

paisen me tapa per mbrojtjen e sistemit te degjimit ose veshje te posatshme per mbrojtjen nga zhurmat.

Gjithashtu per minimizimin e zhurmave duhet te zbatohen edhe disa kushte teknike si mirembajtja e

makinerive , vajisja e tyre sa here eshte e nevojshme dhe nderrimi i fletave te sharrave kur ato rrisin nivelin e

zhurmes dhe tregojne se jane konsumuar.

Monitorimi i mbetjeve te ngurta: mbetjet e ngurta qe gjenerohen nga ky aktivitet jane mbetjet drusore si

rrjedhoje e perpunimit te drurit per prodhim te pelletit dhe mbetjet e ngurta urbane nga aktiviteti jetesor i stafit

te shoqerise. Mbetjet e ngurta drusore si rrjedhoje e perpunimit te drurit per prodhim te pelletit menaxhohen

nga ana e shoqerise duke u perpunuar dhe shitur si lende djegese per ngrohje, ndersa mbetjet e ngurta

urbane depozitohen ne koshat e vendosur nga Bashkia dhe qe pastrohen rregullisht dhe njekohesisht me

mbetjet e tjera ne zone. Pervec ketyre lloj mbetjesh ne kete aktivitet nuk ka mbetje te tjera te ngurta.

Programi i monitorimit do te perdoret per te verifikuar te gjitha ndotjet e mundshme qe do t'i

shkaktohen mjedisit nga punimet ne kete aktivitet. Investitori do te monitoroje vetem pikat per te cilat

ai ndikon mbi to(pikat do te percaktohen nga organet kompetente), si dhe i dergojne keto te dhena ne

MMPAU dhe Drejtorine Rajonale te Mjedisit (DRM-ja e qarkut Korce), te pakten dy here ne vit. Keto te

dhena do te vihen ne dispozocion te inspektoreve te mjedisit gjate inspektimit te tyre.




52

11. REKOMANDIME

Rekomandimet per te parandaluar, minimizuar dhe kontrolluar rrjedhjet nga magazinimi i drureve

perfshin:

Kontrolli i rrjedhjeve te shkaktuara nga depozitimi i drureve nepermjet perdorimit te siperfaqeve te

papershkrueshme, nyjeve te mbyllura per te parandaluar rrjedhjen e Liksikjavave ne toke dhe ne ujrat

nentokesore.

Riciklimi i ujrave te vaditjes per te limituar rrjedhjen e ujrave nentokesore dhe siperfaqsore.

Rekomandimet per te parandaluar rrjedhjet e lendeve te drurit te magazinuara perfshijne:

Rrjedhjet e drureve te magazinuar duhet te grumbullohen nga nje dysheme e papaershkueshme nga uji ,

ambjent i mbyllur, me kanale grumbullues per ujerat e ndotura te rena nga druret e magazinuar, per te

parandaluar derdhjen ose depertimin e ketyre ujerave ne toke dhe ujerat nentokesore.

Pellgjet ujore te krijuara nga trungjet duhet te perfshihen ne parandalimin e derdhjes se ujerave te ndotura

ne toke dhe ujera nentokesore.

Uji i shpelarjes se trupave te drurit duhet te trajtohet ose riciklohet perpara se te shkarkohet ne ujerat

rrjedhese, perrenj ose lumenj ose toke apo ujera nentokesore.

Sipas rekomandimeve per procesin e magazinimit dhe trajtimit te materialeve te rrezikshme , jane

parashikuar disa menyra te trajtimit te mbetjeve te cilat duhet te perdoren aty ku eshte e

pershtatshme:

Magazinimi i kimikateve dhe vendndodhja e trajtimit te tyre duhet te pozicionohet ne nje zone te

mbrojtur me mur dhe e papershkueshme nga uji.

Matesit , alarmet sherbejne per te ulur rreziqet.

Rezervuaret e kimikateve te trajtuara duhet te kene nje kapacitet te percaktuar paraprakisht per te

evituar derdhjen e kimikateve.

Trajtimi i kimikateve i cili mund te realizohet me ane te metodes se nxehtesise , perdoret per te

parandaluar liksikjavat. Makineria e trajtimit duhet te pozicionohet ne nje zone te pandotur.

Druri i trajtuar mund te depozitohet ne vend te hapur , nese nuk eshte i trajtuar druri duhet te

mbulohet , koleksionohet dhe trajtohet .

Rekomandimet e meposhtme per te parandaluar , minimizuar demtimet nga paisjet gjate prerjes dhe

shkarkimit duhet te perdoren atehere kur eshte me shume e pershtatshme:

Te gjitha paisjet prerese dhe shkarkuese , si sharrat rrethore dhe paisjet shkarkuese rrotulluese duhet

te jene te paisura me elemente te sigurise.

Punetoret duhet te trajnohen per sigurine ne gjate perdorimit te paisjeve te prerjes dhe shkarkimit te

drureve.

Paisjet e sharrimit dhe te shkarkimit duhet te inspektohen dhe mirembahen rregullisht per te

parandaluar difektet e tyre.

I gjithe personeli i cili perdor paisjet prerese duhet te perdore mbrojtes te syve .

Per me teper rekomandimet per te parandaluar dhe kontrolluar rrezikun e shperthimit te pluhurit dhe

tretesave perfshijme:

Zakonisht administrimi i firmes per tu siguruar qe pluhuri i firmes eshte pastruar nga vendi i punes,




53

duke perfshire nje pastrim ose dy pastrime ne vit ose pastrimi i hyrjes se zones.

Eleminimi i te gjitha burimeve te ndezjes se zjarrit nga vendi i punes duke perfshire:

Perdorimin e paisjeve elektrike me te medha se IP64 Shkalle.

Eleminimi i ndezjeve te zjarrit si per shembull djegesat, saldimet ose prerjet me zjarr, shkrepse,

ndezes duhani, dhe ngrohesa me zjarr.

Kontrolli i siperfaqeve te nxehta, si per shembull motorre me djegie te brendshme motorra te

djegshem, shkendija ferkimi, tela te nxehte, metale me ngjyra te ndezura dhe kuzhineta te tejnxehura.

Kontrollimi i radiove te dores, baterive te paisjeve te ndryshme elektrike, radio, telefona celulare, etj.

Perdorim i sigurt i kimikateve te caktuara, per shembull perokside, produkte te forcuara te cilat mund

te vetenxehen ose oksiodohen vetevetiu.

Instalimi i paisjeve per reduktimin e rrezikut te zjarrit dhe sistemi i fikjes me uje, hidrantet ne

makinerite e kontrollit te pluhurit.

Instalimet elektrike te transportuesit dhe sistemit te kontrollit te pluhurit per te parandaluar shkarkimin

e rrymes elektrike.

Perdorimi i paneleve te nivelit te shperthimeve ne te gjitha paisjet per levizjen e pluhurit dhe ne

ndertese.

Fabrika duhet te jene te paisura me zjarrfikese te pershtatshme per keto lloj ndertesash duke

perfshire edhe sistemin zjarrfikes automatik.

Punonjesit duhet te trinohen ne procedurat e evakuimit ne raste emergjente dhe te ndihmes se pare

per fikjen e zjarrit.

Mbeturinat urbane te grumbullohen transportohen dhe depozitohen ne oraret e caktuara nga Komuna

Qender-Korce.

Te realiziohet ndriçimi perreth(vendosja e impiantit te ndricimit).

Te kryhet rregullimi i territorit ne perputhje me kondicionet urbane te percaktuara.

Shoqeria te operoje ne perputhje te plote me normat qe jane ne fuqi, dhe te kryej monitorime te

vazhdueshme te tregueseve mjedisor te trysnise ne mjedis.

Ne respektoje te gjitha rregullat e mbrojtjes kundra zjarrit gjate operimit ne ndertese dhe te respektoje

rregulloren e MKZ.

Te instalohen dhe te respektohen sinjalistikat e trafikut te cilat do te minimizonin impakti per aksidente

te mundshme.

Per te minimizuar impaktin ndaj zhurmave dhe dridhjeve, te limitohen proceset e zhurmshme gjate

oreve me te ndjeshme, ndermjet ores 23 deri ne 07 te mengjesit.

Te respektoje te gjitha masat e percaktuara ne kete raport te vleresimit te ndikimit ne mjedis.

Te respektoje te gjitha kushtet dhe masat qe do te vendosen nga DRM Qarku Korce.

Ky raport u pergatit nga: Brisilda SARACI

Vleresues i Ndikimit ne Mjedis dhe Auditues Mjedisor

Nr. 4995 Prot; Nr.Idetifikues.73, date 04.07.2013

te dhenat e pergjthshme per subject“none”shpk

Documents