technologie informacyjne wyk ad 1 - kultura eksperymentu · komputerów. 4 system operacyjny i jego...
TRANSCRIPT
Technologie InformacyjneWykªad 1
Wojciech Myszka Jakub Sªowi«ski
Katedra Mechaniki i In»ynierii Materiaªowej
Wydziaª Mechaniczny
Politechnika Wrocªawska
8 pa¹dziernika 2014
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 1 / 73
Program zaj¦¢
Program zaj¦¢ I
1 Program. Wymagania. Zarys historii liczenia i rozwoju systemówkomputerowych.
2 Elementy systemu komputerowego.3 Logika binarna, podstawowe operacje arytmetyczne, rachunki
komputerów.4 System operacyjny i jego rola. Ró»ne rodzaje oprogramowania
(systemowe, u»ytkowe,. . . )5 Algorytmy. Podstawowe konstrukcje algorytmiczne (przegl¡d, podziaª
zadania, programowanie dynamiczne, rekurencja,...).6 Poprawno±¢ algorytmów, �trudne� zadania.
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 2 / 73
Program zaj¦¢
Program zaj¦¢ II
7 J¦zyki programowania. Historia. Przykªady.
8 Ciekawe zastosowania komputerów (gra�ka in»ynierska, obliczenia)
9 Ogólne informacje o publikacjach technicznych
10 Internet i problemy z nim zwi¡zane. Prawo i sie¢.
11 Kolokwium
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 3 / 73
Technologie informacyjne
Technologie Informacyjne IZaªo»enia
1 Praktycznie wszyscy studenci mieli ju» kontakt z komputerem i znaj¡podstawy obsªugi podstawowych aplikacji (edytor tekstu, arkuszkalkulacyjny, przegl¡darka internetowa, komunikator).
2 Celem zaj¦¢ jest usystematyzowanie i uporz¡dkowanie ich wiedzy orazu»ywanej terminologii.
3 Do dyspozycji mamy tylko audytoryjne sale wykªadowe, rzutnik. . .4 Wykªad przedstawi histori¦ rozwoju sprz¦tu oraz oprogramowania
podstawowego (System Operacyjny).
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 4 / 73
Technologie informacyjne
Technologie Informacyjne IIZaªo»enia
5 Nieco uwagi skupimy na zagadnieniach funkcjonowania komputera,a zwªaszcza sposobie prowadzenia oblicze« i konsekwencjach z tegopªyn¡cych.
6 Wa»nymi tematami wykªadu b¦d¡ poj¦cia algorytmu, zadaniealgorytmizacji (i automatyzacji) czynno±ci, informacje o programowanii j¦zykach programowania.
7 Na kolejnym etapie wykªad ma prezentowa¢ omawiane ogólnikowoprogramy wykorzystywane w praktyce in»ynierskiej CAD/CAM/CAE,MES, itd.
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 5 / 73
Technologie informacyjne
Technologie Informacyjne IIIZaªo»enia
8 Ostatnim elementem wykªadu jest blok tematów zwi¡zanych z sieciamikomputerowymi, usªugami sieciowymi oraz niebezpiecze«stwami(i pokusami) korzystania z komputera w sieci.
9 Dodatkowym elementem b¦dzie wykªad o przygotowaniu tekstui prezentacji multimedialnej wedle schematu gra�cznego PolitechnikiWrocªawskiej.
10 Wykªad ko«czy test
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 6 / 73
Literatura
Literatura I
Janusz Biernat.Architektura komputerów.O�cyna Wydawnicza Politechniki Wrocªawskiej, Wrocªaw, 2005.
David Harel.Komputery-spóªka z o.o.: czego komputery naprawd¦ nie umiej¡ robi¢.Ludzie, Komputery, Informacja. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne,Warszawa, 2002.
David Harel, Yishai Feldman.Rzecz o istocie informatyki: algorytmika.Klasyka informatyki. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa,2001, 2002, 2008.
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 7 / 73
Literatura
Literatura II
Donald E. Knuth.Sztuka programowania.Klasyka Informatyki. WNT, Warszawa, 2001.ISBN 83-204-2539-5.
Witold Komorowski.Krótki kurs architektury i organizacji komputerów.Mikom, Warszawa, 2004.
Mirosªawa Kopertowska.Arkusze kalkulacyjne.Wydawnictwo Naukowe PWN, Mikom, Warszawa, 2006.Europejski Certy�kat Umiej¦tno±ci Komputerowych. PoziomZaawansowany.
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 8 / 73
Literatura
Literatura III
Mirosªawa Kopertowska.Bazy danych.Wydawnictwo Naukowe PWN, Mikom, Warszawa, 2006.Europejski Certy�kat Umiej¦tno±ci Komputerowych moduª 5.
Mirosªawa Kopertowska.Gra�ka mened»erska i prezentacyjna.Wydawnictwo Naukowe PWN, Mikom, Warszawa, 2006.Europejski Certy�kat Umiej¦tno±ci Komputerowych moduª 6.
Mirosªawa Kopertowska.Przetwarzanie tekstów.Wydawnictwo Naukowe PWN, Mikom, Warszawa, 2006.Europejski Certy�kat Umiej¦tno±ci Komputerowych moduª 3.
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 9 / 73
Literatura
Literatura IV
James F. Kurose.Sieci komputerowe: od ogóªu do szczegóªu z internetem w tle.Wydawnictwo Helion, Gliwice, 2006.
Éric Lévénez.Computer languages history.http://www.levenez.com/lang/, czerwiec 2010.
Éric Lévénez.Unix history.http://www.levenez.com/unix/, Wrzesie« 2010.
Éric Lévénez.Windows history.http://www.levenez.com/windows/, Wrzesie« 2010.
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 10 / 73
Literatura
Literatura V
Wojciech Myszka.Matlab (scilab): krótki wst¦p.http://www.immt.pwr.wroc.pl/~myszka/TI/Matlab/, Grudzie«2007.
Zdzisªaw Nowakowski.U»ytkowanie komputerów.Wydawnictwo Naukowe PWN, Mikom, Warszawa, 2006.Europejski Certy�kat Umiej¦tno±ci Komputerowych moduª 2.
Blaise Pascal.Rozprawy i my±li, rozdzia/l Machina Arytmetyczna, strony 1�13.Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa, 1962.Dost¦pne jako http:
//www.immt.pwr.wroc.pl/~myszka/IFM1520/pascalina.pdf.
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 11 / 73
Literatura
Literatura VI
Diarmuid Pigott.The encyclopedia of computer languages.http://hopl.murdoch.edu.au/, 2006.
Witold Sikorski.Podstawy technik informatycznych.Wydawnictwo Naukowe PWN, Mikom, Warszawa, 2006.Europejski Certy�kat Umiej¦tno±ci Komputerowych moduª 1.
Abraham Silberschatz.Podstawy systemów operacyjnych.Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa, 2006.
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 12 / 73
Literatura
Literatura VII
William Stallings.Systemy operacyjne: struktura i zasady budowy.Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2006.
Niklaus Wirth.Algorytmy + struktury danych = programy.Klasyka informatyki. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 2004.
Adam Wojciechowski.Usªugi w sieciach informatycznych.Wydawnictwo Naukowe PWN, Mikom, Warszawa, 2006.Europejski Certy�kat Umiej¦tno±ci Komputerowych moduª 7.
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 13 / 73
Literatura
Literatura VIII
Piotr Wróblewski.Algorytmy: struktury danych i techniki programowania: algorytmika nie
tylko dla informatyków.Helion, Gliwice, 2003.
Piotr Wróblewski.Algorytmy: struktury danych i techniki programowania.Helion, Gliwice, 2010.
Roman Zuber.Metody numeryczne i programowanie.WSziP, 1975.fragmenty:http://www.immt.pwr.wroc.pl/~myszka/TI/zuber.pdf ihttp://www.immt.pwr.wroc.pl/~myszka/TI/zuber1.pdf.
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 14 / 73
Zasady/Wymagania
Zasady/Wymagania
Obecno±¢
Test
. . .
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 15 / 73
Materiaªy do zaj¦¢
Materiaªy do zaj¦¢
http://www.kmim.wm.pwr.edu.pl/slowinski
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 16 / 73
Odrobina historii matematyki
Odrobina historii matematykiSystemy liczbowe
addytywne (na przykªad rzymski czy wcze±niejszy hierogli�czny)warto±¢ liczby jest sum¡ warto±ci znaków
pozycyjne (na przykªad dziesi¦tny) warto±¢ znaków zale»y od ichpoªo»enia w liczbie.
1234 MCCXXXIV
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 17 / 73
Odrobina historii matematyki
Odrobina historii matematykiSystemy liczbowe
addytywne (na przykªad rzymski czy wcze±niejszy hierogli�czny)warto±¢ liczby jest sum¡ warto±ci znaków
pozycyjne (na przykªad dziesi¦tny) warto±¢ znaków zale»y od ichpoªo»enia w liczbie.
1234
MCCXXXIV
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 17 / 73
Odrobina historii matematyki
Odrobina historii matematykiSystemy liczbowe
addytywne (na przykªad rzymski czy wcze±niejszy hierogli�czny)warto±¢ liczby jest sum¡ warto±ci znaków
pozycyjne (na przykªad dziesi¦tny) warto±¢ znaków zale»y od ichpoªo»enia w liczbie.
1234 MCCXXXIV
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 17 / 73
Odrobina historii matematyki
Odrobina historii matematykiJak liczono kiedy±
u»ywaj¡c cz¦±ci ciaªa (na palcach),
naci¦cia (karby) na kiju, ko±ci,. . .
w¦zªy na sznurkach, przedmioty zgromadzone w pojemniku, sakiewce,
na grupach (po dwa, po dwana±cie,. . . : para, tuzin, kopa, gros � 144czyli 12*12, mendel (15),. . . )
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 18 / 73
Odrobina historii matematyki
Odrobina historii matematyki I
1 Babilo«czycy � system pozycyjny przy podstawie 60; nie znali zera;zostawiali miejsce puste,
2 Chiny � wªa±ciwie system dziesi¦tny, ale bez zera, cyfry zapisywanew sposób addytywny, zapis cyfr za pomoc¡ �paªeczek�: jedno±ci�stoj¡co�, dziesi¡tki �le»¡co�, setki stoj¡co, tysi¡ce le»¡co, itd. Znaliuªamki.
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 19 / 73
Odrobina historii matematyki
Odrobina historii matematyki II
3 Majowie � ukªad pozycyjny przy podstawie 20. Ciekawy zapis liczbmniejszych od 20: addytywny za pomoc¡ kombinacji symboli 1 i 5
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 20 / 73
Odrobina historii matematyki
Odrobina historii matematyki III
4 Indie � wprowadzili wspóªczesny dziesi¦tny system pozycyjnyi wprowadzili do niego zero.
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 21 / 73
Odrobina historii matematyki
Odrobina historii matematyki IV
5 Arabowie � Nadali cyfrom ostateczn¡ form¦, system upowszechnili.
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 22 / 73
Odrobina historii matematyki
Odrobina historii matematyki V
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 23 / 73
Odrobina historii matematyki
Odrobina historii matematyki VI
6 Europa � cyfry przyj¦ªa od Arabów, ale ostateczna forma ewoluowaªadosy¢ dªugo:
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 24 / 73
Odrobina historii matematyki
Odrobina historii matematyki VII
Liczby rzymskie byªy w Europie dosy¢ dªugo (tak do XIV wieku)w powszechnym u»yciu. Ich gªówn¡ wad¡ (oprócz addytywno±ci) jestbrak zera (cho¢ znaleziono co najmniej jeden zapis z u»yciem litery N[nullo] jako zera). Liczby rzymskie s¡ �pociotkiem� systemu u»ywanegoprzez Etrusków.
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 25 / 73
Odrobina historii matematyki
Odrobina historii matematyki VIII
Uªamki, szªy jako± tak:− 1/12= 2/12 lub 1/6− = 3/12 lub 1/4== 4/12 lub 1/3− == 5/12S 1/2S − 1/2 plus 1/12 lub 7/12S = 1/2 plus 2/12 lub 2/3S − = 1/2 plus 3/12 lub 3/4S == 1/2 plus 4/12 lub 5/6S − == 1/2 plus 5/12 lub 11/12
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 26 / 73
Historia komputerów do 1900
Historia komputerów Ido 1900
Ok. 3000-300 p.n.e.: w u»yciu znajduje si¦ abacus. Rachunkizapisywane s¡ na glinianych tabliczkach (ca 500 p.n.e.).
Ok. 400-300 p.n.e.: Euklides wynalazª algorytm obliczanianajwi¦kszego wspólnego dzielnika.
Ok. 150 p.n.e.: mechanizm z Antykithiry.
1502: Peter Henlein, rzemie±lnik z Norymbergi buduje pierwszy zegar.
1617: John Napier opracowaª system zwany �ko±¢mi Napiera�;pozwalaª na mno»enie (przez dodawanie) i dzielenie (odejmowanie).
1623: Pierwszy dziaªaj¡cy mechaniczny kalkulator (WilhelmSchickard).
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 27 / 73
Historia komputerów do 1900
Historia komputerów IIdo 1900
1642: Blaise Pascal wynalazª maszyn¦ zwan¡ �Paskalina� (dodawaniei odejmowanie).
1674: Gottfried Wilhelm Leibnitz tworzy urz¡dzenie mog¡ce dodawa¢,odejmowa¢ mno»y¢ i dzieli¢.
1774: Pierwszy telegraf (model).
1780: Elektryczno±¢ � Benjamin Franklin.
1801: Krosno Jacquarda (tkany wzór byª �zaprogramowany� zapomoc¡ kart perforowanych).
1821: Charles Babbage wymy±liª Di�erence Engine.
1815-1852: Augusta Ada King, hrabina Lovelace (córka Byrona) �pierwsza programistka.
1827: Prawo Ohma.
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 28 / 73
Historia komputerów do 1900
Historia komputerów IIIdo 1900
1831: Pierwszy dziaªaj¡cy telegraf � Joseph Henry (Princeton)
1838: Alfabet Morse'a
1866: Pierwszy kabel transatlantycki.
1868: Maszyna do pisania (klawiatura w ukªadzie QWERTY!).
1876: Telefon � Graham Bell.
1888: Nikola Tesla patentuje silnik elektryczny (a patent sprzedajeGeorgowi Westinghouse).
1896: Herman Hollerith tworzy Tabulating Machine Company (dzi±IBM).
1897: Karl Ferdinand Braun wymy±liª Cathode-Ray Oscilloscope.
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 29 / 73
Historia komputerów do 1970
Historia komputerów Ido 1970
1901: Pierwsza transmisja radiowa przez ocean.
1920: Rozpoczyna si¦ nadawanie programów radiowych w USA.
1921: Czeski dramatopisarz, Karel �apek wprowadza termin �robot�w sztuce RUR.
1927: Pierwszy publiczny pokaz transmisji telewizyjnej (Bell TelephoneLaboratories).
1936: Konrad Zuse tworzy Z1 (jeden z pierwszych binarnychkomputerów cyfrowych).
1936: Klawiatura Dvoraka.
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 30 / 73
Historia komputerów do 1970
Historia komputerów IIdo 1970
1937: na Uniwersytecie Stanowym Iowa John Vincent Atanaso� andCli�ord Berry rozpoczynaj¡ prac¦ nad komputerem ABC(Atanasoft-Berry Computer) uznawany dzi± za pierwszy elektronicznykomputer.
1938: Transmisja Wojny ±wiatów Wellesa (miaª to by¢ rodzaj�dowcipu� z okazji Halloween).
1939: George Stibitz ko«czy prace nad Complex Number Calculator(dodawanie, odejmowanie, mno»enie i dzielenie liczb zespolonych).
1939: Powstaje prototyp komputera ABC.
1941: Konrad Zuse ko«czy Z3 � dziaªaj¡cy kalkulator.
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 31 / 73
Historia komputerów do 1970
Historia komputerów IIIdo 1970
1943: Dziaªa komputer Colossus � wykorzystywany przezBrytyjczyków do deszyfrowania niemieckich depesz. Do ko«ca wojnyzbudowano 10 (lub 12) sztuk takich komputerów.
1943: Rozpoczynaj¡ si¦ prace nad komputerem ENIAC (ElectronicNumerical Integrator and Computer).
1944: Dziaªaj¡cy na przeka¹nikach Harvard-IBM MARK I � du»y,programowalny kalkulator prowadzi wa»ne obliczenia dla US Navy.
1945: Von Neumann de�niuje architektur¦ wspóªczesnych komputerów.
1945: Wprowadzony zostaje termin �bug� na okre±lenie bª¦duw programie komputerowym (Grace Hopper podczas programowaniakomputera Mark II).
1946: Opatentowano cathode-ray tube (CRT).
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 32 / 73
Historia komputerów do 1970
Historia komputerów IVdo 1970
1946: Uko«czono prace nad komputerem ENIAC.
1948: IBM buduje SSEC (Selective Sequence Electronic Calculator).Zawiera on 12000 lamp elektronowych.
1948: Andrew Donald Booth tworzy b¦ben magnetyczny (g¦sto±¢zapisu 10 bitów na cal).
1948: Rozpoczyna si¦ burzliwy rozwój telewizji.
1949: Pierwsza maszyna do gry w szachy (Claude Shannonw Massachusetts Institute of Technology).
1949: Harvard-MARK III � pierwsza z maszyn z programemzapisywanym w pami¦ci wewn¦trznej).
1949: The small-scale electronic machine (SSEM) pracuje naUniwersytecie Manchester (GB).
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 33 / 73
Historia komputerów do 1970
Historia komputerów Vdo 1970
1950: Udoskonalona wersja Z4 zbudowana przez Konrada Zuse.
1950: Alan Turing publikuje fundamentaln¡ prac¦ �ComputingMachinery and Intelligence� (Test Turinga).
1950: W u»yciu s¡ akumulatorki NiCd.
1951: Pierwszy komputer komercyjny � Lyons Electronic O�ce(LEO) (GB!)
1951: Komputer komercyjny �First Ferranti MARK I� � ManchesterUniversity (GB).
1953: IBM wprowadza swój pierwszy komputer 701.
1953: Pierwsze modele IBM 701 dost¦pne dla ±rodowiska naukowego(sprzedano 19 sztuk).
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 34 / 73
Historia komputerów do 1970
Historia komputerów VIdo 1970
1954: Kolejny model komputera IBM: IBM 650 (sprzedano ponad1,800 sztuk w ci¡gu 8 lat).
1954: �mier¢ Alana Turinga.
1954: Pierwsza wersja j¦zyka programowania FORTRAN (formulatranslator) � IBM.
1955: Pierwszy komputer tranzystorowy (Bell Labs).
1955: Wyª¡czono ostatecznie komputer ENIAC. Oszacowano, »epodczas swojej pracy wykonaª wi¦cej oblicze« ni» caªa ludzko±¢ do1945 roku).
1956: IBM wypu±ciªo pierwszy komputer z dyskiem twardym (IBM's305 RAMAC, 50 24 calowych talerzy zapami¦tuj¡cych 5MB danych).
1957: Rosja wypuszcza pierwszego sztucznego satelit¦ Ziemi (sputnik).
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 35 / 73
Historia komputerów do 1970
Historia komputerów VIIdo 1970
1958: Pierwszy ukªad scalony (Texas Instruments).
1959: Wyª¡czono ostatecznie Harvard-MARK I.
1960: J¦zyk programowania COBOL (The Common Business-OrientedLanguage).
1960: Perceptron Franka Rosenblatta (potra� si¦ uczy¢).
1961: Pierwszy robot przemysªowy: General Motors, wa»¡cy 4,000funtów Unimate pracuj¡cy w fabryce New Jersey.
1963: Doug Engelbart wymy±liª i opatentowaª pierwsz¡ myszkomputerow¡.
1963: opracowano ASCII � The American Standard Code forInformation Interchange.
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 36 / 73
Historia komputerów do 1970
Historia komputerów VIIIdo 1970
1964: Rozpoczyna dziaªanie system TRANSIT (okr¦ty podwodnePolaris); system b¦dzie pó¹niej znany jako GPS.
1965: Texas Instruments opracowaª ukªady TTL.
1965: Gordon Moore opracowaª prawo Moore'a.
1966: Pracuj¡cy w MIT Joseph Weizenbaum napisaª program nazwanyEliza pozwalaj¡cy komputerowi dziaªa¢ jak psychoterapeuta.
1967: Pierwszy �oppy disk � IBM.
1967: J¦zyk programowania LOGO (gra�ka »óªwia).
1967: GPS dost¦pny do u»ytku komercyjnego.
1968: Powstaje Intel Corporation zaªo»one przez Roberta Noycai Gordona Moore.
1968: Powstaje �lm �2001: Odyseja kosmiczna�.
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 37 / 73
Historia komputerów do 1970
Historia komputerów IXdo 1970
1969: AT&T Bell Laboratories opracowaª system operacyjny Unix.
1969: Opracowano pierwsze RFC (Request for comments � pro±bao komentarze); RFC s¡ standardami reguluj¡cymi funkcjonowanieInternetu.
1969: Gary Starkweather pracuj¡c u Xeroxa zbudowaª pierwsz¡drukark¦ laserow¡.
1969: The U.S. Department of Defense (Departament Obrony)ustanowiª projekt Advanced Research Projects Agency Network(ARPANET) uwa»a si¦ go za pocz¡tek sieci komputerowychi Internetu.
1969: Powstaje CompuServe pierwszy komercyjny dostawca usªugon-line.
1969: Utworzono AMD.
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 38 / 73
Historia komputerów do 2011
Historia komputerów Ido 2011
1970: Intel ogªasza powstanie ukªadu 1103 � pami¦¢ zawieraj¡ca1024 bity. Ukªad ten nazwano pami¦ci¡ RAM.
1970: Zaprezentowany zostaª pierwszy bankomat (ATM � AutomaticTeller Machine).
1970: Intel wprowadza pierwszy mikroprocesor � the Intel 4004.
1970: Centronics wprowadza pierwsz¡ drukark¦ igªow¡.
1971: Niklaus Wirth opracowaª j¦zyk programowania Pascal.
1972: Atari wypuszcza Pong, pierwsz¡, komercyjn¡ gr¦ wideo.
1972: J¦zyk C i Unix (Dennis Ritchie, Bell Labs).
1973: Robert Metcalfe opracowaª standard Ethernet (sie¢ lokalnaw Xerox Palo Alto Research Center � PARC).
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 39 / 73
Historia komputerów do 2011
Historia komputerów IIdo 2011
1974: Udoskonalony mikroprocesor Intela � 8080 staje si¦standardem.
1975: Pierwszy komputer osobisty � Altair 8800 (1 KB pami¦ci);mo»na go byªo zamówi¢ poczt¡ za $397.00.
1975: Paul Allen i Bill Gates pisz¡ pierwszy (swój) program dlakomputera Altair. Jest to interpreter Basica. Gates porzuca studia (naHarvardzie) i zakªada z Allenem �rm¦ Microsoft.
1976: Steve Wozniak zaprojektowaª pierwsza wersj¦ komputera Apple(Apple I). Nieco pó¹niej (1977) wraz z Stevenem Jobsem zaªo»y �rm¦Apple.
1976: Wprowadzono na rynek procesor Intel 8086.
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 40 / 73
Historia komputerów do 2011
Historia komputerów IIIdo 2011
1977: Zademonstrowano komputer Apple II � pierwszy komputerosobisty z kolorow¡ gra�k¡.
1977: Commodore ogªosiª, »e komputer PET (Personal ElectronicTransactor) b¦dzie mo»na kupi¢ za $495.00
1978: Dan Bricklin tworzy VisiCalc (praszczur Excela).
1978: Epson wprowadza TX-80, który staje si¦ pierwsz¡ drukark¡(mozaikow¡) dla komputerów osobistych.
1978: 5.25-inch �oppy dysk staje si¦ �standardem przemysªowym�.
1979: Texas Instruments wchodzi na rynek komputerowyz komputerem osobistym TI 99/4 ($1,500).
1979: Oracle prezentuje pierwsz¡ komercyjna wersj¡ SQL.
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 41 / 73
Historia komputerów do 2011
Historia komputerów IVdo 2011
1979: Wypuszczono procesor Motorola 68000, który pó¹niej zostaniewybrany jako podstawowy procesor komputerów Apple.
1979: Startuje Usenet (Niusy).
1980: Pocz¡tek wspóªpracy IBM i Microsoft nad systememoperacyjnym (DOS) dla komputerów PC.
1980: Microsoft kupuje licencje Uniksa i rozpoczyna prac¦ nad wersj¡PC � Xenixem.
1981: wydano MS-DOS 1.0 (sierpie«).
1981: IBM przyª¡cza si¦ do rynku komputerów PC ze swoim IBM PC(z systemem MS DOS).
1981: Adam Osborne produkuje Osborne I, pierwszy, ciesz¡cy si¦powodzeniem komputer osobisty, o wadze 25 funtów.
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 42 / 73
Historia komputerów do 2011
Historia komputerów Vdo 2011
1982: Pierwszy przeno±ny komputer.
1982: Pojawia si¦ w sprzeda»y Commodore 64 (z 64 KB RAM)i Basicem. Po obni»eniu ceny z $600 do $200 staje si¦ najlepiejsprzedaj¡cym komputerem osobistym (tamtych czasów).
1983: IBM XT.
1983: Compaq przedstawia pierwszy w 100% zgodny z IBM komputerprzeno±ny � �Compaq Portable�.
1984: IBM AT.
1984: Dyskietka 3.5-inch staje si¦ �przemysªowym standardem�.
1985: Intel przedstawia procesor 80386 (16 MHz) zawieraj¡cy 275,000tranzystorów i daj¡cy dost¦p do 4 MB RAM ($299).
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 43 / 73
Historia komputerów do 2011
Historia komputerów VIdo 2011
1985: Paul Brainard z Aldus Corporation przedstawia Pagemakera(Program DT) dla komputerów Macintosh; w poª¡czeniu z drukark¡laserow¡ Apple LaserWriter decyduje to o przyszªym rozwoju DTP.
1985: Microsoft Windows 1.0 ($100.00).
1989/1990 Polska uzyskuje poª¡czenie ze ±wiatow¡ sieci¡komputerow¡.
1990: 1990 Tim Berners-Lee wraz z Robertem Cailliau w CERNprezentuj¦ �hipertekst� który daje pocz¡tek Internetowi jaki znamy.
1990: zde�niowano standard GSM (telefonia komórkowa).
1990: Archie, pierwsza wyszukiwarka internetowa zastaje uruchomione.
1990: Uruchomiono usªug¦ Gopher zaprojektowan¡ na UniwersytecieMinnesota.
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 44 / 73
Historia komputerów do 2011
Historia komputerów VIIdo 2011
1991: Linux.
1991: �Uruchomiono� World Wide Web (WWW) w CERN.
1992: Microsoft prezentuje Windows 3.1 (sprzedano ponad milionkopii w ci¡gu pierwszych dwu miesi¦cy).
1993: Pi¦¢dziesi¡t serwerów World Wide Web.
1993: Prezydent Bill Clinton postanawia uruchomi¢ stron¦ WWWBiaªego Domu i publikuje publicznie dost¦pne adresy e-mailPrezydenta, Wiceprezydenta i Pierwszej Damy. (Waldemar Pawlak gdyzostaª Premierem w roku 1993 post¡piª podobnie).
1993: Mosaic (pierwsza gra�czna przegl¡darka WWW i protoplastawszystkich przegl¡darek WWW).
1994:
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 45 / 73
Historia komputerów do 2011
Historia komputerów VIIIdo 2011
1994: Windows 3.11.
1995: Netscape wchodzi na gieªd¦ ($28 → $58).
1995:
1995: .
1995: Przedstawiono standard USB.
1996: pocz¡tki (patrz te» tu).
1996: Microsoft wydaje system Windows CE (podstawa bardzo wieludzisiejszych systemów �nawigacji samochodowej�.
1997: (super)komputer �rmy IBM Deep Blue pobiª mistrzaszachowego Garry Kasparowa.
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 46 / 73
Historia komputerów do 2011
Historia komputerów IXdo 2011
1997: Altavista wprowadza system tªumacz¡cy on-line pod nazw¡Babel Fish (dzi± wyszukiwarki Altavista ju» nie ma, a Babel Fishzostaª wykupiony przez Yahoo!).
1997: Microsoft rozpoczyna prace nad swoj¡ wyszukiwark¡.
1998: Digital Millennium Copyright Act (DMCA).
1999: IEEE przedstawia standard sieci bezprzewodowych 802.11b.
2000: �Problem roku 2000�.
2000: Post¦powanie antymonopolowe prowadzone przez s¦dziegoThomasa Pen�elda zagroziªo �rmie Microsoft podziaªem na dwie.Rozpocz¦ªo si¦ post¦powanie apelacyjne. . .
2001: Apple przedstawia iPoda.
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 47 / 73
Historia komputerów do 2011
Historia komputerów Xdo 2011
2002: Firma konsultingowa Gartner oszacowaªa, »e sprzedano okoªo 1miliarda komputerów PC (pocz¡wszy od poªowy lat 70.).
2003: MySpace rozpoczyna dziaªalno±¢.
2004: Google ogªasza Gmail (1 kwietnia 2004).
2004 Powstaje (Uniwersytet Harvarda)
2004: IBM sprzedaje swój oddziaª produkuj¡cy laptopy �rmie Lenovo(za $1.75 miliardów).
2005: YouTube rozpoczyna dziaªalno±¢.
2005: Yahoo przejmuje serwis Flickr.
2005: MySpace zostaªo zakupione przez News Corporation za $580milionów).
2005: eBay wykupuje Skype za okoªo $2.6 miliarda.
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 48 / 73
Historia komputerów do 2011
Historia komputerów XIdo 2011
2006: Skype ogªasza, »e ma ponad 100 milionów zarejestrowanychu»ytkowników.
2006: Google ogªasza plany zakupu YouTube za $1.65 Miliarda.
Powstaje
2007: Apple prezentuje iPhone na konferencji �Macworld Conference &Expo�.
2010: Apple przedstawia iPada (stycze«).
2011: Microsoft ogªasza, »e gotowe kupi¢ Skype za $8,6 miliarda.
2011: News Corporation sprzedaje MySpace za $35 milionów!
2012: Apple przedstawia iPhone 5 (wrzesie«)
2013: Umiera Douglas Engelbert - twórca myszki komputerowej
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 49 / 73
Historia komputerów do 2011
Historia komputerów XIIdo 2011
2013: Microsoft wprowadza o�cjalnie Windows 8.1 (pa¹dziernik)
2014: Satya Nadella zostaje CEO �rmy Microsoft
(Na podstawie Computer History)
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 50 / 73
Inne sposoby rachowania
Inne sposoby rachowania
1 Maszyny analogoweMechanizm z Antykithyry.Wyznaczanie pozycji planet.Ró»nego rodzaju �kalendarze� (prognozowanie faz ksi¦»yca i temupodobne).�Planisfery� � urz¡dzenia pozwalaj¡ce wy±wietli¢ fragment niebawidziany dowolnego dnia.Astrolabium � przyrz¡d astronomiczny do wyznaczania poªo»enia ciaªna sferze niebieskiej.Suwak logarytmiczny.Ró»nego rodzaju przeliczniki (na przykªad sterowanie bateri¡ artylerii).Komputer analogowy (maszyna analogowa).
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 51 / 73
Obrazki Abacus
Abacus
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 52 / 73
Obrazki Abacus
Abacus
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 52 / 73
Obrazki Abacus
Abacus
Powrót
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 52 / 73
Obrazki Mechanizm z Antykithyry
Mechanizm z Antykithyry
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 53 / 73
Obrazki Mechanizm z Antykithyry
Mechanizm z Antykithyry
http://www.youtube.com/watch?v=4eUibFQKJqI
Powrót
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 53 / 73
Obrazki Ko±ci Napiera
Ko±ci Napiera
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 54 / 73
Obrazki Ko±ci Napiera
Ko±ci Napiera
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 54 / 73
Obrazki Ko±ci Napiera
Ko±ci Napiera
http://ww2.gannon.edu/cetl/caulfield/NapierBones.html Powrót
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 54 / 73
Obrazki Pascalina
Pascalina
O maszynie mo»na poczyta¢ w [16, pracy Pascala].
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 55 / 73
Obrazki Pascalina
Pascalina
O maszynie mo»na poczyta¢ w [16, pracy Pascala].
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 55 / 73
Obrazki Pascalina
Pascalina
O maszynie mo»na poczyta¢ w [16, pracy Pascala].
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 55 / 73
Obrazki Pascalina
Pascalina
PowrótO maszynie mo»na poczyta¢ w [16, pracy Pascala].
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 55 / 73
Obrazki Di�erence Engine
Di�erence Engine
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 56 / 73
Obrazki Di�erence Engine
Di�erence Engine
Computermuseum: http://www.computerhistory.org/babbage/
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 56 / 73
Obrazki Di�erence Engine
Di�erence Engine
Powrót
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 56 / 73
Obrazki Zuse
Zuse
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 57 / 73
Obrazki Zuse
Zuse
Powrót
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 57 / 73
Obrazki ENIAC
ENIAC
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 58 / 73
Obrazki ENIAC
ENIAC
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 58 / 73
Obrazki ENIAC
ENIAC
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 58 / 73
Obrazki ENIAC
ENIAC
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 58 / 73
Obrazki ENIAC
ENIAC
Powrót
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 58 / 73
Obrazki The Firtst Bug
The First Bug
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 59 / 73
Obrazki The Firtst Bug
The First Bug
Powrót
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 59 / 73
Obrazki Mark I
Mark I
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 60 / 73
Obrazki Mark I
Mark I
Powrót
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 60 / 73
Obrazki Altair
Altair
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 61 / 73
Obrazki Altair
Altair
Powrót
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 61 / 73
Obrazki Prawo Moore'a
Prawo Moore'a
Prawo Moore'a w oryginalnym sformuªowaniu mówi, »e ekonomicznieoptymalna liczba tranzystorów w ukªadzie scalonym podwaja si¦ co 24miesi¡ce.Termin ten jest te» u»ywany do okre±lenia praktycznie dowolnego post¦putechnologicznego. �Prawo Moore'a�, mówi¡ce »e "moc obliczeniowakomputerów podwaja si¦ co 24 miesi¡ce" jest nawet popularniejsze odoryginalnego prawa Moore'a.
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 63 / 73
Obrazki Prawo Moore'a
Prawo Moore'a
Podobnie (z innym okresem) mówi si¦ o:
stosunku mocy obliczeniowej do kosztu
ilo±ci tranzystorów w stosunku do powierzchni ukªadu
rozmiarach RAM
pojemno±ci dysków twardych
przepustowo±ci sieci
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 63 / 73
Obrazki Prawo Moore'a
Prawo Moore'a
Nie wszystko jednak podlega tak rozszerzonemu prawu Moore'a: latencja(pami¦ci, dysków twardych, sieci komputerowych) spada bardzo powoli,pomimo rosn¡cej przepustowo±ci. W niewielkim stopniu spadªy te» cenytypowych komputerów, ich rozmiar czy pobór mocy.Jednym z gªównych powodów, dzi¦ki któremu ten wykªadniczy wzrost jestmo»liwy, jest stosowanie coraz mniejszych elementów w procesie fabrykacji.Wspóªcze±nie dominuj¡ technologie 130 nm, 90 nm i ostatnio 65 nm, kiedywe wczesnych latach 90. u»ywano technologii 500 nm.
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 63 / 73
Obrazki Prawo Moore'a
Prawo Moore'a
Powrót
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 63 / 73
Obrazki Architektura von Neumanna
Architektura von Neumanna
Architektura von Neumanna � rodzaj architektury komputera,przedstawionej po raz pierwszy w 1945 roku przez von Neumannastworzonej wspólnie z Johnem W. Mauchly'ym i Johnem Presper Eckertem.Polega na ±cisªym podziale komputera na trzy podstawowe cz¦±ci:
procesor (w ramach którego wydzielona bywa cz¦±¢ steruj¡ca orazcz¦±¢ arytmetyczno-logiczna)
pami¦¢ komputera (zawieraj¡ca dane i sam program)
urz¡dzenia wej±cia/wyj±cia
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 64 / 73
Obrazki Architektura von Neumanna
Architektura von Neumanna
System komputerowy zbudowany w oparciu o architektur¦ von Neumannapowinien:
mie¢ sko«czon¡ i funkcjonalnie peªn¡ list¦ rozkazów
mie¢ mo»liwo±¢ wprowadzenia programu do systemu komputerowegopoprzez urz¡dzenia zewn¦trzne i jego przechowywanie w pami¦ciw sposób identyczny jak danych
dane i instrukcje w takim systemie powinny by¢ jednakowo dost¦pnedla procesora
informacja jest tam przetwarzana dzi¦ki sekwencyjnemu odczytywaniuinstrukcji z pami¦ci komputera i wykonywaniu tych instrukcjiw procesorze.
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 64 / 73
Obrazki Architektura von Neumanna
Architektura von Neumanna
Podane warunki pozwalaj¡ przeª¡cza¢ system komputerowy z wykonaniajednego zadania (programu) na inne bez �zycznej ingerencji w struktur¦systemu, a tym samym gwarantuj¡ jego uniwersalno±¢.System komputerowy von Neumanna nie posiada oddzielnych pami¦ci doprzechowywania danych i instrukcji. Instrukcje jak i dane s¡ zakodowanew postaci liczb. Bez analizy programu trudno jest okre±li¢ czy dany obszarpami¦ci zawiera dane czy instrukcje. Wykonywany program mo»e si¦ sammody�kowa¢ traktuj¡c obszar instrukcji jako dane, a po przetworzeniu tychinstrukcji � danych � zacz¡¢ je wykonywa¢.
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 64 / 73
Obrazki Architektura von Neumanna
Architektura von Neumanna
Powrót
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 64 / 73
Obrazki Klawiatura Dvoraka
Klawiatura Dvoraka
Dvorak i Dealey przeanalizowali cz¦stotliwo±¢ wyst¦powania liter i �zjologi¦r¦ki, tworz¡c ukªad, który miaª speªnia¢ nast¦puj¡ce zadania:
uªatwienie pisania poprzez podziaª liter na r¦ce.
maksymaln¡ szybko±¢ i efektywno±¢ � litery pisane najcz¦±ciej miaªyby¢ najªatwiejsze do osi¡gni¦cia.
najrzadziej u»ywane litery powinny znajdowa¢ si¦ w najni»szymrz¦dzie, jako najtrudniejsze do wci±ni¦cia.
prawa r¦ka powinna pisa¢ wi¦cej, gdy» wi¦kszo±¢ osób jestprawor¦czna. Lewa r¦ka przejmie samogªoski oraz mniej u»ywane litery.
litery wyst¦puj¡ce razem powinny by¢ umieszczone blisko siebie naklawiaturze.
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 65 / 73
Obrazki Klawiatura Dvoraka
Klawiatura Dvoraka
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 65 / 73
Obrazki Klawiatura Dvoraka
Klawiatura Dvoraka
Powrót
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 65 / 73
Obrazki Apple I
Apple I
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 66 / 73
Obrazki Apple I
Apple I
Powrót
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 66 / 73
Obrazki PET
PET
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 67 / 73
Obrazki PET
PET
Powrót
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 67 / 73
Obrazki IBM PC
IBM PC
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 68 / 73
Obrazki IBM PC
IBM PC
Powrót
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 68 / 73
Obrazki Osborne I
Osborne I
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 69 / 73
Obrazki Osborne I
Osborne I
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 69 / 73
Obrazki Osborne I
Osborne I
Powrót
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 69 / 73
Obrazki Test Turinga
Test Turinga
Test Turinga to sposób okre±lania zdolno±ci maszyny do posªugiwania si¦j¦zykiem naturalnym i po±rednio maj¡cym dowodzi¢ opanowania przez ni¡umiej¦tno±ci my±lenia w sposób podobny do ludzkiego. Test ten zostaªzaproponowany w 1950 roku przez Alana Turinga. Turing zaproponowaª tentest w celu zamiany peªnego emocji i w jego poj¦ciu bezsensownegopytania �Czy maszyny my±l¡?� na pytanie lepiej zde�niowane, w ramachbada« nad stworzeniem sztucznej inteligencji.
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 70 / 73
Obrazki Test Turinga
Test Turinga
Test wygl¡da nast¦puj¡co: s¦dzia � czªowiek � prowadzi rozmow¦w j¦zyku naturalnym z pozostaªymi stronami. Je±li s¦dzia nie jest w staniewiarygodnie okre±li¢, czy która± ze stron jest maszyn¡ czy czªowiekiem,wtedy mówi si¦, »e maszyna przeszªa test. Zakªada si¦, »e zarówno czªowiekjak i maszyna próbuj¡ przej±¢ test zachowuj¡c si¦ w sposób mo»liwiezbli»ony do ludzkiego.
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 70 / 73
Obrazki Test Turinga
Test Turinga
Jak dot¡d, »aden komputer nie zaliczyª testu Turinga. Proste programykonwersacyjne takie jak ELIZA byªy w stanie sprawi¢, »e ludzie wierzyli, »erozmawiaj¡ z »ywym czªowiekiem.
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 70 / 73
Obrazki Test Turinga
Test Turinga
The Alan Turing Home Page
the turing test page
'Intelligent' computers put to the test
Home Page of The Loebner Prize in Arti�cial Intelligence
Loebner Prize 2008
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 70 / 73
Obrazki Test Turinga
Test Turinga
Powrót
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 70 / 73
Obrazki Eliza
Eliza
http://www-ai.ijs.si/eliza-cgi-bin/eliza_script
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 71 / 73
Obrazki Eliza
Eliza
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 71 / 73
Obrazki Eliza
Eliza
Powrót
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 71 / 73
Obrazki Pierwsza mysz komputerowa
Pierwsza mysz komputerowa
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 72 / 73
Obrazki Pierwsza mysz komputerowa
Pierwsza mysz komputerowa
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 72 / 73
Obrazki Pierwsza mysz komputerowa
Pierwsza mysz komputerowa
Powrót
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 72 / 73
Obrazki Pierwsza mysz komputerowa
Kolofon
Prezentacja zªo»ona w systemie LATEX2ε z wykorzystaniem klasy beamer.U»yto fontu MS Trebuchet. Ilustracja na stronie tytuªowej jest fragmentemzdjecia, przedstawiaj¡cego tradycyjny abacus.Bonamici, Andrew. 2007. abacus top. Grudzie« 15. Flickr.http://www.flickr.com/photos/abonamici/2114856951/.
(IMMT PWr) TI-W01 8 pa¹dziernika 2014 73 / 73