114 I

комптоновская длина волныCompton dalga uzunluğuCompton wavelength

комптон- эффектCompton etkisiCompton effect

конвекцияkonveksiyon, akımın düzenli birşekilde uğradığı çevrimsel hareketi;devridaim, çevrim, (fizikte ısıtılmışcisimle temas eden sıvının veya gazınhareketiyle ısıyı veya elektrikakımını nakletme)convection

конвертер, конверторkonvertisör, konverter, çevirici,çevirgeç, transformatörconverter

к о н в е р т е р о т р и ц а т е л ь н о г осопротивления

negatif rezistans konverter!negative resistance converter

конденсаторkondansatör, elektrik kondansatörücapacitor

конденсаторная сваркаkondansatörde depo edilmiş enerjidirenci ile kaynak yapma yöntemicapacitor-stored-energy resistancewelding

конденсацияbuhar durumundan sıvı duruma geçme,soğutarak sıvılaştırma; çiğlenmecondensation

конденсированное состояниеyoğunlaştırılmış durumcondensed state

конденсированные ароматическиесоединения

yoğunlaştırılmış aromatik bileşiklercondensed aromatic compounds

конденсорkondansör, kondansatör, elektrikkondansatörü; damıtma sırasında eldeedilen buhar moleküllerini birarayagetirmek için kullanılan cihaz,yoğunlaştırma aygıtı (mekanikte)condenser

кондукторmatkap tezgahında iş bağlamatertibatı; parça tesbit kalıbıdrill jig

кондукторная втулкаmatkap tezgahında parça kalıbıyöntemiyle burç işlemedrill jig bushing

коническая винтовая линияkonik helisconical helix

коническая зубчатая передачаaralarında bir açıklık kalacak şekildebirleşen iki şaft arasında kuvvetiletimi yapan konik dişliler (ayna vemahrut?)bevel gearing

коническая поверхностьkonik yüzey, konik alanconical surface

коническая поверхность вращенияdeğişen konik yüzeyconical surface of revolution

коническая резьбаsivri uçlu vida dişitaper thread

коническая фрикционная передачаkonik dişli aktarma takımıcone friction gearing

конические сеченияkonik kesitconic sections

konik sarkaçconical pendulum

115

комический редукторdik açılı hız düşürücü, dik açılı hızdüşürücü dişli düzeneğiright-angle speed reducer, right-anglereduction gear unit

комический роликовый подшипниккачения

konikleşen rulman yataktaper roller bearing

коническое зубчатое колесоmahrut? dişlibevel gear

коническое зубчатое колесо скриволинейными зубьями

helezon dişli mahrut?spiral bevel gear

коническое зубчатое колесо стангенциальными зубьями

çavuş dişli mahrut? çark düzeni, yassıdişli mahrut? çark düzeniskew bevel gear

коническое отверстиеkonik çukurtaper hole

коническое углублениеkonik çukurlaşmataper recess

конкурирующие точкиçakışan noktalar; çakışma noktalarıcompeting points

коноидkoni biçiminde, konikconoid

консервативная механическаясистема

koruyucu mekanik sistemconservative mechanical system

консольbir ucu mesnetli, diğer ucu çıkmalıolan sistem; konsol, portafocantilever

консольно-фрезерный станокdik şaseli, mafsallı freze; frezelememakinasıknee-and-column type milling machine

консоль фрезерного станкаfrezeleme makinasının mafsalıknee of a milling machine

константаsabit, değişmez (önceden deneyimlesaptanmış olup hesaplarda temelolarak kullanılan değişmez nicelik)constant

константа гидролизаhidroliz sabitesi, bir molekülü sumolekülleriyle parçalama sabitihydrolysis constant

константа ионизацииiyonlaşma sabitiionization constant

константенdeğişmez, sabiteconstantan

константа равновесияdenge sabitiequilibrium constant

константа скоростиtepkime hızı sabitesireaction rate constant

константа устойчивости комплексаbileşikler denge sabitesistability constant of complex

конструктивная базаproje röper bazı, proje güzergâh bazıdesign reference base, designlocation base

конструктивныйyapısal, yapıyla ilgiliconstructive, structural

конструкторская базаproje güzergâh alanıdesign location surface

116 I-

конструкторская документацияproje belgelendirmedesign documentation

конструкторский документproje belgeleridesign document

конструкционная стальprof il demiristructural steel

конструкцияproje, yapı strüktürüdesign, construction structure

контактная разность потенциаловkontak potansiyel farkıcontact potential difference

контактная сварка,rezistansla kaynak yapma yöntemiresistance welding

контактно-реактивная пайкаkontak reaktif lehimlemecontact-reactive brazing

контейнерkutu, kap, konteynercontainer

контргайкаters somun, kontrasomun, bir somununüzerine vidalanan ikinci somun (tersdönüşlü)locknut

контур графаgrafiğin geri bildirim döngüsüfeedback loop of graph

контурная линияbir yerin topografyasını haritaüzerinde gösteren çizgiler, çevrenintopografik çizgileri, tesviye eğrilericontour line

контурное числовое программноеуправление станком

bir makina aletinin sayısal yöntemlikenar (tesviye) kontrolücontouring numerical control of a

machine toolконтур падающей тени

bir gölgenin kontur çizgilericontour of a falling shadow

контур собственной тениbir kimsenin kendi gölgesinin konturçizgilericontour of one's own shadow

контур электрической цепиkapalı sıvı içindeki akım devresitank Circuit

конусkoni (bir daire üzerinde yürümek vebu daire düzleminin dışında bir nokta-ya dayanmak üzere devinen bir doğrunün meydana getirdiği hacim şekli)cone

конус вершинdüz koni (sivri ucu yukarıya bakankoni)tip cone

конус впадинters koni (sivri ucu aşağıya bakankoni)root cone

конусная фрикционная муфтаkonik debriyaj; sürtünmenin konikyüzeyler ile sağlandığı kavramacone clutch

конусностьsivri uçtaper

конусообразныйkoni biçiminde, konikcone-shaped, conoid, conical

конус тренияsürtünmeli konifriction соле

конформныйkonformal, ortomorfikconformal, orthomorphic

117

конфигурацияyapım şekli, genel durum, oluşum;yapım tipi, tip (esas yapısı aynıolmakla birlikte, ufak değişikliklerleçeşitli aplikasyonlara uyarlanmadurumu)configuration

конформное отображениеkonformal haritacılık (enlem veboylam dairelerinin birbirine dikeydurumda bulunduğu, yerel arızalarıaynen gösteren haritacılık)conformal mapping

концевая плоскопараллельная мерадлины

masdarlı kalıpgage block, gauge block

концевая фрезаparmak freze bıçağı, parmak frezeend-mill cutter, end mill

концентратbir yere toplanmak, merkezi (eştirmek,temerküz etmek veya ettirmek,yoğunlaştırmakconcentrate

концентрация(dikkatini, gücünü vb.) bir yeretoplama, yoğunlaştırma, bir çözeltininbirim hacmine düşen ortalama molekülsayısı; konsantrasyon, derişiklik,derişme, yoğunlaşma, yığılışımconcentration

концентрация напряженийbasınç, gerilim yığılmasıstress concentration

концентрированиеkonsantrasyon, bir çözeltinin birimhacmine düşen ortalama molekülsayısı; derişiklik, derişme,yoğunlaşma, yığılışımconcentration

концентрические окружностиeşmerkezli daireler; merkezleri aynıolan dairelerconcentric circles

концентрическийortakmerkezl i,eşmerkezli,konsantrikconcentric

концепцияkavrama, fikir, düşünce, telakkiconception

координатная линияeksen çizgisicoordinate line

координатная ломанаяüç parçalı poligonal doğruthree-segment polygonal line

координатная поверхностьkoordinat yüzeyi, alanıcoordinate surface

координатная четвертьkoordinaat kadrantı, koordinatdüzleminin dörtte birlik bölümücoordinate quadrant

координатно-расparça tesbit kalıbı kullanılarak delgiyapan makinejig-boring machine

координатные осиkoordinat eksenlericoordinate axes

координатные плоскостиkoordinat düzlemlericoordinate planes

координатные углыkoordinat köşelerioctants

координатный способ заданиядвижения точки

nokta hareketinin koordinatlarlagösterilmesi (tanımı)desciption of a point motion by meansof coordinates

118

координатный способ простановкиразмеров

boyut ölçümünde koordinat metoducoordinate method of dimensioning

координатыkoordinatlarcoordinates

координаты вектора относительнобазиса

bir vektörün koordinatlarıcoordinates of a vector in a basis

координаты центра тяжести твердоготела

katı bir cismin ağırlık merkezininkoordinatlarıcoordinates of a centre of gravityof a rigid body

координационное числоkoordinasyon sayısıcoordination number

координироватьkoordinat, çift eksencoordinate

координирующие размерыboyut koordinatıcoordinating dimensions

копирince maden veya tahtadan kalıp;şablon, masdartemplate

копирныйkopye makinesitracer-

копировальная обработкаkopyeli işleme makinesi, şablonluişlemecopying-type machining,template-controlled machining

копировально-фрезерный станокkopyeli, şablonlu, masdarlı frezemakinasıcopymillıng machine

копировальный станокkopyeli işleme makinesinin işlemeavadanlığıcopying machine-tool,template-controlled machine-tool

копияkopye, kopyelemecopy

кореннойkök, asıl, asli, radikal; kök işareti,kökçe; temel, esas, başlıcaradical, basic, fundamental

кореньkök, köklemekroot

корень уравненияeşitliğin kökleri; denklemin kökleriroot of the equation

корень шваkaynak köküroot of a weld

кориолисова сила инерцииCoriolis usulü atalet kuvvetihesaplaması (Gaspard Gustav deCoriolis, Fransız matematikçisi vemühendisi)Coriolis inertial force

кориолисово ускорение точкиbir nokta ivmesinin Coriolis usulühesaplanmasıCoriolis acceleration of a point

коркаkabuk, örtü tabakasıcrust, scum

коробка подачtalaş payı (bıçak ucu açıklığı) ayarlokması (tornada)feed box

коробка скоростейhız ayar noktası (tornada)speed box

119

коромыслоmotora ihtiyaca göre yakıt gitmesinisağlayan düzenekbalancer

коронный разрядkorona akımı, (hale akımı, yüksekgerilimli elektrik akımı) boşalmasıcorona discharge

корончатая гайкаçentikli somuncastle nut

короткое замыкание выводовkısa devreshort circuit

короткозамкнутая ветвьkısa devreli şube akımıshort-circuited branch

корпусgövde, şasi, kaportabody, case, frame

корпускулярнс-волновой дуализмdalga - elektron ikilisiwave-corpuscule duality

корпускулярно-волновые свойствачастиц

dalga - elektronsal partikül özelliğiwave-corpuscularparticleproperties

корректироватьdüzeltmek, ayarlamakcorrect, adjust

корректная задачаgerçek sorun, gerçek arızacorrect problem

корректность краевой задачиsınır değerli problemin tam olması,sınır değerli problemin doğru olmasıcorrectness of boundary-valueproblem,

корректорdüzeltici, ayarlayıcıcorrector, adjuster

корреляционная матрицаbağ matrisicorrelation matrix

корреляционный моментbağ momenticorrelation moment

корреляцияkorelasyon, bağ; olaylar arasındakiilişki, olaylar arasındaki bağlılıkcorrelation

коррозионная стойкостьa ş ı n m a y a , p a s l a n m a y a k a r ş ımukavemetcorrosion resistance

коррозия металловmetal korozyonu, metallerinoksitlenmesi, metallerin paslanması,metallerin kimyasal etkiyle yavaşyavaş aşınması (korozyonu)corrosion of metals

косинус-преобразование ФурьеFourier kosinüs iletimi (ters, doğru)Fourier cosine-transform (inverse,direct)

космическая геодезияuydu geodezisisatellite geodesy

космическая распространенностьхимических элементов

kimyasal elementlerin kozmik çokluğucosmic abundance of chemicalelements

космические скоростиkozmik hızlarcosmic velocities

косозубая цилиндрическая передачаhelezon dişli (helis dişli), sarmal dişlisistemihelical gearing

косозубое цилиндрическое колесоhelezon dişli, sarmal dişlihelical gear

120 I

косойmeyilli, eğikslanting, oblique

косой геликоидeğik helezonoblique helicoid

косой изгиб брусаçubuğun asimetrik eğilmesiunsymmetrical bending of a bar

косой шовeğik bindirmeli kaynak tekniğioblique lap weld

кососимметричная нагрузкаverev simetri yükü (simetrik olarakçaprazlama etki yapan yük)skew-symmetric load

кососимметричные неизвестныеverev simetri bilinmeyenleriskew-symmetrical unknowns

косоугольная аксонометрическаяпроекция

eğik aksonometrik çizimoblique axonometric projection

косоугольное проецированиеeğik çizim (çizimi yapılan bir cisminbir yüzünün gözlemciye paralelalınması ve diğer yüzeylerinde bunagöre bire bir çizilmesi tekniği)oblique projection

котельнаяkazan dairesiboiler room, boiler house

коэффициентkatsayı; önde çarpan olarak bulunansayı, bir niceliğin kaç katı alındığınıgösteren sayı; emsal, bir maddeninnitelik derecesini gösteren sayı(fizikte)coefficient

коэффициент асимметрии циклаperyodik çevrim oranı, devir oranı,peryodoramcycle ratio

коэффициент восстановления приударе

çarpışma katsayısıcollision coefficient

коэффициент демпфированияsönüm faktörü (bir salınımhareketinde çeşitli dirençlerinetkisiyle genliğin gittikçe küçülmesi)damping factor

коэффициент жесткостиeğilmezlik katsayısı, zemin sıkılığıkatsayısıstiffness coefficient

коэффициент закрепления операцийişlem-ek oranıoperation-attachment ratio

коэффициент запасаgüvenlik faktörüsafety factor

коэффициент запаса усталостнойпрочности

yorgunlukta güvenlik faktörüfactor of safety in fatigue

коэффициент запаса устойчивостиgüvenliğin sağlanmasında dengefaktörüstability factor of safety

коэффициент затуханияsönüm faktörüdamping factor

коэффициент затухания переходногопроцесса

geçici süreç sönüm faktörüdamping factor of transient process

коэффициент искаженияgözyanılması faktörü, perspektifkısalma faktörüdistortion factor, ratio offoreshortening

коэффициент качества поверхностиyerey nitelik faktörüsurface quality factor

121

коэффициент корреляцииbağ katsayısıcorrelation coefficient

коэффициент мощностиgüç faktörü (bir motorda üretilengücün, çıkış milinden alınan net güceoranı)power factor

коэффициент неравномерностидвижения механизма

hız değişim oranıvelocity fluctuation ratio

коэффициент осевого перекрытиязубчатого колеса косозубойцилиндрической передачи

helezon dişlinin eksenel temas oranıaxial contact ratio of a helical gear

коэффициент ослабленияazalma faktörüattenuation factor

коэффициент отраженияyansıma faktörüreflexion factor

коэффициент поглощенияemme faktörüabsorption factor

коэффициент податливостиverim katsayısıyielding coefficient

коэффициент полезного действияyeterlilik, etkililik, ehliyet, randımanefficiency

коэффициент преломленияkırılma indeksirefractive index

коэффициент пропорциональностиorantı sabitesi, orantı faktörüproportionality constant, factor ofproportionality

коэффициент пропусканияоптического излучения

geçirgenlik katsayısıcoefficitient of permeability

коэффициент прочности заклепочногошва

perçin sırası mukavemet oranırivet line strength ratio

коэффициент распространенияartma faktörü, çoğalma faktörüpropagation factor

коэффициент растворимостиçözünürlük katsayısıcoefficient of solubility

коэффициент связиbirleştirme katsayısıcoupling coefficient

коэффициент смещения исходногоконтура

ek değişim katsayısıaddendum modification coefficient

коэффициент снижениядопускаемого напряжения

kabul edilebilir gerilmede düşümfaktörüallowable stress reduction factor

коэффициент сопротивленияdirenç faktörü, rezistans faktörüresistance factor

коэффициент сцепленияkohezyon katsayısı, yapışmakatsayısı, yapışkanlık katsayısı,uyumluluk katsayısı (aynı türdemoleküller arasındaki çekimkatsayısı)cohesion coefficient

коэффициент торцового перекрытиязубчатого колеса цилиндрическойзубчатой передачи

düz veya helezoni dişlide enine temasoranıtransverse contact ratio of a spur orhelical gear

коэффициент трансформацииdönüşüm oranıtransformation ratio

122 I

коэффициент тренияsürtünme katsayısıcoefficient of friction

коэффициент трения каченияyuvarlanan cisimlerde (tekerlek,makara v.s.) temas eden yüzeyinsürtünme katsayısırolling friction coefficient

коэффициент трения скольженияbir yüzey üzerinde kayarak ilerleyencisimlerde temas eden yüzeyinsürtünme katsayısısliding friction coefficient

коэффициент тягиçekme faktörüpull factor

коэффициент угла перекрытиязубчатой передачи

dişli aktarma sisteminde temas açısıoranıcontact angle ratio of a geartransmission

коэффициент усиленияamplifikasyon katsayısı; genişletmekatsayısıcoefficient of amplification

коэффициент устойчивостиdenge katsayısıstability coefficient

коэффициент фазыfaz sabitesiphase constant

коэффициент формыşekil faktörüform factor

коэффициенты ФурьеFourier katsayılarıFourier coefficients

краевая задачаsınır-değer problemiboundary-value problem

краевой экстремумuç sınırlar

boundary extremumкраевой эффект

sınır etkisiboundary effect

крайнее положение звенаbir baklanın durumu, bir baklanın limitdurumu (aşınmasında kabul edilebilirsınır)position of a link, limit position of alink

крайнее положение механизмаbir mekanizmanın uç durumu, birmekanizmanın limit durumu(aşınmasında sınıra gelmiş olması)extreme position of a mechanism,limit position of a mechanism

крайние образующиеbir noktanın uç durumu, bir çizgininuç durumu, bir yüzeyin uç durumuextreme generatrice

красильныйboyama, renklendirmedying, colouring

красительboya maddesi, renkdye-stuff, colour

краситьboyamak; ıslatma yoluyla bir boyayıtesbit etmek, tutturmak, ıslatmayoluyla boyamak; bir boya maddesisürmek; boya maddesidye, colour, paint

краскаboya, boyamakpaint

красностойкостьkızıl ısılı direnç (direnç taşıyan birtelin kızıl ısı verir duruma gelişi)red-heat resistance

кратковременностьkısa ömür, kısa ömürlüshort duration

кратные интегралыçok katlı integrallermultiple integrals

кратные связиçoklu bağlarmultiple bonds

п-кратный интегралn katlı çoklu integraln-fold multiple integral

крепежная детальbağlayıcı, tutturucu kancafastener

крепежная резьбаbağlayıcı vida dişifastener thread

крепежныйsıkıştırma, bağlamafastening

креплениеbağlayıcı, tutturucu, kopça, raptiyeattachment, fastener

крестовинаistavroz, dingil, örümcekspider

крестовый суппортbileşik sürgücompound slide

криваяeğri, yay, kaviscurve

кривая линияeğri, yay, kaviscurve

кривая общего нормальногораспределения вероятностей

genel olasılık dağılım eğrisicurve of general normal probabilitydistribution

кривая ошибокhata eğrisierror curve

кривая поверхность

: 123

eğri yüzeycurved surface

кривая гыо порядкаn. sıra eğrisirı-th order curve

кривая распределения вероятностейolasılık dağılım eğrisiprobability distribution curve

кривая усталостиWohler eğrisi, vurgu sayısı eğrisi,S-N eğrisiWohler's curve, stress- numbercurve, S-N curve

кривизнаeğrilik, eğrilik durumucurvature

кривизна кривойbir yayın eğriliği; bir eğrinin eğriliğicurvature of a curve

кривизна кривой в точке MM noktasındaki bir yayın eğriliğicurvature of a curve in a point M

кривизна крученияtorsiyon yarı çapıradius of torsion

кривизна плоской кривой, заданнойпараметрически

parametrik eğrili bir düzlemin eğriliğicurvature of a plane parametricallydefined curve

кривизна изогнутой срединнойплоскости пластинки

tabaka eğri liginin düzlemin ortasındaneğilmesideflected middle plane of platecurvature

кривой брусeğri çubukcurved bar

криволинейное движение точкиnoktanın eğri hat üzerinde hareketicurvilinear point motion

124 J

криволинейные координатыeğri hat koordinatlarıcurvilinear coordinates

криволинейные координаты точки впространстве

uzaydaki bir noktanın eğri hatkoordinatlarıcurvilinear coordinates of a point inspace

криволинейный интегралeğri hat entegralicurvilinear integral

кривошипkrank, şaft ekseni ertafında dönenkol, dirsekli kol, manivelacrank

кривошипно-коромысловый механизмkrank-külbütör mekanizmasıcrank-and-rocker mechanism

кривошипно-ползунный механизмsürgü krank mekanizmasıslider- crank mechanism

кривошипный валtek pistonlu krank şaftı, krank mili,anadingilsingle-throw crank-shaft

кривошипный прессkranklı prescrank press

кривые второго порядкаkuvadratik eğriler, ikinci derecedeneğriler, konik eğrilerquadratic curves, conic curves

криогенные температурыçok düşük sıcaklar, kriyolojiksoğutma tekniği (kriyoloji:çok düşük sıcaklık derecelerini -özellikle (-153 C) derecelerini konuedinen bilim dalı)cryogenic temperatures

криоскопияkriyoskopi

cryoscopyкристаллизатор

kalıp, küf, kalıp yapmak, biçimvermek, şekillendirmekmould, casting mould

кристаллизацияkristalleşme, kristalleştirme; katınınbillur halinde hasırlanması,billurlaşma, kristalleştirilmiş maddecrystallization

кристалликince parça, kırpıntı, kırıntı, yonga,keski veya kalem ile yontmak,parça kırıp çıkarmak; erkek vida dişiaçmak için kullanılan dişikılavuz; kalıp, damga, mastar, kalıp,lokmachip, die

кристаллитkristal, billurcrystallite

кристаллическая решеткаkristal ağı, kristal düzenli geometrikyap.crystal lattice

кристаллическая структураkristal yapıcrystal structure

кристаллическая структура металловmetallerin kristal yapısıcrystalline structure of metals

кристаллическое состояниеkristal yapı, kristal bünyecrystalline state

кристаллографияkristalografi, billur bilimi(Xismlarmdan yararlanarak kristalyapılarını inceleyen bilim dalı)crystallography

кристаллоидыkristalsilercrystalloids

125

кристаллооптикаkristaller optiğicrystal optics

кристаллохимияkristal kimyasıcrystallochemistry

кристаллыkristallercrystals

критерийkriter, ölçüt, karşılaştırma yaparkenesas alınan ölçücriterion

критерий затупления режущегоинструмента

kesim aletinin aşınma kritericriterion of wear of a cutting tool

критерий Коши существованияпредела функции

limit fonksiyonunun varlığı hakkındaCauchy kriteriCauchy criterion of existence of thelimit of a function

критерий Коши сходимостинесобственного интеграла 1 рода

1. tip tam olmayan integralin Cauchyyakınsaklık kriteriCauchy criterion of convergence ofimproper integral of the 1st kind

критерий Коши сходимостипоследовательности

yakınsak dizilerin Cauchy kriteriCauchy criterion of convergence ofsequences

критерий наибольших децЪормацийazamî bükme kuvveti kriterimaximum strain criterion

критерий наибольших касательныхнапряжений

azamî makaslama gerilmesi (basıncı)kriterimaximum shear stress criterion

критерий наибольших нормальныхнапряжений

azamî dik basınç kriterimaximum normal stress criterion

критерий отказа режущегоинструмента

kesim aletinin arıza kritericriterion of failure of a cutting tool

критерий прочностиmukavemet kriteri, sağlamlık kriteristrength criterion

критическая изотермаkritik izoterm, kritik eş sıcaklıkeğrisicritical isotherm

критическая сила (нагрузка)kritik kuvvet (yük)critical force (load)

критическая сила Шенли-ЭнгессераShanley-Engesser kritik kuvveti(yükü)Shanley-Engesser critical force(load)

критическая температураkritik sıcaklık, kritik ısı, bunalgısıcaklığı (ısıtırken veya soğuturkenbileşiminde belirli kimyasaldeğişimlerin meydana geldiği ısıderecesi)critical temperature

критическая точкаkritik nokta, değişme noktası; basınçve hacmin kritik değerde olduğukritik sıcaklık için izotermal noktacritical point

критическая точка функцииbir fonksiyonun kritik noktası,değişme noktasıcritical point of a function

критические параметрыkritik parametrelercritical parameters

126 l<

критический коэффициентдемпфирования

kritik sönüm faktörü; genliğin sönmesifaktörücritical damping factor

критический коэффициентсопротивления

kritik direnç faktörücritical resistance factor

критический объёмkritik hacimcritical volume

критический режимkritik durumlarcritical conditions

критическое давлениеkritik basınç, en yüksek basınç (kritiksıcaklıkta gazın sıvı haline geldiğibasınç)critical pressure

критическое сжимающее напряжениеkritik sıkıştırma basıncıcritical compressive stress

критическое состояниеkritik durumcritical state

критическое число оборотов валаbir şaftın kritik dönüş sayısıcritical number of revolutions of ashaft

Кронштадтский футштокdeniz seviyesi Cronstadt verisiSea Level Cronstadt datum

кругdaire, çembercircle

круг инерции МораMohr'un atalet çemberiMohr's circle of inertia

круглая пилаdairesel testerecircular saw

кругпомерküresellik ölçme aygıtıroundness-measuring instrument

круглопильный станокbıçkısawing machine

круглошлифовальный станокsilindirik bileme makinası, taşlamasilindiricylindrical grinding machine,cylindrical grinder

круглый ременьyuvarlak kayışround belt

круглый уровеньdairesel nivocircular level

круг Мора деформированногосостояния

Mohr'un kuvvet çemberiMohr's strain circle

круг Мора напряжённого состоянияMohr'un yük (gerilme) çemberiMohr's stress circle

круговое нормальное распределениеçember üzerindeki dikine dağılımcircular normal distribution

круговой конусdairesel silindircircular cylinder

круговой маятникdairesel sarkaçcircular pendulum

круговой сегментdairesel parçacircular segment

круговой секторdairesel kesme, daire dilimicircular sector

круговой цилиндрdairesel silindircircular cylinder

127

круг сходимости степенного рядаgüç dizilerinin birbirine yakınsaklığıconvergence of power series

крупногабаритныйbüyük boylarge-size

крутитьdönmek, devir, hal, biçim, devretmek,değişmek, kıvrım, kıvrımlaştırmak,burmakturn, twist, twirl

крутящий моментtorsiyon, burulma momentitorque, twisting moment, torsionalmoment

крутящий момент в пластинкеbir levhanın burulma momentitwisting moment in a plate

крутящий момент стеснённогокручения

çarpılmaya karşı mukavemetlekarşılaşan burulmalarda bükülmemomentitwisting moment of torsion withwarping restraint

кручениеtorsiyon, burulma, bükülmetorsion, twisting

крюкçengel, kancahook

кубküpcube

кубируемостьküpleşme kabiliyeticubability

кубическийkübikcubic

кувалдаbalyoz, varyos

sledge, sledge hammerкузнечно-прессовая машина

mekanik işler için kullanılan makinamachine for mechanical working

кузнечный топорdemirci keskisi, demirci kalemismith's chisel

кузовgövde, şasibody

кулачковая муфтаçeneli kavrama, pozitif-kontakdebriyajıpositive-contact clutch, jaw clutch

кулачково-дисковая муфтаsürgülü kaplinoldham coupling, slider coupling

кулачковый валkam mili, eksantrik mili, dağıtımdingili (üzerinde eksantrikler bulunanve motor supaplarının çalışmasınıkontrol eden mil)camshaft

кулачковый механизмkam mekanizması, kam milimekanizması, eksantrik dirsekli kursmekanizması, dirsekli makaramekanizmasıcam mechanism

кулачковый патронçeneli aynajaw chuck

кулачокmil dirseği, mil çivisi, kam, kam miü,eksantrik dirsekli kurs, dirseklimakara (dönen bir milin üzerineyerleştirilip hareketin iletimi içinkullanılan bir parça)cam

кулисаyarık başlı baklaslotted link

128

кулисный механизмyarık başlı bakla düzeneğislotted link mechanism

кулонkulomb (bir amperlik akımın birsaniyede iletilen miktarına eşitelektrik birim ölçüsü)coulomb

кулон-вольтная характеристикаşarj voltaj karakteristiğicharge voltage characteristic

кулоновское взаимодействиеkulomb etkileşimicoulomb's interaction

кулонометрияkulomb metre (bir amperlik akımın birsaniyede iletilen miktarına eşitelektrik birim ölçüsü ölçen alet)coulometry

купольная перспективаkubbe perspektifidomical perspective

Л 129

Л

лабильные комплексыkaygan bileşenlerlabile complexes

лабораторияlaboratuvarlaboratory

лагранжева системаLangranj sistemiLagrange system

лазерlazer ışını (daraltılmış vekoyulaştırılmış güçlü ışın), bu ışınıüreten aygıt, lazer cihazılaser

лакмусовыйturnosol (kağıdı)litmus

лампаlambalamp

лантаноидыlantanlanthanoids

латуньpirinç (bakır ile çinkonun alaşımı,bazen de bakır, çinko ve kurşundanoluşan alaşım)brass

лебёдкаvinçwinch

левая винтовая линияsola burulmaleft-hand helix

левая резьбаsol dişleft-hand thread

легирование металловbeyaz maden, yatak metali, iki ya dadaha fazla madenin-ekseriya birdeğerli maden ile bir değersiz made-nin homojen bileşimi, alaşım, halitametal alloying, metal alloyage

легированная стальalaşımlı çelik (bu tür çelik, şumadenlerden birinin veya dahafazlasının alaşımı ile yapılır:manganez, nikel, tungsten, molibden,vanadyum ve krom)alloy steel

легироватьmetal, beyaz maden, yatak metali, ikiya da daha fazla madenin (ekseriyebir değerli maden ile bir değersizmadenin) homojen bileşimi, alaşım,halita; sentetik reçinelerin karışımı(plastikte)alloy

лёгкий сплавhafif alaşımlı metallerlight(-weight) alloy

легкоокисляющийсяyüksek seviyeli oksidasyonhighly oxidizable

легкоплавкийeritilebilir, erirfusible

ледебуритledeburitledeburite

лежатьuzanmak, yatmak, yerleşmek, konmaklie

лезвиеkesici kamacutting wedge

130

лезвийная обработкаmetal kesicilerle işleme, takımlaişlememachining by metal tool

лезвийный инструментmetal takım, metal kesicimetal tool

лекалоdüzensiz eğri, Fransız eğrisiirregular curve, French curve

лекальная криваяdüzensiz eğriirregular curve

леммаyardımcı teoremlemma

лемнискатаteorize etmeklemniscate

лентаkuşak, şerit (mimaride bir kuleninçevresini saran veya binanın bazıkısımlarını çevreleyen, kenarlarıçıkıntılı ve ortası yassı ve süslü olanşerit); daktilo şeridi, kurdele; farklıtuğla dizisi, çıkıntılı tuğla kemeri(mekanikte kasnaklar üzerinde dönen,sadece sürtünme ile çalışan ve deri,bez ya da başka maddelerden yapılankuşak biçiminde çember: kayışçember, aşındırma kayışı, kayış)tape, ribbon, band; belt

ленточка износаyan yüzey aşınma kuşağıflank wear band

ленточношлифовальный станокşeritli taşlama makinesi, şeritli tiptaşlamaband grinding machine, belt-typegrinder

лестничное соединениеara bağlantısıstep connection

летательныйuçmak, uçuşflying

лёткаkılavuz, diş açma deliğitap-hole

леща льdemirin cevherlerinden ergitilmesiiçin kullanılan fırın tabanıblast-furnace bottom

лигандыbir yükün yada öğeciğin çevresinisarmış belli sayıdaki özdeciklerin herbiri, değeç, ligandligands

лимбuzun (kol, kanat, bacak gibi)limb

лимитироватьhudut, limit; hududunu çizmek,sınırlamaklimit

лимитирующая стадия реакцииreaksiyonun her adımınıntanımlanması, reaksiyonun adımoranının tanımlanmasıdetermining step of reaction,rate-determining step of reaction

линейная деформацияdoğrusal büzülmelinear strain

линейная единицаdoğrusal birimlinear unit

линейная зависимость векторовvektörlerin doğrusal bağlılığı (lineerbağımlı vektörler)linear dependence of vectors

Л 131

линейная зависимость функцийfonksiyonların doğrusal bağlılığı(lineer bağımlı fonksiyonlar)linear dependence of functions

линейная интерполяцияlineer interpolasyon (matematiktelineer ara değeri bulma işlemi)linear interpolation

линейная комбинация векторовvektörlerin doğrusal bileşimilinear combination of vectors

линейная независимость векторовlineer bağımsız vektörlerlinear independence of vectors

линейная однородная системаlineer (doğrusal) homojen sistemlinear homogeneous system

линейная перспективаlineer perspektiflinear perspective

линейная плотность зарядаlineer şarj yoğunluğulinear charge density

линейная система третьего порядка3. derece lineer sistem3rd order linear system

линейная электрическая цепьbir hat üzerindeki akımline circuit

линейное напряжениеbir hat üzerindeki voltajline voltage

линейное однородное уравнениеlineer homojen denklemlinear homogeneous equation

линейное программированиеlineer programlamalinear programming

линейное уравнение первого порядка1. derecenin lineer (doğrusal)denklemilinear equation of 1 st order

линейно затухающие собственныеколебания системы с одной степеньюсвободы при слабом демпфировании

birinci dereceden serbest sisteminzayıflayan osilatör (salınım)hareketinde, doğrusal sönümlü doğaltitreşimlerlinearly damped natural vibrations ofone-degree-of-freedom system atweak damping

линейность математическогоожидания

doğrusallığın matematiksel beklentideğerilinearity of mathematical expectationvalue

линейные колебанияdoğrusal titreşimlerlinear vibrations

линейные неголономные связиlineer hologramik olmayan sabitlerlinear nonholonomic constraints

линейные трёхатомные молекулыdoğrusal üç atomlu moleküllerlinear triatomic molecules

линейныйdoğrusal, çizgisellinear

линейный алгоритм (линейная частьпрограммы)

programın doğrusal bölümü; bacak,ayakline algorithn, leg

линейный дифференциальныйоператор

doğrusal diferansiyel operatörülinear differential operator

линейный масштабkollu terazi, kollu kantar; çubukluıskalabar scale

132

линейный масштабdoğrusal gösterge, grafiksel skalalinear scale, graphical scale

линейный проводelektrik hattı, elektrik teliline wire

линейный токhattaki akımline current

линейный трансформаторhat trafosuline transformer

линейный уголyüzey açısıface angle

линейный элемент электрическойцепи

bir devrenin hat üzerinde kalan akımıline element of a circuit

линейчатая винтовая поверхностьkılavuzlu helisel alan; kılavuzçekilmiş helisel yüzeyruled helical surface

линейчатая кривая поверхностьkılavuzlu eğri yüzeyiruled curved surface

линейчатая поверхностьkılavuzlu yüzeyruled surface

линзаadese, mercek, objektif (görüntüyütoplayıp video kamerasının tüpüüzerine gönderen mercek)lens

линияsıra, sıralamak, doğru, Çizgi, hat,elektrik hattıline

линия без потерьkayıpsız hat; elektrik kaybı olmayanhatlossless line

линия в пространствеbir boşlukta çizgi, uzayda çizgi,uzayda hatline in a space

линия выноскаdik yağmur borusuleader

линия горизонтаufuk çizgisisky-line, horizon line

линия зацепления зубчатой передачиeylem hattı, dişli iletişim basınç hattıline of action, pressure line of a geartransmission

линия зубаdiş izitooth trace

линия ликвидусаsıvılar, akışkanlarliquidus

линия наибольшего скатаbir düzlemin eğim hattıslope line of a plane

линия на плоскостиdüzlemde doğru hattıstraight line in the plane

линия обрываkırılma hattıbreak line

kesişme hattı, arakesit hattıline of intersection

линия переходаgeçiş hattıtransition line

линия порядка иn. sıra hattınth order line

линия проекционной связиçağırma hattıline of recall

133

линия солидусаkatı evrenin oluşma koşullansolidus

линия срезаkesişme hattı, arakesit hattıintersection line

линия узловdüğüm hattı, bağlantı hattınodal line

линия уровняilk hat, ana hat, temel hatprincipal line

линия центровmerkezden merkeze hatcenter-to-center line

лиофильные коллоидные растворыliofilik kolloidal çözeltilerlyophilic colloidal solutions

лиофобные коллоидные растворыliofobik kolloidal çözeltilerlyophobic colloidal solutions

ЛИСПLlSP (kısaltma) liste yapılarıbiçiminde simgelerden oluşan birbilgisayar dili: LISPLISP

листlevha, tabaka, kağıtsheet

листингlisteleme, dizgelemelisting

лист МёбиусаMobius bandı, Mobius listesiMobius strip

листовая штамповкаsac kıvırma makinesi, sac presisheet-metal forming, sheet presswork

листовой прокатhaddelenmiş levha, haddeden çekilmişsacrolled plate, rolled sheet

листовой станsac haddesisheet mill

листовой формообразующий штампsac levha presleme kalıbı, sac kalıppresisheet-metal forming die, sheet-metalforming press tool

листовой штампsac kalıbı, sac presisheet-metal die, sheet-metal presstool

литейная модельmodel, şablon, kalıp, numunepattern

литейная опокаkalıp kutusuflask, moulding box

литейная формаkalıp, kalıba dökmekmold

литейный аэраторkum havalandırma cihazısand aerator

литейный дезинтеграторkazık sökücüspike disintegrator

питейный конвейерdökümhane konveyörüfoundry conveyor

литейный разрыхлительkum çözücüsand disintegrator

литейный сплавdöküm alaşımcast alloy

литейный стерженьkalıp göbeğimould core

литейный чугунdökümde kullanılan pikfoundry pig iron

134

литниковая системаaçılır-kapanır sistem, kapı sistemirunning system, gating system

литниковая система по разъёмуayırma kapısı, savak kapağıparting gate

литниковая чашаdökme çanağı, dökme havuzupouring basin

литниковый дроссельhava kelebeği, jigle, jikle(karbüratörde hava miktarınıazaltarak benzin karışımınızenginleştiren bir cihaz)choke

литниковый ходmerdane, valsrunner

литойbasma kalıp, dökme döküm, çeşit, tür,cins, atmak, saçmak, demir dökmekcast

литьёbalçıktan kalıplara döküm yoluyla,çanak, çömlek yapımı, kalıba dökme,döküm (seramikte), ergitilmiş metalibir kalıba dökme işlemi (meta'lerde),sıvılaştırılmış veya katalize edilmişreçineyi açık bir kalıba dökme işlemi(plastikte)casting (process)

литьё вакуумным всасываниемvakumlu emme döküm metoduvacuum suction casting

литьё под давлениемtazyikli döküm, basınç altında yapılandüzgün sürekli döküm, kılavuz döküm;matris dökümüpressure die-casting

лицевая поверхность шваkaynak aynasıface of a weld

лишние связи/azla bağlarredundant constraints

лобовой вариаторileri değişken hızlı dişli hareketdüzeneğifrontal variable-speed friction driveunit

лобовой шовson kaplama kaynağı, normal fileto(birleştirme yüzeyi) kaynağıend lap weld, normal fillet weld

логарифмическая функция Ln ZLn Z logaritmik fonksiyonulogarithmic function Ln Z

логарифмический вычетlogaritmik bakiyelogarithmic residue

логарифмический декрементlogaritmik azalmalogarithmic decrement

логарифмический декрементколебаний

logaritmik azalmalogarithmic decrement

логарифмический декрементколебания тока

akımın logaritmik azalmasıcurrent logarithmic decrement

логическая переменнаяmantıksal değişken, Boolean değişkenilogical variable, Boolean variable

логические операцииlojik işlemler (kompüterde toplama,çıkarma, çarpma ve bölme gibimatematik işlemler dışındaki herhangibir işlem)logical operations

локализованные молекулярныеорбитали

konumlu moleküler orbitallerilocalized molecular orbitals

Л 135

логическое выражениеmantıksal ifadelogic expression

логическое значениеmantıksal değerlogic value

локально-гомеоморфноеэтображениеyerel eşyapılı harita, mevzii eşyapılıharitalocally homeomorphic map

локальные элементы кривойbir eğrinin yerel elemanlarılocal elements of a curve

локальныйmahalli, yerel, mevzii (sınırlı birbölgeyi ilgilendiren, sınırlı birbölgeye ait), bölgesellocal

локальный экстремумmevzii uçlanmalocal extremum

локальный экстремум х-аmevzii х-а uçlanmasılocal extremum х-а

ломаная линияkırık çizgibroken line

ломаная ЭйлераEuler poligonal çizgisi (matematikçiLeonhard Euler'e izafeten)Euler polygonal line

ломаный разрезkırık düzlem kesitisection by broken plane

ломкийkırılgan, gevrekfragile, brittle

лотокdikey boru, oluk, posta borusu,indirme oluğu (yüksek bir yerdenaşağıya doğru bazı cisimlerikaydırmak için kullanılan boru)chute

лошадиная силаCENA yöntemiyle hesaplanmış beygirgücü (Giordano Bruno'ya atfen)

cena horsepowerлунка износа

aşınma oyuğuwear crater

лучеиспускательная способностьyayın, ihraç, salgıemittance

лучепреломлениеkırılma, refraksiyon (ışıkdoğrultusunun bir ortamdan diğer birortama geçerken değişmesi)refringence, refraction

лучистая энергияışın enerjisiray energy

луч светаışık demetilight beam

лькжаyassıflat

льюисовы кислотыLewis tipi asitlerLewis-type acids

люксışık yoğunluğu ölçümülux

люменlümen (düzgün ışık şiddeti 1 kandelayaeşit nokta şeklindeki bir ışıkkaynağının 1 steradyanlık solid açıdayaydığı ışık akısına eşit bir ışıkakısı birimi) (kısaltması: im)lümen

люминесценцияluminesens, gazışı (akkorsuz ışıkyayımı, dışarıdan gelen bir uyarımlaışık yayma özelliği)luminescence

люминофорыparlaklık ölçerluminophores

люнетdurgun, rahat duruş, hareketsizlikhalirest

136 M

M

магнетизмmanyetizm, mıknatıslıkmagnetism

магнетикmıknatıslı, manyetikmagnetic

магнетонmagneton (atom partiküllerininmanyetik momentini ölçmedekullanılan birim)magneton

магнитная анизотропияeşyönsüz manyetik (özellikleriiçindeki doğrultuya göre değişenmanyetik)magnetic anisotropy

магнитная антеннаmanyetik antenmagnetic antenna

магнитная восприимчивостьmanyetik hassaslık, manyetiketkilenirlilikmagnetic susceptibility

магнитная индукцияmanyetik indüksiyonmagnetic induction

магнитная картаmanyetik kartmagnetic card

магнитная лентаmanyetik teypmagnetic tape

магнитная постояннаяserbest alanın manyetik geçirgenliğimagnetic permittivity of free space

магнитная проницаемостьmanyetik geçirgenlikmagnetic permittivity

магнитное взаимодействиеmanyetik etkileşimmagnetic interaction

магнитное квантовое числоmanyetik kuvantum numarasımagnetic quantum number

магнитное полеmanyetik alanmagnetic field

магнитный азимут линииbir doğrunun manyetik başucu bölgesimagnetic azimuth of a line

магнитный гистерезисmanyetik etki altında değişmeye karşıdirençmagnetic hysteresis

магнитный дефектоскопmanyetik bozukluk (kırılma)dedektörümagnetic flaw detector

магнитный дипольmanyetik iki kutuplumagnetic dipole

магнитный дискmanyetik diskmagnetic disk, disk

manyetik momentmagnetic moment

магнитный момент ядраnükleer manyetik momentnuclear magnetic momentum

магнитный потокmanyetik akımagnetic flux

магнитодвижущая силаmanyetik hareketlendirme gücümagnetomotive force

M 137

магнитострикцияmanyetostriksiyon (manyetik alanetkisinde kalan ferromanyetik bircisimde meydana gelen boyutdeğişmesi)magnetostriction

магнитоэлектрическая измерительнаясистема

manyetik elektrik ölçüm sistemimagnetoelectric measuring system

мажорантаbüyüklükmajorant

мазерmikrodalga yükseltecimaser (microwawe amplification bystimulated emission of radiation)

мазутfuel-oil, ham petrolün damıtılmasıylaelde edilen bir yakıt yağı, sıvı yakıt,yakıt yağfuel oil

макетmodel, örnek, numune, kalıpmodel

макроскопическое состояниефизической системы

fiziksel bir sistemin gözle görünürdurumumacroscopic state of a physicalsystem

максвеллmaxwellmaxwell

максимальная угловая деформацияazami makaslama yükümaximum shearing strain

максимальное к а с а т е л ь н о енапряжение в точке

bir noktadaki azami makaslamamaximum shear at a point

максимумmaksimum, azamimaximum

малогабаритныйufak beden, minyatür, küçük ölçüdesmall-size, miniature

мальтийский механизмCenevre (Jönev) hareketiGeneva motion

манипулироватьel ile işletmekmanipulate

манипуляторel ile işleten, kol, manipülatör, ayarkolumanipulator, positioner

манипуляцияel ile işletmekmanipulation

манометрmanometre, basınçölçer, bir akışkanınbasıncını ölçmeye yarayan cihazmanometer

манометрическийmanometrikmanometric

мантиссаmantis, bir ondalık logaritmanın artıdeğerli ondalık kısmımantissa

маркаişaretlemek, nokta yapmak, izyapmak, leke yapmak, numara, numarakoymak, marka, markalamakmark; brand

мартеновская печьSiemens Martin fırını, uzun alevliçelik fırınıopen-hearth furnace

мартеновскийSiemens Martin ocağıopen-hearth

138 M

мартенситmartensit (bir tür yüksek karbonluçelik)martensite

маслёнкаyağcı; yağlama mekanizmasıoiler

маслянистыйyağlıoily

масляныйyağ, yağlamakoil

масляный клинyağ tabakası sıkışmasıoil-film wedge

массаkütle, yığın, ağırlıkmass

масса механической системыmekanik bir sistemin kütlesimass of a mechanical system

массивmasif, dağ kitlesi; dizem, dizi(verileri tek tek gözlemler biçimindesıralayan ya da gözlemlerin sıklığınıdile getirmeyen dizi)massif, tract; array

массивныйmasif, sommassive

массовая концентрацияkütle konsentrasyonumass concentration

массовая наработка режущегоинструмента

bir kesim aletinin kütle yaşam hesabımass-calculated life of a cutting tool

массовое производствоbüyük çapta üretim, seri üretimmass production

массовое число

kütle numarasımass number

массовые силыkitle kuvvetleri, zati kuvvetlerbody forces

массовыйyığın yığmak, yığmak yapmak, küme,küme haline getirmek, kütlemass

массовый процентkütle parçasımass fraction

мастер-модельana kalıp modelimaster die model

масштабıskala, taksimat; ölçekscale

масштаб аэроснимкаhava fotoğrafı ölçeğiaerial photograph scale

масштаб натуральной величиныtam ölçülü skalafull size scale

масштабные условные знакиölçekli semboller, ölçeklendirilmişişaretlerin-scale symbols

масштабный коэффициентskala faktörü, ölçüm faktörü, ölçekkatsayıscale factor

масштабный факторölçek katsayı (genel büyüklüğüdeğiştiren uzunluk çarpanı)scale factor

масштабный эффектpullanma, kabarmascale effect

масштаб паденияşev ölçeği, eğik yüzey ölçeğiscale of slope

M 139

масштаб увеличенияbüyütme oranı (fotoğraf, resim,harita v.s.)ratio of magnification

масштаб уменьшенияküçültme oranı (fotoğraf, resim,harita v.s.)ratio of reduction

математизацияmatematiksel l eştirmekmathemati(ci)zation

математикаmatematikmathematics

математическая группаmatematiksel grupmathematical group

математическая индукцияmatematiksel azalma; matematikseltümevarımmathematical induction

математическая логикаmatematiksel mantıkmathematical logic

математическая модельmatematiksel modelmathematical model

математическая статистикаmatematiksel istatistiklermathematical statistics

математическая физикаmatematiksel fizikmathematical physics

математическая экономикаmatematiksel ekonomimathematical economics

математические таблицыmatematiksel cetveller, matematikseltablolarmathematical tables

математический анализmatematiksel analiz

mathematical analysisматематический маятник

matematiksel sarkaçmathematical pendulum

математическое обеспечение ЭВМyazılım (bir bilgi işlem sisteminioluşturan yöntemlerin, kuralların vebelgelerin tümü)software

математическое ожиданиедискретной случайной величины

ayrı (kesikli) rastgele miktarınmatematiksel beklenti değerimathematical expectation value of adiscrete random quantity

материальная точкаmadde, maddî noktamaterial point

материальное телоmaddî cisimmaterial body

материальныйmateryal, kumaş, madde, malzemematerial

матрицаmatris (basımda dizgi makinalarındakullanılan metal harf kalıbı);(matematikte "m" satır ve "n" kolonsütun halinde dizilmiş (m, n) tanegerçek veya karmaşık sayınıntablosu); alt kalıp, dişi kalıpmatrix; lower die, female die

матрица главных контуровana döngüler matrisimatrix of main loops

матрица главных сеченийana bölümler matrisimatrix of main sections

матрица-решениеçözüm matrisisolution matrix

140 м_

матрица соединенийbağlantılar matrisimatrix of connections

маховое колесоvolan, düzen-teker (motorun dönüşhızındaki düzensizlikleri gidermeyeyarayan ve kavramanın bir yüzeyinioluşturan ağır tekerlek)fly-wheel

машинаmakina, sistem, işleme (tornada,frezede v.s. bir malzemeyi işleme);makineler; motormachine; machinery; engine

машина-автоматotomatik makina, otomatik sistemautomatic machine

машина-двигательmotor, lokomotifengine, engine machine

машинная операцияkompüter operasyonu, makinaoperasyonucomputer operation, machineoperation

машинное времяkompüter zamanı, bilgisayar zamanıcomputer time

машинное словоbilgisayar kelimesi, bilgisayarsözlüğücomputer word, machine word

машинныйmakina, sistem, mekanizma, motormachine, engine

машинный нольtaban altı akıntısıunderflow

машинный языкmakina dilimachine language

машиностроительное черчение

mühendislik çizimi, mekanik çizim,teknik çizimengineering drawing, mechanicaldrawing

маятникsarkaçpendulum

маятник ФукоFoucault sarkacıFoucault pendulum

мгновенная винтовая осьanlık sarmal ekseniinstantaneous screw axis

мгновенная волновая осьanlık dalga ekseniinstantaneous wave axis

мгновенная мощность двухполюсникаiki terminalli devrenin anlık dalgagücüinstantaneous power of atwo-terminal circuit

мгновенная ось вращенияanlık dönme ekseniinstantaneous rotation axis

мгновенно-вращательное движениетвёрдого тела

katı bir cismin anlık dönme hareketiinstantaneous rotational motion of arigid body

мгновенно-поступательное движениетвёрдого тела

katı bir cismin anlık iletişim hareketiinstantaneous translational motion ofa rigid body

мгновенныйanlık, bir an için varolaninstantaneous, momentary

мгновенный коэффициент полезногодействия механизма

bir mekanizmanın anlık etkinliğiinstantaneous efficiency of amechanism

M 141

мгновенный центр вращенияanlık dönüş merkeziinstantaneous rotation centre

мгновенный центр скоростейanlık hızların merkeziinstantaneous velocities centre

мгновенный центр ускоренийanlık hızlanma merkezi, anlık ivmemerkeziinstantaneous accelerations centre

мгновенный электрический токanlık akım (bir an için gelip gidenakım)instantaneous current

мегабайтMegabayt (1 milyon bayt)Megabyte, Mbyte

медианаkenarortay (bir üçgende bir kenarınortasını karşı tepeye birleştirendoğru parçası; bir dikdörtgenin karşı-.lıklı iki kenar ortasını birleştirendoğru parçası)median

медиана случайной величиныrastgele nicelik, doğru parçasımedian of a random quantity

медленныйyavaşslow

межатомное взаимодействиеatomlararası etkileşiminteratomic interaction, atomicinteraction

международная система единицuluslararası birim sistemiinternational system of units, SI

межмолекулярная водородная связьiç moleküler hidrojen bağıintermolecular hydrogen bond

межмолекулярное взаимодействиеmoleküler arası etkileşim, moleküler

etkileşimintermolecular interaction, molecularinteraction

межосевое расстояние зубчатойпередачи

dişli iletiminin eksenden eksene olanuzaklığı, dişli iletiminin merkezuzaklığıaxis-to-axis distance of a geartransmission, centre distance of agear transmission

межплоскостные расстоянияgezegenler arası boşlukinterplanar spacing

межцентромерdeğişken-merkez-uzaklıklıdöner-vidatest aracıvariable-centre-distancegear-rollingtester

мезомерный эффектmezomerik etkimesomeric effect

мелкийküçük, ufak, incesmall; fine

мелкозернистыйince elenmiş, minik tanelifine-grained, small-grained

мельницаdeğirmen, freze, öğütmek,frezelemek (freze tezgahında ya damakinasmda özellikle çelik kesmek),metal levhaların kenarlarına çizgilerbasmakmili, miller

мембранная аналогияzarların benzeşmesimembrane analogy

zar, perde, gışa ile ilgili; zarlı,perdeli, gışaîmembranous

142 M

мензулаplançeteplanetable

мензульная съёмкаplançete ile ölçümlemeplanetable survey

менискbir tarafı içbükey öbürü dışbükeyolan adesemeniscus

менятьdeğişme, değişiklik, değiştirmekchange

мера множестваbir kümenin ölçüsümeasure of a set

мера физической величиныfiziksel bir niceliğin ölçüsümeasure of a physical quantity

меридианmeridyen, boylam, güneşin eriştiği enyüksek nokta, gün ortası bir yıldızıneriştiği en yüksek noktasımeridian

меридиональная плоскостьmeridyen düzlemimeridian plane

и-мерное координатное пространствоn-boyutlu koordinat uzayın-dimensional coordinate space

мероморфная функцияmeromorfik fonksiyonmeromorphic function

меры механического движенияmekanik hareketin ölçülerimeasures of mechanical motion

местнаякинематическаяпогрешностьlokal kinematik hatalocal kinematic error

местный видkısmî görünüşpartial view

местный разрезlokal kesit, lokal bölüm, mevzii kesitlocal section

место нуля вертикального кругаdikey dairenin indeks hatasıindex error of the vertical circle

месторождениеyanma sonucu yüzeylerde oluşanbirikim, birikinti; tortu, çökelek, dibeçöken çökelti, çamurdeposit, field

металлизаторmetal püskürtme tabancasımetal spraying gun

металлизацияmetal kaplama malzemesinin tatbiki,metalleştirme işlemiapplication of a metal coating,metallizing process

металлизация напылениемmetal yüzey kaplama, püskürtmekaplama, metal püskürtmemetallizing, spray coating, metalspraying

металлическая связьmetalik bağmetallic bond

металлический ломhurda metalscrap metal

металлический покрытый электродkaplanmış metal elektrodcoated metal electrode, coveredmetal electrode

металловедениеfiziksel metalürji, metalbilimphysical metallurgy, metal science

металлографияmetal bilgisi; metal baskımetallography

металлооптикаmetal optiğimetal optics

M 143

металлорежущий станокkesici aletler (takım), malzeme işlemebıçaklarımachine-tool

металлотермияmetal - ısı ilişkisi bilimimetallothermy

металлургический шлакergitme ocağında biriken cürufmelting furnace slag

металлыmetallermetals

металлы и неметаллы вПериодической таблице

periyodik cetveldeki metaller veametallermetals and nonmetals in the Periodictable

м е т а с т а б и л ь н о е с о с т о я н и емикрообъектов

mikro objelerin kararlılık ötesi(dengelerinin bozulması) durumumetastabie state of microobjects

м е т а с т а б и л ь н о е состояниефизической системы

fiziksel sistemindengesinin bozulmasımetastabie state of a physicalsystem

метеоритmeteoritmeteorite

меткаetiket, etiketlemeklabel

методmetod, yöntemmethod

метод бегущих волнmütemadi dalgalar metodurunning waves method

метод валентных схем

değer diyagramları metodu, değerkumpasları metodumethod of valence schemes

метод вариации постоянныхsabit metod varyasyonlarıvariation of constants method

метод вырезания узловdüğüm kesme metodu; budak kesmemetoducutting of knots method

метод интегрирования по частямbölümler vasıtasıyla birleştirmemetodumethod of integrating by parts

метод касательныхtanjant metodumethod of tangents

метод кинетостатикиkinestatik metodukinetostatics method

метод комплексных амплитудkompleks genlikler metodu, karmaşıkgenlikler metodumethod of complex amplitudes

метод конечных разностейsonlu farklılıklar metodumethod of finite differencies

метод контурных токовiştirakli akım metodumesh-current method

метод лаковых покрытийkırılgan kaplamalar metodubrittle coatings method

метод линейной засечкиkesişme metoduintersection method

метод молекулярных орбиталейmoleküler orbital metodmolecular orbital method

метод муаровых полосdalgalı saçak metodumoire-fringe method

144 M

метод наименьших квадратовen küçük kareler metodumethod of least squares

метод наложенияüst üste doğrusal birleştirme metodumethod of superposition

метод начальных параметровbaşlangıç bilgisi metodu, ilk bilgimetoduinitial data method

метод неопределённыхкоэффициентов

tanımsız katsayılar metodu, belirsizkatsayılar metoduundetermined coefficients method

метод неопределённых множителейЛагранжа

Lagrange (Langranj) çarpanlarımetoduLagrange multipliers method

метод непосредственногоинтегрирования уравнения изогнутойоси балки

bir kirişin esneme eğrisinindiferansiyel denkleminde doğrudantümleme metodumethod of direct integration ofdifferential equation of the elasticcurve of a beam

метод обратных лучейters kirişler metodumethod of reverse beams

метод обходаprojelendirme safhasında poligonölçme metodudetailing traverse method

метод параболparaboller metodumethod of parabolas

метод параллельного косоугольногопроецирования

paralel eğik çizim metodu; eğik çizim

tekniği (çizimi yapılan cismin biryüzünün gözlemciye paralel alınmasıve diğer yüzeylerinin de buna görebire bir çizilmesi tekniği)method of parallel oblique projection

метод параллельного проецированияparalel güzergâh geçirme metodu,paralel izdüşüm metodumethod of parallel projection

методпараллельногопрямоугольногопроецирования

paralel dik izdüşüm metodumethod of parallel orthogonalprojection

метод переменных состоянияsabit değişkenler metodumethod of state variables

метод полярных координатpolar koordinat metodu, kutupkoordinat metodu (kutup koordinatı:bir merkez ve bir eksenden ölçülenaçı ya da yarıçap koordinatlarınınher biri)polar coordinates method

метод последовательныхприближений

birbiri ardısıra gelen, birbirine çokyakın değerler metodusuccessive approximations method

метод преобразования ЛапласаLaplace transform metodumethod of Laplace transform

метод преобразования ФурьеFourier transform metodu, Fourierdönüştürme metodumethod of Fourier transform

метод пропорциональных величинoransal nicelikler metodumethod of proportional quantities

метод прямоугольниковdikdörtgenler metodumethod of rectangulars

M 145

метод прямоугольных координатofset metoduoffset method

метод разделения переменныхdeğişkenlerin ayrılması,Fourier metoduseparation of variables,Fourier method

метод регуляризацииdüzenleme metoduregularization method

метод сеченийkesitler metodu, bölümler metodumethod of sections

метод силyükleme metodu, güç metoduforce method

метод створовhizalama metodualignment method

метод стоячих волнdevamlı dalga metodusteady waves method

метод суммирования Пуассона-Абеля

Poisson-Abel toplam metoduPoisson-Abel summation method

метод трапецийyamuk metodutrapezoidal method

метод угловой засечкиaçı kesişim metoduangle intersection method

метод узловых напряженийdüğüm voltajı metodunode-voltage method

метод уравнений КирхгофаKirchhoff denklemi metodumethod of Kirchhoff's equations

метод хордkiriş metodu, aerodinamik profilininordinatları ile açılarının ölçüldüğü

kıyas çizgisi metodu, makas kirişibağlaması metodu, (matematikte birçemberin farklı iki noktasınıbirleştiren doğru parçası metodu)chord method

метод центрального проецированияmerkezi izdüşüm metodumethod of central projection

методы получения металловmetal üretim metodlarımethods of metal production

метод эквивалентного источника(генератора)

eşit (denk) kaynak metodumethod of equivalent source(generator)

метод эквивалентного источниканапряжения

eşit (denk) voltaj kaynağı metodumethod of equivalent voltage source

метод эквивалентного источника токаeşit (denk) akım kaynağı metodumethod of equivalent current source

метод эквивалентногопреобразования схем

akımların (devrelerin) denktransformasyonu metodumethod of equivalent transformationof circuits

метрmetremetre

метрикаmetreye aitmetrics

метрическая резьбаmetrik iplik; metrik vida dişimetric thread

метрическое пространствоmetrik aralıkmetric space

146 M_

метрологияölçme birimimetrology

метчикmusluk, klavuz, diş açmaktap

механизация технологическогопроцесса

özel üretim tekniğinin mekanizasyonumechanization of manufacturingprocess

механизированныйmakineleşmiş, makinalaştırmakmechanized

механизмmakina tertibatı, mekanizmamechanism

механизм катализаkataliz, tezleştirme yöntemimechanism of catalysis

механизм подачиbesleme mekanizmasıfeed mechanism

механизм фотохимической реакцииfoto kimyasal reaksiyon mekanizmasımechanism of photochemical reaction

механизм химической реакцииkimyasal reaksiyon mekanizmasımechanism of chemical reaction

механикаmekanik (bilgisi)mechanics

механика гибкой нитиeğilebilir, esnek vida dişi mekaniğimechanics of flexible thread

механика разрушенияkırılma mekaniğifracture mechanics

механика сплошной средыsürekli ortam mekaniğimechanics of continuous medium

механика твёрдого телаkatı cismler mekaniği

mechanics of rigid bodiesмеханика тела переменной массы

değişken kütleli cisimlerin mekaniğimechanics of a variable mass body

механика точкиbir noktanın mekaniğimechanics of a point

механическая системаmekanik sistemmechanical system

механические колебанияtitreme, sallanma, titreyişvibrations

механический прессmekanik presmechanical press

механический способ определенияплощади

alan ölçmede mekanik metot (optikcihaz kullanmadan yapılan alanölçümü)mechanical method of measuring area

механическое движениеmekanik hareketmechanical motion

механическое действиеmekanik eylemmechanical action

меченые атомыetiketlenmiş atomlabeled atoms

микрометрmikrometre, küçük nesneleri veyaküçük şekilleri ölçmeye yarayan aletmicrometer

микроскопmikroskopmicroscope

микросостояние физическойсистемыfiziksel bir sistemin mikroskopikdurumumicroscopic state of a physicalsystem

M 147

микротрещинаmikro çatlama, mikro yarılmamicrocrack

микротриангуляцияmikro-üç-elemanlımicrotriangulation

минералокерамикаsinterlenmiş mineral alaşım,zenginleştirilmiş mineral alaşımsintered-mineral alloy

минимумminimum, en azminimum

минорdaha küçük, küçükçe, ikinci derecedeminör

мировой эфирdünyay; çevreleyen gazkürethe world ether

мицеллаmisel (bazı kolloidal eriyiklerdevarolan ve kimyasal birleşmeyle kay-naşan moleküler yapılı parçacıklar;bir hücre protoplazmasmda bulunanultramikroskobik protein parçası)micelle

мнимая осьsanal eksenimaginary axis

мнимая ось гиперболыhiperbolün sanal ekseniimaginary axis of hyperbola

мнимаяспектральнаяхарактеристикаgörünen karakteristikapparent spectral characteristic

мнимая теньsanal gölgeimaginary shadow

мнимая частотная характеристикацепи

bir devrenin sanal frekans tepkisiimaginary frequency response ofcircuit

мнимое изображениеgerçek görüntüvirtual image

мнимое пространствоsanal boşlukimaginary space

pnHI MbiM ЭЛЛИПС

sanal elips, hayali elipsimaginary ellipse

многовалентные анионыçok değerlikli negatif iyon, çokdeğerlikli anyonmultivalent anions

многогранная поверхностьçok yüzlü alanpolyhedral surface

многогранникdüzlem yüzeyli (geometrik) cisimpolyhedron

многогранный уголçok yüzlü açıpolyhedral angle

многозаходная резьбаkatlı başlangıç vida dişimultiple-start thread

многократныйtekrar, kopye, teksir, katmerlirepeated, manifold

многолезвийный инструментçok ağızlı takım, çok ağızlı keskimultiedge tool

многообразныйçeşitli, çok şekillivaried, diverse, multiform

многопараметрическийçoklu parametremultiparameter

многопозиционныйçoklu pozisyonmultiposîtion(al)

многополюсникçok terminalli devremultiterminal circuit

148 M

многопозиционныйкузнечно-прессовый автомат

otomatik çok pozisyonlu dövmemakinasıautomatic multiposition forgingmachine

многополюсный элемент цепиbir devrenin çok terminalli elemanımultiterminal element of a circuit

многоручьевой штампçok basmalı kalıpmulti-impression die

многорядныйçoklu sıra, dizimultirow

многоступенчатыйçok kademelimultistage

многоступенчатый редукторçok kademeli hız düşürücü, çokkademeli redüktörmultistage (speed) reducer,multistage reduction unit

многофазная система электрическихцепей

çok fazlı devre kuruluşupolyphase circuitry

многофазная цепьçok fazlı devrepolyphase Circuit

многоцелевой станокişleme merkezi (merkezleme puntası)machining centre

многочисленныйpek çok sayıda, bir haylinumerous

многочленpolinom, çok terimlipolynomial

многоугольныйçok köşeli, çokgensel, çok açılıpolygonal, multiangular

многоядерные комплексыpolinükleer karışımlarpolynuclear complexes

множествоkurmak, koymak, yerleştirmek,başlatmak, engel, takım, kümeset

множество вещественных чиселgerçek sayılar kümesiset of real numbers

множество значений функцииbir fonsiyonun değerler kümesiset of values of a function

множество мощности континуумgüç sürekliliği kümesi, güç süremkümesi, özellikleri kesiksiz olarak biryerden bir yere değişen ya da aynıkalan ortam güç kümesiset of power continuum

множество натуральных чиселdoğal sayılar kümesiset of natural numbers

множество, плотное в себеkendiliğinden yoğun kümedense in itself set

множительçoğaltan, çarpanmultiplier

множитель пропорциональностиoranlı çarpanproportionality multiplier

мода непрерывной случайнойвеличины

devamlı rastgele nitelik ölçüsümode of a continuous random quantity

мода случайной величиныrastgele nitelik ölçüsümode of a random quantity

модельmodel, örnek, numune, kalıpmodel

M 149

моделированиеbenzetim, taklit, simülasyon (fizikselya da soyut bir dizgenin davranışözelliklerinin başka bir dizgenindavranışlarıyla gösterimi; fizikselolayların bilgisayarca yapılanişlemlerle gösterimi; bir bilgisayarınişlemlerinin başka birbilgisayarmkilerle gösterimi)simulation, modelling

моделироватьhakikisine benzetmek, taklit etmek(genellikle yanıltmak niyetiyle dışözellikleri gözönünde bulunduraraktaklit etmek)simulate, model

модификация поверхности зубаdiş yan yüzünün değiştirilmesi, dişyan yüzünün değişmesitooth flank modification

модифицированиеaşılama (kimyada çözeltiye kristalinkatılması)inoculation

модифицироватьmutedil bir şekle sokmak,değiştirmek, tadil etmekmodify

модуль вектораbir vektörün modülü (bir vektörünrakamsal olarak derece belirtensabite veya katsayı mutlak değeri)modulus of a vector

модуль комплексного числаkopleks sayılar modülücomplex number modulus

модульная фрезаiçeri kıvrık freze bıçağıinvolute(-side) milling cutter

модуль непрерывностиdevamlılık modülücontinuity module

модуль переходаbir durumdan başka bir duruma geçmemodülü, bir yerden başka bir yeregeçme modülütransition module

модуляция колебанийsalınım modülasyonumodulation of oscillations

молекулаmolekülmolecule

молекулярная диаграммаmoleküler diyagrammolecular diagram

молекулярная оптикаmoleküler optikmolecular optics

молекулярная орбитальmoleküler orbitalmolecular orbital

молекулярная физикаmoleküler fizikmolecular physics

молекулярная частицаmoleküler küçük parça, molekülertanecikmolecular partide

молекулярное квантовое числоmoleküler kuvantum sayısımolecular quantum number

молекулярно-кинетическая теорияmolekül kinetiği teorisimolecular-kinetic theory

молекулярность реакцииreaksiyon moleküleritesireaction molecularity

молекулярные кристаллыmolekülsel kristalmolecular crystals

молекулярные орбитали комплексовbileşiklerin molekülsel orbitalimolecular orbitals of complexes

150 M

молекулярные спектрыmoleküler görüntümolecular spectra

молнияşimşek, y ı l d ı r ı miightning

мольdalgakıran, mendirekrnole

молярная массаöğüten, çiğneyip parçalayan kütlemolar mass

молярная масса эквивалентаeşitliği parçalayan kütlemolar mass of equivalent

молярная теплоёмкостьparçalanma ısısı kapasitesimolar heat capacity

молярная теплота образованияşekillendirmenin parçalanma ısısımolar heat of formation

молярностьmolerite, molar konsantrasyonmolarity, molar concentration

молярный процентmol parçasımole fraction, mole percent

моментlahza, an; momentmoment

момент вращающей силыdönen kuwet momentimoment of rotating force

момент времениzaman peryodumoment of time

момент импульсаmomentumun momentimoment of momentum

момент инерции механическойсистемы относительно оси

eksen çevresindeki mekanik sistemin

atalet momentimoment of inertia of a mechanicalsystem about the axis

момент инерции некругового сеченияпри кручении

dairesel olmayan bölümlerin atalettenileri gelen bükülme momentitwist moment of inertia ofnoncircular section

момент инерции относительно оси,проходящей через данную точку взаданном направлении

eksen çevresinde belirli bir yöndeverilen bir noktadan geçen doğrununatalet momentimoment of inertia about the axis,passing through a given point in agiven direction

момент инерции относительноточки О

О noktası çevresindeki ataletmomenti (durağanlık momenti)moment of inertia about point О

момент инерции тела относительнонеподвижной оси

belirli eksen çevresindeki bir cisminatalet momentiinertia moment of a body about thefixed axis

момент количества движенияматериальной точки относительнооси

eksen çevresindeki momentin maddenoktasal momentumumaterial point momentum of momentabout the axis

моментная теория оболочекdış kaplamanın genel teorisigeneral theory of shell

момент относительно точкиbir noktaya göre momentmoment in relation to a point

M 151

момент количества движенияматериальной точки относительноцентра (точки О)

merkez noktasındaki (O noktasındaki)maddenin momentimaterial point momentum momentabout the centre (point 0)

момент парыbirbirine zıt yönde hareket edipdöndürme işini yapan eşit iki kuvvetinmomenti, birbirine eşit iki kuvvetinters yönde işleyen momentimoment of a couple

момент пары сил, принадлежащийплоской системе сил

kuvvetlerin düzlem sistemindebirbirine zıt yönde hareket edipdöndürme işini yapan eşit iki kuvvetinmomentimoment of a couple of plane systemof forces

момент силыkuvvet momenti, yük momentimoment of force

момент силы относительно осиbir eksene göre kuvvet momentiforce moment relative to an axis

момент силы относительно то -к иbir noktayla ilgili kuvvetin momentiforce moment relative to a point

момент силы относительно точки наплоскости

bir kuvvetin bir düzlem üzerindekinoktaya göre momentimoment of force with respect to apoint in a plane

момент сопротивления при кручениибруса некругового сечения

bir çubuğun dairesel olmayan yataykesitinin bükülmesi modülümodulus of twist of a rod ofnoncircular cross section

момент трения верчения

dönüş sürtünme momentirotational friction moment

моменты инерции механическойсистемы относительно координатныхосей

koordinat ekseni çevresindekimekanik bir sistemin atalet momentimoments of inertia of a mechanicalsystem about coordinate axes

моменты инерции механическойсистемы относительно координатныхплоскостей

koordinat düzlemindeki mekanik birsistemin atalet momentimoments of inertia of a mechanicalsystem about coordinate planes

моменты инерции относительнопараллельных осей

paralel eksenler çevresindeki ataletmomentimoments of inertia about parallelaxes

монокомпараторkomparatör (James Hartness tarafın-dan geliştirilen ve üzerine vidadişinin gölgesi büyültülerek yansıtıl-mak suretiyle ölçülen tablolu aygıt)comparator

монокристаллtek kristalsingle crystal

монолитmonolit, tek parça büyük taş, tek birtaş bloğundan oluşan yapıt veya anıtmonolith

мономолекулярный слойtek moleküllü katman, tek moleküllütabaka, tekli tabakamonomolecular layer, monoiayer

монотонная плоская криваяmonoton (değişmeyen, hep aynı kalan)düzlem eğrisimonotonic plane curve