thailand e-commerce-2009
TRANSCRIPT
รายงานผลทสาคญ
สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย
พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร
หนวยงานเจาของเรอง สานกสถตเศรษฐกจและสงคม สานกงานสถตแหงชาต โทรศพท 0 2142 1250 โทรสาร 0 2143 8135 ไปรษณยอเลกทรอนกส : [email protected]
หนวยงานทเผยแพร สานกสถตพยากรณ สานกงานสถตแหงชาต
ศนยราชการเฉลมพระเกยรต 80 พรรษา อาคาร B ช?น 2 ถนนแจงวฒนะ เขตหลกสD กทม. 10210 โทรศพท 0 2141 7498 โทรสาร 0 2143 8132 ไปรษณยอเลกทรอนกส : [email protected]
ปทจดพมพ พ.ศ. 2554
จานวนพมพ 1,500 เลม
จดพมพโดย บรษท ธรรมดาเพรส จากด 86 ซ. 50/1 ถ. จรลสนทวงศ แขวงบางยDขน เขตบางพลด กทม. 10700 โทร. 0 2883 0342-4 โทรสาร. 0 2435 6960
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
i
คานา
สานกงานสถตแหงชาตไดทาการสารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทยเปนคร$ งแรกในป 2550 และคร$ งน$ เปนคร$ งท+ 4 ผลการสารวจท+ไดสะทอนใหเหนวาธรกจพาณชยอเลกทรอนกส หรอธรกจ e-Commerce ในปจจบนมสดสวนของธรกจขนาดเลก (มคนทางานไมเกน 5 คน) ม ากท+ ส ด ร อย ละ 73.2 หากพ จาร ณ า ผ ปร ะ กอบกา ร ธ ร กจ พ าณ ช ยอเลกทรอนกสตามกลมอตสาหกรรมท+ทา จะอยในกลมอตสาหกรรมแฟช+น เคร+ องแตงกาย อญมณและเคร+ องประดบมากท+ สดคดเปนรอยละ 27.3 รองลงมาเปนกลมอตสาหกรรมคอมพวเตอรอปกรณอเล กทรอนกสและอนเทอรเนตคดเปนรอยละ 22.3 โดยเกอบ 2 ใน 3 ของธรกจ e-Commerce ท$งหมด (รอยละ 60.2) ขายผานพาณชยอเลกทรอนกสและมหนารานทางกายภาพดวย สาหรบผลประกอบการในรอบปท+ผานมา (ป 2552) ธรกจ e-Commerce มยอดขายผานพาณชยอเลกทรอนกสท$งส$นประมาณ 629,611 ลานบาท โดยในจานวนน$ รวมมลคาท+เกดจากการจดซ$อจดจางของภาครฐ (e-Auction) ดวย
ส านกงานสถ ต แห งชาต ขอขอบค ณผ ประกอบการพาณ ชยอเลกทรอนกสทกทานท+รวมใหขอมลท+เปนประโยชนและมสวนชวยใหการสารวจคร$ งน$สาเรจตามวตถประสงคท+ต$งไว และหวงเปนอยางย+งวารายงานฉบบน$ จะเปนประโยชนตอหนวยงานภาครฐท+ เก+ยวของสาหรบใชในการกาหนดนโยบาย วางแผน สนบสนนสงเสรมการพฒนาธรกจพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทยใหเจรญเตบโตย+งข$น รวมท$งผประกอบการไดมขอมลสาหรบใชในการขยายตลาด และฐานลกคาใหเหมาะสมตอไป
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
iii
บทสรปสาหรบผบรหาร
สานกงานสถตแหงชาต ไดจดทาการสารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทยมาอยางตอเน+องเปนประจาทกปต$งแตป 2550 และคร$ งน$ เปนการสารวจคร$ งท+ 4 โดยมวตถประสงคเพ+อใหทราบขอมลเก+ยวกบสถานภาพของธรกจท+มการขายสนคาและบรการผานอนเทอรเนต ท$งในเร+องของประเภทธรกจท+ทา จานวนคนทางาน มลคาขาย คาใชจาย การจดสงสนคา และวธการชาระเงนท+ผประกอบการเปดใหลกคาชาระคาสนคา/บรการ ซ+ งภาครฐตองเขาไปสนบสนน รวมท$งทศทางการปรบตวท+สาคญ ๆ ของภาคธรกจเพ+อใหมศกยภาพในการแขงขนมากข$น
การสารวจคร$ งน$ เกบรวบรวมขอมลในเดอนมนาคม – พฤษภาคม 2553 โดยวธสงเจาหนาท+ของสานกงานสถตแหงชาตออกไปสมภาษณผประกอบการเพ+อเกบรวบรวมขอมลรายละเอยดตาง ๆ ตามแบบสอบถาม รวมท$ งนาแบบสอบถามข$นเวบไซตใหผประกอบธรกจ e-Commerce เขามาตอบ ไดรบแบบสอบถามกลบคนมาจานวนท$งส$น 1,420 ราย ซ+ งทาใหการนาเสนอผลมลคาพาณชยอเลกทรอนกสไดในภาพรวมเทาน$ น ไมสามารถจาแนกรายละเอยดตามกลมอตสาหกรรมในแตละประเภทผประกอบการ (B2B, B2C, B2G)
ผลจากการสารวจ สรปไดดงน$
1. ลกษณะท�วไปของธรกจ
ธรกจพาณชยอเลกทรอนกสของไทยมสดสวนของธรกจขนาดเลก
(มคนทางานไมเกน 5 คน) มากท+สด คอ รอยละ 73.2 และเปนธรกจประเภท
B2C รอยละ 78.2
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
iv
หากแยกตามกลมอตสาหกรรมท+ทา พบวา อยในกลมอตสาหกรรม
แฟช+น เคร+ องแตงกาย อญมณและเคร+องประดบมากท+สด คดเปนรอยละ 27.3
ของธรกจท$งหมด รองลงมาเปนกลมอตสาหกรรมคอมพวเตอร อปกรณ
อเลกทรอนกสและอนเทอรเนตคดเปนรอยละ 22.3
ธรกจ e-Commerce ท+ขายผานอเลกทรอนกสมาไมนานนกคอไมเกน 1 ป
มรอยละ 36.1 และมากกวา 2 ปแตไมเกน 5 ป รอยละ 33.4 สวนท+ดาเนนธรกจ
ประเภทน$มามากกวา 8 ปข$นไปมอยรอยละ 9.8 หากพจารณาตามลกษณะการขาย
ประมาณรอยละ 60.2 ของธรกจ e-Commerce ท$งหมด ขายผานอเลกทรอนกส
และมหนารานทางกายภาพดวย
2. ผลการประกอบการ
ในรอบปท+ผานมา (ป 2552) ธรกจ e-Commerce มยอดขายผานพาณชย
อเลกทรอนกสท$งส$นประมาณ 629,611 ลานบาท ในจานวนน$ เปนยอดขายของ
ผประกอบการ B2B ประมาณ 217,458 ลานบาท (รอยละ 34.5) ผประกอบการ
B2C ประมาณ 67,783 ลานบาท (รอยละ 10.8) และผประกอบการ B2G ประมาณ
344,370 ลานบาท (รอยละ 54.7) โดยในสวนของผประกอบการ B2G
ประกอบดวย 2 สวน คอ มลคาท+ไดจากการสารวจ ซ+ งเปนมลคาท+เกดจาก
ผประกอบการทาธรกจ e-Commerce กบหนวยงานภาครฐท�ไมผาน e-Auction
ประมาณ 3,670 ลานบาท (รอยละ 0.6) และมลคาท+เกดจากการจดซ$อจดจาง
โดยวธการประมลงานผานเครอขายอนเทอรเนตของภาครฐ (e-Auction) ท+ได
จากกรมบญชกลางจานวน 340,700 ลานบาท (รอยละ 54.1) (ตาราง ก)
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
v
ตาราง ก มลคาพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตามประเภทผประกอบการ
ประเภท ผประกอบการ
มลคาพาณชยอเลกทรอนกส 1/ (ลานบาท) ปท�ทาการสารวจ
2550 2551 2552 2553
มลคาขายรวม 305,159 427,460 527,538 629,611 (100.0) (100.0) (100.0) (100.0)
B2B 79,726 127,325 190,751 217,458 (26.1) (29.8) (36.2) (34.5) B2C 47,501 63,425 45,951 67,783 (15.6) (14.8) (8.7) (10.8) B2G 2/ 177,932 236,710 290,836 344,370
(58.3) (55.4) (55.1) (54.7)
จากการสารวจ 1,249 2,728 2,087 3,670
(0.4) (0.6) (0.4) (0.6)
จาก e-Auction
(กรมบญชกลาง) 176,683
(57.9)
233,892
(54.8)
288,749
(54.7)
340,700
(54.1)
หมายเหต : 1/ มลคาขายในรอบปทผานมา
2/ B2G เปนมลคาทไดจากการสารวจขอมลจากสถานประกอบการททาธรกจ e-Commerce กบภาครฐทไมผาน e-Auction รวมกบ มลคาทเกดจากการจดซOอ จดจางของภาครฐ (e-Auction) ทไดจากกรมบญชกลาง
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
vi
เม+อพจารณามลคาขายแยกตามกลมอตสาหกรรม พบวา ในรอบปท+
ผานมา (ป 2552) มลคาขายเกดจากกลมอตสาหกรรมยานยนตและผลตภณฑ
มากท+สดประมาณ 84,054 ลานบาท (รอยละ 29.1) รองลงมาเกดจากกลม
คอมพวเตอรอปกรณอเลกทรอนกสและอนเทอรเนตประมาณ 55,735 ลานบาท
(รอยละ 19.3) และกลมธรกจบรการ 20,555 ลานบาท (รอยละ7.1)
สวนตลาดของธรกจ e-Commerce (ท+ไมรวม e-Auction ของภาครฐ) จะเปน
ตลาดในประเทศประมาณรอยละ 81.3 ของมลคาขายท$งหมด สวนท+ขายไปยง
ตลาดตางประเทศมประมาณรอยละ 18.7 โดยมลกคาท+ส+งซ$อสนคา/บรการจาก
หลายประเทศ เชน อเมรกา องกฤษ เยอรมน ญ+ปน ออสเตรเลย เปนตน
สาหรบวธท+ใชในการดแลลกคาของธรกจ e-Commerce สวนใหญ
(รอยละ 72.2) ของธรกจประเภทน$ ใชอเมล หรอการใหลกคาสงคาถามผาน
หนาเวบไซต รองลงมาใชเจาหนาท+รบโทรศพท (Call Center) รอยละ 61.3
และใชระบบสนทนาลกคาแบบ Live Chat เชน MSN, Skype, Gtalk ฯลฯ
รอยละ 29.2
3. วธการดาเนนธรกจ
ธรกจ e-Commerce สวนใหญ (รอยละ 63.9) ไมไดมการสงเสรมการตลาด
และประชาสมพนธ สวนท+มการสงเสรมการตลาดฯ โดยใชท$งวธออนไลน
และออฟไลนมประมาณรอยละ 25.7 โดยวธการประชาสมพนธแบบออนไลน
ท+ใชกนมากท+สด คอ การโฆษณาทางอเมล (รอยละ 55.0) สาหรบออฟไลน
สวนใหญจะอยในรปแบบแผนพบ/โบรชวร/นามบตรมากท+สด (รอยละ 67.8)
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
vii
ธรกจ e-Commerce สวนใหญ (รอยละ 75.2) มเวบไซตเปนของตนเอง รอยละ 14.8 ไมมแตมแผนท+จะจดทา สวนท+เหลอรอยละ 10.0 ไมมและไมมแผนท+จะจดทา โดยในกลมท+มเวบไซตสวนใหญจะใชโปรแกรมสาเรจรปในการพฒนาเวบไซตมากท+สด (รอยละ 66.2)
การบรการเพ+อสรางความนาเช+อถอธรกจ e-Commerce รอยละ 60.4 มการจดทานโยบายดานการคมครองขอมลสวนบคคล (Privacy Policy/Statement) รอยละ 35.5 ใชเคร+องหมายรบรองความนาเช+อถอ Trust Mark ของกระทรวงพาณชย
สาหรบระบบการชาระเงนคาสนคา/บรการน$นธรกจ e-Commerce กวาคร+ งหน+ ง (รอยละ 52.1) มบรการการชาระคาสนคา/บรการของลกคาในรปแบบออฟไลนอยางเดยว สวนท+เปดใหชาระไดท$ งแบบออนไลนและออฟไลน มประมาณรอยละ 33.7 โดยการชาระแบบออนไลนท+ธรกจสวนใหญเปดใหบรการ คอ การชาระเงนผานระบบ e-Banking/ATM (รอยละ 65.6)ในขณะท+แบบออฟไลน คอ การโอนเงนผานบญชธนาคาร (รอยละ 79.3)
วธการจดสงสนคา ธรกจ e-Commerce สวนใหญ (รอยละ 56.8) จดสงสนคาทางไปรษณย รองลงมาใชพนกงานขนสงของตนเองรอยละ 44.2 สาหรบระยะเวลาการสงมอบสนคาใหลกคาของธรกจ e-Commerce สวนใหญ (รอยละ 43.2) สงมอบไดภายใน 2 – 3 วน
สวนปญหาเก+ยวกบการจดสงสนคาท+ผประกอบการสวนใหญเหนวาเปนปญหา/อปสรรคมากท+สดคอราคาคาขนสงท+คอนขางสง (รอยละ 58.8) รองลงมาคอ ความลาชาของการจดสง (รอยละ 36.9) การรบประกนการสงมอบสนคา (รอยละ 28.5) และปญหาเร+องคณภาพในการจดสง (รอยละ 25.3)
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
viii
4. ความคดเหน
ปญหาอปสรรคท�ผประกอบการพบในการดาเนนธรกจ e-Commerce
มดงน$ ลกคาส+งจองสนคาแลวยกเลกหรอไมชาระเงน/สนคาโดนตกลบ ตดตอ
ลกคาไมได รอยละ 26.8 รองลงมาความไมเช+อใจกนระหวางผซ$อและผขาย/
ความไมม+นใจในการซ$อสนคาทางอนเทอรเนต/ การกลวการฉอโกง รอยละ 18.2
การทาการตลาด/การประชาสมพนธธรกจ e-Commerce ทาไดยากและม
คาใชจายสง รอยละ 17.1 ลกคานอยไมมการส+งซ$อสนคา รอยละ 10.0
สาหรบความตองการความชวยเหลอจากภาครฐ ผประกอบธรกจ
e-Commerce ตองการใหภาครฐจดอบรมใหความรและทกษะในการประกอบ
ธรกจ e-Commerce ในเร+องตาง ๆ แกผประกอบการ เชน การตลาด การทา
ตลาดตางประเทศ การพฒนาเวบไซตรอยละ 41.9 รองลงมาภาครฐควร
ประชาสมพนธ/สงเสรมสนบสนนธรกจ e-Commerce รวมท$งแกไขปญหา
ตาง ๆ ท+เกดข$นรอยละ 39.7 ภาครฐควรหามาตรการท+จะทาใหผบรโภคม
ความม+นใจในการซ$อสนคาทางอนเทอรเนตมากข$น เชน การปองกนการ
ฉอโกง การทาทะเบยนผขาย เปนตน รอยละ 29.5
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
ix
สารบญ
หนา
คานา i
บทสรปสาหรบผบรหาร iii
สารบญแผนภม xi
สารบญตาราง xiii
บทนา 1
สรปผลการสารวจ 3
1. ลกษณะท�วไปของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส 3
1.1 ประเภทผประกอบการ 3
1.2 ประเภทอตสาหกรรม 4
1.3 ขนาดของธรกจ 7
1.4 ระยะเวลาท+ทาธรกจ 8
1.5 ลกษณะการขายสนคาและบรการ 9
2. ผลการประกอบการ 10
2.1 มลคาพาณชยอเลกทรอนกส 10
2.2 การส+งซ$อสนคา 14
3. วธการดาเนนธรกจ 16
3.1 การใชเทคโนโลย 16
3.2 การรบรองความนาเช+อถอ 20
3.3 รปแบบการชาระเงน 22
3.4 การจดสงสนคา 24
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
x
สารบญ (ตอ)
หนา
4. ความคดเหน 26
4.1 พฤตกรรมของลกคา 26
4.2 ปญหาอปสรรคในการดาเนนธรกจ e-Commerce 27
4.3 ความตองการความชวยเหลอจากภาครฐ 29
ภาคผนวก 31
กรอบตวอยางและการประมาณคา 33
ขอจากดของขอมล 35
คานยาม 37
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
xi
สารบญแผนภม หนา
แผนภม 1 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตาม ประเภทผประกอบการ 3
แผนภม 2 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตาม กลมอตสาหกรรม 4
แผนภม 3 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตาม ขนาดของธรกจ 7
แผนภม 4 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตาม ระยะเวลาท+ทาธรกจ e-Commerce 8
แผนภม 5 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตาม ลกษณะการขายสนคาและบรการ 9
แผนภม 6 มลคาพาณชยอเลกทรอนกสในรอบปท+ผานมา (ป 2552) จาแนกตามประเภทผประกอบการ 10
แผนภม 7 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตาม วธการท+ใชในการดแลลกคา 15
แผนภม 8 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตาม วธการสงเสรมการตลาดและการประชาสมพนธธรกจ 16
แผนภม 9 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตาม การมเวบไซตเปนของตนเอง 19
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
xii
สารบญแผนภม (ตอ) หนา
แผนภม 10 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตาม รปแบบการชาระคาสนคา/บรการของลกคา 22
แผนภม 11 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตาม วธการจดสงสนคา 24
แผนภม 12 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตาม ระยะเวลาการสงมอบสนคาใหลกคา 24
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
xiii
สารบญตาราง หนา
ตาราง 1 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตามกลม และประเภทอตสาหกรรม 5
ตาราง 2 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตามขนาด ของธรกจ 7
ตาราง 3 มลคาพาณชยอเลกทรอนกสในรอบปท+ผานมา (ป 2552) จาแนกตามประเภทผประกอบการ 11
ตาราง 4 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกสท+มมลคาขาย ตางประเทศ จาแนกตามประเทศท+ส+งซ$อสนคา/บรการ 12
ตาราง 5 มลคาพาณชยอเลกทรอนกสในรอบปท+ผานมา (ป 2552) จาแนกตามกลมอตสาหกรรม 13
ตาราง 6 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตามการ ส+งซ$อสนคา/บรการของลกคาในรอบปท+ผานมา (ป 2552) 14
ตาราง 7 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตามลกษณะ การสงเสรมการตลาด และการประชาสมพนธธรกจ 17
ตาราง 8 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตาม วตถประสงคของการใชเวบไซต 18
ตาราง 9 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตามการ รบรองความนาเช+อถอ 21
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
xiv
สารบญตาราง (ตอ) หนา
ตาราง 10 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตาม รปแบบและวธการชาระคาสนคา/บรการของลกคา 23
ตาราง 11 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตาม อปสรรคในการจดสงสนคา 25
ตาราง 12 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตาม พฤตกรรมของลกคาท+เหนวาเปนอปสรรคตอธรกจ e-Commerce 26
ตาราง 13 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตามความ คดเหนเก+ยวกบปญหาอปสรรคท+พบในการดาเนนธรกจ 28
ตาราง 14 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตาม ความคดเหนเก+ยวกบความชวยเหลอท+ตองการจากภาครฐ 30
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
1
บทนา
สานกงานสถตแหงชาต ไดทาการสารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกส
ของประเทศไทยอยางตอเน&องทกป ต)งแตป 2550 และคร) งน) เปนการสารวจ
คร) งท& 4 โดยมวตถประสงคเพ&อใหทราบขอมลเก&ยวกบสถานการณของ
การประกอบธรกจพาณชยอเลกทรอนกสท)งในเร&องของประเภทธรกจท&ทา
จานวนคนทางาน การตลาด คาใชจาย มลคาการขายสนคา/บรการ การจดสง
สนคา การชาระเงน ตลอดจนปญหาอปสรรคและขอเสนอแนะท&ตองการ
ใหภาครฐเขามาชวยเหลอสนบสนน เพ&อนาไปใชในการกาหนดนโยบาย วางแผน
จดหามาตรการตาง ๆ ในการสงเสรมสนบสนนใหเกดการพฒนาศกยภาพ
ดานพาณชยอเลกทรอนกส และสามารถแขงขนทางการคาไดในระดบสากล
ตลอดจนใชประโยชนในการตดตามประเมนผลการพฒนาท&ผานมา ในขณะ
เดยวกนภาคเอกชนกสามารถใชประโยชนจากการสารวจน) เปนแนวทางใน
การขยายตลาดการปรบตวในการแขงขนใหสอดรบกบสภาพแวดลอมไดอยาง
เหมาะสมมากข)น
สาน กงานส ถต แหงชาตไดด า เ นนการ เ ก บร วบรว มขอมลจาก
ผประกอบการระหวางเดอนมนาคม – พฤษภาคม 2553 โดยสงเจาหนาท&ของ
สานกงานสถตแหงชาตออกไปสมภาษณเพ&อเกบรวบรวมขอมลรายละเอยด
ตาง ๆ ของสถานประกอบการ/ผประกอบการตามแบบสอบถาม โดยเปน
ผประกอบการท&ไดจดทะเบยนไวกบกรมพฒนาธรกจการคา กระทรวงพาณชย
จานวน 2,526 ราย และเปนสถานประกอบการตวอยางของสานกงานสถต
แหงชาต จานวน 1,528 ราย
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
2
นอกจากน)น ยงไดพฒนาแบบสอบถามอเลกทรอนกสเพ&ออานวย
ความสะดวกแกผประกอบการ โดยเฉพาะท&เปนสมาชกของตลาดกลาง
พาณชยอเลกทรอนกส แตไมทราบท&อยท&สามารถตดตอทางไปรษณยหรอ
อเมลไดโดยตรง จงไดจดทาแบบสอบถามออนไลน เพ&อใหผประกอบการไดเขา
มาตอบแบบสอบถามดวย โดยตดแบนเนอรไวท&เวบไซตของสานกงานสถต
แหงชาต และเวบไซตตาง ๆ ท&นาสนใจ และเชญชวนใหผประกอบการกลมน)
เขามาตอบแบบสอบถามได
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
3
สรปผลการสารวจ
1. ลกษณะท�วไปของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส
1.1 ประเภทผประกอบการ
จากการสารวจ พบวา ธรกจ e-Commerce สวนใหญ (รอยละ 78.2) เปน
ผประกอบการประเภท B2C รองลงมา คอ ผประกอบการ B2B รอยละ 19.5
สวนผประกอบการ B2G ท&ไมนบรวมการรบงานจดซ)อจดจางจากภาครฐโดย
การ e-Auction น)น จะมเพยงรอยละ 2.3 เทาน)น (แผนภม 1)
แผนภม 1 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตามประเภท ผประกอบการ
19.5 % ธรกจขายใหกบธรกจ (B2B)
2.3 % ธรกจขายใหกบภาครฐ (B2G)
78.2 % ธรกจขายใหกบผบรโภค (B2C)
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
4
1.2 ประเภทอตสาหกรรม
ในภาพรวมของธรกจ e-Commerce สวนใหญจดอยในกลมอตสาหกรรมแฟช&น เคร&องแตงกาย อญมณและเคร&องประดบคดเปนรอยละ 27.3 ของธรกจท)งหมด รองลงมาเปนกลมอตสาหกรรมคอมพวเตอร อปกรณอเลกทรอนกสและอนเทอรเนตคดเปนรอยละ 22.3 กลมอตสาหกรรมการทองเท&ยวโรงแรมและรสอรทรอยละ 13.8 กลมธรกจบรการรอยละ 5.8 กลมส&งพมพ/เคร&องใชสานกงานรอยละ 4.8 กลมอตสาหกรรมยานยนตและผลตภณฑรอยละ 4.2 สวนกลมสนคาประเภทอ&น ๆ ประมาณรอยละ 21.8 (แผนภม 2)
หากพจารณาในรายละเอยดแยกตามประเภทอตสาหกรรมยอย พบวา 5 อนดบแรก ไดแก อตสาหกรรมน) าหอม เคร&องสาอางและอปกรณเสรมความงามมากท&สด (รอยละ 14.2) รองลงมาอยในอตสาหกรรมประเภทส&งทอ หตถกรรม เส)อผาและเคร&องหนง (รอยละ 12.7) เคร&องใชไฟฟาและอปกรณอเลกทรอนกส (รอยละ 7.7) การทองเท&ยวจองต[วเดนทาง/ท&พก (รอยละ 7.3) (ตาราง 1)
แผนภม 2 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตามกลมอตสาหกรรม
22.3%
27.3%
13.8%
4.2%
4.8%
21.8%
5.8%
คอมพวเตอร อปกรณฯ
แฟช&น เคร&องแตงกายฯ
ทองเท&ยว โรงแรม รสอรท
ยานยนต และผลตภณฑฯ
ส&งพมพ และเคร&องใชสานกงานฯ
ธรกจบรการฯ
สนคา และอ&นๆ
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
5
ตาราง 1 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตามกลมและประเภท อตสาหกรรม
กลมและประเภทอตสาหกรรม รอยละ
รวมทกกลม 100.0
���� คอมพวเตอร อปกรณอเลกทรอนกสฯ และอนเทอรเนต 22.3
เคร&องใชไฟฟาและอปกรณอเลกทรอนกส 7.7
บรการออกแบบเวบไซต 6.5
คอมพวเตอรและอปกรณคอมพวเตอรท&เก&ยวของ 5.2
ตลาดกลางพาณชยอเลกทรอนกส 1.2
อปกรณการส&อสาร เชน โทรศพท โทรศพทมอถอ 1.2
Software System/Solution Provider/System Integrator 0.4
อ&นๆ 0.1
���� แฟช�น เคร�องแตงกาย อญมณ และเคร�องประดบ 27.3
น) าหอม เคร&องสาอาง และอปกรณเสรมความงาม 14.2
ส&งทอ หตถกรรม เส)อผา และเคร&องหนง 12.7
อญมณ และเคร&องประดบ 0.4
���� ทองเท�ยว โรงแรม รสอรท 13.8
ทองเท&ยว จองต[วเดนทาง/ท&พก 7.3
โรงแรม/รสอรท/เกสตเฮาส 6.5
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
6
กลมและประเภทอตสาหกรรม รอยละ
���� ยานยนต และผลตภณฑ 4.2 รถยนต เคร&องยนต และอะไหลช)นสวน 3.6 ผลตภณฑยาง และพลาสตก 0.6
���� ส�งพมพ และเคร�องใชสานกงาน 4.8 ผลตภณฑกระดาษ 2.9 การพมพ/หนงสอ และส&งพมพ 1.7 เคร&องใชสานกงานและเคร&องเขยน 0.2
���� ธรกจบรการ 5.8 ยา บรการทางการแพทย และสขภาพ 2.7 การศกษาและการบรการท&เก&ยวของ 1.2 ธรกจประกนภย นายหนาและตวแทน 1.2 ขนสง คลงสนคา คมนาคม และบรการขนสง 0.4 บรการประชาสมพนธ โฆษณา 0.1 ธรกจบรการอ&น ๆ 0.2
���� สนคา และอ�น ๆ 21.8 เกษตรกรรมและประมง 3.5 กอสราง 2.7 ของเลน อปกรณของเลน ของใชเดก 2.4 อาหาร อาหารแปรรป และเคร&องด&ม 2.0 บรการดานอสงหารมทรพยและการใหเชา 1.5 เซรามค 1.4 อปกรณรกษาความปลอดภย สญญาณกนขโมย 1.4
อ&น ๆ 6.9
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
7
1.3 ขนาดของธรกจ
หากจาแนกธรกจตามขนาด โดยใชจานวนคนทางานเตมเวลาเปนเกณฑ พบวา ธรกจพาณชยอเลกทรอนกสสวนใหญเปนธรกจขนาดเลก (มคนทางานเพยง 1 – 5 คน) รอยละ 73.2 ขนาดกลาง (6 – 50 คน) มอยรอยละ 23.5 สวนธรกจขนาดใหญ (มคนทางานมากกวา 50 คน) มเพยงรอยละ 3.3 เทาน)น (แผนภม 3)
ตาราง 2 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตามขนาดของธรกจ
ขนาดของธรกจ (จานวนคนทางาน) รอยละ
รวม 100.0 1 – 5 คน 73.2 6 – 15 คน 19.8 16 – 50 คน 3.7 51 – 100 คน 1.4 101 – 200 คน 0.8 มากกวา 200 คน 1.1
แผนภม 3 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตามขนาดของธรกจ
73.2 % 23.5 %
3.3 %
ขนาดเลก (1 – 5 คน) ขนาดกลาง (6 – 50 คน)
ขนาดใหญ (มากกวา 50 คน)
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
8
1.4 ระยะเวลาท�ทาธรกจ
ธรกจ e-Commerce ประมาณ 1 ใน 3 (รอยละ 36.1) ดาเนนการมาไมเกน 1 ป รองลงมามากกวา 2 ป แตไมเกน 5 ป รอยละ 33.4 มากกวา 1 ป แตไมเกน 2 ป รอยละ 11.3 สวนท&ดาเนนกจการมามากกวา 5 ป มรอยละ 19.2 (แผนภม 4)
แผนภม 4 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตามระยะเวลา ท�ทาธรกจ e-Commerce
ไมเกน 1 ป
มากกวา 1 – 2 ป
มากกวา 2 – 5 ป
มากกวา 5 – 8 ป
มากกวา 8 ป
36.1 %
11.3 %
33.4 %
9.4 %
9.8 %
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
9
1.5 ลกษณะการขายสนคาและบรการ
ประมาณรอยละ 60.2 ของธรกจ e-Commerce ท)งหมด ขายผาน
อเลกทรอนกสและมหนารานดวย สวนท&ขายผานอเลกทรอนกสอยางเดยว
มรอยละ 39.5 และอกรอยละ 0.3 จะขายผานอเลกทรอนกสผสมผสานกบ
การขายในลกษณะอ&น เชน สงพนกงานออกไปขายตรง หรอฝากขาย เปนตน
(แผนภม 5)
แผนภม 5 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตามลกษณะ การขายสนคาและบรการ
60.2 %
39.5 % อ�น ๆ 0.3 %
ขายผานอเลกทรอนกส เพยงอยางเดยว
ขายผานอเลกทรอนกสและ มหนารานทางกายภาพ
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
10
2. ผลการประกอบการ
2.1 มลคาพาณชยอเลกทรอนกส
ผลประกอบการในรอบปท&ผานมา (ป 2552) ธรกจ e-Commerce มยอดขายผานพาณชยอเลกทรอนกสท)งส)นประมาณ 629,611 ลานบาท โดยจาแนกเปนยอดขายของผประกอบการ B2B ประมาณ 217,458 ลานบาท (รอยละ 34.5) ผประกอบการ B2C ประมาณ 67,783 ลานบาท (รอยละ 10.8) และผประกอบการ B2G ประมาณ 344,370 ลานบาท (รอยละ 54.7)
ในสวนของผประกอบการ B2G ประกอบดวย 2 สวน คอ มลคาท&ไดจากการสารวจซ& งเปนมลคาท&เกดจากผประกอบการทาธรกจ e-Commerce กบหนวยงานภาครฐ ท�ไมผาน e-Auction ประมาณ 3,670 ลานบาท (รอยละ 0.6) และมลคาท& เกดจากการจดซ) อจดจางโดยวธการประมลงานผานเครอขายอนเทอรเนตของภาครฐ (e-Auction) ท&ไดจากกรมบญชกลางจานวน 340,700 ลานบาท (รอยละ 54.1)
หมายเหต : 1/ มลคาไดจากการสารวจ รวมกบ มลคาทเกดจากการจดซ<อจดจางของภาครฐ(e-Auction) 2/ มลคาทไดจากการสารวจ
แผนภม 6 มลคาพาณชยอเลกทรอนกส ในรอบปท�ผานมา (ป 2552) จาแนกตาม
ประเภทผประกอบการ
288,911
ลานบาท
B2G 2/ 1.3%
B2B
75.3%
B2C
23.4%
มลคาท�ไมรวม e-Auction
B2B
34.5 %
B2C
10.8%
629,611
ลานบาท
มลคาท�รวม e-Auction
B2G 1/
54.7%
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
11
ตาราง 3 มลคาพาณชยอเลกทรอนกสในรอบปท�ผานมา (ป 2552) จาแนก ตามประเภทผประกอบการ
การขาย มลคา (ลานบาท) รอยละ
มลคาขายรวม 629,611 100.0 B2B 217,458 34.5 B2C 67,783 10.8 B2G 1/ 344,370 54.7 (จากการสารวจ) (3,670) (0.6) (จาก e-Auction กรมบญชกลาง) (340,700) (54.1)
ตลาดท�ขาย 2/ 288,911 100.0 ในประเทศ 234,789 81.3 ตางประเทศ 54,122 18.7
หมายเหต : 1/ B2G เปนมลคาทไดจากการสารวจขอมลจากสถานประกอบการททาธรกจ e-Commerce กบภาครฐทไมผาน e-Auction รวมกบ มลคาทเกดจากการประมล การจดซ<อจดจางของภาครฐ (e-Auction) ทไดจากกรมบญชกลาง
2/ ไมรวมมลคาขายทเกดจากการประมลการจดซ<อจดจางของภาครฐ (e-Auction)
สาหรบตลาดของธรกจ e-Commerce (ท&ไมรวม e-Auction ของภาครฐ) จะเปนตลาดในประเทศประมาณรอยละ 81.3 ของมลคาขายท)งหมด สวนท&ขายไปยงตลาดตางประเทศมประมาณรอยละ 18.7 (ตาราง 3)
เม&อพจารณาในกลมท&มมลคาขายตางประเทศ ธรกจ e-Commerce ท&มลกคาส&งซ)อสนคา/บรการจากประเทศอเมรกา มสดสวนสงสดคอรอยละ 39.4 รองลงมาองกฤษ รอยละ 27.3 เยอรมนรอยละ 22.0 ญ& ปน รอยละ 16.7 ออสเตรเลย รอยละ 14.3 และสวเดน รอยละ 12.4 (ตาราง 4)
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
12
ตาราง 4 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกสท�มมลคาขายตางประเทศ จาแนกตามประเทศท�ส�งซVอสนคา/บรการ
ประเทศ 1/ รอยละ
� อเมรกา 39.4 � องกฤษ 27.3 � เยอรมน 22.0 � ญ&ปน 16.7 � ออสเตรเลย 14.3 � สวเดน 12.4 � เดนมารก 11.4 � ออสเตรย 11.3 � จน 7.3 � ฝร&งเศส 7.2 � สงคโปร 7.0 � อนเดย 6.7 � สวสเซอรแลนด 6.3 � ฮองกง 6.3 � พมา 5.9 � มาเลเซย 1.8 � เวยดนาม 1.1 � คเวต 1.0 � นวซแลนด 1.0 � อ&น ๆ 14.8
หมายเหต : 1/ ตอบไดมากกวา 1 ประเทศ
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
13
หากพจารณามลคาพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตามกลมอตสาหกรรม
พบวา กลมอตสาหกรรมท&มมลคาพาณชยอเลกทรอนกสมากท&สด ไดแก
กลมยานยนตและผลตภณฑประมาณ 84,054 ลานบาท คดเปนรอยละ 29.1
ของมลคาพาณชยอเลกทรอนกสท) งหมด รองลงมา กลมอตสาหกรรม
คอมพวเตอรอปกรณอเลกทรอนกสและอนเทอรเนตประมาณ 55,735 ลานบาท
คดเปนรอยละ 19.3 กลมธรกจบรการประมาณ 20,555 ลานบาท คดเปน
รอยละ 7.1 สาหรบกลมอ&นๆ รายละเอยดตามตามตาราง 5
ตาราง 5 มลคาพาณชยอเลกทรอนกสในรอบปท�ผานมา (ป 2552) จาแนกตาม กลมอตสาหกรรม
กลมอตสาหกรรม มลคา
(ลานบาท) รอยละ
มลคารวม 1/ 288,911 100.0
• ยานยนต และผลตภณฑ 84,054 29.1
• คอมพวเตอร อปกรณอเลกทรอนกส และอนเทอรเนต 55,735 19.3
• ธรกจบรการ 20,555 7.1
• ทองเท&ยว โรงแรม รสอรท 16,176 5.6
• แฟช&น เคร&องแตงกาย อญมณ และเคร&องประดบ 12,737 4.4
• ส&งพมพ และเคร&องใชสานกงาน 5,639 2.0
• สนคา และอ&น ๆ 94,015 32.5
หมายเหต : 1/ ไมรวมมลคาขายทเกดจากการประมลการจดซ<อจดจางของภาครฐ (e-Auction)
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
14
2.2 การส�งซVอสนคา
สาหรบการส&งซ)อสนคา/บรการผานอนเทอรเนตในรอบปท&ผานมา(ป 2552) ประมาณรอยละ 50.0 ของธรกจประเภทน) มการส&งซ)อโดยเฉล&ย 1-5 คร) งตอเดอน สวนธรกจท&มการส&งซ)อมากกวา 100 คร) งตอเดอนมประมาณรอยละ 4.8 ของธรกจท)งหมด (ตาราง 6)
ตาราง 6 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตามการส�งซVอสนคา/ บรการของลกคาในรอบปท�ผานมา (ป 2552)
การส�งซVอสนคา/บรการของลกคา เฉล�ย (คร) งตอเดอน)
รอยละ
รวม 100.0
ไมมการส&งซ)อเลย 0.5
1 – 5 คร) ง 50.0
6 – 10 คร) ง 18.6
11 – 50 คร) ง 21.6
51 – 100 คร) ง 4.5
101 – 500 คร) ง 3.2
มากกวา 500 คร) งข)นไป 1.6
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
15
สาหรบวธท&ใชในการดแลลกคาของธรกจ e-Commerce พบวา สวนใหญ
(รอยละ 72.2) ของธรกจประเภทน) ใชอเมล หรอการสงคาถามผานหนาเวบไซต
รองลงมาใชเจาหนาท&รบโทรศพท (Call Center) รอยละ 61.3 ใชระบบสนทนา
ลกคาแบบ Live Chat เชน MSN, Skype, Gtalk ฯลฯ รอยละ 29.2 (แผนภม 7)
แผนภม 7 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตามวธการท�ใช ในการดแลลกคา
หมายเหต : 1/ ตอบไดมากกวา 1 คาตอบ
วธการดแลลกคา 1/
61.3
29.2
72.2
0
20
40
60
80
รอยละ
3.9
เจาหนาท&รบโทรศพท
อเมล หรอ สงคาถาม ผานหนาเวบไซต
ระบบสนทนาลกคาแบบ Live Chat
เชน MSN, Skype, Gtalk ฯลฯ
อ&นๆ
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
16
3. วธการดาเนนธรกจ 3.1 การใชเทคโนโลย 1) การสงเสรมการตลาดและประชาสมพนธธรกจ
ธรกจ e-Commerce สวนใหญ (รอยละ 63.9) ไมไดมการสงเสรมการตลาดและประชาสมพนธ สวนท&มการสงเสรมการตลาดฯ โดยใชท)งวธออนไลนและออฟไลนมประมาณรอยละ 25.7 ใชวธออนไลนอยางเดยวรอยละ 9.2 ใชวธออฟไลนอยางเดยวรอยละ 1.2 (แผนภม 8)
สาหรบรปแบบการประชาสมพนธทางออนไลนสวนใหญท&นยมใชมากท&สด คอ การโฆษณาทางอเมล (รอยละ 55.0) รองลงมาเปนโฆษณาผานแบนเนอรบนเวบไซตตาง ๆ ทาง Search Engine และการโฆษณาผานเวบบอรดตามเวบไซตตาง ๆ (รอยละ 33.1 รอยละ 31.4 และรอยละ 28.4 ตามลาดบ) สวนออฟไลน สวนใหญจะอยในรปแบบแผนพบ/โบรชวร/นามบตรมากท&สด (รอยละ 67.8) รองลงมาส&อส& งพมพ นตยสาร นสพ. (รอยละ 60.5) ปาย โปสเตอร Bill board (รอยละ 34.5) ส&อวทย โทรทศน (รอยละ 10.5) (ตาราง 7)
แผนภม 8 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตามวธการสงเสรม การตลาด และการประชาสมพนธธรกจ
25.7%
ไมมการประชาสมพนธ
ใชวธออนไลนอยางเดยว
ใชวธออฟไลนอยางเดยว
ใชทVงวธออนไลนและออฟไลน
63.9%
9.2%
1.2%
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
17
ตาราง 7 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตามลกษณะการสงเสรม การตลาด และการประชาสมพนธธรกจ
การสงเสรมการตลาดและ การประชาสมพนธธรกจ
รอยละ
รวม 100.0 ใชวธออนไลน 9.2 ใชวธออฟไลน 1.2 ใชท)งออนไลนและออฟไลน 25.7 ไมมการสงเสรมการตลาดฯ 63.9
วธออนไลนท�ใช 1/
โฆษณาทางอเมล 55.0 โฆษณาผานแบนเนอร บนเวบไซตตาง ๆ 33.1 โฆษณาทาง Search Engine 31.4 โฆษณาผานเวบบอรด ตามเวบไซต 28.4 ประชาสมพนธส&อสงคมออนไลน เชน Face book Twitter เปน
ตน 13.8
การตลาดผานนายหนาหรอตวแทนประชาสมพนธ 6.4 โฆษณาผานโทรศพทมอถอ 1.7 อ&นๆ 0.6
วธออฟไลนท�ใช 1/
แผนพบ/โบรชวร/นามบตร 67.8 ส&อส&งพมพ นตยสาร นสพ. 60.5 ปาย โปสเตอร Billboard 34.5 ออกงานประชาสมพนธสนคาหรอบรการตามงานตาง ๆ 27.0 ส&อวทย โทรทศน 10.5 อ&นๆ 0.4
หมายเหต : 1/ ตอบไดมากกวา 1 คาตอบ
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
18
2) วตถประสงคการใชเวบไซต
สวนใหญของธรกจ e-Commerce จะใชเวบไซตเพ&อเพ&มชองทาง
การส&งซ)อสนคา/บรการ (รอยละ 77.4) รองลงมาคอการประชาสมพนธสนคา
และบรการ (รอยละ 68.5) เพ&ออานวยความสะดวกกบผบรโภค (รอยละ 66.6)
สวนวตถประสงคอ&น ๆ รายละเอยดตามตาราง 8
ตาราง 8 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตามวตถประสงค ของการใชเวบไซต
วตถประสงคของการใชเวบไซต 1/ รอยละ
เพ&มชองทางการส&งซ)อสนคา/บรการ 77.4
ประชาสมพนธสนคาและบรการ 68.5
อานวยความสะดวกใหกบ ผบรโภค 66.6
ลดตนทนการบรหารจดการ 44.7
ตามกระแสนยมและความ ทนสมย 34.7
อ&นๆ 5.9
หมายเหต : 1/ ตอบไดมากกวา 1 คาตอบ
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
19
ม
75.2%
ไมม แตมแผนจดทา
14.8%
ไมม และไมมแผนจดทา 10.0%
3) การมเวบไซตและการพฒนาเวบไซต
ธรกจ e-Commerce สวนใหญ (รอยละ 75.2) มเวบไซตเปนของ
ตนเอง สวนท&ยงไมมเวบไซตแตมแผนท&จะจดทาเวบไซต มอยประมาณ
รอยละ 14.8 สวนท&ไมมและยงไมมแผนการจดทาเลย มประมาณรอยละ 10.0
(แผนภม 9)
ธรกจท&มเวบไซตอยแลวมการพฒนาเวบไซตโดยใชโปรแกรม
สาเรจรปมากท&สดรอยละ 66.2 รองลงมามการจางบรษทอ&นมาพฒนาใหม
รอยละ 21.0 สวนธรกจท&แจงวามทมพฒนาเองมรอยละ 20.1 (แผนภม 9)
แผนภม 9 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตามการมเวบไซต
เปนของตนเอง
หมายเหต : 1/ ตอบไดมากกวา 1 คาตอบ
ใชโปรแกรมสาเรจรป
มทม พฒนาเอง
จางบรษท อ&นพฒนา
การพฒนาเวบไซต 1/
รอยละ
66.2
20.1
21.0
0
20
40
60
80
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
20
3.2 การรบรองความนาเช�อถอ
การบรการเพ&อสรางความนาเช&อถอของธรกจ e-Commerce มรอยละ
60.4 ท& มการจดทานโยบาย ดานการคมครองขอมลสวนบคคล (Privacy
Policy/Statement) มการใชเคร&องหมายรบรองความนาเช&อถอ Trust Mark
ของกระทรวงพาณชย รอยละ 35.5 มการใชเคร& องหมายรบรองความ
นาเช&อถอของตางประเทศ เชน PCI, TRUESTe ฯลฯ รอยละ 4.4 และอ&นๆ
รอยละ 14.3
สาหรบการใชเทคโนโลยเพ&อรกษาความม&นคงปลอดภยหรอการจดทา
Security Policy ธรกจ e-Commerce รอยละ 45.9 มการใชเทคโนโลยเขารหส
เชน SSL (https://) รอยละ 43.4 มการใชนโยบายความปลอดภย (Security Policy)
รอยละ 18.1 มการใชเทคโนโลย Captcha เทคนคท&ใชในการตรวจสอบความ
เปนมนษยโดยใชวธการใหพมพตวอกษรท& เหนใหถกตอง สวนการใช
ใบรบรองอเลกทรอนกสมรอยละ 15.3 (ตาราง 9)
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
21
ตาราง 9 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตามการรบรอง ความนาเช�อถอ
การรบรองความนาเช�อถอ 1/ รอยละ
วธการท�ใชเพ�อสรางความเช�อม�นใหกบลกคา 2/
มนโยบายความเปนสวนตว Privacy Policy/Statement 60.4
ใชเคร&องหมายรบรองความนาเช&อถอ Trust Mark ของกระทรวงพาณชย 35.5 ใชเคร&องหมายรบรองความนาเช&อถอของตางประเทศ เชน PCI, TRUESTe ฯลฯ 4.4
อ&นๆ 14.3
การใชเทคโนโลยเพ�อรกษาความม�นคงปลอดภยหรอ การจดทา Security Policy 2/
มการใชเทคโนโลยเขารหส เชน SSL(https://) 45.9
มการใชนโยบายความปลอดภย (Security Policy) 43.4
มการใชเทคโนโลย Captcha 18.1
การใชใบรบรองอเลกทรอนกส (CA) 100.0
มการใช ใชของหนวยงาน 15.3
บรษท ทโอท จากด (มหาชน) 9.1
บรษท กสท. โทรคมนาคม จากด (CAT) 5.8
อน ๆ 0.4
ไมมการใช 43.3
ไมระบ 41.4 หมายเหต : 1/ ถามเฉพาะทมเวบไซตเปนของตนเอง 2/ ตอบไดมากกวา 1 คาตอบ
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
22
3.3 รปแบบการชาระเงน
ธรกจ e-Commerce กวาคร& งหน& ง (รอยละ 52.1) มบรการการชาระ
คาสนคา/บรการของลกคาในรปแบบออฟไลนอยางเดยว สวนท&มแบบ
ออนไลนอยางเดยวประมาณรอยละ 14.2 และท&เปดใหชาระไดท) งแบบ
ออนไลนและออฟไลน มประมาณรอยละ 33.7 (แผนภม 10)
สาหรบบรการการชาระเงนแบบออนไลนท& ธรกจสวนใหญเปดใหบรการมากท&สด คอ การชาระเงนผานระบบ e-Banking/ATM (รอยละ 65.6) รองลงมาเปนการชาระเงนผานบตรเครดต (รอยละ 44.5) การชาระเงนผานผ ใหบรการกลาง (รอยละ 23.7) ในขณะท&การชาระแบบออฟไลนท&ธรกจสวนใหญใชกนมากท&สด คอ การโอนเงนผานบญชธนาคาร (รอยละ 79.3) รองลงมาคอการชาระกบพนกงานโดยตรง (รอยละ 51.9) โอนเงนทางไปรษณย (รอยละ 29.0)
แผนภม 10 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตามรปแบบ การชาระคาสนคา/บรการของลกคา
52.1% ทVงออนไลนและออฟไลน
ออนไลน
ออฟไลน
33.7%
14.2%
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
23
ตาราง 10 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตามรปแบบและ
วธการชาระคาสนคา/บรการของลกคา
รปแบบและวธการชาระคาสนคา/บรการ รอยละ
รวม 100.0
ใชวธออนไลน 14.2
ใชวธออฟไลน 52.1
ใชท)งออนไลนและออฟไลน 33.7
วธออนไลนท�ใช 1/
ชาระเงนผานระบบ e-Banking/ATM 65.6
ชาระเงนผานบตรเครดต 44.5
ชาระเงนผานผใหบรการกลาง 23.7
ระบบโอนเงน FEDI 5.9
ชาระเงนผานระบบ Mobile Payment 5.7
อ&นๆ 2.7
วธออฟไลนท�ใช 1/
โอนเงนผานบญชธนาคาร 79.3
ชาระกบพนกงานโดยตรง 51.9
โอนเงนทางไปรษณย 29.0
ผานตวกลางการเงน 7.2
อ&นๆ 2.9
หมายเหต : 1/ ตอบไดมากกวา 1 คาตอบ
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
24
3.4 การจดสงสนคา
การจดสงสนคาธรกจ e-Commerce ประมาณรอยละ 56.8 จดสงสนคาทางไปรษณย รอยละ 44.2 ใชพนกงานขนสงของตนเอง รอยละ 38.6 ใชบรการขนสงของบรษทเอกชน รอยละ 15.2 จดสงออนไลน (แผนภม 11)
แผนภม 11 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตามวธการจดสงสนคา
หมายเหต : 1/ ตอบไดมากกวา 1 คาตอบ
รอยละ
วธการจดสงสนคา 1/
ใชพนกงานขนสงของตนเอง
ใชสงทางไปรษณย
ใชบรการขนสงของบรษทเอกชน
จดสงออนไลน
อ&นๆ
0
100
20
30
40
50
60
44.2
56.8
38.6
15.2
8.8
แผนภม 12 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตามระยะเวลา การสงมอบสนคาใหลกคา
43.2%
14.8%
11.4%
21.7%
4.4%
4.5%
ภายใน 1 วน 2 – 3 วน 4 – 6 วน 7 - 14 วน
ไมระบ
15 วนข)นไป
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
25
สาหรบระยะเวลาการสงมอบสนคาใหลกคาของธรกจ e-Commerce
ธรกจ e-Commerce สวนใหญ (รอยละ 43.2) สงมอบไดภายใน 2 – 3 วน
รองลงมาสงมอบไดภายใน 1 วน รอยละ 21.7 ภายใน 4 – 6 วน รอยละ 14.8
(แผนภม 12)
สวนปญหาเก&ยวกบการจดสงสนคาท&ผประกอบการสวนใหญเหนวา
เปนปญหา/อปสรรคมากท&สดคอราคาคาขนสงท&คอนขางสง (รอยละ 58.8)
รองลงมาคอ ความลาชาของการจดสง (รอยละ 36.9) การรบประกนการสง
มอบสนคา (รอยละ 28.5) และปญหาเร&องคณภาพในการจดสง (รอยละ 25.3)
(ตาราง 11)
ตาราง 11 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตามอปสรรคในการ จดสงสนคา
อปสรรคในการจดสงสนคา 1/ รอยละ
ราคาคาขนสงสง 58.8
ความลาชาในการจดสง 36.9
การรบประกนการสงมอบสนคา 28.5
คณภาพในการจดสง 25.3
ข)นตอนในการจดสงยงยาก 14.3
อ&นๆ 7.3 หมายเหต : 1/ ตอบไดมากกวา 1 คาตอบ
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
26
4. ความคดเหน
4.1 พฤตกรรมของลกคา
ผประกอบธรกจ e-Commerce สวนใหญ (รอยละ 59.7) เหนวาพฤตกรรมของลกคาท&เปนอปสรรคมากท&สดคอ การท&ลกคากลวการฉอโกง เชน ซ)อของแลวไมไดสนคา รองลงมาคอ กลวไดรบสนคาไมตรงตามท&โฆษณา รอยละ 57.9 ลกคาไมมความเช&อม&นในการชาระเงน รอยละ 53.0 และปญหาการท&ลกคาไมเหนสนคากอนส&งซ)อส&งจอง รอยละ 46.9 สวนพฤตกรรมอ&นๆ รายละเอยดตามตาราง 12
ตาราง 12 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตามพฤตกรรมของ
ลกคาท�เหนวาเปนอปสรรคตอธรกจ e-Commerce
พฤตกรรมของลกคา 1/ รอยละ
กลวปญหาการฉอโกง 59.7
กลวไดรบสนคาไมตรงตามท&โฆษณา 57.9
ไมมความเช&อม&นในการชาระเงน 53.0
ไมเหนสนคากอนส&งซ)อหรอส&งจอง 46.9 ตองการใหผขายพดคยมากกวาการตดตอกน
ทางอนเทอรเนต 29.7
กลวการขโมยขอมลบตรเครดต 28.8
กลวการขโมยขอมลใชระบตวบคคล 23.3
กลวผลผกพนทางกฎหมาย 14.6
อ&นๆ 0.8 หมายเหต : 1/ ตอบไดมากกวา 1 คาตอบ
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
27
4.2 ปญหาอปสรรคในการดาเนนธรกจ e-Commerce
ผประกอบการธรกจ e-Commerce ประมาณรอยละ 48.4 ไดแสดงความคดเหนเก&ยวกบปญหาอปสรรคท&พบในการดาเนนธรกจ ซ& งในกลมน) ไดระบปญหาอปสรรค มากท&สดคอ ลกคาส&งจองสนคาแลวยกเลกหรอไมชาระเงน/สนคาโดนตกลบ ตดตอลกคาไมได รอยละ 26.8 รองลงมาความไมเช&อใจกนระหวางผซ)อและผขาย/ ความไมม&นใจในการซ)อสนคาทางอนเทอรเนต/ การกลวการฉอโกง รอยละ 18.2 การทาการตลาด/การประชาสมพนธธรกจ e-Commerce ทาไดยากและมคาใชจายสง รอยละ 17.1 ลกคานอยไมมการส&งซ)อสนคา รอยละ 10.0 (ตาราง 13)
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
28
ตาราง 13 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตามความคดเหน เก�ยวกบปญหาอปสรรคท�พบในการดาเนนธรกจ
ปญหา/อปสรรค รอยละ
รวม 100.0 แสดงความคดเหน 48.4
ไมแสดงความคดเหน 51.6
ปญหา/อปสรรค 1/
� ลกคาส&งจองสนคาแลวยกเลก หรอไมชาระเงน/สนคาโดนตกลบ ตดตอลกคาไมได 26.8
� ความไมเช&อใจกนระหวางผซ)อและผขาย/ ความไมม&นใจ ในการซ)อสนคาทางอนเทอรเนต/ การกลวการฉอโกง 18.2 � การทาการตลาด/การประชาสมพนธธรกจ e-Commerce ทาไดยาก
และมคาใชจายสง 17.1
� ลกคานอย ไมมการส&งซ)อสนคา 10.0
� คาบรการตางๆท&เก&ยวกบธรกจe-Commerce แพง ทาใหตนทนสง 9.7
� ราคาคาขนสงสง/การขนสงลาชา ไมครอบคลมท&วถง 7.9
� ความรความเขาใจดาน IT และการเขาถง e-Commerce ของลกคา 7.8
� ธรกจ e-Commerce มการแขงขนสง ดานราคา ตดราคาสนคา 7.4
� ระบบเครอขายไมท&วถง/อนเทอรเนตชา ลมบอย/สญญาณการ ใหบรการ (ISP)/สญญาณความเรวไมตรงตามเง&อนไข/Sever ม ปญหา
6.0
� การหาแหลงสนคาคณภาพ ราคาถก เพ&อนามาขายผานอนเทอรเนต 5.6
� อ&น ๆ 38.3
หมายเหต : 1/ ตอบไดมากกวา 1 คาตอบ
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
29
4.3 ความตองการความชวยเหลอจากภาครฐ
สาหรบความตองการความชวยเหลอจากภาครฐผประกอบธรกจ e-Commerce ประมาณรอยละ 37.3 ไดแสดงความคดเหน ในกลมน) ไดระบความตองการความชวยเหลอจากหนวยงานภาครฐ มากท&สดคอ จดอบรมใหความรและทกษะในการประกอบธรกจ e-Commerce ในเร&องตาง ๆ แกผประกอบการ เชน การตลาด การทาตลาดตางประเทศ การพฒนาเวบไซตรอยละ 41.9 รองลงมาภาครฐควรประชาสมพนธ/สงเสรมสนบสนนธรกจ e-Commerce รวมท)งแกไขปญหาตาง ๆ ท&เกดข)นรอยละ 39.7 ภาครฐควรหามาตรการท&จะทาใหผบรโภคมความม&นใจในการซ)อสนคาทางอนเทอรเนตมากข)น เชน การปองกนการฉอโกง การทาทะเบยนผขาย เปนตน รอยละ 29.5 (ตาราง 14)
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
30
ตาราง 14 รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จาแนกตามความคดเหน เก�ยวกบความชวยเหลอท�ตองการจากภาครฐ
ความชวยเหลอท�ตองการจากภาครฐ รอยละ
รวม แสดงความคดเหน 37.3 ไมแสดงความคดเหน 62.7
ความชวยเหลอท�ตองการ 1/ � จดอบรมใหความรและทกษะในการประกอบธรกจ e-Commerce ในเร&องตาง ๆ แกผประกอบการ เชน การตลาด
การทาตลาดตางประเทศ การพฒนาเวบไซต 41.9
� ภาครฐควรประชาสมพนธ/สงเสรมสนบสนนธรกจ e-Commerce รวมท)งแกไขปญหาตาง ๆ ท&เกดข)น 39.7 � ภาครฐหามาตรการท&จะทาใหผบรโภคมความม&นใจในการ
ซ)อสนคาทางอนเทอรเนตมากข)น เชน การปองกนการฉอโกง การทาทะเบยนผขาย ฯลฯ 29.5
� ตองการแหลงเงนทนดอกเบ)ยต&า เพ&อการลงทนและ เปนเงนทนหมนเวยน 13.0
� ลดคาบรการตาง ๆ ท&เก&ยวของกบธรกจ e-Commerce เชน Internet ราคาถก คาธรรมเนยมการชาระเงน ซอฟแวรราคาถก 6.8
� ปรบปรงระบบการขนสง/ลดราคาคาขนสง/ควรมศนยกลาง ขนสงสนคารองรบลกคาท&อยในตาบล อาเภอท&หางไกล 6.5
� ควรมหนวยงานท&ดแลธรกจ e-Commerce โดยตรงให คาปรกษาแนะนา ใหบรการขอมลขาวสารดวยความรวดเรว 6.4
� ตองการใหควบคมมาตรฐานและราคาสนคาท&ขายผาน อนเทอรเนต และดแลเร&องการละเมดลขสทธ{ 6.4
� อ&นๆ 14.8 หมายเหต : 1/ ตอบไดมากกวา 1 คาตอบ
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
33
กรอบตวอยางและการประมาณคา กรอบตวอยาง กรอบตวอยางท&ใชในการสารวจในคร) งน) ไดมาจาก 3 แหลง ดงน)
1. กรมพฒนาธรกจการคา กระทรวงพาณชย เปนรายช&อผประกอบการท& จดทะเบยนประกอบการพาณชยอเลกทรอนกสในปจจบน ซ& งมอยจานวน 2,526 ราย
2. สานกงานสถตแหงชาต ใชสถานประกอบการตวอยางท&แจงวามการขายสนคา/บรการผานอนเทอรเนต จานวน 1,528 ราย ซ& งเม&อประมาณคาเปนจานวนสถานประกอบการท&มการขายสนคา/บรการผานอนเทอรเนตท)งส)น มจานวนประมาณ 25,714 ราย
3. สมาคมผประกอบการพาณชยอเลกทรอนกส ซ& งมผเขามาเปนสมาชกเพ&อทาธรกจประเภทน) จานวนไมนอยกวา 37,000 ราย ท)งน) สานกงานสถตแหงชาต ไดทาการตรวจสอบความซ) าซอนของรายช&อผประกอบการจาก 2 แหลงแรก กอนสงเจาหนาท&ของสานกงานสถตแหงชาตออกไปสมภาษณ แตในบางรายท&สถานประกอบการ/ผประกอบการไมสะดวกท&จะใหสมภาษณกจะทอดแบบไวท&สถานประกอบการใหผประกอบการกรอกเองและไปตดตามขอรบแบบคนในภายหลง แบบสอบถามท&ไดรบตอบกลบมา และมความสมบรณเพยงพอท&จะประมวลผลได มอยจานวน 1,420 แบบ
4. ขอบขายและคมรวม สถานประกอบการหรอผประกอบการท&อยในขอบขายของการสารวจน) ไดแก สถานประกอบการหรอผประกอบการพาณชยอเลกทรอนกสทกประเภท (ยกเวน ธรกจประเภทบรษทหลกทรพย และจดการกองทนรวม) ท&วประเทศ
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
34
การประมาณคา การประมาณคาสถตตางๆ จะแยกการประมาณคายอดรวม สาหรบแตละกรอบตวอยางกอน เม&อไดคาประมาณยอดรวมแลว จงนาคาประมาณยอดรวมท&ไดจากแตละกรอบตวอยางดงกลาวมารวมกน จากน)นจงทาการคานวณคารอยละหรอคาเฉล&ยท&สนใจตอไป สาหรบการประมาณคาในแตละกรอบตวอยาง ไดดาเนนการดงน) การประมาณคาขอมลท&ใชสถานประกอบการตวอยางโครงการสารวจเทคโนโลยสารสนเทศและการส&อสารของสานกงานสถตแหงชาต เปนกรอบตวอยางน)น ไดทาการประมาณคาแยกตามขนาดของสถานประกอบการโดยแยกเปน 7 ขนาด ซ& งวดดวยจานวนคนทางาน คอ 1-9 คน 10-15 คน 16-25 คน26-30 คน 31-50 คน 51-200 คน และมากกวา 200 คน และ 2 พ)นท&ยอย คอกรงเทพฯ รวมปรมณฑล (สมทรปราการ นนทบร ปทมธาน นครปฐม สมทรสาคร) และพ)นท&อ&นๆ สวนการประมาณคาขอมลของสถานประกอบการท&ไดจากกรมพฒนาธรกจการคา และสมาคมผประกอบการพาณชยอเลกทรอนกสน)นแมวาจะไมมการเลอกสถานประกอบการและผประกอบการตวอยาง โดยตองทาการแจงนบสถานประกอบการและผประกอบการทกราย แตเน&องจากสถานประกอบการและผประกอบการบางรายไมใหขอมล จงจาเปนตองมการประมาณคาตามวธการทางสถต เพ&อใหขอมลสถตท&นาเสนอเปนคาประมาณสาหรบประชากรทกรายท&อยในขอบขายของการสารวจ โดยไดประมาณคาขอมลของสถานประกอบการท&ไดจากกรมพฒนาธรกจการคาแยกตามพ)นท&เชนเดยวกบกรอบตวอยางสานกงานสถตแหงชาต แตไมไดแยกตามขนาดของสถานประกอบการ
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
35
ขอจากดของขอมล
1) กรอบตวอยาง เน&องจากกรอบตวอยางท&ใชในการสารวจคร) งน) ไดมาจากหลายแหลงซ& งมท&มาตางกน รวมท) งไมสามารถบรณาการกนเปนฐานขอมลเดยวได กรอบตวอยางดงกลาวจงไมครบถวนสมบรณนก อาจทาใหเกดความคลาดเคล&อนในการประมาณคาสถตตาง ๆ ได กลาวคอ
- กรอบตวอยางของสานกงานสถตแหงชาตท&ใชเปนเพยงสถานประกอบการตวอยางจากการสารวจอ&นท&แจงวามการขายสนคา/บรการผานอเลกทรอนกส ยงมใชสถานประกอบการท)งหมดท&อยในเปาหมายท&แทจรง
- กรอบตวอยางของกรมพฒนาธรกจการคา เปนรายช&อผประกอบการท&มาข)นทะเบยนไว แตอาจจะยงไมเร&มทาธรกจน) ในขณะท&บางรายเลกกจการ บางรายท&อยท&ใชในการจดทะเบยนกบท&อยปจจบนไมตรงกนทาใหหาผประกอบการ/สถานประกอบการไมพบ และมบางรายท&ดาเนนธรกจน) แตไมไดมาข)นทะเบยนผประกอบการ e-Commerce
- กรอบตวอยางท&เปนรายช&อและจานวนสมาชกของตลาดกลางพาณชยอเลกทรอนกสท&มความซ) าซอนกนของสมาชกท) งในตลาดเดยวกนและระหวางตลาด แตเจาของตลาด/ผจดการตลาดไมสามารถเปดเผยขอมลเพ&อทาการบรณาการกนได และมผประกอบการท&ตอบแบบสอบถามเขามานอยมากจงจาเปนตองใชวธการทางสถต เพ&อลดคาความซ) าซอน และประมาณคาประชากร
การประมาณคาสถตตาง ๆ โดยใชคาประชากรท&ไมมรายละเอยดในการจาแนกตามลกษณะท&สาคญ เชน ขนาดของกจการ ประเภทธรกจท&ทา (B2B, B2C, B2G) และกลมอตสาหกรรม อาจมผลใหเกดความคลาดเคล&อนสงในคาประมาณสถตตาง ๆ
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
36
2) วธการเกบรวบรวมขอมล การสารวจใชวธสงเจาหนาท&ออกไป
สมภาษณเพ&อเกบรวบรวมขอมลรายละเอยดตางๆ ตามแบบสอบถามของ
สถานประกอบการ/ผประกอบการ แตผประกอบการบางรายไมสะดวกท&จะ
ใหสมภาษณ จงตองวางแบบสอบถามไวใหผประกอบการกรอกขอมลลงใน
แบบสอบถามเอง อาจมความเขาใจคลาดเคล&อนเน&องจากความเขาใจผดหรอ
ขอถามไมชดเจนพอ อยางไรกตามสานกงานสถตแหงชาตพยายามสอบถาม
กลบไปยงผประกอบการในรายท&เหนวาขอมลผดปกตหรอไมสอดคลองกน
3) อตราการตอบกลบต�า เน&องจากการไมไดรบความรวมมอจาก
ผ ประกอบการ อาจเพราะเปนขอมลเก&ยวกบมลคาขาย และขอถามม
รายละเอยดคอนขางมาก ทาใหอตราการตอบแบบสอบถามกลบไมสงมากนก
นอกจากน)นการกระจายตวของธรกจประเภทตางๆ ท&เปนตวแทนอาจไม
สะทอนภาพท&แทจรงนก
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
37
คานยาม
1. ธรกจพาณชยอเลกทรอนกส หรอ ธรกจ e-Commerce ในการสารวจน) หมายถง ธรกจท&มการขายสนคาหรอบรการใหลกคาผานทางอนเทอรเนต หรอหมายถงมการใหลกคาส&งซ)อส&งจองสนคาหรอบรการผานทางอนเทอรเนต สวนการชาระเงนหรอการจดสงจะทาผานชองทางใดกได
2. ประเภทของธรกจ e-Commerce
2.1 B2B (Business to Business)
หมายถง การทาธรกจพาณชยอเลกทรอนกสระหวางภาคธรกจดวยกนเองผานอนเทอรเนต หรอเรยกกนโดยท&วไปวา B2B (Business - to - Business) ท) งน) อาจเปนการทาธรกจระหวางผ ประกอบการระดบเดยวกน หรอ ตางระดบกนกได เชน ผผลตกบผผลต ผผลตกบผสงออก ผผลตกบผคาสง/คาปลก
2.2 B2C (Business to Consumer)
หมายถง การทาธรกจพาณชยอเลกทรอนกสระหวางภาคธรกจกบผบรโภค แมวาอาจจะมลกคาเปนองคกรธรกจบางสวน แตลกคาหลกเปนผบรโภครายบคคล เชน การขายสนคาอปโภคบรโภค
2.3 B2G (Business to Government)
หมายถง การทาธรกจพาณชยอเลกทรอนกส ระหวางภาคธรกจกบหนวยงานภาครฐ โดยเฉพาะอยางย&ง ในปจจบนรฐบาลมนโยบายใหใชพาณชยอเลกทรอนกสในการจดซ) อจดจาง (e-Auction) ในกรณท&มวงเงนคาใชจายคอนขางสง ธรกจประเภทน) จงมมลคาสงดวย
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
38
2.4 C2C (Consumer to Consumer)
หมายถง การทาธรกจพาณชยอเลกทรอนกส ระหวางบคคลกบบคคล
ผานเครอขายอนเทอรเนต
สาหรบการสารวจคร) งน) จะไมนบรวมธรกจ C2C น) เน&องจากควรใช
การสารวจในรปแบบอ&นจะเหมาะสมกวา
3. ตลาดกลางพาณชยอเลกทรอนกส (e-Marketplace)
หมายถง การซ)อขายสนคา/บรการระหวางผซ)อและผขายจานวนมาก
ท&ด าเนนการผานระบบการใหบรการพาณชยอเลกทรอนกสสวนกลาง
(ตลาดกลางพาณชยอเลกทรอนกส) เปนเวบไซตขนาดใหญท&เสมอนหน& ง
เปนตลาดนดขนาดใหญใหผ ขายสนคาและบรการท&ตองการมรานคา
ออนไลน สามารถเขามาใชบรการเปดรานคาได เพ&อใหผใชสามารถเขาไป
เลอก/ชมสนคาไดอยางสะดวก โดยรปแบบของตลาดกลางน) มกมการแบง
หมวดหมประเภทสนคาอยางชดเจน เชน TARAD และ Marketathome
4. Pure Internet หรอ Click and Click
หมายถง ธรกจท&ด าเนนการโดยผานเครอขายอนเทอรเนตเพยง
อยางเดยว (online) โดยไมมการจาหนายสนคาผานทางหนาราน (offline)
5. Click and Mortar
หมายถง ธรกจท&จาหนายสนคาผานทางท)งหนารานและอนเทอรเนต
สวนมากจะมธรกจเดมท&จาหนายสนคาผานทางหนารานอยแลวและตองการ
ขยายมาทาในอนเทอรเนต เพ&อเพ&มชองทางการจาหนายสนคา ขยายฐานลกคา
และเพ&มประสทธภาพการใหบรการ เปนตน
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
39
6. Privacy Policy
หมายถง นโยบายความเปนสวนตว คอ ส&งท&ผทาธรกจผานทางเวบไซต
บอกแกลกคาท&เขามาใชบรการเวบไซต ใหไดทราบถงแนวปฏบตในการเกบ
รวบรวม การใชและการใหความคมครองขอมลสวนบคคลของลกคา ซ& ง
ลกคาท&เขามาใชบรการเวบไซตกจะใช Privacy Policy ในการพจารณาวาจะ
ใหหรอไมใหขอมลสวนบคคลแกเวบไซต
7. TRUSTe , BBB online และ Better Web
เปนองคกรเคร&องหมายรบรองเวบไซต เพ&อการคมครองผบรโภคใน
การซ)อขายในระบบพาณชยอเลกทรอนกส ซ& งเวบไซตท&ผานการตรวจสอบ
จากองคกรน)จะไดรบอนญาตใหตดสญญลกษณขององคกรน)บนเวบไซตของ
ตนเอง เพ&อสรางความม&นใจใหกบลกคาท&ตองปอนขอมลสวนตว
8. SSL (Secure Socket Layer)
เปนโปโตคอลท& เพ&มความปลอดภยในการรบสงขอมลผานระบบ
เครอขาย ทาใหสามารถสงขอมลท&เปนความลบ เชน รหสผาน หรอหมายเลข
บตรเครดตผานระบบเครอขายดวยความปลอดภย นอกจากผสงผรบขอมล
แลว ไมมใครในระบบเครอขายสามารถดงขอมลท&เปนความลบไปใหได
หนาท&ของ SSL แบงเปน 3 สวนใหญๆ คอ
1. การตรวจสอบ Server วาเปนตวจรง
2. การตรวจสอบ client วาเปนตวจรง
3. การเขารหสลบ การเช&อมตอ
รายงานผลทสาคญ สารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2553
สานกงานสถตแหงชาต
40
9. Security Policy
นโยบายการรกษาความปลอดภย คอ การกาหนดวาส& งใดจาเปนตอง
ปองกน จะปองกนอยางไร ลกษณะจะระบถงกฎและแนวทางการปฏบตตางๆ
ท&ใชควบคมการจดการ การปองกน และการแจกจายขอมลท&เปนความลบของ
ระบบ
10. CA (Certification Authority)
คอ องคกรรบรองความถกตอง มบทบาทหนาท&ในการใหบรการเทคโนโลยการรหส ไดแก การสรางกญแจสาธารณะ และกญแจลบสาหรบผ จดทะเบยน การสงมอบกญแจลบการสราง และการรบรองลายมอช&อดจตอล นอกจากน) การใหบรการเก&ยวกบการออกใบรบรอง ไดแก การออก การเกบรกษา การยกเลก การตพมพเผยแพร ใบรบรองดจตอล รวมท)ง การกาหนดนโยบายการออกและอนมตใบรบรอง เปนตน ตลอดจนบรการเสรมอ&น ๆ ไดแก การตรวจสอบสญญาตาง ๆ การทาทะเบยน การกกญแจ เปนตน