thailand medical services profile 2011 2014
DESCRIPTION
Thailand medical services profile 2011 2014TRANSCRIPT
Thailand Medical Services Profile 2011 - 2014
การแพทยไทย ๒๕๕๔-๒๕๕๗ First Edition
2556 Thailand Medical Services Profile 2011-2014 ( - ) First Edition
2557
คานยม
Thailand Medical Services Profile 2011 - 2014
21 5
11 ( . . 2555-2559) (ASEAN Community)
( .)
( .) ( .) ( .)
(National Health Authority)
12 1) 2) 3) 4) 5)
6) 7) 8) 9) 10)
11) 12) 4
National Health Authority (NHA) 12
(evidence based policy formation) (technical support) (providers)
Thailand Medical Services Profile (TMSP)
(evidence based)
Thailand Medical Services
Profile (TMSP)
บทนา
การแพทยไทย ๒๕๕๔-๒๕๕๗ First Edition
1.
2. (gap)
3.
6
3 1. agenda
- (epidemiology)
- (burden of diseases)
-
-
2. - (technology assessment)
3.
-
TMSP
TMSP TMSP 2
1
2 17
Thailand Medical Services Profile 2011 - 2014
1. 2. (burden of diseases)
3. (cost and interventions)
(evidence based)
cost effectiveness 4.
5. (quality of care)
6.
6
(survey) (surveillance and registry system) (lesson learn)
TMSP
TMSP
TMSP (first edition) (edition) 3-5
TMSP
TMSP
1
Thailand Medical Services Profile (TMSP) first edition
2557
การแพทยไทย ๒๕๕๔-๒๕๕๗ First Edition
สารบญ
I II
1 1-1 2 2-1 3 3-1 4 (Stroke) 4-1 5 (Cancer) 5-1 6 (Diabetes Mellitus) 6-1 7 (Hypertension) 7-1 8 (Chronic Kidney Disease) 8-1 9 (Drugs and Addictive Substances) 9-1 10 (Coronary Artery Disease) 10-1 11
(Rehabilitation System for People with Disabilities) 11-1
12 (Eye Diseases) 12-1 13 (Preterm) 13-1 14 (Maternal and Fetal Medicine) 14-1 15 (Emergency Care System) 15-1 16 (Occupational Medicine) 16-1 17 (Osteoporosis) 17-1 18 (Dengue Hemorrhagic Fever) 18-1 19 19-1 20 (Hearing Loss) 20-1
i ii
5 (Cancer)
5.1 5-24 5.2 5-28
6 (Diabetes Mellitus) 6.1 Interventions 6-27 6.2 6-31 6.3 6-33 6.4 6-37
7 (Hypertension) 7.1 7-25
Thailand Medical Services Profile 2011 - 2014
( )
9 (Drugs and Addictive Substances)
9.1 9-39 9.2 (service profile) 9-53 9.3 9-55
10 (Coronary Artery Disease)
10.1
10-27
10.2 STEMI NSTEMI
10-31
11 (Rehabilitation System for People with Disabilities)
11.1 National Health Authority (NHA) 11-35 13 (Preterm)
13.1
Neonatal Intensive Care Unit (NICU)
13-21
14 (Maternal and Fetal Medicine) 14.1 14-33
15 (Emergency Care System) 15.1 15-20 15.2 15-25
16 (Occupational Medicine) 16.1 ( ) 16-29 16.2 2557 16-30 16.3 506/2 16-33 16.4 16-34
20 (Hearing Loss) 20.1 20-21
20.2
20-24
20.3 20-25
การแพทยไทย ๒๕๕๔-๒๕๕๗ First Edition
สารบญตาราง 2
2.1 2-1 2.2 2554 2-3 2.3 2554 2-4 2.4 2554 2-4 2.5 2543-2554 2-5 2.6 2543-2554 2-5 2.7 2543-
2554 2-6
2.8 ( ) ( ) 2554
2-7
2.9 2543-2554 2-8 2.10 (total health expenditure)
2537-2553 ( ) 2-9
2.11 2547-2550 2-11 2.12 2-13 2.13 2554 2-18 2.14 2546-2556 2-19 2.15 2554 2-20 2.16 2-21 2.17 2-22 2.18 2-22 2.19 2-23 2.20 2-24 2.21 2-24 2.22 2-25 2.23 2-25 2.24 2-26 2.25 2-27 2.26 2-27 2.27 2-27 2.28 4 2-28
3 3.1 3-3 3.2 2519–2552 3-8 3.3
(Discrepancy index) 2552 3-8
3.4 3-8
Thailand Medical Services Profile 2011 - 2014
( )
3.5 3 3-23 3.6 3-33
4 (Stroke) 4.1 5 ( ) 2005 4-2 4.2 5 2004 4-2 4.3 4-3 4.4 4-4 4.5 4-7 4.6 4-8 4.7 sensitivity, specificity, predictive value and distance in the Receiver Operating
Characteristic (ROC) curve of BMI cutoffs for identifying subjects with at least one cardiovascular risk factor
4-9
4.8 sensitivity, specificity, predictive value and distance in the Receiver Operating Characteristic (ROC) curve of WC cutoffs for identifying subjects with at least one cardiovascular risk factor
4-9
4.9 ( 10) 10 4-10 4.10 stroke service 4-11 4.11 stroke service 4-14 4.12
2557 4-16
4.13 2553
4-17
4.14 CT scan MRI 2555
4-17
4.15
4-19
4.16
4-21
4.17 2554-2556
4-21
4.18 2554-2556 4-23 4.19
2554-2556 4-25
4.20 4-27 5 (Cancer)
5.1 100,000
5-11
5.2 20
5-12
5.3 2552 5-13
การแพทยไทย ๒๕๕๔-๒๕๕๗ First Edition
( )
5.4 5-17 5.5 5-19 5.6 5-20 5.7 fulltime 5-20 5.8
2551-2556 5-29
6 (Diabetes Mellitus) 6.1 15
6-2
6.2 (aged-adjusted) 6-2 6.3 6-4 6.4 6-5 6.5 2 (N=186) 2001 6-5 6.6 6-6 6.7 (N=475)
2006-2008 (USD=32 THB) 6-6
6.8
6-8
6.9 2 6-9 6.10 6-11 6.11
Metformin
6-12
6.12 FPG, HbA1c 75 g OGTT
6-13
6.13 FPG IGT 6-14 6.14 6-15 6.15 6-15 6.16 6-16 6.17
6-16
6.18 . 6-17 6.19 interventions 6-27 6.20
(Pre-DM, Pre-HT)
6-32
6.21 6-33 6.22 serum creatinine (mg/dl) 6-34 6.23 (service plan) 6-37 6.24 ( ) (service plan) 6-38
Thailand Medical Services Profile 2011 - 2014
( )
7 (Hypertension)
7.1 100,000 2543-2553 7-6 7.2 100,000 2543-2553 7-6 7.3 1 life-year 7-9 7.4
7-14
7.5
7-14
7.6 2553-2555
7-16
7.7 2553-2555
7-17
7.8 ( 2555)
7-17
7.9 12 2553-2555
7-17
7.10 7-25 7.11 7-25 7.12 CV event
7-31
7.13
7-32
7.14 guideline 7-33 7.15 7-34 7.16 7-36 7.17 7-37 7.18 7-37
8 (Chronic Kidney Disease) 8.1 estimated GFR CKD-EPI 8-2 8.2 8-2 8.3 CKD GFR categories 8-3 8.4 CKD albuminuria categories 8-3 8.5 progression GFR
albuminuria 8-3
8.6
8-5
8.7 8-6 8.8 8-9 8.9
2550-2554 8-10
การแพทยไทย ๒๕๕๔-๒๕๕๗ First Edition
( )
8.10
2550-2554 8-11
8.11 (hemodialysis: HD) (peritoneal dialysis:
PD) 2553
8-12
8.12 2550-2554
8-13
8.13 20 NHANES 1988-1994 NHANES 1999-2004
8-15
8.14 8-16 8.15 8-17 8.16 100,000 2549-2553 8-17 8.17 20 8-19 8.18 2008-2011 8-20 8.19 8-21 8.20 2007-2011 8-23 8.21
2007-2011 8-23
8.22 2007-2011 8-24 8.23 microalbuminuria macroalbuminuria
8-26
8.24 1-3 8-28 8.25
HD 8-33
8.26 HD
8-34
8.27 HD
8-34
8.28 calcium, phosphate parathyroid hormone HD PD
8-37
8.29 hematocrit (Hct), hemoglobin (Hb) iron status HD PD
8-37
8.30 (patient survival) (graft survival) KT
8-40
8.31 HD CAPD
8-43
8.32
8-44
8.33 HD, PD KT
8-45
Thailand Medical Services Profile 2011 - 2014
( )
8.34 HD
PD 8-46
8.35 HD, PD KT
8-47
8.36 HD full time
8-48
8.37 PD PD 8-49 8.38
8-50
9 (Drugs and Addictive Substances) 9.1
3 9-2
9.2 2552-2556
9-8
9.3 9-13 9.4
9-14
9.5
9-15
9.6
9-16
9.7 9-25 9.8 10 9-27 9.9
9-29
9.10 The Controlled Substances Act
9-50
9.11 (Service Profile) 9-53 10 (Coronary Artery Disease)
10.1 Thai Acute Coronary Syndrome Registry
10-1
10.2 2550-2555
10-3
10.3 2550-2555 10-3 10.4
2546-2550 10-4
10.5 global INTER HEART study 10-5 10.6
2547, 2548 2550 10-6
10.7 10-11
การแพทยไทย ๒๕๕๔-๒๕๕๗ First Edition
( )
10.8
2000-2011 10-11
10.9 2013 (Global Health Estimates: GHE 2013: DALYs by age, sex and cause)
10-12
10.10 cost effectiveness
10-14
10.11 (base-case)
10-15
10.12
10-15
10.13 Ticagrelor ACS
10-16
10.14 cost effectiveness Drug-eluting stent (DES) Bare metal stent (BMS) ACS
10-17
10.15 Primary percutaneous Coronary Intervention (PCI) Streptokinase (SK) Tenectaplase (TNK)
10-18
10.16
10-19
10.17 STEMI 10,000 10-20 10.18 STEMI
10-21
10.19 10-30 11 (Rehabilitation System for People with
Disabilities) 11.1
11-5
11.2 2552
11-9
11.3 2549
11-11
11.4 2549
11-11
11.5 2552
11-12
11.6
11-14
11.7
11-14
11.8
9
11-14
Thailand Medical Services Profile 2011 - 2014
( )
11.9
2556 11-20
11.10 11-24 11.11
( ) 2555 11-27
11.12
11-31
12 (Eye Diseases) 12.1 WHO ( 4) 12-3 12.2 12-5 12.3 12-5 12.4
12-6
12.5
, ( ), 1
12-6
12.6 12-9 12.7 12-16 12.8 12-17 12.9 12-18
13 (Preterm) 13.1 13-2 13.2 13-2 13.3 28
2555 13-5
13.4 28 2555
13-6
13.5 1 2555
13-6
13.6 (risk factors) 13-8 13.7
13-9
13.8 Lamina flow 1
13-10
13.9 (Newborn Intensive Care Unit, NICU) 12
13-10
13.10 (sick newborn unit, NICU) 1
13-11
การแพทยไทย ๒๕๕๔-๒๕๕๗ First Edition
( )
13.11 13-12 13.12 13-13 13.13 13-17
14 (Maternal and Fetal Medicine) 14.1 2548–2550 14-2 14.2 4 2552-2555 14-3 14.3 100,000
4 2552-2555 14-3
14.4 2552-2556
14-4
14.5 cost effectiveness cost benefit (preventive intervention)
14-6
14.6 cost effectiveness cost benefit (curative intervention)
14-7
14.7 (mild preeclampsia) (
)
14-8
14.8 (severe preeclampsia) (
)
14-9
14.9
14-9
14.10 100,000
14-11
14.11 14-13 14.12 2533-2555 14-14 14.13 15-19
2552-2555 14-15
14.14 (Apgar score 1 < 7) 2542-2556
14-17
14.15 14-20 14.16 14-24 14.17
14-33
15 (Emergency Care System) 15.1 100,000
10 2550-2555 15-5
15.2 2552 15-7
Thailand Medical Services Profile 2011 - 2014
( )
15.3
15-9
15.4 “7 ” ( )
15-10
15.5
15-11
15.6 2556
15-12
15.7
15-13
15.8 15-16 16 (Occupational Medicine)
16.1 15 16-2 16.2 2555 16-3 16.3 16-7 16.4 2547
ICD-10 16-8
16.5 2006 ILO
16-9
16.6 2000–2009 16-10 16.7 2005–2009 16-10 16.8 ( 2008) 16-10 16.9 16-12 16.10 DALYs 16-13 16.11 16-16 16.12 16-17 16.13
16-19
16.14 24 16-20 16.15 24 16-21
17 (Osteoporosis) 17.1 17-1 17.2 2544 17-3 17.3 Osteoporosis Self-Assessment Tool for Asians 17-5 17.4 KhonKaen Osteoporosis study (KKOS) score 17-6 17.5 KKOS 17-7 17.6 17-9 17.7
( ) 17-11
การแพทยไทย ๒๕๕๔-๒๕๕๗ First Edition
( )
17.8 17-12 17.9 Number needed to treat Alendronate
4
17-13
18 (Dengue Hemorrhagic Fever) 18.1
2556 18-5
18.2 ASEAN 18-13 18.3
2556 18-15
18.4 18-16 18.5 18-16 18.6
18-18
18.7 / 18-20 18.8 2556 2547-2551 18-21 18.9 18-22 18.10 transitional 18-22 18.11 18-24 18.12 18-25 18.13 Pitfall 18-25 18.14 CBC 18-26 18.15 CBC 2556 2552 18-26 18.16 Rapid test for dengue 18-27 18.17 dextran 18-28 18.18 dengue unit 18-28 18.19 dextran 2556
2552 18-28
18.20 (guideline) 18-29 18.21 dextran
2556 18-29
18.22 18-30 18.23 18-30
19 19.1 2-7 19-3 19.2 2555 19-4 19.3 CPI 2555 19-5 19.4 CPI 2540 19-6 19.5 World Table 19-13
Thailand Medical Services Profile 2011 - 2014
( )
19.6 TDI 11-13
19-15
19.7 19-16 19.8 Disability-adjusted Life-years Ranks for Oral Conditions in 1990 and
2010 19-17
19.9 12 15
19-20
19.10 12 15
19-20
19.11 Prevalence, intensity and score of oral impacts in Thai school children 19-21 19.12 Prevalence of perceived conditions causing oral impacts and condition-
specific-impact scores (CS-impact score) of 12- and 15-year-old Thai children
19-21
19.13 Evidence based summary of oral health interventions 19-23 19.14 Oral health promotion interventions for children and adolescents 19-24 19.15 19-25 19.16 19-28 19.17 ICER 19-28 19.18 2554 19-31 19.19 19-31 19.20 19-32 19.21 19-32 19.22 2557 19-39 19.23 19-39 19.24
24 19-40
19.25 19-40 19.26 19-41 19.27 19-41 19.28
19-42
19.29 (2557)
19-42
19.30
19-43
19.31 19-48 20 (Hearing Loss)
20.1 20-2 20.2
20-3
การแพทยไทย ๒๕๕๔-๒๕๕๗ First Edition
( )
20.3 International Association of Logopedics and
Phoniatrics 20-9
20.4 20-9 20.5 20-10 20.6 20-14 20.7 20-24
Thailand Medical Services Profile 2011 - 2014
สารบญภาพ 1
1.1 (NHA)
1-5
2 2.1 2527-2554 2-10 2.2
2546 2556 2-10
2.3
2-11
2.4 2552 2-12 2.5 2522-2552 2-12 2.6 2514-2552 2-14 2.7 2514-2552 2-15 2.8 2551 2-15 2.9 2522-2552 2-16 2.10 2522-2552 2-17 2.11 2-30
3 3.1
2534–2552 3-7
3.2 2519-2552 3-7 3.3
(GDP) 2544-2554 3-11
3.4 ( ) 3-11 3.5 3-12 3.6 TCTR 3-17 3.7 TCTR 3-17 3.8 TCTR 3-18 3.9 3-20 3.10 HMN Architecture and Roadmap on developing HIS 3-28
4 (Stroke) 4.1 ( 100,000 ) (ICD-10; I60-69)
2551-2555 4-2
4.2 4-4 4.3
( 2547-2549 2537-2539) 4-5
4.4 ( 100 ) 4-5
การแพทยไทย ๒๕๕๔-๒๕๕๗ First Edition
( )
4.5
2555 4-26
4.6 25, 50 75 2555
4-26
5 (Cancer) 5.1 5-2 5.2 10 2551 ( 100,000 ) 5-4 5.3 10 2551 ( 100,000 ) 5-5 5.4 5 2551 ( 100,000
) 5-6
5.5 5 2551 ( 100,000 )
5-7
5.6 5 2551 ( 100,000 )
5-7
5.7 5 2551 ( 100,000 )
5-7
5.8 5 2551 ( 100,000 )
5-8
5.9 5 2551 ( 100,000 )
5-8
5.10 5 2551 ( 100,000 )
5-8
5.11 5 2551 ( 100,000 )
5-9
5.12 5-19 5.13 5-27 5.14
2551-2556 5-29
6 (Diabetes Mellitus) 6.1 IFG 15 6-3 6.2 FPG, triglyceride BMI 6-7 6.3 ( ) FPG 6-12 6.4 6-14 6.5
2556 6-16
6.6 (nurse case manager system management team)
6-18
6.7 (Pre-DM, Pre-HT)
6-31
Thailand Medical Services Profile 2011 - 2014
( )
7 (Hypertension)
7.1 7-1 7.2 15
7-2
7.3 15
7-3
7.4 100,000 2008-2012 7-3 7.5 100,000
2008-2012 7-4
7.6 7-5 7.7 100,000
/ 7-5
7.8 7-7 7.9
SBP Caucasian 7-7
7.10 7-9 7.11 20
7-13
7.12 7-15 7.13 2553-2556 7-15 7.14
2553-2555 7-16
7.15 7-34 8 (Chronic Kidney Disease)
8.1 8-7 8.2 8-8 8.3 8-8 8.4
2540-2554 8-10
8.5 2550-2554
8-11
8.6 CAPD
8-12
8.7 2550
8-13
8.8 (all-cause mortality)
2550
8-14
การแพทยไทย ๒๕๕๔-๒๕๕๗ First Edition
( )
8.9
(CAPD) PD first policy
8-14
8.10 60 8-18 8.11 8-19 8.12 8-20 8.13 8-21 8.14 8-21 8.15 ESRD 8-22 8.16 renal
replacement therapy 8-22
8.17 HD
8-34
8.18 HD
8-35
8.19 potassium HD
8-35
8.20 bicarbonate HD
8-36
8.21 calcium HD PD
8-36
8.22 hemoglobin HD
8-38
8.23 PD PD first
8-39
8.24 PD PD PD first
8-39
8.25 (patient survival) KT (living donor)
8-40
8.26 (patient survival) KT (deceased donor)
8-41
8.27 5 KT 5 8-41 8.28 (graft survival) KT
(living donor) 8-42
8.29 (graft survival) KT (deceased donor)
8-42
8.30 8-43 8.31 KT
8-44
8.32 8-45
Thailand Medical Services Profile 2011 - 2014
( )
8.33 HIV HD PD 8-46 8.34 HD 8-47 8.35 PD 1975-2012 8-48
9 (Drugs and Addictive Substances) 9.1 15 9-2 9.2
9-4
9.3 9-5 9.4
9-8
9.5
9-8
9.6
9-9
9.7
9-9
9.8
9-9
9.9 2556 .3
9-10
9.10
9-20
9.11
9-21
9.12
9-21
9.13
9-22
9.14 2556
9-27
9.15
9-31
9.16 . . 2545 9-43 10 (Coronary Artery Disease)
10.1 age-standardized death rates attributable to CVD 2000-2010
10-3
10.2 2549-2553 10-4 10.3 2000-2010 20
(ideal for cardiovascular health)
10-6
การแพทยไทย ๒๕๕๔-๒๕๕๗ First Edition
( )
10.4 10-7 10.5
2008 WHO 10-9
10.6 2008
10-10
10.7 10-27 10.8 (invasive
strategy) 10-28
10.9 service plan STEMI 10-33 10.10 service plan NSTEMI 10-33
11 (Rehabilitation System for People with Disabilities)
11.1 2550 2555
11-3
11.2 2550 2555
11-3
11.3 2555
11-4
11.4 2555
11-4
11.5 5 2555
11-5
11.6 2552 11-8 11.7 100,000
11-10
11.8 100,000 WHO
11-10
11.9 2552
11-12
11.10 (Community Based Rehabilitation: CBR)
11-16
11.11 11-17 11.12 11-19 11.13
( ) 2548–2552 11-21
11.14
11-22
11.15 (service plan) 11-26 12 (Eye Diseases)
12.1 2010 12-1
Thailand Medical Services Profile 2011 - 2014
( )
12.2 2010 12-2 12.3 12-14 12.4 Boston Keratoprosthesis 12-15
13 (Preterm) 13.1
13-1
13.2 universal coverage 13-3 13.3 2,500 13-3 13.4 13
13-4
13.5 13-4 13.6 1 28 13-5 13.7 5
2555 13-7
13.8 1 13-11 14 (Maternal and Fetal Medicine)
14.1 14-10 14.2 14-11 14.3 2533-2555 14-13 14.4 15-19 2546-2555 14-14 14.5 4 14-34 14.6 14-34 14.7 4 14-35 14.8 4 14-35 14.9 3 14-36 14.10
3 14-36
15 (Emergency Care System) 15.1 100,000 2546-2555
15-3
15.2 100,000 2546–2555
15-4
15.3 2480-2573 15-4 15.4 2553-2556
15-6
15.5 2552
15-6
15.6 12 1 2 15-8 15.7 15-2 15.8 15-15
การแพทยไทย ๒๕๕๔-๒๕๕๗ First Edition
( )
15.9 Emergency Severity Index (ESI) 15-27 15.10 15-31
16 (Occupational Medicine) 16.1 2546-2552 16-2 16.2 2003-2011 16-4 16.3 2003-2011 16-4 16.4 2003-2012 16-5 16.5 2003-2011 16-5 16.6 2002-2011 16-6 16.7 2003–2011 16-6 16.8 2003–2011 16-7 16.9 19 2004 16-11 16.10 DALYs 2004 16-11 16.11 application ios
android 16-24
16.12 application NRH map ipad 16-24 17 (Osteoporosis)
17.1 QUS
17-7
17.2 17-10 18 (Dengue Hemorrhagic Fever)
18.1 2551-2556 (2008-2013) 18-2 18.2 4
2516-2556 18-3
18.3 Dengue Serotype 1973-2013
18-4
18.4 2556
18-4
18.5 2552-2556 (2009-2013)
18-5
18.6 100,000 2552-2556
18-6
18.7 DF, DHF DSS 2552-2556 18-6 18.8
2551-2555 18-7
18.9 2552-2555 18-7 18.10 2560 18-8 18.11 10 18-8 18.12 100,000
2551-2556 18-9
Thailand Medical Services Profile 2011 - 2014
( )
18.13 2551-2555 18-10 18.14 2551-2555 18-10 18.15 18-11 18.16 18-11 18.17 18-12 18.18 18-12 18.19 18-12 18.20 18-13 18.21 18-17 18.22 18-19 18.23 18-19 18.24
18-20
18.25 2556 18-23 18.26 2547-2556 18-24
19 19.1 Dental caries level (Decayed, Missing and Filled Teeth (DMFT) index) among
12-year-olds and 35-44 year-old worldwide, December 2004 19-5
19.2 (age-standardized rate: ASR) per 100,000 world population)
19-7
19.3 2527-30 2555
19-8
19.4 100,000 2554-2555 19-8 19.5 (orthodontic treatment need by age)
(source: UN Child Dental Health Survey 2003) 19-11
19.6
19-12
19.7 risk factors approach 19-13 19.8 FDI 2008 (FDI-brochure) 19-19 19.9 19-22 19.10 DMFT
19-26
19.11 DMFT 12
19-26
19.12 19-27 19.13 ( : /100
) 19-32
19.14 Oral health system evaluation model 19-33 19.15 Challenges for Measurement in Dentistry-Quality Measurement in
Dentistry: A Guidebook 19-34
การแพทยไทย ๒๕๕๔-๒๕๕๗ First Edition
( )
19.16 Classification of measures developed by the National Quality Measures
Clearinghouse (NQMC) 19-35
19.17 2522–2552 19-36 19.18 2514– 552 19-36 19.19 2540–2552 19-37 19.20 2522-2552 19-37 19.21 2552-2552
19-38
19.22 19-38 19.23 19-45 19.24 19-45
20 (Hearing Loss) 20.1
(American Academy Pediatrics) 2007 20-22
1ยทธศาสตรดานการแพทยของประเทศ
การแพทยไทย ๒๕๕๔-๒๕๕๗ First Edition
ยทธศาสตรดานการแพทยของประเทศ
นพ.ชษณะ มะกรสารศวาพร สงรวม
1ยทธศาสตรดานการแพทยของประเทศ
การแพทยไทย ๒๕๕๔-๒๕๕๗ First Edition
11 . . 2555-25591
11 2553 2554
1. 11
2. 11 “
”
3.
1)
2)
3) 4)
5)
4. 5 1)
*
ยทธศาสตรดานการแพทยของประเทศนพ.ชษณะ มะกรสาร*
ศวาพร สงรวม*
1-1
ยทธศาสตรดานการแพทยของประเทศ
Thailand Medical Services Profile 2011 - 2014
2)
3)
4)
5)
(National Health Service Delivery Board) 3 ( )
(Public Private Partnership: PPP) /
1-2
1ยทธศาสตรดานการแพทยของประเทศ
การแพทยไทย ๒๕๕๔-๒๕๕๗ First Edition
25572
1.
(regulator) 2.
(provider)
1. 80 2. 72
1 1.1 (0-5 )/ 1.2 (5-14 ) 1.3 / (15-21 ) 1.4 1.5
2 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5
3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5
(service plan)3
(primary care) (secondary care) (tertiary
care) (referral system)
2555 5
“ ” (seamless health service
network)
1-3
ยทธศาสตรดานการแพทยของประเทศ
Thailand Medical Services Profile 2011 - 2014
5 3 (key strategic
areas) 1. (
)
2. 4 ( )
3
3.
7 ( )
25572
1. / 2. 3. 4. 5. 6. 1. 2. 3. 4. / 5.
4 (2557-2560)
1. / (Centers of Excellence: CoE/ National Institutes) (NHA)
2. (Regional Referral Centers) 3. 4. / 5. 6.
1-4
1ยทธศาสตรดานการแพทยของประเทศ
การแพทยไทย ๒๕๕๔-๒๕๕๗ First Edition
( .) ( .) ( .)
( .) ( .) ( .) ( .)
(National Health Authority: NHA) 4
12 1) 2) 3)
4) 5) 6) 7) 8)
9) 10) 11) 12)
(NHA) 12
NHA (
)
1.14
1.1 (NHA)
1-5
ยทธศาสตรดานการแพทยของประเทศ
Thailand Medical Services Profile 2011 - 2014
(evidence based management)
(technical support) (providers) Thailand Medical Services Profile (TMSP)
(evidence based)
1-6
1ยทธศาสตรดานการแพทยของประเทศ
การแพทยไทย ๒๕๕๔-๒๕๕๗ First Edition
11
1:
2:
3:
1.
/
(Cente
rs of
Exce
llenc
e: Co
E/Nati
onal
Instit
utes
)
(NHA
)
2.
(Regi
onal
Refer
ral Ce
nters)
3.
4./
6.
5.
1.
2.
3.
4. /
6.
5.
:
25
58
1-7
ยทธศาสตรดานการแพทยของประเทศ
Thailand Medical Services Profile 2011 - 2014
1-8
:
1. (
16)
2.
3.
( 50
) 4.
(STE
MI)
/
( 70
) 5.
(
31)
6. AN
C (
70)
7. (
70)
8. W
CC
( 70
) 9.
( 70
)
()
10.
(Psych
osocia
l Clini
c)
( 70
) 11
. N
CD
( 70
) 12
. m
ini M
ERT,
MCAT
T, SR
RT
( 80
) 13
. ER
, EMS
(
70)
14.
(
100)
15.
(CMI)
Se
rvice P
lan
16
. CK
D cli
nic
F1
17
.
../
. (
45)
()
18.
19
. 2,5
00
28
20.
(
60)
()
21.
( 40
) 22
.
(
50)
23.
Isch
emic
Strok
e
24
.
(
80)
25.
(
80)
26
. D
istric
t Hea
lth Sy
stem
(DHS)
SRM
( 50
)
(0-5
) /
1.
( 15
)
2.
( 85
)
(5 -1
4 )
3.
(
15)
4.
/ (1
5-21
)5.
15-19
(
50
15
-19
) 6.
15-19
(
13)
(15
–59
)
7. (
20
)
8.
( 23
)
(60
)
9.
( 17
0
5 )
10.
()
( 10
0 3
)
1:
1.
8
0
2.
7
2
2:
3
10
1
0
1
(/
)
26
3:
1
(/
)
8
1.
/
FT
E La
bor c
ost
/
2.
/
3.
7
(
10)
4. (
20)
5.
6.
7.
1 (
100)
8.
2557
( 95
)
1-8
1ยทธศาสตรดานการแพทยของประเทศ
การแพทยไทย ๒๕๕๔-๒๕๕๗ First Edition
เอกสารอางอง (References)
1. สานกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต.สรปสาระสาคญแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 11 พ.ศ.2555-2559 [อนเทอรเนต] .2556[เขาถงเมอ 5 กรกฎาคม 2557].เขาถงได
จาก:http://www.nesdb.go.th/Portals/0/news/plan/p11/Summary plan11_thai.pdf
2. สานกยทธศาสตร กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข.เอกสารตามโครงการจดทางบประมาณเพอสนบสนนการขบเคลอนนโยบายและยทธศาสตร ประจาปงบประมาณ พ.ศ. 2558;20-21 พ.ย.2556;โรงแรมอสตน มกกะสน กรงเทพฯ.นนทบร;2556.
3. สานกบรหารการสาธารณสข.เอกสารประกอบการประชมเชงปฏบตการการจดทาแผนระบบบรการสขภาพ;22 พ.ย.2555; โรงแรมเซนทาราและศนยราชการ.นนทบร;2555.
4. กลมงานพฒนาระบบบรหาร กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข.เอกสารประกอบการประชมแผนการปรบบทบาทกรมการแพทยสการเปนองคกรสขภาพระดบชาต (National Health Authority: NHA);9 กนยายน 2556; โรงแรมแมนารามาดา พลาซา.กรงเทพฯ;2556.
1-9
ยทธศาสตรดานการแพทยของประเทศ
Thailand Medical Services Profile 2011 - 2014
ระบบบรการทางการแพทย
การแพทยไทย ๒๕๕๔-๒๕๕๗ First Edition
2-1
2
ระบบบรการทางการแพทยนพ.ชษณะ มะกรสารศวาพร สงรวมสนนาฏ อนบร
ระบบบรการทางการแพทย
การแพทยไทย ๒๕๕๔-๒๕๕๗ First Edition
2-1
2
การจดบรการของภาครฐ
ระบบบรการสขภาพของประเทศไทยในหลายทศวรรษทผานมา เปนการจดบรการสขภาพผานหนวยบรการภาครฐเปนสวนใหญ เปนการจดบรการของสถานพยาบาลสงกดกระทรวงสาธารณสข โดยครอบคลมการใหบรการสาธารณสขสาหรบผปวยนอก และผปวยใน ซงกระทรวงสาธารณสข มหนาทรบผดชอบดแลสขภาพประชาชน โดยจดระบบบรการสขภาพทครอบคลม ทงการสงเสรม การปองกนโรค การรกษาพยาบาลและการฟนฟสมรรถภาพ จงแบงระบบบรการสขภาพออกเปนระดบ ไดแก บรการระดบปฐมภม (primary care) บรการระดบทตยภม (secondary care) และบรการระดบตตยภม (tertiary care) การใหบรการแตละระดบนนมบทบาทหนาททแตกตางกนและเชอมโยงกนดวยระบบการสงตอ (referral system) โดยเปนการจดการบรการกบปญหาทางสขภาพทมความซบซอนแตกตางกน เชน การบรการระดบปฐมภม ทตยภม จะเปนการจดการบรการกบปญหาทพบบอย ขณะทการบรการระดบตตยภมขนไปจะดแลจดการปญหาทางการแพทยทมความซบซอนสง1 การแบงระดบบรการสขภาพในสงกดสานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข (ตารางท 2.1)2
ตารางท 2.1 การแบงระดบบรการสขภาพในสงกดสานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข
ระบบบรการ รปแบบ ลกษณะ
1. ระดบ ปฐมภม
1.1 โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ ตาบล 1.2 ศนยการแพทยชมชนเมอง
- ปรบปรงอาคารสถานทจากสถานอนามยเดม และมความพรอมตามเกณฑทกาหนด มแพทยหมนเวยนปฏบตงานชวคราวหรอเปนการประจาหรอไมกตาม แตจะตองมพยาบาลวชาชพ และไมจากดเปนลกษณะเดยวหรอเครอขายครอบคลม รพ.สต. 8,750 แหง และ รพ.สต.ขนาดใหญ 1,000 แหง - จานวน 226 แหง มคณสมบตหลก ดงน 1) มประชากรในความรบผดชอบไมเกน 30,000 คนตอแหง 2) มขดความสามารถดานเวชปฏบตทวไป ทนตกรรม เภสชกรรม ชนสตรโรค กายภาพบาบดหรอกจกรรมบาบด และการแพทยแผนไทยหรอแพทยทางเลอก สามารถตรวจรกษาผปวยนอกทวไป เพอลดความแออดในโรงพยาบาลเปนวตถประสงคหลก 3) มงานบรการเวชปฏบตครอบครว และงานพฒนาสขภาพชมชน 4) มบคลากรประจาศนยทมความพรอม ไดแก แพทยเวชปฏบตทวไปหรอแพทยเวชปฏบตครอบครว ทนตแพทย เภสชกร พยาบาลวชาชพ นกเทคนคการแพทย นกกายภาพบาบดหรอนกกจกรรมบาบด นกวชาการสาธารณสข เปนตน ทงน ระยะแรกของการดาเนนการอาจใชแพทย พยาบาล และบคลากรหมนเวยนจากโรงพยาบาลหลก ตอไปควรจดหาบคลากรใหสามารถดาเนนงานดวยตนเองได
*
ระบบบรการทางการแพทยนพ.ชษณะ มะกรสาร* ศวาพร สงรวม*
สนนาฏ อนบร*
ระบบบรการทางการแพทย
Thailand Medical Services Profile 2011 - 2014
2-2
2.1 ( )
2.
2.1
( F3) 2.2
( F2) 2.3
( F1) 2.4
( M2)
- 10 35
- 30-90
518
- 60-120
( - )
91 - 120
6 ( ) -
) 35 3.
3.1
( M) 3.2
( S) 3.3
( A)
-
( M1) 35 -
( S) 48
- (advance &
sophisticate technology)
( A) 33
: 2555
1448/2556
4-8 12
ระบบบรการทางการแพทย
การแพทยไทย ๒๕๕๔-๒๕๕๗ First Edition
2-3
2
เขตบรการสขภาพท จงหวด 1 เชยงราย เชยงใหม นาน พะเยา แพร แมฮองสอน ลาปาง และลาพน
2 ตาก พษณโลก เพชรบรณ สโขทย และอตรดตถ 3 กาแพงเพชร ชยนาท พจตร นครสวรรค และอทยธาน
4 นครนายก นนทบร ปทมธาน พระนครศรอยธยา ลพบร สระบร สงหบร และอางทอง 5 กาญจนบร นครปฐม เพชรบร ประจวบครขนธ ราชบร สมทรสงคราม สมทรสาคร และสพรรณบร 6 จนทบร ฉะเชงเทรา ชลบร ตราด ปราจนบร ระยอง สระแกว และสมทรปราการ 7 กาฬสนธ ขอนแกน มหาสารคาม และรอยเอด
8 นครพนม บงกาฬ เลย สกลนคร หนองคาย หนองบวลาภ และอดรธาน
9 ชยภม นครราชสมา บรรมย และสรนทร 10 มกดาหาร ยโสธร ศรสะเกษ อบลราชธาน และอานาจเจรญ
11 กระบ ชมพร นครศรธรรมราช พงงา ภเกต ระนอง และสราษฎรธาน 12 ตรง นราธวาส ปตตาน พทลง ยะลา สงขลา และสตล
แมวาปจจบนมการขยายตวอยางรวดเรวของระบบสขภาพภาคเอกชน แตสถานพยาบาลทงในระดบปฐมภม
ทตยภม และตตยภม สวนใหญเปนสถานพยาบาลของรฐ และพบวาการใชบรการสขภาพในสถานบรการทมเตยงไวรบผปวยและอตราการใชบรการผปวยในนนมแนวโนมเพมขน แสดงใหเหนวาการเขาถงบรการดานสขภาพมากขนดวยเชนกน 3 (ตารางท 2.2-2.7) ตารางท 2.2 จานวนโรงพยาบาลและเตยงผปวยจาแนกตามประเภทและสงกด ป 2554
สงกด รกษาโรคทวไป รกษาโรคเฉพาะทาง โรงพยาบาล เตยงผปวย โรงพยาบาล เตยงผปวย
โรงพยาบาลของรฐ
กระทรวงสาธารณสข 861 80,682 51 12,805
กระทรวงกลาโหม 63 6,191 - -
กระทรวงศกษาธการ 15 6,812 4 122
กระทรวงยตธรรม 3 631 - -
กรงเทพมหานคร 9 2,554 - -
สวนราชการอนๆ* 20 3,662 1 40
รวมโรงพยาบาลของรฐ 971 100,532 56 12,967
โรงพยาบาลเอกชน 311 30,185 10 398
รวมทงหมด 1,282 130,717 66 13,365 ทมา: รายงานทรพยากรสาธารณสข ป 2554 กลมขอมลขาวสารสขภาพสานกนโยบายและยทธศาสตร สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข อางใน สถตสาธารณสขทควรร (Alpha Research 2014) หมายเหต: * รวมสภากาชาดไทย องคการมหาชน และรฐวสาหกจ
ระบบบรการทางการแพทย
Thailand Medical Services Profile 2011 - 2014
2-4
ตารางท 2.3 จานวนผปวยนอกใหมจาแนกตามสงกด ป 2554
สงกด
โรงพยาบาล รกษาโรคทวไป รกษาโรคเฉพาะทาง
จานวน ผปวยนอกใหม
จานวนครง ทรบบรการ
จานวน ผปวยนอกใหม
จานวนครง ทรบบรการ
โรงพยาบาลของรฐ
กระทรวงสาธารณสข 28,760,812 107,225,481 486,469 3,670,018
กระทรวงกลาโหม 877,977 4,804,399 - -
กระทรวงศกษาธการ 1,112,607 8,313,413 52,878 302,016
กระทรวงยตธรรม 14,670 115,892 - -
กรงเทพมหานคร 598,238 9,309,891 - -
สวนราชการอนๆ* 336,969 2,309,523 8,864 234,857
รวมโรงพยาบาลของรฐ 31,701,273 132,078,599 548,211 4,206,891 โรงพยาบาลเอกชน 8,132,397 39,080,682 91,372 436,265
รวมทงหมด 39,833,670 171,159,281 639,583 4,643,156 ทมา: รายงานทรพยากรสาธารณสข ป 2554 กลมขอมลขาวสารสขภาพสานกนโยบายและยทธศาสตร สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข อางใน สถตสาธารณสขทควรร (Alpha Research 2014) หมายเหต: * รวมสภากาชาดไทย องคการมหาชน และรฐวสาหกจ ตารางท 2.4 จานวนผปวยในจาแนกตามสงกด ป 2554
สงกด โรงพยาบาล
รกษาโรคทวไป รกษาโรคเฉพาะทาง จานวนผปวยใน จานวนวนอย จานวนผปวยใน จานวนวนอย
โรงพยาบาลของรฐ กระทรวงสาธารณสข 6,403,209 25,784,650 227,886 2,857,414
กระทรวงกลาโหม 141,105 897,838 - -
กระทรวงศกษาธการ 329,250 2,090,476 1,748 7,568
กระทรวงยตธรรม 2,129 136,645 - -
กรงเทพมหานคร 128,819 789,157 - -
สวนราชการอนๆ* 64,420 378,751 145 607
รวมโรงพยาบาลของรฐ 7,068,932 30,077,517 229,779 2,865,589 โรงพยาบาลเอกชน 2,080,632 5,822,559 10,325 81,751
รวมทงหมด 9,149,564 35,900,076 240,104 2,947,340 ทมา: รายงานทรพยากรสาธารณสข ป 2554 กลมขอมลขาวสารสขภาพสานกนโยบายและยทธศาสตร สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข อางใน สถตสาธารณสขทควรร (Alpha Research 2014) หมายเหต: * รวมสภากาชาดไทย องคการมหาชน และรฐวสาหกจ
ระบบบรการทางการแพทย
การแพทยไทย ๒๕๕๔-๒๕๕๗ First Edition
2-5
2ตารางท 2.5 จานวนผปวยนอกใหมและจานวนครงทรบบรการทวราชอาณาจกร ป 2543-2554
ป พ.ศ. จานวนผปวยนอกใหม (คน) จานวนครงทรบบรการ (ครง) โรงพยาบาลรฐ โรงพยาบาลเอกชน โรงพยาบาลรฐ โรงพยาบาลเอกชน
2543 25,315,030 4,144,852 NA NA
2544 27,251,740 4,967,419 NA NA
2545 29,486,813 4,025,727 NA NA
2546 27,725,182 5,934,084 91,412,472 30,932,293
2547 28,185,489 5,293,339 95,140,636 29,346,824
2548 29,181,720 5,931,096 100,357,242 35,299,555
2549 30,047,420 6,481,733 107,022,324 36,254,594
2550 31,572,993 8,106,765 114,144,958 42,881,551
2551 29,391,042 6,480,466 115,233,251 36,274,868
2552 29,143,848 6,620,662 109,507,444 32,044,002
2553 31,087,447 6,804,918 134,813,388 36,916,177
2554 32,248,944 8,223,769 136,285,490 39,516,947
ทมา: รายงานทรพยากรสาธารณสข ป 2554 กลมขอมลขาวสารสขภาพสานกนโยบายและยทธศาสตร สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข อางใน สถตสาธารณสขทควรร (Alpha Research 2014) หมายเหต: NA=Not Available ตารางท 2.6 จานวนผปวยใน และจานวนวนอยของผปวยในทวราชอาณาจกร ป 2543-2554
ป พ.ศ. จานวนผปวยนอกใหม (คน) จานวนวนอยของผปวยใน(วน) โรงพยาบาลรฐ โรงพยาบาลเอกชน โรงพยาบาลรฐ โรงพยาบาลเอกชน
2543 6,439,145 1,487,351 31,145,467 4,338,363
2544 7,122,416 1,707,155 32,352,974 6,361,263
2545 6,987,729 1,535,831 31,487,554 3,974,613
2546 6,693,898 1,661,556 30,035,268 5,141,142
2547 6,700,338 1,601,497 31,071,580 4,602,531
2548 6,773,370 1,790,142 30,524,800 5,379,352
2549 6,892,474 1,853,133 31,164,768 5,226,719
2550 7,005,953 2,239,284 32,774,623 6,204,061
2551 6,916,944 1,680,877 28,989,212 5,699,426
2552 6,570,401 1,533,765 27,840,513 4,720,027
2553 7,440,137 1,905,160 33,728,804 5,509,948
2554 7,298,711 2,090,957 32,943,106 5,904,310 ทมา: รายงานทรพยากรสาธารณสข ป 2554 กลมขอมลขาวสารสขภาพสานกนโยบายและยทธศาสตร สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข อางใน
สถตสาธารณสขทควรร (Alpha Research 2014)
ระบบบรการทางการแพทย
Thailand Medical Services Profile 2011 - 2014
2-6
ตารางท 2.7 จานวนเตยงผปวยและจานวนประชากรตอเตยงผปวยทวราชอาณาจกร ป 2543-2554
ป พ.ศ. จานวนเตยงผปวย จานวนประชากร*
(คน)
จานวนประชากร ตอเตยง โรงพยาบาลรฐ โรงพยาบาลเอกชน รวม
2543 106,840 29,361 136,201 61,878,746 454
2544 108,741 28,956 137,697 62,308,887 453
2545 105,539 28,914 134,453 62,799,872 467
2546 105,630 28,992 134,622 63,079,765 469
2547 106,902 26,343 133,245 61,973,621 465
2548 106,931 26,839 133,770 62,418,054 467
2549 108,448 26,315 134,763 62,828,706 466
2550 109,443 30,564 140,007 63,038,247 450
2551 99,884 25,982 125,866 63,389,730 504
2552 95,353 22,215 117,568 63,525,062 540
2553 109,447 24,658 134,105 63,878,267 476
2554 113,499 30,583 144,082 64,076,033 445
ทมา: ตวเลขตองรเรองสาธารณสข 2556-2557 (Alpha Research) หมายเหต: * จากการทะเบยน
จากรายงานทรพยากรสาธารณสข ป 25544 (ตารางท 2.8) แสดงใหเหนวาระบบบรการสขภาพกระจายมากอยใน
กรงเทพและปรมณฑล เมองขนาดใหญ และเมองทเปนแหลงธรกจอตสาหกรรม โดยกรงเทพมหานครมจานวนเตยงตอประชากรนอยทสด ทงน จานวนเตยงทมากแสดงใหเหนการใชบรการของประชาชนทสงกวาเขตบรการอนๆ ดงแสดงจากสถตผปวยนอกใหม ผปวยนอกทงหมด ผปวยใน วนอยผปวยใน นอกจากน จากขอมลในภาพรวม มจานวนแพทยตอเตยงอย ในอตราทใกลเคยงกนทวประเทศ และอตราการครองเตยง พบวา กรงเทพมหานคร และเขตบรการสขภาพท 7 มอตราครองเตยงนอยทสด และมากทสดตามลาดบ
ระบบบรการทางการแพทย
การแพทยไทย ๒๕๕๔-๒๕๕๗ First Edition
2-7
2 2
.8
(
) (
)
2554
(
) (
)
14
4,042
44
5 6
40,47
2,713
17
5,802
,437
9,389
,668
38,84
7,416
74
29
,216
195
5 3,5
43,49
4 35
,359,4
92
1,091
,005
5,331
,017
50
1 13
,035
435
5 3,7
06,23
4 16
,887,5
72
949,0
37
3,927
,490
83
2 6,4
02
537
5 1,9
10,39
5 7,1
81,29
7 44
7,845
1,9
80,67
6 85
3 5,4
91
549
7 1,6
89,52
4 6,3
95,81
8 39
7,398
1,4
93,08
0 74
4 15
,885
316
6 5,6
58,55
0 16
,286,4
92
766,9
81
3,768
,326
65
5 12
,304
411
7 3,2
22,93
7 14
,781,7
39
859,8
32
3,194
,673
71
6 13
,506
413
6 4,2
92,39
4 18
,861,2
12
900,0
75
3,484
,842
71
7 7,5
58
661
5 2,6
06,36
6 9,3
06,14
5 60
8,099
2,8
89,82
1 10
5
8 7,5
98
740
7 2,4
31,57
1 9,1
29,75
5 59
5,487
2,3
01,21
4 83
9 91
5 92
9 6
3,372
,262
13,10
0,566
83
5,463
2,9
79,99
2 89
10
6,647
68
0 7
2,184
,208
8,133
,385
518,1
78
2,007
,114
83
11
8,162
52
0 6
2,834
,776
10,29
1,313
71
2,118
2,8
61,01
4 96
12
9,153
51
2 6
3,020
,002
10,08
7,651
70
8,150
2,6
28,15
7 79
:
2554
ระบบบรการทางการแพทย
Thailand Medical Services Profile 2011 - 2014
2-8
2543-2554
77.9-84.4 4.2-4.8 ( 2.9)
2.9 2543-2554
. . (%) ( )
2543 79.9 40.5 4.8 2.9 2544 81.5 60.2 4.5 3.7 2545 81.7 37.7 4.5 2.6 2546 77.9 48.6 4.5 3.1 2547 79.6 47.9 4.6 2.9 2548 78.2 54.9 4.5 3.0 2549 78.7 54.4 4.5 2.8 2550 82.1 55.6 4.7 2.8 2551 79.5 60.1 4.2 3.4 2552 80.0 58.2 4.2 3.1 2553 84.4 61.2 4.5 2.9 2554 79.5 52.9 4.5 2.8
2545-25515 2553 392,368.3 2537 127,655.5 3.1
2,160 2537 3,110 2540 6,142 194 2553
( 2.10)
ระบบบรการทางการแพทย
การแพทยไทย ๒๕๕๔-๒๕๕๗ First Edition
2-9
2 ตารางท 2.
10 รา
ยจายสขภาพรวม
(Tot
al h
ealth
exp
endi
ture
) และขอมล
ตวชวดท
สาคญ
ดานรายจายสขภ
าพ ระ
หวางป
2537
-255
3 (รา
คาปป
จจบน
) ทม
า: บญ
ชรายจายสขภ
าพแห
งชาต
ป 25
45-25
51 สา
นกงาน
พฒนานโยบ
ายสขภาพร
ะหวางประเทศ
(IHPP
) กระทรวงส
าธารณส
ข หม
ายเหต
: * ขอ
มลจากส
านกงานคณ
ะกรรมก
ารพฒ
นาการเศ
รษฐกจและสงคม
แหงชาต วด
รายได
ประชาชาตในลก
ษณะของการวดแบบ
ปรมาณล
กโซเนอ
งจากใหผล
การวดอ
ตราการขยายตวขอ
งเศรษฐกจได
ดกวาการวดแ
บบป
ฐานในลก
ษณะเด
ม
**
ขอมล
ป 25
49-25
51 มก
ารปรบป
รงขอม
ลใหมจ
ากหล
ายหน
วยงาน
เชน ขอ
มลขอ
งองคกรปก
ครองสวนท
องถน
รฐวสาหกจ
องคก
รอสระภ
าครฐ
กองทนป
ระกน
สงคม
กองทนเง
นทดแ
ทน สว
สดการจากนายจาง
รายจายของครวเร
อน แล
ะองคกรไมแสวงห
ากาไร
ใหบรการครวเรอ
น เปน
ตน
ตวชวดท
สาคญ
2537
2538
25
39
2540
25
41
2542
25
43
2544
25
45
2546
25
47
2548
25
49**
25
50**
25
51**
25
52
2553
รายจายสขภาพรวม
(ลา
นบาท
) 12
7,65
5 14
7,83
7 17
7,10
3 18
9,14
3 17
2,81
1 16
2,12
4 16
7,14
7 17
0,20
3 20
1,67
9 21
1,95
7 22
8,04
1 25
1,69
3 27
4,05
5 30
3,85
3 36
0,27
2 37
7,22
6 39
2,36
8
สดสวนรายจาย
สขภาพรวม
ตอรายได
ประชาชาต
3.
5%
3.5%
3.
8%
4.0%
3.
7%
3.5%
3.
4%
3.3%
3.
7%
3.6%
3.
5%
3.5%
3.
5%
3.6%
4.
0%
4.2%
3.
9%
สดสวนรายจาย
สขภาพรวม
ตอรายได
ประชาชาต
(แบบด
ชนลกโซ)
*
3.5%
3.
5%
3.8%
4.
0%
3.7%
3.
4%
3.3%
3.
2%
3.5%
3.
4%
3.3%
3.
3%
3.3%
3.
4%
3.7%
3.
9%
3.6%
สดสวนรายจาย
สขภาพรวม
ตอรายจาย
ภาครฐ
(แบบด
ชน
ลกโซ)
* (%
)
17.5
%
17.3
%
17.3
%
16.8
%
16.1
%
14.9
%
15.3
%
15.2
%
17.6
%
17.6
%
17.0
%
16.0
%
16.1
%
16.1
%
7.8%
17
.4%
16
.9%
รายจายสขภาพรวม
ภาครฐ (ลานบ
าท)
56,8
85
69,4
07
83,5
22
101,
937
9 4,
656
8 8,
941
9 3,
774
95,7
79
127,
534
134,
670
147,
459
161,
282
198,
407
231,
034
273,
372
280,
373
293,
378
รายจายสขภาพรวม
ภาคเอ
กชน
(ลานบ
าท)
70,7
71
7 8,
430
93,5
81
87,2
06
7 8,
155
73,1
83
7 3,
372
74,4
24
74,1
46
77,2
88
80,5
82
90,4
11
75,6
48
72,8
19
86,9
01
96,8
54
98,9
90
สดสวนรายจาย
สขภาพรวม
ภาครฐ
(%)
45
47
47
54
55
55
56
56
63
64
65
64
72
76
76
74
75
สดสวนรายจาย
สขภาพรวม
ภาคเอก
ชน
(%)
55
53
53
46
45
45
44
44
37
36
35
36
28
24
24
26
25
รายจายสขภาพรวม
/คน/
ป (บา
ท/คน
/ป)
2,16
0 2,
486
2,94
6 3,
110
2 ,8
11
2 ,6
29
2,70
1 2,
732
3,21
1 3,
354
3,68
0 4
,032
4,
362
4,82
0 5,
683
5 ,9
38
6,14
2
รายจายสขภาพรวม
/คน/
ป คด
เปน ด
อลลารสหรฐ
86
100
116
99
68
69
67
61
75
81
91
100
115
140
171
173
194
อตราแ
ลกเปลยน
(บา
ท/ดอ
ลลารสห
รฐ)
25
25
25
31
42
38
40
44
43
41
40
40
38
35
33
34
32
ระบบบรการทางการแพทย
Thailand Medical Services Profile 2011 - 2014
2-10
2540 2548 2551 6.7
2544 9.1 2554 ( 2.1)6
2.1 2527-2554
: 2551-2553
2546
( 2.2)
2.2 2546 2556
: 2555
ระบบบรการทางการแพทย
การแพทยไทย ๒๕๕๔-๒๕๕๗ First Edition
2-11
2 จากขอมลการใชสทธประโยชนหลกประกนหรอสวสดการทางสขภาพดานการรกษาพยาบาลของคนไทยพบวาเทยบผทไมใชคนไทย (อาย15 ปขนไป) จาแนกตามประเภทการรกษาครงสดทาย (ภาพท 2.3) จะเหนวาคนไทยมการใชบรการโดยใชสทธการรกษาผปวยนอกและผปวยใน (รอยละ 59.4 และ 92.4 ตามลาดบ) หากแตผทไมใชคนไทยและไมมสทธการรกษาพยาบาลซงใชบรการผปวยในสงถงรอยละ 70.6
ภาพท 2.3 การใชสทธประโยชนหลกประกนหรอสวสดการทางสขภาพดานการรกษาพยาบาลของคนไทยเทยบกบผทไมใชคนไทย ทมา: วาทน และคณะ คานวณจาก ผลการสารวจระดบชาต “ความร ทศนคต และพฤตกรรมเกยวกบวณโรคในกลมคนไทย และแรงงานขามชาต พ.ศ. 2554” อางใน สขภาพคนไทย 2555 หมายเหต: “ผทไมใชคนไทย” ประกอบดวย กลมแรงงานขามชาตและกลมชาตพนธทไมมสญชาตไทย (อาย 15 ปขนไป) จาแนกตามประเภทการ รกษาครงสดทาย การพฒนาเทคโนโลยทางการแพทย
จากขอมลตารางท 2.11 จะเหนวาแนวโนมการใชบรการทางการแพทยทมตนทนสงและสวนมากอยในระดบสถานบรการระดบตตยภมมแนวโนมทมากขน อาจเนองมาจากความเจรญกาวหนาทางเทคโนโลยและความตองการของผใชบรการสขภาพเอง ตารางท 2.11 แนวโนมการใชบรการทางการแพทยทมตนทนสง ป 2547-2550
ทมา: Aministrative data of the CSMBS, SSS, and the UHC scheme, 2004-2007 อางใน สขภาพคนไทย 2555
ระบบบรการทางการแพทย
Thailand Medical Services Profile 2011 - 2014
2-12
ภาพท 2.4 การกระจายครภณฑทางการแพทยจาแนกตามภาค ป 2552 ทมา: ระบบขอมลเพอการบรหารตดตามผลการดาเนนงาน กระทรวงสาธารณสข (http://moc.moph.go.th/index.php)
จากภาพท 2.4 การกระจายครภณฑทางการแพทยมมากในภาคกลางและกรงเทพฯ สะทอนใหเหนถงความตองการใน
การพฒนาสถานบรการทใชเครองมอพนฐานเพอการวนจฉยและการรกษาพยาบาล7
บคลากรทางการแพทย บคลากรทางการแพทยมความสาคญอยางยงตอระบบบรการสขภาพ ทผานมามการผลตบคลากรสขภาพอยาง
ตอเนองทาใหจานวนบคลากรเพมขนและมการกระจายไปยงสถานบรการทงในและนอกกระทรวงสาธารณสข อยางไรกตาม กาลงคนดานสขภาพยงคงมความขาดแคลนเมอเทยบกบมาตรฐานทควรจะเปน ปญหาการกระจายตวของบคลากร รวมทงคณภาพของบคลากรซงอาจจะสมพนธกบภาระงานของบคลากร
จากการสาธารณสขไทยป 2551-25536 ไดแสดงแนวโนมอตราสวนของประชากรตอกาลงคนดานสขภาพตามประเภทบคลากร หากพจารณาจากสถานการณโดยรวมของกาลงคนดานสขภาพในชวงเวลาทผานมาโดยใชอตราสวนตอกาลงคน จะเหนวาปรมาณกาลงคนมแนวโนมทดขนอยางตอเนอง (ภาพท 2.5)
ภาพท 2.5 อตราสวนประชากรตอกาลงคนดานสขภาพ ป 2522-2552 ทมา: รายงานทรพยากรสาธารณสข สานกนโยบายและยทธศาสตร อางใน การสาธารณสขไทย ป 2551-2553
ระบบบรการทางการแพทย
การแพทยไทย ๒๕๕๔-๒๕๕๗ First Edition
2-13
21) 8
45,671 1,814 ( 2.12)
2.12
2551-25536 ( 2.6)
93.2 2514 82.9 2552 6.7 2514 17.1 2552
ระบบบรการทางการแพทย
Thailand Medical Services Profile 2011 - 2014
2-14
ภาพท 2.6 สดสวนแพทยตามสงกด ป 2514-2552 ทมา: รายงานทรพยากรสาธารณสข สานกนโยบายและยทธศาสตร อางใน การสาธารณสขไทย ป 2551-2553
2) ทนตแพทย จากการสาธารณสขไทย 2551-25536 แสดงสดสวนของทนตแพทยจาแนกตามสงกดและภาค พบวาทนตแพทย
สงกดภาครฐมสดสวนลดลงและภาคเอกชนมสดสวนมากขน กลาวคอ สดสวนแพทยภาครฐ มสดสวนลดลงจากรอยละ 96.2 ในป 2514 เหลอรอยละ 92.8 ในป 2552 ขณะทภาคเอกชนมแนวโนมเพมขน จากรอยละ 3.8 ในป 2514 เปนรอยละ 7.2 ในป 2552 (ภาพท 2.7)
ระบบบรการทางการแพทย
การแพทยไทย ๒๕๕๔-๒๕๕๗ First Edition
2-15
2
ภาพท 2.7 สดสวนทนตแพทยตามสงกด ป 2514-2552 ทมา: รายงานทรพยากรสาธารณสข สานกนโยบายและยทธศาสตร อางใน การสาธารณสขไทย ป 2551-2553
สาหรบทนตแพทยสวนใหญในกรงเทพฯ จะอยสงกดกระทรวงอนๆ รองลงมาคอ ภาคเอกชน และราชการสวนทองถนหรอกรงเทพมหานคร ในขณะทภาคอนๆ ทนตแพทยสวนใหญสงกดกระทรวงสาธารณสข (ภาพท 2.8)
ภาพท 2.8 สดสวนทนตแพทยตามสงกด จาแนกตามภาค ป 2551 ทมา: รายงานทรพยากรสาธารณสข สานกนโยบายและยทธศาสตร อางใน การสาธารณสขไทย ป 2551-2553
ระบบบรการทางการแพทย
Thailand Medical Services Profile 2011 - 2014
2-16
การกระจายกาลงบคลากรดานการแพทย แนวโนมของอตราสวนประชากรตอแพทย มแนวโนมทดขนอยางตอเนอง โดยความแตกตางระหวางภาคมแนวโนม
ทลดลงอยางมาก โดยพบวาอตราสวนประชากรตอแพทยของภาคตะวนออกเฉยงเหนอลดลงอยางตอเนอง แตกยงสงกวาภาคอนๆ (ภาพท 2.9)
ภาพท 2.9 อตราสวนประชากรตอแพทยจาแนกตามภาค ป 2522-2552 ทมา: รายงานทรพยากรสาธารณสข สานกนโยบายและยทธศาสตร อางใน การสาธารณสขไทย ป 2551-2553
อตราสวนประชากรตอทนตแพทยทภาคตะวนออกเฉยงเหนอ มอตราสวนประชากรตอทนตแพทยทลดลงอยาง
ตอเนอง มเพยงชวงป 2549-2552 ทยงพบวามความแตกตางระหวางภาคตะวนออกเฉยงเหนอกบภาคอนๆ อย (ภาพท 2.10)
ระบบบรการทางการแพทย
การแพทยไทย ๒๕๕๔-๒๕๕๗ First Edition
2-17
2
ภาพท 2.10 อตราสวนประชากรตอทนตแพทย จาแนกตามภาค ป 2522-2552 ทมา: รายงานทรพยากรสาธารณสข สานกนโยบายและยทธศาสตร อางใน การสาธารณสขไทย ป 2551-2553
จากขอมลกระทรวงสาธารณสข4 ไดแบงพนทเขตบรการสขภาพ พบการกระจายบคลากรทางการแพทย 5 ประเภท ไดแก แพทย ทนตแพทย เภสชกร พยาบาลวชาชพ และพยาบาลเทคนค (ตารางท 2.13) พบวามการกระจายตวในกรงเทพมหานครมากทสด แตในเขตพนทเครอขายบรการสขภาพท 8 มการกระจายตวของบคลากรทง 5 ประเภทนอยทสด
ระบบบรการทางการแพทย
Thailand Medical Services Profile 2011 - 2014
2-18
2.1
3
25
54
:
25
54
1 2
3 4
5 6
7 8
9 10
11
12
2,2
90
2,890
4,0
60
1,976
2,8
33
2,324
3,1
43
5,100
4,4
50
4,634
3,0
93
3,021
93
3 2,5
35
8,6
99
12,91
6 13
,693
8,010
11
,257
12,18
5 12
,554
19,85
8 16
,875
17,37
8 11
,888
9,747
6,5
91
11,12
4
5,8
90
7,314
7,8
24
4,024
7,0
59
6,429
8,2
32
10,95
5 10
,182
8,825
6,6
00
6,503
3,3
62
6,425
42
5 55
9 63
5 42
5 50
8 48
9 60
8 80
5 79
3 65
9 50
2 45
3 25
7 49
8
12
,197
10,60
4 15
,528
9,584
9,1
07
6,014
5,4
49
28,38
3 21
,040
16,61
1 10
,479
10,92
9 1,8
57
7,472
ระบบบรการทางการแพทย
การแพทยไทย ๒๕๕๔-๒๕๕๗ First Edition
2-19
2ความเชยวชาญเฉพาะบคลากรทางการแพทย การพฒนาดานบคลากรทางการแพทยทมความรและความเชยวชาญเฉพาะทาง เปนปจจยสาคญในการพฒนาดาน
ระบบบรการระดบตตยภมและสงกวา ในปจจบนประเทศไทยมการสงเสรมการศกษาการแพทยเฉพาะทางโดยแพทยสภาและราชวทยาลยตางๆ ซงมการจดหลกสตรการฝกอบรมทเรยกวา การฝกอบรมแพทยประจาบาน (residency training) เปนการฝกอบรมแพทยผเชยวชาญเฉพาะทาง เปนการศกษาหลงปรญญาของแพทยศาสตรศกษา ซงเปนแพทยผทไดรบปรญญาแพทยศาสตรบณฑตแลวและกาลงปฏบตงานดานการแพทยเฉพาะทางภายใตการควบคมของอาจารยแพทยทไดรบวฒบตรแสดงความรความชานาญในการประกอบวชาชพเวชกรรมในโรงเรยนแพทยหรอโรงพยาบาลทเปนศนยการศกษาของแพทยประจาบาน การศกษาในระดบแพทยประจาบานตองผานการเปนแพทยเพมพนทกษะหรอแพทยใชทน (internship) มากอน หรออาจผนวกระยะของแพทยเพมพนทกษะเปนชนปแรกของการศกษาระดบแพทยประจาบาน หลงจากการศกษาระดบนแลวผเรยนสวนใหญจะศกษาตอเปนแพทยประจาบานตอยอด (fellowship) เพอศกษาการแพทยเฉพาะทางยอยตอไป ความเชยวชาญของบคลากร สะทอนใหเหนทศทางของบคลากรทางสขภาพทกาลงกาวไปสความเปนผเชยวชาญเฉพาะทางมากกวาการบรการแบบผสมผสาน โดยในปจจบน ประเทศไทยมแนวโนมทจะเขารบการอบรมเปนแพทยเฉพาะทางในสดสวนทมากขนเรอยๆ จากขอมลโดยแพทยสภา8 พบวามแพทยผเชยวชาญทไดรบอนมตวฒบตรจากแพทยสภา ป 2546-2556 รวมทงสน 39,438 คน (รอยละ 83.2) ของจานวนแพทยทไดรบใบประกอบวชาชพทงหมด (ตารางท 2.14) ตารางท 2.14 จานวนแพทยผเชยวชาญทไดรบอนมตวฒบตรจากแพทยสภา ป 2546-2556
ดาน อว. วว. รวม ศลยศาสตร 623 3,661 4,284
ศลยศาสตรออรโธปดกส 126 1,797 1,923
อายรศาสตร 1,631 7,329 8,960
สตศาสตร-นรเวชวทยา 492 2,662 3,154
วสญญวทยา 178 1,345 1,523
กมารเวชศาสตร 729 3,764 4,493
โสต ศอ นาสกวทยา 270 980 1,250
จกษวทยา 128 1,098 1,226
จตเวชศาสตร 151 740 891
รงสวทยา 224 1,542 1,766
พยาธวทยา 176 509 685
เวชศาสตรฟนฟ 39 436 475
เวชศาสตรครอบครว 6,260 368 6,628
เวชปฏบตทวไป* 56 195 251
เวชศาสตรปองกน 1,826 139 1,965
รวม 12,909 26,565 39,474 หมายเหต: อว. หมายถง หนงสออนมตเพอแสดงความรความชานาญในการประกอบวชาชพเวชกรรมสาขานนๆ จากแพทยสภา หรอแพทยสภารบรอง วว. หมายถง วฒบตรเพอแสดงความรความชานาญในการประกอบวชาชพเวชกรรมสาขานน จากแพทยสภา หรอแพทยสภารบรอง * ยกเลกตงแตป 2545
ระบบบรการทางการแพทย
Thailand Medical Services Profile 2011 - 2014
2-20
จากสถานการณดานบคลากรทมความเชยวชาญเฉพาะทางดานการแพทยจากรายงานขอมลทรพยากรสาธารณสข ป 25544 (ตารางท 2.15) จะเหนวาแพทยเฉพาะทางมจานวนมากขน แตจานวนแพทยทอยในระบบวเคราะหตามเขตบรการสขภาพ (ตารางท 2.16-2.24) จะพบวาแพทยเฉพาะทางทมความจาเพาะเชยวชาญระดบสงยงไมเพยงพอและมการกระจายตวทไมครอบคลมเขตบรการสขภาพ
ตารางท 2.15 จานวนแพทยเฉพาะทางสาขาตางๆ รวมทงประเทศ ป 2554
ลาดบ กลมสาขาเฉพาะทาง จานวนแพทย 1 อายรศาสตร 4,310
2 ศลยศาสตร 3,846
3 กมารเวชศาสตร 2,308
4 สตนรเวชศาสตร 1,804
5 จกษวทยา 810
6 โสต ศอ นาสกวทยา 691
7 จตเวชศาสตร 502
8 พยาธวทยา 310
9 รงสวทยา 1,033
10 วสญญวทยา 929
11 เวชปฏบตทวไป 1,937
12 เวชศาสตรครอบครว 922
13 เวชศาสตรปองกน 422
14 เวชศาสตรฟนฟ 321
15 นตเวชศาสตร 97
รวม 20,242
ระบบบรการทางการแพทย
การแพทยไทย ๒๕๕๔-๒๕๕๗ First Edition
2-21
2
2
554
2.1
6
1 2
3 4
5 6
7 8
9 10
11
12
1
16
6 90
77
24
4 16
2 21
2 92
93
85
77
10
6 11
1 50
5 2,0
20
2
9 6
2 5
6 12
4
3 4
7 2
6 32
98
3
12
4
0 6
2 6
3 3
0 2
2 0
40
80
4
15
8 3
23
10
22
8 4
9 3
10
14
99
228
5
8 11
1
19
18
19
5 4
10
4 12
18
13
9 26
8 6
26
8
8 22
14
19
7
4 5
2 9
15
81
220
7
5 1
2 2
1 3
5 0
2 1
3 1
33
59
8
1 0
0 1
3 5
0 1
2 0
1 0
25
39
9
7 3
1 5
2 6
5 1
1 0
1 6
41
79
10
3
3 1
2 4
4 4
0 1
1 2
4 39
68
11
10
4 0
6 1
6 2
0 1
1 3
5 64
10
3
12
0
0 2
3 0
2 0
0 0
0 0
0 22
29
13
15
3
2 16
10
20
8
3 4
2 8
13
90
194
14
22
8
3 29
28
27
8
9 8
11
13
13
98
277
15
21
11
3
40
26
38
19
6 11
7
17
16
165
380
16
10
2
1 15
3
9 7
1 6
1 5
6 67
13
3
17
0
2 4
1 2
3 5
0 1
0 1
4 12
35
:
2554
ระบบบรการทางการแพทย
Thailand Medical Services Profile 2011 - 2014
2-22
2.1
7
1
2 3
4 5
6 7
8 9
10
11
12
1
127
68
48
144
122
160
86
50
65
55
68
93
411
1,497
2
22
9
7 22
23
36
8
12
16
9 16
19
12
1 32
0 3
12
8
9 10
14
21
7
7 7
6 15
9
65
190
4
12
6 0
10
6 11
4
1 5
4 5
5 39
10
8 5
33
18
6
17
20
21
7 13
13
12
12
14
78
26
4 6
11
3
3 6
3 7
9 4
7 4
5 7
25
94
7
4
1 0
3 1
0 0
0 1
2 1
2 18
33
8
4 0
0 3
0 2
1 0
0 0
0 3
5 18
9
0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 3
3 10
0 0
0 1
0 1
2 4
1 0
1 0
13
23
11
11
3 62
36
13
6 11
9 13
6 66
41
52
41
70
77
31
4 1,2
63
12
0
0 0
1 2
7 1
0 0
1 1
2 18
33
2.1
8
1
2 3
4 5
6 7
8 9
10
11
12
1
3 4
0 11
1
3 5
1 0
1 2
4 39
74
2
5
1 4
11
0 3
0 0
0 0
4 6
22
56
3
23
8 2
9 5
13
12
2 10
2
9 11
74
18
0
ระบบบรการทางการแพทย
การแพทยไทย ๒๕๕๔-๒๕๕๗ First Edition
2-23
2
2.1
9
1
2 3
4 5
6 7
8 9
10
11
12
1
10
4 1
4 3
3 8
2 5
4 2
7 23
76
2
15
3 1
7 4
6 4
0 3
2 3
7 34
89
3
2
1 0
2 0
2 2
0 3
1 1
0 16
30
4
2 2
2 4
4 2
3 1
1 1
0 1
18
41
5
3 1
0 1
0 2
2 0
1 0
2 3
18
33
6
3 2
0 3
1 2
5 0
3 1
1 2
22
45
7
2 2
0 3
0 0
4 0
0 0
0 0
17
28
8
1 1
0 2
1 2
3 0
2 1
2 2
18
35
9
3 1
0 2
4 8
1 0
4 3
2 2
33
63
10
14
2 82
50
19
0 13
1 17
5 82
56
88
58
91
11
8 44
1 1,7
04
11
8
2 1
4 3
7 5
1 2
3 13
1
20
70
12
9 2
0 6
4 8
5 1
2 1
3 4
49
94
ระบบบรการทางการแพทย
Thailand Medical Services Profile 2011 - 2014
2-24
2.2
0
1
2 3
4 5
6 7
8 9
10
11
12
1
127
77
48
150
130
158
76
66
89
60
84
109
440
1,614
2
10
2
0 3
1 0
4 1
2 0
2 2
17
44
3
13
4 1
5 3
7 4
2 6
3 4
4 38
94
4
8
3 0
3 0
2 3
0 4
0 2
2 25
52
2.2
1
1
2 3
4 5
6 7
8 9
10
11
12
1
46
14
13
49
37
53
16
8 13
15
28
24
15
8 47
4 2
37
22
3
40
27
32
25
13
13
14
15
30
142
413
3
4 5
1 6
0 1
3 1
1 2
3 4
36
67
4
3 0
0 0
0 2
3 0
2 2
1 1
19
33
5
1 0
0 1
0 1
4 1
0 4
0 5
5 22
6
1001
0
1 0
0 0
0 0
0 0
0 0
1 0
2 7
1002
0
1 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
1 8
1003
1
0 0
0 0
2 0
0 0
0 0
1 0
4 9
1004
1
1 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 3
5 10
11
01
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
11
1102
0
0 0
0 0
0 0
0 0
1 0
0 1
2 12
11
03
0 1
0 1
1 0
0 1
0 0
0 0
0 4
13
1104
1
1 0
0 0
1 0
0 0
0 2
0 1
6
ระบบบรการทางการแพทย
การแพทยไทย ๒๕๕๔-๒๕๕๗ First Edition
2-25
2 2
.22
1
2 3
4 5
6 7
8 9
10
11
12
1
90
33
19
84
62
83
40
25
35
30
44
60
310
915
2
2 2
0 0
1 1
0 0
0 2
0 0
3 11
3
0 1
0 0
0 0
0 0
0 1
0 0
1 3
4
172
152
53
206
130
218
94
132
155
99
190
113
223
1,937
2.2
3
1
2 3
4 5
6 7
8 9
10
11
12
1
94
46
23
86
42
83
62
51
62
31
46
64
232
922
2
6 1
3 4
1 6
9 8
9 1
10
2 9
69
3
17
6 4
8 3
6 5
1 12
3
4 13
16
98
4
10
1 0
8 6
3 3
1 2
1 4
4 19
62
5
1 0
2 1
0 11
0
2 0
1 1
0 6
25
6
5 1
2 6
5 28
2
1 1
0 2
4 13
70
7
10
3 6
5 2
3 16
6
16
5 4
13
9 98
8
26
12
4 39
17
41
12
10
16
6
13
20
105
321
ระบบบรการทางการแพทย
Thailand Medical Services Profile 2011 - 2014
2-26
2.2
4
1 2
3 4
5 6
7 8
9 10
11
12
1
66
38
20
92
103
61
32
24
25
19
38
56
236
810
2
11
3 2
8 5
15
2 1
3 2
6 7
39
104
3
51
10
9 58
16
34
28
10
11
8
23
29
111
398
4
15
4 0
11
3 8
6 0
5 2
2 7
34
97
5
60
36
18
70
43
78
33
19
25
20
34
65
190
691
ระบบบรการทางการแพทย
การแพทยไทย ๒๕๕๔-๒๕๕๗ First Edition
2-27
2จากการวเคราะหสถานการณเรองความเชยวชาญเฉพาะทางดานการแพทยในปจจบน (ขอมล ณ ปงบประมาณ2554 กลมบรหารงานบคคล สานกบรหารกลาง และขอมลจานวนประชากร ป 2555 จากทะเบยนราษฎร กระทรวงมหาดไทย) พบวา โรงพยาบาลสวนใหญในสงกดสานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข ยงมขดจากดในการใหบรการทางการแพทยเฉพาะดาน โดยจะเหนไดจากอตราสวนประชากรตอแพทยเฉพาะทางทยงสงอยมาก เมอเปรยบเทยบกบแพทยทวไป2 (ตารางท 2.25-2.27)
ตารางท 2.25 อตราสวนประชากรตอแพทยเฉพาะทางสาขาหลก ตารางท 2.26 อตราสวนประชากรตอแพทยเฉพาะทางสาขารอง
แพทยเฉพาะทางสาขารอง อตราสวนประชากรตอแพทย จกษวทยา 184,447
โสต นาสก ลารงซวทยา 218,441
เวชศาสตรฟนฟ 481,227
รงสวทยาทวไป/วนจฉย 223,787
จตเวชศาสตร 547,036
พยาธวทยากายวภาค 1,185,244
เวชศาสตรฉกเฉน 533,360 ตารางท 2.27 อตราสวนประชากรตอแพทยเฉพาะทางสาขาตอยอดบางสาขา
แพทยเฉพาะทางสาขาตอยอด อตราสวนประชากรตอแพทย ประสาทศลยศาสตร 435,396
ศลยศาสตรยโรวทยา 477,575
ศลยศาสตรตกแตง 771,123
ศลยศาสตรทรวงอก 1,828,662
กมารศลยศาสตร 1,306,187
อายรศาสตรประสาทวทยา 1,163,694
อายรศาสตรโรคไต 876,756
อายรศาสตรโรคหวใจ 1,000,050
อายรศาสตรโรคระบบหายใจ 2,207,006 อายรศาสตรโรคเลอด 1,641,107 กมารเวชศาสตรโรคระบบหายใจ 3,047,770 กมารเวชศาสตรโรคเลอด 3,555,723
กมารเวชศาสตรโรคหวใจ 3,200,159
กมารเวชศาสตรทารกแรกเกด 3,555,723
แพทยเฉพาะทางสาขาหลก อตราสวนประชากรตอแพทย อายรศาสตร 64,978 ศลยศาสตร 93,435 สตศาสตร 84,885 กมารเวชศาสตร 78,053 ศลยศาสตรออรโธปดกส 97,122 วสญญวทยา 177,294
ระบบบรการทางการแพทย
Thailand Medical Services Profile 2011 - 2014
2-28
จากสดสวนจานวนแพทยเฉพาะทางในสาขาตางๆ ไมเพยงพอ สงผลใหบรการทางการแพทยเฉพาะทางเกดปญหา ดงน
1) ควรอคอยการตรวจและผาตดของผปวยในโรงพยาบาลนานขน 2) มการสงตอผปวยหลายระดบทงในเขตและนอกเขตบรการ รวมถงโรงพยาบาลสงกดมหาวทยาลย 3) ศกยภาพในการใหบรการผปวยในมขดจากด หากมความตองการการรกษาโรคทซบซอนมากขน
ระบบบรการทางการแพทยในระดบตตยภมและสงกวา และระบบการสงตอผปวย
ระบบการบรการทางการแพทยระดบตตยภมและสงกวา เปนการบรการทางการแพทยทใหการรกษาและดแลผปวย โดยเฉพาะกลมผปวยทมอาการซบซอนทตองการรบ
การรกษาระดบตตยภม ซงเปนระบบทตองรบสงตอผปวยจากสถานบรการระดบปฐมภมและทตยภม รวมทงเปนแหลงองคความร เทคโนโลยทางการแพทยและบคลากรทางการแพทยทมความเชยวชาญระดบสงของประเทศ ปจจบนประชาชนสามารถเขาถงการบรการทางการแพทยระดบตตยภมและสงกวาไดมากขน นบตงแตมระบบประกนสขภาพถวนหนาภายใตพระราชบญญตหลกประกนสขภาพถวนหนา ป 2545 กระทรวงสาธารณสขและสานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต มการพฒนาบรการตตยภมและตตยภมเฉพาะดาน คอ excellence center หรอ supra-tertiary care ซงพฒนาระบบการบรการใหสามารถลดสาเหตการตายจากโรคและภาวะเสยงทคกคามสขภาพชวตของประชาชนโดยเฉพาะ สาเหตการตาย 3 อนดบแรก คอ โรคมะเรง โรคหวใจและหลอดเลอด และอบตเหต รวมถงการสนบสนนงบประมาณเพอสงเสรมการพฒนาระบบบรการ9
ระบบบรการทางการแพทยระดบตตยภมในปจจบน จากแผนพฒนาระบบบรการสขภาพ (service plan) ป 2555-2559 โดยกระทรวงสาธารณสข ซงไดจดทาเพอกาหนดทศทางการพฒนาระบบบรการสขภาพในสวนภมภาคทงบรการระดบปฐมภม (primary care) ระดบทตยภม (secondary care) และระดบตตยภม (tertiary care) ใหสอดคลองทงดานโครงสราง บคลากร และคณภาพบรการ รวมถงการพฒนาความเชยวชาญระดบสง สรางระบบทเชอมโยงกนเปนเครอขายทงภายในจงหวด ภายในเขต และเปนเครอขายระดบประเทศ ดวยระบบสงตอ (referral system) เพอสามารตอบสนองแนวโนมความเปลยนแปลงของสงคมและประชากร ตลอดจนความตองการดานสขภาพของประเทศไดทนทวงท และเกดการใชทรพยากรทมอยอยางจากดไดอยางมประสทธภาพ ตลอดจนเปนระบบบรการสขภาพทมศกยภาพรองรบปญหาทางการแพทยและสาธารณสขทมความซบซอนในระดบพนทได นอกจากน ยงมการพฒนาศนยความเชยวชาญระดบสงเปนหนวยทจดตงขนภายในโรงพยาบาลตตยภม เพอรองรบระบบสงตอผปวยแบงเปน 3 ระดบ คอ
ระดบ 1 มขดความสามารถขนสงครอบคลมการรกษาในสาขานนไดเกอบทงหมด ยกเวนการดแลโดยโรงเรยนแพทยของมหาวทยาลย ครอบคลมพนทระดบภาค หรอกลมเขต
ระดบ 2 เนนรองรบการสงตอ แตมขดความสามารถรองจากระดบ 1 ระดบ 3 เนนการดแลในจงหวด ดงนน โรงพยาบาลประจาจงหวดทกจงหวด จะถกพฒนาเปนระดบ 3
เพอเปนหลกประกนวาประชาชนในจงหวดมความเทาเทยมกนในการเขาถงบรการพนฐานรวมทงประกอบดวย 4 สาขา ไดแก สาขาโรคหวใจและหลอดเลอด สาขาโรคมะเรง สาขาอบตเหตและฉกเฉน และสาขาทารกแรกเกด2 (ตารางท 2.28) ตารางท 2.28 การพฒนาศนยความเชยวชาญ 4 สาขา
ศนยความเชยวชาญระดบสง ปงบประมาณ 2555-2559 ระดบ 1 ระดบ 2 ระดบ 3
ศนยโรคหวใจ 10 11 55 ศนยโรคมะเรง 9 13 54 ศนยอบตเหต 12 11 52 ศนยทารกแรกเกด 9 18 49
ระบบบรการทางการแพทย
การแพทยไทย ๒๕๕๔-๒๕๕๗ First Edition
2-29
2การพฒนาระบบบรการระดบตตยภมดานการแพทย
จากรายงานการพฒนาการจดการกาลงคนของสหวชาชพ ป 25552 โดยสานกบรหารการสาธารณสข สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข การพฒนากาลงคนดานสขภาพของประเทศไทยทผานมา แมวาอตราสวนประชากรตอกาลงคนดานสขภาพ จะมแนวโนมลดลงตลอดเวลา แตเมอเปรยบเทยบกบคามาตรฐานขององคการอนามยโลกและประเทศเพอนบานทมความเจรญทางเศรษฐกจทใกลเคยงกน พบวา ประเทศไทยยงมอตราสวนประชากรตอกาลงคนดานสขภาพทยงสงกวามาก โดยในปจจบน กาลงคนดานสขภาพในสงกดสานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข โดยเฉพาะแพทย มจานวน 13,311 คน ในขณะทตองดแลประชากรในสดสวนประมาณรอยละ 80.0 ของจานวนประชากรทงหมด ประมาณ 63 ลานคน โดยมอตราสวนประชากรตอแพทยอยทประมาณ 4,732 ตอ 1 ในขณะทมาตรฐานองคการอนามยโลกอย อตราสวนประชากรตอแพทยเทากบ 600 ตอ 1 ในขณะทประเทศเพอนบานอยางมาเลเซย มอตราสวนอยท 1,428 ตอ 1 และประเทศสงคโปรอยท 625 ตอ 1 นอกจากแพทยแลว กาลงคนดานสขภาพอน ไมวาจะเปนทนตแพทย เภสชกร พยาบาล และสหวชาชพ กมความขาดแคลนเชนเดยวกน โดยเฉพาะพยาบาลซงมแนวโนมความตองการมากขนในแผนพฒนาการใหบรการสขภาพในอนาคต โดยมอตราสวนประมาณ 550 ตอ 1 ในขณะทประเทศมาเลเซยและสงคโปรมอตราสวน 350 และ 250 ตอ 1 ตามลาดบ
ระบบสงตอผปวย (referral system) การสงตอผปวย หมายถง การจดการใหผปวยไปรบบรการดานสขภาพยงสถานบรการไดเหมาะสมกวา โดยมขอมลเกยวกบผปวยตามแบบฟอรมทกระทรวงสาธารณสขกาหนดสงไปพรอมดวย เพอหนวยบรการสาธารณสขทรบผปวยไว ไดเขาใจความเปนมาของผปวยตามสมควร สามารถดแลผปวยตอไปไดอยางสะดวกและถกตอง ผปวยอาจเดนทางไปเองหรอเจาหนาทเปนผนาสงแลวแตความเหมาะสม เมอเสรจสนการดแล รกษา กจะแจงผลการรกษากลบไปยงหนวยบรการสาธารณสขทสงผปวยมา ระบบสงตอผปวยจะตองมหลกการ เหตผล วตถประสงค ระเบยบวธการ แบบฟอรมการสงอยางชดเจน ในทางปฏบต ผทเกยวของกบระบบการสงตอผปวยในโรงพยาบาล คอ ผอานวยการแพทยฝายตางๆ หวหนาฝายการพยาบาล แพทย พยาบาลผปฏบตงานอยในฝายตางๆ ตลอดจนบคลากรและหนวยงานทเกยวของ
ระบบสงตอผปวยในประเทศไทย ตามนโยบายการสรางหลกประกนสขภาพถวนหนา หนวยบรการสขภาพทกระดบจะตองพฒนาระบบการ
ใหบรการประชาชนไดอยางมคณภาพและมาตรฐานทเหมาะสม หากเกนขดความสามารถของสถานบรการจะตองจดระบบการสงตอผปวย ไปดแลยงสถานบรการทมศกยภาพสงกวา รวมถงการสงกลบในแตละเครอขายตามระบบภมศาสตรสารสนเทศ (GIS) หรอขอตกลงรวมกนระหวางสถานบรการระหวางจงหวด รวมถงระหวางเขตตามความเหมาะสม เพอใหผปวยไดรบการดแลอยางมคณภาพมาตรฐานทเหมาะสมในขนตอนตอไป
ระบบการสงตอผปวยภายใตแผนพฒนาระบบบรการสขภาพ (service plan) ป 2555-2559 จากแผนพฒนาระบบบรการสขภาพ (service plan) ป 2555-2559 โดยสานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข
กระทรวงสาธารณสข ไดจดระบบบรการสขภาพในรปแบบเครอขายแทนการขยายโรงพยาบาลเปนแหงๆ โดยใชหลกการ “เครอขายบรการทไรรอยตอ (seamless health service network)” ทสามารถเชอมโยงบรการทง 3 ระดบเขาดวยกน ตงแตระดบปฐมภม ทตยภม และตตยภม ทงน ใหเปนไปตามสภาพขอเทจจรงทางภมศาสตรและการคมนาคม โดยไมมเสนแบงของการปกครองหรอการแบงเขตตรวจราชการเปนตวขวางกน โดยการจด “ระดบโรงพยาบาลรบผปวยสงตอ (referral hospital cascade)” ของระบบบรการเปน 3 ระดบ ไดแก ระดบตน ระดบกลาง และระดบสง เพอใชจดสรรทรพยากรภายในเครอขายทมอยางจากดใหมประสทธภาพสงสด หลกเลยงการลงทนทซาซอน และขจดสภาพการแขงขนกน (ภาพท 2.11)
1. โรงพยาบาลรบผปวยสงตอระดบตน (first-level referral hospital) ประกอบดวย เครอขายบรการทตยภม มหนาทรบผปวยสงตอจากเครอขายบรการปฐมภม กาหนดใหเปนโรงพยาบาลชมชนขนาดใหญ (F1) โรงพยาบาลชมชนขนาดกลาง (F2) และโรงพยาบาลชมชนขนาดเลก (F3)
2. โรงพยาบาลรบผปวยสงตอระดบกลาง (mid-level referral hospital) ประกอบดวยโรงพยาบาลทวไปขนาดเลก (M1) และโรงพยาบาลชมชนแมขาย (M2) มหนาทรบผปวยสงตอจากเครอขายบรการทตยภม
ระบบบรการทางการแพทย
Thailand Medical Services Profile 2011 - 2014
2-30
3. โรงพยาบาลรบผปวยสงตอระดบสง (high-level referral hospital) มหนาทรบผปวยสงตอจากโรงพยาบาลตตยภมขนาดกลาง แบงเปน 2 ระดบ
3.1 โรงพยาบาลทวไปทเปนแมขายของเครอขายบรการระดบจงหวด (standard-level referral hospital) กาหนดใหเปน โรงพยาบาลทวไปขนาดใหญ (ระดบ S)
3.2 โรงพยาบาลศนยทรบสงตอจากเครอขายบรการระดบจงหวดกาหนดใหเปนโรงพยาบาลศนย (ระดบ A)
ภาพท 2.11 ระดบโรงพยาบาลในการรบสงตอผปวย
การพฒนาระบบการสงตอผปวยในปจจบน โปรแกรมการสงตอผปวย “ไทยรเฟอร (Thai Refer)” จดเดนโปรแกรมไทยรเฟอร ม 3 ประการคอ ใชงานไดงาย
ลดการทางานซาซอนมระบบเฝาระวงระบบความปลอดภยปองกนความผดพลาดตลอด 24 ชวโมง เชอมตอระหวางหองฉกเฉนของโรงพยาบาลตนทาง-ปลายทาง โดยใชระบบการสงตอขอมล ประวต ผลแลปตางๆ เชน เลอด เอกซเรย และภาพผปวยผานคอมพวเตอรออนไลน และระบบโทรศพทสมารทโฟน ไอแพด ขอมลประวตการรกษาจากตนทาง และภาพผปวยจะปรากฏทหนาจอคอมพวเตอรของโรงพยาบาลปลายทาง และมระบบดาวเทยมตดตามเชคพกดรถพยาบาลนาสง แพทยผเชยวชาญเตรยมพรอมการรกษาและสามารถสงการรกษาเพมเตมไดทนท ทาใหชวยชวตผปวยไดรวดเรว ลดอตราการเสยชวต และลดคาใชจายซาซอนของโรงพยาบาล คอไมตองตรวจทางหองปฏบตการซาอก ในอนาคตจะพฒนาประยกตใชโปรแกรมน ใหสามารถรองรบอบตเหตหมทมผปวยจานวนมากหรอกรณเกดภาวะวกฤต เชน กรณนาทวมใหญ หรอภยพบต เพมความคลองตวในการบรหารจดการดแลผปวยทกรายไดทงการรกษา การเคลอนยายผปวย การสารองเตยงไอซย และเครองมอแพทย10
ปญหาและอปสรรคในการพฒนาระบบการสงตอผปวย การพฒนาระบบบรการทางการแพทยระดบตตยภมและสงกวาทผานมา มงพฒนาทตวหนวยบรการตตยภมเป น
หลก โดยเฉพาะในดานศกยภาพเชงโครงสรางและการจดบรการของหนวย ในขณะทการพฒนาเครอขายการดแลและส งตอไมไดรบการพฒนาใหเชอมโยงอยางเปนระบบหรอเขมแขงเทาทควร ตงแตการคนหาผปวย การสงตอใหรบบรการไดอยางทนทวงทและการดแลตอเนอง มขนตอนทยงยากในการสงตอไปยงหนวยบรการในระดบสงกวา ภาระในการสงตอจะตกเปนภาระของผปวยและญาต ทาใหผปวยไมตองการรบการรกษาตอ ประกอบกบการสงกลบจากหนวยบรการระดบตตยภมและ สงกวากลบไปยงหนวยบรการทตยภมและปฐมภมขาดการเชอมตอเปนระบบทรองรบการสงตวกลบ สงผลใหไมมการสงกลบ อนเปนการเพมตนทนในการเขาถงบรการของผปวย และภาระหนกทสถานบรการระดบตตยภมและสงกวา
ระบบบรการทางการแพทย
การแพทยไทย ๒๕๕๔-๒๕๕๗ First Edition
2-31
2เอกสารอางอง (References)
1. บวรศม ลระพนธ, อครนทร นมมานนตย, ดารน จตรภทรพร. โครงการทบทวนสถานการณระบบบรการสาธารณสขและ
การควบคมคณภาพตามธรรมนญวาดวยระบบสขภาพแหงชาต ป 2552. สถาบนวจยระบบสาธารณสข; 2013. 2. สานกบรหารการสาธารณสข สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข. การพฒนาการจดการกาลงคนของสหวชาชพ ป 2555.
2556. 10-19. 3. ตวเลขตองรเรองสาธารณสข บรรพ 6 2556-2557. นนทบร: อลฟา รเสรช; 2557. หนา 106-121. 4. สานกนโยบายและยทธศาสตร สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข.รายงานทรพยากรสาธารณสข ป 2554. 2553. 5-8. 5. คณะทางานจดทาบญชรายจายสขภาพแหงชาต ป 2552-2553. บญชรายจายสขภาพแหงชาตของประเทศไทย ป
2552-2553 = National health accounts of Thailand 2009-2010. สานกงานพฒนานโยบายสขภาพระหวางประเทศ (IHPP) กระทรวงสาธารณสข. ป 2555. หนา 12.
6. สวทย วบลผลประเสรฐ. รายงานการสาธารณสขไทย ป 2551-2553 กรงเทพฯ: โรงพมพสงเคราะหทหารผานศก, 2554. 7. สานกนโยบายและยทธศาสตร สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข. ระบบขอมลเพอการบรหารตดตามผลการดาเนนงาน
กระทรวงสาธารณสข ป 2553 [อนเทอรเนต]. 2556 [เขาถงเมอ 15 ม.ค. 2557]. เขาถงไดจาก: http://moc.moph.go.th/index.php
8. แพทยสภา. [อนเทอรเนต]. 2556 [เขาถงเมอ 15 ม.ค. 2557]. เขาถงไดจาก: http://www.tmc.or.th/statistics.php 9. เกรยงศกด เจรญวงศศกด. รายงานวจยโครงการศกษาความตองการในอนาคตและพฒนารปแบบระบบบรการทาง
การแพทยระดบตตยภมและสงกวา. ป 2552, editor. 2556. 10. สธ.พฒนาโปรแกรม“ไทย รเฟอร”ประจาหองฉกเฉนรพ. รฐ-เอกชน สงตอผปวยฉกเฉนรวดเรว ไรรอยตอ. สานกสารนเทศ
และประชาสมพนธกระทรวงสาธารณสข [อนเทอรเนต]. 2556 [เขาถงเมอ 16 พ.ย. 2556 ]. เขาถงไดจาก: http://www.moph.go.th/ops/iprg/include/admin_hotnew/show_hotnew.php?idHot_new=57760