the effects of evening primerose on clinical obstetrics of...

Scientific Journal of Nursing, Midwifery and Paramedical Faculty, 2019; Vol 5(3), Winter, pp 15-28.

Copyright © 2019 the Author (s). Published by Kurdistan University of Medical Sciences. This is an open

access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution-Non Commercial License 4.0

(CCBY-NC), where it is permissible to download, share, remix, transform, and buildup the work provided it is

properly cited. The work cannot be used commercially without permission from the journal.

The Effects of Evening Primerose on Clinical Obstetrics of Iran: A Review

Study

Marzieh Faghani Aghoozi1, Sanaz Fayazi

2, Serveh Mohammadi

3, Najmeh Tehranian

4,

Malihe Amerian5*

1- MSc, Department of Midwifery, School of Nursing and Midwifery, Shahroud University of Medical

Sciences, Shahroud, Iran.

2- MSc, Department of Midwifery, School of Nursing and Midwifery, Zanjan University of Medical Sciences,

Zanjan, Iran.

3-MSc, Department ofMidwifery, Faculty of Nursing and Midwifery, Kurdistan University of Medical Sciences,

Sanandaj, Iran.

4- Assistant Professor, Department of Reproductive Health and Midwifery, Faculty of Medical Sciences, Tarbiat

Modares University, Tehran, Iran.

5- MSc, Department of Midwifery, School of Nursing and Midwifery, Shahroud University of Medical

Sciences, Shahroud, Iran.

*Corresponding Author: Malihe Amerian, Tel: 09198822869, Email: [email protected]

Received: 17 May 2019 Accepted: 16 Dec 2019

Abstract

Background & Aim: Nowadays, medicinal plants are considered by women, especially in

the fertility and pregnancy age, in ways that the trail of herbal medicine is observed in about

half of primigravida women. In addition to health benefits, herbal drugs can also have toxic

effects. Therefore, performing clinical studies on herbal extracts is beneficial. This review

study aimed to overview the effects of Evening Primrose on clinical obstetrics in Iran.

Materials & Methods: In this review study, the quality of articles was assessed by the

modified Jadad scale. From 90 articles obtained from search engines in the period of 1991-

2018, 15 full articles that achieved a score of ≥3 were entered into the study, and their results

were categorized in terms of randomization, blinding, and different biases.

Results: In this study, some of the positive effects of Evening Primrose were improving the

lipid profile of gestational diabetes, reducing the hormonal complications of polycystic ovary

syndrome, improving premenstrual syndrome, accelerating the transition from postpartum

grief, and replacing HRT in menopausal symptoms. However, mastalgia had no particular

superiority to previous therapies. Regarding Bishop Score in the post-term period, further

investments are required to more evaluate its local impact.

Conclusion: In Iran, most studies on Evening Primrose are related to the premenstrual

syndrome in women, the results of all of which have confirmed the positive effect of this

plant on the decrease of PMS symptoms. It seems that Evening Primrose can be suggested to

reduce PMS symptoms in women.

Keywords: Evening Primrose, Midwifery, Clinical

How to cite this article:

Faghani Aghoozi M, Fayazi S, Mohammadi S , Tehranian N, Salehin Sh , Amerian M. The

Effects of Evening Primerose on Clinical Obstetrics of Iran: A Review Study. Scientific

Journal of Nursing, Midwifery and Paramedical Faculty. 2019: 5 (3): 15-28.

URL: http://sjnmp.muk.ac.ir/article-1-251-fa.html

Dow

nloa

ded

from

sjn

mp.

muk

.ac.

ir at

13:

27 +

0330

on

Sat

urda

y F

ebru

ary

15th

202

0

http://sjnmp.muk.ac.ir/article-1-251-fa.html

ایران بالینی مامایی در مغربی گل اثرات بر مروری

6931 زمستان سوم، شماره پنجم، دوره پیراپزشکی، و مامایی پرستاری، فصلنامه 61

مطالعه مرورییک اثرات گل مغربی در مامایی بالینی ایران:

*5ملیحه عامریان، 4، نجمه تهرانیان3، سروه محمدی2ی، ساناز فیاض1مرضیه فغانی آغوزی

.مربی، گروه مامایی ، دانشکده پرستاری و مامایی ، دانشگاه علوم پزشکی شاهرود ، شاهرود ، ایران -1

.مربی، گروه مامایی ، دانشکده پرستاری و مامایی ، دانشگاه علوم پزشکی زنجان ، زنجان ، ایران -2

.مربی، گروه مامایی ، دانشکده پرستاری و مامایی ، دانشگاه علوم پزشکی کردستان ، سنندج ، ایران -3

.رس، تهران، ایراناستادیار، گروه مامایی و بهداشت باروری، دانشکده پزشکی، دانشگاه تربيت مد -4

.مربی، گروه مامایی ، دانشکده پرستاری و مامایی ، دانشگاه علوم پزشکی شاهرود ، شاهرود ، ایران -5

[email protected]ایميل: ، 90101122190تلفن: ،مليحه عامریان :نویسنده مسئول

25/90/1301 تاریخ پذیرش: 22/92/1301 تاریخ دریافت:

چکیده

امروزه گياهان دارویی توسط زنان به ویژه در سنين باروری و بارداری مورد توجه قرار گرفته است به طوری که زمینه و هدف:

توانند یم . داروهای گياهی در کنار فواید درمانیشود یمردپای طب گياهی در حدود نيمی از این زنان با اولين بارداری دیده

بر ی با هدف مروراست. این مطالعه گياهی مفيد یها عصارهاثرات توکسيک نيز داشته باشند، بنابراین مطالعات بالينی بر روی

.اثرات گل مغربی در مامایی بالينی ایران انجام شد

یا مقاله 09حدود جداد بررسی شد و از ی شده لیتعدمقاالت توسط پرسشنامه تيفيک در این مطالعه مروری، :ها روشمواد و

وارد مطالعه شدند و نتایج یا بيشتر گرفتند 3که نمره مقاله 15 به دست آمد، 2911تا 1001که از موتورهای جستجو از بازه زمانی

شد. یبند دسته ورش های مختلفاز نظر تصادفی سازی، کورسازی و ت ها آن

به بهبود پروفيل ليپيدی دیابت حاملگی، کاهش عوارض هورمونی سندرم تخمدان پلی توان یماز اثرات مثبت گل مغربی ها: یافته

در عالئم یائسگی اشاره کرد. در HRTکيستيک، بهبود سندرم قبل از قاعدگی، تسریع گذر از اندوه پس از زایمان و جایگزین

موضعی آن نياز به ريتأثنيز ترم پستره بيشاپ در نم قبلی نداشت و در رابطه با یها درمانمورد ماستالژی، برتری خاصی نسبت به

بيشتر دارد. بررسی

ی همه ی جهينتگل مغربی در ایران، در رابطه با سندرم قبل از قاعدگی زنان بوده است که یها یبررسبيشترین :یریگ جهینت

سندرم عالئمبتوان گل مغربی را در زمينه کاهش رسد یم به نظربود. PMSاثر مثبت گل مغربی در کاهش عالئم دیمؤمطالعات،

قبل از قاعدگی زنان پيشنهاد داد.

.گل مغربی، مامایی، بالينی کلیدی: های واژه

Dow

nloa

ded

from

sjn

mp.

muk

.ac.

ir at

13:

27 +

0330

on

Sat

urda

y F

ebru

ary

15th

202

0


ملیحه عامریان

61 6931زمستان ،سوم شماره پنجم، دوره پیراپزشکی، و مامایی پرستاری، فصلنامه

مقدمه

مردم درصد 19 ، جهانی بهداشت سازمان گزارش طبق

برای و بوده وابسته گياهان به پزشکی جنبه از جهان

های عصاره از استفاده بهداشتی، اوليه های مراقبت

اعالم با ، درمانی گياه(. 3-1) دهند می ترجيح را گياهی

استفاده عدم بر مبنی جهانی بهداشت سازمان ممنوعيت

جانبی عوارض و مصنوعی های اسانس و ها رنگ از

صنعت و کشت رونق موجب ، شيميایی داروهای

گزارشی طی(. 5, 4, 2) است شده دارویی گياهان

مامایی سرآمد کشورهای در دارویی گياهان از استفاده

باالتر، اجتماعی سطح با باردار زنان در فنالند مانند

افزایش ،تر پایين اجتماعی سطح با باردار زنان به نسبت

در گياهی های روغن از استفاده( . 9) است داشته

افزایش موازات به و است متداول سنتی پزشکی

اهميت سنتی طب کاربرد کشورها، بهداشتی های هزینه

مصرف(. 13-2, 4, 2, 1) است یافته روزافزون

نظر در با ،(14) دارد طوالنی تاریخچه گياهی داروهای

کمتری جانبی ،عوارض بهتر اثربخشی-هزینه گرفتن

و موردقبول کشورها، فرهنگی ميراث عنوان به و داشته

کنند می تحمل بهتر را آن بيماران لذا ، بوده دسترس در

اینکه به توجه با گياهی داروهای ،حال بااین(. 19, 4, 2)

کنار در است ممکن هستند، مختلف ترکيبات حاوی

باشند، داشته توکسيک اثرات ،شان درمانی فواید

گياهی، های عصاره روی بر مطالعات بنابراین

مفيد تواند می ها آن ترکيبات از اطالع و سازی خالص

( .15)باشد

در ویژه به زنان توسط دارویی گياهان از استفاده امروزه

امر محققين موردتوجه بارداری دوره و باروری سنين

( 15, 4) است اثربخش های درمان جستجوی برای

بارداری اولين با زنان ميان در گياهی طب از استفاده

شامل را زنان این از نيمی حدود و بوده بيشتر

(. 19, 9)شود می

ماهه سهدر مصرف شيوع بيشترین بارداران، ميان در

ماه آخر بارداری با هدف کمک به القا خصوصاًسوم و

(.3) شود یمزایمان دیده

و Evening Primeroseگياه گل مغربی با نام التين

یک گياه کوتاه عمر و Oenothera Biennisنام علمی

پاناسه آ ی خانوادهو Onagraceae ی يرهتدو ساله از

( به دليل اینکه 10-15, 13, 11, 19, 2, 5, 4, 1) است

آن به هنگام غروب باز یا لولهزرد، بزرگ و یها گل

( .گل 29, 19، به آن گل مغربی ميگویند )شوند یم

و مگر مزاجی کيفيت دارای سنتی، طب مغربی از نظر

دارای ،(10) است دوجنسی آن های گل( . 4)است تر

قد ،متر سانتی 159 تا 39 بين و بوده خوراکی های برگ

شکل را ها برگ ای قاعده رزت اول، سال در(. 2) دارد

5/1 ارتفاع تا دهنده گل ی ساقه دوم، سال در و دهد می

است آمریکا بومی گياه، این(. 19) کند می ایجاد متر

التيام و چاقی با مبارزه برای آن ی ریشه ی کرده دم از که

در و(. 21, 19, 15, 19) کنند می استفاده روده درد

.(11, 12, 11) است مرسوم آن از استفاده نيز هندوستان

جهت هوایی و آب مناطق ترین مناسب از یکی نيز ایران

( .11, 12)است مغربی گل گياه پرورش و کشت

و 3-امگا ی خانواده 2 به ضروری چرب اسيدهای

است الزم چرب اسيد 0-امگا. شوند می تقسيم 9-امگا

کمی مقداری تواند می بدن چون نيست، ضروری ولی

رژیم ضروری چرب اسيدهای ی وسيله به را آن از

لينولئيک، اسيد از 3-امگا(. 11) کند توليد غذایی

اولئيک اسيد از 0-امگا و لينولئيک گاما اسيد از 9-امگا

بلند زنجيره با چرب اسيدهای. (12) شوند می مشتق

ویژه به غذایی مواد و گياهان از بسياری در 3-امگا

این ميان در(. 22)شود می یافت دریایی غذاهای

و (DHA) اسيد دوکساهگزانویيک چرب، اسيدهای

بسيار چرب اسيد دو (EPA) اسيد ایکوزاپنتانویيک

چرب، اسيد دو این ساز پيش که هستند بيولوژیک فعال

Dow

nloa

ded

from

sjn

mp.

muk

.ac.

ir at

13:

27 +

0330

on

Sat

urda

y F

ebru

ary

15th

202

0




گل جمله از گياهان در که است آلفالينولئيک اسيد

درصد 15-19 حدود بدن در و شود می یافت نيز مغربی

اسيد. (13, 5)شود می تبدیل DHA و EPA به آن

طبيعی ساز پيش نوعی (PUFA) نشده اشباع چرب

( 3-امگا) اسيد لينولئيک و است پروستاگالندین

گامالينولئيک طرفی از(. 10) است (PUFA) ترین مهم

اسيد هوموگامالينولئيک دی به بدن در خوراکی اسيد

سنتز مهار به منجر تواند می که شود می متابوليزه

ایجاد باعث و شده آراشيدونگ اسيد های متابوليت

و 3-امگا اسيدهای( . 24, 23) گردد ضدالتهابی اثرات

های متابوليت برخی توليد کاهش به منجر 9-امگا

شود می ایکوزانوئيدها سطح افزایش و آراشيدونات

گامالينولئيک غذایی های مکمل اثر همچنين( . 25)

،E1 پروستاگالندین بيوسنتز در( 9-امگا) اسيد

و حيوانات در اسيد آراشيدونيک و E2 پروستاگالندین

با ها، فنول پلی( . 10)است شده مشخص انسان مدل

های یون با کمپلکس تشکيل اکسيدانی، آنتی فعاليت

سه و یگانه اکسيژن های مولکول کردن غيرفعال و فلزی

تغيير مانع آزاد، های رادیکال کردن خنثی و گانه

و ها روغن ایمنی و ای تغذیه ارزش و طعم رنگ،

فنولی ترکيبات غنی منبع گياهان، و شوند می ها چربی

ترپن دی و ها تانن ها، فالونوئيد فنوليک، اسيدهای مثل

( . 19)باشند می فنولی های

چرب اسيدهای زیادی مقادیر حاوی مغربی گل

است استروژنی و فنولی ترکيبات ، ضروری غيراشباع

گياه، این استونی عصاره( . 29, 15-11, 12, 1)

داراست را فالونوئيدی و فنولی ترکيبات مقدار بيشترین

از خطی آليفاتيک الکل و فنوليک ترکيبات و

. (21, 19) شوند می محسوب مغربی گل فعال محتویات

و بتاسيسترول دنمان) استرول حاوی گياه این

سيتوکين اثرات ی کننده تعدیل که است( کامپسترول

، 1β اینترلوکين ، TNF-α، (NO) اکسيد نيتریک ها،

ی کننده سرکوب و B2 ترومبوگزان و گاما ترفروننای

فعاليت دليل همين به و است COX-2 ژن بيان

, 12, 15) دارد گاوزبان گل به نسبت بيشتری ضدالتهابی

11 ,21. )

اوناگر روغن حاوی مغربی گل گياه های دانه

(huiledonager) مایل زرد روغن این رنگ که بوده

مختلف اسيدهای از ترکيبی روغن این ، است سبز به

اسيد استئاریک ،( درصد 5/9) پالميتيک اسيدهای مانند

لينولئيک ،( درصد 11) اسيد اولئيک ،( درصد 5/1)

گامالينولئيک ، اسيد لئيک لينو آلفا ،( درصد 22) اسيد

, 5, 1) است آراشيدونيک اسيد و( درصد 2-14) اسيد

خاصيت روغن این(. 25, 23, 19-10, 11, 19, 1, 2

بيوسنتز عوامل حاوی و دارد شونده خشک

(. 29, 10, 11, 13, 11, 19) است (E1) پروستاگالندین

محسوب گياه این طبيعی عصاره مغربی، گل روغن

گامالينولئيک و داشته PUFA زیادی مقدار که شود می

به را PUFA مستقيم، طور به آن در موجود اسيد

تبدیل( E پروستاگالندین جمله از) ها پروستاگالندین

عوارض موارد، درصد 3 حدود در(. 10)کند می

و مدفوع شدن نرم و تهوع مانند خفيفی و محدود

مغربی گل روغن مصرف اثر در خفيف سردرد

-0) شود می تحمل خوبی به البته که است شده گزارش

تحقيقات و داروشناسی معتبر کتب اساس بر( 11

طول در جدی ی عارضه فاقد مغربی گل گرفته، صورت

ای مطالعه لکن( 11, 12) است شيردهی و بارداری

رحمی انقباضات افزایش موجب را مغربی گل مروری

(.9)است دانسته بارداری در

متنوعی مطالعات ایران در مغربی گل اثرات با رابطه در

این ی عمده که است شده انجام پزشکی علوم عرصه در

(. 13, 2)است بوده مامایی و زنان حوزه در مطالعات

از مامایی عرصه در مکمل طب مقوله ازآنجاکه

ایران پزشکی علوم های دانشگاه پژوهشی های اولویت

Dow

nloa

ded

from

sjn

mp.

muk

.ac.

ir at

13:

27 +

0330

on

Sat

urda

y F

ebru

ary

15th

202

0




در جغرافيایی های تفاوت اهميت به توجه با و است

بر لذا منطقه، هر در سنتی طب داروهای کاربرد عرصه

روغن تأثيرات بر مروری ، بررسی این با تا شدیم آن

در مامایی و زنان مختلف های عرصه در مغربی گل

.باشيم داشته ایران

ها روش و مواد

مغربی گل اثرات بررسی هدف با مروری، مطالعه این

با مرتبط منابع تمامی. شد انجام ایران بالينی مامایی در

مورد مامایی و پزشکی علوم عرصه در مغربی گل

مقاالت تمامی منظور این به. گرفتند قرار بررسی

و فارسی زبان به ایرانی اصيل پژوهشی و مروری

مامایی ، مغربی گل های کليدواژه از استفاده با انگليسی

، evening primerose ،midwifery ،Obstetrics

،Oenothera Biennis و Onagracea سه توسط

در advanced search جستجوی استراتژی با محقق

نهایت در و شد جستجو title ،abstract های بخش

. داد قرار بررسی مورد را تکراری موارد محقق یک

، Sciencedirect جستجوی موتور از مقاله 09 حدود

Google Scholar، Magiran ،SID ،Iranmedex و

IranDoc ،Pubmed به 2911 تا 1001 زمانی بازه از

، خروج و ورود معيارهای به توجه با که آمد دست

دارای مقاالت. شد انتخاب نهایت در منبع 15 حدود

مقاالتی نویسندگان با و شدند مطالعه وارد متن کامل

. شد حاصل تماس بود چکيده شکل به آنان ی مقاله که

مربوط مقاالت: شامل مقاالت مطالعه به ورود معيارهای

شامل خروج معيارهای و بودند مامایی و مغربی گل به

علوم حوزه مقاالت ناقص، های داده با مقاالت

مامایی، با نامرتبط های حوزه در مقاالت کشاورزی،

عدم و پایين کيفی سطح با مقاالت تکراری، مقاالت

توسط مقاالت کيفيت. بود مقاله کامل متن به دسترسی

حداقل که شد بررسی جداد ی شده تعدیل پرسشنامه

که مقاالتی(. 22) است 1 حداکثر و -1 معيار این امتياز

ها آن نتایج و شدند مطالعه وارد گرفتند، بيشتر یا 3 نمره

های تورش و کورسازی سازی، تصادفی نظر از

بندی دسته مورد و شد برداری فيش و بررسی مختلف

فلوچارت در مقاالت گزینش مراحل که گرفت قرار

.(1 نمودار) است آمده پایين

Dow

nloa

ded

from

sjn

mp.

muk

.ac.

ir at

13:

27 +

0330

on

Sat

urda

y F

ebru

ary

15th

202

0




فلوچارت مراحل ورود مطالعات به مرور سیستماتیک -1نمودار

هایافته

مغربی گل اثرات بررسی هدف با مروری ی مطالعه این

این در. شد انجام ایران بالينی مامایی ی حوزه در

کشيده، طول حاملگی های حوزه در مقاله 15 بررسی،

سندرم کيستيک، پلی تخمدان سندرم بارداری، دیابت

و ماستالژی زایمان، از پس اندوه قاعدگی، از قبل

به بررسی مورد مطالعات نتایج. شد یافت یائسگی

.است آمده جدول در ها گروه تفکيک

جدول خالصه بندی طراحی مطالعات و نتایج مربوط به گل مغربی در مامایی : عنوان1جدول

حوزهنویسنده و

سال و مکان جدادنمره عوارض نتایج مداخله و کنترل یها گروه نمونه پژوهش

حاملگی

طول کشيده

، شاه علی

اهواز، 1309

(10)

زن باردار نخست 99

2هفته در 49زا

گروه

تجویز کپسول واژینال

گل یگرم یليم 1999

پامچال + دارونما

تجویز گل مغربی، طول مدت

مرحله نهفته را کاهش و نمره

و باالتر را افزایش داد. 2بيشاپ

گزارش

نشد9

حاملگی

طول کشيده

، کالتی

تهران، 1302

(21)

49زن باردار 19

هفته در دو گروه

تجویز کپسول خوراکی

بار در 2 گرمی ميلی 1999

روز + دارونما 2روز تا

بر طول مدت ليبر یريتأثگل مغربی

و نمره بيشاپ نداشت.

گزارش

نشد9

5گزارش مکمل یاری گل مغربی و ویتامين گرمی ميلی 1999مکمل زن باردار مبتال 99، جميلياندیابت

Dow

nloa

ded

from

sjn

mp.

muk

.ac.

ir at

13:

27 +

0330

on

Sat

urda

y F

ebru

ary

15th

202

0




اراک، 1305 بارداری

(29)

بارداری در به دیابت

دو گروه

روغن گل مغربی و مکمل

D3واحدی ویتامين 1999

هفته + 9برای مدت

دارونما

دی در زنان باردار مبتال به دیابت

یها لیپروفابارداری، منجر به بهبود

ليپيدی متابوليک شد.

نشد

سندرم

تخمدان پلی

کيستيک

، زند وکيلی

شيراز، 1309

(15)

موش صحرایی 39

گروه 5ماده در

تایی9

گروه کنترل+ گروه گاواژ

1999گل مغربی با دوز

به بر کيلوگرم گرم یليم

روز + گروه القا 21 مدت

PCO با استرادیول

والرات+ گروه گاواژ گل

ميلی 1999مغربی با دوز

گرم بر کيلوگرم پس از

21 مدتبه PCOالقای

روز + گروه گاواژ گل

2999مغربی با دوز

بر کيلوگرم پس گرم یليم

به مدت PCOاز القای

روز + 21

روغن گل مغربی با تغيير غلظت

و FSH ،LH یها هورمون

تستوسترون موجب کاهش عوارض

شد. PCOناشی از تغييرات

گزارش

نشد9

سندرم قبل از

قاعدگی

، شایان

1302 ،

همدان

(20)

زن دچار 129

PMS گروه 3در

نفری 49

گرمی ميلی 1999کپسول

عدد روزانه + 1گل مغربی

گرمی ميلی 49قرص

عدد روزانه B9 2ویتامين

عدد از 2+ پالسبو روزانه

روز قبل از قاعدگی تا 14

2روز بعد از شروع تا 5

سيکل

9گل مغربی در مقایسه با ویتامين ب

اهش را ک PMSو دارونما، عالیم

داد.

تهوع و

سردرد

(9/4 )%

2


قاعدگی

، صالحی

خمين، 1301

(1)

زن دچار 219

PMS گروه 3در

نفری 29

49قرص ویتاگنوس

عدد روزانه 1 گرمی ميلی

بعد از غذا + کپسول گل

گرمی ميلی 599مغربی

عدد + کپسول 3روزانه

499به ميزان Eویتامين

عدد به 1واحد روزانه

سيکل 2مدت

و Eگل مغربی و ویتامين

را کاهش PMSویتاگنوس عالئم

بود. مؤثرتردادند ولی ویتاگنوس

گزارش

نشد9


قاعدگی

، معصومی

1309 ،

همدان

(19)

PMSزن دچار 29

نفری 35گروه 2در

واحدی 499کپسول

سه عدد روزانه Eویتامين

1999+ کپسول

گل مغربی به گرمی ميلی

روز 99مدت

PMSگل مغربی در تخفيف ريتأث

بود. Eبيشتر از ویتامين

گزارش

نشد9


قاعدگی

، تک فالح

1312 ،

PMSزن دچار 29

نفری 31گروه 2در

کپسول روغن گل مغربی

عدد 3 گرم یليم 1999

PMSروغن گل مغربی در بهبود

است. مؤثر

سردرد

%(9 ، )9

Dow

nloa

ded

from

sjn

mp.

muk

.ac.

ir at

13:

27 +

0330

on

Sat

urda

y F

ebru

ary

15th

202

0




اصفهان

(11)

عدد 3دارونما روزانه +

سيکل 2روزانه به مدت

روز قبل 14حداقل

قاعدگی

(9تهوع )%


قاعدگی

، عبدنژاد

1305 ،

(1)تهران

ییکار آزمامقاله 42

بالينی-

گل مغربی موجب کاهش شدت

PMS شود یم.

گزارش

نشد5


قاعدگی

، بابازاده

1309 ،

(0)شاهرود


بالينی-

گل مغربی موجب کاهش عالئم

PMS شود یم.

گزارش

نشد5


قاعدگی

، سپهری راد

1305 ،

(4)مشهد


بالينی-

مؤثر PMSگل مغربی در بهبود

است.

گزارش

نشد5

اندوه پس از

زایمان

، نيکومذهب

اهواز، 1309

(11)

زن باردار 132

گروه 2نخست زا در

نفری 99


گل مغربی+ دارونما

ژالتينی

عدد بصورت 2)روزانه

هفته تا 32هفتگی از

عدد 21 مجدداًزایمان و

هفته پس از 2برای

زایمان(

مصرف روغن گل مغربی در

کاهش طول مدت اندوه پس از

بود. مؤثرزایمان

گزارش

نشد9

ماستالژی

، جعفرنژاد

1304 ،

(25)مشهد

زن مبتال به 09

در یا دورهماستالژی

نفری 39گروه 3


گرم پودر 39گل مغربی +

499بذر کتان + کپسول

Eواحدی ویتامين

سيکل( 2)روزانه تا

روغن گل مغربی، بذر کتان و

هر سه منجر به کاهش Eویتامين

و این شود یمشدت درد پستان

کاهش در هر سه گروه به یک

اندازه است.

تهوع،

آلو خواب

، یدگ

چاقی و

سردرد

(5%/5)

2

ماستالژی

، الوندی پور

1310 ،

قائمشهر و

(23)ساری

زن مبتال به 199

در یا دورهماستالژی



گرم 2گل مغربی، روزانه

واحد E 499+ ویتامين

روزانه + ترکيب گل

+ Eمغربی و ویتامين

دارونما

در کاهش Eگل مغربی و ویتامين

ماستالژی دارای اثرات مشابه هستند

به جای هم استفاده توانند یمو

شوند.

گزارش

نشد.5

یائسگی

متقی

، دستنائی

مشهد، 1304

(12)

نفر زن یائسه در 199


گرمی گل مغربی + 1پرل

دارونما

ماه( 1عدد تا 2)روزی

گل مغربی در کاهش گرگرفتگی

بود و درمان مکمل یا مؤثر

در یائسگی HRTجایگزینی برای

است.

گزارش

نشد.9

Dow

nloa

ded

from

sjn

mp.

muk

.ac.

ir at

13:

27 +

0330

on

Sat

urda

y F

ebru

ary

15th

202

0




کشیده طول حاملگی هفته 49 از بيش های حاملگی به کشيده طول حاملگی

تواند می که است مهم نظر این از و شود می اطالق

ماکروزومی، آمنيوتيک، مایع کاهش مانند عوارضی

, 21)شود جنينی اسيدوز و هيپوکسی جفتی، نارسایی

ترین باارزش و ترین دقيق هم هنوز بيشاپ جدول(. 20

درد القا از قبل رحم دهانه آمادگی ارزیابی روش

و علی شاه بالينی کارآزمایی در(. 33-39) است زایمان

بين بيشاپ نمره و نهفته ی مرحله مدت طول همکاران،

شدن نرم معنی به که داشت معنادار تفاوت گروه دو

بيشاپ نمره. بود مغربی گل گروه در رحم دهانه بيشتر

گروه در و درصد 09 مداخله، گروه در باالتر و 2

فعال، مرحله مدت طول بين اما بود درصد 99 کنترل

دو بين خونریزی حجم درد، شدت پيشرفت، سرعت

و کالتی ی مطالعه(. 10)نبود معنادار تفاوت گروه

اساس بر گروه دو بين داری معنی اختالف همکاران،

کار، افزایش یا القاء به نياز زایمان، در حاملگی سن

آپگار نمرات ، نوزاد وزن زایمان، مختلف فازهای طول

(. 34)نکرد گزارش بيمارستان در بستری های نشانه و

بارداری دیابت

قبلی تشخيص بدون باردار زنان در بارداری، دیابت

افزایش که کند می بروز بارداری از زمان هر در دیابت

مارکرهای افزایش ، جفت و چربی های بافت و وزن

این های مشخصه از ليپيدی پراکسيداسيون و التهابی

نشان حاملگی دیابت در جميليان مطالعه. است وضعيت

CRP کاهش به منجر دی ویتامين و مغربی گل که داد

به شد پالسبو با مقایسه در آلدئيد دی مالون و سرمی

توتال و اکساید نيتریک در دار معنی افزایشی عالوه

(.29)شد مشاهده پالسبو به نسبت اکسيدانت آنتی

کیستیک پلی تخمدان سندرم محور با مرتبط هورمونی اختالل ترین شایع سندرم، این

که هاست خانم باروری دوره در هيپوفيز-هيپوتاالموس

. است همراه خون قند افزایش و انسولين به مقاومت با

ميزان رت، روی بر 09 سال در وکيلی زند مطالعه در

استرادیول به نسبت مغربی گل گروه در FSH هورمون

های هورمون سطح. داشت داری معنی افزایش والرات

LH مغربی گل پنجم و چهارم گروه در تستوسترون و

و انسولين.بود استرادیول گروه از کمتر معناداری طور به

از مغربی گل چهارم و سوم گروه در نيز سرمی گلوکز

حساسيت و بود کمتر معناداری طور به استرادیول گروه

(. 15)داشتند بيشتری انسولين به

قاعدگی از قبل سندرم

باروری سنين شایع مشکالت از قاعدگی از قبل سندرم

چند روحی و جسمی عالئم از ای مجموعه که است

چند در قاعدگی شروع با و شروع قاعدگی از قبل روز

غذا، به شدید ميل از آن عالئم(. 0)ميابد بهبود بعد روز

و تحریک افسردگی، تا درد، سردرد، شکم، درد

نامشخص آن اصلی علت(. 1)است متفاوت اضطراب

سندرم این علل مورد در مختلفی های فرضيه اما است

افزایش پروژسترون، کمبود شامل که دارد وجود

(.11, 19)است ها پروستاگالندین پروالکتين،

ب ویتامين و مغربی گل مقایسه هدف با شایان مطالعه

از پيش سندرم عالئم شدت کاهش داد نشان 9

گل گروه در تنها مداخله، از قبل به نسبت قاعدگی

داد نشان صالحی بررسی(. 35) است بوده معنادار مغربی

در مغربی گل گروه در عالئم کلی شدت ميانگين

ویتامين به نسبت ویتاگنوس گروه ، E ویتامين با مقایسه

E ویتاگنوس با مقایسه در مغربی گل گروه نيز و

گروه در کاهش این که داشت معنادار کاهش

E ویتامين با مقایسه در مغربی گل به نسبت ویتاگنوس

عالئم نمرات ميانگين معصومی مطالعه(. 1)بود بارزتر

حساسيت ها، شيرینی به ميل ، خواب در اختالل ، تنش

طور به مغربی گل گروه در را شکم نفخ و ها پستان

(. 19) کرد گزارش E ویتامين گروه از کمتر معناداری

Dow

nloa

ded

from

sjn

mp.

muk

.ac.

ir at

13:

27 +

0330

on

Sat

urda

y F

ebru

ary

15th

202

0




PMS عالئم مغربی، گل گروه در فالح تک بررسی

متفاوت معناداری طور به را مداخله از بعد و قبل

گروه دو بين در عالئم شدت همچنين کرد، گزارش

معنادار تفاوت مداخله از بعد نيز شاهد و مورد

، بابازاده سيستماتيک مروری مطالعات(. 11)داشتند

ارتباط در واحدی ی نتيجه به نيز راد سپهرس و عبدنژاد

از قبل سندرم عالئم شدت کاهش بر مغربی گل تأثير با

.(0, 1, 4)رسيدند قاعدگی

زایمان از پس اندوه

موقتی خلقی اختالل ترین شایع زایمان، از پس اندوه

افسردگی به شبيه عالئمی با که است زایمان از پس

خستگی، گریه، به تمایل پایين، خلق خوابی، بی: شامل

کند می بروز عاطفی ناپایداری و پذیری تحریک

و بریزند اشک ساعت چند است ممکن که طوری به

در اشکال را عارضه این علت. شوند آرام باره یک

سریع تغييرات در آدرنال-هيپوفيز-هيپوتاالموس محور

جمله از 3-امگا چربی. دانستند زایمان از پس هورمونی

بيماران درمان روند بهبود در ضروری چرب اسيدهای

مدت طول مذهب نيکو مطالعه. است بوده افسردگی

پالسبو از کمتر را مداخله گروه در زایمان از پس اندوه

طور به هم ادینبرگ نمره ميانگين و نمود گزارش

روز در کنترل، به نسبت مداخله گروه در معناداری

(.11)بود کمتر زایمان از پس چهاردهم و دهم چهارم،

ماستالژی خيم خوش و دردناک اختالالت ترین شایع از ماستالژی

با مشاوره به منجر که است زنان باروری سنين در پستان

های اتيولوژی از. ماماهاست جمله از آگاه افرادی

-استروژن هورمون تعادل عدم ميتوان شده مطرح

افزایش ضروری، چرب اسيدهای کمبود پروژسترون،

مانند التهابی بيومارکرهای و ها پروستاگالندین

و ماهيت اساس بر(. 25)برد نام را ها اینترلوکين

ای، دوره ی دسته سه به موجود، های درمان به دهی پاسخ

از و شود می تقسيم سينه قفسه جدار درد و ای دوره غير

و ها مکمل ماستالژی، در مورداستفاده داروهای

داد نشان نژاد جعفر تحقيق(. 23)هستند ها اکسيدان آنتی

و مغربی گل بذرکتان، گروه سه در ماستالژی ميانه

ولی داشت کاهش مداخله از قبل به نسبت E ویتامين

تفاوت باهم مداخله از بعد ماه 2 و 1 گروه، سه

گروه سه مصرف عوارض همچنين. نداشتند معناداری

الوندی ی مطالعه(. 25)نداشت معناداری آماری تفاوت

از مغربی گل گروه در درد ميزان کرد گزارش پور

کاهش این که یافت کاهش بعد ماه 9 تا مراجعه زمان

(.23)بود مشابه E ویتامين گروه با درد

یائسگی از بعد یائسگی جهانی، بهداشت سازمان تعریف طبق

شبانه، تعریق. دهد می رخ آمنوره متوالی ماه 12

در واژن، خشکی عروقی،-قلبی عالئم گرگرفتگی،

و خلقی نوسانات استئوپروز، خواب، اختالل مفاصل،

دوران این شایع عالئم جمله از ادراری عالئم و حافظه

های آندروژن و استروژن کاهش به را آن که است

متقی مطالعه(. 12)دانند می مرتبط یائسگی دوران

تأثير مغربی گل از استفاده کرد گزارش دستنائی

گرگرفتگی دفعات و مدت شدت، کاهش در بسزایی

(.12)داشت پالسبو با مقایسه در

گیری نتیجه و بحث

گل با رابطه در شده بررسی پژوهش 15 مجموع از

1 کشيده، طول حاملگی ی زمينه در مطالعه 2 مغربی،

مورد در مطالعه 1 بارداری، دیابت مورد در مطالعه

PCO ، از مطالعه هفت PMS ، مورد در مطالعه یک

ماستالژی مورد در مطالعه 2 زایمان، از پس اندوه

در یائسگی با رابطه در هم بررسی 1 و زنان ای دوره

. گرفت انجام ایران

انجام کشيده طول حاملگی با رابطه در که ای مطالعه دو

مغربی گل تأثير مورد در را متناقضی نتایج شدند،

Dow

nloa

ded

from

sjn

mp.

muk

.ac.

ir at

13:

27 +

0330

on

Sat

urda

y F

ebru

ary

15th

202

0




مغربی گل ، علی شاه ی مطالعه در. گزارش نمودند

دهانه نرمی و نهفته مدت طول بهبودی در خوبی اثرات

و کالتی بررسی که کرد درحالی گزارش رحم

تا داد پيشنهاد و نکرد گزارش مثبتی اثر همکاران

است ذکر شایان. گيرد صورت بيشتری های کاریزمایی

کپسول صورت به مغربی گل علی، شاه ی مطالعه در که

خوراکی مصرف ی نحوه کالتی ی مطالعه در و واژینال

صورت به مغربی گل بيشتر تأثير مسئله، این و است بوده

مطالعاتی. دهد می پيشنهاد را سرویکس روی بر موضعی

پلی تخمدان سندرم بارداری، دیابت با رابطه در که

صورت یائسگی و زایمان از پس اندوه کيستيک،

عوارض و درمان روند بهبود در را مثبتی نتایج گرفت،

مطالعات نبود دليل به لکن داد، نشان ها بيماری این

رابطه در که مطالعاتی. نيست ميسر قطعی قضاوت بيشتر،

به محدود تنها بود، گرفته انجام زنان ماستالژی با

را مغربی گل برتری کدام هيچ و بوده ای دوره ماستالژی

ندادند، نشان E ویتامين مانند قبلی های مکمل به نسبت

کاهش برای ها مکمل این از یکی از شود می پيشنهاد لذا

تحقيقات تعداد بيشترین. شود استفاده ای دوره دردهای

قاعدگی از قبل سندرم با رابطه ایران، در در مغربی گل

و همسو مطالعات ی همه ی نتيجه که است بوده زنان

و بود PMS عالئم کاهش در مغربی گل مثبت اثر موید

سندرم زمينه در پيشنهادی داروهای از را مغربی گل

تمامی تقریبا. نمود عنوان زنان قاعدگی از قبل

بهبود در E ویتامين از بيشتر را مغربی گل اثر مطالعات،

عوارض نظر از حاليکه در نمودند، گزارش عالیم

تاثير مطالعات از یکی هرچند نداشتند، چندانی تفاوت

گل از بيشتر عالیم شدت کاهش در را ویتاگنوس

انتشار احتمال دليل به حال این با. نمود گزارش مغربی

را انتشار سوگيری نباید مثبت، های یافته با تحقيقات

.دانست انتظار از دور

تعداد کمبود حاضر، مطالعه های محدودیت از

متفاوت طراحی ایران، در شده انجام های کارآزمایی

عدم و مطالعات پایين ی نمونه حجم ها، کارآزمایی

بود، مطالعات از بسياری در مغربی گل عوارض ذکر

های مکانيسم بر عالوه مغربی گل شد ذکر چنانچه

های پروفيل بهبود و پروستاگالندینی، آنتی ضدالتهابی،

خواص دارای بدن، ضروری چرب اسيدهای و ليپيدی

عوارض به توجه عدم که بوده قوی فيتواستروژنيک

ميتواند آن، بودن گياهی دليل به صرفا آن، مصرف

. باشد داشته پی در زنان سالمتی برای خطرناکی اثرات

ی مطالعه این که بود این نيز مطالعه این قوت نقاط از

مامایی ی حوزه در مغربی گل اثرات روی بر مروری

انجام بومی و ایرانی مطالعات روی بر و بار اولين ایران،

ایران، مامایی و زنان علوم عرصه در مغربی گل. شد

اثرات از. است داشته مطالعات در را توجهی قابل اثرات

پروفيل بهبود به ميتوان دارویی گياه این روغن مثبت

هورمونی عوارض کاهش حاملگی، دیابت ليپيدی

از قبل سندرم بهبود کيستيک، پلی تخمدان سندرم

و زایمان از پس اندوه از گذر تسریع قاعدگی،

مورد در. کرد اشاره یائسگی عالئم در HRT جایگزین

های درمان به نسبت خاصی برتری ، ماستالژی درمان

در بيشاپ نمره بهبود با رابطه در و نشد دیده گذشته

به نياز آن موضعی تاثير نيز موعد از پس بارداری

از مطمئن ی استفاده برای لذا. دارد بيشتر های بررسی

را تری همسان و بيشتر های کارآزمایی مفيد گياه این

طلبد. می

قدردانی و تشکر در که افرادی و مطالعه محققين تمامی از وسيله بدین

صميمانه نمودند، زحمت قبول پژوهش پيشبرد

شود. می سپاسگزاری

Dow

nloa

ded

from

sjn

mp.

muk

.ac.

ir at

13:

27 +

0330

on

Sat

urda

y F

ebru

ary

15th

202

0




References

1. Salehi A, Momeni H, Kerami A, Naeimi N. Effect of Evening Primrose, Vitex agnus and

vitamin E on premenstrual syndrome. Journal of Gorgan University of Medical Sciences.

2015;16(4):1-6. [Persian]

2. Momeni H, Salehi A, Seraji A. Study of Vitex Agnus Castus and Evening Primrose oil on

Body Mass Index. Complementary Medicine Journal of Faculty of Nursing & Midwifery.

2012; 2(2):194-203. [Persian]

3. JavadNoori M, Haghighy M, Lak E, Afshari P, Siahpoosh A, Akbari M. Comparing the

effect of anethum (Dill) seedswith oxytocine on induction of labour in term pregnancy.

Jundishapur J Nat Pharm Prod. 2016; 11 (1): 1-6.

4. Sepehrirad M, Toozandehjani H. Effectiveness of cognitive-behavioral group therapy

training and nutritional strategies based on traditional medicine on Premenstrual Syndrome.

The Iranian Journal of Obstetrics, Gynecology and Infertility. 2016;18(177):11-9. [Persian]

5. Momeni H, Salehi A, Seraji A. Comparing the effect of Vitex Agnus Castus and Evening

Primrose oil on depression. Modern Care. 2013;10(2):149-56.

6. Esmaeilzadeh M, Moradi B. Medicinal herbs with side effects during pregnancy- An

evidence-based review article. The Iranian Journal of Obstetrics, Gynecology and Infertility.

2017;20:9-25. [Persian]

7. Hamedi J, Vatani M. Antibacterial and antifungal effects of evening primrose "Oenothera

biennis L." and Borage "Echium amoenum Fisch. & C.A. Mey." oils. Nova Biologica

Reperta. 2015;2(3):199-206.

8. Abdnejad R, Simbar M. A review on herbal medicines effective of premenstrual syndrome

in Iran. The Iranian Journal of Obstetrics, Gynecology and Infertility. 2016;19(11):18-30.

[Persian]

9. Babazadeh R, Keramat A. Premenstrual syndrome and complementary medicine in Iran: a

systematic review. Feyz. 2011;15(2):174-87. [Persian]

10. Masoumi S, Khalili A, Delfrorooz A, Faradmal J, Shayan A. comparison the effect of

evening primerose oil and vitamin E on premenstural syndrome. Complementary Medicine

Journal. 2017;2(23):1931-43. [Persian]

11. Fallah LT, Najafi A, Fathizadeh N, Khaledian Z, Gachkar L, DehiAroogh M, et al. The

effect of Evening Primrose Oil on Premenstrual Syn. Sci J Hamadan Nurs Midwifery Fac.

2008;16(1):35-45. [Persian]

12. Dastenaei BM, Safdari F, Jafarzadeh L, Dehkordi ZR, Taghizadeh M, Nikzad M. The

effect of Evening Primrose on hot flashes in menopausal women. The Iranian Journal of

Obstetrics, Gynecology and Infertility. 2017;20(10):62-8. [Persian]

13. Saki M1 JM, Saki K3, Delfan B4, Tarrahi MJ5, Gholami M6. Effects of Evening

Primrose Oil on Depression Disorders on Patients at the Psycho-neurological Clinic of

Khoramabad. Scientific Jour of Ilam Med University. 2008;16(4):1-9. [Persian]

14. Nazarpour S, Azimi H. Comparison of therapeutic effects of Fennelin and Mefenamic

Acid on Primary Dysmenorrhea. J Mazandaran Univ Med Sci. 2007;17(61):54-61. [Persian]

15. Vakili FZ, Zare S, Rahimi K, Riahi M. The effect of Evening Primrose Oil on Changes in

Polycystic Ovary Syndrome Induced by Estradiol Valerate in Rat. Armaghane-danesh, 2018;

22(6):714-24. [Persian]

16.Ghahfarrokhi VM, Aalami M, Davalooyi SA, Khodabakhshi R, Ghahfarrokhi MG.

Evaluation of Antioxidant and Antimicrobial Activity of Phenolic Extracts of Oenothera

biennis L. Iranian Food Science and Technology Research Journal. 2013;9(2):182-9.

[Persian]

17. Nikoomazhab S, Latifi SM, Honarmandpour A, Abedi P. Effects of evening primrose oil

on prevention of postpartum grief in primiparous women: A clinical double-blind randomized

Dow

nloa

ded

from

sjn

mp.

muk

.ac.

ir at

13:

27 +

0330

on

Sat

urda

y F

ebru

ary

15th

202

0




controlled trial. The Iranian Journal of Obstetrics, Gynecology and Infertility.

2017;20(11):64-73. [Persian]

18. Nikoomazhab S, Haghdoust MR, Honarmandpour A. The effect of evening primrose oil

on duration of postpartum blues among primiparous women: a double-blind, randomized

controlled clinical trial. The Iranian Journal of Obstetrics, Gynecology and Infertility

2017;20(9):64-73. [Persian]

19. Shahali S, Khatami F, Abbaspoor Z, Gheraghian B. The effect of vaginal evening

primrose capsule on cervical ripening in nulliparous women with post-term pregnancy: A

clinical trial. The Iranian Journal of Obstetrics, Gynecology and Infertility. 2018;21(8):30-8.

[Persian]

20. Balasi Z, Balasi N, Zakerihamidi M. Evaluation of non-steroidal anti-inflammatory drugs

and drug evening primerose oil (EPO) with effect on prostaglandins in breast cancer.

International Congress of Breast Cancer of Shahid Beheshti University of Medical Sciences.

2012; 2-23.

21. Ghasemian M, Owlia S, Owlia MB. Review of Anti-Inflammatory Herbal Medicines.

Hindawi Publishing Corporation Advances in Pharmacological Sciences. 2016;2016:1-11.

22. Ramezani A, Djalali M, Yosefinejad A. Changes in Lipid Profiles among Patients with

with Coronary Vascular Diseases Treated with Omega3 and Vitamin E: A Randomized

Control Clinical Trial. J Mazandaran Univ Med Sci. 2018;28(162):1-11. [Persian]

23. Alvandipour M, Tayebi P, Navaie RA, Khodabakhshi H. comparison between effect of

evening primerose oil and vitamin E treatment of cyclic mastalgia. J Babol Univ Med Sci.

2011;13(2):7-11. [Persian]

24. Ramezani A, Djalali M. Effects of Administration of Omega-3 Fatty Acids with or

without Vitamin E on Body Composition in Patients with Coronary Artery Disease: A

Clinical Trial. J Mazandaran Univ Med Sci. 2016;25(133):25-36. [Persian]

25. Jafarnezhad F, Moghaddam EA, Emami SA, Saki A, Hami M, Vatanch AM. Comparative

effect of Flaxseed and Evening primrose oil with vitamin E on severity of Cyclic Mastalgia in

women. The Iranian Journal of Obstetrics, Gynecology and Infertility. 2016;19(22):8-16.

26. Jamilian M, Afshar R. Effects of Combined Evening Primrose Oil and Vitamin D Intake

on hs-CRP, Oxidative Stress and Pregnancy Outcomes in Women with Gestational Diabetes.

Arak Medical University Journal. 2017;19(117):43-51. [Persian]

27. Halpern S, Douglas M. Appendix: Jadad scale for reporting randomized controlled trials.

Evidence-based obstetric anesthesia. 2005:237-8

28. Kalati M, Kashanian M, Jahdi F, Naseri M, Haghani H, Sheikhansari N. Evening

primrose oil and labour, is it effective? A randomised clinical trial. J Obstet Gynaecol.

2018;38(4):488-92.

29. Shayan A, ahmadinia H , masoumi Z , Shobeiri F, moradkhani S, Sourinezhad H. The

Effect of Evening Primrose and vitamin B6 on premenstrual syndrome: a randomized clinical

trial. The iranian journal of obstetrics, gynecology and infertility. 2019;21(12):37-48.

30. Zare S, Zandvakili F, Soofizade N, Farhadifar F, Sadrinezhad A. Evaluation of the causes

and maternal and fetal complications in prolonged pregnancy compared with term pregnancy

in Sanandaj Besat hospital during 2013-2014. The Iranian journal of Obstetrics, Gynecology

and Infertility. 2017;20(10):29-34. [Persian]

31. Mohammad-Yari F, Mohit M, Bakhtiyari M, Khezli M, Latifi A. Comparing the Effects

of Vaginal Misoprostol and Oxytocin in Successful Induction of Labor. J Mazandaran Univ

Med Sci. 2012;22(89):77-86. [Persian]

32. Saberi F, Abedzadeh M, Saadat Z. The use of castor oil on cervical ripening in

pregnancies. J Mazandaran Univ Med Sci. 2008;18(63):11-9. [Persian]

33. Ahmadi S, Rahmani E, Motamed N, Ghorbanpoor M, Maneshi H. Bishop score

predictive value in success of induced labor process among full term pregnant women

Dow

nloa

ded

from

sjn

mp.

muk

.ac.

ir at

13:

27 +

0330

on

Sat

urda

y F

ebru

ary

15th

202

0




referred to Persian Gulf Martyrs’ Hospital in Bushehr in 2013. Iran South Med J.

2016;19(4):620-8. [Persian]

34. Naghizadeh S, Kazemi AF, Hemmatzadeh S, Ebrahimpour M. The relationship between

the Bishops score at admission and deliver outcomes in nulliparous women in 29 Bahman

hospital, Tabriz. The Iranian Journal of Obstetrics, Gynecology and Infertility.

2016;19(6):11-21. [Persian]

35. Shahoei R, Zaheri F, Nasab LH, Roshani D, Hesami K. Relationship between induction

success and Bishop Score in pregnant women who referred to Besat hospital in Sanandaj,

2013. The Iranian Journal of Obstetrics, Gynecology and Infertility. 2016;19(18):1-8.

Dow

nloa

ded

from

sjn

mp.

muk

.ac.

ir at

13:

27 +

0330

on

Sat

urda

y F

ebru

ary

15th

202

0


the effects of evening primerose on clinical obstetrics of...

Documents