Projekti “Monitorimi e gjykimeve për krime lufte dhe vepra penale të motivuara etnikisht dhe politikisht në Kosovë”, përkrahet financiarisht nga Ministria e Punëve të Jashtme e Mbretërisë së Bashkuar përmes Ambasadës së saj në Prishtinë dhe Civil Rights Defenders.

Përmbajtja e këtij publikimi është përgjegjësi ekskluzive e Fondit për të Drejtën Hu-manitare Kosovë dhe ajo nuk pasqyron pikëpamjet e Ministrisë së Punëve të Jashtme të Mbretërisë së Bashkuar përmes Ambasadës së saj në Prishtinë dhe Civil Rights De-fenders.

Projekat “Praćenje suđenja za ratne zločine i politički i etnički motivisana krivična dela na Kosovu”, je finansiran od strane Ministarstva Spoljnih poslova Ujedinjenog Kraljevstva, preko svoje Ambasade u Prištini i Civil Rights Defenders.

Za sadržaj ove publikacije isključivu odgovornost snosi Fond za humanitarno pravo Kosovo i ista ni na koji način ne odražava stavove Ministarstva Spoljnih poslova Ujed-injenog Kraljevstva i Civil Rights Defenders.

The Project “Monitoring War Crime Trials and Trials for Ethnically and Political-ly Motivated Crimes in Kosovo” is funded by the Foreign Commonwealth Office through the Embassy of the United Kingdom in Pristina and Civil Rights Defenders.

The contents of this publication are the sole responsibility of the Humanitarian Law Center Kosovo and do not reflect the views of the Foreign Commonwealth Office or-Civil Rights Defenders.

DREJTËSIA ENDE E

paarritshme

Raporti vjetor i FDH Kosovë 2015

PËRMBAJTJA:

Lista e akronimeve të përdorura ................................................................................7

HYRJE ..............................................................................................................................9 1. Shqyrtimi fillestar ....................................................................................................15

1.1. Rasti Sahit Halitaj - krim i luftës kundër popullatës civile ............................151.2. Rasti Xhemshit Krasniqi - krim i luftës kundër popullatës civile ...................19

2. Gjykimet e shkalës së parë .....................................................................................222.1. Rasti Radiqi & Vllashkoviqi (Zymberi 1) - vrasje e rëndë dhe vepra të tjera penale me prapavijë etnike; ....................................................................................222.2. Rastet: Sabit Geci dhe të tjerët dhe Agim Demaj dhe të tjerët ...................30

2.2.1. Rasti Sabit Geci dhe të tjerët (Drenica 1) - krim i luftës kundërpopullatës civile ..................................................................................................322.2.2. Rasti Agim Demaj dhe të tjerët (Drenica 2) - krim i luftës kundër popullatës civile ..................................................................................................40

2.3. Rasti Sovrliqi dhe të tjerët - sulm në personelin e Kombeve të Bashkuara ose në personelin përcjellës dhe vepra të tjera penale ........................................482.4. Rasti Sovrliqi & Kasaloviqi - vrasje e rëndë dhe vepra të tjera penale me prapavijë etnike .................................................................................................572.5. Rasti Gani Konjuhi dhe të tjerët (Graçanica) – keqtrajtim gjatë kryerjes së detyrave zyrtare dhe vepra të tjera penale me prapavijë etnike ....632.6. Rasti Ivanoviqi dhe të tjerët - krim i luftës kundër popullatës civile dhe vepra të tjera penale me prapavije etnike; ............................................................702.7. Rasti Zeka & Rukolli – shkelje e fshehtësisë së procedurës penale ...............77

3. Procedura ankimore ................................................................................................813.1. Rasti Ivan Radivojeviqi - krim i luftës kundër popullatës civile .........................813.2. Rasti Valon Jashari dhe të tjerët - terorizam, terrorizëm me prapavijë etnike ...................................................................................843.3. Rasti Zharko Veselinoviqi – sulm në peronat zyrtar gjatë kryerje ssë detyrave zyrtare me prapavijë etnike ..................................................................923.4. Rasti Latif Gashi dhe të tjerët - krim i luftës kundër popullatës civile .............973.5. Rasti Sllobodan Martinoviqi dhe të tjerët - krim i luftës kundër popullatës civile ...........................................................................................................1053.6. Rasti Arben Krasniqi dhe të tjerët (Kleçka) - krim i luftës kundër popullatës civile ...........................................................................................................110

4. Vendosja në kërkesat për mbrojtjen e ligjshmërisë ........................................1174.1. Rasti Marjan Ilinçiqi - sulm në personelin e Kombeve të Bashkuaraose në personelin përcjellës dhe vepra të tjera penale ......................................117

Rekomandimet e përgjithshme të FDH Kosovë të raportit mbigjykimet e përcjella gjatë vitit 2015 ......................................................................122Rekomandimet konkrete të FDH Kosovë ................................................................124

ANEX ............................................................................................................................127Komunikatat dhe analizat e publikuara nga FDH Kosovë për vitin 2015 ............127

{ 7 }

Lista e akronimeve të përdorura:

FDH Kosovë - Fondi për të Drejtën Humanitare Kosovë

OJQ - Organizatë Joqeveritare

EULEX-i – Misioni i Bashkimit Evropian për Sundim të Ligjit në Kosovë

PSRK - Prokuroria Speciale e Republikës së Kosovës

PPS – Padia penale e Prokurorisë Speciale

PP – Padia penale

GJPP – Gjykatësi i procedurës paraprake

KPRK - Kodi Penal i Republikës së Kosovës, i cili ka hyrë në fuqi me datë 1 janar, 2013.

KPPRK – Kodi i Procedurës Penale i Republikës së Kosovës, i cili ka hyrë në fuqi me datë 1 janar, 2013.

UÇK – Ushtria Çlirimtare e Kosovës

KPPK/KPK – Kodi i Përkohshëm Penal i Kosovës, i cili ka hyrë ne fuqi me 6 prill të vitit 2004, emri i cilit është ndryshuar pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës me ligjin nr. 03/L-002 të datës 6 nëntor 2008. Emri është ndryshuar me hyrjen në fuqi të këtij ligji, me datën 21 nëntor 2008, në Kodin Penal të Kosovës. Nuk ka pasur ndryshime rrënjësore në përmbajtjen e këtij ligji.

KPPPK – Kodi i Përkohshëm i Procedurës Penale së Kosovës, i cili ka hyrë në fuqi me 6 prill të vitit 2004, emri i cilit është ndryshuar pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës me ligjin nr. 03/L-003 të datës 6 nëntor 2008. Emri është ndryshuar me hyrjen në fuqi të këtij ligji, me datën 21 nëntor 2008, në Kodin e Procedurës Pe-nale të Kosovës. Nuk ka pasur ndryshime rrënjësore në përmbajtjen e këtij ligji.

LP RSFJ – Ligji Penal i Republikës Socialiste Federative Jugosllave, i cili ka hyrë në fuqi në vitin 1977. Me rregulloren 1999/24 të UNMIK-ut, e cila ka hyrë në fuqi me 12 dhjetor të vitit 1999. Sipas kësaj rregulloreje, – ligji i aplikueshëm në Kosovë do të jetë ai i cili ka qenë në fuqi me 22 mars te vitit 1989 – apo ligjet të cilat ishin në fuqi para amandamentimit të Kushtetutës Jugosllave në atë vit.

LP KSAK – Ligji Penal i Krahinës Socialiste Autonome të Kosovës, i cili ka hyrë në fuqi në vitin 1977.

LPS – Ligji Penal i Serbisë, i cili ka qenë në fuqi gjatë kryerjes së veprave me të cilat të akuzuarit ngarkohen. LPS është përdorur për rastet të cilat nuk janë të specifi-kuara nga ligji penal i KSA-së.

LDK – Lidhja Demokratike e Kosovës

KFOR – Forcat e sigurisë së Aleancës Veriatlantike (NATO), të cilët ndodhen në Kosovë që nga 12 qershori i vitit 1999.

{ 9 }

HYRJE

I

Fondi për të Drejtën Humanitare Kosovë (FDH Kosovë) gjatë vitit 2015 ka vazh-duar me përcjelljen e rregullt dhe me analizimin e gjykimeve në Kosovë për krimet më të rënda. FDH Kosovë tashmë posedon një praktikë gjashtëmbëdhjetë vjeçare që nga pozitat e një organizate joqeveritare të pavarur, e cila i takon shoqërisë civile, të sigurojë monitorimin e pavarur të punës së prokurorisë dhe të gjykatave, posaçërisht në procesimin e lëndëve, të cilat kanë të bëjnë me krimet e luftës dhe me ato me prapavijë etnike dhe politike.

Gjatë periudhës së raportimit, vëzhguesit e FDH Kosovë dhe studentët e fakulteteve të drejtësisë1 në mënyrë sistematike i kanë përcjellë gjykimet në dh-jetë (10) lëndë penale, për të cilat gjykimet në shkallën e parë janë zhvilluar para gjykatave themelore në Kosovë.

Gjatë vitit 2015, në aktakuzat për veprat penale krim i luftës kundër popullatës civile, para gjykatave të shkallës së parë është vendosur në katër (4) lëndë, në të cilat të akuzuar kanë qenë shtatëmbëdhjetë (17) shqiptarë, si dhe në një lëndë ku i akuzuari për këtë krim ka qenë një serb.

Në rastet e tjera ka qenë fjala mbi lëndët të cilat kanë qenë të lidhura me rastet për krime të luftës ose ka qenë fjala për aktakuza me prapavijë etnike.

Ekipet vëzhguese të FDH Kosovë rregullisht i kanë përcjellë edhe tetë (8) seanca të Gjykatës së Apelit në gjashtë (6) lëndë, e cila për ankesat e palëve në këto lëndë ka vendosur si gjykatë e shkallës së dytë në procedurën ankimore. Gjykata e Apelit ka qenë e angazhuar gjatë vitit 2015 në procedurat ankimore të lidhura me katër (4) lëndë që kanë pasur të bëjnë me krimet më të rënda, ato të luftës. Prej tyre, kjo gjykatë ka vendosur në shkallën e dytë për dy (2) prej tyre kundër trembëdhjetë (13) shqiptarëve si dhe në dy (2) lëndë kundër katër (4) serbëve.

Me raportin e FDH Kosovë për vitin 2015 është përfshirë edhe një vendim i

[1] FDH Kosovë nga mesi i vitit 2011 në kuadër të projektit të përcjelljes së gjykimeve për krime të luftës dhe vepra penale me prapavijë etnike i angazhon studentët e viteve të fundit të fakultetit të drejtësisë ose ata të shkallës postdiplomike në një periudhë prej (3) deri në gjashtë (6) muaj. Ata, së bashku me vëzhguesit e FDH Kosovë i përcjellin gjykimet më të rëndësishme, duke nxënë njohuri të çmueshme mbi procedurën penale. Gjatësia e angazhimit të tyre varet nga rezultati, të cilin ata e tregojnë gjatë periudhës së angazhuar.

{ 10 }

Gjykatës Supreme të Kosovës,2 sepse ajo në periudhën e raportimit ka vendosur në një lëndë sipas mjetit të jashtëzakonshëm juridik. Gjithsejtë, vëzhguesit e FDH Kosovë gjatë vitit 2015 kanë qenë të pranishëm dhe i kanë përcjellë shqyrtimet kryesore gjatë 185 ditëve gjyqësore para paneleve gjyqësore ose ankimore.

Gjatë periudhës raportuese, FDH Kosovë ka filluar me përcjelljen edhe të sean-cave të caktuara të gjykatave themelore në aktakuzat për terrorizëm, që ka qenë i motivuar me radikalizmin islam. Më vonë është hequr dorë nga përcjellja e mëte-jme e gjykimeve në këto lëndë për shkak të përputhjes kohore së tyre me gjykimet për krime të luftës, monitorimi i të cilave përbënë prioritet të projektit të cilin në mënyrë tradicionale e mbështet Ministria e Punëve të Jashtme të Mbretërisë së Bashkuar përmes ambasadës së saj në Prishtinë/Priština.

II

Numri më i madh i gjykimeve të shkallës së parë në lëndët gjyqësore të profilit më të lartë, shqyrtimet kryesore të të cilave FDH Kosovë i ka përcjellë gjatë vitit 2015, kryesisht janë zhvilluar në Gjykatën Themelore në Mitrovicë/Mitrovica, përkatë-sisht në ndërtesën e gjykatës e cila gjendet në pjesën veriore të qytetit. Gjatë peri-udhës së raportimit, në këtë gjykatë janë mbajtur gjykimet në nëntë (9) lëndë, për përcjelljen e të cilave FDH Kosovë ka interes.

Gjykimet në këtë gjykatë në tërësi janë mbajtur para trupave gjyqësore ndërkom-bëtare, të përbërë nga gjyqtarët e EULEX-it e në pajtim me marrëveshjen e Mi-sionit Evropian për sundimin e ligjit dhe Këshillit Gjyqësor të Kosovës të datës 18 qershor të vitit 2014. Me fjalë të tjera, lëndët në të cilat ka vendosur para kësaj gjykate për nga kompetenca territoriale i kanë takuar kësaj gjykate ose me te kanë qenë të lidhura me procedurat, të cilat më herët janë zhvilluar para kësaj gjykate.

Në lëndët, shqyrtimet kryesore të të cilave janë zhvilluar para kësaj gjykate, ak-takuzat i kanë përfaqësuar vetëm prokurorët e EULEX-it.

Para Gjykatës Themelore në Prishtinë/Priština, vëzhguesit e FDH Kosovë i kanë përcjellë tridhjetë e një (31) ditë të shqyrtimeve kryesore në tri (3) lëndë penale. Gjykimi në një lëndë3 është zhvilluar para trupit gjyqësor me përbërje të përzi-er, derisa aktakuzën e ka përfaqësuar prokurori ndërkombëtar. Në dy (2) lëndë

[2] Nga të gjitha lëndët, të cilat FDH Kosovë rregullisht i ka përcjellë në fazat e hershme të procedurës penale, në kuadër të këtij raporti do të përfshihet vetëm një lëndë në të cilën Gjykata Supreme ka vendosur sipas mjetit të jashtëzakonshëm juridik, sepse kjo gjykatë i praktikon seancat e mbyllura për publikun. Vendimet e kësaj gjykate nuk vendosen në faqen e internetit të EULEX-it.

[3] Rasti Gani Konjuhi dhe të tjerë (Graçanica).

{ 11 }

me aktakuza për terrorizëm,4 FDH Kosovë i ka përcjellë vetëm nga disa seanca, kryesisht seancat e para të lidhura me vlerësimin e aktakuzave. Me këto seanca, në cilësi të kryetarëve të trupave gjyqësore, kanë udhëhequr gjyqtarët vendor të këtyre gjykatave, derisa aktakuzat i kanë përfaqësuar vetëm prokurorët vendor të Prokurorisë Speciale të Kosovës.

Deri në fund të periudhës raportuese, Gjykata e Apelit në shtatë (7) lëndë ua ka dorëzuar vendimet palëve në procedurë, duke mos e kthyer asnjë lëndë në gjykatën e shkallës së parë për vendosje. Me vendimet e kësaj gjykate në lidhje me ankesat në këto lëndë, kryesisht janë konfirmuar gjetjet e paneleve shqyrtuese të gjykat-ave të shkallës së parë në pikëpamje të veprave penale, për të cilat të akuzuarit në këto lëndë kanë qenë të shpallur fajtor, derisa dënimet e shqiptuara kryesisht kanë qenë të konfirmuara ose të zbutura. Janë konfirmuar edhe aktgjykimet në rastet në të cilat gjykatat e shkallës së parë kanë sjellë aktgjykime liruese.5 Në arsyetimet e Gjykatës së Apelit, panelet ankimore janë referuar në komentaret e caktuara të Kodin mbi procedurën Penale (posaçërisht të nenit 366 të KPP6) i cili parasheh se nuk është e mjaftueshme që ankuesi të demonstrojë vetëm një vlerësim të gabuar ose jo të plotë të provës, por shkelja duhet të jetë e bazuar në faktet materiale, të cilat janë thelbësore për sjelljen e vendimit të ligjshëm gjyqësor. Gjykata e Apelit në vendimet e saj është referuar edhe në praktikën e Gjykatës Supreme të Kosovës, e cila në disa vendime ka marrë qëndrimin se gjykata e shkallës së dytë duhet deri në një masë të caktuar për të respektuar gjetjet e gjykatës së shkallës së parë si dhe vlerësimet e deklaratave të dëshmitarëve nga ana e asaj gjykate, sepse gjyka-ta e shkallës së parë është në gjendje që drejtpërdrejtë të dëgjojë dhe të vlerësoj deklaratat e dëshmitarëve. Gjykata e Apelit në këto lëndë ka vendosur në panele me përbërje të përzier, në të cilat gjyqtarët ndërkombëtar kanë kryesuar me këto panele dhe kryesisht kanë qenë në shumicë.7 Aktakuzat i kanë përfaqësuar në procedurat e shkallës së dytë pata Gjykatës së Apelit vetëm prokurorët e EULEX-it pranë Prokurorisë së Apelit.

Në të vetmen lëndë sipas mjetit të jashtëzakonshëm juridik, të cilën FDH Kosovë e ka përcjellë gjatë vitit 2015 para Gjykatës Supreme të Kosovës (Prokurori kundër Marjan Ilinçiqit), ka vendosur trupi gjykues pesë anëtarësh në përbërje të përzier, në krye me gjyqtarin ndërkombëtar. [4] Prokurori kundër Irfan Haqifit dhe të tjerëve dhe Prokurori kundër Kujtim Bytyqit dhe të tjerëve.[5] I vetmi rast në të cilin Gjykata e Apelit deri në fund të vitit 2015 nuk ka sjellë aktgjykim është rasti

Kleçka. [6] Komentues i Ligjit mbi Procedurën Penale të Jugosllavisë i Dr. Petriqit, botimi i dytë i vitit 1986. [7] Me panelin ankimor në rastin Prokurori kundër Zharko Veselinoviqit ka kryesuar gjyqtari ndër-

kombëtar Hajnalka Veronika Karpati, kurse anëtarë të panelit kanë qenë gjyqtarët Tonka Berishaj dhe Xhevdet Abazi.

{ 12 }

III

Gjatë vitit 2015, Zyra e Prokurorisë Speciale, përkatësisht prokurorët e EULEX-it i kanë ngritur vetëm dy aktakuza sipas akuzave për vepër penale krim i luftës kundër popullatës civile. Aktakuzat janë ngritur kundër dy shqiptarëve. Në njërën prej këtyre dy lëndëve, pas vlerësimit të aktakuzës nga ana e gjykatës se, për të njëjtën, në bazë të provave që janë dorëzuar në gjykatë nga prokuroria, mund të hapet shqyrtimi kryesor, prokurori ka hequr dorë nga aktakuza. Rasti do të prezantohet në mënyrë më të hollësishme në pjesën e raportit të lidhur me vendosjet në aktakuza.

Sipas prokurorit special,8 gjatë vitit 2015 janë zhvilluar disa hetime në drejtim të veprës penale krim i luftës, me të cilat kanë udhëhequr prokurorët e EULEX-it. Deri në muajin qershor të vitit 2016 pritet ngritja e disa aktakuzave të reja për këto krime.

Prokurorët vendor nuk kanë ngritur gjatë periudhës së raportimit asnjë aktakuzë për krime të luftës.

EULEX-i gjatë vitit 2015 ka filluar me transferiminn e lëndëve, të cilat kanë të bë-jnë me krimet e luftës tek prokuroria vendore. Këto lëndë janë ndarë në mënyrë të drejtpeshuar për të gjithë prokurorët e Prokurorisë Speciale. Në fund të vitit 2015, dy prokurorë të Prokurorisë Speciale janë angazhuar për punë në lëndët që kanë të bëjnë me krimet e luftës në kuadër të departamentit kohët e fundit të formuar pranë kësaj prokurorie me mandat për ndjekjen e krimeve të luftës.

Ka vazhduar karakteristika e ndërrimit të prokurorëve gjatë kohëzgjatjet së shqyr-timeve kryesore, gjë që në këto raste është pasqyruar në mënyrë negative në efik-asitetin e përfaqësimit të aktakuzës. FDH Kosovë nuk konsideron se prokurorët, posaçërisht ata nga Prokuroria Speciale, nuk kanë treguar profesionalitet në punë, por duhet të vërejë se në rastet e ndërrimit të prokurorit gjatë shqyrtimit kryesor ka mundur të hetohet strategji e ndryshme në qasjen ndaj lëndës, e cila është gjen-dur në shqyrtimin kryesor, gjë që deri në masë të caktuar ka ndikuar në cilësinë e punës së prokurorisë.

IV

Në gjykimet, të cilat gjatë vitit 2015 janë zhvilluar para gjykatave kosovare, posaçërisht atyre në të cilat ka vendosur në aktakuzat për krime të luftës, ka vazh-duar “tradita” e ndryshimit të deklaratave të prokurorisë në shqyrtimet kryesore, në bazë të cilave janë hapur hetimet, ngritur aktakuzat, kurse të akuzuarit një kohë

[8] Bisedë me zëvendësin Prokurorit Special e datës 16 dhjetor 2015.

{ 13 }

të gjatë e kanë kaluar në paraburgim gjyqësor. Ky fenomen mund të konsiderohet arsyeja për numrin e madh të aktgjykimeve liruese të sjella gjatë vitit 2015për të gjitha akuzat.

Gjatë periudhës së raportimit, në disa lëndë, është hetuar se disa prokurori nuk kanë qenë në lartësinë e detyrës edhe për shkak të hetimeve të zhvilluara në mënyrë joadekuate, gjë që e tëra ka pasur ndikim negativ në sigurimin e drejtësisë për viktimat.

V

Pasqyrë e gjykimeve të cilat FDH Kosovë i ka përcjellë në mënyrë sistematike në vitin 2015:

1. Shqyrtimi fillestar: 1.1. Rasti Sahit Halitaj - krim i luftës kundër popullatës civile;1.2. Rasti Xhemshit Krasniqi - krim i luftës kundër popullatës civile;

2. Gjykimet e shkallës së parë 2.1. Rasti Radiqi & Vllashkoviqi (Zymberi 1) - vrasje e rëndë dhe vepra të tjera penale me prapavijë etnike;

2.2.1. Rasti Sabit Geci dhe të tjerët dhe rasti Agim Demaj dhe të tjerët: 2.2.2. Rasti Agim Demaj dhe të tjerët (Drenica 2) - krim i luftës kundër pop-ullatës civile;

2.3. Rasti Sovrliqi dhe të tjerët - sulm në personelin e Kombeve të Bashkuara ose në personelin përcjellës dhe vepra të tjera penale;2.4. Rasti Sovrliqi & Kasaloviqi - vrasje e rëndë dhe vepra të tjera penale me prapavijë etnike; 2.5. Rasti Gani Konjuhi dhe të tjerët (Graçanica) - keqtrajtim gjatë kryerjes së detyrave zyrtare dhe vepra të tjera penale me prapavijë etnike;2.6. Rasti Ivanoviqi dhe të tjerët - krim i luftës kundër popullatës civile dhe vepra të tjera penale me prapavijë etnike; 2.7. Rasti Zeka & Rukolli - shkelje e fshehtësisë së procedurës penale;

3. Procedura ankimore: 3.1. Rasti Ivan Radivojeviqi - krim i luftës kundër popullatës civile;3.2. Rasti Valon Jashari - terrorizëm, me prapavijë etnike; 3.3. Rasti Zharko Veselinoviqi - sulm në peronat zyrtar gjatë kryerje ssë detyrave zyrtare me prapavijë etnike; 3.4. Rasti Latif Gashi dhe të tjerët - krim i luftës kundër popullatës civile;3.5. Rasti Sllobodan Martinoviqi dhe të tjerët - krim i luftës kundër popullatës civile;

{ 14 }

3.6. Rasti Arben Krasniqi dhe të tjerët (Kleçka) - krim i luftës kundër popullatës civile;

4. Vendosja në kërkesat për mbrojtjen e ligjshmërisë

4.1. Rasti Marjan Ilinçiq - sulm në personelin e Kombeve të Bashkuara ose në personelin përcjellës dhe vepra të tjera penale;

{ 15 }

1. Shqyrtimi fillestar

1.1. Rasti Sahit Halitaj

Para Gjykatës Themelore në Gjakovë, në datën 9 shtator të vitit 2015, është mbajtur seanca e dëgjimit të parë për aktakuzën e Prokurorisë Speciale (PPS.nr. 60/2010 e datës 30 korrik të vitit 2015) në rastin Prokurori kundër Sahit Halitajt. Me se-ancën e dëgjimit të parë ka kryesuar gjyqtari ndërkombëtar Vitor Hugo Pardal, në cilësinë e gjyqtarit individual. Gjatë shqyrtimit kryesor, nëse e njëjta do të jetë ha-pur për aktakuzën, gjyqtari Pardal do të kryesojë edhe me trupin gjykues hetimor.

Shqiptarit të akuzuar të Kosovës Sahit Halitit, me aktakuzën e datës 30 korrik të vitit 2015 i është vënë në barrë kryerja e veprës penale krim i luftës kundër pop-ullatës civile me anë të ndihmës9, për shkak të shkeljes së nenit të përbashkët 3 të Konventave të Gjenevës të datës 12 gusht të vitit 1949 si dhe neneve 4 dhe 5 (1) të Protokollit II Shtesë të Konventës së Gjenevës të datës 8 qershor të vitit 1977. Ak-takuza pohon se Halitaj gjatë konfliktit të armatosur në Kosovë, në cilësinë e per-sonit të autorizuar, iu ka ofruar ndihmë dhe i ka asistuar policët serb të përfshirë në operacionin „Reka/Caragoj“, në datën 27 dhe 28 prill të vitit 1999. Gjatë këtij aksioni, forcat serbe kanë organizuar sulme të armatosura mbi popullatën civile të këtij rajoni. Gjatë këtij aksioni, civilët e sulmuar janë vrarë ose iu janë shtru-ar torturave, sjelljes çnjerëzore, vuajtjeve të madhe, zhvendosjes, shpërnguljes, frikësimit, terrorizimeve, imponimit të dënimit kolektiv, kurse iu është marrë dhe plaçkitur prona në përmasa të mëdha, e cila nuk ka qenë e arsyetuar me nevojat ushtarake.

Sipas aktakuzës, veprimet e paligjshme të të akuzuarit posaçërisht kanë të bë-jnë me marrjen, plaçkitjen dhe vjedhjen e pronës në përmasa të mëdha, e cila ka vazhduar një kohë të gjatë pas sulmeve në popullatën civile në fund të muajit prill të vitit 1999. Sipas aktakuzës, i akuzuari ka vepruar në bashkëkryerje me persona të tjerë, ndaj të cilëve - sipas burimit të njëjtë - është lëshuar fletarrestim ndërkom-bëtar i interpolit.

Në seancën e dëgjimit të parë ka qenë i pranishëm prokurori ndërkombëtar Charles Hardaway10, i cili është edhe autor i aktakuzës kundër Halitajt dhe i cili

[9] Të paraparë dhe të dënueshme me nenet 24 dhe 142 të LP të RSFJ, aktualisht e dënueshme me nenet 33 dhe 153 të LPRK.

[10] Sipas aktakuzës, në lidhje me masakrën në fshatin Meje janë hapur hetimet, në të cilat kanë punuar ekipet e hetuesve të policisë së EULEX-it, si dhe hetuesit e njësive për krime të luftës dhe të policisë së Kosovës. Hetimet kundër të akuzuarit janë pjesë e një hetimi më të gjerë të iniciuar

{ 16 }

ka qenë edhe pjesë e ekipit, i cili udhëheq me hetimet lidhur me vrasjet, pra, ma-sakrën, e cila ka ndodhur në datën 27 dhe 28 prill të vitit 1999 në fshatin Meje, në vendin e quajtur Reka, rajoni Caragoj, komuna e Gjakovës. Sipas procedurës së paraparë me ligj, gjatë seancës është vërtetuar identiteti i të akuzuarit, rrethanat, që kanë pasur të bëjnë me ndriçimin e provave të lidhura me aktakuzën, si dhe ajo nëse të njëjtat i janë dorëzuar të akuzuarit dhe mbrojtjes së tij. Prokuroria, dokumentacionin e caktuar ia ka dorëzuar të akuzuarit dhe mbrojtjes së tij gjatë kësaj seance si dhe pas hapjes së të njëjtës. Mbrojtja e të akuzuarit i ka bërë vërejtje dokumentacionit të dorëzuar, që nuk ka qenë i përkthyer në gjuhën serbe, të cilën mbrojtësi dhe i akuzuari Halitaj e kuptojnë më së miri dhe, së këndejmi, e kanë kërkuar përkthimin e dokumentacionit më të rëndësishëm të kësaj lënde. Gjykata e ka marrë për obligim që në rast të nevojës do të organizoj përkthimin e doku-mentacionit të nevojshëm.

Gjatë seancës së cekur është lexuar aktakuza11, përkatësisht pjesët të cilat kanë të bëjnë me të akuzuarin. Në to është dhënë përshkrimi i veprimeve dhe i angazhim-it të tij në periudhën dhe në vendin e përfshirë me aktakuzë. Midis të tjerash, me të njëjtën është potencuar se i ka plaçkitur trupat e vdekur të civilëve të vrarë. I akuzuari është deklaruar në lidhje me aktakuzën se nuk është fajtor.

Prokurori ndërkombëtar dhe mbrojtja e të akuzuarit i kanë paraqitur qëndrimet e veta gjatë fjalëve të tyre hyrëse. Prokurori e ka theksuar bazueshmërinë e aktakuzës dhe të provave me të cilat është mbështetur ajo, duke pohuar se në lidhje me të një-jtën mund të hapet shqyrtimi kryesor. Pas deklarimit të të akuzuarit se nuk është fajtor në lidhje me aktakuzën, mbrojtja, duke mos e kundërshtuar përshkrimin e veprimeve penale në ngjarjet në fshatin Meje, e ka potencuar se i akuzuari nuk mund të ngarkohet për kryerjen e veprës penale të përshkruar në aktakuzë, duke e vënë posaçërisht në spikamë se Halitaj nuk ka qenë në gjendje për të pasur kurrfarë ndikimi ose që të siguroj çfarëdo asistence në operacionin e forcave serbe „Reka/Caragoj“. Në këtë drejtim, mbrojtja e ka kundërshtuar çfarëdo lidhje të të akuzuarit me këtë vepër, çfarëdo aksioni të tij ose veprimi, që në vetvete përmban veprën pe-nale të krimit të luftës. Pas paralajmërimit të mbrojtjes se qëndrimet e saj në lidhje me aktakuzën do t’i paraqes në formën e shkruar, ajo është obliguar nga kryetari i trupit gjykues që qëndrimet e saj ndaj aktakuzës dhe provat t’ia dorëzojë më së voni

në lidhje me rastin e cekur, dhe të cilat zyrtarisht janë hapur me vendimin e prokurorit të datës 19 prill të vitit 2013. Hetimet, me anë të vendimeve procedurale, janë zgjeruar dhe zgjatur. Pjesë e këtyre hetimeve ka qenë edhe procedura penale kundër shqiptarit të dyshuar nga Kosova M.A, i cili është paraburgosur në datën 22 korrik të vitit 2014. I dyshuari M.A., në datën 12 gusht të të njëjtit vit, ka bërë vetëvrasje duke varë veten në qendrën e paraburgimit në Pejë. Hetimet, po ashtu, janë iniciuar edhe kundër nëntëmbëdhjetë të dyshuarve, kundër të cilëve është lëshuar fletarrestim ndërkombëtar.

[11] Krahas përshkrimit të veprimeve të të akuzuarit, aktakuza përmban edhe informata të caktuara mbi rezultatet e hetimeve të deritashme në lidhje me masakrën në Meje.

{ 17 }

në një afat prej 30 ditësh. Po ashtu, nga mbrojtja është kërkuar që, në rast të pranimit të aktakuzës nga gjykata, ta paraqes qëndrimin mbi propozimin e prokurorisë mbi zhvendosjen, pra, kërkesën që shqyrtimi kryesor të mbahet në ambientet e Gjykatës Themelore në Prishtinë/Priština.12 Nga prokuroria është kërkuar që në aktakuzë të saktësojë personat e dëmtuar. Në këtë mënyrë, është hequr dorë nga mbajtja e para-parë me ligj e dëgjimit të dytë sipas aktakuzës, sepse vërejtjet e paralajmëruara e kanë përfaqësuar zëvendësimin për mbajtjen e dëgjimit të dytë. Kryetari i trupit gjykues në fund të seancës së dëgjimit të parë ka paralajmëruar që, nëse në bazë të vlerësimit të provave dhe të aktakuzës do të ketë bazë për hapjen e shqyrtimit krye-sor, e njëjta nuk do të filloj para muajit nëntor ose dhjetor të vitit në vijim.

Me vendim të datës 28 tetor të vitit 2015, kryetari i trupit gjykues e ka refuzuar kërkesën e mbrojtjes së të akuzuarit, e cila ka qenë e paraqitur gjatë seancës së dëgjimit të parë, përkatësisht me rastin e parashtrimit me gojë të qëndrimeve të mbrojtjes që të hiqen pjesë dhe në, tërësi, të hidhet aktakuza. Me zbatimin e nenit 250, paragrafi 3 i LPPK13, gjykata, me anë të vendimit të cekur e ka konfirmuar ak-takuzën kundër Halitajt. Me vendimin e cekur, kryetari i trupit gjykues ka pohuar se pas analizës së hollësishme ka gjetur se aktakuza dhe provat e paraqitura veç e veç ose bashkërisht përbëjnë baza të mjaftueshme për hapjen e shqyrtimit kryesor në lëndën Prokurori kundër Sahit Halitajt. Sipas këtij vendimi, provat, me anë të të cilave është mbështetur aktakuza, ofrojnë, jashtë çdo dyshimi, bazë për hapjen e shqyrtimit kryesor, vlerësimin e aktakuzës dhe provat nga ana e trupit gjykues shqyrtues. Vlerësimi i tillë i kalon suazat e rolit të kryetarit të trupit gjykues në këtë fazë të procedurës, pra, në fazën e vlerësimit të bazueshmërisë së saj. Me anë të vendimit, të gjitha provat e cekura në aktakuzë janë shpallur të pranueshme, kurse është pranuar edhe propozimi i prokurorisë mbi zhvendosjen e shqyrti-mit kryesor në Prishtinë/Priština. Kryetari i trupit gjykues me urdhër të veçantë ka kërkuar nga kryetari i Gjykatës Themelore në Gjakovë/Đakovica pranimin e propozimit të prokurorisë mbi zhvendosjen e shqyrtimit kryesor, përkatësisht që ai të zhvillohet në Gjykatën Themelore në Prishtinë/Priština.

Sipas gjetjeve të gjykatës, edhe pse të obliguar nga ana e kryetarit të trupit gjykues, i akuzuari dhe mbrojtja e tij nuk i kanë paraqitur në formën me shkrim qëndrimet e tyre mbi aktakuzën dhe provat e bashkëngjitura të njëjtës, pos qëndrimeve të shprehura me gojë gjatë seancës së dëgjimit të parë. Pas pranimit të vendimit me shkrim të gjykatës lidhur me vlerësimin e aktakuzës, i akuzuari dhe mbrojtja e tij

[12] Prokuroria, propozimin për zhvendosjen e gjykimit nga Gjykata Themelore në Gjakovë/ Đakov-ica, që në nivel vendor është kompetente, në gjykatën në Prishtinë/ Priština, e ka arsyetuar me arsye të sigurisë, me reaksionet e popullatës së Gjakovës/ Đakovica ndaj pranisë së pelegrinëve serb në lokacione të caktuara në këtë qytet si dhe me trazirat, të cilat i ka shkaktuar prania e tyre.

[13] Neni 250, paragrafi 3 i LPPK: Gjyqtari individual ose kryetari i trupit gjykues e sjellë vendimin me shkrim me arsyetim, me të cilin refuzon kërkesën ose e refuzon aktakuzën.

{ 18 }

në afatin e paraparë me ligj nuk kanë deponuar ankesë ndaj vendimit të kryetarit të trupit gjykues për aktakuzën dhe provat. Me këtë janë plotësuar kushtet juridike për hapjen e shqyrtimit kryesor kundër të të akuzuarit sipas akuzave, me të cilat ai është ngarkuar.

Prokuroria, me rastin e ngritjes së aktakuzës nuk e ka saktësuar palën e tretë në procedurë, përkatësisht të dëmtuarit, të cilëve, me veprimet e tij të vlerësuara nga ana e prokurorisë si vepër penale e krimit të luftës, i akuzuari Halitaj ua ka shkak-tuar atyre. Prokuroria, gjatë seancës së dëgjimit të parë, është obliguar që në rast të pranimit të aktakuzës nga ana e gjykatës, do t’i emërojë të dëmtuarit para hapjes së shqyrtimit kryesor.

Gjatë përgatitjes së raportit vjetor mbi gjykimet e përcjella gjatë vitit 2015, FDH Kosovë zyrtarisht është informuar nga Gjykata Themelore në Gjakovë/Đakovica se prokurori në fillim të muajit dhjetor e ka informuar gjykatën mbi heqjen dorë nga aktakuza kundër Halitajt, me propozimin që gjykata menjëherë ta lirojë të akuzuarin nga paraburgimi. Deri në fund të vitit 2015, FDH Kosovë nuk ka pa-sur mundësi për të siguruar çfarëdo informacionesh mbi arsyet e heqjes dorë të prokurorit nga kjo aktakuzë në fazën e procedurës penale, në të cilën gjykata ka vlerësuar se lidhur me te mund të hapet shqyrtimi kryesor, sepse provat e bash-këngjitura japin bazë për diçka të atillë.

FDH Kosovë nuk ka informata mbi arsyet, me të cilat Prokuroria Speciale është udhëhequr me rastin e sjelljes së vendimit mbi heqjen dorë nga ndjekja penale kundër të akuzuarit Halitaj. Megjithëkëtë, vlerësojmë se për një vendim të këtillë të papritur, i cili ka çuar deri te një kthesë dramatike në lëndë, duhet të ekzis-tojnë arsye valide dhe arsye të pranueshme juridike. Vetëm kështu do të jetë e mundshme për të kuptuar se si ka qenë e mundur që i akuzuari Halitaj, për shkak të dyshimit të bazuar se ka kryer vepër penale të krimit të luftës kundër popullatës civile që me anë të aktakuzës i është vënë në barrë, në paraburgim të kalojë poth-uajse një vit - nga data 18 dhjetor e vitit 2014.

I akuzuari Halitaj është paraburgosur sipas fletarrestit ndërkombëtar, që për te është lëshuar në fillim të muajit shtator të vitit 2014. Fletarresti ndërkombëtar është lëshuar pas urdhrit të prokurorit për paraburgimin e Halitajt.

Hetimet penale kundër të akuzuarit si edhe kundër nëntëmbëdhjetë të dyshuarve të tjerë14, janë iniciuar me vendimin mbi hapjen e hetimeve të datës 19 prill të vitit 2013. Ky vendim, gjatë hetimeve, ka ndryshuar dhe është zgjeruar edhe ndaj të dyshuarve të tjerë.

[14] FDH Kosovë nuk ka informacione mbi rezultatet e këtyre hetimeve.

{ 19 }

1.2. Rasti Xhemshit Krasniqi15

Para Gjykatës Themelore në Mitrovicë/Mitrovica, në datën 5 nëntor të vitit 2015, në lëndën Prokurori kundër Xhemshit Krasniqit është mbajtur seanca e dëgjimit të parë për aktakuzën e Prokurorisë Speciale (PPS 08/09), me të cilën i akuzuari shqiptari i Kosovës Xhemshit Krasniqi ngarkohet për kryerjen e veprës penale krim i luftës kundër popullatës civile16 sipas shumë pikave17 dhe në bashkëkryerje si dhe për veprën penale mbajtje, kontroll ose posedim i paautorizuar i armës.18 Seancën në lëndën Prokurori kundër Xhemshit Krasniqit e ka kryesuar gjyqtari ndërkombëtar Vidar Stensland19, i cili ka vepruar në cilësi të gjyqtarit individual. Ai do ta kryesoj trupin gjykues në rast të vlerësimit se ndaj aktakuzës, me të cilën Krasniqi ngarkohet për veprat e cekura penale, mund të hapet shqyrtimi kryesor.

I akuzuari Krasniqi, me aktakuzën e datës 5 nëntor të vitit 2015 ngarkohet për kryerjen e veprës penale krim i luftës kundër popullatës civile sipas shumë pikave. Sipas prokurorisë, ai këto vepra i ka kryer me shkeljen e nenit të përbashkët 3 të

[15] I akuzuari Krasniqi ka qenë i dyshuar gjatë hetimeve në rastin Prokurori kundër Sabit Gecit dhe të tjerëve (Riza Alija, Shaban Hoti, Haki Hajdari dhe Sali Rexhepi), të cilat kanë qenë të iniciuara me vendimin e prokurorisë mbi hapjen e hetimeve të datës 23 dhjetor të vitit 2009, kurse pastaj janë vazhduar me vendimin e datës 28 qershor të vitit 2010. Kundër të dyshuarve Geci dhe Aliu, aktakuza është ngritur në datën 5 gusht të vitit 2010, kurse ka qenë e konfirmuar me vendimin e datës 24 nëntor të vitit 2010. Në lidhe me të akuzuarit e tjerë, ajo është ngritur në datën 14 për-katësisht 18 shkurt të vitit 2011. Aktakuzat janë bashkuar në datën 4 maj të vitit 2011. I akuzuari Krasniqi në këto aktakuza ceket si bashkëpjesëmarrës. Procedura e rregullt penale në këtë rast ka përfunduar me aktgjykimin e plotfuqishëm të Gjykatës së Apelit të datës 11 shtator të vitit 2013. Me aktgjykimin e datës 7 maj të vitit 2014, Gjykata Supreme e Kosovës, duke vepruar në lidhje me mjetin e jashtëzakonshëm juridik, në këtë rast, i ka refuzuar si të pabazuara kërkesat e tyre për mbrojtjen e ligjshmërisë. Informacione më të hollësishme lidhur me zhvillimin e pro-cedurës në këto lëndë mund të gjenden në faqen e Internetit të FDH Kosovë http://hlc-kosovo.org, si dhe në raportet vjetore të FDH Kosovë mbi përcjelljen e gjykimeve mbi krimet e luftës gjatë vitit 2011 - Procedurat gjyqësore në Kosovë për krimet e luftës, veprat penale etnikisht dhe politikisht të motivuara, http://hlc-kosovo.org/?wpdmdl=1672; 2013 - Dëshmitarët - edhe më tutje Thembër e Akilit në gjykimet e profilit të lartë, http://hlc-kosovo.org/?wpdmdl=1678; dhe 2014 - http://hlc-kosovo.org/?wpdmdl=3983 - Gjykimet në Kosovë: Drejtësia, e cila vonon, http://hlc-kosovo.org/?wpdmdl=3983.

[16] E paraparë dhe e dënueshme me nenet 22 dhe 142 të LP të RSFJ, po ashtu e dënueshme edhe sipas neneve 31 dhe 152 të LPK.

[17] Sipas akuzave për: vrasje, paraburgim të kundërligjshëm në qendrat e paraburgimit të UÇK-së në Kukës/Kuks dhe Cahan/Cahane, kushtet çnjerëzore, torturë/keqtrajtim, cenim të integritetit trupor dhe të shëndetit në qendrat e UÇK-së në Kukës/Kuks dhe Cahan/Cahane.

[18] E paraparë dhe dënueshme me nenin 374, paragrafi 1, në lidhje me nenin 120, paragrafi 38 i LPRK.

[19] Gjyqtari ndërkombëtar Stensland do të kryesojë me trupin gjykues në rast se aktakuza, pas vlerë-simit, do të jetë e pranuar si e ligjshme, kurse provat, me të cilat është mbështetur ajo të jenë vlerësuar si të pranueshme dhe pas kësaj të jetë hapur shqyrtimi kryesor për të njëjtën.

{ 20 }

Konventave të Gjenevës të vitit 1949, si dhe me nenet 4 dhe 5 të Protokollit të saj të Dytë Shtesë.

Aktakuza pohon se Krasniqi, gjatë kohës së konfliktit të brendshëm në Kosovë, në cilësinë e pjesëtarit të UÇK-së së rangut të lartë, në kampin ushtarak të UÇK-së në Kukës/Kuks, Republika e Shqipërisë, në bashkëkryerje me pjesëtarë të tjerë të UÇK-së, në periudhën prej datës 4 deri në datën 5 qershor të vitit 1999 e ka priv-uar nga jeta AB20, i cili në mënyrë të paligjshme është paraburgosur në kampin e cekur; në cilësinë e njëjtë dhe në bashkëkryerje me Sabit Gecin dhe pjesëtarë të tjerë të paidentifikuar të UÇK-së gjatë muajve prill, maj dhe deri në mesin e muajit qershor të vitit 1999, në mënyrë të kundërligjshme i ka privuar nga liria dëshmitarët A, B, C, E, F, G, H, K, si dhe viktimën AB dhe civilë të tjerë të pan-johur e të cilët në kampin e cekur janë mbajtur për një periudhë të gjatë kohore; në të njëjtën cilësi dhe në bashkëkryerje me Sabit Gecin dhe pjesëtarë të tjerë të UÇK-së, të paraburgosurit e cekur më lartë i ka mbajtur në kushte çnjerëzore (në qeli të vogla, pa ujë, ushqim, higjienë dhe ajër të mjaftueshme dhe pa mundësinë e trajtimit mjekësor) gjatë muajve prill, maj dhe deri në mesin e muajit qershor të vitit 1999; në cilësinë e njëjtë dhe në bashkëkryerje me personat e cekur më lartë i ka keqtrajtuar dëshmitarët A, B, C, H, si dhe viktimën AB, në një datë të pavër-tetuar të të muajit maj të vitit 1999 dhe po ashtu në një datë të pavërtetuar gjatë muajit qershor të vitit 1999 e ka keqtrajtuar dëshmitarin B dhe viktimën AB, duke iu urdhëruar që të veshin pancirët dhe nga arma automatike të shtijnë njëri në tjetrin; në të njëjtën periudhë dhe cilësi dhe në bashkëkryerje, gjatë muajve prill, maj dhe deri në gjysmën e muajit qershor të vitit 1999 e ka cenuar integritetin tru-por dhe shëndetin e dëshmitarëve A, B, C, D, E, F, G, H dhe të viktimës AB, duke i rrahur disa herë, si dhe duke iu urdhëruar që të rrihen në mes vete; në cilësinë e cekur dhe në periudhën e cekur kohore në bashkëkryerje me tashmë personat e cekur, në Cahan/Cahane (Shqipëri) i ka paraburgosur dëshmitarët K, L, M dhe N, si dhe në një datë të pavërtetuar gjatë muajit qershor të të njëjtit vit në Prizren i ka paraburgosur dëshmitarët L dhe N; në cilësinë e njëjtë dhe në bashkëkryerje me personat e njëjtë gjatë muajve maj dhe qershor të vitit 1999 në Cahan/Cahane e ka cenuar integritetin trupor dhe shëndetin e një personi të panjohur nga Preshe-va/Preševo. Aktakuza, po ashtu, Krasniqit ia vë në barrë se në mënyrë ilegale ka poseduar me armën e zjarrit (revolver i llojit M56, kalibri 7,62 mm), e cila i është gjetur në datën 6 tetor të vitit 2015 në Prizren, në automjetin në pronësi të tij me rastin e paraburgimit të tij.

[20] Gjatë seancës së dëgjimit të parë të aktakuzës dhe gjatë leximit të akuzave, është cekur emri dhe mbiemri i plotë i të ndjerit AB. FDH Kosovë përmbahet nga të cekurit e emrit dhe të mbiemrit të plotë të kësaj viktime. Ai nuk është cekur as në procedurën penale kundër të akuzuarve, të cilët ceken edhe si bashkëpjesëmarrës të të akuzuarit në këtë lëndë, kundër të cilëve kanë përfunduar procedurat penale me anë të aktgjykimeve të plotfuqishme.

{ 21 }

Seanca e parë për vlerësimin e aktakuzës ka qenë publike. I akuzuari është njoftu-ar me të drejtat e tij, kurse pastaj është bërë verifikimi i ndriçimit të provave, mbi të cilat është bazuar aktakuza dhe janë lexuar akuzat, të cilat Krasniqit i vihen në barrë. I akuzuari, në lidhje me akuzat për krime të luftës kundër popullatës civile është deklaruar i pafajshëm në lidhe me të gjitha akuzat. Ai e ka pranuar fajësinë lidhur me akuzën për posedim të armës, e cila tek ai është gjetur me ras-tin e paraburgimit të tij. Prokurori ndërkombëtar Damare Theriot e ka pranuar pranimin e fajësisë lidhur me këtë akuzë. Gjatë seancës është shqyrtuar edhe çështja e zgjatjes së paraburgimit gjyqësor, në të cilin i akuzuari gjendet që nga data 6 tetor e vitit 2015. I akuzuari dhe mbrojtësi i tij janë obliguar që në formën me shkrim deri në datën 3 dhjetor të vitit 2015 gjykatës t’ia dorëzojnë kërkesën dhe vërejtjet në lidhje me masën e paraburgimit ose lidhur me zgjatjen e tij pas kalimit të afatit njëmujor.

Gjykata ka vlerësuar se nuk është e domosdoshme mbajtja e seancës së dytë për aktakuzën. I akuzuari dhe mbrojtësi i tij janë obliguar nga ana e gjykatës që deri në datën 16 dhjetor të vitit 2015 gjykatës t’ia dorëzojnë vërejtjet dhe kërkesat even-tuale në lidhje me provat, mbi të cilat është bazuar aktakuza si dhe arsyet even-tuale për hedhjen e saj.

Deri në fund të periudhës së raportimit, FDH Kosovë nuk ka pasur mundësi për të siguruar as aktakuzën në lëndën Prokurori kundër Xhemshit Krasniqit si dhe as vërtetimin zyrtar mbi vërejtjet dhe kërkesat eventuale të të akuzuarit dhe të mbro-jtësit ndaj provave dhe aktakuzës si dhe as përgjigjen eventuale, me fjalë të tjera, vendimin e gjykatës lidhur me të njëjtën.

{ 22 }

2. Gjykimet e shkallës së parë

2.1. Rasti Radiq & Vllashkoviq (Zymberi 1)

Trupi gjykues ndërkombëtar i Gjykatës Themelore në Mitrovicë/Mitrovica, me të cilin ka kryesuar gjyqtari Paulo Teixeira,21 pas mbajtjes së shqyrtimit kryesor në lëndën Prokurori kundër Radovan Radiqit dhe të tjerëve,22 në datën 20 mars të vitit 2015, e ka shpallur aktgjykimin, me të cilin të akuzuarit kosovar serb Ra-dovan Radiqi dhe Millovan Vllashkoviqi janë liruar nga akuzat për kryerjen e veprave penale vrasje e rëndë23, tentim vrasje e rëndë,24 pronësi, kontroll, posedim ose përdorim i paautorizuaar i armës,25 pengim i personit zyrtar në kryerjen e detyrës zyrtare,26 rrezikim i komunikacionit publik me veprim ose mjet të rrezik-shëm,27 dhe shkaktim i rrezikut të përgjithshëm.28 Veprat e cekura iu janë vënë në barrë me aktakuzën e Zyrës së Prokurorisë së EULEX-it të datës 7 maj të vitit 2014. Sipas prokurorisë, ato janë kryer në datën 26 gusht të vitit 2011, me rastin e sulmit të grupit civil në karvanin policor, i cili ka qenë duke lëvizur nga Mitrovica/Mitrovica drejt kalimit kufitar 31. Me atë rast është qëlluar për vdekje pjesëtari i policisë së Kosovës Enver Zymberi, deri sa në të njëjtin rast janë rrezikuar edhe jetët e disa policëve. Sipas aktgjykimit lirues, gjykata nuk e ka vërtetuar jashtë çdo dyshimi se të akuzuarit kanë kryer vepra penale, të cilat me aktakuzë iu janë vënë në barrë. Shqyrtimi kryesor për këtë aktakuzë është hapur në datën 19 janar të vitit 2015, pas procedurës së vlerësimit të saj të paraparë me ligj.

Rrjedha e procedurës penale Zyra e Prokurorisë së EULEX-it në Mitrovicë/Mitrovica e ka hapur hetimin pe-nal zyrtar në këtë rast për shkak të pengimit dhe pas kësaj për shkak të sulmit të [21] Anëtarët e panelit shqyrtues: gjyqtarja ndërkombëtare Franciska Fiser dhe Nuno Madureira.[22] I bashkakuzuari Millovan Vlashkoviq. [23] E paraparë dhe e dënueshme me nenet 146 dhe 147, paragrafët 4, 6, 8, 10 në lidhje me nenin

23 të LPK, po ashtu e dënueshme me nenet 178 dhe 179, paragrafët 1.5, 1.7, 1.9, 1.10 të LPRK. [24] E paraparë dhe e dënueshme me nenet 146 dhe 147, paragrafët 4, 6, 8, 10 në lidhje me nenin 20

dhe 23 të LPK, po ashtu e dënueshme me nenet 178 dhe 179, paragrafët 1.5, 1.7, 1.9, 1.10, në lidhje me nenet 28 dhe 31 të LPRK.

[25] E paraparë dhe e dënueshme me nenet 328, paragrafët 1 dhe 2 në lidhje me nenin 23 të LPRK, po ashtu e dënueshme edhe me nenin 274 të LPRK.

[26] E paraparë dhe e dënueshme me nenin 316, paragrafët 1 dhe 3 të LPK, po ashtu e dënueshme edhe me nenin 409, paragrafët 1 dhe 2 të LPRK.

[27] E paraparë dhe e dënueshme me nenin 299, paragrafi i LPK, po ashtu e dënueshme edhe me nenin 380, paragrafi 1 i LPRK.

[28] E paraparë dhe e dënueshme me nenin 291, paragrafët 1, 3 dhe 5 në lidhje me nenin 23 të LPK, po ashtu e dënueshme edhe me nenin 365, paragrafi 1 në lidhje me nenin 31 të LPRK.

{ 23 }

grupit të civilëve të kombësisë serbe në karvanin e policisë së Kosovës, i cili ka qenë duke lëvizur në rrugën magjistrale prej Mitrovicës/Mitrovica drejt kalimit kufitar 31 me qëllim të kryerjes së detyrës zyrtare. Lëvizja e karvanit së pari është penguar me vendosjen e pengesave e pastaj mbi të është kryer sulmi i armatosur. Me këtë rast, është privuar nga jeta një polic, derisa në të njërën kohë kanë qenë të rrezikuara jetët e pjesëtarëve të tjerë të PK, të cilët kanë marrë pjesë në aksion.

Hetimet në fillim janë hapur në lidhje me shumë persona. Për shkak të pamundë-sisë së qasjes ndaj të dyshuarve për institucionet gjyqësore të Kosovës, hetimet, me vendimet e prokurorisë disa herë janë ndërprerë, prapë janë hapur dhe zgje-ruar në kryerës të tjerë të mundshëm. Prokuroria e EULEX-it, në datën 7 maj të vitit 2014 i ka rrumbullakuar hetimet penale kundër të dyshuarve Radovan Radiq dhe Millovan Vllashkoviq29 dhe kundër tyre e ka ngritur aktakuzën, me të cilën iu vihet në barrë kryerja e shtatë veprave të cekura penale.30

Prokuroria, të akuzuarve ua ka vënë në barrë se në bashkëkryerje me Radomir Bozhoviqin, Dushan Jovanoviqin, Radomir Kasaloviqin dhe persona të tjerë të panjohur, duke vepruar dhe duke marrë pjesë së bashku si pjesë e grupit, në datën 26 korrik të vitit 2011, rreth orës 13:30, kanë marrë pjesë në sulmin me armë të zjarrit në karvanin e automjeteve të policisë së Kosovës, i cili është përbërë prej 10 deri 12 automjeteve policore, në krye të të cilit kanë qenë automjetet e blin-duara të policisë. Karvani, me pjesëtarët e Njësive Speciale të policisë së Kosovës (ROSU) ka qenë duke lëvizur në rrugën midis Mitrovicës/Mitrovica dhe Zubin Potokut/Zubinog Potoka me qëllim të kryerjes së detyrës zyrtare, që ka qenë ajo e marrjes nën kontroll të pikave të kalimit kufitar G1. Sulmi në karvanin ka ndod-hur në pjesën e rrugës midis fshatrave Varagë/Varage dhe Zupç/Zupče. Para sul-mit të armatosur, karvani policor në afërsi të fshatit Çabër/Čabar ka hasur në barrikadën e parë, e cila është përbërë nga gurët dhe zhavori. Barrikada është tejkaluar me gjetjen e rrugës alternative, pas së cilës karvani prapë është kthyer në rrugën kryesore, e cila çon në drejtim të kalimit kufitar 31. Pas 10 minutave, në pjesën e rrugës midis fshatrave Varagë/Varage dhe Zupç/Zupče, karvani prapë ka hasur në pengesë. Këtë herë është përbërë nga pesë automjete, me të cilat është pamundësuar vazhdimi i lëvizjes së karvanit. Vozitësit dhe udhëtarët e këtyre automjeteve civile kanë qenë pranë automjeteve të tyre të parkuara, duke i pro-vokuar pjesëtarët e policisë në mënyra të ndryshme. Me qëllim që ta vazhdojnë

[29] Me aktakuzën e datës së cekur është theksuar se në vazhdim e sipër janë hetimet kundër të dysh-uarve Ratomir Bozhoviq, Dushan Jovanoviq dhe Radomir Kasaloviq, të cilët janë gjendur në arrati në kohën e ngritjes së aktakuzës.

[30] Vrasje e rëndë, tentativë e vrasjes së rëndë, pronësi, kontroll, posedim dhe përdorim i paautor-izuar i armës së zjarrit, pengim i personave zyrtar në kryerjen e detyrës zyrtare, rrezikim i komu-nikacionit publik me veprime ose me mjete të rrezikshme, shkaktim i rrezikut të përgjithshëm, pjesëmarrje në masën, e cila kryen vepër penale.

{ 24 }

rrugën, disa pjesëtarë të karvanit policor kanë dalë nga automjetet zyrtare me qël-lim që të arrijnë një marrëveshje eventuale me personat, të cilët e kanë vendosur barrikadën. Pas mossuksesit lidhur me qëllimin e këtillë, udhëheqësi i karvanit e ka dhënë urdhrin që automjetet e udhëtarëve të shtyhen nga rruga. Në atë mo-ment, tetë (8) deri në dhjetë (10) persona, të cilët kanë qëndruar pranë barrikadës me automjete, kanë ikur në malin në afërsi pranë rrugës në anën e majtë, prej nga pastaj është hapur nga armë të zjarrit në automjetet policore. Me plumbin e parë është plagosur rëndë pjesëtari i policisë Enver Zymberi, i cili është gjendur në vendin e vozitësit të automjetit të dytë të karvanit. Të shtënat nga armët e zjarrit në automjetet e policisë, që kryesisht në fillim kanë ndodhur nga pylli, i cili gjendet në anën e majtë të rrugës e më vonë edhe nga drejtimet e tjera, kanë zgjatur rreth 20 minuta. Pjesëtarët e policisë janë përgjigjur në të shtënat me armë zjarri me qëllim që të mbrohen dhe që të nxjerrin trupin e policit të plagosur. Shkëmbimi i zjarrit ka zgjatur krejt derisa karvani i policisë nuk është tërhequr mbrapa në dre-jtim të Mitrovicës/Mitrovica. Polici i plagosur iu është nënshtruar plagëve dhe ka vdekur në të njëjtën ditë. Sipas aktakuzës, deri te vrasja e policit ka rezultuar për shkak të motiveve racore dhe nacionale.

Të akuzuarve po ashtu i është vënë në barrë se:

- në ditën kritike, në vendin kritik, me veprimet e përshkruara, duke vepruar dhe duke marrë pjesë së bashku dhe nga motive të cekura, i kanë rrezikuar edhe pjesëtarët e tjerë të PK, të cilët kanë qenë në karvanin e cekur, posaçërisht policët Bekim Maliqin dhe Driton Pecin, të cilët në momentin e sulmit të armatosur mbi karvanin kanë qenë në të njëjtin automjet, të cilin e ka drejtuar i ndjeri Zymberi;

- se në të njëjtën ditë, në të njëjtin vend dhe në mënyrën e përshkruar i kanë për-dorur armët, me të cilat është privuar nga jeta i ndjeri Zymberi: se me ato veprime kanë qenë të rrezikuara jetët e policëve të tjerë; se me veprimet e tyre të paligjshme i kanë penguar pjesëtarët e shërbimit policor në kryerjen e detyrave të tyre zyrtare; se me heqjen e shenjave dhe të sinjaleve të rrugës, me dhënien dhe me vendosjen e sinjaleve të gabuara si dhe me vendosjen e barrikadave seriozisht e kanë dëmtuar rrugën publike magjistrale Mitrovicë/ Mitrovica - Zubin Potoku/Zubinog Potoka dhe me këtë e kanë rrezikuar komunikacionin publik; se kanë shkaktuar rrezik të përgjithshëm për pjesëmarrësit e tjerë në komunikacion si edhe se me veprimet e tyre në grup kanë marrë pjesë në masën, e cila ka kryer vepra penale.

Pas ngritjes së aktakuzës, është zhvilluar procedura e vlerësimit të saj nga gjykata. Nga fundi i muajit maj të vitit 2014, është zhvilluar dëgjimi i parë për të njëjtën. Të akuzuarit, gjatë kësaj seance, i kanë bërë vërejtje aktakuzës dhe provave, me të cilat është mbështetur ajo me propozimin që e njëjta të hidhet. Ata, vërejtjet ndaj aktakuzës dhe provave, me të cilat është mbështetur ajo, si dhe kërkesat për hedh-

{ 25 }

jen e saj, i kanë paraqitur brenda afatit të caktuar nga ana e gjykatës. Prokurori, në formën me shkrim, i është përgjigjur këtyre vërejtjeve dhe kërkesave.

Duke vepruar në lidhje me kërkesat e të akuzuarve dhe të mbrojtësve të tyre dhe ndaj përgjigjes së prokurorisë, kryetari i panelit shqyrtues,31 i cili në rastin konkret ka vepruar në cilësi të gjyqtarit individual, me vendim të datës 18 korrik të vitit 2014, i ka hedhur si të pabazuara kërkesat me shkrim dhe vërejtjet e të akuzuarve, pos pranimit të kërkesës që deklarata e të dyshuarit Sllobodan Vuç-iniqit32 të ndahet nga shkresat e lëndës. Në pjesën tjetër, gjykata ka vlerësuar se provat e deponuara me aktakuzë e vërtetojnë dyshimin e bazuar se të akuzuarit kanë qenë pjesë e grupit, i cili e ka bllokuar rrugën, nëpër të cilin ka lëvizur kolona e automjeteve të policisë dhe se me atë rast kanë kryer vepër penale, me të cilën ngarkohen. Gjykata ka vlerësuar se provat e paraqitura me aktakuzë krijojnë baza të mjaftueshme për hapjen e shqyrtimit kryesor, gjatë të cilit do të analizohen në mënyrë të hollësishme të gjitha provat nga ana e trupit gjykues.

Pas vlerësimit të aktakuzës, Këshilli Gjyqësor i Kosovës e ka miratuar kërkesën e gjyqtarit të EULEX-it në Gjykatën Themelore në Mitrovicë/Mitrovica që proce-dura penale në këtë rast të vazhdohet nga EULEX-i.33 Para hapjes së shqyrtimit kryesor, është pranuar edhe kërkesa e prokurorisë që disa dëshmitarë të prokuror-isë gjatë shqyrtimit kryesor të dëgjohen si dëshmitar anonim edhe në raport me të akuzuarit dhe me mbrojtësit e tyre. Prokurori, po ashtu, në këtë fazë të procedurës si dhe pas ngritjes së aktakuzës së dytë në rastin Zymberaj të datës 12 dhjetor të vi-tit 2014 (kundër Radomir Kasaloviqit dhe Sllobodan Sovrliqit), ia ka parashtruar gjykatës kërkesën për bashkimin e procedurës për këtë aktakuzë me procedurën për aktakuzën kundër Radiqit dhe Vllashkoviqit.

Para sjelljes së vendimit mbi hapjen e shqyrtimit kryesor, kryetari i trupit gjykues i ka bërë thirrje prokurorisë që në afat prej 10 ditësh të ndryshojë ose të plotësoj, duke precizuar se për sa tentim vrasje të rënda ngarkohet i akuzuari, numrin e të dëmtuarve dhe të dëshmitarëve si dhe llojin dhe kalibrin e armës, i cili në ditën kritike është përdorur. Prokuroria nuk është përgjigjur në këtë kërkesë të gjykatës. Shqyrtimi kryesor në lidhje me aktakuzën e vlerësuar (të datës 7 maj të vitit 2014), rreth të cilës të akuzuarit janë deklaruar se nuk janë fajtorë, është hapur në datën 15 dhjetor të vitit 2014. Gjatë seancës së parë, kryesisht është shqyrtuar propozimi

[31] Gjyqtari ndërkombëtar Paulo Teixeira.[32] FDH Kosovë nuk ka momentalisht informacione zyrtare mbi procedurën eventuale penale

kundër Vuqiniqit, i cili gjatë hetimeve ndaj tij në lidhje me rastin e vrasjes së policit Zymberi ka qenë i paraburgosur në verën e vitit 2012.

[33] Në pajtim me ndryshimet dhe plotësimet e ligjit mbi mandatin e Misionit të Bashkimit Evropian për sundimin e ligjit.

{ 26 }

i prokurorit mbi bashkimin e procedurave34 të aktakuzave të datës 7 maj të vitit 2014 kundër të akuzuarve Radiq dhe Vllashkoviq dhe të asaj të datës 12 dhjetor të vitit 2014 kundër të akuzuarve Kasaloviq dhe Sovrliq.35 Edhe pse të akuzuarit dhe mbrojtja e tyre nuk i janë kundërvënë këtij propozimi të prokurorit mbi bashkim-in e procedurave për të dyja aktakuzat, me të cilat të gjithë të akuzuarit ngarkohen në drejtim të veprave të njëjta penale dhe në lidhje me të njëjtën ngjarje, me ven-dim të kryetarit të panelit shqyrtues të datës 15 dhjetor të vitit 2014 është refuzuar propozimi i prokurorit për bashkimin e këtyre procedurave. Me këtë, shqyrtimi kryesor lidhur me aktakuzën e 7 majit të vitit 2014 është hapur zyrtarisht në datën 19 janar të vitit 2015 me anë të paraqitjes së fjalëve hyrëse të palëve në procedurë.

Trupi gjykues gjatë shqyrtimit kryesor është takuar në pesëmbëdhjetë (15) ditë. Seancat e trupit gjykues kryesisht kanë qenë të hapura për publikun. Nga kjo ka pasur një përjashtim vetëm pjesërisht gjatë pasdites së një dite të seancës gjy-qësore si dhe gjatë një dite të plotë gjyqësore, gjatë të cilave, sipas njoftimeve jozyrtare, janë dëgjuar disa dëshmitarë të prokurorisë.36 Gjatë shqyrtimit krye-sor janë dëgjuar njëzet e shtatë (27) dëshmitarë me propozimin e prokurorit. Një dëshmitar i prokurorisë ka dëshmuar në cilësi të dëshmitarit anonim, me anë të video konferencës.37 Tetë (8) dëshmitarë gjatë shqyrtimit janë dëgjuar sipas de-tyrës zyrtare. Paneli shqyrtues i ka refuzuar propozimet e të akuzuarve dhe të mbrojtësve të tyre për dëgjim të dëshmitarëve të mbrojtjes për shkak të mosres-pektimit të afatit ligjor për propozim të dëshmitarëve të mbrojtjes. Megjithëkëtë, gjykata, shumicën e këtyre dëshmitarëve i ka dëgjuar sipas detyrës zyrtare. Po ashtu, gjykata, sipas detyrës zyrtare, e ka emëruar një avokat si të autorizuar të plotfuqishëm dhe detyrë e tij ka qenë që të përfaqësojë interesat e palës së dëmtu-ar, duke iu përmbajtur dispozitave të neneve 62 dhe 63 të LPPK.38

[34] Prokuroria e ka dorëzuar propozimin për bashkimin e lëndëve me aktakuzën e datës 12 dhjetor të vitit 2014.

[35] Gjatë kësaj seance të gjykatës, gjatë kohës së diskutimit mbi bashkimin e procedurave për ak-takuzat e cekura, procedura e vlerësimit të aktakuzës e datës 12 dhjetor të vitit 2014 (e ngritur kundër Kasalloviqit dhe Sovrliqit) nuk ka qenë e përfunduar me procedurën e paraparë me ligj për vlerësimin e saj nga gjykata kompetente.

[36] Këto seanca të gjykatës kanë qenë plotësisht të mbyllura për publikun, por jo për të akuzuarit dhe mbrojtësit e tyre. Nuk është lejuar prezenca as për vëzhguesit e FDH Kosovë, edhe pse neni 295, paragrafi 2 i LPPK e jep mundësinë e pranisë për personat e caktuar zyrtar dhe seanca të gjykatës të mbyllura për publikun.

[37] Gjykata, me anë të vendimit e ka pranuar propozimin e prokurorisë që identiteti i këtij dëshmi-tari të jetë anonim edhe për të akuzuarit e edhe për mbrojtësit. Sipas vendimit të trupit gjykues, masat e anonimitetit mbesin në fuqi edhe pas plotfuqishmërisë së aktgjykimit.

[38] Neni 63 i LPPK: “Përfaqësuesit e palës së dëmtuar”: Paragrafi 1- Palën e dëmtuar mund ta për-faqësojë përfaqësuesi, i cili është anëtar i Odës së Avokatëve të Kosovës; Paragrafi 2 Palën e dëmtuar mund ta përfaqësojë përfaqësuesi i viktimës dhe neni 3 - pala e dëmtuar mund ta përfaqësojë vetëm vetveten.

{ 27 }

I akuzuari Radiq, në deklaratën e tij para panelit shqyrtues e ka kundërshtuar çfarëdo lidhje me akuzat. I akuzuari Vllashkoviq e ka shfrytëzuar të drejtën në heshtje, duke potencuar se në gjithçka mbetet pranë deklaratave, të cilat i ka dhënë në fazat e mëhershme të procedurës. Gjatë procedurës së provave janë paraqitur shumë prova materiale të siguruara gjatë hetimeve policore dhe prokuroriale, siç është raporti nga shikimi i kryer në vendin e ngjarjes, si dhe raportet e ekspertëve dhe të balistikës.

Në fund të shqyrtimit kryesor, në pjesën e cila ka qenë e rezervuar për palët që të paraqesin argumentet e tyre përfundimtare, prokuroria ka thënë se, megjithëse nuk ekzistojnë prova të drejtpërdrejta në lidhje me personin ose me personat, të cilët e kanë privuar nga jeta të ndjerin Zymberi, provat e paraqitura i japin mjaft baza gjykatës që të akuzuarit t’i shpallë fajtor. Sipas prokurorit, veprimet e këtyre dy të akuzuarve (dhe të tjerëve në ikje) kanë qenë të lidhura me bllokadën e rrugës dhe krijimin e ambientit, i cili e ka mundësuar sulmin e armatosur në karvanin. Të akuzuarit, sipas pretendimeve të prokurorit, qëllimisht e kanë mundësuar sit-uatën, në të cilën ka rezultuar deri te sulmi në karvanin e policisë, sepse plani i grupit (duke përfshirë edhe dy të akuzuarit), i cili e ka vendosur bllokadën, ka qenë që të ndihmojë bllokimin e karvanit me njësinë ROSU, ka qenë i organizuar mirë dhe secili e ka pasur rolin e tij. Sikur të mos ndodhte kjo, nuk do të rezultonte deri te vrasja e një polici, ka përfunduar prokurori.

Mbrojtja e të akuzuarve ka potencuar se prokuroria, me provat e propozuara gjatë procedurës, nuk ia ka dalë që ta mbështesë aktakuzën dhe se ajo prej fillimit ka qenë e paqëndrueshme për arsye se me anë të provave nuk është vërtetuar asnjë nga shtatë (7) veprat penale të kryera në bashkëkryerje. Mbrojtja, po ashtu, ka parashtruar se aktakuza nuk ka dhënë një përshkrim të kurrfarë veprimi aktiv ose pasiv të të akuzuarve si dhe as të veprimeve të kundërligjshme, të cilat përbëjnë element të çfarëdo vepre penale.

Trupi gjykues, në seancën e gjykatës të hapur për publikun, në datën 20 prill e ka sjellë vendimin. Në bazë të provave të paraqitura gjatë shqyrtimit kryesor, gjykata ka gjetur se ngjarja e përshkruar me aktakuzë ka ndodhur në mënyrën se si ajo është paraqitur me aktakuzë. Megjithëkëtë, gjykata, në bazë të propozimeve dhe të provave të paraqitura, nuk ka gjetur jashtë dyshimit të arsyeshëm se të akuzuarit kanë vepruar dhe bashkëvepruar në bashkëkryerje me të tjerët dhe se me veprime të paligjshme dhe me sjelljen e tyre i kanë kontribuuar kryerjes së veprave penale, të cilat iu janë vënë në barrë.

Trup i gjykues, po ashtu, nuk ka gjetur prova, të cilat do të vërtetonin përfshirjen e të akuzuarve në aksionin, i cili ka qenë i ndërmarrë nga ana e banorëve vendas të pjesës veriore të Kosovës në kundërvënie ndaj policisë kosovare në marrjen

{ 28 }

e kalimit 31. Gjykata nuk ka mundur me siguri për të vërtetuar se të akuzuarit Radiq dhe Vllashkoviq, në bashkëkryerje me të tjerët, kanë vepruar dhe bash-këvepruar ose se me sjellje dhe veprime të paligjshme në mënyrë të rëndësishme i kanë kontribuuar privimit nga jeta të Enver Zymberit të shtytur nga motive racore ose nacionale. Sipas gjetjeve të gjykatës, me provat e paraqitura nuk ka qenë e mundshme për të vërtetuar se sa automjete dhe sa persona kanë qenë në barrikadë si dhe as fakti nëse të akuzuarit e kanë bllokuar rrugën dhe sa kanë zgjatur të shtënat në ditën kritike. Sipas gjetjeve të gjykatës, provat e paraqitura, posaçërisht deklaratat e dëshmitarëve të caktuar, janë prova të pasigurta, sepse në bazë të tyre gjykata nuk ka mundur jashtë çdo dyshimi të vërtetojë përfshirjen e të akuzuarve në kryerjen e veprave penale, me të cilat ngarkohen. Duke i sjellë dallimet në deklarata të dëshmitarëve të aktakuzës, si dhe dallimet në deklarata të dëshmitarëve në faza të ndryshme të procedurës (hetimet, shqyrtimi kryesor), të cilat kanë qenë kyçe për sjelljen e vendimit, me të cilin të akuzuarit janë liruar nga akuzat, gjykata ka konstatuar se nuk ka gjetur prova se të akuzuarit kanë kryer vepra penale, me të cilat ngarkohen. Gjykata i ka udhëzuar të dëmtuarit në padi civile për realizim të kërkesës pronësore-juridike.

Pos prokurorit të lëndës, i cili i ka udhëhequr hetimet, aktakuzën e Zyrës së Prokurorisë së EULEX-it në Mitrovicë/Mitrovica, e kanë përfaqësuar gjatë pro-cedurës para panelit shqyrtues edhe tre prokurorë të prokurorisë së cekur, duke e zëvendësuar njëri-tjetrin.

Gjatë kohës së zhvillimit të shqyrtimit kryesor para Gjykatës Themelore, i akuzuari Radiq është gjendur në paraburgim. Pas shpalljes së aktgjykimit lirues, ai, me ven-dim të veçantë të trupit gjykues, është liruar nga paraburgimi. I akuzuari Vllash-koviq gjatë hetimeve ka qenë i paraburgosur në datën 04 shkurt të vitit 2014. Me anë të dorëzanisë, ai ka qenë i liruar nga masa më e ashpër për sigurim të pranisë së tij në gjykatë.

Me aktgjykim të shkallës së parë ka përfunduar procedura për aktakuzën e parë për vrasjen e policit Zymberi, e cila ka ndodhur në datën 26 korrik të vitit 2011. Në lidhje me aktakuzën e dytë të Zyrës së Prokurorisë së EULEX-it në Mitrovicë/Mitrovica të datës 12 dhjetor të vitit 2014 në të njëjtën lëndë, trupi gjykues e ka refuzuar propozimin e prokurorisë për bashkimin e procedurave. Në periudhën e raportimit, aktakuza e dytë në këtë lëndë është pranuar në procedurën përgat-itore si bazë e mjaftueshme për hapjen e shqyrtimit kryesor. Shqyrtimi për këtë aktakuzë është hapur dhe ka përfunduar me aktgjykimin e shpallur në datën 10 dhjetor të vitit 2015. Zhvillimi i procedurës penale për aktakuzën e dytë të ngritur në procedurën e ndriçimit të vrasjes së policit Zymberi do të paraqitet në mënyrë

{ 29 }

të hollësishme në vazhdim të raportit. Në lidhje me të njëjtin rast, janë në vazhdim hetimet edhe ndaj një numri të të dyshuarve.

Prokuroria ka deponuar ankesë ndaj aktgjykimit, me të cilin të akuzuarit në lëndën Prokurori kundër Radovan Radiqit dhe të tjerëve janë liruar. FDH Kosovë nuk ka informacione nëse Gjykata e Apelit në periudhën e raportimit ka vendosur për ankesën e prokurorit ndaj aktgjykimit të datës 20 prill të vitit 2015.

Në bazë të përcjelljes së rregullt të shqyrtimit kryesor dhe shikimit në doku-mentacionin zyrtar në këtë lëndë, FDH Kosovë gjen se procedura penale kundër të akuzuarve është zhvilluar përmes respektimit të standardeve për gjykim fer dhe të drejtë, posaçërisht kur është fjala mbi standardet, të cilët garantojnë të drejtat e të akuzuarve. Analiza e hollësishme e aktgjykimit të shkallës së parë çon drejt për-shtypjeve se gjykata në një mënyrë të caktuar i ka favorizuar provat të cilat kanë shkuar në dobi të të akuzuarve si dhe se ka qenë posaçërisht kritike në vlerësimin e deklaratave të dëshmitarëve të prokurorisë. FDH Kosovë nuk hyn në të drejtën e gjykatës që në mënyrë të pavarur të vlerësojë provat për dhe kundër aktakuzës dhe në bazë të kësaj të masë peshën e tyre për sjelljen e aktgjykimit, por nuk mund të mos vërejë se gjykata në arsyetimin e saj, përkatësisht në hedhjen e aktakuzës së tepërmi i ka theksuar mospërputhjet në deklaratat e dëshmitarëve të prokurorisë, që kanë pasur të bëjnë me numrin e automjeteve, të cilat në ditën kritike janë pen-guar në rrugën nëpër të cilën ka lëvizur karvani i policisë si dhe numrin e civilëve, të cilët kanë marrë pjesë në bllokadë. Edhe pse të rëndësishme, mospërputhjet në deklaratat e dëshmitarëve të prokurorisë mbi atë nëse në ditën kritike kanë qenë 4 ose 5 automjete, përkatësisht 4 ose 8 persona, janë të mundshme. Perceptimi i rrethanave është individual, posaçërisht në situata dhe në tensione specifike, të cilat kanë mbretëruar në ditën kritike në rrugën magjistrale Mitrovicë/ Mitrovica - Zubin Potok/Zubin Potok.

Pas gjykimit të përfunduar në shkallën e parë në lëndën Prokurori kundër Rado-van Radiqit dhe të tjerëve, mbetet shija e hidhur se ai nuk ia ka dalë që në mënyrë të rëndësishme të ndriçojë rrethanat dhe që të çoj deri te identifikimi i kryerësit ose i kryerësve në privimin e jetës së një pjesëtari të policisë derisa ai është gjetur në detyrën zyrtare. Kjo nuk mund të arsyetohet me karakterin joekspeditiv të he-timeve, që janë zhvilluar pas ditës kritike në rrugën Mitrovicë/ Mitrovica - Zubin Potok/Zubin Potok. Në këtë mënyrë, drejtësia mbetet e pakënaqur, kryerësi ose kryerësit të padënuar, kurse pala e dëmtuar, përkatësisht familja e policit të vrarë pa kurrfarë satisfaksioni dhe me pak shpresë se pas një kohe aq të gjatë të kaluar, të kujtimeve të zbehura dhe të shanseve gjithnjë e më të pakta në gjetjen e provave të reja do të konstatohet përgjegjësia për vrasjen e Enver Zymberit.

{ 30 }

2.2. Rastet: Sabit Geci dhe të tjerët dhe Agim Demaj dhe të tjerët

Para trupit gjykues ndërkombëtar të Gjykatës Themelore në Mitrovicë/Mitro-vica gjatë vitit 2015 kanë vazhduar shqyrtimet kryesore në lëndët, të cilat para kësaj gjykate janë zhvilluar me emrat zyrtar: Prokurori kundër Sabit Gecit dhe të tjerëve (Drenica 1)39 dhe Prokurori kundër Agim Demajt dhe të tjerëve (Dreni-ca 2).40 Shqyrtimet kryesore në këto lëndë kanë qenë të hapura gjatë muajit maj përkatësisht qershor të vitit 2014 sipas aktakuzës së Prokurorisë Speciale të datës 6 nëntor të vitit 2013. Ato kanë përfunduar me aktgjykimet e shpallura në datën 27 maj të vitit 2015.

Rrjedha e procedurës penale Me vendim të Prokurorit Special të muajit janar të vitit 2012 janë hapur hetimet zyrtare kundër të dyshuarve Sylejman Selimi, Sahit Jashari dhe Sabit Geci për sh-kak të ekzistimit të dyshimit se ata në cilësi të pjesëtarëve të UÇK-së kanë marrë pjesë në keqtrajtimin dhe abuzimin fizik të një numri të civilëve shqiptar, të cilët në baza të ndryshme janë mbajtur në hapësirat për mbajtje pranë shtabit kryesor të Zonës së Drenicës të UÇK-së në Likoc/Likovc. Gjatë verës së vitit të njëjtë, he-timet janë zgjeruar edhe në të dyshuar të tjerë dhe me akuza të reja.

Hetimet në këto lëndë janë ngritur në bazë të deklaratave të dëshmitarëve të cak-tuar, të cilët në periudhën prej pranverës së vitit 1998 e deri në verën e vitit 1999, sipas pohimeve të prokurorisë, kanë qenë viktima të keqtrajtimit, të rrahjeve dhe të rrezikimit të integritetit trupor në qendrën e cekur për mbajtje. Si rezultat i këtyre hetimeve, disa të dyshuar41 janë privuar nga liria në datën 23 përkatësisht 31 maj të vitit 2013, kur nga ana e gjykatës, me kërkesë të prokurorit, iu është caktuar masa e paraburgimit. Të akuzuarve të tjerë42 në datën 13 qershor të vitit 2013 iu është caktuara masa e ndalimit të ofrimit ndaj objekteve ose personave të caktuar.

Gjatë hetimeve është dëgjuar një numër i madh i dëshmitarëve, i të dyshuarve dhe janë siguruar provat materiale, të cilat kryesisht kanë pasur të bëjnë me po-himet të cilat i kanë bërë dëshmitarët e caktuar dhe sipas të cilëve ata, gjatë kohës së konfliktit të armatosur në Kosovë, në periudha të ndryshme prej pranverës së

[39] Të bashkakuzuarit: Sahit Jashari, Jahir Demaku, Sylejman Selimi, Ismet Haxha, Sami Lushtaku dhe Avni Zebeli.

[40] Të bashkakuzuarit: Bashkim Demaj, Driton Demaj, Selman Demaj, Fadil Demaku, Jahir De-maku, Nexhat Demaku, Zeqir Demaku, Sylejman Selima dhe Isni Thaçi.

[41] Sahit Jashari, Avni Zabeli, Sami Lushtaku, Hysni Thaqi, Jahir Demaku, Zeqir Demaku dhe Syle-jman Selimi.

[42] Agim Demaj, Bashkim Demaj, Driton Demaj, Selman Demaj, Fadil Demaku, Nexhat Demaku, Zeqir Demaku dhe Ismet Haxha.

{ 31 }

vitit 1998 e deri në mesin e vitit 1999, janë mbajtur në qendra për mbajtje pranë shtabit qendror të Zonës së Drenicës të UÇK-së, që është gjendur në ndërtesën e ish stacionit policor.

Pas pothuajse dy viteve të hetimit, prokuroria Speciale e ka ngritur aktakuzën në datën 6 nëntor të vitit 2013 (PSRK PPS 88/11) kundër pesëmbëdhjetë të akuzuarve43. Me aktakuzë, në 39 pika, iu është vënë në barrë se kanë kryer krim të luftës kundër popullatës civile në bashkëkryerje,44 në mënyrë individuale sipas një ose më shumë pikave.

Para Gjykatës Themelore në Mitrovicë/Mitrovica dhe në sallën e adaptuar të Gjykatës Themelore në Prishtinë/Priština45, në datën 6 dhjetor të vitit 2013 është mbajtur seanca e dëgjimit të parë në lidhje me aktakuzën, pas të cilës, të akuzuarit, me anë të mbrojtësve të tyre, i kanë deponuar kundërshtimet ndaj provave dhe ak-takuzës, derisa nga ana e tij prokurori është përgjigjur me shkrim ndaj të njëjtave.

Me vendim të datës 8 shkurt të vitit 2014, kryetari i panelit shqyrtues, gjyqtari ndërkombëtar Dariusz Sielicki i ka refuzuar si të pabazuara kundërshtimet e të akuzuarve ndaj aktakuzës dhe ndaj provave të prokurorisë. Gjyqtari ka gjetur se aktakuza dhe provat krijojnë mjaft baza për hapjen e shqyrtimit kryesor, gjatë të cilit nga ana e trupit gjyqësor do të vlerësohet bazueshmëria dhe ligjshmëria e aktakuzës si dhe provat e propozuara nga ana e prokurorisë. Të akuzuarit e kanë shfrytëzuar të drejtën për të kontestuar gjetjet e kryetarit të panelit.

Gjykata e Apelit, me vendim të datës 08 prill të vitit 2014, i ka refuzuar ankesat e të akuzuarve si të pabazuara dhe e ka konfirmuar vendimin e Gjykatës Themelore lidhur me aktakuzën.

Kryetari i panelit shqyrtues gjyqësor në fazën e përgatitjeve për hapjen e shqyrti-mit kryesor dhe duke iu referuar nenit 36, paragrafi 1 të LPPK,46 në datën 16 prill

[43] Agim Demaj, Bashkim Demaj, Driton Demaj, Selman Demaj, Fadil Demaku, Jahir Demaku, Nexhat Demaku, Zeqir Demaku, Sabit Geci, Ismet Haxha, Sahit Jashari, Sami Lushtaku, Syle-jman Selimi, Isni Thaçi dhe Avni Zabeli (radha e të akuzuarve është dhënë sipas aktakuzës).

[44] E paraparë dhe e dënueshme me nenin 142, në lidhje me nenin 22 të LP të RSFJ-së, dhe në kundërshtim me nenin e përbashkët 3 të Konventave të Gjenevës të vitit 1949 dhe me nenin 4 të Protokollit të Dytë Shtesë të vitit 1977 si edhe me të gjitha normat ndërkombëtare, të cilat kanë qenë në fuqi në kohën e konfliktit të brendshëm në Kosovë. Vepra penale është e dënueshme edhe me nenin 152, në lidhje me nenin 31 të LPRK.

[45] Salla e kinemasë e kompanisë ABC në një periudhë, para hapjes së Pallatit të Drejtësisë në Pr-ishtinë, në muajin shkurt të vitit 2015, e shfrytëzuar për organizimin e gjykimeve në Kosovë në lëndët në të cilat numri i pjesëmarrësve në procedurë është i madh.

[46] Neni 36, paragrafi 1 i LPPK: Gjykata, e cila në pajtim me këtë ligj është kompetente për veprim, mundet, nga arsye të rëndësishme ose për shkak të efikasitetit, që ta urdhërojë ndarjen e pro-

{ 32 }

të vitit 2014 e ka sjellë vendimin mbi ndarjen e procedurave kundër të akuzuarve, për shkak të numrit të madh të të akuzuarve dhe pjesëmarrësve në procedurë. Ky vendim është arsyetuar me karakterin e përshtatshëm dhe ekonomik të proce-durave. Palët në procedurë kanë marrë qëndrime të ndryshme ndaj vendimit të panelit mbi ndarjen e procedurës.47

Në vazhdim të raportit në mënyrë të ndarë do të analizohen gjykimet në secilën prej këtyre lëndëve.

2.2.1. Rasti Sabit Geci dhe të tjerët (Drenica 1)

Pas vendimit mbi ndarjen e procedurave, para panelit ndërkombëtar të Gjykatës Themelore Mitrovicë/Mitrovica, me të cilin ka kryesuar gjyqtari Dariusz Sielicki,48 shqyrtimi kryesor në lëndën Prokurori kundër Sabit Gecit dhe të tjerëve,49 (në publik i njohur edhe si rasti Drenica 1), është hapur në datën 22 maj të vitit 2014, në hapësirat e Gjykatës Themelore, të cilat ndodhen në pjesën veriore të Mitro-vicës/Mitrovica.

Paneli shqyrtues gjatë shqyrtimit kryesor, i cili është zhvilluar në vitin 2014, është takuar në tridhjetë e tri (33) ditë gjyqësore. Gjatë tyre janë dëgjuar trembëdhjetë (13) dëshmitarë të prokurorisë. Shumica e dëshmitarëve, përkatësisht njëmbëdhjetë (11) sish kanë dëshmuar në cilësinë e dëshmitarëve anonim. Nëntë (9) dëshmitarë anonimë kanë dëshmuar përmes lidhjes së video konferencës. Fytyrat e këtyre dësh-mitarëve me anë të monitorit në sallën e gjykimit kanë mundur t’i shohin anëtarët e panelit shqyrtues dhe palët në procedurë. Të njëjtën mundësi e ka pasur edhe dësh-mitari. Një (1) dëshmitar anonim i prokurorisë ka dëshmuar në sallën e gjykimit. Publiku nuk ka pasur mundësi për të parë fytyrën as të këtij dëshmitari.

Një dëshmitar i prokurorisë, i propozuar si dëshmitar anonim, ka refuzuar që gjatë rrjedhës së shqyrtimit kryesor të dëshmojë si dëshmitar anonim dhe me anë të video konferencës. Gjatë dëshmisë së tij, ai, disa herë, e ka cekur emrin e

cedurave, e cila zhvillohet për shumë vepra penale ose kundër shumë personave të akuzuar, e pastaj të vazhdojë me procedurat e miratuara ose që t’i udhëzojë lëndët e ndara në një gjykatë tjetër kompetente, deri në përfundim të shqyrtimit kryesor.

Sipas paragrafit 3 të të njëjtit nen, kundër vendimit mbi ndarjen e procedurave nuk lejohet ankesa. [47] Neni 36, paragrafi 3: Kundër vendimit, me të cilin është caktuar ndarja e procedurave ose me të

cilin është refuzuar propozimi për ndarjen e procedurës së ankesave, nuk lejohet ajo. [48] Anëtarët e trupit gjykues: gjyqtarët ndërkombëtar Vidar Stensland, Iva Nikshiq dhe gjyqtari

rezerv Franciska Fiser. [49] Të bashkakuzuarit: Sahit Jashari, Jahir Demaku, Sylejman Selimi, Ismet Haxha, Sami Lushtaku

dhe Avni Zebeli.

{ 33 }

tij, por nuk e ka kundërshtuar saktësinë e deklaratave të tij të mëhershme. Është shpallur dëshmitar armiqësor i gjykatës. Paneli gjyqësor shqyrtues të njëjtën masë ia ka shqiptuar edhe katër (4) dëshmitarëve të tjerë të prokurorisë, të cilat gjatë dëshmisë së tyre në këtë fazë të procedurës i kanë ndryshuar deklaratat e tyre krahasuar me ato të dhëna në fazat e mëhershme.

Në periudhën e raportimit si dhe pas pauzës së dimrit, shqyrtimi kryesor në lëndën Prokurori kundër Sabit Gecit ka vazhduar para të njëjtit panel shqyrtues në datën 15 janar të vitit 2015. Në pjesën e shqyrtimit të mbajtur gjatë vitit 2015, gjykata është takuar në pesëmbëdhjetë (15) ditë gjyqësore. Gjatë këtyre ditëve, është dëgjuar një ekspert i mjekësisë ligjore, dy dëshmitarë të prokurorisë, prej të cilëve njëri (1) ka qenë anonim, si dhe pesë (5) dëshmitar të mbrojtjes. Gjatë peri-udhës së raportimit, janë paraqitur edhe shumë prova materiale të propozuara nga ana e palëve në procedurë. Të akuzuarit e kanë shfrytëzuar të drejtën e tyre që gjatë shqyrtimit të mbrohen me heshtje.

Palët në procedurë në fjalët e tyre përfundimtare i kanë artikuluar qëndrimet dhe argumentet e tyre përfundimtare, me të cilat janë mbështetur ose janë kundërsh-tuar pretendimet e aktakuzës.

Gjyqtari ndërkombëtar në fjalën e tij përfundimtare e ka theksuar se keqtrajtimi, rrahjet dhe vrasjet e civilëve, të cilët janë gjendur në hapësirat e improvizuara për mbajtje në formacion të selisë së shtabit qendror të UÇK-së në Likoc/Likovce, kanë ndodhur më së voni prej muajit gusht përkatësisht shtator të vitit 1998, gjatë kohës kur në Kosovë ka mbretëruar konflikti i brendshëm. Sipas tij, të akuzuarit Selimi, Jahir Demaku, Sami Lushtaku dhe pjesëtarë të tjerë të UÇK-së, në bash-këkryerje me të tjerët, në mënyrë të kundërligjshme i kanë privuar nga liria, i kanë rrahur dhe keqtrajtuar civilët për shkak të dyshimit se kanë bashkëpunuar me forcat serbe ose se nuk e kanë përkrahur UÇK-në. Prokuroria, në bazë të provave, e posaçërisht në bazë të deklaratave të dëshmitarëve, ka konstatuar se “kolabo-racionistët” në periudhën kritike në prani të familjeve të tyre janë arrestuar nga shtëpitë e tyre, janë mbajtur në qendrat e improvizuara të paraburgimit të for-muara nga UÇK-ja, ku disa herë iu është rrezikuar integriteti trupor dhe shëndeti.

Sipas prokurorisë, të akuzuarit, veprat penale, me të cilat ngarkohen, i kanë kryer gjatë kohës së konfliktit të brendshëm në Kosovë, e të cilat janë të parapara dhe të dënueshme sipas ligjeve, që kanë qenë në fuqi gjatë kohës së kryerjes së veprave. Këto vepra penale përbëjnë edhe shkelje të normave ndërkombëtare. Po ashtu, sipas prokurorit, veprat penale, të cilat të akuzuarve iu janë vënë në barrë, përbëjnë shkelje të rëndë të konventave të Gjenevës si dhe të Protokolleve Shtesë të këtyre konven-tave, që janë të zbatueshme me Rregulloren e UNMIK-ut 1999/24 të datës 12 dhjetor të vitit 1999 (e plotësuar me Rregulloren 2000/59 të datës 27 tetor të vitit 2000).

{ 34 }

Prokurori, në fjalën e tij përfundimtare i ka propozuar gjykatës që gjatë vlerësimit të provave të ketë parasysh deklaratat e dëshmitarëve, si dhe provat me shkrim. Ai ka shtuar se gjykata duhet posaçërisht ta ketë parasysh se dëshmitarët kanë dëshmuar mbi ngjarjet të cilat kanë ndodhur para pesëmbëdhjetë (15) viteve dhe se për këto arsye ka mundur të rezultojë deri tek mospërputhshmëritë e caktuara në deklaratat e tyre.

Prokurori, në fjalën e tij përfundimtare në mënyrë të hollësishme i ka përpunuar provat e prokurorisë si dhe deklaratat e dëshmitarëve, me vëmendje të veçantë në deklaratën e dëshmitarit kryesor të prokurorisë (dëshmitari A), i cili edhe para panelit shqyrtues ka dëshmuar në mënyrë të hollësishme mbi ngjarjet dhe keqtra-jtimet të cilave iu është nënshtruar në periudhën derisa sa ka qenë i ndaluar në qendrën e paraburgimit të UÇK-së. Deklarata e tij ka qenë e mbështetur edhe me deklaratën e ekspertit mjekoligjor si edhe me deklaratat e dëshmitarëve të caktuar të prokurorisë ose vetëm me deklaratat e pjesshme të këtyre dëshmitarëve.

Prokurori, në fjalën e tij përfundimtare, krahas të tjerave, është përqendruar edhe në deklaratën e dëshmitarit D, i cili ka dëshmuar mbi vrasjen e një civili të panjo-hur, e cila është kryer në praninë e tij nga ana e të akuzuarit Lushtaku. Mbi mo-tivet e kësaj vrasjeje, për të cilat, sipas pohimeve të këtij dëshmitari, është njoftuar nga vet Lushtaku, menjëherë pas vrasjes, mbi organizimin e UÇK-së, qendrën e paraburgimit në Likoc/Likovcu. Sipas prokurorisë, ky dëshmitar ka mbetur konsekuent në deklaratat e tij edhe gjatë hetimit të tërthortë nga mbrojtja e të akuzuarit Lushtaku, si edhe nga vet Lushtaku.

Në lidhje me deklaratat e dëshmitarëve të prokurorisë, të cilat para panelit shqyrtues kanë dhënë deklarata të ndryshme në raport me deklaratat e dhëna në fazat e mëhershme të procedurës penale në këtë lëndë ose kanë hequr dorë nga ajo se të akuzuarit në çfarëdo mënyre janë të lidhur me akuzat me të cilat prokuroria i ngarkon, prokurori ka thënë se edhe këta dëshmitarë përkundër deklaratave të ndryshuara në pjesë të caktuara i kanë konfirmuar deklaratat e tyre të mëhershme. Prokurori, në lidhje me provat e alibisë, e ka theksuar se të akuzuarit nuk i kanë propozuar gjykatës prova të bindshme, me të cilat do të vërtetonin pafajësinë e tyre. Ai i ka propozuar gjykatës që të akuzuarit t’i shpallë fajtor për veprat penale me të cilat ngarkohen dhe që t’i dënojë sipas ligjit, duke e pasur parasysh se ata i kanë shkelur rregullat ushtarake. Ai posaçërisht e ka theksuar se me aktakuzë ngarkohen individët për veprime konkrete dhe se aktakuza nuk ka të bëjë me asgjë me UÇK-në, e cila ka luftuar për çlirimin e Kosovës.Mbrojtja e të akuzuarve, duke u përqendruar në fjalën përfundimtare të prokuror-it, e ka theksuar se prokurori në fjalën e tij përfundimtare kryesisht është marrë

{ 35 }

me provat, të cilat i kanë shkuar në krah aktakuzës, duke e shpërfillur obligimin e tij ligjor që të merret edhe me provat dhe që t’i trajtojë ato të cilat i shkojnë në krah të akuzuarve.

Sipas mbrojtjes, për të akuzuarit e caktuar nuk ka pasur prova që në çfarëdo mënyre kanë qenë të përfshirë në krimet me të cilat ngarkohen si edhe se nuk i kanë takuar zonës operative ku pretendohet se janë kryer krimet. Mbrojtja po ash-tu e ka theksuar se prokuroria gjatë shqyrtimit kryesor ka dështuar dhe nuk ia ka dalë të provojë pretendimet e aktakuzës jashtë çdo dyshimi si dhe se dëshmitarët e prokurorisë nuk i kanë vërtetuar pretendimet e së njëjtës. Sipas saj, askush nuk mund të shpallet fajtor nëse ekziston edhe një dozë e vogël e dyshimit në lidhje me fajësinë e të akuzuarve. Për këto arsye, mbrojtja i ka propozuar gjykatës që ta sjellë të vetmin vendim të ligjshëm e ai është lirimi i të akuzuarve nga të gjitha akuzat. Dhe në fund, të akuzuarit në fjalët e tyre përfundimtare në gjykatë i kanë mbështetur fjalët përfundimtare të avokatëve të tyre dhe e kanë vënë në spikamë se janë krenarë për angazhimet e tyre në UÇK si edhe se nuk janë fajtor dhe se nga gjykata nuk presin mëshirë, por drejtësi. Aktgjykimi në lëndën Prokurori kundër Sabit Gecit dhe të tjerëve është shpallur nga Gjykata Themelore në Mitrovicë/Mitrovica në datën 27 maj të vitit 2015. Me anë të saj:

- Sami Lushtaku është shpallur fajtor për veprën penale vrasje nga paragrafi 2 në lidhje me paragrafin 1 të nenit 30 të LPK. Ai, sipas aktgjykimit, këtë vepër e ka kryer në një datë të pasaktësuar në fillim të muajit shtator të vitit 1999. Për këtë vepër, gjykata ia ka shqiptuar dënimin me burgosje në kohëzgjatje prej dymbëdh-jetë (12) vitesh. - Sylejman Selimi është shpallur fajtor për kryerjen e veprës penale në vazhdimësi krim i luftës kundër popullatës civile të kryer në bashkëkryerje50 gjatë muajit gusht dhe shtator të vitit 1998, deri sa ai ka qenë në cilësinë e pjesëtarit të UÇK-së. Ai e ka kryer veprën me anë të zbatimit të dhunës, trajtimit çnjerëzor dhe torturimit disa herë të