บทสรปแบบสมบรณ

เสนทางชวตของผเสพยาไอซ

ทเขาบาบดรกษาในศนยบาบดรกษายาเสพตดสงขลา

The way of Life of Methamphetamine (Ice) Patients:

Songkhla Drug Dependence Treatment Center

จรรยา เจตนสมบรณ

เนตรนภส จนทวฒนะ

ธนรตน พทธชาต

กาญจนา รตนพนธ

ศนยบาบดรกษายาเสพตดสงขลา

กรมการแพทย

บทสรปแบบสมบรณ เสนทางผเสพไอซฯ 1

เสนทางชวตของผเสพยาไอซทเขารบการบำบดรกษาในศนยบำบดรกษายาเสพตดสงขลา

The way of Life of Methamphetamine (Ice) Patients: Songkhla Drug Dependence

Treatment Center

จรรยา เจตนสมบรณ, เนตรนภส จนทวฒนะ และคณะ

ปรกษา : วนชย ธรรมสจการ, Ph.D.

บทสรปแบบสมบรณ

1. ความเปนมาและความสำคญของปญหา

ปญหายาเสพตดในไทยมตอเนองยาวนานกวา 50 ป ตงแตกอนป พ.ศ. 2500 ทรฐบาล

สมยนนอนญาตใหตงโรงสบฝน ทำใหมผเสพตดฝนทวประเทศ แตหลงจากรฐบาลสงปดโรงฝน ผเสพ

ฝนเปลยนไปเสพเฮโรอน จนมผเสพเฮโรอนเพมขน (ศนยวชาการดานยาเสพตด สำนกพฒนาการ

ปองกนและแกไขปญหายาเสพตด สำนกงานปองกนและปราบปรามยาเสพตด. 2547) ปญหายาเสพตด

ในไทยกเปลยนจากการเสพและตดฝนเปนหลก มาเปนเฮโรอนและสารเสพตดอน

ชวงป พ.ศ. 2510-2530 ปญหาทปรากฏชดของไทยจงเปนปญหาสบเนองจากการตด

เฮโรอน รวมทงยาเสพตดอน เชน ฝน กญชา โดยเฉพาะยาบา ซงแพรระบาดทวประเทศ จำนวนผถก

จบกมคดยาเสพตดและผเขารบการบำบดรกษาการตดยาบาเพมขนจนมากกวายาเสพตดชนดอนๆ

การเปลยนแปลงอยางรวดเรวนทำใหรฐบาลประกาศปญหายาเสพตดเปนปญหาสำคญของประเทศ

(วชย โปษยจนดา. มปป) โดยในป พ.ศ. 2546 รฐบาลประกาศสงครามยาเสพตด มการปราบปราม

ยาเสพตดและยาบาอยางจรงจง ตอเนอง สงผลใหการแพรระบาดของยาเสพตดในทกพนทลดระดบ

ความรนแรงลง ผเสพตดจำนวนมากถกนำสกระบวนการบำบดรกษา มการรณรงคปรบเปลยนเจตคต

ใหสงคมยอมรบและใหโอกาสผตดยาเสพตด อยางไรกตาม ปจจบนอาจจะมผตดยาเสพตดหลงเหลอ

อย ผผานการบำบดรกษาแลวกลบมาเสพซำ มผตดยาเสพตดรายใหมขน รวมทงระยะหลงพฤตกรรม

การเสพยาเสพตดเปลยนไป จากเสพตดยาบาไปสการเสพยาเสพตดชนดอนทดแทน (สคด ลนซาย.

2547) เชน ยาอ ยาเค โคเคน ไอซ (ศนยวชาการดานยาเสพตด สำนกพฒนาการปองกนและแกไข

ปญหายาเสพตด สำนกงานปองกนและปราบปรามยาเสพตด. 2547)

หลงประกาศสงครามยาเสพตด ยาบามราคาแพง หาซอยาก ไอซจงเปนยาเสพตดทม

แนวโนมถกนำมาใชทดแทนยาบา โดยชวงเดอนมกราคมถงพฤษภาคม พ.ศ. 2547 สามารถจบกมผคา

ไอซได 16 คด ในพนทจงหวดเชยงราย ชลบร สงขลา และกรงเทพฯ รวมทงขาวการจบกมผคายาเสพตด

จรรยา เจตนสมบรณ, เนตรนภส จนทวฒนะ และคณะ 2

รายใหญในเขตกรงเทพฯ เมอวนท 8 กนยายน พ.ศ. 2552 โดยตำรวจนครบาลแถลงจบแกงคาไอซ

รายใหญ ยดของกลางเปนไอซ 6 กโลกรม ซงขอมลนสะทอนใหเหนวาไอซเรมระบาดเกอบทก

ภมภาคของประเทศ ทงในกรงเทพฯ ภาคตะวนออก และภาคใต สอดคลองผลการศกษาของกนษฐา

ไทยกลา เรองสถานการณยาและสารเสพตดเพอการบนเทง ทพบวา จำนวนคดและนำหนกของไอซ

ทจบกมไดในป 2543-2548 นนมแนวโนมสงขนทกป และพบวาภาคใตมจำนวนคดไอซสงกวาภาค

อน สอดคลองกบสถตการเขารบการบำบดรกษาของผปวยยาเสพตดศนยบำบดรกษายาเสพตด

สงขลาในป พ.ศ. 2548-2552 ทพบวา มผเขารบการบำบดรกษาไอซเพมขนจาก 4 คน เปน 11 คน 15

คน 19 คน และ 26 คนตามลำดบ

อยางไรกตาม แมสถานการณการแพรระบาดของไอซเรมมแนวโนมสงขนในชวง 5-6 ป

ทผานมา แตการศกษาวจยเกยวกบไอซนนมนอยมาก เปนผลใหขาดขอมลและองคความรเกยวกบ

ไอซ โดยเฉพาะขอมลพนฐานทจะนำไปใชในการบำบดรกษาหรอแกไขปญหาไอซ

ศนยบำบดรกษายาเสพตดสงขลาเปนหนวยงานสงกดกรมการแพทยทมภารกจหนาท

หลกใหการบำบดรกษาและฟนฟสมรรถภาพผตดยาและสารเสพตดในพนทภาคใต ตลอดทงมหนาท

ศกษาและพฒนางานวชาการหรองานวจยดานยาเสพตด โดยมงนำผลการศกษาวจยนนมาพฒนา

รปแบบการบำบด รกษาเพอประโยชนสงสดตอผปวย และเพอใหผปวยหยดเสพยาเสพตดและ

สามารถกลบไปใชชวตในสงคมไดอยางปกตสข

คณะผวจย จงสนใจวาผเสพไอซทเขารบการบำบดรกษาในศนยบำบดรกษายาเสพตด

สงขลา มเสนทางชวตทผานมาอยางไร เขามาเกยวของกบไอซไดอยางไร ไดรบผลกระทบใดบางจาก

การเสพไอซ ตลอดทงมปจจยใดบางททำใหตดสนใจบำบดรกษา มวถชวตขณะบำบดรกษาอยางไร

คาดหวงและวางแผนหลงการบำบดรกษาไวอยางไร

2. วตถประสงคการวจย

1. เพอศกษาเสนทางชวตระยะกอนเสพยาเสพตดของผเสพไอซทเขารบการบำบดรกษา

ในศนยบำบดรกษายาเสพตดสงขลา

2. เพอศกษาเสนทางชวตระยะเสพยาเสพตดของผเสพไอซทเขารบการบำบดรกษาใน

ศนยบำบดรกษายาเสพตดสงขลา

3. เพอศกษาเสนทางชวตระยะบำบดรกษาของผเสพไอซทเขารบการบำบดรกษาในศนย

บำบดรกษายาเสพตดสงขลา

บทสรปแบบสมบรณ เสนทางผเสพไอซฯ 3

3. กรอบแนวความคดการวจย

4. ระเบยบวธวจย

การวจยนเปนการศกษาเสนทางชวตของผเสพไอซทเขารบการบำบดรกษาในศนยบำบด

รกษายาเสพตดสงขลา ซงเปนขอมลเชงประจกษทตองอาศยความพถพถน ละเอยดลกซง และระยะ

เวลาคอนขางนาน เพอใหไดขอมลทครบถวน และเพอมใหการเขาใจถงเสนทางชวตของผเสพไอซ

ชวงเวลาทศกษาถกจำกดดวยกรอบแนวคดและขอคำถามทตายตว คณะผวจยจงเลอกใชวธวจยเชง

คณภาพ (Qualitative approach) ทมความยดหยนในการคนหาความจรง โดยเลอกศกษาและเกบ

ขอมลจากผปวยทเสพไอซทเขารบการบำบดรกษาในศนยบำบดรกษายาเสพตดสงขลา ทงระบบ

สมครใจและบงคบบำบดตามพระราชบญญตฟนฟสมรรถภาพผตดยาเสพตด พ.ศ. 2545 ทงหญง

และชาย จำนวนทงสน 12 คน เกบขอมลดวยการสมภาษณเชงลก (In-depth Interview) แบบม

แนวคำถามการสมภาษณ (Interview Guideline) รวมกบการสงเกต จดบนทกสงทเกดขน แลว

นำมาประมวลเขาดวยกน การวเคราะหขอมลใชการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) โดยการ

นำขอมลจากผใหขอมลทกรายมาจำแนก จดกระทำอยางมระบบ โดยอาศยเนอหาสาระจากการ

สมภาษณเชงลกและการแปลความหมาย รวมทงวเคราะหเชอมโยงขอมลทไดจากคำตอบของผให

ขอมลแตละรายและโดยภาพรวมของผใหขอมล เชอมโยงกบแนวคด ทฤษฎ ตลอดจนการอางองดวย

คำพดของผใหขอมล (Quotation)

5. ผลการวจย

ผลการวจยแสดงถงลกษณะสวนบคคลและภมหลงครอบครวของผใหขอมลทเสพไอซ

ทเขาบำบดรกษาในศนยบำบดรกษายาเสพตดสงขลา ขอเทจจรงเบองตนเกยวกบไอซจากประสบการณ

ตรงของผใหขอมลฯ เสนทางชวตของผใหขอมลฯระยะกอนเสพยาเสพตด เสนทางชวตระยะเสพ

ยาเสพตด เสนทางชวตระยะบำบดรกษา และขอคดเหนประสบการณชวตของผใหขอมลฯ

ลกษณะสวน

สงแวดลอมทาง

พฤตกรรม

ระบบการรบรดาน

สงแวดลอม

เสนทางชวตของ

จรรยา เจตนสมบรณ, เนตรนภส จนทวฒนะ และคณะ 4

5.1. ลกษณะสวนบคคลของกลมผใหขอมลฯ

ผใหขอมลฯทงหมดเปนผเสพไอซทเขาบำบดรกษาในศนยบำบดรกษายาเสพตดสงขลา

ชวงเดอนกมภาพนธถงสงหาคม 2553 เพศชาย 5 ราย เพศหญง 7 ราย ผใหขอมลฯหญงทกรายเขา

บำบดรกษาดวยระบบบงคบบำบดตามพระราชบญญตฟนฟสมรรถภาพผยาเสพตด พ.ศ. 2545 ผให

ขอมลฯชายสวนใหญสมครใจบำบด มเพยงรายเดยวทเขาบำบดดวยระบบบงคบบำบด

ผใหขอมลฯสวนใหญบำบดรกษาขนฟนฟสมรรถภาพ มเพยง 2 ราย กำลงบำบดรกษา

ขนถอนพษยา โดยอยบำบดรกษามาแลวเฉลย 52 วน มเพยง 2 รายทอยบำบดรกษาไมถง 14 วน

ผใหขอมลฯมอายเฉลยขณะบำบดรกษา 26 ป 4 เดอน โดยสวนใหญมอายชวง 20-30 ป

รองลงมามอายชวง 31-40 ป มเพยงรายเดยวทมอายเพยง 17 ป ทกรายเปนพทธศาสนกชน สวนใหญ

เปนโสดแตมครก รองลงมา (3 ราย) อยเปนคสาม/ภรรยา และ 2 รายหยาราง

ผใหขอมลฯครงหนงสำเรจการศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลาย/เทยบเทา โดย 2 ราย

ในกลมนเคยศกษาระดบอดมศกษา แตสนสภาพนกศกษาเพราะยาเสพตด รองลงมาสำเรจการศกษา

ระดบมธยมศกษาตอนตน และอก 2 ราย สำเรจการศกษาระดบประถมศกษา

สำหรบอาชพ ผใหขอมลฯหญงสวนใหญ (4 ราย) ประกอบอาชพในสถานบนเทง (หญง

บรการพเศษ พนกงานรานคาราโอเกะ และนวด) รองลงมา (2 ราย) วางงาน และอกรายเปนนกศกษา

สวนผใหขอมลฯชายมเพยงรายเดยวทคาขาย ทเหลอ (4 ราย) วางงาน แตกยอมรบวาเกยวของกบ

การคายาเสพตด โดยครงหนงทำเปนอาชพหลก สวนอกครงหนงเปนเดกเดนยาฯ /เดนของ เพอแลก

กบยาฯหรอมสวนรวมในเสพยาฯนนดวย

ผใหขอมลฯเกอบครงหนงมรายไดจากอาชพ รองลงมามรายไดจากการคา ปลอย และ

รบจางเดนยาฯ/เดนของ สวนทเหลอมรายไดจากครอบครว (ผปกครอง) หรอครก สวนใหญมรายได

20,000-40,000 บาทตอเดอน บางรายมรายไดเดอนละ 150,000 บาท และบางรายมรายไดไมเกน

13,000 บาท แตไมวารายไดมากนอยเพยงใด ทกรายยอมรบวาไมเพยงพอกบคาใชจาย โดยรายจาย

รอยละ 70-90 เปนคายาเสพตด ทเหลอเปนคาพนนและบนเทง เชน คาเทยวสถานบนเทง

5.2. ขอเทจจรงเบองตนเกยวกบไอซ

จากคำบอกเลาตามความรสกและความคดเหนของผใหขอมลฯซงเปนผมประสบการณ

ตรง พบวา มขอเทจจรงเกยวกบไอซพอสงเขป ดงน

ไอซ (Ice) คอ เมทแอมเฟตามน ในตลาดยาเสพตดหรอกลมนกเสพเรยกชอแตกตางกน

ตามพนทและกลมคน ไดแก ไอซ นำ สก สเกตซ ไอตม ของเยน หวานเยน ตวใหญ เบบไอซ ขาวสาร

ขาวหอมมะล

บทสรปแบบสมบรณ เสนทางผเสพไอซฯ 5

โดยทวไปไอซมลกษณะเปนกอนผลกใสคลายนำแขงหรอสารสม แตผคาตองการแบง

ขายแกลกคารายยอย และงายตอการบรรจในซองพลาสตกขนาดเลกหรอหลอดกาแฟ จงใชเขมเจาะ

ใหเปนแผนบางๆคลายเศษไมหรอชานออย หรอเปนเกลดเลกๆคลายผงชรส ไอซทจำหนายในตลาด

ยาเสพตดจงมทงกอนผลกใสคลายนำแขงหรอสารสม แผนบางๆคลายเศษไมหรอชานออย และเกลด

เลกๆคลายผงชรส อาจจะไมมส สขาว และบางมผลกสตางๆ เชน ชมพ ฟา และเขยว แตไมสามารถ

สรปชชดไดวาไอซสใด รปพรรณใด เปนไอซทมคณภาพดทสด

ราคาไอซแตกตางกนไปตามสภาพพนท ความยากงายในการเขาถงแหลงยาฯ ปรมาณ

ไอซในทองตลาด ความตองการของลกคา สมพนธภาพและความพอใจของผขายกบผซอ โดยทวไป

ไอซ 1 จ (1.4 กรม รวมซองบรรจ) ราคา 2,500-7,000 บาท หรอตว (ถง/หลอด) ละ 500-1,000 บาท

การเขาถงแหลงซอขายไอซนนเปนเรองยากมากสำหรบผคนทวไป แตจะงายมากหาก

เกยวของกบยาเสพตด “งายเสมอนซอขนมขบเคยว” อยางไรกตาม ผคากมการปองกนการเขาถง

แหลงคา โดยเฉพาะแหลงคารายใหญ มการซอขายเฉพาะกลม มรหสซอขาย และซอขายแบบไมเหน

หนา โดยซอขายผานผขายรายยอยหรอเดกเดนยาฯเทานน สวนลกคารายใหมจะตองตดตอซอจาก

ลกคารายเกา และตองตรวจสอบประวตและขอมลอยางรดกม

วธการเสพ ฤทธ และอาการหลงเสพ นกเสพนยมเสพไอซโดยการสบควนผานตวสบ

หรอ“โจ” หลงเสพ เมอไอซออกฤทธ หรอ“ของขน/ยน”นน จะรสกเสยวซานรนแรง คลายอาการเสยว

เมอถงจดสดยอดของการมเพศสมพนธ ปวดศรษะ ใจสน หวใจเตนแรง ชามอชาเทา มอเทาเยน เหงอ

ออกมาก แนนหนาอก หายใจไมออก หลงจากนนจะมอาการ“ดด” คอ เคลบเคลม สนกสนาน ตนตว

กระปรกระเปรา อยไมนง ไมเหนอยลา พดมาก นอนไมหลบ ไมหว มจตนาการและโลกสวนตวสง

ชอบอยคนเดยว จดจอกบการทำกจกรรมใดกจกรรมหนงซำๆ นานๆ บางรายคดมาก คดวกวน ฟงซาน

อาการหลงเสพไอซขนกบอารมณของผเสพชวงกอนและขณะเสพ ถากอนเสพตองการ

มเพศสมพนธ เสพแลวจะมความตองการทางเพศ ถาตองการเพมความสนก เสพแลวจะรสก

สนกสนาน อยากเตน ถาอยากมโลกสวนตว เสพแลวกจะเกบตวเงยบคนเดยว จดจอและหมกมนกบ

สงนน ถากอนเสพ เครยด วตกกงวล เสพแลวจะยงคดวกวน ฟงซานกบเรองนนโดยไมสนใจสงอน

จนบางครงไมสามารถควบคมความคดได ถงขนทำรายตนเองหรอผอน ปลน จ ลกทรพย รวมทงหาก

สบสนในอารมณขณะเสพ กอาจจะทำรายตวเองหรอผอนโดยไมรตว หากเสพปรมาณมากเกน มผล

ใหหวาดระแวง หแวว ประสาทหลอน ดงนน ไอซจงเปนยาเสพตดทกอใหเกดอาการทางจตประสาท

จรรยา เจตนสมบรณ, เนตรนภส จนทวฒนะ และคณะ 6

การคงอยของฤทธยา เมอเสพไอซจน “ดด/เตม/high” ในแตละครง ฤทธของไอซจะ

คงอยในรางกาย 5-12 ชวโมง หลงจากนนกเรมหมดฤทธ ผเสพจะตอง“เตม” (เสพเพม) เพอใหฤทธ

คงอยตอเนอง โดยเฉลยแลว 3-4 ชวโมงจะ“เตม” 1 ครง อยางไรกตาม ความยาวนานของฤทธของยา

(Duration of action) ขนกบปรมาณของไอซในกระแสเลอด สภาพรางกาย ปรมาณ และความถใน

การเสพ และระยะเวลาการเสพ

หากเมอหยดหรอไมไดเสพ ผเสพตดไอซกจะมอาการถอนพษยาทงทางรางกายและ

จตใจ อาการทางกาย ไดแก ออนเพลย หมดเรยวแรง เหนอยลา ปวดเมอยตวและกลามเนอ ปวด

กระดก (คลายเสพเฮโรอน แตรนแรงนอยกวา) นอนหลบมาก หาวนำตาไหล ทองเสย ทองผก

คลนไส อาเจยน ไข (ผใหขอมลฯเรยกวา“ไขหกดบ”) ตวรอน ปวดศรษะ เหงอออกมาก คอแหง เจบ

คอ ไอ มอสน ใจสน หนาวสน แสบตา ฯลฯ สวนอาการทางจตใจ ไดแก หงดหงด ซม เหมอลอย เบอ

ไมสนใจสงรอบขาง อารมณแปรเปลยน กระวนกระวาย บางรายอาจคลมคลง อาละวาด หวาดระแวง

อาการถอนพษยานแตกตางกนไปตามสภาวะรางกายของบคคล ปรมาณไอซทเสพ ระยะเวลาและ

ความถทเสพ โดยผเสพจะมอาการถอนพษยา 3-7 วน แตบางรายอาจมอาการยาวนานถง 10 วน

ผลกระทบจากการเสพไอซ เนองจากผใหขอมลฯเขาบำบดรกษามาระยะหนงแลว เรม

มองเหนถงผลกระทบทเกดจากการเสพตดไอซไดชดเจนขน จงไดขอมลวา การเสพตดไอซกอใหเกด

ผลกระทบดานลบทงตอตวผใหขอมลฯและครอบครวดานตางๆ เชน เกดผลเสยดานสขภาพกาย-จต

ไดรบผลกระทบดานกฎหมาย การเรยน/การงาน การเงน สญเสยคณคาและภาคภมใจในตนเอง

สญเสยอนาคต ไดรบผลกระทบดานสงคม ตองหลกหนสงคม ปกปด หลบซอน รวมทงไมสามารถทำ

หนาทในครอบครวตามบทบาททเหมาะสมทควรเปนได จนครอบครวแตกแยก เสยสมพนธภาพ ขาด

ความไววางใจและความเชอมน ครอบครวตองเสยใจและอบอาย

5.3. เสนทางชวตกอนเสพยาเสพตดของกลมผใหขอมลฯ

ภมหลงครอบครว ผใหขอมลฯมภมหลงครอบครวมาจากครอบครว 4 ลกษณะ คอ

1) ครอบครวทมโครงสรางบกพรอง ไดแก ครอบครวแตกแยก หยาราง บดา/มารดาแตงงานใหม ม

แมเลยงพอเลยง มญาตเปนผเลยงด 2) ครอบครวมสภาวะเครยด ไดแก ไมอบอน มสมพนธภาพ

เครยด มความสมพนธเชงลบตอกน ขดแยง ไมลงรอย ทะเลาะกนเปนประจำ มปฏสมพนธนอย ไมม

การสอสารทางบวก ใชวาจารนแรง ไมมเวลาใหแกกน 3) ครอบครวทมวถการเลยงดทมสภาวะเสยง

ไดแก เลยงดแบบเขมงวด เลยงดแบบคาดหวงมากเกนไป ใชความสำเรจของบตรเปนเงอนไขในการ

ใหความรก ลงโทษ ทบต เมอไมเปนตามทคาดหวง เลยงดแบบตามใจ หยอนการควบคมพฤตกรรม

เลยงดแบบปลอยปละละเลย บดามารดาใหความสำคญกบเรองอนมากกวาการเลยงดใสใจบตร และ

บทสรปแบบสมบรณ เสนทางผเสพไอซฯ 7

เลยงดแบบสนบสนนทางกายแตไมสนบสนนทางอารมณหรอจตใจ และ 4) ครอบครวทมสมาชก

เกยวพนกบยาเสพตดทงในแงคา เสพ หรอตด

สำหรบรปแบบการอยอาศย พบวา ผใหขอมลฯมรปแบบการอยอาศย 5 ลกษณะ คอ

1) อยอาศยพรอมหนาพรอมตากบบดามารดา 2) อาศยอยกบบดา/มารดา และพอเลยง/แมเลยง

3) อาศยอยกบญาต 4) อาศยอยกบครอบครวบญธรรม และ5) อาศยอยกบมารดาและญาต

ภมหลงครอบครวของผใหขอมลฯรอยละ 75 เตบโตในครอบครวทมโครงสรางบกพรอง

แตกแยก เกอบทกรายตองรวมเผชญปญหาและความเครยดของครอบครว ซงเกดจากความขดแยง

ทะเลาะววาทของบดามารดาตงแตวยเดก จนสดทายบดามารดาหยาราง/แยกทางกน ผใหขอมลฯ

สวนหนงตองไปอยกบฝายใดฝายหนงพรอมกบครอบครวใหมของฝายนน (พอเลยง/แมเลยง) ดวย

ความรสกไรคณคา ถกแยงของรก ไมอบอน มบาดแผลทางใจ หรอบางรายตองแยกจากพนองและบดา

มารดาเพอไปอยกบญาต บางรายตองอยกบครอบครวบญธรรมโดยไมมโอกาสใกลชดกบบดามารดา

ผใหขอมลฯบางรายดเหมอนจะมความสขทไดรบการเลยงดอยางดจากผเลยงด (รวมถงบดาหรอมารดา)

แตในความจรงกลบอางวาง วาเหว เพราะถกเลยงดแบบตามใจทางวตถอยางไรขอบเขต เพอชดเชย

สงทพวกเขาขาดในชวต โดยขาดการตอบสนองทางความรสก ลกๆผใหขอมลฯจงรสกขาดรก ขาด

ความอบอน เพราะสงทพวกเขาโหยหาตองการ คอ ออมกอดของบดามารดา มากกวาออมกอดของ

ญาตทเลยงด ผใหขอมลฯหลายรายใชความรกแบบตามใจทไดรบเปนเครองตอรอง เพอใหไดสงท

ปรารถนา จนสดทายตองเดนบนเสนทางยาเสพตด

สวนทเหลออกรอยละ 25 ดเหมอนโชคดทไดอยพรอมทงบดามารดาทรกใครกน แทบไม

ทะเลาะกน ซงนาจะเปนครอบครวทมความสข อบอน แตกลบพบความขดแยง บาดหมาง ไมเขาใจ อน

เนองมาจากการเลยงดแบบขดแยง มารดาตามใจแตบดาเขมงวด คาดหวงในตวผใหขอมลฯมาก

เกนไป ลงโทษทบตเมอไมเปนอยางทคาดหวงโดยขาดการอธบายเหตผล จนเกดเปนความขดแยงใน

ความคดและวถปฏบต ผใหขอมลฯบางรายประชด ตอตาน ดวยการประพฤตปฏบตตวไมเหมาะสม

มพฤตกรรมเสยง สดทายกเดนเขาสเสนทางยาเสพตด หรอผใหขอมลฯบางรายไดรบความรก แตเปน

รกแบบตามใจ เลยงดดวยการตอบสนองทางวตถมากกวาการตอบสนองทางอารมณ ความรสก หยอน

การควบคมพฤตกรรม ไมลงโทษเมอกระทำผด สดทายจบลงดวยยาเสพตดเมอถกขดใจ แปลความ

ขดใจวาหมดรก

ดวยผใหขอมลฯสวนใหญเตบโตในครอบครวทมโครงสรางบกพรอง ปญหาสวนใหญ

ของครอบครวเดมของผใหขอมลฯสวนใหญจงเปนปญหาสมพนธภาพในครอบครว รองมาคอปญหา

การเงน หนสน และการเสพยาเสพตดของสมาชกครอบครว

จรรยา เจตนสมบรณ, เนตรนภส จนทวฒนะ และคณะ 8

ภมหลงครอบครวสรางใหม (Family of procreation) ผใหขอมลฯทมสถานภาพสมรส

ค แยก และหยาราง รวม 5 ราย ม 2 ราย ไมมบตร อก 2 ราย มบตร 2 คน และอกรายมบตร 4 คน

โดยผใหขอมลฯหญงมบตรกอนตดยาเสพตด คอ มบตรเมออาย 17-18 ป แตเรมเสพยาเสพตดเมอ

อาย 20-21 ป ซงแตกตางจากผใหขอมลฯชายทเรมเสพยาเสพตดตงแตวยรน แตมบตรเมออาย 25 ป

ผใหขอมลฯบางรายมบตรขณะกำลงศกษา บางรายยงไมมอาชพ และ 3 ใน 5 มคครอง

เสพยาเสพตด เลนการพนน สงผลใหฐานะเศรษฐกจของครอบครวสรางใหมของผใหขอมลฯแยกวา

ครอบครวเดม คอ สวนใหญครอบครวเดมมฐานะปานกลางหรอด แตครอบครวของตนคอนขางยากจน

รวมทงมปญหาสมพนธภาพในครอบครว ผใหขอมลฯสวนใหญ (4 ราย) มสมพนธภาพไมด ทะเลาะกน

เปนประจำจนตองเลกรางกน ผใหขอมลฯ 2 ราย ตดสนใจมคครองใหม แตยงคงประสบปญหาเชนเดม

ปญหาสมพนธภาพซงเปนปญหาหลกของครอบครวนนสวนใหญสบเนองมาจากการเสพยาเสพตด

ของคครอง การพนน และการเงน

ปจจยแวดลอม เพอนพอง แหลงทพกอาศย และอาชพ จากขอมลการวจยทวา ผให

ขอมลฯเรมเสพยาเสพตด ครงแรกเมออายเฉลย 20 ป 2 เดอน ซงอายทเรมเสพยาเสพตดทนอยทสด

คอ 12 ป อายสงสดทเรมเสพยาเสพตด คอ 33 ป กลมวยรน (12-19 ป) เปนวยทเรมเสพยาเสพตดมาก

ทสด ทเหลอเปนวยผใหญ (24-33 ป) ชวงชวตกอนเขาสเสนทางยาเสพตดของผใหขอมลฯจงเปนชวง

ชวตกอนเขาสวยรน

ชวงชวตกอนเสพยาเสพตดแบงเปน 2 ชวง ชวงแรกเปนวยเดกกอนอาย 12 ป ชวงนผให

ขอมลฯทกรายมวถชวตรวมกบครอบครว ซงแมจะไมสมบรณนก แตกเปนชวตทหางไกลและปลอดภย

จากยาเสพตด ทงกลมเพอนและกจกรรมชวตประจำวนไมมความเสยงตอการเสพยาเสพตด เนนการ

ทำกจกรรมตามบทบาทหนาท ไดแก เรยนหนงสอ เลนกฬา เลนดนตร ฯลฯ

ชวงทสอง เปนชวงวยรน เปนชวงคาบลกคาบดอกหรอชวงเสยง (3 เดอนกอนเขาสวงจร

ยาเสพตด) ชวงน แมผใหขอมลฯยงไมเสพยาเสพตด แตเรมมความเสยง ผใหขอมลฯ 2 ใน 3 ประชด

ตอตาน หนออกจากครอบครว เพอหวงมาเผชญโลกภายนอกและสรางโลกใหมดวยตนเองทคดวา

นาจะสวยหรกวาเดม บางรายละทงชวตวยเรยนเพอมาทำงานในสถานบนเทง บางรายยงคงเรยนหนงสอ

แตยายออกจากครอบครวมาเชาหอพก แฟลต บานเชา หองพกของสถานททำงาน ในยานชมชน

เมองทแวดลอมดวยสถานบนเทงและแสงสรวมกบกลมเพอนหรอเพอนสนท รปแบบการอยอาศยของ

ผใหขอมลฯเปลยนไป จากเคยอยรวมกบครอบครว กลายมาอยอาศยกบกลมเพอนและเพอนสนท

ในหอพก แฟลต บานเชา หองพกของสถานททำงาน ในยานชมชนเมองทแวดลอมดวยสถานบนเทง

และแสงส

บทสรปแบบสมบรณ เสนทางผเสพไอซฯ 9

ชวงน ผใหขอมลฯมเพอนหลากหลายขน ทงเพอนวยเดยวกน เพอนตางวย ตางเพศ

เพอนไมของเกยวยาฯ เพอนกลมเสยง เพอนเสพหรอตดยาฯ โดยทกรายมเพอนสนทอยางนอย 1 คน

เสพยาเสพตด การมเพอนสนท เพอนรวมหองพกตดยาเสพตด เปนการเปดโอกาสใหผใหขอมลฯคนชน

กบยาเสพตดมากขน ผใหขอมลฯสวนใหญเคยขอคำปรกษาจากเพอนเหลานเมอประสบปญหา

ยงยากใจ และเพอนเคยชกชวน แนะนำ และทาทายใหเสพ หลายรายไมสามารถปฏเสธได บางราย

ปฏเสธไดครงแรกๆ แตเมอประสบปญหายงยากใจ และเพอนเสพใหเหนจนเคยชน สดทายตดสนใจ

ลองเสพ ในระยะเวลาไมเกน 3 เดอน

เมอกลมเพอน รปแบบการอยอาศย และบรบทแวดลอม เปลยนไป กจกรรมในชวตก

เรมแปรเปลยนไปดวย จากเคยทำกจกรรมปกตตามบทบาทหนาท พกอาศยหรอพกผอนในสถานท

ปลอดยาเสพตด กลายเปนทำกจกรรมและโคจรในสถานททมความเสยง ผใหขอมลฯหลายราย

กลายเปนกลมเสยง ขาดเรยน หนเรยน มวสม แขงรถ ยกพวกตกน สบบหร ดมเหลา และเทยวสถาน

บนเทง ผบ บาร รานคาราโอเกะ รานเหลาปน ฯลฯ ภายในเวลาไมเกน 3 เดอน ทดำเนนชวตแบบ

เสยงๆ คบเพอนกลมเสยง กลมเสพ หรอกลมตด พลกชวตของผใหขอมลฯจากกลมเสยงเปนกลมเสพ

และตดยาเสพตดในเวลาตอมา

เชนเดยวกบอาชพ ชวงเวลาคาบลกคาบดอก (3 เดอนกอนเขาสวงจรยาเสพตด) ผให

ขอมลฯเกอบครงหนง (5 ราย) โดยเฉพาะผใหขอมลฯหญง ละทงอาชพนกเรยนหรอรบจางมาทำงาน

ในสถานบนเทง หลายรายอางวามความจำเปนทางเศรษฐกจ เชน ปลดหนสน บางรายประชดครอบครว

หรอตองการพสจนใหครอบครวเหนวาสามารถหาเลยงตวเองได การทำงานในสถานบนเทงเปดโอกาส

และสนบสนนใหพวกเขามกคนกบผคน เพอนรวมงาน ผใชบรการทพวพนกบยาเสพตด สถานทเสยง

และตวยาเสพตด ภายในเวลาไมเกน 3 เดอน พวกเขาตองเดนบนเสนทางยาเสพตด

กลมอาชพนกเรยนและอาชพอน เชน คาขาย เกษตรกรรม บรการซกรด แมลกษณะ

งานจะไมมความเสยงตอการตดยาเสพตด แตกลบพบวามผคนในกลมอาชพเหลานพวพนกบยาเสพตด

ซงมตหนงนนนอกจากจะมาจากพนฐานครอบครว กลมเพอน ลกษณะตวบคคล ความคดความเชอ

สวนตว ทกษะการเผชญและการแกปญหา ทเปนปจจยสนบสนนใหเขาสวงจรยาเสพตด

ดงนน ในชวงเวลาน แมผใหขอมลฯจะยงไมมพฤตกรรมเสพหรอเกยวของกบยาเสพตด

แตผใหขอมลฯสวนใหญกมความเสยงตอการเสพยาเสพตด ทงการเรมคบเพอนหรอเพอนสนททเปน

กลมเสยงหรอเสพยาเสพตด การทำอาชพทมความเสยงตอยาเสพตด รวมทงการนำพาตวเองมาพก

อาศยในยานทมความเสยงตอการเสพยาเสพตดหรอมการแพรระบาดของยาเสพตด

จรรยา เจตนสมบรณ, เนตรนภส จนทวฒนะ และคณะ 10

พฤตกรรมเบยงเบนอนๆ

ลกษณะบคลกภาพและนสย ชวงชวตกอนเสพยาเสพตด ผใหขอมลฯเกอบครงม

พฤตกรรมเรยบรอย อกครงหนงมพฤตกรรมเกเร หนและโดดเรยนบาง มเพยงรายเดยวทเกเรกาวราว

ตอผอน โดยกลมทประเมนตนเองวาพฤตกรรมเรยบรอย สวนใหญมบคลกภาพเกบตว มเพอนนอย ใจ

นอย ออนไหวงาย ขเหงา ดอเงยบ รสกไมมคณคา ไมมใครรก กลาวโทษตวเอง และเกบความรสก สวน

กลมทมพฤตกรรมเกเร กาวราว ทงระดบเลกนอย ปานกลาง และมาก เกอบทกรายมบคลกภาพชอบ

สงคม มเพอนมาก ใจรอน โมโหงาย ควบคมอารมณไมได ตดสนใจดวยอารมณ ดอรน รกสนก ประชด

อยางไรกตาม พฤตกรรมและลกษณะนสยทผใหขอมลฯสวนใหญมคลายกน คอ คลอยตามผอน

รองลงมาคอตามใจและเอาแตใจตวเอง หนหรอไมกลาเผชญปญหา

พฤตกรรมการพนน มผใหขอมลฯรอยละ 25 คนชนและเคยมประสบการณเลนพนน

ตงแตวยเดก รายหนงมผปกครองเลนการพนน รายหนงผปกครองสนบสนนใหเลนสนกเกอร เพราะ

คดวาเปนกฬา แตสดทายกฬาเปนพนน และนำพาสสงเสพตด อกรายเรมเลนพนนเพราะสนกสนาน

กบกลมเพอนวยรน จากพนนดมนำ เปนพนนเงนจำนวนมาก และเสพตดพนนในทสด

ประวตทางกฎหมาย ผใหขอมลฯเกอบครงหนงถกบนทกประวตทางกฎหมาย ผใหขอมลฯ

3 ราย มปญหากฎหมายฐานความผดทำรายรางกายผอน เพราะการจดการควบคมอารมณ ซงสอดคลอง

กบลกษณะบคลกภาพและนสย อก 2 ราย มปญหากฎหมายฐานความผดยาเสพตด เพราะคบเพอน

หรอบคคลใกลชดพวพนกบยาเสพตด และหนงในผใหขอมลฯยอมรบวาการตองโทษครงนนทำให

รจกและสนทกบผเสพและคายาเสพตดมากขน เปนจดเรมตนการเปนผตดยาเสพตด

ผใหขอมลฯทกรายยนยนวากอนเสพยาเสพตด ไมไดมปญหาสขภาพใดๆ ทกคนม

สขภาพแขงแรงทงกายและใจ และสขภาพไมมสวนใหผใหขอมลฯเสพยาเสพตด

การดำเนนชวตประจำวนในชวงกอนเสพยาเสพตด แบงออกเปน 2 ชวง คอ ชวงกอน

จดเปลยนและชวงจดเปลยน โดยชวงกอนจดเปลยนนน ผใหขอมลฯทกรายดำเนนชวตประจำวน

แบบเรยบงาย เปนไปตามวยและบทบาทหนาท ไมมพฤตกรรมเสยง เปนการดำเนนชวตทมความสมดล

คอ มการทำงานอาชพ/การเรยน การนอนหลบ การพกผอน กจกรรมนนทนาการทไมมความเสยง

มเวลาเพอครอบครว สงคม และดแลสขภาพดวยการออกกำลงกาย ฯลฯ แตเมอเขาสชวงจดเปลยน

ของชวต คอ 3-6 เดอนกอนเสพยาเสพตด ชวงน แมผใหขอมลฯจะยงไมเสพยาเสพตด แตเรมม

พฤตกรรมเสยง คอ คบเพอนกลมเสยง เสพ ตด และคายาเสพตด ทำงานทมความเสยงสงตอการเสพ

ยาเสพตด เชน งานในสถานบนเทง ฯลฯ กจกรรมชวตประจำวนเรมเปลยนไป การดำเนนชวตประจำวน

บทสรปแบบสมบรณ เสนทางผเสพไอซฯ 11

ทสมดลคอยๆเลอนหาย เรมมกจกรรมทมความเสยงเขามาแทนท ผใหขอมลฯบางรายเรมขาดเรยน

หนเรยน มวสม แขงรถ ยกพวกตกน สบบหร ดมเหลา และเทยวสถานบนเทง สดทายกเดนเขา

เสนทางสการเปนผเสพตดยาเสพตดในเวลาอนสน

จดเปลยนทเกดขนน เกดจากการพาตวเองไปสจดเสยงตอการเสพยาเสพตด เชน

ทำงานทมความเสยงสง ทำงานในสถานบนเทง การคบเพอนเสพยาเสพตด ดำเนนชวตตามลำพงในวย

ทยงไมสมควร มวถชวตการทำงาน การคบเพอน ทผดวสยผคนปกต ทำใหการดำเนนชวตประจำวน

คอยๆเปลยน จนทายสดกเดนเขาสวงจรการตดยาเสพตดโดยไมรตว เสมอนเรอทคอยๆลอยออกจาก

ฝง เพราะเจาของเรอลมดแลผกเชอกเรอกบทาอยางสมำเสมอและตอเนอง กวาจะรเมอเชอกนน

คอยๆคลาย และเรอลอยออกจากฝงแลว

5.4. เสนทางชวตระยะเสพยาเสพตดของกลมผใหขอมลฯ

อายเฉลยในการเรมเสพยาเสพตดและไอซ พบวา วยรน (12-19 ป) โดยเฉพาะกลม

นกเรยนระดบประถมศกษาถงมธยมศกษาตอนตน เปนกลมทควรเฝาระวงปญหายาเสพตด ดวยเปน

วยทเรมเสพยาเสพตดมากทสด ทเหลอเปนวยผใหญ (24-33 ป) สำหรบอายทเรมเสพยาเสพตด

ทนอยทสด คอ 12 ป อายสงสด 33 ป อายเฉลยทเรมเสพยาเสพตด คอ 20 ป 2 เดอน (20.17 ป)

โดยผใหขอมลฯมประสบการณเสพยาเสพตดมาแลวเฉลย 5 ป 9 เดอน (5.79 ป) มระยะเวลาเสพ

นอยสด 6 เดอน และมระยะเวลาเสพสงสด 14 ป

ผใหขอมลฯสวนใหญเรมเสพไอซหลงมประสบการณยาเสพตดอนมาแลว 3 ป โดยอาย

ทเรมเสพไอซทนอยทสด คอ 15 ป และสงสด คอ 33 ป อายเฉลยทเรมเสพไอซ คอ 23 ป 2 เดอน

(23.17 ป) กลมวยรน (18-20 ป) เปนวยทเรมเสพไอซเปนครงแรกมากทสด ขอมลนสะทอนใหเหน

วากลมวยรนตอนกลางหรอกลมนกศกษาอดมศกษาหรอเทยบเทาเปนกลมหนงทควรเฝาระวงปญหา

การเสพไอซ ผใหขอมลฯมประสบการณเสพไอซเฉลย 2 ป 9 เดอน (2.72 ป) โดยมระยะเวลาเสพ

ไอซนอยสด 4 เดอน และนานสด 9 ป

ปจจย/ สาเหตการเขาสวงจรการเสพตดยาเสพตดและไอซ สาเหตการเสพยาเสพตด

นนมาจาก 3 ปจจยสำคญ คอ ปจจยสวนตว ซงสวนใหญคอความอยากลอง การไมสามารถเผชญ/

จดการปญหาและอารมณ และมความเชอในทางทผดเกยวกบยาเสพตด ปจจยกลมเพอน และปจจย

ดานฤทธของตวยาฯ สวนการเสพไอซนน นอกจากปจจยทกลาวไปแลว การเสพไอซครงแรกและครง

ตอๆมาจนมผเสพไอซรายใหมเพมมากขน ไดแก เสพไอซเพอทดแทนยาบา บางพนทยาบามจำหนาย

นอยลง หาซอยากขน ขณะทหาซอไอซไดงายกวา ผทเคยเสพยาบาจงหนมาเสพไอซจนเกดความพง

พอใจในฤทธของไอซ จงเปลยนใจมาเสพไอซแทน และเสพเพราะมความเชอในทางทผดและทศนคต

จรรยา เจตนสมบรณ, เนตรนภส จนทวฒนะ และคณะ 12

ทางบวก โดยเชอวาไอซออกฤทธรนแรง ยาวนาน ประหยด และคมคากวาเสพยาบา ไอซไมกอใหเกด

ผลเสยตอรางกาย การงาน/เรยน และการดำเนนชวตประจำวน ไอซชวยใหผอม ผวพรรณ เปลงปลง

เพมความกลาและความตองการทางเพศ เพมความสนกสนานในการเทยวสถานบนเทง รวมทงไอซ

เปนยาเสพตดของคนมระดบ คนชนสงหรอไฮโซ

พฤตกรรมการเสพไอซ มผใหขอมลฯเพยงรายเดยวเทานนทหยดเสพไอซกอนเขารบ

การบำบดรกษา 45 วน เพราะถกควบคมตวในสถานฟนฟสมรรถภาพผตดยาเสพตด แตกอนถก

ควบคมตวฯนนเสพไอซทกวน เชนเดยวกบผใหขอมลฯเกอบครงหนง (5 ราย) ยอมรบวาชวง 30 วน

กอนเขาบำบดรกษานนเสพไอซทกวน อก 5 ราย เสพวนเวนวน มเพยงรายเดยวเทานนทเสพไอซ

สปดาหละครง

ผใหขอมลฯครงหนง (6 ราย) เสพไอซครงแรก 1-2 หลอด (0.15-0.30 กรม) อก 5 ราย

เสพ ½ จ และอกรายเสพ 1 จ ผใหขอมลฯทกรายจะเพมปรมาณและความถมากขนในการเสพครงๆ

ตอๆมา จนถงวนกอนเขารบการบำบดรกษา ทกรายเสพไอซเปนหลก และเสพตอเนองเกอบทกวน

หรอทกวน โดยครงหนงเสพวนละ 1 จ และอกครงหนงเสพวนละ ½ จ มผใหขอมลฯหญงหนงราย

ยอมรบวาเคยเสพสงสด 2 จ

วธเสพไอซทผใหขอมลฯทกรายยอมรบวาเปนทนยมและดทสดคอการสบควนผานตวสบ

ทเรยกวา“ตว/โจ” ซงทำจากขวดแกว แตมบางรายทสบโดยใชฟอยล และมผใหขอมลฯหญงรายหนง

เคยกนผสมกบนำอดลม (โคก) นอกจากน ผใหขอมลฯครงหนงนยมเสพไอซรวมกบยาบา ดวยเชอวา

จะเสรมฤทธกน ฤทธแรงขน เมามากขน ออกฤทธนานขน มผใหขอมลฯชายเพยงรายเดยวนยมเสพ

ไอซสลบการเสพยาบา

สถานทเสพไอซ ควรเปนสถานทลบตา ไมพลกพลาน เปนสวนตว มดชด ปดทบ เพอ

ปองกนการรบรของบคคลภายนอก ผใหขอมลฯจงนยมเสพไอซในบานหรอหองพกของตนเองหรอ

ของเพอนสนท รองลงมา คอ โรงแรม บงกะโล รสอรท คอนโดมเนยม อพารตเมนท สำหรบเชา ทม

เครองปรบอากาศ ดวยเชอวาการเสพในหองทเยนสบาย จะทำใหสบายตว โปรง โลง ยาฯออกฤทธด

ละลายชา และสถานทดงกลาวเปนสถานทสวนบคคล ตำรวจเขาตรวจคนหรอจบกมไดคอนขางยาก

โดยนยมเสพตามลำพงหรอเสพรวมกบกลมเพอนสนทเพยง 2-3 คน ดวยวาเมอเสพไอซแลวมกจะ

หวาดระแวง เสยงตอการทำรายกน

เงนซอไอซ ผใหขอมลฯเกอบครงหนงไดเงนมาจากการประกอบอาชพ รองลงมาไดมา

จากครอบครวหรอคนรก และเงนทมาจากการเขาสวงจรยาเสพตด ไดแก ปลอยหรอเดนยาฯหากไม

มเงนพอซอยาฯ ผใหขอมลฯสวนใหญใชวธการซอเชอจากเพอนทเปนผขาย ขอกเงนเพอน และ

บทสรปแบบสมบรณ เสนทางผเสพไอซฯ 13

จำนวนไมนอยขโมยทรพยสนไปขายหรอจำนำ โกหกผปกครองหรอคนรกเพอขอเงนเพม และรบจาง

เดนยาฯใหเพอนๆเพอขอสวนแบงมาเสพ

พฤตกรรมทสมพนธเกยวของกบการเสพไอซ สบเนองกรณไมมเงนพอซอไอซ ขอมล

นสะทอนใหเหนพฤตกรรมทสมพนธกบการเสพยาเสพตดหรอไอซ โดยพบวา พฤตกรรมสำคญท

สมพนธเกยวของกบการเสพไอซ ไดแก การเขาสวงจรการคา การมพฤตกรรมเลนพนน กาวราว ขาด

การควบคมอารมณ ไรเหตผล โกหก ลกขโมย และการขาดความรบผดชอบ

การเขาสวงจรการคายาเสพตดเรมจากเสพ เมอเสพจนตด มความตองการยาฯปรมาณ

มากและตอเนอง ในรายทขดสนเงน ไมมรายได หรอเงนไมเพยงตอการเสพยาฯหรอใชจายฟมเฟอย

ถกไลออกจากงาน ไมสามารถทำงานได มหนสนจากการเสพยาฯหรอเลนพนน แตยงตองการเสพยาฯ

จงเรมผนตวเองมาเปนเดกเดนยาฯ (ซอยาฯใหเพอนหรอคนรจกเพอขอสวนแบงมาเสพ) บางกเปน

เดกสงยาฯ (รบจางจากผคาใหนำยาเสพตดไปสงใหลกคาตามจดนดหมาย โดยไดคาจางเปนเงนหรอ

ยาฯตามขอตกลง) และสดทายกปลอยยาฯหรอเปนผคารายยอย สวนผทมรายไดมากหรอฐานะด

สามารถซอยาฯไดครงละมากๆ กเรมจากซอยาฯจำนวนมากมาเสพและเกบไว หากเพอนในกลมตองการ

กแบงขายให หลายรายเกดความคดวาการทำแบบนเสมอนตนไดเสพฟร จงพฒนาตนเองเปนผขาย

นอกจากนผใหขอมลฯบางรายผนตวเองมาเปนผคารายยอย เพราะไดรบความไววางใจ

จากผคาใหนำยาเสพตดไปขายในลกษณะรบยาฯแลวชำระเงนภายหลง รวมทงการมบคคลใกลชด

เชน ครก เพอนรวมหองเปนผคายาเสพตด กเปนจดเรมตนหนงของการเขาสวงจรการคายาเสพตด

ขอมลนแสดงใหเหนถงวงจรยาเสพตดทเชอมโยงระหวางการเสพกบการคาวาเรมจาก

รจกเพอนเสพ เสพ รจกเดกสงยาฯ ผคารายยอย ผคารายใหญ และหลายคนพฒนาเปนเครอขายผคา

หรอผคา โดยเรมจากเสพ เดนยาฯ สงยาฯ ปลอยยาฯ ผคารายยอย และผคารายใหญ

การดำเนนชวตประจำวนขณะเสพยาเสพตด แตกตางอยางสนเชงกบกอนเสพยาเสพตด

กอนเขาสเสนทางยาเสพตด ทกคนมชวตปกต แบบเรยบงาย เปนไปตามวยและบทบาท เปนการดำเนน

ชวตทสมดล ทงการทำงาน การเรยน การนอนหลบ การพกผอน มกจกรรมนนทนาการทไมมความเสยง

มกจกรรมรวมกบครอบครว สงคม และดแลตวเอง เมอเขาสจดเปลยนของชวต กจกรรมชวต

ประจำวนเรมเปลยนไป การดำเนนชวตประจำวนทสมดลคอยๆเลอนหาย กลายเปนชวตทมความ

เสยงเขามาแทนท เชน สบบหร ดมเหลา มวสม เทยวสถานบนเทง ฯลฯ จนทายสดไดลมลองยาเสพตด

ระยะนเรยกวาระยะลองยาฯ ผใหขอมลฯหลายรายยงคงดำเนนชวตประจำวนไดบาง แตพวกเขามได

หยดเพยงการลองยาฯเทานน หากยงคงเสพยาฯไปเรอยๆจนถงระยะหมกมนกบการเสพยาฯ วนเวลา

สวนใหญหมดไปกบกจกรรมเสพยาเสพตด เชน การหายาฯมาเสพ พดคยเรองยาฯ เสพยาฯ และเลน

จรรยา เจตนสมบรณ, เนตรนภส จนทวฒนะ และคณะ 14

การพนน ไมมกจกรรมอน ไมดแลตวเอง ไมมกจกรรมเพอครอบครว กจกรรมนนทนาการ เปนการ

ดำเนนชวตทขาดสมดล

5.5. เสนทางชวตระยะบำบดรกษาของกลมผใหขอมลฯ

ประวตการบำบดรกษาและการเลกยาเสพตด ผใหขอมลฯทกรายไมเคยบำบดรกษา

มากอน การบำบดรกษาครงนนบเปนครงแรก และรอยละ 25 (3 ราย) ไมเคยหยดเสพยาฯมากอน สวน

อกรอยละ 75 (9 ราย) เคยหยดเสพยาฯได โดยสวนใหญ (6 ราย) หยดเสพยาฯไดไมเกน 1 เดอน ม

เพยงรายเดยวหยดเสพยาฯ ได 3 เดอน และอก 2 ราย หยดเสพยาฯได 1 ป และ 2 ป ตามลำดบ

เหตผลทผใหขอมลฯไมเคยหยดเสพยาฯนนม 3 ประการ คอ ไมยอมรบวาตดยาฯ ไมได

รบผลกระทบจากการเสพยาฯ และไมมเปาหมายหรอแรงจงใจใหเลกยาฯ จงทำใหไมเคยคดจะหยด

เสพยาฯ จนกระทงถกกฎหมายบงคบรกษา

สวนผทเคยหยดเสพยาฯไดระยะหนงนน สวนใหญหยดเพราะไมมยาฯใหเสพ ยาเสพตด

หายากขน หายาฯมาเสพไมได เปนเหตบงเอญใหตองหยดเสพยาฯ กลมนจะหยดไดชวงเวลาสนๆ

ไมเกน 1 เดอน สวนบางรายหยดไดนานกวา 3 เดอน เพราะไดรบผลกระทบจากการเสพยาเสพตด แต

ตองกลบไปเสพซำ เพราะขาดการควบคมตวเอง ขาดการหลกเลยงและจดการตวกระตน ดำเนนชวต

ดวยความประมาท จนสดทายตองกลบมาเปนผเสพตดยาเสพตดอกครง

ปจจยทนำสการบำบดรกษาครงน ผใหขอมลฯเกอบรอยละ 70 เขารบการบำบดรกษา

ตามพระราชบญญตฟนฟสมรรถภาพผตดยาเสพตด พ.ศ. 2545 สวนทเหลอเขาบำบดรกษาดวยระบบ

สมครใจเพราะครอบครวขอรอง ผใหขอมลฯทกรายยอมรบวา หากไมถกกฎหมายบงคบหรอของรอง

กไมเขาบำบดรกษา เพราะไมไดตดยาฯ ไมไดรบผลกระทบจากการเสพยาฯ และสามารถหยดเสพได

ดวยเองโดยไมตองบำบดรกษา มผใหขอมลฯชายเพยงรายเดยวเทานนทสมครใจและใหครอบครว

พามาบำบดรกษา เพราะตองการพสจนใหมารดาเหนวาตนสามารถเปลยนแปลงได และตองการให

มารดารก รวมทงยอมรบวาไมสามารถหยดเสพยาฯเองไดโดยไมบำบดรกษา อยางไรกตาม ไมวาผให

ขอมลฯจะเขาบำบดรกษาดวยเหตผลใด ทกรายยอมรบวาความปรารถนาลกๆตนอยากเลกเสพ

ยาเสพตด ตองการใหครอบครวมความสข มความภาคภมใจ และอยากมอนาคตทด รวมทงยอมรบวา

ถงจดอมตวของการเสพยาฯ ยาเสพตดไมไดกอใหเกดความสข แตสงผลกระทบตอตวเองและ

ครอบครว

บทสรปแบบสมบรณ เสนทางผเสพไอซฯ 15

ความตงใจในการอยบำบดรกษาในครงน มผใหขอมลฯชายเพยงรายเดยวเทานน

ทวางแผนอยบำบดรกษาจนมนใจวาสามารถควบคมและเปลยนแปลงพฤตกรรมได ซงอาจจะใชเวลา

บำบดรกษามากกวา 4 เดอน สวนทเหลอ ผเขาบำบดตามระบบบงคบบำบด วางแผนอยบำบดรกษา

ไมเกน 120 วน ตามทกฎหมายกำหนด สวนผทสมครใจบำบดเพราะครอบครวขอรองนนวางแผนอย

บำบดรกษาไมเกน 1 เดอน

บคคลทผใหขอมลฯอยดวยกอนเขาบำบดรกษา พบวา ในชวง 30 วนกอนเขาบำบด

รกษา ผใหขอมลฯสวนใหญพกอาศยอยรวมกบคนรก เพอนสนท หรอเพอนรวมงานทเสพและหรอคา

ยาเสพตด และทกรายยงคงเสพยาอยางตอเนอง สวนผทมไดพกอาศยกบผทเกยวของกบยาเสพตด

ยอมรบวายงคบหากบกลมผทใชยาเสพตดอยางตอเนอง

การดำเนนชวตขณะบำบดรกษา เปนชวตทแตกตางจากชวงชวตระยะเสพยาฯอยาง

สนเชง ในระยะน การดำเนนชวตประจำวนของผใหขอมลฯดำเนนไปตามกระบวนการบำบดหลก ท

มงเนนใหเกดการปรบเปลยนความคด พฤตกรรม ทสญเสยไประหวางเสพยาเสพตดใหกลบสปกต

และเสรมสรางทกษะการดำรงชวตทสมดล มคณภาพตามศกยภาพทม ปลอดยาเสพตด โดยทกคนตอง

เขารวมกลมบำบด กจกรรมบำบด งานบำบด ตามตารางกจกรรมประจำวนตามทสถานบำบดกำหนด

อยางเครงครด ผใหขอมลฯทกำลงบำบดระยะฟนฟสมรรถภาพเรมกจกรรมประจำวนตงแตเวลา

05.00–23.00 น. สวนผใหขอมลฯระยะถอนพษยา เรมกจกรรมประจำวนตงแต 06.00–21.30 น.

รวมทงทกรายตองเขารวมกจกรรมสงเสรมสขภาพกายและใจ กจกรรมเพอสวนรวมและการสราง

สมพนธภาพทดตอผอน และตองปฏบตตามกฎระเบยบ อดมการณ และปรชญาการบำบดรกษา

อยางเครงครด มการทำโทษและใหรางวลเพอปรบเปลยนพฤตกรรม

แมกระบวนการบำบดรกษาจะมงใหผใหขอมลฯเกดการเรยนร พฒนา ปรบเปลยน

พฤตกรรมและความคด เพอใหสามารถออกไปดำรงชวตภายนอกไดอยางปกตสข ปลอดยาเสพตด

แตผใหขอมลฯเกอบทกรายไมสนใจวาจะไดรบการเรยนรสงใด เพราะไมยอมรบวาตดยาเสพตด ไม

คดจะเลกยาฯ ไมเชอวากระบวนการบำบดจะชวยใหเลกยาฯได เขาบำบดรกษาเพราะกฎหมายบงคบ

และครอบครวรองขอ อยางไรกตาม ความคดและพฤตกรรมของผใหขอมลฯเกอบทกรายเรมเปลยน

เมอผานกระบวนการบำบดรกษาไดระยะหนง จากตอตาน ปฏเสธ ไมเชอมนในกระบวนการบำบด

รกษา กเรมมองเหนประโยชนการบำบดรกษา ยอมรบทจะปรบเปลยนและพฒนาตนเอง

การดำเนนชวตของผใหขอมลฯขณะบำบดรกษาจงม 2 ชวง คอ ชวงแรก (30-45 วนแรก

ของการบำบดรกษา) ผใหขอมลฯดำเนนชวตประจำวนตามตารางการบำบดรกษาทสถานบำบด

กำหนด โดยไมเกยวของกบยาเสพตด แตปราศจากความตงใจและใสใจในการทำกจกรรมเทาทควร

จรรยา เจตนสมบรณ, เนตรนภส จนทวฒนะ และคณะ 16

การเรยนรทเกดขนจงนอยกวาทควรจะไดรบ ผใหขอมลฯหลายรายหลบหนออกจากสถานบำบด แต

เมอเวลาผานไป (45-120 วนของการบำบดรกษา) หลงจากไดเรยนรจากการเขากลมบำบด กจกรรม

บำบด ครอบครวบำบด งานบำบด การใหรางวล ลงโทษ การแลกเปลยนมมมอง ความคด ประสบการณ

กบกลมเพอน และไดคำแนะนำ กำลงใจจากครอบครว เพอน เจาหนาท ทำใหผใหขอมลฯเกอบ

ทกรายไดสำรวจและทำความรจกตนเองมากขน นำไปสการยอมรบ ปรบเปลยน มองเหนคณคาของ

ตนเองและการบำบดรกษามากขน มความภาคภมใจ เกดเปนพลงในการเปลยนแปลงชวต พฤตกรรม

ความคด และมงสการเลกยาเสพตด

การมปฏสมพนธทางสงคมขณะบำบดรกษา

ผใหขอมลฯเกอบทกรายมเพอนสนทในสถานบำบด 3-5 คน สวนใหญเปนเพอนใหม เพง

รจก มบางทเปนเพอนเกาหรอญาต สนทกนตามความชอบและลกษณะนสยทคลายคลง หรอเสพ

ยาเสพตดชนดเดยวกน มผใหขอมลฯชายเพยงรายเดยวซงอยบำบดรกษามาแลว 2 สปดาห แตไม

สนทกบเพอนคนใด เพราะไมไววางใจ

การปฏสมพนธกบกลมเพอนเปนไปตามระดบความสนท หากสนทนอย การพดคยสอสาร

กนอย สวนใหญเปนเรองทวไป หากสนทมากกสอสารกนมากขนเกอบทกเรอง อาท เรองสวนตว

ภมหลงครอบครว ประวตการเสพยาเสพตด ฯลฯ รวมทงระบายความคบของใจ เลาปญหา แบงปน

ความรสกกนและกน ใหกำลงใจกน ชกชวนกนหลบหนออกจากสถานบำบด และเรองยาเสพตด

แมวาจะมกฎกตกาหามสอสารทไมเหมาะสม โดยเฉพาะเรองยาเสพตด แตชวงแรกของการบำบด

ผใหขอมลฯทกรายละเมดกฎขอน และหลายรายพดคยบรรยายภาพอยางชดเจน จนเกดความคดถง

และอยากยาฯในทสด

สำหรบการตดตอปฏสมพนธกบครอบครว ผใหขอมลฯสวนใหญมปฏสมพนธกบ

ครอบครวทงทางตรงและทางออม หลายครอบครวมสวนรวมในการบำบด มาเยยม พดคยสอสาร

เขารวมกลมครอบครวบำบด และสนบสนนทางสงคมทงดานสงของ อารมณ และจตใจ แกผให

ขอมลฯอยางตอเนอง บางครอบครวแมมไดมาเขารวมกลมครอบครวบำบดหรอมาเยยมเยยนดวย

ขอจำกดทางเศรษฐกจ ระยะทาง แตกมการสนบสนนทางสงคมทงดานสงของ อารมณ และจตใจ

แกผใหขอมลฯดวยการสอสารทางโทรศพทและจดหมาย มผใหขอมลฯรอยละ 25 เทานนทไมม

ปฏสมพนธกบครอบครว

การสอสารกบครอบครว เรองทพดคยสวนใหญเปนเรองทกขสข ชวตความเปนอยของ

ตน ครอบครว เพอน และบคคลใกลชด อยางไรกตาม ผใหขอมลฯสวนใหญบอกวาสงทอยากบอก

กลาวกบครอบครวมากแตยงไมไดทำ คอ การขอโทษครอบครวและสญญาวาจะเปลยนแปลงตนเอง

บทสรปแบบสมบรณ เสนทางผเสพไอซฯ 17

การมปฏสมพนธกบครอบครว และครอบครวมสวนรวมหรอมการสนบสนนทางสงคม

กบผใหขอมลฯระหวางการบำบดรกษา มความสำคญมากในการสงเสรมสนบสนนการบำบดรกษาใหม

ประสทธภาพ เพราะครอบครว คอ Co-dependency หรอผตดยารวมของผปวยยาเสพตด เปนกลม

ซงไดรบผลกระทบซงกนและกน การมสวนรวมของครอบครวจงเปนเรองสำคญ ผใหขอมลฯหลายราย

เปลยนแปลงความคด พฤตกรรม เกดแรงจงใจและแรงยดเหนยวในการบำบดรกษาและเลกยาฯ ก

เพราะญาตมสวนรวมหรอมการสนบสนนทางสงคมระหวางการบำบด มผใหขอมลฯจำนวนหนงทมได

ปฏสมพนธตดตอกบครอบครว แตเขาใจ และหวงวาครอบครวจะตดตอหรอมาเยยม ยกเวนผใหขอ

มลฯชายเพยงรายเดยวทเสยใจ นอยใจ รสกดอยคา แปลความหมายการไมมาเยยมหรอการขาดการ

ตดตอของครอบครวเทากบการไมรก ไมตองการ จงคดประชดดวยการหลบหนออกจากสถานบำบด

ปญหาอปสรรคขณะบำบดรกษาของผใหขอมลฯแบงเปน 2 ชวง โดยชวงแรก (45 วน

แรกของการบำบดรกษา) เกอบทกรายมปญหาดานความคด อารมณ ความรสกดานลบตอการบำบด

รกษา ปญหาการขาดความพรอมในการบำบดรกษา เนองดวยผใหขอมลฯหลายรายตองเขาบำบด

รกษาทนทเมอรบทราบคำวนจฉยจากสำนกงานคมประพฤต หรอครอบครวนำสง โดยมไดเตรยมตว

เตรยมใจหรอจดการปญหาสวนตว อาท ปญหาสมพนธภาพในครอบครว ปญหาการเรยน กฎหมาย

สขภาพ ปญหาการปรบตว โดยเฉพาะการตองปรบตวใหเขากบสงแวดลอมใหม สถานทใหม เพอนใหม

รวมทงวถการดำเนนชวตใหมทไมมยาเสพตด แตมกฎระเบยบ กฎเกณฑ ซงตลอดชวตทผานมาไม

เคยปฏบต รวมทงปญหาอนทสบเนองจากการหยดเสพยาเสพตด เชน อาการถอนพษยาฯ อาการ

คดถงและอยากยาฯ และเกดความฝนถงยาเสพตดระหวางเลกยาฯ (Drug Dreams during Recovery)

โดยผใหขอมลฯเคยมอาการหแววและเกดความฝนถงยาเสพตดระหวางเลกยาฯบอยครง ฝนวาได

เสพหรอกำลงเสพยาฯ ซงความฝนนนจะคลายหรอเหมอนจรงมาก และกอให เกดความอยากยาฯใน

เวลาตอมา

ชวงทสอง (45-120 วนของการบำบดรกษา) แมกระบวนการบำบดรกษาชวยใหผให

ขอมลฯสวนหนงปรบตวและปรบเปลยนความคดไดระดบหนง อาการถอนพษยาฯหมดไป อาการคดถง

และอยากยาฯ รวมทงความฝนถงยาเสพตดระหวางเลกยาฯลดนอยลงไป แตผใหขอมลฯสวนใหญ

เรมประสบปญหาการควบคมตนเองใหดำเนนชวตประจำวนตามตารางกจกรรมบำบด กฎระเบยบ

ขอบงคบ หลายคนเครยด กดดน เบอหนายและเหนอยลาในการบำบดรกษาตอ รวมทงบางราย

ประสบปญหาอนๆ เชน การตงครรภระหวางบำบด การเงน ญาตขาดการตดตอ สมพนธภาพกบ

ครอบครวหรอครกด และทสำคญ ผใหขอมลฯทอยในระยะจำหนาย (discharge) กลบบาน เรมวตก

กงวลและเครยดกบการดำรงชวตหลงการบำบดรกษา ดวยผใหขอมลฯสวนใหญไมมแผนการดำเนน

จรรยา เจตนสมบรณ, เนตรนภส จนทวฒนะ และคณะ 18

ชวตหลงการบำบด หลายรายวตกกงวลวาจะดำเนนชวตอยางไร กบใคร ทไหน ใชชวตรวมกบ

ครอบครวอยางไร ครอบครวจะมปฏกรยาอยางไร ยอมรบหรอใหอภยไดหรอไม

การจดการกบปญหา ขณะบำบด กลวธการเผชญปญหาของผใหขอมลฯแบงออกเปน

2 ชวง ชวงแรก (45 วนแรกของการบำบดรกษา) ผใหขอมลฯเกอบทกรายใชวธการเผชญปญหาแบบ

หลกหน คอ ปฏเสธและตอตานกระบวนการบำบดรกษา หลบหนจากสถานบำบด เกบความรสกไว

คนเดยว และระเบดอารมณโกรธใสผอน ซงเปนวธการเผชญปญหาทไมเหมาะสมนก สวนชวงหลง

(หลง 45 วนของการบำบดรกษา) เปนชวงทผใหขอมลฯผานกระบวนการบำบดรกษามาระยะเวลา

หนง เกดกระบวนการคดและเรยนร การจดการและเผชญปญหาของผใหขอมลฯสวนหนงปรบเปลยน

ไป จากการเผชญปญหาแบบหลกหน เปลยนเปนการเผชญปญหาแบบมงจดการปญหาและแสวงหา

การสนบสนนทางสงคมเพอแกปญหาและเพมกำลงใจมากขน เชน การยอมรบความจรง ปรบตว

เปลยนมมมอง ระบายอารมณเพอลดความเครยด รวมทงปรกษาผอน และหาสงยดเหนยวใจ ซงเปน

วธการเผชญปญหาทเหมาะสมขน

อยางไรกตาม ผใหขอมลฯยอมรบวาการเปดใจใหยอมรบความจรงนทนทนเปนเรองยาก

บางรายจงใชการฝนตวเอง หรอ “Act as if” ตามอดมการณ (Unwritten) ของการบำบดรปแบบชมชน

บำบด (Therapeutic Community) ซงหมายถงการฝนทำจนคนชนกบสงทฝนและกอเกดเปนพฤตกรรม

ใหมทเหมาะสม

การหลบหนออกจากสถานบำบด ขณะบำบดรกษามผใหขอมลฯทไมคดหลบหน คด

หลบหนแตยงไมกระทำ และผทหลบหนแลวแตไมสำเรจ กลมทไมคดหลบหน สวนใหญเปนกลมทเขา

รบการบำบดรกษาระบบสมครใจ มผใหขอมลฯหญงทถกบงคบบำบดเพยงรายเดยวเทานนทไมหลบหน

สวนกลมทคดหลบหนแตยงไมกระทำ และกลมทหลบหนแตไมสำเรจ ทกรายเปนผใหขอมลฯทถกบงคบ

บำบดตามพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2545

เมอพจารณาถงปจจยผลกใหหลบหน และปจจยดงใหรบการบำบดรกษาตอเนอง พบวา

ปจจยผลกททำใหเกดความคดหลบหนหรอหลบหนออกจากสถานบำบด ไดแก คำชกชวนและการ

หลบหนของกลมเพอน การขาดการตดตอปฏสมพนธจากครอบครว ปญหาการปรบตวขณะอยบำบด

ความอยากยาฯและบหร ปญหาจากภายนอกสถานบำบด และความรสกดานลบตางๆ เชน ประชด

ทอแท หมดกำลงใจ วตกกงวล เครยด อยากสนก โดดเดยว ตอตาน ฯลฯ สวนปจจยดงใหรบการบำบด

รกษาอยางตอเนอง ไดแก การมเปาหมายชวตและเปาหมายการบำบดรกษา การไดรบการสนบสนน

ทางสงคมจากครอบครว และบทลงโทษทางกฎหมาย

บทสรปแบบสมบรณ เสนทางผเสพไอซฯ 19

ผใหขอมลฯจะหลบหนในชวงสปดาหแรก หรอไมเกน 1 เดอนแรกของการบำบดรกษา

โดยผใหขอมลฯหญงจะหลบหนชวงเชามด ใกลสวาง หรอชวงเวลากลางวน ซงปลอดภยกวาชวงเวลา

กลางคน สวนผใหขอมลฯชายจะหลบหนชวงยำคำ หลงรบประทานอาหารเยนจนถงหนงทม ซงเปน

ชวงการทำกจกรรมสวนตว โดยพฤตกรรมกอนหลบหน ไดแก การชกชวนเพอนใหหลบหนดวยกน

เดนเลาะรมรวเพอหาชองทาง สอบถามเสนทางจากผอน ใหของใชกบเพอน ผใหขอมลฯหญงจะใส

เสอชนในหลายชน

ความคาดหวงและการวางแผนการดำเนนชวตหลงการบำบดรกษา ในทนหมายถง

ความมนใจในการเลกยาเสพตดตามความรสกของผใหขอมลฯขณะใหขอมล พบวา ผใหขอมลฯเกอบ

ทกรายมนใจจะสามารถเลกยาเสพตดไดหลงจากการบำบดรกษา โดยรอยละ 25 มนใจวาจะเลกยาฯ

สำเรจ 100 เปอรเซนต อกรอยละ 70 มนใจวาจะเลกยาฯสำเรจ 70-80 เปอรเซนต มผใหขอมลฯ

เพยงรายเดยวทมนใจวาจะเลกยาฯสำเรจเพยง 20 เปอรเซนต

กลมมนใจสงมาก (100 เปอรเซนต) กลมนปฏเสธการตดยาฯ คดวาตนเปนเพยงผเสพ

ทสามารถหยดยาฯไดเอง เขาบำบดรกษาเพราะครอบครวขอรอง อยบำบดมาแลวไมเกน 3 สปดาห

มเสนทางการเลกยาเสพตดในระยะดมนำผงพระจนทร (Honeymoon stage) ซงไมมอาการถอนพษ

ยาฯ แตรสกมความสข และมความเชอมนในตนเองสงวาจะสามารถเลกยาฯได จงทำใหผใหขอมลฯ

กลมนมความมนใจสงมากวาสามารถเลกยาฯไดสำเรจ แมจะยงคงมตวกระตนทมอทธพลตอการเสพ

ยาฯจำนวนมาก รวมทงยงขาดวธการจดการและหลกเลยงทเหมาะสม

สำหรบกลมผใหขอใหมลฯทมนใจคอนขางสง (70-80 เปอรเซนต) กลมนผานกระบวนการ

บำบด เรยนร รจกตวเอง ยอมรบ ปรบตว และเขาใจกระบวนการบำบดมากขน โดยผใหขอมลฯ

ครงหนง (4 ราย) อยบำบดรกษามาแลว 25-70 วน มเสนทางการเลกยาฯในระยะดมนำผงพระจนทร

ซงเปนระยะทมความสข และมความเชอมนในตนเองสงวาจะสามารถเลกยาฯได กบอกครงหนง

(4 ราย) อยบำบดรกษามาแลวมากกวา 90 วน มเสนทางการเลกยาฯระยะปรบตว (Adjustment/

Resolution stage) ซงเปนระยะทผเลกยาฯเรมปรบตวใหเขากบในการดำเนนชวตและสมพนธภาพ

ทเกดขนใหม เรยนรและตระหนกถงสญญาณการกลบไปเสพซำมากขน ผใหขอมลฯเกอบทกรายจง

เรมกงวลและไมมนใจวาจะจดการหรอหลกเลยงตวกระตนทงหมดทมได โดยเฉพาะตวกระตนภายใน

ซงเปนอารมณความรสกทเปนบาดแผลบอบชำทางจตใจ (Psycho logical trauma) มความเสยงสง

ตอการเสพยาฯซำ และยากตอการจดการ หลกเลยง หรอเผชญ สงผลใหความมนใจในการเลกยาฯ

ของผใหขอมลฯกลมนตำกวากลมแรก

จรรยา เจตนสมบรณ, เนตรนภส จนทวฒนะ และคณะ 20

สวนผทมนใจวามโอกาสไปเสพซำสง หรอมนใจวาจะเลกยาฯไดเพยง 20 เปอรเซนตนน

อยบำบดรกษามาแลว 90 วน มเสนทางการเลกยาฯระยะฝนฝาอปสรรค (Hit the wall stage) ผให

ขอมลฯรายนรสกหมดพลงในการฟนฝาอปสรรคในการเลกยาฯและการดำเนนชวต ขาดการ

สนบสนนทางสงคมในการเลกยาฯ ไมมแผนการจดการชวตภายนอกสถานบำบด และยงพงพอใจกบ

ความสขแบเกาๆเดมๆ ยงอยากสนกกบชวตเหมอนเชนทผานมา จงทำใหความมนใจในการเลกยาฯ

ไดสำเรจนนมเพยง 20 เปอรเซนต

การวจยนแสดงใหเหนวาความมนใจและความคาดหวงในการเลกยาฯนนขนอยหลาย

ปจจย ทงระยะเวลาหยดยาฯ อาการขณะหยดยาฯ การสนบสนนทางสงคมของครอบครวในการเลกยาฯ

และความพรอมของผใหขอมลฯและครอบครวกอนจำหนาย (Discharge)

การวางแผนการดำเนนชวตหลงการบำบดรกษา มผใหขอมลฯเพยงรอยละ 25 (3

ราย) เทานนทมการวางแผนการดำเนนชวตหลงการบำบดรกษารวมกบครอบครว สวนทอกรอยละ 75

ไมไดวางแผนฯ แตจะเรมวางแผนเมอจำหนาย (Discharge) หรอใกลจำหนายออกจากสถานบำบด

กลมทวางแผนการดำเนนชวตหลงการบำบดรกษารวมกบครอบครวแลวนน กลมนเรม

วางแผนการดำเนนชวตเมอผานกระบวนการบำบดรกษาได 1 เดอน ยกเวนผใหขอมลฯชายรายหนง

วางแผนฯไวตงแตแรกเขาบำบดรกษา โดยกลมนวางแผนไววา หลงจากจบกระบวนการบำบดจะกลบ

ไปใชชวตรวมกบครอบครว เพอฟนฟสมพนธภาพ ความไววางใจ ความเชอมนและเชอใจ ทสญเสยไป

ระหวางการตดยาเสพตดใหกลบคนมาอกครง โดยเรยนรทจะรบผดชอบชวตของตนเองและครอบครว

ตามสถานภาพ บทบาท และหนาททพงเปน เชน ผเปนบตรกจะทำบทบาทหนาทของบตร ชวยเหลอ

ทำงาน ดแลกจการของครอบครว สวนผเปนมารดา กจะทำบทบาทหนาทมารดาทด ควบคกบการเลก

ยาเสพตด โดยการเปลยนแปลงความคดและพฤตกรรมใหม หลกเลยงและจดการกบตวกระตน ซง

แมจะเปนเรองยากทไมเคยปฏบตมากอน แตตองทำใหได เพราะเปนความภาคภมใจเดยวทจะสราง

ใหกบครอบครวและตวเอง รวมทงตระหนกวาความสขทแทจรงในชวต คอความสขทไดอยรวมกบ

ครอบครว ไมใชกบยาเสพตด

ไมเพยงแตผใหขอมลฯกลมนเทานนทตองการกลบไปใชชวตรวมกบครอบครว และ

ฟนฟสมพนธภาพทสญเสยไประหวางการตดยาเสพตดใหกลบคนมา หากผใหขอมลฯทกรายลวนม

ความปรารถนาลกๆอยากเลกหรอหยดยาเสพตด สรางและฟนฟครอบครวและสมพนธภาพทเสยไป

ดวยการขอแกไขความผดพลาดนนใหม แมแตในกลมทยงไมไดวางแผนฯ ความตองการลกๆของทก

คนอยากกลบไปหาครอบครว ไปอยกบคนทรก เพอแกไขความผดพลาดทผานมา

บทสรปแบบสมบรณ เสนทางผเสพไอซฯ 21

ปญหา อปสรรค การดำเนนชวตหลงการบำบดรกษาและแนวทางการจดการ ผให

ขอมลฯสวนใหญวตกกงวลเรองการจดการปญหาการดำเนนชวตภายนอกสถานบำบด การดำเนนชวต

รวมกบครอบครว และการฟนฟสมพนธภาพใหเกดขนใหม รวมทงการจดการและหลกเลยงตวกระตน

โดยเฉพาะตวกระตนภายใน ซงเปนอารมณความรสกทเปนบาดแผล บอบชำทางจตใจ (Psychological

Trauma) มความเสยงสงตอการเสพยาฯซำ และยากตอการหลกเลยง จดการ หรอเผชญ

แนวทางการจดการปญหาหลงการบำบดรกษา ผใหขอมลฯเกอบทกรายยงไมได

เตรยมการจดการอยางจรงจง สำหรบการใชชวตและฟนฟสมพนธภาพครอบครว คงตองยดถอหลก

ความอดทนและยอมรบวาเคยปฏบตไมดตอครอบครว ตองชดใชหรอไถถอนความผดนน สวนการ

จดการตวกระตนนน ผใหขอมลฯสวนใหญพยายามหาวธจดการและหลกเลยงตวกระตนทเกดขน

เชน ไมกลบไปสถานทเดม ไมคบเพอนกลมเดม และขอความชวยเหลอจากครอบครว

หากไมสามารถจดการปญหาทเกดขนไดดวยตนเอง ผใหขอมลฯจะไปขอความชวยเหลอ

จากบดา มารดา และบคคลทเลยงดตนมา และควรมวธการจดการปญหา ขอคบของใจดวยวธการอน

ดวย เชน ปรกษาคนสนทอนทนอกเหนอสมาชกครอบครว ระบายความรสกในสมดบนทก ใชเสยง

ระบายความรสก

5.6. ขอคดจากประสบการณชวตผตดยาไอซ

กอนเขาสวงวนของยาเสพตด ผใหขอมลฯมมมมอง ความคด ความรสก และทศนคตตอ

ผตดยาเสพตดวา ผตดยาเสพตดเปนบคคลทนากลว นารงเกยจ เปนปญหาของสงคม แตเมอตองเปน

ผตดยาเสพตดเอง พวกเขากยงคงมมมมองวาผตดยาเสพตดและตวเองเปนผสรางปญหาสงคมและ

ครอบครว แตกเปนบคคลนาสงสาร เพราะไมสามารถจะชวยเหลอตนเองได ไรคณคา เปรยบเหมอน

บวใตตมทหาประโยชนใดแทบไมได เปนเหมอนผทคอยหลอกผอน หลอกตวเอง หลบซอนในทมด

เพยงเพราะมชวตทเปนทาสยาเสพตด หลายคนเจบปวดกบสงเหลาน วนนผใหขอมลฯหลายรายรอง

หาชวตแบบผคนปกตกลบคนมา ดวยการพยายามเลกยาเสพตด ออกจากวงจรยาเสพตด เพอชวตใหม

ความภาคภมใจในตวเอง และเพอครอบครวทเขาเคยละทง

สงทผใหขอมลฯซงเปนผมประสบการณตรง อยากจะฝากขอคดชวตทตดยาเสพตดและ

ไอซถงผทคดจะลองเสพยาเสพตด ผตดยาเสพตด ครอบครวของผ และสงคม ไวดงน

ผทคดลองเสพยาเสพตด ผใหขอมลฯทกรายอยากบอกเลาประสบการณของตนวา หาก

วนนผใดกำลงประสบปญหาชวต มขอคบของใจ ไมมความสข และคดแกปญหาดวยยาเสพตด อยากให

หยดความคดนน ทบทวนความคดใหมอกครง ใหหาทางออกดวยวธการสรางสรรค เรยนรการแกปญหา

จากบคคลแวดลอม เพราะความจรงแท ยาเสพตดไมไดชวยแกปญหาอยางทหลงเชอ ยาเสพตดอาจจะ

จรรยา เจตนสมบรณ, เนตรนภส จนทวฒนะ และคณะ 22

ชวยใหลมปญหาเพยงขณะเสพเทานน แตปญหากลบเพมมากขนเมอตด และยาเสพตดทำลายชวต

ทงชวต ทำลายรางกาย จตใจ ความคด ทำลายตวเอง ครอบครว และสงคม ความอยากลองเปนจด

เรมตนหายนะของชวตตนและครอบครว ไมมบคคลใดสามารถหยดตนเองแคการลองเสพได หากแต

พฒนาขนจากผลองยาฯ เสพยาฯ ตดยาฯ และคายาฯ

ผตดยาเสพตด แมวนนผใหขอมลฯหลายรายยงไมสามารถเลกยาเสพตดได แตทกราย

ตางมความคดเหนตองกนวา อยากใหผตดยาเสพตดทกคนและตวเองเลกยาเสพตด โดยเรมจากการ

เรยนรและสำรวจตนเอง คดทบทวนชวตทผานมา เปรยบเทยบชวตแตละชวง ตงแตกอนเสพยาเสพตด

เมอเสพยาเสพตด เรยนรสงทเกดขน เมอเรยนรแลวอยากใหเลก ลด หรอละ ดวยการเขาบำบดรกษา

และผใหขอมลฯทกรายขอสนบสนนและใหกำลงใจแกผทพยายามเลกยาเสพตดและตวเอง

ครอบครว ผใหขอมลฯใหมมมองและความคดเหนไววาครอบครวควรมความเขมแขง

บดามารดาควรเลยงดลกดวยความรก ความเขาใจ ใหความอบอน ไมตามใจอยางไรขอบเขต มเวลา

ใหบตร ทำกจกรรมรวมกน อยาใหบตรดำเนนชวตหรอแกปญหาทเกดขนตามลำพง แตตองม

สมพนธภาพทดตอกน แสดงความรกตอกน ใสใจทกเรอง สงเกตพฤตกรรมทเปลยนแปลงไปของลก

พรอมรบฟงเมอบตรปรกษาปญหา ใหคำปรกษา แนะนำ ชวยเหลอ และอยเคยงขาง ไมปลอยปละ

ละเลย หากมเรองขดแยง ไมเขาใจกน ใหปรบความเขาใจกน บดามารดาควรอธบายเหตผลของการ

กระทำหรอการแสดงออกตอบตร งดเวนการทำโทษโดยการขาดอธบายเหตผล รวมทงควรสอนลก

เกยวกบโทษพษภยยาเสพตด เพอลกจะไดนำความรเหลานไปปองกนตวเอง

ครอบครวทมลกตดยาเสพตด ผใหขอมลฯทกรายบอกวา หากครอบครวรบรวาลกตด

ยาเสพตด ขออยาซำเตม อยารงเกยจ สงทบดามารดาควรกระทำ คอ ยงคงใหความรก ความอบอน

ความเขาใจ ปรบความเขาใจกน รบฟง เปดโอกาสใหบตรเลาหรอระบายความรสก ใหอภย ใหโอกาส

ใหกำลงใจ อยเคยงขาง ชวยเหลอ และสนบสนนใหลกไดปรบเปลยนพฤตกรรมและเลกยาเสพตด

สงคมและรฐบาล ผใหขอมลฯสวนหนง (4 ราย) ไดฝากขอคดเหนและคำวงวอนถง

สงคมและรฐบาลไววา อยากใหรฐบาลปราบปรามผคายาเสพตดอยางเขมงวดและจรงจง มบทลงโทษ

ผทเกยวของ ทงผคา ผรบสวยอยางจรงจง ควบคกบการใหการบำบดรกษาผเสพ ผตด สำหรบผเสพ

ผตด รฐบาลควรมมาตรการทำใหกลมนมนอยลง ใหการบำบดรกษา และควรทบทวนเรองระยะเวลา

การบำบดรกษาใหม การตดสนพพากษาใหเขารบการบำบดควรกระทำดวยความรอบคอบ ระมด

ระวง อยานำผคามาบำบดรวมกบผเสพ เพราะนอกจากจะทำใหการบำบด รกษาไมสมฤทธผลแลว

ยงเปนการสนบสนนใหเกดเครอขายการคาในกระบวนการบำบดดวย และควรมการตดตามผลอยาง

บทสรปแบบสมบรณ เสนทางผเสพไอซฯ 23

จรงจงหลงการบำบดรกษา รวมทงรฐบาลและชมชนควรใหโอกาสคนกลมนใหกลบมายนในสงคมปกต

อกครง อยารงเกยจ ใหโอกาสทำงาน สรางงาน หรอไดสรางคณคาใหกบตนเอง

ทงหมดเปนมมมอง ความคดเหน และความตองการ ของผมประสบการณเสพตดไอซ

ทมตอตนเอง การเลกยาเสพตด ผทคดจะลองยาเสพตด ผตดยาเสพตด ครอบครวทมลกตดยาเสพตด

รฐควร และสงคม ซงกลมผประสบการณตรงเหลานลวนเหนพองตองกนวายาเสพตดมโทษมหนตตอ

ชวตตนเอง ครอบครว และสงคม การจะชวยกนแกไขปญหาตองรวมมอกนทกภาคสวน ทงตวเขาเอง

ทเปนผตดยาเสพตด ครอบครว รฐบาล และสงคม และควรทำอยางจรงจงในบทบาทของแตละบคคล

หรอภาคสวน

6. อภปรายผล

การวจย“เสนทางชวตของผเสพยาไอซทเขารบการบำบดรกษาในศนยบำบดรกษายาเสพตด

สงขลา”ครงน แมจะไดสรปประเดนและอภปรายผลไปบางแลวในเนอหาขางตน แตกยงมบางแงมม

ทตองทำความเขาใจกบการผลการวจย เพอจะไดเหนภาพเสนทางชวตของผเสพไอซทเขารบการ

บำบดรกษาในศนยบำบดรกษายาเสพตดสงขลาชดเจนขน จงขออภปรายผลเพมเตม ดงน

6.1 สถานการณและการระบาดของไอซ

จากผลการวจยทมผใหขอมลฯซงเสพไอซมานานสงสด 9 ป ขอมลนสะทอนใหเหนวา

ไอซแพรระบาดในประเทศไทยแลวรวมทศวรรษ สอดคลองกบทหนวยวจยสารเสพตดและผลกระทบ

ทางสงคม สถาบนวจยสงคม จฬาลงกรณมหาวทยาลย (2552) กลาวในรายงาน“สถานการณปญหาการ

เสพและการคาไอซในกลมเยาวชนและสถานบนเทงในพนทจงหวดนครปฐม ราชบร และเพชรบร”วา

ไอซเปนทรจกกนในสงคมผเสพชวงเวลาประมาณ 10 ปทผานมา โดยเฉพาะอยางยงชวงหลงสงคราม

ยาเสพตดในป 2546 ทบรรดาเจาหนาทใหความสนใจปราบปรามยาบาอยางเขมงวด และไมสนใจกบ

ยาเสพตดชนดอนๆนก ไอซกเรมปรากฏโฉมในตลาดมากขนเรอยๆ เพราะไมเปนทเพงเลงของ

เจาหนาทระดบทองถน ซงขอสรปนสอดคลองกบทผลการ วจยน ทพบวาผใหขอมลฯหนมาเสพไอซ

เพราะตองการทดแทนยาบา ดวยยาบามจำหนายในตลาดยาเสพตดนอยลง หาซอยากขน ขณะทหา

ซอไอซไดงายกวา ผใหขอมลฯทเคยเสพยาบาจงหนมาเสพไอซเพอทดแทนยาบา จนเกดความพงพอใจ

ในฤทธของยาฯ และเชอวาไอซออกฤทธแรงและนานกวา ประหยดและคมคากวาเสพยาบา เสพแลว

รางกายไมโทรมเหมอนการเสพยาบา บงบอกฐานะทางเศรษฐกจวาเปนคนมระดบ เปนไฮโซมากกวา

การเสพยาบา รวมทงเชอวาไมกอใหเกดผลเสยตอรางกาย รางกายไมโทรม แตกลบชวยใหผอม ผวขาว

ผวพรรณเปลงปลงชวนมอง เพมความกลา ความสนกสนาน และความตองการทางเพศ จงทำใหนกเสพ

จำนวนมากเปลยนใจมาเสพไอซแทนยาบามากขน เกดนกเสพไอซหนาใหมเพมมากขน โดยผเสพไอซ

จรรยา เจตนสมบรณ, เนตรนภส จนทวฒนะ และคณะ 24

ไมไดจำเพาะอยในเฉพาะกลมนกเสพทมฐานะเศรษฐกจด กลมทำงานกลางคน แตดวยความคดความ

เชอดงกลาวทำใหไอซแพรระบาดมากขนในกลมวยรน ทงนอกและในสถานศกษาเกอบทกระดบ

การศกษา และในกลมเยาวชนหญง

6.2 ฤทธของไอซ

จากผลการวจยทพบวา เมอเสพไอซแลวจะรสกตนตว สนกสนาน อยไมนง ไมเหนอยลา

พดมาก นอนไมหลบ ไมหว เคลบเคลม เพลดเพลน มจตนาการสง มโลกสวนตวสง ชอบอยคนเดยว

จดจอกบการทำกจกรรมใดกจกรรมหนงซำๆนานๆ คดวกวน ฟงซาน หากเสพปรมาณมากเกนจะหแวว

หวาดระแวง ประสาทหลอน ไอซออกฤทธรนแรงและยาวนานกวายาบา ทำใหผเสพหลายรายเปลยน

มาเสพไอซแทนยาบา จนมผเสพไอซรายใหมเพมขนอยางรวดเรว ผลการวจยอภปรายเพมเตมไดวา

ไอซหรอเมทแอมเฟตามนไฮโดรคลอไรด เปนสารเสพตดสงเคราะหทเปนอนพนธของแอมเฟตามน

องคการสหประชาชาตจดไอซไวในสารเสพตดประเภทท 2 (วตถออกฤทธตอจตและประสาท) ดวย

ไอซออกฤทธกระตนประสาทสวนกลางโดยตรง และกระตนการเตนของหวใจและอารมณ จงถกจด

ในกลมยาเสพตดซงออกฤทธกระตนประสาท (Stimulants) และกฎหมายไทยตามพระราชบญญต

ยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 กจดใหไอซอยในประเภทเดยวกบยาบา ซงเปนยาเสพตดใหโทษประเภท

ท 1 (มานพ คณะโต และคณะ.2553) ทงไอซและยาบาจงเปนสารเสพตดทกอใหเกดอาการทางจตประสาท

มฤทธทำใหผเสพมอาการทางประสาท เชน สบสน (Confusion) มอาการโรคจตแบบหลงผด (Paranoid)

เพอคลง (Delirium) และมประสาทหลอน (Hallucination) เกดขนอยางรนแรง (วโรจน สมใหญ. 2543)

นอกจากนไอซมโครงสรางทางเคมและการออกฤทธคลายยาบา แตไอซมปรมาณเมทแอมเฟตามน

ทสงกวายาบาหลายเทา โดยยาบา 1 เมด (90 มลลกรม) มเมทแอมเฟตามนประมาณ 10-25 มลลกรม

แตไอซมความบรสทธสงมาก (100 มลลกรม) มเมทแอมเฟตามน 90-100 มลลกรม (เครอขายพฒนา

วชาการและขอมลสารเสพตด ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ มหาวทยาลยขอนแกน .2554) จงมฤทธแรง

กวายาบา และมคนเรยกไอซวาเปนหวยาบา ดงนน เมอเทยบสดสวนราคากบปรมาณเมทแอมเฟตามน

แลวพบวาไอซมราคาถกกวายาบาทใชอยเดม มฤทธแรง จงทำใหเหลานกเสพหนมาเสพไอซเพมมากขน

6.3 เสนทางชวตของผตดไอซ

จากผลการวจยทพบวา การเขาสเสนทางการตดยาเสพตดและหรอไอซของผใหขอมลฯ

กลมน เรมตนจากสภาพครอบครวทมโครงสรางบกพรอง แตกแยก เกอบทกรายตองรวมเผชญปญหา

และความเครยดของครอบครว ซงเกดจากความขดแยง ไมปรองดองของบดามารดาตงแตวยเดก จน

วนทบดามารดาหยาราง แยกทาง ผใหขอมลฯสวนหนงตองไปอยกบฝายใด ฝายหนงพรอมกบครอบครว

ใหมของฝายนน อยรวมกบพอเลยงหรอแมเลยงดวยความรสกไรคณคา ถกแยงของรก ไมอบอน ม

บทสรปแบบสมบรณ เสนทางผเสพไอซฯ 25

บาดแผลทางใจ บางรายตองแยกไปอยกบปยาตายาย ญาตพนอง ครอบครวบญธรรม และบางรายด

เหมอนจะมความสขทไดรบการเลยงดอยางตามใจจากผเลยงด แตในความจรง กลบอางวาง วาเหว

ขาดรก ขาดความอบอน เพราะสงทโหยหาคอออมกอดของบดามารดามากกวาออมกอดของผเลยงด

และสงของ อกสวนหนงดเหมอนโชคดทไดอยพรอมทงบดามารดาทรกใครกน ซงนาจะเปนครอบครว

ทมความสข อบอน แตกลบพบความขดแยง บาดหมาง ไมเขาใจ เพราะวถการเลยงดทมสภาวะเสยง

เลยงดแบบขดแยง คาดหวง ลงโทษทบตเมอไมเปนอยางคาด ขาดการอธบายเหตผล ไมสอสารหรอ

สอสารไมเขาใจกน จนเกดเปนความขดแยงในความคดและวถปฏบต สรางตราบาปและบาดแผลลก

ในใจใหจมอยกบความเจบปวด ทงหมดลวนเปนจดออนของภมคมกนทางสงคมทบกพรองทเกดจาก

ความเปราะบางและออนแอของครอบครว สภาพครอบครวเครยด เปรยบไดกบมสงครามกลางบาน

เกดเปนวงลอปญหา บานและครอบครวทนาจะเปนสถานททจะใหเมลดพนธชวตเตบใหญ แขงแรง

และมความสข ไมเปนไปอยางทคด พลกผนใหหลายชวตหนหลงใหกบครอบครว กาวสเสนทางทตน

เลอก ดวยหวงวาจะพบเจอสขอยางทปรารถนา แตดวยชวงวยทวฒภาวะยงไมเตมท ภมตานทานตอ

โลกนอกครอบครวยงนอยนก ผลกใหเดนบนเสนทางอกเสนทมดมนกวาเดม ประตทเปดออกจาก

ครอบครว จงเปนเหมอนประตแรกสเสนทางสายหายนะ มชวงชวตแบบคาบลกคาบดอกทมความเสยง

เพมมากขน ผลการวจยนอภปรายเพมเตมไดวา ครอบครวทบดามารดาไมปรองดองกน ทะเลาะกน

และครอบครวทมโครงสรางบกพรอง เชน หยาราง แตกแยก ฯลฯ นบเปนครอบครวทมความเสยงตอ

การเสพยาเสพตด ผทอยในครอบครวแบบนจะเกดความเครยด ซงความเครยดนอาจเกดขนตงแต

ตอนทบดามารดาอยดวยกนแบบไมปรองดอง และเครยดมากขนเมอบดาหรอมารดาแตงงานใหม

เกดความรสกดอยคณคาในตนเอง สงเหลานลวนสงผลตอพฤตกรรมของสมาชกครอบครว

เชนเดยวกบการเลยงด ซงเปนเสมอนเบาหลอมใหบคคลมบคลกภาพแตกตางกน ผถกอบรมเลยงด

คอยๆเรยนรและซมซบสงทร เหน ไดยน จากครอบครว มาผสมผสานกบความคดความเขาใจของตน

ปรบเปลยนเปนแนวคดและพฤตกรรมเฉพาะตน ถาไดรบการเลยงดอยางถกตองเหมาะสม จะสงผล

ใหมบคลกภาพทด ปรบตวตอสถานการณตางๆไดเหมาะสม และอยในสงคมไดอยางปกตสข ตรงกน

ขาม ถาไดรบการเลยงดไมถกตอง ไมเหมาะสม จะสงผลใหมบคลกภาพไมเหมาะสม ซงจะเปนปญหา

ตอการปรบตว สงผลใหเกดปญหาสขภาพจตและปญหายาเสพตดไดงาย

เมอกาวออกจากประตของครอบครว วถการดำเนนชวตของผใหขอมลฯเรมแปรเปลยน

จากเคยมวถชวตรวมกบครอบครว กลบกลายเปนวถชวตรวมกลมเพอน หางไกลจากครอบครว ละทง

วถชวตทควรเปนไปตามวยและบทบาทหนาท สวถชวตแบบทคดวาใช ไขวควาหาความสขทขาดหาย

จากวยเดก เทยว ดม กน และโคจรในสถานททมความเสยง ทามกลางเพอนเสพ เพอนตด และเขาใกล

เพอนคาโดยไมรตว มเพอนสนททตดยาเสพตด เปดโอกาสใหตวเองคนชนกบยาเสพตดมากขน จน

จรรยา เจตนสมบรณ, เนตรนภส จนทวฒนะ และคณะ 26

หลงผดคดวาเรองการเสพยาฯเปนเรองทไมผดปกต สามารถทำได เคยชนกบพฤตกรรมผดๆ ในทสด

เกดเปนความเชอวาพฤตกรรมนนไมเปนเรองเลวรายหรอผดแตอยางไร ภายในเวลาไมเกน 3 เดอน

ทดำเนนชวตแบบเสยงๆ คบเพอนกลมเสยง กลมเสพ กลมตด พลกชวตของผใหขอมลฯเกดความ

อยากร อยากลอง รวมกบเชญชวน ทาทายจากกลมเพอน หลายรายปฏเสธไดในครงแรก แตเมอตอง

เผชญปญหา และไมสามารถฟนฝาได สดทายตดสนใจลองเสพ ผลการวจยนสอดคลองกบทเรอนแกว

ภทรานวต (2548) กลาวไววา พฤตกรรมเบยงเบนหรอการตดยาเสพตดไมไดเกดขนเองโดยอตโนมต

แตเกดจากการทบคคลเรยนรและมโอกาสคบหาสมาคมกบกลมผเกยวของกบยาเสพตด การคบหา

สมาคมอาจจะทำใหบคคลนยามและตความในลกษณะตรงกนขามกบคนสวนใหญในสงคม คอ

แทนทจะรบรวาการเสพยาเสพตกอใหเกดโทษตอรางกาย กอใหเกดปญหาครอบครว เศรษฐกจ และ

ปญหาอนๆ กลบรบรวาการเสพยาเสพตดทำใหมจตใจแจมใส สนกสนาน ทำงานไดมากขน ลดความ

เครยด สามารถแกไขปญหาทเกดขนในชวตได ฯลฯ การรบรดงกลาว รวมทงการไดรบการยอมรบ

จากกลมทตนมปฏสมพนธใกลชดในทางบวก การไดรบการเสรมแรทางบวก ลวนแลวแตเปนปจจยให

บคคลตดหรอใชยาเสพตด

ความอยากร อยากลอง ความเชอ คำทา และการไมสามารถจดการหรอเผชญปญหา

รวมกนเปนปจจยกอนใหญทผลกใหกาวสการลองเสพครงแรก แตการเสพไมหยดแคการลอง เพราะ

ครงทสอง สาม ส หา ฯลฯ ตามมาอยางตอเนอง ดมไป เสพไป เทยวไป ทำงานไป ดวยความเคลบเคลม

เปนสข สนกสนาน มพลง กลา อารมณด ทกอยางดดไปหมด ทำงานไดด เรยนไดด ไมมผลกระทบใด

ในชวงแรกของการเสพ ซงเปนหลมพรางนำไปสเสนทางหายนะของชวตจนกลายเปนผตด มชวต

ทหมกมนกบการเสพยาฯ วนเวลาสวนใหญหมดไปกบกจกรรมเสพยาเสพตด หายาฯมาเสพ เสพยาฯ

และเลนการพนน ไมมกจกรรมอน ไมดแลตวเอง ไมมกจกรรมเพอครอบครว กจกรรมนนทนาการ

เปนการดำเนนชวตแบบขาดสมดล เงนทองทหามาได ไมเพยงพอตอการเสพ หลายรายทำงานไมได

เมอเงนไมม ยาฯไมไดเสพ การคายาฯจงนาจะเปนการแกปญหา หลายคนเรมจากเดกเดนยาฯ สงยาฯ

สดทายปลอยหรอคารายยอย แมบางรายไมขดสนเงนทอง ดวยฐานะด มเงนซอยาฯคราวละมากๆ ก

เรมจากซอยาฯจำนวนมากมาเสพและเกบไว หากเพอนในกลมตองการกแบงขายให การทำแบบน

เสมอนไดเสพฟร จงตงตนเปนผขาย ผลการวจยนแสดงใหเหนถงวงจรยาเสพตดทเชอมโยงระหวาง

การเสพกบการคายาเสพตดวาเรมจากคบเพอนเสพ/เพอนตด เรมเสพ เสพจนตด เดนยาฯ สงยาฯ

ปลอยยาฯ ผคารายยอย และผคารายใหญ สอดคลองกบผลการศกษาของหนวยวจยสารเสพตดและ

ผลกระทบทางสงคม สถาบนวจยสงคม จฬาลงกรณมหาวทยาลย (2552) ทพบวา วงจรการเสพไอซ

เรมตงแตลองเสพ เสพ ตด เขาสกระบวนการคา โดยเรมจากการเปนเดกเดนของ สงของ ผคารายยอย

จนถงผคารายใหญ โดยพบวาสาเหตหลกททำใหเขาสกระบวนการคาคอตองการเงนเพอเทยวเตร

บทสรปแบบสมบรณ เสนทางผเสพไอซฯ 27

และซอสนคาฟมเฟอย รวมทงมสมาชกครอบครวเปนผคายาเสพตด และถกใชจากสมาชกครอบครว

ใหไปสงยาเสพตดจนเปนผเสพและผคาในทสด

จากชวตสดใสในวยเดก กาวสชวตวยรนทมความเสยง เพลยงพลำตอการดำเนนชวต

สกลมเสพ และสดทายกตองตกอยในวงวนของผตด ทวนเวยนอยกบการเสพยาฯ คายาฯ มเงน เทยว

ดม เสพ ไมสนใจการงาน/การเรยน และครอบครว แมจะประสบผลกระทบมากมายตอตวเองและ

ครอบครว ไมวาจะเปนปญหาดานการงาน การเรยน สขภาพกาย สขภาพจต หแวว ประสาทหลอน

การเงน ไรคณคา ไรอนาคต ตองหลกหนสงคม ปกปด หลบซอน รวมทงไมสามารถทำหนาทตาม

บทบาททเหมาะสมและควรเปนได จนเสยสมพนธภาพครอบครว ครอบครวเสยใจ อบอาย และ

แตกแยก สดทายดวยการถกจบ ตองเขาบำบดตามพระราชบญญตฟนฟสมรรถภาพผตดยาเสพตด

พ.ศ. 2545 หรอบางรายครอบครวขอรองใหเขาบำบดรกษา

แมกระบวนการบำบดรกษาจะมงใหเกดการเรยนร พฒนา ปรบเปลยนพฤตกรรมและ

ความคด ทสญเสยไประหวางการเสพตดยาเสพตดใหกลบสปกต และเสรมสรางทกษะการดำรงชวต

ทสมดล เพอใหสามารถออกไปดำรงชวตภายนอกไดอยางปกตสข มคณภาพตามศกยภาพทม และ

ปลอดยาเสพตด ดงนน การดำเนนชวตประจำวนขณะบำบดรกษาจงเปนวถชวตทแตกตางจากชวต

ระยะเสพยาฯอยางสนเชง แตดวยใจทปฏเสธ ไมยอมรบวาตดยาฯ ไมคดจะเลกยาฯ ไมเชอวากระบวน

การบำบดจะชวยใหเลกยาฯได ในระยะแรก ผใหขอมลฯเกอบทกรายจงไมสนใจจะเรยนรสงใด ยงคง

โกรธ ตอตาน ประชด และหลบหนออกจากสถานบำบด โดยเฉพาะหากขาดการตดตอปฏสมพนธ

สนบสนนทางสงคมจากครอบครว แรงตานและการประชดยงเพมมากขน ผใหขอมลฯสวนใหญกวาจะ

ยอมรบ ปรบเปลยน มองเหนคณคาของตนเองและการบำบดรกษา กลวงเขาไปชวงกลางหรอชวงปลาย

ของการบำบด ชวงเวลาทเหลอจงยงไมมากพอทพฤตกรรมและความคดทเปลยนไปจะคงท มนคง

สวนใหญจงไมสามารถใหความมนใจกบตวเองไดวาจะเลกยาเสพตดไดหรอไม ยงวตกกงวลใจกบการ

ใชชวตรวมกบครอบครวหลงการบำบดรกษา การจดการและหลกเลยงตวกระตน และสวนใหญยง

ขาดการวางแผนการดำเนนชวตหลงการบำบด ดงนนเมอออกจากสถานบำบด โอกาสการกลบไปเสพ

ยาหลงการบำบดครงนจงมสง หากไมมการตดตามดแลหลงการบำบดรกษาอยางจรงจงและตอเนอง

ชวตของคนกลมนคงวนเวยนในเสนทางการเสพและการคายาเสพตดตอไป ผลการวจยนอภปราย

เพมเตมไดวา การเลกยาเสพตดไมใชเรองงายนก แตกเปนเรองทสามารถกระทำได การตดยาเสพตด

เปนเรองของการตดทางจตใจมากกวาการตดทางรางกาย แมวาผตดยาเสพตดจะไดรบการบำบดรกษา

และฟนฟสมรรถภาพมาอยางดแลว แตสภาพชวตกอนและหลงการบำบดรกษาของผผานการบำบด

รกษานนกแตกตางกน บางรายเขมแขง สามารถหยดยาเสพตดได บางรายหยดเสพยาเสพตดในระยะ

จรรยา เจตนสมบรณ, เนตรนภส จนทวฒนะ และคณะ 28

แรกแลวกลบไปเสพซำอก บางรายยงคงเสพยาฯตอเนอง แตลดปรมาณลง บางรายไมเคยหยดเสพเลย

โดยกลมทสามารถหยดเสพยาเสพตดได สวนหนงนนเพราะมสภาพจตใจทเขมแขง มความมงมนและ

เปาหมายชวต ไดรบกำลงใจจากบคคลรอบขางและบคคลในครอบครว ครอบครวอบอน สมพนธภาพ

ในครอบครวด สงคมยอมรบ จงทำใหผทผานการบำบดรกษายงสามารถหยดยาไดตอเนอง มสภาพ

ชวตทมความสขขน สวนกลมทยงคงมการเสพยาเสพตดนน เมอกลบไปอยในชมชน สภาพแวดลอม

เดม สวนใหญยงคงคบเพอนกลมเดม สภาพจตใจไมเขมแขง ขาดทกษะการเผชญปญหา ประสบปญหา

ครอบครว ครอบครวไมยอมรบ ชมชนรงเกยจ ผทผานการบำบดรกษาจงกลบไปใชชวตแบบเดมๆเชนท

ผานมา (ดาราวรรณ คลงกลาง. 2547) ซงในสวนนมประเดนทนาสนใจทนาอภปรายเพมเตม คอ

ครอบครว กลาวคอ ครอบครวมความสำคญมากตอการบำบดรกษาและการเลกยาเสพตด เพราะ

ครอบครว คอ Co-dependency หรอผตดยารวมของผปวยยาเสพตด เปนกลมซงไดรบผลกระทบ

ซงกนและกน การไดรบแรงสนบสนนจากสงคม เครอญาตรอบขาง เปนปจจยสำคญททำใหบคคลเลก

ยาฯได มโอกาสเลกยาฯไดระยะยาว (บญวด เพชรรตน และคณะ.มปป.) แตหากไมไดรบการสนบสนน

ทางสงคมจากครอบครว บคคลใกลชด ไมไดรบการยอมรบจากครอบครว กจะผลกใหผทผานการบำบด

เดนกลบไปเสนทางเดม

7. ขอเสนอแนะ

7.1 ขอเสนอแนะเชงปฏบตการ

1. จากผลการวจย ในการแกปญหาไอซในประเทศไทยควรมการพจารณาอยางรอบดาน

และควรดำเนนการแบบบรณาการรวมกนทงระบบ ทงการปองกน ปราบปราม และบำบดรกษา

2. จากผลการวจยทพบวาไอซมไดมการระบาดเฉพาะในสถานบนเทงเทานน หากแตแพร

ระบาดในทกพนท โดยเฉพาะในสถานศกษาในทกระดบ ตงแตระดบประถมศกษา มธยมศกษา และ

อดมศกษา รฐบาลและหนวยงานทเกยวของจงควรมมาตรการในการแกไขปญหาดงกลาวในกลมคน

ทกเพศ ทกวย และควรมมาตรการการแกไขและปองกนปญหายาเสพตดในสถานศกษามากกวาท

เปนอย โดยเฉพาะในระดบประถมศกษาและอดมศกษาทมการแพรระบาดของไอซมาก

3. จากผลการวจยทพบวา การเขาถงแหลงซอขายไอซอาจจะเปนเรองยากสำหรบผคน

ทวไป แตจะงายขนหากบคคลนนเกยวของกบวงจรยาเสพตด ไมวาเสพหรอคา “สามารถซอหาไดทก

พนท เสมอนซอขนมคบเคยว” ดงนน รฐบาล หนวยงานทเกยวของ และสงคม จงควรตองชวยกนหา

มาตรการการจดการหรอตดวงจรยาเสพตด ปองกนมใหเยาวชนเขาไปเกยวของกบยาเสพตด ลด

อตราประชากรกลมเสยง ลดปจจยเสยงททำใหเกดการเสพยาเสพตด เสรมความเขมแขงใหกบปจจย

ปองกน การรณรงคความรไมควรทำในภาพกวาง แตควรเนนใหเหนโทษทชดเจน

บทสรปแบบสมบรณ เสนทางผเสพไอซฯ 29

4. ใหความรกบบดามารดาและผปกครองในการดแลเลยงดบตรอยางถกตอง วธการ

เลยงดบตรอยางไรไมใหตดยาเสพตด

5. รฐบาลควรปราบปรามผคายาเสพตดอยางเขมงวดและจรงจง มบทลงโทษผเกยวของ

กบยาเสพตดอยางจรงจง ควบคกบการใหการบำบดรกษาผเสพ ผตด อยางมประสทธภาพ

6. จากผลการวจยทพบวา ไอซมระบาดมากในสถานบนเทง และผใหขอมลฯสวนหนงนยม

เชาอพารตเมนท คอนโดมเนยม โรงแรม รสอรท บงกะโล เพอเปนสถานทในการเสพไอซ ดวยคด

และเชอเปนสถานทสวนบคคล ยากตอการตรวจคน ดงนน รฐบาลและทกภาคสวนควรใชมาตรการทาง

สงคมและกฎหมายในการเฝาระวงแหลงทองเทยว สถานบนเทง เพอปองกนการถงไอซและยาเสพตด

อน รวมทงมมาตรการควบคมหอพก อพารตเมนท คอนโดมเนยม โรงแรม บงกะโล และรสอรท เพอ

ปองกนการใชสถานทดงกลาวเปนแหลงมวสม เสพยาเสพตด

7. จากความคดเหนสวนหนงของผใหขอมลฯทคดวาระยะเวลาการบงคบบำบดรกษา

4 เดอนนน ยงไมเพยงพอตอการปรบเปลยนความคดและพฤตกรรม และบางครงมการนำผคามาบำบด

รกษารวมกบผเสพ ในประเดนน รฐบาลควรทบทวนเรองระยะเวลาการบำบดรกษาใหม การตดสน

พพากษาใหเขารบการบำบดควรกระทำดวยความรอบคอบ ระมดระวง อยานำผคามาบำบดรวมกบ

ผเสพ เพราะนอกจากจะทำใหการบำบดรกษาไมสมฤทธผลแลว ยงเปนการสนบสนนใหเกดเครอขาย

การคาในกระบวนการบำบดดวย และควรมการตดตามผลอยางจรงจงหลงการบำบดรกษา รวมทง

รฐบาลและชมชนควรใหโอกาสคนกลมนใหกลบมายนในสงคมปกตอกครง อยารงเกยจ ใหโอกาสเขา

ทำงาน สรางงาน หรอไดสรางคณคาใหกบตนเอง

8. จากผลการวจย ทพบวา ผใหขอมลฯสวนใหญวตกกงวลเรองการดำเนนชวตภายนอก

สถานบำบด การดำเนนชวตรวมกบครอบครว และการฟนฟสมพนธภาพใหเกดขนใหม รวมทงการ

จดการและหลกเลยงตวกระตน สำหรบประเดนน ในกระบวนการบำบดรกษาจงควรตองมการเตรยม

ความพรอมเรองดงกลาว ควรใหผปวยไดเตรยมวางแผนการใชชวตหลงการบำบด เรยนรทกษะการ

เลกยาฯและการปองกนการกลบไปเสพซำ โดยเฉพาะประเดนบทบาท ปฏกรยาของครอบครวในการ

ดำเนนชวตรวมกนหลงเลกยาฯ ทกษะการฟนฟและการสรางสมพนธภาพกบบคคลอน และการ

เรยนรเกยวกบตวกระตน การจดการและหลกเลยงตวกระตน และควรนำครอบครวเขามามสวนรวม

ในการบำบดรกษาผตดยาเสพตด เพอสงเสรมสมพนธภาพทดใหเกดขน และหากเปนไปได ควรใหม

การทดลองใชชวตกบสงคมภายนอก กอนกลบไปเผชญชวตภายนอกจรง

9. ผลการวจยแสดงใหเหนวาเสนทางการเขาสการเสพยาเสพตดและการกลบสวงจรของ

ยาเสพตดซำ มาจากหลายมต ทงมตครอบครว มตสงคม เชน กลมเพอน มตการงานอาชพ มตดานฤทธ

ของตวยา และมตสวนบคคล ซงไดแก ความอยากรอยากลอง ความเชอสวนตว ทศนคต การไมสามารถ

จรรยา เจตนสมบรณ, เนตรนภส จนทวฒนะ และคณะ 30

เผชญ/จดการปญหาและภาวะอารมณ และการขาดเปาหมายชวต การวจยนจงเสนอแนะวารฐบาล

และสงคมควรใหความสำคญกบทกมตทกลาวไปในทกชวงวยของชวต ตลอดทงใหความสำคญและ

สงเสรมทกษะการดำเนนชวต โดยเฉพาะดายการเผชญ/ จดการกบปญหาและอารมณแกประชากร

ในทกชวงวย รวมทงโปรแกรมการบำบดผตดยาเสพตดควรมงเนนในการพฒนาประเดนน เพอชวยให

ผปวยไดกลบไปใชชวตอยางปกตสขและลดโอกาสการกลบไปเสพซำตอไป

7.2 ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

1. ควรศกษาวจยเพมเตมในเรองสถานการณการแพรระบาดของยาไอซในสถานศกษา

2. ควรมการศกษาวจยเพอหาวธการบำบดรกษาผทตดไอซทมคณภาพ

8. บรรณานกรม

กนษฐา ไทยกลา. (2551). การเฝาระวงและตดตามสถานการณการแพรระบาดสารเสพตด และการ

ดมเครองดมแอลกฮฮอลในสถานบนเทง พนทจงหวดพษณโลก.

กนษฐา ไทยกลา, อภนนท อรามรตน และเจมขวญ รชชศาสนต. (2553). พฤตกรรมการใชสารเสพ

ตดเพอความบนเทงในเขตเชยงใหม. กรงเทพมหานคร : บรษทจรลสนทวงศการพมพ.

ขนษฐา ตนตศรนทร. (มปป.) เภสชวทยาของยาไอซ. เอกสารการประชมวชาการยาเสพตดแหงชาต

ครงท 12 ยาเสพตด: ดแลดวยใจ หายไดดวยเทคโนโลย. วนท 12-14 กรกฎาคม 2554.

คณะกรรมการบรหารเครอขายองคกรวชาการสารเสพตด. (2548). สงเคราะหสถานภาพปญหา

สารเสพตด. http://www.gotoknow.org/blog/nuanoncb/431402

คณะทำงานพฒนาหลกสตร และคมอจต-สงคมบำบด (Matrix Program). (มปป.) คมอผปฏบตงาน :

คมอการบำบดรกษาผตดยาเสพตดแบบผปวยนอกตามรปแบบจต สงคมบำบด (Matrix

Program).

เครอขายพฒนาวชาการและขอมลสารเสพตด ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ มหาวทยาลยขอนแกน.

(2554).รายงานการวจยสถานการณการแพรระบาดไอซ.

ทรงเกยรต ปยะกะ และคณะ. (2545). เวชศาสตรโรคตดยา. สงขลา: สำนกพมพลมบราเดอร

การพมพ จำกด.

ทรงเกยรต ปยะกะ และเวทน ศนสนยเวทย. (2544). ยมสเรยนรยาเสพตด. กรงเทพมหานคร :

สำนกพมพมตชน.

บทสรปแบบสมบรณ เสนทางผเสพไอซฯ 31

ทพาวด เอมะวรรธนะ.(2545). จตวทยาการปรกษาสำหรบผตดยาเสพตด. กรงเทพมหานคร :

สำนกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร.

เธยรชย งามทพยวฒนา และคณะ.(2545). Substance Use Disorder: ความเหนตอแนวคดในการ

บำบดในปจจบน.วารสารจตวทยาคลนก. (กรกฎาคม-ธนวาคม 2545)

บญวด เพชรรตน และคณะ.(มปป.) รายงานการวจยเรองการตดตามผลการบำบดรกษาผตด

ยาเสพตดในสถานบำบดรกษายาเสพตดภาคใต.

มานพ คณะโต และคณะ.(2553). เอกสารประมวลความรไอซ.

___________. (2547). ยาบา-ไอซ. ใน วชย โปษยะจนดา, อษณย พงปาน, บรรณาธการ.

สถานภาพการใชกญชา กระทอม ยาบา ไอซ ยาอ ยาเค โคเคน สารระเหย 2546.

วชย โปษยะจนดา และคณะ. (มปป.). สถานภาพการบรโภคสารเสพตดในประเทศไทย.

ใน วชย โปษยะจนดา,บรรณาธการ. การประชมระดบชาต สารเสพตด ครงท 1.

วโรจน สมใหญ. (2543). ยาบา มหนตภยขามสหสวรรษ. กรงเทพมหานคร : หางหนสวนจำกด

ธระการพมพ.

ศนยวชาการดานยาเสพตด สำนกพฒนาการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด สำนกงานปองกนและ

ปราบปรามยาเสพตด.(2547). รายงานการประชมวชาการเรองยาและสารเสพตดทใชเพอ

ความบนเทง (Club Drugs).

___________. (2548). การวจยเรองปจจยททำใหเยาวชนไปใชยาเสพตด และวธการ/รปแบบการ

ดำเนนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในกลมเยาวชน.

___________. (2547). รายงานการประชมวชาการเรองยาและสารเสพตดทใชเพอความบนเทง.

ใน สมลกษณ สงขเกษม, บรรณาธการ. วารสารสำนกงาน ป.ป.ส. ปท 20 ฉบบท 1

เดอนมนาคม-สงหาคม 2547. กรงเทพมหานคร : หางหนสวนจำกดไอเดยสแควร.

สคด ลนซาย. (2547). พลงแผนดนกบการเฝาระวงปญหายาเสพตดในประเทศไทย.

ใน สมลกษณ สงขเกษม, บรรณาธการ. วารสารสำนกงาน ป.ป.ส. ปท 20 ฉบบท 1 เดอน

มนาคม-สงหาคม 2547. กรงเทพมหานคร : หางหนสวนจำกดไอเดยสแควร.

สำนกงานปองกนและปราบปรามยาเสพตด.2553:4 http://udon.nfe.go.th/mud/index. php?

name=knowledge& file= read knowledge&id=79 วนท 4 กรกฎาคม 2554)

จรรยา เจตนสมบรณ, เนตรนภส จนทวฒนะ และคณะ 32

หนวยวจยสารเสพตดและผลกระทบทางสงคม สถาบนวจยสงคม จฬาลงกรณมหาวทยาลย. (2552) .

รายงานสถานการณปญหาการเสพและการคาไอซในกลมเยาวชนและสถานบนเทงในพนท

จงหวดนครปฐม ราชบร และเพชรบร.

อภนนท อรามรตน. (2548). สงเคราะหสถานการณปญหาสารเสพตด 2543-2547: กลมสารเสพตด

ทนยมใชเพอการบนเทง. http://www.gotoknow.org/blog/nuanoncb/431402

อมาพร ตรงคสมบต. (2541). จตบำบดและการใหคำปรกษาครอบครว. กรงเทพมหานคร : บรษท

เฟองฟาพรนตง.