ករផលតរម (Co-generation) 55 

ទនននយរបតបតត ៃនករផលតរម (Co-generation)

២.១ បេចចកវទយ អ តេដើរេ យធយងថម (Clean coal technology) 56 

បេចចកវទយ អ តេដើរេ យធយងថម គជកររបមលផតៃនបេចចកវទយែដលបនអភវឌេដើមបកតបនថយករបះពលដលបរ ថ នេនកនងករផលតថមពលេចញពធយងថម។ ឧសមនបពលេផ ងៗែដលបេញចញពករដតធយងថមមនដចជ SOx, NOx, CO2 នង PMs រតវបនកតបនថយរដកេចញ មរយៈរបពនធបេចចកវទយ អ តេដើរេ យធយងថម។  បេចចកេទសខលះៗែដលរតវបនេរបើរបសេដើមបសេរចេគលេ មនដចជ ករេរបើរបសែរដចជថមកេបរេដើមប ងយកធតពល នងករេរបើរបសរបពនធបណតឧសមន (gasification) ករច ញឧសមនបេញចញេចលេ យច យទកេដើមបដកយកឧសមន Sox  ករចបយកឧសមនកបនច នងរក ទក (carbon capture and storage) បេចចកវទយ អ តេដើរេ យធយងថមទងេនះមនៈ - ករបេងកើត នងករកតបនថយឧសមន  NOx  - ករកតបនថយឧសមន SO2 - ករចបយកឧសមនកបនច នងរក ទក

២.១ បេចចកវទយ អ តេដើរេ យធយងថម (Clean coal technology) 57 

• ករបេងកើត នងករកតបនថយឧសមន NOx (NOx generation and reduction)

• ករកតបនថយឧសមន SO2 (SO2 reduction)

• ករចបយកឧសមនកបនច នងរក ទក (Carbon capture and storage)    

ករបពលរបសឧសមន NOx នង SOx  58 

ឧសមនNox នង Sox ែដលបនរពែលងេចញេទកនងបរយកសបេងកើតបនជេភល ង សត ែដលេភល ងេនះបផល ញបរ ថ ន នងរបពនធេអកឡស។ 

ករតបពលរបសឧសមន NOx នង SOx នេពលបចចបបនន 59 

x

2.5

 Boiler

  

Coal   Flue gas

 De-NOx

Electrostatic precipitator

 FGD

 Stack

   

NO (mg/Nm3)  

3

  <500 - 1 000

  <50 - 100

Current performance at stack <50 - 100 (<0.16 - 0.42 g/kWh) <20 - 100

SO2 (mg/Nm )  

PM (mg/Nm3)

<1 000 - 5 000  

<20 000

< 20 - 100  < 50 < 10

(<0.06 - 0.42 g/kWh ) <10 (<0.032 - 0.042 g/kWh)

ថ នភពបចចបបនន ចេពះករកតបនថយឧសមនពលេ យរបពនធបណត  

Roadmap technology publication of IEA 

បរមណ សត (N2) េនកនងធយងថម 60 

េឈម ះ សមពនធ បរមណ េសថរភព

Pyridine1 15-40%

More stable

Pyrrole1 60% Less stable

Aromatic amines

6-10% Stable

1 រមបញច លមន សពនធែដលបេងកើតេឡើងរបសពពក រ មព ២-៥កងសមពន តម

យនតករបេងកើត NOx  61 

‐  បេងកើតេ យកេ (Thermal NO) 

- បេងកើតេ យបែបក (Prompt NO) 

- បេងកើតេ យេរបង (Fuel NO: volatiles‐NO and 

char‐NO) 

យនតករបេងកើត NOx  62 

‐ ករបេងកើតេ យកេ (យនតករ Zeldovich) 

N2 + O  NO + N  

N + O2  NO + O  

រសយេលើសតណហ ភពខពស: >1300-1500°C

មនែមនជរបភពធកនងករបេងកើត NO

‐ ករបេងកើតេ យបែបក (Prompt NO)

N2 + CHx  HCN + N + …  

N + OH  NO + H  

េកើតមនែតេនេពលមនរបយេរបងេរចើន មនែមនជរបភពធកនងករបេងកើត NO

យនតករបេងកើត NOx  63 

‐ េរបង NO (‐N ែដលមនកនងជតេហើរភយ) 

េរបង -N HCN/NH3   

គជរបភពធកនងករបេងកើត NO (>80%).

‐ ធយង NO (‐N ែដលមនកនងកកធយង) 

ជតេហើរភយ (ករបេងកើត )

(ករបផល ញ) HCN/NH3 + O2

N2

NO NO + HCN/NH3

កកធយង -N + ½O2 NO

កកធយង -C + NO ½N2 + កកធយង (O)

(ករបេងកើត )

(ករបផល ញ)

[កកធយង -NO = ~25%] < [ជតេហើរភយ-NO = ~75%]

យនតករប នថយ NOx  64 

- មរយៈកររគបរគងចេហះ ករែកែរបរេបៀបដតបេញឆ ះ

• ករដតេឡើងវញ • ករដតបេញឆ ះេរចើនដ ក

‐ កររគបរគងបនទ បពចេហះ មរយៈករបញបញច លនវ រធតកតបនថយេនកនងខយល

បេញចញ (flue gas)   កររគបរគងបនទ បពចេហះ មរយៈដេណើ រករដក សត

េចញ (denitrification processes)

២.១ បេចចកវទយ អ តេដើរេ យធយងថម (Clean coal technology) 65 

• ករបេងកើត នងករកតបនថយឧសមន NOx (NOx generation and reduction)

• ករកតបនថយឧសមន SO2 (SO2 reduction)

• ករចបយកឧសមនកបនច នងរក ទក (Carbon capture and storage)    

ករកតបនថយឧសមន SO2 66 

ករកតបនថយឧសមន SO2 មរយៈករបញធតរសប (ករបញថមកេបរ)

ករកតបនថយឧសមន SO2 67 

SOx reduction by sorbent injection 

ករកតបនថយឧសមន SO2 មរយៈករបញធតរសប (ករបញថមកេបរ)

ករកតបនថយឧសមន SO2 68 

ករកតបនថយឧសមន SO2 មរយៈករបញធតរសប (ករបញថមកេបរ)

ធតរសបសងតែដលបញបញច ល ធតកខវក ករតកតបនថយ

NOx and SOx Reduction  69 

ករកតបនថយឧសមន NOx នង SOx 70 

0

1

2

3

4

SOx NOx SOx NOx

France in 2005 Japan in 2010

(g/k

Wh)

របភព របេទសប ងៈOECD Environmental Data Compendium 2006/2007  របេទសជបនៈ Federation of Electric Power Companies of Japan 

របេទសប ងឆន ២០០៥ របេទសជបនឆន ២០១០

២.១ បេចចកវទយ អ តេដើរេ យធយងថម (Clean coal technology) 71 

• ករបេងកើត នងករកតបនថយឧសមន NOx (NOx generation and reduction)

• ករកតបនថយឧសមន SO2 (SO2 reduction)

• ករចបយកឧសមនកបនច នងរក ទក (Carbon capture and storage)    

ឧសមនកបនច 72 

ឧសមនកបនច 73 

ឧសមនកបនចបេញចញ មរយៈែផនកែដលផលត

ឧសមនកបនច 74 

បេចចកវទយេដើមបកតបនថយឧសមនកបនច

បេចចកវទយជេរចើននងរតវករ ស បករកតបនថយឧសមនកបនច

ករបញបញច លឧសមនកបនច (Carbon sequestration)  75 

• េដើមបកតបនថយធតពលពេរបងផសលេទកនងបរយកស

• ចេរបើរបសជមយរបភពថមពលធៗដចជ េ ងចរកអគគសនេដើរេ យធយងថម  

• ឧសមនកបនចរតវបនចប នងរក ទកេរកមដែដលមន

ចេ យ ភយេទកនងបរយកស 

ករចបយកឧសមនកបនច នងរក ទក (Carbon capture and storage) 76 

េរបង

ដេណើ រករ

ជេរ ើសៃនកររក ទក

ករចបយកឧសមនកបនច នងរក ទក (Carbon capture and storage) 77 

  1996      1999    2001 

ករ ស ពនតយ ម ន នងបញជ កពកររក ទកឧសមនកបនច

ឧទហរណៃនករ ម នឧសមនកបនច កនងរសទបែផនដេនតបន Sleipner 

កររក ទកឧសមនកបនច េរកមបតសមរទ  78 

២.២ បេចចកវទយេ ងរចអគគសនេដើរេ យថមពលនយេកលែអ 79 

 • ថ នភពបចចបបននៃនថមពលនយេកលែអរ   

• ដេណើ រករ នងគណសមបតតៃនេ ងចរកថមពលេដើរេ យនយេកលែអរ

•ករតវទយសកមម នងរងវ ស   

ថ នភពបចចបបននៃនថមពលនយេកលែអរ 80 

ថ នភពបចចបបននៃនថមពលនយេកលែអរ 81 

ថ នភពបចចបបននៃនថមពលនយេកលែអរេន ស 82 

គេ ងថមពល

២.២ បេចចកវទយេ ងរចអគគសនេដើរេ យថមពលនយេកលែអ 83 

 • ថ នភពបចចបបននៃនថមពលនយេកលែអរ   

• ដេណើ រករ នងគណសមបតតៃនេ ងចរកថមពលេដើរេ យនយេកលែអរ

•ករតវទយសកមម នងរងវ ស   

ដេណើ រករ នងគណសមបតតៃនេ ងចរកថមពលេដើរេ យនយេកលែអរ 84 

ដេណើ រករ នងគណសមបតតៃនេ ងចរកថមពលេដើរេ យនយេកលែអរ 85 

   

• ករបែបកគជបេចចកវទយថមពលបចចបបននែដលេរបើរបសេរបងតចបផត 

• ធតអយ ញម ចរកបនងយកនងសបកែផនដ 

•  សន សៃចកនងកររបតបតតដចធយងថមែដរ តៃលេរបងតចតចបផត 

•  ចេរបើរបសបន -ថមពលនយេកលែអរមនសមថភព នភពធ មនមនចេហះ នងមនបេញចញឧសមនេផ ងៗដចជ CO, CO2 ,  SO2  • បេងកើតករងរែដលមនរបកែខខពស នងមនកនតរ សវតថភពខពស 

• កតបនថយករពងពកេលើេរបងបរេទស បេងកើនសនតសខថមពលជត េ ងចរកនយេកលែអរមយ ចេរបើរបសបនកនងរយៈេពល៦ែខ ជមយនងករ កេរបងមតង • មសនរបតកមមេធវើករេនកនងសតណហ ភពខពស ដេចនះ ចផលតបនទងអគគ

សន នងអរដែសន 

• មយេរគ ងៃនេ ងចរកនយេកលែអរ (1GW) ចផគតផគងស បរបេទសកមពជបន

ទងមលស បេពលបចចបបនន។ 

ករផលតកេ មរយៈរបតកមមនយេកលែអរបែបក  86 

U‐235 + 1 Neutron    2 Neutrons + Kr‐92 + Ba‐142 + Energy 

ករផលតកេ មរយៈរបតកមមនយេកលែអរ យបញច ល  87 

•ឧទហរណមយៃនរបតកមមរ យបញច លរបសេរបង deuterium (គជអសតបអរដែសនករតធងន) នង tritiumែដលបេងកើតជេអលយម នងបេញចញថមពលកេ  

 p + p                            He + n + 0.42 MeV

េរគ ងបងគ ទេទរបសេ ងចរកអគគសនេដើរេ យថមពលនយេកលែអរ  88 

Boiling Water Reactor (BWR)

កររគបរគងករតរបតកមមនយេកលែអរ  89 

របតកមមបែបករតវបនរគបរគងេ យរបរបញជ រ 

របេភទមសនរបតកមមនយេកលែអរ  90 

វដតេរបងនយេកលែអរ  91 

ករតជ បវទយសកមមេទេលើរបធតមយចនន  92 

កររគបរគងកកសណលនយេកលែអរ  93 

ករទក កកកសណលកនងរសទបេរជរបសែផនដ  94 

២.២ បេចចកវទយេ ងរចអគគសនេដើរេ យថមពលនយេកលែអ 95 

 • ថ នភពបចចបបននៃនថមពលនយេកលែអរ   

• ដេណើ រករ នងគណសមបតតៃនេ ងចរកថមពលេដើរេ យនយេកលែអរ

• ករតវទយសកមម នងរងវ ស   

ខន តវទយសកមម 96 

សកមមភពបែបកភគលអតៃនវទយសកមម •  Becquerel‐ SI unit (Bq) = 1 disintegration per second (dps) • Curie (Ci) = 3.7 x 1010 Bq = # dps from 1g Ra 

ករតរសបគជថមពលែដលបេញចញេ យធតវទយសកមមេទេលើរបធតែដលរសបយក Gray‐SI(Gy) = 1 joule per kilogram 

• 1 Gy = 100 rads  

ករតសមមល គជករតែដលមនឥទធពលេលើរបពនធជវៈចរះ  DE = Absorbed dose X Quality factor (Q) 

• Q = 1 for beta particles and gamma/x‐rays    Q = 10 for alpha particles • Sievert‐ SI unit (Sv)    1 Sv = 100 rems 

ករតវទយសកមមែដលបេញចញេ យឧបករណេផ ងៗ  97 

សមអរគណចេពះករយកចតតទក ក

98