thỐng kÊ doanh nghiỆp -...

�%�‹�,��7�° P

TH �Ô �1�*��.�˙��’�2�$�1�+��1�*�+�,�˚ P

( �’�‹�1�+��&�+�2��%�° �&��&�$�2��¶NG K �´ �7�2�¨�1��

�%�L�r�Q��V�R�)�Q��j�P��7�K�S Thu

PHÇN 1: TãM T¾T Lý THUYÕT Vμ ÇC BμI TËP C¥ B¶N

Ch−¬ng I: §èi t−îng nghiªn cøu cña thèng kª doanh nghiÖp 1.1. ý nghÜa vμ t¸c dông cña thèng kª doanh nghiÖp: XÐt vÒ gãc ®é lý luËn thèng kª doanh nghiÖp th× thèng kª doanh nghiÖp cung cÊp c¬ së lý luËn cho viÖc thèng kª ho¹t ®éng kinh doanh trªn ph¹m vi vi m«, ph¹m vi cña mét doanh nghiÖp nh− nghiªn cøu çc ph¹m trï kinh tÕ, hÖ thèng çc chØ tiªu, ph©n tÝch çc nh©n tè thÞ tr−êng. XÐt vÒ gãc ®é øng dông thùc tÕ th× thèng kª doanh nghiÖp lμ mét trong nh÷ng c«ng cô qu¶n lý h÷u hiÖu nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Nãi çch kh¸c, nã ®ãng mét vai trß quan träng ®èi víi sù h×nh thμnh ph¸t triÓn vμ tån t¹i cña doanh nghiÖp. §Æc biÖt lμ trong thêi kú hiÖn nay, khi n−íc ta ®ang triÓn khai thùc hiÖn viÖc cæ phÇn ho¸ çc doanh nghiÖp, ph¸t triÓn thÞ tr−êng chøng kho¸n. Thèng kª doanh nghiÖp gi÷ vai trß quyÕt ®Þnh trong viÖc cung cÊp th«ng tin cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng ph¸t triÓn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp nãi riªng vμ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nãi chung. 1.2. §èi t−îng vμ ph¹m vi nghiªn cøu cña thèng kª doanh nghiÖp: §èi t−îng vμ ph¹m vi nghiªn cøu cña thèng kª doanh nghiÖp lμ mÆt l−îng trong mèi quan hÖ chÆt chÏ víi mÆt chÊt cña çc hiÖn t−îng kinh tÕ diÔn ra trong doanh nghiÖp g¾n liÒn víi ®iÒu kiÖn thêi gian vμ kh«ng gian cô thÓ. 1.3. C¬ së lý luËn vμ ph−¬ng ph¸p luËn cña thèng kª doanh nghiÖp: Thèng kª doanh nghiÖp lμ mét m«n khoa häc nªn cÇn ph¶i cã c¬ së ph−¬ng ph¸p luËn vμ c¬ së lý luËn cña m«n häc. Thèng kª doanh nghiÖp kh¼ng ®Þnh: c¬ së lý luËn lμ çc häc thuyÕt kinh tÕ, c¬ së ph−¬ng ph¸p luËn lμ chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng. 1.4. NhiÖm vô cña thèng kª doanh nghiÖp: - Thèng kª ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông çc yÕu tè s¶n xuÊt (søc lao ®éng, t− liÖu lao ®éng, ®èi t−îng lao ®éng). - Thèng kª ph©n tÝch gi¸ thμnh, ho¹t ®éng tμi chÝnh cña doanh nghiÖp - Thèng kª ph©n tÝch hiÖu qu¶ vμ lîi nhuËn kinh doanh cña doanh nghiÖp - Thèng kª ph©n tÝch viÖc lùa chän çc quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n vμ h−íng ph¸t triÓn kinh doanh cña doanh nghiÖp trong thêi kú tr−íc m¾t vμ l©u dμi. 1.5. Tæ chøc h¹ch to¸n - thèng kª vμ th«ng tin phôc vô qu¶n lý kinh doanh cña doanh nghiÖp: a. Tæ chøc h¹ch to¸n: HiÖn nay, çc doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh ®a d¹ng, trªn nhiÒu lÜnh vùc. V× thÕ viÖc thùc hiÖn c«ng t¸c thèng kª cña doanh nghiÖp ®ßi hái còng ph¶i ®æi míi ®Ó cã çc th«ng tin sè liÖu vμ th«ng tin vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh tõng thêi kú cña doanh nghiÖp nh»m phôc vô viÖc nghiªn cøu chiÕn l−îc kinh doanh, nghiªn cøu x©y dùng kÕ ho¹ch kinh doanh cô thÓ. V× vËy, doanh nghiÖp cÇn cã tæ chøc h¹ch to¸n thèng kª, th«ng tin ®ñ m¹nh, hîp lý vμ sù ®a d¹ng çc bé phËn ®−îc trang bÞ ®Çy ®ñ çc trang thiÕt bÞ b»ng hÖ thèng m¹ng vi tÝnh. b. Th«ng tin phôc vô qu¶n lý kinh doanh cña doanh nghiÖp:

2

Trong nÒn kinh tÕ vËn hμnh theo c¬ chÕ thÞ tr−êng d−íi sù qu¶n lý cña nhμ n−íc, b¾t buéc mçi mét doanh nghiÖp ph¶i tù vËn ®éng, tù s¶n, tù tiªu ®¶m b¶o cung c©n b»ng cÇu víi môc tiªu tèi ®a ho¸ lîi nhuËn. V× vËy th«ng tin trë thμnh vÊn ®Ò thiÕt yÕu cho mçi doanh nghiÖp. Th«ng tin thèng kª gióp cho çc doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ph−¬ng h−íng s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh x¸c, hiÖu qu¶, ®ång thêi ®Ò ra çc chiÕn l−îc s¸ch l−îc ph¸t triÓn kinh tÕ l©u dμi. Ngoμi ra, th«ng tin thèng kª gióp cho çc doanh nghiÖp ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n n¨ng lùc c¹nh tranh, ®¶m b¶o lîi thÕ kinh doanh cña tõng ngμnh, tõng doanh nghiÖp.

3

Ch−¬ng II: Thèng kª kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña Doanh nghiÖp

A. Tãm t¾t lý thuyÕt: 2.1. Ph−¬ng ph¸p tÝnh kÕt qu¶ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp: Çc chØ tiªu thèng kª kÕt qu¶ SXKD gåm 2 nhãm chØ tiªu sau ®©y: 2.1.1. Nhãm chØ tiªu hiÖn vËt: a. ChØ tiªu s¶n l−îng hiÖn vËt: Lμ dïng ®¬n vÞ ®o l−êng phï hîp víi tÝnh chÊt vËt lý tù nhiªn ®Ó thèng kª khèi l−îng s¶n phÈm do doanh nghiÖp t¹o ra trong kú. b. ChØ tiªu s¶n l−îng hiÖn vËt quy −íc: Lμ chØ tiªu ph¶n ¶nh khèi l−îng s¶n phÈm quy ®æi tõ çc s¶n phÈm cïng tªn gäi cïng c«ng dông kinh tÕ, nh−ng kh¸c nhau vÒ c«ng suÊt, quy çch vÒ cïng mét lo¹i ®−îc chän lμm s¶n phÈm chuÈn th«ng qua hÖ sè tÝnh ®æi. HÖ sè tÝnh ®æi ®−îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: §Æc tÝnh cña s¶n phÈm cÇn quy ®æi HÖ sè tÝnh ®æi (H) = §Æc tÝnh cña s¶n phÈm ®−îc chän lμm SP chuÈn S¶n l−îng hiÖn vËt quy −íc cña mét lo¹i s¶n phÈm nμo ®ã ®−îc tÝnh b»ng c«ng thøc: S¶n l−îng hiÖn vËt quy −íc = ∑Q x H

Trong ®ã: - H: HÖ sè quy ®æi - Q: S¶n l−îng theo tõng thø h¹ng, quy çch tÝnh b»ng hiÖn vËt

2.1.2. Nhãm chØ tiªu gi¸ trÞ: a. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt (GO = Gross Output) a.1. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp: Theo gi¸ cè ®Þnh: cã 2 çch x¸c ®Þnh * GO = ∑Pq

Trong ®ã: - P: ®¬n gi¸ cè ®Þnh cña tõng lo¹i s¶n phÈm. - q: khèi l−îng s¶n phÈm s¶n xuÊt. * GO = YT1 + YT2 + YT3 + YT4 + YT5 Trong ®ã: - YT1: gi¸ trÞ thμnh phÈm - YT2: gi¸ trÞ c«ng viÖc cã tÝnh chÊt c«ng nghiÖp hoμn thμnh cho bªn ngoμi. - YT3: gi¸ trÞ phÕ liÖu, phÕ phÈm, phô phÈm thu håi trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. - YT4: gi¸ trÞ cña ho¹t ®éng cho thuª m¸y mãc thiÕt bÞ trong d©y chuyÒn s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. -YT5: gi¸ trÞ chªnh lÖch cuèi kú so víi ®Çu kú cña b¸n thμnh phÈm vμ SP dë dang. Theo gi¸ hiÖn hμnh: GO = ∑Pq

Trong ®ã: - P: gi¸ thùc tÕ cña tõng lo¹i s¶n phÈm t¹i thêi ®iÓm x¸c ®Þnh. - q: khèi l−îng s¶n phÈm s¶n xuÊt.

4

a.2. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp: GO = Gi¸ trÞ ho¹t ®éng trång trät + gi¸ trÞ ho¹t ®éng ch¨n nu«i + gi¸ trÞ ho¹t ®éng d/vô a.3. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt x©y l¾p: (GXD) GXD = ∑ +++ VATTLCT Trong ®ã: * T: Chi phÝ trùc tiÕp = VL + NC + M + TT - VL: Chi phÝ vËt liÖu: ∑Qj xDjvl + CL - NC: Chi phÝ nh©n c«ng: ∑Qj xDjNC x KNC - M: Chi phÝ m¸y: ∑Qj xDjM x KM - TT: Trùc tiÕp phÝ kh¸c: 1,5% (VL + NC +M) * C : Chi phÝ chung: 6% xT * TL: Thu nhËp chÞu thuÕ tÝnh tr−íc: 5,5% (T+C) * G: Gi¸ trÞ dù to¸n x©y dùng tr−íc thuÕ: T+C+TL * GTGT: ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng: G x10% * GXDCPT: Gi¸ trÞ dù to¸n x©y dùng sau thuÕ: G + GTGT * GLT: Chi phÝ x©y dùng nhμ t¹m tai hiÖn tr−êng: G x1% x1,1 b. Gi¸ trÞ gia t¨ng (VA = Value Added): ®−îc x¸c ®Þnh theo 2 ph−¬ng ph¸p: * Ph−¬ng ph¸p s¶n xuÊt: VA = GO - IC * Ph−¬ng ph¸p ph©n phèi: VA = C1 + V +M. Trong ®ã: - IC: Chi phÝ trung gian - C1: Chi phÝ khÊu hao TSC§. - V: Thu nhËp cña ng−êi lao ®éng. - M: Thu nhËp cña doanh nghÞªp. c. Gi¸ trÞ gia t¨ng thuÇn (NVA = Net Value Added): ®−îc x¸c ®Þnh theo 2 ph−¬ng ph¸p: * Ph−¬ng ph¸p s¶n xuÊt: NVA = VA - C1

* Ph−¬ng ph¸p ph©n phèi: VA = V +M d. Tæng doanh thu b¸n hμng:

Tæng doanh thu b¸n hμng = §¬n gi¸ b¸n s¶n phÈm x khèi l−îng s¶n phÈm tiªu thô e. Lîi nhuËn kinh doanh:

Lîi nhuËn kinh doanh = Doanh thu kinh doanh - chi phÝ kinh doanh 2.2. Ph©n tÝch thèng kª t×nh h×nh hoμn thμnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp: a. Ph©n tÝch hoμn thμnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt mét lo¹i s¶n phÈm (theo ®¬n vÞ hiÖn vËt): ChØ sè hoμn thμnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt s¶n phÈm: IQ = Q1/ Q0

b. Ph©n tÝch hoμn thμnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm (theo ®¬n vÞ gi¸ trÞ) ChØ sè hoμn thμnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt s¶n phÈm: (IGO) Tæng gi¸ trÞ s¶n phÈm s¶n xuÊt thùc tÕ (IGO) = Tæng gi¸ trÞ s¶n phÈm s¶n xuÊt kÕ häach

5

2.3. Thèng kª chÊt l−îng s¶n phÈm: a. Tr−êng hîp doanh nghiÖp s¶n xuÊt s¶n phÈm ®−îc ph©n cÊp chÊt l−îng: Thèng kª sö dông 3 ph−¬ng ph¸p sau: * Ph−¬ng ph¸p tû träng:(d) Sè l−îng tõng lo¹i s¶n phÈm SX trong kú (d) = Tæng s¶n phÈm s¶n xuÊt trong kú * Ph−¬ng ph¸p ®¬n gi¸ b×nh qu©n: ( P ) - §èi víi tr−êng hîp doanh nghiÖp s¶n xuÊt 1 lo¹i s¶n phÈm: Tr×nh tù ph©n tÝch gåm 2 b−íc: + X¸c ®Þnh ®¬n gi¸ b×nh qu©n tõng kú theo c«ng thøc:

∑∑=

qPq

p

Trong ®ã: - P: §¬n gi¸ cè ®Þnh cña tõng lo¹i s¶n phÈm. - q: khèi l−îng s¶n phÈm s¶n xuÊt. - ∑q: Tæng s¶n phÈm s¶n xuÊt trong kú. + TÝnh møc ®é ¶nh h−ëng cña chÊt l−îng s¶n phÈm thay ®æi ®Õn gi¸ trÞ s¶n xuÊt: 101 )( qPPGO −=Δ (trong ®ã: q1: khèi l−îng s¶n phÈm SX thùc tÕ)

- §èi víi tr−êng hîp doanh nghiÖp s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm: Ta ¸p dông c«ng thøc:

Ic = ∑∑

10

11

qPqP

)( 1011 qPqPGO −=Δ

* Ph−¬ng ph¸p hÖ sè phÈm cÊp b×nh qu©n ( H ) Tr×nh tù ph©n tÝch gåm 2 b−íc: - TÝnh hÖ sè phÈm cÊp tõng kú: ∑ (S¶n l−îng tõng lo¹i x §¬n gi¸ cè ®Þnh tõng

lo¹i) HÖ sè phÈm cÊp = Tæng s¶n phÈm s¶n xuÊt x §¬n gi¸ lo¹i cao nhÊt - So s¸nh hÖ sè phÈm cÊp gi÷a 2 kú - TÝnh møc ®é ¶nh h−ëng do chÊt l−îng s¶n phÈm thay ®æi ®Õn gi¸ trÞ s¶n

xuÊt: = (GOΔ )01 HH − Tæng s¶n phÈm s¶n xuÊt thùc tÕ x §¬n gi¸ lo¹i cao nhÊt

b. Tr−êng hîp doanh nghiÖp s¶n xuÊt s¶n phÈm kh«ng ®−îc ph©n cÊp chÊt l−îng:

- §èi víi tr−êng hîp doanh nghiÖp s¶n xuÊt 1 lo¹i s¶n phÈm: C«ng thøc: icl = icl1 x icl2 x . . . icln Trong ®ã: - icl: chØ sè chÊt l−îng tæng hîp tõng lo¹i SP. - icl1,2,. . . ,n: chØ sè chÊt l−îng tõng mÆt cña s¶n phÈm.

- §èi víi tr−êng hîp doanh nghiÖp s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm:

6

C«ng thøc: Icl = ∑∑

ii

iiCL

pqpqi

.1

.1

Chªnh lÖch tuyÖt ®èi: ∑ ∑− )()( 11 iiiiCL PqPqi

Trong ®ã: - ICL: chØ sè chÊt l−îng tæng hîp cña nhiÒu lo¹i SP. - icl: chØ sè chÊt l−îng tæng hîp tõng lo¹i s¶n phÈm. - q1: Khèi l−îng s¶n phÈm tõng lo¹i kú b¸o ço. - P: gi¸ cè ®Þnh tõng lo¹i s¶n phÈm. c.Thèng kª tû lÖ s¶n phÈm háng trong s¶n xuÊt: cã 2 ph−¬ng ph¸p * Ph−¬ng ph¸p 1: Chi phÝ cho s¶n Chi phÝ söa ch÷a

xuÊt phÕ phÈm + SP háng cã hoμn toμn thÓ söa ch÷a

Tû lÖ s¶n phÈm háng = Toμn bé chi phÝ SX cho SP cã Ých cña DN * Ph−¬ng ph¸p 2: Tæng sè giê Tæng sè giê c«ng c«ng hao phÝ + hao phÝ cho söa cho SX phÕ phÈm s¶n phÈm háng Tû lÖ s¶n phÈm háng = Tæng sè giê c«ng hao phÝ cho SXSP cã Ých cña doanh nghiÖp B. ÇC bμi tËp C¥ B¶N Bμi sè 1: Theo tμi liÖu thèng kª vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt cña 1 xÝ nghiÖp chÕ biÕn xμ phßng trong n¨m 2004 nh− sau: Theo kÕ ho¹ch n¨m 2004 xÝ nghiÖp ph¶i s¶n xuÊt 500 tÊn xμ phßng bét, 300 tÊn xμ phßng th¬m h−¬ng chanh vμ 200 tÊn xμ phßng th¬m h−¬ng t¸o. S¶n l−îng thùc tÕ xÝ nghiÖp ®· s¶n xuÊt ®−îc 600 tÊn xμ phßng bét, 320 tÊn xμ phßng th¬m h−¬ng chanh vμ 180 tÊn xμ phßng th¬m h−¬ng t¸o.Tû lÖ axit bÐo trong xμ phßng bét 75%, xμ phßng chanh 60%, xμ phßng h−¬ng t¸o 40%. Yªu cÇu: 1. TÝnh s¶n l−îng hiÖn vËt vμ hiÖn vËt quy −íc cña tÊt c¶ çc lo¹i s¶n phÈm trªn theo kÕ ho¹ch vμ thùc tÕ lÊy xμ phßng bét lμm s¶n phÈm chuÈn. 2. §¸nh gi¸ tr×nh ®é hoμn thμnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt theo hai ®¬n vÞ hiÖn vËt vμ hiÖn vËt quy −íc. Bμi sè 2: Cã sè liÖu vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt cña Nhμ m¸y dÖt trong hai quý ®Çu n¨m 2002 nh− sau: (§¬n vÞ tÝnh: m) V¶i KT çc lo¹i ®· s¶n xuÊt Quý I Quý II V¶i KT khæ 0,8 m V¶i KT khæ 1,0 m V¶i KT khæ 1,2 m V¶i KT khæ 1,4 m V¶i KT khæ 1,6 m

220 84 48 36 20

220 46 50 58 30

Céng 408 404

7

Yªu cÇu: 1. TÝnh s¶n l−îng hiÖn vËt qui −íc cña tÊt c¶ çc lo¹i v¶i trªn. LÊy v¶i cã kÝch th−íc 1,2 m lμm s¶n phÈm chuÈn. 2. §¸nh gi¸ t×nh h×nh hoμn hμnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt cña Nhμ m¸y dÖt quý II so víi quý I theo ®¬n vÞ hiÖn vËt vμ ®¬n vÞ hiÖn vËt qui −íc. Bμi sè 3: Cã sè liÖu sau ®©y cña 1 doanh nghiÖp s¶n xuÊt m¸y kÐo n«ng nghiÖp: (§¬n vÞ tÝnh: çi)

M¸y kÐo çc lo¹i Kú gèc Kú b¸o ço - M¸y kÐo c«ng suÊt 5 tÊn - M¸y kÐo c«ng suÊt 7 tÊn - M¸y kÐo c«ng suÊt 12 tÊn

30 40 30

40 40 20

Céng 100 100 Yªu cÇu: 1. TÝnh s¶n l−îng hiÖn vËt qui −íc cña tÊt c¶ çc lo¹i m¸y kÐo trªn. LÊy m¸y kÐo 5 tÊn lμm s¶n phÈm chuÈn. 2. §¸nh gi¸ t×nh h×nh hoμn hμnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp kú b¸o ço so víi kú gèc theo ®¬n vÞ hiÖn vËt vμ ®¬n vÞ hiÖn vËt qui −íc. Bμi sè 4: Mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt c¬ khÝ cã 3 ph©n x−ëng s¶n xuÊt chÝnh vμ çc bé phËn s¶n xuÊt phô trî. Cã t×nh h×nh s¶n xuÊt 2004 nh− sau: 1. Ph©n x−ëng chÕ t¹o ph«i: Trong kú s¶n xuÊt ®−îc 18.000 kg ph«i. B¸n ra 2.000 kg víi gi¸ 12.000 ®ång/kg

ChuyÓn sang ph©n x−ëng gia c«ng chi tiÕt 15.000 kg. Chi phÝ ph«i ®ang chÕ t¹o dë dang ®Çu kú 5 triÖu ®ång, cuèi kú 3 triÖu

®ång. 2. Ph©n x−ëng gia c«ng chi tiÕt:

- §Çu kú cßn tån mét sè chi tiÕt trÞ gi¸ 15 triÖu ®ång. - Trong kú s¶n xuÊt mét sè chi tiÕt trÞ gi¸ 480 triÖu ®ång. - §· b¸n mét sè chi tiÕt cho bªn ngoμi trÞ gi¸ 40 triÖu ®ång. - ChuyÓn sang ph©n x−ëng l¾p r¸p qu¹t mét sè chi tiÕt trÞ gi¸ 445 triÖu

®ång. Cuèi kú cßn tån t¹i ph©n x−ëng mét sè chi tiÕt trÞ gi¸ 10 triÖu ®ång. Chi phÝ cho sè chi tiÕt gia c«ng dë dang ®Çu kú 15 triÖu ®ång, cuèi kú 20

triÖu ®ång. 3. Ph©n x−ëng l¾p r¸p qu¹t:

Qu¹t thμnh phÈm nhËp kho:1.000 çI, trong ®ã ®· b¸n 600 çi, gi¸ mçi çi qu¹t 150.000 ®ång. Chi phÝ qu¹t l¾p r¸p dë dang ®Çu kú 22 triÖu ®ång, cuèi kú 46 triÖu ®ång. 4. Ph©n x−ëng dông cô: Lμm xong mét sè dông cô trÞ gi¸ 55 triÖu ®ång, b¸n ra ngoμi 5. Ph©n x−ëng ph¸t ®iÖn: S¶n xuÊt mét l−îng ®iÖn n¨ng trÞ gi¸ 42 triÖu ®ång, trong ®ã:

- §· dïng cho nhu cÇu s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp 30 triÖu ®ång.

8

- Dïng cho nhu cÇu kh«ng s¶n xuÊt c«ng nghiÖp 5 triÖu ®ång. - B¸n ra ngoμi 7 triÖu ®ång. 6. Ph©n x−ëng söa ch÷a m¸y mãc thiÕt bÞ (MMTB): Gi¸ trÞ söa ch÷a MMTB c«ng nghiÖp cña DN 35 triÖu ®ång.

Doanh thu söa ch÷a MMTB cho bªn ngoμi 45 triÖu ®ång. Yªu cÇu: X¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cña doanh nghiÖp n¨m 2004 theo c¸c yÕu tè cÊu thμnh. Bμi sè 5: Cã tμi liÖu vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt cña mét doanh nghiÖp c¬ khÝ trong n¨m 2005 nh− sau: (Sè liÖu tÝnh theo gi¸ cè ®Þnh - §VT: tr.®) 1. Gi¸ trÞ thμnh phÈm s¶n xuÊt tõ nguyªn vËt liÖu cña xÝ nghiÖp :2.800 Trong ®ã: B¸n ra ngoμi :1.500 2. Gi¸ trÞ thμnh phÈm s¶n xuÊt tõ NVL cña kh¸ch hμng : 1.450 Trong ®ã: Gi¸ trÞ NVL do kh¸ch hμng mang ®Õn : 800 3. Gi¸ trÞ nöa thμnh phÈm ®· s¶n xuÊt : 2890 Trong ®ã: - Sö dông ®Ó s¶n xuÊt thμnh phÈm : 2440 - B¸n ra ngoμi : 410 - Sö dông cho ho¹t ®éng ngoμi SX CN cña DN : 230 4. Gi¸ trÞ s¶n phÈm phô trî ®· s¶n xuÊt : 2 Trong ®ã: - Dïng ®Ó s¶n xuÊt thμnh phÈm : 127 - B¸n ra ngoμi : 15 5. Gi¸ trÞ c¸c ho¹t ®éng dÞch vô cã tÝnh c«ng nghiÖp : 360 - Gi¸ trÞ söa ch÷a MMTB C«ng nghiÖp cña DN : 252 - Gi¸ trÞ söa ch÷a MMTB cho ®éi x©y dùng cña DN : 36 - Gi¸ trÞ söa ch÷a MMTB cho bªn ngoμi : 72 6. Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang: ®Çu n¨m 230, cuèi n¨m 160 7. Gi¸ trÞ phÕ liÖu, phÕ phÈm thu håi vμ b¸n ra ngoμi : 118 8. Gi¸ trÞ cña ho¹t ®éng cña XDCB cña ®éi x©y dùng thuéc DN : 800 9. Doanh thu cho thuª MMTB s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cña DN : 172 Yªu cÇu: TÝnh gi¸ trÞ SXCN(GO) n¨m 2005 cña doanh nghiÖp Bμi sè 6: Cã tμi liÖu vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt cña mét doanh nghiÖp dÖt trong n¨m 2005 nh− sau: (Sè liÖu tÝnh theo gi¸ cè ®Þnh- §VT: triÖu ®ång) 1. Ph©n x−ëng sîi: * Gi¸ sîi ®· hoμn thμnh : 4.000 Trong ®ã: - ChuyÓn sang ph©n x−ëng dÖt : 3.600 - B¸n cho xÝ nghiÖp kh¸c : 400 * Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú 70, cuèi kú 69 2. Ph©n x−ëng dÖt: * Gi¸ trÞ v¶i h¹ m¸y : 4.500 Trong ®ã: ChuyÓn sang ph©n x−ëng in nhuém : 4.100 B¸n ra ngoμi : 400 * Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú 100, cuèi kú 102 3. Ph©n x−ëng in nhuém: * Gi¸ trÞ v¶i thμnh phÈm s¶n xuÊt b»ng NVL cña xÝ nghiÖp : 4.000

9

Trong ®ã: §· b¸n ra ngoμi : 2.500 *Gi¸ trÞ v¶i thμnh phÈm in nhuém cho xÝ nghiÖp b¹n : 1.200 Trong ®ã: Gi¸ trÞ v¶i do xÝ nghiÖp b¹n mang ®Õn : 900 4. Ph©n x−ëng s¶n xuÊt phô: * Gi¸ trÞ b«ng y tÕ ®· hoμn thμnh : 200 Trong ®ã: §· b¸n cho bÖnh viÖn K : 100 * Gi¸ trÞ quÇn ¸o may s½n : 100 Trong ®ã : - B¸n cho c«ng ty th−¬ng nghiÖp : 80 - B¸n néi bé xÝ nghiÖp : 20 5. Ph©n x−ëng c¬ ®iÖn: - Gi¸ trÞ söa ch÷a MMTB cho ph©n x−ëng sîi vμ dÖt : 200 - Gi¸ trÞ söa ch÷a MMTB cho xÝ nghiÖp kh¸c : 60 - Gi¸ trÞ ®iÖn ®· s¶n xuÊt trong kú : 120 Trong ®ã: - Dïng cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt c«ng nghiÖp : 100 - Dïng cho nhμ ¨n vμ c©u l¹c bé : 20 Yªu cÇu: TÝnh chØ tiªu gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp (GO) cña doanh nghiÖp dÖt? Bμi sè 7: Cã sè liÖu vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt cña mét xÝ nghiÖp c¬ khÝ trong n¨m 2005 nh− sau: ( Sè liÖu tÝnh theo gi¸ cè ®Þnh - ®¬n vÞ tÝnh: triÖu ®ång ) A. PH¢N X¦ëng ®óc: - Gi¸ trÞ s¶n phÈm hoμn thμnh : 720 Trong ®ã: + ChuyÓn sang ph©n x−ëng c¬ b¶n : 360 + ChuyÓn sang ph©n x−ëng c¬ khÝ : 120 + ChuyÓn sang ph©n x−ëng rÌn : 60 - Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ngμy 1/1 / 2005 : 60 - Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ngμy 31/12/2005 : 30 B.PH¢N X¦ëng rÌn: - Gi¸ trÞ s¶n phÈm hoμn thμnh : 360 Trong ®ã: + ChuyÓn sang ph©n x−ëng c¬ khÝ : 240 + B¸n ra ngoμi : 120 - Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ngμy 1/1/2005 : 30 - Gi¸ trÞ s¶n ph¶m dë dang ngμy 31/12/2005 : 36 C. PH¢N X¦ëng c¬ khÝ: - Gi¸ trÞ s¶n phÈm hoμn thμnh : 1380 Trong ®ã: + ChuyÓn sang PX l¾p r¸p : 1080 + B¸n ra ngoμi : 120 - Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ngμy 1/1/2005 : 60 - Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ngμy 31/12/2005 : 60 D. PH¢N X¦ëng luyÖn thÐp: - Gi¸ trÞ sè thÐp ®· luyÖn trong k× : 120 Trong ®ã: + ChuyÓn sang c¸c PX c¬ b¶n kh¸c : 90 + B¸n ra ngoμi : 30 E. PH¢N X¦ëng l¾p r¸p: - Gi¸ trÞ thμnh phÈm s¶n xuÊt b»ng NVL cña XN : 1680 Trong ®ã: B¸n ra ngoμi : 1200 - Gi¸ trÞ thμnh phÈm s¶n xuÊt b»ng NVL cña kh¸ch hμng : 240

10

Trong ®ã: Gi¸ trÞ NVL kh¸ch hμng ®em ®Õn : 150 - Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ngμy 1/1/2005 : 120 - Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ngμy 31/12/2005 : 60 - Gi¸ trÞ s¬n vμ m¹ kÒn mét sè mÆt hμng cho bªn ngoμi : 20 F. PH¢N X¦ëNG DôNG Cô: - Gi¸ trÞ s¶n phÈm hoμn thμnh : 240 Trong ®ã: + §−a sang c¸c ph©n x−ëng kh¸c : 180 + B¸n ra ngoμi : 60 - Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ngμy 1/1/2005 : 120 - Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ngμy 31/12/2005 : 120 G. PH¢N X¦ëng ph¸t ®iÖn: - Gi¸ trÞ ®iÖn s¶n xuÊt trong k× : 234 Trong ®ã: + Dïng cho PX ph¸t ®iÖn : 6 + Dïng cho s¶n xuÊt CN ë c¸c PX c¬ b¶n : 198 + Dïng cho nhμ trÎ, nhμ ¨n cña xÝ nghiÖp : 12 + B¸n ra ngoμi xÝ nghiÖp : 18 h. ph©n x−ëng söa ch÷a: - Gi¸ trÞ söa ch÷a lín MMTB SXCN cña xÝ nghiÖp : 24 - Gi¸ trÞ söa ch÷a nhá MMTB SXCN cña xÝ nghiÖp : 6 - Gi¸ trÞ söa ch÷a lín vμ nhá MMTB cho bé phËn kh«ng s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cña xÝ nghiÖp : 50 - Gi¸ trÞ söa ch÷a cho bªn ngoμi : 100 Yªu cÇu: TÝnh chØ tiªu gi¸ trÞ SXCN(GO) cña xÝ nghiÖp trong n¨m? Bμi sè 8: Cã sè liÖu thèng kª t×nh h×nh s¶n xuÊt cña xÝ nghiÖp c¬ khÝ X trong 2 quý ®Çu n¨m 2005 nh− sau: ( Sè liÖu tÝnh theo gi¸ cè ®Þnh - §vt: 1000 ®ång )

ChØ tiªu Quý I Quý II 1. Gi¸ trÞ thμnh phÈm s¶n xuÊt b»ng nguyªn vËt liÖu cña kh¸ch hμng

160.000 175.000

Trong ®ã: Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu kh¸ch hμng mang ®Õn

100.000 120.000

2. Gi¸ trÞ b¸n thμnh phÈm ®· s¶n suÊt 280.000 250.000 Trong ®ã: - B¸n ra ngoμi 40.000 50.000 - Phôc vô cho s¶n suÊt thμnh phÈm 195.000 180.000 - Phôc vô cho bé phËn phóc lîi 15.000 10.000 - §Ó l¹i kú sau tiÕp tôc chÕ biÕn 30.000 10.0003. Gi¸ trÞ thμnh phÈm s¶n suÊt b»ng nguyªn vËt liÖu cña xÝ nghiÖp

600.000 720.000

Trong ®ã: B¸n ra ngoμi 400.000 600.0004. Gi¸ trÞ thø phÈm ®−îc nhËp kho thμnh phÈm vμ b¸n ra ngoμi

15.000 20.000

5. Gi¸ trÞ ho¹t ®éng dÞch vô c«ng nghiÖp 70.000 50.000 Trong ®ã: - Söa ch÷a MMTB cho bªn ngoμi 8.000 5.000 - Söa ch÷a MMTB cho ph©n x−ëng s¶n xuÊt c¬ b¶n

52.000 30.000

11

- Söa ch÷a MMTB cho ®éi x©y dùng 10.000 15.0006. TiÒn thu cho thuª mÆt b»ng s¶n xuÊt 50.000 30.0007. Gi¸ trÞ s¶n phÈm phô hoμn thμnh trong kú 60.000 40.000 Trong ®ã: - B¸n cho ®¹i lý K 20.000 12.000 - B¸n cho c«ng ty th−¬ng nghiÖp H 25.000 25.0008. Gi¸ trÞ ®iÖn s¶n suÊt trong k× 45.000 30.000 Trong ®ã: - Phôc vô cho ph©n x−ëng ph¸t ®iÖn 3.000 2.000 - Phôc vô cho phóc lîi c«ng céng 25.000 14.000 - Phôc vô cho s¶n suÊt thμnh phÈm 17.000 14.0009. Gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi b¸n vμ thu ®−îc tiÒn 57.000 36.00010. Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang: - §Çu k× 10.000 80.000 - Cuèi k× 80.000 70.000

Yªu cÇu x¸c ®Þnh: 1. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp ( GO ) trong tõng quý? BiÕt r»ng: Gi¸ trÞ

b¸n thμnh phÈm ®Çu quý I = 0 2. §¸nh gi¸ t×nh h×nh biÕn ®éng gi¸ trÞ s¶n xuÊt quý II so víi quý I vμ cho

nhËn xÐt? Bμi sè 9: Cã sè liÖu thèng kª kÕt qu¶ s¶n xuÊt cña xÝ nghiÖp DÖt trong 2 quý cuèi n¨m 2005 nh− sau: ( sè liÖu tÝnh theo gi¸ cè ®Þnh - §vt: 1000® )

ChØ tiªu Quý 3 Quý 4 1.Gi¸ trÞ thμnh phÈm s¶n suÊt b»ng NVL cña xÝ nghiÖp 360.000 600.000 Trong ®ã: B¸n ra ngoμi 300.000 580.0002. Gi¸ trÞ b¸n thμnh phÈm ®· s¶n suÊt 375.000 300.000 Trong ®ã: - B¸n ra ngoμi 30.000 20.000 - Phôc vô s¶n suÊt thμnh phÈm 300.000 260.000 - Phôc vô phóc lîi c«ng céng 35.000 15.000 - §Ó l¹i k× sau tiÕp tôc chÕ biÕn 10.000 5.0003. Gi¸ trÞ v¶i in nhuém cho kh¸ch hμng 450.000 250.000 Trong ®ã: GÝa trÞ v¶i kh¸ch hμng mang ®Õn 330.000 150.0004. Gi¸ trÞ thø phÈm ®−îc nhËp kho thμnh phÈm vμ b¸n ra ngoμi

30.000 20.000

5. Gi¸ trÞ s¶n phÈm phô hoμn thμnh trong kú 30.000 40.000 Trong ®ã: - B¸n cho ®¹i lý K 24.000 20.000 - B¸n cho c«ng ty th−¬ng nghiÖp H 6.000 20.0006. TiÒn thu cho thuª mÆt b»ng s¶n suÊt 40.000 40.0007. Gi¸ trÞ ho¹t ®éng dÞch vô c«ng nghiÖp 180.000 150.000 Trong ®ã: - Söa ch÷a MMTB cho bªn ngoμi 15.000 10.000 - Söa ch÷a MMTB cho ph©n x−ëng s¶n xuÊt c¬ b¶n

155.000 135.000

- Söa ch÷a MMTB cho ®éi x©y dùng 10.000 5.0008. GÝa trÞ ®iÖn s¶n suÊt trong kú 75.000 60.000 Trong ®ã: - Tù dïng 8.000 5.000 - Phôc vô cho phóc lîi c«ng céng 4.000 8.000 - Phôc vô cho s¶n suÊt thμnh phÈm 38.000 35.000

12

- Phôc vô cho bªn ngoμi 25.000 12.0009. Gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi b¸n vμ thu tiÒn 10.000 15.00010.Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang: - §Çu kú 90.000 90.000 - Cuèi kú 90.000 88.000

Yªu cÇu: §¸nh gi¸ t×nh h×nh hoμn thμnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt cña xÝ nghiÖp

quý 4 so víi quý 3 vμ nhËn xÐt? Bμi sè 10: Cã tμi liÖu sau ®©y cña ®¬n vÞ x©y dùng nhËn thÇu Y, vÒ kÕt qu¶ x©y dùng tr−êng tiÓu häc ph−êng A trong th¸ng 5/2005 nh− sau:

- X©y xong 2.000 m t−êng, g¹ch èng kÝch th−íc: 10 x 10 x 20cm, chiÒu dμy 30cm, cao 4m v÷a m¸c 50, ®¬n gi¸ dù to¸n 201.500 ®ång/ m 3 .

3

≤ ≤

- Bª t«ng cét ®æ t¹i chç ®¸ (1x2cm), tiÕt diÖn cét ≤ 0,1 m , cao2 ≤ 4m, v÷a m¸c 200, ®¬n gi¸ dù to¸n 611.300®ång/ m 3 . Khèi l−îng lμ: 200 m3

Chi phÝ chung vμ thu nhËp chÞu thuÕ tÝnh tr−íc theo Th«ng t− sè 04/2005/TT cña Bé X©y dùng, thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng 10%. Yªu cÇu: X¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n xuÊt x©y dùng trong th¸ng 5/2005 cña ®¬n vÞ x©y dùng trªn. Bμi sè 11: Trong th¸ng 6/2005, C«ng ty x©y dùng nhμ quËn B nhËn 2 hîp ®ång söa ch÷a vμ x©y dùng. TiÕn ®é thùc hiÖn ®Õn cuèi th¸ng nh− sau: A. Hîp ®ång I: Lîp m¸i ngãi, quÐt v«i khu lμm viÖc mét c¬ quan 1. Lîp m¸i ngãi lo¹i 22viªn/1 m , cao 2 ≤ 4 m. Khèi l−îng: 1.000m2

§¬n gi¸ dù to¸n: 19.706 ®ång/ m 2

2. §ãng trÇn v¸n Ðp Héi tr−êng. Khèi l−îng: 500 m2

§¬n gi¸ dù to¸n: 64.708 ®ång/ m 2

3. QuÐt v«i 1 n−íc tr¾ng, 2 n−íc mμu, cao ≤ 4 m. Khèi l−îng: 5000 m2

§¬n gi¸ dù to¸n: 2.190 ®ång/ m . 2

B. Hîp ®ång II: X©y dùng míi mét nhμ d©n dông 1. Bª t«ng mãng ®¸ 1 x2 cm, v÷a m¸c 200, R ≤ 250 cm. Khèi l−îng: 4,2 m 3

§¬n gi¸ dù to¸n: 471.395 ®ång/ m 3 2. X©y t−êng g¹ch èng, kÝch th−íc 10 x10 x20cm , v÷a m¸c 50, cao 4 m, t−êng dμy 10 m. Khèi l−îng: 142 m

≤≤ 3

§¬n gi¸ dù to¸n: 201.500 ®ång/ m 3 3. Bª t«ng cét ®æ t¹i chç ®¸ (1x2cm), tiÕt diÖn cét ≤ 0,1 m , cao 4m, v÷a m¸c 200. Khèi l−îng lμ: 3,2 m

2 ≤3

§¬n gi¸ dù to¸n 611.300®ång/ m . 3

4. L¸t nÒn g¹ch Ceramic 30 x30 cm, cao ≤ 4m. khèi l−îng: 60 m 2

§¬n gi¸ dù to¸n: 83.576 ®ång/ m . 2

Cho biÕt tû lÖ chi phÝ chung lμ: 6%, tû lÖ thu nhËp chÞu thuÕ tÝnh tr−íc lμ 5,5%. Yªu cÇu: X¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n xuÊt cña C«ng ty x©y dùng nhμ quËn B trong

th¸ng 6/2005?

13

Bμi sè 12: Cã tμi liÖu thèng kª t¹i 1 C«ng ty trong n¨m b¸o ço nh− sau:

Çc lÜnh vùc ho¹t ®éng SXKD GTSX(GO) IC C1 C«ng nghiÖp 1.000 500 100 N«ng nghiÖp 300 100 50 X©y dùng c¬ b¶n 500 300 50 Giao th«ng vËn t¶i 300 100 50 Th−¬ng m¹i 200 70 20 Çc ho¹t ®éng SX vËt chÊt kh¸c 400 100 70 Çc ho¹t ®éng kh«ng SX vËt chÊt 300 100 80

Yªu cÇu: TÝnh çc chØ tiªu thèng kª s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty trong n¨m b¸o ço: Gi¸ trÞ s¶n xuÊt (GO), Gi¸ trÞ gia t¨ng (VA), Gi¸ trÞ gia t¨ng thuÇn (NVA)? Bμi sè 13: Cã tμi liÖu thèng kª cña mét ®¬n vÞ nh− sau:

(§¬n vÞ tÝnh: tû ®ång)

LÜnh vùc Chi phÝ

trung gian TiÒn c«ng

KhÊu hao TSC§

Thu nhËp cña doanh nghiÖp

C«ng nghiÖp X©y dùng DÞch vô

100 50 20

2 1 1

1 1 1

20 10 5

Yªu cÇu: H·y tÝnh VA, NVA cña doanh nghiÖp theo 2 ph−¬ng ph¸p (s¶n xuÊt, ph©n phèi)? Bμi sè 14: Cã sè liÖu vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm K trong 2 quý ®Çu n¨m 2006 ®−îc ph©n thμnh 3 lo¹i: I, II, III nh− sau:

Trong quý I doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®−îc 600.000 s¶n phÈm, tû lÖ gi÷a 3 lo¹i I, II, III lμ: 3:2:1.

Trong quý II doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®−îc 720.000 s¶n phÈm, tû lÖ gi÷a 3 lo¹i I, II, III lμ: 4:3:1.

§¬n gi¸ s¶n phÈm lo¹i I: 120.000 ®ång, Lo¹i II: 3/4 lo¹i I, Lo¹i III: 3/5 lo¹i I Yªu cÇu: §¸nh gi¸ t×nh h×nh s¶n xuÊt vÒ mÆt chÊt l−îng theo ph−¬ng ph¸p

®¬n gi¸ b×nh qu©n ( P ). Bμi sè 15: C¨n cø vμo tμi liÖu sau h·y ph©n tÝch t×nh h×nh s¶n suÊt vÒ mÆt chÊt l−îng s¶n phÈm cña doanh nghiÖp X theo ph−¬ng ph¸p ®¬n gi¸ b×nh qu©n ( P ).

Khèi l−îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ( SP ) S¶n phÈm

KÕ ho¹ch Thùc tÕ §¬n gi¸ cè ®Þnh (1.000 ®/ sp )

A 1.000 1.300 Lo¹i I 500 600 100 Lo¹i II 500 700 70

B 2.000 2.250 Lo¹i I 600 650 200 Lo¹i II 700 800 180 Lo¹i III 700 800 150

Bμi sè 16: XÝ nghiÖp A s¶n xuÊt s¶n phÈm A, theo thø h¹ng s¶n phÈm ph©n thμnh 3 lo¹i:1, 2, 3.

14

1. Khèi l−îng s¶n phÈm kú gèc lμ 7.000 s¶n phÈm, trong ®ã lo¹i 1 chiÕm 50%, lo¹i 2: 30%, Lo¹i 3: 20%.

2. Trong kú b¸o ço xÝ nghiÖp s¶n xuÊt ®−îc: 10.000 s¶n phÈm trong ®ã lo¹i 1 chiÕm 60%, lo¹i 2: 20%, lo¹i 3: 20%. §¬n gi¸ lo¹i 1 b»ng 150.000 ®ång, lo¹i 2 = 3/4 lo¹i 1, lo¹i 3 = 3/5 lo¹i 1

Yªu cÇu: §¸nh gi¸ t×nh h×nh s¶n xuÊt vÒ mÆt chÊt l−îng theo ph−¬ng ph¸p hÖ sè phÈm cÊp b×nh qu©n ( H )? Bμi sè 17: C¨n cø vμo tμi liÖu sau, h·y ph©n tÝch t×nh h×nh s¶n xuÊt vÒ mÆt chÊt l−îng s¶n phÈm theo ph−¬ng ph¸p hÖ sè phÈm cÊp b×nh qu©n:

Khèi l−îng s¶n phÈm s¶n xuÊt (s¶n phÈm) S¶n phÈm Kú tr−íc Kú nμy

§¬n gi¸ cè ®Þnh ( 1000®/ SP )

I, A - Lo¹i I - Lo¹i II - Lo¹i III II, B - Lo¹i I - Lo¹i II - Lo¹i III

12.000 4.000 5.000 3.000 20.000 8.000 6.000 6.000

14.000 6.000 6.000 2.000 18.000 8.000 6.000 4.000

100 80 50

200 160 100

Bμi sè 18: C¨n cø vμo tμi liÖu sau, h·y ph©n tÝch t×nh h×nh s¶n xuÊt vÒ mÆt chÊt l−îng s¶n phÈm:

(§¬n vÞ tÝnh:triÖu ®ång) Gi¸ thμnh s¶n xuÊt Chi phÝ SXSP háng

kh«ng thÓ söa ch÷a ®−îc

Chi phÝ söa ch÷a SP háng cã thÓ söa ch÷a

®−îc

S¶n phÈm

Kú gèc Kú b/ço Kú gèc Kú b¸o ço Kú gèc Kú b¸o ço A B C

15.000 30.000 22.500

22.500 21.000 27.000

75 750 210

150 750 240

75 450 240

97,5 132 327

Bμi sè 19:Cã t×nh h×nh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cña c«ng ty gèm H¶i D−¬ng trong quý I n¨m 2006 víi bèn lo¹i s¶n phÈm nh− sau:

(§¬n vÞ tÝnh: çi)

Th¸ng Lä c¾m hoa ChËu sø B×nh läc n−íc

Thè c¬m sø

1 400 100 180 80 2 320 120 194 90 3 360 140 198 98

Céng 1.080 360 572 268 Trong bèn lo¹i s¶n phÈm trªn, thè c¬m sø lμ mÆt hμng xuÊt khÈu. Qua tÝnh to¸n (theo GC§) ta cã kÕt qu¶ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cña c«ng ty

nh− b¶ng sau: (§¬n vÞ tÝnh: 1.000 ®ång)

Lo¹i s¶n phÈm Th¸ng 3 - 2006 Quý I - 2006 - Lä c¾m hoa 4320 12960

15

- ChËu sø 2100 5400 - B×nh läc n−íc 5940 17160 - Thè c¬m sø 14700 40200

Céng 27060 75720

- VÒ doanh thu (theo gi¸ b¸n) ta cã: Th¸ng 3/2006: 29.710 (1000®) trong ®ã xuÊt khÈu 15.680 (1000 ®ång) Quý I/2006: 72.000 (1000®) trong ®ã xuÊt khÈu 41.600 (1000 ®ång)

- VÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp quý I n¨m 2005 (theo b¸o ço l−u) ta thÊy: + Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp (gi¸ cè ®Þnh) : 62.000 (1000 ® ) + Tæng doanh thu : 75.000 (1000 ® ) Trong ®ã doanh thu xuÊt khÈu : 24.500 (1000 ® ) + Sè l−îng s¶n phÈm : Lä c¾m hoa 1000 çi ChËu sø 350 çi B×nh läc níc 580 çi Thè c¬m sø 300 çi - VÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt vμ tiªu thô trong th¸ng 3/2006: Lä c¾m hoa tiªu thô 300 çi, gi¸ b¸n 15.000 ®ång/çi. Cßn tån kho cuèi th¸ng 60 çi. ChËu sø tiªu thô ®−îc 130 çi, gi¸ b¸n 20.000 ®ång/çi. Cßn tån kho cuèi th¸ng 10 çi. B×nh läc n−íc tiªu thô 198 çi, gi¸ b¸n 35.000 ®ång/çi (kh«ng cã tån kho). Thè c¬m sø tiªu thô 98 çi, gi¸ b¸n 160.000 ®ång/çi (kh«ng cã tån kho). - VÒ −íc thùc hiÖn th¸ng 4/2006, tÝnh b×nh qu©n theo hÖ sè 1, 2 (120%) so víi th¸ng 3/2006. Yªu cÇu: LËp biÓu tÝnh gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp ( BiÓu 01 CNCS) ?

16

Ch−¬ng iII: thèng kª lao ®éng trong Doanh nghiÖp

A. Tãm t¾t lý thuyÕt: 3.1. Thèng kª sè l−îng lao ®éng: 3.1.1. Çc chØ tiªu thèng kª sè l−îng lao ®éng: a. Sè l−îng lao ®éng thêi ®iÓm: b. Sè l−îng lao ®éng b×nh qu©n: (T ) * Thèng kª sè l−îng lao ®éng tõng ngμy:

T = ∑=

n

i

nTi1

/

Trong ®ã: - Ti: Sè l−îng lao ®éng cã ë tõng ngμy - n: Sè ngμy trong kú nghiªn cøu * Thèng kª sè l−îng lao ®éng tuÇn, kú:

∑∑=

i

ii

ttT

T

Trong ®ã: - Ti: sè lao ®éng cã ë tõng thêi ®iÓm. - ti: thêi gian t−¬ng øng cã sè l−îng lao ®éng Ti

- ∑ti: Tæng thêi gian theo lÞch cña kú nghiªn cøu * T×nh h×nh lao ®éng Ýt biÕn ®éng, kh«ng theo dâi ®−îc cô thÓ thêi gian biÕn ®éng:

Sè lao ®éng cã ®Çu kú + Sè lao ®éng cã cuèi kú T = 2

* §Ó ®¬n gi¶n trong viÖc tÝnh(T ) theo chÕ ®é b¸o ço thèng kª ®Þnh kú:

3151 CTTTT ++

=

Trong ®ã: - T1: Sè lao ®éng cã ngμy ®Çu th¸ng(quý, n¨m) - T15: Sè lao ®éng cã ngμy gi÷a th¸ng(quý, n¨m) - Tc: Sè lao ®éng cã ngμy cuèi th¸ng(quý, n¨m) 3.1.2. KiÓm tra t×nh h×nh sö dông lao ®éng: * Theo ph−¬ng ph¸p gi¶n ®¬n: - Sè t−¬ng ®èi: T1/T0 - Sè tuyÖt ®èi: T1 - T0

Trong ®ã: - T1: Sè l−îng lao ®éng kú b¸o ço (thùc tÕ). - T0: Sè l−îng lao ®éng kú gèc. * Theo ph−¬ng ph¸p kÕt hîp víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt:

- Sè t−¬ng ®èi:

0

10

1

GOGOT

TT = x 100%

- Sè tuyÖt ®èi: T1 - (T0 x GO1/GO0)

17

3.2.Thèng kª biÕn ®éng sè l−îng lao ®éng: 3.2.1. LËp b¶ng c©n ®èi lao ®éng 3.2.2. Çc chØ tiªu thèng kª t×nh h×nh biÕn ®éng lao ®éng Thèng kª th−êng sö dông çc chØ tiªu sau: Sè l−îng lao ®éng t¨ng trong kú theo çc nguyªn nh©n HÖ sè t¨ng = L§ trong kú Sè l−îng lao ®éng b×nh qu©n trong kú Sè l−îng lao ®éng gi¶m trong kú theo çc nguyªn nh©n HÖ sè gi¶m = L§ trong kú Sè l−îng lao ®éng b×nh qu©n trong kú Sè l−îng L§ cã ®Çu kú + Sè l−îng L§ cã cuèi kú Sè l−îng L§ = b/qu©n trong kú 2 3.3.Thèng kª t×nh h×nh sö dông thêi gian lao ®éng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt: 3.3.1 Çc chØ tiªu thèng kª thêi gian lao ®éng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt: l−îng lao ®éng hao phÝ ®−îc ®o b»ng thêi gian lao ®éng (ngμy c«ng, giê c«ng). 3.3.2. Çc chØ tiªu ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông thêi gian lao ®éng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt

Çc chØ tiªu sö dông thêi gian lao ®éng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt bao gåm: Tæng sè giê lμm viÖc thùc tÕ trong chÕ ®é Sè giê LVTT = b/q trong chÕ ®é Sè ngμy lμm viÖc thùc tÕ Tæng sè giê c«ng lμm viÖc thùc tÕ Sè giê LVTT = b×nh qu©n Sè ngμy lμm viÖc thùc tÕ

Sè giê lμm viÖc thùc tÕ b/q trong mét ngμy

HÖ sè lμm thªm giê = Sè giê lμm viÖc thùc tÕ b/q trong chÕ ®é mét ngμy Sè ngμy Tæng sè ngμy c«ng LVTT trong chÕ ®é LVTT b/q trong = chÕ ®é Sè c«ng nh©n trong danh s¸ch b×nh qu©n Tæng sè ngμy c«ng lμm viÖc thùc tÕ Sè ngμy LVTT b/q = Sè c«ng nh©n trong danh s¸ch b×nh qu©n HÖ sè Sè ngμy c«ng lμm viÖc thùc tÕ b×nh qu©n

18

lμm thªm ca = Sè ngμy LVTT b×nh qu©n trong chÕ ®é 3.4. Thèng kª n¨ng suÊt lao ®éng: 3.4.1. Çc chØ sè n¨ng suÊt lao ®éng: a. ChØ sè n¨ng suÊt lao ®éng hiÖn vËt: Iw(h) IW = W1/W0 = (q1/T1)/ (q0 /T0) b. ChØ sè n¨ng suÊt lao ®éng b»ng tiÒn: cã hai çch ®Ó x¸c ®Þnh - ChØ sè n¨ng suÊt lao ®éng tÝnh theo gi¸ hiÖn hμnh: Iw

∑∑∑∑

=

0

00

1

11

0

1

.

.

Tqp

Tqp

ww

- ChØ sè n¨ng suÊt lao ®éng tÝnh theo gi¸ cè ®Þnh: Iw

∑∑∑∑

=

0

0

1

1

0

1

.

.

Tqp

Tqp

ww

Trong ®ã: - W0, W1: N¨ng suÊt lao ®éng kú gèc, kú b¸o ço. - P0, P1: Gi¸ b¸n s¶n phÈm kú gèc. - q0, q1: Khèi l−îng s¶n phÈm SX kú gèc, kú b¸o ço. - P: §¬n gi¸ cè ®Þnh cña s¶n phÈm. 3.4.2. Ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng cña gi¸ trÞ s¶n xuÊt do ¶nh h−ëng çc nh©n tè thuéc vÒ lao ®éng. Ta c¨n cø vμo ph−¬ng tr×nh kinh tÕ: GO = W xT 3.4.3. Çc ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch biÕn ®éng cña n¨ng suÊt lao ®éng do ¶nh h−ëng çc nh©n tè sö dông lao ®éng. a. Çc chØ tiªu n¨ng suÊt lao ®éng: N¨ng suÊt KÕt qu¶ s¶n xuÊt (Q, GO) lao ®éng giê = Tæng sè giê c«ng LVTT §©y lμ chØ tiªu ph¶n ¶nh hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng trong mét giê lμm viÖc N¨ng suÊt KÕt qu¶ s¶n xuÊt (Q, GO) lao ®éng ngμy = Tæng sè ngμy c«ng LVTT Hay: NSL§ ngμy = NSL§ giê x Sè giê c«ng LVTT b×nh qu©n 1 ngμy (1) ChØ tiªu nμy ph¶n ¶nh hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng trong mét ngμy lμm viÖc. N¨ng suÊt KÕt qu¶ s¶n xuÊt (Q, GO) lao ®éng th¸ng = (quý, n¨m) Tæng sè c«ng nh©n trong danh s¸ch b/q ChØ tiªu nμy ph¶n ¶nh hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh

19

Hay: N¨ng suÊt N¨ng suÊt Sè giê LVTT Sè ngμy LVTT L§ th¸ng = lao ®éng x b×nh qu©n x b×nh qu©n 1 c/nh©n (2) (quý, n¨m) giê trong 1 ngμy trong kú b. Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch biÕn ®éng cña NSL§: * Ph©n tÝch biÕn ®éng cña NSL§ do ¶nh h−ëng nh©n tè sö dông thêi gian lao ®éng : Ta c¨n cø vμo ph−¬ng tr×nh kinh tÕ: W = a x b x c. Trong ®ã: - a: N¨ng suÊt lao ®éng giê. - b: sè giê lμm viÖc thùc tÕ(LVTT) b×nh qu©n. - c: Sè ngμy LVTT b×nh qu©n trong kú. * Ph©n tÝch biÕn ®éng cña NSL§ b×nh qu©n (W )

∑∑=

TTW

W.

3.5. Thèng kª thu nhËp cña ng−êi lao ®éng: 3.5.1. Çc chØ tiªu ph¶n ¶nh thu nhËp cña ng−êi lao ®éng: a. ChØ tiªu tæng thu nhËp cña ng−êi lao ®éng: Ph¶n ¶nh tæng thu nhËp danh nghÜa mμ ng−êi lao ®éng trong doanh nghiÖp t¹o ra ®−îc trong kú. b. ChØ tiªu tæng thu nhËp thùc tÕ cña ng−êi lao ®éng: Tæng thu nhËp danh nghÜa - ThuÕ thu nhËp Tæng thu nhËp thùc tÕ = ChØ sè gi¸ hμng tiªu dïng thiÕt yÕu trong kú 3.5.2. Ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng cña tæng quü l−¬ng: a. KiÓm tra t×nh h×nh sö dông tæng quü l−¬ng: * Theo ph−¬ng ph¸p gi¶n ®¬n: - Sè t−¬ng ®èi: F1/F0 - Sè tuyÖt ®èi: F1 - F0 * Theo ph−¬ng ph¸p kÕt hîp víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt:


0

10

1

GOGOxF

F

- Sè tuyÖt ®èi: F1 - (F0 x GO1/GO0) Trong ®ã: F0, F1: Tæng quü l−¬ng sö dông kú gèc, kú b¸o ço b. Ph©n tÝch biÕn ®éng cña tæng quü l−¬ng: C¨n cø vμo ph−¬ng tr×nh kinh tÕ: F = xTf c. Çc chØ tiªu tiÒn l−¬ng b×nh qu©n: Tæng quü tiÒn l−¬ng - TiÒn l−¬ng b×nh qu©n giê = Tæng sè giê c«ng LVTT Tæng quü tiÒn l−¬ng - TiÒn l−¬ng b×nh qu©n ngμy = Tæng sè ngμy c«ng LVTT

20

Tæng quü tiÒn l−¬ng - TiÒn l−¬ng b×nh qu©n th¸ng = Sè c«ng nh©n b×nh qu©n th¸ng d. Ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng cña tiÒn l−¬ng b×nh qu©n ( f ): C¨n cø vμo ph−¬ng tr×nh kinh tÕ:

∑∑=

TTf

f.

Trong ®ã: - f: TiÒn l−¬ng cña ç nh©n, tæ, ®éi, ph©n x−ëng. - T: Sè l−îng lao ®éng cña çc bé phËn. - ∑T: Tæng sè c«ng nh©n trong toμn doanh nghiÖp.

B. ÇC bμi tËp C¥ B¶N:

Bμi sè 1: Cã tμi liÖu vÒ t×nh h×nh lao ®éng trong danh s¸ch cña 1 doanh nghiÖp trong 2 th¸ng 9 vμ 10 n¨m b¸o ço nh− sau: * Sè lao ®éng qu¶n lý ngμy 1/9 cã 40 ng−êi, ngμy 5/9 t¨ng thªm 4 ng−êi, ngμy 13/9 t¨ng thªm 6 ng−êi, ngμy 10/10 cã 2 ng−êi xin chuyÓn c«ng t¸c ®i n¬i kh¸c. * Sè lao ®éng SXKD: ngμy 1/9 cã 1.120 ng−êi, ngμy 10/9 tuyÓn thªm 200 ng−êi, ngμy 20/10 cho th«i viÖc 60 ng−êi. * Sè lao ®éng phôc vô: ngμy 1/9 cã 20 ng−êi, ngμy 6/10 cã 4 ng−êi xin th«i viÖc, ngμy 15/10 tuyÓn thªm 10 ng−êi. Yªu cÇu: H·y tÝnh çc chØ tiªu sau trong tõng th¸ng:

1. Sè lao ®éng trong danh s¸ch b×nh qu©n? 2. KÕt cÊu lao ®éng trong danh s¸ch b×nh qu©n?

Bμi sè 2: Cã sè liÖu vÒ sè l−îng c«ng nh©n trong danh s¸ch cña C«ng ty M ngμy 1/1/2005 lμ 700 ng−êi. Ngμy 20/1 c«ng ty tuyÓn thªm 20 ng−êi. Ngμy 15/2 tuyÓn thªm 30 ng−êi. Ngμy 1/3 c«ng ty cho ®i häc dμi h¹n vμ ®i bé ®éi 10 ng−êi. Ngμy 15/3 tuyÓn thªm 5 ng−êi. Gi¶ sö tæng quü l−¬ng mμ C«ng ty ®· sö dông trong quý I lμ 1.000 triÖu ®ång. Yªu cÇu:

1. TÝnh sè lao ®éng b×nh qu©n trong quý I cña c«ng ty? 2. X¸c ®Þnh møc thu nhËp b×nh qu©n cña mét lao ®éng trong quý I?

Bμi sè 3: Cã tμi liÖu vÒ t×nh h×nh lao ®éng ë mét c«ng ty trong 6 th¸ng ®Çu n¨m b¸o ço nh− sau: - Sè lao ®éng cã ngμy 01/ 01/ 06 : 500 c«ng nh©n - Sè lao ®éng t¨ng trong quý 1 : 50 c«ng nh©n - Sè lao ®éng t¨ng trong quý 2 : 40 c«ng nh©n - Sè lao ®éng gi¶m trong quý 1 : 10 c«ng nh©n - Sè lao ®éng gi¶m trong quý 2 : 20 c«ng nh©n Yªu cÇu:

1. TÝnh sè lao ®éng b×nh qu©n cña c«ng ty trong tõng quý?

21

2. Cho biÕt gi¸ trÞ s¶n xuÊt quý 2 so quý 1 t¨ng 10% h·y tÝnh to¸n vμ ®¸nh gi¸

t×nh h×nh sö dông lao ®éng cña c«ng ty? Bμi sè 4: Cã sè liÖu vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt vμ sö dông lao ®éng cña xÝ nghiÖp A trong kú b¸o c¸o nh− sau: 1. S¶n phÈm s¶n xuÊt:

Sè l−îng s¶n phÈm s¶n xuÊt (sp) S¶n phÈm KÕ ho¹ch Thùc tÕ

§¬n gi¸ cè ®Þnh (1.000 ®ång / s¶n phÈm)

A 1.200 800 20 B 1.400 1.300 25 C 1.800 2.200 15

2. L−îng lao ®éng sö dông: Sè c«ng nh©n trong danh s¸ch b×nh qu©n: KÕ ho¹ch: 540 ng−êi Thùc tÕ: 530 ng−êi Yªu cÇu: KiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch sö dông lao ®éng cña xÝ nghiÖp A theo 2 ph−¬ng ph¸p, cho nhËn xÐt ? Bμi sè 5:

Cã sè liÖu vÒ t×nh h×nh sö dông thêi gian lao ®éng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt x©y dùng t¹i mét xÝ nghiÖp trong 2 quý ®Çu n¨m 2005 nh− sau:

ChØ tiªu Quý I Quý II 1. Sè ngμy c«ng lμm viÖc thùc tÕ trong chÕ ®é 2. Sè ngμy nghØ lÔ vμ chñ nhËt 3. Sè ngμy nghØ phÐp n¨m 4. Sè ngμy c«ng v¾ng mÆt 5. Sè ngμy ngõng viÖc 6. Sè ngμy c«ng lμm thªm

33.200 6.500 1.200 2.500 1.600 1.000

31.530 7.000 1.000 2.650 1.500 1.200

Yªu cÇu: 1. X¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu sau trong tõng quý:

a. Sè ngμy c«ng theo lÞch b. Sè ngμy c«ng chÕ ®é

c. Sè ngμy c«ng cã thÓ sö dông cao nhÊt d. Sè ngμy c«ng cã mÆt e. Sè c«ng nh©n trong danh s¸ch b×nh qu©n

2. BiÕt gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp quý II so quý I gi¶m 5%. H·y x¸c ®Þnh viÖc sö dông lao ®éng cña xÝ nghiÖp quý II so quý I tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ? Bμi sè 6: Cã sè liÖu thèng kª vÒ sè lao ®éng cña mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt trong n¨m 2005 nh− sau: (®¬n vÞ tÝnh: ng−êi) - Sè lao ®éng cã ®Çu n¨m lμ: 500, trong ®ã nam: 200. - BiÕn ®éng t¨ng trong n¨m gåm: +TuyÓn míi 50, trong ®ã nam: 20 + §i häc vμ ®i bé ®éi vÒ 24, trong ®ã nam:14 + §iÒu ®éng tõ n¬i kh¸c ®Õn 3 nam +T¨ng kh¸c 12, trong ®ã nam: 6

22

- BiÕn ®éng gi¶m trong n¨m: + Cho nghØ chÕ ®é 35, trong ®ã nam: 15 + Xin chuyÓn c«ng t¸c 20, trong ®ã nam:15 + Cho ®i häc vμ ®i bé ®éi 18, trong ®ã nam: 12 + NghØ viÖc do çc lý do kh¸c 20, trong ®ã nam: 12

Yªu cÇu: 1. LËp b¶ng c©n ®èi lao ®éng cña ®¬n vÞ. 2. TÝnh çc chØ tiªu ph¶n ¶nh quy m«, c¬ cÊu nam, n÷ vμ sù biÕn ®éng lao

®éng cña ®¬n vÞ trong n¨m 2005? Bμi sè 7:

Cã sè liÖu thèng kª vÒ t×nh h×nh sö dông lao ®éng cña mét doanh nghiÖp trong n¨m 2005 nh− sau: - Sè lao ®éng cã b×nh qu©n trong n¨m: 200 ng−êi. - Sè ngμy nghØ lÔ, nghØ chñ nhËt b×nh qu©n cña ng−êi lao ®éng trong n¨m ®−îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh chung. - Tæng sè ngμy nghØ phÐp trong n¨m cña toμn ®¬n vÞ lμ: 3.000 ngμy. - Tæng sè ngμy v¾ng mÆt cña toμn ®¬n vÞ trong n¨m lμ: 2.000 ngμy. - Tæng sè ngμy ngõng viÖc trong n¨m lμ: 500 ngμy. - Sè ngμy c«ng lμm thªm lμ: 300 ngμy

Yªu cÇu: 1. X¸c ®Þnh çc chØ tiªu sau: a. Sè ngμy c«ng theo lÞch. b. Sè ngμy c«ng theo chÕ ®é. c. Sè ngμy c«ng cã thÓ sö dông cao nhÊt d. Sè ngμy c«ng cã mÆt. e. Sè ngμy c«ng lμm viÖc thùc tÕ. 2. TÝnh çc chØ tiªu ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông thêi gian L§ cña c«ng nh©n s¶n xuÊt?

Bμi sè 8: Cã sè liÖu vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt vμ sö dông lao ®éng cña xÝ nghiÖp X trong 2 kú b¸o ço nh− sau:

ChØ tiªu Kú gèc Kú b¸o ço 1. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt (triÖu ®ång) 2. Sè l−îng lao ®éng (ng−êi)

8.875 500

10.140 520

Yªu cÇu: Ph©n tÝch t×nh biÕn ®éng cña gi¸ trÞ s¶n xuÊt (GO) do ¶nh h−ëng

2 nh©n tè: n¨ng suÊt lao ®éng vμ sè l−îng lao ®éng hao phÝ. Bμi sè 9: Cã sè liÖu thèng kª cña mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt gåm 3 ph©n x−ëng:

N¨ng suÊt lao ®éng tÝnh theo GO (tr.®/ng−êi)

Sè lao ®éng (ng−êi) Ph©n x−ëng

Kú gèc Kú b¸o ço Kú gèc Kú b¸o çoI II III

15 16 17

17 18 19

50 40 10

20 40 50

Yªu cÇu: 1. TÝnh n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n cña toμn doanh nghiÖp?

23

2. Sö dông ph−¬ng ph¸p hÖ thèng chØ sè ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng cña n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n toμn doanh nghiÖp do ¶nh h−ëng 2 nh©n tè: N¨ng suÊt cña tõng bé phËn vμ kÕt cÊu vÒ sè l−îng lao ®éng hao phÝ? Bμi sè 10:Cã sè liÖu vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt vμ lao ®éng cña doanh nghiÖp Y trong 2 quý ®Çu n¨m 2006 nh− sau:

ChØ tiªu §VT Quý I Quý II 1. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt (GO) 2. Sè lao ®éng b×nh qu©n 3. Sè ngμy c«ng lμm viÖc thùc tÕ Trong ®ã: ngμy c«ng lμm thªm 4. Sè giê c«ng lμm viÖc thùc tÕ Trong ®ã: giê c«ng lμm thªm 5. Tæng quü l−¬ng

tr. ®ång ng−êi ngμy ngμy giê giê tr. ®ång

7.000 400

32.400 1.200

267.400 8.200

500

8.030440

34.320

291.72017.160

528Yªu cÇu: 1. TÝnh to¸n çc chØ tiªu ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông thêi gian lao ®éng cña

c«ng nh©n s¶n xuÊt? 2. KiÓm tra t×nh h×nh sö dông tæng quü l−¬ng cña doanh nghiÖp lμ tiÕt

kiÖm hay l·ng phÝ? X¸c ®Þnh cô thÓ møc tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ ®ã? 3. TÝnh to¸n çc chØ tiªu n¨ng suÊt lao ®éng (giê, ngμy, th¸ng)? 4. TÝnh to¸n çc chØ tiªu tiÒn l−¬ng b×nh qu©n? 5. Ph©n tÝch biÕn ®éng cña n¨ng suÊt lao ®éng do ¶nh h−ëng 3 nh©n tè:

N¨ng suÊt lao ®éng giê, sè giê lμm viÖc thùc tÕ b×nh qu©n trong 1 ngμy, sè ngμy lμm viÖc thùc tÕ b×nh qu©n 1 c«ng nh©n trong kú. Bμi sè 11: Cã sè liÖu vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt cña mét c«ng ty dÖt qua 2 kú nh− sau:

Gi¸ trÞ s¶n xuÊt (triÖu ®ång) Sè c«ng nh©n b/qu©n (ng−êi) PX

Kú gèc Kú b¸o ço Kú gèc Kú b¸o ço A 648,5 802 100 144 B 640 806 80 90 C 700 624 70 60 D 910 936 91 90

Céng 2.898,5 3.168 341 384 Yªu cÇu:

1. §¸nh gi¸ sù biÕn ®éng cña n¨ng suÊt lao ®éng toμn c«ng ty gi÷a 2 kú ? 2. Sö dông ph−¬ng ph¸p hÖ thèng chØ sè ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng cña

GO do ¶nh h−ëng cña 2 nh©n tè: n¨ng suÊt lao ®éng vμ sè l−îng lao ®éng? 3. Sö dông ph−¬ng ph¸p hÖ thèng chØ sè ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng cña

NSL§ b×nh qu©n do ¶nh h−ëng cña çc nh©n tè: n¨ng suÊt cña tõng bé phËn vμ kÕt cÊu lao ®éng? Bμi sè 12: Cã sè liÖu thèng kª cña mét ®¬n vÞ nh− sau:

ChØ tiªu N¨m gèc N¨m b/ ço1. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt (GO) (tr. ®ång) 2 . Sè lao ®éng b×nh qu©n trong n¨m (ng−êi) 3. Sè ngμy lμm viÖc b/q cña 1 L§ trong n¨m (ngμy)

8.000 100 250

10.000 110

225Yªu cÇu:

1. TÝnh çc chØ tiªu n¨ng suÊt lao ®éng trong tõng kú?

24

2. Ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng cña gi¸ trÞ s¶n xuÊt (GO) do ¶nh h−ëng cña 3 nh©n tè: N¨ng suÊt lao ®éng ngμy, sè ngμy LVTT b×nh qu©n 1 c«ng nh©n trong kú vμ sè c«ng nh©n trong danh s¸ch b×nh qu©n? Bμi sè 13: Cã sè liÖu thèng kª cña mét doanh nghiÖp trong 2 n¨m b¸o c¸o nh− sau:

ChØ tiªu N¨m gèc N¨m b¸o c¸o 1. N¨ng suÊt L§ b×nh qu©n ngμy 1 L§ (Tr. ®ång/ ngμy) 2. Sè lao ®éng b×nh qu©n (ng−êi) 3. Tæng sè ngμy c«ng lμm viÖc thùc tÕ trong n¨m (ngμy)

0,3 100

22.000

0,33110

24.750

Yªu cÇu: Sö dông hÖ thèng chØ sè ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng cña gi¸ trÞ s¶n xuÊt (GO) do ¶nh h−ëng cña 3 nh©n tè thuéc vÒ lao ®éng: N¨ng suÊt lao ®éng ngμy, sè ngμy LVTT b×nh qu©n 1 c«ng nh©n trong kú vμ sè c«ng nh©n trong danh s¸ch b×nh qu©n? Bμi sè 14: Cã tμi liÖu vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt cña xÝ nghiÖp dÖt qua 2 th¸ng nh− sau:

Gi¸ trÞ s¶n xuÊt (tr.®) Khèi l−îng SPSX (m) Sè CN b/qu©n (ng−êi)PX

Th¸ng 5 Th¸ng 6 Th¸ng 5 Th¸ng 6 Th¸ng 5 Th¸ng 6I 900 1296 18.000 25.920 100 144 II 960 1209 24.000 25.935 80 90 III 1050 936 10.500 7.800 70 60

Céng 2910 3441 52.500 59.655 250 294 Yªu cÇu: 1. Ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng cña gi¸ trÞ s¶n xuÊt (GO) th¸ng 6 so víi

th¸ng 5 do ¶nh h−ëng cña 2 nh©n tè: N¨ng suÊt lao ®éng vμ sè c«ng nh©n trong danh s¸ch b×nh qu©n?

2. Ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng cña n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n th¸ng 6 so víi th¸ng 5 do ¶nh h−ëng cña 2 nh©n tè: N¨ng suÊt cña tõng bé phËn vμ kÕt cÊu vÒ l−îng lao ®éng hao phÝ? Bμi sè 15: Cã t×nh h×nh s¶n xuÊt vμ lao ®éng cña xÝ nghiÖp c¬ khÝ X trong th¸ng 3 vμ th¸ng 4 n¨m 2005 nh− sau: (sè liÖu tÝnh theo gi¸ cè ®Þnh - §vt: tr.®ång) * Th¸ng 3: 1. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp (GO) : 720 2. Sè c«ng nh©n b×nh qu©n (ng−êi) : 100 3. Sè ngμy c«ng LVTT trong th¸ng (ngμy) : 2400 4. Sè giê c«ng LVTT trong th¸ng (giê) : 18.000 * Th¸ng 4: 1. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp (GO) : 928,714 2. Sè c«ng nh©n b×nh qu©n (ng−êi) : 120 3. Sè ngμy c«ng LVTT trong th¸ng (ngμy) : 3.000 4. Sè giê c«ng LVTT trong th¸ng (giê) : 21.000

Yªu cÇu: Ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng cña n¨ng suÊt lao ®éng th¸ng 4 so víi th¸ng 3 do ¶nh h−ëng bëi 3 nh©n tè: N¨ng suÊt lao ®éng giê; Sè giê lμm viÖc thùc tÕ b×nh qu©n trong 1 ngμy; Sè ngμy lμm viÖc thùc tÕ b×nh qu©n 1 th¸ng ?

25

Bμi sè 16: Cã tμi liÖu vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt cña mét C«ng ty C¬ khÝ trong th¸ng 2 vμ

th¸ng 3 n¨m 2006 nh− sau: I. T×nh h×nh s¶n xuÊt:

S¶n l−îng s¶n xuÊt (çi) S¶n phẩm

Th¸ng 2 Th¸ng 3 §¬n gi¸ cè ®Þnh (1.000®ång /çi)

A 30.000 50.000 100 B 60.000 65.000 100 C 80.000 90.000 80

II. T×nh h×nh biÕn ®éng sè l−îng lao ®éng trong danh s¸ch: - Ngμy 1/2/ 2006 : Cã 50 ng−êi ®ang lμm viÖc thùc tÕ - Ngμy 6/2/ 2006 : T¨ng 24 ng−êi - Ngμy 16/2/ 2006 : Gi¶m 12 ng−êi - Ngμy 21/2 /2006 : T¨ng 6 ng−êi Tõ ®ã ®Õn cuèi th¸ng 3 sè l−îng lao ®éng kh«ng ®æi Yªu cÇu: 1. TÝnh gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cña C«ng ty th¸ng 2 vμ th¸ng 3 n¨m 2006 ? 2. TÝnh sè l−îng lao ®éng b×nh qu©n trong th¸ng 2 vμ th¸ng 3 ? 3. KiÓm tra t×nh h×nh sö dông lao ®éng cña C«ng ty theo 2 ph−¬ng ph¸p gi¶n

®¬n vμ kÕt hîp víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt? 4. Ph©n tÝch mèi quan hÖ gi÷a tèc ®é t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng vμ tèc ®é t¨ng sè

l−îng lao ®éng? Bμi sè 17: Cã tμi liÖu vÒ 1 doanh nghiÖp C¬ khÝ trong 6 th¸ng cuèi n¨m 2005 nh− sau: I. KÕt qu¶ s¶n xuÊt:

Khèi l−îng thμnh phÈm SX (1.000 çi)

Khèi l−îng s¶n phÈm tiªu thô (1.000 çi)

S¶n phÈm

Quý 3 Quý 4 Quý 3 Quý 4

§¬n gi¸ cè ®Þnh (1000 ®ång/çi)

A 105 115 100 110 100 B 90 98 85 90 120 C 36 33 30 30 150 D 45 38 40 32 300

- Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ®Çu quý 3 : 560 triÖu ®ång - Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi quý 3 : 650 triÖu ®ång - Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi quý 4 : 640 triÖu ®ång II. T×nh h×nh kh¸c: 1. Lao ®éng: - Sè lao ®éng trong danh s¸ch cã ngμy 1/7 : 350 ng−êi - Ngμy 15/ 8 cho th«i viÖc : 20 ng−êi - Ngμy 1/10 nhËn thªm 30 ng−êi vμ sè liÖu kh«ng thay ®æi cho ®Õn cuèi quý 4 2. TiÒn l−¬ng: - TiÒn l−¬ng b×nh qu©n 1 lao ®éng trong quý 3 lμ: 4,2 triÖu ®ång - TiÒn l−¬ng b×nh qu©n 1 lao ®éng trong quý 4 lμ: 4,5 triÖu ®ång

Yªu cÇu: 1. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng quý 4 so víi quý 3 vμ nhËn xÐt?

26

2. Ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng cña tæng quü l−¬ng quý 4 so víi quý 3 do ¶nh h−ëng hai nh©n tè: tiÒn l−¬ng b×nh qu©n 1 c«ng nh©n vμ sè l−îng lao ®éng b×nh qu©n?

3. Doanh nghiÖp sö dông tæng quü l−¬ng quý 4 so víi quý 3 tiÕt kiÖm (l·ng phÝ). X¸c ®Þnh cô thÓ møc tiÕt kiÖm (l·ng phÝ) ®ã ?

4. Ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng tæng doanh thu quý 4 so víi quý 3, so s¸nh vμ nhËn xÐt

5. Ph©n tÝch mèi quan hÖ gi÷a tèc ®é t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng vμ tèc ®é t¨ng tiÒn l−¬ng b×nh qu©n ? Bμi sè 18: Cã sè liÖu thèng kª vÒ lao ®éng vμ thu nhËp cña ng−êi lao ®éng t¹i mét doanh nghiÖp nh− sau:

Thu nhËp b×nh qu©n 1 lao ®éng (tr.®ång)

Sè lao ®éng b×nh qu©n (ng−êi)

Ph©n x−ëng

Kú gèc Kú b¸o ço Kú gèc Kú b¸o ço 1 2 3

10 11 12

8 10 13

50 40 10

10 40 80

Yªu cÇu: 1. TÝnh thu nhËp b×nh qu©n cña 1 lao ®éng toμn doanh nghiÖp ë kú gèc vμ

kú b¸o ço? 2. Ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng cña thu nhËp b×nh qu©n 1 lao ®éng toμn

doanh nghiÖp kú b¸o ço so víi kú gèc do ¶nh h−ëng cña çc nh©n tè: thu nhËp cña tõng bé phËn vμ kÕt cÊu vÒ l−îng lao ®éng hao phÝ.

3. Ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng cña tæng thu nhËp do ¶nh h−ëng cña çc nh©n tè: thu nhËp b×nh qu©n 1 lao ®éng vμ sè l−îng lao ®éng?

27

Ch−¬ng IV: thèng kª tμi s¶n cè ®Þnh trong doanh nghiÖp

A. Tãm t¾t lý thuyÕt: 4.1. Kh¸i niÖm, ph©n lo¹i vμ ®¸nh gi¸ tμi s¶n cè ®Þnh trong doanh nghiÖp: 4.1.1. Kh¸i niÖm: Tμi s¶n cè ®Þnh trong doanh nghiÖp lμ bé phËn tμi s¶n cã gi¸ trÞ lín, thêi gian sö dông l©u dμi vμ khi tham gia vμo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vÉn gi÷ nguyªn h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu nh−ng gi¸ trÞ cña chóng ®· bÞ gi¶m dÇn do chuyÓn vμo gi¸ trÞ s¶n phÈm d−íi h×nh thøc khÊu hao TSC§. 4.1.2. Ph©n lo¹i tμi s¶n cè ®Þnh (TSC§): TSC§ trong doanh nghiÖp cã nhiÒu lo¹i, ®Ó thuËn tiÖn cho c«ng t¸c qu¶n lý, c«ng t¸c h¹ch to¸n vμ çc nghiªn cøu vÒ TSC§ ë doanh nghiÖp, ta cÇn ph¶i ph©n lo¹i chóng theo çc tiªu thøc phï hîp víi môc ®Ých nghiªn cøu. 4.1.3. §¸nh gi¸ TSC§: - §¸nh gi¸ TSC§ theo nguyªn gi¸ (hay gi¸ ban ®Çu hoμn toμn): - §¸nh gi¸ TSC§ theo gi¸ ban ®Çu cßn l¹i. - §¸nh gi¸ TSC§ theo gi¸ kh«i phôc hoμn toμn. - §¸nh gi¸ TSC§ theo gi¸ kh«i phôc cßn l¹i 4.2. Çc chØ tiªu thèng kª sè l−îng, kÕt cÊu, hiÖn tr¹ng vμ t×nh h×nh biÕn ®éng cña tμi s¶n cè ®Þnh : 4.2.1. Thèng kª sè l−îng TSC§: a. ChØ tiªu gi¸ trÞ TSC§ hiÖn cã cuèi kú b¸o ço: TSC§ hiÖn = TSC§ cã + TSC§ t¨ng - TSC§ gi¶m cã cuèi kú ®Çu kú trong kú trong kú b. ChØ tiªu TSC§ b×nh qu©n: cã 2 ph−¬ng ph¸p - Ph−¬ng ph¸p 1: TSC§ cã ®Çu kú + TSC§ cã cuèi kú G =

2 - Ph−¬ng ph¸p 2:

G = ∑∑

i

ii

ttG

Trong ®ã: - Gi: Gi¸ trÞ TSC§ cã ë tõng thêi ®iÓm - ti: Kho¶ng thêi gian t−¬ng øng cã gi¸ trÞ Gi

- : tæng thêi gian nghiªn cøu theo lÞch ∑ it

4.2.2. Thèng kª kÕt cÊu (tû träng) TSC§: Gi¸ trÞ tõng lo¹i TSC§ Tû träng tõng lo¹i TSC§ (%) = x 100%

Gi¸ trÞ toμn bé TSC§ 4.2.3.Thèng kª hiÖn tr¹ng TSC§: Tæng sè khÊu hao ®· trÝch (tæng sè khÊu hao luü kÕ)

28

- HÖ sè hao mßn = TSC§ Nguyªn gi¸ (Gi¸ ban ®Çu hoμn toμn TSC§)

- HÖ sè cßn sö dông ®−îc TSC§ = 1 - HÖ sè hao mßn TSC§.

4.2.4. Thèng kª t×nh h×nh biÕn ®éng TSC§: a. LËp b¶ng c©n ®èi TSC§. b. Çc chØ tiªu ph¶n ¸nh t×nh h×nh biÕn ®éng TSC§:

Gi¸ trÞ TSC§ t¨ng trong kú - HÖ sè t¨ng TSC§ = Gi¸ trÞ TSC§ b×nh qu©n trong kú Gi¸ trÞ TSC§ gi¶m trong kú - HÖ sè gi¶m TSC§ = Gi¸ trÞ TSC§ b×nh qu©n trong kú

Gi¸ trÞ TSC§ t¨ng míi nguyªn trong kú - HÖ sè ®æi míi =

TSC§ Gi¸ trÞ tμi s¶n cè ®Þnh cã cuèi kú Gi¸ trÞ TSC§ gi¶m do cò háng trong kú

- HÖ sè lo¹i bá = TSC§ Gi¸ trÞ tμi s¶n cè ®Þnh cã ®Çu kú 4.3. Çc chØ tiªu thèng kª møc ®é trang bÞ vμ hiÖu qu¶ sö dông tμi s¶n cè ®Þnh : 4.3.1. Çc chØ tiªu thèng kª møc ®é trang bÞ TSC§:

Tæng nguyªn gi¸ TSC§ dïng vμo SXKD trong kú - Møc ®é trang bÞ TSC§ = cho ng−êi lao ®éng Sè lao ®éng ë ca lín nhÊt trong kú 4.3.2. Çc chØ tiªu thèng kª hiÖu qu¶ sö dông TSC§: a. Çc chØ tiªu ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông TSC§: * HiÖu qu¶ sö dông TSC§ tÝnh theo gi¸ trÞ s¶n xuÊt (H):

Gi¸ trÞ s¶n xuÊt H = Gi¸ trÞ TSC§ b×nh qu©n

ChØ tiªu nμy cho biÕt cø mét ®¬n vÞ gi¸ trÞ tμi s¶n cè ®Þnh b×nh qu©n khi tham gia vμo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt sÏ t¹o ra ®−îc bao nhiªu ®ång gi¸ trÞ s¶n xuÊt. * Chi phÝ TSC§ cho 1 ®¬n vÞ gi¸ trÞ s¶n xuÊt (hiÖu suÊt sö dông TSC§ (C):

Gi¸ trÞ TSC§ b×nh qu©n 1 C = = Gi¸ trÞ s¶n xuÊt H

ChØ tiªu nμy cho biÕt ®Ó s¶n xuÊt ra mét ®¬n vÞ gi¸ trÞ s¶n xuÊt cÇn ph¶i chi

phÝ bao nhiªu ®¬n vÞ gi¸ trÞ TSC§ b×nh qu©n. * HiÖu qu¶ sö dông TSC§ tÝnh theo lîi nhuËn : (HL)

Lîi nhuËn

29

HL = Gi¸ trÞ TSC§ b×nh qu©n Gi¸ trÞ TSC§ b×nh qu©n

ChØ tiªu nμy cho biÕt mét ®¬n vÞ TSC§ tham gia vμo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt sÏ t¹o ra ®−îc bao nhiªu ®¬n vÞ lîi nhuËn.

ChØ tiªu nμy cho biÕt mét ®¬n vÞ TSC§ tham gia vμo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt sÏ t¹o ra ®−îc bao nhiªu ®¬n vÞ lîi nhuËn. b. Ph©n tÝch møc ®é ¶nh h−ëng cña çc nh©n tè thuéc vÒ TSC§ ®Õn chØ tiªu ph©n tÝch: b. Ph©n tÝch møc ®é ¶nh h−ëng cña çc nh©n tè thuéc vÒ TSC§ ®Õn chØ tiªu ph©n tÝch: * Ph©n tÝch çc nh©n tè ¶nh h−ëng ®Õn hiÖu qu¶ sö dông TSC§: * Ph©n tÝch çc nh©n tè ¶nh h−ëng ®Õn hiÖu qu¶ sö dông TSC§: C¨n cø vμo ph−¬ng tr×nh kinh tÕ: H = H x d C¨n cø vμo ph−¬ng tr×nh kinh tÕ: H = H x d * Ph©n tÝch biÕn ®éng cña gi¸ trÞ s¶n xuÊt (GO) do ¶nh h−ëng 2 nh©n tè: * Ph©n tÝch biÕn ®éng cña gi¸ trÞ s¶n xuÊt (GO) do ¶nh h−ëng 2 nh©n tè: C¨n cø vμo ph−¬ng tr×nh kinh tÕ: GO = H x C¨n cø vμo ph−¬ng tr×nh kinh tÕ: GO = H xG * Ph©n tÝch biÕn ®éng cña gi¸ trÞ s¶n xuÊt (GO) do ¶nh h−ëng 3 nh©n tè: C¨n cø vμo ph−¬ng tr×nh kinh tÕ: GO = xdH ′ xG B. ÇC bμi tËp C¥ B¶N: Bμi sè 1: Mét xÝ nghiÖp c¬ khÝ ®Çu n¨m 2002 ®· mua vμ ®−a vμo sö dông 10 m¸y tiÖn, gi¸ mua mçi m¸y lμ 20 triÖu ®ång, chi phÝ chuyªn chë vμ l¾p ®Æt cña c¶ 10 m¸y hÕt 10 triÖu ®ång. §Çu n¨m 2004 xÝ nghiÖp mua thªm 15 m¸y tiÖn t−¬ng tù, gi¸ mua mçi m¸y 18 triÖu ®ång, chi phÝ vËn chuyÓn l¾p ®Æt chung cho c¶ 15 m¸y hÕt 30 triÖu ®ång. BiÕt r»ng thêi h¹n sö dông mçi m¸y lμ 8 n¨m, tÝnh khÊu hao theo ph−¬ng ph¸p ®−êng th¼ng vμ gi¸ 1 m¸y tiÖn t¹i thêi ®iÓm ®¸nh gi¸ l¹i lμ 15 triÖu ®ång. Yªu cÇu: X¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña 25 m¸y tiÖn t¹i doanh nghiÖp c¬ khÝ vμo ®Çu n¨m 2006 theo gi¸: 1. Gi¸ ban ®Çu hoμn toμn

2. Gi¸ kh«i phôc hoμn toμn 3. Gi¸ ban ®Çu cßn l¹i 4. Gi¸ kh«i phôc cßn l¹i

Bμi sè 2: Cã sè liÖu vÒ t×nh h×nh sö dông thiÕt bÞ s¶n xuÊt cña 1 doanh nghiÖp dÖt trong n¨m b¸o ço nh− sau: §Çu n¨m, tæng nguyªn gi¸ thiÕt bÞ s¶n xuÊt lμ 15.000 triÖu ®ång, trong n¨m xÝ nghiÖp mua thªm 100 m¸y dÖt míi víi nguyªn gi¸ 50 triÖu ®ång/ çi vμ 20 m¸y kÐo sîi ®· dïng råi cña 1 doanh nghiÖp kh¸c víi gi¸ mua lμ 30 triÖu ®ång/ çi (biÕt r»ng nguyªn gi¸ ban ®Çu lμ 70 triÖu ®ång/ çi) vμ b¸n bít 20 m¸y dÖt cò cßn 80% gi¸ trÞ, cho mét c¬ së dÖt t− nh©n víi gi¸ 10 triÖu ®ång/ çi, cho biÕt nguyªn gi¸ mçi m¸y nμy khi mua lμ 20 triÖu ®ång/ çi. Ngoμi ra doanh nghiÖp cßn b¸n thanh lý 50 m¸y dÖt ®· hÕt h¹n sö dông víi gi¸ 1 triÖu ®ång/ çi, ®−îc biÕt nguyªn gi¸ mçi m¸y nμy lμ 20 triÖu ®ång / çi. Yªu cÇu: H·y tÝnh çc chØ tiªu sau trong n¨m b¸o ço 1. Nguyªn gi¸ thiÕt bÞ s¶n xuÊt hiÖn cã cuèi n¨m?

2. Nguyªn gi¸ thiÕt bÞ s¶n xuÊt b×nh qu©n trong n¨m? Bμi sè 3: Mét doanh nghiÖp mua 01 TSC§ A míi 100% vμ ®−a vμo ho¹t ®éng ngμy 01/ 03/2004. Cho biÕt gi¸ ghi trªn ho¸ ®¬n lμ 135.000.000 ®ång, chi phÝ vËn chuyÓn lμ 10.000.000 ®ång, chi phÝ l¾p ®Æt ch¹y thö tr−íc khi ®−a vμo sö dông lμ 5.000.000 ®ång, dù kiÕn thêi gian sö dông tμi s¶n nμy lμ 5 n¨m.

30

Yªu cÇu: 1. TÝnh møc khÊu hao ®ã trong tõng n¨m (theo ph−¬ng ph¸p tuyÕn tÝnh cè ®Þnh) 2. TÝnh hÖ sè cßn sö dông ®−îc cña tμi s¶n cè ®Þnh ®ã vμo thêi ®iÓm cuèi n¨m (thø 1,2,3,4,5)? Bμi sè 4: Cã tμi liÖu vÒ t×nh h×nh TSC§ cña mét doanh nghiÖp trong n¨m b¸o ço nh− sau: (§¬n vÞ tÝnh: triÖu ®ång) 1. Tμi s¶n cè ®Þnh cã ®Çu n¨m: - Tæng nguyªn gi¸ TSC§ : 17.200

- Tæng gi¸ trÞ hao mßn ®Çu n¨m : 4.000 2. Tμi s¶n cè ®Þnh míi ®−a vμo sö dông trong n¨m: - Tæng nguyªn gi¸ TSC§ : 20.000

3. TSC§ ®−îc nhËn tõ doanh nghiÖp kh¸c: - Tæng nguyªn gi¸ TSC§ : 2.600 - Gi¸ trÞ hao mßn : 600

4. TSC§ bÞ lo¹i bá trong n¨m do cò háng: - Tæng nguyªn gi¸TSC§ : 400 - Gi¸ trÞ hao mßn : 400 - Gi¸ b¸n thanh lý cña çc TSC§ bÞ lo¹i bá : 10 5. TSC§ kh«ng cÇn dïng ®em b¸n l¹i: - Tæng nguyªn gi¸ TSCD : 1.000 - Gi¸ trÞ hao mßn : 400 - Gi¸ b¸n çc TSC§ kh«ng cÇn dïng trªn : 360 6. Tæng sè tiÒn ®· trÝch khÊu hao TSC§ trong n¨m : 6.400 7. Tæng sè tiÒn n©ng cÊp s÷a ch÷a TSC§ nhËn tõ DN kh¸c : 500 Yªu cÇu: 1.TÝnh nguyªn gi¸ TSC§ hiÖn cã cuèi n¨m (theo gi¸ ban ®Çu vμ gi¸ cßn l¹i)? 2. TÝnh gi¸ trÞ TSC§ b×nh qu©n (G ) 3. TÝnh çc chØ tiªu ph¶n ¶nh t×nh h×nh biÕn ®éng TSC§ trong n¨m? Bμi sè 5: Cã sè liÖu sau ®©y vÒ t×nh h×nh sö dông tμi s¶n cè ®Þnh cña doanh nghiÖp c¬ khÝ A trong n¨m 2005. §Çu n¨m, gi¸ ban ®Çu hoμn toμn cu¶ toμn bé tμi s¶n cè ®Þnh lμ 8 tû ®ång. Trong n¨m, doanh nghiÖp tiÕn hμnh thanh lý 10 m¸y tiÖn cò háng, mçi m¸y cã gi¸ ban ®Çu hoμn toμn lμ 16.000.000 ®ång/m¸y. Trong n¨m doanh nghiÖp cßn mua thªm 15 m¸y hμn míi víi gi¸ ban ®Çu hoμn toμn lμ 18.500.000 ®ång/m¸y, vμ nhËn tõ mét xÝ nghiÖp trong ngμnh ®· gi¶i thÓ 05 m¸y tiÖn vμ 03 m¸y bμo víi gi¸ ban ®Çu hoμn toμn lμ 14.800.000 ®ång/ m¸y tiÖn 17.500.000 ®ång/ m¸y bμo. Yªu cÇu: 1. LËp b¶ng c©n ®èi tμi s¶n cè ®Þnh 2. TÝnh çc hÖ sè ph¶n ¸nh t×nh h×nh biÕn ®éng TSC§ cña doanh nghiÖp? Bμi sè 6:

31

Theo kÕt qu¶ kiÓm kª tμi s¶n cè ®Þnh cña c«ng tr−êng 3/2 n¨m 2005 ®· x¸c ®Þnh: §Çu n¨m cã 2,5 tû ®ång theo gi¸ ban ®Çu hoμn toμn, møc ®é hao mßn ®Çu n¨m lμ 35%. Trong n¨m, c«ng tr−êng mua thªm mét m¸y xóc míi ®−a vμo s¶n xuÊt, trÞ gi¸ 180 triÖu ®ång. Chi phÝ vËn chuyÓn, l¾p ®Æt m¸y xóc trªn lμ 5 triÖu ®ång vμ nhËn bμn giao tõ 1 xÝ nghiÖp cïng ngμnh 1 ph−¬ng tiÖn vËn t¶i trÞ gi¸ 100 triÖu ®ång, møc ®é hao mßn TSC§ nμy lμ 40%. Sè tiÒn trÝch khÊu hao trong n¨m lμ 140 triÖu ®ång. Ngoμi ra, c«ng tr−êng cßn thanh lý mét sè tμi s¶n cè ®Þnh ®· cò háng cã gi¸ trÞ ban ®Çu hoμn toμn lμ 20 triÖu ®ång vμ gi¸ trÞ cßn l¹i lμ 1 triÖu ®ång. Yªu cÇu: 1. LËp b¶ng c©n ®èi tμi s¶n cè ®Þnh? 2. TÝnh c¸c hÖ sè ph¶n ¸nh t×nh h×nh biÕn ®éng TSC§ cña c«ng tr−êng n¨m 2005? Bμi sè 7: Cã sè liÖu vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt vμ sö dông TSC§ cña XÝ nghiÖp DÖt qua 2 th¸ng 3 vμ th¸ng 4 n¨m 2006 nh− sau: * Th¸ng 3: 1. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp ( triÖu ®ång) : 400 2. Chi phÝ TSC§ cho 1 ®¬n vÞ GTSX (triÖu ®ång) : 12,5 * Th¸ng 4: 1. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp (triÖu ®ång) : 405,9 2. T×nh h×nh sö dông TSC§ (triÖu ®ång) - Gi¸ trÞ TSC§ cã ngμy 1/4 : 4.050 - Ngμy 5/4 mua thªm 1 sè MMTB trÞ gi¸ : 550 - Ngμy 17/4 nhËn bμn giao cña C.Ty X 1 TB trÞ gi¸ : 200 - Ngμy 25 /4 Thanh lý mét sè TSC§ trÞ gi¸ : 550 Vμ sè liÖu kh«ng thay ®æi cho ®Õn hÕt th¸ng 4 Yªu cÇu: Ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng cña chØ tiªu gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cña xÝ nghiÖp th¸ng 4 so víi th¸ng 3 do ¶nh h−ëng 2 nh©n tè: HiÖu qu¶ sö dông TSC§ (H) vμ gi¸ trÞ TSC§ b×nh qu©n (G )? Bμi sè 8: Cã sè liÖu vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp c¬ khÝ X trong n¨m 2005 nh− sau: (sè liÖu tÝnh theo gi¸ cè ®Þnh - §vt: 1.000 ®ång) I. T×nh h×nh s¶n xuÊt: Gi¸ trÞ s¶n xuÊt (GO): quý I: 298.850, quý II: 304.200 II. T×nh h×nh sö dông TSC§ (1.000 ®ång) - TSC§ cã ®Çu quý I : 430.000 - TSC§ t¨ng trong quý I : 250.000 - TSC§ t¨ng trong quý II : 166.000 - TSC§ gi¶m trong quý I : 310.000 - TSC§ gi¶m trong quý II : 94.800 Yªu cÇu: 1. TÝnh c¸c chØ tiªu ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông TSC§ trong tõng quý?

32

2. Ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp quý II so quý I do ¶nh h−ëng cña 2 nh©n tè: HiÖu qu¶ sö dông tμi s¶n cè ®Þnh (H) vμ gi¸ trÞ tμi s¶n cè ®Þnh b×nh qu©n(G ) Bμi sè 9: Cã sè liÖu sau ®©y vÒ t×nh h×nh sö dông TSC§ cña doanh nghiÖp Y:

(§¬n vÞ tÝnh: triÖu ®ång) ChØ tiªu Kú gèc Kú b¸o ço

1. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt theo gi¸ cè ®Þnh (GO) 1.000 900 2. Gi¸ trÞ tμi s¶n cè ®Þnh b×nh qu©n (G ) 1.250 1.200 Trong ®ã: Tμi s¶n cè ®Þnh trùc tiÕp s¶n xuÊt 937,5 840

Yªu cÇu: 1. So s¸nh hiÖu n¨ng sö dông tμi s¶n cè ®Þnh gi÷a 2 kú ? 2. Ph©n tÝch biÕn ®éng hiÖu qu¶ sö dông TSC§ (H) gi÷a 2 kú do ¶nh h−-ëng bìi 2 nh©n tè: HiÖu qu¶ sö dông TSC§ trùc tiÕp s¶n xuÊt (H′),vμ tû träng TSC§ trùc tiÕp s¶n xuÊt chiÕm trong toμn bé TSC§ (d) Bμi sè 10: Cã sè liÖu vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt vμ sö dông TSC§ cña mét nhμ m¸y dÖt trong 2 n¨m 2004 vμ 2005 nh− sau: *N¨m 2004: - Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp: 27.900 triÖu ®ång - Nguyªn gi¸ TSC§ hiÖn cã ®Çu n¨m 32.000 triÖu ®ång trong ®ã nguyªn gi¸ thiÕt bÞ s¶n xuÊt 24.000 triÖu ®ång. - Nguyªn gi¸ TSC§ hiÖn cã cuèi n¨m 30.000 triÖu ®ång trong ®ã nguyªn gi¸ thiÕt bÞ s¶n xuÊt 22.000 triÖu ®ång * N¨m 2005: - Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp t¨ng 10% so víi n¨m 2004. - Nguyªn gi¸ TSC§ hiÖn cã cuèi n¨m 38.000 triÖu ®ång. - T×nh h×nh t¨ng gi¶m thiÕt bÞ s¶n xuÊt: Trong n¨m 2005 mua thªm 80 m¸y dÖt víi nguyªn gi¸ 50 triÖu ®ång/ çi, 25 m¸y kÐo sîi víi gi¸ mua 20 triÖu ®ång/ çi. Vμ b¸n bít 20 m¸y dÖt cò víi gi¸ b¸n 10 triÖu ®ång/ çi, biÕt r»ng nguyªn gi¸ cña m¸y dÖt lμ 25 triÖu ®ång/ çi, ®ång thêi thanh lý 50 m¸y dÖt ®· hÕt h¹n sö dông, nguyªn gi¸ mçi m¸y lμ 20 triÖu ®ång / çi . Yªu cÇu: H·y tÝnh çc chØ tiªu sau cho tõng n¨m: 1. Nguyªn gi¸ tμi s¶n cè ®Þnh b×nh qu©n ? 2. Nguyªn gi¸ thiÕt bÞ s¶n xuÊt b×nh qu©n ? 3. Tû träng thiÕt bÞ s¶n xuÊt chiÕm trong tæng sè TSC§? 4. HiÖu qu¶ sö dông tμi s¶n cè ®Þnh ? 5. HiÖu qu¶ sö dông thiÕt bÞ s¶n xuÊt? 6. Ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng cña hiÖu qu¶ sö dông TSC§ n¨m 2005 so víi n¨m 2004 do ¶nh h−ëng 2 nh©n tè: hiÖu qu¶ sö dông thiÕt bÞ s¶n xuÊt vμ tû träng cña TBSX chiÕm trong tæng tμi s¶n cè ®Þnh cña nhμ m¸y?

33

7. Ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng cña gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp n¨m 2005 so víi n¨m 2004 cña nhμ m¸y dÖt do ¶nh h−ëng 3 nh©n tè: hiÖu qu¶ sö dông thiÕt bÞ s¶n xuÊt vμ tû träng cña TBSX chiÕm trong tæng tμi s¶n cè ®Þnh cña nhμ m¸y vμ gi¸ tri TSC§ b×nh qu©n? Bμi sè 11: Cã tμi liÖu thèng kª cña mét doanh nghiÖp trong 2 kú nh− sau:

(§VT : 1.000 ®ång) ChØ tiªu Kú gèc Kú b¸o c¸o

1. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt (GO) 2. Gi¸ trÞ tμi s¶n cè ®Þnh b×nh qu©n

8.000 4.000

8.800 4.600

Yªu cÇu: H·y ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng cña gi¸ trÞ tμi s¶n cè ®Þnh b×nh qu©n do ¶nh h−ëng cña 2 nh©n tè : HiÖu suÊt sö dông TSC§ (C) vμ gi¸ trÞ s¶n xuÊt(GO). Bμi sè 12: Mét TSC§ b¾t ®Çu ®−a vμo sö dông ®Çu n¨m 2001 cã gi¸ ban ®Çu hoμn toμn lμ 120 triÖu ®ång. Thêi h¹n sö dông cña tμi s¶n ®ã lμ 10 n¨m. BiÕt r»ng, sau khi ®μo th¶i th× gi¸ trÞ cã thÓ thu håi l¹i tõ tμi s¶n ®ã lμ 5 triÖu ®ång vμ chi phÝ thanh lý khi lo¹i bá TSC§ lμ 1 triÖu ®ång. Yªu cÇu: TÝnh c¸c chØ tiªu sau: 1. TÝnh møc khÊu hao TSC§ cho tõng n¨m? 2. TÝnh tû lÖ khÊu hao vμ hÖ sè cßn sö dông ®−îc cña TSC§ ®ã vμo cuèi n¨m? 3. TÝnh gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ vμ gi¸ trÞ cßn l¹i cña tμi s¶n ®ã vμo cuèi n¨m? Bμi sè 13: Cã tμi liÖu cña mét doanh nghiÖp d−íi ®©y: 1.Nguyªn gi¸ TSC§ cã ë ®Çu n¨m theo gi¸ ban ®Çu hoμn toμn lμ 1.040 triÖu ®ång 2. HÖ sè hao mßn chung cña tÊt c¶ TSC§ cã ë ®Çu n¨m lμ 30%. 3.Gi¸ ban ®Çu hoμn toμn cña TSC§ míi ®−a vμo sö dông trong n¨m ë t×nh tr¹ng míi nguyªn. + Vμo ngμy 01/3 : 320 triÖu ®ång + Vμo ngμy 01/6 : 100 triÖu ®ång 4. Gi¸ trÞ TSC§ bÞ lo¹i bá tõ ngμy 01/7 : + Theo gi¸ ban ®Çu hoμn toμn : 130 triÖu ®ång + Theo gi¸ ban ®Çu cßn l¹i : 8 triÖu ®ång 5. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c¶ n¨m cña DN lμ 18.400 triÖu ®ång 6. Sè lao ®éng b×nh qu©n lμ 200 c«ng nh©n. Yªu cÇu x¸c ®Þnh: 1. Gi¸ trÞ TSC§ hiÖn cã cuèi n¨m (theo gi¸ ban ®Çu hoμn toμn vμ ban ®Çu cßn l¹i)? 2. Gi¸ trÞ TSC§ b×nh qu©n trong n¨m? 3. HÖ sè: t¨ng, gi¶m, ®æi míi, lo¹i bá TSC§ trong n¨m?

34

4. TÝnh çc chØ tiªu ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông TSC§? 5. TÝnh møc ®é trang bÞ TSC§ b×nh qu©n cho ng−êi lao ®éng?

BiÕt r»ng: Doanh nghiÖp sö dông ph−¬ng ph¸p khÊu hao theo ph−¬ng ph¸p ®−êng th¼ng, tû lÖ khÊu hao b×nh qu©n n¨m lμ 10%. Bμi sè 14: Cã tμi liÖu vÒ t×nh h×nh mét DN trong n¨m b¸o ço nh− sau: 1. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt: 46.617 triÖu ®ång 2. T×nh h×nh TSC§: (triÖu ®ång) * Nguyªn gi¸ TSC§ hiÖn cã ®Çu n¨m: - Nhμ cöa vËt kiÕn tróc: 1.221 - M¸y mãc thiÕt bÞ: 8473,5 - ThiÕt bÞ ®éng lùc: 550,5 - Ph−¬ng tiÖn vËn t¶i: 5.097 - Dông cô qu¶n lý: 414 * Tæng khÊu hao luü kÕ cña TSC§ cã ®Çu n¨m: - Nhμ cöa vËt kiÕn tróc: 780 - M¸y mãc thiÕt bÞ: 4.716 - ThiÕt bÞ ®éng lùc: 288 - Ph−¬ng tiÖn vËn t¶i: 3169,5 - Dông cô qu¶n lý: 156. * Nguyªn gi¸ TSC§ mua s¾m míi trong n¨m: - Nhμ cöa vËt kiÕn tróc: 68 - M¸y mãc thiÕt bÞ: 408 - Ph−¬ng tiÖn vËn t¶i: 1.068 - Dông cô qu¶n lý: 150 * Nguyªn gi¸ mét thiÕt bÞ s¶n xuÊt kh«ng cÇn dïng ®em b¸n l¹i 150 triÖu ®ång, gi¸ b¸n l¹i lμ 60 triÖu ®ång, tæng khÊu hao luü kÕ ®Õn thêi ®iÓm b¸n l¹i cña TSC§ nμy lμ 50 triÖu ®ång. * Nguyªn gi¸ mét xe t¶i bÞ lo¹i bá trong n¨m do khÊu hao hÕt 500 triÖu ®ång. * Tæng gi¸ trÞ khÊu hao TSC§ trong n¨m b¸o ço: - Nhμ cöa vËt kiÕn tróc: 64,5 - M¸y mãc thiÕt bÞ: 952 - ThiÕt bÞ ®éng lùc: 57 - Ph−¬ng tiÖn vËn t¶i: 564 - Dông cô qu¶n lý: 61,5 Yªu cÇu: 1.TÝnh çc chØ tiªu ph¶n ¶nh quy m« TSC§ (tÝnh cho tõng nhãm TSC§ vμ tÝnh chung cho toμn bé TSC§) sau: a. Nguyªn gi¸ TSC§ hiÖn cã cuèi n¨m? b. Nguyªn gi¸ TSC§ b×nh qu©n n¨m? 2. TÝnh chØ tiªu kÕt cÊu TSC§ (theo gi¸ trÞ TSC§ b×nh qu©n trong n¨m)? 3. TÝnh çc chØ tiªu ph¶n ¸nh biÕn ®éng TSC§ trong n¨m ? 4. TÝnh çc chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖn tr¹ng cña TSC§ hiÖn cã t¹i thêi ®iÓm cuèi n¨m ? a. Tæng khÊu hao luü kÕ TSC§? b. Gi¸ trÞ cßn l¹i TSC§?

35

c. HÖ sè hao mßn TSC§? d. HÖ sè cßn dïng ®−îc TSC§? 5. TÝnh c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ sö dông TSC§ trong n¨m b¸o c¸o? a. HiÖu n¨ng sö dông TSC§? b. Chi phÝ TSC§ cho mét ®ång gi¸ trÞ s¶n xuÊt? Bμi sè 15: Cã tμi liÖu vÒ t×nh h×nh cña mét lo¹i thiÕt bÞ Y t¹i XÝ nghiÖp May xuÊt khÈu trong th¸ng 10 n¨m 2005 nh− sau: - Ngμy 01/10 cã 50 m¸y ®ang lμm viÖc thùc tÕ - Ngμy 05/10 cã 03 m¸y háng ®ét xuÊt ph¶i ngõng viÖc ®Ó söa ch÷a - Ngμy 11/10 mua thªm 20 m¸y vμ ®−a vμo sö dông 15 m¸y, 05 m¸y dù phßng, ®ång thêi lo¹i bá 04 m¸y ®· cò háng hÕt h¹n sö dông. - Ngμy 16/10 mua thªm 10 m¸y ®· sö dông ( ®· hao mßn ®Õn 30% gi¸ trÞ ) vμ ®−a ngay vμo sö dông. - Ngμy 21/10 05 m¸y háng, ngμy 05/10 ®· lμm viÖc trë l¹i

Yªu cÇu: TÝnh sè l−îng thiÕt bÞ hiÖn cã b×nh qu©n, thiÕt bÞ ®· l¾p b×nh qu©n, thiÕt bÞ thùc tÕ ®ang lμm viÖc b×nh qu©n ?

36

Ch−¬ng V: thèng kª nguyªn vËt liÖu trong doanh nghiÖp

A. Tãm t¾t lý thuyÕt: 5.1. C¸c chØ tiªu ph¶n ¶nh t×nh h×nh cung øng vμ dù tr÷ nguyªn vËt liÖu: 5.1.1. ChØ tiªu khèi l−îng NVL cung øng: Ph¶n ¶nh tæng khèi l−îng tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu thùc tÕ ®−îc cung cÊp trong kú. 5.1.2. ChØ tiªu gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu cung øng: Tæng gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu cung øng

= ∑ (Khèi l−îng tõng lo¹i NVL cung øng x gi¸ thμnh 1 ®¬n vÞ NVL) 5.1.3. KiÓm tra, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch cung cÊp nguyªn vËt liÖu theo yªu cÇu ®Çy ®ñ: * Tû lÖ hoμn thμnh kÕ ho¹ch cung cÊp nguyªn vËt liÖu cho s¶n xuÊt SP cña DN

%1001 xMM

k

Trong ®ã: M1, Mk: Sè l−îng vËt liÖu cung cÊp theo thùc tÕ, kÕ ho¹ch. * Møc thêi gian ®¶m b¶o vËt t− cung cÊp cho s¶n xuÊt:

T =∑mqM

Trong ®ã: - T: Thêi gian ®¶m b¶o nguyªn vËt liÖu cho s¶n xuÊt (ngμy vμ ®ªm). - m: møc tiªu hao NVL cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm. - q: khèi l−îng s¶n phÈm s¶n xuÊt b×nh qu©n(ngμy vμ ®ªm) 5.2. Thèng kª t×nh h×nh sö dông nguyªn vËt liÖu trong Doanh nghiÖp: 5.2.1.C¸c chØ tiªu thèng kª t×nh h×nh sö dông nguyªn vËt liÖu: a. ChØ tiªu khèi l−îng nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng trong kú: Lμ chØ tiªu ph¶n ¶nh khèi l−îng hiÖn vËt tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu thùc tÕ sö dông vμo s¶n xuÊt trong kú. ∑= qmM .b. ChØ tiªu gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu sö dông trong kú: Lμ chØ tiªu biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toμn bé khèi l−îng NVL thùc tÕ sö dông vμo s¶n xuÊt trong kú

∑= qmsM ..

Trong ®ã: s: ®¬n gi¸ nguyªn vËt liÖu 5.2.2. KiÓm tra, ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông nguyªn vËt liÖu: a. KiÓm tra t×nh h×nh sö dông NVL: * Theo ph−¬ng ph¸p gi¶n ®¬n: - Sè t−¬ng ®èi: M1/M0

- Sè tuyÖt ®èi: M1 - M0

* Theo ph−¬ng ph¸p kÕt hîp víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt:

37


0

10

1

GOGOxM

M x100%

- Sè tuyÖt ®èi: M1 - ( M0 x GO1 / GO0) b. Ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông nguyªn vËt liÖu: *Tr−êng hîp doanh nghiÖp dïng mét lo¹i NVL ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm (hiÖn vËt) C¨n cø vμo ph−¬ng tr×nh kinh tÕ:

M =∑ )(mq

*Tr−êng hîp doanh nghiÖp dïng nhiÒu lo¹i NVL ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm (gi¸ trÞ) C¨n cø vμo ph−¬ng tr×nh kinh tÕ: M = ∑ )(smq5.2.3. Ph©n tÝch møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm: a. Tr−êng hîp doanh nghiÖp dïng 1 lo¹i nguyªn vËt liÖu ®Ó s¶n xuÊt 1 lo¹i s¶n phÈm: ChØ sè cã d¹ng: Im = m1 / m0 m = mΔ

1 m0

b.Tr−êng hîp doanh nghiÖp dïng 1 lo¹i NVL ®Ó s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm: ChØ sè cã d¹ng:

Im =∑∑

10

11

qmqm

m = ∑ - Δ )( 11qm ∑ )( 10qm

c. Tr−êng hîp doanh nghiÖp dïng nhiÒu lo¹i NVL ®Ó s¶n xuÊt 1 lo¹i s¶n phÈm: ChØ sè cã d¹ng:

Im =∑∑

00

10

msms

Δm = - ∑ )( 10ms ∑ )( 00ms

d.Tr−êng hîp doanh nghiÖp dïng nhiÒu lo¹i NVL ®Ó s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm: ChØ sè cã d¹ng:

Im =∑∑

100

110

qmsqms

m = Δ ∑∑ − 100110 qmsqms .

B. C¸C bμi tËp C¥ B¶N: Bμi sè 1: Cã sè liÖu sau vÒ t×nh h×nh sö dông g¹ch cña mét ®¬n vÞ x©y l¾p: ChØ tiªu §Þnh møc Thùc tÕ 1. Khèi l−îng c«ng t¸c x©y t−êng (m3) 2. Sè l−îng g¹ch sö dông (viªn)

1.000 460.000

1.200 540.000

Yªu cÇu: 1. KiÓm tra t×nh h×nh sö dông khèi l−îng g¹ch trong kú theo 2 ph−¬ng ph¸p?

38

2. Ph©n tÝch çc nh©n tè ¶nh h−ëng ®Õn t×nh h×nh sö dông khèi l−îng g¹ch trong kú? Bμi sè 2: Cã tμi liÖu vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt vμ sö dông nguyªn vËt liÖu cña mét xÝ nghiÖp ®å gèm trong 2 quý ®Çu n¨m 2006 nh− sau:

Khèi l−îng s¶n phÈm SX (çi)

Møc hao phÝ nguyªn vËt liÖu cho 1 ®¬n vÞ s¶n phÈm

(kg/çi)

S¶n phÈm

Quý 1 Quý 2 Quý 1 Quý 2

§¬n gi¸ cè ®Þnh

(1.000®/çi)

A B C

500 800

1.000

520 820

1.200

2,2 2,8 3,0

2,0 3,0 2,6

20 25 30

Yªu cÇu: KiÓm tra t×nh h×nh sö dông nguyªn vËt liÖu cña xÝ nghiÖp theo 2 ph−¬ng ph¸p gi¶n ®¬n vμ kÕt hîp víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt? Bμi sè 3: Cã sè liÖu vÒ t×nh h×nh sö dông nguyªn vËt liÖu cña XÝ nghiÖp X©y l¾p X trong 2 kú b¸o ço nh− sau:

Møc hao phÝ NVL

cho 1 §VSP

§¬n gi¸ NVL (1.000 ®ång)

Khèi l−îng c«ng viÖc HT

C«ng viÖc

NVL sö

dông

§¬n vÞ

tÝnh KH TT KH TT KH TT

X©y t−êng

110 (m3 )

G¹ch Çt XM

viªn m3

kg

460 0,2 35

450 0,22 35

0,5 30 1

0,45 28 0,9

1.000

1.200

Yªu cÇu: Ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng cña tæng khèi l−îng nguyªn vËt

liÖu kú b¸o ço so víi kú gèc do ¶nh h−ëng cña çc nh©n tè: §¬n gi¸ tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu, møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm vμ khèi l−îng s¶n phÈm s¶n xuÊt?

Bμi sè 4: Cã sè liÖu vÒ t×nh h×nh sö dông nguyªn vËt liÖu cña mét doanh nghiÖp X©y l¾p Y trong 2 kú b¸o ço nh− sau:

Møc hao phÝ NVL

cho 1 §VSP

§¬n gi¸ NVL (1.000 ®ång)


C«ng viÖc

NVL sö

dông

§¬nvÞ


§æ bª t«ng ( m3 )

S¾t §¸(1x2) Xi m¨ng

kg m3

kg

170 1,2 300

150 1,0 280

10 100 1

9,8 105 0,9

300

270

Yªu cÇu: Dïng ph−¬ng ph¸p hÖ thèng chØ sè ph©n tÝch ¶nh h−ëng cña çc

nh©n tè ®Õn t×nh h×nh sö dông tæng khèi l−îng nguyªn vËt liÖu cña xÝ nghiÖp? Bμi sè 5: Cã sè liÖu vÒ t×nh h×nh sö dông nguyªn vËt liÖu cña XÝ nghiÖp X©y l¾p A trong 2 kú b¸o ço nh− sau:

39

Møc hao phÝ NVL

cho 1 §VSP

§¬n gi¸ NVL (1.000 ®ång)


C«ng viÖc

NVL sö

dông

§¬n vÞ


L¸t nÒn

( m2)

G¹ch 20x20 Çt Xi m¨ng

viªn m3

kg

25 0,3 10

26 0,25

7

6 30 1

5,8 28 0,9

240

250

Yªu cÇu: Ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng cña tæng khèi l−îng nguyªn vËt liÖu kú b¸o ço so víi kú gèc do ¶nh h−ëng cña çc nh©n tè: §¬n gi¸ tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu, møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm vμ khèi l−îng s¶n phÈm s¶n xuÊt? Bμi sè 6: Cã tμi liÖu sau ®©y vÒ t×nh h×nh sö dông nguyªn vËt liÖu cña mét xÝ nghiÖp c¬ khÝ trong kú b¸o ço nh− sau:

Hao phÝ NVL cho 1 ®¬n vÞ s¶n phÈm

S¶n phÈm s¶n xuÊt

S¶n l−îng thùc tÕ (çi)

Nguyªn vËt liÖu sö dông

§¬n vÞ

tÝnh §Þnh møc Thùc tÕ

§¬n gi¸ NVL

(1.000®/kg)

X Kg 250 220 120 Y - 300 280 250 A 10 Z - 100 90 400 X Kg 300 280 120 Y - 150 150 250 B 12 Z - 8 6 400 X Kg 100 110 120 Y - 5 6 250 C 15 Z - 6 5 400

Yªu cÇu: H·y x¸c ®Þnh t×nh h×nh biÕn ®éng møc hao phÝ nguyªn vËt liÖu

cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm (tÝnh chung cho c¶ 3 lo¹i s¶n phÈm) thùc tÕ so víi ®Þnh møc? Bμi sè 7: C¨n cø vμo tμi liÖu sau, h·y ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng chi phÝ nguyªn vËt liÖu X do ¶nh h−ëng cña 3 nh©n tè:

Khèi l−îng SP SX (1.000çi) Nguyªn vËt liÖu X sö dông (tÊn) S¶n phÈm

N¨m 2004 N¨m 2005 N¨m 2004 N¨m 2005 A 800 1.000 96 115 B 1.000 1.300 55 65 C 1.900 1.500 57 48,75

BiÕt r»ng: Gi¸ nguyªn vËt liÖu X n¨m 2004 lμ 20.000®ång/kg vμ n¨m 2005

t¨ng 20% so víi n¨m 2004. Bμi sè 8: Cã sè liÖu vÒ t×nh h×nh tiªu dïng nguyªn vËt liÖu ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm cña doanh nghiÖp nh− sau:

40

ChØ tiªu §¬n vÞ tÝnh Quý I Quý II Khèi l−îng thμnh phÈm ChiÕc 20.000 23.923 Khèi l−îng NVL dïng cho s¶n xuÊt Kg 25.800 31.100 Trong ®ã:

- Dïng cho s¶n xuÊt thμnh phÈm - Dïng cho phÕ liÖu - Dïng cho phÕ phÈm

Kg Kg Kg

21.500 2.800 1.500

25.200 3.850 2.050

Yªu cÇu h·y tÝnh: 1. Møc chi phÝ nguyªn vËt liÖu ®Ó s¶n xuÊt 1 s¶n phÈm? 2. Träng l−îng thùc cho 1 ®¬n vÞ s¶n phÈm? 3. PhÕ liÖu vμ phÕ phÈm trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt? 4. Ph©n tÝch møc ®é ¶nh h−ëng cña çc yÕu tè cÊu thμnh møc hao phÝ nguyªn vËt liÖu tÝnh cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm ? Bμi sè 9: XÝ nghiÖp b¸nh kÑo H¶i Hμ sö dông ®−êng ®Ó s¶n xuÊt b¸nh, theo ®Þnh møc tÝnh ®−îc nh− sau: §Ó s¶n xuÊt mét s¶n phÈm th× träng l−¬ng thùc lμ 3.000 gam, hao hôt do phÕ liÖu lμ 60 gam, hao hôt do phÕ phÈm lμ 40 gam. Thùc tÕ theo dâi vμ tÝnh ®ù¬c: Träng l−îng thùc cho mét s¶n phÈm gi¶m 5%, hao hôt do phÕ liÖu gi¶m 10%, hao hôt do phÕ phÈm t¨ng 20%. Yªu cÇu: Ph©n tÝch çc nh©n tè ¶nh h−ëng ®Õn t×nh h×nh thùc hiÖn møc hao phÝ nguyªn vËt liÖu cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm ? Bμi sè 10: Cã t×nh h×nh sö dông nguyªn vËt liÖu cña mét xÝ nghiÖp May xuÊt khÈu nh− sau:

ChØ tiªu Kú gèc Kú b¸o ço 1. Khèi l−îng v¶i ®−a vμo s¶n xuÊt (m) 1.260 1.430 2. S¶n phÈm hoμn thμnh (thμnh phÈm) (çi) 1.200 1.300 3. S¶n phÈm háng (1.000 çi) 38 40 4. Träng l−îng thùc cho 1®¬n vÞ SP (m) 1 1,05

Yªu cÇu: Ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng khèi l−îng v¶i sö dông ¶nh h−ëng bëi çc nh©n tè cÊu thμnh?

41

Ch−¬ng VI: thèng kª gi¸ thμnh s¶n phÈmtrong doanh nghiÖp

A. Tãm t¾t lý thuyÕt: 6.1. Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt vμ gi¸ thμnh s¶n phÈm: 6.1.1. Chi phÝ s¶n xuÊt: Chi phÝ lμ biÓu hiÖn b»ng tiÒn toμn bé hao phÝ vÒ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt ho¸ vμ c¸c chi phÝ cÇn thiÕt kh¸c mμ doanh nghiÖp ph¶i chi ra trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh tÝnh cho 1 thêi kú nhÊt ®Þnh. Theo quan ®iÓm hiÖn nay, chi phÝ doanh nghiÖp bao gåm: - Chi phÝ ho¹t ®éng kinh doanh. - Chi phÝ ho¹t ®éng tμi chÝnh. - Chi phÝ kh¸c 6.1.2. Gi¸ thμnh s¶n phÈm: Gi¸ thμnh s¶n phÈm: lμ biÓu hiÖn b»ng tiÒn toμn bé chi phÝ vËt chÊt, dÞch vô, lao ®éng vμ chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c mμ doanh nghiÖp bá ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. 6.2. C¸c chØ tiªu thèng kª gi¸ thμnh s¶n phÈm: 6.2.1. ChØ tiªu tæng gi¸ thμnh c«ng x−ëng cña s¶n phÈm s¶n xuÊt: Ph¶n ¶nh toμn bé chi phÝ mμ doanh nghiÖp ®· bá ra cho khèi l−îng s¶n phÈm ®−îc hoμn thμnh trong kú. 6.3.2. ChØ tiªu tæng gi¸ thμnh c«ng x−ëng cña s¶n phÈm tiªu thô: Ph¶n ¶nh toμn bé chi phÝ mμ doanh nghiÖp ®· bá ra ®Ó s¶n xuÊt khèi l−îng s¶n phÈm ®−îc tiªu thô trong kú 6.3.3. ChØ tiªu tæng gi¸ thμnh toμn bé cña s¶n phÈm tiªu thô: ph¶n ¶nh toμn bé chi phÝ mμ doanh nghiÖp bá ra cho khèi l−îng s¶n phÈm ®−îc tiªu thô trong kú. 6.3.4. ChØ tiªu gi¸ thμnh c«ng x−ëng 1 ®¬n vÞ s¶n phÈm: Ph¶n ¶nh chi phÝ b×nh qu©n ®Ó s¶n xuÊt 1 ®¬n vÞ s¶n phÈm nμo ®ã trong kú.

6.3. Thèng kª nghiªn cøu sù biÕn ®éng vμ tr×nh ®é hoμn thμnh kÕ ho¹ch cña gi¸ thμnh s¶n phÈm so s¸nh ®−îc: 6.3.1.Ph©n tÝch sù biÕn ®éng cña gi¸ thμnh s¶n phÈm theo thêi gian: a. ChØ sè biÕn ®éng gi¸ thμnh ®¬n vÞ s¶n phÈm:

* ChØ sè liªn hoμn: 12

1

1

2

0

1 ...;;;−−

−

n

n

n

n

ZZ

ZZ

ZZ

ZZ

* ChØ sè ®Þnh gèc: 00

1

0

2

0

1 ;...;;;ZZ

ZZ

ZZ

ZZ nn−

b. ChØ sè biÕn ®éng gi¸ thμnh cña nhiÒu lo¹i s¶n phÈm:

* ChØ sè liªn hoμn: ∑∑

∑∑

∑∑

− nn

nn

qZqZ

qZqZ

qZqZ

..

;...;..

;..

121

22

10

11

* ChØ sè ®Þnh gèc: ∑∑

∑∑

∑∑

n

nn

qZqZ

qZqZ

qZqZ

.

.;...;

.

.;

.

.

020

22

10

11

6.3.2. Ph©n tÝch t×nh h×nh hoμn thμnh kÕ ho¹ch gi¸ thμnh: a. ChØ sè hoμn thμnh kÕ ho¹ch gi¸ thμnh cña 1 lo¹i s¶n phÈm:

iz = Z1 / ZK

42

L−îng tiÕt kiÖm hay v−ît chi: - Cho ®¬n vÞ s¶n phÈm: Z1 - ZK

- Cho toμn bé khèi l−îng SP: (Z1 - ZK) q1

b. ChØ sè hoμn thμnh kÕ ho¹ch gi¸ thμnh tÝnh chung cho nhiÒu lo¹i s¶n phÈm:

∑∑

∑∑

∑∑ ==

kk

k

kkkz qZ

qZx

qZqZ

qZqZ

I..

.

... 1

1

1111

L−îng tiÕt kiÖm hoÆc v−ît chi:

)..()..(.. 111111 kkkkkk qZqZqZqZqZqZ ∑∑ ∑∑∑∑ −+−=− Trong ®ã: - Z1, Zk: gi¸ thμnh ®¬n vÞ s¶n phÈm thùc tÕ vμ kÕ ho¹ch. - q1, qk: khèi l−îng s¶n phÈm tõng lo¹i thùc tÕ vμ kÕ ho¹ch. 6.3.3. Ph©n tÝch mèi quan hÖ gi÷a hoμn thμnh kÕ ho¹ch gi¸ thμnh s¶n phÈm víi biÕn ®éng gi¸ thμnh: a. §èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt 1 lo¹i s¶n phÈm: - ChØ sè nhiÖm vô kÕ ho¹ch gi¸ thμnh : ZK / Z0

- ChØ sè gi¸ thμnh thùc tÕ : Z1 / Z0

- ChØ sè hoμn thμnh kÕ ho¹ch gi¸ thμnh : Z1 / ZK

Trong ®ã: Z0, Z1, Zk: gi¸ thμnh ®¬n vÞ s¶n phÈm thùc tÕ kú gèc, kú nghiªn cøu vμ kú kÕ ho¹ch.

Chªnh lÖch tuyÖt ®èi: - Møc tiÕt kiÖm (v−ît chi) kÕ ho¹ch ®Ò ra: ( ZK - Zo )qk (1) - Møc tiÕt kiÖm (v−ît chi) thùc tÕ: ( Z1 - Z0 )q1 (2) - Chªnh lÖch tuyÖt ®èi gi÷a thùc tÕ so víi kÕ ho¹ch (2) so víi (1) ( Z1 - Z0 )q1 - ( Zk - Z0 )qk - Nguyªn nh©n: + Do gi¸ thμnh ®¬n vÞ s¶n phÈm thay ®æi (Z1 - Zk )q1

+ Do khèi l−îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra thay ®æi: ( Zk - Z0 ) x (q1- qk ) Trong ®ã: Z0: gi¸ thμnh ®¬n vÞ s¶n phÈm n¨m gèc. b. §èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm: (t−¬ng tù tr−êng hîp 1 lo¹i s¶n phÈm)

6.4. Ph©n tÝch ¶nh h−ëng cña tõng kho¶n môc chi phÝ ®èi víi gi¸ thμnh s¶n phÈm: 6.4.1. Ph©n tÝch kho¶n môc chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: xÐt 2 tr−êng hîp: a. Tr−êng hîp s¶n xuÊt 1 lo¹i s¶n phÈm: * Sè tuyÖt ®èi:

∑ ∑∑ ∑ ∑∑ −+−=− )()( 111111 kkkkkk msmsmsmsmsms * Sè t−¬ng ®èi:

k

kkk

k

k

k

kk

Zmsms

Zmsms

Zmsms ∑ ∑∑ ∑∑ ∑ −

+−

=− 111111

Trong ®ã:

43

- m1, mk: møc hao phÝ nguyªn vËt liÖu cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm thùc tÕ vμ kÕ ho¹ch - s1, sk: gi¸ thμnh ®¬n vÞ nguyªn vËt liÖu thùc tÕ vμ kÕ ho¹ch. b. Tr−êng hîp s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm: * Sè tuyÖt ®èi: ∑ ∑∑ ∑ ∑∑ −+−=− )()( 111111111111 qmsqmsqmsqmsqmsqms kkkkkk

* Sè t−¬ng ®èi:

1

111

1

11111

1

1111

ZqZqmsqms

qZqmsqms

qZqmsqms

k

kkk

k

k

k

kk

∑∑ ∑

∑∑ ∑

∑∑ ∑ −

+−

=−

6.4.2. Ph©n tÝch kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: a. Tr−êng hîp s¶n xuÊt 1 lo¹i s¶n phÈm: *Sè tuyÖt ®èi: ∑ ∑∑ ∑ ∑∑ −+−=− )()( 111111 kkkkkk txtxtxtxtxtx


k

kkk

k

k

k

kk

Ztxtx

Ztxtx

Ztxtx ∑ ∑∑ ∑∑ ∑ −

+−

=− 111111

Trong ®ã: - t1, tk: L−îng thêi gian lao ®éng hao phÝ ®Ó s¶n xuÊt ra mét ®¬n vÞ s¶n phÈm thùc tÕ vμ kÕ ho¹ch. - x1, xk: §¬n gi¸ tiÒn l−¬ng tr¶ cho ®¬n vÞ thêi gian lao ®éng thùc tÕ vμ kÕ ho¹ch b. Tr−êng hîp s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm: *Sè tuyÖt ®èi:

∑ ∑∑ ∑ ∑∑ −+−=− )()( 111111111111 qtxqtxqtxqtxqtxqtx kkkkkk


1

111

1

11111

1

1111

ZqZqtxqtx

qZqtxqtx

qZqtxqtx

k

kkk

k

k

k

kk

∑∑ ∑

∑∑ ∑

∑∑ ∑ −

+−

=−

6.4.3. Ph©n tÝch kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt chung: a. Ph©n tÝch chi phÝ chung b×nh qu©n cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm.

* TÝnh chi phÝ chung b×nh qu©n cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm: qcc =

Trong ®ã: - c : Chi phÝ chung b×nh qu©n trong gi¸ thμnh ®¬n vÞ s¶n phÈm. - c: Kho¶n chi phÝ chung ph©n bæ cho mét lo¹i s¶n phÈm. - q: Khèi l−îng s¶n phÈm lo¹i ®ã: * TÝnh l−îng tuyÖt ®èi:

)()( 1111 kkkk cccccc −+−=−

*Sè t−¬ng ®èi:

k

k

ZCC −1 =

k

k

ZCC 11 − +

k

kk

ZCC −1

6.5. Ph©n tÝch hiÖu qu¶ chi phÝ s¶n xuÊt: HiÖu qu¶ chi phÝ s¶n xuÊt lμ chØ tiªu ph¶n ¶nh quan hÖ so s¸nh gi÷a tæng gi¸ trÞ s¶n phÈm hμng ho¸ víi tæng gi¸ thμnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm hμng ho¸

44

C«ng thøc:

∑∑=

ZqPq

HZ

Trong ®ã: - P: Gi¸ b¸n ®¬n vÞ s¶n phÈm hμng ho¸ - Z: Gi¸ thμnh s¶n xuÊt cña ®¬n vÞ s¶n phÈm hμng ho¸ - q: Khèi l−îng s¶n phÈm s¶n xuÊt hoμn thμnh trong kú - ∑Pq: Tæng gi¸ trÞ s¶n phÈm hμng ho¸ - ∑Zq: Tæng gi¸ thμnh s¶n xuÊt s¶n phÈm hμng ho¸ ChØ tiªu nμy ph¶n ¶nh cø mét ®¬n vÞ tiÒn tÖ chi cho s¶n xuÊt s¶n phÈm hμng ho¸ trong kú th× t¹o ra ®−îc mÊy ®¬n vÞ tiÒn tÖ gi¸ trÞ s¶n phÈm hμng ho¸. Do ®ã nÕu Hz cã trÞ sè cμng cao th× hiÖu qu¶ chi phÝ s¶n xuÊt cμng cao vμ ng−îc l¹i. Tõ c«ng thøc trªn ta x©y dùng hÖ thèng chØ sè ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng cña hiÖu qu¶ sö dông chi phÝ s¶n xuÊt do ¶nh h−ëng çc nh©n tè: * Sè t−¬ng ®èi:

∑∑∑∑

∑∑∑∑

∑∑∑∑

=

00

00

10

10

10

10

10

11

10

11

11

11

0

1

qZqPqZqP

x

qZqPqZqP

x

qZqPqZqP

HH

Z

Z

* Sè tuyÖt ®èi: (HZ1 - HZ0) = )/()/( 10111111 ∑∑∑∑ − qZqPqZqP

+( )/()/ 10101011 ∑∑∑∑ − qZqPqZqP

+( )/()/ 00001010 ∑∑∑∑ − qZqPqZqP .

B. ÇC bμi tËp C¥ B¶N: Bμi sè 1: Cã sè liÖu sau ®©y vÒ t×nh h×nh gi¸ thμnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp c¬ khÝ H nh− sau:

N¨m 2003 N¨m 2004 N¨m 2005 S¶n

phÈm

Gi¸ thμnh §VSP

n¨m 2002 (®ång /sp)

G/thμnh §VSP

(®ång/sp)

S¶n l−îng

SX (sp)

G/thμnh §VSP

(®ång/sp)

S¶n l−îng

SX (sp)

G/thμnh §VSP

(®ång/sp)

S¶n l−îng

SX (sp)A 15.000 14.000 200 13.000 180 12.500 220 B 11.000 10.000 100 9.000 120 8.000 150 C 5.000 50 4.000 70 4.000 100

Yªu cÇu: Ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng gi¸ thμnh s¶n phÈm theo thêi gian?

Bμi sè 2: Cã tμi liÖu sau ®©y vÒ t×nh h×nh gi¸ thμnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp A biÕn ®éng qua çc n¨m nh− sau: SP Gi¸ N¨m thø 1 N¨m thø 2 N¨m thø 3

45

thμnh §VSP

n¨m gèc (1.000®

/sp)

G/thμnh §VSP

(1.000®/sp)

S¶n l−îng

SX (çi)

G/thμnh §VSP

(1.000®/sp)

S¶n l−îng

SX (çi)

G/thμnh §VSP

(1.000®/sp)

S¶n l−îng

SX (çi)

A 150 140 500 130 620 120 700 B 110 100 800 90 1.000 88 900 C 80 100 75 150 70 120 D 400 50 410 50 E 200 10

Yªu cÇu: Ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng gi¸ thμnh s¶n phÈm theo thêi gian? Bμi sè 3: Cã tμi liÖu vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt vμ gi¸ thμnh ®¬n vÞ s¶n phÈm cña doanh nghiÖp nh− sau:

Khèi l−îng s¶n phÈm (çi) Gi¸ thμnh ®¬n vÞ SP (1.000®/çi) Çc lo¹i SP

KH TT KH TT A 100 150 3.800 3.600 B 110 120 5.700 5.800

Yªu cÇu: Ph©n tÝch t×nh h×nh hoμn thμnh kÕ ho¹ch tæng gi¸ thμnh s¶n phÈm theo çc nh©n tè ¶nh h−ëng? Bμi sè 4: Cã tμi liÖu thèng kª ba ph©n x−ëng cña mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt trong 6 th¸ng ®Çu n¨m 2006 nh− sau:

Sè s¶n phÈm s¶n xuÊt (sp)

Gi¸ thμnh ®¬n vÞ s¶n phÈm (1.000 ®/sp) Ph©n x−ëng

Quý 1 Quý 2 Quý 1 Quý 2 1 2 3

4.000 6.000 5.000

2.800 7.200 6.500

100 150 160

110 180 160

Yªu cÇu: 1. TÝnh gi¸ thμnh b×nh qu©n 1 ®¬n vÞ s¶n phÈm cña toμn ®¬n vÞ trong mçi quý? 2. Ph©n tÝch çc nh©n tè ¶nh h−ëng ®Õn gi¸ thμnh b×nh qu©n? 3. Ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng cña tæng chi phÝ s¶n xuÊt do ¶nh h−ëng 2 nh©n tè: gi¸ thμnh ®¬n vÞ s¶n phÈm vμ khèi l−îng s¶n phÈm s¶n xuÊt? Bμi sè 5: Cã t×nh h×nh gi¸ thμnh s¶n phÈm cña mét nhμ m¸y chÕ biÕn n−íc hoa qu¶ nh− sau:

S¶n l−îng (hép) Gi¸ thμnh 1 s¶n phÈm (1.000 ®ång) Lo¹i s¶n phÈm KH 2004 TT 2004 TT 2003 KH 2004 TT 2004 Døa 2.400 2.500 12 12 11

D−a hÊu 1.200 1.400 10 8 9 Cam 6.000 1.000 20 19 17 Xoμi 2.400 1.800 18 17 15

Yªu cÇu: TÝnh çc chØ sè sau cña çc lo¹i s¶n phÈm

46

1. ChØ sè gi¸ thμnh kÕ ho¹ch 2. ChØ sè gi¸ thμnh thùc tÕ 3. ChØ sè hoμn thμnh kÕ ho¹ch gi¸ thμnh Bμi sè 6: Cã tμi liÖu vÒ t×nh h×nh gi¸ thμnh mét sè s¶n phÈm t¹i xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp chÕ biÕn K nh− sau:

S¶n l−îng (t¹) Gi¸ thμnh 1 s¶n phÈm (1.000®/ t¹ ) S¶n phÈm KH 2005 TT 2005 TT 2004 KH 2005 TT 2005

A 700 840 100 90 80 B 1.600 1.800 80 75 70 C 680 900 150 150 140 D 1.000 600 250 260 240

Yªu cÇu: Ph©n tÝch tr×nh ®é hoμn thμnh kÕ ho¹ch gi¸ thμnh kÕt hîp víi biÕn ®éng gi¸ thμnh s¶n phÈm cña toμn xÝ nghiÖp . Bμi sè 7: Cã sè liÖu vÒ t×nh h×nh sö dông nguyªn vËt liÖu cña mét doanh nghiÖp nh− sau:

Hao phÝ NVL cho 1 §VSP (kg)

§¬n gi¸ NVL (®ång)S¶n

PhÈm

S¶n l−îngthùc tÕ

Gi¸ thμnh §VSP

KH (1.000 ®)

NVL sö

dông KÕ ho¹ch Thùc tÕ KÕ ho¹ch Thùc tÕ

A 750 7,5 X Y

300 225

270 180

2.700 3.750

2.400 3.600

B 600 5,25 X Y

225 180

195 180

2.700 3.750

2.400 3.600

Yªu cÇu: Ph©n tÝch ¶nh h−ëng cña chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ®Õn sù biÕn ®éng cña gi¸ thμnh s¶n phÈm. Bμi sè 8: Cã sè liÖu vÒ t×nh h×nh lao ®éng vμ tiÒn l−¬ng cña c«ng nh©n t¹i mét doanh nghiÖp.

Thêi gian lao ®éng hao phÝ ®Ó s¶n xuÊt

mét ®¬n vÞ s¶n phÈm (giê)

§¬n gi¸ tiÒn l−¬ng cho mét ®¬n vÞ

thêi gian lao ®éng (®ång/ giê)

Lo¹i SP

S¶n l-−îng

thùc tÕ (c¸i)

Gi¸ thμnh §VSP

kÕ ho¹ch (®ång)

KÕ ho¹ch Thùc tÕ KÕ ho¹ch Thùc tÕA B

1.200 800

600.000 200.000

60 40

50 36

4.000 3.600

3.600 3.200

Yªu cÇu: H·y ph©n tÝch kho¶n môc chi phÝ tiÒn l−¬ng c«ng nh©n trùc tiÕp SX trong gi¸ thμnh s¶n phÈm. Bμi sè 9: Cã tμi liÖu t¹i mét doanh nghiÖp vÒ sè l−îng s¶n phÈm s¶n xuÊt, gi¸ thμnh, gi¸ b¸n cña 3 lo¹i s¶n phÈm nh− sau:

47

S¶n l−îng s¶n phÈm s¶n xuÊt (1.000 çi)

Gi¸ thμnh s¶n xuÊt ®¬n vÞ s¶n phÈm(1.000®/çi)

Gi¸ b¸n ®¬n vÞ s¶n phÈm (1.000®/çi)

SP

KH TT KH TT KH TT A 40 38 20 20 30 30 B 80 80 16 15 25 25 C 120 128 10 9 16 15

Yªu cÇu: 1. TÝnh çc chØ tiªu hiÖu suÊt chi phÝ s¶n xuÊt trong tõng kú? 2. Ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng cña hiÖu suÊt chi phÝ s¶n xuÊt gi÷a 2 kú do ¶nh huëng çc nh©n tè: gi¸ thμnh s¶n xuÊt ®¬n vÞ s¶n phÈm, gi¸ b¸n ®¬n vÞ s¶n phÈm, khèi l−îng s¶n phÈm s¶n xuÊt.

Ch−¬ng VII:

48

THèNG K£ HIÖU qu¶ s¶n xuÊt KINH DOANH CñA Doanh nghiÖp

A. Tãm t¾t lý thuyÕt: 7.1. Kh¸i niÖm: HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp lμ mét ph¹m trï kinh tÕ ph¶n ¶nh tr×nh ®é khai th¸c çc nguån lùc vμ tr×nh ®é sö dông çc nguån lùc cña doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh»m thùc hiÖn çc môc tiªu kinh doanh cña doanh nghiÖp. 7.2. Nguyªn t¾c x¸c ®Þnh vμ ®¸nh gi¸ çc chØ tiªu hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh: 7.2.1. Nguyªn t¾c 1: HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh x¸c ®Þnh b»ng çch so s¸nh kÕt qu¶ ®Çu ra víi chi phÝ ®Çu vμo, theo 2 çch so s¸nh: * So s¸nh thuËn: H = Y / X Trong ®ã: - X: chi phÝ ®Çu vμo - Y: kÕt qu¶ ®Çu ra * So s¸nh nghÞch: E = X / Y 7.2.2. Nguyªn t¾c 2: Çc chØ tiªu hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ph¶i xem xÐt mét çch toμn diÖn trªn nhiÒu gãc ®é, nhiÒu khÝa c¹nh kh¸c nhau muèn vËy ta ph¶i sö dông hÖ thèng çc chØ tiªu thèng kª hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh bao gåm: * ChØ tiªu hiÖu qu¶ sö dông nguån lùc vμ chØ tiªu hiÖu qu¶ sö dông chi phÝ th−êng xuyªn. * ChØ tiªu hiÖu qu¶ bé phËn vμ chØ tiªu hiÖu qu¶ chung. 7.2.3. Nguyªn t¾c 3: Muèn ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp trong kú, cÇn ph¶i so s¸nh møc hiÖu qu¶ ®ã theo çc mèc so s¸nh kh¸c nhau tuú theo môc ®Ých nghiªn cøu vμ nguån tμi liÖu cung cÊp, cô thÓ lμ: * So s¸nh gi÷a thùc tÕ vμ kÕ ho¹ch, hay gi÷a thùc tÕ vμ ®Þnh møc. * So s¸nh gi÷a thùc tÕ kú b¸o ço vμ thùc tÕ kú gèc. * So s¸nh gi÷a çc doanh nghiÖp cïng ngμnh. * So s¸nh gi÷a çc doanh nghiÖp thuéc çc ngμnh kh¸c nhau, hay thuéc çc ®Þa ph−¬ng kh¸c nhau, hay thuéc çc quèc gia kh¸c nhau. 7.3. HÖ thèng chØ tiªu ph¶n ¶nh hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh: 7.3.1. Chi phÝ vÒ lao ®éng: * Tæng sè giê - ng−êi lμm viÖc trong kú * Tæng sè ngμy - ng−êi lμm viÖc trong kú * Sè lao ®éng lμm viÖc b×nh qu©n trong kú * Tæng quü l−¬ng. 7.3.2. Chi phÝ vÒ vèn: * Tæng sè vèn b×nh qu©n trong kú * Gi¸ trÞ TSC§ b×nh qu©n trong kú * Tæng sè vèn l−u b×nh qu©n trong kú * Tæng gi¸ trÞ khÊu hao TSC§ trong kú

49

* Tæng chi phÝ s¶n xuÊt trong kú * Tæng chi phÝ trung gian trong kú 7.3.3. Chi phÝ vÒ ®Êt: * Tæng diÖn tÝch mÆt b»ng cña doanh nghiÖp * Tæng diÖn tÝch sö dôngvμo s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. 7.3.4 Tæng nguån lùc ®−îc huy ®éng vμo s¶n xuÊt kinh doanh: Tuú theo sè chØ tiªu kÕt qu¶ vμ chØ tiªu chi phÝ thu thËp ®−îc sÏ tÝnh ®−îc mét sè chØ tiªu hiÖu qu¶: Gi¶ sö ta thu thËp ®−îc 3 chØ tiªu kÕt qu¶ lμ: GO, VA, lîi nhuËn(M) vμ 3 chØ tiªu chi phÝ: sè lao ®éng b×nh qu©n trong kú(T ), gi¸ trÞ TSC§ b×nh qu©n(G ) vμ tæng chi phÝ s¶n xuÊt (C). Víi chØ tiªu kÕt qu¶ vμ chi phÝ nh− trªn ta cã thÓ tÝnh ®−îc hiÖu qu¶ ®Çy ®ñ d−íi d¹ng thuËn nh− sau: KQ Chi phÝ

GO VA M

T W = GO/T W= VA/T TSLN = M/T G H = GO/G H = VA/G TSLN = M/G C HC = GO/ C HC = VA/ C TSLN = M/C

B. ÇC bμi tËp C¥ B¶N: Bμi sè 1: Cã tμi liÖu vÒ t×nh h×nh sö dông vèn l−u ®éng cña mét doanh nghiÖp trong n¨m b¸o ço: * Doanh thu tiªu thô trong n¨m : 2.400 triÖu ®ång * Vèn l−u ®éng cã ë çc thêi ®iÓm (triÖu ®ång) Ngμy 1/1 : 1.840 1/4 : 1.800 1/7 : 1.760 1/10 : 1.780 31/12 : 1.700 Yªu cÇu x¸c ®Þnh:

1. Sè vßng quay cña vèn l−u ®éng trong n¨m ? 2. §é dμi b×nh qu©n cña 1 vßng quay vèn? 3. Møc ®é ®¶m nhiÖm vèn l−u ®éng ?

Bμi sè 2: Cã tμi liÖu t¹i 1 doanh nghiÖp nh− sau: * Tæng doanh thu b¸n hμng n¨m 2004 lμ: 1,8 tû ®ång * Tæng doanh thu b¸n hμng n¨m 2005 lμ: 2,4 tû ®ång * Gi¸ trÞ TSL§ b×nh qu©n cña n¨m 2004: 0,45 triÖu ®ång * Gi¸ trÞ TSL§ hiÖn cã vμo ngμy ®Çu çc th¸ng trong n¨m 2005 lμ (tr.®)

- Ngμy 1/1: 600; 1/2 : 700; 1/3 : 700; 1/4 : 685; 1/5 : 400; 1/6 : 450; 1/7 : 300; 1/8 : 300; 1/9 : 400; 1/10 : 450; 1/11 : 500; 1/12 : 550; 1/1/06 : 400. Yªu cÇu:

1. H·y tÝnh çc chØ tiªu ph¶n ¶nh hiÖu qu¶ sö dông vèn l−u ®éng trong tõng n¨m. So s¸nh ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn l−u ®éng gi÷a 2 n¨m vμ cho nhËn xÐt?

50

2. H·y ph©n tÝch sù biÕn ®éng chØ tiªu tæng doanh thu b¸n hμng 2005 so víi n¨m 2004 do ¶nh h−ëng cña çc nh©n tè : Sè vßng quay vèn (L) vμ vèn l−u ®éng b×nh qu©n (V ) Bμi sè 3:

Cã tμi liÖu ë mét doanh nghiÖp c«ng nghiÖp: ChØ tiªu N¨m 2004 N¨m 2005

1. GO (triÖu ®ång) 24.000 26.000 2. IC (triÖu ®ång) 12.000 12.500 3. Gi¸ trÞ TSC§ b×nh qu©n trong n¨m (tr.®) 60.000 60.000 4. Tû lÖ khÊu hao TSC§ trong n¨m (%) 10 11 5. Sè lao ®éng cã b×nh qu©n trong n¨m (ng−êi) 450 500 6. Thu nhËp b×nh qu©n 1 lao ®éng (tr.®/ng−êi) 10,2 10,4

Yªu cÇu: H·y tÝnh çc chØ tiªu qua ®ã ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt, kinh doanh cña doanh nghiÖp n¨m 2005 so víi n¨m 2004? Bμi sè 4: Cã tμi liÖu ë C«ng ty X qua hai n¨m:

ChØ tiªu N¨m 2004 N¨m 2005 1. GO (triÖu ®ång) 12.000 15.000 2. % doanh thu tiªu thô trong GO (%) 85 90 3. % lîi nhuËn trong doanh thu (%) 20 25 4. Gi¸ trÞ TSC§ b×nh qu©n trong n¨m (tr.®) 8.000 8.500 5. Gi¸ trÞ TSL§ b×nh qu©n trong n¨m (tr. ®) 4.000 4.000 6. Sè lao ®éng cã b×nh qu©n trong n¨m (ng−êi) 100 110

Yªu cÇu: 1. TÝnh çc chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh

nghiÖp n¨m 2005 so víi n¨m 2004? . 2. Sö dông hÖ thèng chØ sè ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng cña gi¸ trÞ s¶n

xuÊt(GO) n¨m 2005 so víi n¨m 2004 do ¶nh h−ëng 2 nh©n tè: hiÖu qu¶ sö dông TSC§ (H) vμ gi¸ trÞ TSC§ (G )

3. Ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng cña GO n¨m 2005 so víi n¨m 2004 do ¶nh h−ëng cña 2 nh©n tè thuéc vÒ lao ®éng (W, T) ?

51

PhÇn II: Mét sè bμi tËp tæng hîp.

Bμi sè 1: Cã tμi liÖu vÒ mét doanh nghiÖp C¬ khÝ trong 6 th¸ng cuèi n¨m 2005 nh− sau: I. T×nh h×nh s¶n xuÊt vμ tiªu thô s¶n phÈm:

Khèi l−îng SPSX

(s¶n phÈm)

Khèi l−îng SP tiªu thô (s¶n phÈm)

§¬n gi¸ b¸n thùc tÕ

(1.000®/SP) SP

Quý 3 Quý 4 Quý 3 Quý 4 Quý 3 Quý 4

§GC§ (1.000®/sp)

A 1.000 1.200 950 1.000 180 180 140 B 1.200 1.000 1.000 880 150 160 120 C 1.800 1.800 1.500 1.600 120 125 90 D 2.000 2.800 2.000 2.500 80 90 50

II. T×nh h×nh sö dông lao ®éng vμ thu nhËp cña ng−êi lao ®éng: 1. Lao ®éng: * Sè lao ®éng cã ngμy 30/6 lμ: 200 ng−êi, sè lao ®éng cã gi÷a quý 3 lμ: 180 ng−êi, sè lao ®éng cã ngμy ®Çu quý 4 lμ: 220, sè lao ®éng cã gi÷a quý 4 lμ: 240 ng−êi vμ cuèi quý 4 lμ 260 ng−êi. * Tæng quü l−¬ng doanh nghiÖp sö dông trong quý 3 lμ: 250 triÖu ®ång vμ quý 4 lμ:312 triÖu ®ång. Yªu cÇu:

1. X¸c ®Þnh gi¸ tri s¶n xuÊt c«ng nghiÖp (GO)? 2. X¸c ®Þnh tæng doanh thu, trong ®ã doanh thu c«ng nghiÖp vμ doanh thu

xuÊt khÈu? 3. TÝnh sè l−îng lao ®éng b×nh qu©n tõng quý? 4. Ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng cña gi¸ trÞ s¶n xuÊt quý 4 so víi quý 3 do

¶nh h−ëng 2 nh©n tè: N¨ng suÊt lao ®éng vμ sè lao ®éng b×nh qu©n? 5. Ph©n tÝch mèi quan hÖ gi÷a tèc ®é t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng vμ tèc ®é

t¨ng tiÒn l−¬ng b×nh qu©n? §−îc biÕt: Trong 6 th¸ng cuèi n¨m doanh nghiÖp ®· xuÊt khÈu ®−îc 1.500

SPA (quý 3:700 SP, quý 4: 800 SP), gi¸ b¸n 1 SPA lμ 12 USD, tû gi¸ 1USD lμ 15.600 ®ång.

Bμi sè 2: Cã sè liÖu vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt vμ sö dông TSC§ cña xÝ nghiÖp DÖt trong

6 th¸ng ®Çu n¨m 2004 nh− sau: I. T×nh h×nh s¶n xuÊt, lao ®éng vμ thu nhËp cña ng−êi lao ®éng (sè liÖu tÝnh theo gi¸ cè ®Þnh- ®¬n vÞ tÝnh : TriÖu ®ång)

ChØ tiªu Quý 1 Quý 2 1. Gi¸ trÞ thμnh phÈm s¶n xuÊt b»ng NVL cña xÝ nghiÖp 8.100 11.690 Trong ®ã : B¸n ra ngoμi 5.000 10.500 2. Gi¸ trÞ b¸n thμnh phÈm ®· s¶n xuÊt 2.000 2.500 Trong ®ã : - B¸n ra ngoμi 300 500 - Dïng ®Ó chÕ biÕn thμnh phÈm 1.500 1.900 - Dïng cho bé phËn kh«ng SX c«ng nghiÖp 200 100

53

3.Gi¸ trÞ thμnh phÈm s¶n xuÊt b»ng NVL cña kh¸ch hμng 500 850 Trong ®ã : Gi¸ trÞ NVL kh¸ch hμng ®em ®Õn 300 600 4. Gi¸ trÞ s¶n phÈm háng b¸n d−íi d¹ng phÕ liÖu 62 50 5. Gi¸ trÞ quÇn ¸o may s¼n 60 40 Trong ®ã : - B¸n cho ®¹i lý K 40 20 - B¸n cho c«ng ty th−¬ng nghiÖp miÒn nói 20 20 6. Gi¸ trÞ ®iÖn s¶n xuÊt trong kú 50 60 Trong ®ã : - Tù dïng 5 5 - Phôc vô cho phóc lîi c«ng céng 5 10 - Phôc vô cho ph©n x−ëng SX c¬ b¶n 40 45 7. Gi¸ trÞ v¶i in nhuém cho xÝ nghiÖp b¹n 500 600 Trong ®ã : Gi¸ trÞ v¶i xÝ nghiÖp mang ®Õn 300 350 8. Gi¸ trÞ c«ng viÖc cã tÝnh chÊt c«ng nghiÖp lμm cho ngoμi

5 10

9. Sè lao ®éng trong danh s¸ch b×nh qu©n 200 250 10. Tæng quü l−¬ng cña xÝ nghiÖp sö dông trong quý 240 287,5 II. T×nh h×nh sö dông tμi s¶n cè ®Þnh (TriÖu ®ång) : - TSC§ cã ®Çu quý I : 10.000 - TSC§ t¨ng trong quý I : 2.000 - TSC§ t¨ng trong quý II : 12.000 - TSC§ gi¶m trong quý I : 1.040 - TSC§ gi¶m trong quý II : 170 Yªu cÇu: 1. TÝnh gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cña xÝ nghiÖp DÖt trong 2 quý? 2. TÝnh c¸c chØ tiªu ph¶n ¶nh quy m« TSC§ trong 2 quý ? 3. Ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng cña gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp do ¶nh h−ëng 2

nh©n tè: HiÖu n¨ng sö dông tμi s¶n cè ®Þnh vμ gi¸ trÞ TSC§ b×nh qu©n ? 4. Ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng cña tæng quü tiÒn l−¬ng quý do ¶nh h−ëng 2 nh©n

tè: tiÒn l−¬ng b×nh qu©n cña 1 c«ng nh©n vμ sè l−îng c«ng nh©n? 5. KiÓm tra t×nh h×nh sö dông lao ®éng cña xÝ nghiÖp lμ tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ?

Bμi sè 3: Cã sè liÖu vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt vμ lao ®éng cña mét DN DÖt trong th¸ng 8 vμ th¸ng 9 nh− sau: stt ChØ tiªu ®vt Th¸ng 8 Th¸ng 9 I. T×nh h×nh s¶n xuÊt :

1 V¶i hoμn thμnh 1000m 1.200 1.500 Chia ra : - Lo¹i 1 ’’ 800 1.000 - Lo¹i 2 ’’ 250 400 - Lo¹i 3 ’’ 150 100 2 C«ng viÖc cã tÝnh chÊt CN ®· hoμn thμnh Tr.®g 100 200 II. T×nh h×nh lao ®éng - TiÒn l−¬ng 3 Sè c«ng nh©n trong danh s¸ch b×nh qu©n ng−êi 400 440 4 Tæng sè ngμy c«ng LVTT trong chÕ ®é n/c«ng 10.400 11.440 5 Tæng sè ngμy lμm thªm ’’ 400 1.320 6 Tæng sè giê c«ng LVTT trong chÕ ®é g/c«ng 86.400 102.080

54

7 Tæng sè giê lμm thªm ’’ 1.620 2.552 8 Tæng quü tiÒn l−¬ng cña c«ng nh©n Tr.®g 400 484 9 Chi phÝ vËt chÊt vμ dÞch vô dïng trong

SX Tr.®g 5.000 6.500

10 Chi phÝ khÊu hao TSC§ Tr.®g 500 1.000 Yªu cÇu:

1. TÝnh c¸c chØ tiªu ph¶n ¶nh kÕt qu¶ SXKD trong tõng th¸ng? a. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp (GO)? b. Gi¸ trÞ gia t¨ng (VA) ? c. Gi¸ trÞ gia t¨ng thuÇn (NVA) ? d. N¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n ?

BiÕt r»ng: §¬n gi¸ cè ®Þnh cña s¶n phÈm lo¹i 1 lμ: 100.000 ®ång/m, SP lo¹i 2 lμ: 80.000®ång/m, SP lo¹i 3 lμ: 50.000 ®ång/m 2. So s¸nh chÊt l−îng s¶n phÈm th¸ng 9 víi th¸ng 8 theo ph−¬ng ph¸p ®¬n gi¸ b×nh qu©n vμ nhËn xÐt ? 3. TÝnh c¸c chØ tiªu ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông thêi gian lao ®éng cña c«ng nh©n trong tõng th¸ng ? so s¸nh gi÷a 2 th¸ng vμ cho nhËn xÐt ? 4. Ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng cña n¨ng suÊt lao ®éng toμn doanh nghiÖp th¸ng 9 so víi th¸ng 8 do ¶nh h−ëng cña 3 nh©n tè: N¨ng suÊt lao ®éng giê, sè giê lμm viÖc thùc tÕ b×nh qu©n mét ngμy vμ sè ngμy lμm viÖc thùc tÕ b×nh qu©n mét c«ng nh©n trong th¸ng? Bμi sè 4:

Cã sè liÖu thèng kª vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt cña mét doanh nghiÖp c¬ khÝ trong n¨m 2005 nh− sau: (§vt : TriÖu ®ång) I. kÕ ho¹ch 1. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp : 6.000 2. Tæng quü tiÒn l−¬ng : 2.000 3. Sè c«ng nh©n trong danh s¸ch b×nh qu©n (ng−êi) : 1.000 4. Gi¸ trÞ tμi s¶n cè ®Þnh b×nh qu©n : 7.500 Trong ®ã: Gi¸ trÞ thiÕt bÞ s¶n xuÊt b×nh qu©n : 7.025 II. thùc hiÖn 1. T×nh h×nh s¶n xuÊt: - Gi¸ trÞ thμnh phÈm s¶n xuÊt b»ng NVL cña doanh nghiÖp : 5.000 - Gi¸ trÞ thμnh phÈm s¶n xuÊt b»ng NVL cña kh¸ch hμng : 1.045 Trong ®ã: gi¸ trÞ NVL kh¸ch hμng ®em ®Õn : 400 - Gi¸ trÞ b¸n thμnh phÈm ®· s¶n xuÊt trong kú : 500 Trong ®ã: - Dïng ®Ó s¶n xuÊt thμnh phÈm : 400 - B¸n ra ngoμi : 100 - Gi¸ trÞ ho¹t ®éng dÞch vô c«ng nghiÖp : 150 Trong ®ã: - Söa ch÷a MMTB s¶n xuÊt c«ng nghiÖp DN : 20 - Söa ch÷a lín nhμ x−ëng cña doanh nghiÖp : 100 - Söa ch÷a cho bªn ngoμi : 30 - Gi¸ trÞ 1 sè phô tïng mua vÒ l¾p r¸p kh«ng dïng hÕt nh−îng l¹i cho c¬ quan b¹n : 50 - Gi¸ trÞ ®å ch¬i trÎ em s¶n xuÊt tõ phÕ liÖu thu håi : 70

55

Trong ®ã: §· b¸n cho çc cöa hμng thiÕu nhi : 50 - Gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi trong n¨m : 100 Trong ®ã: - Dïng ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm phô : 50 - B¸n ra ngoμi : 50 - Gi¸ trÞ cho thuª tμi s¶n cè ®Þnh cña doanh nghiÖp : 100 - Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang: - §Çu kú : 10 - Cuèi kú : 90 2. T×nh h×nh kh¸c: - Sè lao ®éng thùc tÕ sö dông gi¶m 10% so víi kÕ ho¹ch - Gi¸ trÞ tμi s¶n cè ®Þnh b×nh qu©n gi¶m 10% so víi kÕ ho¹ch - Gi¸ trÞ thiÕt bÞ s¶n xuÊt b×nh qu©n : 6.500 - Tæng quü tiÒn l−¬ng : 1.980 Yªu cÇu: 1. X¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp kú thùc tÕ? 2. X¸c ®Þnh çc chØ tiªu sau trong tõng kú: a. X¸c ®Þnh hiÖu qu¶ sö dông tμi s¶n cè ®Þnh (H) b. X¸c ®Þnh hiÖu qu¶ sö dông thiÕt bÞ s¶n xuÊt ( H ′ ) So s¸nh hiÖu qu¶ sö dông TSC§ vμ hiÖu qu¶ sö dông thiÕt bÞ s¶n xuÊt gi÷a 2 kú vμ nhËn xÐt ? 3. Ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng cña gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp do ¶nh h−ëng cña çc nh©n tè: HiÖu qu¶ sö dông thiÕt bÞ s¶n xuÊt, tû träng TBSX chiÕm trong tæng gi¸ trÞ TSC§ vμ gi¸ trÞ TSC§ b×nh qu©n? 4. KiÓm tra t×nh h×nh sö dông tæng quü l−¬ng theo 2 ph−¬ng ph¸p? Bμi sè 5:

Cã tμi liÖu cña 1 doanh nghiÖp C¬ khÝ chÕ t¹o m¸y trong 2 n¨m 2001, 2002 nh− sau:

S¶n l−îng SX (1.000 çi)

S¶n l−îng tiªu thô (1.000 çi)

Gi¸ thμnh §VSP (1.000 ®ång/ çi)

§¬n gi¸ b¸n SP (1.000 ®ång/çi)SP

2001 2002 2001 2002 2001 2002 2001 2002A 20 25 20 25 40 40 50 52 B 45 50 50 60 80 75 90 100 C 56 65 45 40 60 50 70 80 D 85 90 85 125 100 90 110 120

BiÕt r»ng: §¬n gi¸ cè ®Þnh s¶n phÈm A: 40.000®ång/çi, s¶n phÈm B: 80.000 ®ång/çi, SPC: 65.000 ®ång/çi, SPD: 100.000 ®ång/çi (SP D lμ s¶n phÈm xuÊt khÈu) Yªu cÇu: 1. X¸c ®Þnh çc chØ tiªu sau trong 2 n¨m ? a. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp (GO) b. Tæng doanh thu Trong ®ã: Doanh thu c«ng nghiÖp, doanh thu xuÊt khÈu

2. Ph©n tÝch biÕn ®éng cña gi¸ thμnh s¶n phÈm do ¶nh h−ëng 2 nh©n tè: gi¸ thμnh ®¬n vÞ s¶n phÈm vμ khèi l−îng s¶n phÈm s¶n xuÊt?

56

3. X¸c ®Þnh sè l−îng lao ®éng cña doanh nghiÖp trong 2 n¨m 2001 vμ 2002, biÕt r»ng sè lao ®éng sö dông trong n¨m 2002 gi¶m 10% so víi n¨m 2001, t−¬ng øng gi¶m 10 ng−êi, ®¸nh gi¸ viÖc sö dông lao ®éng cña doanh nghiÖp lμ tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ? 4. TÝnh chØ sè ph©n tÝch sù biÕn ®éng gi¸ thμnh s¶n phÈm n¨m 2002 so víi

n¨m 2001 : a. TÝnh cho tõng lo¹i s¶n phÈm ? b. TÝnh chung cho çc lo¹i s¶n phÈm ?

Bμi sè 6: Cã sè liÖu vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt vμ lao ®éng cña C«ng ty A trong 2 th¸ng b¸o ço nh− sau:

ChØ tiªu §vt Th¸ng 5 Th¸ng 6 1. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp (GO) tr.®ång 28.791,2 36.254,42. Sè c«ng nh©n trong danh s¸ch b/ qu©n ng−êi 200 2403. Sè ngμy c«ng lμm viÖc thùc tÕ trong chÕ ®é ngμy 5.200 6.2404. Sè ngμy c«ng lμm thªm ngμy 600 4805. Sè giê c«ng lμm viÖc thùc tÕ trong chÕ ®é giê 46.400 53.7606. Sè giê c«ng lμm thªm giê 2.900 2.0167. Chi phÝ vËt chÊt th−êng xuyªn vμ dÞch vô tr.®ång 10.791,2 16.054,48. Chi phÝ khÊu hao tμi s¶n cè ®Þnh tr.®ång 5.000 6.000

Yªu cÇu: 1. X¸c ®Þnh çc chØ tiªu sau trong tõng th¸ng: a. Gi¸ trÞ gia t¨ng (VA)? b. Gi¸ trÞ gia t¨ng thuÇn (NVA)? c. N¨ng suÊt lao ®éng (W)? 2. TÝnh çc chØ tiªu ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông thêi gian lao ®éng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt trong tõng th¸ng? 3. Ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng cña n¨ng suÊt lao ®éng th¸ng 6 so víi th¸ng 5 do ¶nh h−ëng cña 3 nh©n tè: N¨ng suÊt lao ®éng giê, sè giê lμm viÖc thùc tÕ b×nh qu©n trong 1 ngμy, sè ngμy lμm viÖc thùc tÕ b×nh qu©n 1 c«ng nh©n trong th¸ng.

57

PHÇN III: H¦íng dÉn gi¶I çc bμI tËp c¬ b¶n Ch−¬ng II: Thèng kª kÕt qu¶ sxkd cña Doanh nghiÖp

Bμi sè 1: 1. TÝnh s¶n l−îng hiÖn vËt quy −íc cña tÊt c¶ çc lo¹i s¶n phÈm trªn theo kÕ ho¹ch vμ thùc tÕ lÊy s¶n phÈm xμ phßng bét lμm s¶n phÈm chuÈn: H−íng dÉn gi¶i: - TÝnh hÖ sè quy ®æi. - TÝnh s¶n l−îng hiÖn vËt quy −íc. Tõ sè liÖu ®Ò bμi, vËn dông c«ng thøc ta tÝnh ®−îc kÕt qu¶ trong b¶ng sau:

S/l−îng hiÖn vËt (tÊn)

S/l−îng hiÖn vËt quy −íc (tÊn) Lo¹i xμ phßng

KH TT H

KH TT XP bét XP th¬m h−¬ng chanh XP th¬m h−¬ng t¸o

500 300 200

600 320 180

1 0,8 0,5

500 240 100

600 256 90

Céng 1000 1000 x 840 946 2. §¸nh gi¸ t×nh h×nh hoμn thμnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt cña xÝ nghiÖp chÕ biÕn xμ phßng thùc tÕ so víi kÕ ho¹ch: * Theo ®¬n vÞ hiÖn vËt: hoμn thμnh ®óng kÕ ho¹ch * Theo ®¬n vÞ hiÖn vËt quy −íc: t¨ng 12% NhËn xÐt: Bμi sè 2: 1. TÝnh s¶n l−îng hiÖn vËt quy −íc: * Quý I : 334 m * Quý II: 343 m 2. §¸nh gi¸ t×nh h×nh hoμn thμnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt: a. Theo ®¬n vÞ hiÖn vËt: gi¶m 1% b. Theo ®¬n vÞ hiÖn vËt quy −íc: t¨ng 2,7% NhËn xÐt: Bμi sè 3: 1. S¶n l−îng hiÖn vËt quy −íc: * Kú gèc: 158 çi * Kú b¸o ço: 144 çi 2. §¸nh gi¸ t×nh h×nh hoμn thμnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt: a. Theo ®¬n vÞ hiÖn vËt: hoμn thμnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt 100% b. Theo ®¬n vÞ hiÖn vËt quy −íc: gi¶m 8,9% Bμi sè 4: Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp (GO) Ta ¸p dông c«ng thøc: GO = YT1 + YT2 +YT3 + YT4 + YT5 - YT1 = 24 + 40 + 150 + 55 + 5 + 7 = 281 - YT2 = 45 = 45 - YT3 = 0 = 0 - YT4 = 0 = 0 - YT5 = 12 +(-2) +5 + 24 = 39 GTSX CN = 365 triÖu ®ång

57

Bμi sè 5: GO = 4.243 triÖu ®ång



Bμi sè 8: 1. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp (GO) * Quý I: 1040.000 (1.000®) * Quý II: 965.000 (1.000 ®) 2. §¸nh gi¸ t×nh h×nh biÕn ®éng gi¸ trÞ s¶n xuÊt quý II so víi quý I vμ cho nhËn xÐt? - Chªnh lÖch t−¬ng ®èi: gi¶m 7,2% - Chªnh tuyÖt ®èi: gi¶m 75.000 (1.000®) NhËn xÐt: Bμi sè 9: - Chªnh lÖch t−¬ng ®èi: t¨ng 24,8% - Chªnh tuyÖt ®èi: t¨ng176.000 (1.000®) NhËn xÐt: Bμi sè 10:

GXD = 652.599.464,6 triÖu ®ång. Bμi sè 11:

GXD = 123.718.576,74 ®ång. Bμi sè 12: 1. GO = 3000 triÖu ®ång 2. VA = 1730 triÖu ®ång 3. NVA =1310 triÖu ®ång Bμi sè 13: H−íng dÉn gi¶i: - VËn dông c«ng thøc tÝnh VA, NVA - TÝnh VA, NVA theo 2 ph−¬ng ph¸p: s¶n xuÊt vμ ph©n phèi. VA = 42 tû ®ång. NVA = 39 tû ®ång Bμi sè 14: H−íng dÉn gi¶i: - C¨n cø sè liÖu ®Ò bμi cho ta lËp b¶ng tÝnh. - ¸p dông c«ng thøc, ta tÝnh ®¬n gi¸ b×nh qu©n tõng kú. - X¸c ®Þnh møc ®é ¶nh h−ëng ®Õn gi¸ trÞ s¶n xuÊt do ®¬n gi¸ b×nh qu©n thay ®æi = 540.000 (1000 ®ång) GOΔBμi sè 15: - Chªnh lÖch t−¬ng ®èi: gi¶m 0,5% - Chªnh tuyÖt ®èi: gi¶m 2.620.000®. Bμi sè 16: H−íng dÉn gi¶i: - TÝnh hÖ sè phÈm cÊp tõng kú - X¸c ®Þnh møc ®é ¶nh h−ëng do chÊt l−îng thay ®æi ®Õn gi¸ trÞ s¶n xuÊt = 12.500.000® GOΔ

58

Bμi sè 17: H−íng dÉn gi¶i: - TÝnh hÖ sè phÈm cÊp tõng kú cho tõng lo¹i SP vμ toμn doanh nghiÖp. - X¸c ®Þnh møc ®é ¶nh h−ëng do chÊt l−îng thay ®æi ®Õn gi¸ trÞ s¶n xuÊt = 190.000.000® GOΔBμi sè 18: H−íng dÉn gi¶i: - TÝnh tû lÖ phÕ phÈm ç biÖt kú gèc vμ kú b¸o ço. - TÝnh tû lÖ phÕ phÈm b×nh qu©n kú gèc vμ kú b¸o ço. - So s¸nh ®¸nh gi¸ gi÷a 2 kú - X¸c ®Þnh nguyªn nh©n ¶nh h−ëng: + Do kÕt cÊu mÆt hμng s¶n xuÊt thay ®æi:

2,28% - 2,67% = - 0,39% :KCΔ + Do tû lÖ thiÖt h¹i ç biÖt thay ®æi:

: 2,4% - 2,28% = 0,12% gTΔ

Bμi sè 19: LËp b¶ng 01 CNCS: C«ng ty gèm sø H¶i D−¬ng

Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp Doanh thu - s¶n phÈm

Quý 1/ 2006 KÝnh göi: - Së c«ng nghiÖp � - Côc thèng kª� - Së kÕ ho¹ch ®Çu t−�

Thùc hiÖn n¨m nay

CHỈ TI£U M· sè

§VT

Céng dån tõ ®Çu

n¨m ®Õn cuèi th¸ng

b¸o ço n¨m tr−íc (quý 1/05)

Th¸ng b¸o ço (03/06)

Céng dån tõ ®Çu

n¨m ®Õn cuèi th¸ng

b/ço (quý 1/06)

¦íc thùc hiÖn th¸ng tiÕp theo

(04/06)A B C 1 2 3 4

I. GÝa trÞ SX CN II . Doanh thu Trong ®ã: - Doanh thu CN - Doanh thu XK III. S¶n l−îng SX - Lä hoa - ChËu sø - B×nh läc n−íc - Thè c¬m sø

01 02

03 04 05 06 07 08 09

1.000® 1.000®

1.000® 1.000®

çi

62.000 75.000

50.500 24.500

1.000 350 580 300

27.060 29.710

14.030 15.680

360 140 198 98

75.720 72.000

30.400 41.600

1.080 360 572 268

32.472 35.652

16.836 18.816

432 168 238 118

59

T×nh h×nh s¶n xuÊt vμ tiªu thô trong th¸ng 3 /2006: a. Tiªu thô mét sè s¶n phÈm chÝnh:

Sè l−îng tiªu thô Tªn s¶n phÈm §VT

Tæng sè XuÊt khÈu§¬n gi¸ b¸n (1000 ®ång)

Tån kho cuèi th¸ng

b¸o ço Lä hoa ChËu sø B×nh läc n−íc Thè c¬m sø

Çi - - -

300 130 198 98

0 0 0 98

15 20 35 160

60 10 0 0

b.T×nh h×nh kh¸c: T×nh h×nh s¶n xuÊt thuËn lîi, tiÕt kiÖm ®−îc chi phÝ sÊy kh« dÉn ®Õn gi¸ thμnh s¶n phÈm h¹, gi¸ b¸n ra kh«ng ®æi nªn xÝ nghiÖp thu ®−îc lîi nhuËn nhiÒu h¬n

Ngμy 05 th¸ng 4 n¨m 2006

Thñ tr−ëng ®¬n vÞ Ng−êi lËp biÓu KÕ to¸n tr−ëng (ký tªn vμ ®ãng dÊu)

CH−¬ng III: thèng kª lao ®éng trong Doanh nghiÖp

Bμi sè 1: H−íng dÉn gi¶i: - Chän c«ng thøc tÝnh sè lao ®éng b×nh qu©n. - TÝnh sè lao ®éng b×nh qu©n cho tõng lo¹i. - So s¸nh ®¸nh gi¸ gi÷a 2 th¸ng. KÕt qu¶ tÝnh to¸n trong b¶ng sau:

Sè lao ®éng th¸ng 9 Sè lao ®éng th¸ng 10 Çc lo¹i lao ®éng Sèt−¬ng®èi(ng−êi) TØ träng

(%) Sèt−¬ng®èi(ng−êi) TØ träng

(%) - L§ qu¶n lý - L§ SXKD - L§ phôc vô

49 1.260

20

3,5 95 1,5

49 1.297

22

3,6 94,8 1,6

Tæng céng 1.327 100 1.368 100

Bμi sè 2: 1. T = 726 c«ng nh©n 2. f = 1.377.000 ®ång/ c«ng nh©n. Bμi sè 3: H−íng dÉn gi¶i: - TÝnh sè lao ®éng hiÖn cã cuèi quý: + Cuèi quý 1: 540 ng−êi + Cuèi quý 2: 560 ng−êi.

60

- TÝnh sè lao ®éng b×nh qu©n + =0T 520 ng−êi

+ 1T = 550 ng−êi 2. KiÓm tra theo ph−¬ng ph¸p kÕt hîp kÕt qu¶ SX:

- Sè t−¬ng ®èi: %96%1001,1520

550%100

0

10

1 == xx

x

GOGOxT

T (gi¶m 4%)

- Sè tuyÖt ®èi: T1 - (T0 x 0

1

GOGO ) = 550 - 572 = - 22 (c«ng nh©n)

Bμi sè 4: (Ph−¬ng ph¸p tÝnh gièng nh− c©u 2 bμi 3) - Chªnh lÖch t−¬ng ®èi: 3,5% - Chªnh lÖch tuyÖt ®èi: 18 ng−êi Bμi sè 5: H−íng dÉn gi¶i: Dùa vμo s¬ ®å cÊu thμnh ngμy c«ng, ®Ó x¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu sau: * Quý 1: a. Sè ngμy c«ng theo lÞch: 45000 (ngμy) b. Sè ngμy c«ng theo chÕ ®é: 38500 (ngμy) c. Sè ngμy c«ng cã thÓ sö dông cao nhÊt: = 37300 (ngμy) d. Sè ngμy c«ng cã mÆt: = 34800 (ngμy)

e. 0T = 50090

45000= (c«ng nh©n)

* Quý 2: (tÝnh t−¬ng tù quý 1) 2. Ph−¬ng ph¸p tÝnh gièng nh− c©u 2 bμi 3 Bμi sè 6: 1. LËp b¶ng c©n ®èi lao ®éng cña ®¬n vÞ:

B¶ng c©n ®èi sè l−îng lao ®éng hiÖn cã cña doanh nghiÖp.

Trong ®ã ChØ tiªu Tæng sè

Nam N÷ 1- Sè lao ®éng cã ®Çu kú 2- Sè lao ®éng t¨ng trong kú Trong ®ã: - TuyÓn míi - §iÒu ®éng ®Õn - T¨ng kh¸c 3- Sè lao ®éng gi¶m trong kú Trong ®ã: - NghØ chÕ ®é - ChuyÓn c«ng t¸c ®i n¬i kh¸c - Cho ®i häc, ®i nghÜa vô qu©n sù - Gi¶m kh¸c 4- Sè lao ®éng cã cuèi kú

500 65

50 3 12 93

35 20 18 20 472

200 29

20 3 6 54

15 15 12 12 175

300 36

30 - 6 39

20 5 6 8

297

61

2. * Sè lao ®éng hiÖn cã: (theo sè liÖu cña b¶ng c©n ®èi) * Sè lao ®éng b×nh qu©n: T = 486 ng−êi. * KÕt cÊu lao ®éng: - §Çu n¨m : (nam: 40%, n÷: 60%) - Cuèi n¨m: (nam: 37%, n÷: 63%) * Çc chØ tiªu ph¶n ¶nh t×nh h×nh biÕn ®éng lao ®éng:

- HÖ sè t¨ng lao ®éng trong kú: 48665 x100% = 13,4%

- HÖ sè gi¶m lao ®éng trong kú: 48693 x100% = 19,1%

Bμi sè 7: 1. Ph−¬ng ph¸p tÝnh gièng c©u 1 bμi 5 (§VT: ngμy) a. =73.000, b. = 61.000, c. = 58.000, d = 56.000 , e = 55.800 (§VT: ngμy) 2. TÝnh çc chØ tiªu ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông thêi gian L§ cña c«ng nh©n SX: - Sè ngμy c«ng LVTT b×nh qu©n trong chÕ ®é: 278 ngμy. - Sè ngμy LVTT b×nh qu©n: 279 ngμy - HÖ sè lμm viÖc thªm ca = 1,004 Bμi sè 8: H−íng dÉn gi¶i: C¨n cø vμo ph−¬ng tr×nh kinh tÕ: IGO = IW x IT - Sè t−¬ng ®èi:114,2% =109,86%x104% - Sè tuyÖt ®èi: 1.265 = 910 + 355 Bμi sè 9: 1. So s¸nh NSL§ b×nh qu©n toμn xÝ nghiÖp kú b¸o ço so víi kú gèc vμ nhËn xÐt:

6,15100

15600 ==W (tr.®ång/ng−êi)

3,181102010

1 ==W (tr.®ång/ng−êi).

Sö dông ph−¬ng ph¸p chØ sè ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh t¨ng gi¶m NSL§ gi÷a 2 kú - Chªnh lÖch t−¬ng ®èi: t¨ng 17,3% - Chªnh lÖch tuyÖt ®èi: t¨ng 2,7 triÖu ®ång/ng−êi 2. C¨n cø vμo ph−¬ng tr×nh kinh tÕ: I

w- x Iw x I

∑TT

- Chªnh lÖch t−¬ng ®èi: 117,3% = 112,2% x 104,5% - Chªnh lÖch tuyÖt ®èi: 2,7 = 2 + 0,7 Bμi sè 10: 1. TÝnh çc chØ tiªu ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông thêi gian lao ®éng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt. * Quý 1:

a. Sè giê c«ng LVTT b×nh qu©n trong chÕ ®é 1 ngμy 832400

8200400.267=

−=

(giê)

62

b. Sè giê c«ng LVTT b×nh qu©n trong 1 ngμy = 25,8400.32400.267

= (giê)

c. HÖ sè lμm viÖc thªm giê = 1,03125 d. Sè ngμy c«ng LVTT b×nh qu©n trong chÕ ®é quý I

= 78400

120032400=

− (ngμy)

e. Sè ngμy c«ng LVTT b×nh qu©n quý I = 81400

32400= (ngμy)

f. HÖ sè lμm thªm giê = 1,038 *Quý II: (çch tÝnh t−¬ng tù quý 1) * KÕt qu¶ tÝnh to¸n: a:8 giê, b:8,5 giê, c:1,0625, d:78 ngμy, e:78 ngμy, f: 1. 2. KiÓm tra t×nh h×nh sö dông quü l−¬ng: - Chªnh lÖch t−¬ng ®èi: gi¶m 8,2% - Chªnh lÖch tuyÖt ®èi: - 47 tr® - KÕt luËn: Doanh nghiÖp sö dông quü l−¬ng tiÕt kiÖm. 3. TÝnh çc chØ tiªu NSL§: *Quý 1:

- NSL§ giê = 178,26400.267000.000.7

= (1000®/giê)

- NSL§ ngμy = 21632400

000.000.7= (1000®/ngμy)

- NSL§ quý = 500.17400

000.000.7= (1000®/c«ng nh©n)

* Quý 2: (Ph−¬ng ph¸p tÝnh t−¬ng tù quý 1) 4. TÝnh çc chØ tiªu tiÒn l−¬ng: * Quý 1: - TiÒn l−¬ng b×nh qu©n = 1,87(1000®/giê) - TiÒn l−¬ng b/q ngμy = 15,432 (1000®/ngμy) - TiÒn l−¬ng b/q th¸ng = 1250 (1000®/c«ng nh©n) * Quý 2: (Ph−¬ng ph¸p tÝnh t−¬ng tù quý 1) 5. Ta gäi: ⇒ C¨n cø ph−¬ng tr×nh kinh tÕ: Iw = Ia x Ib x Ic

- Sè t−¬ng ®èi: 104,28% = 105% x 103% x 96,3% - Sè tuyÖt ®èi: 750 = 876 + 510 + (- 648) Bμi sè 11:

1. Iw = 97,05,825,8

0

1 ==WW hay 97% (gi¶m 3%)

W = WΔ 1 - W0 = 8,25 - 8,5 = - 0,25 tr.®ång/c«ng nh©n NhËn xÐt: 2. Ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng cña gi¸ trÞ s¶n xuÊt do ¶nh h−ëng 2 nh©n tè: C¨n cø vμo ph−¬ng tr×nh kinh tÕ: IGO = IW x IT Chªnh lÖch t−¬ng ®èi: 109,3% = 97% x 112,6% Chªnh lÖch tuyÖt ®èi: 269,5 = (-96) + 365,5 3. Sö dông ph−¬ng ph¸p hÖ thèng chØ sè ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng cña n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n toμn doanh nghiÖp do ¶nh h−ëng çc nh©n tè?

63

W

I = IW x ∑TTI /

- Chªnh lÖch t−¬ng ®èi: 97% = 100,48% x 96,58% - Chªnh lÖch tuyÖt ®èi: (- 0,25) = 0,04 + (- 0,29) Bμi sè 12: 1. C¸c chØ tiªu NSL§: *N¨m gèc: - NSL§ ngμy: 0,32 (tr®/ngμy) - NSL§ n¨m : 80 (tr®/c«ng nh©n/n¨m) *N¨m b¸o c¸o: - NSL§ ngμy : 0,4 (tr®/ngμy) - NSL§ n¨m : 90,9 (tr®/c«ng nh©n/n¨m) 2. Ph©n tÝch biÕn ®éng cña gi¸ trÞ s¶n xuÊt do ¶nh h−ëng 3 nh©n tè: Ta gäi: - GO: Gi¸ trÞ s¶n xuÊt - a: N¨ng suÊt lao ®éng ngμy -b: Sè ngμy LVTT b/q 1 c«ng nh©n trong n¨m -T: Sè lao ®éng b×nh qu©n ⇒ Ph−¬ng tr×nh kinh tÕ kinh tÕ: IGO = Ia x Ib x IT

- Sè t−¬ng ®èi: 125% = 126% x 90% x 110% - Sè tuyÖt ®èi: 2000 = 2080 + (- 880) + 800 Bμi sè 13: C¨n cø ph−¬ng tr×nh kinh tÕ: IGO = Ia x Ib x Ic

Chªnh lÖch t−¬ng ®èi: 123,75% = 110% x 102,2% x 110% Chªnh lÖch tuyÖt ®èi: 1567,5 = 742,5 + 165 + 660 Bμi sè 14: 1. C¨n cø vμo ph−¬ng tr×nh kinh tÕ: IGO = IW x IT

Chªnh lÖch t−¬ng ®èi:118,2% = 100,5% x 117,6% Chªnh lÖch tuyÖt ®èi: 531 = 18,84 + 512,16 2. C¨n cø sè liÖu ®Ò bμi cho ta lËp b¶ng tÝnh sau:

Th¸ng 5 Th¸ng 6 Ph©n x−ëng q0 T0 d0 W0 q1 T1 d1 W1

I II III

18.000 24.000 10.500

100 80 70

40 32 28

180 300 150

25.920 25.935 7.800

144 90 60

49 30,6 20,4

180 288 130

52.500 250 100 210 59.655 294 100 202,9 C¨n cø ph©n tÝch kinh tÕ:

∑= TTWWxIII /

- Chªnh lÖch t−¬ng ®èi: 96,6% = 96,3% x 100,3% - Chªnh lÖch tuyÖt ®èi: (-7,1) = (-7,7) + 0,6 Bμi sè 15: Ta gäi: W : N¨ng suÊt lao ®éng th¸ng a : N¨ng suÊt lao ®éng giê

64

b : Sè giê LVTT b/q 1 ngμy c : Sè ngμy LVTT b/q trong th¸ng ⇒ Ph−¬ng tr×nh kinh tÕ: IW = Ia x Ib x Ic

Chªnh lÖch t−¬ng ®èi:128,9% = 107,5% x 93,3% x 104,2% Chªnh lÖch tuyÖt ®èi : 0,535 = 0,735 + (- 0,5) + 0,3 Bμi sè 16: 1. GO0 = 15,4 triÖu ®ång. GO1 = 18,7 triÖu ®ång. 2. 0T = 66 (ng−êi)

1T = 68 (ng−êi) 3. *Theo ph−¬ng ph¸p gi¶n ®¬n: - Sè t−¬ng ®èi: t¨ng 3% - Sè tuyÖt ®èi: t¨ng 2 ng−êi *Theo ph−¬ng ph¸p kÕt hîp kÕt qu¶ s¶n xuÊt: - Sè t−¬ng ®èi: gi¶m 14% - Sè tuyÖt ®èi: gi¶m 11 c«ng nh©n 4. Ph©n tÝch mèi quan hÖ gi÷a tèc ®é t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng vμ tèc ®é t¨ng sè l−îng lao ®éng.

IW 18,1233,0275,0

0

1 ===WW

IT 03,16668

0

1 ===TT

KÕt luËn: 0

1

0

1

TT

WW

>

1,18 > 1,03 Bμi sè 17: 1. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng quý 4 so víi quý 3 vμ nhËn xÐt: - Chªnh lÖch t−¬ng ®èi: gi¶m 7,2% - Chªnh lÖch tuyÖt ®èi: gi¶m 8,5 triÖu ®ång/ng−êi. 2. Sö dông ph−¬ng ph¸p hÖ thèng chØ sè: C¨n cø vμo ph−¬ng tr×nh kinh tÕ: IF = If x IT

- Chªnh lÖch t−¬ng ®èi: 113,4% = 107,14% x 105,88% - Chªnh lÖch tuyÖt ®èi: 192 = 108 = 84 3. KiÓm tra t×nh h×nh sö dông tæng quü l−¬ng tiÕt kiÖm (l·ng phÝ) Ph−¬ng ph¸p tÝnh t−¬ng tù c©u 2 bμi 5 (L·ng phÝ: 19%, t−¬ng øng l·ng phÝ: 259,116 triÖu ®ång). 4. §¸nh gi¸ t×nh h×nh biÕn ®éng cña tæng doanh thu quý 4 so víi quý 3 vμ nhËn xÐt: H−íng dÉn gi¶i: - X¸c ®Þnh doanh thu tõng quý: (quý 3: 45.750 triÖu ®ång, quý 4: 45.000 triÖu ®ång) - Sö dông ph−¬ng ph¸p chØ sè ®Ó ®¸nh gi¸ biÕn ®éng doanh thu gi÷a 2 quý:

65

+ Chªnh lÖch t−¬ng ®èi: gi¶m 1,6% + chªnh lÖch tuyÖt ®èi: gi¶m 750 triÖu ®ång. 5. IW = 0,9 If = 1,134 ⇒ IW < If Bμi sè 18:

1. 6,101001060

0

000 ===

∑∑

TTf

f (tr®/c«ng nh©n)

6923,111301520

1

111 ===

∑∑

TTf

f (tr®/c«ng nh©n)

2. C¨n cø vμo ph−¬ng tr×nh kinh tÕ: f

I ∑= TTf xII /

Chªnh lÖch t−¬ng ®èi: 110,28% = 101,3% x 108,86% Chªnh lÖch tuyÖt ®èi: 1,09 = 0,15 + 0,94 3. C¨n cø vμo ph−¬ng tr×nh kinh tÕ : IF =

fI x IT

Chªnh lÖch t−¬ng ®èi: 143,4% = 110% x 130% Chªnh lÖch t−¬ng ®èi: 460 = 142 + 318. Ch−¬ng IV: thèng kª tμi s¶n cè ®Þnh trong doanh nghiÖp Bμi sè 1: 1. Gi¸ ban ®Çu hoμn toμn: (GB§HT) [ (10 x 20) + 10 + (15 x 18) + 30 ] GB§HT = 510 (tr.®ång) 2. Gi¸ kh«i phôc hoμn toμn: (GKPHT) GKPHT = 25 x 15 = 375 (tr.®ång) 3. Gi¸ ban ®Çu cßn l¹i: (GB§CL) [ 510 - (10 x 21 x 12,5% x 4) + (15 x 20 x 12,5% x 2) ] GB§CL = 330 (tr.®ång) 4. Gi¸ kh«i phôc cßn l¹i: (GKPCL) [ 375 - (10 x 15 x 12,5% x 4) + (15 x 15 x 12,5% x 2) ] GKPCL = 243,75 (tr.®ång) Bμi sè 2: 1. NGTSC§ hiÖn cã cuèi n¨m = 19.200 (tr.®ång) 2. Gi¸ trÞ TSC§ b×nh qu©n: 17.100(tr.®ång) Bμi sè 3: 1. Ta ¸p dông c«ng thøc: - N¨m thø nhÊt: 25 (tr. ®ång) - N¨m thø hai: 30 (tr.®ång) - N¨m thø ba: 30 (tr.®ång) - N¨m thø t−: 30 (tr.®ång) - N¨m thø n¨m: 30 (tr.®ång) - N¨m thø s¸u: 5 (tr.®ång) 2. TÝnh hÖ sè cßn sö dông ®−îc: - N¨m thø nhÊt: 83,3%

66

- N¨m thø hai: 20% ⇒ 63,3% - N¨m thø ba: 20% ⇒ 43,3% - N¨m thø t−: 20% ⇒ 23,3% - N¨m thø n¨m: 20% ⇒ 3,3% Bμi sè 4: 1. LËp b¶ng c©n ®èi TSC§:

b¶ng c©n ®èi tμi s¶n cè ®Þnh

(theo gi¸ ban ®Çu hoμn toμn) N¨m b¸o ço

(§¬n vÞ tÝnh: triÖu ®ång) T¨ Gi¶ng trong kú m trong kú

Tr Troong ®ã ng ®ã

Lo¹i TSC§

C

kú T

sM

n¨h

æá

h o

¶

h¸

Cã i

ú

ã ®Çu æng

è íi

guyªTk

n

ng ¸c

Tg sè

n Cò h n

Ku

g

Ê Gi

ham

k c

cuèk

GB§H 17.20T 0 0 GB§ 13.20 22.50C

L 0 0

2 20

20.000

.0

2.500

.0

7.000

0

6.40

0

00

600

.90

28.700

3.10 0.00 3 10 1 40 40 1.0 38 0

2. Gi¸ trÞ TSC§ b×nh qu©n: G B§ = 28.050 (tr®) G CL = 20.950 (tr®) 3. TÝnh çc chØ tiªu ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng TSC§? - HÖ sè t¨ng TSC§ trong kú: 0,823 - HÖ sè gi¶m TSC§ trong kú : 0,05 - HÖ sè ®æi míi TSC§ trong kú : 0,514 - HÖ sè lo¹i bá TSC§ trong kú: 0,023 Bμi sè 5: 1. LËp b¶ng c©n ®èi TSC§: (ph−¬ng ph¸p lËp t−¬ng tù c©u 1 bμi 4)

iÕn ®éng TSC§:

¶m TSC§ trong kú = 1,97%

2. TÝnh çc chØ tiªu ph¶n ¶nh t×nh h×nh b- HÖ sè t¨ng TSC§ trong kú = 4,97% - HÖ sè gi- HÖ sè ®æi míi TSC§ trong kú = 3,4% - HÖ sè lo¹i bá TSC§ trong kú = 2% Bμi sè 6:

−¬ng ph¸p lËp t−¬ng tù c©u 1 bμi 4) biÕn ®éng TSC§ cña xÝ nghiÖp n¨m

10,82% ú = 0,76% %

1. LËp b¶ng c©n ®èi tμi s¶n cè ®Þnh: (ph2. TÝnh çc hÖ sè ph¶n ¸nh t×nh h×nh2005? - HÖ sè t¨ng TSC§ trong kú = - HÖ sè gi¶m TSC§ trong k- HÖ sè ®æi míi TSC§ = 6,7- HÖ sè lo¹i bá TSC§ = 0,8% Bμi sè 7: H−íng dÉn gi¶i: Ta ¸p dông c«ng thøc:

67

Gi¸ trÞ s¶n xuÊt = HiÖu qu¶ sö dông TSC§ x Gi¸ trÞ TSC§ b×nh qu©n IGO = IH x I

G

Chªnh lÖch t−¬ng ®èi: 101,475% = 112,5% x 90,2%

èi: 5,9 = 45,1 + (- 39,2) Chªnh lÖch tuyÖt ®Bμi sè 8: 1. TÝnh çc chØ tiªu ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö ônd g TSC§ trong tõng quý.

cã cuèi quý ×nh qu©n (

H−íng dÉn gi¶i: - X¸c ®Þnh Gi¸ trÞ TSC§ hiÖn - X¸c ®Þnh gi¸ trÞ TSC§ b G )

Ých hiÖu qu¶ sö dông TSC§

- TÝnh çc chØ tiªu ph©n t KÕt qu¶ tÝnh to¸n: =0G 400.000 (1.000®ång)

=G 405.601

H = 0,7470 (1.000®ång)

125

i¸ trÞ s¶n xuÊt do ¶nh h−ëng 2 nh©n tè

IGO = IH x I

0

H1 = 0,75 C = 1,338 0

C1 = 1,33 2. Ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng cña gthuéc vÒ lao ®éng:

G

1,018 = 1,004 x 1,014

Sè tuyÖt ®èi: 5350 = 1166,1 + 4183,9 Bμi sè 9: 1. So s¸nh hiÖu n¨ng sö dông TSC§ gi÷a 2 kú: - Chªnh lÖch t−¬ng ®èi: gi¶m 6,25% - Chªnh lÖch tuyÖt ®èi: gi¶m 0,05 lÇn

C§ (H) gi÷a 2 kú do ¶nh ng TBSX chiÕm

g tr×nh kinh tÕ: I = I ′ x Id

,38% x 93,34%. tuyÖt ®èi: (- 0,0 = 0,003 + (- 0,053)

2. Ph©n tÝch biÕn ®éng cña hiÖu qu¶ sö dông TSh−ëng bëi 2 nh©n tè: HiÖu qu¶ sö dông TBSX (H′) vμ tû trätrong toμn bé TSC§(d). Ta cã ph−¬n H H

93,75% = 100 Sè 5) Bμi sè 10: H·y tÝnh çc chØ tiªu sau trong tõng n¨m: * N¨m 2004: 1. Nguyªn gi¸ TSC§ b×nh qu©n. ( 0G )

0G = 31.000 (tr®) 2. Nguyªn gi¸ thiÕt bÞ s¶n xuÊt b×nh qu©n ?

0X = 23.000 (tr®) 3. Tû träng thiÕt bÞ s¶n xuÊt chiÕm trong tæng sè TSC§?

ông tμi s¶n cè ®Þnh ? d0

4. HiÖu qu¶ sö d = 0,7419

H = 0,9 0

5. HiÖu qu¶ sö dông thiÕt bÞ s¶n xuÊt?

68

H′0 = 1,213 * N¨m 2005: 1. Nguyªn gi¸ TSC§ b×nh qu©n. ( 1G )

1G = 34.000(tr®) 2. Nguyªn gi¸ thiÕt bÞ s¶n xuÊt b×nh qu©n ?

1X = 23.500(tr®) 3. Tû träng thiÕt bÞ s¶n xuÊt chiÕm trong tæng sè TSC§?

dông tμi s¶n cè ®Þnh ?

xuÊt?

Õn ®éng cña hiÖu qu¶ sö dông

% x 93,15% 6 = 0,06427 +(- 0,0616204) ¸c nh©n tè thuéc vÒ tμi s¶n cè ®Þnh ®Õn gi¸ trÞ

IH′ x Id x I

d = 0,6911 1

4. HiÖu qu¶ sö H1 = 0,9026 5. HiÖu qu¶ sö dông thiÕt bÞ s¶n H′ = 1,306 1

6. Ph©n tÝch c¸c nh©n tè ¶nh h−ëng ®Õn sù biTSC§ nãi chung gi÷a 2 n¨m ? Ta cã ph−¬ng tr×nh kinh tÕ: IH = I H′ x Id 100,3% = 107,66 Chªnh lÖch tuyÖt ®èi: 0,002 7. Ph©n tÝch ¶nh h−ëng cñ cas¶n xuÊt c«ng nghiÖp cña nhμ m¸y dÖt? Ta cã ph−¬ng tr×nh kinh tÕ: IGO =

G

5% x 109,67% 2.790 = 2.185 + (- 2.095) + 2.700.

110% = 107,67% x 93,1Chªnh lÖc tuyÖt ®èi: hBμi sè 11: Ta cã ph−¬ng tr×nh kinh tÕ: I

G = IC x IGO

1

96,8% = 88% x 110% Sè tuyÖt ®èi: (- 320) = (- 1320) + 1000 Bμi sè 2:

è liÖu ®Ò b*Nguyªn gi¸ TSC§ = 120 = 124 *C¨n cø s μi ch ng t

N¨m thø

Tû l Êu haon¨m (%)

Tû lÖ sö dông

®−

M ha g n¨m (tr.®)

Hao mßn luü kÕ

Gi¸ trÞ cßn l¹i (tr.®)

+ 5 - 1o ta lËp b¶

triÖu ®ångÝnh sau:

Ö kh hμng

cßn

îc(%)

øc khÊuo hμn

(tr.®) 1 10 90 12,4 12,4 111,6 2 10 80 12,4 24,8 99,2 3 10 70 12,4 37,2 86,8 4 10 60 12,4 49,6 74,4 5 10 50 12,4 62 62 6 10 40 12,4 74,4 49,6 7 10 50 12,4 86,8 37,2 8 10 40 12,4 99,2 24,8 9 10 30 12,4 111,6 12,4

69

10 10 20 12,4 124 0

Bμi sè 13: 1. Gi¸ trÞ TSC§ hiÖn cã cuèi n¨m (theo gi¸ ban ®Çu hoμn toμn(GB§HT vμ

320 triÖu ®ång

i¸ B§: 1185 tr.®ång, gi¸ CL:

ng n¨m?

qu¶ sö dông TSC§? ng ph¸p tÝnh t−¬ng tù c©u 1 bμi 8)

1. TÝnh çc chØ tiªu ph¶n ¸nh quy m« TSC§ (tÝnh ctÝnh chung cho toμn bé TSC§) sC¨n cø sè liÖu ®Ò bμi cho ta lËp h sau

(§¬n vÞ tÝnh: triÖu ®ång)

§T

trong kú

TS § gi¶m

trong kú cuèi kú

Gi¸ trÞ

b×nh qu©n

ban ®Çu cßn l¹i (GB§CL))? * GB§HT = 1.* GB§CL = 1.007 triÖu ®ång. 2. Gi¸ trÞ TSC§ b×nh qu©n trong n¨m? (G867,5tr.®ång) 3. HÖ sè: t¨ng, gi¶m, ®æi míi, lo¹i bá TSC§ tro (Ph−¬ng ph¸p tÝnh t−¬ng tù c©u 3 bμi 4) 4. TÝnh çc chØ tiªu ph©n tÝch hiÖu (Ph−¬5. TÝnh møc ®é trang bÞ TSC§ b×nh qu©n cho ng−êi lao ®éng? = 5,925 triÖu ®ång/ ng−êi Bμi sè 14:

ho tõng nhãm TSC§ vμ au: b¶ng tÝn :

Lo¹i TSC§ Çu kú

Gi¸ trÞ SC§t¨ng

Gi¸ trÞ C

Gi¸ trÞ TSC§ hiÖn cã

TSC§

Nhμ cöa,VKT 1.221 68 1.289 1.255 M¸y mãc TB 8.473,5 150 8.731,5 8.602,5 408 TB ®éng lùc 550,5 - - 550,5 550,5 Ph−¬ng tiÖn VT 5.097 1.068 500 5.665 5.381 Dông cô qu¶n lý 414 150 - 564 489

Céng 15.756 1.694 650 16.800 16.278

2. TÝnh chØ tiªu kÕt cÊu TSC§ (theo gi¸ trÞ TSC§ b×nh qu©n trong n¨m)? u tõng lo¹i lao ®éng bμi 1 ch−¬ng

çc chØ tiªu ph¶n ¸nh biÕn ®éng TSC§ trong n¨m? u 3 bμi 4.

®iÓm cuèi

C§? o trong n¨m

o luü kÕ trong n¨m

Ph−¬ng ph¸p tÝnh t−¬ng tù nh− tÝnh kÕt cÊ3 3. TÝnh Ph−¬ng ph¸p tÝnh t−¬ng tù c©4. TÝnh çc chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖn tr¹ng cña TSC§ hiÖn cã t¹i thêi n¨m? a. Tæng khÊu hao luü kÕ TS = Tæng sè khÊu hao ®Çu n¨m + tæng sè khÊu ha = 9.109,5 + 1.699 = 10.808,5 triÖu ®ång b. Gi¸ trÞ cßn l¹i TSC§? = Gi¸ B§HT - tæng khÊu ha = 16.800 - 10.808,5 = 5.991,5 triÖu ®ång c. HÖ sè hao mßn TSC§?

= 800.16

5,808.10 x100% = 64,3%

70

d. HÖ sè cßn dïng ®−îc TSC§? = 100% - HÖ sè hao mßn = 100% - 64,3% = 35,7% 5. TÝnh çc chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ sö dông TSC§ trong n¨m b¸o ço? * HiÖu n¨ng sö dông TSC§ = 2,86 * Chi phÝ TSC§ cho mét ®ång gi¸ trÞ s¶n xuÊt = 0,35 Bμi sè 15: 1.TÝnh sè l−îng thiÕt bÞ s¶n xuÊt hiÖn cã b×nh qu©n: ( x = 66 m¸y) 2. TÝnh sè l−îng thiÕt bÞ s¶n xuÊt ®· l¾p b×nh qu©n: ( x = 66 m¸y) 3. TÝnh sè l−îng thiÕt bÞ s¶n xuÊt thùc tÕ ®ang lμm viÖc b×nh qu©n( x = 61

n vËt liÖu trong doanh nghiÖp B

m¸y)

Ch−¬ng V: thèng kª nguyªμi sè 1:

1 −¬ng ph¸p ®· häc:

. KiÓm tra t×nh h×nh sö dông NVL theo çc ph *Theo ph−¬ng ph¸p gi¶n ®¬n: - Chªnh lÖch sè t−¬ng ®èi: t¨ng 17% - Chªnh lÖch sè tuyÖt ®èi: t¨ng 80.000 viªn * Theo ph−¬ng ph¸p kÕt hîp víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt: - Chªnh lÖch t−¬ng ®èi: gi¶m 2,2% - Chªnh lÖch tuyÖt ®èi: gi¶m 12.000 viªn. 2. C¨n cø vμo ph−¬ng tr×nh kinh tÕ: M = ∑ m.q

t−¬ng ®èi: 117% = 97,8% x 120% - Chªnh lÖch - Chªnh lÖch tuyÖt ®èi: 80.000 = (- 12.000) + 92.000 Bμi sè 2: Ph−¬ng ph¸p gi¶i t−¬ng tù c©u 1 bμi 1. Bμi sè 3: Ta gäi: - M: Tæng khèi l−îng nguyªn vËt liÖu thùc tÕ sö dông - P: §¬n gi¸ tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu - m: Møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm - q: Khèi l−îng s¶n phÈm s¶n xuÊt

⇒ Ph−¬ng tr×nh kinh tÕ: M = ∑ qmP ..

h kinh tÕ trªn ta x©y dùng hÖ thèng chØ sè ®Ó ph©n tÝch ëng ®Õn tæng møc NVL sö dông:

Tõ ph−¬ng tr×nçc ph©n tè ¶nh h−

- Sè t−¬ng ®èi : ∑∑

∑∑

∑∑= 1001101111 qmp

xqmp

xqmpM

0001001100 qmpqmpqmpM

- Sè tuyÖt ®èi: = (M1-M0)

( ∑ ∑∑∑∑ ∑ −+−=− )()()1 qmPqmPqmPqmPqmPqmP 00010010011011011

T sè liÖu: Ýnh to¸n 5 x 450 + 28 x 0,22 + 0,9 x 35) 1.200 = 288.192 (1.000®ång) M1 = (0,4 M0 = (0,5 x 460 + 30 x 0,2 + 1 x ∑ qmP = (0,5 x 450 + 30 x

35) 1.000 = 271.000 (1.000®ång) = 319.920 (1.000®ång)

100 x 460 + 30 x 0,2 + 1 x 35) 1.200 = 325.200 (1.000®ång) 110

∑ qmP = (0,5

0,22 + 1 x 35) 1.200

71

ThÕ sè vμo hÖ thèng chØ sè:

* Sè t−¬ng ®èi:000.271200.325920.319000.271200.325920.319192.288192.288 xx=

1,064 = 0,90 x 0984 x 1,20 hay: 106,4% = 90% x 98,4% x 120% 6,4% (-10%) (- 1,6%) 20% * Sè tuyÖt ®èi: (288.192 - 271.000) = ( 288.192 - 319.920)

ªn vËt liÖu sö dông thùc tÕ t¨ng 6,4% so víi

èi l−îng nguyªn vËt liÖu

¬n vÞ s¶n phÈm gi¶m 1,6 % lμm cho tæng khèi ng

tæng khèi l−îng NVL sö

+ ( 319.920 - 325.200) + ( 325.200 - 271.000) 17.192 = (- 31.728) + (-5.280) + 54.200 NhËn xÐt: Tæng khèi l−îng nguykÕ ho¹ch t−¬ng øng t¨ng 17.192.000 ®ång do ¶nh h−ëng cña c¸c nh©n tè: - §¬n gi¸ nguyªn vËt liÖu gi¶m 10% lμm cho tæng khsö dông gi¶m 31.728.000 ®ång - Møc tiªu hao NVL cho 1 ®l−îng nguyªn vËt liÖu sö dông gi¶m 5.280.000 ®å- Khèi l−îng s¶n phÈm s¶n xuÊt t¨ng 20% lμm cho dông t¨ng 54.200.000 ®ång. Bμi sè 4: (Ph−¬ng ph¸p tÝnh t−¬ng tù nh− bμi 3) - Sè t−¬ng ®èi: 77,56% = 97,2% x 88,7% x 90% - Sè tuyÖt ®èi: (-142710) = (-14310) + (-64800) + (-63600) Bμi sè 5: (Ph−¬ng ph¸p tÝnh t−¬ng tù nh− bμi 3)

−¬ng ®èi: 101,14% = 96,24% x 100,9% x 104,2% tuyÖt ®èi: 465 = (-1600) + 375 + 1690

- Sè t- Sè Bμi sè 6:

%)7,5%(3,94%10010

↓=∑ xqp

m

150.605.2500.456.211 ==

∑ qpI m

m

1010 qpqp mmm ∑∑ −=Δ

= -148.650 (1000®) Bμi sè 7: - Chªnh lÖch t−¬ng ®èi: 131,97% = 120% x 96,72% x 113,7% - Chªnh lÖch tuyÖt ®èi: 1330 = 915 + (-155) + 570 Bμi sè 8: Ta gäi: - g: phÇn t¹o thμnh thùc thÓ ( träng l−îng tinh cña s¶n phÈm)

ái trong qu¸

phÝ cho s¶n xuÊt s¶n phÈm háng. m.

1 = 1,05 kg 0,086 kg

lÖch t−¬ng

¬ng ®èi: 100,78% = 98,1% x 101,84% x 100,85%

- f: phÇn biÕn thμnh phÕ liÖu kh«ng thÓ tr¸nh khtr×nh SX. - h: l−îng NVL hao - m: møc tiªu hao NVL cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈ1. m0 = 1,29 kg, m1 = 1,3 kg. 2. g0 = 1,075 kg, g3. f0 = 0,14 kg, h0 = 0,075kg, vμ f1 = 0,17kg, h1= 4. Sö dông ph−¬ng ph¸p hÖ thèng chØ sè (hay ph−¬ng ph¸p chªnh®èi vμ tuyÖt ®èi) C¨n cø ph−¬ng tr×nh kinh tÕ: m = g + f + h + Sè t−

72

+ Sè tuyÖt ®èi: 0,01 = (- 0,025) + 0,024 + 0,011 Bμi sè 9: Ph−¬ng ph¸p gi¶i t−¬ng tù c©u 4 bμi 8. Bμi sè 10: Chªnh lÖch t−¬ng ®èi: 104,76% = 104,76% x 98,82% x 101,2%

Chªnh lÖch tuyÖt ®èi: ,05 + (- 0,0125) + (- 0,01

Ch−¬ng Vi: thèng kª gi¸ th nh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp

Bμi sè 1

(0,05) = 0

25)

μ:

* ChØ sè ®Þnh gèc:

926,0100.4800.3

.

.

10

11 ==∑∑

qZqZ

Gi¸ thμnh n¨m 2003 so víi n¨m 2002 gi¶m 7,4%

85,0020.4420.3

.

.

20

22 ==∑∑

qZqZ

Gi¸ thμnh n¨m 2004 so víi n¨m 2002 gi¶m 15%

∑∑ 79,0950.3

30

33 ==950.4.

.qZ


qZ

* ChØ sè liªn hoμn:

926,0100.4800.3

.

.

10

11 ==∑∑

qZqZ

Gi¸ thμnh n¨m 2003 so víi n¨m 2002 gi¶m 7,4%

9,0070.4700.3

.

.

21

22 ==∑∑

qZqZ


∑∑ 943,0

610.4350.4

. 32

33 ==.qZ

n¨m 2005 so víi n¨m 2004 gi¶m 5,7%

qZ

Gi¸ thμnhBμi sè 2: C¸ch −¬ng tù bμi 1 gi¶i tBμi sè 3: Ta cã ph−¬ng tr×nh kinh tÕ: Izq = I - = 1.236.000 (1.000®ång)

z x Iq

0q = 1.007.000 (1.000®ång)

∑ 11qZ - ∑ qZ = 1.254.000 (1.000®ång) 10

- ∑ 0Z Chªnh lÖch t−¬ng ®èi: 122,74% = 98,56% x 124,53% Chªnh lÖch tuyÖt ®èi: 229.000 = (- 18.000) + 247.000 Bμi sè 4: 1. Gi¸ thμnh b×nh qu©n 1 ®¬n vÞ s¶n phÈm cña toμn ®¬n vÞ trong mçi quý?

u©n céng gia quyÒn ®Ó tÝnh gi¸ thμnh Ta ¸p dôn c«ng thøc sè b×nh qg b×nh qu©n 1 ®¬n vÞ s¶n phÈm

73

*Quý 1:( 0Z ) = 140 (1.000®ång)

*Quý 2:( 1Z ) = 160 (1.000®ång) 2. Ph©n tÝch c¸c nh©n tè ¶nh h−ëng ®Õn gi¸ thμnh b×nh qu©n? Ta cã ph−¬ng tr×nh kinh tÕ: I

Z ∑ q

Chªnh lÖch t−¬ng ®èi: 114,28% = 109,96% x 103,93%

= Iz x Iq/

Chªnh lÖch tuyÖt ®èi: 20 = 14,5 + 5,5 ¶nh h−ëng c¸c

C Z q

5,9% = 110,2% x 114,29%

3. Ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng cña tæng chi phÝ s¶n xuÊt do nh©n tè?

ph−¬ng tr×nh kinh tÕ: I = I x I Ta cã Chªnh lÖch t−¬ng ®èi: 2 1 Chªnh lÖch tuyÖt ®èi: 544.000 = 244.000 + 300.000 Bμi sè 5: 1. ChØ sè gi¸ thμnh kÕ ho¹ch: - Chªnh lÖch t−¬ng ®èi: gi¶m 5% - Chªnh lÖch tuyÖt ®èi: gi¶m 10.800 (1.000 ®ång) 2. ChØ sè gi¸ thμnh thùc tÕ: - Chªnh lÖch t−¬ng ®èi: gi¶m 12,8%

g) - Chªnh lÖch tuyÖt ®èi: gi¶m 12.300 (1.000 ®ånoμn thμnh kÕ ho¹ch gi¸ thμnh 3. ChØ sè h

- Chªnh lÖch t−¬ng ®èi : gi¶m 7,4% Chªnh lÖch tuyÖt ®èi: gi¶m 6.700 (1.000 ®ång) Bμi sè 6:

gi¸ thμnh kÕt hîp víi biÕn ®éng Ph©n tÝch tr×nh ®é hoμn thμnh kÕ ho¹ch gi¸ thμnh s¶n phÈm cña toμn xÝ nghiÖp H−íng dÉn gi¶i: (ph−¬ng ph¸p tÝnh t−¬ng tù bμi 5)

38.400.000 ®) Êt: (- 6.400.000®)

- TÝnh chØ sè gi¸ thμnh kÕ ho¹ch: (0,99) - ChØ sè gi¸ thμnh thùc tÕ: (0,903) - ChØ sè hoμn thμnh kÕ ho¹ch gi¸ thμnh: (0,923)

tiÕt kiÖm kÕ ho¹ch ®Ò ra: (-5.000.000®) - X¸c ®Þnh møc - X¸c ®Þnh møc tiÕt kiÖm thùc tÕ:(- 49.800.000 ®)

). - Chªnh lÖch thùc tÕ so víi kÕ ho¹ch: ( - 44.800.000®uyªn nh©n: - Ng

+Do gi¸ thμnh ®¬n vÞ s¶n phÈm thay ®æi( - + Do khèi l−îng s¶n phÈm s¶n xuBμi sè 7: Ta cã ph−¬ng tr×nh kinh tÕ: M = ∑ s. m q

Chªnh lÖch t−¬ng®èi: 82% = 92,5% x 88,3% Chªnh lÖch tuyÖt ®èi: (-368.212,5) = (- 132.300) + ( - 235.912,5) Bμi sè 8: Ta cã ph−¬ng tr×nh kinh tÕ: X = ∑ x . t . q

Chªnh lÖch t−¬ng®èi: 76,4% = 89,66% x 85,23% èi: (- 95.040) = (- 35.520) + (- 59.520) Chªnh lÖch tuyÖt ®

Bμi sè 9: TÝnh chØ tiªu hiÖu qu¶ chi phÝ s¶n xuÊt trong tõng kú? 1

T.a ¸p dông c«ng thøc:

74

*Kú KÕ ho¹ch: (HZo) = 1,5609 (1.000®)

suÊt chi phÝ s¶n xuÊt gi÷a 2 kú do ¬n vÞ s¶n phÈm, gi¸ b¸n ®¬n vÞ

- Sö dông ph−¬ng ph¸p hÖ thèng chØ sè: - C¨n cø vμo c«ng thøc tÝnh

* Kú Thùc tÕ: (HZ1) =1,6259 (1.000®)

2. Ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng cña hiÖu ¶nh huëng c¸c nh©n tè: gi¸ thμnh s¶n xuÊt ®s¶n phÈm, khèi l−îng s¶n phÈm s¶n xuÊt.

hiÖu suÊt chi phÝ:

∑∑=

Pq

sau: ∑ qp

qp

qp

qZ

00qZ

- Chªnh lÖch sè t−¬ng ®èi:104,2% = 97,53% x106,6% x100,2% - Chªnh lÖch sè tuyÖt ®èi: 411) + 0,104 + 0,003

Ch−¬ng VII: t KINH DOANH CñA Doanh nghiÖp

ZqZH

- X g hÖ thèng chØ sè: - T ¸n sè liÖu, kÕt qu¶ cô thÓ

©y dùn Ýnh to

+ = 5.060.000 (1.000 ®) 11

+∑ = 5.120.000 (1.000 ®) 00

+∑ = 5.188.000 (1.000 ®) 10

+∑ 3.112.000 (1.000 ®) 11 =

+∑ = 3.280.000 (1.000 ®)

+ 10 = 3.320.000 (1.000 ®) ∑ qZ

(0,0659) = (- 0,0

THèNG K£ HIÖU qu¶ s¶n xuÊ Bμi sè 1: 1. L = 1,35 vßng

267 ngμy. 2. N = 3. H = 0,74 Bμi sè 2: 1. * N¨m 2004: 1. L = 4 vßng

y.

biÕn ®éng chØ tiªu tæng doanh thu cña c¸c nh©n tè : Sè vßng

2. N =90 ngμ 3. H = 0,25 * N¨m 2005: 1. L = 5 vßng 2. N =72 ngμy. 3. H = 0,20. * NhËn xÐt: N¨m 2005 so víi n¨m 2004 sè vßng quay vèn t¨ng 1 vßng lμm cho ®é dμi cña 1 vßng quay vèn gi¶m 18 ngμy (72 - 90). 2. Sö dông hÖ thèng chØ sè ph©n tÝch sùb¸n hμng 2005 so víi n¨m 2004 do ¶nh h−ën gquay vèn (L) vμ vèn l−u ®éng b×nh qu©n

75

C¨n cø vμo ph−¬ng tr×nh kinh tÕ: IM = IL x Iv

lÖch t−¬ng ®èi: 133,33% = 125% x 106,7% h tuyÖt ®èi: 0,6 = 0,48 + 0,12

Chªnh Chªnh lÖcBμi sè 3: * N¨m 2004: - GO: 24.000 triÖu ®ång - VA: 12.000 triÖu ®ång - NVA: 6.000 triÖu ®ång.

ång/ng−êi

g 00 triÖu ®ång.

.®ång/ng−êi

4)

- HiÖu suÊt chi phÝ tiÒn l−¬ng gi¶m 4,4%. μi sè 4

- W: 53,3 tr.® - H: 0,4 - H : 5,228 CL

* N¨m 2005: - GO: 26.000 triÖu ®ång - VA: 13.500 triÖu ®ån - NVA: 6.9 - W: 52 tr - H: 0,433 - H : 5 CL

* So s¸nh ®¸nh gi¸ gi÷a 2 n¨m (2005/200 Ta thÊy: - Gi¸ trÞ s¶n xuÊt (GO) t¨ng 8% - Gi¸ trÞ gia t¨ng (VA) t¨ng 12,5% - Gi¸ trÞ gia t¨ng thuÇn (NVA) t¨ng 15% - N¨ng suÊt lao ®éng gi¶m 2,5% - HiÖu qu¶ sö dông TSC§ t¨ng 8,25% B : Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch t−¬ng tù bμi 3.

76

Tμi liÖu tham kh¶o:

1. Bμi tËp Nguyªn lý thèng kª - Tr−êng §¹i häc Kinh tÕ thμnh phè Hå ChÝ Minh n¨m 1999.

2. Bμi tËp Thèng kª doanh nghiÖp - Tr−êng §¹i häc Nha Trang n¨m 2005. 3. Gi¸o tr×nh Thèng kª doanh nghiÖp - Tr−êng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n Hμ Néi

n¨m 2005. 4. Gi¸o tr×nh vμ bμi tËp Thèng kª doanh nghiÖp - Tr−êng §¹i häc Kinh tÕ thμnh phè

Hå ChÝ Minh n¨m 2006.

Môc lôc

Néi dung Trang Lêi nãi ®Çu 1

PhÇn I Tãm t¾t lý thuyÕt vμ çc bμI tËp c¬ b¶n Ch−¬ng I §èi t−îng nghiªn cøu cña thèng kª doanh nghiÖp. 2 Ch−¬ng II Thèng kª kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. 4

A. Tãm t¾t lý thuyÕt 4 B. Çc bμi tËp c¬ b¶n 7

Ch−¬ng III Thèng kª lao ®éng trong doanh nghiÖp 17 A. Tãm t¾t lý thuyÕt 17 B. Çc bμi tËp c¬ b¶n 21

Ch−¬ng IV Thèng kª tμi s¶n cè ®Þnh trong doanh nghiÖp. 28 A. Tãm t¾t lý thuyÕt 28 B. Çc bμi tËp c¬ b¶n 30

Ch−¬ng V Thèng kª nguyªn vËt liÖu trong doanh nghiÖp 37 A. Tãm t¾t lý thuyÕt 37 B. Çc bμi tËp c¬ b¶n 38

Ch−¬ng VI Thèng kª gi¸ thμnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp 42 A. Tãm t¾t lý thuyÕt 42 B. Çc bμi tËp c¬ b¶n 45

Ch−¬ng VI Thèng kª hiÖu qu¶ SXKD cña doanh nghiÖp 49 A. Tãm t¾t lý thuyÕt 49 B. Çc bμi tËp c¬ b¶n 50

PhÇn II MéT Sè Bμi TËP TæNG HîP 52 PhÇn III H−íng dÉn gi¶I çc bμI tËp c¬ b¶n 57

Tμi liÖu tham kh¶o 77 Môc lôc 78

77

thỐng kÊ doanh nghiỆp -...

Documents