tÜrkÇe - mebnarmansekerliortaokulu.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/... · koleksiyoncu: —hem...

30
TÜRKÇE 1. Orta hâlli evlerde aile fotoğrafları asılırdı. Artık yaşlanmaya yüz tutmuş çiftin baş başa gülümseyen gençlik fotoğrafları… Ya da upuzun kuyruklu bir gelinlik… Koyu renkli elbiseli damat… Hayatlarının en resmî bakışlarıyla yan yanadırlar. Bu mutlu günün heyecanı bir zindelik vermiştir onlara. Çok yakın ve çok uzaktırlar henüz. Önemli olan objektifin yakaladığı ifadedir. Bu metindeki bazı sözcüklerin özellikleri , , , simgeleriyle kendi ağızlarından aktarılmış- tır. Bu sözcükleri metinden bularak aşağıdaki bulmacaya yerleştiriniz. İlk üç harfim sesteş bir sözcüktür, sesteşimin karşıt anlamı ise “kuru” sözcüğüdür. Köküm “yaşı ilerlememiş olan” anlamına gelip “ihtiyar” sözcüğünün anlamca karşıtıdır. Gerçek anlamım her ne kadar “devletin olan, devlete ait, devletle ilgili” olsa da mecaz anlamımla karşınızdayım. Sonumdaki “-lik” ekini çıkardığınızda “Bütün gece uyumamasına karşın sabahları kendini - - - - his- sediyordu.” cümlesindeki boş bırakılan yere gelebilirim. 1 2 3 4 ANAHTAR SÖZCÜK 3 2 4 1 Numaralanmış kutularda yer alan harfler “ANAHTAR SÖZCÜK” bölümüne yerleştirildiğinde aşa- ğıdakilerden hangisi oluşur? A) Ç R I A B) Ç N E E C) K N E E D) Ç T E E

Upload: others

Post on 15-Mar-2021

14 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: TÜRKÇE - MEBnarmansekerliortaokulu.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/... · Koleksiyoncu: —Hem korkutucu, hem zevkli. Yıllarca bi-riktirdiği eserleri başkalarının beğenisine sunmak

TÜRKÇE

1. Ortahâlli evlerdeaile fotoğrafları asılırdı.Artık yaşlanmaya yüz tutmuşçiftinbaşbaşagülümseyengençlikfotoğrafları…Yadaupuzunkuyruklubirgelinlik…Koyurenklielbiselidamat…Hayatlarınınenresmîbakışlarıylayanyanadırlar.Bumutlugününheyecanıbirzindelikvermiştironlara.Çokyakınveçokuzaktırlarhenüz.Önemliolanobjektifinyakaladığıifadedir.Bu metindeki bazı sözcüklerin özellikleri “▲,★,●,■” simgeleriyle kendi ağızlarından aktarılmış-tır. Bu sözcükleri metinden bularak aşağıdaki bulmacaya yerleştiriniz.

■ İlküçharfimsesteşbirsözcüktür,sesteşiminkarşıtanlamıise“kuru”sözcüğüdür.● Köküm“yaşıilerlememişolan”anlamınagelip“ihtiyar”sözcüğününanlamcakarşıtıdır.▲ Gerçekanlamımhernekadar“devletinolan,devleteait,devletle ilgili”olsadamecazanlamımla

karşınızdayım.★ Sonumdaki“-lik”ekiniçıkardığınızda“Bütüngeceuyumamasınakarşınsabahlarıkendini----his-

sediyordu.”cümlesindekiboşbırakılanyeregelebilirim.

1

2

3

4

ANAHTAR SÖZCÜK

32 41

Numaralanmış kutularda yer alan harfler “ANAHTARSÖZCÜK” bölümüne yerleştirildiğinde aşa-ğıdakilerden hangisi oluşur?

A) Ç RI A B) Ç NE E C) K NE E D) Ç TE E

Page 2: TÜRKÇE - MEBnarmansekerliortaokulu.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/... · Koleksiyoncu: —Hem korkutucu, hem zevkli. Yıllarca bi-riktirdiği eserleri başkalarının beğenisine sunmak

TÜRKÇE

2. %13

%41

%27

%19

KendinihaklıçıkarmayaçalışmakÖnemsizbirolayıbüyütmekÖğütdinlemeyerekkendibildiğigibidavranmakAnlatmagücününelverdiğiölçüde

Bu grafikte bazı deyimlerin anlamları ve birsınıftabudeyimlericümleiçindekullananöğ-rencilerinoranıverilmiştir.Buna göre aşağıdaki cümlelerden hangi-sini %27’lik dilime giren öğrencilerden biri kurmuş olabilir?

A) Sizlerhepböylezeytinyağıgibiüsteçıkma-yaalışmışsınız.

B)Pireyideveyaparakhiçkimseninhuzurunukaçırmayahakkınyok.

C)Herkes yanlış yaptığını söyledi ama senburnunundikinegittin.

D)Dilimindöndüğükadarsizlerlehayattecrü-belerimipaylaşırım.

3. Masallar,yüzyıllardırinsanlığınortakbelleğin-densüzülüpgünümüzeulaşananlatılardır.Buanlatılarbelirlibirmillete,zümreyeyadasını-fadeğil;tümdünyayaseslenir.Dostluk,iyilik,sadakat,ahlakgibibütüninsanlığınortakde-ğerlerietrafındabirleşir.Bu parçada masalların hangi yönü anlatıl-mak istenmiştir?

A) Evrenselliği B) ÖzgünlüğüC) Kalıcılığı D) Çağdaşlığı

4. İçimdenhepiyilikgeliyorYaşadığımızdünyayıseviyorumKintutmakbenimharcımdeğilÇektiğimbütünsıkıntılarıunuttumParasızpulsuzumneçıkarGelecekgüzelgünlereinanıyorum

NecatiCumalı

Aşağıdaki sözlerden hangisi bu şiirle an-lamca ilişkilendirilemez?

A) Dahaazkonuş,dahaçokdinle.B)Dahaazsomurt,dahaçokgül.C)Dahaazkaygılan,dahaçokumutlan.D)Dahaaznefretet,dahaçoksev.

5. Son günlerde bilgisayar oyunlarının çocuk-ların düşünme tarzlarına olumlu tesirininolduğunadairmakaleler yazıldı.Amabunlarbirkaçmiligramvitaminvemineraliçinbirkilokeçiboynuzu yemek hükmündedir. Olumsuzetkilerinin çokluğu göz önüne alındığında,evdeki bilgisayarın ne amaçla ve ne sıklıktakullanılacağını kontrol etmemiz gerekir. Uz-manlar, özellikle okul dönemlerinde ve haftaiçindeçocuğunbilgisayardanuzaktutulmasıgerektiğini savunmaktadırlar. Ödev gibi zo-runlu durumlar hariç, eğlence aracı olarakhaftaiçindebilgisayarınkullanılmamasınıtav-siyeediyorlar.Bu parçadaki altı çizili sözle anlatılmak is-tenen aşağıdakilerden hangisidir?

A) AmacaulaşabilmekiçinözveriyleçalışmakB)Önemsizbirişiyapmakiçinçokgenişza-

manayırmakC)Gereksinimlerivaktindenöncekarşılamaya

kalkmakD)Küçükbir yarar uğruna çokbüyük zarara

uğramak

Page 3: TÜRKÇE - MEBnarmansekerliortaokulu.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/... · Koleksiyoncu: —Hem korkutucu, hem zevkli. Yıllarca bi-riktirdiği eserleri başkalarının beğenisine sunmak

TÜRKÇE

6. Aralarındailgikurulanikivarlıkyadakavram-dan nitelik yönünden zayıf olanı, özelliklerigüçlüolanaaktarıponunlaanlatmasanatınabenzetmedenir.Buna göre aşağıdaki dizelerden hangisin-de benzetme yapılmamıştır?

A) GecelerkurşungibiinerüstümebirdenHayalinçıkıpgeliruzaklardankarşıma

B)SengidinceburalardanYaprağınıdökmüşağacadöndüm

C)Akşamlardan,gecelerden,sendenuzağımŞiirlerimrüzgârdıruzakdağlardanesen

D)Tohumsaç,bitmezsetoprakutansınHedefevarmayanmızrakutansın

7. DünyaSağlıkÖrgütü’nün 2016 yılı verilerinegöre,1975’tengünümüzegelinceyedekdün-yadaki obez insan sayısı hemen hemen üçkatınaçıkarak950milyonaulaştı.Bu cümle aşağıdakilerin hangisinde veri-lenlerin birleştirilmesiyle oluşturulmuştur?

A) •DünyaSağlıkÖrgütü’nün2016yılıverileridünyadakiobez insansayısının950mil-yonaulaştığınıgösteriyor.

• Bu verilere göre 1975’ten günümüzekadardünyadakiobez insansayısınere-deyseüçkatarttı.

B)•Dünya Sağlık Örgütü’nün 2016 yılındayayımlananverileridünyadakiobezinsansayısının950milyonubulduğunugösteri-yor.

• Buveriler1975’tengünümüzekadardün-yadaki obez insan sayısının tam üç katarttığınıişaretediyor.

C)•2016 yılı verilerinden hareketle DünyaSağlıkÖrgütüdünyadakiobez insansa-yısının950milyonuaştığınıduyurdu.

• Buverilergöre1975’tengünümüzekadardünyadaki obez insan sayısı üç kattanfazlaartmış.

D)•DünyaSağlıkÖrgütünün2016yılıistatis-tiklerinegöredünyadakiobezinsansayısıüçkatarttı.

• 1975’ten günümüze kadar devam edenistatistiklere göre dünyadaki obez insansayısı950milyon.

8. (I)Mars’tamanyetikalanınçokazolmasındandolayı, gezegene giden insanlar yüksekmik-tardaradyasyonlakarşılaşacaklar.(II)Dünya’yagöreçokdüşükolanyerçekimiinsanlarınke-mik ve kaslarını olumsuz etkileyecek. (III) Buolumsuzluğu en aza indirmek içinse insan-ların düzenli egzersiz yapmaları gerekecek.(IV) Ayrıcadüşükyerçekiminedeniyle insan-larıngörmeyeteneklerindedeciddibir kayıpyaşanabilir.Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisinde amaç-sonuç ilişkisi vardır?

A) I. B) II. C) III. D) IV.

9. Kahramanbakışaçısındaolaylar,hikâyekah-ramanlarındanbirininağzıylaanlatılır.Olaylarıyaşayan kahraman, olaylar karşısındaki izle-nimvetutumunukendibakışaçısıylayansıtır.Bubakışaçısındaanlatıcıbirincikişidir.Bu metne göre aşağıdakilerden hangisikahraman bakış açısıyla yazılmıştır?

A) Yağmuraltındasabahakadaryolyürümüş-lerdi. Şimdi ıslak sırtlarından usul usul birbuğukalkıyordu.Epeydir yolunortasında,konuşmadan, durup düşünüyorlardı. Bel-denaşağılarıçamuriçindekalmıştı.

B)Uzatılankırışıkkâğıtparaları,aksaçlıdük-kân sahibi aldı. Ak saçlı dükkân sahibi,bereketineyüzdeyüzinandığısabahsiftahı-nıözenlekasasınakoyarkenodagünlerdirözleminiçektiğikitabınakavuşuyordu.

C)Küçük Hasan her gün okula gidiyor, bir-kaç öğretmeni ile birlikte ders işlemeyeçalışıyordu. Öğretmenlerin tek düşüncesicepheyegidenöğrencilerdi.Onlarınboşsı-ralarınahüzünlebakıyorlardı.

D)Babamla birlikte, yardıma ihtiyaç duyanbir çocuğun yararına düzenlenen konseregitmiştik.Önsıralaraoturduk. İçimde ina-nılmazbirhuzurvardı.

Page 4: TÜRKÇE - MEBnarmansekerliortaokulu.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/... · Koleksiyoncu: —Hem korkutucu, hem zevkli. Yıllarca bi-riktirdiği eserleri başkalarının beğenisine sunmak

5

TÜRKÇE

10. Eğlendiricimedyaürünleridoğruseçildiğindevekullanıldığında insanlarınhemzamanlarınıhoşça geçirmelerini hem de birçok konudabilgiedinerekkendilerinigeliştirmelerinisağ-layabilir.Aşağıdakilerden hangisi bu cümlede sözüedilen duruma örnek olabilir?

A) Mert, lise son sınıfta aklını bir bilgisayaroyununa taktı. Öyle ki sadece kendisi deoynamıyor,birkaçarkadaşbirarayageliyor,sabah akşam bu oyunu oynuyorlardı. Budurumun hem sağlığına zarar vereceğinihemdeokulbaşarısınıolumsuzetkileyece-ğini söyleyenlere de kulak asmıyordu. BirsüresonraMert’ingözleriağrımaya,sınavnotlarıdüşükgelmeyebaşladı.

B)Oğlumgününbirinde“Uygarlıklar”diyebiroyunkeşfetti ve içindekayboldu.Oyundatarihtekiyerleşikuygarlıklarıyenidenkurupbatırıyordu. O arada İngilizcesini geliştir-mekle kalmadı, aklını Orta Çağ tarihinetaktı. Ama ne takış. Öyle bir terminolojikazandı ki üniversiteyi bitirip akademidekalmayakararverdive iyibirokuldaOrtaÇağtarihidoktorasıyaptı.

C)Babam, televizyon koltuğu, kumanda veelbettetelevizyonçokmutlubiraileoldular.Herakşamsaatlercezamangeçirirler.Öylebelgesel falan da değil hani; varsa yoksamaç,maçyorumları,maçözetleri...Bizdearadabirmisafirolarakonlarakonukolu-ruz.

D)Ablambusıralarbir yarışmaprogramı ta-kipediyor.Yarışmadasunucu, içindeparamiktarlarınınyazılıolduğufarklırenklerdekizarflarıyarışmacılarauzatıyor.Yarışmacılar-danherbiribirzarfseçiyor.Enşanslıolanlarşansınagöreparaödülükazanıyor.Zarflaraçılıncaablamenazyarışmacılarkadarhe-yecanlanıyor.

11. Hayatın----barındırmanınyanısıra----deunutulmamışkitapta.Birşarkıyaritimtutarkenyakalıyoruziçimizdekiçocuğunellerini.Yadabiroyununzorlubölümleriniaşmayaçalışıyo-ruz birlikte. Bir bisikletin pedallarına asılıyor,pantolonumuzu kirletince annemizden azarişitiyoruz kim bilir? Bir kedi tırmalıyor yüzü-müzü,uyuduğumuztatlıuykudanuyandırıyorbizi.Veyabir fotoğrafagülümsüyor,günbatı-mınıhayranhayranseyrediyoruz.Bu metinde boş bırakılan yerlere sırasıylaaşağıdakilerin hangisinde verilenler getiril-melidir?

A) bütünzorluklarını-dertleriB)gizliyanlarını-anlamveönemiC)sıradangerçekliğini-çocuksuyönleriD)acımasızgerçekliğini-çaresizliğimiz

12. Haber(bildirme)kipleri,fiillerinnezamanger-çekleştiğini ortaya koyar. Dilek (tasarlama)kipleri ise fiillere farklı anlamözellikleri (şart,gereklilik,emir,istek)kazandırır.Bu açıklamaya göre,

Sanagitme demeyeceğim

Üşüyorsunceketimial

dizelerindeki numaralanmış fiillerden hangileri dilek (tasarlama) kipi ile çekim-lenmiştir?

A) IveII. B) IveIV.C) IIveIII. D) IIIveIV.

I II

III IV

Page 5: TÜRKÇE - MEBnarmansekerliortaokulu.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/... · Koleksiyoncu: —Hem korkutucu, hem zevkli. Yıllarca bi-riktirdiği eserleri başkalarının beğenisine sunmak

TÜRKÇE

13. Ekolan “-ki” kendindenönceki sözcüğebi-tişik yazılırken, bağlaç olan “ki” kendindenöncekisözcüktenayrıyazılır.Buna göre aşağıdaki cümlelerden hangi-sinde ayrı yazılması gereken “ki” bitişikyazılmıştır?

A) Mutfak masasındaki çiçekleri senin içintopladım.

B)Sizinelmalarkızarmış,bizimkihâlâyemye-şil.

C)Demekkianlamadılarbenimyardımetmekistediğimi.

D)Gökyüzündekikarabulutlaryağmuruişaretediyor.

14. • Birbiriardıncasıralananeşgörevlisözcük-lerinvesözcükgruplarınınarasınakonur.

• Artardagelen,birbiriilebağlantılıcümleleriayırmakiçinkonur.

• Uzuncümlelerdeyüklemdenuzakdüşmüşözneyibelirtmekiçinkullanılır.

Aşağıdaki cümlelerden hangisinde virgül (,) yukarıda verilen işlevlerinin dışında kul-lanılmıştır?

A) Bilim, insanın merak duygusuyla insanlıktarihi boyuncabiriktirdiği uygarlığının yapıtaşıdır.

B)Tamam,şimdiherkesbavullarınıalıpteksı-rahâlindeodasınaçıksın.

C)Mars’ınyüzeyindekayaçlarlakaplıdüzlük-ler, hafif meyilli tepeler ve kurumuş nehiryataklarıbulunur.

D)Bilgisayartekbaşlarınabirproblemiçöze-mez, bunun için bir programa gereksinimduyar.

15. Özellikle sahil kesimlerin-deki martıların insanlarınyiyeceklerini alıp kaçtığınıbiliriz.Buradabenimşöylebir iddiam var: İnsanlarlagöztemasıkuranmartılaryiyecekleregüç-lükleyaklaşıyor.Yaniinsanlarlagöztemasıkurmadıkları zaman martıların yiyeceklerialıpkaçmaolasılıklarıdahayüksek.

Buna göre yapılacak bir araştırmada aşa-ğıdaki sonuçlardan hangisinin gözlenmesi bu parçada ortaya atılan iddiayı kanıtlar?

A) Kıyıdasimityiyecekolanikigrupinsanbe-lirlenir. Birinci gruptakilerden kendilerineyaklaşan martılarla göz teması kurması,diğergruptanisegözlerinimartılardanka-çırmasıistenir.Göztemasıkuraninsanlarınellerindekisimitlerkısasüredemartılar ta-rafından kapılırken göz teması kurmayaninsanlarınsimitleriellerindekalır.Martılarınkendileriilegöztemasıkurmayaninsanlar-dançekindiğianlaşılır.

B)Sahilkenarındamartılarasimitparçacıkla-rıatacakgüleryüzlüveasıksuratlı ikikişibelirlenir. Bu kişiler aynı anda simit par-çacıklarını denize doğru atar. Güler yüzlüadamın attığı parçacıklar martılar tarafın-danhavadakapılırken,asıksuratlıadamınattıkları denize düşer.Güler yüzlü adamınattığı simit parçacıklarına daha çok martıgelir.

C)Su yüzeyinde balıkların bol olduğu bir kı-yıda martılar birkaç kişi tarafından izlenir.Daha sonra aynımartıları izlemesi için kı-yıya kalabalık bir grup yanaşır. Grubunkalabalıklaştığınıgörenmartılar,izlendiklerikanısınavarıncadahaazsayıdabalıkavla-mayabaşlar.

D)Yerebirpaketpatateskızartmasıkonularakmartılar gözlemlenir. Ardından insanlarlagöz teması kuran ve kurmayan martılarınpatateseyaklaşmasürelerihesaplanır.Gözteması kurulan martıların patatese yak-laşmaktan kaçındığı görülür. Göz temasıkurulanmartılarınpatatesialmakiçinhamleyapmakta tereddüt ettikleri, uzunbir sürepatatese yaklaşmadıkları görülür. Göz te-ması kurulmayan martıların ise patatesihemenalıpkaçtıklarıgözlemlenir.

Page 6: TÜRKÇE - MEBnarmansekerliortaokulu.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/... · Koleksiyoncu: —Hem korkutucu, hem zevkli. Yıllarca bi-riktirdiği eserleri başkalarının beğenisine sunmak

TÜRKÇE

16. Gazeteci:— (I) - - - -Koleksiyoncu:—Çocuklarımıza bırakacağımız en güzelmi-ras bu olacak. Çocuklarımız miras olarakbırakacağımızarabalarabinmeyecekler,ev-lerdeoturmayacaklarçünküonlarfarklıbirkuşaktangeliyorlar.Bugüniçinbaktığınızdahangiçocuğunyaşamtarzıbabaveannele-riyleuyuşuyor?Paraolarakbıraktığımızherşey iseharcanıpgitmeveyafarklıalanlarayatırılmariskinesahip.Oysasanateserleriçocuklarımızbüyürkenonlarınbirerparçasıoluyor.

Gazeteci:— (II) - - - -Koleksiyoncu:—Hem korkutucu, hem zevkli. Yıllarca bi-riktirdiği eserleri başkalarının beğenisinesunmakgerçektenheyecanvericibirşey-dir.Ancakbirriskbarındırıyor.Başkalarınınbeğenmemesi ve eleştirmesi. Haklı veyahaksız, kafanızda kurduğunuz şatoları yı-kabilirler.Gerçekbirsınavdangeçmekgibi.Hayranlıkuyandırmakveyayerdenyerevu-rulmak.

Bu konuşmada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilenler getiril-melidir?

A) (I)Sanateserialmayanasılbaşladınız?(II) Koleksiyonlarınızı sergilemeyi hiç dü-

şündünüzmü?B)(I)Niçin koleksiyonunuzu sergilemeyi dü-

şünmüyorsunuz?(II) Genişbirkoleksiyonasahipolmaknasıl

birduygudur?C)(I)Nedensanateserisatınalıyorsunuz?

(II) Koleksiyonunuzusergilemekfikrisizenehissettiriyor?

D)(I)Çocuklarınızanetürmirasbırakmakar-zusundasınız?

(II) Koleksiyonunuzayapılaneleştirilerhak-kındanedüşünüyorsunuz?

17. Bütünsevgiler,arayahasretgirmediğizamancoşkunluğunu kaybeder. Sevgileri ayrılıklargüçlendirir. Leyla ile Mecnun’un, Ferhat ileŞirin’inhikâyesinibilirsiniz.Buhikâyeleraslın-dabirayrılığın,sürüpgidenbirhasretin,herşeyerağmenbirtürlübuluşamamanın,yalnızkalmanın hikâyesidir. Eğer Leyla ileMecnunhemen kavuşsalardı, Ferhat ileŞirin hiç ayrıdüşmeselerdi maceraları kimsenin dikkatiniçekmezdi.Aşağıdaki atasözlerinden hangisi bu par-çanın ana düşüncesi ile çelişir?

A) Gözdenırakolangönüldendeırakolur.B)Gönül,birsırça(cam)saraydır;kırılırsaya-

pılmaz.C)Gönül,fermandinlemez.D)Gönülkimiseversegüzelodur.

18. 3-4 yaşlarındaki çocukları bilirsiniz.Her şeyibaşkalarından bekler. Yedirilmeli, içirilmeli,giydirilmeli, yatırılmalı, kaldırılmalıdır. Bugünaradabir“Ah,tekrarçocukolabilsem!”diyerekiçimiziçekiyorsakçocukluğupeksevdiğimiz-den değildir. Hatta bazılarımız tarafından odevretatsızsayılabilir.Fakatodevreninöylebirtatlıtarafıvardırkionuömrümüzboyuncaunutamayız.Ekmekeldensugöldenyaşadı-ğımız, el üstünde tutulduğumuz bu dönemişüphesizdaimahasretlehatırlayacağız.Bu metinde “Ah, tekrar çocuk olabilsem!”denmesinin nedeni çocukluk dönemininhangi özelliğiyle ilgilidir?

A) Bireyin kişilik yapısının, tavır, alışkanlık vedeğeryargılarınınbiçimlenmesi

B)Üzüntülerin, kaygıların, korkuların oyunladilegetirilmesi

C)Özgürcehayal kurulabilmesi ve hayal gü-cününsınırlarınınolmaması

D)Sorumluluklardanuzakbiryaşamsürülme-siveyoğunilgigörülmesi

Page 7: TÜRKÇE - MEBnarmansekerliortaokulu.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/... · Koleksiyoncu: —Hem korkutucu, hem zevkli. Yıllarca bi-riktirdiği eserleri başkalarının beğenisine sunmak

19. • Hangiyönekaçotomobil,minibüs,otobüs,kamyongittiğiileilgiliistatistikîverilerçıka-rılır.

• Trafik sinyalizasyon sistemi kurulması dü-şünülen yerlerde trafiğin yoğun olduğuzamanlardataşıtlarsayılır.

• Böylecekavşaktakitrafiklambalarınınhangiyönenesüreyleyanacağınıkontroledilir.

• Belirlenen kavşağa, kavşak kontrol cihazıyerleştirilir.

Bu cümleler olayların oluşuna göre sıra-landığında “Elde edilen verilere göre trafiklambası koyulacak kavşaklar belirlenir veyayageçitlerihazırlanır.” cümlesi baştan ka-çıncı sırada yer alır?

A) 2. B) 3. C) 4. D) 5.

20. Fiillerde Zaman

- -- - - -- - - -- -

Önce Şimdi

Her zaman

Sonra

- -- -

I. Yazaylarındakahvaltıyıevimizinarkabah-çesindeyaparız.

II. Yazlığınbalkonundaoturupacıkahvemiziyudumluyoruz.

III. Yolcularikisaatboyuncauçağınhazırlan-masınıbekledi.

IV. Her öğretmenimiz okul kütüphanesineüçerkitapbağışlayacak.

Yukarıdaki etkinlikte boş bırakılan kutucuk-ların içerisine zaman bakımından uyguncümleleryazılacaktır.Bu kutucuklar ve numaralanmış cümleler eşleştirildiğinde doğru sıralama aşağıdaki-lerden hangisi olur?

III

II

IV

I

A) III

I

IV

II

C)IV

II

III

I

B) III

IV

II

I

D)

TÜRKÇE

Page 8: TÜRKÇE - MEBnarmansekerliortaokulu.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/... · Koleksiyoncu: —Hem korkutucu, hem zevkli. Yıllarca bi-riktirdiği eserleri başkalarının beğenisine sunmak

1. “BalkanlardakiOsmanlı fetihlerininnedenbukadarkolayolduğunuaçıklamakzordeğildir.HerşeydenönceOsmanlıfetihlerininbaşladı-ğıdönemlerdeBalkanlardabiryığınbağımsızkral, despot ve bey birbirleriyle çatışma hâ-lindeydi.BunakarşılıkyalnızOsmanlılartutarlıbirpolitikaizliyorlardı.Güçlübirdevletolabil-mekiçingerekliaskerîgüçvemerkezîyetkideyalnızonlardavardı.Avrupa’nınilkdevamlıor-dusuyeniçerilerdeonlarabüyükbirüstünlüksağlıyordu. Osmanlıların Balkanlardaki fetih- lerini kolaylaştırannedenlerdenbirdiğeri iseBalkanülkelerindekitoprakdüzeniidi.Buül- kelerde beyler,üzerindeki köylülerle birliktedevlettenaldıklarıtopraklarıyaşamlarıboyun-cakendimülklerigibikullanıyorlardı.Vergilerikeyfîolarakarttırabiliyorveköylülereistedik-leriangaryalarıyükleyebiliyorlardı.Osmanlılariseyönetimlerialtındakiinsanlarasondereceadildavranıyorlardı.”Ünlü Tarihçi Halil İnalcık’ın bu ifadelerinegöre Osmanlılar ile ilgili aşağıdakilerdenhangisine ulaşılamaz?

A) Askerisistemaçısındançevresindekidev-letleregöredahagüçlüolduğu

B)AdaletlipolitikalaryürüttüğüC)Balkanlardayaşayanyerlihalkınbaskıyo-

luylaİslamlaşmasınısağladığıD)Güçlübirdevletsisteminesahipolmaların-

dandolayıBalkanlardailerlediği

2. • Eğerbusınavdandadüşüknotalırsanceptelefonunuartıkkullanamazsın.

• Benisinirlendirme,gelburaya.Geçotur,se-siniçıkarma.

• Senbunlarıkafanatakma.Herşeyolacağı-navarır.Haftasonugeliyormusun?

İnsanlar arasındaki iletişime engel olan bu örnek cümleler aşağıda verilen iletişim ha- talarıyla eşleştirilirse hangisi dışarıda ka-lır?

A) Emirverme B) TehditetmeC) Eleştirme D) Konuyusaptırma

3. Osmanlı Devleti’nin fetih hareketlerinde as-kerî teşkilat önemli rol oynamıştır. OsmanGazi,Söğüt’eyerleştiğindeilkfetihlerigönüllüaskerler ile yapmıştır.OrhanBeyzamanındaise yaya ve müsellem adıyla ilk düzenli or-du kurulmuştur. Ancak fetihlerin devamlılığıve toprakların güvenliği içindahaçok aske- re ihtiyaç duyulmuş ve bu nedenle yaya vemüsellemordusundanfarklıbirsistemegeçil- mesi zorunluluğu doğmuştur. I. Murat dev- şirmesisteminegeçişibaşlatarakOsmanlıor-dusisteminingelişiminisağlamıştır.Buna göre Osmanlı Devleti’nin askerliksistemini yenilemek zorunda kalmasındaaşağıdakilerden hangisi rol oynamıştır?

A) SınırlarıngenişlemesiB)BiliminilerlemesiC)YönetimşeklinindeğişmesiD)Askeriharcamalarınazalması

4. OsmanlıpadişahıYıldırımBayezid;• BütünbeyliklerielegeçirerekAnadoluTürkbirliğinisağladı.

• 1396 Niğbolu Savaşı’yla Bulgar Krallığı’nıelegeçirdi.Busavaştaeldeettiğiganimet-lerleUluCami’yiinşaetti.

• İstanbul’uikikezkuşattı.• AnadoluHisarı’nıyaptırdı.• Timurile1402yılındayaptığıAnkaraSava-şı’nıkaybettiveesirdüştü.BöyleceOsmanlıDevleti’ndeYıldırımBayezid’inoğullarıara-sında taht kavgalarının yaşandığı ve11 yılsürenFetretDevribaşladı.

Buna göre Osmanlı Devleti’yle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Dini ve askeri yapıların inşa edilmesineönemverildiği

B)BulgarKrallığı’nınalınmasıylatümBalkan-larahakimolunduğu

C)Askeri alanda yaşanan yenilgilerin siyasibunalımanedenolduğu

D)Ankara Savaşı’nın olumsuz sonuçlar do-ğurduğu

SOSYAL BİLGİLER

Page 9: TÜRKÇE - MEBnarmansekerliortaokulu.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/... · Koleksiyoncu: —Hem korkutucu, hem zevkli. Yıllarca bi-riktirdiği eserleri başkalarının beğenisine sunmak

SOSYAL BİLGİLER

5.

İstanbulAmasra(1459)

Kili(1484)

Akkirman(1484)

Sinop(1460)

Kırım(1477)

Trabzon(1461)

OsmanlıDevleti

OsmanlıDevleti DiğerDevletler

Yukarıdaverilenharita1459-1484yıllarıarasındaOsmanlıDevleti’ninKaradenizkıyısındayaptığıfetih-lerigöstermektedir.Haritaya göre bu fetihlerin aşağıdakilerden hangisine yönelik olduğu söylenebilir?

A) AnadoluTürksiyasibirliğinisağlamayaB)HalifeliğinelegeçirilmesineC)İpekYolu’nunkontroledilmesineD)İran’ındoğudakiegemenliğinesonverilmesine

6. Osman Bey’in Kayı boyunun başına geçtiğiyıllarda Bizans’ın Anadolu toprakları üze- rindeki kontrolü büyük ölçüde ortadan kalk- mıştı. Bu nedenle Bizans tekfurları, bulun-dukları bölgelerde bağımsız birer hükümdargibidavranıyorlardı.OsmanBey,Anadolu’da-ki Bizans merkezî otoritesinin zayıflığındanveBizanshalkınınhoşnutsuzluğundanyarar-lanarak topraklarını batıya doğru genişletmesiyasetiizlemeyekararverdi.Buamaçlaçev-resindekiBizansşehirlerineakınlaryapmayabaşladı.Osman Bey’in bu politikası aşağıdakiler-den hangisine öncelik verildiğini kanıtlar?

A) AnadolubeyliklerininelegeçirilmesineB)İstanbul’unfethedilmesineC)DenizlerdeegemenlikkurmayaD)Gazavecihatpolitikasına

7. • “Dil iletişimin ana unsurlarından bir tane-sidir. Dili doğru telaffuz etmek ve dikkatlikullanmakoldukçaönemlidir.”

• “Kılıkkıyafetdoğrudaniletişimietkileyenbirunsurdur.Kıyafetönceliklepsikolojiyiyansı-tanbirunsurdur.Yaniüzerinizdekikıyafetlerherzamanbirmesajtaşır.”

• “Etkili iletişim esasında insan vücudu dailetişime geçer. Bu süreçte jestlere vemi-miklereözelönemvermekgerekir.”

İletişim uzmanlarının yaptıkları bu tavsi-yelerde etkili iletişimde dikkat edilmesi gereken noktalardan hangisi vurgulanma-mıştır?

A) FizikigörünümB)BendiliC)TürkçeyidoğrukullanmaD)Bedendili

Page 10: TÜRKÇE - MEBnarmansekerliortaokulu.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/... · Koleksiyoncu: —Hem korkutucu, hem zevkli. Yıllarca bi-riktirdiği eserleri başkalarının beğenisine sunmak

8.

YukarıdaverilengörselKüreselDijitalRaporagöre2019yılıitibariyleTürkiye’nindijitaldünyadakiko-numunugöstermektedir.Bu verilere göre ülkemizle ilgili aşağıdaki değerlendirmelerden hangisi yapılabilir?

A) Sosyalmedyakullanımıdünyaortalamalarınınçoküstündedir.B)Kadınnüfusiçindesosyalmedyakullanımıdahayaygındır.C)İnternetkullanımındabiröncekiyılagöreartışgörülmektedir.D)İnternetvesosyalmedyakullanımıoldukçayaygındurumdadır.

9. OrhanGazi,Bursa’nınfethindensonraşehrinönemliisimlerindenSaroz’a,kaleyiteslimet-meyenesebeplekararverdiğinisorduğunda;Saroz;“Bununiçinpekçoksebepvar:Birincisi sizin devletiniz büyüdü ve güçlendiamabizimdevletimizbahtsızlaştı.İkincisi, Baban (OsmanGazi) köylerimizi elegeçirdiğinde köylülerimiz size itaat ettiler vebizden yüz çevirdiler, bizi anmadılar. Niçinansınlar, sayenizde rahata kavuştular. Onlarıgörüpbizdeorahatlığahevesettik.”diyece-vapvermiştir.Verilen bilgilere bakıldığında aşağıdakiler-den hangisi söylenebilir?

A) FethedilentopraklardakiinsanlarınOsman-lı’yabağlıolduğu

B)Osmanlılarınaskeriönlemleriartırmayaön-celikverdiği

C)OsmanlıDevleti’ninBizans’ınsiyasivarlığı-nasonverdiği

D)Orhan Gazi’nin babası Osman Gazi’denfarklıbirpolitikaizlediği

10. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, GazetecininHak ve Sorumluluk Bildirgesi adlı bir belgeyayımlamıştır.Bubelgenin “ÖzelHayat”bö-lümündeözelhayatıngizliliğiilkesiningeçerliolamayacağı durumların araştırma ve yayıntürlerisıralanmıştır.Bunlar;• Büyükbirsuçyahutyolsuzluklailgiliaraştır-maveyayınlar,

• Toplumuolumsuzetkileyicibirtutumlailgiliaraştırmaveyayınlar,

• Toplumun güvenliğinin veya sağlığının ko-runmasıylailgiliyayınlar,

• İlgilikişininsözleriyahutdavranışlarısonu-cu halkın yanıltılmasının önlenmesiyle ilgiliyayınlardır.

Bu belgeye göre özel hayatın gizliliği ilke-siyle ilgili aşağıdaki değerlendirmelerden hangisi yapılabilir?

A) BazıkısıtlamalariçerdiğiB)SınırsızolarakkullanılabileceğiC)AnayasailekorunduğuD)Hertoplumdafarklıuygulandığı

SOSYAL BİLGİLER

Page 11: TÜRKÇE - MEBnarmansekerliortaokulu.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/... · Koleksiyoncu: —Hem korkutucu, hem zevkli. Yıllarca bi-riktirdiği eserleri başkalarının beğenisine sunmak

1.

“Kitaportayakonmuştur.Suçlularınondaya-zılı olanlardankorkmuşolduklarını görürsün.Vayhâlimizederler,bunasılkitapmış.Küçükbüyük hiçbir şey bırakmaksızın hepsini sa-yıpdökmüş.Böyleceyaptıklarınıkarşılarındabulmuşlardır.SeninRabb’inhiçkimseyezul-metmez.”

(Kehfsuresi,49.ayet)Bu ayette, hangi meleğin göreviyle ilgili bil-gi verilmektedir?

A) KiramenKâtibinB)MünkerNekirC)İsrafilD)Hafazamelekeleri

2. “Yoksa kötülük işleyenler, kendilerini, inanıpsalihamelişleyenlergibikılacağımızı;hayatla-rınınveölümlerininbirolacağınımısanıyorlar?Ne kötü hüküm veriyorlar! Allah, gökleri veyeri,yerliyerinceyaratmıştır.Böyleceherkeskazancınagörekarşılıkgörür.Onlarahaksızlıkedilmez.”

(Câsiyesuresi,21ve22.ayetler)Bu ayette, aşağıdakilerden hangisine deği-nilmemiştir?

A) Kötülükyapanlarınahirettekarşılığınıgöre-ceklerine

B)Allah’ın(c.c.) iyilikyapanlarla,kötülükya-panlarıbirtutmayacağına

C)Allah’ın(c.c.)adaletindesapmaolmayaca-ğına

D)Allah’ın(c.c.)günahişleyenleriaffedeceği-ne

3.

BismillâhirrahmânirrahîmI. KuleûzübiRabbi’n-nâs.II. İlâhi’n-nâs.III. Meliki’n-nâs.IV. Minşerri’lvesvâsi’l-hannâs.V. Ellezîyüvesvisüfîsudûri’n-nâs.

VI. Mine’l-cinnetive’n-nâs.Yiğit,Nas suresini dedesineezbereokurkenokunuşsıralamasındayanlışlıkyapmıştır.Numaralandırılan hangi ayetlerin yerle-ri değiştirilirse Yiğit sureyi doğru okumuş olur?

A) IveII. B) IIveIII.C)IVveV. D) VveVI.

4. “Ey Kitap ehli! Dininizde taşkınlık etmeyin.Allahhakkındaancakgerçeğisöyleyin.Mer-yem oğlu İsa Mesih, Allah’ın peygamberi,Meryem’e ulaştırdığı kelimesi ve kendindenbirruhtur.Allah’avepeygamberlerineinanın,‘üçtür’demeyin,vazgeçin,buhayrınızadır.Al-lahancakbir tekTanrı’dır, çocuğuolmaktanmünezzehtir,göklerdeolanlardayerdeolan-lardaO’nundur.VekilolarakAllahyeter.”

(Nisâsuresi,171.ayet)Bu ayetten hareketle;I. Hz.İsabirpeygamberdir.II. Hz.İsa,annebabasıolannormalbirinsan-

dır.III. Hz.İsa,Allah’ın(c.c.)çocuğudeğil,ruhun-

danolanbirinsandır.sonuçlarından hangilerine ulaşılabilir?

A) IveII. B) IveIII.C)IIveIII. D) I,IIveIII.

DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ

Page 12: TÜRKÇE - MEBnarmansekerliortaokulu.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/... · Koleksiyoncu: —Hem korkutucu, hem zevkli. Yıllarca bi-riktirdiği eserleri başkalarının beğenisine sunmak

DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ

5. “(O gün) sûra üflenecek, ardından Allah’ındiledikleridışındagöklerdeveyerdebulunan-larınhepsidüşüpölecek;sonrasûrayenidenüflenecekveonlarbirdenayağakalkmış,et-rafabakıyorolacaklar.”

(Zümersuresi,68.ayet)Bu ayet, aşağıdaki kavramlardan hangile-riyle ilişkilendirilebilir?

A) KıyametveBa’s B) MahşerveMizanC)HaşirveHesap D) MizanveBa’s

6. “Kötüsözsöylemedenvegünahişlemedenhacceden kimse, annesinden doğduğugünkü(gibigünahsız)hâledöner.”

Bu hadiste vurgulanan husus, aşağıdaki-lerden hangisidir?

A) Hac ibadetini yapanlar günahsız insanlar-dır.

B)Hac ibadeti günahlardanarınmayavesile-dir.

C)Haccagidenleraslagünahişlemezler.D)Manevikirlerdenarınmayanlarınhaccıka-

bulolmaz.

7. “Ben, dünyada bir ağacın altında gölgelen-diktensonrayolakoyuluporayıterkedenbiryolcugibiyim.”

(Hadis-işerif)Aşağıdaki atasözlerinden hangisi, bu ha-diste verilen mesajla aynı anlamdadır?

A) “Dünyabirgemi,akılyelkeni,fikirdümeni,kollakendini,göreyimseni.”

B)“Dünyadatasasızbaş,bostankorkuluğun-dabulunur.”

C)“Dünyaölümlü,günakşamlı.”D)“Dünyadörtkulplubirkazan,birkulpundan

tutdakazan.”

8. “Şeytandamelekde insanoğlunasokularakonun kalbine birtakım şeyler atarlar. Şey-tanın işi kötülüğe çağırmak, sonu fena vezararlıolanşeylereteşviketmekvehakkıya-lanlamak,haktanuzaklaştırmaktır.Meleğinişihayra,iyiliğeçağırmakvekötülüktenuzaklaş-tırmaktır.”Bu hadisten hareketle, aşağıdaki sonuçlar-dan hangisine ulaşılamaz?

A) Şeytanhiçbirzamaninsanı,iyiliğeyönlen-dirmez.

B)Melek,herzamaninsanıniyiliğiniister.C)Şeytan, insanı Allah’ın (c.c.) emirlerinden

alıkoyar.D)Bilineninaksine,şeytandaaslındabirme-

lektir.

9. “…Gitmeyegücüyeteninoeviziyaretetme-si,Allah’ıninsanlarüzerindebirhakkıdır.…”

(Âl-iİmrânsuresi,97.ayet)Bu ayette dikkat çekilen ibadet, aşağıdaki-lerden hangisidir?

A) Namaz B) OruçC)Hac D) Zekât

10. I. Mahşerde insanlara, ömrünü nerede tü-kettiği, gençliğini nasıl geçirdiği, malınınereden kazandığı, nereye harcadığı vebildikleriniuygulayıpuygulamadığısorula-caktır.

II. İnsanlarameldefterleriniellerinealıpyap-tıklarınıenincedetayınakadargördüktensonraAllah(c.c.)bütüninsanlarıcennetinegönderir.

III. Ahiretteki zorlu hesaptan sonra herkesinamellerimizandenilen ilahi adalet terazi-sindetartılır.

IV. El, ayak, göz gibi organlarımız ve yer-yüzünde bulunan tüm canlı ve cansızvarlıklarbile insanıncennetegidememesiiçinAllah’a(c.c.)yalvarırlar.

Numaralandırılarak verilen bilgilerden han-gilerinde yanlışlık yapılmıştır?

A) IveII. B) IveIII.C)IIveIV. D) IIIveIV.

Page 13: TÜRKÇE - MEBnarmansekerliortaokulu.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/... · Koleksiyoncu: —Hem korkutucu, hem zevkli. Yıllarca bi-riktirdiği eserleri başkalarının beğenisine sunmak

İNGİLİZCE

1. IalwaysdoyogabeforeIgotobed.Mysisterrarelyjoinsme.

Isometimesgocampingwithmyfriends.Ilikewalkinginnature.

Nina

Molly

Peter

Jason

IalwaysgojoggingbeforeIhavebreakfast.Iwanttobehealthyandfit.

Idon’tliketeamsports.Iprefergoingskiingandclimbing.

Amy’s Friends

According to the information above, who loves trekking?

A) Jason B) NinaC) Peter D) Molly

2. Helenisofmediumheightandthinwithshortcurly hair and blue eyes. She usually getsonwellwithherfriends.Shenevertells lies.Shelikeshelpingpeopleandsharing.So,herfriends like her verymuch.But, sometimes,it’sverydifficulttochangehermind.Helen has a good relationship with herfriends because she - - - -.

A) ishonestandgenerousB)neverchangeshermindC)hasshortcurlyhairandblueeyesD)isstubbornandpunctual

3. Read the text, look at the visual and answerthe question.

Lucyisaprofessionaltennisplayer.Sheneeds----andanettoplaytennis.Shetrainshardbecauseshewantstoachievegreat----.

Tinadoes---- .She needs - - - -and arrows for it.She goes trainingtwodaysaweek.Shewants towinalotofmedals.

Which of the following is odd?

A) aracket B) archeryC)abow D) injuries

4.

Tim

IthinkMariaisveryselfish.

Because----.

Whydoyouthinkso?

Sue

Which of the following completes the conversation?

A) shedoesn’tgetworriedeasilyB)shenevercaresotherpeopleC)wehavesomehobbiesincommonD)sheunderstandsandlearnseverything

easily

Page 14: TÜRKÇE - MEBnarmansekerliortaokulu.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/... · Koleksiyoncu: —Hem korkutucu, hem zevkli. Yıllarca bi-riktirdiği eserleri başkalarının beğenisine sunmak

İNGİLİZCE

5. Look at Johnson’s family and answer the question.

PhilipAge:12Height:1.30cmWeight:35kg

SusanAge:36Height:1.74cmWeight:60

JasonAge:40Height:1.82cmWeight:75kg

LauraAge:10Height:1.23cmWeight:28kg

Philip Susan Jason Laura

Which of the following is CORRECT?

A) SusanisolderthanJasonandLaura. B) PhilipisfatterandtallerthanJason.C)JasonisshorterthanLauraandSusan. D) LauraisyoungerandshorterthanPhilip.

6. Mike loves doing sports. He likes playingbasketballandvolleyball,buthelikescyclingmost.When he gets home from school, healways rides his bike in the park near hishouse. Also, he likes going skate boardingwithhisfriendsattheweekends.Which of the following is Mike’s favouritesport?

A)

C)

B)

D)

7. Look at the graphic, read the informationand answer the question.

05

1510

20

3025

35

1 32 4 5

Number of students 1.Swimming2.Soccer3.Basketball4.Skiing5.Tennis

Which of the following is CORRECT according to the graphic?A) Morestudentspreferswimmingto

basketball.B)Studentslikesoccermost.C)Teamsportsaremorepopularthan

individualsports.D)Skiingislesspopularthantennis.

Page 15: TÜRKÇE - MEBnarmansekerliortaokulu.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/... · Koleksiyoncu: —Hem korkutucu, hem zevkli. Yıllarca bi-riktirdiği eserleri başkalarının beğenisine sunmak

İNGİLİZCE

8. OurreporterinterviewedBillSmith,asuccessfulbasketballplayer,inourschoolteam.

BillSmithReporter

Sure.

I was born in Manchester.Then,wemovedtoLondon.

Because my father had abetterjobinLondon.

Iwassix. I started toplaybasketball when I startedschool.

Hi,Bill.I’dliketoaskyousomequestions.

- ---?

- ---?

- ---whenyoustartedtoplaybasketball?

Which of the following DID NOT the reporter ask Bill Smith?

A) WhendidyougotoLondon B) WhydidyoumovethereC)Howoldwereyou D) Wherewereyouborn

Read the text and answer the questions 9 and 10.

Hello.MynameisLisa.Saturdayismyfavouriteday.Ialwaysgetupearlyandtakeexerciseinthemorning.Then,Ihavebreakfastwithmyparents.Afterbreakfast,Imeetwithmyfriendsandwespend theday together.Weare interested indoingsports.Weareinthebasketballteamofourschool.Wealwaysgobasketballtraining after school and on Saturdays. We train hard. In theafternoon,wegoouttohavelunchtogether.Weofteneatgrilledchickenorfishandsteamedvegetables.Wenevereatjunkfood.WhenIcomebackhome,Ispendtimewithmyfamily.Idon’tstayuplatebecauseIfeelverytiredattheendoftheday.

9. According to the passage, Lisa - - - - .

A) oftenspendsthedaywithherparentsonSaturdays

B)alwaysgoesonahealthydietC)nevergoestobedearlyD)usuallygoesrunninginthemornings

10. Which of the following IS NOT correctaccording to the text?

A) Lisaandherfriendslikedoingsports.B)Lisa takesexercisewhenshegetsupon

Saturdays.C)Lisaplaysbasketballwithherfriendsafter

school.D)Lisa and her parents have dinner out on

Saturdays.

Page 16: TÜRKÇE - MEBnarmansekerliortaokulu.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/... · Koleksiyoncu: —Hem korkutucu, hem zevkli. Yıllarca bi-riktirdiği eserleri başkalarının beğenisine sunmak

MATEMATİK

1. ÖnderÖğretmenkartondanyaptığıveherbirininüzerinebirertamsayıyıyazdığıaşağıdakirüzgârgül-leriileçubuklarısınıfagetirmiştir.

9 2 –1–3 5 4

1 2 3 4 5 6

Rüzgârgülleri sırasıyla1,2,3,4,5 ve6 şeklindenumaralandırılmıştır.ÖnderÖğretmenöğrencileriÖmerveAlp’tenüçrüzgârgülüseçerekherçubuktabirrüzgârgülüolacakşekildetakmalarınıistemiş-tir.Ömer1,3ve5numaralırüzgârgülleriniseçerkenAlpisekalanlarıseçmiştir.Ömer ve Alp’in seçtikleri rüzgâr güllerinde yazan sayıların çarpımı sırasıyla a ve b olduğuna göre ab ifadesi aşağıdakilerden hangisine eşittir?

A) 53- B) 10

3- C) 10

3 D) 53

2. Uzunlukları eşitolanüç farklı vidaaşağıdakigibi bir tahta parçasınamonte edilmektedir.Tahtaya bir kısmımonte edilen vidaların herbirininmontelendiktensonrakalankısımları-nınuzunluklarışekildeverilmiştir.

1. 2. 3.73 cm

2512 cm 13

6 cm

Vidaların tahtaya montelenen kısımlarının büyükten küçüğe sıralaması aşağıdakiler-den hangisinde doğru verilmiştir?

A) 1.>3.>2. B) 2.>3.>1.C) 2.>1.>3. D) 3.>2.>1.

3. Negatif bir tam sayının tek kuvvetlerinin değerinegatif, çift kuvvetlerinin değeri ise pozitiftir.Samet, İlknur ve Defne aynı apartmanın üçfarklıkatınagitmekiçinzeminkattanasansö-re binmişlerdir. Üçünün asansörde bastıklarıdüğmelerhakkındaaşağıdakilerbilinmektedir.• Samet,–1.katınaltındakiüçkattanbirininnumarasınabasmıştır.

• İlknur, zemin katın üzerindeki katlardanmutlakdeğeri2olankatınnumarasınabas-mıştır.

• Defne’nin bastığı kat numarası, Samet’inkatnumarasıtaban,İlknur’unkatnumarasıüsolacakşekildeeldeedilenüslü ifadenindeğerineeşittir.

Buna göre Defne’nin bastığı kat numarası aşağıdakilerden hangisi olamaz?

A) 4 B) 9 C) 16 D) 25

Page 17: TÜRKÇE - MEBnarmansekerliortaokulu.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/... · Koleksiyoncu: —Hem korkutucu, hem zevkli. Yıllarca bi-riktirdiği eserleri başkalarının beğenisine sunmak

MATEMATİK

4. Aşağıdaki bölme tablosunda sütundaki sa-yılar, satırdaki sayılarabölünerekeldeedilensonuçlaruygunkutucuklarayazılıyor.

÷ –6 7

24

–42

Sütun

Satır

Kutucuklarayazılmasıgerekensayı,• Rasyonelsayıise�• Doğalsayıise�• Tamsayıise �etiketleriilgilikutucuklarayapıştırılıyor.Kutucuklarabirdenfazlaetiketyapıştırılabilir.Örneğin, kutucuklara yazılması gereken sayıdoğalsayıise�,�ve�sembollerininüçüdekullanılmalıdır.Yapıştırma sonunda kutucukların görünü-mü aşağıdakilerden hangisindeki gibi olur?

A) �� ����

��

B) �� �

�� �

C)� �

��

��

D) �� �

��

��

5. Aşağıdakibirimkarelizeminüzerindebirsayıdoğrusuveadımuzunluğu1birimolançekir-gegösterilmiştir.

–1 1

Bu sayı doğrusu üzerinde belirtilen noktadabulunanbirçekirgeherdefasında4adımilerigidip1adımgerigelmektedir.Çekirgenin 14. adımını gittiği anda bulun-duğu noktaya karşılık gelen rasyonel sayı aşağıdaki ondalık gösterimlerden hangisi-ne eşittir?

A) 1,75 B) 1,25C) 0,75 D) 0,25

6. Dünya üzerinde en yüksek sıcaklık değeriAmerika’nın Kaliforniya eyaletindeki ÖlümVadisi’nde,endüşüksıcaklıkdeğeriiseRus-ya’nın Antarktika sınırındaki Vostok Gölüistasyonundaşekildekigibiölçülmüştür.

Tarih:21Temmuz1983HavaSıcaklığı:–89°C

Tarih:10Temmuz1913HavaSıcaklığı:57°C

“Verilen bilgiye göre 10 Temmuz 1913 ta-rihindeki Kaliforniya ölüm vadisi’nde havasıcaklığı, 21 Temmuz 1983 tarihinde VostokGölü’ndeki hava sıcaklığından kaç santigratderecefazladır?”

Yukarıdaki problemin çözümü için kul-lanılması gereken işlem aşağıdakilerden hangisidir?

A) (+57)+(–89) B) (–89)+(+57)C) (+57)–(–89) D) (–89)–(+57)

7. Deniz seviyesinde yükseklik 0 kabul edilmek-tedir. Bulunduğumuz noktadan yükseklereçıkıldıkça her 200 metrede hava sıcaklığı 1°Cdüşer.Aşağıdabir dağındört farklı noktasındabu-lunandağcılarınbulundukları noktanındenizseviyesindenyükseklikleriverilmiştir.

3600m3200m

2000m

1200m

Deniz seviyesinde hava sıcaklığının 24°C olduğu bir anda aşağıdakilerden hangisi dağcılardan birinin bulunduğu noktanın hava sıcaklık değeri olamaz?

A) 18°C B) 14°C C) 10°C D) 8°C

Page 18: TÜRKÇE - MEBnarmansekerliortaokulu.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/... · Koleksiyoncu: —Hem korkutucu, hem zevkli. Yıllarca bi-riktirdiği eserleri başkalarının beğenisine sunmak

4

MATEMATİK

8. Negatif bir tam sayının tek kuvvetlerinin değerinegatif, çift kuvvetlerinin değeri ise pozitiftir.Aşağıdaverilençokgenşeklindekikartonlarınherbirininönyüzlerinebirertamsayıyazılıyor.

Arkayüzlerineiseherbirçokgeninönyüzün-deyazansayıtaban,çokgeninkenarsayısıüsolacakşekildeoluşturulanüslüifadenindeğe-riyazılıyor.Bukartonlarınarkayüzlerişuşekildedir:

125 256 –1 0

Buna göre kartonların ön yüzlerinde yazan sayıların toplamı en az kaçtır?

A) –1 B) 0 C) 3 D) 8

9. Aşağıdaki kutuların her birine birer tam sayıyazılmıştır.

–6 +1 +5 0 +7 +2 –7 +19

Sol Sağ

Bu kutulardan biri karalandığında karalanankutununsağtarafındakisayılarıntoplamı,soltaraftakisayılarıntoplamından5fazlaoluyor.Buna göre karalanan kutunun üzerinde ya-zan sayı kaçtır?

A) +2 B) 0 C) +5 D) +7

10. Aşağıda dairelerin içerisine yazılacak tamsayılarlaoluşturulanbir işlemağacıgösteril-miştir.

36–24

� 72 �

sağx(–3)

x(–3) x(–3)

x 2

x 2 x 2

sol

Buağaçtaenüsttekidaireyebirtamsayıyazı-lıyor.Aşağıyöndesoltaraftakiherbirdaireyegidiştebusayı2katınaçıkarken,sağtaraftakiherbirdaireyegidişte ise–3katınaçıkmak-tadır.�,� ve � tam sayıları için �– (� + �) ifa-desinin değeri kaçtır?

A) –48 B) –60C) –108 D) –168

11. Aşağıdakisayıdoğrusundahernoktabirtamsayıyakarşılıkgelmektedir.

I II III–3 2

IV

BusayıdoğrusundaI,II,IIIveIVşeklindenu-maralandırılmış tam sayılardan biri seçilerekaşağıdakiifadede�sembolününyerineyazı-lıyorvebirrasyonelsayıoluşturuluyor.

18� – 3

Buna göre seçilen tam sayının numarası aşağıdakilerden hangisi olamaz?

A) I B) II C) III D) IV

Page 19: TÜRKÇE - MEBnarmansekerliortaokulu.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/... · Koleksiyoncu: —Hem korkutucu, hem zevkli. Yıllarca bi-riktirdiği eserleri başkalarının beğenisine sunmak

MATEMATİK

12. AşağıdaMerve’ninbazıeşyalarınınkütlelerikilogramcinsindenverilmiştir.

1,01 ,1 11 101 1 100

1

Mervebueşyalarındanikisinibirhassasterazininsağvesolkefelerindebirereşyaolacakşekildekoy-muştur.Buna göre terazinin eşyalarla birlikte görünümü aşağıdakilerden hangisindeki gibi olamaz?

A) B)

C) D)

13. Aşağıdakisayımakinesininüstvealttarafla-rında üçer bölüm bulunmaktadır. Makineninyanındaki kol çekildiğindeüst tarafındakibirbölümdeyazantamsayı,alttakibirbölümdeyazantamsayıilearalarındayerdeğiştirmek-tedir.

Makine yukarıdaki görünümdeyken kol birkezçekiliyor.Sonraüsttaraftakibölümlerdenbirindeyazansayıpay,alttaraftakibölümler-denbirindeyazansayıpaydaolacakşekilderasyonelsayılareldeediliyor.Buna göre elde edilen en büyük rasyonel sayının değeri kaçtır?

A) 132 B) 211 C) 13

4 D) 411

14. Aşağıda iki satır ve iki sütundan oluşan birtoplamatablosugösterilmiştir.

⊕ +5

+3 II +13

–4 –9 I

Satır

Sütun

Tablodaki toplama işlemi sadece satırdakitam sayıların toplama işlemine göre terslerialınarakzyapılıyor.Örneğin,+5’intoplamaişleminegöretersi–5olduğun-dankutuya(–4)+(–5)=–9yazılmıştır.Buna göre I numaralı kutuda yazan sayının II numaralı kutuda yazan sayıya bölümü kaçtır?

A) 3 B) 2 C) –2 D) –3

Page 20: TÜRKÇE - MEBnarmansekerliortaokulu.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/... · Koleksiyoncu: —Hem korkutucu, hem zevkli. Yıllarca bi-riktirdiği eserleri başkalarının beğenisine sunmak

MATEMATİK

15. Kareşeklindekibirkarton36eşkareyeayrılıpbukarelereaşağıdakigibi–16,–15,...,19şeklindetamsayılarsırasıylayazılıyor.

–16 –15 –14 –13 –12 –11

–10 –9 –8 –7 –6 –5

–4 –3 –2 –1 0 1

2 3 4 5 6 7

8 9 10 11 12 13

14 15 16 17 18 19

Busayılardan(–2)’ninpozitiftamsayıkuvvetlerineeşitolansayılarınbulunduğukarelergriye,(–3)’ünpozitiftamsayıkuvvetlerineeşitolansayılarınbulunduğukarelersiyahaboyanıyor.Dahasonrabukar-tondankareşeklindeparçalarkesiliyor.Aşağıdakilerden hangisi bu kartondan kesilen 3 x 3’lük kare parçalarından biri olamaz?

A)–16 –15 –14

–10 –9

–4

B) –13 –12 –11

–7 –6 –5

0

C)5 6 7

11 12 13

17 18 19

D)3 5

10 11

15 17

16. Devirli ondalık gösterimi verilen bir sayı rasyonel sayı olarak gösterilirken;Pay: Virgül dikkate alınmadan oluşan sayıdan devretmeyen kısımdaki sayı çıkarılarak,Payda: Ondalık kısımdaki devreden rakamların sayısı kadar 9 yazılıp 9’un sağına devretmeyen rakamlarınsayısı kadar 0 yazılarak bulunur.

Örneğin; 1,0õ5 = 90105 10

9095

1819-

= = ’dir.

Sezenaşağıdagösterilenkartondanyapılmışcetvelinikiucundanbellibirerparçakesipatıyor.

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Sezen’in kestiği parçaların uzunlukları toplamının cetvelin kalan uzunluğuna oranı 0,Ķ3 olduğuna göre kesilen iki parça aşağıdakilerden hangisi olabilir? (Cetveldekesimdenöncevesonrauçnok-talardayeralanboşluklarihmaledilecektir.)

A)0 1 2 3

ve11 12

B)0 1 2

ve10 11 12

C) 0 1

ve10 11 12

D)0 1 2 3

ve10 11 12

Page 21: TÜRKÇE - MEBnarmansekerliortaokulu.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/... · Koleksiyoncu: —Hem korkutucu, hem zevkli. Yıllarca bi-riktirdiği eserleri başkalarının beğenisine sunmak

MATEMATİK

17. Bir bilgisayar programının çalışma sistemiaşağıdaverilmiştir.1. adım:Sistemefarklıikitamsayıgir.2. adım: Küçük sayı pay, büyük sayı paydaolacakşekilderasyonelsayıoluştur.3. adım:Oluşturulan rasyonel sayıyı ondalıkgösterimedönüştür.4. adım:Sonucuekranayaz.Aşağıdabirbilgisayardabuprogramagirilensayılargösterilmiştir.

–11–3

Program çalıştırıldıktan sonra ekrana ya-zılacak sonuç aşağıdakilerden hangisidir?

A) 3,Ķ6 B) 0,Ķ2Ķ7C) –3,Ķ6 D) –0,Ķ2Ķ7

18. AylinÖğretmen, sınıf tahtasına ikigrupşek-lindeherbirininüzerindebirertamsayıyazılıolankağıtlaryapıştırmıştır.

+6

0

+9

–5

+5

–8

–7

–11

1. grup 2. grup

DahasonraSerkan’danikigruptanbirerkağıtseçmesiniveseçtiğikâğıtlardakitamsayılarınçarpımınıneldeedilebilecekenküçükdeğer-deolmasınıistemiştir.Buna göre Serkan’ın elde etmesi gereken tam sayı aşağıdakilerden hangisidir?

A) –42 B) –72 C) –88 D) –99

19. Isı yalıtımı, yapılarda ve tesisatlarda ısı ka-yıplarının sınırlandırılması için yapılan işlemeverilen addır.HasanBeyyaptığıbinanınyalıtımsistemindekullanmak için dört farklı yalıtım malzemesiarasından birini seçecektir. Bunun için aynıortamda her biri farklı yalıtım malzemesin-denyapılmışdörtfarklıkabaeşitmiktarlarda100°Csukoymuştur.Birsüresonratümkap-lardaki suların sıcaklık değerlerini aynı andaölçmüşveaşağıdakigibinotetmiştir.

Kap Suyun Önceki Sıcaklığı

Suyun Sonraki Sıcaklığı

1. 100°C 72°C2. 100°C 61°C3. 100°C 68°C4. 100°C 77°C

Buna göre hangi kabın yapıldığı yalıtım malzemesinin yalıtım için diğerlerinden daha uygun olduğu söylenebilir?

A) 1. B) 2. C) 3. D) 4.

20. Zehrayenialdığıkitabıgünde50sayfaoku-yarak 5 günde bitirmeyi planlamaktadır.Aşağıdaki grafikte Zehra’nın dört günün herbirinde günlük okumayı planladığı sayfa sa-yısından kaç sayfa fazla ya da az okuduğugösterilmiştir.Grafik:PlanlananSayfaSayısınaGöreOku-

maDurumu

Günler

SayfaSayısıFarkı

+8

1. 4.2. 3.

–6

+60

–12

Zehra’nın kitabı bitirmek için 5. günde oku-ması gereken sayfa sayısı kaçtır?

A) 54 B) 52 C) 48 D) 46

Page 22: TÜRKÇE - MEBnarmansekerliortaokulu.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/... · Koleksiyoncu: —Hem korkutucu, hem zevkli. Yıllarca bi-riktirdiği eserleri başkalarının beğenisine sunmak

FEN BİLİMLERİ

1.HABER 1 Ocak 2021

ABD’ligirişimciElonMusk6Şubat2018tarihin-dedünyanınengüçlüroketiolanFalconHeavyileelektriklisporarabaolanTeslaRoadster’ıuza-ya fırlatmayıbaşardı.Roketin fazlaateşlenmesisonucu Mars’a ulaşması beklenen otomobilinbaşkabir rotayagirdiğivehedefineulaşamadı-ğıbelirtildi.OtomobilinMarsveJüpiterarasındakalan Asteroit Kuşağı’na doğru yol aldığı he-saplandı. Tesla’nın şu anda uzay boşluğundailerlediği ve henüz bir gök cismine çarpmadığıtespitedildi.Fakatyapılanaraştırmalarsonucun-daelektriklisporarabanınbirmilyonyılsonraDünya’yaçarpmaolasılığının%6,Venüs’eçarpmaolasılığının%2,5,herhangibirgezegeneçarpmaolasılığınınise%50olduğuhesaplandı.

Bu haberden aşağıdaki çıkarımlardan hangisi yapılamaz?

A) Uzayagönderilenaraçlardanbazılarıçeşitlinedenlerdendolayıistenilenhedefeulaşamayabilir.B)Uzayileilgiliyapılançalışmalarbaşarısızlıklasonuçlanabilir.C)Uzaydabaşıboşdolanandeneyaraçlarıgökcisimlerineçarpabilir.D)Uzayagönderildiğindebirgökcismineçarpmayanuzayaracının ilerleyenzamanlardadabirgök

cismineçarpmaihtimaliyoktur.

2. Gökyüzündeki yıldızlardanbazıları tekbaşınagözlenirbazıları isebirbirine yakın topluluklarhâlindebulunur.Birbirlerinegörekonumlarıherzamanaynıkalanvebirliktegörünenyıldızgruplarınatakımyıl-dızıadıverilir.Biliminsanlarıtakımyıldızlarına“Büyükayı”,“Küçükayı”,“KanatlıAt”,“Kartal”gibiisimlervermişlerdir.

Bilim insanlarının takımyıldızlarına nesne, eşya ya da hayvan adını vermeleri ile ilgili,

I. açıklama:Biliminsanlarınıntakımyıldızlarınızihinlerindecanlandırarak,yıldızlarınarasınaçizgiçek-melerivebuçizgileregöreoluşanşekilileadlandırmaları.II. açıklama: Bilim insanları zihinlerinde eşya, nesne ve hayvanları canlandırarak, yıldızlar arasındabunlarabenzeyecekşekildeçizgilerçekerekoluşanşekilileadlandırmaları.yapılan açıklamalar için ne söylenebilir?

A) SadeceI.açıklamadoğrudur. B) SadeceII.açıklamadoğrudur.C)Herikiaçıklamadadoğrudur. D) Herikiaçıklamadayanlıştır.

Page 23: TÜRKÇE - MEBnarmansekerliortaokulu.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/... · Koleksiyoncu: —Hem korkutucu, hem zevkli. Yıllarca bi-riktirdiği eserleri başkalarının beğenisine sunmak

FEN BİLİMLERİ

3.NASA(UlusalHavacılıkveUzayDairesi)birçokuzayçağıteknolojisineöncü-lüketmiştir.Bunlardanbazılarıgünlükyaşantımızadagirmiştir.Buicatlardanbiridehafızalıköpüktür.Hafızalıköpük1966yılındaNASAtarafındangeliş-tirilmiştir.Hafızalı köpükastronotun şeklinegöre kalıp oluşturan, astronotun kullan-madığı zamanlarda “dinlenme” durumuna geri dönen bir malzemedenüretilmiştir.Bugüngünlükyataklarıniçinden,motorcularınkasklarınakadarbirçokalandakullanılmaktadır.

NASA’nın hafızalı köpük teknolojisini geliştirmesinin nedeni aşağıdakilerin hangisinde doğru açıklanmıştır?

A) Uzaymekiğindeastronotlarınyiyeceklerininmümkünolduğuncaazyerkaplamasınısağlamak.B)Uzaymekiğindeçeşitlinedenlerdendolayımeydanagelecekolanısıkaybınıengellemek.C)Astronotlarınuzaymekiğindeinişvekalkıştamaruzkaldığıkuvvetinetkisinihafifletmekiçinözelleş-

mişkoltukyapmak.D)Astronotlarınuzaymekiğindehareketederkendahaazsürtünmekuvvetinemaruzkalmalarınısağla-

mak.

4. Dünya’nın çevresinde, değişik yörüngelerdedönen ve artık herhangi bir işlevi olmayaninsan yapımı cisimlerin tümü uzay kirliliğinioluşturur. Eski uydulardan ve roket parça-larından oluşan bu çöpler, gezegenimizdenbinlercekilometreuzağadağılmışdurumdadır.Şimdilikçokbüyükbir tehlikearzetmiyorlar,fakat gelecekteki olası uzay çalışmaları açı-sındanciddiriskoluşturmaktadır.

Uzayda meydana gelen kirlilik,I. Dünya yüzeyine düşerek insanlara zararverebilir.

II. Dünya yörüngesinde görev yapan uydu-larazararvererekonlarıngörevyapmasınaengelolabilir.

III. Uzayda yürüyüş yapan astronotlara çar-parakhayatitehlikeoluşturabilir.

sonuçlarından hangilerine neden olabilir?

A) YalnızI. B) IveII.C) IIveIII. D) I,IIveIII.

5. FenBilimleridersindeKenan’ınyapmışoldu-ğuteleskopmodeliaşağıdaverilmiştir.KenanbulutsuzbirgeceAy’ıgözlemlemekistediğin-deAy’ınetgörememiştir.

İnce kenarlımercek Kalın kenarlı

mercekBüyükkarton rulo

Küçükkarton rulo

Kenan aşağıda verilenlerden hangisini ya-parsa teleskobu ile Ay’ın net görüntüsünü elde edebilir?

A) İncekenarlımerceğimodelindençıkartma-lıdır.

B)Küçükruloyubüyükruloiçindehareketet-tirmelidir.

C)İncevekalınkenarlımercekleriyerdeğiştir-melidir.

D)Kalın kenarlı merceği modelinden çıkart-malıdır.

Page 24: TÜRKÇE - MEBnarmansekerliortaokulu.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/... · Koleksiyoncu: —Hem korkutucu, hem zevkli. Yıllarca bi-riktirdiği eserleri başkalarının beğenisine sunmak

FEN BİLİMLERİ

6. HABER 1 Ocak 2021

NASA’nınuzaydakiNewHorizons(YeniUfuklar)uzaysondası,dünyadanyaklaşık6.5milyarkmuzaklıktakiGüneşSistemi’ndekienuzakcisminennetfotoğraflarınıgönderdi.2014 MU69 olarak bilinen yapışık gezegenlergörüntülendi. Sosyal medyada kardan adamabenzetilen cisim Güneş Sistemi’nin dışında enuzak noktada görüntülenen ilk gök cismi olmaözelliğinitaşıyor.

21 miles(33 km)

Yapılan gazete haberinden uzay sondaları ile ilgili, I. İnsansızuzayaraçlarıdır.II. Yapılarındayüksekçözünürlüğesahipteleskoplarbulunur.III. Uzaydabilmediğimizgezegenlerinkeşfedilmesinisağlar.çıkarımlardan hangileri yapılabilir?

A) YalnızI. B) IveII. C) IIveIII. D) I,IIveIII.

7. Birhücredegerçekleşenmitozbölünmeolayıaşağıdakigibimodellenmiştir.

Bu modelden mitoz bölünme ile ilgili, I. Sonuçtaeldeedilenyavruhücrelerinkro-mozomsayısıaynıdır.

II. BölünmeöncesindehücredeDNAeşlen-mesimeydanagelir.

III. Sonuçtaeldeedilenyavruhücreleringene-tikyapısıbirbirindenfarklıdır.

çıkarımlarından hangileri yapılabilir?

A) YalnızI. B) IveII.C) IIveIII. D) I,IIveIII.

8. Jamess Webb Uzay Teleskobu (JWUT) 6,5metrelik dev aynasıyla büyük bir kızılötesiteleskobudur. Hubble Uzay Teleskobu’nunyerinialmasıbeklenenJWUT’nun2021yılındafırlatılmasıplanlanıyor.Buteleskopevrenolu-şumuileilgiliöneatılanenönemliteorilerdenbiri olan Büyük Patlama’nın ilk ışıklarındanitibaren evren tarihinin her aşaması için ça-lışacak. Jamess Webb Uzay Teleskobu’nunDünya’yabirçokveriaktarmasıbekleniyor.Buverilerdenbazılarıaşağıdakigibidir.• İlkışık&yenidenoluşma• Galaksilerintoplanması• Yıldızlarınvegezegensistemlerininoluşumu• GezegenlerveyaşamınkaynağıBuna göre Jamess Webb Teleskobu’nun çalışmaları arasında,I. İlkyıldızlarıincelemeII. Evrenin başka yerlerindeki yaşamı ince-

lemeIII. Yıldızların ve gezegenlerin doğduğu toz

bulutlarınıincelemeverilenlerden hangileri bulunabilir?

A) IveII. B) IveIII.C) IIveIII. D) I,IIveIII.

Page 25: TÜRKÇE - MEBnarmansekerliortaokulu.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/... · Koleksiyoncu: —Hem korkutucu, hem zevkli. Yıllarca bi-riktirdiği eserleri başkalarının beğenisine sunmak

FEN BİLİMLERİ

9. Canlılıközelliğigösterenenküçükyapıbiriminehücredenir.Bütüncanlılarhücrelerdenoluşur.Canlı-larınhücrelerifarklılıkgösterebilir.Ali,papatyanıngövdesinden,kendiyanağındanvemenekşebitkisininkökündenaldığıhücrelerimik-roskopileinceleyereküçtabloyuaşağıdakigibidoldurmuştur.

Hücreçeperi Hücrezarı Çekirdeği

Yok Var

1. tablo

Hücreçeperi Hücrezarı Çekirdeği

Var

2. tablo

Hücreçeperi Hücrezarı Çekirdeği

Var

3. tabloBuna göre Ali’nin doldurduğu tablolar ve seçtiği hücreler ile ilgili,I. 1.tablodakibilgileryanağındanaldığıhücreyeaitolabilir.II. 2.tablodakibilgilerpapatyanıngövdesindenaldığıhücreyeaitolabilir.III. 3.tablodakibilgilermenekşebitkisininkökündenaldığıhücreyeaitolabilir.IV. 1,2ve3.tablodakibilgileraynıtürcanlıyaaitolabilir.ifadelerinden hangileri söylenebilir?

A) IveIV. B) IIveIII. C) I,IIveIII. D) I,II,IIIveIV.

10. Fenbilimleridersindeöğretmenmitozveyamayozbölünmeyeaitözellikleritahtayakarışıkolarakyazı-yor.Öğrencilerindenbuözelliklerimitozveyamayozolarakayırmalarınıistiyor.

Vücuthücrelerindegörülür.K

Sonucundadörthücreoluşur.L

Kromozomsayısısabitkalır.M

Oluşanhücreleringenetikyapısıanahücredenvebirbirindenfarklıdır.N Oluşanhücreleringenetikyapısı

anahücreileaynıdır.4

Üremeanahücrelerindegörülür.1

Sonucundaikihücreoluşur.2

Kromozomsayısıyarıyainer.3

Bu özelliklerin mitoz veya mayoz olarak ayrılması aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

Mitoz MayozA)

K2M4

1L3N

Mitoz MayozB)

1LM4

K23N

Mitoz MayozC)

K23N

1LM4

Mitoz MayozD)

K2MN

1L34

Page 26: TÜRKÇE - MEBnarmansekerliortaokulu.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/... · Koleksiyoncu: —Hem korkutucu, hem zevkli. Yıllarca bi-riktirdiği eserleri başkalarının beğenisine sunmak

FEN BİLİMLERİ

11. İnsanvücudundakihücrelersayılarlaifadeedildiğindebileinsanınnekadarmuhteşembirvarlıkoldu-ğunuanlamakmümkün.Birinsandakitoplamhücresayısınınortalama100trilyonolduğudüşünülüyor.İnsanvücudundakibazıhücrelerinsayısı;alyuvar25trilyon,akyuvar25-100milyararası,sinirhücresi30milyar,mide asidi üreten hücre yaklaşık 1milyardır. Bunun yanı sıra bazı hücrelerin büyüklüğü;sperminboyu3-5mikrometre,yumurtahücresininçapı100-120mikrometre,alyuvarınçapı7mikro-metredir.İnsanvücudundafaklıhücreçeşidisayısıyaklaşık210’dur.Bunlardanbazılarınıngörsellerideaşağıdakigibidir.

Kas hücresi Sinir hücresi Akyuvar hücresi

Yumurta hücresiSperm hücresi Alyuvar hücresi

Buna göre insan vücudundaki hücreler hakkında verilen görsel ve bilgilerden aşağıdaki çıkarım-lardan hangisine ulaşılamaz?

A) İnsanvücudundabüyüklükleribirbirindenfarklıbirçokhücrebulunmaktadır.B)İnsanvücudundabulunanfarklışekillerdekihücrelerinsayısıbirbirindenfarklıolabilir.C)İnsanvücudunuoluşturanfarklıorganlartektiphücrelerinbirarayagelmesiyleoluşur.D)İnsanvücudunuoluşturansistemlerdefarklıhücretipleribulunabilir.

12. MİTOKONDRİ NAKLİ NEDİR?Kadın Hastalıkları ve DoğumUzmanları,mitokondri naklinin tüp bebekçalışmalarınabir alternatif olduğunu ifadeetti.Bunaklin, yumurta veyaspermbağışındançokfarklıolduğunukaydedenuzmanlar,dünyayagelenbebeğinsadeceoçifteaitolduğunuifadeetti.Mitokondriyi hücrenin “enerji santrali” olarak tanımlayan uzmanlar, mi-tokondrininbuözelliğininözellikleüremehücrelerindeçokbüyükönemarzettiğinibelirttiler.Meselasperminmitokondrisibiterseyadaazalırsa,spermin hareketi bozuluyor, döllenme kapasitesini yitiriyor. Yumurtanınmitokondrisibitersededöllenme,çoğalabilme,bölünebilmevebirbebekoluşturabilmekapasitesibozuluyor.Mitokondrilerinkendigenetikyapılarıolduğunuifadeedenuzmanlar,“Üstelikbugenetikyapısade-cevesadeceannedengeçiyor.Enbüyükproblemyaşlanmaylabirliktedölhücrelerindemitokondrisayısınınazalması.Özellikleileriyaşlardakikadınlaraveyumurtasıbirtürlüdöllenemeyenkadınlaramitokondrinakliyapılabilir.Butransferlerdekişininkendihücrelerindenveyadahagençbirininhüc-relerindenmitokondrialınabiliyor.”

Buna göre mitokondri organeli ile ilgili, I. Hücrelerdemitokondrisayısındadeğişmemeydanagelebilir.II. Mitokondrieksikliğihücreningerçekleştireceğigöreviengelleyebilir.III. Mitokondriiçerisindebireyeaitkalıtsalözelliklerbulunur.IV. Mitokondriorganelibirorganizmadanbaşkabirorganizmayaaktarılabilir.verilen ifadelerden hangileri söylenebilir?

A) IveII. B) IIIveIV. C) I,IIveIII. D) I,II,IIIveIV.

Page 27: TÜRKÇE - MEBnarmansekerliortaokulu.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/... · Koleksiyoncu: —Hem korkutucu, hem zevkli. Yıllarca bi-riktirdiği eserleri başkalarının beğenisine sunmak

FEN BİLİMLERİ

13. Aşağıdahücreiçindebulunanbazıyapılarınarasındakiilişkiyigösterengörselverilmiştir.

Hücre

Kromozom

GEN

Nükleotit

DNA

Çekirdek

Bugörseldenyolaçıkarakaşağıdaverilenifadelerdendoğruolanlarınbulunduğukutucuktaranacaktır.

Kromozom,DNA’dandahaküçükbiryapıdır.

DNA,nükleotittendahakarmaşıkbiryapıdır.

Buhücre4kromozomlubircanlıyaaithücredir.

Çekirdekayrıayrı;kromozom,DNA,genvenükleotittendahabüyükbiryapıdır.

Buna göre tablonun hatasız taranmış hâli aşağıda verilenlerden hangisidir?

A) B) C) D)

14. Hücredenorganizmayakadaruzananyapılarınaralarındabirbüyüklükilişkisivardır.Çeşitliörneklerlebubüyüklükilişkisimodellenebilir.Aşağıdaboyutlarıfarklı5taneblokbulunmaktadır.Bubloklarınboyutlarıyapınınbüyüklüğünütemsiletmektedir.

< < < <

Buna göre hücreden organizmaya kadar uzanan yapılar ile blokların modellenmesi aşağıdakile-rin hangisinde doğru verilmiştir?

A) C)B) D)Hücre Hücre

Hücre

HücreDoku Doku

Doku

DokuOrgan

Organ

OrganOrgan

Sistem

SistemSistem

SistemOrganizma Organizma

Organizma

Organizma

Page 28: TÜRKÇE - MEBnarmansekerliortaokulu.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/... · Koleksiyoncu: —Hem korkutucu, hem zevkli. Yıllarca bi-riktirdiği eserleri başkalarının beğenisine sunmak

FEN BİLİMLERİ

15. Hücrezarıveçekirdekarasınıdolduransitoplazmasıvısıiçindefarklıgörevleriolanözelleşmişyapılarbulunur.Buyapılaraorganeladıverilir.Bitkivehayvanhücrelerindebuorganellerdenbazılarıortakbu-lunurken,bazılarısadecebitkihücresinde,bazılarıisesadecehayvanhücresindebulunur.Aşağıdabazıorganelleringörsellerivegörevleriverilmiştir.

Hücreiçingerekliolanenerji,oksijenlisolunumilebuorganeldeüretilir.

I

Hücreiçindesalgıüretimivepaketlen-mesindensorumlu

organeldir.

II

Hücreiçindebesin,suveatıkgibimaddele-rindepolandığıyerdir.

III

Hücreninbesinveoksijenüretimibu

organeldegerçekleşir.

IV

Buna göre bu organellerle ilgili aşağıda verilen ifadelerden hangisi doğru değildir?

A) HerhücreninenerjiyeihtiyacıolduğuiçinInumaralıyapıhembitkihemdehayvanhücrelerindebu-lunur.

B)IInumaralıyapıgolgicisimciğidir,bitkivehayvanhücrelerindeortakbulunur.C)IIInumaralıyapıkofuldur.Bitkivehayvanhücrelerindefarklıbüyüklüklerdevefarklısayılardabulunur.D)Herhücreninenerjiüretmekiçinbesineihtiyacıvardır.BuyüzdenIVnumaralıyapıbitkivehayvan

hücrelerindeortakbulunur.

16. Aşağıdahücreiçindegerçekleşenolaylardanbirimodellenmiştir.

DNA’daki gen

Şifre Protein yapı birimleribağlanır.

Protein üretilir.

Şifre yazma

Şifre okuma

A

U U U UG G G G C

A A AC C CC C G

Protein üretilecek ilgili gen açılır.

Gen 1Gen 2 Gen 3

DNA molekülü

Modeli verilen olay aşağıdaki organallerden hangisi tarafından gerçekleştirilir?

A) Mitokondri B) Ribozom C) Endoplazmikretikulum D) Lizozom

Page 29: TÜRKÇE - MEBnarmansekerliortaokulu.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/... · Koleksiyoncu: —Hem korkutucu, hem zevkli. Yıllarca bi-riktirdiği eserleri başkalarının beğenisine sunmak

17. XveYhücrelerininbirerdefabölünmelerisonucuoluşanhücresayılarıvekromozomsayılarıgrafikleriaşağıdakigibidir.

Kromozomsayısı

32

16

X YHücre

Hücresayısı

4

2

X YHücre

Buna göre X ve Y hücreleri ile ilgili aşağıda verilen ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Xhücresimitozbölünmegeçirmiştir.B)Yhücresimayozbölünmegeçirmiştir.C)Xhücresininbölünmeöncesindekromozomsayısı32’dir.D)Yhücresininbölünmeöncesindekromozomsayısı64’tür.

18. Mitozbölünmesonucugerçekleşenolaylardanbazılarıaşağıdaverilmiştir.I. Denizyıldızınınkopankolunuonarması

II. Bebeğinbüyümesi

III. Toprağadikilenmenekşeyaprağınınyenibirbitkioluşturması

Bu olaylar ile ilgili olarak aşağıda yapılan eşleştirmelerden hangisi doğrudur?

I II IIIA) Üreme Büyümevegelişme YenilenmeB) Yenilenme Büyümevegelişme ÜremeC) Büyümevegelişme Yenilenme ÜremeD) Yenilenme Üreme Büyümevegelişme

FEN BİLİMLERİ

Page 30: TÜRKÇE - MEBnarmansekerliortaokulu.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/... · Koleksiyoncu: —Hem korkutucu, hem zevkli. Yıllarca bi-riktirdiği eserleri başkalarının beğenisine sunmak

19. Mayozbölünme,birbirinitakipedenmayozIvemayozIIolmaküzereikiaşamadagerçekleşir.Buna göre bir hücrede gerçekleşen mayoz bölünme evreleri aşağıdaki şekillerin hangisindedoğru modellenmiştir?

1. yavru hücreler

1. yavru hücreler 1. yavru hücreler

1. yavruhücreler2. yavru hücreler 2. yavru

hücreler

2. yavruhücreler

2. yavruhücreler

A)

C)

B)

D)

20. Mitozvemayozbölünmeolaylarınaaitbazıözellikleraşağıdaverilmiştir.• Mitoz,vücuthücrelerindegörülür.• Mitoz,tekhücrelicanlılardaüremeyisağlar• Mitoz,çokhücrelicanlılardabüyümevegelişmeyisağlar.• Mitoz,çokhücrelicanlılardayaralarınonarılmasınısağlar.• Mayoz,çokhücrelicanlılardaüremehücrelerininoluşmasınısağlar.Buna göre bir hayvan türünün üremesi aşağıdaki şekillerin hangisinde doğru modellenmiştir?

Dişibirey

Erkekbirey

Mitoz

Mayoz

Mayoz

Yavrubirey

Dişibirey

Erkekbirey

Mayoz

Mayoz

Mitoz

Yavrubirey

Dişibirey

Erkekbirey

Mayoz

Mitoz

Mayoz

Yavrubirey

Dişibirey

Erkekbirey

Mitoz

Mayoz

Mitoz

Yavrubirey

A)

C)

B)

D)

FEN BİLİMLERİ