Tổng Quan Nền Giáo Dục Nhật Bản

Gửi lúc: 04/02/2013

Về mặt giáo dục, Nhật Bản là một trong số các quốc gia phát triển trên thế giới với

tỷ lệ người mù chữ thực tế bằng không và 72,5% số học sinh theo học lên đến bậc

đại học, cao đẳng và trung cấp, một con số ngang hàng với Mỹ và vượt trội một số

nước châu Âu. Điều này đã tạo cơ sở cho sự phát triển kinh tế và công nghiệp của

đất nước Nhật Bản trong thời kỳ hiện đại.

Trong thời kỳ phong kiến, ở các thị trấn và các làng của Nhật Bản đã có các trường

học được gọi là terakoya do nhà chùa và các cơ sở khác tổ chức. Vào cuối thời kỳ

của chế độ phong kiến (cuối thế kỷ XIX), tỷ lệ số người biết chữ đạt khoảng 40% –

một con số khá cao làm cho những người phương Tây tới Nhật Bản phải ngạc

nhiên. Đây là điểm khởi nguồn của hệ thống giáo dục hậu Minh Trị. Tuy nhiên,

cho tới Chiến tranh thế giới thứ hai, giáo dục bậc đại học ở Nhật Bản vẫn còn tồn

tại như là công cụ đào tạo một số nhỏ sinh viên để họ trở thành viên chức cấp cao

của chính phủ trung ương và sự phân biệt về giới ở thời kỳ này còn rất nặng nề.

Hệ thống giáo dục Nhật Bản hiện hành đã được thiết lập ngay sau Chiến tranh thế

giới thứ hai vào giữa những năm 1947 và 1950, lấy hệ thống của Mỹ làm kiểu

mẫu. Nó bao gồm 9 năm giáo dục bắt buộc (6 năm tiểu học và 3 năm trung học cơ

sở), tiếp theo đó là 3 năm trung học phổ thông không bắt buộc và 4 năm đại học.

Đã có những động thái nhằm hiện đại hoá chương trình giảng dạy. Tỷ lệ thanh niên

cả nam lẫn nữ tiếp tục học lên trung học phổ thông và bậc đại học sau khi đã kết

thúc chương trình giáo dục bắt buộc đã gia tăng. Trình độ chung của giáo dục đã

được cải thiện, nhưng đồng thời, một số tác động tiêu cực đã nảy sinh do việc gia

tăng số học sinh hoặc do chế độ nghiêm ngặt của hệ thống giáo dục. – du học

Nhật Bản giá rẻ tại Thanh Giang

Trong số các vấn đề phát sinh, nghiêm trọng nhất có lẽ là vấn đề thi cử. Trong xã

hội hậu Minh Trị, sự phân biệt giai cấp còn nặng nề hơn ngày nay rất nhiều, giáo

dục được xem là con đường duy nhất dẫn đến cơ hội bình đẳng. Trong thời kỳ sau

Chiến tranh thế giới thứ hai, thái độ này đã gia tăng, tạo ra sự cạnh tranh quyết liệt

để giành được chỗ học trong các trường nổi tiếng. Khi đi xin việc làm, người ta

thường có khuynh hướng chỉ đánh giá ứng viên xin việc qua cái mác trường đại

học người đó đã tốt nghiệp. Nếu một ứng viên tốt nghiệp một trường đại học nổi

tiếng với một thành tích chẳng mấy gì tốt đẹp cho lắm, người đó vẫn có thể dễ

dàng xin việc hơn một sinh viên tốt nghiệp một trường đại học ít tiếng tăm, cho dù

với một thành tích xuất sắc cỡ nào đi nữa. Chính vì vậy, để xin được việc làm tốt ở

một hãng lớn, các phụ huynh phải lo cho con em mình vào học ở một trường trung

học nổi tiếng. Cứ thế, sự cạnh tranh thi cử lan dần xuống tới tiểu học. Nhiều học

sinh đã theo học tại các trường được gọi là trường dự bị hay trường luyện thi, hoặc

theo học những giờ luyện thi do các giáo viên tư nhân dạy. Việc học thêm này

được tiến hành sau hoặc ngoài giờ học chính khoá làm cho đa số các học sinh có

rất ít thời gian để hoạt động vui chơi giải trí. Đây là một mô hình đặc trưng ở Nhật

Bản hiện nay. Theo điều tra của Bộ Giáo dục, Văn hóa, Thể thao, Khoa học và Kỹ

thuật Nhật Bản thì có 37% học sinh tiểu học, 76% học sinh trung học cơ sở và 37%

học sinh trung học phổ thông học tại các trường luyện thi.

Trong hệ thống giáo dục ở Nhật Bản, vai trò của gia đình, đặc biệt là người mẹ rất

quan trọng đối với trẻ em. Thông thường, phụ nữ Nhật Bản có xu hướng trở thành

các bà nội trợ chuyên nghiệp sau khi lập gia đình, trong đó dạy dỗ và chăm sóc con

cái là một trong những nhiệm vụ chính. Trên cơ sở đó, kiểu giáo dục này đòi hỏi

người mẹ phải có trình độ học vấn cao để có thể giúp con họ vượt qua được

chương trình giáo dục khắc nghiệt ở đây. Vì vậy, với những người phụ nữ có trình

độ học vấn cao, khi lấy chồng họ vẫn hoàn toàn có cơ hội để sử dụng tốt các kiến

thức đã học để dạy dỗ con cái thay vì thuê gia sư. – du hoc nhat ban gia re