toplumla sosyal hizmet uygulaması yönergesi
TRANSCRIPT
T.C.
ANKARA ÜNİVERSİTESİ
SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ
SOSYAL HİZMET BÖLÜMÜ
TOPLUMLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI YÖNERGESİ
Hazırlayanlar:
Prof. Dr. Veli Duyan
Doç. Dr. Elif Gökçearslan Çifci
Arş. Gör. Tuba Yüceer Kardeş
Arş. Gör. Necati Buğra Kuddaş
SHU Fahri Kocaoğlu
Ankara, 2015
Bireylerle Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 1
İÇİNDEKİLER
1. GİRİŞ……………………………………………………………………….....………………3
2. TOPLUMLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI………………………......…………….3
2.1. Tanımlar…………………………………………………………………......……………4
2.2. Uygulama Dersleri………………………………………………………......…………...4
2.3. Amaçlar……………………………………………………………………......………….5
3. SHB 407 TOPLUMLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI…………………........………6
3.1. Hazırlık Aşaması……………………………………………………………......………...7
3.2. Uygulamada Planlama Aşaması……………………………………………......……….8
3.3. Uygulama Aşaması………………………………………………………….......………..8
3.4. Uygulamada Sonlandırma Aşaması………………………………………..….....……...8
4. TOPLUMLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI .
DERSİNDE ÖĞRENCİDEN BEKLENEN BELGE VE RAPORLAR….......................9
5. UYGULAMANIN DEĞERLENDİRİLMESİ…………………………………….....……..10
6. ÖĞRENCİNİN UYGULAMADAKİ AKADEMİK DEĞERLENDİRME
KRİTERLERİ……………………………………………………………………...……...…11
7. HAFTALIK DERS İŞLEME PLANI VE KULLANILACAK ÖĞRETİM YÖNTEM VE
TEKNİKLERİ……………………………………………………………………..........……12
8. EKLER………………………………………………………………………….....…………14
9. KAYNAKÇA...……………………………………………………………….....……………13
Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 2
Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 3
1. GİRİŞ
Sosyal hizmet eğitiminde uygulamalı derslerin özel bir yeri vardır. Uygulamalı dersler,
öğrencilerin, eğitim süresince edindikleri bilgi, beceri ve değerlerini uygulamaya aktarmaları
ve bütünleştirebilmelerine imkân sağlayan ortam yaratmaktadır. Uygulama deneyimi; öğrenci,
eğitsel danışman, kurum danışmanı, müracaatçı sistemi ve kurumu/kuruluşu içeren bir bütünü
oluşturur. Bu bütün içinde öğrenciden beklenen, sosyal hizmet eğitiminde aldığı bilgi, beceri
ve değerleri uygulama yaptığı alana aktarması, kendine ve mesleki bilgi beceri ve değerlerine
ilişkin farkındalığı kazanarak deneyim edinmesidir. Bu süreçte bölümdeki eğitsel danışmanı
ve kurum danışmanı öğrenciye süpervizyon sağlar.
Ulusal Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği (NASW) , sosyal hizmet uygulamasını
problem çözme sürecini etkinleştirmek, baş etmek ve insanların gelişimsel kapasitelerini
arttırmak; insanları kendilerine kaynak, hizmet ve fırsat sağlayan sistemlerle ilişkilendirmek;
insanlara kaynak ve hizmet sağlayan sistemlerin insancıl çalışmaları ve etkinliğini
özendirmek; sosyal politikaları geliştirmek ve iyileştirmek ve son olarak insan ve toplum
refahını özendirmek gibi belli başlı amaçlarla kavramsallaştırmıştır (Zastrow 2013).
Bu yönerge SHB407 Toplumla Sosyal Hizmet Dersinin nasıl yürütüleceği, öğrencinin
tutum, davranışları ve sorumluluklarının nasıl olacağıyla ilgili bilgiler içermektedir. Bu
bilgiler öğrencilerin mesleki uygulamalarında yol gösterici olup, eğitsel danışmanlarıyla
yapılacak görüşmelerde kolaylık sağlayacağı tahmin edilmektedir.
2. TOPLUMLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI
Toplumla sosyal hizmet uygulaması, toplumdaki grupların, örgütlerin ve kurumların
davranış kalıplarını ya da insanların bu sistemlerle ilişkilerini ve etkileşimlerini değiştirmek
için, sosyal hizmetin uygulama becerilerinin yaşama geçirilmesidir. Toplumla sosyal hizmet
uygulaması, toplum örgütlenmesi ve toplum kalkınması, sosyal planlama ve sosyal aksiyon ve
sosyal yönetim ile bağlantılı becerileri içerir (Duyan 2010).
Toplumla sosyal hizmet uygulamasında sosyal hizmet uzmanları bir veya daha fazla sorunun
çözülmesi için vatandaşlarının örgütlenmesini teşvik etmek ve harekete geçirmek, sorunun
Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 4
doğasını tanımlamak, ilgili grupların çalışmalarını koordine etmek, gerçekleştirilebilir
amaçlar formüle etmek, halkla ilişkiler ve toplum eğitimi çalışmalarının içinde olmak,
araştırma yürütmek, planlama yapmak, mali kaynakları tanımlamak, bir amaca ulaşmak için
stratejiler geliştirmek ve kaynak kişi olmak gibi roller üstlenir (Duyan 2010).
2.1. Tanımlar
2.1.1. Uygulama Koordinatörü: Sosyal hizmet uygulamalarına yönelik derslerin
düzenlenmesini sağlamak için bölüm başkanı tarafından bir yıllığına görevlendirilen, bölümde
tam gün görevli öğretim elemanıdır.
2.1.2. Eğitsel Danışman: Öğrencilerin uygulama yaptıkları kurum / kuruluş yönetimleri ve
kurum danışmanı ile işbirliği içerisinde olan, öğrencilerin mesleki uygulamalardan en üst
düzeyde yararlanmaları ve bilgi -beceri kazanmaları için onlara danışmanlık yapan, öğrenciyi
ve uygulama sürecini değerlendiren öğretim elemanıdır.
2.1.3. Kurum Danışmanı: Öğrencinin kurum / kuruluştaki uygulamalarını izlemek,
denetlemek ve değerlendirmek üzere danışmanlık yapan kurum / kuruluşta tam gün görevli
tercihen sosyal hizmet uzmanıdır.
2.1.4. Bölüm: Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Sosyal Hizmet
2.2. Uygulama Dersleri
Sosyal hizmet bölümü lisans programında yer alan ve bu kılavuz kapsamında ele alınan
sosyal hizmet uygulamaları ile ilgili dersler şunlardır:
SHB 307 Bireylerle Sosyal Hizmet Uygulaması
SHB 312 Ailelerle Sosyal Hizmet Uygulaması
SHB310 Gruplarla Sosyal Hizmet Uygulaması
SHB 407 Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması
SHB 409 Sosyal Hizmet Yönetimi Uygulaması
SHB 402 Sosyal Hizmette Blok Uygulama
SHB 220 Yaz Stajı
Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 5
2.3. Amaçlar
SHB 407 Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması dersini alan öğrencilerin aşağıdaki
kazanımları elde etmeleri beklenmektedir:
1. İnsanları bir araya getirme, toplum liderleri ve politika yapıcılarla iletişim kurma
bilgisi ve becerisini kazanmaları,
2. Fon oluşturma, toplumsal eylem oluşturma, çözümleri müzakere etme, savunuculuk,
sözcülük, aracılık yapma ve konsültasyon verme bilgi ve becerisini edinmeleri,
3. Toplumla sosyal hizmet müdahalesi kuramı ve teknikleri bilgisini edinmeleri,
4. Farklı nüfus grupları ile meslektaşlar ve diğer ekip elemanları ile bütün toplumsal
unsurlar arasında çeşitli iletişim tekniklerini kullanabilme becerisi kazanmaları,
5. Toplumla sosyal hizmet uygulamasının dinamiklerini kavramaları.
SHB 407 Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması dersini başarıyla tamamlayan öğrencilerin
aşağıdaki becerileri kazanmış olmaları beklenmektedir:
1. Farklı müracaatçı gruplarıyla sosyal hizmet uygulaması bilgisi,
2. Her düzeydeki müracaatçılar için benzerlik ve farklılıkları dikkate alarak planlı
değişme sürecini (bağlantı kurma, tanı ve değerlendirme, planlama, uygulama, uygulamayı
değerlendirme, sonlandırma ve izleme) gerçekleştirme becerisi.
3. Profesyonel sosyal hizmet uygulaması bağlamında eleştirel düşünebilme becerisi,
4. Sosyal hizmet mesleği ve disiplininin etiği ve değerleri doğrultusunda, farklılığın
pozitif değerini kabul ederek uygulama yapabilme becerisi,
5. Her düzeyde sosyal hizmet uygulamasına rehberlik eden kavramsal çerçeve ve
perspektifleri, kuramsal yaklaşımları ve modelleri kullanır.
6. Her düzeyde müracaatçı sisteminde planlı değişim sürecini kullanır.
3. SHB 407 TOPLUMLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI
Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması dersi dördüncü sınıfın birinci yarıyılında
verilmektedir.
A. Bahar döneminde yapılan bu uygulamada öğrenciler, haftada dört gün mesai saatleri
Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 6
içerisinde günde sekiz saat uygulama yapmakla yükümlüdür. B. Uygulamalar sosyal hizmet bölümü uygulama koordinatörlüğünce önceden belirlenmiş ve
izin alınmış olan sosyal hizmet kurum-kuruluş ortamlarında yerine getirilir. Derse devam
koşulu Ankara Üniversitesi Ön Lisans-Lisans Eğitim ve Öğretim Yönetmeliğinin 25.
Maddesine göre aşağıdaki gibidir:
“MADDE 25 – (1) Öğrenci derslere, uygulamalara, öğretim elemanlarınca uygun
görülen çalışmalara ve sınavlara katılmak zorundadır. Öğrencinin devam durumu
ilgili öğretim elemanı tarafından izlenir ve yarıyıl/yılsonu sınavından en az bir hafta
önce ilan edilir.
(2) Derse devam koşulunu karşıladığı halde sınavda başarısız olan öğrencinin ilgili
dersin devamından muaf tutulması için, öğretim yarıyılının başında ilgili öğretim
elemanının yazılı onayının alınması gerekir. Notunu yükseltmek amacıyla aynı
dersi/dersleri tekrar almak isteyen öğrenci, öğretim yılının başında ilgili öğretim
elemanından devam durumuna ilişkin onay alır.
(3) Uzaktan öğretim programlarına kayıtlı öğrencilerin derslerdeki devam gerektiren
etkinlikleri öğretimi sürdüren ilgili birim kurulları belirler ve dönem başlamadan önce
ders izlence sayfalarında duyurulur. Devam durumu öğrencilerin sisteme girişi, sanal
sınıflara katılımı ve öğretim materyallerine erişimi ölçüt alınarak belirlenir.
(4) Bir dersin öğrenme kazanımlarına ulaşmak amacıyla birden fazla öğretim
yönteminin kullanıldığı derslerde her bir etkinlik için ayrı devam koşulu aranabilir. (5)
Sağlık raporu ilgili yönetim kurulunca kabul edilse bile, öğrencinin raporlu olduğu
süre öğrencinin devamsızlık süresinden sayılır.”
C. Öğrenciler uygulamalara başlamadan önce bir hazırlık aşamasından geçerler. Bununla ilgili olarak;Bütün uygulama gruplarının ve eğitsel danışmanlarının bir araya geldiği oryantasyon
toplantısında, uygulamaların ne şekilde yürütüleceği hakkında genel bir bilgi verilir. Bu toplantıdan sonra, her öğrenci eğitsel danışmanı ile toplanır ve bu toplantıda
öğrencilere uygulama yapacakları kuruluşlar ve yapacakları çalışmalar hakkında ayrıntılı
bilgi verilir.
Uygulama kapsamında hedef kitleye yönelik yapılacak olan çalışmanın planlaması
Eğitsel Danışmanlarla yapılır.
Eğitsel Danışman, kurum ile yaptığı görüşme ile belirlediği zaman diliminde öğrencinin
uygulama yapacağı kuruma/kuruluşa gider ve uygulama kapsamı hakkında görüşür.
Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 7
Kurum/kuruluş yetkililerine uygulama çalışmaları ile ilgili gereken bilgiler verilir.
Öğrenci eğitsel danışmanla belirleyeceği saatlerde en az haftada bir defa olmak üzere
toplantısını yapar. Toplantıya, o hafta ile ilgili belgelerini (haftalık devam fişi ve diğer
mesleki kayıtlar) hazırlamış olarak getirir. Kayıtların ne zaman teslim edileceği ve
getirileceği ile ilgili düzenlemeleri Eğitsel Danışman belirler. Öğrenciler her hafta devam durumu ile ilgili “Haftalık Uygulama Devam Fişi’’ni (EK 1)
doldurarak kurumdaki danışmanına onaylattıktan sonra eğitsel danışmanlarına doldurulan
devam fişlerini raporları ile birlikte belirtilen günde verir.
Uygulamada öğrenciler uygulama yaptıkları kurumun/kuruluşun bir elemanı ve bir sosyal
hizmet uzmanı gibi çalışırlar. Kuruluşların yapısına göre, uygulamaların nasıl yapılacağı
konusunda bir takım farklılıklar olmakla beraber, uygulama için gerekli olan ortak
unsurlar ve aşamalar aşağıda belirtilmiştir.
Toplumla sosyal hizmet uygulaması, hedef kitleyi tanıyıp ön değerlendirme yapma,
uygulamanın planlaması ve uygulama sürecine geçiş, uygulamayı değerlendirme,
sonlandırma ve izleme gibi süreçleri içermektedir.
Toplumla çalışmada toplumun güçlü yönlerini ve sorunlarını anlama ve odaklarına göre
çalışmanın düzenlenmesi büyük önem teşkil etmektedir. Öncelikli olarak hedef toplum
üyelerinin özelliklerinin anlaşılması gerekmektedir. Toplumun özellikleri ortaya
konduğunda, toplumun sınırları, sosyal sorunları ve baskın değerleri belirlenmiş olacaktır.
Toplumun özelliklerinin belirlenmesi ve anlaşılması toplumdaki farklılıkları ortaya
çıkaracak ve bununla birlikte baskının resmi ve örtük mekanizmaları ayrımcılığın ise
kanıtları belirlenebilecektir. Tüm bu tespitler hedef toplum ile çalışmanın yapısını inşa
etmeyi sağlayacak ve bu yapı belirlenirken izlenilecek yollar planlanabilecektir.
Toplumdaki güç unsurlarının yerleri tanınabilecek, kaynak ulaşılabilirliğinde izlenilecek
yol tespit edilebilecek ve kaynak denetim ve hizmet sunum biçimleri buna göre
oluşacaktır (Duyan, 2012: 387).
3.1. Hazırlık Aşaması
Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 8
Bu aşamada öğrenciler kendi sorumluluklarını öğrenecek ilgili kurum/kuruluş ve
kişilerle ilişki kuracaklardır. Bunlar:
Sosyal hizmet eğitiminde uygulamaların önemi ve uygulama ile ilgili olarak sahip
olunması gereken rol ve işlevler iyi bir şekilde kavramalarıdır.
Uygulama yapılan kuruluşun işleyiş ve düzeni, hedef kitlesi/toplumu, yönetmelik ve
mevzuatı, içinde yer aldığı toplumun yapısı ve özellikleri hakkında yeterli bilgi edinilmelidir.
Uygulama yapılan kuruluşun diğer kurum/kuruluşlarla olan karşılıklı ilişkileri
öğrenilmelidir.
3.2. Uygulamada Planlama Aşaması
Bu aşamada öğrenciler mesleki çalışmalarını bütün ayrıntıları ile planlayacaklardır.
İyi bir planlama yapabilmek için mevcut tüm kayıtlar incelenmeli, kaynak kişilerle
(kurum danışmanı, eğitsel danışmanlar, ilgili meslek elemanları, akademisyenler vb.)
görüşülmeli, uygulama yapılacak hedef toplum ile ilgili gerekli tüm bilgiler toplanmalıdır.
3.3. Uygulama Aşaması
Bu aşamada öğrencilerden uygulama ile ilgili geliştirdikleri planları gerçekleştirmeleri
beklenmektedir. Planın uygulamaya aktarılmasında;
- Öğrenci, eğitsel danışman ve kurum danışmanı ile işbirliğinin yoğunluk kazandığı bu
aşamada öğrenme sorumluluğunun öğrencide olduğunu, kurum ve eğitsel danışmanın bu
deneyimi kolaylaştırıcı bir rolü bulunduğunu unutulmamalıdır. Süpervizyon toplantılarına
hazırlıklı gelinmeli ve tartışmalara katılmaya çaba gösterilmelidir.
- Öğrenciler mesleki çalışmaları ile ilgili düzenli raporlar yazmakla yükümlüdürler.
Raporlar eğitsel danışmana zamanında verilmeli, öğrencinin ne yaptığı ve ne şekilde bir
yardıma gereksinmesi olduğunu ancak bu raporlardan öğrenileceği unutulmamalıdır. Eğitsel
danışmanlar verilen raporların haftada bir öğrencilerle toplanılarak uygulamada yapılacak
görev ve sorumlulukların değerlendirmesi yapılmalıdır.
- Öğrencilerin düzenli olarak yaptıkları çalışmaların Eğitsel Danışmanlarla yapacakları
değerlendirmesi, çalışmanın devamının planlanmasını içerecektir. Hedef toplumla yapılacak
olan çalışma sonrası Eğitsel Danışmanlarla yapılacak olan değerlendirmeler, sürecin bir
parçasıdır.
Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 9
3.4. Uygulamada Sonlandırma Aşaması
Öğrenciler bu aşamada yaptıkları çalışmaları değerlendirecekler ve uygulama
yaptıkları kuruluş ve hedef kitleye uygulama sonuçlarını bildirerek, iyi ilişkiler içinde
çalışmalarını bitireceklerdir. Sonlandırma aşaması, hedef kitlenin/toplumun istendik hedef
davranışları ya da hedef değişime ulaştıkları takdirde gerçekleştirilmelidir.
Öğrencilerden aşağıda ifade edilen şekilde uygulamasını yürütmesi beklenmektedir.
1. Uygulama yapan öğrenciler haftalık devam fişini her hafta düzenli doldurmalı ve
kurum danışmanına imzalatmalıdır (EK 1).
2. Eğitsel danışmanların da görüşleri çerçevesinde alan ve kurum tanıtma raporu en
kısa zamanda hazırlanmalıdır (EK 2).
3. Toplumla sosyal hizmet uygulamasına ilişkin çalışılacak hedef kitle belirlenmeli ve
ön hazırlık olarak yapılacaklar önceden planlanmalıdır.
4. Belirlenen hedef kitleye/topluma ilişkin toplumla sosyal hizmet uygulaması
önbilgi formu (Vaka tanıtma raporu) (EK 3) hazırlanmalıdır.
5. Hedef kitleye ilişkin bilgiler, ilgili meslek elemanından edinilmeli ve hedef
toplumun profili bu bilgiler doğrultusunda oluşturularak, hedef kitlenin amacına/sorununa
ilişkin planlama yapılmalıdır.
6. Hedef kitlenin gereksinimleri ya da sorunlarına ilişkin bir proje tasarlanmalı, eğitsel
danışmandan da yardım alınarak proje uygulanmalıdır. (EK6)
7. Toplumla sosyal hizmet uygulaması kapsamında uygulamaya başlamadan hedef
toplum üyeleri bilgilendirilmelidir ve sözleşme yapılmalıdır (EK 4).
8. Toplum üyeleri ile ya da kaynak kişilerle yapılacak olan görüşmelere ilişkin
toplumla sosyal hizmet uygulaması süreç raporu düzenli olarak hazırlanmalıdır (EK 5).
9. Toplumla sosyal hizmet uygulaması sonlandırılacağı zaman toplumla sosyal
hizmet uygulaması hedef toplum üyeleri eğerlendirmesi (EK 7) hazırlanmalıdır.
10. Dönem sonunda öğrenci Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması Dersi Dönem Sonu
Öğrenci Değerlendirme Raporunu (EK8), CD formatında ve çıktı alınarak hazırlamalı ve final
sınavı sırasında staj koordinatörlüğüne teslim edilmelidir.
Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 10
4. TOPLUMLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI DERSİNDE
ÖĞRENCİDEN BEKLENEN BELGE VE RAPORLAR
1. Uygulama devam fişi (EK 1)
2. Kurum tanıtma raporu (EK 2)
3. Alan tanıtma raporu (EK 3)
4. Toplumla sosyal hizmet uygulaması önbilgi ve tanıtım formu (EK 4)
5. Sözleşme (EK 5)
6. Toplumla sosyal hizmet uygulaması süreç raporu (EK 6)
7. Proje Önerisi Taslağı (EK 7)
8. Toplumla sosyal hizmet uygulaması dersi dönem sonu öğrenci değerlendirme raporu
(EK8).
5. UYGULAMANIN DEĞERLENDİRİLMESİ
Uygulamada “değerlendirme” çalışmalarının başladığı günden sona erdiği güne kadar devam
eden bir süreç olup öğrenci, kurum danışmanı ve okuldaki eğitsel danışmanın ortak
yürüttükleri bir süreçtir. Böyle olmakla birlikte öğrencinin gelişmesi, öğrencinin öğrenme
durumu, kuvvetli ve zayıf yönlerinin belirlenmesi ve uygulama notunun belirlenmesinden
eğitsel danışman sorumludur.
Öğrencinin uygulamadaki akademik değerlendirilme kriterleri:
1- Öğrencinin uygulamayı nasıl yerine getirdiği ve başarısı,
2- Öğrencinin sahip olduğu, beceri tutum ve davranışları,
3- Öğrencinin uygulamadaki mesleki rolünü kavraması, anlaması veya yerine getirmesi,
4- Öğrencinin kişilerarası ve mesleki ilişkilerdeki becerisi, kurum, toplum ve meslektaşları
ile ilişki kurma ve sürdürmedeki başarısı,
5- Çalıştığı kurumun yönetim fonksiyonları ve toplum içindeki yeri hakkında görüş
geliştirebilmesi,
6- Öğrencinin kaynakları harekete geçirme ve organize etmede ve gelişmeyi değerlendirmede
gösterdiği beceri,
7- Öğrencinin kayıt tutma becerisi ve düzenli kayıt tutmadaki başarısı,
8- Öğrencinin girişimi ve önderliği,
9- Öğrencinin sorumluluk duygusu,
Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 11
10- Öğrencinin işinde gösterdiği çaba ve ilgi,
11- Öğrencinin devamı,
12- Öğrencinin mesleki yönetim (süpervizyon) sürecinden yararlanması,
13- Mesleki etik kurallara uygun davranma konusundaki sorumluluğunu yerine getirmesi,
14- Kurumun gerektirdiği tutum, davranış ve görünüşe sahip olma.
6. ÖĞRENCİNİN UYGULAMADAKİ AKADEMİK DEĞERLENDİRME
KRİTERLERİ
1.Öğrenciler final sınavından aldıkları puanın %40'ı ve Eğitsel Danışmanın vereceği puanın
%60 alınarak değerlendirilir.
Öğrencilerin final sınavı ile değerlendirilmesinin amacı Sosyal Hizmet teorisi ile
uygulamasının paralel yürütülmesi ve alanda teorik ve pratik bilginin
bütünleştirilmesinin sağlanmasıdır.
2. Öğrenciler her hafta rapor hazırlamak ve Eğitsel Danışmanlarına teslim etmekle
yükümlüdür. Eğitsel Danışmanların bu raporları göz önünde bulundurarak
değerlendirmelerini yapmaktadırlar.
3. Kurum Danışmanlarının değerlendirmeleri, uygulama devamlılığı ve kurumdaki
performansına göre yapılacaktır.
4. Öğrenciler uygulama esnasında Eğitsel Danışmanları tarafından ayda bir kez ziyaret
edilecektir.
Uygulama esnasında Eğitsel Danışman ziyaretlerinin amacı, öğrencinin kurumla
uyumunu, kurumdaki performansını ve kuruma devamlılığını görmek, takip etmek ve
Kurum Danışmanları ile iletişime geçmektir.
5. Yıl sonu final sınavında uygulama raporları ve proje CD formatında ve çıktı halinde staj
koordinatörlüğüne teslim edilir.
Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 12
7. HAFTALIK DERS İŞLEME PLANI VE KULLANILACAK ÖĞRETİM
YÖNTEM VE TEKNİKLERİ
Hafta Konu Kullanılan Yöntem ve Teknik
1. Uygulama yapılacak toplumu tanıma Küçük grup çalışması, alanuygulaması
2. Uygulama yapılacak toplumu tanıma Küçük grup çalışması, alanuygulaması
3. Toplumla sosyal hizmet uygulamasıiçin hazırlık yapma
Küçük grup çalışması, alanuygulaması
4. İşlevsel ya da coğrafi toplumubelirleme
Küçük grup çalışması, alanuygulaması
5. Toplum liderleri ve toplum üyeleri iletanışma
Küçük grup çalışması, alanuygulaması
6. Toplumu değerlendirme Küçük grup çalışması, alanuygulaması
7. Toplumla sosyal hizmet uygulamasınıplanlama
Küçük grup çalışması, alanuygulaması
8. Toplumla sosyal hizmet uygulaması I Küçük grup çalışması, alanuygulaması
9. Toplumla sosyal hizmet uygulaması II Küçük grup çalışması, alanuygulaması
10. Toplumla sosyal hizmet uygulaması III Küçük grup çalışması, alanuygulaması
11. Toplumla sosyal hizmet uygulaması IV Küçük grup çalışması, alanuygulaması
12. Toplumla sosyal hizmet uygulamasınıdeğerledirme
Küçük grup çalışması, alanuygulaması
13. Toplumla sosyal hizmet uygulamasınısonlandırma
Küçük grup çalışması, alanuygulaması
14. Toplumla sosyal hizmetuygulamasının etkililiğini izleme
Küçük grup çalışması, alanuygulaması
Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 13
EKLER
EK-1: UYGULAMA DEVAM FİŞİ
UYGULAMA DEVAM FİŞİ
Adı Soyadı :……………………………………………………………………...….
Sınıfı / Numarası :………………………………………………………………….…...…
Uygulama Yapılan Kurum:…………………………………………………………….…....
Uygulama Dersi (Ders Kodu ve Adı) :……………………………………………………....
Uygulama Dönemi :………………………………………………………….……………….
1. Hafta 2. Hafta 3. Hafta 4. Hafta 5. Hafta
Tarih:……..…. Tarih:….…. Tarih:………. Tarih:…….. Tarih:……….
Öğr
enci
İmza
Kur
.Dan
.İm
zası
Öğr
enci
İmza
Kur
.Dan
.İm
zası
Öğr
enci
İmza
Kur
.Dan
.İm
zası
Öğr
enci
İmza
Kur
.Dan
.İm
zası
Öğr
enci
İmza
Kur
.Dan
.İm
zası
Pazartesi
Salı
Çarşamba
Perşembe
Cuma
Kurum Danışmanı Adı Soyadı:
:……………………………….……...........................
Bireylerle Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 14
İmza, Kaşe Mühür
EK-2: KURUM TANITIM RAPORU
KURUM TANITIM RAPORU
Adı Soyadı :……………………………………………………………………...….
Sınıfı / Numarası :………………………………………………………………….…...…
Uygulama Yapılan Kurum:…………………………………………………………….…....
Uygulama Dersi (Ders Kodu ve Adı) :……………………………………………………....
Uygulama Dönemi :………………………………………………………….……………….
1. Kurumun tarihçesi,
2. Kurumun kuruluş amacı, sağladığı hizmetler,
3. Kurumun amaç ve hizmetlerinin sosyal hizmetle ilgisi,
a. Kurumun fiziksel özellikleri,
b. Kurumda yerleşmiş bir sosyal hizmet uygulamasının mevcut olup olmadığı,
c. Kurumun olanakları,
d. Kurum hizmetlerinin ne şekilde desteklendiği, maddi olanakları;
e. Kurumun toplum ve paydaş kuruluşlarla yaptığı çalışmalar,
f. Kurumun kayıt tutuma ve dosyalama sistemi,
g. Kurumun yürüttüğü çalışmalarla ilgili istatistikleri, raporlar vb.
4. Kurumun yönetim yapısı,
5. Kurumun personel yapısı,
a. Kurumda meslek sahibi personel ve diğer personelin, varsa gönüllülerin sayısı,
özellikleri,
b. Personelin birbiriyle ilişkileri, hiyerarşik düzen, ekip çalışmaları,
6- Kurumun müracaatçıları
a. Kurumdan hizmet alan müracaatçılara ilişkin istatistikler (sayısı, niteliği vb)
b. Müracaatçıların ihtiyaç ve sorunları,
c. Müracaatçıların sorunlarını giderilmesinde karşılaşılan güçlükler
Bireylerle Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 15
EK-3: ALAN TANITIM RAPORU
ALAN TANITIM RAPORU
Adı Soyadı :……………………………………………………………………......
Sınıfı / Numarası :………………………………………………………………….….....
Uygulama Yapılan Kurum:…………………………………………………………….…....
Uygulama Dersi (Ders Kodu ve Adı) :……………………………………………………....
Uygulama Dönemi :………………………………………………………….……………….
1. Alanına ilişkin literatür bilgisi,
2. Alanda kullanılan mesleki yaklaşım ve teknikler,
3. Alanın sosyal hizmet uygulamasındaki yeri,
4. Alanda faaliyet gösteren kurumlar ve bunların yetki ve sorumlulukları,
5. Alana ilişkin yürütülen ulusal politika ve stratejiler,
Bireylerle Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 16
EK-4: TOPLUMLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI ÖNBİLGİ VE TANITIM FORMU
TOPLUMLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI
TOPLUMU VE ÜYELERİNİN ÖNBİLGİ VE TANITIM FORMU
Adı Soyadı :………………………………………………...…................................................
Sınıfı / Numarası :………………………………………………………………….….....
Uygulama Yapılan Kurum:…………………………………………………………….…....
Uygulama Dersi (Ders Kodu ve Adı) :……………………………………………………....
Uygulama Dönemi :………………………………………………………….……………….
Kurum Danışmanı:……………………………………………………………………………
Eğitsel Danışman: ……………………………………………………………………………..
I) HEDEF KİTLE TANITIM RAPORU
1- KONU- Hedef kitle hakkında kısa açıklama
2- AMAÇ- Amacın kısa tanımı
3- KURUM KAYNAKLARI- Kurumun, toplum için kullanılabilecek kaynakları
4- ÜYELER- Hedef kitle üyeleri kimlerdir? Genel olarak neden bu hedef kitlenin seçildiği
5- YAPI- Hedef kitlenin, toplumla uygulama kapsamına alınma kriterleri
6- PLAN- Uygulamanın zamanı, süresi, sıklığı, yeri
7- FİZİKİ ÇEVRE (Uygulama Yapılan Kurum)- Fiziki ortam düzenleme (mekân, alan
materyal, mali kaynaklar ve özel düzenlemeler )
Bireylerle Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 17
II) PROJENİN HEDEF KİTLESİNE YÖNELİK TANITIM RAPORU
1- Hedef kitlenin genel olarak tanımı
a) İçinde bulunduğu sosyal, kültürel ve ekonomik durumu
b) Çevre ile ilişkileri
2- Hedef kitlenin hangi ihtiyaç ve/veya sorunu nedeniyle çalışmaya alındığı; bu ihtiyaç
ve/veya sorunların tanımlanması
3-Toplumla çalışmanın, kişinin ihtiyaç ve sorunlarının giderilmesinde ne oranda ve
hangi yönlerden yardımcı olabileceği
4- Çalışmanın hedef kitle gelişimine ne şekilde katkıda bulunabileceği
Bireylerle Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 18
EK-5: SÖZLEŞME ÖRNEĞİ
SÖZLEŞME ÖRNEĞİ
Toplumla sosyal hizmet uygulaması sürecinde hedef kitlenin ihtiyaç ve sorunlarına ilişkin
yapılan değerlendirme sonucunda grup üyelerinizle nasıl bir sosyal hizmet müdahalesi
yapılacağı ve içeriği konusunda anlaşma yapılabilir. Bu anlaşmanın içeriği şu başlıklardan
oluşturulabilir.
Çalışmanın içeriği ve amacı
Çalışma takvimi (toplantı saatler, süresi, yeri vb.)
Uygulayıcı (SHU) rolleri ve grup üyelerinin rol ve sorumlulukları
Çalışmada beklenen sonuçlar (Bu başlıklar artırılabilir)
Öğrencinin Adı ve Soyadı : Grup Üyesinin Adı ve Soyadı:
……………………………….. ………………………………..
İmza :………………………. İmza :……………………….
Tarih :………………………. Tarih :……………………….
Bireylerle Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 19
EK-6: TOPLUMLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI SÜREÇ RAPORU
TOPLUMLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI SÜREÇ RAPORU *
Adı Soyadı :……………………………………………………………………...….
Sınıfı / Numarası :………………………………………………………………….…...…
Uygulama Yapılan Kurum:…………………………………………………………….…....
Uygulama Dersi (Ders Kodu ve Adı) :……………………………………………………....
Uygulama Dönemi :………………………………………………………….……………….
Toplantı Tarihi :…………………………………………………………………………
Toplantı Süresi :………………………………………………………….…………...…
Toplantı Sırası (Kaçıncı Görüşme Olduğu) :………………………………………………
Toplantıya Katılanların Adı ve Soyadı (Kısaltmalar Kullanılacaktır):………………….
Toplantı Öncesi Ön Bilgi/Ön Çalışma:……………………………………………………..
Toplantının Amacı :……………………………………………………………….………..
Süreç: (Ayrıntısıyla yazılır)……………………………………….…………..
Değerlendirme : (Süreç raporu değerlendirmesi, yapılan süreç içerisindeki görüşmenin
değerlendirmesini kapsamaktadır. Genel değerlendirme formu ayrıca
doldurulacaktır)…………………………………………….…………..
Gelecek Toplantı İçin Planlama :…………………………………………………………..
*Grup ile yapılan her toplantı sonrasında doldurulacaktır.
Bireylerle Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 20
EK-7: PROJE ÖNERİSİ TASLAĞI
TOPLUMLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI
PROJE ÖNERİSİ TASLAĞI
1. Kapak Sayfası
2.Özet
3.A) Problem Tanımı
B) Çalışmanın Amacı
C) Araştırma Sorusu
4. Projede Kullanılan Yöntem Ve Metodlar
5. Proje İş-Zaman Planı
6. Proje Çıktıları
7. Sonuç
8. Kaynaklar
Bireylerle Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 21
EK-8: DÖNEM SONU ÖĞRENCİ DEĞERLENDİRME RAPORU
Bireylerle Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 22
ANKARA ÜNİVERSİTESİSAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ
SOSYAL HİZMET BÖLÜMÜ
EĞİTSEL/KURUM DANIŞMANLARI İÇİN ÖĞRENCİ DEĞERLENDİRME FORMU
ÖĞRENCİNİNAdı ve Soyadı :………………………………………………………………………Sınıfı :………………………………………………………………………Numarası :………………………………………………………………………Uygulama Yapılan Kurum :…...………………………………………………………………Uygulama Dersi (Ders Kodu ve Adı) :……….……………………………….………………Uygulama Dönemi :………………………………………………………………………
No KonuYeterli Orta Yetersiz
5 Puan 4 Puan 3 Puan 2 Puan 1 Puan
1
2 Etkili çalışma ve zamanı verimli kullanabilme
3 Uygulamadaki motivasyonu ve gayreti
4 Kendini ifade edebilme becerisi
5 Sorumluluk alabilme ve yerine getirme
6 İnisiyatif kullanabilme
7 Analitik ve eleştirel düşünme yeteneği8 Güçlü ve zayıf yönlerinin farkına varabilme ve bunları geliştirebilme yeteneği
9 Kişiler arası ilişkilerdeki yeteneği, meslektaşları ile ilişki kurabilme ve sürdürme becerisi
10 Uygulama yapılan kurumun giyim standartlarına uyma11 Uygulama yaptığı kurum ve alana ilişkin politika, mevzuat ve sunulan hizmet bilgisi
12
13 Mesleki kavramları anlama ve kullanabilme becerisi
14 Mesleki değerlere ve etik ilkelere uygun davranma becerisi
15 Kaynakları harekete geçirebilme becerisi16 Ekip çalışmasına uygunluğu ve sorumluluklarını yerine getirebilme becerisi
17
18 Kayıt tutma, rapor yazma becerisi19 Kuramsal yaklaşımları uygulamaya aktarabilme becerisi
20 Mesleki gelişim potansiyeli
TOPLAMGENEL TOPLAM
Değerlendirmeyi Yapan Eğitsel/Kurum Danışmanının İmza, Mühür ve Kaşe:……………………………………. Tarih
Ünvanı :…………………………………….
Danışmanlığını yaptığınız öğrencinin performansını aşağıdaki çizelgede belirtilen kriterler doğrultusunda belirtiniz. Teşekkür ederiz.
Çok Yeterli
Çok Yetersiz
İş disiplini (devam durumu, çalışma saatlerine riayet etmesi, devamsızlık durumpunda izin isteyip istemediği)
Mesleki uygulamaları müracaatçının gereksinimlerine göre başlatma, sürdürme, sorun çözme ve sonlandırma becerisi
Uygulama yapılan kurumdaki meslek elemanları ve yönetim ile etkili iletişim kurabilme becerisi
Not: Her maddenin değerlendirilmesinde Çok İyi 5 Puan; Yeterli 4 Puan; Orta 3 Puan; Yeterli 2 Puan ve Çok Yetersiz 1 Puandır. Verilen puanların Genel Toplamı Öğrencinin Uygulama Puanıdır.
Adı Soyadı
EK- 9: TOPLUMLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI ÇALIŞMA RAPORU
Adı Soyadı :……………………………………………………………………..
Sınıfı / Numarası :………………………………………………………………….….
Uygulama Yapılan Kurum:……………………………………………………………....
Uygulama Dersi (Ders Kodu ve Adı) :………………………………………..................
Uygulama Dönemi :………………………………………………………….…………....
...
HAFTA
1.G
ün
2.G
ün
...
HAFTA
1.G
ün
2.G
ün
*Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması (4. Sınıf 1. Dönem) İçindir.
Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 23
EK- 10: TOPLUMLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI ÇALIŞMA RAPORU
Adı Soyadı :……………………………………………………………………...
Sınıfı / Numarası :………………………………………………………………….…..
Uygulama Yapılan Kurum:…………………………………………………………….....
Uygulama Dersi (Ders Kodu ve Adı) :……………………………………………............
Uygulama Dönemi :………………………………………………………….………….....
…
HAFTA
1.G
ün
2.G
ün
3.G
ün
4.G
ün
5.G
ün
*Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması (4. Sınıf 2. Dönem) İçindir.
8. KaynakçaBaykara Acar, Y., Acar, H., & Atamtürk, E. (2013). Sosyal Hizmet Uygulaması 1 Dersi SHB
403 Yönergesi. Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi.Duyan, V. (2010). Sosyal Hizmet Temelleri, Yaklaşımları, Müdahale Yöntemleri. Ankara:
Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği.Zastrow, C. (2013). Sosyal Hizmete Giriş. Ankara: Nika.
……………………………………………………………………………………………….......
……………………………………………………………………………………………….......
……………………………………………………………………………………………….......
……………………………………………………………………………………………….......
……………………………………………………………………………………………….......
……………………………………………………………………………………………….......
……………………………………………………………………………………………….......
……………………………………………………………………………………………….......
……………………………………………………………………………………………….......
……………………………………………………………………………………………….......
……………………………………………………………………………………………….......
……………………………………………………………………………………………….......
……………………………………………………………………………………………….......
……………………………………………………………………………………………….......
……………………………………………………………………………………………….......
……………………………………………………………………………………………….......
……………………………………………………………………………………………….......
Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 2
……………………………………………………………………………………………….......
……………………………………………………………………………………………….......
……………………………………………………………………………………………….......
……………………………………………………………………………………………….......
……………………………………………………………………………………………….......
……………………………………………………………………………………………….......
……………………………………………………………………………………………….......
……………………………………………………………………………………………….......
Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 3
Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 4