TREŚĆ I WARUNKI PRACY OSÓB PRACUJĄCYCH

SYTUACJA OBECNA I OCZEKIWANIA

Kamil ZawadzkiUniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

PROGRAM WYSTĄPIENIA1. Branże (PKD)2. Wykonywany zawód3. Charakter świadczenia pracy4. Obciążenie pracą5. Rozkład czasu pracy6. Miejsce wykonywania pracy i dojazdy7. Warunki fizyczne w miejscu pracy8. Traktowanie starszych pracowników9. Forma wynagrodzeń10. Ocena obecnej pracy

0.0%

4.0%

8.0%

12.0%

16.0%

GŁÓWNE BRANŻE

Artykuły sp

ożywcze

Meble

Odzież

Minaralne suro

wce niemetalicz

ne

Metalowe wyro

by gotowe

Pozosta

ła produkcja

wyro

bów0.0%

2.0%

4.0%

6.0%

8.0%

10.0%

12.0%

14.0%

NAJLICZNIEJSZA BRANŻA: PRZETWÓRSTWO PRZEMYSŁOWE

SEKCJA P: EDUKACJA

• wśród pracujących w edukacji połowa ma 55-59 lat, nieco ponad 30% - 60 lat i więcej

• przewaga kobiet w tej sekcji jest nieznaczna (53,8% zatrudnionych w edukacji)

• zaledwie 59,6% ma wykształcenie wyższe, a 23,1% zasadnicze zawodowe lub mniej

SEKCJA G: Handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów

• ponad 70% respondentów tej sekcji pracuje w handlu detalicznym (dz. 47), a 18,6% (dz. 46) w hurtowym nie związanym z branżą samochodową, 4 osoby handel lub naprawa pojazdów samochodowych (dz. 45).

• podobna reprezentacja kobiet i mężczyzn wśród respondentów działu 45 i 46,

• handel detaliczny (m.in.: sklepy ogólnobranżowe, spożywcze, tekstylia, AGD, księgarnie, odzieżowe i obuwnicze) sfeminizowany

0.0%5.0%

10.0%15.0%20.0%25.0%

WYKONYWANY ZAWÓD

9 grupa wielka: prace proste

• 62,2% tej grupy: pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach (np. portier, dozorca, sprzątaczka); pozostali: robotnicy pomocniczy

• przewaga kobiet (59,8%)

• 64,6% - wykształcenie podstawowe, 18,3% - zasadnicze zawodowe, 12,2% - średnie zawodowe

• 41,5% - w wieku 60+

2 grupa wielka: specjaliści

• 50,9% tej grupy: nauczyciele, 24,6% - ekonomiści, prawnicy i pozostali specjaliści nauk społecznych, 17,5% - inżynierowie i informatycy

• wyraźna przewaga kobiet (63,2%)

• 80,7% - wykształcenie wyższe, 15,8% - średnie zawodowe

• 33,3% - w wieku 60+

5 grupa wielka: pracownicy usług osobistych i sprzedawcy

• 53,6%% tej grupy – sprzedawcy, 30,4% - pracownicy ochrony

• przewaga kobiet (58,9%)

• 37,5% - wykształcenie średnie, 21,4% - podstawowe, 19,7% - wyższe, 19,6% - zasadnicze zawodowe

• 46,4% - w wieku 60+

78%

11% 3%6% 1% 0%

CHARAKTER ŚWIADCZONEJ PRACY

1. Jestem pracown-ikiem najemnym

2. Jestem właścicielem (współwłaścicielem)

3. Jestem pomagają-cym członkiem rodziny

4. Wykonuję pracę na podstawie umowy zlecenia lub o dzieło

PIASTOWANIE FUNKCJI KIEROWNICZYCH

• 28% pracujących pełni funkcje kierownicze (w tym 52,4% stanowią mężczyźni)

20%

44%

26%

10%50-54 55-59 60-64 65-69

77%

17%

2% 1% 1% 1%1%

DODATKOWE ZAJĘCIA ZAROBKOWE

Nie

Tak, jedną na stałe

Od czasu do czasu mam jakąś dodatkową pracę

Odmowa odpowiedzi

Na ogół nie

Stale podejmuję różne prace doraźne

Tak, więcej niż jedną na stałe

14%

9%

49%

19%

6%2%

TYGODNIOWE OBCIĄŻENIE PRACĄ (godz.)

0-20 21-30 31-40 41-50 51-60 Ponad 60

OBECNY ROZKŁAD CZASU PRACY

Codziennie tyle samo godzin pracy, stałe pory rozpoczęcia i kończenia pracy każdego dnia

Różna liczba godzin pracy każdego dnia tygodnia – grafik narzucony przez pracodawcę/przełożonego

Codziennie tyle samo godzin pracy, różne pory rozpoczęcia i kończenia pracy – grafik narzuca pracodawca/przełożony

Różna liczba godzin pracy każdego dnia tygodnia – grafik ustalam sam

Nienormowany czas pracy

Codziennie tyle samo godzin pracy, pory rozpoczęcia i kończenia pracy ustalam sam

Inny

0.0% 20.0% 40.0% 60.0%

59.8%

15.5%

13.9%

8.7%

7.1%

3.0%

0.5%

82%

3%

15%

MIEJSCE ŚWIADCZENIA PRACY

W siedzibie pracodawcy

W domu

Poza siedzibą pracodawcy (u klienta, w podróży itp.)

CZAS DOJAZDU DO PRACY I Z POWROTEM (MIN.)

0-20 21-40 41-60 61-90 91-120 Powyżej 120 Nie dotyczy - Wyjeżdżam do pracy na dłużej

Nie dotyczy - wykonuję

pracę w domu

0.0%

5.0%

10.0%

15.0%

20.0%

25.0%

30.0%

35.0%

40.0%

MężczyźniKobietyOgółem

70%

12%

5%

5%

3% 2%2% 1%

CZY BUDYNKI ZAKŁADU PRACY SĄ PRZYSTOSOWANE DO POTRZEB PRACOWNIKÓW?

Tak, całkowicie

Nie dotyczy, ponieważ nie pracuję w pomieszczeniu

Nie, za niska temperatura

Nie, są za ciasne

Nie, za wysoka temperatura

Nie, jest za ciemno

Nie, z innych powodów

Nie, brakuje windy,

65%

13%

11%

7%3% 1%

NARAŻENIE NA SZKODLIWE CZYNNIKI

Nie występują żadne szkodliwe czynniki

Nadmierny hałas

Nadmierne zanieczyszczenie powietrza, brud

Kontakt z substancjami żrącymi, trującymi

Inne

Kontakt z materiałami radioaktywnymi

74%

7%

5% 5%

5% 3% 1%

TRAKTOWANIE STARSZYCH PRACOWNIKÓW

Osoby starsze są traktowane zupełnie równorzędnie

Osoby starsze są uprzywile-jowane względem młodszych

Osoby starsze są dyskryminowane płacowo

Osoby starsze są dyskryminowane przy rekrutacji

Osoby starsze są dyskryminowane przy awansach

Osoby starsze są dyskrymi-nowane w dostępie do szkoleń

Osoby starsze są szykanowane, nękane (mobbing)

OBECNA FORMA WYNAGRODZEŃ

Za czas pracy Premia ZadaniowaProwizyjna Inna Na akord0.0%

10.0%

20.0%

30.0%

40.0%

50.0%

60.0%

70.0%

80.0%

90.0%

MężczyznaKobieta

79%

7%

5% 5% 3% 2%

PREFEROWANA FORMA WYNAGRODZEŃ

Za czas pracy

Zadaniowa

Premia

Prowizyjna

Inna

Na akord

WADY OBECNEGO MIEJSCA PRACY

Za niskie zarobkiNie ma wad

Praca jest za ciężka, męczącaZbyt duża odpowiedzialność

Nie mam perspektyw awansu ani wzrostu zarobków (dochodów)Muszę pracować zbyt wiele godzin

Nie wykorzystuję swoich kwalifikacjiNie odpowiadają mi godziny pracy (zmiany, praca w weekendy itp.)

Za długi/daleki/kosztowny jest dojazd do pracyWarunki pracy są szkodliwe dla zdrowia/ warunki pracy są niebezpieczne

To jest praca źle odbierana /oceniana przez otoczeniePraca jest nudna

Ta praca ma inne wadyPotrzebuję/chcę pracy stabilnej

Nie mam ubezpieczenia emerytalnegoWymiar czasu pracy jest krótki a chciał(a)bym pracować w większym wymiarze

Brak samodzielności Tu permanentnie mnie źle oceniają niezależnie od tego, czego bym nie zrobił(a) / w pracy ogólnie panuje zła atmosfera/ szef/szefowa krzyczą

Kobiety

Mężczyźni

ZALETY OBECNEGO MIEJSCA PRACY

Praca jest stabilna, daje mi pewność jutra, nikt mnie z dnia na dzień nie zwolni

Odpowiada mi wymiar czasu zajmowanego przez pracę

Mogę być samodzielny, wykazać się inicjatywą

Dojazd (dojście) do pracy jest krótki(e)

Praca jest interesująca, nie nudna

Doceniają mnie, praca zapewnia mi uznanie, szacunek otoczenia

Praca jest łatwa i lekka

Mam długie urlopy, mogę robić długie przerwy w pracy

0.0% 10.0% 20.0% 30.0% 40.0% 50.0%

KobietyMężczyźni

PODSUMOWANIE – cz. 1• osoby pracujące objęte badaniem są zatrudnione przede

wszystkim w przetwórstwie spożywczym, branży meblarskiej, odzieżowej, produkcji wyrobów metalowych i mineralnych niemetalowych, a także w edukacji i handlu.

• duże zróżnicowanie zawodów: od najprostszych, przez handlowe i inne usługowe, po specjalistyczne i kierownicze.

• prawie 80% to pracownicy najemni, co dziewiąty prowadzi własną firmę.

• prawie 30% zajmuje stanowiska kierownicze, wśród nich 64% to 60-latkowie,

PODSUMOWANIE – cz. 2• co piąty ma przynajmniej jedno stałe dodatkowe

zatrudnienie,

• 27% pracuje ponad 40 godz. tygodniowo, tylko 14% na pół etatu lub mniej,

• tylko co piąty ma wpływ na rozkład godzin pracy

• zaledwie 3% pracuje w domu,

• co siódmy w dojazdach i powrotach z pracy spędza minimum godzinę dziennie,

• ponad 80% jest zadowolona z warunków fizycznych miejsca pracy, chociaż aż 1/3 jest narażona na czynniki szkodliwe

PODSUMOWANIE – cz. 3• co piąty doświadcza dyskryminacji starszych

pracowników, ale 7% uważa, że są traktowani lepiej niż młodsi

• ponad 80% jest wynagradzana za czas pracy i jest z tego zadowolona,

• wszyscy skarżą się głównie na zbyt niskie zarobki i zbyt męczącą pracę, ale mężczyźni częściej niż kobiety uważają, że ich praca nie ma wad

• ponad 1/3 podkreśla wśród zalet stabilność zatrudnienia, mężczyźni znacznie częściej niż kobiety cieszą się dobrą atmosferą w pracy.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

Kamil ZawadzkiUniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu