trích dẫn tài liệu bằng endnote x7
TRANSCRIPT
TRÍCH DẪN TÀI LIỆU KHOA HỌCwww.phancanhtrinh.com
Phan Cảnh Trình phancanhtrinh.com
Tại sao phải trích dẫn tài liệu tham khảo?
Tránh vi phạm quyền tác giả. Tránh đạo văn.
Tôn trọng và ghi nhận cống hiến của tác giả.
Tuân theo thông lệ của một tài liệu khoa học.
Chứng minh tính chính xác của thông tin, giúp người đọc dễ tra cứu,
kiểm chứng thông tin.
2
1. Nguyễn Quốc Khánh. Sử dụng endnote để trích dẫn tài liệu tham khảo. Viện khoa học và công nghệ
khai thác thủy sản.
Phan Cảnh Trình phancanhtrinh.com
Những trường hợp cần trích dẫn
Lấy nguyên văn một câu hay đoạn văn. Tóm lược và diễn đạt lại ý
của tác giả gốc.
Trích dữ liệu thống kê, biểu đồ hình ảnh.
Thông tin mang tính tranh cãi.
Kết quả nghiên cứu của tác giả khác.
3
1. Nguyễn Quốc Khánh. Sử dụng endnote để trích dẫn tài liệu tham khảo. Viện khoa học và công nghệ
khai thác thủy sản.
Những trường hợp không cần trích dẫn
Lí luận, ý tưởng hay thông tin của chính tác giả.
Thông tin mà nhiều người đã biết. Đánh giá: lượng thông tin và sự
phổ biến.
Lưu ý: Nếu thông tin lấy từ chính công bố trước đó của tác giả thì
phải có trích dẫn.
Phan Cảnh Trình phancanhtrinh.com
Các công cụ trích dẫn
Hiện nay có rất nhiều công cụ phục vụ việc trích dẫn, quản lý tài liệu
tham khảo. Những cái tên được nhắc đến nhiều nhất có thể kể tới:
EndNote
Zotero
Mendeley
Sau đây, chúng ta cùng điểm qua một vài điểm nhấn của các phần
mềm này nhé!
4
Phan Cảnh Trình phancanhtrinh.com
Nhu cầu và đáp ứng của các công cụ
Chọn lựa công cụ quản lý, trích dẫn tài liệu tham khảo
Nhu cầu Đề xuất Lý do
…làm việc trên nhiều máy
tính, nhiều nơi khác nhau.
Zotero
Mendeley
EndNote
Basic
Zotero, Mendeley đồng bộ hóa tốt với nền Web.
EndNote Basic hỗ trợ trên nền Web.
…làm việc không cần
Internet
Zotero
Mendeley
EndNote
Zotero, Mendeley và Endnote hỗ trợ trên nền
Desktop không kết nối mạng.
…nhập dữ liệu tức thời từ
Web.
Zotero Zotero cho phép lưu lại các trích dẫn từ trang web
đang xem, và lưu kèm nội dung trang dưới dạng
HTML
…làm việc nhóm và chia
sẻ dữ liệu
Zotero
Mendeley
EndNote
Basic
Zotero cho phép chia sẻ dữ liệu thông qua đặt
việc đặt các giới hạn của thư mục dữ liệu
online. Mendeley cho phép chia sẻ trong nhóm từ
2 người dùng trở lên hoặc chia sẻ trực tiếp trong
một danh sách các dữ liệu công cộng. EndNote
Basic cho phép tạo nhóm chia sẻ.
5
2. http://www.libraries.psu.edu/psul/lls/choose_citation_mgr.html (10/2014)
Phan Cảnh Trình phancanhtrinh.com
So sánh các công cụ trích dẫnTiêu chí Zotero Mendeley EndNote EndNote Basic
Làm việc nền
Web
Làm việc với một
tài khoản online
ngay trong Firefox;
đồng bộ hóa được
với Chrome, Safari.
Có thể đồng bộ
hóa với tài khoản
online, biên tập
được nhưng không
tốt bằng Zotero.
Kèm một tài khoản
như Endnote
Basic.
Có
Bắt buộc làm
việc trên nền
Web
Không Không Không Bắt buộc
Phí sử dụng Miễn phí cho tài
khoản cơ bản,
nâng cấp có phí
cho lượng lưu trữ
lớn hơn 300 MB.
Miễn phí cho tài
khoản cơ bản,
nâng cấp có phí
cho lượng lưu trữ
lớn hơn 1 GB.
Giảm giá cho sinh
viên
Miễn phí
Tương thích
công cụ văn
phòng
MS Word, Open
Office, Google
Docs
MS Word, Open
Office, LaTex
MS Office, Open
Office, iWork
Pages
MS Word
Nhập dữ liệu từ
cơ sở dữ liệu
Có Có Có Có
6
2. http://www.libraries.psu.edu/psul/lls/choose_citation_mgr.html (10/2014)
Phan Cảnh Trình phancanhtrinh.com
So sánh các công cụ trích dẫnTiêu chí Zotero Mendeley EndNote EndNote Basic
Nhập dữ liệu từ
Web
Hỗ trợ rất tốt, lưu
lại được ghi chú
Hạn chế ở một số
NXB hoặc CSDL
Hỗ trợ tốt Hỗ trợ tốt
Đính kèm file Có Hỗ trợ tốt với PDF,
có thể chú thích,
highlight
Hỗ trợ tốt với PDF,
có thể chú thích,
highlight
Có
Tạo thư viện với
nhiều kiểu khác
nhau
Có Có Có Có
Tự động lấy
trích dẫn từ PDFCó Có Có Không
Tính năng khác Đồng bộ hóa với
nhiều máy tính,
quản lý bằng Tag.
Đồng bộ hóa với
nhiều máy tính và
Zotero
Chèn biểu đồ,
hình ảnh tích hợp
từ Word
7
2. http://www.libraries.psu.edu/psul/lls/choose_citation_mgr.html (10/2014)
Phan Cảnh Trình phancanhtrinh.com
Các công cụ trích dẫn
Mặc dù Endnote là phần mềm tính phí, tuy nhiên với sự lịch sử phát
triển dài và thói quen người dùng; Endnote tiếp tục là phần mềm được
sử dụng phổ biến trong việc trích dẫn tài liệu khoa học, đặc biệt tại Việt
Nam.
Tuy nhiên, nhìn ở một tương lai xa, các phần mềm miễn phí như
Zotero đảm bảo hơn ở khía cạnh bản quyền.
Word Citations & Bibliography cũng là một công cụ tốt cho việc trích
dẫn, được tích hợp sẵn trong MS Word, tuy nhiên tính tùy biến, khả
năng quản lý không cao, ít được sử dụng.
8
Phan Cảnh Trình phancanhtrinh.com
Một số loại tài liệu thông dụng
Bài báo trong tập san chuyên ngành
Sách, chương sách
Web
Bằng sáng chế
Khóa luận, luận văn, luận án
9
Phan Cảnh Trình phancanhtrinh.com
Journal Article
Là bài báo chuyên môn, in trong các tập san khoa học do nhà chuyên
môn viết và dành cho đọc giả có kiến thức về chuyên ngành đó.
Thông tin: Author (tên tác giả), Year (năm xuất bản), Title (tên bài viết),
Journal (tên tạp chí), Volume (quyển), Issue (số), Pages (trang).
10
Phan Cảnh Trình phancanhtrinh.com
Book
Là sách có tác giả (là cá nhân hoặc cơ quan tổ chức).
Thông tin: Author (tác giả), Year (năm xuất bản), Title (tên sách), City
hoặc Place published (tên thành phố mà nhà xuất bản đóng trụ sở),
Publisher (nhà xuất bản).
11
Phan Cảnh Trình phancanhtrinh.com
Book Section
Là bài viết trong cuốn
sách có người chủ biên
(editor).
Thông tin: Author (tác
giả), Year (năm xuất bản),
Title (tên bài viết), Editor
(tên người/ cơ quan chủ
biên), Book Title (Tên
cuốn sách), City hoặc
Place published (tên
thành phố mà nhà xuất
bản đóng trụ sở),
Publisher (nhà xuất bản),
Pages (trang).
12
Phan Cảnh Trình phancanhtrinh.com
Web Page
Là các tài liệu có thể tải
trên Internet.
Thông tin: Author (tác
giả), Year (nam xuất
bản), Title (tên bài viết),
Publisher (nhà xuất
bản), Pages (trang),
Access Year (Năm truy
cập), Access Date (ngày
tháng truy cập), URL
(địa chỉ truy cập).
13
Phan Cảnh Trình phancanhtrinh.com
Patent
Công cụ Google Patent: www.google.com/patents/
14
Phan Cảnh Trình phancanhtrinh.com 15
ENDNOTE 7x®
Phan Cảnh Trình phancanhtrinh.com
Khởi tạo CSDL
File\ New\ Chọn đường dẫn\ Đặt tên CSDL\ Save
CSDL tạo ra bao gồm 2 phần:
- File *.enl để làm việc với EndNote
- Thư mục *.Data để lưu trữ dữ liệu (File đính kèm, thông tin, dữ liệu
được nhập vào EndNote).
16
Phan Cảnh Trình phancanhtrinh.com
Các cách nhập dữ liệu vào EndNote
Có nhiều cách để xây dựng CSDL các tài liệu tham khảo trong EndNote.
Cách 1: Nhập thủ công
Cách 2: Sử dụng công cụ tìm kiếm của EndNote để nhập dữ liệu từ
các thư viện online
Cách 3: Trích xuất dữ liệu từ Internet và nhập vào Endnote
Cách 4: Trích xuất dữ liệu sẵn có từ văn bản Word và nhập vào
EndNote
17
Phan Cảnh Trình phancanhtrinh.com
Nhập dữ liệu thủ công
Kích vào nút New Reference
(Ctrl-N) trên thanh công cụ.
Cửa sổ mới xuất hiện gồm
nhiều thông tin cần nhập:
- Reference Type là loại tài liệu:
sách, báo, tạp chí, luận văn…
- Mỗi loại tài liệu sẽ có bảng
thông tin cần nhập riêng
- Đa số thường phải có những
phần sau:
Tác giả, Năm xuất bản, Nơi xuất
bản, Nhà xuất bản, Tiêu đề,
Trang, Số ấn bản…
18
Phan Cảnh Trình phancanhtrinh.com
Nhập dữ liệu thủ công
Author: Mỗi tên tác giả được
nhập trên dòng riêng, ngăn
cách các tên bằng dấu Enter.
Tác giả xuất hiện lần đầu tiên
trong CSDL sẽ được bôi đỏ.
Tác giả nước ngoài (Âu, Mỹ):
Tên – Họ
Tác giả Việt Nam: Họ – Tên
Tác giả là cơ quan, tổ chức:
Thêm dấu phẩy (,) cuối tên cơ
quan, tổ chức đó.
Ý nghĩa: Tất cả các cụm ký tự
phía trước dấu phẩy không
phân biệt họ - tên.
19
Phan Cảnh Trình phancanhtrinh.com
Nhập dữ liệu thủ công
Language: nên nhập thông tin vào
ô này nếu bạn muốn danh mục tài
liệu tham khảo được phân theo
ngôn ngữ.
Lưu ý: Mã ký hiệu ngôn ngữ nên
dùng “vie” cho Tiếng Việt, “eng”
cho Tiếng Anh, vì đây là ký hiệu
chuẩn của nhiều CSDL. Do đó, sau
này nếu sử dụng chức năng tải
reference tự động sẽ dễ phân loại
hơn.
EndNote phân biệt chữ hoa, chữ
thường. Do đó, “vie”, “eng” sử dụng
đúng chữ thường.
20
Phan Cảnh Trình phancanhtrinh.com
Nhập dữ liệu thủ công
Label: (nhãn) sử dụng cho bất kỳ
thông tin gì, ví dụ: tên khóa học,
môn học hoặc tên công trình nghiên
cứu đang thực hiện. Sau này bạn có
thể tìm trong EndNote tất cả các tài
liệu quan tâm thông qua Label.
Keywords: (từ khóa) các mô tả cho
chủ đề tài liệu.
Abstract: (tóm tắt) tóm tắt nội dung
của tài liệu.
Notes: (ghi chú) dùng cho bất kỳ
thông tin gì, ví dụ: nhận xét, đánh
giá của bạn về tài liệu này, hoặc sao
chép những thông tin mà bạn đã sử
dụng để trích dẫn.
21
Phan Cảnh Trình phancanhtrinh.com
Nhập dữ liệu thủ công
URL: Thêm đường dẫn đến tài liệu
trên internet hoặc file trên máy
tính.
References\ Open Link (Ctrl + G)
File Attachments: Ô này sử dụng
để đính kèm tài liệu vào CSDL.
Bấm vào nút Attachments trên
thanh công cụ, hoặc Click phải vào
ô này và chọn File Attachments\
Attach File.
22
Phan Cảnh Trình phancanhtrinh.com
Tối ưu hóa quá trình nhập thủ công
Mặc định mỗi loại tài liệu có rất nhiều mục, mà không phải khi nào cũng
cần sử dụng tất cả các mục đó. Để đỡ mất thời gian lướt qua tất cả các
mục khi nhập dữ liệu cho 1 tài liệu tham khảo; ta tối ưu hóa như sau:
Edit\ Preferences\ Reference Types\ Modify Reference Types
23
Phan Cảnh Trình phancanhtrinh.com
Nhập dữ liệu nhờ chức năng tìm kiếm EndNote
Dùng chức năng tìm kiếm của EndNote để lấy dữ liệu.
24
Phan Cảnh Trình phancanhtrinh.com
Nhập xuất dữ liệu từ thư viện online
- Truy cập CSDL
- Xuất dữ liệu
- Nhập dữ liệu vào EndNote
Mỗi CSDL có những đặc điểm nhập,
xuất khác nhau. Đa số CSDL cho
phép nhập xuất trực tiếp.
Xuất dữ liệu trực tiếp từ Scientdirect
25
Xuất dữ liệu trực tiếp từ Wiley
Phan Cảnh Trình phancanhtrinh.com
Nhập xuất dữ liệu từ thư viện online
Ví dụ Pubmed
Một số CSDL không có tính năng xuất dữ liệu trực tiếp ra file EndNote
mà chúng chỉ xuất ra file text.
Xuất dữ liệu và lưu lại dạng
file *.txt
Nhập dữ liệu vào EndNote
File\ Import…
26
Phan Cảnh Trình phancanhtrinh.com
Nhập xuất dữ liệu từ thư viện online
Ví dụ Google Scholar
27
Phan Cảnh Trình phancanhtrinh.com
Chèn trích dẫn
Thanh công cụ EndNote trong Word
Chức năng định dạng tức thời của EndNote cho phép trích dẫn tài liệu,
chèn danh mục tài liệu tham khảo ngay trong văn bản Word.
Đặt con trỏ chuột tại vị trí cần chèn cite
Click lên công cụ như hình
Chọn Insert…
28
Phan Cảnh Trình phancanhtrinh.com
Định dạng Citation
Định dạng sẵn có
EndNote có sẵn một kho định dạng của các tổ chức, các trường đại học
lớn, các chuẩn quốc tế và của các nhà xuất bản.
Mục Style trên thanh công cụ cho phép chúng ta truy xuất đến các định
dạng tài liệu có sẵn.
Trong EndNote
Trong Word
29
Phan Cảnh Trình phancanhtrinh.com
Tạo kiểu trích dẫn
Những mẫu trích dẫn có sẵn hầu hết
không phù hợp với nhu cầu thực tế
trong khóa luận của ĐHYD TP.HCM.
Có 2 cách để tạo ra 1 mẫu phù hợp:
- Chỉnh sửa mẫu có sẵn Edit\ Ouput
Styles\ Edit…
- Tạo mẫu mới Edit\ Ouput Styles\
New Style…
30
Phan Cảnh Trình phancanhtrinh.com
Tạo kiểu trích dẫn
Mục Page Numbers: Quy định về hiển thị số trang trong trích dẫn.
Citations: Thiết lập cách hiển thị cho Cite.
Bibliography: Thiết lập cách hiển thị cho danh mục tài liệu tham
khảo.
31
Phan Cảnh Trình phancanhtrinh.com
Tạo kiểu trích dẫn
Ký tự đặc biệt khi soạn thảo mẫu:
Ký tự số ít/ số nhiều (Singular/Plural): dấu mũ (^) tương ứng lệnh or.
Phần liền kề (Link Adjacent Text): dấu này sử dụng để nối thông tin
liền kề với một ô không có thông tin.
Dấu ngắt bắt buộc (Forced separation): dấu này sử dụng để tách riêng
các phần thông tin liền kề.
Tên trường như là một từ trong danh mục: sử dụng dấu huyền (`) trên
bàn phím.
32
Phan Cảnh Trình phancanhtrinh.com
Tài liệu tham khảo
Vũ Thị Nha, Hướng dẫn sử dụng phần mềm EndNote phiên bản X5
dùng trong MS Word 2010.
33