trich luc phat hoc - cao huu dinh

8/4/2019 Trich Luc Phat Hoc - Cao Huu Dinh

1/244

Trch Lc Pht Hc

Cao Hu nh--- o0o ---

Ngunhttp://www.quangduc.comChuyn sang ebook 31-8-2009

Ngi thc hin : Nam Thin [email protected] Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org

Mc LcPhn 1

THUT NG PHT GIOPHP (DHARME)

PHP( Dharma) v PHT( Bouddha) t Nguyn thu n i tha:PHP PHTCT LI CA PHP PHTT NG UN C S TM L HC PHT GIOTNG QUAN GIA T THIN V NG UNT NIM X

Phn 2NGHIP V QUY LUT VN HNH CA NGHIPNI V TRCU THEO NGHA CA PHT GIO

O THN NM UNTRUNG O CA PHTTRUNG ONG V PHP

Phn 3TRUNG DUNG CA NHONGUYN L DUYN KHI
http://www.quangduc.com/http://phatphaponline.org/kinh/Audio/Buoc%20Dau%20Hoc%20Phat/Phat%20Hoc%20Van%20Dap/http://www.quangduc.com/http://phatphaponline.org/kinh/Audio/Buoc%20Dau%20Hoc%20Phat/Phat%20Hoc%20Van%20Dap/


2/244

DUYN KHITRUNG OGIO HIPHP TNG DUY THC (Trng phi Du Gi)PHP TNG DUY THC

NHN XT V DUY THC TAM THP TNGBT THC QUY C TNGPhn 4

DUY THC TAM THP TNGNNG CT CH YU CA DUY THC TAM THP TNGTNG NNG BIN MT: A LI DATNG NNG BIN TH BA: TIN LC THC S SINH KHI CA SUTHC UDUY THC HNHPHT GIO I THA

Phn 5

PHP THNNHT V DTRONG BT NHNHNG IU CN NM VNG KHI HC LUN KHI TNBT BIN V TY DUYNNHT PHP GII I TNG TNG PHP MN TH

Phn 6TM CHN NH V TM SINH DIT LC NHIM: SU NHIM TMTM L PHT GIOTM L HC TRONG PHT GIOPHP TNH V PHP TNGTM L MT TNG V TM L MT Y TRONG PHT GIOTAM GII DUY TM VN PHP DUY THC

Phn 7THT XA: 7 C XEKIM CANG BT NHB CC KINH KIM CANGCC IM CH YU TRONG KINH KIM CANGNI R THM V PHN NNG CT TRONG KINH KIM CANGTNG QUAN V GIO NGHA KINH KIM CANG

Phn 8S KHC NHAU GIA HNH GI TIU THA V HNH GI I THANG V PHPVAI TR BT NH TRONG THIN T SDUY CHNG TNG NGBA KHU TM LNI V CI THY CHN THTPHP T Y TRONG VIC HC PHT

Phn 9


3/244

THC TI CU CNHT S THINNH LAI THINBN K DUY THC HNHT BIN NI TM TRONG THIN

PHT THP HIUTHP LC TMB V TNGS KHC NHAU GIA TR V THCBT CHNH O

Phn 10GIAI ON U TINPHT NIT BNDANH T PHP SPHT GIO VIT NAMPHT GIO VIT NAM T THIN CHO N B KINH TAM BO

BN PHP NN CA PHT GIO TRUNG HOACC K TI C BIT C GI TR I VI VIC NGHIN CU LCH SPHT GIO N

LI GII THIU

Gio S Cao Hu nh lc sinh tin dnh rt nhiu thi gi cho vic

nghin cu v gii dy Pht Php cho Tng Ni sinh trong cc trng Phthc. ng tng son dch ra nhiu quyn sch Pht hc nh Pht v ThnhChng, Vn Hc S Pht gio, Na Tin T kheo ... Quyn Trch Lc PhtHc l di co ca ng. Con ng l Cao Hu Dng cng gia nh xin n tngquyn sch ny bo hiu cho thn ph v cu huyn tht t.

Th theo nguyn vng ca thn nhn ng. Ban vn ha thnh hi Pht gaoThnh ph H Ch Minh xin trn trng gii thiu quyn Trch Lc Pht Hccng c gi.

Ban vn ha

Thnh hi Pht gio TP. H Ch Minh


4/244

--- o0o ---

Phn 1

1. Li gii thiu

2. Thut ng Pht gio

3. Php

4. Php Pht

5. Ct li ca Php Pht

6. T

7. Ng Un (c s ca tm l hc Pht gio)

8. Ng Un

9. Tng quan gi T Thin v Ng Un

10. T nim x

THUT NG PHT GIO

nh ngha ca ch Php (Dharma)

Ngha cn bn: Nhim tr t tnh, qu sinh vt gii.

Nhim tr: gnh vc cng vic, nm gi.

T tnh: tnh ring ca n (m ci khc khng c)

Qu: php thc nht nh, quy tc nht nh

Sinh: khin pht sinh ra.


5/244

Gii: ci ra, g ra. (Nh: gii y: ci o)

Vt gii: s v vt t lt xc ra, khin gic quan ta bit ngay tc khc chngl g.

Trong th gian, vt no nm gi t tnh ca vt ny (khng ln ln c),quy tc nht nh ca tng t tnh mt, khin s vt t phi by ra(sexplique) trc gic quan ca chng ta.

Quy tc ring ca tng t tnh mt, gi lDharma (php). S vt no cPhp ca s vt y. Nhng php khng phi s vt, m ri s vt ra cngkhng c php.

1. T hn mt ngn nm trc Pht, ch Dharma c cc c c n

dng ch cc quy lut o c (Losmorale) m h tin rng khng bao githay i.

Kp n khi Pht ra i, sau khi ng o ch Dharma c Ngi dng chring nhng qui lut chi phi v iu hnh ton b cuc sng con ngi, Vtheo Ngi, ch nhng quy lut ny mi min trng, khng bao gi thay i

bn cht. Ngy no nhn loi cn tn ti l cn b quy lut chi phi viu hnh. V vy cho nn, mc d Dharma c Trung Hoa dch l Php,nhng Pht gi Php dch l Li, ni:Dharma l Li universelle.

Li cn phi lu iu ny na: ci Dharma m Pht gy tu l ciDharma t thn (Dharma en soi) . t phi trc nhp trc ng ciDharma en soi nh chnh Pht trc ng torng m thnh o, chkhng phi l ci Dharma c Ngi pht biu qua phng tin ca ngn t.Dharma trong ngn t ch gi ln c mt khi nim mo m v h huynca Dharma en soi. Ni dung ca Dharma Pht pht kin l nh vy. Dharma l ci v cng, duy chng tng ng. Nhng khi em ratruyn rao, Ngi phi dng ngn t hu hn din t n mt cch tngi m thi. Ri cng do m ci Dharma trong ngn t (tc li Pht dy),

ni rng ra cng c min cng gi l Dharma: Php.

Trn bnh din thng tc, tt c li Pht dy c gi chung l Php(Dharma). Li Pht dy, v sau c cc Thnh t sp xp li trong haitng: Kinh (Sutra) v Lut (Vinaya). V vy kinh v Lut c gi chung lPhp, theo ngha rng ca ch ny. Cn theo ngha hp th ch tng Kinhmi c gi l Php (Php Bo). Cho nn trong vn hc Pht gio, khi no


6/244

ni gio php, tc ch cho enseignement v discipline ca Pht dy. V chc Pht m thi, cn cc doctrine, cc theorie do cc trng phi khai trinv sau th gi l gio ngha (ngha l ca gio php Pht)

2. Nh trn l ngha gc (original) v ngha rng (par extension) ca chPhp. Cng t ngha gc m p dng vo s vt gia th gian, li bao gmtheo nhiu ngha khc na. Trong th gian, mi s vt u c t tnh (hayc tnh) ring v cc quy lut ca tng c tnh mt, nh m s vt hinra mun ngn sai khc, v p vo gic quan ta, khin ta phn bit cngay tc khc, s vt l s vt g. Ci m ta phn bit, khng phi l tth ca s vt, m l ci php gn lin vi t th ca s vt chung. Nhkhi ta thy la, i tng b thy khng phi la t thn, m l php ca la.Ci ta bit l php gn lin trong sc, thanh, hng, v, xc ch khng

phi cc s vt trong su trn. y, php cng ch cho ci t tnh vi

nhng quy lut ca t tnh, gn lin ci tng s vt mt. Ri cng m rng(par ectension) theo ngha thng tc, Php cng ch cho s vt, nh trongch php

3. Ch php li c ngha l php tu. c bit l cc php tu theo nghaPht dy, nh 37 phm tr o, cc php tu thin. y l ngha ch phptrong qun php, php mn, php php tng y... v li cng theo ccngha gc, l php tu no cng c quy lut ring ca php tu y.

Ni mt cch tng qut, trong Pht gio, ch php c dng trong nhiungha rt khc nhau. Nhng d vi ngha no i na, th cng khng ri ccngha cn bn l nhim tr t tnh, v quy lut ca tng t tnh sai khcnhau , gip ta nhn din c i tng.

Trn bnh din thng tc, php c ba ngha ln:

a) Php: li Pht dy.

b) Php: i tng nhn thc ca su gic quan v t thn ca cc i

tng y.

c) Php: cc php tu.

Vy khi c kinh vn Pht gio, ta phi tu theo ni dung (contexte) m xcnh ngha trong tng trng hp mt.


7/244

PHP (DHARME)Trong thut ng Pht gio, khng c thut ng no rc ri bng thut ngphp. Cng khng c thut ng no nhiu ngha sai khc nh thut ngny.

Trc ht, li Pht dy gi l Php: Pht php. Kinh v Lut do Pht ni ta,gp chung li gi l Php. Cho n khi hai Tng ny c tch ring ra hp chung vi Tng A T m ca cc thnh t v sau trin khai li kinhth gi l gio ngha. Gio ngha tc ch thuyt hay hc thuyt ca tngtrng phi mt, k c gio ngha ca cc trng phi i tha, gom chungthnh tng Lun.

Li na, nhng thuc tnh ring bit ca s vt trong th gian cng gi lphp; li v nh cc thuc tnh c th , gic quan ta mi phn bit c

s vt ny vi s vt khc. i tng nhn thc ca ta khng phi l s vtc th m l thuc tnh tru tng ca s vt (tc Php), cho nn ni vn

php duy thc. Nh vy php ca s vt r rng khng phi l s vt.Nhng, v mt thng tc, php cng c dng ch cc s vt ang mangtrong mnh ci php . V s vt gi chung l ch php (cc Php). Tht lrc ri! Nhng cha ht u!

Php cn chia ra php hu vi, php v vi... khin ngi hc c c mt nim chnh xc v ngha ca ch php trong tng hp mt. tho g cc

m bng bong ny, ta hy tr v vi ngha gc ca ch Php, ca nh ngha c c kt trong tm ch l: nhim tr t tnh, qu sinh vt gii.

Nhim tr ngha l c nhim v nm gi. T tnh ngha l tnh ring c nhca tng s vt. Qu ngha l khun mu php tc quy nh tng t tnhmt. Sinh vt gii ngha l khin s vt t ci m ta, t lt xc ra, t phi

by ra v nh m ta bit ngay l s vt g. Nh vy: nhim tr t tnhqu sinh vt gii : Php l ci nm gi tnh ring c nh trong tng s vt,v chnh nh khun php ca tng tnh ring t phi by ra m ta bitngay s vt ang p vo gic quan ta l s vt g. Ni n gin theo ngn

ng ngy nay th php gn tng ng vi ci m ngy nay ta gi l thuctnh ca s vt. S vt no trong th gian cng c mt s c tnh c nhgn lin vi n, nh m ta phn bit c s vt ny vi s vt khc.

em nh ngha c bn ca php ni trn y m ri vo cc cch dngca ch Php trong mi trng hp th ngha tht ca n hin ra ngay.


8/244

Trc ht, Php (trong Pht php) ch nhng quy tc c nh min vin chang trong li Pht dy. Do , li Pht cha ng cc quy tc khch quanv c nh y (hon ton khng dnh dp g n thn quyn) cng gi l

php. Ri cng v vy m kinh in ghi chp li Pht c gi l Php bo.Thuc tnh c th ca tng s vt, cng v tnh cht c nh ca n, mc gi l Php. Mi ri, trn tin trnh thng tc ha, php c ng havi chnh s vt v s s vt vt trong th gian c gi chung mt cchkhng chnh xc l ch php (cc php). R rng nim chung ca ch

php, trong bt c cch dng no u cha ng ci ni dung c nhngn i khng i thay.

Tr li vi ch php trong Pht php. S d nhng g Pht truyn dy chochng thnh t c gi l php, l v ci iu gm ton b quy lutkhc quan, ngn i khng i, trc tip chi phi v iu hnh sinh hot ni

tm ca con ngi v mi trng sinh hot ngoi ti ca n. Quy lut khchquan bt di bt dch l quy lut duyn khi, c Pht trnh by qua haitin trnh nhn qu, din bin khp trn hng ngang (trc honh) v tip ninhau theo hng dc (trc tung).

Duyn khi nhn qu hng ngang, c c c trong nh thc ny l nhnqu ng thi D th sinh c, b sinh; d th dit c, b dit, d th h c bv. S d c tng quan nhn qu ng thi ny l v khng mt s vt notrong th gian ng ring l ra m t hin h c. Chng duyn nhau mc simh khi.

Duyn khi nhn qu ca hng dc, c c c trong nh thc 12 nhnduyn.

Nhn qu trong nh thc ny l nhn qu d thi: Tin nhn kho sinh huqu, khng c qu no khng c nhn sinh ra trc. Trong din bin canhn qu d thi, c th c nhn m khng c qu, v qu sau b mt nhnkhc mnh hn v hiu ha. Nhng ngc li nhn hin ra qu th nhtnh qu phi l xut t ci nhn c trc . Nhn v thu, nhng qu

th c th h chung.

Hai nh lut duyn khi ny h tr cho nhau, b tc nhau, trin khai thnhton b gio Php Pht, c v mt nhn sinh quan ln v tr quan Pht gio.V sau, cc trng phi tiu tha v i tha li cng m rng ra thm na,m tu thnh gao ngha ca tng trng phi mt. Nhng cho d gio nghica cc trng phi c a dng n u, nhng cng khng i lch ra ngoi


9/244

hai hng chnh ca hai nh lut: Duyn khi hng ngang v hng dc ny.Hai hng chnh to thnh hai h thng ca Php Pht l: Php tnh vPhp tng. Php tnh nghing v ngha khng l bt gc t T Phptng thin v Hu l bt ngun t 12 nhn duyn. Php tnh chuynthuyt minh chn l, c tc ln chn. Php tng chuyn thuyt minh tm lhc, t cn n su.

Tng hp php tnh v php tng, khin tng v tnh dung thng nhau,nh trong h thng bng thng nhau, l Php chn chnh, ch thc caPht vy.

PHP( Dharma) v PHT( Bouddha) t Nguyn thu n itha:

Ci m c C m pht kin trong m Thnh o c gi l Php( dharma). Php l nhng quy lut khch quan, ngn i khng i, chi phiton b nhn sinh v v tr.

Php c Pht ni cho t Thanh Vn nghe, v v sau c ghi chpy trong cc vn bn A Hm, dc bit l trong Trung A Hm. Phng

php p dng thc hin haPhp th c ghi chp trong tp A Hm. yl gia ti chung ca ton th Pht Gio , Tiu cng nh i. c C Hmnh pht kin c Php m thnh Pht. Pht khng sinh ra Php m chnhPhp sinh ra Pht. Pht khng l ci g htn nu trong Pht khng c Phpthp sng.

V Php quan trng nh vy, cho nn v sau, khi cc trng phi khai trinkhai php, bit r ci thc cht ca php l g, h i tm ci tinh yu caPhp, mnh danh l Php tnh( dharma). Tt c cc Php trong php giiu c chung mt php tnh y. Ri t tinh yu ca Pht , mnh danh l Phttnh ( Bouddhata). V v Pht ng nht vi Php, cho nn ha ra php tnhcng tc l Pht tnh m thi. C khc nhau chng, l ch mt im: trong

loi v tnh th gi l php tnh, cn trong loi hu tnh th gi l Phttnh.

i tha ra i nhm lc khi nim php tnh c cc trng phi trc trin khai kh tinh tng ri, cho nn h ch tip tc bng cch len suthm vo Pht tnh. Bt u l vi kinh vn Bt Nh, i n chung kt lvi kinh vn Php hoa bng li khng nh dt khot: Nht thit chng sinh


10/244

giai hu Pht tnh. Gio nghi Pht tnh n y hon ton vin mn. Vri cng t y, i tha khng cn c nng trng tm ca Pht gia vomt c tn l ci c th ca c C m nh trc na Mt c Pht phqut (Bouha universel) c thya th vo .Bi l tt c chng sinh u cPht tch,th ai cng c kh nng thnh Pht ht:hoc ang thnh,hoc sthnh.Nh vy,Nht Pht chuyn thnh a Pht(nn bbit thm rng,chnh trong A Hm,c Cu m cng ni lch s 7 c Pht qu kh rai trc ngi).

Trn cn bn a Pht quan, thay th ch c Pht quan, i tha m ra mtchn tri sng lng cho s pht huy ca Pht gio bnh trng ngon mcqua cc nc ng phng v ha hn mt tin trnh tt p hn na ivi nhiu dn tc khc trong tng lai xa. Trong mt nhn loi y au kh,c g khch l cho con ngi bng ci thng dip nhc i nhc li cho con

ngi nh rng n c Pht tnh v c kh nng thnh Pht mt ngy no .Trn y l l do sao o Pht vi Dc Pht c tn suy tn chnh ngaytrn qu hng An , nhng li bnh trng ngon mc ch nhng

phn t n gi nm nh bn ngoi qu hng. Pht tnh qu l liu thucb cc mnh i vi nhn loi chm m trong kh au. Sc mnh ca Phttnh tng e cn mnh lit hn sc mnh ca min cm manh o ha hns c chia s ng du cho mt thin ng trn gian!.

Tt c nhng nhn xt trn y cho ta thy rng, trn cn bn, i thakhng h i lch ra khi ng i nguyn thy. i tha ch tng su chonguyn thy, khin Dharma ca Pht tr thnh v cng nhn bn, khng mto no snh kp. Nhng ai nghin cu i tha ng nn qun iu . Vcng ng ngc nhin g ht, khi thy cc kinh i tha nh Bt Nh, Hoa

Nghim, Php Hoa, t ni n Thch Ca m ni nhiu v Pht Tnh vi v sPht xut hin. Ri cng do m i tha t cp n cc php tunguyn thu m ch chuyn thin trng v hnh B Tt vi su hnh Ba lamt v cc t hnh vn vt trong np sng bnh thng hng ngy.

Cc kinh Tiu phm Bt Nh v i phm Bt Nh cho ta thy r chuyn

hnh m rng mi ny: T c Thch Ca, c th chuyn qua c Pht phqut, t Pht c tn chuyn qua Pht tnh vi hng h sa s Pht xut hin .Pht tnh ( Bouddhata) qu tht a Pht gio ln a v mt tn gao caton th nhn loi .

Trong Pht gao i tha, cn c mt khi nim khc na, l Php thn.Khi Pht cn ti th, Ngi t chi khng tr li nhng cu hi siu hnh, nh


11/244

Pht cn hay mt sau khi Nit bn. Nhng n i tha khng nh rng :Pht cn trong Php v thn y gi l Php thn

Ni cho d hiu hn, thn y chnh l chn nh. V sau khi thnh Pht Nging nht vi Chn nh, khng sai khng khc. Ngi t Chn nh lu l vtr v vi Chn nh . l ngha ca ch Nh Lai m Pht thng t xngtrong kinh vn A Hm.

PHP PHT

Nhng g Pht chng ng trong m thnh o, gi l Php (t ma), Php

ngha l nhng quy lut ngn i khng i chi phi ton b sinh hot nitm con ngi. Phi tm hiu hai mt vng chn ca n bit ci chn dinmc ca hai mt y l nhng g? ng thi, li phi y theo phng php cth no hin thc ha cc kin thc v hai mt y . Phn u l phnhc, phn sau l phn ct tu, v nh phn ny m Php Pht nhp th,khin t do ta ra hin tng gic ng thnh Pht . Hc l iu kin cn. Tul iu kin . Ngi Pht T thiu phn th hai, cha phi l ngi PhtT chn chnh. Do , a v ca ngi xut gia vt hn a v ca ngiti gia rt xa.

Sau y, xin ni ring v ni dung ngha ca mi phn:

1. Php cu Pht truyn dy, gm tm hai cng thc c bn: T vmi hai nhn duyn. T l s ca ton b to nh Pht gio. Mihai nhn duyn l ci hn sng ng ca ta nh v i y m nh cao chtvt l quy lut duyn khi. Ngn kinh mun lun trong Pht gao t nguynthy cho n Dt tha, u tr trn ci hn Duyn khi v u t y mtrin khai gio ngha mun mu mun sc v sau.Ring ta nh T gm c hai ngn tng thng nhau. Ngn kh tp

thuyt minh v nhn qa th gian. Ngn dit o thuyt minh v nhn quxut th gian. Duyn khi trong ngn u trin khai thnh mn tm l hccu Pht Gio m tiu biu l thuyt hc A T m, trit hc Duy Thc,trit hc Khi Tn ( din tin t cn n su) . Duyn khi trong ngn sau,trin khai n mc cng tt lm tiu bin ht bng dng ca Duyn khi( thc cht l do hnh tr ) to thnh mn Bn th lun ca Pht Gio, mtiu biu l gio ngha Khng trong tng Thnh Pht v trong Tng Bt Nh.


12/244

Tm l hc ca Pht Gio, gi l Php tng hay hu lu, Hu tng. Bnth hc trong Pht Gio gi l Php Tnh hay khng lu, Khng tng.

Pht t khnh hiu ht gio ngha Pht gio v Hu tng v Khng tng, vga s Pht T vit c c ngn b lun trnh by ton b s hiu bitca mnh ( nh Th Thn chng hn) th cng ch c gi l Lun Shay i Lun s tc l loi trit gai , cha chc t c thc chng thcc. Hng thc chng thc c mi ng ngha Pht T theo ng truynthng ca Pht v k tip Pht m thiu long Pht chng mnh danh lT . T l loi a s, tin bc trn du vt cu Pht t c kt qu vthng , ti hu y, Pht t phi theo php Pht m thc hnh trong thc ti sng hng ngy.

2. Thc hnh Php Pht

Phng php thc hnh duy nht l : Thin. Pht nh thin m m o . t Pht khng th khng do thin m thnh c chnh qu . l quy lut.

Ni v Thin th nhn chung c hai loi Thin: Thin Nh lai v Thin t S.Loi thin sau l bin th ca lai thin trc. Thc cht cng ch c mt,nhng rng hn v d p dng hn. Ngoi hai loi thin ny, cn c nhiulai Thin khc, chng hn nh Thin Ch Qun ca Thin thai, Thin Hoa

Nghim ca Hin Th... nhng hu qa khng to ln nh hai loi chnh.

CT LI CA PHP PHT

To Nh X (bn gian)

KH TP DIT O

Ni l:

1.-Kh : au kh

2.-Kh Tp: nguyn nhn gy ra au kh

3.-Kh Tp Dit: dit tp ca kh (dit nguyn nhn gy kh)


13/244

4.- Kh Tp Dit o : phng php dit tp ca kh

Bn dnh lin vi nhau, t Qu ngc v Nhn

*Trong 4 chia lm hai cp nhn qu: th gian v xut th gian.

a)Nhn qu th gian: Kh Tp (i) Nu qu trc

b)Nhn qu xut th gian: Dit o (o) truy cu nhn sau.

Tng thng gia hai cp, khng ring thin bn no (o trong i, itrong o), l Trung o. Nghing v bn no cng u lm mt trungo. Do , khng th khai thng gii thot (Nit bn) v Gic ng (B ).

Nhn qu th gian Trung o Nhn qu xut th gian

KH TP DIT O

Ni dung ca mi ni g?

I.Trong kh , tuy c chia ra tm kh, nhng so huyt ca kh nm tiNg m x thnh kh.

Nm un (Sc, Th, Tng, Hnh, Thc) rc chy trong tng st na, l umi pht sinh mi loi au kh, c kh au th xc ln tinh thn. Cc khau y din bin trong ba khu tm l: TM, , THC (Cita, Mana,Vijnana).

Ngi hc phi nm cho vng ngha ni dung ca nm un v ba khu tml th mi r Kh ni g.

II.Trong Tp , ct li nm ti NGHIP (Karma) v nguyn l 12 nhn

duyn.

Ngi hc, nu khng nm vng ngha ni dung ca NGHIP v 12NHN DUYN, th khng th hiu Tp ni g.

Hai : Kh v Tp l khi im khai thng mn hc PHP TNG vsau. Php Tng tc Tm L Hc ca Pht Gio vy


14/244

III. Trong Dit , ct li c php V V. V sau khi php hu vi trong Tp b tiu dit sch ht ri, th php v vi (khng do nhn duyn sinh) t

phi by ra. V vi l tn gi khc ca ting Nit bn, cho nn c hai loi vvi :

1.Trch dit v vi (Nit bn tu c)

2.Phi trch dit v vi (Nit bn t th, vn v thy v chung)

T th ca V vi, l tnh Chn Khng (khng do nguyn sinh). y l imkhai thng mn hc Php tnh v sau ca trng phi Bt Nh. Php tnhtc Bn Th Lun ca Pht gio vy.

4.Trong o , ni dung ni v php tu. o ngha l con ng, tcphng php gip tu hnh gi dit tp. Phng php y l Dyana, phin ml ja-na, c tri l Thin na, gi tt l Thin, Trung Hoa dch l: Tnh l, Tduy tu, Thin nh.

Thin nh l php tu QUN TNG (meditation), i t cn n su, tngoi cnh v ni tm, qua nhiu tng bc.

Theo nh Lai Thin , th cc tng bc phi tri qua l: Qun 37 tr phm tro, ri T Thin, T Khng... V sau,trin khai thm gn 40 php Thinmi, lng ly nht l php T S Thin ca t Ma v Hu Nng.

Nhn chung vo T , th ba u l phn l thuyt, thuc GIO MN. th t l phn thc hnh, thuc QUN MN. Ring Gio Mn ch totrit gia. Thnh tu Gio Mn l do Qun Mn. Ch Qun Mn mi toc o s tc cc T (Patriarche) k tc s nghip ca Pht.

Hnh gi Pht gio thc tm mun tu hnh l phi y theo Qun Mn mhnh tr. Qun Mn ch l bc u khai thng cho Qun Mn m thi.

Qun Mn chnh l cc php tu Thin vy. Php tu Tnh cng l mt loiQun Mn, nhng bnh d hn, m mc c nhm ph cp vo qung iqun chng bnh dn. Nhng khi tu Tnh m khng tp qun theo phng

php ni trong Thc lc qun kinh th ch l php tu theo li cunguyn ph thng trong cc Thn gio.


15/244

Nh trn ta thy ct li ca ton nh Pht gio nm trn vn trong T .C nm vng c ni dung ca T th mi hiu c cc gio nghaca cc trng phi Pht gio v sau, Tiu tha cng nh i tha.

Ngi xut gia c hai vic phi lm: Hc v Tu.

a)Hc l nng theo Gio Mn, tm hiu ni dung ca Php tng v Phptnh (Tm l hc v Bn th hc)

b) Tu l nng theo Qun Mn m hnh tr , nhm thp sng ni tm khin ngha ni dung ni trong Gio Mn bng sng trong lng hnh gi.

Nu khng c Qun Mn soi sng th bao nhiu kin thc thu gp cch l cht cht kh cn m thi , khng bao gi c gic ngh.

Gio Mn thuyt minh s tht. Qun Mn thnh tu s tht.

T

S tht s m c gi l .

S tht hiu theo khi nim : chn l

V d : nghe ni n v chua ca chanh , bit chua chn l. Li nm trctip chanh , bit chua .

1.-Kh

Bt kh :

4 kh u : th xc.

3 kh k : tinh thn.

Ci kh th tm l ni kh gm chung c by kh trn : ng m x thnhkh.


16/244

Ng un : Sc , th , tng , hnh , thc gm hai thnh phn hp li :

-Vt cht : sc un.

-Phi vt cht : th , tng , hnh , thc

*Th : trung khu hot ng tnh cm

*Tng : trung khu hot ng l tr

*Hnh : trung khu to tc ca Nghip ( ch)

Nng ng (v minh)

l (si m)

*Tm : tp khi (tp hp vt cht v phi vt cht dy khi , khng duy tm ,chng duy vt)

* : t tng (mana) mt na (Hn)

T : suy t i sng ni tm

Lng : lng nh (Th , tng , hnh )

*Thc : phn bit , i tng phn bit gm c su trn cnh.

*Thc : Liu bit ngoi cnh , phn bit th tng , phi nh gip.

(biu )

Tng Th

Hnh

2.-Tp

Chnh l phin no (Phin : t chy thn; no : lm ri lon tm). Tt c ccphin no u l con ca Nghip).


17/244

A.-Nghip : H thn c lm , ming c ni , c ngh th c to nghip(Nghip : c lnh v d).

*Nghip (Karma : Yt ma)

Nghip s : Thy truyn gii

Nghip l du vt lu d ca vc lm , li ni , ngha.

c Pht dy : mt chic xe b i qua lu li nhng du vt ca bnh xe lntrn con ng t. Cng th , vic lm , li ni , ngh lu li du vt trongni tm con ngi. Du vt chnh l Nghip. Nghip ca Tp lnghip xu (phin no).

(C ngi cho rng du vt ca bnh xe ln s m i theo thi gian , cngnh du vt lu d ca vic lm , li ni , ngha s phai dn theo dng trichy lun lu ca vn php. Ni nh th l phn tc dng gio dc , nukhng c lu d li s khng c vn gio dc)

-Tc dng ca Nghip : l (si)

Nng ng (v minh) (sinh ra Hnh)

*Ng : c nh khc Nghip : bin chuyn , chng cht. Nu c Ng , th l Ng gi nghip ch khng c ng th c nh Hu tc nghip , v tcnhn : c s to tc ca Nghip , nhng khng c ngi to tc. Chnhtrong lun hi , gio php nh Pht dy r cng khng c tc nhn khcngoi o.

Ty phng nh ngha NGHIP :

NGHIP l bn sao , bn ph ca bn chnh (lm , ni , ngh) (du vt lud)

Mun c bn sao tt phi tu , ph tan un hnh lc nghip i bn sao tbn chnh. Tu chnh l sc ci b lc cho sch mi rc ri , d bn , ncng.

B.- 12 nhn duyn :


18/244

Chnh l my to nghip (mechnic)

*12 nhn duyn :

Tam th lng trng nhn qu

(biu )

MT Y Qu Kh 1. V Minh Hoc

2.Hnh Nghip Nhn Qu Kh

Hin ti 3. Thc

4.Danh sc

5.Lc nhp Kh Qu hin ti (theo Hu B)

6.Xc

7.Th

MT NI

8.Ai Hoc

9.Th

10.Hu Nghip Nhn hin ti

V Lai 11. Sinh

12.Lo t Kh Qu v lai

*Danh sc :

-Sc : ph tinh mu huyt

-Danh : nghip thc


19/244

Tm l hc mt ni : lun v su thc (A T m ca Tiu tha)

b su lng chng : A li da , Duy thc

B su y : v minh. Khi Tn lun

3.Dit

*Bin cc php hu vi thnh v vi Nit bn m ni dung l s gii thot ,gm c :

a) Tm gii thot : dit ht phin no tc Nit bn

b) Hu gii thot : dit v minh , tc B (Bt Nh , Hoa Nghim ,

Php Hoa , Phnh Tnh Bn Th Lun)

c) 4.-o

Tc Thin nh (40 php Thin , ni nht l Nh Lai Thin , T s Thin)

Nh Lai Thin : 37 phm tr o , T Thin , T Khng , T V LngTm ...

Cu cnh ca Thin : ph tan hnh un , tc ph nghip , to tr tu Bt Nhtc gii thot

(Th tr bin thng ch l un tng)

Tnh tng : lc t Di i theo cong ng tnh cm , xoa du un th ,sau mi ph tan hnh

Thin l bc nhy vt (Ph hnh m thi)

DIT

A.-Khi nim :

Dit , ni l Kh tp dit : dit tp ca kh. Ngha l dit nhng g nitrong Tp (Nghip, qu trnh 12 nhn duyn do Nghip to tc, phin nov.v... Kt qu dit ny c nh hnh th cc php tu s ni trong o


20/244

. Dit ht Tp th cc php hu vi (do nhn duyn sinh ) tiu biu Giithot. Phin no tiu biu l Tm gii thot, tc Nit bn. V minh tiu biul Tu gii thot, tc B .

Nit bn v B l Php v vi (khng do nhn duyn sinh).

B.-

*Ba php v vi chnh gc :

1.-H khng v vi : khong h khng mnh mng (khc khng kh ta angth, c cc kh : hydro, oxy, carbon).

2.-Phi trch dit v vi : v vi khng do quyt trch m c, tc t thn ca

Nit bn v B vn v thy v chung.

3.-Trch dit v vi : v vi do quyt trch m c, tc t thn ca Nit bn vB do tu c. Nit bn v B m Pht chng c di gc B trongm thnh o, l loi Trch dit v vi. T th ca n l ci Chn Khng btKhng. Ni n l ci chn khng v n y p ci thanh tnh, t th ca

Nit bn hin ra vng lng (tch) v nh sng ca B chiu ri khp ni(chiu). V sau, i tha gi n l ci Chn Nh tch chiu : ci th chntht va vng lng va sng soi. Chn khng ni y khng phi ci ngoankhng (khng trt khng trn) i lp vi ci hu (c) nh ta c th lmtng.

V sau, sau khi i tha ra i, Long Th trn tin trnh khai trin nguyn lDuyn sinh, qung din Chn Khng thnh ba ngha : Khng, Gi, Trung,trong bi k m u Trung Lun nh sau :

Nhn duyn s sinh php

Ng thuyt tc th Khng

Th danh v Gi danh

Dic danh Trung o ngha

Cc php l b sinh ra bi nhn duyn, ti ni ci th ca chng tc lkhng. Chng ch c trn gi danh, l ngha ca Trung o.


21/244

*Th khng l Chn Khng. Nhng tng th c, tc l Gi hu. Li v gim vn c in nh tht, cho nn gi ci gi hu y l Din Hu. Ngha Chnkhng Din hu l gio ngha cn bn ca ton b t tng Pht gio itha v sau. Trong kinh vn Bt Nh chuyn khai ci chn khng mthnh thuyt Tnh Khng (thun nh a tnh), cn kinh vn Hoa Nghim thchuyn khai thc ci din hu, cho nn di con mt ca Pht mi u uhin thnh Pht ht. n kinh Php Hoa th tng hp c hai m khngnh dt khot rng : Nht thit chng sinh giai hu Pht tnh.

Qua n giai on Bch b i tha ra i tip theo sau , mi tng hpPht tnh (Ng) v chng sinh tnh (m) m thuyt minh Nh Lai Tng(kh cha Nh Lai), lp tng quan gia chng sinh v Pht, gia m vng, Ng nm trong m l Nh Lai ti trin (ng Pht tri ln, tc chng

sinh). Ra khi tng quan l Nh Lai xut trin (thnh Pht).

H thng kinh vn Bt Nh, Hoa Nghim, Duy Ma, Php Hoa thuc tro lut tng Php tnh (khng lu hay Khng tng) bt ngun t th ba(Dit ). H thng kinh vn ca Bch b i tha v sau tng hp Phptnh v Php tng (Php tng theo quan im i tha) m thnh giongha Nh Lai Tng. (Lu : Php tng i tha o su hn Php tngTiu tha. Php tng ny khc vi Php tng ca Duy Thc, A T tMa). Php tng ni chung bt ngun t hai Kh v Tp.

*Php tnh tc mn hc Bn Th Lun ca Pht gio.

*Php tng tc mn hc Hin tng lun hay mn Tm l hc ca Phtgio.

*Php tng tc Tm l hc Pht gio :

C ba loi Php tng :

1/Php tng A T m (Tiu tha)

2/Php tng Duy Thc (Bn i tha)

3/Php tng Khi Tn (i tha)


22/244

Php tng no cng bt ngun t ng un (nm nhm to thnh conngi). Khc nhau ch :

*Php tng A T m v Php tng Duy Thc t cn c pht xut tun thc (v un sc), ri t un thc m m ra su thc v cc tc dngtm l ph thuc ca su thc l cc tm c s. V vy cho nn khng osu vo c cc tc dng tm l su kn ca cc un Th, Tng, Hnh.Php tng Duy Thc c len su hn nh pht kin ra c thc A Li Da,nhng vn cha m xung thu mt y ca tm hn con ngi, cho nn gil Php tng Bn i tha.

*Php tng Khi Tnh theo mt tin trnh ngc li, t cn c xut pht tv minh (tc t un hnh), ri t tc dng ca un hnh m mng khi cctc dng t lng ca un Tng v un Th (Ng ). Tip theo l t th

nm m sinh khi tc dng ca nm thc u phn bit (nhn din) trncnh trong th gii hin thc ca mt thy tai nghe.

Php tng Khi Tn nghin cu tm hn con ngi t mt y ln thu mttng cho nn ni tng thng c vi Php tnh m thuyt minh Nh LaiTng. Ring Php tng Khi Tn l Php tng i tha.

Hai mn Php tnh v Php tng trong Pht gio rt mnh mng v cc ktinh vi. y ch ni ngun gc pht xut ca hai mn y (cha cp nni dung) ngi hc c mt nim khi qut v a v quan trng cagio l T trong ton b t tng Pht gio.

NG UN C S TM L HC PHT GIO

A/Khoa Tm l hc Ty phng chia tm l con ngi thnh ba trung khu :

1)Tnh cm - hot ng ca con tim

2)L tr hot ng ca khi c

3) ch ch huy hot ng ca c con tim v khi c

b/Pht chia ni tm con ngi thnh ba nhm (un) :


23/244

1)Th : nhm t pht xut mi hot ng tnh cm

2)Tng : nhm t pht xut mi hot ng l tr

3)Hnh : nhm to tc ca nghip, nhm ny du ko mi hot ng ca Thv Tng theo chiu hng ca n. Theo Pht, nghip l ng ch duy nhttrong con ngi, c thnh mt khi v minh (v thc).

C/So snh hai bn, ta thy g ? Phi chng c hai bn cng cp n mtni dung nh nhau, nhng din t bng hai loi ngn t khc nhau m thi.V ni dung hai bn tng ng cho nn cc hc gi uyn bc ca Ty

phng xc nh ngha ca HNH trong Pht gio l : ch m qung.Chnh ch m qung y dn dt con ngi to nghip mi, qu qung itheo hng i ca du vt ca nghip c. Trn hng i y, d cho tnh cm

v l tr tn trang c mun i theo hng khc, cng khng cng li ni. l cha ni chnh ngay tnh cm v l tr ca n, tn trang hay cn nhc, u cng l sn phm ca nghip v b nghip chi phi. Chng b mom t ngay trong bn cht ri.

*Do tnh cm b mo m mi sinh ra t hoc (m lm v tnh cm).

*Do l tr b mo m mi sinh ra kin hoc (m lm v kin gii)

V vy mun ph tr kin hoc v t hoc, nu hnh gi khng sc sch bnghip (thanh tnh ha nghip) th khng cch chi t c tm gii thot(Nit bn) v Tu gii thot (B ) m thnh ha con ngi, tc thnh Pht.

Ngoi ba trung khu tm l (Th, Tng, Hnh) m bn doanh t ti ni tmcon ngi, cn mt trung khu th t nm ti mt ngoi ca sc thn, l unsc. Un sc vi nm ca ng (nm cn) tng thng vi nm cnh ngoiti (nm trn) l ch y c cho cc hot ng tm l bn trong pht sinh.Chnh qua trung gian ca un sc m ni tm tip xc c vi ngoi cnhv phn bit ngoi cnh. Phn bit ngoi cnh, chnh l vai tr ca un thc

vy. Un thc cng l mt trung khu tm l, mc du hot ng tm l can nu khng c cc hot ng tm l ni tm h tr, th ch gii hntrong phm vi phn bit ngoi cnh mt cch th s m thi. Bn doanh can khng ti l din, m t ngay ti biu din ca un sc.

Nh vy, bn un (Th, Tng, Hnh, Thc) u l nhng trung khu cahot ng tm l, ba trong l din, mt trong biu din. Th th ring un sc


24/244

c hot ng tm l khng ? Khng. N ch c hot ng sinh l ca n mbn un kia c c im ta sinh khi hot ng tm l, cho nn tronghot ng tm l chung ca con ngi, un sc c phn ng gp khng ththiu ca n.

V sau, cc trng phi trit hc A T m cng nh Duy Thc u lynm un lm nng ct m trin khai Tm l hc Pht gio giai on ucng nh trong giai on k tip (Nn bit : cc tm s ch hin din trong

ba un ca ni tm : Th, Tng, Hnh nht l Hnh). Chng khng hindin trong hai un Sc v Thc. Ring vi Thc, hoc chng tng ng haykhng tng ng m thi. n giai on chung kt ca trit hc i tha,cng li trn nng ct ca nm un m i tha trin khai tm l hc, nhngi tha t nng vo hot ng ca un hnh (vi h thng ng ) thuyt minh tm l hc mt tng : mc ch i tha nhm l a ra nh

sng cc hot ng tm l trong ni tm su kn ca con ngi, khin Tngv Tnh tng thng qua li mt cch vin mn nh trong h thng bnhthng nhau.

Nh trn ta thy r nn tng ca khoa Tm l hc Pht gio l chnh ngaygio php Ng un. Nu khng hiu Ng un ni g th kh m thu sutc ni dung ca Tm l hc Pht gio. iu quan trng i vi ngi hctrong bc u l : tm hiu chnh xc ngha ca cc thut ng Pht gio.Hiu c ngha ch thc ri, li phi so ngha ca chng vi ngha ca ccngn t trit hc ang thng dng ngy nay. C nh th th mi hin iha c li Pht dy m gip cho ngi hc (qua ngn ng hin i) hiuc Pht mun ni g.

V vy cp thit c t ra cho cc nh ging dy Pht hc ngy nay l :hin i ha ngn ng Pht gio trong cc ging dy. Liu cc ban ginghun ngy nay c lm c khng.

NG UN

Cn nh nm v d sau y :

1/ Un sc v vi Tu mt : ng bt

2/ Un th v vi Thy bo : bng nc


25/244

3/ Un tng v vi D m : nga ng ni

4/ Un hnh v vi Ba tiu : Cy chui

5/ Un thc v vi Huyn thut : o thut

1.- Sng Hng rng , nc chy xit , to thnh hai ging nc nghch luxoy trn , hai bn b. Trn cc xoy nc y ni lnh bnh nhng ng

bt khng l , to bng nm by ngi nh hp li , gi l Tu mt

2.-Git nc t mi nh nh xung hng hin , gp vng nc ng tothnh nhng bng nc , va thnh th tan v ngay, gi l thy bo.

3.-Tra h, hi nng bc ln trong sa mc hay trn ng nha to thnhnhng vng nng chp chn h o, c khi ging nh mt h nc rung rinh,c khi ging nh mt n nga ang chy rong trn ng c, cho nn gi lD m (nga ng ni) tc o tng. Cng gi l Dng dim : vng nng.

4.-Cy chui c v gm nhiu lp b, nhng khng c rut. Trc ht lpb n qua lp b kia, n lp cui cng, chng thy rut ca n u ht.Un hnh (to tc ca Nghip) ging nh cy chui rng rut, cho nn v vicy chui Ba tiu.

5.-Tr o thut ca huyn s (magicien) to ra cnh huyn hoc di gt kngy th. Un thc ch l tr huyn thut.

Tt c nm v d trn y u ni ln ci thc th Khng ca nm un. Vmc d l Khng, tt c u to ra nhng tc dng sinh l v tm l gy aukh. V sau, cc trng phi Php tng cn c trn nm un m trin khaiTm l hc Pht gio. Cng cn c trn nm un nhng chuyn v ci thccht trng rng ca chng, trng phi Bt Nh lp gio ngha Tnh khng(Chn khng Diu hu).

TN PHT (ca tng Pht)

Thin thng thin h v nh Pht

Thp phng th gii dic v t


26/244

Th gian s hu ng tn kin

Nht thit v hu nh Pht gi

(Trn tri di tri khng ai nh Pht

Th gii mi phng cng khng ai bng

Nhng g th gian c m ti thy ht

Tt c khng c ai nh Pht)

(dch st ngha)

(Khp thin h khng ai nh Pht

Mi khng th gii cng khng b

Nhng g th gian c trc mt

Khng ai snh ni c vi Pht)

(dch thut)

Thin thng thin h : khng gian gii hn gia vm tri v mt t

Thp phng th gii : tt c th gii trong khp mi phng khng gianv tn khng c gii hn ( espace) gi chung.

(Th : ba i; gian : mi phng. Ra khi s chi phi ca Khng, Thi vNhn duyn, gi l Xut th gian).

TNG QUAN GIA T THIN V NG UN

Sc : chnh t th ngi + iu tc : iu thn trc khi vo Thin

Th : nh sinh h lc


27/244

Tng : Ly h diu lc

Hnh : X nim thanh tnh

Thc : Ly sinh h lc

a) Chun b vo Thin : luyn t th ngi, luyn s tc, iu hot ngsinh l ca un sc iu thn

b) Vo thin :

1.-H lc, th ph

2.-H lc tinh t T thin

3.-Lc vi diu

4.-Thanh tnh

1.-Ly sinh h lc : ly trn cnh m sinh ra h lc. Tc ci h lc c nh lysu trn m sinh ra; ly su trn, tc v hiu ha hot ng ca un thc.

2.nh sinh h lc : nng lc ca nh sinh ra h lc, tc ci h lc do scnh sinh ra. Sau khi v hiu ha c un thc, hot ng ca un Th bsuy yu, nh m nh bt u pht sinh. Khi sc nh mnh ri th vhiu ho hot ng ca un th.

3.-Ly h diu lc : ly h th diu lc phi phi hin ra. Tc ci diu lc trongni tm hin ra trn vn, sau khi hnh gi vo su trong nh v nh vym ci H bn ngoi khng cn na.

Diu lc ln cao nh sc nh cc mnh, th v hiu ha c hot ngca un tng.

4.-X nim thanh tnh : x b vng nim m t c trng thi thanh tnhhon ton ca tm hn. Tc ci thanh tnh thnh tu c sau khi x b htvng nim ca un hnh. Un tng ngng hot ng, sc nh ln n cc, do m v hiu ha hot ng ca un hnh : vng nim khng dykhi, tm hn hon ton thanh tnh (Hnh l to tc ca nghip).


28/244

Lu :

a)Trong giai on chun b, phng php u tin iu thn ch nhm mcch n nh (stabiliser) hot ng ca un sc.

Trong S Thin, cng cha tht s vo nh, ch mi xo m c bngdnh ca su trn m v hiu ha un thc

T Nh Thin tr ln mi l nhp nh tht s. nh lc cp thp ch v hiuha c Th. Kt qu t c y l H lc, nhng loi h lc ny tinht hn cp di. nh lc cp trung v hiu ha c Tng. Ch khi nhlc ln n tt nh th mi v hiu ha c Hnh (Nghip)

b)Sau khi xut nh, u li hon y. V vy phi tp luyn rt di ngy

thnh thi quen, cui cng mi vnh vin gi c trng thi thanh tnhthng trc m chuyn phm thnh thnh.

c)Mi php Tu Thin v sau u t cc ban T Thin m khai trin v canhci ty tng trng hp.

T NIM X

Mt Php Tu Hai Quan Nim

a)Theo Nguyn thy (Trung A Hm) :

1.-Qun thn nh thn. 1.-Thn thng qun thn

2.-Qun th nh th *. 2.-Th thng qun th **

3.-Qun tm nh tm. 3.-Tm thng qun tm

4.-Qun php nh php 4.-Php thng qun php

*Trong khi qun, thn ca mnh ng nh th no th bit n ng nh thy. Th ... cng vy hay ** Qun bit thn chnh ngay trn thn m mnhang qun. Vi Th ... cng vy.


29/244

*Thn : ch ngay thn ca mnh, vi tt c cu trc v hot ng sinh l cachng.

-Th : cm gic vui bun v tnh t h ly cm gic

-Tm : ch mana tc (t lng). T : suy t, lng nh, so tnh

-Php : tt c cc php tu do Pht dy, 37 phm tr o, T Thin, T VLng Tm ...

b)Theo i tha

1.-Qun thn bt tnh Thn, Th, Tm

2.-Qun th th kh Thn, Th, Tm

3.-Qun tm v thng Thn, Th, Tm

4.-Qun php v ng. Ring php c gii thch l : cc php hu vi, tcvn s vn vt trong th gian.

Nh vy, thc hin qun cc php thy : u, kh, khng thng hng,khng c nh th (exercice dentrainement, cot de voir les choses dans leuraffet facheux, indesirable, non viable) a n mt detachament absolu (x)m gii thot hon ton.

V sao c hai quan nim khc nhau nh vy ?

a/Mc ch ca php tu T Nim X ca Pht l : nhm rn luyn sc nhybn ca cm quan n tt . H xc chm n l bit ngay tc khc itng xc chm trong thc cht n l ci g, khng b i tng nh la,di gt. Luyn sc nhy bn y n mc nhun nhuyn ri th mi tp cc

php tu thin nh c, c bit l : T Thin (Nn nh, tc dng ca T

Thin l v hiu ho hot ng ca nm un, nh m tm hn c thanhtnh (x nim thanh tnh).

Theo Pht, 37 phm tr o l (travaux preparatoires) chun b cho cc phptu thin. V ng u trong 37 phm tr o, l T Nim X, v vy chonn trong li tri trng cui cng ca Pht ti rng Sa La (ni trong Kinh DuHnh), Pht thnh khn cn dn A Nan rng : V sau, trong s t ca ta,


30/244

ai sing tu php T Nim X, ngi l nht hc gi, ngi l tchn chnh ca ta.

Php tu ca Pht l thin, v ch Thin m thi. V chun b cho php tuthin khng b c nguy lc li vo cc loi t thin th phi nhun nhuynT Nim X trc . Do Ngi cn dn rt k trong li tri trng cuicng.

b/Nm trm nm sau khi Pht Nit bn, i tha ra i, a ra nhiu phpthin mi. Bt u l i Pht nh Nh Lai mt nhn tu chng ni trongkinh Th Lng Nghim mt quyn. Tip theo sau , ty theo cnh s chngca tng T S i tha trong khi vo thin, cc Ngi canh ci mi ngimt cch khc nhau, v cho ra nhiu php sai khc.

in hnh l nh php tu T S Thin ca Bodhiharma chng hn. Cc phpThin mi ny mc d l thin hnh vn trng, nhng ct ty u ly t TThin m ch bin ra. l mt s tht m ta cn phi ghi nhn.

Sau khi cc phi trong i tha ch truyn b php tu ring ca mi phi, hmi chuyn ni dung ca T Nim X nguyn thy ra T Nim X hiutheo ngha bt tnh, kh ... nh ta thy trn. T Nim X mi nykhng nhm rn luyn cm quan nhy bn na, m ch nhm thnh tu x l(v lng tm th t trong t v lng tm).

Cch trnh by T Nim X theo i tha, ng nhin l c lch lc,nhng khng v th m phn li cu cnh ca Pht gio l : gii thot v gicng.

Nhng trng hp nh loi ny, ta cn gp rt nhiu trong i tha. V d : trng dng lng t bi, Nguyn thy ch a ra hai mc ch : bt t stv bt gio tha st. i tha thm vo mc ch thc ba : bt kin st ty h.Do mi c ch n chay trit .

***

Nim : ghi nh trong lng (cho n khi t c nht tm)

Qun : t t (suy t soi thu bn trong i tng). Suy tng vng ngoi cai tng gi l Gic


31/244

Gic : (th t) Qun (t t) cng cn gi l Tm hay t. Tm : qun stngoi din. T hay t : xoi mi bn trong.

***

L sn yn (my m ni L) v Trit giang triu (dng sng Trit) l hai cinghch i nhau, bn tnh, bn ng, bn tin, bn tc. Tc m tin, tc khaokht tin. Nhng sau khi n ni ri m ni tm cha ci ha, tr v ci tcli, tc vn li hon tc nh xa. V vn : L sn yn ta Trit gian triu.

Yn ta v Vn v : ngha khng khc nhau

Yn : khi thuc. Sng m, sa m cng gi l yn

Ta : cha kha, kha kn, gi kn, che lp (ng ngha vi ch Phong : gikn) nh trong Phong ta.

Vn : my

V : sa m, tc my mng st mt t

Vn v V : trng thi ging nh yn. Ta gi l khi sng chiu

Trong Hn vn c thnh ng Vn phong v ta ngha l my m ph kn,gi tt thnh : vn v hon ton ng ngha vi Yn ta. V yn ta cng chc ngha l : my m ph kn

Vy L sn yn ta hay L sn vn v, hon ton tng ng v ngha.

--- o0o ---

Phn 2

11. Li trng tri cui cng ca Pht ghi chp trong Kinh Du Hnh ( TrngA. Hm )

12. Nghip v quy lut vn hnh ca nghip

13. Ni v tr


32/244

14. Cu theo ngha ca Pht gio

15. o

16. Thn nm Un

17. Trung o ca Pht

18. Trung o

19. Trung o ca Pht

20. Ng v Php

LI TRANG TRI CUI CNG CA PHT

Ghi chp trong Kinh Du Hnh (Trng A Hm)

Pht bo A Nan :

Nu c k t cho rng ta thu nhip chng, ta nm gi chng ngi y nnc gio lnh ban ra cho chng. Nh Lai khng ni : Ta nhip thu chng, tanm gi chng h nn c gio lnh ban ra cho chng ? ...

Trong khi nhp nh v tng, ta khng tng ngh g ht (nh m,) thnta yn n, khng c u hon (hnh h). Cho nn, ny A Nan! Hy t thpsng mnh ln, thp sng vi php, ng thp sng vi ci g khc. Hy tnng ta ni mnh, nng ta ni php, ng nng ta ni no khc. Thno l Hy t thp sng mnh ln, thp sng vi php, ng thp sng vig khc, hy nng ta i mnh, nng ta ni php ng nng ta nino khc ?

Pht co A Nan :

Nhc hu t ngn ng nhip chng

Ng tu chng tu nhn chng

ng hu gio lnh Nh Lai bt ngn


33/244

Ng nhip chng ng tri chng

Khi ng chng hu gio lnh h

Bt nim nht thit tng nhp v tng

nh thi ng thn yn n v hu

u hon th c A Nan ty kheo ng tu

Xi nhin x nhin php

Vt tha ng t quy y

Quy y php vt tha quy y

Vn h ng t x nhin x nhin php vt tha x nhin ng t quy y

Quy y php vt tha quy y

Pht bo A Nan :

L T kheo hy qun thn bn trong, tinh chuyn cn mn khng li nhc,nh ngh khng qun, t b tham u trn i. Qun thn bn ngoi, quntng hp c ngoi ln trong, tinh chuyn cn mn khng li nhc, nhngha khng qun, tr b tham u i. Qun th, qun tm v qun

php, cng li nh vy. V sau, ai thc hnh c php y, ngi l bchc gi s mt, l t chn chnh ca ta.

R rng, li trng tri cui cng ca Pht ti rng Sa La Song Th, ch tpch vo php tu T Nim X m thi, v y l php tu c bn tim thin.

T Nim X gm c :

Qun thn nh thn

Qun th nh th

Qun tm nh tm


34/244

Qun php nh php

(Php ni trong qun php gm 37 phm tr o, t thin, t khng, tv lng tm ... khng phi cc php trong th gian, nh thng b hiulm).

ngh : hai cu :

ng c vit bng ch vng trong mt ci khung sn son, treo ln trcca in Pht Pht t gn ghi vo lng. Pht gio tr nn u vit chnh

bi ci tinh ty cha ng trong hai cu ny.

T Nim X trong Trung A Hm c hai kinh, mt ngn, mt di; kinh di

c dch y v in thnh tp mng. y l php tu cn bn chun b chohnh gi c c mt t th nhun nhuyn trc khi thc tp thin. Chnh

bi l y cho nn Pht c bit, tri trng vi t trc khi nhp dit.Nhun nhuyn php tu T Nim X ri, th vic thc tp thin t gp trngi v hnh gi d dng vt qua ht.

Nn bit :

Php T Nim X ni y hi khc vi php T Nim X m v sau khii tha canh ci thnh Qun thn bt tnh, qun th th kh, qun tm vthng, qun php v ng (Thng c gi l T Nim Tr)

Php nguyn thy nhm rn luyn s nhy bn trong np cm ngh ca hnhgi i vi i tng qun st. Thc cht ca i tng qun st ng nhth no, th hnh gi bit ng v bit ngay lp tc n nh th y, khng bi tng nh la.

***

Theo kho c : Pht Nit bn nm 483 trc Ty lch

Pht sinh : 80 + 483 (*) + 563

a)Nu ly nm sinh lm Pht lch :

563 1989 (2552)


35/244

b)Nu ly nm Nit bn lm Pht lch :

483 1989 (2472)

(*) C mt con s th hai na cng ng tin cy l : 486 trc Ty lch, vc ba nm Thnh chng in k khng ... (?) hng bi gic gi i chylon.

NGHIP V QUY LUT VN HNH CA NGHIP

A/ Nghip tch ly t v thy, kt t thnh mt khi ngu dt dy c lngng trong y su ca tm hn con ngi, mnh danh l v minh. V minhquy ng to tc (ring kha cnh bt ng l ca ngu dt, gi l si) dykhi Hnh ( ch m qung ui bt s sng). Do ny sinh Kt SinhThc m nhim v l tu thnh mt i sng mi.

B1/ Thc, thun theo nghip cm, chiu tp cc yu t vt cht v phi vtcht cn thit cho s hnh thnh kip sng mi, v chi phi ton b sinh hotca i sng trong hin ti

Trong , bn khu : Danh sc, Lc nhp, Xc, Th c quy nh binghip nhn cc i trc, khng chuyn ha c. T ch ch c thtc dng vo ba khu : i, Th, Hu

B2/i v Th qu qung to nghip mi, sinh khi v minh mi, lng xungm c Hnh to tc. V minh v Hnh mi lng xung y, nhp bn vi vminh v thy, kt hp thnh mt tng hp v minh mi m sinh khi Thcca i sng v lai trong hai khu Sinh v Lo t.

C/T Sinh cho n Lo T ca i v lai, Thc mi li chiu tp Sanh scmi : tin trnh t Danh sc n Hu li tip tc nh trong B1 v B2. Humi li lng xung y, kt hp vi v minh bn hu, quy ng to tc mngoi ln v sinh khi Kt Sinh Thc ca i tip v sau na.

Trong 12 khu ca quy lut vn hnh ca Nghip, c ba khu quan trnghn ht. y l :


36/244

1.-Thc (t v minh ngoi ln) : chi phi ton b i sng hin ti

2.-Hu (do i, Th tu thnh) : quyt nh i sng v lai. khu ny, hotng ca Mt na () rt mnh

3.-V minh (tp khi ca Tm) : ngoi ln t y v minh su thm m tuthnh i sng k tip.

Tng ng vi ba khu ny ca Tm l hc hin i ca Ty phng :

1.-Thc Thc

2.-Hu Tim thc

3.-V minh V thc

Lu :

A T m v Duy Thc, khai trin tm l hc Pht gio, ly thc lm khiim

Khi Tn theo tin trnh ngc chiu, ly V minh lm khi im.

NI V TR

THC: (Phn bit) ng nhin l sn phm do kinh nghim thnh. Ngoikinh nghim ra Thc khng c ch da sinh khi. Nhng Tr (tr khn),

cng ch l sn phm duy nghim m thi, nhng tinh t hn.

TR: L mt trong ba nng lc (cm nng, tr nng, ch: Th, Tng,Hnh) pht xut t un Tng, cng ch l ci nhm kt t t bao nhiu tduy c t cc kip trc cng vi cc bng dng ca tin trn do Thc mangvo. Cho nn ci tr y ch lnh hi c cc kin thc c, hoc hi


37/244

nhng kin thc mi bng cch chp v v ni kt cc kin thc c mthnh.

Ci Tr y, Pht gio gi l Th Tr. Ki T gio gi l Intelligence humaine:tr khn ca con ngi. Khc vi tr tu Pht gio gi l B , cn Ki Tgio th gi l Lumiere divine: nh sng ca Cha.

nh sng ca Cha hay B ca Pht l loi Thnh tr.

Thnh tr l loi Tr tu siu nghim.

Theo quan im Pht gio, Thnh tr pht trin tri qua hai giai on: bcu gy nhn, gi l Nhn (nhn y, dng theo ngha: s c gng phithng trong lc tu tp hng ti Tr). Kt qu thnh tu mi l tht tr.

V vy, nhn l tr giai on gy nhn, Tr l Nhn trong giai on thnhtu.

Nh: Nhn v sinh m ng cho Tr v sinh.

Kh Php tr nhn Kh Php Tr

Tp Php tr nhn Tp Php Tr Tr quan st t .

Dit Php tr nhn Dit Php Tr trong ci dc.

o Php tr nhn o Php Tr.

Kh loi tr nhn Kh loi tr v.v...

(Tr qun st T trong hai ci trn)

Tt c gm Nhn v tm tr, gp chung thnh thp i tm. Bt c trongtrng hp no, lun lun Nhn m ng cho Tr. V cng theo Pht gio,

ch c ci tr tu thnh bi Nhn mi tht l tr tc Thnh Tr. Ngoi ra ul tr phm phu do kinh nghim tu thnh theo nhiu cp khc nhau.

*

* *Nh Hng h trung s hu sa s


38/244

Nh th sa ng Hng h, vi vn h

Th ch Hng h sa, ninh vi a ph?

Thm a Th Tn ! n ch Hng h

Thng a v s, h hung k sa !

(Nh sng Hng c bao nhiu ct l by nhiu con sng Hng, vy s ctca nhng sng Hng ny, c nhiu khng ?

Bch c Th Tn! Rt nhiu. Ch cc con sng Hng y l nhiu v s

ri, hung l s ct ca nhng con sng Hng y).

CU THEO NGHA CA PHT GIO

Kinh Php Hoa ni: Pht v nht i s nhn duyn xut hin th (Phtv mt nhn duyn to ln m hin ra trong th gian), l: m by, mch

bo tri kin ca Pht, khin chng sanh thc ng v trc nhp tri kin caNgi (khai th, ng nhp Pht chi tri kin).

Chung quy, d vi Nguyn thy hay i tha, Pht ch l mt o s niphp ch ng, v ch ng ng hng. Trn con ng phi i, Phtkhng ct bc thay cho ai c ht. Mi ngi phi t cu ly mnh bngcch t i theo ng hng ch. l ngha ng n ca s cu trongPht gio. i tng thuyt minh ca Pht l Nhn , khng h l Thn .Tinh hoa ca Pht gio l .

chuyn ho nghip qu, quy tc mun i vn phi l v ch l:Ch c mc tc

Chng thin phng hnh

T tnh k Th ch Pht gio


39/244

(iu c phi trnh

vic lm gng lm

y l Pht dy)

i tng chuyn ha khng nm ti Qu, m phi nm ti Nhn v doNhn (quyt nh) quy nh. Trong php tu Tnh . Nhn quy nh l nhttm bt lon, s h nim ca ch Pht ch ng vai tr tr duyn m thi.t c nht tm bt lon th Tnh v Thin gp nhau.

O

Ni l Kh, Tp, Dit, o: con ng (phng php) dit ci tp caKh. th t ny quy t cc php tu nhm mc ch dit kh. Gm c 37

phm tr o, T Thin, T Khng, T V Lng Tm v.v... gp chung ligi l Nh Lai Thin, c trnh by rt cn k trong Tp A Hm.

* 37 phm tr o gm c: 4 chnh cn, 4 nh tc, 4 nim x, 5 cn, 5 lc,7 phn b , 8 phn chnh o.

Trong 37 phm tr o khng cn phi thc tp ht, m ch cn thc tp mtphm no do mnh la chn, v phi thc tp cho n mc cc k nhunnhuyn v thnh tu c trn vn 36 phm cn li. Bi l: php phptng y, php php tng loi, php php tng nhun. Ngha l cc phpy nng nhau m thnh. V mc d loi no i theo loi y, nhng chngthm nhun trong nhau. V d: nu thnh tu c Tn cn (trong 5 cn) th

thnh tu lun c 4 chnh cn... Vi Tn cn cng vy. Tn cn gm c:

1/ Pht bt hoi tnh

2/ Php bt hoi tnh

3/ Tng bt hoi tnh


40/244

4/ Thnh gii thnh tu

Lu : V sau, kinh A Di khai thc Tn cn ny y. Trong , nimPht, nim Php, nim Tng l ba tn cn u, cn Nht tm bt lon lThnh gii thnh tu vy.

S d gi 37 phm ny Tr o, l v y cha phi l php tu chnh yu.Chnh yu l php Thin. 37 php ny ch c cng dng chun b cho vicnhp Thin, cho nn gi l Tr (gip). V mc du 37 phm u c gi trngang nhau, nhng trc khi nhp dit ti Sa La Song Th, Pht c bit cndn A Nan v php T Nim X. T Nim X gm c:

1.- Qun thn nh thn

2.- Qusn th nh th

3.- Qun tm nh tm

4.- Qun php nh php.

Ngha l: Thn (thn th), Th (cm gic vui bun), Tm (suy t trong lng),Php (cc php tu hnh mnh ang theo), trong lc mnh qun, chng angnh th no mnh qun ng nh th y. Mc ch php qun T Nim Xl rn luyn s mn tip nhy bn, trc khi thc tp Thin. V nu quncnh trc mt mnh m khng chnh xc th lm sao qun c cnh riren trong ni tm cho chnh xc c ? on vn ghi chp li tri trn cuicng ny c tng thut r rng trong Kinh Du Hnh. Kinh ny tngthut ln i du ha cui cng ca Pht. Kt thc on vn trng tri ny Phtni: V sau, ai trong s t ta thng ngy thc tp T Nim X, ngi l t chn chnh ca ta, ngi l nht hc gi. Khng g r rnghn na!

* Sau khi thc tp 37 phm tr o (hay ch thc tp mt phm thi), nhunnhuyn ri th mi thc tp Thin. Trong Nh Lai thin, php T Thin lnng ct. T Thin gm c:

1/ S thin: Ly sinh h lc. L loi h (mng) v vui (lc) pht sinh sau khixa la trn cnh bn ngoi.


41/244

2/ Nh thin: nh sinh h lc. L loi h lc tinh t hn pht sinh sau khi ttng tp trung c trong chnh nh.

3/ Tam thin: Ly h diu lc. L loi h lc tinh t hn pht sinh sau khi ttng tp trung c trong nh.

3/ T thin: X nim thanh tnh. L trng thi ni tm trit vng lng, saukhi hon ton tr tm trong nh v nh m vng nim in okhng dy khi c na.

Php tu T Thin nhm mc ch v hiu ha tc dng sinh l v tm l canm un. Trc khi vo Thin, phi thc tp nhun nhuyn cng tc iuthn v iu tc (iu ha hat ng sinh l ca xc thn bng php iuha hi th). V hiu ha tc dng sinh l ca un sc.

* Vo c Nh Thin, nh kc bt u ny sinh, hot ng tnh cm ngngli. V hiu ha tc dng l tr ca un tng.

* Vo c Tam Thin, nh lc cng mnh hn, hot ng l tr cngngng li. V hiu ha tc dng l tr ca un tng.

* Vo c T Thin, nh lc tp trung cao v ch ng trn vn nitm, dp tt ht mi to tc ca vng nim in o do un hnh dt an. Vhiu ha un hnh.

n y, un hnh ngng hot ng, ngng du vt lu d ca Nghip vncha tiu bin. V vy, sau khi ra nh, u li hon y nh c. Phi thcT Thin rt lu di, cho n nc nhun nhuyn (cc k nhun nhuyn) thni to thnh thi quen bn vng, tn ti vnh vin sau khi ra Thin. Nh mi dit gc Nghip m thnh bc chnh gic, nh Pht thnh di gccy B . Ch khng nh ng A La Lam, ngi truyn dy php ny choPht, ch v khng y c ci m Pht s t c sau .

R rng, mc ch ca php thc hin T Thin l nhm v hiu ha dndn tc dng ca nmun (ng n x thnh kh). Cui cng l ph v

Nghip m gii thot.

V sau, trn c s php T Thin, cc T theo cung cch, c cm v mc ng t ring bit, cho ra trc sau chng 40 php Thin mi. Php nocng nhm cng ph un hnh m dit nghip c.


42/244

Quan trng v c bit hn ht l php Thin ca T t Ma, mnh danh lT s Thin.

Theo php T s Thin, i khi cng bt u iu thn iu tc. Khi btu tnh tm c ri th phi tri qua ba giai on tim tin, c thnh tuc giai on mt mi i vo giai on hai, v sau giai on hai mi voc giai on ba, nh Tm Kinh Bt Nh ch r. Ba giai on tim tiny l:

1.- V ngi (Tm v qui ngi: mn nghi khng cn)

2.- V y (V hu khng b)

3.- V tm (Vin ly in o) mng tng: (Vng nim tan bin).

Sau khi vng nim tan bin hon ton th t bin xy ra n ng: cu cnhNit bn.

Bt c vi loi Thin no, hnh gi tu thin phi l hng thng cn thngtr mi theo ni. Vi qun chng bnh phm th ch c php tu Tnh .Tnh cng nhm mc ch nh Thin, nhng chia qu trnh tu hnh quahai giai on. Giai on u p dng phng php tnh cm, nhm vo unth m vut ve mn trn d dnh, cho n khi nht tm c (nht tm btlon) th c vng sinh (Vng sinh: sinh qua th gii bn kia, nhng nghach thc l i mi, thot xc). Sau khi vng sinh ri, th nh hon cnhchung quanh m ph tr un hnh sau (trn ci Tinh ).

Phng php tu ca Tnh bnh dn hn, cho nn ai cng theo c chkhng rc ri nh Thin.

Tm li:

T l bi php u tin Pht ni ra cho nm t u tin (nhm KiuTrn Nh).

Tt c tinh hoa ca Pht u kt tinh trong mt bi php ny. Nhng g Phtni v sau u t y trin khai ra. Tt c nhng gio ngha ca tt c cctrng phi Tiu tha cng nh i tha cng u t ni ny khi ngun,to thnh mt dng thc t tng bt tn.


43/244

T bao gm hai mt o v i (Th gian v Xut th gian) khc nhau,nhng tng thng nhau: o phi trong i, i phi c o hngdn. S tng thng l: Trung o. V tuy ni khc nhau, nhng k thtl c bn dnh cht vi nhau khng th tch ri c: Kh Tp ca kh

Dit tp ca kh o dit tp ca kh.

1: Nhm vo con ngi bng xng bng da m ni: l ci kh canm un rc chy (Ng m x thnh).

4: Bng php tu T Thin, nhm vo nm un m sng lc v thanh tnhha, a con ngi ra khi kh.

Nh vy l: Tin hu tng c v cng mch lc.

* i tr un sc iu thn iu tc (giai on chun b)

* i tr un thc S thin (Ly sinh h lc)

* i tr un th Nh thin (nh sinh h lc)

* i tr un tng Tam thin (Ly h diu lc)

* i tr un hnh T thin (X nim thanh tnh)

Kh l do Nghip: dit kh phi dit Nghip, to tc l un hnh.

T cn nh thut ng ny:

Tm chuyn thp nh hnh Php mn.

Php mn ba ln chuyn 12 ln lm, ngha l: Php mn T Pht ni lnu cho nm t nghe, sau khi thnh o. Trong ln u tin , Ngi nhc

li ba ln: ba chuyn (Tam chuyn):

1. Th chuyn: mch bo cho bit

2. Chng chuyn: em mnh ra lm bng chng.

3. Khuyn chuyn: khuyn nm t nn nghe theo.


44/244

1/ Th chuyn:

* Ci l Kh, cc ng nn bit thc cht kh ca n.

* Ci l Tp, cc ng cn thu r nguyn nhn ca kh.

* Ci l Dit, cc ng nn thu sut kt qu dit kh.

* Ci l o cc ng cn bit phng php tu hnh dit kh.

2/ Chng chuyn:

* Ci l Kh, ta chng nghim.

* Ci l Tp, ta thu r.

* Ci l Dit, ta chng c.

* Ci l o, ta thc tp.

3/ Khuyn chuyn:

* Ci l Kh, khuyn cc ng nn bit cho r.

* Ci l Tp, khuyn cc ng nn hiu r ngun gc.

* Ci l Dit, khuyn cc ng nn tr dit sch.

* Ci l o, khuyn cc ng nn tu theo (12 hnh)

Lu :

T l nng ct ca Php Pht. Khng nm vng T khng th hiuc Pht gio. V nu c cho l hiu th cng sai lch lm ln.


45/244

THN NM UN

(Thn ngi bng xng bng tht)

1. KH: Tc dng kh au v gii thot u ch din bin trong mt thnny.

2. TP: nguyn nhn ca kh.

a) Nghip: (to tc Nghip l Hnh)

b) 12 nhn duyn: (quy lut ca qu trnh to tc)

3. DIT: dit tp (dit cc php hu vi trong tp)

V vi hin ra: trch dit v vi. C ba v vi chnh:

* H khng v vi (khong h khng v vi)

* Trch dit v vi (Nit bn B tu c)

* Phi trch dit v vi (T th ca Nit bn v B v thy v chung)

Dit ht cc php hu vi nhim th chn th v vi thanh tinh lu l: TnhKhng Bt Nh.

4. O: phng php dit tp.

Nh Lai Thin: 37 phm tr o, T Thin, T Khng, T V Lng Tm...(trong s . T Thin l php chnh yu, nhm cu cnh dit hnh ca

Nghip)

V sau, c thm chng 40 php Thin xut hin v cng nhm dit hnh.

c bit l php T s Thin (Thin t Ma)

Phng php Tnh cng nhm dit Hnh, nhng t cn bn trn Tn cn(trong nm cn v chia qa trnh tu tp thnh hai giai on. Giai on unhm vo un Th, tc tc ng vo tnh cm cho n khi thnh tu. Nhttm m cu vng sinh. Php tu ny bnh d v d theo hn i vi qun


46/244

chng bnh phm, ch khng kh khn nh Thin dnh cho bc thng cnthng tr.

Pht trin v sau:

Sau khi Pht nhp Nit bn chng 500 nm, Pht php c trin khai rngv chia thnh Hu lu v Khng lu l Php tng (Php Tng A T mca Tiu tha, Php Tng Duy Thc bn i tha, Php Tng Khi Tni tha). Khng lu bao gm gio ngha cc kinh thuc h thng Bt NhPhp Tnh. Php Tng l Hin Tng Lun Tm L Hc. Php Tnh lBn Th Lun Bn Th Hc. Php Tng khai trin t hai Kh Tp.Php Tnh khai trin t Dit .

TRUNG O CA PHT

1. Chn ngn cuc sng dc lc hng ngy trong cung, nm 29 tui, Gotamab nh ra i, sng i lang thang trong sut 6 nm, t hnh h thn xc ncc vi hy vng tm ra chn l cu vt chng sinh. Cho n khi ngich cn mt nm da bc xng, ngi ng khng vng na, ng bn ltxung sng Ni Lin gn tm gi sch s, ri l bc ln b, chn i bxiu b sp. Nh t sa b m nng chn b Sujata mang dng, ung xongng thy tinh thn sng khoi, t tr li n ung nh mi ngi, vkhng lu sau, ng o di cy pipala. Sau 49 ngy m tham thin, trckhi em nh sng o mu truyn cho nm t u tin ti vn Lc. Phtkhng nh con ng gip Ngi pht kin chn l phi l con ng gia(trung o) trnh xa hai cc oan: dc lc v kh hnh. Nung chiu xcthn, cng khin tm hn u ti hn na. V li c cn sng mi tu c,cht th cn g na m tu. Ngha uyn nguyn ca Trung o (con nggia) khi thy l nh th. Trong cuc sng, trnh xa hai cc oan dc lcv kh hnh.

2. Sau khi pht kin chn v chia bn chn thnh hai cp nhn qu thgian (i) v nhn qu xut th gian (o). Pht cho rng nghing v mttrong hai cp y u l thi cc oan, khng ch g cho i, cng chngch g cho o. Ngi bn lp li tng quan tng thng gia i v o (isoi sng bi o, o hin din trong i) v gi mi tng quan khng rinhau l Trung o.


47/244

Mi m rn xit vi hai Kh, Tp. No c ch g cho nhn sinh au kh?Nhng rung b i i tm chn n thn ring trong hai Dit o, thkhng xng ng c hng ming cm manh o ca i cung cp. C haicon ng u ngu mui nh nhau, v l v b nh nhau. Bit nhnsinh au kh, nhng ch tm cch lun gii ci au kh m thi l in. Bitcch gii kh nhng khng ln vo i cu kh l t. Trung o l conng ni lin hai bn: i v o. o v vp phi nhp th, khng cxa ri i.

3. i tha, trn bc ng i tm Pht tnh v tr trn tng quan Duynkhi, ng c ci thc cht ca vn hu trong bi k sau y:

Nhn duyn s linh php

Ng khng thuyt th khng

Th danh vi gi danh

Dic danh trung o ngha.

Cc php l nhn duyn sinh, ti ni chng l khng, chng ch c tntrn gi danh, cng gi l ngha ca trung o.

Cc php v do nhn duyn gi hp m thnh c, cho nn trong thc cht(bn th), chng ta ch l ci khng sung: chn khng. Nhng trn danhtng (hin tng), chng hin ra gi c. Ci gi c y ch l gi danh mthi. V tuy n gi c. Nhng n vn c tc dng nh c tht c, cho nn gici gi c ca hin tng l: Diu hu.

Th th khng, nhng tng th c. gi l: chn khng diu hu.

Chn khng diu hu l con ng gia (Trung o) tng thng bn th vhin tng ca vn php. V vy, mun nhn din cc php cho ng, phi

theo con ng gia . Nghing v bn th (khng), cng nh nghing vhin tng (gi c) u sai lm nh nhau c.

S tht ni cc php l tuy Khng m C l chm l ti hu. ng b mhoc bi c hay bi khng. l Trung o.


48/244

TRUNG O

Gia hai bn (nh bin), ring thin v bn n cng u lm nghing lchtrung o.

Trung o (con ng gia) theo Pht gio khng phi l ci trung bnhcng gia hai bn, m l con ng tng thng nhau: l ngha trung oca Pht gio. o hin din hi ha trong i. i c o xng pkhng tri chng nhau. l trung o ca Pht gio. i vi bt c loiNh bin no cng u nh th mi tht Trung o, theo Pht dy.

Cho nn kinh Pht ni:

Pht php ti th gian, bt ly th gian gic.

Ly th mch B , nh cu quy mao th gic.

Php Pht trong th gian, khng la th gian m c gic ng. La th gian tm B , ging nh tm lng ra, sng th.

V cng vy kinh Kim Cang ni:

Th c Nh Lai thuyt nht thit ch php giai th Pht php (cho nn NhLai ni tt c cc php u l Php Pht)

Trung bnh cng l nh: ngi bn i 30 ng, ngi mua tr 20 ng.Trung bnh cng ca hai gi l:

30 + 20 : 2 = 25

TRUNG O CA PHT-

Trong bt c hai cp cc oan no (o v i, kh v vui, thin v c,vv....), Trung o u c ngha l:


49/244

a) Ly nh bin la c hai bn v

b) Vt ln hai bn

c) Nhng tng thng c c hai bn.

Cho nn, Pht chng Chn , nhng vn tng thng vi Tc . trongChn m khng ri Tc; trong Tc m khng ri Chn.

Kinh ni: trong 45 nm ti th, Nh Lai thng ti nh l v th.

NG V PHP

Hc thuyt ca ngoi o v th gian cho rng trong mi con ngi c mtlinh hn bt bin, ng tr th xc v lm ch th. H gi ci linh hn y lci Ng. V theo h, Ng l mt thc th c nh (Enticte fe), mt khinguyn vn bt di bt dch t khi sinh cho n khi cht.

Ngc li gio l Pht tr trn nguyn l duyn sinh hay duyn khi, quynh rng mi hin tng trong th gian, bt c thuc vt gii hay tm gii,u do nhiu nhn duyn ha hp m c sinh khi. Do , khng mt hintng no, bt c tm hay vt, t n ring c thc th c nh. Tt c u doduyn v khi th cng do duyn m bin i, cho nn tt c u v thngv v ng. V ng v v thng l hai nh l c bn ca nguyn l duynkhi. Bng nh l V ng, Pht thng tay bc b ci quan nim linh hn cnh ca ngoi o v th gian. Pht ni v ng, tc ni: Khng c mt cithc th ca linh hn c nh vy. Trong con ngi khng h c mt cing, ch th no ht.

Cn nu bo rng trong mi con ngi c mt ci Ng gi to tu thnh binhn duyn ha hp th Pht khng h ph nhn. Ci Ng gi tm y binchuyn trong tng st na v theo nhn duyn m hin ra trong suy t, trongngn ng v trong hnh ng. Chnh vi ci ng lu chuyn y con ngi bsa a. Li cng nh ci ng lu chuyn y m con ngi c th thng hoa thnh Pht. Tin hay thoi l hon ton do ba nghip thn, khu, quy


50/244

nh. Trong tin trnh Ng khng l ci g ht, cng khng c vai tr noht. Cho nn Pht ni: Hu tc nghip, v tc nhn.

Tm li, V ng theo Pht l khng c linh hn c nh. Tc khng c thcth c nh bt bin.

* Khng c thc th c nh trong con ngi, gi l Nhn v ng (v ngni con ngi)

* Khng c thc th c nh trong s vt, gi l Php v ng (v ng ni svt)

Ci thc th (Ng) m ngoi o v th gian gn cho ngi v vt, truy cucho n mc rt ro cng cc, ch l mt o tng h di gi tm, khng c

thc cht. Cho nn v sau, vi s xut hin ca t tng Bt nh, i thami khng nh rng: c m l khng, khng m ho ra c.

Mi tro lu t tng trong Pht gio, Hu lu cng nh Khng lu, u btngun t v ng, v thng m trin khai v cng tn. Gc xut pht chmt, nhng ta ra trong nhiu din (hay gc cnh) khc nhau. Ty theo tnggc cnh mt v tng lp trng mt, mi trng phi trin khai gio nghatheo s c ring, khng trng phi no ging trng phi no: duy thc,duy tng, duy th... V vy, m Pht gio tuy ny n t mt gc chung,nhng cnh l v hoa tri ra v cng sum xu. Nn trit hc Pht gio do tr nn v cng phong ph, a dng bao gm nhiu im khc nhau ca mtgc Dharma chung do Pht truyn dy. T mt gc chung, cc trng phitrin khai ra nhiu din khc nhau. Ngi hc c th t bt c din no, lingc v ngun, cng s gp nhau gc, thng nht gc.

Sau y, ni ring v ci gi l Darma (Php). Darma (Php) bao gm nhiungha khc nhau. Ngha cn bn ch cho ci c tnh ring bit ca tng svic, c tnh y c khun mu (quy) nh m ta nhn din c ngay lptc s vt l s vt g. nh ngha ca Php l Nhim tr t tnh, qu

sinh vt gii. Ngha: Vt no nm gi tnh ring ca vt y, khun mu catng tnh ring khin vt t lt xc ra, nh m ta lp tc nhn dinc n l vt g.

Theo nh ngha trn y, Php khng phi s vt. Nhng theo cch dngthng tc, Php ch lun cho s vt vi c tnh ca n. Li v, Php bao


51/244

hm ngha quy lut, cho nn nhng g Pht dy cng gi l php: Phpbo.... Tt c c ngha tri u t ngha gc m rng ra.

Trong nhm Ng, Php. Ng ch ch th, Php ch khch th. Tng quanch khch l tng quan i i. C hai u cng gi lp, cho nn ni: Ng

php cu khng (Khng, hiu theo ngha, khng c thc th c nh).

--- o0o ---

Phn 3

21. Trung Dung ca Nho

22. Nguyn l duyn khi ( t nguyn thu n i tha)

23. Duyn khi

24. Trung o

25. Gio hi

Pht gio nguyn thy

Pht gio tiu tha

Pht gio i tha

26. ng gp quan trng ca cc b phi Tiu tha

27. Php tng duy thc(Trng phi Du Gi)

28. Php tng duy thc

29. Nhn xt v duy thc tam thp tng

30. Bt thc quy c Tng ( Tp trung ni v khun php ca 8 thc doHuyn Trang to)


52/244

TRUNG DUNG CA NHO

1. M u sch Trung Dung, Chu Hy ghi li my nh ngha cho Trnh Hov Trnh Di v hai ch Trung Dung v Trung Ha nh sau, dng lm lidn nhp (introduction):

Bt thin v chi trung, bt dch v chi dung (Khng nghing lch gi lTrung, khng i thay gi l Dung)

Trung gi, thin h chi chnh ao; dung gi, thin h chi nh l (Trung lcon ng chnh trong thin h, Dung l ci l nht nh trong thin h)

Nh vy, phi chng khi ni Trung l ni ci o ln trm khp khng gian?V khi ni Dung l ni ci nguyn l ca o ln y khng h thay i triqua thi gian? V phi chng Trung Dung l ci o ln min trng ca vtr vn vt?

Ri t nim trung dung, hai h Trnh chuyn sang nim Trung Ha, vinh ngha nh sau: H n i lc chi v pht, v chi trung. Pht nhi giaitrung tit v chi ha. Tr trung ha, thin a v yn, vn vt dc yn: mnggin bun vui, khi cha pht, gi l trung. Pht ra m u ng tit tu, gi

l ha. n mc trung ha, th tri t yn nh v vn vt sinh si ny n.

Nh trn l quan im ca hai h Trnh v Trung Dung v Trung Ha,khng hiu do lin h no m h i t Trung trc (bt thin) qua Trung sau(mng gin cha pht) v t Dung (bt dch) qua Ha (ng tit iu)? Lu Dung y c ngha l thng, khng c ngha nh ch dung trong baodung.

2. Tip theo, khi i vo chnh vn, c li trc tip ca Khng T ni, tathy nh sau: o chi bt hnh gi, ng tri chi h, tr gi qu chi bt tiu

gi, bt cp gi (o khng thc hnh c, ta bit ri: K tr vt qua lnranh ca o qu xa, cn ngi ngu th khng vi ti c).

Nh vy, k tr th mc li thi qu, ngi ngu th mc li bt cp, cho nno khng thc thi c. Th th phi chng o nm trong khong trunggian, gia thi qu v bt cp?


53/244

Vy, phi chng o l ci trung bnh cng (moyenne arithmetique) giathi qu v bt cp?

Nh vy, o Trung Dung (nh cao ca hc thuyt Khng T) ch thc nl ci g?

Nu n l ci thc th gia khng gian v thi gian (verite dans lespace stdans le temps), th hn l ci khng phi trung gian (moyenne) gia thi quv bt cp!

o Trung Dung chc phi c mt ni dung sc tch v cao siu hn na.

NGUYN L DUYN KHI

T NGUYN THY N I THA

T tng cn bn ca Pht xut pht t u mi duyn khi m Ngi ng t trn vn trong m thnh o di gc cy B . T nguyn l c bnduyn khi y, hai nh l tt nhin phi c rt ra l: V ng v Vthng. Hai c tnh ny hp vi mt c tnh th ba i nghch li (sau khihon ton gii ta v minh) l Nit bn tch mch, to thnh ba php n cn

bn ca gio php Pht. i ngc li vi ba php n ny, b coi nh chngli ton b t tng ca Pht vy. Cn nu trit trung thnh vi ba phpn y, nhng d c sai khc nhau trong cch trin khai rng hay hp, cnhay su, th cng c xem nh chnh kim khu Pht ni ra. T i nguynthy cho n nay, nhng d bit nh th tng xy ra nhan nhn. Ngihc cn phi lu nm vng hng v thc cht rong tng giai on.

1.- Pht gio nguyn thy:

Nh ta bit, hai php n quan trng hng u ca Php Pht l V ngv V thng, th hai h lun rt ra t hai php n y l Khng (v V ngtc th Khng), v Kh (v v thng ng nhin gy au kh), hai h luny ng l phi c tm quan trng ngang nhau, nhng trong sut kinh vn


54/244

Nguyn Thy, gio ngha Khng, mc du thnh thong c c Pht cp n, nhng khng c c bit ch trng nh gio ngha Kh. Vsao? y l iu ngi hc cn phi suy t nhiu, tht nhiu. Phi chng vPht ch trng v thc t hn cuc sng hn l v kha cnh duy l phiu

bng? V sao?

2.- Pht gio Tiu tha.

Pht gio Tiu tha thuc i Chng b h t nng l wowngr gii thot,cho nn thn gn v gio ngha Khng. Nhng cc phi Tiu tha thathuc Thng To b vn theo ng hng thi Pht m tip tc khai trin

ba gio ngha v V ng, V thng v Kh, ri t tng bc mt,xy dng c nn tng ca mn Tm l Pht gio. y l ng gp snggi nht ca Tiu tha i vi Pht gio vy.

3.- Pht gio i tha ly li tt c cc im ch yu ca li Pht dy, theohng i ca i Chng b, nghing v l tng gii thot nhiu hn. Vvy cho nn khi c kinh vn i tha, ta thy i tha lun lun nhc n

bn gio ngha V thng, Kh, Khng, V ng (xen k nhau theo th ty). V mc du nu bn gio ngha, nhng thm ca i tha vn chch trng mt ngha Khng m thi. V v c bit ch trng nghaKhng, cho nn i tha i su vo Php tnh, vt xa c Nguyn thy. Vii tha, ci g cng c xt n di kha cnh Tnh ht: Pht tnh,Php tnh, Khng tnh... V khi i su vo Tnh ri, th mi hin tngtrn i ny (Tng) u Nh Huyn.

Khng (Sunya) v Nh Huyn (Maya) do tr thnh hai gio ngha c bnca i tha. Nu khng nm vng hai gio ngha c bn ny, th kh hiuc i tha mun ni g.

Tm li:1/ Kinh vn Nguyn thy lun lun ni n: V Ng, V thng, Kh. (Nuni n ngha Khng, th cng lt qua m thi).

2/ Vn hc Tiu tha thuc Thng To b h cng cng mt hng viNguyn thy (t ni n ngha Khng)

c bit c hai phi trong Thng Ta b h (Hu b v Tu b) li thanhn c Ng.


55/244

3/ Vn hc Tiu tha thuc i Chng b h th nghing hn v Khng, tquan tm n cc ngha V Thng v Kh.

4/ T tng i tha (ra i sau Pht Nit bn 500 nm) tip tc truynthng ca i Chng b h, trit khai trin ngha Khng cng khai lp

phng trnh : V Thng, Kh, Khng, V ng, nhng ngha nng ct chtp trung vo ngha Khng, ri t khai ra mt quan im mi ca giongha mnh: l gio ngha Nh Huyn (maya). Vi ngha Khng v NhHuyn, i tha nghing hn b Php tnh, nhm mc ch thuyt minh BnTh Lun.

Lu :

Ngha Khng trong i tha bao trm ln Nhn Khng (Ng Php u

Khng).

Tiu tha thuc i Chng b h ch nh Ng Khng m thi. Khng ni gn Php Khng.

DUYN KHI

Duyn: vin, vn, leo, nng.

Khi: dy ln, li ln, khi ln.

DUYN KHI: Vin nhau theo hng ngang (khng gian) theo quy tc:

Duyn sinh. C hai cch vin nhau, va theo hng ngang, va theo hng dc.

a) Vin nhau theo hng ngang (khng gian) theo quy tc:

* D th hu c, b hu (v ci ny hin hu nn ci kia hin hu).

Ci ny l CH th tt c ci kia l KHCH.


56/244

b) Vin nhau theo hng dc (thi gian) theo quy tc:

* D th sinh c, b sinh (v ci ny sinh ra nn ci kia sinh ra)

Ci ny l NHN ci kia l QU.

a) L duyn khi tng quan CH KHCH.

b) L duyn khi trong tng quan NHN QU

Tng quan trong a) l tng quan ng thi.

Tng quan trong b) l tng quan d thi.

C hai xen nhau v xy ra.

Duyn khi l nguyn l u mi ca t tng Pht gio .

Cc php T , Thp Nh nhn duyn, Ng un, Nghip bo u pht xutt nguyn l cn bn ny. Cho nn Pht ni: Hiu c Duyn khi th hiuc ton b gio thuyt ca ta.

V v sau, hai trng phi i tha v Tiu tha, mc d tranh chp nhauquyt lit v ngha Hu v V, u phi ng nhau v mt im c bn lly Duyn Khi lm u mi cho mi gio ngha ca Pht gio. Gio nghano kh hp vi tinh thn Duyn Khi c xc nh l gio ngha chnhthng. Lch ra khi tinh thn Duyn Khi c ch xem nh bng h, hoct hn na, l ngoi o b vo Php Pht.

Cc trng phi i tha u trit tn trng nguyn l Duyn khi. cbit hn l trng phi Hoa Nghim. Trong kinh Hoa Nghim, trng phiHoa Nghim trin khai l Duyn Khi n mc cng tt trn c hai chiu:

ngang (khng gian) v dc (thi gian) m thnh lp thuyt: Php gii trngtrng duyn khi (nh cao ca l Duyn Khi).

Nn bit:

Trong Pht gio, t Tiu n i, trc sau ni tip nhau t thp ln cao, cbn thuyt Duyn Khi c ra. l


57/244

1/ Nghip cm duyn khi: do cc trng phi Tiu tha nh Hu B,Theravada... trin khai t quy lut 12 nhn duyn v ly Nghip (v minh)lm u mi Duyn Khi.

2/ A Li Da Duyn Khi: do trng phi Duy Thc ca V Trc v ThThn trin khai t gio ngha Duy Thc m xng, v ly A Li Da lmu mi Duyn Khi.

3/ Chn nh Duyn Khi: (cng gi l v minh duyn khi, v chn nh vv minh ng th) do trng phi Khi Tn ca M Minh xng v lyChn Nh lm u mi ca Duyn Khi.

4/ Php gii trng trng Duyn Khi: do Hin Th ca trng phi Hoa

Nghim, da vo ni dung kinh Hoa Nghim m xng. Thuyt ny lys sinh khi ca tt c cc php trong Php gii c hng ngang ln hng dc,lm u mi cho Duyn khi.

* Ba thuyt duyn khi trc thuyt minh Tm l hc t cn xung su, tmt tng xung thu mt y, ca ni tm con ngi.

Thuyt th t m rng l Duyn khi ra cng khp v tr, bao gm trn vnc nhn sinh quan ln v tr quan, cho nn c xem l vin mn hn ht(Kinh Hoa Nghim thuc i tha Vin Gio).

PHP

1.- Li Pht dy trong 45 nm thuyt gio va Ngi cha dng nhng quytc min trng chi phi ton b nhn sinh quan v v tr quan. Cc quy tcmin trng y gi l Darma, phin m t Ma. Trung Hoa dch l Php.Gn y, Anh dch l The Law v Php dch l La Loi.

Php l quy lut khch quan vn c t v thy v tn ti cho n v chung,

khng do ai sng to ra ht. V nh n mn th kht nc, hay nh cc hnhtinh trong thi dng h th xoay quanh mt tri. Khng ai ra lnh cho cchnh tinh y phi quay hay ngng quay, theo mun ch quan ca mnhc. Ci gi l Php trong Php Pht cng ging nh th.

Ngi pht hin v gic ng Php th gi l Pht. Ngi nng theo php tu hnh th gi l Tng. Php soi ng cho Tng v sinh ra Pht. Pht


58/244

khng h sinh ra Php. Cho nn trong thut ng Pht gio khng h c chgio ch. Ch c ch Php vng l t ng tn vinh Pht, ngi gicng mt cch vin mn.

Cng nn bit thm rng: Php l Php, khng chnh khng t, khng thngkhng diu g ht. Ghp thm bt c mt hnh dung t no vo ch Php,cng ch lm gim gi tr ca Php v khin cho ngha ni dung ca Php

b lch lc mo m.

Tt c nhng g Pht dy trong 45 nm ti th, u gi chung l Php(darma). Sau khi Pht Nit bn, cc thnh t ca Ngi tp kt nhng lica Ngi dy, mi chia Php ra lm thnh hai loi. Nhng g thuc v hcthuyt c gi chung l Php, v em xp vo Tng Kinh (y l TngKinh nguyn thy). Nhng g thuc v gii lut p dng trong vic tu hnh

c gi l Gio v em xp vo Tng Lut. C hai gp chung li gi chungl Php Bo, mt trong ba ngi bu Pht, Php, Tng.

Cc Thnh t v sau na, khi em gio php ca Pht ra truyn b, muncho ngi hc d thu nhn, bn ch thch, bnh gii v h thng ha ton bgio php m thnh Tng Lun. Tng Lun tc tng Abhidharma, phinm A T t Ma v gi tt l A T m. Abhidharma, Trung Hoa dch li Php, ngha l bnh gii Php. Khng thng khng diu g ht ch ltrit hc do cc trng phi Pht gio v sau khai trin v lun gii PhpPht m thnh.

Cng t Php Pht khai trin ra, nhng vua A Dc (sau Pht 218 nm) chrt ta nhng bi hc v lun l p dng vo vic tr dn. A Dc gi nhng

bi hc lun l l Saddharm (Trung Hoa dch l Chnh Php).

Khong chng 600 nm sau Nit bn, i tha ra i, cho rng trit hc AT m (Tng Lun ca Tiu tha) l nng cn, khng din t ht ni dungu thm vi diu ca Php Pht, bn kt tp kinh i tha v cho ra Lun itha. Ring Lut th gi nguyn Lut ca cc trng phi Tiu tha c.

Cho nn, Tam Tng thnh in, theo i tha gm c:

1/ Tng Kinh: tng kinh Nguyn thy v tng kinh i tha.

2/ Tng Lut: cc tng lut Tiu tha.

3/ Tng Lun: tng A T m v tng Lun i tha.


59/244

Nh trn l ngha ni dung ca ch Php trong ton b gio phpPht gio t nguyn thy cho n ngy nay.

II.- Tuy nhin, ch Php trong gio php Pht cn bao gm nhiu ngha bao la hn na, xut pht t nh ngha cn bn ca ch Php.

Php (dharma) c nh ngha l nhim tr t tnh, qu sinh vt gii,ngha l: nm gi tnh ring, quy tc ca tng tnh ring ni tng s vtkhin s vt t lt xc ra, nh m ta bit s vt l s g, vt g.

Ni mt cch khc cho gn hn, v ta d hiu hn, Php l nhng quy tctru tng ca tng s vt v gn lin vi s vt. Nh cc quy tc m tanhn din ngay lp tc s vt l s vt g. Ci m thc phn bit c ni

s vt l ci quy tc tru tng , ch khng phn bit c t thn ca svt c th. Mt bit sc, tai nghe ting... thng qua cc quy tc gn lin visc tng m thanh... ch khng thy c t th ca sc tng hay mthanh. Nh vy, Php ch l bng dng ca tin trn ca sc, thanh, hng,v, xc.

Nh trn l ngha ch thc ca ch Php trong Ch Php. Nhng trnphng din thng tc ha, Php c hiu theo ngha: s hay vt. VCh Php c ngha l s s vt vt ni chung.

Cng nh Php dng theo ngha nhim tr t tnh... nhng ch ni ringtrong phm vi ca thc m thi nh thin php, c php... th chPhp y tng ng vi ch Ci trong ting Vit. Thin php l cilnh, c php l ci d (Lu : Ci, ch khng phi iu).

III.- Cui cng, Php c ngha l Php Tu.

Nh qun php trong T Nim X, l qun cc php tu t 37 phm tr ocho n T Thin, T Khng... hay nh Php T l quy tc ca bn ,

php tu qun st trong bn ...

TRUNG O


60/244

Xa nay, cc nh hc gi Trung Hoa hay em thuyt Trung Dung ca cKhng T so snh vi thuyt Trung o ca c Pht, v cho rng hai bntng ng nhau.

Khng r thuyt Trung Dung c cha ng mt ni dung no cao siu hnna hay khng, nhng c theo ngha g c trnh by trong sch TrungDung th ci Trung Dung ch l ci trung bnh cng gia hai cc oanm thi. Chng khc chi ci gi bnh qun gia bn bn i 40 cho mtmn hng no , cn bn mua ch bng lng tr 20, vy gi bnh qun chiai phi l 40 + 20 : 2 = 30

Qu vy, sch Trung Dung ghi chp rng Thun n c chi dng thin,chp k lng on, dng k trung v dn, ngha l Vua Thun giu nhmiu c v nu cao iu thin, ng nm hai u mi ca thin v c, v em

mc trung cn gia hai bn ra p dng gio ha dn. Th ri, cKhng T tn thn vua Thun bng mt cu kt nh sau: C nh th thvua Thun mi xng dng l vua Thun ch! ( ni xng danh l mt vvua Thnh).

Nu Trung Dung ch c ngha nh th thi, th no c khc g ci trung bnhcng gia hai cc oan m nh Nho Phan Khi cho l na nc na m.

TRUNG O theo c Pht, khng h c ngha nh th. Trong php T (php gi gm v thu tm ton b gio l ca Pht) c Pht chia bn thnh hai nhm nhn qu th gian v xut th gian. Kh v Tp l nhnqu th gian (i). Dit v o l nhn qu xut th gian (o). Ringnghing v bt c bn no trong hai bn cng u sai tri nh nhau. Ch lkhng sai tri l nu hai bn tng dung tng thng vi nhau. Ngha l:o phi ngay trong i, v i phi c o hng dn. o trongi, nhng khng b i hoen th mi hng dn c i. Cn i trong o, nhng i vn gi nguyn sc sng a dng ca n, c khcchng l sc sng a dng y lnh mnh v ngt thm mi o.

Con ng tng thng giao lu gia hai bn, c Pht gi l Trungo. Nu mt trung o th khng nhng ring i b thit hi l trin minau kh, m ngay ci gi l o cng ch l v dng. V chng ch g cho ai,v ch sng bm vo i nh cy tm gi. Ci o nh th ch l loi othi tha m nu khng c n, i trt bt c gnh nng phi nui, v do m kh hn.


61/244

Nh vy, Trung o theo ngha Pht dy, phi hin din trong c hai (i vo) nhng phi vt ln trn c hai. Tuy nm trong i gip i, nhngo khng nhim mi v x u ca i. Tuy nm trong o, c o xngp hng thm ca o, nhng i vn gi y nguyn sc sng nng nga dng ca mnh.

C nh th th o mi khng tr nn kh cn nh l a cnh kh, v imi tr nn ti vui ng sng.

Ni tt mt li cho d nh, l: Trung o l ci o c mt trong c o lni, tng thng gia hai bn, nhng vt ln trn c hai, v khng b ring

bn no chi phi.

lm sng t ngha Trung o, trong A Hm c mt on kinh k li mt

mu ca i Pht nh sau:

Ta nh xa kia ta tng bao phen qua li trong su chng cng h ngi ngni ph. Nhng g h ni c, ta cng ni c. Nhng g h khng nic ta cng ni c. H c sc p th ta c sc p hn. H c ting hayth ta ting hay hn. Sau khi ni Php cho h nghe v ch bo nhng iu lich cho h xong, ta lin bin mt m h chng bit ta l Tri hay l Ngi.

Nh trn l mt on trong A Hm, ni ln hin din ca o trong i li lc cho i m khng b i lm hoen , o hin din trong i l nhvy . V chnh l Trung o, ng ngha vi Trung o ca Pht y.

Ni rng r, l: Trong cnh gii Nh Nguyn i i nhau thin v bt cbn no cng i lch ra khi Trung o. M h lch ra khi Trung o l saitri. Nh trong quan nim thin c i i nhau, ci c l xu l hu lu nh, nhng ci thin i lp vi ci c cng chng hn l bao, v ci thiny cng ch l (su chng loi ca dn chng n m nh chng St L)... ci thin hu lu m thi. Thin v lu thun thin l loi thin siuvit c thin v c ca th gian.

Hay nh hnh tu u (kh hnh), so vi np sng bung th theo chngha khoi lc ca th gian, c hai bn u sai lm nh nhau.

Thn xc c g m hnh h n, khng cho n hng lc lnh mnh? N lci g m nung chiu n qu i khin kip sng b u c? Con ngTrung o phi l: va sng np sng lnh mnh ca o, li va c


62/244

hng y nim vui do cuc sng mang li, nhng thm tm vn lunlun t ti, khng b bt c nhim no chi phi lung lc. C nh th th isng mi ng sng. Thm nhun c hai, nhng vt ln trn c hai.

Suy rng ra, phm vi ng dng ca Trung o rt rng, v bao gm mikha cnh ca cuc sng. Tt c nhng g trong ranh gii Nh Nguyn u

phi y theo cng thc Trung o m x l mi t c mc tn thin tnm.

Khng thin bn no v vt ln trn c hai. l Trung o vy.

GIO HI

Pht gio Nguyn thy

Pht gio Tiu tha

Pht gio i Tha

Ch Sangha trong ting Phn, Trung Hoa phin m l Tng gi, dchngha l Chng, c ngha tng ng nh ch Gio hi ngy nay. Trong rtnhiu trng hp, Ngi xc nh Ngi l mt phn t ca Chng. c bitnht l trong li trng tri cui cng p li li A Nan hi ngi c gio lnhm ban cho Chng khng, Ngi ni nh sau:

Nhc hu t ngn: Ng tri chng, ng nhip chng, tu nhn chng,ng hu gio lnh. Nh Lai bt ngn: Ng tri chng, ng nhip chng,khi ng chng, hu gio lnh h?(trch Kinh Du Hnh). Ngha: Nuc ai ni Ta nm gi chung, ta nhip thu chng ngi nn c giolnh ban ra cho chng, Nh Lai khng ni Ta nm gi chng ta nhip thuchng, h nn c gio lnh ban ra cho chng ?

Tip Ngi ni: Ta nay gi ri, tui 80, v nh chic xe c k,nh phng tin sa sang m c i n chn v n ni. Nhng g tachng ng th nhiu nh s l trong rng rm. Nhng g ta ni ra ch nh sl nm trong tay m thi. Nhng iu ng ni, ta ni ht ri. Cc ngiy theo m tu. Trong giy pht lm chung ny, xc thn ta cc k au n,nhng nh khng tng ngh mt iu g ht trong khi nhp nh V tng,


63/244

cho nn thn ta yn n, khng b u on. Cho nn, ny A Nan! L T kheo,cc ngi hy nn thp sng mnh ln, thp ln ni Php, khng thp ln vi

bt c g khc, hy nn nng ta ni mnh, nng ta ni Php, khngnng ta bt c g khc (nguyn vn: ng t x nhin, x nhin php;vt tha x nhin. ng t quy y, quy y Php, vt tha quy y)

Tip theo, Ngi gii thch ngha ca hai cu nh sau: T kheo phi loqun ni thn, tinh cn khng li nhc, ch ngh khng qun, tr thamu trn i. Li qun ngoi thn ri qun tng th ni ngoi thn, cng tinhcn khng li nhc, nh ngh khng qun, tr tham u trn i. QunTh, qun Tm v qun Php cng li nh vy. Ai trong s t ca ta vsau chuyn tu bn php Nim X y, ngi l t chn chnh ca ta.

Tng gi (dch l Chng) ch chung cho gio hi Pht gio. Xa nay, ngi

ta hay chia gio hi Pht gio thnh ba nhm ln Nguyn thy, Tiu tha vi tha.

1/ Gio hi Nguyn thy: ko di t thi Pht cho n i hi T X Ly, tctrong khong mt th k ri (45 nm thi Pht cng 110 nm sau Nit

bn). Trong giai on ny, gio hi gi c ci trn vn ci nht v thunty ca Php Pht. Sau , v thi tit nhn duyn thay i (thi gian cchPht lu ri, khng gian hong ha m rng, nh hng ca phong tctp qun khc nhau ca a phng, cc cao vin tch gn ht) cho nngio hi Nguyn thy bt u chm phn ha. Ai a thch ch im notrong ton b gio php Pht, ch chuyn l trin khai v truyn b ch im, hp vi s thch nhu cu ring ca nhm y. Th l mm mng phn ha

bt u ny n. Nhng ch thc s l din l trong i hi thnh Hoa Thdi thi A Dc (cch Nit bn 218 nm)

2/ Gio hi Tiu tha: Bt u xut hin t sau i hi thnh Hoa Th, kodi cho n ngy Gio hi i tha ra i v song song tn ti vi Gio hiny. sau khi phn ha, Gio hi Nguyn thy chia ra hai nhm ln: ThngTa B v i Chng B. y l hai b phi gc hai hai b phi m. Phi

Thng Ta lnh o bi cc trng lo cao nin bo th chuyn nghing vhai Kh v Tp m trin khai gio ngha. Phi i Chng lnh o bimt s tng s thanh nin cp tin v giu c sng kin (m ngun gc lnhm Bt K m ra) chuyn nghing v o m trin khai gio ngha.

Nhm trc c nhiu kinh nghim v cuc sng y au kh, lun lun bm nh bi kh au. Nhm sau nng ng v tch cc hn, ch bit say mvi l tng, bt chp thc t trc mt. Th ri, theo thi gian tri qua v


64/244

khng gian truyn b khng ging nhau, t hai b phi m tip tc ny sinhcc b phi con, ri b phi chu, b phi cht ... Theo ghi chp caTheravada ngoi o SriLanca (Tch Lan) th c 24 b phi Tiu tha.Theo ghi chp ca Chnh Lng B Trung n, con s b phi li khchn na. C nhiu tn b phi, sch ny ghi nhng sch khc khng bit, vngc li. Theo kt qu nghin cu ca gio s Len si Ba- Rau (Ba ro,Pht t ngi Php) hy sinh sut c mt i ngi i kho cu di tch lchs Pht gio khp c cc nc n , Campuchia, Min in. SriLanca vvng Ty Vc (Tn Cng ngy nay), ng pht hin tt c l 37 b phi viy bng chng c th v a phng hong ha, thi gian tn ti, scha, gio ngha c bit ca tng b phi mt (xem lch s b phi caBarau).

V t ng Tiu tha m i tha dng mit th cc phi i lp vi

mnh, ti trm ngh e khng ng. Nn ni h l cc b phi, tc cc trngphi trit hc lu xut t Pht gio Nguyn thy th mi ng hn. Ngcli, khi chnh h t xng h l Nguyn thy cng l lm dng m thi. Phtgio Nguyn thy chm dt t khi c phong tro b phi ra i, ngha ltrc thi A Dc kia m. V vy, thay v gi h l Tiu tha, ta nn cng

bng m gi h l Pht gio b phi mi ng vi chc nng v vai tr cah ng trong dng pht trin ca t tng Pht gio.

3.- Gio hi i tha:

Nh ta bit trong bi trc, t tng i tha dy khi t th k I trcTL vi s xut hin ca kinh Tiu phm Bt Nh, nhng Gio hi i thath ch mi chnh thc c tha nhn cng khai sau Long Th ra i giath k II sau TL. Tip theo, sau Long Th nhiu tng phi xut hin, gingnh cc b phi Tiu tha trc kia. Trc kia gi l B Phi, l v phi sauthot thai t trong lng phi m trc, v t b phi m m tch ri ra. Cn y th gi l tng phi, l v cc phi ny xut sinh v tn ti c lp, theotng tng ngha ring ca b kinh m h y c trin khai gio ngha. Nhtng Tnh y c vo kinh A Di , tng Php Hoa (Thin Thai) y c vo

kinh Php Hoa, tng Hoa Nghim y c vo kinh Hoa Nghim... m lp tngngha ca mnh. Mt ng l t b m m ra b con, cho nn gi l B Phi.Mt ng l t tng ngha ca mt b kinh m lp phi, cho nn gi l tng

phi.

T sau Long Th (th k II sau TL), cc B Phi v cc Tng Phi songsong tn ti cnh nhau, cho n khi n b Hi gio xm ln (khong th


65/244

k VII, XI, X). Sau Pht gio mt chn ng n , nhng ta ra ccnc bn ngoi n rt rc r, rc r cn hn khi cn ti sinh qun.Phong tro trn lan khp cc nc ng nh Mng C, Trung Hoa, NhtBn, Vit Nam, Triu Tin v cc nc ng Nam nh Min in, ThiLan, Campuchia, Lo, Malayxia, Philipin, Innxia. Ti mt s nc trny c vi nc khng cn Pht gio na, nhng nhng di tch cha thp rcr ngy xa hin cn nguyn vn. Chng hn nh Innxia hin ngcn mt ngi cha c rt s m chnh ph Innxia mi trng tu li vimt ngn khon ln ti hng chc triu m kim. Nn bit rng ngi cha

phi nh th no, ngi ta mi b ra nhiu tin nh th tu b.

Ni v ng hng truyn b ca Pht gio ra ngoi nc n , xa nayngi ta chia ra hai hng: hng tin ln pha Bc gi l Bc truyn vhng tin xung phng Nam gi l Nam truyn. Hng Bc i theo

ng b, hng Nam i theo ng thy. Nhn nh nh vy l rt ng.Nhng ni Bc truyn ch c i tha v Nam truyn ch c Tiu tha thsai, rt sai. Nn bit rng Ty Vc, Trung Quc, Nht Bn c c Tiu thaln i tha, Tiu tha qua trc i tha qua sau. Cn nh SriLanca,Innxia... tuy nay khng cn na, nhng c mt thi i tha phttrin rc r ti nc . Bng chng l ngi cha s Innxia ni trn.

(Ring Vit Nam ta, ch c ba dng Thin l T Ni a Lu Chi, V NgnThng, Tho ng m tng hp l thin Trc Lm. V sau c thm dngThin Nguyn Thiu du nhp nm 1661 di thi Cha Hin. Thin Tong c, nhng khng ng k. Sau khi Thin mt tch, ta theo Tnh nhng khng c chnh truyn nh Trung Hoa v Nht Bn).

Hin nay th Pht gio ang trn lan trn rt mnh ti cc nc u M,nht l M, do Nam Hn v Nht Bn (nht l Nht Bn) du nhp. Ti Mhin nau c 51 trung tm Pht gio ln. c bit ti Los Angeles c mtngi cha s, dng lm ni quy ngng chung cho ton th Pht gio dongi M, gi l cha Nh Lai (Tthgatha) chuyn theo thin.

NG GP QUAN TRNG CA CC B PHI TIU THA

l vic thnh lp tng A T m (Lun) hp chung vi hai tng Kinh vLut ca Pht gio to thnh mt nn gio l chn vc Tam Tng Kinh in(Tripikata).


66/244

a) Thng Ta B: su tm tt c nhng g Pht dy trong kinh vnNguyn thy (Agama Nikaya) v trong Vinaya, h thng ha tt c v chiathnh chng mc khc nhau v phn tch, nghin cu din gii rt chi ly.

Nhng v trong li Pht dy, do nhu cu kh c v trnh ci li thgian tng vi, Ngi phi thi dng mt s quan im ca B La Mngio, nht l v th gii quan thn thoi, m Ngi cho rng khng gy hichi gio php trung o ca Ngi. iu ny ta thy r trong b Trung AHm l b kinh nng ct ca gio php Pht.

V sau cc b phi u chi tp trung n lc ca h vo ti nng ct lTml hc, nhm mc ch thuyt minh Nghip v Lun Hi, ng thi hcng quy nh cc mc tu hc a n cu cnh chm dt Nghip vLun Hi.

Nn tng xy dng ca c s tm l ny trin khai t thuyt Ng Un v avo trong cc chi Thp nh nhn duyn, c bit l t Thc n i, Th,Hu. Giai on u ny ch mi kin to c mt nn tm l hc mt tng.

Cc loi tm s m Pht ni v c ghi chp ri rc trong A Hm,nay c cc b phi phn tch, h thng ha v trin khai rnh r c mchlc hn. Trong vic phn tch, iu lm cho h bn tm nht l Tm s tymin (Anusaya Thy min l np xung nh ng say, ch khi no b kchthch mnh mi xut hin ri tip tc nm xung)

V sau na, cng nghin cu v tm hn con ngi, phn h tng ca thc(subcons cient) c dn khm ph. Nh mi thuyt minh c phnno ca hai chi v minh v hnh, a ra cc kin gii mi nh T thc,hu phn thc...

T cnh din gii ny, v sau na, mi bung thnh gio ngha A Li Da vthc Mt Na ca i tha Php tng Duy Thc trong th k VI (sau TL)do Th Thn thnh lp.

Nn bit ng l v lun s lng danh cui cng ca Hu b v chnh ng ltc gi b Lun A T m Cu X rt ni ting. T lp trng Cu X, ngchuyn sang Duy Thc v xy dng Php tng ca i tha.

Vi Duy Thc, Th Thn tin kh su xung h tng ca thc, nhngvn

trich luc phat hoc - cao huu dinh

Documents