Slayt 1

TNEL DESTEKLEME ELEMANLARI

HAZIRLAYANLAR210482-Sibel GNE210490-Serhat ZORLU210472-Pnar BEKTA

YNETENDo. Dr. Aykut AKGN1

TNEL DESTEKLEME SSTEM NEDEN NEMLDR2Tnelin gerek al srasnda ve gerekse bitirilip kullanlmaya balandktan sonra duraylln salanmas gerekeceinden kendi kendini tutabilme sresi iinde ki en uygun bir zamanda direncine ek olarak oluturulacak baz sistemlerle bu direncin artrlmas istenir. Bu istek de eitli destek sistemleri kullanlmas ile gerekletirilir.

3RMR (Kaya Ktlesi Puanlama Sistemi) Snflamas1- RQD %2-Dayanm, MPa3- Sreksizlik Aral, cm4-Yer alt Suyu5- Sreksizlik Durumu a) Sreksizlik Uzunluu, m b) Sreksizlik Akl, cm c) Przlk d) Dolgu e) Ayrma6- Sreksizlik durumu iin deer dzeltme

45

6

Q ( Kaya Ktle Kalitesi ) Snflamas1- RQD Kaya Kalitesi Gstergesi2- Jn : Eklem Takm Says3- Jr : Eklem Przllk Durumu4- Ja : Eklem Ayrma Durumu5- Jw : Eklemde Su Azaltma Faktr6- SRF : Gerilme ndirgeme Faktr7- ESR : Kaz Destek Oranlar Faktr

7Q =RQDxJrxJwJnJaSRFRMR = 9 lnQ + 44 ( Bienniawski , 1989)RMR = 15 Log Q + 50 ( Barton , 1995)8

9

Tnelde Destekleme ElemanlarTnelde kaz almalarnn balayabilmesi iin tnelin kazlacak blmn ( aynann ) oluturulmas gerekir. Bu nedenle tnel k ve giri blmnn olduu kesimde mevcut doal ev ayna oluturulacak ekilde kazlr. Bylece hem tnel aynasnn bulunduu blgedeki nebati zayf zemin ortamdan uzaklatrlr hem de kaz aynas oluturulmu olur. ev yksekliine bal olarak ev kazs yaplr. ev stabilitesi dikkate alnarak uygun ev eiminde yaplan kaz ile paralel destekleme yaplr.

10 Destekleme Elemanlar; Sren elik ksa Kaya Bulonu (Ankraj) elik Hasr Pskrtme Beton (Shotcrete) Barbakan

11

12 Sren13

Sren, kazdan sonra ar sklme, kme veya malzeme akmasna meyilli kaya ve zemin artlarnda ayna delgisinden nce uygulanmaktadr. Aynaya en yakn raundda tnel gzergahna paralele yakn jumbo yardmyla delinen deliklere sren borusu yerletirilir. Yerletirilen sren borusunun iine su imento karmndan oluan enjeksiyon malzemesi ile doldurulur ve sren akma ii tamamlanm olur.

elik ksaYaplan kaya klas sonucu bulunan kaya snfna tekabl eden ve detaylar belirtilmi olan ap ve kalnlkta iksalar ett ekibi nezaretinde tnel gzergahna yerletirilir. lk iksada srenlere ilave demir atlarak kaynak yaplr ve ba teli ile balanarak salamlatrlr.

14ki iksa arasndaki mesafeye raund boyu denmektedir. ki iksa arasna iksalarda yuvas bulunan iban demirleri taklarak ve ba teli ile balanarak iksalarn stabil durmas salanr. Bu iksa montaj ve iban montaj periyodik olarak devam eder.15

16

17Bulon Shotcrete uygulamas tamamlanm olan blgeye jumbo veya rock ile tnel kesitine dik delikler delinir. Sonra bu deliklere bulon dediimiz demir ubuklar yerletirilir. Bloklarn kesme direncine kar koyacak olan bulon, elik hasr ve shotcrete i kayaya balar.

18

19Bulon eitleri

SN BULONPG BULONBO BULONSWELLEX

20SN BULON

Salam zeminlerde uygulanrB1 ve B2 zemin tr

21

22PG BULON

Daha zayf krkl atlakl zeminlerde uygulanr.B3-C2 zemin tr zeminler23

24BO BULON

ok zayf zeminlerde tercih edilir.bo bulon matkap kullanlmadan biti kullanlarak zemine aklr.25

26SWELLEX BULON

Piyasaya yeni kan bu geniletilebilir kaya bulon tr madencilik ve tnelcilik endstrisinde olduka beeni kazanmtr.Bu kaya bulonu, kendi zerine katlanm ve bir ucundan mhrlenmi bir tpten meydana gelir.Gelimi akma ve krma yk deerleri, Swellex geniletilebilir sisteminin kullanmn bulonlardan daha yksek i yk gerektiren uygulamalara yaymtr. Swellex'te mevcut olan avantajlarla bir araya gelen zel bir elik bileimi, mkemmel kurulum ve tm uzunluk boyunca annda destek sunarak rnn zorlu kazlar iin ideal bir bulon haline gelmesini salamtr.

2728

FaydalarHzl, gvenli ve kolay kurulumAnnda kaya desteiSert, atlakl ve yumuak kayalarda yksek performansYksek akma dayanmHer trl zeminde yksek verimlilik

29elik Hasrelik hasr pskrtme betonda donat grevi grmekte olup shotcrete de mukamevet arttrc zellik gstermektedir. ev yzeyine 0,50 m derinliinde eve dik delikler delinerek firkete yardmyla elik hasr montaj yaplr. elik hasrn cinsi onayl projelerde belirtilmekte olup elik hasr montaj srasnda bindirme boylarna dikkat edilir.

30

31 Shotcrete(Pskrtme beton)Pskrtme beton, granlemetrisi 0-15mm arasnda olan geici veya kalc kaplama betonudur. Galeri tnel gibi yaplarn su yaltmlarnn koruma betonu olarak,baz kpr elemanlarnn takviye betonu olarak kullanlr. Uygulama yerlerinde denen elik hasr zerine pskrtld iin iine elik tel katlarak dorudan zemine de uygulanabilir. Uygulamann salkl olmas iin uygulanan zeminin nemli olmas tavsiye edilir. Shotcrete, bilimum yeralt yaplarnda,tnellerde,evlerde kazlan blgenin kmesini engellemek iin kullanlan beton efsafl bir uygulamadr.

32Shotcrete uygulamas esnasnda dikkat edilecek hususlar:Shotcrete uygulanacak yzey serbest malzemelerden temizlenir ve yzeyde su geliri varsa uygun yntemlerle drene edilir.elikhasrn yzeye iyi sabitlenmesi salanr ve shotcrete esnasnda esneme yapmas engellenir.Malzeme karmnn mutlaka homojen olmas salanr.Hava basnc ve su karm oran iyi ayarlanmaldr. 3333Uygun su imento kum akl ve akkanlatrc gibi kimyasal maddelerin karmyla hazrlanan beton robot yardmyla basnl hava ile birlikte elik hasr montaj tamamlanm olan blgeye pskrtlmektedir. Shotcrete nuzuldan karken priz hzlandrc ile kararak basnl hava ev yzeyine yapr. Priz hzlandrc sayesinde hzl ve kolay bir ekilde elik hasr montaj yaplm olan yer shotcrete ile kaplanr.

34Tnel mhendisliinde gnmzde kullanlmakta olan balca iki pskrtme yntemi mevcuttur : Kuru yntem (Avusturya yntemi) ve Ya yntem (Norve yntemi)Kuru yntemde, imento+agrega+toz hzlandrc (varsa) kuru karm makinasnda kartrldktan sonra iletim borusu ile pskrtme ucuna iletilir. Pskrtme aznda kuru karm bu srada dier bir borudan gelen su+sv hzlandrc (varsa) ile birleir ve karm basnla tnel yzeyine pskrtlr.35Islak yntemde, imento+agrega+su+hzlandrc (varsa) mikserde kartrlarak iletim borusuna verilir ve bu slak karm pskrtme azndan tnel yzeyine basnla pskrtlr.

36

37 Barbakan ev iindeki yer alt suyunun drenajn salamak iin onayl projede belirtilen ap ve uzunlukta delikler almak suretiyle deliin iine delikli drenaj borusu yerletirilerek montaj tamamlanm olur.

38

39BZ DNLEDNZ N TEEKKR EDERZ40