T.C. ORMAN ve SU İŞLERİ BAKANLIĞI ÇÖLLEŞME VE EROZYONLA MÜCADELE GENEL MÜDÜRLÜĞÜ SEL KONTROLÜ EĞİTİM TOPLANTISI 15 – 16 - 17 ŞUBAT 2012 AFYONKARAHİSAR

Muzaffer ÇavuşoğluOrman Yüksek Mühendisi

2

TUNCELİ OVACIK İLÇESİ CİVARINDA BİR SEL DERESİ

3

YAĞIŞ

(-) Havada buharlaşma(-) Bitkiler üzerinde buharlaşma

TOPRAĞA DÜŞEN YAĞIŞ

4

TOPRAĞA DÜŞEN YAĞIŞ

(-) Yerde buharlaşma(-) Ölü örtü ile tutulan(-) Yer çukurluklarında

depolanan(-) Yüzey altı akışı

(-) İnfiltrasyola toprağa sızan

YÜZEY AKIŞ DEBİSİ

(+)Yüzey erozyonuyla taşınan rüsubat

(+)Parmak erozyonuyla taşınan rüsubat

(-) Yamaç düzlük ve çukurluklarında tutulan

rüsubat

OYUNTU VE DERE YATAKLARI GİRİŞ DEBİSİ

5

OYUNTU VE DERE

YATAKLARI GİRİŞ

DEBİSİ

(+)Oyuntu ve dere

yataklarında kaynak ve

yüzey altı akış katılımları

DERE YATAK AKIŞ DEBİSİ

(-) Taşkın düzlüklerinde

yayılmalar

DERE BOĞAZ ÇIKIŞ

DEBİSİ

(+)Oyuntu erozyonuyla taşınan rüsubat(+)Yatak taban oyulmalarıyla taşınan rüsubat

(+)Kıyı oyulmalarıyla taşınan rüsubat(+)Kitle hareketleri sonucu taşınan rüsubat (+) Kitle hareketleriyle oluşan göllenmelerin

patlamasından kaynaklanan debi artışları(+) Taşınan orman enkazı

(-) Dere yatakları ve taşkın düzlüklerinde tuzaklanan rüsubat

6

YAĞIŞ

(-) Havada buharlaşma(-) Bitkiler üzerinde buharlaşma

TOPRAĞA DÜŞEN YAĞIŞ

7

TOPRAĞA DÜŞEN YAĞIŞIN AZALTILMASI

• Havada buharlaşmanın artırılması Önlemsiz• Bitkiler üzerinde buharlaşmanın artırılması Mevcut Bitki Örtüsünün Korunması Ağaçlandırma Baltalık İmarı Otlatmanın Düzenlenmesi Mera Islahı vs.

8

TOPRAĞA DÜŞEN YAĞIŞ

(-) Yerde buharlaşma(-) Ölü örtü ile tutulan(-) Yer çukurluklarında

depolanan(-) Yüzey altı akışı

(-) İnfiltrasyola toprağa sızan

YÜZEY AKIŞ DEBİSİ

(+)Yüzey erozyonuyla taşınan rüsubat

(+)Parmak erozyonuyla taşınan rüsubat

(-) Yamaç düzlük ve çukurluklarında tutulan rüsubat

OYUNTU VE DERE YATAKLARI GİRİŞ DEBİSİ

9

YÜZEY AKIŞ DEBİSİNİN AZALTILMASI

• YERDE BUHARLAŞMANIN ARTIRILMASI • ÖLÜ ÖRTÜ İLE TUTULAN SUYUN ARTIRILMASI Mevcut bitki örtüsünün korunup geliştirilmesi Ağaçlandırma Baltalık imarı Otlatmanın düzenlenmesi Mera ıslahı Ölü örtünün korunması vs.• YER ÇUKURLUKLARINDA TUTULAN SUYUN ARTIRILMASI Teras şebekelerinin tesisi

10

• İNFİLTRASYONLA TOPRAĞA SIZAN SUYUN ARTIRILMASI

Teras şebekelerinin tesisi Ağaçlandırma Baltalık imarı Otlatmanın Düzenlenmesi Mera ıslahı Derin toprak işlemesi Eşyükselti eğrilerine paralel sürüm vs.• YÜZEY ALTI AKIMLARININ ARTIRILMASI Ölü örtünün korunması ve artırılması

11

OYUNTU VE DERE YATAK GİRİŞ DEBİSİNİN AZALTILMASI

• YÜZEY VE PARMAK EROZYONUYLA TAŞINAN RÜSUBATIN AZALTILMASI,YAMAÇ DÜZLÜK VS DE TUZAKLANAN RÜSUBATIN ARTIRILMASI

Teras şebekesi tesisi Ağaçlandırma Baltalık imarı Ölü örtünün korunması Otlatmanın Düzenlenmesi Mera ıslahı Derin toprak işlemesi Eşyükselti eğrilerine paralel sürüm vs.

12

Aydın Buharkent Feslek Çayı Havzası Ericek Köyünde Yapılmış Tarım Tipi Teraslar

13

OYUNTU VE DERE

YATAKLARI GİRİŞ DEBİSİ

(+)Oyuntu ve dere

yataklarında kaynak ve yüzey altı

akış katılımları

DERE YATAK AKIŞ DEBİSİ

(-) Taşkın düzlüklerinde yayılmalar

DERE BOĞAZ ÇIKIŞ DEBİSİ

(+)Oyuntu erozyonuyla

taşınan rüsubat(+)Yatak

taban oyulmalarıyl

a taşınan rüsubat(+)Kıyı

oyulmalarıyla taşınan rüsubat(+)Kitle

hareketleri sonucu taşınan rüsubat (+) Kitle

hareketleriyle oluşan

göllenmelerin

patlamasından

kaynaklanan feyezan

dalgalanmaları

(+) Taşınan orman enkazı

(-) Dere yatakları ve

taşkın düzlüklerinde tuzaklanan

rüsubat

14

DERE YATAK AKIŞ DEBİLERİNİN AZALTILMASI

• YUKARI HAVZA TAŞKIN DÜZLÜKLERİNİN KORUNMASI• KIYI VE TABAN OYULMALARIYLA RÜSUBAT TAŞINMASININ ÖNLENMESİ Çalı eşikler Canlı eşikler Kuru duvar eşikler Ahşap eşikler Kafestel sandık eşikler Kafes tel eşikler Miks eşikler Çimento harçlı kagir eşikler Taban kuşakları Islah sekileri Yatak taban ve şev kaplamaları

15

Sistematik ahşap eşikler

16

Ahşap eşik formu

17

Ahşap Eşikler

18

Basitçe oluşturulmuş ahşap eşik

19

Kuru duvar eşik

20

Kafes tel eşikler

21

Taşkın tesisi içinde sistematik fildöfer eşikler

22

Kuru duvar eşikler

23

Sistematik taban kuşakları

24

Sistematik beton ıslah sekileri

25

Sistematik beton ağırlık ıslah sekileri

26

Düşülü ıslah sekisi

27

Yeni yapılmış sistematik ıslah sekileri

28

Prefabrik elemanlarla oluşturulmuş sistematik sekiler

29

Prefabrik elemanlarla oluşturulmuş sekiler

30

Çelik elemanlarla yapılmış seki

31

Çelik örgü tellerle yapılmış seki

32

Çelik putrellerle yapılmış seki

33

Enine yapı dairesel savak formu

34

İki kademeli savak

35

Geniş yataklarda eğimli kanat

36

Karma savak formu

37

Seki savaklarının sağlamlaştırılması

38

Enine yapı savak sağlamlaştırılması

39

• KİTLE HAREKETLERİ SONUCU RÜSUBAT OLUŞUMUNUN ÖNLENMESİ• KİTLE HAREKETLERİYLE OLUŞAN

GÖLLENMELERİN PATLAMASINDAN KAYNAKLANAN FEYEZAN DALGALANMALARININ ÖNLENMESİ • TAŞINAN ORMAN ENKAZININ

TUZAKLANMASI• DERE YATAKLARI İLE TAŞKIN

DÜZLÜKLERİNDE YAYILMA VE TUZAKLANAN RÜSUBATIN ARTIRILMASI

40

Kitle hareketleri ve orman enkazı

41

Bir sel sonrası köprü üzerinde birikmiş orman enkazı

42

Yatağı yükseltip genişleterek yatağa ulaşan kitlenin bloke edilmesi

43

İri materyal tuzaklıyan enine yapı

44

Çok amaçlı seki

45

Enerji kırıcı

46

Enerji kırıcıOrman enkazı tuzağıMateryal seçici

47

Orman enkaz tuzağı

48

Orman enkaz tuzağıMateryal seçici

49

Enerji kırıcıOrman enkazı tuzağıMateryal seçici

50

Enerji kırıcıOrman enkazı tuzağıMateryal seçiciDebi kontrolu

51

Islah sekisi ve balık geçidi

52

Sel konisinde kıyı duvarları ve eğim kırıcı sekiler

53

Sel deresi boğazında girişi düzenleyen ızgaralı seki ve yamuk kesitli taş kaplama taşkın kanalı

54

Sel konisi girişinde ızgaralı olarak dizayn edilmiş seki ve mansaba doğru harçlı taş kaplama trapez kesitli taşkın kanalı ve kanalda eğim düşürücüler.

55

Boğaz bölgesinde iki adet sistematik tersip bendi yola yakın olması nedeniyle biriken malzeme değişik amaçlarla kullanılmak üzere alınabilecek mansaba doğru dairesel kesitte taş kaplama taşkın kanalı

56

Boğaz bölgesinde taban yükseltilerek genişletilmiş yatak ve rekreasyon amaçlı kullanım

57

Dere boğazında tersip bendi ve taşkın kanalı

58

Boğaz bölgesinde mansap taşkın tesisine girişi düzenlemek amacıyla yapılmış tersip bendi

59

Boğaz bölgesinde mansap taşkın tesisine girişi düzenlemek amacıyla yapılmış tersip bendi

60

Yerleşim yeri içinde taşkınların önlenmesi amcıyla yapılmış taban biritli taşkın kanalı

61

TEŞEKKÜRLER