TÜRK HAMAMLARI TARİHİ

TÜRK HAMAMI NEDİR

• Yabancılara, Türkiye veya Osmanlı deyince akıllarına ilk olarak neyin geldiği sorulsa, çoğunluk "Türk hamamı" cevabını verecektir.

• Günümüzde artık sayıları parmakla sayılacak kadar azalan hamamlar, yüzyıllarca Osmanlı ve Türkiye kültürünün en önemli ve renkli öğelerinden biri olarak varlığını korudu.

• Bir tepsi börek, zeytinyağlı dolma; çeşit çeşit meyve, tatlı, reçel, şerbet ve göbek taşına oturmuş şarkı söyleyen etli butlu kadınlar...

• Doğaldır ki hemen zihinlerimizde kadınlar hamamı canlanıyor.

TOSUN PAŞA ___HAMAM SAHNESİ

• Yine yakın zamana kadar İstanbul'da rastladığımız ayı oynatıcıları, ayıları geriye yatırarak yaptırdıkları hareketi, "Hadi göster bakalım, hamamda kocakarılar nasıl bayılır?" komutuyla başlatırlardı.

• Türk Hamamının tarihine bakıldığında, öncelikle belirtilmesi gereken şey, Türkiye'deki pek çok şey gibi, hamamların da saf "Türk" olmayıp, sadece erken dönem Yunan ve Roma örneklerinden kopyalanmış ya da yeniden inşa edilmiş eski Bizans hamamları olduklarıdır.

• Ancak , sosyal hayatın "olmazsa olmaz" bir parçası haline gelmesi Osmanlılar sayesindedir.

• Hamamların Osmanlı Kültüründe bu denli önemli bir yer tutmasının en temel nedeni din'di.Kur'an'a göre temizlik dindarlığın önemli değil, "asli" bir parçasıydı.

• Zira, özellikle kapalı kapılar ardında yaşamını sürdürmek zorunda olan Osmanlı kadınının sosyalleşebildiği tek yer burasıydı.

• Varlıklı kadınlar bile evlerinde özel hamamları bulunmasına rağmen, haftada en az bir kez mahalle hamamına giderlerdi.

ANADOLUDA İLK TÜRK HAMAMI

• ARTUKLULARA AİT MARDİN MARİSTAN HAMAMIDIR.

• TARİHİ 11. ASRIN SONU 12. ASRIN BAŞLARIDIR.• ATIL VAZİYETTE TURİZMCİLERİN YATIRIMINI

BEKLEMEKTE

• Anadolu Selçukluları'ndan günümüze ulaşan hamamların sayısı oldukça az…

• Bir Danişment yapısı olan, Kayseri ilimizdeki Kölük Hamamı'nın 1210 yılında tamir edildiği biliniyor.

• Beylikler döneminde de bu toprakların pek çok yöresinde küçük boyutlu hamamlar yapılmıştı.

OSMANLI DÖNEMİ HAMAMLARI

• Osmanlı hamamlarının belli başlı karakteristik özellikleri şu şekilde özetlenebilir:

• işlevsellik ve sadelik mimaride dikkat çekicidir, özellikle mukarnaslı geçişler, mermer ve alçı süslemelerle zenginleştirilen iç mekânlar

MİMAR SİNAN HAMAMLARI

• Klasik dönem hamam yapılarında bakışık düzende çifte hamam planı egemendir.

• Bu yapılar kübit gövdeli, yalın mimarilerinin yanı sıra bezemeleri ve örtü düzenleriyle de ilgi çeker.

KÜBİT GÖVDELİ HAMAMLAR

• Ayasofya Hamamı, • Çinili Hamam, • Çemberlitaş Hamamı, • Ortaköy Hamamı, • Kılıç Ali Paşa Hamamı, • Süleymaniye ve Beyazıt hamamları

• Hamam 1556 yılında Mimar Sinan tarafından yapıldı.• Hamam 1910 yılına kadar aktif olarak kullanıldı.• Restorasyona 2008 yılında başlandı.• Restorasyonda 1300 metrekare Marmara Mermeri

kullanıldı.• Tek sıra üzerinde 2 kubbeli tek hamamdır.• Soğukluk bölümü kubbe yüksekliği 26 metredir.• Göbek taşı sıcaklığı 42 derece, halvet sıcaklığı 48

derecedir.• Misafir kullanımı için altın kaplama 160 adet hamam

tası yaptırıldı.• Hamam ve banket alanları bünyesinde toplam 130

çalışan hizmet vermektedir.

• Türk hamam mimarisinde kadınlar ve erkekler kısmının aynı eksen üzerinde çift kubbenin yer aldığı tek yapı olma özelliğine sahip.

• Umut ederim ki, zamanın sonuna ve kıyamete dek yaptıklarıma göz gezdirecek temiz yürekli dostlar, çabamdaki ciddiyet ve gayreti öğrendiklerinde; insaflı bir gözle bakıp, beni hayır dualarıyla yad ederler, inşallah.

• Mimar Sinan