twaalf studies over christelijke identiteit en roeping · van de wereld gezien worden. israël...

Dus wij zijnTwaalf studies over christelijke identiteit en roeping

GIJS LAMMERTS VAN BUEREN

DUS WIJ ZIJN

ISBN: 978-90-75864-32-8NUR: 707

Vormgeving: Anton Sinke

• Voorplaat, blz. 7, 12, 16, 40: iStockphoto• Blz. 8, 28, 32, 36, 44: Anton Sinke• Blz. 20: Tjerk Nap• Blz. 24, 48: Near East Ministry• Blz. 52: Israël National Photo Collection

Copyright © 2011: Stichting Near East Ministrywww.nemnieuws.nl

Alle rechten voorbehouden

Dus wij zijnTwaalf studies over christelijke

identiteit en roeping

Gijs Lammerts van Bueren

Inhoud

6 Inleiding

7 Opzet van de studies

8 Studie 1 Dus wij zijn er nog niet – Openbaring 22 12 Studie 2 Zo waren wij bedoeld – Genesis 1

16 Studie 3 Deel van een gebroken wereld – Genesis 3

20 Studie 4 God roept – de mens antwoordt – Genesis 12

24 Studie 5 Normen en waarden – Exodus 19 en 20

28 Studie 6 Geestelijke strijd rond identiteit – Openbaring 12

32 Studie 7 Aanhangers van een omstreden Koning – Johannes 18 36 Studie 8 Getrouwd met God – Jeremia 31

40 Studie 9 Met Jezus wordt alles nieuw – 2 Korintiërs 5

44 Studie 10 Verbonden met Israël – Romeinen 11

48 Studie 11 Het gebeurt in Jeruzalem – Zacharia 12

52 Studie 12 Alle volken komen thuis – Leviticus 23 en Openbaring 21

57 Algemene informatie over de NEM

58 Andere uitgaven van de NEM

60 Informatie over Reveilweken

Inleiding

‘Ik denk dus ik ben’. De filosofie achter deze stelling van RenéDescartes in de 17de eeuw heeft grote invloed gehad op de ont-wikkeling van het westerse denken. In maart 2010 hebben tweejonge filosofen Rob Wijnberg en Stine Jensen een boek geschre-ven over de zoektocht naar identiteit in de moderne samenle-ving. De titel van dat boek luidt veelbetekenend slechts: ‘Dus ikben’ (Dus ik ben – een zoektocht naar identiteit, door StineJensen en Rob Wijnberg, 2010 De Bezige Bij, Amsterdam).Inmiddels zijn ook televisieprogramma’s gemaakt n.a.v. dit po-pulaire boek. Zie www.human.nl/dusikben/

De titel en inhoud van dat boek inspireerde ons om deze serie studies‘Dus wij zijn’ als titel mee te geven. In deze studies gaat het over chris-telijke identiteit en roeping. Identiteit: wie ben ik, waar kom ik van-daan, waar ga ik naartoe. Roeping: met welk doel leef ik.De sprong van ‘dus ik ben’, naar ‘dus wij zijn’ is gemaakt omdat wij inde Bijbel meer lezen over volken dan over individuen. Hier is de mensonderdeel van een groter geheel. Natuurlijk kent de Bijbel ook verha-len over geloofshelden. Maar hun individualiteit is niet zo belangrijkals individualiteit in ons moderne denken. Abraham, Mozes en Davidwerden geroepen vanwege Gods plan met Israël. Zij kunnen niet losvan dat volk gezien worden. Maar Israël kan op zijn beurt ook niet losvan de wereld gezien worden. Israël bestaat bij de gratie van Godsliefde voor de volken. Voor christenen is het niet anders. Zij ontdek-ken wie zij zijn door op zoek te gaan naar de identiteit van Christus.En de Christus van de kerk is niet ‘uit de lucht komen vallen’. Jezus isjood, uit de stam van David. Hij kwam als Messias voor zijn volk Israël.Door het geloof in Jezus Christus is de kerk dus verbonden met Israël,dat op zijn beurt niet los van Gods plan met de wereld gezien kanworden. Vanuit onze cultuur zeggen christenen: ik geloof in Christus, dus ikben. Vanuit het Bijbelse denkkader kunnen wij beter zeggen: Godhoudt van de wereld, dus wij zijn. In deze verbanden zoeken wij onzeidentiteit en roeping.

Opzet van de studiesDeze studies zijn geschreven voor persoonlijke bezinning en voor ge-bruik in kringen of gespreksgroepen. Elke studie heeft vier bladzijden

6 D U S W I J Z I J N Twaalf studies over christelijke identiteit en roeping

en begint met een korte inleiding met een vraag om het thema te in-troduceren. Vervolgens wordt een daarbij passend Bijbelgedeeltetoegelicht. Op de derde pagina staan enkele gedachten over het ver-bindende thema identiteit en roeping. Tenslotte wordt een suggestiegegeven voor toepassing van het thema in het dagelijks leven van dechristen. De laatste bladzijde van elke studie is gereserveerd voor deverdieping. Meer suggesties voor verwerking kunnen gevonden wor-den op: www.nemnieuws.nl/nl/duswijzijn

Over het algemeen is de stof van elke studie teveel voor behandelingop één gespreksavond. Daarom is het belangrijk om vooraf keuzes temaken over te behandelen onderdelen. Daarnaast kan het voor be-paalde kringen belangrijk zijn om extra vragen te zoeken die goedaansluiten bij de deelnemers.

De uitvoering van het boekje en het grafisch ontwerp is gericht op demogelijkheid van het bijschrijven en maken van aantekeningen. Opdeze wijze hopen wij dat het een werkboek kan zijn dat inspireert tothet vinden van de christelijke identiteit en roeping.

Gijs Lammerts van BuerenVoorthuizen, april 2011

Inleiding 7

Dus wij zijn er nogniet

Het laatste hoofdstuk van de Bijbel laat zien dat we onze bestem-ming nog niet hebben bereikt. Het wachten is op de komst vanJezus. Zijn komst heeft blijkbaar met onze bestemming temaken. Maar wachten ligt ons niet zo. Alles moet nu en snel. Ende technologische ontwikkelingen geven ons het gevoel dat hetook mogelijk is. Tegen die achtergrond van onze cultuur lijktwachten op de komst van Jezus een activiteit die niet meer vandeze tijd is. En wachten op Jezus’ komst doet de kerk al eeuwen.Belangrijker is nu iets van ons christenleven te maken… De toe-komst is vooral interessant voor entertainment in boeken enfilms.

�Welke invloed heeft onze ‘niet-kunnen-wachten’ cultuur op ons ge-loofsleven en wat kunnen wij daartegen doen?


STUDIE

1

B I J B E L U I T L E G

Lees Openbaring 22:6-21

Ik kom spoedig: In dit laatste hoofdstuk van de Bijbel lezen wij driekeer de woorden van Jezus: ‘Ik kom spoedig’: vers 7, 12, 20. Nu kun-nen wij daar op verschillende manieren op reageren. De eerste is be-rekenend. Dan kijken wij op de kalender, volgen het nieuws enproberen de aanwijzingen voor het tijdstip van Zijn komst te ontdek-ken in de Bijbel. Maar die reactie heeft zijn valkuilen. Letten op de te-kenen in Bijbel en de feiten in het nieuws kan ons zo fascineren datwij onze bestemming voor nu uit het oog verliezen. Een berekendereactie kan ons ook onverschilligheid geven. Spoedige komst? Hetwachten duurt nu al eeuwen! In 2 Petrus 3:3 en 4 lezen wij over spot-ters die (toen al) riepen: ‘Waar blijft Hij nu?’, om vervolgens hun eigengang te gaan. Dat brengt ons bij een andere manier van reageren.Niet berekenend, maar betrokken. De aankondiging ‘Ik kom spoedig’,roept ons op in actie te komen. Het duidt op urgentie: zorg dat jeklaar staat en voorbereid bent. Niet je afzonderen in rekenen en teke-nen zoeken, noch je eigen gang gaan zoals de spotters dat doen,maar je leven zo inrichten dat je Jezus kan ontmoeten. Hij is de alfaen omega, de eerste en de laatste, het begin en het einde: vers 13.Het gaat om God en wij komen tot onze bestemming als wij onsleven niet centraal stellen, maar in de juiste verhouding tot Hemleven.

Kom: In zekere zin vat vers 17 het hoofdstuk samen: als je goed luis-tert en de woorden van Jezus hoort, ga je ‘kom’ roepen. Dan krijg jedorst naar het leven zoals het bedoeld is. Drie keer lezen wij de op-roep ‘kom’: vers 17 en 20. De taal van dit vers doet denken aan Jesaja55. Ook daar lezen wij in vers 1 tot drie keer toe ‘kom’ (zie SV enNBG’51), maar dan richting de gelovige om het leven te omarmen datalleen bij God is. Dat leven wordt volgens Openbaring 22:17 pas ver-vuld in de komst van Jezus.

Water dat leven geeft: Drinken van het water dat leven geeft (vers17) betekent het ontvangen van de Heilige Geest, zie Johannes 4:14en 7:38,39. Bijzonder dat de Heilige Geest ons gegeven is als voor-schot totdat Hij komt: Efeziërs 1:14. De Heilige Geest in de gelovigezal het verlangen naar de komst van Jezus alleen maar versterken.

� Zoek in Openbaring 22 naar concrete opdrachten voor de gelovigenom klaar te staan voor de komst van Jezus.

Dus wij zijn er nog niet 9

I D E N T I T E I T E N R O E P I N G

De bruid roept om de komst van Jezus. Wie is die bruid? In het boekOpenbaring kan men verschillende tegenstellingen ontdekken. Eéndaarvan is de hoer tegenover de bruid. De overspelige vrouw inscharlakenrood kleed tegenover de vrouw in schitterende kleren diealleen naar de Bruidegom verlangt. In de christelijke traditie wordt debruid geïdentificeerd met de Gemeente. Dat is begrijpelijk als wij onsrealiseren dat Jezus de Bruidegom is. Maar de bruid is meer. In hetboek Openbaring lezen wij op drie plaatsen iets over de identiteit vande bruid: a. 21:2 – het Jeruzalem dat uit de hemel komt, getooid alseen bruid, b. 21:9 – het nieuwe Jeruzalem wordt door de engel debruid genoemd en c. 22:17 degene die met de Geest roept om dekomst van Jezus. Gezien het directe verband is de bruid dusJeruzalem roepend om de komst van Jezus. Dat zou aansluiten bijMatteüs 23:38,39 waar Jeruzalem het Joodse volk is dat de profetendoodt en pas Jezus zal zien als het ‘kom’ roept. Elders in de Bijbelwordt het volk Israël de bruid van God genoemd. Met name Hosea2:19,20.

� Israël wacht op de Messias. Hoe verhoudt ons wachten op de weder-komst van Jezus zich tot dit wachten van het Joodse volk? Verbindtdit wachten of drijft het ons juist uit elkaar?

D A G E L I J K S L E V E N

Leven in verwachting is roeien tegen de stroom van de tijdgeest in.Jezelf ontwikkelen is nu belangrijk. Ergens helemaal voor gaan. Jouweigen leven vormgeven. Maar als je leeft in verwachting dan zeg jeiets over het betrekkelijke van dit leven nu. Je kijkt ook over de gren-zen van het rijke westen heen. In solidariteit met armen en slachtof-fers van oorlog, uitbuiting en misbruik, verlang je naar de komst vande Rechtvaardige Koning. Lees 1Korintiërs 15:19, waar christenen dieteveel gewicht geven aan het leven nu, de beklagenswaardigste vanalle mensen genoemd worden. Toegeven aan de roep om nu alles teverwezenlijken, kan je verlangen naar de komst van Jezus op een telaag pitje zetten.

� Hoe kunnen wij balans vinden tussen gezonde zelfontplooiing enleven in verwachting van de komst van Jezus?


V E R D I E P I N G

De aanbidding van God en het Lam staat centraal in het boekOpenbaring. Zie met name hoofdstuk 4 en 5. Bijzonder dat dit deaanmoediging is voor de lijdende kerk, de vervolgde gemeente waar-voor Openbaring geschreven is! Niet zozeer de lange voorbeden enhet roepen om meer hulp en kracht – die zijn toch op onszelf gericht– maar aanbidding. In dat kader valt het op dat de apostel Johannestot twee keer toe de engel wil aanbidden: 19:10 en 22:9. De verlei-ding is altijd weer om wonderen, tekenen en hen die ze bewerken teaanbidden, in plaats van God zelf. Aanbidding is veel meer dan liede-ren zingen in de samenkomst. Zodra het iets wordt wat wij doen,staan wij weer centraal in plaats van God. Aanbidding is een levens-houding waarin het om God en het Lam gaat: jezelf verloochenen, jekruis op je nemen en achter Jezus aan: Matteüs 16:24. God aanbid-den is onze bestemming.

In Openbaring 22:16 lezen wij dat Jezus de wortel en het geslacht vanDavid is (NBG’51). Die woorden doen denken aan vers 13, maar zijnook een verwijzing naar de belofte aan David in 2 Samuël 7:12-16 ende profetie in Jesaja 11:1-10. Jezus is met Zijn genen (= het Grieksewoord hier voor geslacht) verbonden met het Joodse volk. Jezuswordt hier ook de stralende morgenster genoemd. Dat verwijst naarde profetie over het Joodse volk in Numeri 24:17 en de ‘David’ sterboven Bethlehem bij de geboorte van Jezus: Matteüs 2:2-10. De mor-genster is de planeet Venus die vlak voor zonsopgang zichtbaarwordt en zo de dag aankondigt.

Een Bijbelgedeelte dat mooi aansluit op deze studie is 1 Johannes3:2,3 ‘Geliefde broeders en zusters, wij zijn nu al kinderen van God.Wat we zullen zijn is nog niet geopenbaard, maar we weten dat weaan hem gelijk zullen zijn wanneer hij zal verschijnen, want dan zienwe hem zoals hij is. Ieder die dit vol vertrouwen van hem verwachtmaakt zich rein, zoals ook Jezus rein is.’

�Welke films/DVD’s over de eindtijd heb je gezien? Wat was het effectvan het zien van die film(s)? Wat vond/vind je daarvan? Kun je eenfilm aanbevelen?

Dus wij zijn er nog niet 11

Zo waren wij bedoeld

De zoektocht naar identiteit houdt ons meer bezig dan ooit. Demoderne samenleving heeft de vanzelfsprekendheden van vroe-ger verdreven. De familie waar wij deel van uitmaken, de plaatswaar wij wonen, de kerk waartoe wij behoren en het geld dat onster beschikking staat, zijn niet meer de allesbepalende factorenvoor onze identiteit. Meer dan ooit moeten wij zelf bewijzen wiewij zijn. Maar voordat wij ons bewijzen, moeten wij kiezen wiewij willen zijn. Beide zaken zijn voor velen een (te) grote last.

� Herken je deze beschrijving van onze samenleving? In hoeverre delenchristenen in die zoektocht? En kerken/gemeenten?


STUDIE

2


Lees Genesis 1:26 – 2:3

Evenbeeld: In de beschrijving van de schepping van de mens vindenwij de eerste en belangrijkste basis voor het ontdekken van onzeidentiteit. Genesis 1:26 vertelt ons dat wij bedoeld zijn als mensen diegeschapen zijn naar het evenbeeld van God, als mensen die op Hemlijken. Nu is de verleiding groot te beginnen bij de mens en dan allesperfect en groot te maken om zo bij God uit te komen. Dat is dan ookhet beeld dat velen van God hebben: een supermens. Maar dit versgeeft de omgekeerde richting aan. Mens worden is op zoek gaannaar wie God is en Hem als het ware kopiëren. Zo vader, zo zoon. ZoSchepper, zo schepsel. De mens is geroepen zich te spiegelen aanHem, naar Wiens beeld hij gemaakt is. Het woord (even)beeld duidtop vertegenwoordiging. De mens wordt geroepen om namens Godde aarde onder zijn gezag te brengen en te heersen over de vissen,de vogels en de dieren: zie vers 28. Het zijn taken die bij het schep-pen horen. Maar deze taken heeft God gedelegeerd aan de mens:Zijn beeld, Zijn vertegenwoordiger. De wijze waarop de mens dezetaken moet uitvoeren, is zoals God het zou doen: de mens moetdaarin lijken op God.

Zegenen: Het tweede aspect in deze verzen – belangrijk voor onzestudie – is de zegening. Soms wordt zegenen versmald tot het uit-spreken van goede woorden (naar de letterlijke betekenis van hetGriekse woord voor zegenen). Hier in Genesis 1:28 wordt de zegen di-rect toegelicht en blijkt verbonden te zijn met bestemming, namelijkGods bestemming voor mensen. Want ‘Hij zegende hen en zei tegenhen: ‘Wees vruchtbaar, wordt talrijk, enz.’ God zegt niet alleen mooiewoorden tegen de mens, maar geeft hen een opdracht èn de gavenen de mogelijkheden om die opdracht uit te voeren.

Rusten: In Genesis 2:2,3 lezen wij dat God rustte. Het gaat hier na-tuurlijk niet om uitrusten, alsof God moe zou zijn van zijn werk.Letterlijk staat er dat God ‘sabbatte’ = stopte. Vervolgens zegende enheiligde Hij die zevende dag. De sabbat is dus een speciale, apart ge-zette dag. Anders dan de andere dagen. Deze verzen zijn de basisvoor het Bijbelse sabbatsgebod. Wij kennen twee versies van ditgebod als onderdeel van de Tien Geboden: Exodus 20:9-11 waarinIsraël God gedenkt als Schepper en Deuteronomium 5:12-15 waarinIsraël God gedenkt als Verlosser.

� Lees Psalm 8 en leg deze naast Genesis 1:26-28. Wat doet het met joudat God je met glans en glorie gekroond heeft?

Zo waren wij bedoeld 13


Vanuit de scheppingsopdracht in Genesis 1:28 spreken gelovigen weleens over het cultuurmandaat: de mens als rentmeester van deschepping. De verleiding is om in die opdracht ook de identiteit tezoeken. Je bent wat je doet. Zo introduceren wij onszelf aan elkaar: ikben IT’er, ik ben moeder, ik ben... Maar als de mens geroepen is zichte spiegelen aan Zijn Schepper, dan blijkt de zevende dag iets te zeg-gen over zijn werkelijke identiteit. Want God blijft God als Hij stoptmet scheppen. Het stoppen lijkt in zekere zin belangrijker omdat juistdie zevende dag gezegend en geheiligd wordt. In menselijke termenzouden wij zeggen: eindelijk tijd voor ontmoeting, tijd voor ademha-len: zie Exodus 23:12. De sabbat neemt in het Jodendom een centraleplaats in. Joden tellen naar de sabbat toe. Dáár gaat het om in hetleven. In Leviticus 23 staan de Bijbelse feesten beschreven. De eerstedie genoemd wordt is de sabbat. Volgens de Joden dan ook de konin-gin onder de feesten. Zo ontdekt de mens pas werkelijk wie hij is inde ontmoeting met God. De eerste christenen vierden gewoon desabbat, maar kwamen ook zondagochtend vroeg – voor de nieuwewerkdag – bij elkaar om de opstanding van Jezus te gedenken. De in-stelling van de zondag als vrije dag en dag van samenkomst kwamlater en heeft te maken met de scheiding van kerk en synagoge.Tegenwoordig houden Joden die in Jezus Messias geloven meestalde sabbat en komen over het algemeen op de zaterdagmorgensamen.

� Hoe zie je de relatie tussen werk en vrije tijd tot het sabbatsgebod?Waaraan ontlenen wij als christenen onze identiteit?


Iemand zegenen is iemand erkennen in zijn Goddelijke bestemmingen hem/haar te helpen die bestemming te bereiken. Bemoedigenhoort daarbij en is iets dat binnen ons aller bereik ligt: lees ook 1 Petrus 3:9. Het tegenovergestelde, vervloeken, doen wij helaassoms ook. ‘Wat ben jij toch een sukkel!’ kan uit frustratie zomaar uitonze mond vallen. Bij kinderen en mensen die (nog) een zwakkeidentiteit hebben, kan een dergelijke sneer als een vloek overkomen.

�Wie in onze omgeving zou – al of niet onder handoplegging – eenzegen goed kunnen gebruiken? Zegen ook regering, Israël en de vol-ken!


V E R D I E P I N G

In Genesis 1:27 lezen wij over de mens als mannelijk en vrouwelijk.Later in Genesis 2:21,22 lezen wij meer over de schepping van devrouw. Ten onrechte concludeert men wel eens uit dezeBijbelgedeelten de superioriteit van de man ten opzichte van devrouw. Maar juist de gelijkwaardigheid wordt hier benadrukt. Devrouw is de ‘tegenover’ van de man en wordt in het licht van descheppingsopdracht de helper genoemd: Genesis 2:18. Vergeet nietdat God vele malen de Helper van de mens genoemd wordt in dePsalmen – ook weer met het oog op de scheppingsopdracht.Belangrijk om hier nog te vermelden is het feit dat de hoogste roe-ping van de mens niet is trouwen en kinderen krijgen, maar verte-genwoordiger van God zijn op deze aarde. Een onderwerp vankringgesprek zou kunnen zijn de veranderde positie van de vrouw(en ook de man) in onze samenleving als onderdeel van de modernezoektocht naar identiteit.

In de Bijbel lezen wij wel eens dat God gezegend wordt. Dat voelt inde Nederlandse christelijke cultuur niet respectvol. Men verwijst dannaar Hebreeën 7:7. Maar zegenen is meer dan een taak of opdrachtmeegeven. Het is ook erkennen wie de persoon is naar Gods bestem-ming. In dat licht is God zegenen, God erkennen in Zijn God-zijn. Endat is wat o.a. de Psalmist doet wanneer hij zegt: ‘Loof de HERE mijnziel’, of in het Engels, ‘Bless the LORD oh my soul’ (Psalm 103:1).

Bij de tafelliturgie op de vrijdagavond van de sabbat, steken de Jodentwee kaarsen aan als herinnering aan de twee versies van het sab-batsgebod om God te gedenken als Schepper en als Verlosser. Tijdensdie liturgie worden de vrouw en de kinderen en in sommige kringenook de man en de gasten gezegend. De identiteit en roeping wordtin huiselijke kring zo wekelijks bevestigd. Rabbijnen spreken dan ookover de sabbat als doel van de werkweek: daar tel je naar toe. Dewerkweek is voor de sabbat. De sabbat is niet voor de werkweek.

Zo waren wij bedoeld 15

Deel van een gebroken wereld

Sommige mensen geloven in de maakbaarheid van de wereld.Daar lijkt reden genoeg voor te zijn. Op het gebied van de ge-zondheidszorg hebben wij de laatste eeuw ongekende resulta-ten behaald. Datzelfde geldt voor de voedselproductie, demobiliteit, de communicatie en nog veel meer. Nog nooit hebbenwij zo comfortabel geleefd als in onze tijd. Zelfs de mens kan ver-beterd worden, mits hij goede mogelijkheden krijgt voor educa-tie en er ruimte is voor zelfontplooiing. Andere mensen zijn somberder gestemd. Zij zien vooral de ge-brokenheid van de wereld en wijzen op de keerzijde van de wel-vaart, de nog steeds groter wordende kloof tussen arm en rijk ende nieuwe oorlogen.

�Waar herken jij je in? Wat stemt je hoopvol en wat stemt je somber?


STUDIE

3


Lees Genesis 3

Vers 1-6 De oorsprong van de gebrokenheid van de wereld vindenwij in dit hoofdstuk. In deze verzen lezen wij over een gesprek tussende vrouw en de slang over het gebod van God in Genesis 2:16,17.Vergelijk de woorden van God met hoe Zijn woorden geciteerd enuitgelegd worden: • In Genesis 2:16 staat dat de mens van alle bomen mag ‘eten en

eten’. Zie de Naardense Bijbel voor die toevoeging (‘van alle ge-boomte in de hof mag je eten en eten’), zoals het ook in hetHebreeuws staat (vergelijk ook de Staten Vertaling: ‘van allen boomdezes hofs zult gij vrijelijk eten’). Vergelijk dat eens met de weer-gave van het gebod door de slang of de vrouw in hoofdstuk 3.

• Het tweede dat opvalt is de toevoeging op het verbod op het etenvan de vrucht van de boom van kennis van goed en kwaad door devrouw in 3:3 – ze zou de vrucht zelfs niet mogen aanraken.

• Het derde opvallende punt is het woord van God tegenover datvan de slang: sterven (2:17) of helemaal niet sterven (3:4). Het tragi-sche van deze geschiedenis – die zich telkens herhaalt, tot opheden ook in ons – is dat de slang zijn verdraaide gelijk krijgt. Doorin te gaan op het voorstel van de slang, gaat de mens fysiek niet di-rect dood. Het tweede verdraaide gelijk van de slang is dat op hetmoment dat wij bepalen wat goed en slecht is, wij de plaats inne-men van de normsteller, dat is de plaats van God. En als wij bepalenwat goed en kwaad is, verheffen wij onszelf tot god. Maar als wijgod zijn, houden wij op mens te zijn.

Vers 15 Dit wordt wel eens de moederbelofte van het heil genoemd.De belofte van verlossing zit echter ‘verpakt’ in de vervloeking van deslang. Deze heeft zich voorgedaan als ‘vriend’ van de mens – doorhem het ‘godgelijk zijn’ voor te spiegelen (vers 5). Het lijkt wel alsof deslang het voor de mens opgenomen heeft tegenover God die hem‘klein zou willen houden’. Maar God maakt de ware bedoelingen vande slang openbaar en sticht vijandschap tussen hem en de vrouw.God zelf zal daardoor niet meer als de onderdrukker van de mens be-leefd worden, maar als Verlosser en Vriend, wat Hij ook is.

� Lees nogmaals Genesis 3 en zet op een rij wat de gevolgen van dezondeval zijn. Herken je die in jezelf en in je omgeving?

Deel van een gebroken wereld 17


Christenen leven in een gebroken wereld en ervaren die aan de lijveen ook in de kerk. Soms echter spreken zij over de wereld alsof dezeniet meer bij hen hoort. Wel in de wereld, maar niet meer van de we-reld (naar Johannes 17:15,16). Tja, dat is makkelijker beleden dan ge-leefd. Natuurlijk, christenen geloven in de kruisdood en opstandingvan Christus voor de vergeving van hun zonden en hun rechtvaardi-ging. Zij geloven ook in de Heilige Geest die hen nieuw leven wilgeven. Maar daarmee ‘zijn wij er nog niet’. Paulus schrijft daarover in 2Korintiërs 5:6 ‘..[we weten] dat zolang dit lichaam onze woning is, we vervan de Heer wonen.’ Christenen zijn gewone mensen, met hun gebre-ken en tekorten, die slechts verschillen van niet christenen door hunverbondenheid met Christus. En die verbondenheid behoort te resul-teren in een andere kijk op zichzelf, de wereld en God, en in ander ge-drag. Maar de weg is lang en wordt pas voltooid bij de komst vanChristus die ‘zal ons armzalig lichaam gelijk maken aan zijn verheerlijktlichaam’ Filippenzen 3:21.

� Hoe kijken wij naar ongelovigen? In welke omstandigheden ervaar jesterk de verbondenheid met de mensen in deze gebroken wereld enwanneer ervaar je dat je juist ‘niet van deze wereld’ bent?


Wie leeft in een gebroken wereld kan niet zonder vergeving.Vergeving vragen is daarom een belangrijk onderdeel van onze ge-beden. Dat leren wij onder meer uit het ‘Onze Vader’. Denk daarbijniet alleen aan de kleine wereld van ons persoonlijk leven, maar ookaan de grote wereld waar wij deel vanuit maken. Wij houden bijvoor-beeld met elkaar een onrechtvaardig economisch systeem in standwaardoor de kloof tussen arm en rijk nog steeds groeit en ‘unfair-trade’ nog steeds de wereldmarkten domineert. Heer ontferm u! Wij hebben niet ons brood gedeeld. Wij hebben nietomgezien naar de mens in nood. Heer vergeef ons. Heer herstel ons.Geef ons een hart dat bewogen is met de mensen in deze wereld.

� Vind je verootmoediging belangrijk in het christenleven? Hoe kun jedaar vorm aan geven?


V E R D I E P I N G

In de oorspronkelijke taal van het OudeTestament zijn er negen ver-schillende woorden voor zonde. Deze worden in onze vertalingenmeestal niet consequent vertaald. De verschillende woorden wordengebruikt in bijgevoegde teksten en kunnen het beste als volgt ver-taald worden: • Kwaad doen: Numeri 11:10, Exodus 5:23• Recht krom maken: Psalm 32:2 en Job 33:27• Rebelleren: 1 Koningen 12:19 en Jesaja 1:2• Doel missen: Psalm 51:6,7b (zie Richteren 20:16 waar hetzelfde

woord gebruikt wordt maar nu in de letterlijke, fysieke betekenisvan het woord)

• Schuldig zijn: Leviticus 4:13,22 en Genesis 26:10• Dwalen: Ezechiël 34:6 en Psalm 119:21• Weerspannig zijn: Deuteronomium 21:18 en Psalm 78:8• Goddeloos handelen: 1 Koningen 8:47 en Daniël 9:15• Opstandig zijn: Genesis 14:4 en 2 Koningen 18:7

Lees Romeinen 8:19-25. Deze verzen benadrukken het verband tus-sen zondeval van de mens en de gebrokenheid van de schepping. DeNBV gebruikt het woord ‘zinloosheid’. Wij moeten voorzichtig zijn omde oorzaak van al het kwaad in het leven te verklaren en te herleidentot een zonde. Ook de roep dat wij niet moeten vragen ‘waarom’ maar‘waartoe’ gaat voorbij aan de zinloosheid waaraan de schepping isonderworpen. Enkele verzen later in Romeinen 8 lezen wij dat voorwie God liefheeft, alles bijdraagt aan het goede (vers 28). Let op: dit is geen verklaring, maar een belofte!

De belangrijkste boodschap van Genesis 3:22-24 zijn twee zaken. Teneerste dat de mens verdreven wordt van de tuin waar hij in harmoniemet God en de schepping leefde. Het woordgebruik bevestigt hetblijvend verlangen van de mens naar God! Het tweede is dat de wegnaar de levensboom wordt bewaakt. Dit kan negatief geïnterpreteerdworden (zie vers 22), maar ook positief: de weg wordt bewaard totOpenbaring 2:7 en 22:14.

Jezus heeft als geen ander de gebrokenheid van deze wereld in deogen gezien. Het begon al bij Zijn geboorte. Een verschrikkelijke kin-dermoord vond plaats naar aanleiding van Zijn komst. Aan het eindvan Zijn leven werd Hij gekruisigd. Hij kan meevoelen met mensendie zich van God verlaten weten – hoe onbegrijpelijk dit ook klinkt.We lezen dit in Psalm 22:2 en Matteüs 27:46.

Deel van een gebroken wereld 19

God roept – de mensantwoordt

Roeping lijkt iets voor specialisten. In de kerk zijn dat de voor-gangers en zendelingen. Die zijn geroepen. Maar roeping geldtvoor iedereen. De Bijbel staat er vol van. Als je daarin een woord-studie doet over ‘roeping’ of ‘geroepen’ kom je al snel tot de con-clusie dat heel het christenleven een antwoord geven is aan deroepstem van God. Wij worden geroepen om heilig te leven, inliefde te wandelen enz. Toch horen wij graag ook Gods stem overde opleiding die bij ons past of welke levenspartner Hij geschiktvindt. Maar meer dan enkele principes om tot verantwoorde keu-zes te komen lijkt de Bijbel niet te geven.

�Wat betekent roeping voor jou? Hoe zie je de roeping die op jouwleven rust? Kun je daar met anderen over praten?


STUDIE

4


Genesis 12: 1-3

Vers 1 Abram werd geroepen. Hij moest wegtrekken, afscheid nemenen alles loslaten wat hem bekend was, om te gaan naar het land datGod hem zou wijzen. Een ander land betekent andere gewoonten.Andere relaties. Een ander leven dus. Maar in het leven van Abramwordt het andere niet door de nieuwe omgeving bepaald. Het an-dere wordt bepaald door God. Hij is de Andere. En dat andere land isZijn land. Als Abram weggeroepen wordt uit Ur, het tegenwoordigeIrak, wordt hij vreemdeling. En vreemdeling blijft hij heel zijn verdereleven. Daar wordt hij pijnlijk bij bepaald als zijn vrouw Sara overlijdten zij begraven moet worden: Genesis 23:4. Maar door de stem vanGod te volgen, komt hij wel ‘thuis’ bij de Allerhoogste, zodat hij zelfsvriend van God genoemd wordt: 2 Kronieken 20:7, Jesaja 41:8 enJacobus 2:23. Toch blijft hij ook bij God in zekere zin een vreemdeling:lees Leviticus 25:23.

Vers 2 De belofte die wij hier lezen lijkt veel op de woorden inGenesis 1:28. God zelf gaat dus er voor zorgen dat Abram tot zijn be-stemming komt: vermenigvuldigd en gezegend. Maar daarvoor moethij wel gaan en antwoord geven op de roepstem van God.

Vers 3 De belofte van vers 2 komt nu in een breed toekomst perspec-tief te staan. De zegen blijkt niet een exclusieve uiting van Gods liefdevoor Abram te zijn. Gods zegen aan Abram sluit anderen niet uit. Hetgaat Hem om alle geslachten, alle volken. Hij heeft Zijn wereld lief. Leteven op met de NBV vertaling: ‘Alle volken op aarde zullen wensen ge-zegend te worden als jij’, zou gelezen kunnen worden als een afstande-lijke, misschien wel jaloerse blik van de volken op Abram. Maar dealternatieve vertaling in de voetnoot van de NBV helpt ons: ‘Door jouzullen alle volken op aarde gezegend worden.’ Abram heeft een taakrichting de volken. En de volken moeten bij Abram zijn voor hunzegen. Dan komt het goed.

� Lees Hebreeën 11:13 en 14. Wat betekent ‘je thuis voelen’ in deze werelden toch ook weer niet. Waarin moeten wij loskomen van onze cultuur?

God roept – de mens antwoordt 21


Joden, christenen en moslims erkennen in Abraham hun aartsvader.De Joden wijzen op de geslachtslijn via Izaäk en Jakob. De christenentrekken deze door naar Jezus. De moslims wijzen op een andere lijn:die van Abraham naar Ismaël. Maar identiteit en roeping horen bij el-kaar. In Genesis 17:7 lezen wij ‘Ik zal jouw God zijn.’ En daar gaat hetom. God wil onze God zijn. Om duidelijk te maken wat dat betekent,roept Hij één man. En na Abraham is het Izaäk. Niet dat Ismaël onbe-langrijk is of niet gezegend wordt. Integendeel: lees bv. Genesis17:20. Maar om duidelijk te maken waar het om gaat ‘investeert’ Godals het ware eerst in een kleine groep, kiest een geslachtslijn en roepteen volk. Zo moeten wij ook Genesis 21:12 lezen ‘alleen de nakomelin-gen van Izaäk zullen gelden als jouw nageslacht.’ Het gaat niet om uit-sluiten van anderen, maar om een focus die ten goede van allenkomt. Romeinen 3:28, 29 bevestigt dit: ‘Is God soms alleen de God vande Joden en niet die van de heidenen? Zeker ook die van de heidenen,want er is maar één God’. Vervolgens schrijft Paulus in Romeinen 4 uit-gebreid over het geloof van Abraham en ons geloof in Christus.

� Vaak worden de verschillen benadrukt. Zoek nu eens naar het ge-meenschappelijke tussen ons christenen, en Joden en moslims.


Ga! Soms blijven wij liever zitten omdat het bekend terrein is en veiligvoelt. Maar zo kunnen wij wel eens ons levensdoel missen. In navol-ging van Abraham worden wij uitgenodigd om in beweging tekomen omdat God ons roept. Dat kan ook betekenen dat wij onzevertrouwde omgeving loslaten: onze baan, woonplaats, land, of watons ook maar veiligheid biedt. Daar is moed voor nodig. Dat hebbenwij niet altijd. Maar wij zijn niet alleen. Controleer eerst of het werke-lijk God is die je roept. Vraag dan om moed door de Heilige Geest ensteun van mensen in je omgeving. En ga!

� Spreek met elkaar over zending. Is dat iets wat jou persoonlijk enjouw gemeente bezighoudt? Kennen wij zendelingen die onze steunmisschien nodig hebben?


V E R D I E P I N G

De eerste woorden die God tegen Abram zegt in Genesis 12:1 zijnLech-Lecha. Dat betekent zo iets als GA JIJ. Wij komen die woordennog een keer tegen in Genesis 22:2. Opnieuw moet Abraham gaannaar onbekend terrein, een berg die God hem gaat wijzen. Opnieuween eenzame weg. En dat is ook wat er doorklinkt in Lech-Lecha.Soms moet je alleen je weg gaan. Met ‘slechts’ God aan je zijde.

Dat zegen en vloek voor de volken bepaald wordt door hun verhou-ding tot Abram (Genesis 12:3), wordt al direct in zijn leven door tweemerkwaardige voorvallen bevestigd: Genesis 12:10–20 en Genesis 20.De belofte “Ik zal zegenen wie jou zegenen, wie jou bespot, zal ik ver-vloeken” betekent dat respectievelijk de farao en Abimelech vervloektworden als zij Gods bestemming van Abram met Saraï blokkeren, ookal hebben zij daar vanwege hun onwetendheid zelf niet direct schuldaan. Rechtspraak heeft in de Bijbel altijd met Gods bedoelingen enwetten te maken.

Gods roeping gaat verder via Jakob en zijn twaalf zonen. En danwordt Gods volk ‘geboren’ – heel kenmerkend – vanuit de slavernij inEgypte. Zo lezen wij in Exodus 6:7 ‘Ik zal jullie aannemen als mijn volk,en ik zal jullie God zijn.’ Gezien vanuit de belofte aan Abraham wordtIsraël nu de eerste van alle volken. De eerste is Bijbels gezien ook devertegenwoordiger. Dat is ook de betekenis van Gods woorden viaMozes aan farao in Exodus 4:22: ‘Israël is Mijn zoon, Mijn eerstgeborenzoon.’

Trots zijn op je afkomst maakt je niet tot wie je bent en brengt je ookniet tot je bestemming (vergelijk Johannes 8:39). Identiteit en roe-ping kunnen wij niet los zien van elkaar. Het gaat om het leven metGod. In Genesis 17:1 krijgt Abraham concreet die opdracht: ‘Leef inverbondenheid met Mij’. Aan de andere kant is eenzijdig bezig zijn metjouw roeping ook niet gezond. Alsof de wereld met jou begonnen is.Je hoort niet alleen bij Jezus omdat je doet wat Hij zegt. Maar ookomdat mensen jou van Hem hebben verteld, je hebben voorgeleefdwat de bedoeling is en je meenemen (en vasthouden!) op onze geza-menlijke pelgrimstocht door het leven.

� Lees, spreek er met elkaar over en zing het lied ‘Door de wereld gaateen woord’ (Evangelische Liedbundel 263).

God roept – de mens antwoordt 23

Normen en waarden

Het onderwerp ‘normen en waarden’ is belangrijk in een samen-leving die haar weg zoekt. Nieuwe immigranten nemen hun cul-tuur mee dat ons volk een andere kleur geeft. Soms is datbedreigend. Soms verrijkend. Christenen zeggen hun normen enwaarden uit de Bijbel te halen. Die zou boven aardse culturenstaan. Maar dat deze niet altijd gemakkelijk te definiëren zijn,blijkt wel uit het feit dat de kerken onderling over dit onderwerpsoms sterk kunnen verschillen.

�Welke normen en waarden in onze kerk/gemeente zijn wel goed,maar Bijbels gezien niet absoluut?


STUDIE

5


Lees Exodus 19:1-6 en 20:1-7

19:1 Dit vers brengt rabbijnen tot de conclusie dat het volk Israël vijf-tig dagen na de uittocht de wet op de berg Sinaï heeft ontvangen.Tellend vanaf de ‘geboorte’ van Israël bij de uittocht (Exodus 12 en 13)is Israël pas echt volk als het vijftig dagen later de wet ontvangt.

19:5 en 6 God stelt hier voorwaarden aan ZIJN volk: luisteren en han-delen naar Gods roeping. Alle volken behoren Hem toe, maar Israëlmoet het voorbeeldvolk zijn. Door de woorden van God ter harte tenemen en het verbond met Hem te koesteren, nemen zij een pries-terfunctie in, bemiddelend tussen God en de volken. Twee anderewoorden zijn van belang in dit verband: ‘koninkrijk’ en ‘heilig’. Het Bijbelse begrip ‘koninkrijk’ verwijst in eerste instantie naar eenkoning die regeert over zijn rijk, pas in tweede instantie gaat het overland met grenzen. Door Hem te gehoorzamen, regeert God overIsraël. Maar in combinatie met de priesterfunctie, betekent dit ookIsraëls regering over de volken. Dat gebeurt wanneer de Messias alsKoning van Israël regeert. In die verwachting vroegen de discipelenook aan Jezus ‘Heer, gaat u dan binnen afzienbare tijd het koningschapover Israël herstellen?’ Handelingen 1:6. Zie verder Psalm 2:6 e.v.a. Het woord ‘heilig’ betekent dat Israël apart is gezet voor deze roepingen taak.

20:2-17 Deze beroemde tien geboden beginnen met een proclama-tie: ‘Ik ben de HEER, uw God, die u uit Egypte, uit de slavernij, heeft be-vrijd.’ God leren kennen gebeurt ten diepste door de ontmoeting metHem. Israël leerde God eerst kennen door de bevrijding. Nu volgt eennadere kennismaking. De tien geboden maken Gods normen enwaarden bekend aan Israël. Een bijzonder gebod in het verband vandeze studie is Exodus 20:12: ‘Toon eerbied voor uw vader en uw moe-der’. Kinderen leren hun ouders in eerste instantie kennen door deontmoeting. Pas later krijgen zij instructies voor het leven. Wat Godsnormen en waarden zijn, leren kinderen in de eerste plaats van hunouders. Dat is ook de achtergrond van dit gebod.

�Wat kunnen wij van het wezen van God ontdekken bij de bestuderingvan de tien geboden?

Normen en waarden 25


De woorden in Exodus 19:6 ‘Een koninkrijk van priesters zul je zijn, eenheilig volk’, komen wij ook tegen in 1 Petrus 2:9. Hier zijn die woordengericht aan ‘de uitverkorenen die als vreemdelingen verspreid … wonen’(1 Petrus 1:1). Dat zou kunnen duiden op Joodse volgelingen vanJezus die in de verstrooiing leven en zijn normen en waarden toepas-sen. Zij zijn een koninkrijk van priesters. Ook de uitspraak in 1 Petrus2:10 wijst in die richting ‘Eens was u geen volk, nu bent u Gods volk’. Hetzijn woorden uit Hosea 2:23 die gaan over het volk Israël dat zich be-keert van afvalligheid. Toch lijkt het verband van de gehele Petrusbrief ons aan te moedigen om het koninkrijk van priesters breder teinterpreteren en allen die Jezus gehoorzamen daarin te betrekken.Zie ook Openbaring 1:6; 5:10 en 20:6. Dit betekent niet dat Israël datniet in Jezus gelooft heeft afgedaan en de kerk nu in plaats daarvanhet koninkrijk van priesters is. Lange tijd is deze vervangingsge-dachte ten onrechte in kerken gepreekt. Alleen al de zonden in ge-schiedenis van de kerk en onze eigen tekorten, bewijzen dat wij datkoninkrijk nog lang niet zijn. Het enige dat wij hier op grond van deBijbel kunnen zeggen is dat zij die in Jezus geloven en Zijn normenen waarden zoeken, bij Israël zijn ingelijfd. Samen worden zij door ge-nade aangezegd ‘u bent een koninkrijk van priesters, een heilige natie.’

� Hoe kan de wereld zien dat wij een koninkrijk van priesters zijn?


Het leren in onze cultuur ging via het woord. Vandaag erkent menniet alleen het belang van het beeld, maar vooral ook de actieve par-ticipatie. Je leert door het te doen. Lees in dat verband de woordenvan Israël bij de verbondssluiting nadat zij de wet hebben ontvangenen gehoord: Exodus 24:7 ‘Alles wat de HEER gezegd heeft zullen wij terharte nemen.’ Letterlijk staat er (zie daarvoor o.a. de Naardense Bijbel)‘al wat de ENE heeft gesproken zullen wij doen en willen we horen!’ Eerstdoen en dan horen. Dat betekent dat gehoorzamen voorop gaat enhet horen in de zin van verstaan, daarna komt. Dat moeten soms ook onze kinderen wel eens horen: ‘doe het nu ge-woon omdat ik het zeg!

�Wissel ervaringen met elkaar uit over doen en horen. Wanneer ging jeiets van de Bijbel beter verstaan nadat je het gedaan had?


V E R D I E P I N G

Het begrip Normen en waarden werd in juli 2002 in de Nederlandsepolitiek opnieuw geïntroduceerd. Later in 2004 organiseerde PremierBalkenende een Europese conferentie rond het begrip. In België werdeen “commissie ter invulling van de cursus maatschappelijke oriënta-tie” opgericht met als doel te bepalen wat de gemeenschappelijkenormen en waarden van de Vlaamse maatschappij zijn, opdat dezezouden kunnen worden verwerkt in een uniform werkboekMaatschappelijke Oriëntatie. De commissie legde de klemtoon op vijfzogenaamde “hoofdwaarden”: vrijheid, gelijkheid, solidariteit, respecten burgerschap.

Het feest van de ‘geboorte’ van Israël is Pesach. Lees Exodus 12 voorde instelling van het Pesachfeest. Maar Israël is pas echt een volk alshet de wet ontvangen heeft. De Joden spreken dan ook over het on-losmakelijk verband tussen Pesach en Sjavoeot, het feest dat de wet-geving viert vijftig dagen na Pesach. De tijd daartussen wordtverbonden door de zgn. ‘omertelling’. Het Sjavoeot (letterlijk ‘weken-feest’) is één van de drie grote feesten van Israël: Pesach, Sjavoeot (=Pinksterfeest) en Soekot (= Loofhuttenfeest). Deze staan met de an-dere feesten beschreven in Leviticus 23. De drie grote feesten staannogmaals in Deuteronomium 16 beschreven. Deze drie feesten zijnoogstfeesten waarvoor het verplicht was naar Jeruzalem te gaan omvan de oogst aan God te geven. De feesten worden dan ook pel-grimsfeesten genoemd. Daarnaast hebben de feesten ook allen eentweede doel: om Gods verlossing te gedenken (Pesach), om de wet-geving te gedenken (Sjavoeot) en om Gods voorzienigheid te geden-ken (Soekot).

Het Hebreeuwse woord voor wet is Tora. Dat woord is afgeleid vanhet werkwoord Yara dat gooien, werpen betekent. Tora is datgenewat richting geeft: dáár moet je naar toe, dáár waar ik nu deze balnaar toe gooi. In onze cultuur kan ‘wet’ negatief beleefd worden, alsonderdrukkend, wat gericht is op ‘verboden’. Maar Tora is positief be-doeld, ter bescherming van het leven met God en elkaar. Een beterevertaling van Tora is daarom ‘Richtsnoer’. Tora, Richtsnoer voor hetleven. Zo heeft God Zijn wet bedoeld.

Normen en waarden 27

Geestelijke strijd rondidentiteit

Heel veel problemen rond identiteit worden veroorzaakt doorhet geloof in leugens over onszelf. Jezus noemt de duivel devader van de leugen. In deze studie wordt de duivel ontmaskerd.Dan blijkt hij akelig dichtbij en actief te zijn. Niet alleen in indivi-duen, maar ook in kerken en gemeenten en in Israël. Hoe kijk jenaar anderen? Wat geloof je wel en wat niet? Wie vertrouw je? Wijneigen veel gewicht te geven aan onze eigen waarneming en in-zicht. Toch weten wij dat niet alles is wat het lijkt.

� Hoe verhoudt zich de identiteit van de gemeente als Lichaam vanChristus zich tegenover de identiteit van Israël als volk van God?Herkennen wij een geestelijke strijd hierover?


STUDIE

6


Lees Openbaring 12

Vers 1 De beschrijving van de vrouw doet denken Jozef’s droom inGenesis 37:9 waarin de zon (= vader Jakob), de maan (= moederRachel) en elf sterren (= de broers van Jozef ) zich neerbogen voorhem de twaalfde ster. Het ligt daarom voor de hand om de vrouw indit vers, bekleed met de zon, de maan en twaalf sterren te zien als be-kleed met de aartsvaders en –moeders, de belichaming van Israël.

Vers 3-6 Een grote, vuurrode draak, met zeven koppen en tien horens, enop elke kop een kroon, staat voor de vrouw die gaat bevallen van eenzoon. Doodsangst en paniek zouden normale reacties van de vrouw zijn.Maar daar lezen wij niet over. Wel over Goddelijk ingrijpen. In vers 5 wordthet kind weggevoerd naar Gods troon en in vers 6 krijgt de vrouw eenschuilplaats van God in de woestijn.

Vers 7 Er is oorlog tussen deze draak met zijn ‘engelen’ en Michaël enzijn engelen. Michaël is een bekende uit het boek Daniël: zie Daniël10:13, 21 en 12:1. Hij wordt daar de vorst van Israël genoemd. Je zouhem als de beschermengel van Israël kunnen zien. Gods plan metIsraël en de volken wordt hoe dan ook gerealiseerd. God zelf zorgtdaarvoor en schakelt zelfs de grote engelenmachten in.

Vers 9 De draak wordt overwonnen en ontmaskerd. De vier namenmaken duidelijk met wie wij te doen hebben: Draak = terrorist, hij die angst aanjaagt. Zie Openbaring 12:4b; Slang = verleider, hij die met een kleine verdraaiing, de zaken aan-trekkelijk aan je voorschotelt. Zie Genesis 3:5; Duivel = intrigant, hij die verdeeldheid zaait. Het Griekse woord is ‘dia-bolos’ = ‘uiteen-werper’;Satan = tegenstander, hij die beschuldigt. Zie Job 1:9; Zacharia 3:1-5.

Vers 11 De overwinning van Michaël staat niet los van de geestelijkestrijd van ‘de broeders en zusters’. In dit vers staat dat zij hem hebbenoverwonnen dankzij het bloed van het lam (voor de vergeving van zon-den) en dankzij hun getuigenis. Bij dat laatste denken wij vooral aan deoorspronkelijke betekenis van ‘getuigen’ zoals we dat lezen inHandelingen 1:8. De leerlingen getuigen – als in een rechtszaal – vanwat zij gezien en gehoord hebben: Jezus, de gekruisigde is opgestaan.De derde reden van hun overwinning is het feit dat zij niet aan het levengehecht waren en hun dood aanvaard hebben (zie Matteüs 16:24).

�Wat is de centrale boodschap van dit visioen?

Geestelijke strijd rond identiteit 29


De vrouw wordt geïntroduceerd bekleed met de zon, met de maan aanhaar voeten en een krans van twaalf sterren op haar hoofd.Afbeeldingen van Maria zijn soms door dit beeld geïnspireerd. Dat zijmet deze vrouw geassocieerd wordt, ligt voor de hand vanwege vers 5,de zoon die zij baart, die alle volken met een ijzeren herdersstaf zalhoeden: zie de Messiaanse Psalm 2:9. Maar uit het verband blijkt hetbeeld breder te zijn: die van het volk Israël. De vrouw wordt vervolgd.Dat kan niet zozeer gezegd worden van Maria persoonlijk, maar welvan Israël en de kerk. Denk bij de vervolging niet alleen aan het ‘vrome’deel van Israël en de kerk. Ook het niet gehoorzame deel staat ondervuur van de boze. In Matteüs 23:37-39 staat: ‘Jeruzalem, Jeruzalem, datde profeten doodt en stenigt wie naar haar toe zijn gestuurd! ….Ik verzekerjullie: vanaf nu zullen jullie mij niet meer zien, tot de tijd dat je zult zeggen:“Gezegend hij die komt in de naam van de Heer!”’ Dat betekent dat erstrijd is om het Joodse volk in de erkenning van de Messias. Maar de in-houd van de Nieuwtestamentische brieven laat een soortgelijke strijdom de kerk zien in de gehoorzaamheid aan Jezus.

� Op welke wijze manifesteert zich de strijd rond Israël vandaag?


Geestelijke strijd speelt zich niet alleen af in culturen waar men nog de-monen ziet. Ook in onze ‘verlichte’ cultuur, zelfs in de kerk en persoon-lijk christenleven is er geestelijke strijd gaande. Een belangrijk gedeeltein de Bijbel over dit onderwerp is Efeziërs 6:10-20. Het staat geschrevenin het verband van het gemeenteleven. Daar vindt dus strijd plaats. Dewapenrusting is dan voor de gemeente om aan te doen. Let op: de individuele soldaat is kwetsbaar, maar soldaten in de op-stelling van het Romeinse leger waarin allen de wapenrusting dra-gen, staan sterk!

� Zoek met elkaar naar tactieken die de duivel in onze maatschappij enin onze kerk gebruikt om mensen te verleiden. Kijk nog eens naar zijnvier namen in de studie.


V E R D I E P I N G

Openbaring 12 is een weergave van een visioen dat niet alle belang-rijke aspecten van de heilsgeschiedenis weergeeft. Zo ontbreekt deuittocht uit Egypte en de kruisiging en opstanding van Jezus. Dus pasop voor het teveel uitdiepen van de details van het beeld en zoek decentrale boodschap.

Aandacht voor de vervolgde kerk en voor Israël horen bij elkaar.Beiden zijn instrument van God in Zijn plan om de scheppingsorde teherstellen. Het is uiterst pijnlijk te moeten constateren dat de kerk inde loop van de eeuwen zelf de vervolger van Israël is geweest.Informatie over hulp aan vervolgde christenen: Open Doors, zie www.opendoors.nl en Jubilee Campaign, ziewww.jubileecampaign.nlZie voor hulp aan Israël de diverse organisaties verenigd in het zgn.Israël Platform: www.israelplatform.nl

In de PKN kerkorde en ordinantie staat geschreven dat zij het inzichtin en bestrijding van antisemitisme wil bevorderen (ordinantie 1, arti-kel 2). Wij zien drie redenen voor alle kerken om zich hierbij aan tesluiten: a. antisemitisme is zonde, b. de kerk – oost en west – heeft inde geschiedenis actief bijgedragen aan de ontwikkeling van antise-mitisme, c. de kerk is door het geloof in de Jood, Jezus Christus onlos-makelijk verbonden met het Joodse volk. Zie voor tips voor hetbestrijden van antisemitisme in de media de website van hetCentrum voor Informatie en Documentatie Israël www.cidi.nl

Soms hoor je christenen zeggen dat zij kritiek op Israël mogen heb-ben, want zij doen dat als vriend. Dit is een discutabele uitspraak inhet licht van de kerkgeschiedenis én in het licht van Israëls houdingtegenover de kerk en christenen. Zij mogen Israël dan wel als vriendbeschouwen, Israël beschouwt de kerk nog lang niet als zodanig!

In de maanden februari/maart viert Israël het jaarlijkse Poerim feest.De instelling staat beschreven in Esther 9:18-32. Kinderen verkledenzich als Esther, Mordechai of Haman. In de synagogen leest men hetboek Esther waarbij tijdens het lezen van de naam Haman luid ge-joeld of met ratels herrie gemaakt wordt. Bij het horen van de naamvan Mordechai juichen de aanwezigen. Ook worden maskers gedra-gen. Sommigen zien dat als verwijzing naar het ontbreken van denaam van God in het boek Esther. Hij werkt in verborgenheid. Poerimis het feest van de overwinning op de Jodenhater Haman en anderendie hem daarin gevolgd zijn.

Geestelijke strijd rond identiteit 31

Aanhangers van eenomstreden Koning

Iemand is omstreden als hij niet door iedereen erkend wordt, ofals hij een twijfelachtige reputatie heeft. Christenen volgen JezusChristus. Hij is een omstreden Koning. Omstreden, omdat Zijn re-putatie in twijfel wordt getrokken (bv. in het boek van PaulVerhoeven over Jezus of de Da Vinci code van Dan Brown) enomdat Hij ‘slechts’ door één derde van de wereldbevolking er-kend wordt als Koning. Van nature staan wij bij voorkeur aan dekant van de meerderheid of tenminste aan de kant van de onom-streden waarheid. Maar als je deze Koning wilt volgen krijg jegeen sluitende bewijzen en heb je de meerderheid niet altijd aanje zijde. Wat je nodig hebt is vertrouwen en overgave.

� Hoe is het om bij een minderheid te horen?


STUDIE

7


Lees Johannes 18:33-38

Vers 33-35 De vraag van Pilatus ‘Bent u de koning van de Joden?’ waseen reactie op de aanklacht van de hogepriester Kajafas. Hij stuurdeJezus naar Pilatus (vers 28). De veroordeling van Jezus door Kajafasstaat niet in het Johannes evangelie beschreven, maar wel in o.a.Matteüs 26:63-66. Alleen staat daar niet direct de aanklacht dat Jezusclaimt de koning van de Joden te zijn. Wel lezen wij dat Jezus tijdenshet proces Zichzelf identificeert met de Mensenzoon die komt op dewolken van de hemel: een verwijzing naar Daniël 7:13 en 14. DezeMensenzoon werd (en wordt nog steeds) in het Jodendom be-schouwd als de komende Messias: de Koning van de Joden. Dezeclaim van Jezus vormde dus de aanklacht tegen Hem. Want Jezus konin de ogen van de Joodse geestelijke leiders nooit de Messias zijn. Hijwas kritisch op bv. de sadduceeën, de verschillende mondelingeoverleveringen en had gesproken over de verwoesting van de tem-pel. Ook bleek hij niet van plan het Romeinse regime omver te wer-pen. Het was voor de hogepriester een strategische zet om juist dezeclaim van Jezus om te zetten in de aanklacht voor Pilatus. Want ie-mand die claimt koning te zijn, is een potentiële bedreiging voor deRomeinen en zou daarom veroordeeld moeten worden.

Vers 36 ‘Mijn koningschap hoort niet bij deze wereld.’ Dat maaktJezus duidelijk door te wijzen op het feit dat Zijn volgelingen Hemniet met geweld verdedigd hebben. Macht door geweld hoort bij hetkoningschap van deze wereld.

Vers 37 Jezus is gekomen om van de waarheid te getuigen. Dat is hetkenmerk van Zijn koningschap. Hij leefde volgens de wet zoals Godhet bedoeld heeft en accepteert geen schijnheiligheid en compro-missen. Hij kwam om de wet en de profeten te vervullen (Matteüs5:17) en zo te getuigen van de waarheid. Waarheid is een belangrijkthema in het Johannes evangelie, dat daarin 25 keer voorkomt.

Vers 38 Pilatus reageert met de vraag: ’wat is waarheid?’ Daar zoudenwij de vraag in kunnen horen of er wel zoiets bestaat als objectieve ofabsolute waarheid. Maar het is waarschijnlijker dat Pilatus waarheidminder belangrijk vindt dan zaken als bv. vrede in de stad en waarde-ring van anderen. Wat dat betreft zou hij in onze cultuur passen.Iedereen mag tegenwoordig zijn eigen waarheid hebben.

� Jezus kwam om te getuigen van de waarheid (vers 37). Wat zou datkunnen betekenen in het licht van bv. Johannes 8:32 en 14:6?

Aanhangers van een omstreden Koning 33


Wij zijn aanhangers van een omstreden koning. Dat werd al duidelijkbij de veroordeling van Jezus. Pilatus vroeg de hogepriesters: ’Moet ikuw koning kruisigen?’ Daarop antwoordden zij hem: ‘Wij hebben geenandere koning dan de keizer.’ (Johannes 19:15) Natuurlijk, de eerstendie Jezus wel erkenden als hun Koning waren ook Joden. Onder henbevonden zich later vele priesters (Handelingen 6:7) en Farizeeën(Handelingen 15:5). Maar de meerderheid van de Joden erkendeJezus niet. Tot op de dag van vandaag is dat nog steeds het geval. Datblijft een pijnlijke zaak voor christenen die de verbondenheid metIsraël zoeken. Het hart van die verbondenheid is toch Jezus. Hij isJood. In Israël wordt over het algemeen een Jood die in Jezus gelooftniet meer als Jood gezien. Hij is overgegaan naar een andere gods-dienst. Maar Bijbels gezien is dat niet correct. Het christendom is vanoorsprong een Joodse godsdienst. Jezus is de vervulling van beloftendie aan Israël gegeven zijn. Als wij de verbinding met dat volk losla-ten, kunnen wij ook geen aanspraak meer maken op de beloften aandat volk. Want de toekomst voor christenen heeft alles te maken methet koningschap over Israël (zie Handelingen 1:6).

� Hoe zou onze verbondenheid met het Joodse volk tot uitdrukkingkunnen komen ?


De meeste christenen merken in hun omgeving dat Jezus Christusomstreden is. Dat is op z’n minst gezegd niet leuk. Bij zulke ervarin-gen zijn twee zaken belangrijk om staande te blijven. Ten eerste, ont-houd wat Jezus zelf gezegd heeft: ‘Wanneer de wereld je haat, bedenkdan dat ze mij eerder haatte dan jullie.’ (Johannes 15:18) Ten tweede, realiseer je dat de kerk en individuele christenen doorhun gedrag soms aanleiding gegeven hebben tot afwijzing.Ons getuigenis zou dan ook vooral op de persoon van Christus ge-richt moeten zijn. Wijzelf hebben de waarheid niet. Hij is de waarheid.

� Deel met elkaar ervaringen van afwijzing door onze omgeving van-wege ons geloof in Jezus Christus. Bidt voor het christelijk getuigenisthuis, op school en op ons werk.


V E R D I E P I N G

Tijdens het leven van Jezus op aarde wilde het volk hem tot koningmaken. Dat gebeurde bv. in Johannes 6:15 maar Jezus trok zich toenterug. Later in Johannes 12:12-18 leek Jezus mee te gaan werken aanZijn kroning, een gebeurtenis die de kerk gedenkt op Palmzondag.Uit de parallelle Bijbelgedeelten kunnen wij opmaken dat Jezus zelfsaanstuurde op deze intocht. Zie bv. Matteüs 21:1-11. Toch liet Hij zichook toen niet kronen, maar wel als messiaanse koning verwelkomenom te laten zien dat Hij degene is waar de profeten van spreken: metname Psalm 118:25-26 en Zacharia 9:9. De Joden hadden blijkbaareen terechte Messiasverwachting van Jezus. Alleen moest Hij eerst lij-den en sterven en gekroond worden met een doornenkroon. De kro-ning als Koning van de Koningen komt later. Deze weg via het kruis isen blijft voor Joden een ‘aanstoot’: 1 Korintiërs 1:23.

‘Messias’ (Hebreeuws) en ‘Christus’ (Grieks) betekenen beide ‘Gezalfde’.In het Oude Testament werden zowel de koning als de hogepriesterbij hun ambtsaanvaarding met olie gezalfd. In het Jodendom wordtmet Messias de persoon bedoeld die bezield door God en Godsmacht, het Joodse volk zal verlossen en een schitterend nieuw tijd-perk van geluk voor de hele mensheid op aarde zal inleiden. DezeMessias is in het Jodendom geen bovennatuurlijk wezen en zekerniet goddelijk. Bijbelgedeelten die door Joden en christenen gezienworden als Messiaanse profetieën, lijken in eerste instantie te wijzenop een (bijzonder) mens: Jesaja 11:1-5 en Daniël 7:13-15.

Veel orthodoxe Joden waren in twijfel toen de Joodse staat Israëldoor seculiere zionistische Joden werd gesticht in 1948. Naar hunovertuiging moest eerst de Messias komen en hij zou leiding gevenaan de terugkeer van de Joden en de oprichting van de theocratischestaat Israël. Dit verklaart waarom nog steeds een groep ultraortho-doxe Joden tegen deze huidige staat Israël zijn.

Op het kruis waar Jezus hing, liet Pilatus een bord plaatsen metdaarop de beschuldiging in drie talen: Jezus van Nazaret, Koning vande Joden (Johannes 19:19). Op afbeeldingen zien wij soms de lettersINRI staan. Deze zijn de eerste letters van de Latijnse woorden: JesusNazarenus Rex Judaeorum.

Aanhangers van een omstreden Koning 35

Getrouwd met God

Het Joods-christelijke huwelijk is een verbond waarin de part-ners onvoorwaardelijk tegen elkaar zeggen: ‘ik ben van jou en jijbent van mij’. Veel mensen hebben het idee dat het huwelijk be-doeld is om eenzaamheid op te heffen of om voor nageslacht tezorgen. Maar Bijbels gezien is het belangrijkste doel van het hu-welijk om een afspiegeling te zijn van Gods relatie met Zijn volk.

� Hoe sta je tegenover het doel van het huwelijk zoals hierboven be-schreven staat.


STUDIE

8


Lees Jeremia 31: 31-37

Vers 31 God gaat in de toekomst opnieuw een verbond sluiten methet volk van Israël en het volk van Juda. Het gaat hier over het tien-stammenrijk (Israël) dat door Assyrië in ballingschap is weggevoerden over het tweestammenrijk (Juda) dat door Babylonië in balling-schap weggevoerd zou worden. Opvallend is dat de Heer spreektover een nieuw verbond. Dit is de enige plaats in het Oude Testamentwaar over een nieuw verbond gesproken wordt. Toen Jezus tijdenshet Pesachmaal, vlak voor Zijn dood, sprak over het nieuwe verbondin Zijn bloed, werden Zijn leerlingen direct bij Jeremia 31:31 bepaald.

Vers 32 Hier geeft God aan dat het nieuwe verbond anders zal zijndan het vorige verbond dat Israël verbroken heeft. Bijzonder om telezen dat God hen ‘getrouwd’ had (zie daarvoor de SV). Het beeld datGod met Israël een huwelijk was aangegaan, komt veelvuldig voor inde Bijbel. Zie bv. Jesaja 54:5, Jeremia 2:2, Hosea 2:18 en 19. Dat hethuwelijk tussen man en vrouw door God als een verbond wordt be-schouwd, komt duidelijk tot uitdrukking in Maleachi 2:14 ‘de vrouwvan uw verbond’ (SV).

Vers 33 en 34 De inhoud van het nieuwe verbond is dezelfde als dievan het oude verbond: de wet. Het nieuwe aspect van dit verbond isechter dat God zelf ervoor gaat zorgen dat Zijn volk, Zijn vrouw, Hemtrouw zal kunnen en willen zijn door de wet in de harten van hetJoodse volk te schrijven. Een verandering van binnenuit, door ZijnGeest. Je leest daar ook over in Ezechiël 36:26 en 27: ‘Ik zal jullie eennieuw hart en een nieuwe geest geven... Ik zal jullie mijn geest geven enzorgen dat jullie volgens mijn wetten leven en mijn regels in acht nemen.’Op het jaarlijkse Pinksterfeest vieren de Joden de wetgeving op deSinaï. Wat bijzonder dat tijdens het eerste Pinksterfeest na de opstan-ding van Jezus, de Heilige Geest werd uitgestort!

Vers 35-37 Met een verwijzing naar de natuurwetten en het onpeil-bare van de schepping wordt duidelijk gemaakt dat Gods verbondmet Israël nooit door Hem verbroken zal worden. Zelfs de ontrouwvan Israël kan Gods trouw niet ongedaan maken. Dat is het wondervan het evangelie.

� In welk opzicht lijkt een getrouwde man op God, in welk opzicht over-stijgt de relatie van God met Zijn volk het huwelijk tussen man envrouw? Zie de genoemde Bijbelverzen in Jesaja, Jeremia en Hosea.

Getrouwd met God 37


De kerk wordt wel eens de Bruid van Christus genoemd. Dat is begrij-pelijk in het licht van het feit dat gelovigen uit de heidenen bij Israëlgekomen zijn, bij het volk dat de Bruid genoemd wordt in het OudeTestament: bv. Hosea 2:19. Ook wordt om dezelfde reden gewezen opEfeziërs 5:32. Daar gaat het om de relatie tussen man en vrouw bin-nen het huwelijk en met name de eenwording. Paulus eindigt danmet de woorden: ‘Dit mysterie is groot en ik betrek het op Christus en dekerk.’ Een ander Bijbelgedeelte dat hier van belang is, is Openbaring19:7-9. Daar wordt de bruiloft van het Lam aangekondigd en de bruidis de groep heiligen die met zuiver, stralend linnen gekleed is. In hetverband van Openbaring is het duidelijk dat met de heiligen de vol-gelingen van Jezus bedoeld worden. Toch mag niet uit het oog verlo-ren worden dat het Lam in Openbaring 5:5 als de Leeuw van Judawerd aangekondigd. De benaming Bruid in relatie tot God, vinden wijin de Bijbel dan ook alleen voor Israël en voor Jeruzalem. Zie hiervoorook studie 1 ‘Dus wij zijn er nog niet’, paragraaf ‘Identiteit en roeping’.

�Wat kun je over de geestelijke kenmerken van de Bruid zeggen naaraanleding van bovenstaande Bijbelgedeelten?


Echtscheiding komt in onze cultuur veel voor. Het is een diepingrij-pende gebeurtenis voor de partners, eventuele kinderen en hun om-geving. Niemand gaat een huwelijk aan met de bedoeling het na eenpaar jaar weer te verbreken. In de Bijbel staat niet veel geschrevenover echtscheiding. Wel over echtbreuk, overspel. Soms is dat eenaanleiding om tot echtscheiding te komen. Het verbod op overspelstaat in de tien woorden: Exodus 20:14 en Deuteronomium 5:18 enwordt in de Bijbel zwaar veroordeeld. Geestelijk gezien wordt bijoverspel de bedoeling van het huwelijk ontkend en dus ook de be-doeling van Gods relatie met Zijn volk. Het gaat om een exclusieverelatie: ik ben van jou en jij bent van mij. Zo ben je veilig.

�Wat vind je van de vergelijking van onze relatie met Jezus met eenhuwelijk? Wanneer zou je van geestelijk overspel kunnen spreken?


V E R D I E P I N G

Bij elk Joods Bijbels feest wordt een zogenoemde feestrol gelezen. Bijhet Joodse Pesach is dat het boek Hooglied. Centraal staat de liefdes-verklaring: ‘Mijn lief is van mij en ik ben van hem.’ (Hooglied 2:16). Methet Pesachfeest gedenkt en viert Israël het begin van het huwelijkmet God door de verlossing uit Egypte in ongeveer de 15de eeuwvoor Christus. De instelling van het Pesach vinden wij in Exodus 12 en13. Jezus vierde met Zijn leerlingen het Pesachfeest vlak voor Zijn ar-restatie: dit staat o.a. Lukas 22:15. Tijdens deze maaltijd worden vierbekers geschonken, die genoemd zijn naar de vier werkwoorden inExodus 6:6,7: last afnemen, bevrijden, verlossen en aannemen.Volgens Joden die in Jezus als Messias geloven, sprak Jezus over hetnieuwe verbond bij de derde beker, die van de verlossing.

Met het vieren van het avondmaal gedenken wij de dood van Jezusvoor ons (1 Korintiërs 11:26). Bij het uitreiken van de avondmaalsbe-ker in de kerk, worden meestal de woorden van Jezus herhaald: ‘Dezebeker is het nieuwe verbond dat door mijn bloed gesloten wordt. Doe dit,telkens als jullie hieruit drinken, om mij te gedenken.’ (1 Korintiërs 11:25)Als wij tijdens de viering de beker tot ons nemen, verbinden wij onsdus door het geloof in Jezus met het volk Israël. Want dat nieuwe ver-bond is en blijft het verbond van God met Israël en Juda. Wij zijn er bijgekomen. Het feit dat heidenen door het geloof in Jezus nu delen inde beloften aan Israël gegeven, noemt Paulus een mysterie: ‘…ditmysterie van Christus… nu door de Geest geopenbaard aan zijn heiligeapostelen en profeten: de heidenen delen door Christus Jezus ook in deerfenis, maken deel uit van hetzelfde lichaam en hebben ook deel aan debelofte, op grond van het evangelie’ (Efeziërs 3:6).

� In hoeverre is het zowel in een huwelijksrelatie als in onze relatie metGod moeilijker ‘ik ben van jou’ zichtbaar te maken dan ‘jij bent vanmij’?

Getrouwd met God 39


STUDIE

9Met Jezus wordt allesnieuw

De meeste mensen houden van nieuwe dingen. Nieuwe auto,nieuwe kleren. Die geur alleen al kan je enthousiast maken. Hoekomt het dat de commercie zoveel succes heeft met het aanprij-zen van nieuwe artikelen? Waar verlangen wij naar als wij ietsnieuws zoeken? Een verklaring luidt dat daaronder een verlan-gen naar een nieuwe identiteit ligt, een nieuwe zelf, een nieuwetoekomst. Met het nieuwe uiterlijke zeggen wij iets over het ver-langen naar een vernieuwd innerlijk.

� Herken je dit verlangen naar nieuwe dingen? Herken je ook het on-derliggende verlangen?


Lees 2 Korintiërs 5: 14-17

Vers 14 De liefde van Christus drijft Paulus. Dat is wel eens anders ge-weest. De haat tegen de gekruisigde Christus maakte hem in eersteinstantie een vervolger van de gemeente van Christus. Totdat Jezushem ontmoette op de weg naar Damascus, zoals beschreven inHandelingen 9. Door de ontmoeting met de opgestane Christus,werd hij overtuigd dat ‘één mens voor allen gestorven is. En dus zijnallen gestorven.’ Paulus ontving geestelijk inzicht en kwam tot de er-kenning dat hij ten onrechte de leerlingen van de gekruisigdeChristus vervolgde. Door zicht op Jezus Christus de levende, kreeg hijzicht op zichzelf. Paulus ontdekte dat hij blind was. Dat kruis, daaraanhad hij zelf moeten hangen.

Vers 15 Zij die nieuw leven ontvangen door de ontmoeting metJezus Christus, leven niet meer voor zichzelf. In Galaten 2:20 ver-woordt Paulus het zo: ‘Met Christus ben ik gekruisigd: ikzelf leef nietmeer, maar Christus leeft in mij. Mijn leven hier op aarde leef ik in het ge-loof in de Zoon van God, die mij heeft liefgehad en zich voor mij heeftprijsgegeven.’

Vers 16 Als je niet meer voor jezelf leeft, maar voor Christus, heeft datgevolgen voor de omgang met anderen. Je beoordeelt hen niet meer‘volgens de maatstaven van de wereld’. Paulus legt dat uit door te wij-zen op zijn vroegere beoordeling van Christus. Naar wereldse maat-staven kon Jezus de Christus niet zijn: Hij leerde niet zoals dereligieuze leiders van die tijd, had geen interesse in een staatsgreepen werd gekruisigd. Dat was wat Paulus betreft ‘einde verhaal’ vanJezus. Maar toen hij de opgestane Jezus ontmoette, werd die ziens-wijze op z’n kop gezet. Hij ontdekte het ‘einde verhaal’ van ons men-sen en een nieuw begin voor hen die op Jezus hun vertrouwenstellen.

Vers 17 Wie één is met Christus, is een nieuwe schepping. Opvallenddat hier niet staat dat hij een nieuw schepsel is, maar schepping. Detotale vernieuwing van het schepsel komt nog. Nu wordt hij ‘slechts’in de nieuwe scheppingsorde geleid. In die orde is Christus Heer. Hijbepaalt je nieuwe kijk op God, op jezelf en je omgeving.

� Spreek met elkaar door over ‘de nieuwe schepping’. In welk opzichtwordt je identiteit vernieuwd?

Met Jezus wordt alles nieuw 41


De kerk beschouwt zichzelf wel eens als het nieuwe Israël. In deze op-vatting is het oude Israël niet meer speciaal voor God en gelijk aan deandere volken. Gods ‘hoop’ is nu op het nieuwe, de kerk, gericht. Maarde uitdrukking ‘het nieuwe Israël’ komen wij in de Bijbel niet tegen.Israël als volk heeft – ondanks alles – nog steeds niet afgedaan voorGod. Paulus hoorde bij Israël. Zowel voor als na zijn bekering. Hij was hetlevende bewijs van Gods trouw aan Israël. De nieuwe schepping wasbeloofd aan Israël (zie bv. Ezechiël 36:26) en Paulus maakte de vervul-ling van die belofte mee door zijn ontmoeting met Jezus Christus. InFilippenzen 3:5-8 schrijft Paulus over de winst, nu hij Christus heeftleren kennen. Zijn vroegere identiteit verbond hij met de wetsopvat-ting van de Farizeeën. Nu staat de wetsopvatting van Christus cen-traal in zijn leven. De vernieuwing in het leven van Paulus was dusniet zozeer de inhoud van de wet, maar de verbinding met eenPersoon. Zo is de identiteit van de kerk door de ontmoeting met Jezus be-paald. Door Hem is de kerk verbonden met Israël: met de vernieuwdeJoodse gelovigen zoals Paulus, maar ook met de andere Joden aanwie de belofte is gegeven en waarvan de kerk de vervulling magproeven.

� Hoe kan het wel of niet erkennen van Gods trouw aan Israël invloedhebben op de relatie met God? Denk hierbij niet alleen aan je per-soonlijke relatie met God, maar ook aan de relatie van de kerkelijkegemeente met haar Heer.


In de letterlijke vertaling van de NBG ’51 van 2 Korintiërs 5:17 lezen wijde oproep: ‘ZIE’ bij die verandering: ‘Het oude is voorbijgegaan, ZIE,het nieuwe is gekomen.’ Alsof het niet vanzelfsprekend is dat je voort-aan anders gaat kijken als je in Jezus gelooft. Inderdaad, zolang wijnog geen nieuw schepsel zijn, zitten wij op de school van de nieuweschepping. Als je oplet, kun je veel leren, dan wordt je gezindheid ver-nieuwd (Romeinen 12:2) en je wezen veranderd (2 Korintiërs 3:18). Alsje spijbelt en niets leert, dan blijf je steken in het beoordelen naar we-reldse maatstaven (2 Korintiërs 5:16). Lees ook Romeinen 12:2.

� Kun je een voorbeeld noemen van hoe de ‘nieuwe schepping’ zicht-baar wordt in jouw leven?


V E R D I E P I N G

Jezus geeft in Johannes 13:34 aan zijn leerlingen een nieuw gebod:‘Heb elkaar lief. Zoals ik jullie heb liefgehad, zo moeten jullie elkaar lief-hebben. Aan jullie liefde voor elkaar zal iedereen zien dat jullie mijn leer-lingen zijn.’ Toch was dit liefdesgebod een oud gebod. Want ook deSchriftgeleerden erkenden dat het liefdesgebod centraal staat inGods wet: zie Markus 12:28-33. Vergelijk ook met 1 Johannes 2:7. Hetnieuwe ten opzichte van het oude zit niet in de veranderde wet, maarin de ontmoeting met Jezus.

De vernieuwde plaats van de wet wordt duidelijk beschreven doorPaulus in Galaten 3:24. Onder het oude verbond was de wet de toe-zichthouder of tuchtmeester. Nu Christus is gekomen, leven zij die bijChristus horen niet meer onder de wet. De wet is nog wel belangrijk,maar oordeelt hen niet meer. Vergelijk dat met de regels voor kinde-ren als zij nog onder toezicht van hun ouders wonen. Op het momentdat zij volwassen zijn en het huis uit gaan, controleert niemand meerhun gedrag en worden zij bij ‘overtreding’ niet meer gestraft (tenzij zijde burgerlijke wet overtreden). Toch zullen zij de meeste zaken die zijgeleerd hebben gewoon doen omdat zij die zich eigen hebben ge-maakt. Het is als het ware in hun hart geschreven.

In Efeziërs 4:24 lezen wij over de nieuwe mens aandoen. Dit betekentniet alleen onthouding van het kwade, maar meer nog het inzettenvoor het goede: lees bv. Efeziërs 4:28 en 29.

In de Psalmen lezen wij soms de oproep om een nieuw lied te zingenvoor de Heer. Zie met name Psalm 33:3; 96:1; 98:1; 144:9; 149:1. Hetgaat dan niet zozeer om een nieuwe tekst met een nieuwe melodie,maar om de hartsgesteldheid waarmee het lied gezonden wordt.Nieuwheid heeft in de Bijbel met ‘leven’ te maken en niet zozeer met‘verandering’. Het diepste verlangen is het verlangen naar geliefd tezijn. Dat is het leven door God gegeven en daar vinden wij onze iden-titeit. Zie ook Klaagliederen 3:23.

Met Jezus wordt alles nieuw 43

Verbonden met Israël

Vrienden van Israël worden in de kerk niet altijd gewaardeerd.Soms ligt dat aan henzelf, als zij hun mening fanatiek of ongenu-anceerd bekend maken. Aan de andere kant lopen Israël-vrien-den nog steeds tegen vooroordelen aan. Iedereen heeft wel eenmening over Israël. Maar vaak is deze eenzijdig gevormd door in-formatie van de massamedia. Met een mening kan Israël op af-stand gehouden worden: daar hoor ik niet bij. Toch kunnen wijons niet zo gemakkelijk van Israël distantiëren als sommigen welzouden willen.

� Hoe kijk jij aan tegen christenen die de band met Israël belangrijk vin-den?


STUDIE

10


Lees Romeinen 11:11-32

Vers 11-15 Israëls afwijzing van Jezus als Messias blijkt op een won-derlijke manier deel te worden van Gods plan. Een bijzondere vervul-ling van de belofte in Romeinen 8:28 dat voor wie door Godgeroepen zijn alles bijdraagt aan het goede. Zelfs tijdelijk ongeloof!De afwijzing van Jezus wordt tot zegen voor de wereld èn voor zijneigen volk. Dit doet denken aan de geschiedenis van Jozef en zijnbroers (Genesis 50:20).

Vers 16-24 Israël wordt vergeleken met een olijfboom (zie ook:Jeremia 11:16 en Hosea 14:7). Een olijfboom met haar vele vruchtenen multifunctionele olie is een zegen voor haar omgeving. Ze kanveel vrucht dragen zelfs onder barre omstandigheden van weiniggrond en water. Israël is de edele olijfboom. De komst van Jezus inIsraël bevestigt dat. Wel worden door haar ongeloof takken wegge-broken en wilde olijftakken geënt (vers 17). Die laatsten zijn de gelo-vigen uit de heidenen. Het beeld van de edele olijfboom is van grootbelang voor de heidenen, die niet moeten vergeten dat het genade isdat zij, wilde olijftakken, er door geloof bij mogen horen (vers 20).

Vers 25-27 Het goddelijke geheim is onthuld, maar dat betekent nietdat we het nu allemaal kunnen begrijpen (Romeinen 11:33-34). Deonbuigzaamheid of het ongeloof van Israël is tijdelijk, ‘tot alle heide-nen zijn toegetreden’ (vers 25). In de NBG ’51 vertaling staat ‘totdat devolheid van de heidenen binnengaat’. Het is onduidelijk wat hiermeebedoeld wordt, dan alleen dat God de regie in handen heeft. ‘HeelIsraël’ in vers 26, staat tegenover de kleine minderheid van Israël invers 5 die nu in Jezus Messias gelooft. Ook kunnen wij bij ‘heel Israël’denken aan alle stammen van Israël. De profeten hebben daar veelover gezegd. Zie bv. Ezechiël 37:15-28.

Vers 28-32 Genade is de kern van het evangelie. Het is voor onge-hoorzame mensen, Jood en heiden (vers 32) en God neemt het nooitterug (vers 29). In de genadige liefde die Hij aan ons, de heidenen,laat zien reikt Hij uit naar Israël (vers 31). Hij wil Zijn werk onder deheidenen zelfs gebruiken om Zijn volk afgunstig te maken en haardaardoor weer terugwinnen (vers 11 en 14).

� In Romeinen 11:20 waarschuwt Paulus tegen hoogmoed ten opzichtevan de Joden. Herken je deze neiging van de kerk en hoe voorkomenwij die houding?

Verbonden met Israël 45


Hoe wij de relatie met Israël ook beleven, wij zijn door het geloof inJezus de Jood, onlosmakelijk met dat volk verbonden. Vanuit deBijbel gezien is het christelijk geloof een Joodse religie. Maar negen-tien eeuwen van anti-judaïsme in de kerk hebben die Joodse wortelsvan het christelijk geloof bijna onzichtbaar gemaakt. Israël was voorde kerk het volk dat Jezus gedood had en dat bekeerd moest wordentot het christendom. Sinds de verschrikkingen van de Holocaust ende oprichting van de staat Israël, is de kerk geschud in haar identiteiten haar roeping. Hoe kon dit alles plaatsvinden in het hart van chris-telijk West-Europa? Hoe heeft het verlangen van Paulus om de Jodenjaloers te maken (Romeinen 11:11,14), zich kunnen ontwikkelen totde Jodenvervolgingen, uitmondend in de moord op zes miljoenJoden? Deze vragen hebben de kerken in Nederland in beweging ge-bracht. Eén van de resultaten is de nieuwe verwoording van de relatiemet Israël in de kerkorde van de PKN (artikel 1.1): ‘De ProtestantseKerk in Nederland … delend in de aan Israël geschonken verwach-ting…’ en (artikel 1.7): ‘De kerk is geroepen gestalte te geven aan haaronopgeefbare verbondenheid met het volk Israël.’

� Spreek met elkaar over de kerkorde van de PKN. Kunnen wij ons vin-den in die verwoording?


Zoals de wortels van een boom voor de bovenste takken van die-zelfde boom niet ‘zichtbaar’ zijn, zo kan ook voor ons de verbonden-heid met Israël in het dagelijks leven ‘onzichtbaar’ lijken. Als er ietswèl zichtbaar is van Israël in ons leven van iedere dag, dan is het destrijd in het Midden-Oosten. Het is makkelijk om de situatie in Israëlen de Arabische landen van een afstand te bekijken en te (ver)oorde-len. Maar wanneer je je bewust wordt van je verbondenheid metIsraël kun je niet meer op de stoel van ‘afwachtende toeschouwer’blijven zitten.

� Hoe kunnen wij onze verbondenheid met Israël praktisch uitwerkenin ons gemeenteleven?


V E R D I E P I N G

Voor meer praktische handreikingen en een uitgebreidere studie vanRomeinen 11 verwijzen we naar het boek: ‘De kerk redt het niet zonderIsraël’ door Gijs Lammerts van Bueren, Near East Ministry Voorthuizen/ Boekencentrum Zoetermeer 2008.

Voor een toegankelijke uitleg van de feesten die God aan Israël heeftgegeven kun je het boek lezen: ‘De feesten van Israël’ door Evert vander Poll, Shalom Books Putten 2002. Dit boek geeft inzicht aan ensuggesties voor christenen hoe wij deze feesten ook zouden kunnenvieren.

De wilde olijftak wordt ‘tegen de natuur in’ op een edele olijfboomgeënt. God geeft de heidenen de genade om in Jezus Messias bij zijnvolk te mogen horen. Ook al horen we er volgens de ‘natuurlijke lijn’niet bij. Om die reden spreekt Paulus over het mysterie dat de heide-nen erbij zijn gekomen: zie Efeziërs 3:3-6.

In de Bijbel wordt het beeld van adoptie gebruikt om de relatie vanGod met zijn kinderen te beschrijven: zie met name Johannes 1:12-14. Het beeld lijkt op dat van de olijfboom. Wie van nature niet bijHem hoort, wordt in Jezus toch aangenomen als Gods kind.

Een uitgebreid naslagwerk om Bijbelgedeeltes in het NieuweTestament te begrijpen binnen de Joodse context is de Engelstalige‘Jewish New Testament Commentary’ door David Stern, Jewish NewTestament Publications, Inc., Maryland USA 1996.

Voor een overzicht van een groot aantal organisaties in Nederlanddat zich bezig houdt met het zichtbaar maken van de relatie totIsraël, zie: www.israelplatform.nl.

Verbonden met Israël 47

Het gebeurt in Jeruzalem

In het midden van de 19de eeuw was Jeruzalem nog een bouwval.De stad stond niet in de belangstelling bij de wereld. Hooguit bijenkele christen-Arabieren die de diverse kerken beheerden, bijeen verdwaalde moslim en natuurlijk bij Joden die al eeuwen uit-zien naar de wederopbouw van Jeruzalem. Het is een heel bijzon-dere historische gebeurtenis dat in 1948 en met name in 1967,Jeruzalem onder Joods bestuur is gekomen. Op 30 juli 1980 ver-klaarde de regering van Israël Jeruzalem tot de eeuwige en on-gedeelde hoofdstad van Israël. In reactie daarop verplaatstenalle landen hun ambassades van Jeruzalem naar Tel Aviv. Tot opvandaag de dag is Jeruzalem onderwerp van een heftig debat.

�Wie is er wel eens in Jeruzalem geweest? Hoe was dat?


STUDIE

11


Lees Zacharia 12: 1-14

Vers 1 – 3 God komt met Zijn oordeel over de volken en de plaats vanhet gericht is Jeruzalem. In vers 2 lezen wij over Jeruzalem dat Godzal maken tot een beker wijn die bedwelmt: een Bijbels beeld voorhet oordeel. Denk hierbij ook aan Jezus in Getsemane, vlak voor zijnveroordeling, toen hij bad dat de beker van hem weggenomen zouworden: Lukas 22:42. In vers 3 van Zacharia 12 wordt nog een ander beeld gebruikt:Jeruzalem als zware steen. Het Hebreeuwse woord voor ‘zware’ klinktals ‘Massa’, de plaats in Exodus 17:7 waar Israël zich vertwijfeld af-vroeg: ‘Is de HEER in ons midden of niet?’ Maar straks zijn het de vol-ken die zich afvragen: is God in het midden van Jeruzalem of niet?Jeruzalem als toetssteen voor de volken. Want in Jeruzalem heeft detempel gestaan. Daar is Jezus gestorven en opgestaan. En daar komtHij terug om Zijn koningschap op aarde te vestigen. Jeruzalem wasen zal opnieuw zijn: het snijpunt van hemel en aarde!

Vers 4 – 9 De volken die optrekken tegen Jeruzalem zullen in hunkracht (vers 4: paarden) gebroken worden. De straf die Israël was aan-gezegd bij ongehoorzaamheid in Deuteronomium 28:28, komt nuover de volken. Het volk van Juda en de inwoners van Jeruzalem zul-len daarentegen worden verlost. Vanuit het verband van de geheleprofetie van Zacharia blijkt dat dit niet is omdat Israël beter is dan an-dere volken, maar omdat God Zijn naam heeft verbonden aan ditvolk en deze stad.

Vers 10 – 14 De verlossing van Israël in de voorgaande verzen is nietvanwege hun ‘betere levenswandel’. Hier lezen wij namelijk over debekering van het Joodse volk. Het keerpunt is het moment dat zijnaar God gaan vanwege degene die zij hebben doorstoken. InJohannes 19:7 wordt dit vers geciteerd bij de kruisiging van Jezus enin Openbaring 1:7 bij de wederkomst van Jezus. Opvallend is het datGod zelf de inwoners van Jeruzalem vult met de geest van mededo-gen en inkeer. De mens moet verantwoording afleggen aan God enwordt opgeroepen zich te bekeren: zie Zacharia 1:1-6. Maar zodradeze zich bekeert, kan hij alleen roemen op de genade van God enniet op zijn besluit om zich tot God te keren. Zie bv. Efeziërs 2:8 en 9.

� Probeer in je eigen woorden samen te vatten waarom Jeruzalem zobelangrijk is voor God.

Het gebeurt in Jeruzalem 49


Volgens eeuwenoude traditie spreken Joden tijdens de viering vanhet Pesach het verlangen uit: ‘volgend jaar in Jeruzalem’. Maar hunhart gaat niet zozeer uit naar de stad zelf als wel naar de tempelwaarvoor God Jeruzalem als plaats heeft uitgekozen: zieDeuteronomium 12: 5,11,14,18,26. De tempel en de bijbehorendepriesterdienst maken de aanwezigheid van God heel zichtbaar voorhet Joodse volk. Dat is de eeuwige woonplaats van de Heer. Maar zo-lang de tempel niet is hersteld, wonen Joden als het ware ‘ver van deHeer’. Vergelijkbaar zijn wij ver van de Heer zolang Jezus niet terugge-komen is op aarde, in Jeruzalem: lees 2 Korintiërs 5:6! Binnen het Jodendom zijn er diverse gewoonten ontstaan om de her-innering aan het verlangen naar Jeruzalem wakker te houden. Zowordt bv. in sommige Joodse kringen door de bruidegom tijdens dehuwelijksceremonie een wijnglas stukgetrapt. Vergelijk ook Psalm137:5 en 6.

� Hoe kunnen wij het gebed om de komst van Jezus in Jeruzalem wak-ker houden?


Jeruzalem is belangrijk voor Joden en christenen. Het Joodse en het christelijk geloof is niet slechts een levensfilosofie.Het is vooral een geloof in het historisch ingrijpen van God in de we-reldgeschiedenis. In het verleden, heden en in de toekomst. Christelijk geloven is daarom veel meer dan een privégebeuren.Denken aan Gods handelen in en vanuit Jeruzalem bevrijd je ook vanintrospectie – een teveel met jezelf bezig zijn.

� Probeer je voor te stellen hoe de wereld eruit zou kunnen zien alsJezus vanuit Jeruzalem regeert. Deel met elkaar je verwachtingen enje dromen. Hoe realistisch zijn die?


V E R D I E P I N G

Is de HEER in ons midden of niet? Veel mensen zoeken een teken vanGods aanwezigheid, zoals het volk Israël bij Massa en Meriba. Wijmensen zijn ingesteld op waarnemingen met onze zintuigen. Maarhet interpreteren van gebeurtenissen als daden van God, blijft eenzaak van geloof. God is voor ons onzichtbaar. Alleen zijn werken kun-nen wij zien en beleven. Hebreeën 11:1 en 6 ‘Het geloof … overtuigtons van de waarheid van wat we niet zien… Zonder geloof is het onmo-gelijk God vreugde te geven; wie hem wil naderen moet immers gelovendat hij bestaat, en wie hem zoekt zal door hem worden beloond.’

� Lees Psalm 122 en bid voor de vrede van Jeruzalem.

Joden bidden bij voorkeur met het gezicht in de richting vanJeruzalem. Dat is naar het verzoek van Salomo bij de inwijding van detempel: zie 1 Koningen 8:30. Op die wijze bad ook Daniël, zo lezen wein Daniël 6:11. Mohammed en zijn volgelingen deden dat in eerste in-stantie ook. Toen zij echter in conflict kwamen met Joodse leidersover de verkondiging van Mohammed, veranderden zij het gebruik.Sindsdien bidden moslims met het gezicht naar Mekka.

Jeruzalem is de derde belangrijkste heilige plaats voor moslims. Zijgeloven dat Mohammed daar de hemel heeft bezocht. Ze gelovendat hij eerst een ontmoeting had met Abraham, Mozes en Jezus endat hij daarna met Gabriel naar de hemel ging.

In het boek Openbaring lezen wij over het nieuwe Jeruzalem. Dangaat het over de gelovigen die trouw zijn aan Jezus Christus en over-winnen (3:12). In Openbaring 21:2 wordt dit nieuwe Jeruzalem naderbeschreven: getooid als bruid, versierd voor haar man. In ditJeruzalem woont God onder de volken (21:3). De twaalf poorten dra-gen de namen van de stammen van Israëls zonen (21:12) en de twaalffundamenten de namen van de apostelen van het Lam (21:14). Menkan alleen maar door de poorten de stad binnenkomen (22:14). Uit aldeze beschrijvingen blijkt de fundamentele verbondenheid van dekerk met Israël door Jezus Christus, de telg van David, zijn nakome-ling (Openbaring 22:16).

Het gebeurt in Jeruzalem 51

Alle volken komenthuis

Thuis is de plaats waar jij woont. Daar is het veilig. Dat is de plekom te ontspannen, te ontmoeten, te eten en te slapen.Tenminste, dat is de bedoeling. Maar velen in deze wereld voelenzich niet thuis in hun eigen huis. Het is er niet veilig, of er is on-voldoende eten, of huisgenoten geven niet de ruimte die jenodig hebt om jezelf te zijn. Weer vele anderen hebben helemaalgeen thuis. Zij zijn gevlucht, of door een ramp dakloos gewor-den.

�Wat maakt voor jou een thuis?


STUDIE

12


Lees Leviticus 23:34-43, Openbaring 21:3 en 4

Leviticus 23:34 Het Loofhuttenfeest – in het Hebreeuws ‘Soekot’ –wordt in het Nieuwe Testament en bij de Joden vandaag, hèt (grote)feest genoemd. Zoals alle grote feesten van Israël, is dit een oogst-feest, namelijk het laatste, na de druivenoogst. Het feest begint op de15de van de zevende maand van de Bijbelse maankalender.Omgerekend naar ons zonnejaar valt Loofhuttenfeest inseptember/oktober.

Leviticus 23:40 Mooie vruchten: de etrog, dat is een citrusvrucht.Takken van dadelpalmen, loofbomen en beekwilgen worden samengebundeld. Dat wordt de ‘loelaf’ genoemd. Met blijdschap wordtdaarmee in de vier windrichtingen gezwaaid: kijk eens hoe God voorons zorgt! De opdracht om feest te vieren en blij te zijn is een ken-merk van het Loofhuttenfeest. Zie daarvoor ook Nehemia 8:11.

Leviticus 23:42 en 43 Zeven dagen lang moeten de Joden in loof-hutten wonen om te gedenken dat de Heer voor hen gezorgd heefttijdens de kwetsbare woestijnreis. De loofhut heeft een bladerdakzodat de hemel te zien is en wordt mooi versierd. Tegenwoordig bou-wen de Joden hun hutten waar er maar plaats voor is. Desnoods opde stoep voor het huis. Minimaal één keer per dag eten zij in die hut.

Openbaring 21:3 Het Grieks voor ‘woonplaats’ in dit vers, verwijstnaar tent of loofhut. Aan het eind van de wereldgeschiedenis gaatGod bij de mensen wonen, maakt onder ons zijn thuis. Het verbonds-woord van God met Israël ‘Ik zal u tot een God zijn en u zult Mij toteen volk zijn’, staat hier in de meervoudsvorm. Wat Israël als volk vanGod heeft ervaren tijdens de tocht door de woestijn, zal voor alle vol-ken werkelijkheid worden.

Openbaring 21:4 De tranen worden afgewist van alle mensen en allegevolgen van zonde zullen teniet gedaan worden. Zie ook Jesaja65:17-19. Later in Openbaring 22:2 lezen wij dat de bladeren van deboom van het leven bestemd zijn om de volken te genezen. Zeker iser veel collectieve pijn en zijn er trauma’s die alleen God kan helen!

� Lees met elkaar over het Loofhuttenfeest in Deuteronomium 16:13-15. Zie je accentverschillen met de instructies in Leviticus 23?

Alle volken komen thuis 53


In Zacharia 14:16 staat geprofeteerd dat de dag komt dat alle volkenhet Loofhuttenfeest in Jeruzalem zullen vieren. In 1980 werd voor heteerst een internationale christelijke viering in Jeruzalem georgani-seerd tijdens het Joodse Loofhuttenfeest. Dat gebeurde mede naaraanleiding van het terugtrekken van ambassades uit Jeruzalem als re-actie op de Joodse proclamatie dat Jeruzalem de eeuwige en onge-deelde hoofdstad van Israël is. Sindsdien worden elk jaar door eengroeiend aantal christenen grote internationale vieringen georgani-seerd tijdens het Loofhuttenfeest. Dit initiatief en de profetie inZacharia 14:16 was aanleiding voor sommige rabbijnen om te verkla-ren dat nu de komst van de Messias niet ver weg meer zal zijn. Loofhuttenfeest is vanuit christelijk perspectief het enige nog nietvervulde feest. Het Pesach (Pasen) werd vervuld in de kruisdood enopstanding van Jezus en het Sjavoeot (Pinksteren) werd vervuld inHandelingen 2. In de Rabbijnse traditie wordt het Loofhuttenfeestvervuld als alle volken thuiskomen van hun ‘woestijnreis’ en in vredeen gerechtigheid wonen dankzij de regering van de Messias.

� Zou de kerk nu een jaarlijks Loofhuttenfeest mogen vieren? Met welkdoel?


Zorgen maken doen armen en rijken. Niet alleen Israël moet lerenzich geen zorgen te maken, ook de volgelingen van Jezus staan voordezelfde uitdaging. Jezus Messiasbelijdende Joden laten ons weten dat de Bergrede vanJezus hoogstwaarschijnlijk tijdens het Loofhuttenfeest gehouden is.Met name het onderwijs van Jezus over ‘geen zorgen maken’ inMatteüs 6:25-34 verwijst naar het Loofhuttenfeest. De Heer nodigtons juist uit tot vertrouwen. Want al het leven komt van God en al-leen bij Hem komen wij werkelijk thuis.

� Lees met elkaar Matteüs 6:25-34 en spreek met elkaar over de uitda-ging die Jezus ons voorlegt.


V E R D I E P I N G

De oproep om blij te zijn zoals die klinkt bij het Loofhuttenfeest(Deuteronomium 16:14), past niet zo in onze cultuur. Echt zijn is hetmotto. Dus als je niet blij bent, moet je dat niet forceren. Toch staat deBijbelse opdracht om blij te zijn duidelijk beschreven en lijkt er geenrekening gehouden te worden met de omstandigheden. InFilippenzen 4:4 lezen wij ‘Laat de Heer uw vreugde blijven; ik zeg u nog-maals: wees altijd verheugd.’ De reden is helder: blijdschap in de Heeris een bewijs van vertrouwen op God die de Bron van al het leven is,die voor ons wil zorgen (Filippenzen 4:6) en ons thuis brengt.

Tijdens het Loofhuttenfeest lezen de Joden ook het boek Prediker als‘feestrol’. Daarin wordt de betrekkelijkheid van het leven onder-streept. De eigen inspanningen lijken soms zo zinloos. Als het eropaankomt ligt ons leven in Gods hand. Prediker is het tegenoverge-stelde van de rijke dwaas in Lukas 12:16-21.

Waar had Jezus zijn thuis? Jozef en Maria konden geen plaats vindenin de herberg bij zijn geboorte (Lukas 2:7). Later zei Jezus tegen eenSchriftgeleerde die hem wilde volgen ‘waarheen u ook gaat’: ‘De vos-sen hebben holen en de vogels hebben nesten, maar de Mensenzoon kanzijn hoofd nergens te ruste leggen.’ Matteüs 8:20 en Lukas 9:58.

Zouden we het Loofhuttenfeest moeten vieren in plaats van kerst? Erzijn Jezus Messias belijdende Joden die juist tijdens hetLoofhuttenfeest vieren dat God Zijn Zoon mens liet worden hier opaarde. De vervulling van de belofte dat God onder zijn volk woont.Zacharias, de vader van Johannes, deed dienst in de tempel kortvoordat Elizabeth zwanger raakte. Uit lijsten van de tempeldienst isterug te vinden wanneer Zacharias dienst had. Elizabeth was in haar6e maand (zie Lukas 1:26) toen Maria zwanger raakte. Dan zou de ge-boorte van Jezus in de maand van het Loofhuttenfeest uitkomen.

Ga naar de website van de Evangeliegemeente Reveil Lelystad enontdek hoe zij jaarlijks het Loofhuttenfeest vieren: www.reveillelystad.nl.

Alle volken komen thuis 55

Informatie over Near East MinistryDe Near East Ministry (NEM) zet zich sinds 1963 in voor:

Onderwijs over Israël

Uitzending van diaconale werkers naar Israël en de Arabische wereld

Gebed voor Jeruzalem en het Midden-Oosten

Reveilweken geloofsopbouwende conferenties voor jong en oudDe NEM wil door de verzoening in Jezus Messias dienstbaar zijn aanJood en Arabier en geeft onderwijs over de unieke positie van Israëlonder de volken.

De NEM maakt werk van verzoening vanuit de overtuiging dat verzoe-ning met God de enige weg is tot verzoening met elkaar. Dat geldt voorons persoonlijk, maar op een bijzondere manier ook voor Israël en deArabische volken. Volgens de Bijbel heeft verzoening in het Midden-Oosten namelijk een wereldwijd effect. Het zal een zegen zijn in hetmidden van de aarde. Voor deze verzoening wil de NEM zich inzetten!

Op die dag zal er een weg lopen van Egypte naar Assyrië. Dan zullen deAssyriërs naar Egypte komen en de Egyptenaren naar Assyrië, en samenzullen zij de HEER dienen. Op die dag zal Israël zich als derde bij Egypteen Assyrië voegen, tot zegen voor de hele wereld. Want de HEER van dehemelse machten zal hen zegenen met de woorden: ‘Gezegend is Egypte,mijn volk, en Assyrië, het werk van mijn handen, en Israël, mijn bezit.’Jesaja 19: vers 23 - 25

NEAR EAST MINISTRY (NEM)Postbus 30 – 3780 BA – Voorthuizen - T: 0342- 47 13 18E: [email protected] - www.nemnieuws.nlBankrekeningnr.: 46.24.53.855

Informatie over Near East Ministry 57

Andere uitgaven

De kerk redt het niet zonder IsraëlIsraël in de Romeinenbrief

Inhoud onder meer:• De voorrechten van de Jood:

Romeinen 3:1–4 en 9:4, 5• Meer dan persoonlijk voordeel:

Romeinen 8:28• Het mysterie van het evangelie:

Romeinen 9–11• De zwakken en de sterken:

Romeinen 15:8-13• Excursen over ‘Wie is Jood?’, ‘Eerst de

Jood: dus toch Jodenzending?’, ‘Hetgeestelijk Israël’, ‘Solidariteit met Israël’,‘Solidariteit met Palestijnse geënte tak-ken’.

Auteur: Gijs Lammerts van BuerenPrijs: € 9,90 (exclusief portokosten), 111 pagina’s

Bidden voor Israël en de Arabische volkenVeertig overdenkingen met gebedssuggesties

In dit boekje, waarin Penny Valentine veer-tig korte Bijbelstudies met gebedssugges-ties presenteert, gebruikt zij haaromvangrijke ervaring als Bijbelleraar envoorbidder om anderen te helpen Godswoord effectief te gebruiken tijdens hetgebed. Geschikt voor zowel individueelgebruik als in groepsverband.

Auteur: Penny Valentine Prijs € 7,50 (exclusief portokosten), 96 pagina’s


Bidden voor Israël ende Arabische volkenVeertig Bijbelse overdenkingen metgebedssuggesties

PENNY VALENTINE

Hoe groot mag Israël worden?De spanning tussen de landbelofte en politieke realiteit

Inhoud onder meer:• Het land en zijn grenzen vroeger en nu • Wat is nationale veiligheid?• Israël na 1967• Blijven op de Westoever of ontruimen?• Jeruzalem: vaste kern, wisselende grenzen• De Golan als prijs voor vrede met Syrië

Auteur: Alfred Muller Prijs € 9,90 (exclusief portokosten), 116 pagina’s

Wat is nieuw zonder oud?Over de onmisbaarheid van het Oude Testament

Inhoud onder meer:• De Tora en het nieuwe leven• Letter of Geest?• Hoop voor Israël en de wereld• Moeite met het Oude Testament• Over oorlogen... en geweld• Het Oude Testament en 'geloof, hoop en liefde'

Auteur: Andries VisserPrijs: € 9,90 (excl. portokosten), 104 pagina’s.

NEM uitgaven zijn te bestellen via onze website: www.nem-nieuws.nl.=> over de NEM => contact=> bestelling plaatsen.

Andere uitgaven 59

M I D D E N - O O S T E N R E E K S

Hoe grootmag Israël worden?

ALFRED MULLER

De spanning tussen de landbelofteen politieke realiteit

Wat is nieuw zonderoud?

ANDRIES J. VISSER

M I D D E N - O O S T E N R E E K S

NEM Reveilweken

Een Reveilweek is een geloofsopbouwende conferentie voor jongen oud voor christenen uit Nederland en België. De week start opzaterdagmiddag en duurt tot zaterdagochtend een week later. Erzijn 3 Reveilweken in de zomer met hetzelfde programma.

Rond hemelvaart is er een korte variant dat start op woensdagmid-dag en duurt tot zondagmiddag: De MiniReveilweek.

Het unieke van deReveilweken? het thema wordt vanuit deBijbel praktisch uitgewerkt inverbondenheid met Israël ende Joodse wortels van onschristelijke geloof;de aandacht voor de persoonen het werk van de HeiligeGeest;doorpraten over de studies inkleine groepjes helpt de verwerking en zorgt dat niemand verlorengaat in de grote massa.


Het thema van de Reveilweek wordt uitgewerkt in verschillende pro-gramma’s: voor volwassenen, jongeren, tieners en kinderen in de ver-schillende leeftijdsgroepen.

Van iedereen wordt verwacht dat hij/zij deelneemt aan het ochtend-en avondprogramma. ‘s Middags zijn er 1 of 2 seminars/ workshops. Deze zijn optioneel, ukunt er dus ook voor kiezen om tijd voor ontspanning te nemen.

‘s Avonds komt iedereen (alle leeftijden) eerst in de grote zaal bij el-kaar voor een terugblik op de dag. Daarna wordt er gezongen en is erspeciaal aandacht voor de kleine kinderen. Als de kleine kinderennaar bed worden gebracht is er in de grote zaal tijd voor lofprijzingen gaan kinderen uit de bovenbouw en de tieners naar hun eigen sa-menkomsten.

Meer weten? Kijk op www.nemnieuws.nl => Reveil

Reveilweken 61

Notities


Zicht op de verbondenheid met Israël en devolken helpt de moderne zoektocht naarchristelijke identiteit en roeping. Deze studieszijn geschreven voor persoonlijke bezinning envoor gebruik in kringen of gespreksgroepen.

De auteur ds. Gijs Lammerts van Buerenstudeerde theologie in Londen, Utrecht en hetBaptisten Seminarium in Nederland. Van 1996 tot2011 was hij directeur van de Near East Ministry.

‘Wat een verademing: een studieboekje over identiteit,dat niet alleen op het ‘ik’ is gericht maar in de ‘wij-vorm’durft te denken. Want het gaat om ónze identiteit alsvolk van God, als gemeente van Christus en niet alleenom míjn identiteit als persoonlijk christen. Geweldigook om te zien, hoe in het denken van de auteur Israëlzijn unieke plaats als Gods volk inneemt. En hoe wij onsals gelovigen uit de heidenen verbonden mogen wetenmet dit volk en met Gods beloften voor dit volk.‘

Ds. Hans Eschbach, predikant/directeur Evangelisch Werkverband binnen de

Protestantse Kerk in Nederland.

'Dit boekje is een schot in de roos! Identiteiten zijnvandaag de dag moeilijk te vinden en moeilijk vast tehouden. Christenen hebben hun identiteit in Christus,zowel naar het verleden toe als naar de toekomst. Dezestudies nemen ons mee om die identiteit engeschiedenis te vinden. Van harte aanbevolen.'

Dr. Henk Bakker, docent aan de ChristelijkeHogeschool Ede, het Baptisten Seminarium en de

Vrije Universiteit Amsterdam.

NUR

707

NEMDe stichting Near EastMinistry zet zich sinds1963 in voor:• onderwijs over Israël• uitzending van diaconale werkers voorJood en Arabier• gebed voor opwekkingin het Midden Oosten• Reveilweken

9 789075 864328

ISBN: 978-90-75864-32-8

www.nemnieuws.nl

twaalf studies over christelijke identiteit en roeping · van de wereld gezien worden. israël...

Documents