[type here] [type here] [type here]
TRANSCRIPT
[Type here] [Type here] [Type here]
2
MONSANTO.TIMAY SALAZAR
Kaligirang Kasaysayan
PILIPINAS. Isang malaparaisong lugar na matatagpuan sa Timog- Silangang
Asya. Lahat ng mga tao sa lugar na ito ay namumuhay ng matiwasay at masagana. Iba-
ibang uri ng pamumuhay ang tumawid sa bawat pamilya. Nabuhay ang lahat sa
pangangaso, pangingisda, pagsasaka at pagmimina. Napakalawak ng kanilang yaman
na kahit iilang pamilya pa ang dadayo sa bawat dako ay kakayaning buhayin ng yaman
ng lugar.
Naging maayos na sana ang pamumuhay ng mga mamamayan nang may mga
lamang-lupa na gustong pagharian ang mundo ng mga tao, nagsimula silang manggulo
at maghasik ng lagim. Mula noon, ang tahimik at matiwasay na lugar ay naging isang
masukal at magulong paraiso.
Sa mundo ng pantasya at imahinasyon ay makikilala mo ang mga lamang-lupa
na gustong pagharian ang santinakpan. Mga maiitim na nilalang na magdudulot ng
katapusan sa masasayang pamumuhay ng mga tao.
Upang mailigtas ang mamamayan at ang mga tao sa panggugulo ng mga
lamang-lupang ito, isa ka sa pinakamapalad na nilalang na inatasan at napiling iligtas
ang mga tao. Sa iyong katalinuhan, kasipagan at kabaitan ay matutulungan mong
matalo ang mga masasamang nilalang sa kanilang pananakop.
Halika na BATA, simulan mo na ang pakikipaglaban, gamitin mo ang iyong
husay at galing sa paggapi at isalba mo ang mundo at ang buong lipi!
3
MONSANTO.TIMAY SALAZAR
Sa pagsisimula mo ng iyong panibagong laban, idikit mo rito ang iyong napiling
karakter:
Ang GINTO na lang ang kailangan mong makuha upang mailigtas mo
ang mga tao. Makukuha mo ito mula sa mga pagsubok na iyong
pagdadaanan.
Handa ka na ba sa iyong pakikipaglaban, Bata?
4
MONSANTO.TIMAY SALAZAR
Kumusta ka, Bata! Naalala mo pa ba ako?
Ako ulit ang tutulong sa iyo upang ikaw ay
magtagumpay sa iyong panibagong
pagsubok. Pinabilib mo ako sa ginawa mong
pagtalo kay KAPRE. Ngayon ay may bago
ka na namang kalaban.
Halika na, kilalanin mo na siya!
5
MONSANTO.TIMAY SALAZAR
Ang SIRENA ay isang babaeng nilalang na kalahating-tao
at kalahating-isda at ang SYOKOY naman ay taong-isda. Kahit
sila ay may pusong tao, kalaban ninyo pa rin sila. Alipin nila ang
mga guro sa mga paaralan. Kung madali lang sa iyo ang
pakikipagdalaban sa dalawang nauna, ibahin mo sila. Sila ang
may hawak ng ginto na siyang magbibigay ng wakas sa pang-
aaalipin ng mundo. Mula sa kanila, mapapakawalan mo ang
isang Diyos, Si GALANG KALULUWA, ang Diyos ng HIYAS
MAKABANSA. Galingan mo bata!
IKALAWANG YUGTO:
Ikatlong Laban: Ang Pakikipaglaban kina SIRENA AT SYOKOY
6
MONSANTO.TIMAY SALAZAR
Kumusta ka, BATA! Balita ko ay natalo mo si KAPRE dahil sa iyong galing at husay. Ako
naman ang makakalaban mo ngayon. Nagawa mo nang madali ang mga pagsubok dahil sa
pagmamahal mo sa iyong ama at ina. Ngayon ang hamon ko sa iyo ay magiging mahirap sa iyo.
Ang pagsubok na ito ay ang pagligtas ng iyong mga GURO!
Kung magiging mahusay ka sa iyong pagsagot sa hamon na ibibigay ko ay makukuha
mo sa akin ang unang BATO: ang TANSO! Maisasalba mo na ang mga tao at si GALANG
KALULUWA!
7
MONSANTO.TIMAY SALAZAR
Hawak ko na Bata ang ikatlong pagsubok na iyong
gagawin sa Ikalawang Yugto, huwag kang mag-alala,
tutulungan pa rin kita. Talasan mo pa rin ang iyong
isip dahil ikaw pa rin ang gagawa ng mga ito, ako ay
tanging gabay lamang.
8
MONSANTO.TIMAY SALAZAR
IKALAWANG MARKAHAN
MODYUL 2
PANGHALIP
(150 minuto)
Ikatlong Laban: BATONG GINTO
9
MONSANTO.TIMAY SALAZAR
Sa katapusan ng modyul na ito, ikaw ay inaasahang makilala ang
uri, panauhan at kailanan ng panghalip nang ikaw ay makapaglalahad
ng mga pangyayari sa paligid batay sa sariling karanasan. Sa partikular,
ikaw ay inaasahang:
1. Natutukoy ang panghalip at uri ng panghalip sa pangungusap;
2. Naiuugnay ang sariling karanasan sa nabasang texto gamit ang
panghalip;
3. Nagagamit nang wasto ang mga panghalip sa pagtalakay
tungkol sa sarili, sa mga tao, hayop, lugar, bagay at pangyayari
sa paligid; at
4. nabibigyang-kahulugan ang naihandang grap mula sa nakalap
na datos.
Lahat ng ito ay makakatulong sa iyo na maging isang mahusay na
tagapanaliksik bilang isa sa mga propesyon na babalakin mo sa
hinarahap.
ANO ANG DAPAT KONG MALAMAN?
10
MONSANTO.TIMAY SALAZAR
TUNGKULIN NG MAGULANG • Pinapaalala ang pagsagot sa mga gawain at pagsasanay.
• Tinitiyak na maayos at kumpleto ang pagsagawa ng mga gawain at
pagsasanay sa aklat.
• Ginagabayan ang anak sa pagpasa ng mga pasulit at proyekto sa google
Classroom.
• Natutulungan ang anak sa pag-unawa sa mga gawain sa bawat aralin.
• Naihahanda ang mag-aaral sa gagawing aktwal na presentasyon.
•
•
•
TUNGKULIN NG MAGULANG
11
MONSANTO.TIMAY SALAZAR
ANO ANG ALAM KO?
“Iuri-uri Mo!”
Iangkop ang mga panghalip na nasa loob ng kahon sa wastong uri.
Isulat ang sagot sa notbuk.
Panao
Pamatlig
PananongPanaklaw
1. anuman
2. niya
3. gaano
4. nandiyan
5. kailanman
6. kailan
7. namin
8. nandoon
9. heto
10. nila
11. kita
12. paano
13. anuman
14. saan
15. gaanuman
12
MONSANTO.TIMAY SALAZAR
ANO-ANO ANG MGA ITO?
“Ang Aking Guro”
Naalala mo pa ba ang iyong mga guro noong ikaw ay nasa Ikaapat na
Baitang? Pumili ng isang guro na pinakagusto mo at ilarawan mo siya. Isulat
ang sagot sa iyong notbuk.
Guro
___________
______________________________
_______________________
_________________________________
________________________
13
MONSANTO.TIMAY SALAZAR
ANO-ANO ANG MGA ITO?
PANGHALIP
Ang panghalip ay ang salitang humahalili o pamalit sa ngalan o
pangngalan na nagamit na sa parehong pangungusap o kasunod na
pangungusap. Ang salitang panghalip ay nangangahulugang "panghalili"
o "pamalit".
Uri ng Panghalip
Ayon sa mga sanggunian, mayroong apat na uri ang panghalip. Kabilang
sa mga uri ng panghalip ang panghalip na panao, panghalip na pananong,
panghalip na panaklaw, at panghalip na pamatlig.
14
MONSANTO.TIMAY SALAZAR
ANO-ANO ANG MGA ITO?
Panghalip na Panao
Ang panghalip na panao (mula sa salitang "tao", kaya't
nagpapahiwatig na "para sa tao" o "pangtao") ay nakikilala sa Ingles
bilang personal pronoun. Ito ay panghalili sa ngalan ng tao. Maaari
itong gamitin bilang simuno at tagaganap.
Panghalip na Panao
Isahan Maramihan
Simuno Tagaganap Simuno Tagaganap
ako ko tayo natin
kami namin
ikaw, ka mo kayo ninyo
siya niya sila nila
15
MONSANTO.TIMAY SALAZAR
ANO-ANO ANG MGA ITO?
Ang panghalip na panaong simuno ay nakikita sa unahan ng ay at
nasa hulihan ng pangungusap kapag walang ay. Ang panghalip na
panaong nagaganap ay laging nasa bahaging panaguri at nakikita
kasunod ng pandiwa.
Halimbawa ng mga panghalip na panao ay ang mga salitang ako
(me), ko, kami (we), kayo, atin , inyo, kita, kata, mo (you), at siya
(he/she).
16
MONSANTO.TIMAY SALAZAR
ANO-ANO ANG MGA ITO?
Panghalip na Pananong
Ang panghalip na pananong ay pamamalit sa pangngalan sa
paraang patanong. Ito ay maaring isahan o maramihan. (mula sa
salitang "tanong", kaya't may pakahulugang "pantanong") ay nakikilala
sa Ingles bilang interrogative pronoun.
Panghalip na Pananong
Kinakatawan Isahan Maramihan
tao sino sinu-sino
bagay ano anu-ano
bagay na pipiliin alin alin-alin
taong may-ari kanino kani-kanino
nino ninu-nino
bilang ilan ilan-ilan
sukat/dami gaano gaa-gaano
halaga magkano magka-magkano
17
MONSANTO.TIMAY SALAZAR
ANO-ANO ANG MGA ITO?
Panghalip na Pamatlig
Ang panghalip na pamatlig ay humahalili sa ngalan ng bagay, at iba pa
na itinuturo o inihihimaton.
Panghalip na Pamatlig
Mga salita Paglalarawan
ito, ganito, dito, heto Hawak niya o malapit sa kanya ang
itinuturo.
iyan, ganyan, diyan,
hayan Malapit sa kanya ang itinuturo.
iyon, ganoon, doon,
hayun Malayo sa kanya ang itinuturo.
18
MONSANTO.TIMAY SALAZAR
Ang dito, diyan at doon ay ginagamit kung ang nauunang salita ay
nagtatapos sa katinig maliban sa mga malapatinig na w at y.
Halimbawa: "Ligtas diyan ang anak mo."
Nagiging rito, riyan at roon ang dito, diyan at doon kung ang nauunang
salita ay nagtatapos sa patinig at mga malapatinig na w at y.
Halimbawa: "Lumapit ka rito."
Panghalip na Panaklaw
Ang panghalip na panaklaw (mula sa salitang "saklaw", kaya't may
pahiwatig na "pangsaklaw" o "pangsakop") ay tinatawag na indefinite
pronoun (literal na "panghalip na walang katiyakan" o "hindi tiyak") sa
Ingles. Halimbawa ng panghalip na panaklaw ang mga salitang
sumusunod: lahat, madla, sinuman, alinman, anuman, "saanman", at
"ilan".
19
MONSANTO.TIMAY SALAZAR
ANO-ANO PA ANG MGA ITO?
“Minamahal kong Guro”
Ang iyong guro ay iyong kapamilya rin. Pumili ng limang guro sa
Ikalimang Baitang, bumuo ng isang pangungusap na pasalaysay tungkol sa
kanya, Gumamit ng panghalip na panao at pamatlig. Isulat ang sagot sa
notbuk.
Gaano mo kakilala ang iyong mga guro? Bumuo ng isang tanong sa
bawat isa mula sa lima sa itaas at gumamit ng panghalip na pananong. Isulat
ang sagot sa notbuk.
20
MONSANTO.TIMAY SALAZAR
ANO-ANO PA ANG MGA ITO?
Upang mas mapatunayan mo na naintindihan mo ang aralin natin
ay buksan mo ang iyong aklat na Pinagyamang Pluma.
1. Gawain 1: Sagutin ang Madali Lang Iyan at Subukin Pa Natin sa pp.
89-90,107-108.
Sa palagay ko ay naunawaan mo na ang aralin natin, maghanda
para sa pagsasagot ng mga gawain at pasulit. Sikaping mapag-aralan ang
mga paksang natalakay para sa gagawing pagsasanay.
- Pasulit Blg. 1
- Pasulit Blg. 2
21
MONSANTO.TIMAY SALAZAR
“Titser, Titser!”
Bumuo ng 4 kaisipan kung paano nagsasakripisyo ang mga guro sa
paaralan. Gumamit ng panghalip panaklaw. Isulat ang sagot sa notbuk.
Unang Kaisipan Ikalawang Kaisipan Ikatlong Kaisipan Ikaapat na Kaisipan
ANO ANG NATUTUNAN KO?
22
MONSANTO.TIMAY SALAZAR
Ang ating guro ay isang bayani. Ang mga sakripisyo na
ginagampanan niya sa paaralan ay mga gawaing di kayang gawin
ninuman. Maraming oras ang ginugugol niya para sa mga mag-aaral niya
kaysa sa kanyang pamilya kaya siya ay dapat nating parangalan.
Basahin ang isang kwento na pinamagatang “ Ang Alamat ng Isang
Kwago” sa link na ito at alamin kung paano nagkakatulad ang mga guro
sa kwago sa kwento:
http://mgakwentongpambata.blogspot.com/2018/07/alamat-ng-
kuwago.html
Bumuo ng 5 pangungusap na reaksyon mula sa iyong naunawaan.
Ihambing ang iyong paboritong guro sa kwentong nabasa. Isulat ang
iyong sagot sa notbuk.
ANO ANG NATUTUNAN KO?