D. D.

DISSERTATIQNIS JURIDICiEDe

Q U E R E L APARS POSTERIOR

Cujus Parriculam,SufFrag. Confukifl. Iclor, Ord.

In Reg. Acad. Upfal.Ad publicum examen modefte åeferunt

PRESES

AND. HERNBERGH.Philofoph. & J. U. Do£tor , Acad. Synd.

& Fac. Juiid: Adjunclus Ord.Et

JOHANNES FORSSLUND,Dalekarlus

In Auditorio Guftaviano Die XIV JuniiAnni MDCCLXX1X.

H. A. M. S.

U PS A L I JE,apud Joh. Edman, Direct. et reg. Acad. TypoGR:

__ §. VII.B n parte priori hujus diflertationis indole excep-B tionum fori & plurium citandorurp levircr nonB tantum adumbrata, verum eriam oftenfo mo¬

do procedendi, quem obfervare debenc, quide Refolucionibus Judicum & Exfecutorum in hisduabus exceptionibus queri cupiunt; retht adhucargumentum, quod maximam Iftorutn Theoretico-rum non minus, quam Prafticorum, adtentionemin campo forenfi meretur. Nimirum poftulat infti-tuti ratio, ut adcuratiori quoque examini fubjicia-tur quseftio illa, quomodo ex infringantur nulüta-tes, quas circa omnes reliquas, cujuscunque fintgeneris, exceptiones dilatorias commictunc Judices,jura ad easdem adplicaturi procefTualia. Quod ica-que ad has exceptiones dilatorias attinet, per quas,fecundum communia I&orum principia , intelligimusomnes illas quaeftiones, qux mter partes litignncesex & fub ipfa caufl«, tam principalis, quam acces-foria>, cognitione & dijudicarione fuboriuntur de mo¬do procedencli & caufiam in judicium deduftamtra&landi, & prxterea, ratione effeftus, ejusmodifunt, ut caullas principal! finem non impomnt, fedeandem tantum differant, feu, ut loquitur in proceffufuo civil] 30 Gap. 25" §.Nobi\ Reff. Rev. Secr DominusFBRENSTRÅBLE: cilla bt tnfaft ccf) ftrttlf&etcr,fom unt)ev fcet parterna ttufta oiu r.ägot annat fnif*

A 2 \vxft*

få ) 22 ( HiDUtmft/ ttpfoavma emellan ff)em om jäf emot tvit'nen famt em fdttef / fjuut fr fen nuD Somftofen

ocp frotaé Por ocp ptintö pvtflt ()orer; obiervafife juvabit, quod, quoties in foris Svio - Gothicistam inferioribus, quam fuperioribus, ab una velaltera parte, five ance, five pofl conteftationem li-tis, moventur, toties quoque Judicis (it, easdemfummarie dirimere , (i exceptionis motae indoles itaexegerit* Quo fa£to caufiam principalem cognofcen*dam & dijudicandam fiatim fufeipiat judex necefleeft, idque, etjamfi alterutra Pars litigantium , vimRefolutionis infirmatura , difienfum inrra ' tempus,Lege prGefcripcum, declaraverit, gravats enim inter«pofita declaratio difienfus caufTäm principalem nonfafpendit, argumento Legis communis in Csp. XVI.

4. tit. de judiciis. Affcquamvis fic extra omnem dubi-tationis aleam pofitum fit, quod declaratio difien¬fus non impediat, quominus Judex intentatarn cauf-fae principalis cognitionem & poffit & debeac con-tinuare , non tarnen inde fequitur, ut neceflitas dec-larationis difienfus eo ipfo fit• demonftraca. Quid?quod remanecnihilominusquaeftio encdanda, utrum, o*mifia declaratione difienfus, Refolutio Judicis pr&limi»naris vires rei iudicatse adquirat nec ne? NovifiirtiumLegisterium Friedericianum hoc in pun&o fi confula«mus, facili quidem negotio perfpicitur, omnibuc;& fin«gulis judicibus id in di&o Capite. XVI. }. 4 3?. 23-datum efie officil, ut, exceptionibus ejnsmodi finemora diremtis, Caufiam principalem, etiam in illocafu ftacim cognofcanc & dijudicent, ubi alterutra

pars

tSt-b «5 f d&btM3 ) 23 K

Pars difienfurn juflo loco & tempore indicaverir.Sed tantiim abeft, ut ex hac ipla Legis Conftitu-tione inccliigi poffit, an interpofitio diffenfus fit ne-cefiaria nes ne, ut potius, quid hoc in punfio fia-tuendum fit, nihil certi & fine formidine oppofiti-determinare poffimus» Formuiam loquendi ab Auguftiffimo Legislatore in faepe memorato CapiteXVI. §. 4, fjf, 33» adhibitam adtendenti majoremprobabilitatis fpeciem pvx fe forfitan latura erit o-pinio adfirmantium, edi&um legis in faepe memo¬rato Capite XVI. §, 4 Tit. de Judiciis, inter ju-ra permifllva tantum efie referendum, adeoquedeclarationem difienfus ad vim reiolutionis infrin-gendam non efie necefiariam. Et, ut praxin in fo-ris Svio-Gothicis receptam tanto minus fequi pof-fumus, nifi prius conftet, illam efie legibus con-fticutionibusque Patriis congruam, quanto certluseft, quod non fola praxis forenfis, fed ipfa Lex, fitgenuinum & indubitatum illud principium, ex quoomnis certitudo hauriatur Juridica. Hinc icaque me-rito quaeritur, quid Lex jubeat? Refpondent Litte¬rae Regiae d. 10 Martii 1718. & Conftitutio Regiad- 12. Apriil 1728. nec non Refcriptum Regiumd. 12 Nov. 1759. declarationem difienfqs tantse efieneceflicatis, ut, illa tempeftiue non interpofita, Re-folutio judicis, quamvis legi non conformis, tarnenin rem judicatam abeat.

§. VIII.Verum enim vero non fufficit coram Judice,

qui Refohnionem tulit, diflenfum indicafl*e, nifi tern-A 5 I pus

) fff t ( djf'4»«as» J % 4 s> w

pus, Juribus hoc in pun&o invigilandis datum, fi*mul obfervatom fuerir. Caveant itaque etiam ne-cefle eft, qui aliqua refoiutione Judicum, fuperejusmodi exceptionibus, quarum mendonem facitCaput XVI. in §. 4 Tif. de judiciis, fe lacfos efleputant, ne tempore legitimo diflenfum interponereintermittant, atque (ic ipfos Fatalium neglecfuspceniteat. Quid, quod ad tenorem Refcripti Regsid. 1 Nov. 1759. ab illo, cujus interfic, omnis ejusmo¬di Refolutio, declaratione diflenfus, aut (latim autinträ flnem proximi diei interpofita, infirmari debet;hoc enim tempore ternere negleciro, vix ac ne vixquidem eft, qaod fperare potfit pars i!!a, quae eforo refoiutione praeliminari inferior difcefllc, ut a-pod judicem fuperiorem querela inftituta quid e-fficiat. Cum igitur omitfio declarationis diffenfus le-gitimi ejusmodi efFe&us producat fatales & e re om-nino (it, ut Partes inprimis rudiores atque legutnignarae, quarum maxima in Republica eft pars, in-(iruantur de modo, quo jura fua (ibi integra conferva-re poflint; §. autem 4 in Capite XVI. Tit de judi¬ciis neceftitatem declarationis diflenfus aeque clarisSc perfpicois verbis, ac Uttern Regi# d. 10 Mar¬di I718 & Conflitutio Regia de anno 1728. nonexprimat; Judicibus omnibus Sc (ingulis ferio in-junftum ed, ut, aliqua ejusmodi excepdone direm-ta, qu# contra praefcripturn Legis communis a caukfa principali feparari nequit, Partem illam , quaeRefoiutione cscidic, admoneant, quam, neceftaria (itdeclaracio diflenfus, (i jure qucrendi de Refoiutio¬

ne

ü ) 25(®ne prxliminari uti velint, ubi fententia judicis de¬finitiva, mediante querela vel adpellatione, judiciifupcrioris ulteriori cenfuraefobjicitur: vide Refcript.Reg. d. 2. Nov. 17j9. it, (umm. Reg.Dicaft. Sv. Litt.u«niv. d. 20 Nov. Quodne quis anobis gratis diäum pu-tet, audiamus ipfa verba Refcripti Authentica • - • •5Ren fem angelägenheten forbrar, at enfnlbtge fand flag oeij förorbnlngar ofunnogc parter, fjtvllfa utgöratben ftörfta belen afttåra trogna unberfätare möge t fåangelägna mål, fem angå Fatalier ed) tmbeifåtarneétberuppå beroenbc mälfärb, bllftra cm fättet ttlCtberad rätté cd) tafané förmaranbe unberrättobe; cd)förberérbe §. <6 Cap- fKätteg. 58. iefe nteb ftfa ti>beltga erb. fein jfengl.SRatjfteföref af btn 10 fölar«tti 1718 odj gérorbntngcn af år «72g. ncbtoänbig«peten af miénötjcé betpganbe t ti)t) full utfätter:altfå bafroc 2Bårt tiåbtgfta gobtfinnanbc 3 mtbetbå»nigft fiemftälbt' om tcfe 06 t nåber ffulletäefaé för«orbna, tfjet, feban bomarett glfwtt fttt utflag cfirernågon fåban inroänntng t råttegången, fotn emot me«ranåmnbe §. ej får genom befwäré anföranbe ifrån(mfwubmålet ffiljod, åftgger bonom ttåf, att tttebfaten ltdbare fortfara, bed) berboé genali unberråf.ta tfjen part, fom i famma utflag tappat, tljet nttfj«ttoije fberéfwer bör tnnan tben i 1. s. §. '§ 16gap. 31. 58. utfatte tib anmälaé. fåframt fan fttttalan tljeremot, i fall buftnubfafen ttnber bögre Stdftébepréfwattbe foramer, förwara null, bäruppå lån«ber €ber ttß nåbtgt jmar, att, fom trtb betta €bartunberbånfga bemftällanbe t ttåber bifalla, få Ijoftven

i

) 20 ^ <3tP

3 ffiet famma ©er ttfl trofccrtönfa tftmåttclfc attfrdüa cc{) tt)e unDer ©et Ipöanöe Somftdar throntat fillUJOta :c. Bmc nemo non videc, rjuid de iiliscafibus jUdicandum (ic, ubi judices id, quod, fecun-dum hoc Refcriptum Regitim illis incumbit,. negle-xerint, & airerucra Pars litigantium, quae fe Kefo-lutlone gravatam efte opinatur, diftenfum temporelegitimo interponere omiferit. Nimirum exiftima-mus clarius efte, quam nt ab ullo, vel Paullsperin judiciis verfato, in dubium vocari poftit, quodKefolutio in cafibus his fuppofitis vires rei judica-tae adquirere nequeat. Etenim, fi verum eft, Augu-ftiffimum Legislatorem eam inprimis ob rationem,id beneficii Partibus induKTfe litigantibus, ut deneceftitate declarationis diftenfus a judicibus ideo in-formentur, qvod verba legis communis in CapiteXVI« §. 4 Tituli de Judiciis obfcuriorem fenfumfpirent, quam ut ex illis, quid juris fit, facile intel-ligere poflint partes, & ideo (upponi poftit, quodrudiorum ignorantia, non nifi poft elapfa Fataii-a, futura fit vincibilis; fi verum quoquc eft , quodinde, calculis re£te f'ubdu&is, prono fluat alveo,omifilonem declarationis diftenfus judicis potius,quam Partis, culpa» efte adfcnbendam; fi deni-que negari non poteft, Judicem eo ipfo,~qood mu-neris fui partes non impleverit, a norma^Legalitra&andi has exeeptiones dilatorias aberrafle, atqueideo nullitatem commififte; extra omnem contro.verfiam quoque politum ehe videtur, quod 'ha:c om*nia in proceftii id operentur, ut Parti, licet declara-

tio-

Ü ) 27 ( ®tionem diffenfus rion interpofuerit, tarnen integrumfic de) reiolutione praeliminari juftam querelameoram Judicio fuperiori inftituere, fi Eidem fenten-tias vel Refolutionis definitivas corre&ionem comrai-ferie. Gap. XVI, §. 4 0t. 93* Quod autem hoc ra-tiocinium inadplicacione ad mos, in quibus debita cog-nitio Jurium, tarn ftatutorum, quam proceflliaiium(upponi & poteft & debet, haud valeac, facile eftimeile&u. Nam cum Refcriptum Regium d. 2 Nov.1759. Jurium procefToalimn ignaros refpiciac, nullidubitamus, quin hanc explicationem reftri&ivam e-atenus admitcat, quatenus ratio ejusdem Legis, ratio-ne l&orum, ceffac & confequenter etiam Legis dif-pofitio.

§. IX.Hifce obfervandis fic obfervatis, caufiaque prin-

cipaii deinde cognita & dijudicata; probe obfervan-dum, utrum iüe, qui fententia ve! refolutione Ju-dicis definitiva eecidit, eandem, mediante vel que-rela vel adpellatione, Judicio fuperiori emendandamfubjicere debeat nec, ne? in priori cafu jure fimulquerendi de refolutione Judicis prasliminari quoquelastafur. In pofteriori autem hoc jus ipf? denegan-dum. Notanter enim dicitur in fine$. 4» Cap. XVI,Tit. de j id. ®6ter fljcn, fem fappaf, hogre raff tfntfnnräfafett (Mnöe pottorn tå frfff ffne 6eftt>dr i tfcfatt / femfagt dr/ftfftfa framföra/ «deo ut,inftar re-gulse, in omnibus cafibus, non exceptis, tenendumfit, quod querelam coram Judicio fuperiori de Ulisnuliicatibus, quibus refolutiones judicum fuper his

B me-

N >2 Q ( c9?a«3S3 ) \

memoratis exceptionibus laborant, Partibus adduce--re non liceat, nifi illorum fententias definitivas in-firmafuri Judicii compecentis (uperioris auxiliumimploraverinc. Hinc igicur, ut fperamus, elucet,quaenam fit has inter & exceptiones fori & pluriumcitandorum, qua modum procedendi, in caufiis ci.vilibus, differentia. Habent quidem priores id cumpofterioribus commune, ut inträ idern tempus, le¬ge definitum, declaratione diflenfus infirmands fintillas Refohitiones, quibus decifae funt. Sed nihilo-minus has exceptiones, qua naturam & indolem fu-am, ab exceptionibus fori & plurium citandorum mul-tum difFerunt; fciliceta) in eo, quod Refolutionesrde exceptionibus fcri & plurium citandorum lataepräliminares, Judicio fuperiori examinandae & cor-rigendae, mediante beneficio querelae , committi pof-finc , antequam caufla fit dijudicata principalis, cumex adverfo hae exceptiones cauflam principalem, fivecriminalis, five civilis illa fuerit, per om nia foraproxime fuperiora afiidue comitentur. b) ratio-ne Fori; querela enim de Refolutionibus Judicio-rum inferiorum fuper Exceptionibus fori & pluriumcitandorum coram Illo Dicafterio Regio vel dele-gato judicio fupremo, cujus Jorisdi&ioni Judex inferi¬or fubeflr, femper inflituatur oportet,ad reliquas aurernquod adfinet, querela regula riter ab inferiori adJudicium proxime fuperius procedit cJ RefpeffuFatalium; nam Refolutiones, quas exceptiones Fori &plurium citandorum afficiunt, per viam querelsc Jucticii delegati fupremi ulteridri examini & cenfurae

com-

tt ) 29 ( 41mitti debent inträ dimidium illius temporis, quod,contra fententias Judiciorum Provincialium & ma«jorum urbicorum adpellationem introduQuri, argu-roento Legis communis in Capite XXV §. 9IQ. obfervare debent, hae vero exceptiones eadem ad-mittanc fatalia, quse interpofuae querelae vel adpel«lacioni introdueendae, ad vim fententiae definitivainfri n gendam, iura noftra concedunt. IX) Praeterea,exceptiones Fori & plurium citandorum efFe&umj Re-folutionum, de iliis latarum, lufpendunt & caufiaeprincipal is cognitionem remorantur, ita ut Judexinferior in caufla principali procedere nequeac, do*nee Ejus Refolutio praeliminaris vires rei judicatsena£h fuerir; quod autem, fi reliquas, cujuscun-que fint generis, exceptiones refpexerimus, fecusfehabet,,

§• x.Sed praeter memoracas has nuliitates, quae ex

iinidra & perverfa jurium procefTualium adplicacio-ne ad exceptiones, ab una vel altera parte, five an¬te (ivepofi: litis conteftationem, motas, oriuntur; occur-runt quoque alia vi tia in pröceflu, feu aberationesab ipfa Judicii forma, quae, quamvis; Partium exce-ptionibus originem non debeant, tarnen juftum le-gitinuimque procedendi modum turbant Sc ideo nul-litatum nomine re£te infigniuntur. Hae ipläe nulii¬tates aut cognicionem cauffie principalis, aut ejusdemdeeifionem ingredinrmir. Prius (iaccideric, commu¬ri i nomine fei fKÄtttgSlIglt!, pofterius aucem ficontingat, £)0UUVtK0£ Ith illas vocare amanr* Et

ß 2 ut

Ö ) do ( fput huius generis nullitates, Partibus aut pradentibus,aut abfentibus & iuris experiundi caufia in jus legi¬time non vocacis, committi Ibienc; i|a quoque, quidjuris has aberrationes ad id, quod Legi congruum(it, redu&uris in utroque hoc cafu compecat, jamnobis proximum erit demonftrare» Ad ilias nullitatesitaquequod adtinet, quae, dum ipfi litis Domini, vel e-orum mandatarii, tempore, in citatione praeftituto, ca-ufiara di&uri comparuere, committuntur, monuifie}u vabit, quod nonnullx illarum beneficia proceftiistantum, alias autem merita quoque cauffe (imul I se»dant* litas quas beneficia Procefius magis, quam me¬rita cauffse fic afEciunt, ejus func indolis, uti>m-probata actione proceffuali, fententia definitiva noncorruat> Hae autem, quse cauftam principalem plusvel minus tangunt, adeoque in fraudem meritorumcauffie femper committuntur & longa ferie in Capi-te XXV §. 2i. enumerantur, ejusmodi funt, utimprobatis nullitatibus, fententia definitiva fimulrofcindatur necefie fit, prout claris quoque & per-fpicuis verbis citata § in pröxime adlato capite Tir.de Judiciis oflendic: ftufl entfjeta, foitt fjelf tmDratten nar tpartt eller töer fuffmägttg. haft ndfa Domxoilfo, eller att mtnDre fdDane fel m(D rättegSugenforelupit att 5123 Domen förtig ogtHaö tor.

XLCirca has nullitates difputandas, quid juftorn

fit, ut conftet, [probe adcendendum elfe exifiima.mus , utrum nullitas commifia cauflse principali no-ceat, nec ne? In ilio cafu nulluni ed dubium, quin

Par-

II ) 31 ( #Parti» qus fe nullitates laefam efle putat, id jus com-petat, ut, (1 ita fibi proficuum efle duxerit, pofiicJudieii competentis fuperioris cenfuras nullitateminfringendam per viam querelae committere, atquecauffo principalis tam criminalis, quam civilis Isetio-rem inde fperare faciem. In hoc autem vix ac nevix quidem eft, quod fperet, ut hoc negotium i-pfi ex voto fuccedat. Etenim ut Auguftitlimus Le¬gislator in fine §.21 Cap. XXV 0t. fÖ. in illo tan-tum cafu, ubi nullitates ejus lunt naturae, ut, iisdemimprobatis, fententia definitiva, quoque refcindendafit, Partibus concefiic jus Judieii fuperioris o~pem implorandi 5 ita quoque nemini, nifi qui inge-nium fuum nimis nmat, aut nimis ignorat, obfeu«rum efle poteft, Legislatoren) hoc edifro Legis prae-cavere voluifIeyne Partes quascunque nullitates levif-fimas fanaturae Judicem fuperiorem| ineptis quere-lis fatigent. Fateamur quidem oportet, omnes di-grefliones a modo procedendi legitimo nomine nul-litatum redte infigniri & de fa£fco plures, quam quas irn-mutationem fentenrise definitivae, fepundum prineipiaJurisprudentiae noftrae pra&icse, Pperantur, Judicisfuperioris cenfurae fubmitti. Sed jure ne , an inju¬ria hoc fiat, fub Judice Iis eft. Nobis ifiöTum fentenda arridet, qui contendunt, nuiUtari^ querelam,quam commemorat §. 21. in di&o Capite XXV Tit.de Judiciis, cnufla lapfis non vindicandam effe, ni¬fi nullitates commifiaj ejusmodi fint, ut illarum im-prebatio, ad vim fententi« dtfinitivse infringendamquid conferat. Nec eff, quod dubicemus, quin hsec

B % fen

\ /s *y f ,<ä0?3) 32 f w

fententia rationi Legis conveniaf, Nam cum, fecun-dum generale prineipiumlLegislatoris, jus querendide his nullitatibus Partibus ad id competat, ut fen¬tentia definitiva pro nulla declarecur. Quere la autem hufc fcopo obtinendo non inlerviat, nifi eaufiaprincipalis nullitatibus lsefä fuerit, inde tequitur, ucjus illud querendi de nullitatibus, quarum mentiofit in capice XXV /. 21. fj£. .33, fi fecundum ratio«nem Legis ponderetur, non fit extendendum ad illasnullitates, interquas & caufiam prineipalem talis noneft nexus, uc iilis improbatis, pronuntiatio Judicisin hac quoque fic improbanda- Et ne quis cre-dac hoc noftrum adfertum analogias juris repugna-re , provocare lubec ad edifftum Legis communisin Cap : XVI. §.4 Tic. de Judiciis, ubi, prout an«tea oftenfum eft, earenus tantum Partibus iitigan-tibus, jus querendi de nullitatibus, quas in Refo-lutiollibus (uis fuper exceptionibus, competentiamfori & plures citandos non adficientibusj Judieescommkcunt, conceßum efte reperimus, quntenusa Judicio inferiori ad judicium fuperius provdcancfimul obtenturi immutationem fentenciae definitive,Cum igitur neque fecundum expreftam litteramLegis, vel rationem Legis, ^el analogiam juris, Par¬tibus integrum fit, uci hac querela nullitatis, ni¬fi fententise definitiva' emendandse inferviati ex hispraemiflis illam tuto deducimus conclufionem, quod,ubi nullitates commiffe merita cauflae non ita affLciunt,uc hasc illis laeia fint, Parribus querelam nutJitatis inftituendi jus Lex noftra communis non via.

dl

) 6 3 v

dieet, & hoc eft id, quod erat demon firanduffiY$. XII

Verum, ut femper forum competens adeundtim,ne nuilicas ex defeclu Jurisdi&ionis oriens, fenten-tiam ipfo jure reddac nullam, ad tenorem Cap.X §. il & Cap. XXV §. 2i SR. 83., ita quoquequerelam nullitatis inftituentes idem obfervent ne-cefie ed. Eft aucem forum competens in hac que-rela nullitatis fummum iliud Regium Dicafterium,vel Judicium delegatum fupremum, cujus Jurisdi-öioni fubeft Judex inferior, qui nullitatem commi«fit, argumento Legis communis in Cap. VIII §. 2♦-N. L, fia Judi ciisProvincialibus, Territorialibus, &minoribus, aut majoribus urbicis jura procdTualianeglefta fint. Si vero fumma Regia Dicafieria ejus-modi vitia commiferint, ad Sacram Regiam Majefta-fem querentibus adicus patet, prout oftendic Cap.-XXX in §. 18 Tit. de. Jud : , idque ita, uc declara-tio diffenfus, quae, per antea demonftrata, neceftVrio interponenda erit, antequarn Partibus queri ii-ceat de illis Refolutionibus prxliminaribus, quibusexceptionem aliquam dilatoriam dijudicaverunt Ju-dices, ne quidem (it necefiaria. Aft fi querelishocin punöo quid efficietur, infuper requiritur ,, ut in¬trä tempus, in CapiteXXY §. j. Tit. de Jud. determi-natum, Judexfuperiorfollicitetur, ubi nullitasab inftan-tiis inferioribus commiffa Cap. XXV. §. 21* Tit. deJud. Et, fi quis in cauflis a fumniis Regiis Dicafte-riis dijudicatis ejusmodi nullitates oftendere vaieat,m fen ten t i i- horum Judiciorum definitiva ideo inv

pro-

il ) 34 ( nprobandi, non tantum pro impenfis & damnistalem cautionero praefiare debet, qualem exigic Lexin Cap. XXVI. §. i Tit. de Judiciis, verum etiamSacrae Regiae Majeftati nullitates corrigendas fubmif-fifiime (ubjicere & fimul judicatum folvere incratempus, Cap. XXX. §, 9 Tit. de Jud. definitum.Cfr. ejusdem Cap.£& Tit. §. 18., nifi cauffa itacomparata fic, ut, judicato foiuto, querela inutilisredderetur Cap: XXVI. §. 4. 3$. vej cau(falapfus ejus fit paupertatis, ut hoc ipfi fit impofiibile:tum enim vadimonium fifiat aut ex nrreftocivili cauf-fam dicat necefie efi, argumento Legis in Cap.: XXX

6. SR. 33.§. XIII.

Pofiquam fic in §. proxime prsecedenti expo-fuimus,'inträ qus fataiia querela fit infiituend3, per-gicnus in hac §. vifuri, a quo tempore fint numeran-da. Quod haec fataiia Partibus concefia a die, quofententia ferebatnr definitiva, computanda fint, handdifficile efi incellectu; nam cum, per antea demon»fira ta, Partibus non liceat queri de his nullitatibus,nifi ita cautfam afficiant principalem, ut fententiadefinitiva ideo irnprobanda & pro nulla declaran-da fit, & prineipium Legislators circa determinan-da fataiia cfie videacur, quod numeranda fint aut atempore fcientise, ve] a die quo ferebatur fententia,cujus immutationem Pars querens intersdit/ nemonon videt, quod tempus querendi fic computanduma die Sats fententiae dfinitiv®, quippe cujus emenda-dacionem, mediante beneficio querelas, obtinere de-

) 3) V w

fiderat Pars, nullitatibus lasfa, quod quoque baudobfcure innuunt verba in fepe citato capite XXV§. 2i. collat cum §. §. 9. 18* in Cap. XXX» Tit.de Jud. Verum quamvis his facaiibus & praeftan«dis obfervatis atque praefticis, per viam querelae nul-litatis, fententiarum definitivarum immutationem et«jam obtinere poffint Partes; caveaot tarnen, ne, dumcaufTa principalis eft civilis atque ejus confequenterindolis, ut adpellationem, (i a judiciis inferioribus,Revifionem vero, fi a Dicafterio Regio, fit dijudi-cata, fecundum principium Legis in Cap. XXV. §.i. et Cap. XXX. § 1. R. B: admittat, imprudenterbeneficium querebe nullitatis adpellationi vel be-neficio Revifionis präeferant, atque fic iplas confiliipceniteat. Eft quidem verum, quod querelam nul¬litatis inftituentes non tåntum a pretio adpellationis'& Revifionis folvendo fint immunes, Ted etjam fpe-rare poffint fore, ut métam propofitam citius attin-gant. Cum autefn ea humani ingenii jüdiciique fieimbecillitas, ut mala pro bonis & fal fa pro verisfsrpe adoptet & inde facile accidere poffit, ut ra-tionem juftse querelse invenifie fibi videantur, ubirevera nullae digreffiones a modo cauftam traÖandilegitimo funt fa£tae; prudentius ell:j, viam querelsenullitatis relinquere atque, mediante remedio adpel¬lationis, vel beneficio Revifionis, aditumfibi pararead judicem fuperiorem, vel Sacram Regiam Majefta-tem, prout unum vel alterum horum remediorumLex admittit. Hac prudentiae regula adhibita, effi-cictur, ut tam merita cauflae, cum fuis confequen.

C tiis

# ) 3 6 ( «fetiis fecundum Leges latas, quam nuliitatgs, fi quaecomnyfe iberinc, rite' cognofcantur, dijadicentur& retradtentur, q uan doquidem Parti jus iaftitu-cndi querelam nullitatis tum fimui integrum. Sivero remedium adpellationis vel Revifionis'interpo¬liere omiferioc, & per viam quereise ouliicatis ju-dicis fuperioris auxilium . drnploraverku, habent,quod fibi imputent, fi querela minus ex voto ipfisfuccefierit: narr» didHta't Lex in Cap. .XXX, <$. 18.nnfat: (jait ej fel i rättegången, tä må cj (jufmuojii*fetUtptflg(té; unde fequitur, ut-fententia definitiva ne-ceffario in rem judicatafit a b itu ra* Quod reliquunieft Coronidis loco verbo quoque montiifie baudabs re erit, quod, fi quis illam vel tan tam corri-mitteret nullitatem, ut abfentem & in jus legitimenon vocatum per fententiam, aliis difceptantibuslatam, ad aliquid praeftandum vel faciendum ob-

ftringeretVregulam fiippeditat Lex in Gap*XXV. §: 2 2 SR . 93- Quam Pars nul«

litate ejusmodi prefia tutofeqüatur.

**

§. XIV,