uchwaŁa nr vii/100/2015 rady miejskiej w...
TRANSCRIPT
UCHWAŁA nr VII/100/2015
RADY MIEJSKIEJ W ŚWIEBODZINIE
z dnia 30 kwietnia 2015
w sprawie: przyjęcia „Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych
w Gminie Świebodzin na lata 2015-2021”
Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. (Dz. U. z 2013r., poz. 594 z późn. zm.)
oraz art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2015r. poz.163)
uchwala się co następuje:
§ 1. Przyjmuje się „Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin
na lata 2015 – 2021” stanowiącą załącznik nr 1 do niniejszej uchwały.
§ 2. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Świebodzina
§ 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.
Przewodniczący Rady Miejskiej
Tomasz Olesiak
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
2
Uzasadnienie
Zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2015r.
poz. 163), do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należy opracowanie i realizacja
gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych ze szczególnym uwzględnieniem programów
pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i innych, których celem jest
integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka.
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 - 2021 jest
wieloletnim i najważniejszym dokumentem programowym stanowiącym o realizowanej lokalnej
polityce społecznej. Ma istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa socjalnego jej mieszkańców,
w szczególności grup zagrożonych wykluczeniem społecznym.
W myśl art. 16b ust. 2 cytowanej ustawy strategia rozwiązywania problemów społecznych zawiera
w szczególności:
1. diagnozę sytuacji społecznej;
2. prognozę zmian w zakresie objętym strategią;
3. określenie:
a) celów strategicznych projektowanych zmian,
b) kierunków niezbędnych działań,
c) sposobu realizacji strategii oraz jej ram finansowych,
d) wskaźników realizacji działań.
W/w Strategia zorientowana jest na rozszerzenie i pogłębienie form pracy socjalnej, współpracę
z różnymi instytucjami i organizacjami pozarządowymi zajmującymi się pomocą społeczną w Gminie
oraz instytucjami działającymi w szerszym obszarze polityki społecznej jak: edukacja, ochrona zdrowia,
bezpieczeństwo publiczne, pomoc osobom niepełnosprawnym, zapobieganie wykluczeniu
społecznemu. Dla efektywnego rozwoju i stabilizacji Gminy istotne znaczenie ma przede wszystkim
poprawa jakości życia mieszkańców, umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężania trudnych
sytuacji życiowych, a także stworzenie efektywnego i sprawnie działającego systemu pomocy
społecznej.
Wobec powyższego zasadne jest przyjęcie przedmiotowej uchwały.
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
3
Załącznik nr 1
do Uchwały nr. VII/100/2015
Rady Miejskiej w Świebodzinie
z dnia 30 kwietnia 2015
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych
w Gminie Świebodzin
na lata 2015 - 2021
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
4
Świebodzin 2015
Spis treści
Wstęp ....................................................................................................................................................... 5
I REGULACJE PRAWNE ...................................................................................................................... 6
1.1. Podstawy prawne strategii ....................................................................................................... 6
1.2. Zgodność strategii z dokumentami programowymi ................................................................ 7
II CHARAKTERYSTYKA GMINY ŚWIEBODZIN ............................................................................ 9
2.1. Położenie Gminy ..................................................................................................................... 9
2.2. Walory przyrodniczo-krajobrazowe ...................................................................................... 11
2.3. Sytuacja demograficzna......................................................................................................... 11
2.4. Kultura ................................................................................................................................... 16
2.4.1. Obiekty zabytkowe .............................................................................................................. 17
2.4.2. Instytucje kulturalne ............................................................................................................ 18
2.5. Edukacja ................................................................................................................................ 20
2.6. Sektor pozarządowy ................................................................................................................... 21
III DIAGNOZA SYTUACJI SPOŁECZNEJ W GMINIE ŚWIEBODZIN .......................................... 24
3.1. Rodzina świebodzińska w systemie pomocy społecznej ....................................................... 24
3.2. Bezrobocie ............................................................................................................................. 26
3.3. Niepełnosprawność ............................................................................................................... 34
3.4. Domy Pomocy Społecznej .................................................................................................... 37
3.5. Pomoc i opieka nad osobami niepełnosprawnymi i seniorami w miejscu zamieszkania ..... 38
3.6. Problemy uzależnień i przemocy w rodzinie ......................................................................... 39
3.7. Charakterystyka Pieczy Zastępczej w Gminie Świebodzin................................................... 43
3.8. Bezdomność .......................................................................................................................... 46
VI ANALIZA SWOT ............................................................................................................................ 48
V GŁÓWNY CEL STRATEGICZNY, CELE I KIERUNKI DZIAŁAŃ ............................................ 60
VI REALIZACJA STRATEGII ............................................................................................................ 82
6.1. Koordynacja i realizacja strategii ............................................................................................... 82
6.2. Finansowanie strategii ................................................................................................................ 82
6.3. Monitoring i ewaluacja ............................................................................................................... 82
SPIS TABEL ......................................................................................................................................... 83
SPIS WYKRESÓW .............................................................................................................................. 85
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
5
Wstęp
Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2015-2021 jest
wieloletnim dokumentem programowym. Ma istotne znaczenie dla zapewnienia
bezpieczeństwa socjalnego jej mieszkańców, w szczególności grup zagrożonych wykluczeniem
społecznym. Obowiązek jej opracowania wynika z art. 17 ust.1 pkt 1 ustawy o pomocy
społecznej z dnia 12 marca 2004 roku. Zgodnie z tą Ustawą do zadań własnych
o charakterze obowiązkowym gminy należy opracowanie i realizacja gminnej strategii
rozwiązywania problemów społecznych ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy
społecznej, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i innych, których celem jest
integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka.
Strategia rozwiązywania problemów społecznych zorientowana jest na rozszerzenie
i pogłębienie form pracy socjalnej, współpracę z różnymi instytucjami i organizacjami
pozarządowymi zajmującymi się pomocą społeczną w gminie oraz instytucjami działającymi
w szerszym obszarze polityki społecznej jak: edukacja, ochrona zdrowia, bezpieczeństwo
publiczne, pomoc osobom niepełnosprawnym, zapobieganie wykluczeniu społecznemu. Dla
efektywnego rozwoju i stabilizacji gminy istotne znaczenie ma przede wszystkim poprawa
jakości życia mieszkańców, umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężania trudnych
sytuacji życiowych, a także stworzenie efektywnego i sprawnie działającego systemu pomocy
społecznej. Polityka społeczna realizowana przez samorząd powinna być podporządkowana
postanowieniom strategii i z nimi konfrontowana. Realizacja określonych w niej zadań
odbywać się powinna przy udziale szerokiego forum społecznego, dzięki czemu nie jedna
instytucja a cała społeczność czuje się odpowiedzialna za osiągnięcie celów strategii.
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
6
I REGULACJE PRAWNE
1.1. Podstawy prawne strategii
Ustawa z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej nakłada na gminę obowiązek
opracowania i realizacji gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych. Strategia,
zgodnie z ustawą, powinna zawierać w szczególności: diagnozę sytuacji społecznej, prognozę
zmian w zakresie objętym strategią, określenie celów strategicznych projektowanych zmian,
kierunków niezbędnych działań, sposobu realizacji strategii, jej ram finansowych oraz
wskaźników realizacji działań. Strategia zgodna jest z następującymi aktami prawnymi,
regulującymi zadania w obszarze polityki społecznej:
Konstytucją Rzeczpospolitej Polskiej,
ustawą z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (tekst jednolity: Dz. U. z 2015
roku poz. 163),
ustawą z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości
i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jednolity: Dz. U. z 2012 roku poz. 1356
z późn. zm.),
ustawą z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (tekst jednolity:
Dz. U. z 2012 roku poz. 124),
ustawą z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie
(Dz. U. z 2005 roku nr 180 poz. 1493 z późn. zm.),
ustawą z dnia 24 kwietnia 2003 roku o działalności pożytku publicznego
i o wolontariacie (tekst jednolity: Dz. U. z 2014 roku, poz. 1118 z późn. zm.),
ustawą z dnia 19 sierpnia 1994 roku o ochronie zdrowia psychicznego (tekst jednolity:
Dz. U. z 2011 roku nr 231 poz. 1375 z późn. zm.),
ustawą z dnia 9 czerwca 2011 roku o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
(tekst jednolity: Dz. U. z 2015 roku poz. 332),
ustawą z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty (tekst jednolity: Dz. U. z 2004
roku nr 256 poz. 2572 z późn. zm.),
ustawą z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych
ze środków publicznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2008 roku nr 164 poz. 1027 z późn.
zm.),
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
7
ustawą z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych (tekst jednolity:
Dz. U. z 2015 roku poz. 114),
ustawą z dnia 7 września 2007 roku o pomocy osobom uprawnionym do alimentów
(tekst jednolity Dz. U. z 2012 roku poz. 1228 z późn. zm.),
ustawą z dnia 21 czerwca 2001 roku o dodatkach mieszkaniowych (tekst jednolity: Dz.
U. z 2013 roku poz. 966 z późn. zm.),
ustawą z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym
zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2014 roku poz. 150),
ustawą z dnia 13 czerwca 2003 roku o zatrudnieniu socjalnym (tekst jednolity:
Dz. U. z 2011 roku nr 43 poz. 225 z późn. zm.),
ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
(tekst jednolity: Dz. U. z 2015 roku poz. 149),
ustawą z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz
zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2011 roku nr 127 poz.
721 z późn. zm.).
1.2. Zgodność strategii z dokumentami programowymi
Na szczeblu europejskim ważnym dokumentem jest Strategia Lizbońska. Głównym
celem strategii, przyjętym przez wszystkie kraje członkowskie Unii Europejskiej, jest
stworzenie na terytorium Europy, najbardziej dynamicznej i konkurencyjnej gospodarki na
świecie, która będzie zdolna do systematycznego wzrostu gospodarczego, a w warunkach
spójności społecznej będzie zapewniała większą liczbę miejsc pracy. Z punktu widzenia
tematyki społecznej, najistotniejszym jest postulat spójności społecznej, czyli kształtowania
nowego, aktywnego państwa socjalnego1.
Kolejnym dokumentem jest strategia „Europa 2020”. Celem strategii jest osiągnięcie
wzrostu gospodarczego, który będzie: inteligentny i zrównoważony − dzięki zdecydowanemu
przesunięciu w kierunku gospodarki niskoemisyjne oraz sprzyjający włączeniu społecznemu,
ze szczególnym naciskiem na tworzenie nowych miejsc pracy i ograniczanie ubóstwa. Strategia
koncentruje się na pięciu dalekosiężnych celach w dziedzinie zatrudnienia, innowacyjności,
edukacji, walki z ubóstwem oraz w zakresie klimatu i energii2.
1 Strategia lizbońska 2 http://ec.europa.eu/europe2020/europe-2020-in-a-nutshell/priorities/index_pl.htm
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
8
Na szczeblu krajowym wyróżniamy Strategię Rozwoju Kapitału Ludzkiego 2020, która
za główny cel uważa rozwijanie kapitału ludzkiego poprzez wydobywanie potencjałów osób w
taki sposób, by mogły w pełni uczestniczyć w życiu społecznym, politycznym
i ekonomicznym na wszystkich etapach życia. Poza celem głównym w SRKL zostało
wyznaczonych pięć celów szczegółowych takich jak: wzrost zatrudnienia; wydłużenie
aktywności zawodowej i zapewnienie lepszej jakości funkcjonowania osób starszych; poprawa
sytuacji osób i grup zagrożonych wykluczeniem społecznym; poprawa zdrowia obywateli oraz
podniesienie efektywności opieki zdrowotnej; podniesienie poziomu kompetencji i kwalifikacji
obywateli3.
Dokumentem wyznaczającym kierunki polityki społecznej w województwie lubuskim
jest Strategia Polityki Społecznej Województwa Lubuskiego na lata 2014 - 2020. W strategii
duży nacisk kładzie się na prawidłowe funkcjonowanie rodziny. Już na wstępie czytamy „za
podstawowy priorytet polityki społecznej województw wyznaczono wyrównanie szans
rozwoju dzieci i młodzieży. W obliczu przewidywanego starzenia się populacji niezbędne jest
wykorzystanie potencjału młodego pokolenia. Podstawowym zadaniem jest praca na rzecz
prawidłowego funkcjonowania rodziny”4.
W strategicznym dokumencie programowym przyjętym dla powiatu świebodzińskiego
tj. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Powiecie Świebodzińskim, za priorytet
uznano „poprawę jakości życia osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka”
i wyróżniono trzy obszary działań: udoskonalenie systemu pomocy społecznej, rozbudowę
systemu wsparcia dla osób niepełnosprawnych oraz przeciwdziałanie patologiom społecznym.
Przyjęte cele będą realizowane dzięki podejmowaniu działań ukierunkowanych na współpracę,
m.in. z urzędami i samorządami gminnymi oraz ośrodkami pomocy społecznej. Strategia
rozwiązywania problemów społecznych w powiecie świebodzińskim zgodna jest celami
ujętymi w Strategii Polityki Społecznej Województwa Lubuskiego.
3 Strategia Rozwoju Kapitału Ludzkiego 4 Strategia Polityki Społecznej Województwa Lubuskiego na lata 2014-2020
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
9
II CHARAKTERYSTYKA GMINY ŚWIEBODZIN
2.1. Położenie Gminy
Świebodzin jest gminą miejsko-wiejską, położoną w centralnej części powiatu
świebodzińskiego i należy do średnich gmin województwa lubuskiego. Siedzibą gminy jest
miasto Świebodzin, które pełni funkcję administracyjną, przemysłową i usługową. Gmina
Świebodzin jest jedną z 6 gmin powiatu świebodzińskiego i graniczy z następującymi gminami:
od zachodu z gminą Lubrza,
od południa z gminą Sulechów oraz z gminą Skąpe,
od północy z gminą Międzyrzecz oraz z gminą Trzciel,
od wschodu z gminą Szczaniec.
Położenie Gminy Świebodzin na mapie Powiatu Świebodzińskiego
Źródło: http://pl.wikipedia.org, dostęp: wrzesień 2014r.
Swoim zasięgiem administracyjnym Gmina Świebodzin obejmuje teren 23 sołectw,
2 osad i miasta Świebodzin. Gmina jest znacznie zróżnicowana pod względem wielkości
miejscowości i ich położenia na obszarze Gminy. Największymi miejscowościami poza
Świebodzinem to: Wilkowo, Jordanowo, Gościkowo, Rzeczyca i Chociule.
Podział administracyjny Gminy Świebodzin
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
10
Źródło: Aktualizacja projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla
Źródło: Gminy Świebodzin na lata 2014-2018, cz. 03 Charakterystyka Gminy Świebodzin s. 4.
Z danych GUS wynika, że powierzchnia ogólna Gminy Świebodzin wynosi 226km²,
z czego obszar wiejski zajmuje 209km², natomiast powierzchnia miasta 17km². Według danych
GUS w gminie w 2013r. zamieszkiwało ogółem 30 405 osób.
W gminie użytki rolne zajmują 14.026 ha (62%), lasy i grunty leśne 6.368 ha (28%),
grunty zabudowane i zurbanizowane 1.260 ha (6%) oraz pozostałe grunty i nieużytki 957 ha
(4,23%) powierzchni.
Gmina Świebodzin posiada dobrze rozwiniętą infrastrukturę szkolnictwa. Na terenie
gminy funkcjonują trzy stacjonarne szkoły ponadgimnazjalne: Powiatowy Zespół Szkół
Technicznych i Zawodowych w Świebodzinie, Zespół Szkół Ogólnokształcących
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
11
w Świebodzinie oraz Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Świebodzinie, dwa
gimnazja w Świebodzinie oraz pięć szkół podstawowych w Świebodzinie i jedna
w Gościkowie.
2.2. Walory przyrodniczo-krajobrazowe
Gmina Świebodzin leży na Pojezierzu Lubuskim, dokładniej prawie cała gmina leży
w granicach Pojezierza Łagowskiego a jedynie fragment południowo-zachodni (okolice wsi
Chociule, Kępsko i tereny na zachód od Rosina) położone są na terenie Równiny Torzymskiej.
Gmina Świebodzin położona jest w całości w dorzeczu Odry, na wododziale między
rzeką Odrą i Wartą. Charakterystyczną cechą Gminy jest znaczna obfitość wód
powierzchniowych. Główną rzeką jest Paklica, dopływ Odry. Największym jeziorem gminy
jest Jezioro Niesłysz o powierzchni zwierciadła wody 486,2 ha i wysp 10,4 ha. W znacznej
części jezioro znajduje się na terenie sąsiedniej gminy Lubrza a do gminy Świebodzin należą
jedynie brzegi południowo-wschodnie. Jezioro Niesłysz jest drugim co do wielkości jeziorem
w województwie i jednocześnie najczystszym. Pozostałe jeziora to: Jezioro Paklicko Wielkie
(196,0 ha), Jezioro Wilkowskie (130,5 ha), Jezioro Lubinieckie (79,4 ha).
Gmina posiada zasoby leśne obejmujące obszar 6 368 ha co stanowi 28,2% powierzchni
Gminy, przy średniej dla powiatu 42,4 % , województwa 49,1 % i Polski 28,2%. Obszary te
posiadają wartość gospodarczą (82,7 %) i wartość ochronną (15,8 %) zaś grunty związane z
gospodarką leśną obejmują 2,5 % ogólnej powierzchni5.
Zasoby przyrodnicze Gminy podlegają różnym formom ochrony prawnej. Na terenie
Gminy znajduje się rezerwat leśny (częściowy) „Dębowy Ostrów”, obszar chronionego
krajobrazu (5 100 ha), 5 pomników przyrody, dwa zespoły drzew będące pomnikami przyrody
oraz jeden użytek ekologiczny (Jezioro Księżno). Rezerwat „Dębowy Ostrów” został,
powołany w 1970 r., zajmuje powierzchnię 2,29 ha. Rezerwat położony jest
w Nadleśnictwie Świebodzin, leśnictwo Nowy Dworek. Przedmiotem ochrony jest fragment
naturalnego lasu o charakterze kwaśnej dąbrowy z wielogatunkowym runem (m.in. konwalia
majowa)6.
2.3. Sytuacja demograficzna
5 Strategia zrównoważonego rozwoju Miasta i Gminy Świebodzin. 6 Tamże.
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
12
Z końcem 2013 roku Gmina Świebodzin liczyła 30.405 mieszkańców, w tym 22.064
w mieście Świebodzin oraz 8.341 na wsi. Gęstość zaludnienia w gminie wynosiła 134 osoby
na km². W okresie ostatnich pięciu lat utrzymuje się podobna proporcja liczby kobiet
i mężczyzn, gdzie zauważamy znaczną przewagę kobiet (51,8%) w gminie. Podobnie kształtuje
się współczynnik feminizacji, który obecnie wynosi 108 kobiet na 100 mężczyzn. Dane
szczegółowe w tym zakresie przedstawia poniższa tabela.
Tabela 1. Ludność Gminy Świebodzin
rok ogółem mężczyźni % kobiety % Na 1 km²
powierzchni
Kobiety na
100
mężczyzn
2009 29 728 14 227 47,9 15 501 52,1 131 109
2010 30 506 14 748 48,3 15 758 51,7 135 107
2011 30 520 14 773 48,4 15 747 51,6 135 107
2012 30 485 14 704 48,2 15 781 51,8 135 107
2013 30 405 14 616 48,1 15 789 51,9 134 108 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS
Wykres 1. Ludność Gminy Świebodzin wg miejsca zamieszkania 2013r.
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS
W analizowanym okresie zmniejszała się liczba dzieci i młodzieży oraz osób w wieku
produkcyjnym, natomiast liczba osób starszych systematycznie rosła. Dane szczegółowe
w tym zakresie przedstawia tabela poniżej.
Tabela 2. Ludność wg ekonomicznych grup wieku
Gmina Świebodzin
ogółem; 30 405Gmina Świebodzin
Miasto; 22 064
Gmina Świebodzin Wieś; 8 341
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
13
Ludność w wieku Lata
2009 2010 2011 2012 2013
przedprodukcyjnym 6 043 5 990 5 952 5 864 5 781
produkcyjnym: 19 444 19 997 19 830 19 573 19 350
*mobilnym 11 845 12 219 12 180 12 140 12 114
*niemobilnym 7 599 7 778 7 650 7 433 7 236
poprodukcyjnym 4 241 4 519 4 738 5 048 5 274 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS
Wykres 2. Ekonomiczne grupy wieku wg płci w 2013r.
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS
Z danych przedstawionych powyżej wynika, że liczba kobiet i mężczyzn w wieku
przedprodukcyjnym jest na tym samym poziomie. W wieku produkcyjnym przeważa większa
liczba mężczyzn, natomiast w wieku poprodukcyjnym, liczba kobiet.
Tabela 3. Stan urodzeń i zgonów
Urodzenia Zgony
Rok Ogółem Miasto Wieś Ogółem Miasto Wieś Przyrost naturalny
2009 365 255 110 309 214 95 56
2010 321 234 87 268 206 62 53
2011 348 250 98 271 198 73 77
2012 346 242 104 275 193 82 71
2013 299 217 82 289 202 87 10
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Miejskiego w Świebodzinie
Wykres 3. Urodzenia i zgony w latach 2009 - 2013
2 910
9 135
3 7442 871
10 215
1 530
wiek przedprodukcyjny wiek produkcyjny wiek poprodukcyjny
Ekonomiczne grupy wieku
Kobieta Mężczyzna
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
14
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Miejskiego w Świebodzinie
Dokonując analizy zachodzących w gminie zmian demograficznych, należy podkreślić,
że mimo dodatniego przyrostu naturalnego oraz wysokiego odsetka dzieci
i młodzieży w ogóle mieszkańców (19% na koniec 2013r.) są one coraz mniej korzystne.
Wpływ na to mają dwie obserwowane tendencje. Pierwsza z nich dotyczy stale zmniejszającej
się liczby urodzeń żywych, która przyczynia się do spadku liczby osób w wieku
przedprodukcyjnym i przy zwiększającej się liczbie zgonów, obniża przyrost naturalny [Tab.3].
Druga natomiast związana jest z systematycznym wzrostem udziału osób starszych
w populacji gminy. Obie tendencje powodują postępujący proces starzenia się społeczności
lokalnej, co w perspektywie najbliższych lat będzie m.in. wymagało dostosowania
w szerszym zakresie niż dotychczas wachlarza usług społecznych do potrzeb seniorów.
Tabela 4. Małżeństwa i rozwody w latach 2009 - 2013
Rok Małżeństwa Rozwody % rozwodów
2009 388 92 23,7
2010 342 156 45,6
2011 316 104 32,9
2012 274 144 52,5
2013 275 84 30,5
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Miejskiego w Świebodzinie
Sytuacja społeczna kształtowana jest również przez zmiany w modelu rodziny. Ilość
zawieranych małżeństw w Gminie w ciągu ostatnich pięciu lat spadła. Nie jest to sytuacja bez
znaczenia, jeśli chodzi o kryzys demograficzny, bo więcej dzieci rodzi się
w małżeństwach niż związkach nieformalnych i to one gwarantują najlepsze warunki do
wychowania dzieci. Według danych GUS, wskaźnik liczby zawieranych małżeństw na 1000
ludności w Gminie Świebodzin przyjął w 2013 roku wartość 4,7% i był niższy od wskaźnika
dla województwa lubuskiego (4,6%) i powiatu świebodzińskiego (5,0%).
365321 348 346
299309268 271 275 293
56 53 77 716
2009 2010 2011 2012 2013
Urodzenia i zgony
Urodzenia Zgony Przyrost naturalny
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
15
W Gminie Świebodzin liczba rozwodów w latach 2009-2013 ulegała wahaniom. Największy
procent rozwodów w stosunku do małżeństw był w 2012 roku i wynosił aż 52,5%, najniższy
zaś w 2009 (23,7%).
Wykres 4. Małżeństwa i rozwody w latach 2009 - 2013
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Miejskiego w Świebodzinie
Na podstawie wyników Narodowego Spisu Powszechnego z 2011r. ustalono najwyższy
ukończony poziom wykształcenia ludności w wieku 13 lat i więcej. W powiecie
świebodzińskim najliczniejszą grupę stanowiły osoby legitymujące się świadectwem
ukończenia szkoły policealnej i średniej 49%. Kolejne mniej liczne grupy stanowiły osoby
z wykształceniem zasadniczym zawodowym 21% oraz osoby, które ukończyły szkołę
podstawową i gimnazjum 19%. Wykształcenie wyższe osiągnęło 10% populacji. Najmniejszy
odsetek osób (1%) nie legitymuje się żadnym wykształceniem.
Wykres 5. Struktura wykształcenia ludności w wieku 13 lat i więcej w 2011r.
w powiecie świebodzińskim
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS
388342 316
274 275
92156
104144
8423,7 45,6 32,9 52,5 30,5
2009 2010 2011 2012 2013
Małżeństwa i rozwody
Małżeństwa Rozwody % rozwodów
10%
49%21%
19%
1%
Struktura wykształcenia ludności
wyższe
policealne i średnie
zasadnicze zawodowa
podstawowe ukończone igimnazjalne
podstawowe nieukończone ibez wykształcenia
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
16
W 2011r. utrzymywały się różnice w strukturze wykształcenia kobiet i mężczyzn.
W populacji osób z wykształceniem wyższym, policealnym i średnim dominowały kobiety,
których udział ukształtował się odpowiednio na poziomie 11,6% i 51,5% i był wyższy od
odsetka mężczyzn w obu grupach wykształcenia o 9%. Udział mężczyzn mających ukończoną
zasadniczą szkołę zawodową wynosił 26,8% i był wyższy o 10,8% niż udział kobiet.
Wykres 6. Struktura ludności w wieku 13 lat i więcej według poziomu wykształcenia i płci
w powiecie świebodzińskim w 2011r.
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS
Kolejnym czynnikiem, który ma zasadniczy wpływ na poziom wykształcenia jest
miejsce zamieszkania. Wśród mieszkańców miast powiatu świebodzińskiego przeważały osoby
posiadające wykształcenie wyższe 12,8% (na wsi 7,3%) oraz policealne i średnie 55% (na wsi
42,1%). Wśród mieszkańców wsi przeważają osoby z wykształceniem zasadniczym
zawodowym 24,9% (w miastach 17,5%) oraz podstawowym ukończonym i gimnazjalnym 24%
(w miastach 13,9%).
Ważnym czynnikiem różnicującym strukturę wykształcenia mieszkańców powiatu
świebodzińskiego jest również wiek. W populacji osób młodych poniżej 30 roku życia
dominuje wykształcenie średnie. W kategorii wiekowej 30-59 lat najliczniejszą grupą były
osoby z wykształceniem średnim, ale także duży odsetek osób legitymował się wykształceniem
zawodowym. Wśród osób w wieku 60 lat i więcej przeważają osoby
z wykształceniem średnim i ukończonym podstawowym.
2.4.Kultura
0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
14000
16000
18000
wyższe policealne iśrednie
zasadniczezawodowe
podstawoweukończone igimnazjalne
podsawowenieukończone
i bezwykształcenia
kobiety
męźczyźni
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
17
2.4.1. Obiekty zabytkowe
Świebodzin jest jednym z najstarszych miast Ziemi Lubuskiej. Przez wieki kształtował
się tu charakterystyczny krajobraz kulturowy.
„Najcenniejszym zespołem urbanistyczno-architektonicznym jest Świebodzin,
zachowany bez większych ubytków w starej zabudowie. Miasto posiada wartościowe zabytki
użyteczności publicznej (kościoły, ratusz, zamek, mury obronne) i mieszkalnej. Klasę
ogólnopolską reprezentuje także zespół poklasztorny w Gościkowie, pod względem
architektury i wyposażenia wnętrz. Na terenie Gminy znajduje się ponadto 14 kościołów,
w tym 3 powstałe w XVI w. (przebudowane w latach późniejszych), 2 w XVIII w., a 9 w XIX
i XX w. Spośród 13 budowli podworskich pałac w Wilkowie z 1550 roku jest architektonicznie
najciekawszym. Pałace w Lubinicku i Rakowie, powstałe w XVIII wieku prezentują formy z
okresu przebudowy dokonanej w 2 połowie XIX w. Pozostałych 10 obiektów powstało w XIX
i XX stuleciu. Z 17 zespołów folwarcznych z zabudowy
z XIX w. (poza jednym z XVIII-XIX w.) pewne walory architektoniczne posiadaj- folwarki w:
Borowie, Chociulach, Lubinicku, Lubogórze, Kupieninie i Rakowie. Na 7 parków istniejących
w gminie dobrze utrzymane są w: Świebodzinie, Gościkowie, Lubinicku, Chociulach i
Rakowie. Zabudowa mieszkalna pochodzi z II połowy XIX w. i I ćwierci XX w. Pewne
wartości kulturowe posiada zabudowa Grodziszcza, Jordanowa, Kępska i Kupienina”7.
W Gminnej Ewidencji Zabytków Miasta i Gminy Świebodzin8 znajduje się 1.726
obiektów, z czego 725 to zabytki na terenie Miasta Świebodzin, a 1.001 to zabytki na
pozostałym terenie Gminy Świebodzin.
Do najbardziej charakterystycznych form decydujących o charakterze krajobrazu
kulturowego Gminy należy:
kościół pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny i świętego Marcina z XIII-XIV w.
przebudowany w XVIII w., klasztor z XIII-XIV w. i zabudowania podworskie
w Gościkowie,
układ urbanistyczny obszaru d. miasta średniowiecznego z zamkiem i parkiem miejskim
w Świebodzinie,
ratusz z XVI w., mury i baszty obronne w Świebodzinie.
7 Tamże. 8 Zarządzenie nr 640/B/2013 Burmistrza Świebodzina z dnia 01 lipca 2013r. w sprawie przyjęcia Gminnej
Ewidencji Zabytków Miasta i Gminy Świebodzin.
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
18
2.4.2. Instytucje kulturalne
Gminna instytucja kultury obejmująca swoim działaniem teren Gminy Świebodzin.
Oprócz bogatej oferty artystycznej, koncertów i imprez estradowych, oferuje możliwość
udziału w zajęciach prowadzonych przez wykwalifikowanych instruktorów, jak też w grupach
prowadzących swą działalność w Świebodzińskim Domu Kultury a opartych na społecznych
inicjatywach.
Tabela 5. Sekcje w Świebodzińskim Domu Kultury
Sekcje w Świebodzińskim Domu Kultury
Lp. Lp. 1. Sekcja Taneczna 12. Uniwersytet Trzeciego Wieku:
2. Tetra Ruchu Grupa Rowerowa
3. Świebodzińska Orkiestra Dęta Kabaret Bakalaret
4. Cheerleaderki Sekcja Artystyczna
5. Sekcja Wokalna Sekcja Kronikarska
6. Sekcja Teatralna Sekcja Gimnastyczna
7. Klub Seniora: Sekcja Komputerowa
Zespół Śpiewaczy „Retro” Sekcja Turystyczna
Sekcja Żywego Słowa Sekcja „Na zdrówko seniorze”
8. Sekcja Plastyczna Miłośnicy Piosenki Turystycznej
9. Stowarzyszenie Pamięci Czesława Niemena Sekcja Zumba Senior
10. Sekcja krótkofalowców SP3PLD Sekcja Literacka
11. Sekcja Szachowa Sekcja Krawiecka
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych ŚDK
ŚDK jest autorem i organizatorem wielu ważnych imprez kulturalnych, które zasięgiem
obejmują nie tylko Gminę i Powiat Świebodzin, ale całe Województwo Lubuskie. Ośrodek ten
od kilku lat utrzymuje, realizuje i rozwija szeroko rozumianą współpracę zagraniczną.
Wiodącym motywem są tutaj kontakty z partnerską gminą Neuenhagen bei Berlin. Na bazie
wzajemnych kontaktów udało się stworzyć wiele wspólnych imprez o charakterze
wielopokoleniowym, które w znacznej części finansowane były ze środków unijnych.
Do ważniejszych wydarzeń realizowanych przez ŚDK w ostatnich latach należą:
1. Międzynarodowy Festiwal Muzyczny im. Marcina Agricoli.
2. Imprezy estradowe.
3. Spektakle teatralne.
4. Wojewódzkie i Międzynarodowe Przeglądy Amatorskiego Ruchu Artystycznego.
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
19
5. Imprezy plenerowe.
6. Działalność wydawnicza, która w głównej mierze realizowana jest na bazie
Uniwersytetu Trzeciego Wieku.
7. Szeroka oferta zajęć dla dzieci, młodzieży i dorosłych.
Oprócz w/w sekcji działa także Galeria „Inspiracje” organizująca wystawy, spotkania
klubowe, okolicznościowe, koncerty muzyczne, Świebodzińska Scena Rockowa, na której
działają zespoły amatorskie i półprofesionalne oraz Centrum Komputerowe prowadzące zajęcia
internetowe oraz kursy komputerowe. Pozostałe formy działalności Domu Kultury obejmują
imprezy artystyczne i rozrywkowe takie jak: Festiwal Folkloru, Dni Świebodzina
i inne9.
Funkcję upowszechnienia kultury realizują również placówki biblioteczne. Według
danych GUS w 2013r. na terenie Gminy Świebodzin funkcjonowały 4 placówki biblioteczne,
w tym jedna filia miejska w pawilonie Świebodzińskiej Spółdzielni Mieszkaniowej i dwie filie
wiejskie (Jordanowo, Rzeczyca). Sieć biblioteczną gminy uzupełnia Biblioteka Pedagogiczna
mieszcząca się na ul. Świerczewskiego w Świebodzinie, która jest filią biblioteki
Pedagogicznej z Zielonej Góry.
W Świebodzinie funkcjonuje Muzeum Regionalne, którego siedzibą jest renesansowo-
neogotycki ratusz. Zbiory własne Muzeum mają charakter prawie wyłącznie regionalny
obejmują, ok. 5.000 pozycji z następujących dziedzin: historii, archeologii, sztuki,
numizmatyki, techniki, etnografii oraz przyrody. W ramach ekspozycji stałych prezentowanych
jest ponad 1.000 obiektów. Najcenniejsze zbiory i kolekcje to: kartografia Dolnego Śląska,
lokalne malarstwo I poł. XX w., dawne karty pocztowe, lokalna rzeźba gotycka i
manierystyczna, numizmatyka polska i niemiecka, malarstwo i grafika miejscowego
środowiska plastycznego, regionalne zbiory archeologiczne oraz przyrodnicze. Oferta muzeum
obejmuje ekspozycje stałe i czasowe oraz imprezy cykliczne10.
Większość placówek kulturalnych koncentruje się w Świebodzinie, brak jest oferty na
obszarach wiejskich.
Priorytetem w dziedzinie kultury powinno być z jednej strony wykorzystanie potencjału
kulturowego Gminy dla jej promocji na zewnątrz, a z drugiej wzmocnienie istniejących i
pobudzenie nowych potrzeb kulturalnych wśród jego mieszkańców.
9 Strategia zrównoważonego rozwoju miasta i gminy Świebodzin. 10 http://www.muzeumswiebodzin.pl/
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
20
2.5. Edukacja
Edukacja, rozumiana jako wychowanie, wykształcenie, nauka oraz zdobywanie wiedzy,
umiejętności i kształcenie, pełni zasadniczą rolę w rozwoju człowieka. Jako proces trwający od
młodości jest sposobem na podniesienie jakości zasobów ludzkich, a tym samym poziomu
konkurencyjności gospodarki i przyspieszenia tempa rozwoju gospodarczego.
Głównym problemem edukacji jest nierówny dostęp do niej przez całe życie, efektem
czego są zróżnicowane szanse życiowe poszczególnych grup ludności, np. młodzieży
mieszkającej na wsi i w mieście, dziewcząt i chłopców, dorosłych bez wykształcenia
i z wykształceniem.
W roku szkolnym 2013/2014 w Gminie Świebodzin funkcjonowały
2 grupy żłobkowe, 1 żłobek (niepubliczny), klub dziecięcy (niepubliczny), 14 placówek
wychowania przedszkolnego, w tym 8 przedszkoli, 6 szkół podstawowych, 4 szkoły
gimnazjalne.
Dane szczegółowe na temat placówek oświatowych, a także liczby dzieci i uczniów do
nich uczęszczających w ostatnich latach szkolnych przedstawia poniższa tabela.
Tabela 6. Placówki oświatowe w Gminie Świebodzin
EDUKACJA Rok szkolny
2010/2011 2012/2013 2013/2014
Placówki wychowania przedszkolnego:
w tym przedszkola
14 14 14
7 8 8
Miejsca w przedszkolach 808 880 809
Dzieci w placówkach wychowania
przedszkolnego 993 1 139 1 071
w tym w przedszkolach 793 887 802
Szkoły podstawowe 8 6 6
Uczniowie szkół podstawowych 1 818 1 767 1 804
Szkoły gimnazjalne 5 4 4
Uczniowie szkół gimnazjalnych 1 246 1 108 1 111
Liczba uczniów przypadających na 1
oddział w szkołach:
podstawowych 19 20 20
gimnazjalnych 20 21 22
Źródło: Statystyczne Vademecum Samorządowe GUS 2014
Warto dodać, iż w 1998 roku w gminie został powołany Uniwersytet Trzeciego Wieku,
który obejmuje ustawicznym kształceniem osoby w starszym wieku, najczęściej emerytów i
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
21
rencistów. Uczestnictwo w UTW jest dobrowolne, a wykłady dla wszystkich seniorów
odbywają się raz w miesiącu. Ponadto każdy z uczestników UTW przynależy do sekcji
zainteresowań, które zostały przedstawione powyżej.
2.6. Sektor pozarządowy
Organizacje pozarządowe są przejawem społeczeństwa obywatelskiego, jedną z form
aktywności społecznej. Odgrywają ważną rolę nie tylko w konsolidacji lokalnej społeczności,
organizacyjnym wzmacnianiu władz lokalnych, lecz również zwiększają szanse rozwoju
małych i średnich miejscowości. Dobrze zorganizowane środowisko może sprzyjać
aktywizowaniu nie tylko pojedynczych osób i marginalizowanych grup społecznych, ale ich
lokalnego otoczenia, sprzyja budowaniu samowystarczalności społeczności lokalnych poprzez
uruchomienie i wykorzystanie jej zasobów.
Samorząd gminy, w oparciu o akt prawa miejscowego („Program współpracy Gminy
Świebodzin z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3
ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie”) podejmował współpracę
z organizacjami pozarządowymi, która przybierała dofinansowania działalności statutowej
organizacji, wsparcia rzeczowego i lokalowego oraz doradztwa i konsultacji. Poniższa tabela
przedstawia dane szczegółowe na temat sektora pozarządowego funkcjonującego w gminie.
Tabela 6. Organizacje pozarządowe w Gminie Świebodzin w 2014r.
Lp. Nazwa organizacji Adres organizacji
1. Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju "Hyak" ul. Sulechowska 4c/4, Świebodzin
2. Stowarzyszenie na Rzecz Edukacji "Pomost" ul. Moniuszki 5, Świebodzin
3. Stowarzyszenie Osób Niewidomych
i Słabowidzących z Powiatu Świebodzińskiego Plac Wolności 18, Świebodzin
4. Fundacja Na Rzecz Walki z Pedofilią
"Obudź Szansę" Os. Żaków 79, Świebodzin
5. Stowarzyszenie "Człowiek" Os. Słoneczne 43, Świebodzin
6. Fundacja "Lider" ul. Żymierskiego 17a, Świebodzin
7. Stowarzyszenie Klub Piłkarski Pogoń Świebodzin ul. Sikorskiego 25, Świebodzin
8. Stowarzyszenie Sympatyków Sportów Siłowych
Arm Strong Świebodzin Os. Łużyckie 12c/5, Świebodzin
9. Stowarzyszenie Śpiewacze Adoramus Park Chopina 4, Świebodzin
10. Fundacja "Chirurgia Świebodzin" ul. Młyńska 6, Świebodzin
11. Stowarzyszenie Rodzin Świebodzińskich
"Ars Familia" Os. Łużyckie 52, Świebodzin
12. Stowarzyszenie Przyjaciół Szkoły
"Szkoła Marzeń"
ul. Świerczewskiego 76a,
Świebodzin
13. Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom i Ich Rodzinom
w Trudnej Sytuacji Życiowej "Kuźnia" Park Chopina 4, Świebodzin
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
22
14. Towarzystwo Sportowe "Zew" Świebodzin Park Chopina 1, Świebodzin
15. Towarzystwo Przyjaciół Szkoły Muzycznej
i Stopnia w Świebodzinie ul. Sulechowska 15, Świebodzin
16. Świebodzińskie Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom
Niepełnosprawnym Plac Wolności 18, Świebodzin
17. Stowarzyszenie Pomocy dla Zwierząt
"Azyl na Koziej" ul. Kozia 2A, Świebodzin
18. Klub Sportowy "Ju-Jitsu" Świebodzin ul. Sobieskiego 15a/ 4, Świebodzin
19. Stowarzyszenie "Nasz Szpital" ul. Młyńska 6, Świebodzin
20. Stowarzyszenie Miłośników Aktywnego i
Zdrowego Stylu Życia "Totis Viribus" ul. Ogrodowa 12a/4, Świebodzin
21. Klub Sportów Walki "Profight" ul. Kościelna 10b/5, Świebodzin
22. Klub Biegacza "Świeboda" Świebodzin Os. Kopernika 41, Świebodzin
23. Klub Piłkarski "Santos" Świebodzin Os. Łużyckie 47/20
24. Klub Sportowy "Jofrakuda" Świebodzin ul. Żaków 6e/7, Świebodzin
25. Świebodziński Klub Tenisowy Os. Słoneczne 107, Świebodzin
26. Miejski Klub Sportowy "Pogoń" Świebodzin ul. Sikorskiego 25, Świebodzin
27. Uczniowski Klub Sportowy "Orlik" Park Chopina 1, Świebodzin
28. Uczniowski Klub Sportowy "Siódemka" ul. Świerczewskiego 74a,
Świebodzin
29. Międzyszkolny Uczniowski Klub Sportowy "Lider" ul. Świerczewskiego 74a,
Świebodzin
30. Uczniowski Klub Sportowy "Gambit" przy
Świebodzińskim Domu Kultury ul. Piłsudskiego 39, Świebodzin
31. Regionalne Towarzystwo Kultury w Świebodzinie Plac Jana Pawła II 1, Świebodzin
32. Polskie Stowarzyszenie Diabetyków - Koło
Terenowe w Świebodzinie ul. Kamienna 15b/4, Świebodzin
33. Związek Inwalidów Wojennych RP - Zarząd
Oddziału Plac Wolności 18, Świebodzin
34. Stowarzyszenie Aktywnej Rehabilitacji
"Makuwygi" ul. Zamkowa 1, Świebodzin
35. Stowarzyszenie Nasza Wieś Tradycja - Przyszłość ul. Sikorskiego 2, Świebodzin
36. Stowarzyszenie "Świebodziński Parasol Nadziei" ul. Okrężna 4, Świebodzin
37. Świebodziński Związek Kresowian Organizacja
Pożytku Publicznego ul. Kręta 11, Świebodzin
38. Fundacja "Otwartych Serc" ul. 1 Maja 22, Świebodzin
39. Świebodzińskie Stowarzyszenie Modelarzy
Lotniczych Os. Łużyckie 1d/1, Świebodzin
40. Stowarzyszenie Pamięci Czesława Niemena ul. Piłsudskiego 39/41, Świebodzin
41. Stowarzyszenie "LGD Działaj z Nami" ul. Wałowa 1, Świebodzin
42. Uczniowski Klub Sportowy Klub Tańca Victor Os. Łużyckie 42/6, Świebodzin
43. Stowarzyszenie "Aktywni 2010" ul. Wałowa 13, Świebodzin
44. Polskie Centrum Szachowe Niepełnosprawnych
"Idea" Os. Kopernika 99, Świebodzin
45. Klub Sportowy "Pogoń" ul. Sikorskiego 25, Świebodzin
46. "Rodzinne Domy Dziecka"
Fundacja Pod Wezwaniem Św. Józefa ul. Mała 5, Świebodzin
47. Stowarzyszenie im. Lecha Wierusza ul. Piłsudskiego 39/41, Świebodzin
48. Klub Abstynenta "Świeboda" ul. Bramkowa 2, Świebodzin
49. Stowarzyszenie Wzajemnej Samopomocy
"Samaria" ul. Rusinów 1, Świebodzin
50. Świebodzińskie Towarzystwo Oświatowe ul. Szpitalna 3, Świebodzin
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
23
51. Klub Kultury Filmowej Plac Jana Pawła II 1, Świebodzin
52. Stowarzyszenie Wspierania Małej i Średniej
Przedsiębiorczości ul. Wałowa 1, Świebodzin
53. Chrześcijańskie Stowarzyszenie Dobroczynne ul. Wałowa 7, Świebodzin
54. Stowarzyszenie Żeglarskie Manta ul. Łużycka 5a, Świebodzin
55. Stowarzyszenie "Nasz Witosław" Witosław 7a, Świebodzin
56. Stowarzyszenie Sportowe "Olimpia" Jeziory 32, Świebodzin
57. Stowarzyszenie Razem Dla Grodziszcza Grodziszcze 21d/4, Świebodzin
58. Stowarzyszenie
"Wspólne Dobro" Wityń - Rzeczyca Rzeczyca 12A, Świebodzin
59. Ludowy Zespół Sportowy "Zryw" Rzeczyca Rzeczyca 14, Świebodzin
60. Związek Byłych Pracowników PGR "Lubuskiego" Lubinicko 26, Świebodzin
61. Stowarzyszenie "Nasza Wieś Lubinicko" Lubinicko 51a, Świebodzin
62. Ludowy Zespół Sportowy Błyskawica
w Lubinicku Lubinicko 54, Świebodzin
63. Klub Piłkarski Odra Glińsk Glińsk 12 lok. 2, Świebodzin
64. Ludowy Zespół Sportowy Meteor Jordanowo Gościkowo 31, Świebodzin
65. Stowarzyszenie "Z Głębi Serca w Jordanowie" Jordanowo 3, Świebodzin
66. Stowarzyszenie "Bona Fides" Jordanowo 45, Świebodzin
67. Ogólnopolskie Stowarzyszenie "Joker" Nowy Dworek 46, Świebodzin
68. Stowarzyszenie Nowy Dworek Nowy Dworek 32a, Świebodzin
69. Stowarzyszenie Inicjatyw Obywatelskich
"Wspólne Dobro" Ługów 58, Świebodzin
70. Klub Sportowy "Zenit" Ługów Ługów 50, Świebodzin
71. Ludowy Zespół Sportowy "Bizon" Wilkowo Wilkowo 82, Świebodzin
72. KS Schnug Chociule Chociule 68/1, Świebodzin
73. Fundacja "Podkówka" Chociule 73, Świebodzin
74. Automobilklub Zachód Chociule 36C, Świebodzin
75. Stowarzyszenie Klub Sportowy "Sokół" Rozłogi Rozłogi 6, Świebodzin
76. Ludowy Zespół Sportowy "Rakovia" Raków 19a/ 6, Świebodzin
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych www.ngo.pl
Analizując powyższą tabelę, można zauważyć, że na terenie Gminy Świebodzin
funkcjonuje zbyt mała liczba organizacji pozarządowych działających w obszarze polityki
społecznej.
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
24
III DIAGNOZA SYTUACJI SPOŁECZNEJ W GMINIE ŚWIEBODZIN
3.1. Rodzina świebodzińska w systemie pomocy społecznej
Analiza danych wskazuje, że w roku 2011 pomocą objęto ogółem 720 rodzin, natomiast
w roku 2013 odnotowano 823 rodzin, zatem liczba osób korzystających z pomocy uległa
zwiększeniu. Jednak należy zauważyć, że w tym samym okresie liczba jednoosobowych
gospodarstw domowych nie uległa zmianie. W 2011 roku stanowiły one liczbę 341, zaś w 2013
roku 343.
Wśród rodzin z dziećmi najliczniejszą grupę stanowią rodziny z dwójką dzieci (130
rodzin), następnie z jednym dzieckiem (124 rodzin) i z trójką dzieci (66 rodzin), od czwórki do
siedmiu i więcej to liczba od kilkudziesięciu do kilku rodzin. W latach 2011-2013 we
wszystkich przedziałach zauważalna jest tendencja spadkowa rodzin korzystających
z pomocy.
W 2011 roku odnotowano liczbę 129 rodzin niepełnych, a w roku 2013 liczbę 143.
Pośród tych rodzin najliczniejsza grupa to samotny rodzic z jednym dzieckiem (66). Na
przestrzeni lat liczba ta zwiększyła się, w 2012 odnotowano 50 rodzin, natomiast w 2011 roku
49. Natomiast liczba rodzin niepełnych z dwójką dzieci objętych pomocą ulegała wahaniom, w
roku 2011 stanowiła liczbę 44, w 2012 roku zmalała do 37, natomiast w roku 2013 znów
wzrosła do liczby 46. Z kolei rodziny z trójką oraz czwórką dzieci i więcej kształtują się
w ciągu wskazanych powyżej lat na podobnym poziomie.
Tabela 7. Liczba rodzin objętych wsparciem Ośrodka Pomocy Społecznej w Świebodzinie w latach 2011-
2013
Przyczyny trudnej sytuacji życiowej Lata
2011 2012 2013
Ubóstwo 621 685 729
Bezdomność 48 58 47
Potrzeba ochrony macierzyństwa,
w tym wielodzietności
77 95 100
17 18 16
Bezrobocie 378 446 496
Bezradność w sprawach opiekuńczo –
wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa
domowego w tym:
- rodziny niepełne
- rodziny wielodzietne
169 176 189
106 109 119
51 53 55
Alkoholizm 68 67 83
Narkomania 21 16 14
Trudności w przystosowaniu po zwolnieniu
z zakładu karnego 20 22 27
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych OPS w Świebodzinie
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
25
Według danych powyżej, najczęstszym powodem ubiegania się o pomoc jest ubóstwo i
bezrobocie. W 2011 r. liczba rodzin objętych wsparciem z powodu ubóstwa wynosiła 621,
a bezrobocia 378. W 2013r. liczba wzrosła z tytułu ubóstwa o 17,4% do 729 rodzin,
a bezrobocia aż o 31,2% do 496 rodzin.
Drugą najczęstszą przyczyną korzystania z pomocy jest bezradność w sprawach
opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego. W roku 2011 pomocą z
tego powodu objęto 169 rodzin, a w 2013r. – 189, co wskazuje na tendencję wzrostową
o 11,9%.
Kolejną przyczyną jest potrzeba ochrony macierzyństwa. W ciągu ostatnich 3 lat objęto
pomocą od 77 do 100 rodzin. W 2011r. z pomocy skorzystało 17 rodzin wielodzietnych,
natomiast w 2013r. było ich 16.
Pomocą z powodu alkoholizmu w 2011r. objęto 68 rodzin, a liczba ta w 2013r. wzrosła
do 83.
Kolejną przyczyną trudnej sytuacji życiowej jest bezdomność. Liczba osób objęta
wsparciem z tego tytułu ulegała wahaniom (48:58:47) w latach 2011-2013.
Dwie następne przyczyny korzystania z pomocy to trudności w przystosowaniu po
zwolnieniu z zakładu karnego i narkomania. Liczba rodzin z pierwszego wymienionego
powodu od 2011r. - 20, wzrosła do 27 rodzin w 2013r. Z powodu narkomanii w 2011r. pomocą
objęto 21 rodzin, a w ciągu kolejnych dwóch lat zmniejszyła się do liczby 14 rodzin.
Należy również uwzględnić stosunkowo nową formę wsparcia, jaką jest przydzielenie
asystenta rodziny. Asystent rodziny współpracuje z rodziną wymagającą wsparcia. Pomoc
ta uwzględnia zarówno potrzeby rodzin jak i gotowość do realnego współdziałania.
Indywidualna pomoc służy przede wszystkim rozwiązaniu konkretnych problemów
podopiecznego, wzbudzeniu w nim wiary w swoje możliwości oraz motywowanie
do podejmowania działań do tej pory uznawanych przez niego za niemożliwe. Zadaniem
asystenta jest przede wszystkim wskazanie osobom zagrożonym marginalizacją możliwości
podejmowania sprawczych działań, zwiększenie poczucia wpływu na swoje życie oraz
podwyższenie samooceny. Główną metodą pracy asystenta jest podążanie za podopiecznym
i selektywne wspieranie jego realnych dążeń.
Od kwietnia 2012r. w Ośrodku Pomocy Społecznej w Świebodzinie funkcjonuje jeden
asystent rodziny, który objął pomocą 11 rodzin, natomiast w 2013r. wspierał 18 rodzin
(w tym 40 dzieci). Od 1 stycznia 2015 r. przyznanie asystenta będzie obligatoryjnym zadaniem
gminy, gdzie asystent będzie mógł objąć pomocą 15 rodzin.
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
26
Wykres 7. Liczba rodzin korzystających z usług asystenta rodziny w 2013r.
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych OPS w Świebodzinie
Podejmując pracę z rodziną główny akcent powinien być nałożony na profilaktykę,
czyli wsparcie udzielane rodzinie naturalnej dziecka przed wystąpieniem w sytuacji
kryzysowej, w konsekwencji której może dojść do zabrania dziecka z domu.
Podejmowane działania powinny być ukierunkowane na wsparcie rodziny naturalnej
oraz eliminowanie takich sytuacji, kiedy dziecko musi opuścić własną rodzinę. Umieszczenie
dziecka w systemie pieczy zastępczej nie oznacza bowiem rozwiązania problemu rodziny.
Takie rozwiązanie należy traktować jako przejściową formę zabezpieczenia dziecka. Mając na
uwadze więzi emocjonalne dziecka z rodziną oraz środowiskiem w takich przypadkach
konieczne jest motywowanie rodziców do zmiany oraz tworzenie warunków do prawidłowego
rozwoju dziecka w rodzinie naturalnej dających szansę na jego powrót do rodziny.
Zgodnie z art. 176 pkt 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011r. o wspieraniu rodziny i pieczy
zastępczej kwestia wspierania rodziny zostanie opracowana w odrębnym programie wspierania
rodziny.
Ponadto od czerwca 2014 r. Gmina Świebodzin na podstawie Ustawy o Karcie Dużej
Rodziny realizuje rządowy program dla rodzin wielodzietnych Karta Dużej Rodziny, który ma
za zadanie zwiększyć szanse rozwojowe i życiowe dzieci i młodzieży z rodzin wielodzietnych.
Program ma zasięg ogólnokrajowy i adresowany jest do członków rodzin wielodzietnych bez
względu na ich miejsce zamieszkania oraz wykazywane dochody. Karta oferuje system zniżek
oraz dodatkowych uprawnień. Jej posiadacze mogą korzystać
z katalogu oferty kulturalnej, rekreacyjnej czy transportowej na terenie całego kraju.
W 2014 r. do Ośrodka Pomocy Społecznej realizującego zadanie wpłynęło
44 wniosków rodzin wielodzietnych o przyznanie Karty Dużej Rodziny.
3.2. Bezrobocie
4
5
9
Liczba rodzin korzystających z usług
asystenta rodziny
do 3 miesięcy
powyżej 3 do 12 miesięcy
powyżej 1 roku
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
27
Zmiany gospodarcze i polityczne, jakie dokonały się w Polsce w latach 1989-1990
doprowadziły do tego, że Polska dołączyła do krajów o gospodarce rynkowej, co z kolei
spowodowało pojawienie się zjawiska bezrobocia. Jest to zjawisko społeczne, polegające na
tym, że część ludzi zdolnych do pracy i deklarujących chęć jej podjęcia nie znajduje
faktycznego zatrudnienia. Stan ten jest spowodowany brakiem równowagi pomiędzy podażą
pracy a popytem na pracę. W Polsce stało się kwestią społeczną, świadczy o tym dynamika,
skala i struktura zjawiska. Brak pracy jest czynnikiem, który ma wpływ na zaspokojenie
ważnych potrzeb społecznych w różnych sferach życia. Konsekwencją braku pracy jest też
narastające ubóstwo i związane z tym kwestie edukacyjne, zdrowotne, mieszkaniowe itd.,
których rozwiązaniem zajmuje się szeroko pojęta polityka społeczna.
Walka z bezrobociem możliwa jest tylko przez kompleksowe działania w sferze
ekonomicznej mającej na celu wzrost gospodarczy i tworzenie nowych miejsc pracy. Zadania
w tej sferze koncentrują się również wokół problemów ochrony pracowników przed utratą
zatrudnienia, ochrony egzystencji jednostki dotkniętej brakiem pracy oraz pomocy
w znalezieniu zatrudnienia. Świadczenia społeczne dla bezrobotnych w Polsce reguluje ustawa
o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Powinny one zapewnić bezrobotnemu
minimum życiowe, ale powinny także zachęcać do podjęcia zatrudnienia.
Wykres 8. Bezrobotni w Gminie Świebodziń na
tle powiatu świebodzińskiego w 2013r.
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego i Powiatowego Urzędu Pracy
w Świebodzinie w latach 2011-2013 liczba posiadających zatrudnienie mieszkańców Gminy
Świebodzin zmniejszała się z roku na rok (z 9 637 w 2011r. do 8 994 w 2013r.),
a liczba osób bezrobotnych rosła (z 1 242 w 2011r. do 1 709 w 2013r.). Na koniec roku 2013r.
55%45%
Bezrobotni wGminieŚwiebodzin
Bezrobotni wpozostałej częścipowiatu
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
28
większość osób bezrobotnych stanowili mężczyźni (53,9%). W porównaniu do stanu
z 31.12.2011r. odnotowano wzrost liczby zarejestrowanych o 37,6% w skali gminy.
Wykres 9. Mieszkańcy gminy posiadający zatrudnienie Wykres 10. Bezrobotni gminy w latach 2011-2013
w latach 2011-2013
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS i PUP w Świebodzinie
Przedstawiony w poniższej tabeli obraz rynku pracy w gminie poprzez pokazanie wg.
danych GUS ilości osób pracujących potwierdza poprzednie obserwacje o zwiększeniu się
bezrobocia. Wniosek taki można wyciągnąć zgodnie ze spadkiem ilości osób zatrudnionych
1242
15871709
580
790
921
662
797788
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
1800
2011 2012 2013
liczba osób bezrobotnych ogółem
liczba bezrobotnych mężczyzn
liczba bezrobotnych kobiet
9637 9266 8994
4876 4697 45304761 4569 4464
0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
2011 2012 2013
liczba osób pracujących ogółem
liczba pracujących mężczyzn
liczba pracujących kobiet
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
29
w przeciągu trzech lat. Utrzymywanie się tej tendencji jest zjawiskiem zdecydowanie
niekorzystnym. Bezrobocie w konsekwencji prowadzi bowiem do ubożenia społeczeństwa,
problemów edukacyjnych, zdrowotnych, mieszkaniowych itp.
Tabela 8. Pracujący wg innego podziału niż PKD w latach 2009 - 2013
Liczba osób w latach
2009 2010 2011 2012 2013
Ogółem 9 003 9 651 9 637 9 266 8 994
Mężczyźni 4 257 4 770 4 876 4 697 4 530
Kobiety 4 746 4 881 4 761 4 569 4 464
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS
Wzrost liczby bezrobotnych w Gminie Świebodzin w latach 2011 - 2013 wpisywał się
w powiatową, wojewódzką i ogólnopolską tendencję. Potwierdzają to przedstawione na
poniższym wykresie dane dotyczące stopy bezrobocia w powiecie świebodzińskim,
w województwie lubuskim i w kraju.
Wykres 11. Stopa bezrobocia w powiecie świebodzińskim, w województwie lubuskim i w kraju
w latach 2011-2013 (w %)
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS
Na koniec 2013 roku wśród bezrobotnych w gminie największe grupy stanowiły osoby
młode w wieku 18-34 lata, często bez doświadczenia zawodowego (łącznie 822 osoby), osoby
pozostające bez zatrudnienia od 1 do 3 miesięcy (379 osób) oraz od 6 do 12 miesięcy (376
osób), a także osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym (538 osób).
Liczne grupy wśród będących bez zatrudnienia stanowiły również osoby w wieku 35-
44 lata (319 osób) i 45-54 lata (315 osób), osoby pozostające bez pracy od 12 do 24 miesięcy
(366 osób) oraz od 3 do 6 miesięcy (345 osób), osoby ze stażem powyżej 30 lat (331 osób) oraz
osoby z wykształceniem gimnazjalnym i niższym (471 osób).
9,912,5 13,5
15,4 15,9 15,712,5 13,4 13,4
2011 2012 2013
stopa bezrobocia w powiecie świebodzińskim stopa bezrobocia w województwie lubuskim
stopa bezrobocia w kraju
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
30
Warto zaznaczyć, że spora liczba osób w wykształceniem wyższym (9,4 % wszystkich
bezrobotnych w gminie) boryka się z problemem bezrobocia i odsetek tych osób stale wzrasta.
Dane szczegółowe uwzględniające podział bezrobotnych według wieku, czasu
pozostawania bez pracy, stażu pracy i wykształcenia przedstawiają poniższe wykresy.
Wykres 12, 13, 14, 15. Bezrobotni w Gminie Świebodzin w roku 2013 według wieku, czasu pozostawania bez pracy,
stażu pracy i poziomu wykształcenia
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
31
95
366
376
345
379
148
powyżej 24 m-cy
12-24 m-cy
6-12 m-cy
3-6 m-cy
1-3 m-cy
do 1 m-ca
liczba osób bezrobotnych według czasupozostawania bez pracy
122
491
233
224
357
228
340
30 lai iwięcej
20-30 lata
10-20 lat
5-10 lat
1-5 lat
do 1 roku
bez stażu
liczba osób bezrobotnych według stażu pracy
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
32
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych PUP w Świebodzinie
Odpowiedzią na taki stan rzeczy są aktywne formy promocji zatrudnienia, łagodzenia
skutków bezrobocia i aktywizacji bezrobotnych, finansowane z Funduszu Pracy
i Europejskiego Funduszu Społecznego.
Powiatowy Urząd Pracy w Świebodzinie udziela pomocy osobom pozostającym bez
pracy poprzez:
prace interwencyjne;
staże;
prace społecznie użyteczne;
471
538
169
370
161
gimnazjalne i niższe
zasadnicze zawodowe
średnie ogólnokształcące
policealne i średniezawodowe
wyższe
liczba osób bezrobotnych według wykształcenia
64
189
315
319
491
331
60-64 lata
55-59 lata
45-54 lata
35-44 lata
25-34 lata
18-24 lata
liczba osób bezrobotnych według wieku
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
33
refundację kosztów doposażenia stanowiska pracy,
roboty publiczne;
jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej;
organizację szkoleń;
pośrednictwo pracy;
poradnictwo zawodowe i informację zawodową;
pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy;
dodatek aktywizacyjny.
Pracownicy socjalni Ośrodka Pomocy Społecznej w Świebodzinie na bieżąco dokonują
diagnozy osób bezrobotnych i ich rodzin. Poza przyznaniem i wypłacaniem świadczeń
pieniężnych, udzieleniem pomocy rzeczowej pracownicy socjalni podejmują działania
motywujące tę grupę osób do podejmowania aktywnych form poszukiwania pracy oraz
podnoszenia i nabywania nowych kwalifikacji zawodowych zwiększających szanse na
przerwanie długotrwałego bezrobocia.
Bezrobotni klienci pomocy społecznej kierowani są przez Powiatowy Urząd Pracy
w Świebodzinie na wniosek Ośrodka Pomocy Społecznej w Świebodzinie do wykonywania
prac społecznie użytecznych. Osoby te w zależności od posiadanych kwalifikacji,
predyspozycji, czy doświadczenia zawodowego wykonują prace gospodarcze, porządkowe,
remontowe, pomagają w kuchni i biurze. W 2010 roku z tej formy skorzystało 13 osób
zarejestrowanych w PUP w Świebodzinie, w 2012 roku – 10 osób, a w 2013 roku – 16 osób.
Aby przeciwdziałać dziedziczeniu statusu bezrobotnego, na terenie Gminy Świebodzin
funkcjonuje Hufiec Pracy. Placówka ma charakter otwarty i realizuje zadania na rzecz
młodzieży środowiska lokalnego. Hufiec Pracy stwarza młodzieży warunki do podwyższania
wiedzy ogólnej oraz uzyskania kwalifikacji zawodowych. Prowadzi działalność
wychowawczą, resocjalizacyjną i profilaktyczną. W czasie wolnym młodzież ma możliwość
rozwijania swoich zainteresowań i pasji poprzez udział w zajęciach sportowo-rekreacyjnych
i artystycznych,. Dodatkowo młodzież ma możliwość uczestniczenia w realizowanych
projektach PNWM i programach współfinansowanych przez Europejski Fundusz
Społeczny. Hufiec Pracy w Świebodzinie oferuje możliwość uzupełnienia wykształcenia
ogólnego na poziomie gimnazjum – klasa I (na statusie ucznia) i klasy II i III (w których oprócz
zajęć teoretycznych odbywa się również przyuczenie do wykonywania określonej pracy na
zasadzie płatnych praktyk w zakładach pracy znajdujących się na terenie Gminy Świebodzin).
W klasie I i II Gimnazjum oferowane jest kształcenie m.in. w zawodach: sprzedawca, ogrodnik,
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
34
murarz – tynkarz, monter sieci, instalacji i urządzeń sanitarnych, monter zabudowy i robót
wykończeniowych w budownictwie, ślusarz, mechanik pojazdów samochodowych, cukiernik,
piekarz czy stolarz.
Celem wszystkich wyżej wymienionych podejmowanych działań jest zaktywizowanie
zawodowe jak największej liczby osób bezrobotnych, umożliwienie wyjścia z kręgu
świadczeniobiorców pomocy społecznej na rynek pracy, co zapewni samodzielność finansową
rodzinom oraz zaradność, niezależność i odpowiedzialność jej członków.
3.3. Niepełnosprawność
Powszechność oraz rozmiar zjawiska niepełnosprawności powoduje, że jest on jednym
z ważniejszych problemów w naszym regionie. Osoby niepełnosprawne zmagają się
z szeregiem trudności wynikających z obniżenia ich sprawności fizycznej, psychicznej
i umysłowej, ale również prawidłowym funkcjonowaniem nich w społeczeństwie. Szereg
ograniczeń i trudności spowodowanych barierami uniemożliwiającymi aktywne uczestnictwo
w życiu społecznym powoduje, że ta grupa społeczna jest bardziej narażona na marginalizacje
społeczną oraz wykluczenie społeczne.
Według Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności
w Świebodzinie, liczba osób zaliczonych do stopnia niepełnosprawności prawomocnym
orzeczeniem w 2013r. wynosiła 839, co stanowi 3% ludności Gminy Świebodzin. Dla
porównania, liczba osób niepełnosprawnych w powiecie świebodzińskim wynosiła 2.334, co
stanowi 4% populacji. Wśród ogółu osób niepełnosprawnych w gminie 438 stanowiły kobiety.
W miastach liczba kobiet niepełnosprawnych wynosiła 335 i w ciągu ostatnich 3 lat ulegała
wahaniom, natomiast na wsi osiągnęła liczbę 103 i od 2011r. zwiększyła się o 6,3%.
Niepełnosprawni mężczyźni w 2013r. stanowili nieco liczniejszą grupę – 401 osób. Ich
liczebność zwiększyła się w stosunku do 2011r. o 14%. Wzrost liczby niepełnosprawnych
mężczyzn widoczny był w miastach (o 11,5%) i na wsi (o 25,6%). Niepełnosprawność częściej
dotyka mieszkańców miast niż wsi.
Wykres 16. Osoby niepełnosprawne wg. płci w latach 2011 - 2013
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
35
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania
o Niepełnosprawności
Wśród osób posiadających orzeczenie o stopniu niepełnosprawności w Gminie
Świebodzin, najwięcej osób legitymuje się orzeczeniem umiarkowanym. Osoby te w 2013r.
stanowiły liczbę 398. Ich liczebność zwiększyła się w stosunku do 2011r. o 7,7% . Kolejną
grupą osób, były osoby z orzeczeniem o stopniu znacznym, które w 2013r. stanowiły 271.
W ciągu ostatnich 3 lat liczba osób ze stopniem znacznym ulegała wahaniom. Stopniem lekkim
w 2013r. legitymowało się 175 osób niepełnosprawnych. Ich liczebność zwiększyła się w
stosunku do 2011r. o 19,9%.
Wykres 17. Osoby wg. stopnia niepełnosprawności w latach 2011 - 2013
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania
o Niepełnosprawności
Według Narodowego Funduszu Zdrowia Odział Zielona Góra, liczba osób leczonych
z powodu zaburzeń psychicznych w Gminie Świebodzin na przestrzeni analizowanych lat była
388
451 438
345 359401
2011 2012 2013
Osoby niepełnosprawne ze względu na płeć
Kobiety Mężczyźni
222
284 271
365 368393
146 158 175
2011 2012 2013
Liczba osób według stopnia niepełnosprawności
znaczny umiarkowany lekki
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
36
zróżnicowana. W roku 2010 liczba osób psychicznie chorych stanowiła 2 141, z czego
w 2011 roku zmniejszyła się do 1 957 osób, natomiast do roku 2013 wzrosła do 2 075, co
stanowiło 6,8 % mieszkańców gminy. Z danych przedstawionych w poniższej tabeli wynika,
że kobiety częściej niż mężczyźni cierpią na zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania.
Tabela 9. Liczba osób z Gminy Świebodzin leczonych z powodu zaburzeń psychicznych i zaburzeń
zachowania w latach 2010 – 2013.
Liczba osób w latach 2010 - 2013
2010 2011 2012 2013
Ogółem 2 141 1 957 2 016 2 075
Mężczyźni 908 813 792 803
Kobiety 1 233 1 144 1 224 1 272
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych NFZ Odział Zielona Góra
Osoby niepełnosprawne znajdujące się w trudnej sytuacji życiowej i finansowej mogą
ubiegać się o pomoc świadczoną przez ośrodki pomocy społecznej na zasadach określonych w
ustawie o pomocy społecznej.
Ośrodek Pomocy Społecznej w Świebodzinie pomaga potrzebującym w różny sposób,
w tym między innymi: praca socjalna, poradnictwo prawne i specjalistyczne, pomoc
w staraniach o dom pomocy społecznej, pomoc finansowa i rzeczowa.
Sytuacja osób niepełnosprawnych jest najczęściej bardzo trudna. Choroba
i niepełnosprawność zwykle prowadzą do pogorszenia kondycji finansowej i sytuacji bytowej
osoby niepełnosprawnej i jej rodziny. Brak możliwości pracy zarobkowej, duże koszty leczenia
rehabilitacji, bariery architektoniczne, potrzeba opieki ze strony innych osób powodują, że
osoby te są klientami pomocy społecznej.
Analiza danych wskazuje, że w roku 2011 pomocą objęto ogółem 269 rodzin, natomiast
w roku 2013 odnotowano 282 rodzin, zatem liczba osób niepełnosprawnych korzystających z
pomocy uległa zwiększeniu o 4,8%. Z zasiłku pielęgnacyjnego w 2013r. korzystało ogółem
3.099 osób.
Istotą działań służb społecznych jest udzielenie takiego wsparcia osobom i rodzinom
osób niepełnosprawnych i długotrwale chorych, które umożliwi im samodzielną egzystencję,
da szansę na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych, aktywność społeczną, pełnienie
właściwych ról społecznych i poprawi jakość życia. Szczególną grupą osób niepełnosprawnych
są osoby starsze, samotne.
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
37
3.4. Domy Pomocy Społecznej
Na terenie Gminy Świebodzin funkcjonują dwa domy pomocy społecznej,
w Jordanowie i w Glińsku, które działają na prawach powiatu świebodzińskiego. Z uwagi
jednak na brak miejsc, zachodzi konieczność umieszczania tych osób w domach pomocy
społecznej poza terenem gminy.
W 2012 roku do Ośrodka Pomocy Społecznej w Świebodzinie wpłynęło 6 wniosków
o umieszczenie w domu pomocy społecznej. Skierowano 3 wnioski do sądu o wydanie
postanowienia skierowania do domu pomocy społecznej, w tym 1 osoba została skierowana
przez OPS w Świebodzinie, natomiast 2 osoby na podstawie opiekuna prawnego. W roku 2013
wpłynęło 5 wniosków do Ośrodka Pomocy Społecznej w Świebodzinie o umieszczenie w domu
pomocy społecznej. Do sądu skierowano 3 wnioski o wydanie postanowienia skierowania do
domu pomocy społecznej, w tym 1 osoba została skierowana przez OPS,
a 2 osoby na podstawie opiekuna prawnego.
Tabela 10. Koszty ponoszone przez Ośrodek Pomocy Społecznej w Świebodzinie za pobyt
mieszkańców w domach pomocy społecznej w latach 2011-2013
Lata Ilość osób Poniesione koszty
2011 31 612 987
2012 34 634 726
2013 34 637 466
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych OPS w Świebodzinie
Znaczna część osób umieszczonych w domach pomocy społecznej to osoby samotne, z
niskimi dochodami. W takich przypadkach obowiązek ponoszenia różnicy pomiędzy ich
odpłatnością, a kosztem utrzymania mieszkańca w danym domu spoczywa wyłącznie na
gminie. Najliczniejsza grupa podopiecznych Ośrodka Pomocy Społecznej przebywa
w domach pomocy społecznej na terenie powiatu świebodzińskiego, w Glińsku, Jordanowie
oraz w Toporowie. Aktualnie koszty utrzymania mieszkańca w placówkach kształtują się od
2 900 zł do 3 371 zł miesięcznie. Z danych Ośrodka Pomocy Społecznej w Świebodzinie
wynika, że z roku na rok, koszty ponoszone za pobyt mieszkańców w domach pomocy
społecznej stale rosną. W roku 2011 gmina zapłaciła 612 987 zł, natomiast do 2013 kwota ta
wzrosła do 637 466 zł.
Na dom pomocy społecznej obecnie oczekuje 1 osoba. Wymaga ona skierowania
wyłącznie do specjalistycznej placówki, której na terenie naszej gminy nie ma. Z uwagi na
długie okresy oczekiwania na przyjęcie do tego typu placówek Ośrodek poszukuje miejsc poza
województwem, na terenie całego kraju.
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
38
Rosnąca liczba osób wymagająca długotrwałej opieki, brak możliwości zabezpieczenia
pomocy przez rodzinę oraz wysokie koszty ponoszone przez gminę na opłacenie różnicy
pomiędzy odpłatnością ponoszoną przez mieszkańca, a kosztem utrzymania w danym domu,
rodzi konieczność tworzenia alternatywnych form zabezpieczenia socjalnego w miejscu
zamieszkania.
3.5. Pomoc i opieka nad osobami niepełnosprawnymi i seniorami
w miejscu zamieszkania
W ciągu ostatnich lat obserwuje się proces starzenia się społeczeństwa. Zgodnie
z definicją ONZ starzenie się społeczeństwa ma miejsce wtedy, gdy udział ludności w wieku
powyżej 65 lat przekracza 7% populacji. Z danych statystycznych wynika, że w Gminie
Świebodzin jest 5.274 osób w wieku poprodukcyjnym, co stanowi 17% mieszkańców gminy.
Rosnąca liczba osób starszych rodzi potrzebę edukowania do starości oraz tworzenia
takich form aktywności społecznej, które pozwolą seniorom na utrzymanie dobrej kondycji
psychicznej, zdrowotnej oraz jak najdłuższe zachowanie samodzielności. W tym celu należy
modyfikować oraz wzmacniać instrumenty lokalnej polityki na szczeblu lokalnym. Zatem
konieczne jest wspieranie i organizacja klubu seniora, rozwoju Uniwersytetu III Wieku oraz
Dziennego Domu Pomocy na terenie gminy. Takie formy działań służą bowiem wzmocnieniu
aktywności osób starszych oraz podtrzymywaniu więzi międzyludzkich.
Centrum Usług Opiekuńczych działające przy Ośrodku Pomocy Społecznej
w Świebodzinie świadczy pomocą dla seniorów. Oprócz stołówki, z której korzystają obecnie
24 osoby, prowadzi dom dziennego pobytu, organizuje również opiekę domową dla osób, które
ze względu na stan zdrowia wymagają pomocy.
Wymienione formy wsparcia środowiskowego mają na celu zarówno wsparcie rodzin
w opiece nad niepełnosprawnymi członkami rodziny oraz powstrzymanie rosnącej liczby osób
ubiegających się o miejsce w domach pomocy społecznej.
Przy Ośrodku Pomocy Społecznej w Świebodzinie znajduje się Dzienny Dom Pomocy.
Ze statystyk wynika, że liczba miejsc jest niewystarczająca. Konieczny jest rozwój placówki,
by móc zapewnić seniorom miejsce do spędzania czasu wolnego.
W przypadku, gdy stan zdrowia ogranicza samodzielne funkcjonowanie, organizowane
są usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania.
Tabela 11. Usługi opiekuńcze w Gminie Świebodzin w latach 2011-2013
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
39
Lata
2011 2012 2013
Liczba osób objętych pomocą w
formie usług opiekuńczych 26 24 16
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych OPS w Świebodzinie
Z obserwacji pracownika socjalnego i bezpośredniego wykonawcy usług opiekuńczych
w domu chorego wynika, że bardzo liczną grupę osób stanowią podopieczni
w bardzo ciężkim stanie zdrowia, po wylewach, udarach, cierpiący na choroby przewlekłe bądź
otępienie. Są to zarówno osoby samotne, jak i te którym rodzina ze względu na pracę zawodową
lub zamieszkanie poza terenem Gminy Świebodzin nie jest w stanie zapewnić opieki. Osoby w
ciężkim stanie zdrowia wymagają pomocy w zwiększonym wymiarze godzin usług
opiekuńczych, co uniemożliwia objęcie pomocą większej liczby osób. Aby zapobiec
nagminnym umieszczaniu osób starszych w domach pomocy, potrzebny jest rozwój usług
opiekuńczych na terenie naszej gminy.
3.6. Problemy uzależnień i przemocy w rodzinie
Do negatywnych zjawisk mających wpływ na funkcjonowanie rodzin jest nadużywanie
alkoholu co stanowi groźną plagę społeczną.
Dane podawane przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
pozwalają szacunkowo określić zakres problemów alkoholowych w mieście ok. 25 tysięcznym.
Liczba osób uzależnionych od alkoholu wynosi ok. 500 osób, tj. 2% populacji. Około
1 000 osób dorosłych żyje w otoczeniu alkoholika (ok. 4% populacji), natomiast aż ok. 1 000
osób (tj. 4% populacji) to dzieci wychowujące się w rodzinach alkoholików. Liczba osób
pijących szkodliwie kształtuje się od 1 250 do 1 750 osób, co stanowi 5-7% populacji.
W rodzinach z problemem alkoholowym ok. 2/3 dorosłych oraz 2/3 dzieci to ofiary przemocy11.
By skutecznie przeciwdziałać problemom uzależnień i przemocy w rodzinie oraz
eliminować ich niekorzystny wpływ na społeczeństwo, konieczne jest prowadzenie działań
związanych z profilaktyką i ich rozwiązywaniem oraz integracji społecznej osób nimi
dotkniętych. Na szczeblu gminnym działania te wyznaczane są w ramach gminnych programów
profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, przeciwdziałania narkomanii, a także
przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy
11 http://www.parpa.pl/
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
40
w rodzinie, a ich inicjowanie należy do Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych.
Poniższa tabela przedstawia dane dotyczące środków finansowych przeznaczonych na
profilaktykę i rozwiązywanie problemów uzależnień oraz przemocy w rodzinie w Gminie
Świebodzin w latach 2011 - 2013.
Tabela 12. Środki finansowe przeznaczone na profilaktykę i rozwiązywanie problemów
uzależnień w gminie w latach 2011-2013
Wydatki 2011 2012 2013
Przeciwdziałanie narkomanii 8 600 7 500 5 935
Przeciwdziałanie alkoholizmowi 631 055 635 430 641 112
Przeciwdziałanie przemocy w
rodzinie 1 000 4 400 5 036
Ogółem 640 655 647 330 652 083
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych OPS - Ocena Zasobów Pomocy Społecznej 2013r.
W latach 2011-2013 wysokość kwot wydatkowanych w gminie na profilaktykę
i rozwiązywanie problemów alkoholowych wzrosła (z 631.055 zł. w 2011 r., 635.430 zł.
w 2012 r., do 641.112 zł. w 2013 r.), natomiast środki przeznaczone na przeciwdziałanie
narkomanii zmniejszyły się do 5.935 zł. w 2013r.
Trudno jest oszacować ile osób z problemem alkoholowym oraz członków ich rodzin
korzysta z oferty pomocowej adresowanej do nich w Gminie Świebodzin, ponieważ korzystać
mogą z pomocy udzielanej w różnych miejscach. Placówki pomocowe w naszej gminie nie
prowadzą wspólnego rejestru.
Z danych, jakimi dysponuje Pełnomocnik Burmistrza ds. Uzależnień wynika, że liczba
osób przyjętych w Punkcie Konsultacyjnym dla Osób Uzależnionych od alkoholu
i narkotyków w latach 2011-2013 kształtuje się następująco:
Tabela 13. Liczba osób przyjętych w Punkcie Konsultacyjnym dla Osób Uzależnionych od alkoholu
i narkotyków w latach 2011-2013
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
41
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GKRPA oraz Pełnomocnika Burmistrza ds. Uzależnień
Liczba osób przyjętych w Punkcie Konsultacyjnym dla osób uzależnionych od
alkoholu, na przestrzeni trzech diagnozowanych lat, wahała się. W roku 2011 przyjęto 83
osoby, w roku następnym liczba przyjętych osób spadła do 63, natomiast w 2013 r. znów
wzrosła do 79 osób. Klienci uzależnieni od narkotyków stanowili większą grupę przyjętych do
Punktu Konsultacyjnego, w latach 2011-2012 zanotowano 131 osób, zaś w 2013r. – 141 osób.
Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w 2013r. przyjęła 52
wnioski o wszczęciu postępowania wyjaśniającego w przedmiocie uzależnienia od alkoholu.
W tym samym roku Komisja skierowała do Sądu Rejonowego w Świebodzinie 3 wnioski
o zastosowaniu obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego.
Oszacowanie skali problemu uzależnienia jest trudne, ponieważ znaczny odsetek osób
dotkniętych uzależnieniem nie szuka wsparcia u profesjonalistów i w instytucjach
pomocowych.
Obok Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i ww. instytucji,
istotną funkcję w profilaktyce i rozwiązywaniu problemów uzależnień oraz przeciwdziałaniu
przemocy w rodzinie w gminie pełnią również: działający Zespół Interdyscyplinarny
ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Ośrodek Pomocy Społecznej w Świebodzinie.
Zespół utrzymuje stały kontakt i współpracuje na co dzień z Sądem Rodzinnym, Zespołem
Kuratorów i Komedą Powiatową Policji. Osoby podejmujące leczenie są kierowane do
Oddziału Terapii Uzależnień od Alkoholu i Substancji Psychoaktywnych w Ciborzu oraz
Ośrodka dla Osób Uzależnionych w Nowym Dworku.
W 2013 roku do Zespołu Interdyscyplinarnego wpłynęło 205 „Niebieskich Kart”
sporządzonych w 146 rodzinach, gdzie 199 zostało sporządzone przez funkcjonariuszy
Komendy Powiatowej Policji w Świebodzinie, 4 zostały założone przez pracowników Ośrodka
83
63
79
2129
18
131 131141
0
20
40
60
80
100
120
140
160
2011 2012 2013
Liczba osób przyjętych wPunkcie Konsultacyjnym dlaOsób Uzależnionych odalkoholu
Liczba wspołuzależnionych odalkoholu osób przyjętych wPunkcie Konsultacyjnym dlaOsób Uzależnionych
Liczba osób przyjętych wPunkcie Konsultacyjnym dlaOsób Uzależnionych odnarkotyków
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
42
Pomocy Społecznej, 2 przez pracowników oświaty (pedagogów). Na 190 procedur
prowadzonych w 2013 r., 161 spraw dotyczyło przemocy wobec partnera (współmałżonki/a,
byłej/go małżonki/a lub konkubiny/konkubenta), 5 spraw dotyczyło przemocy wobec dzieci,
natomiast 4 przypadki dotyczyły przemocy ze strony dorosłych dzieci wobec rodzica bądź
rodziców12.
Gminny Zespół Interdyscyplinarny w 2013 r. pięciokrotnie zwracał się do Sądu
Rejonowego z prośbą o wgląd w sytuację rodziny w której była wszczęta procedura Niebieskiej
Karty. Ponadto, dziewiętnastokrotnie wystąpiono do GKRPA w Świebodzinie
z wnioskiem o wszczęcie postępowania wobec osób nadużywających alkohol i powodujących
tym samym rozkład pożycia rodzinnego. Dziesięciokrotnie wystąpiono do KPP
w Świebodzinie, celem rozważenia wszczęcia postępowania z art. 207 kk, czterokrotnie
natomiast wystąpiono do Prokuratury Rejonowej w Świebodzinie zawiadamiając
o przestępstwie.
Wszystkie rodziny, u których była i jest prowadzona procedura Niebieskiej Karty
zostały objęte pracą socjalną. Ofiary przemocy motywowano do udziału w terapii prowadzonej
przez psychologa w Punkcie Interwencji Kryzysowej w Świebodzinie oraz kierowano do
Stowarzyszenia „BABA”.
Tabela 14. Liczba osób przyjętych w Punkcie Interwencji Kryzysowej w Świebodzinie w latach 2011 -2013
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GKRPA oraz Pełnomocnika Burmistrza ds. Uzależnień
Ośrodek Pomocy Społecznej oraz Urząd Miejski w Świebodzinie, podejmował liczne
działania profilaktyczne, informacyjne i edukacyjne w zakresie rozwiązywania problemów
alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, które są
12 Sprowadzanie za rok 2013 z realizacji „Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz
Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na terenie Gminy Świebodzin”.
138
191
123
32
66 65
0
50
100
150
200
250
2011 2012 2013
Liczba osób przyjętych wPunkcie Interwencji Kryzysowej
Liczba osób przyjętych wPunkcie Interwencji Kryzyzowejdot. przemocy
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
43
wpisane w Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar
Przemocy w Rodzinie, Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla Gminy Świebodzin.
3.7. Charakterystyka Pieczy Zastępczej w Gminie Świebodzin
Rodzinna piecza zastępcza jest formą tymczasowej opieki nad dzieckiem. Gdy dziecko
nie może dalej wychowywać się w swojej rodzinie biologicznej, najlepszym rozwiązaniem dla
bezpieczeństwa dziecka jest zapewnienie mu opieki w rodzinnej pieczy zastępczej, którą może
być: rodzina zastępcza spokrewniona, rodzina zastępcza niezawodowa lub zawodowa, oraz
rodzinny dom dziecka.
W ostatnich trzech latach rozwój rodzinnej pieczy zastępczej w Gminie Świebodzin
kształtował się następująco:
Tabela 15. Rodziny zastępcze funkcjonujące na terenie na terenie Gminy Świebodzin w latach 2011-2013
Typy rodziny zastępczej
Lata
2011
(na dzień 31.12.2011) 2012
(na dzień 31.12.2012) 2013
(na dzień 31.12.2013)
spokrewnione 33 30 31
niezawodowe 6 14 14
zawodowe 1 1 1
Ogółem 40 45 46
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych PCPR w Świebodzinie
Z analizy danych zawartych w powyżej tabeli wynika, ze na terenie Gminy Świebodzin
w ostatnich dwóch latach wzrosła liczba rodzin zastępczych niezawodowych. Liczba rodzin
zastępczych spokrewnionych z dzieckiem ulegała wahaniom, natomiast liczba rodzin
zastępczych zawodowych pozostawała bez zmian.
Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz.
U. Nr 149, poz. 887, z późn. zm.) określa, że na mocy art. 191
ust. 9 i 10 w przypadku umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej po 1 stycznia 2012 r. gmina
właściwa ze względu na miejsce zamieszkania dziecka przed umieszczeniem go po raz
pierwszy w pieczy zastępczej współfinansuje pobyt tego dziecka w pieczy zastępczej. Ośrodek
Pomocy Społecznej w Świebodzinie w latach 2012 – 2013 poniósł następujące koszty
dotyczące odpłatności za pobyt dziecka w pieczy zastępczej.
Tabela 16. Odpłatność Gminy Świebodzin za pobyt dziecka w pieczy zastępczej w latach 2012-2013
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
44
Piecza zastępcza Lata
2012 2013
Placówki
opiekuńczo-wychowawcze 12 600,63 zł 56 056,83 zł
Rodziny zastępcze 22 440,30 zł 99 605,50 zł
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych OPS w Świebodzinie
W gminie Świebodzin od 1 kwietnia 2013 roku formę instytucjonalnej pieczy zastępczej
pełni pięć placówek opiekuńczo - wychowawczych typu socjalizacyjnego, tj. Dom Dziecka w
Świebodzinie oraz Centrum Administracyjne do Obsługi Placówek Opiekuńczo –
Wychowawczych w Świebodzinie. Placówki te podlegają pod Powiatowe Centrum Pomocy
Rodzinie w Świebodzinie i posiadają bazę lokalową, zapewniającą opiekę 104 wychowankom,
z tego 5 wychowanków pochodzi z innych powiatów13.
W poniższej tabeli przedstawiona została liczba miejsc w placówkach opiekuńczo –
wychowawczych w latach 2011 – 2013.
Tabela 17. Liczba miejsc w placówkach opiekuńczo wychowawczych w latach 2011 - 2013
Placówki opiekuńczo -
wychowawcze
Lata
2011 2012 Do 31.03.2013
Dom Dziecka
w Świebodzinie 64 108 108
Dom Dziecka
w Chociulach 50 x x
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych PCPR w Świebodzinie
Na koniec 2011 roku w Domach Dziecka na terenie powiatu świebodzińskiego łącznie
przebywało 113 dzieci, w 2012 roku umieszczonych było 109 wychowanków, zaś w 2013 roku
w pięciu Domach Dziecka w Świebodzinie przebywało 104 dzieci.
Natomiast z danych dostępnych w Ośrodku Pomocy Społecznej wynika, że w roku 2012
liczba dzieci z Gminy Świebodzin umieszczonych w Domu Dziecka szacowała się na 9, tudzież
w 2013 roku w placówkach opiekuńczo – wychowawczych było 15 podopiecznych
z naszej gminy.
Na podstawie postanowienia sądu, do placówki opiekuńczo – wychowawczej w 2011
roku skierowano 25 dzieci, w 2012 roku – 14 dzieci, tj. o 9 osób mniej niż w roku poprzednim,
natomiast w 2013 roku skierowano 13 dzieci.
13 Dane PCPR w Świebodzinie na dzień 31.12.2013r.
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
45
Osoba, która po osiągnięciu pełnoletności opuściła rodzinę zastępczą, bądź placówkę
opiekuńczo-wychowawcą jest objęta pomocą niesioną przez Powiatowe Centrum Pomocy
Rodzinie w Świebodzinie mającą na celu jej życiowe usamodzielnienie i integrację ze
środowiskiem przez pracę socjalną, jak również przez pomoc:
pieniężną na usamodzielnienie;
pieniężną na kontynuowanie nauki;
pieniężną na zagospodarowanie.
Poniższe tabele prezentują dane dotyczące udzielania pomocy osobom
usamodzielnionym z placówek opiekuńczo – wychowawczych i z rodzin zastępczych
w latach 2011 – 2013.
Tabela 18. Udzielona pomoc dla osób usamodzielnionych z placówek opiekuńczo – wychowawczych
w latach 2011 - 2013
Rodzaj świadczenia
Kwota wypłacanych świadczeń (zł) Liczba wypłaconych
świadczeń
Liczba osób, które
otrzymały
świadczenia
Lata
2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013
Pomoc pieniężna na
usamodzielnienie 18 117,00 13 176,00 11 529,00 x 1 4 3 2 2
Pomoc pieniężna na
kontynuowanie nauki 34 224,98 9 798,44 21 882,00 x 168 163 7 2 9
Pomoc rzeczowa na
zagospodarowanie 48 565,25 50 127,98 78 680,22 x 3 8 15 15 22
Ogółem 100 907,23 73 102,42 112 091,22 x 172 175 21 19 25
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych PCPR w Świebodzinie
Tabela 19. Udzielona pomoc dla osób usamodzielnionych z rodzin zastępczych w latach 2011 - 2013
Rodzaj świadczenia Kwota wypłacanych świadczeń (zł) Liczba wypłaconych
świadczeń
Liczba osób, które
otrzymały
świadczenia
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
46
Lata
2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013
Pomoc pieniężna na
usamodzielnienie 18 117,00 65 88,00 16 476,00 x 1 4 5 1 4
Pomoc pieniężna na
kontynuowanie nauki 77 753,27 82 260,00 83 679,67 x 168 163 23 19 22
Pomoc rzeczowa na
zagospodarowanie 44 388,74 14 819,19 18 882,00 x 3 8 9 3 8
Ogółem 140 259,01 103 667,19 119 037,67 x 172 175 37 23 34
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych PCPR w Świebodzinie
Obecnie z pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki korzysta 22 wychowanków
usamodzielnionych z placówek opiekuńczo – wychowawczych i 15 wychowanków, którzy
opuścili rodziny zastępcze.
Zgodnie z art. 180 pkt 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny
i systemie pieczy zastępczej kwestia pieczy zastępczej zostanie opracowana w odrębnym
programie rozwoju pieczy zastępczej.
3.8. Bezdomność
W ujęciu socjologicznym bezdomność jest problemem społecznym charakteryzującym
się brakiem stałego miejsca zamieszkania. Ze względu na trudną do określenia skalę, złożone
przyczyny oraz szczególnie dotkliwe społeczno-ekonomiczne skutki jest zjawiskiem
o zasięgu i znaczeniu globalnym, mającym jednocześnie specyficzne regionalne i lokalne
uwarunkowania, które wpływają na dobór odpowiednich środków przeciwdziałania.
Złożoność przyczyn bezdomności wynika z tego, że niejednokrotnie są one ze sobą
powiązane, częstokroć trudno jest określić pierwotną przyczynę problemu. Wiele osób staje się
bowiem bezdomnymi w wyniku splotu niekorzystnych zdarzeń, które występują po sobie
i wzajemnie się przenikają.
Bezdomność może być efektem panującej sytuacji społeczno-ekonomicznej (w tym
wzrostu bezrobocia, postępującej likwidacji hoteli robotniczych, braku miejsc w szpitalach,
zakładach opiekuńczych, domach pomocy społecznej, braku opieki nad wychowankami
domów dziecka po ukończeniu 18 lat, braku ośrodków dla nosicieli wirusa HIV) i prawnej
(możliwość wyeksmitowania lokatora za długi i zaległości w opłatach czynszowych), może
mieć również podłoże patologiczne (alkoholizm, przestępczość, odrzucenie lub brak opieki ze
strony najbliższych, rozwód lub trwały rozpad więzi formalnych lub nieformalnych,
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
47
prostytucja, przemoc w rodzinie) oraz wynikać z przyczyn socjopsychologicznych (świadomy
wybór innego sposobu życia, odrzucenie obowiązującego systemu wartości)
i osobowościowych (poczucie niższości, osamotnienia, wstydu, przekonania o złym świecie
i ludziach).
Przeciwdziałanie problemowi bezdomności wymaga aktywnego, zintegrowanego
i kompleksowego działania. Wykorzystanie istniejących zasobów środowiska i tworzenie
warunków do wdrażania nowych form wsparcia na rzecz osób bezdomnych i ich integracji
z otoczeniem powinno stanowić podstawowy cel prowadzonej na szczeblu lokalnym polityki
społecznej.
Pomoc osobom bezdomnym i zagrożonym bezdomnością w Gminie Świebodzin
świadczy Ośrodek Pomocy Społecznej. W latach 2011 - 2013 liczba rodzin i przebywających
w nich osób objętych wsparciem Ośrodka Pomocy Społecznej w Świebodzinie z powodu
bezdomności ulegała wahaniom. W 2011r. liczba rodzin szacowała się granicach 48, w 2012r.
wzrosła do 58 rodzin, natomiast w 2013r. znów spadła do 47 rodzin. Dane szczegółowe na
temat liczby osób objętych wsparciem przez Ośrodek Pomocy Społecznej z powodu
bezdomności przedstawia poniższy wykres.
Tabela 20. Pomoc i wsparcie z powodu bezdomności dla mieszkańców Gminy Świebodzin w latach 2011 - 2013
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych OPS w Świebodzinie
W razie potrzeby bezdomni są kierowani do Noclegowni w Świebodzinie, która od 2014
r. znajduje się przy ul. Wałowej 7 i prowadzona jest przez Chrześcijańskie Stowarzyszenie
Dobroczynne. Z danych Ośrodka Pomocy Społecznej wynika, że liczba miejsc w Noclegowni
jest wystarczająca, na dzień 31.12.2014r. w placówce przebywało
11 osób bezdomnych na 20 możliwych miejsc.
4858
47
2011 2012 2013
Osoby i rodziny, którym udzielono pomocy i wsparcia
z powodu bezdomności
Liczba osób bezdomnych
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
48
VI ANALIZA SWOT
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
49
Analiza SWOT stała się podstawą do zidentyfikowania i sformułowania podstawowych
problemów i zagadnień strategicznych. Jest ona efektywną metodą identyfikacji słabych i
mocnych stron polityki rozwiązywania problemów społecznych oraz badania szans i zagrożeń,
jakie stoją przed polityką rozwiązywania problemów społecznych
w Gminie Świebodzin. SWOT zawiera określenie czterech grup czynników:
mocnych stron – uwarunkowań wewnętrznych, które stanowią silne strony polityki
rozwiązywania problemów społecznych, które należycie wykorzystane sprzyjać będą
jej rozwojowi (utrzymać je jako mocne, i na których należy oprzeć jej przyszły rozwój);
słabych stron – uwarunkowań wewnętrznych, które stanowią słabe strony polityki
rozwiązywania problemów społecznych, które niewyeliminowane utrudniać będą jej
rozwój i tym samym powodować brak skutecznych rozwiązań dla rozwiązywania
istniejących i przyszłych problemów społecznych (ich oddziaływanie należy
minimalizować);
szans - uwarunkowań zewnętrznych, które nie są bezpośrednio zależne od zachowania
społeczności Gminy Świebodzin, ale które mogą być traktowane jako szanse, i przy
odpowiednio podjętych działaniach mogą być wykorzystane jako czynniki sprzyjające
rozwojowi i skutecznemu realizowaniu polityki rozwiązywania problemów
społecznych;
zagrożeń - uwarunkowań zewnętrznych, które także nie są bezpośrednio zależne od
zachowania społeczności Gminy Świebodzin, ale które mogą stanowić zagrożenie dla
skutecznej realizacji polityki rozwiązywania problemów społecznych (należy unikać
ich negatywnego oddziaływania na zarządzanie obszarem tej polityki).
Przedstawiona poniżej analiza mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń jest
syntezą poszczególnych obszarów polityki rozwiązywania problemów społecznych przyjętych
w założeniach do części strategicznej tego dokumentu. Poniższy zbiór informacji
o mocnych i słabych stronach polityki rozwiązywania problemów społecznych i stojących
przed nią szansach i zagrożeniach jest uzgodnioną wypadkową wiedzy o stanie i potrzebach
polityki rozwiązywania problemów społecznych Gminy Świebodzin ułożonych przekrojowo
przy udziale instytucji publicznych i pozarządowych działających w szeroko rozumianym
obszarze pomocy społecznej.
Tabela 21. ANALIZA SWOT – OBSZAR RODZINA, DZIECKO, MŁODZIEŻ
Mocne strony Słabe strony
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
50
Wew
nęt
rzn
e za
sob
y G
min
y Ś
wie
bo
dzi
n
prowadzenie działań zapobiegających
dysfunkcjom rodzin
efektywna praca socjalna
analizowanie potrzeb rodzin, dzieci
i młodzieży
dostateczny dostęp do poradnictwa
specjalistycznego dla rodzin
wymagających tej formy wsparcia
rozwijanie opieki przedszkolnej, szkolnictwa
podstawowego i gimnazjalnego
prowadzenie działań mających na celu
podniesienie poziomu nauczania
współpraca z organizacjami pozarządowymi
działającymi na rzecz dzieci i młodzieży
prowadzenie działań profilaktycznych
w obszarze zdrowia
brak żłobków
brak mieszkań chronionych
i niewystarczająca liczba mieszkań socjalnych
niedostosowanie do potrzeb
i oczekiwań dzieci i młodzieży ofert spędzania
czasu wolnego
nierozwijanie sieci placówek wsparcia
dziennego dla dzieci i młodzież
brak ulg na towary i usługi w różnych
branżach na terenie gminy dla rodzin
wielodzietnych
dziedziczenie marginalizacji i wykluczenia
społecznego
Szanse Zagrożenia
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
51
Czy
nn
iki
zew
nęt
rzn
e –
cech
y o
tocz
enia
istnienie warunków do prowadzenia
efektywnej pracy socjalnej
dostateczne rozpoznanie potrzeb rodzin,
dzieci i młodzieży
możliwość poprawy skuteczności pomocy
udzielanej rodzinom, dzieciom i młodzieży
dzięki koordynacji działań instytucji
wspierających te grupy
dostateczny dostęp do opieki przedszkolnej
odpowiednia dostępność szkół
podstawowych i gimnazjalnych
możliwość kontynuowania w gminie nauki na
poziomie ponadgimnazjalnym
zadowalający poziom nauczania placówkach
oświatowych
istnienie organizacji pozarządowych
działających na rzecz rodzin, dzieci
i młodzieży
odpowiednia dostępność opieki medycznej
w gminie
utrzymanie się liczby rodzin dysfunkcyjnych
w gminie
zjawisko „eurosieroctwa”
rosnąca liczba rodzin wymagających wsparcia
w formie poradnictwa specjalistycznego
narastanie zjawiska wyuczonej bezradności
zatracanie rodzinnych wartości
Tabela 22. ANALIZA SWOT – OBSZAR BEZROBOCIE I UBÓSTWO
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
52
Wew
nęt
rzn
e za
sob
y G
min
y Ś
wie
bo
dzi
n
Mocne strony Słabe strony
przeciwdziałanie zjawisku dziedziczenia
bezrobocia
upowszechnienie ofert pracy, informacji
o wolnych miejscach pracy
upowszechnienie informacji o usługach
poradnictwa zawodowego i szkoleniach
prowadzenie działań mających na celu
zachęcanie inwestorów do tworzenia nowych
miejsc pracy
podejmowanie, przy współpracy
z PUP, skutecznych działań na rzecz
ograniczenia bezrobocia w gminie, m.in.
organizowanie kursów i stażu umożliwiających
niebycie doświadczenia i przekwalifikowanie
brak działań służących ograniczeniu
zjawiska nielegalnego zatrudnienia
rosnące bezrobocie osób młodych,
w szczególności absolwentów
z wykształceniem wyższym
rosnący odsetek gospodarstw domowych
uzyskujących wsparcie
w ramach systemu pomocy społecznej z uwagi
na brak zatrudnienia
niewystarczający zasięg i skuteczność działań
w obszarze doradztwa zawodowego
adresowanego do osób młodych (głównie na
poziomie ostatniej klasy gimnazjum, w okresie
podejmowania kluczowych decyzji
odnoszących się do wyboru ścieżki
edukacyjnej)
brak ścisłej i efektywnej komunikacji
i współpracy pomiędzy głównymi sektorami
w obszarze promocji zatrudnienia i rynku
pracy
Szanse Zagrożenia
Czy
nn
iki
zew
nęt
rzn
e –
cech
y o
tocz
enia
wystarczająca wiedza osób bezrobotnych o
dostępnych ofertach, pracy i wolnych miejscach
pracy
rozwój różnorodnych form szkoleń
i kształcenia ustawicznego (dostosowanie
kwalifikacji do potrzeb rynku pracy)
korzystanie przez osoby bezrobotne z dostępu do
europejskich rynków pracy
możliwość pozyskiwania funduszy
strukturalnych Unii Europejskiej,
wzrost liczby nowych inwestorów tworzących
miejsca pracy na terenie gminy
wzrost poziomu bezrobocia
utrzymujący się wysoki poziom bezrobocia
wśród kobiet
wzrost liczby osób bezrobotnych
wymagających aktywizacji
występowanie zjawiska dziedziczenia
bezrobocia
brak organizacji pozarządowych działających
na rzecz osób bezrobotnych
wzrost poziomu nielegalnego zatrudnienia
brak podmiotów ekonomii społecznej
w gminie
migracje mieszkańców gminy za granicę
w celach zarobkowych
Tabela 23. ANALIZA SWOT – OBSZAR NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
53
Wew
nęt
rzn
e za
sob
y G
min
y Ś
wie
bo
dzi
n
Mocne strony Słabe strony
informowanie osób niepełnosprawnych o
przysługujących im prawach oraz dostępnych
formach pomocy
podejmowanie współpracy
z podmiotami świadczącymi usługi
rehabilitacyjne osobom niepełnosprawnym
udział w likwidowaniu barier utrudniających
codzienne życie osobom niepełnosprawnym
dostateczny dostęp do poradnictwa
specjalistycznego dla osób niepełnosprawnych
wymagających tej formy wsparcia
upowszechnianie wśród osób niepełnosprawnych
ofert pracy oraz informacji o wolnych miejscach
pracy
podejmowanie współpracy
z organizacjami pozarządowymi działającymi na
rzecz osób niepełnosprawnych
istnienie w gminie bazy rehabilitacyjnej
funkcjonowanie Środowiskowego Domu
Samopomocy w gminie
izolacja najbliższych członków rodziny
brak wsparcia w postaci specjalistycznych
usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami
psychicznymi
brak działań inicjujących wolontariat na rzecz
osób niepełnosprawnych
Szanse Zagrożenia
Czy
nn
iki
zew
nęt
rzn
e –
cech
y o
tocz
enia
posiadanie przez osoby niepełnosprawne wiedzy
o przysługujących im prawach
i dostępnych formach wsparcia
istnienie bazy rehabilitacyjnej
posiadanie przez osoby niepełnosprawne
wystarczającej wiedzy o dostępnych ofertach
pracy
i wolnych miejscach pracy
brak zjawiska marginalizacji problemów i
potrzeb osób niepełnosprawnych
wzrost społecznej akceptacji osób
niepełnosprawnych
istnienie organizacji pozarządowych
działających na rzecz osób niepełnosprawnych
wzrost liczby osób niepełnosprawnych
wrastająca liczba osób niepełnosprawnych
wymagających opieki i wsparcia ze strony
pracowników Ośrodka Pomocy Społecznej
istnienie barier utrudniających osobom
niepełnosprawnym codzienne życie
wzrost liczby dzieci wymagających
umieszczenia w grupach i klasach
integracyjnych
niewystarczająca liczba wolontariuszy
wspierających osoby niepełnosprawne w
codziennym życiu
brak wystarczającej ilości ofert pracy dla osób
niepełnosprawnych
Tabela 24. ANALIZA SWOT – OBSZAR STAROŚĆ
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
54
Wew
nęt
rzn
e za
sob
y G
min
y Ś
wie
bo
dzi
n
Mocne strony Słabe strony
informowanie osób starszych
o dostępnych formach pomocy
podejmowanie działań zmierzających do
większego zaangażowania rodzin
w sprawowanie opieki nad osobami starszymi
istnienie w gminie instytucji działających na
rzecz osób starszych – Klub Seniora,
Uniwersytet III Wieku
kierowanie osób wymagających całodobowej
opieki do domu pomocy społecznej
prowadzenie działań mających na celu
podniesienie poziomu życia osób starszych
prowadzenie wśród osób starszych działań
prozdrowotnych
brak działań inicjujących powstawanie w
gminie grup wsparcia na rzecz osób starszych
niewielka możliwość kontynuowania przez
osoby starsze aktywności zawodowej
ograniczona współpraca
z organizacjami pozarządowymi działającymi
na rzec osób starszych
brak specjalistycznych usług opiekuńczych dla
osób z zaburzeniami psychicznymi
brak całodobowych usług opiekuńczych
brak integracji osób starszych
z osobami młodszymi
brak działań inicjujących wolontariat na rzecz
osób starszych
słabo działający Dom Dziennego Pobytu
Szanse Zagrożenia
Czy
nn
iki
zew
nęt
rzn
e –
cech
y o
tocz
enia
posiadanie przez osoby starsze wiedzy o
dostępnych formach pomocy
możliwość uzyskania przez osoby starsze
pomocy ze strony rodziny
dobra dostępność domów pomocy społecznej
wzrost liczby osób starszych
ograniczona liczba osób starszych
korzystających z usług opiekuńczych
brak w gminie grup wsparcia
i instytucji wsparcia dla osób starszych
mała liczba osób starszych kontynuujących
aktywność zawodową
brak organizacji pozarządowych działających
na rzecz osób starszych
niewystarczająca liczba wolontariuszy
wspierających osoby starsze
w codziennym życiu
zrzucenie odpowiedzialności za opiekę nad
osobą starsza na instytucję
niski udział osób starszych
w działaniach prozdrowotnych
Tabela 25. ANALIZA SWOT – OBSZAR UZALEŻNIENIA I PRZEMOC
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
55
W RODZINIE W
ewn
ętrz
ne
zaso
by
Gm
iny
Św
ieb
od
zin
Mocne strony Słabe strony
zapewnienie dostępu do pomocy
psychospołecznej i prawnej rodzinom
dotkniętym problemami uzależnień
prowadzenie działalności terapeutycznej i
rehabilitacyjnej
w obszarze uzależnień
kierowanie osób uzależnionych
i współuzależnionych na leczenie odwykowe
pozyskiwanie kadry do pracy
z osobami uzależnionymi, współuzależnionymi i
dotkniętymi przemocą w rodzinie
prowadzenie przez placówki oświatowe działań
profilaktycznych, informacyjnych i
edukacyjnych
w obszarze uzależnień wśród dzieci
i młodzieży
współpraca z organizacjami pozarządowymi
działającymi
w obszarze uzależnień
i przeciwdziałania przemocy
w rodzinie
różnorodność działań w zakresie
przeciwdziałania przemocy
w rodzinie
prowadzenie poradnictwa
i interwencji w zakresie przeciwdziałania
przemocy
w rodzinie
funkcjonowanie zespołu interdyscyplinarnego
kierowanie sprawców przemocy
w rodzinie do udziału w programach korekcyjno-
edukacyjnych
brak diagnozy kwestii inicjacji alkoholowej
i narkotykowej wśród dzieci i młodzieży
brak dokładnych danych o ilości osób
uzależnionych na terenie gminy
Szanse Zagrożenia
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
56
Czy
nn
iki
zew
nęt
rzn
e –
cech
y o
tocz
enia
zwiększająca się liczba rodzin korzystających ze
wsparcia psychospołecznego i prawnego
wzrost liczby osób uzależnionych
i współuzależnionych objętych lecznictwem
odwykowym
funkcjonowanie grup wsparcia
i instytucji wsparcia dla osób uzależnionych i
współuzależnionych
wzrastająca wśród dzieci i młodzieży
świadomość zagrożenia uzależnieniami
programowanie działań w zakresie
przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz
ochrony ofiar przemocy
w rodzinie
wzrost liczby rodzin objętych poradnictwem i
interwencją z powodu przemocy w rodzinie
niewielka liczba osób wyleczonych
z uzależnień
wzrost liczby osób w stosunku do których
istnieje potrzeba podjęcia działań
interdyscyplinarnych
wzrost liczby osób wymagających działań
korekcyjno-edukacyjnych
obniżenie się wieku inicjacji alkoholowej
i narkotykowej
zwiększająca się liczba rodzin wymagających
interwencji z powodu przemocy w rodzinie
ukrywanie problemu przemocy
Tabela 26. ANALIZA SWOT – OBSZAR BEZDOMNOŚĆ
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
57
Zew
nęt
rzn
e za
sob
y G
min
y Ś
wie
bo
dzi
n
Mocne strony Słabe strony
diagnozowanie problemu bezdomności
zapobieganie bezdomności oraz prowadzenie
działań na rzecz osób
bezdomnych
realizowanie indywidualnych programów
wychodzenia z bezdomności
informowanie bezdomnych
o przysługujących im prawach oraz dostępnych
formach pomocy
zapewnianie osobom bezdomnym schronienia
udzielanie wsparcia osobom bezdomnym
przybywającym z innych gmin
zapewnianie wsparcia osobom wychodzącym z
bezdomności
prowadzenie działań mających na celu
zwiększenie akceptacji społecznej osób
bezdomnych
współpraca z organizacjami pozarządowymi
działającymi na rzecz osób bezdomnych
niewystarczające zasoby mieszkań
komunalnych w gminie, w tym socjalnych
i chronionych
brak schronienia na terenie gminy dla
bezdomnych kobiet
ograniczone działania uwrażliwiające
mieszkańców gminy na problemy osób
bezdomnych
Szanse Zagrożenia
Czy
nn
iki
zew
nęt
rzn
e –
cech
y o
tocz
enia
posiadanie przez bezdomnych wiedzy
o przysługujących im prawach
i dostępnych formach wsparcia
utrzymująca się na stałym poziomie liczba osób
bezdomnych wymagających schronienia
odpowiednia jakość usług świadczonych osobom
bezdomnym
brak zjawiska minimalizowania problemów osób
bezdomnych
stopniowo zwiększająca się społeczna akceptacja
osób bezdomnych
występowanie problemu bezdomności
wzrastająca liczba osób bezdomnych
zmagających się z bezrobociem
ograniczone możliwości realizowania
indywidualnych programów wychodzenia
z bezdomności z powodu braku mieszkań
socjalnych
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
58
Tabela 27. ANALIZA SWOT – KAPITAŁ SPOŁECZNY I AKTYWNOŚĆ
OBYWATELSKA Z
ewn
ętrz
ne
zaso
by
Gm
iny
Św
ieb
od
zin
Mocne strony Słabe strony
odpowiednia do potrzeb liczba pracowników
socjalnych
podnoszenie przez pracowników pomocy
społecznej kwalifikacji zawodowych poprzez
udział w szkoleniach i różnych formach
doskonalenia zawodowego
diagnozowanie problemów społecznych
w gminie
informowanie beneficjentów systemu pomocy
społecznej o możliwościach uzyskania wsparcia
poprawianie jakości obsługi klientów Ośrodka
Pomocy Społecznej
prowadzenie bazy danych o instytucjach
wsparcia i organizacjach pozarządowych
mogących świadczyć pomoc mieszkańcom
uświadamianie władzom gminy roli
i potrzeb sektora pomocy społecznej
przeciwdziałanie negatywnym stereotypom
postrzegania sektora pomocy społecznej
podejmowanie współpracy
z organizacjami pozarządowymi oraz
przedstawicielami kościołów
i związków wyznaniowych
pozyskiwanie dodatkowych środków na
realizację zadań z zakresu pomocy społecznej,
m.in. z funduszy
strukturalnych Unii Europejskiej
dobra baza lokalowa dla pracowników Ośrodka
Pomocy Społecznej
brak specjalistów (np. psychologów,
terapeutów, prawników)
niedostatecznie rozwinięta sieć placówek
wsparcia dziennego w gminie w zakresie
pomocy osobom starszym i niepełnosprawnym
brak funkcjonowania wolontariatu przy
Ośrodku Pomocy Społecznej
mała liczba organizacji pozarządowych
działających
w obszarze pomocy społecznej na terenie
gminy
mała dostępność infrastruktury pomocowej na
terenach wiejskich
instrumentalne traktowanie instytucji
pomocowych przez większość klientów
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
59
Szanse Zagrożenia
Czy
nn
iki
zew
nęt
rzn
e –
cech
y o
tocz
enia
dobrze wykwalifikowana kadra zatrudniona w
ośrodku pomocy społecznej
wystarczająca wiedza na temat problemów
społecznych w gminie
posiadanie przez beneficjentów systemu pomocy
społecznej wiedzy o dostępnych formach
wsparcia
odpowiednia jakość obsługi klientów Ośrodka
Pomocy Społecznej
posiadanie przez pracowników pomocy
społecznej wiedzy na temat instytucji wsparcia i
organizacji pozarządowych mogących świadczyć
pomoc mieszkańcom
dobre finansowanie systemu pomocy społecznej
świadomość władz gminy co do roli
i potrzeb sektora pomocy społecznej
zmieniający się na korzyść wizerunek sektora
pomocy społecznej
powstawanie organizacji pozarządowych
działających w zakresie polityki społecznej
włączanie się przedstawicieli kościołów
i związków wyznaniowych w działania
pomocowe
zbyt duża ilość beneficjentów systemu pomocy
społecznej przypadających na jednego
pracownika socjalnego
popadanie w rutynę i doznawanie syndromu
wypalenia zawodowego przez pracowników
pomocy społecznej
niskie (niemotywujące) wynagrodzenie
pracowników socjalnych – pauperyzacja kadr
pomocy społecznej
mała liczba wolontariuszy świadczących
pomoc osobom wymagającym wsparcia
niekorzystny wizerunek sektora pomocy
społecznej
szybki wzrost ilości klientów trudnych
i agresywnych
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
60
V GŁÓWNY CEL STRATEGICZNY, CELE I KIERUNKI DZIAŁAŃ
Główny cel Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Świebodzin na
lata 2015 – 2021 brzmi:
Stworzenie spójnego systemu wsparcia zapewniającego godne warunki
do życia i rozwoju Mieszkańców Gminy Świebodzin w różnych sferach
życia społecznego i ekonomicznego poprzez zapobieganie marginalizacji
i wykluczeniu społecznemu.
Zrealizowanie tak sformułowanego głównego celu strategicznego wymaga wdrożenia
celów operacyjnych oraz kierunków działań.
Cele strategiczne:
1. Wielopłaszczyznowe wsparcie rodziny w wyplenianiu swoich funkcji.
2. Wspieranie osób bezrobotnych w zwiększaniu szans na rynku pracy.
3. Przeciwdziałanie izolacji i wykluczeniu społecznemu osób starszych.
4. Wspieranie osób niepełnosprawnych w integracji i funkcjonowaniu w środowisku
lokalnym.
5. Działania zmierzające do minimalizowania występowania zjawiska przemocy domowej
i jej skutków.
6. Rozbudowanie systemu przeciwdziałania uzależnieniom.
7. Wspieranie osób bezdomnych w powrocie do społeczności.
8. Rozwój kapitału społecznego i ludzkiego.
Odbiorcy strategii
Odbiorcami Strategii są mieszkańcy Gminy Świebodzin, w szczególności osoby
i rodziny potrzebujące pomocy i wsparcia z powodu: ubóstwa, bezrobocia, bezdomności,
uzależnień, problemów opiekuńczo – wychowawczych, samotnego rodzicielstwa, sieroctwa
społecznego, bezradności (życiowej, społecznej, rodzinnej), niepełnosprawności, długotrwałej
choroby, starości, przemocy w rodzinie.
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
61
Podstawą do wyznaczenia celów i działań Strategii były:
ilościowa analiza problemów społecznych za lata 2009 – 2013,
materiały zebrane z instytucji publicznych działających na terenie Gminy Świebodzin,
dane będące w dyspozycji Ośrodka Pomocy Społecznej, uzyskane w toku jego bieżącej
działalności.
Strategia wyznacza ogólne cele i działania w zakresie rozwiązywania problemów
społecznych, natomiast w wielu obszarach są one szczegółowo określane w różnego rodzaju
programach gminnych, w tym:
Gminnym Programie Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz
Przeciwdziałania Narkomanii Gminy Świebodzin tworzonym na każdy rok,
Gminnym Programie Wspierania Rodziny Gminy Świebodzin na lata 2015 – 2017,
Gminnym Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar
Przemocy w Rodzinie na lata 2015 – 2020,
Programie Promocji Zdrowia Psychicznego dla Gminy Świebodzin tworzonym na
poszczególne lata,
Programie współpracy Gminy Świebodzin z organizacjami pozarządowymi oraz
podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego tworzonym na każdy rok,
Gminnym Programie Wychodzenia z Bezdomności na lata 2015 – 2017.
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
62
Harmonogram Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin
na lata 2015 – 2021
Cel strategiczny 1.
Wielopłaszczyznowe wsparcie rodziny w wyplenianiu swoich funkcji
Cele operacyjne:
1. Wspieranie rodziny w pełnieniu funkcji opiekuńczo – wychowawczych.
2. Przeciwdziałanie zjawiskom zagrażającym rodzinie.
3. Reintegracja rodziny.
Kierunki działań do celu operacyjnego 1.:
1. Zapewnienie miejsc opieki nad dzieckiem, do czasu rozpoczęcia przez nie nauki
w szkole.
2. Zapewnienie oferty ogólnodostępnych zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych.
3. Zapewnienie oraz stałe rozwijanie oferty placówki wsparcia dziennego.
4. Wprowadzenie lokalnej karty oferującej zniżki dla rodzin wielodzietnych na podmioty
działające w gminie.
Kierunki działań do celu operacyjnego 2.:
1. Zapewnienie rodzinom będącym w trudnej sytuacji materialnej wsparcia finansowego
oraz rzeczowego.
2. Rozwój oraz upowszechnienie dostępu do poradnictwa rodzinnego, prawnego,
psychologicznego oraz specjalistów pracujących z rodziną.
3. Realizowanie programów profilaktycznych z zakresu przeciwdziałania dysfunkcji
rodzin.
4. Zapewnienie rodzinom przeżywającym poważne trudności w wypełnieniu funkcji
opiekuńczo – wychowawczych wsparcia asystenta rodziny i pracownika socjalnego.
5. Zintegrowaniem działań na rzecz rodziny i dziecka w gminie poprzez stałą współpracę
placówek oświatowo – wychowawczych i kulturalnych, jednostek pomocy społecznej,
i ochrony zdrowia, sądu rejonowego i kuratorów sądowych, policji, organizacji
pozarządowej i kościoła.
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
63
Kierunki działań do celu operacyjnego 3.:
1. Podejmowanie działań edukacyjnych i wspierających, skierowanych do rodziców dzieci
i młodzieży umieszczonych w pieczy zastępczej zmierzających do powrotu dzieci pod
opiekę.
2. Wsparcie młodzieży opuszczającej placówki opiekuńczo – wychowawcze oraz rodziny
zastępcze.
Szczegółowe działania w zakresie wspierania rodziny zawiera „Gminny Program
Wspierania Rodziny na lata 2015 – 2017”.
Czas realizacji działań:
Działania ciągłe w latach 2015 – 2021.
Podmioty odpowiedzialne za realizację działań:
Ośrodek Pomocy Społecznej, Urząd Miasta i Gminy, placówki przedszkolne, placówki
oświatowe szczebla podstawowego i gimnazjalnego, kulturalne, jednostki sportowo-
rekreacyjne, placówki wsparcia dziennego.
Partnerzy w realizacji działań:
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna, organizacje
pozarządowe, kuratorzy sądowi, sąd rejonowy, policja, placówki opiekuńczo – wychowawcze
i kulturowe, kościoły i związki wyznaniowe.
Wskaźniki monitoringowe:
liczba rodzin objętych pracą socjalną,
liczba asystentów rodziny,
liczba rodzin wspierających,
liczba rodzin objętych wsparciem z systemu pomocy społecznej, świadczeń rodzinnych
i alimentacyjnych,
liczba osób i rodzin objętych poradnictwem specjalistycznym oraz liczba porad,
liczba dzieci, które powróciły do rodziny biologicznej,
liczba grup wsparcia i grup samopomocowych dla rodzin i samotnych rodziców,
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
64
liczba rodzin objętych wsparciem psychologicznym, prawnym oraz z systemu pomocy
społecznej
liczba dzieci do lat 3 objętych opieką oraz liczba dzieci uczęszczających do placówek
przedszkolnych,
liczba placówek opiekuńczo-wychowawczych wsparcia dziennego oraz liczba dzieci
i młodzieży objętych w ich ramach opieką,
Prognoza zmian:
Podjęcie działań powinno przyczynić się m.in. do:
spadku liczby rodzin zmagającymi się z problemami opiekuńczo-wychowawczymi,
poszerzenia wiedzy w zakresie właściwego wypełniania ról rodzicielskich,
zwiększenia dostępności wsparcia, w tym dla osób samotnie wychowujących dzieci,
podniesienia jakości kształcenia i wsparcia w placówkach oświatowych,
zwiększenia dostępności opieki dla dzieci do lat 3 oraz w wieku przedszkolnym,
zwiększenia szans edukacyjnych dla uczniów uzdolnionych i dzieci mających problemy
w nauce.
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
65
Cel strategiczny 2.
Wspieranie osób bezrobotnych w zwiększaniu szans na rynku pracy.
Cele operacyjne:
1. Poszerzenie struktury wspierającej działania osób bezrobotnych w poszukiwaniu pracy.
2. Dążenie do wyrównania szans różnych grup społecznych na rynku pracy ze
szczególnym uwzględnieniem osób wykluczonych społecznie.
Kierunki działań do celu operacyjnego 1.:
1. Podejmowanie współpracy z Powiatowym Urzędem Pracy w zakresie upowszechniania
ofert pracy, informacji o wolnych miejscach pracy, usługach poradnictwa zawodowego,
szkoleniach, przygotowaniu zawodowym dorosłych
i stażach oraz organizacji robót publicznych, prac interwencyjnych i zatrudnienia
socjalnego.
2. Udział w partnerstwach na rzecz aktywizacji lokalnego rynku pracy.
Kierunki działań do celu operacyjnego 2.:
1. Prowadzenie pracy socjalnej z osobami bezrobotnymi, w tym w oparciu o kontrakt
socjalny.
2. Zmniejszanie skutków bezrobocia poprzez pomoc finansową udzielaną przez Ośrodek
Pomocy Społecznej.
3. Opracowywanie i realizowanie projektów służących aktywizacji osób bezrobotnych
w tym współfinansowanych z funduszy zewnętrznych, np. z funduszy strukturalnych
Unii Europejskiej.
4. Podejmowanie współpracy z organizacjami pozarządowymi działającymi na rzecz osób
bezrobotnych.
5. Promowanie gminy w celu pozyskania inwestorów mogących utworzyć nowe miejsca
pracy; przygotowywanie terenów pod działalność gospodarczą, oferowanie ulg
podatkowych dla inwestorów.
6. Wspieranie rozwoju małej i średniej przedsiębiorczości w gminie.
7. Wpływanie na dostosowywanie kierunków kształcenia do potrzeb lokalnego rynku
pracy.
Czas realizacji działań:
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
66
Działania ciągłe w latach 2015 – 2021.
Podmioty odpowiedzialne za realizację działań:
Ośrodek Pomocy Społecznej, Urząd Miasta i Gminy, organizacje pozarządowe.
Partnerzy w realizacji działań:
Powiatowy Urząd Pracy w Świebodzinie, organizacje pozarządowe, lokalni przedsiębiorcy.
Wskaźniki monitoringowe:
wielkość stopy bezrobocia,
liczba osób bezrobotnych w gminie, w tym liczba osób objętych przez Powiatowy
Urząd Pracy różnymi formami wsparcia,
liczba osób ubogich i bezrobotnych objętych pracą socjalną oraz liczba osób objętych
kontraktami socjalnymi,
liczba beneficjentów systemu pomocy społecznej objętych wsparciem z powodu
ubóstwa i bezrobocia,
liczba nowych inwestorów,
liczba podmiotów gospodarczych,
liczba opracowanych i realizowanych projektów w zakresie aktywizacji grup
zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz liczba osób nimi objętych.
Prognoza zmian
Podjęcie działań powinno przyczynić się m.in. do:
zwiększenia liczby osób zaktywizowanych,
zmniejszenia liczby beneficjentów pomocy społecznej,
spadku liczby osób bezrobotnych,
wzrostu liczby inwestorów i podmiotów gospodarczych.
Cel strategiczny 3.
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
67
Przeciwdziałanie izolacji i wykluczeniu społecznemu osób starszych.
Cele operacyjne:
1. Usprawnienie osób starszych i zapewnienie im właściwej opieki.
2. Umożliwienie osobom starszym udziału w życiu społecznym.
Kierunki działań do celu operacyjnego 1.:
1. Prowadzenie pracy socjalnej z osobami starszymi.
2. Udzielanie przez Ośrodek Pomocy Społecznej pomocy finansowej i rzeczowej osobom
starszym.
3. Zwiększenie jakości i dostępności całodobowych usług opiekuńczych, obejmujących
pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą
przez lekarza pielęgnację oraz, w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów
z otoczeniem.
4. Zwiększenie dostępu osób starszych do informacji o możliwych formach wsparcia.
Kierunki działań do celu operacyjnego 2.:
1. Rozwijanie aktywnych i zdrowych form spędzania czasu wolnego przez osoby starsze
– zaspokojenie ich potrzeb kulturalno-społecznych, rekreacyjnych i edukacyjnych,
w tym poprzez organizowanie cyklicznych zajęć (m.in. w ramach Uniwersytetu
III Wieku, Klubu Seniora), spotkań integracyjnych, wycieczek, powołanie grup
wsparcia.
2. Rozszerzenie oferty usług Dziennego Domu Pobytu.
3. Podejmowanie współpracy z organizacjami pozarządowymi działającymi na rzecz osób
starszych.
4. Pozyskiwanie wolontariuszy mogących wspierać osoby starsze w codziennym życiu.
Czas realizacji działań:
Działania ciągłe w latach 2015 – 2021.
Podmioty odpowiedzialne za realizację działań:
Urząd Miasta i Gminy, Ośrodek Pomocy Społecznej, Świebodziński Dom Kultury i inne,
placówki kulturalne, jednostki sportowo–rekreacyjne.
Partnerzy w realizacji działań:
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
68
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, domy pomocy społecznej, organizacje pozarządowe,
kościoły i związki wyznaniowe, społeczność lokalna.
Wskaźniki monitoringowe:
liczba osób w wieku poprodukcyjnym i ich udział w ogóle mieszkańców,
liczba osób starszych objętych pracą socjalną,
liczba osób starszych objętych wsparciem z systemu pomocy społecznej,
liczba osób objętych usługami opiekuńczymi oraz liczba opiekunek,
liczba przedsięwzięć organizowanych dla osób starszych oraz liczba osób nimi
objętych,
liczba przedsięwzięć realizowanych przy współpracy z organizacjami pozarządowymi,
liczba wolontariuszy.
Prognoza zmian:
Podjęcie działań powinno przyczynić się m.in. do:
zwiększenia udziału seniorów w życiu społecznym,
podniesienia jakości świadczonych usług,
podniesienia jakości funkcjonowania osób starszych w środowisku zamieszkania.
Cel strategiczny 4.
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
69
Wspieranie osób niepełnosprawnych w integracji i funkcjonowaniu w środowisku
lokalnym.
Cele operacyjne:
1. Ograniczenie skutków niepełnosprawności.
2. Aktywizacja społeczna i zawodowa osób niepełnosprawnych.
Kierunki działań do celu operacyjnego 1.:
1. Podnoszenie świadomości społecznej na temat osób niepełnosprawnych.
2. Prowadzenie pracy socjalnej z osobami niepełnosprawnymi.
3. Udzielanie przez Ośrodek Pomocy Społecznej pomocy finansowej i rzeczowej osobom
niepełnosprawnym.
4. Dofinansowanie zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne
i środki pomocnicze dla osób niepełnosprawnych,
5. Zwiększenie dostępu osób niepełnosprawnych do informacji o prawach
i uprawnieniach.
6. Zwiększanie dostępności wsparcia w postaci specjalistycznych usług opiekuńczych,
w tym dla osób z zaburzeniami psychicznymi.
Kierunki działań do celu operacyjnego 2.:
1. Zwiększenie dostępu do kształcenia integracyjnego w gminie.
2. Podejmowanie współpracy z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie, Powiatowym
Urzędem Pracy, Środowiskowym Domem Samopomocy, Państwowym Funduszem
Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w zakresie rehabilitacji społecznej
i zawodowej osób niepełnosprawnych, m.in. przy:
likwidacji barier,
zapewnieniu dostępu do rehabilitacji i sprzętu rehabilitacyjnego,
organizacji przedsięwzięć w zakresie sportu, kultury i turystyki,
zapewnieniu i utrzymaniu odpowiedniego zatrudnienia.
3. Przeciwdziałanie izolacji osób niepełnosprawnych, m.in. poprzez podejmowanie
inicjatyw umożliwiających ich integrację z pełnosprawnymi mieszkańcami gminy.
4. Podejmowanie współpracy z organizacjami pozarządowymi działającymi na rzecz
osób niepełnosprawnych.
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
70
5. Pozyskiwanie wolontariuszy mogących wspierać osoby niepełnosprawne
w codziennym życiu.
Szczegółowe działania w zakresie promocji zdrowia psychicznego i zapobiegania
zaburzeniom psychicznym zawiera „Program Promocji Zdrowia Psychicznego dla Gminy
Świebodzin” tworzony na poszczególne lata.
Czas realizacji działań:
Działania ciągłe w latach 2015 – 2021.
Podmioty odpowiedzialne za realizację działań:
Urząd Miasta i Gminy, Ośrodek Pomocy Społecznej, Środowiskowy Dom Samopomocy,
placówki oświatowe szczebla podstawowego i gimnazjalnego, placówki kulturalne, jednostki
sportowo–rekreacyjne.
Partnerzy w realizacji działań:
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, Powiatowy Urząd Pracy, Poradnia Psychologiczno-
Pedagogiczna, Państwowy Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, podmioty świadczące
usługi rehabilitacyjne, w tym Warsztaty Terapii Zajęciowej, placówki służby zdrowia,
organizacje pozarządowe, kościoły i związki wyznaniowe, społeczność lokalna.
Wskaźniki monitoringowe:
liczba osób dotkniętych niepełnosprawnością,
liczba osób niepełnosprawnych objętych pracą socjalną,
liczba niepełnosprawnych beneficjentów objętych wsparciem z systemu pomocy
społecznej,
liczba osób objętych usługami opiekuńczymi oraz liczba opiekunek,
liczba przedsięwzięć organizowanych dla osób niepełnosprawnych oraz liczba osób
nimi objętych,
liczba klas integracyjnych oraz liczba osób do nich uczęszczających,
liczba zlikwidowanych barier architektonicznych,
liczba osób korzystających z warsztatów terapii zajęciowej,
liczba nowych miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych,
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
71
liczba przedsięwzięć realizowanych przy współpracy z organizacjami pozarządowymi,
liczba wolontariuszy.
Prognoza zmian:
Podjęcie działań powinno przyczynić się m.in. do:
zwiększenia udziału osób niepełnosprawnych w życiu społecznym,
podniesienia jakości świadczonych usług,
podniesienia jakości funkcjonowania osób nieoprawnych w środowisku zamieszkania,
zwiększenie liczby osób usprawnionych i zatrudnionych.
Cel strategiczny 5.
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
72
Działania zmierzające do minimalizowania występowania zjawiska przemocy domowej i
jej skutków.
Cele operacyjne:
1. Zapewnienie kompleksowej pomocy rodzinom, w których występuje przemoc
z uwzględnieniem potrzeb wszystkich członków rodziny.
2. Zintegrowanie środowisk i działań na rzecz ograniczania zjawiska przemocy
w rodzinie oraz zwiększanie kompetencji zawodowych osób zajmujących się
przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie.
3. Podniesienie świadomości społecznej na temat zjawiska przemocy w rodzinie.
Kierunki działań do celu operacyjnego 1.:
1. Zapewnienie rodzinom dotkniętym problemami przemocy w rodzinie szerszego
dostępu do wsparcia psychologicznego, prawnego i społecznego.
2. Prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy
w rodzinie.
3. Kompleksowa pomoc dla ofiar przemocy, w tym podejmowanie interwencji
w środowiskach dotkniętych przemocą w rodzinie oraz realizacja Procedury
„Niebieskiej Karty”.
4. Prowadzenie działań interwencyjnych i zabezpieczających dzieci, które są ofiarami
i świadkami przemocy w rodzinie.
5. Ochrona osób starszych i niepełnosprawnych doznających przemocy ze strony swoich
bliskich lub opiekunów.
6. Oddziaływania terapeutyczno-edukacyjne wobec osób stosujących przemoc
w rodzinie.
7. Zapewnienie osobom dotkniętym przemocą w rodzinie miejsc w ośrodkach wsparcia.
Kierunki działań do celu operacyjnego 2.:
1. Umacnianie interdyscyplinarnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
2. Podejmowanie współpracy z organizacjami pozarządowymi, działającymi na rzecz
dotkniętych przemocy w rodzinie.
3. Zintensyfikowanie profilaktycznej działalności informacyjnej, edukacyjnej
i szkoleniowej w zakresie rozwiązywania problemów przemocy w rodzinie,
w szczególności skierowanej do dzieci i młodzieży.
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
73
4. Podnoszenie kwalifikacji grup zawodowych realizujących zadania w zakresie
przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
Kierunki działań do celu operacyjnego 3.:
1. Rozpowszechnianie informacji na temat przemocy w rodzinie, przeciwdziałania
przemocy oraz ochrony przed przemocą.
2. Współudział w organizacji kampanii społecznych ukierunkowanych na
przeciwdziałanie przemocy w rodzinie, proponujących konstruowanie współżycia oraz
wychowania w rodzinie.
Szczegółowe działania w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie zawiera
„Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy
w Rodzinie na lata 2015 – 2020”.
Czas realizacji działań:
Działania ciągłe w latach 2015 – 2021.
Podmioty odpowiedzialne za realizację działań:
Urząd Miasta i Gminy, Ośrodek Pomocy Społecznej, Zespół Interdyscyplinarny, Gminna
Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, publiczne placówki przedszkolne oraz
placówki oświatowe szczebla podstawowego i gimnazjalnego, placówki kulturalne, jednostki
sportowo-rekreacyjne.
Partnerzy w realizacji działań:
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, prokuratura rejonowa, sąd rejonowy, kuratorzy sądowi,
policja, organizacje pozarządowe, domy pomocy społecznej, placówki lecznictwa
odwykowego, placówki służby zdrowia, organizatorzy kampanii ogólnopolskich.
Wskaźniki monitoringowe:
liczba rodzin objętych pracą socjalną,
liczba osób i rodzin objętych poradnictwem specjalistycznym oraz liczba porad,
liczba rodzin objętych wsparciem psychologicznym, prawnym oraz z systemu pomocy
społecznej z powodu przemocy w rodzinie,
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
74
liczba przedsięwzięć realizowanych w ramach działalności informacyjnej, edukacyjnej
i szkoleniowej,
liczba osób objętych pomocą w ramach punktu konsultacyjno-informacyjnego,
liczba udzielonych porad i przeprowadzonych interwencji w zakresie przeciwdziałania
przemocy w rodzinie,
liczba osób objętych oddziaływaniem zespołu interdyscyplinarnego,
liczba osób przebywających w ośrodkach wsparcia,
liczba sprawców przemocy w rodzinie skierowanych do udziału w programach
korekcyjno-edukacyjnych,
liczba przeprowadzonych kampanii na terenie gminy.
Prognoza zmian:
zmniejszenie skali przemocy w rodzinie,
zwiększenie skuteczności ochrony ofiar przemocy w rodzinie,
podniesienie świadomości mieszkańców gminy o zjawisku przemocy w rodzinie.
Cel strategiczny 6.
Rozbudowanie systemu przeciwdziałania uzależnieniom.
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
75
Cele operacyjne:
1. Budowanie zintegrowanego systemu wsparcia społecznego dla osób uzależnionych
i ich rodzin.
2. Zmniejszenie zjawiska nadużywania środków psychoaktywnych przez dzieci
i młodzież.
3. Zwiększenie świadomości społecznej na temat wpływu substancji psychoaktywnych na
życie człowieka.
Kierunki działań do celu operacyjnego 1.:
1. Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób
uzależnionych od alkoholu i narkotyków.
2. Zapewnienie rodzinom dotkniętym problemami alkoholowymi i narkomanii szerszego
dostępu do wsparcia psychologicznego, prawnego i społecznego.
3. Kontynuowanie i rozwijanie działalności funkcjonującego w gminie Punktu
Konsultacyjnego dla Osób Uzależnionych.
4. Utrzymanie i rozwój spójnego systemu współpracy instytucji i organizacji zajmujących
się rozwiązywaniem problemów uzależnień.
5. Wspomaganie organizacji i instytucji działających na rzecz rozwiązywania problemów
uzależnień w celu zwiększenia dostępności do pomocy terapeutycznej oraz poradnictwa
specjalistycznego.
6. Działania edukacyjne skierowane do osób działających w obszarze profilaktyki
i ograniczania skutków uzależnień.
7. Podejmowanie współpracy z organizacjami pozarządowymi działającymi na rzecz osób
dotkniętych problemami alkoholowymi i narkomanii.
8. Opracowywanie i wdrażanie programów lokalnych.
Kierunki działań do celu operacyjnego 2.:
1. Kontynuowanie działalności funkcjonujących w gminie placówek wsparcia dziennego
dla dzieci i młodzieży.
2. Organizowanie oraz wspieranie różnorodnych form spędzania czasu wolnego dla dzieci
z rodzin dotkniętych problemem uzależnień
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
76
3. Zintensyfikowanie profilaktycznej działalności informacyjnej, edukacyjnej
i szkoleniowej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i narkomanii
w szczególności skierowanej do dzieci i młodzieży.
Kierunki działań do celu operacyjnego 3.:
1. Monitorowanie sieci punktów sprzedaży alkoholu, w tym przestrzeganie prawa
dotyczącego zakazu sprzedaży alkoholu nieletnim.
2. Promowanie zdrowego trybu życia.
3. Rozpowszechnianie informacji na temat uzależnień.
4. Współudział w organizacji kampanii społecznych ukierunkowanych na problem
uzależnienia.
Szczegółowe działania w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych
i narkomanii zawiera „Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii” tworzony na każdy rok.
Czas realizacji działań:
Działania ciągłe w latach 2015 – 2021.
Podmioty odpowiedzialne za realizację działań:
Ośrodek Pomocy Społecznej, Pełnomocnik Burmistrza ds. Uzależnień, Gminna Komisja
Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Punkt Konsultacyjny dla Osób Uzależnionych,
placówki oświatowe szczebla podstawowego i gimnazjalnego, placówki wsparcia dziennego
dla dzieci i młodzieży.
Partnerzy w realizacji działań:
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, Punkt Interwencji Kryzysowej, Grupa Edukacyjna dla
Osób Uzależnionych, Grupy Samopomocowe, ośrodki leczenia uzależnień, policja, prokuratura
rejonowa, sąd rejonowy, kuratorzy sądowi, organizacje pozarządowe, kościoły
i związki wyznaniowe, społeczność lokalna.
Wskaźniki monitoringowe:
liczba osób objętych pomocą terapeutyczną i rehabilitacyjną,
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
77
liczba rodzin objętych wsparciem psychologicznym, prawnym oraz z systemu pomocy
społecznej z powodu alkoholizmu i narkomanii,
liczba przedsięwzięć realizowanych w ramach działalności informacyjnej, edukacyjnej
i szkoleniowej,
liczba osób objętych pomocą w ramach punktu konsultacyjnego,
liczba zmonitorowanych punktów sprzedaży alkoholu,
liczba opracowanych i realizowanych programów zdrowotnych oraz liczba osób nimi
objętych,
liczba przedsięwzięć w zakresie promocji zdrowia i profilaktyki zdrowotnej,
liczba przeprowadzonych kampanii na terenie gminy.
Prognoza zmian:
Podjęcie działań powinno przyczynić się m.in. do:
poszerzenia wiedzy mieszkańców w zakresie profilaktyki uzależnień,
zwiększenia dostępności wsparcia dla osób uzależnionych i współuzależnionych,
poszerzenia wiedzy mieszkańców w zakresie profilaktyki zdrowotnej oraz zdrowego
trybu życia,
zwiększenia dostępności opieki zdrowotnej.
Cel strategiczny 7.
Wspieranie osób bezdomnych w powrocie do społeczności.
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
78
Cele operacyjne:
1. Pomoc zagrożonym bezdomnością i bezdomnym.
2. Przeciwdziałanie zjawisku bezdomności.
Kierunki działań do celu operacyjnego 1.:
1. Prowadzenie pracy socjalnej z osobami zagrożonymi i dotkniętymi bezdomnością,
w tym w oparciu o kontrakt socjalny.
2. Udzielanie przez Ośrodek Pomocy Społecznej pomocy finansowej i rzeczowej osobom
zagrożonymi dotkniętym bezdomnością.
3. Stworzenie instytucjonalnej pomocy w zakresie poradnictwa specjalistycznego
i wsparcia medycznego.
4. Zwiększenie liczby mieszkań socjalnych.
5. Zapewnienie osobom bezdomnym schronienia.
6. Systematyczne monitorowanie problemu bezdomności.
7. Wypracowanie zasad współpracy instytucjonalnej.
8. Kontynuowanie współpracy z organizacjami pozarządowymi działającymi na rzecz
osób bezdomnych
Kierunki działań do celu operacyjnego 2.:
1. Opracowywanie i realizacja indywidualnych programów wychodzenia z bezdomności.
2. Realizacja programów na rzecz osób bezdomnych.
Szczegółowe działania w zakresie wychodzenia z bezdomności zawiera „Gminny Program
Wychodzenia z Bezdomności na lata 2015 – 2017”.
Czas realizacji działań:
Działania ciągłe w latach 2015 – 2021.
Podmioty odpowiedzialne za realizację działań:
Ośrodek Pomocy Społecznej, Urząd Miasta i Gminy.
Partnerzy w realizacji działań:
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
79
Organizacje pozarządowe działające na rzecz osób bezdomnych, inne podmioty prowadzące
działalność pożytku publicznego, kościoły i związki wyznaniowe, społeczność lokalna.
Wskaźniki monitoringowe:
liczba osób bezdomnych objętych pracą socjalną oraz liczba osób objętych kontraktami
socjalnymi,
liczba beneficjentów systemu pomocy społecznej objętych wsparciem z powodu
bezdomności,
liczba opracowanych i realizowanych projektów oraz liczba osób nimi objętych,
liczba opracowanych i realizowanych indywidualnych programów wychodzenia
z bezdomności oraz liczba osób nimi objętych,
liczba akcji monitorujących problem bezdomności,
liczba mieszkań socjalnych,
liczba osób bezdomnych, którym zapewniono schronienie.
Prognoza zmian:
zmniejszenie liczby osób zagrożonych bezdomnością.
Cel strategiczny 8.
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
80
Rozwój kapitału społecznego i ludzkiego.
Cele operacyjne:
1. Wzmocnienie kadry pomocy społecznej oraz rozwijanie infrastruktury socjalnej.
2. Wspieranie instytucji społeczeństwa obywatelskiego.
Kierunki działań do celu operacyjnego 1.:
1. Podnoszenie kwalifikacji kadr z obszaru pomocy społecznej.
2. Rozwijanie infrastruktury socjalnej w gminnie poprzez poszerzenie oferty już
działających jednostek oraz utworzenie, w razie potrzeby, nowych.
3. Inicjowanie powstawania w gminie nowych organizacji, funkcjonujących w obszarze
polityki społecznej.
4. Zapewnienie mieszkańcom szerszego dostępu do informacji o możliwościach
uzyskania i dostępnych formach świadczeń pomocy.
5. Pozyskiwanie dodatkowych środków na realizację zadań z zakresu pomocy społecznej,
m.in. z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej.
6. Inicjowanie powstawania w gminie podmiotów ekonomii społecznej.
Kierunki działań do celu operacyjnego 2.:
1. Realizowanie zadań z zakresu rozwiązywania problemów społecznych przy współpracy
z sektorem pozarządowym oraz innymi podmiotami prowadzącymi działalność pożytku
publicznego.
2. Inicjowanie w gminie działalności nowych organizacji pozarządowych
funkcjonujących w obszarze polityki społecznej.
3. Zachęcanie mieszkańców gminy do udziału w rozwiązywaniu lokalnych problemów
społecznych oraz wspieranie inicjatyw społecznych.
4. Propagowanie idei wolontariatu oraz pozyskiwanie wolontariuszy do udziału
w realizacji zadań dotyczących rozwiązywanie problemów społecznych.
Szczegółowe działania w zakresie współpracy samorządu gminy z organizacjami
pozarządowymi oraz podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego
zawiera „Program współpracy Gminy Świebodzin z organizacjami pozarządowymi oraz
podmiotami pożytku publicznego” tworzony na każdy rok.
Czas realizacji działań:
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
81
Działania ciągłe w latach 2015 – 2021.
Podmioty odpowiedzialne za realizację działań:
Ośrodek Pomocy Społecznej, Urząd Miasta i Gminy i inne jednostki organizacyjne gminy.
Partnerzy w realizacji działań:
Organizacje pozarządowe, inne podmioty prowadzące działalność pożytku publicznego,
kościoły, społeczność lokalna.
Wskaźniki monitoringowe:
liczba szkoleń, w których uczestniczyła kadra pomocy społecznej,
liczba organizacji pozarządowych funkcjonujących w obszarze polityki społecznej,
liczba organizacji pozarządowych wspieranych przez samorząd gminy,
liczba powstałych podmiotów ekonomii społecznej,
liczba wolontariuszy,
stopień dostępności informacji o możliwościach uzyskania i dostępnych formach
świadczeń pomocowych oraz działalności sektora pozarządowego,
liczba realizowanych projektów z zakresu pomocy społecznej.
Prognoza zmian:
Podjęcie działań powinno przyczynić się m.in. do:
profesjonalizacji kadry pomocy społecznej,
zwiększenia jakości świadczonych usług,
zwiększenia aktywności mieszkańców, wzrostu liczby inicjatyw społecznych,
zróżnicowania form i zwiększenia efektywności współpracy z sektorem
pozarządowym.
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
82
VI REALIZACJA STRATEGII
6.1. Koordynacja i realizacja strategii
Zgodnie z art. 110, pkt 4 ustawy o pomocy społecznej, koordynatorem realizacji
Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Świebodzin na lata 2015 - 2021
będzie Ośrodek Pomocy Społecznej w Świebodzinie. Sformułowane w dokumencie kierunki
działań będą wdrażane przez wyznaczonych realizatorów oraz partnerów w realizacji,
w zależności od posiadanych i pozyskanych środków finansowych.
6.2. Finansowanie strategii
Zakłada się, że działania określone w Strategii finansowane będą:
ze środków własnych gminy,
ze środków budżetu państwa,
ze środków zewnętrznych pozyskiwanych przez gminę (między innymi z Unii
Europejskiej oraz w ramach programów rządowych),
ze środków zewnętrznych pozyskiwanych we współpracy z organizacjami
pozarządowymi.
6.3. Monitoring i ewaluacja
W celu sprawdzenia, na ile Strategia została zrealizowana i jaki jest jej wynik podjętych
przedsięwzięć niezbędne jest prowadzenie monitoringu i dokonywanie ewaluacji. Dzięki
ewaluacji uzyska się informacje czy osiągnięto zakładane rezultaty, czy pozwoliła one i w
jakim stopniu na realizację celów operacyjnych Strategii.
Realizację zaplanowanych działań będzie monitorować komórka organizacyjna Urzędu
Miejskiego w Świebodzinie właściwa ds. społecznych na podstawie informacji uzyskanych od
podmiotów realizujących powyższe zadania.
Wskaźniki będą systematycznie mierzone do corocznego sprawozdania składanego
każdego roku do końca marca za rok poprzedni. Ostateczne efekty zostaną przedstawione po
zakończeniu okresu realizacji Strategii.
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
83
SPIS TABEL
Tabela 1. Ludność Gminy Świebodzin ................................................................................... 12
Tabela 2. Ludność wg ekonomicznych grup wieku ................................................................ 12
Tabela 3. Stan urodzeń i zgonów ............................................................................................ 13
Tabela 4. Małżeństwa i rozwody w latach 2009 - 2013 .......................................................... 14
Tabela 5. Sekcje w Świebodzińskim Domu Kultury .............................................................. 18
Tabela 6. Organizacje pozarządowe w Gminie Świebodzin w 2014r. .................................... 21
Tabela 7. Liczba rodzin objętych wsparciem Ośrodka Pomocy Społecznej w Świebodzinie
w latach 2011-2013 .................................................................................................................. 24
Tabela 8. Pracujący wg innego podziału niż PKD w latach 2009 - 2013 ............................... 29
Tabela 9. Liczba osób z Gminy Świebodzin leczonych z powodu zaburzeń psychicznych
i zaburzeń zachowania w latach 2010 – 2013. ......................................................................... 36
Tabela 10. Koszty ponoszone przez Ośrodek Pomocy Społecznej w Świebodzinie za pobyt ..
mieszkańców w domach pomocy społecznej w latach 2011-2013………………………. ..... 37
Tabela 11. Usługi opiekuńcze w Gminie Świebodzin w latach 2011-2013 ............................ 38
Tabela 12. Środki finansowe przeznaczone na profilaktykę i rozwiązywanie problemów
uzależnień w gminie w latach 2011-2013 ................................................................................ 40
Tabela 13. Liczba osób przyjętych w Punkcie Konsultacyjnym dla Osób Uzależnionych od
alkoholu i narkotyków w latach 2011-2013 ............................................................................ 40
Tabela 14. Liczba osób przyjętych w Punkcie Interwencji Kryzysowej w Świebodzinie
w latach 2011 -2013 ................................................................................................................. 42
Tabela 15. Rodziny zastępcze funkcjonujące na terenie na terenie Gminy Świebodzin w
latach 2011-2013 ...................................................................................................................... 43
Tabela 16. Odpłatność Gminy Świebodzin za pobyt dziecka w pieczy zastępczej w latach
2012-2013 ................................................................................................................................. 43
Tabela 17. Liczba miejsc w placówkach opiekuńczo wychowawczych w latach 2011 - 2013
.................................................................................................................................................. 44
Tabela 18. Udzielona pomoc dla osób usamodzielnionych z placówek opiekuńczo –
wychowawczych w latach 2011 - 2013 ................................................................................... 45
Tabela 19. Udzielona pomoc dla osób usamodzielnionych z rodzin zastępczych w latach
2011 - 2013 ............................................................................................................................... 45
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
84
Tabela 20. Pomoc i wsparcie z powodu bezdomności dla mieszkańców Gminy Świebodzin
w latach 2011 - 2013 ................................................................................................................ 47
Tabela 21. ANALIZA SWOT – OBSZAR RODZINA, DZIECKO, MŁODZIEŻ ................ 49
Tabela 22. ANALIZA SWOT – OBSZAR BEZROBOCIE I UBÓSTWO ............................ 51
Tabela 23. ANALIZA SWOT – OBSZAR NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ ................................ 52
Tabela 24. ANALIZA SWOT – OBSZAR STAROŚĆ .......................................................... 53
Tabela 25. ANALIZA SWOT – OBSZAR UZALEŻNIENIA I PRZEMOC ......................... 54
Tabela 26. ANALIZA SWOT – OBSZAR BEZDOMNOŚĆ ................................................. 56
Tabela 27. ANALIZA SWOT – KAPITAŁ SPOŁECZNY I AKTYWNOŚĆ
OBYWATELSKA ................................................................................................................... 58
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021
__________________________________________________________________________________
85
SPIS WYKRESÓW
Wykres 1. Ludność Gminy Świebodzin wg miejsca zamieszkania 2013r. ............................. 12
Wykres 2. Ekonomiczne grupy wieku wg płci w 2013r. ........................................................ 13
Wykres 3. Urodzenia i zgony w latach 2009 - 2013 ............................................................... 13
Wykres 4. Małżeństwa i rozwody w latach 2009 - 2013 ........................................................ 15
Wykres 5. Struktura wykształcenia ludności w wieku 13 lat i więcej w 2011r. ..................... 15
Wykres 6. Struktura ludności w wieku 13 lat i więcej według poziomu wykształcenia i płci 16
Wykres 7. Liczba rodzin korzystających z usług asystenta rodziny w 2013r. ....................... 26
Wykres 8. Bezrobotni w Gminie Świebodziń na tle Powiatu Świebodzińskiego w 2013r. ... 27
Wykres 9. Mieszkańcy gminy posiadający zatrudnienie w latach 2011 - 2013 ...................... 26
Wykres 10. Bezrobotni gminy w latach 2011-2013 ................................................................ 28
Wykres 11. Stopa bezrobocia w powiecie świebodzińskim, w województwie lubuskim
i w kraju w latach 2011-2013 (w %) ........................................................................................ 29
Wykres 12. 13. 14. 15. Bezrobotni w Gminie Świebodzin w roku 2013 według wieku, czasu
pozostawania bez pracy, stażu pracy i poziomu wykształcenia ............................................... 30
Wykres 16. Osoby niepełnosprawne wg. płci w latach 2011 - 2013 ..................................... 34
Wykres 17. Osoby wg. stopnia niepełnosprawności w latach 2011 - 2013 ............................ 35