ucxo enis, rogorc meore enisucxo enis, rogorc meore enis ... · saganmanatleblo programa _...

saqarTvelos ganaTlebisa dasaqarTvelos ganaTlebisa dasaqarTvelos ganaTlebisa dasaqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministromecnierebis saministromecnierebis saministromecnierebis saministro

SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetiSoTa rusTavelis saxelmwifo universitetiSoTa rusTavelis saxelmwifo universitetiSoTa rusTavelis saxelmwifo universiteti

ganaTlebisganaTlebisganaTlebisganaTlebisaaaa da mecnierebaTa fakultetida mecnierebaTa fakultetida mecnierebaTa fakultetida mecnierebaTa fakulteti

TaTia nakaSiZeTaTia nakaSiZeTaTia nakaSiZeTaTia nakaSiZe----maxaraZemaxaraZemaxaraZemaxaraZe

ucxo enis, rogorc meore enisucxo enis, rogorc meore enisucxo enis, rogorc meore enisucxo enis, rogorc meore enis,,,, swavleba/swavlis swavleba/swavlis swavleba/swavlis swavleba/swavlis

mimarTulebis ,,kulturaTa dialogis” asaxva umaRlesi mimarTulebis ,,kulturaTa dialogis” asaxva umaRlesi mimarTulebis ,,kulturaTa dialogis” asaxva umaRlesi mimarTulebis ,,kulturaTa dialogis” asaxva umaRlesi

sssskolis saganmanaTleblo programebSikolis saganmanaTleblo programebSikolis saganmanaTleblo programebSikolis saganmanaTleblo programebSi

dddd i i i i ssss eeee rrrr tttt aaaa cccc i i i i aaaa

ganaTlebisganaTlebisganaTlebisganaTlebis doqtoris doqtoris doqtoris doqtoris akademiuri akademiuri akademiuri akademiuri xarisxisxarisxisxarisxisxarisxis mosapoveblad mosapoveblad mosapoveblad mosapoveblad

((((specialoba specialoba specialoba specialoba –––– ganaTlebis didaqtikaganaTlebis didaqtikaganaTlebis didaqtikaganaTlebis didaqtika))))

mecniermecniermecniermecnier xelmZRvanelixelmZRvanelixelmZRvanelixelmZRvaneli

pedagogiur mecnierebaTa doqtori pedagogiur mecnierebaTa doqtori pedagogiur mecnierebaTa doqtori pedagogiur mecnierebaTa doqtori cialacialacialaciala megrelaZemegrelaZemegrelaZemegrelaZe

baTumi baTumi baTumi baTumi

2012201220122012

2

sarCevisarCevisarCevisarCevi gv.

SesavaliSesavaliSesavaliSesavali-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------3

TaviTaviTaviTavi I.I.I.I. ucxouri enebis swavleba/swavlis mimarTuleucxouri enebis swavleba/swavlis mimarTuleucxouri enebis swavleba/swavlis mimarTuleucxouri enebis swavleba/swavlis mimarTulebisbisbisbis ---- ,,kulturaTa ,,kulturaTa ,,kulturaTa ,,kulturaTa

dialogis” wvlili dialogis” wvlili dialogis” wvlili dialogis” wvlili ((((saganmanaTleblosaganmanaTleblosaganmanaTleblosaganmanaTleblo programebiT aRprogramebiT aRprogramebiT aRprogramebiT aRweriliweriliweriliwerili

swavlis swavlis swavlis swavlis SedegebiSedegebiSedegebiSedegebis miRwevaSis miRwevaSis miRwevaSis miRwevaSi))))--------------------------------------------------------------------------------19

$$$$ 1.1.1.1. ,,kulturaTa dialogis” saganmanaTleblo programaSi asaxvis

mizanSewonilobis problema--------------------------------------------------------------------------------19

$ 2.$ 2.$ 2.$ 2. ucxouri enebis swavleba/swavlis mimarTulebis - ,,kulturaTa

dialogis” saganmanaTleblo programaSi asaxvis formebi--------------------------------44

$$$$ 3333. ,,kulturaTa dialogis” kompetenciebi---------------------------------------------------------53

3333. 1.zogadi kompetenciebi---------------------------------------------------------------------------------------57

3333. 2. dargobrivi kompetenciebi------------------------------------------------------------------------------70

3333. 3. originaluri kompetenciebi---------------------------------------------------------------------------77

Tavi Tavi Tavi Tavi II. II. II. II. kulturaTa dialogis kulturaTa dialogis kulturaTa dialogis kulturaTa dialogis saswavlo procesis marTsaswavlo procesis marTsaswavlo procesis marTsaswavlo procesis marTvavavava da studentis mier da studentis mier da studentis mier da studentis mier

miRweuli SmiRweuli SmiRweuli SmiRweuli Sedegebis Sefasebaedegebis Sefasebaedegebis Sefasebaedegebis Sefaseba--------------------------------------------------------------------------------84

$ 1. swavleba/swavlis sakiTxisaTvis--------------------------------------------------------------------84

$ 2. studentTa codnis Sefasebis komponentebisa da kriteriumebis SerCeva--98

2. 1. portfolio rogorc studentis swavlis Sedegebisa

da kompetenciebis miRwevis Sefasebis forma---------------------------------------------------117

$ 3. kvalifikaciis miRweuli donis diagnostirebisaTvis TviTSefasebis

matricis gamoyeneba----------------------------------------------------------------------------------------------122

$ 4. ,,kulturaTa dialogis” saswavlo procesis marTvis

organizaciis formebi------------------------------------------------------------------------------------------133

4.1. leqciis modelebi-------------------------------------------------------------------------------------------133

4.2. modelebi seminaris dagegmvisaTvis---------------------------------------------------------------140

4.3. fragmentebi ucxoelTa gamocdilebidan------------------------------------------------------144

4.4. modulis da silabusis nimuSebi------------------------------------------------------------------148

Tavi Tavi Tavi Tavi III. III. III. III. umaRlesi skolumaRlesi skolumaRlesi skolumaRlesi skolis maswavleblis TviTefeqtuis maswavleblis TviTefeqtuis maswavleblis TviTefeqtuis maswavleblis TviTefeqturobis robis robis robis SefasebSefasebSefasebSefasebaaaa------------151515155555

$ 1. TviTefeqturoba, rogorc inovaciuri saqmianobis xarisxis

ganmsazRvreli ----------------------------------------------------------------------------------------------------155

$ 2. TviTefeqturobis amaRlebis saSualebebi---------------------------------------------------162

ddddaskvnebiaskvnebiaskvnebiaskvnebi----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------167

literatura_____________literatura_____________literatura_____________literatura_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________171

3

SesavaliSesavaliSesavaliSesavali

Temis aqtualoba:Temis aqtualoba:Temis aqtualoba:Temis aqtualoba: umaRlesi skolis mTavari mizani _ studentisaTvis

saukeTeso, xarisxiani ganaTlebis miwodeba xorcieldeba ganaTlebis

erTiani evropuli sivrcis Seqmnis pirobebSi. sazogadoebis cvalebadi

saWiroebebis, dasaqmebis amJamindeli da samomavlo moTxovnebis

uzrunvelyofisaTvis Seiqmna mniSvnelovani rekomendaciebi, programebi,

proeqtebi. am mimarTulebiT aRsaniSnavia evrosabWos ganaTlebis

komitetisa da ucxouri enebis ganyofilebis mier Sedgenili ,,enebis

erTiani evropuli sarekomendacio CarCo” (evrosabWo 2001), romlis

mizania Seqmnas kvalifikaciis gansazRvrisaTvis enis codnis saerTo

baza da xeli Seuwyos maswavleblebis, programebis Semdgenlebis,

sertifikatis gamcemi organizaciebisa da enebis swavlebis

administratorebis SeTanxmebul moqmedebas.

enebis erTiani evropuli sarekomendacio CarCo gansazRvravs enis

flobis sam dones: A, B, C, romlebic swavlebis safexurebis mixedviT eqvs

ganStoebad iyofa: dawyebiTi skola _ A1 done, sabazo da saSualo

safexuri _ A 2 done, XII klasi da profesiuli skola _ B1 done,

bakalavriati _ B2 done, magistratura _ C1 done, doqturantura _ C2

done (aRniSnuli doneebi gaTvaliswinebulia maTTvis, visTvisac ucxo ena

ZiriTadi specialobaa, xolo imaTTvis, visTvisac ucxo ena meore enaa, es

doneebi erTi maCvenebliT dabla iwevs).

ucxouri enis swavleba/swavlisaTvis Camoyalibebulia eqvsi

mimarTuleba: mosmena, laparaki, kiTxva, wera, swavlis swavla, kulturaTa

dialogi.

saqarTvelo, rogorc evrosabWos wevri erT-erTi qveyana, aRiarebs da

pativs scems evrosabWos mier miRebul rekomendaciebs yvela sferoSi,

maT Soris, ganaTlebis sferoSic, ganaTlebis erovnul miznebSi,

aRniSnulia, rom ucxouri enis codnis gareSe SeuZlebelia erTian

saganmanaTleblo sivrceSi integrireba, sakuTari SesaZleblobebis

srulfasovani realizeba.

4

saerTaSoriso kvlevebis SedegebiT (2005) damsaqmeblisa da

dasaqmebuli kursdamTavrebulebis SefasebiT, yvelaze didi upiratesoba

moipova kompetenciam ,,meore enis codna”, romelic qmnis pirobebs _ gaigo

gansxvavebuli kultura, miiRo igi iseTi, rogoric aris. Ggaixsna mis

mimarT, mxolod ise, rom ar moswyde sakuTar kulturul fesvebs. meore

enis codna aucilebeli gaxda yvela specialobisaTvis da es asaxvas

poulobs saganmanaTleblo programebSi.

saganmanaTleblo programa _ aRniSnulia saqarTvelos kanonSi

`umaRlesi ganaTlebis Sesaxeb~ (2005) - aris saswavlo kursebis an

modulebis erToblioba: miznebi, amocanebi, Sinaarsi, codnis moculoba

da unar-Cvevebis xarisxiani Sefasebis sistema, saswavlo procesis

organizebis Taviseburebebi da meToduri uzrunvelyofa, romelic

saTanado akademiuri xarisxis mosapovebladaa gamiznuli.

saganmanaTleblo programebis SemuSavebis, dagegmvisa da ganviTarebis

problemebi 2003 wels berlinSi gamarTuli konferenciidan moyolebuli,

evropuli universitetebis centraluri sazrunavi gaxda. sakvanZo

sakiTxi aRmoCnda tradiciuli, akademiuri da profesiuli

Rirebulebebisa da moTxovnebis urTierTmimarTeba. gansxvavebuli

variantebidan upiratesoba mieniWa kompetenciebze dafuZnebul

saganmanaTleblo programebs, romlebic iTvaliswinebs sauniversiteto

ganaTlebisa da kvalifikaciis moTxovnebis Sesabamisobas. (www.bologna-

berlin 2003.de -2003 Berlin Summit on Higher Education http:/ww.bologna-berlin2003.de)

kvalifikaciis moTxovnebis gansazRvris mniSvnelovani nabiji iyo

boloniis procesis farglebSi (romelic umaRlesi ganaTlebis

evropuli sivrcis SeqmnisaTvis evropis umaRlesi saswavleblebis

xelmZRvanelTa mier daiwyo 1999 wels boloniaSi, (www.mes.gov.

ge/uploads/Bologna/1% 20boloniis % 20deklaracia.pdf www.dfes.gov.uk/bologna

www.ond.vlanderen.be) (italia), saqarTvelo SeuerTda 2005 wels) bergeris

samitze (2005) miRebuli ,,kvalifikaciis evropuli CarCos” (EQF), romlis

safuZvelze 2008 wels SemuSavda ,,saqarTvelos akademiuri umaRlesi

ganaTlebis erovnuli kvalifikaciebis CarCo”. (www.ganatleba.ge)

5

,,enebis erTiani sarekomendacio CarCo”, ,,kvalifikaciebis evropuli

CarCo”, ,,umaRlesi akademiuri ganaTlebis erovnuli kvalifikaciebis

CarCo” erTmaneTTan SesabamisobaSia da gansazRvraven saganmanaTleblo

programebiT misaRwevi swavlis Sedegebsa da kompetenciebs sxvadasxva

safexuris doneze: umaRlesi profesiuli ganaTleba, bakalavriati,

magistratura, doqtorantura.

saganmanaTleblo programebSi swavlis Sedegebi da kompetenciebis

formireba xdeba masSi Semavali saswavlo kursis an modulis

saSualebiT. amJamad umaRles skolebSi saswavlo kursebisa da

modulebis SerCevis, Canacvlebis rTuli procesia. gaCnda problema ris

mixedviT, ratom, ra upiratesobiT unda aisaxos esa Tu is saswavlo

kursi an moduli saganmanaTleblo programaSi.

saganmanaTleblo programebSi im specialobebisaTvis, sadac ucxo

ena meore enaa, ucxo enis swavleba/swavlis mimarTulebis ,,kulturaTa

dialogis” asaxvis aucileblobas gansazRvravs Semdegi faqtorebifaqtorebifaqtorebifaqtorebi::::

yvelaze mniSvnelovani ucxo enis Seswavlisas aris sxvadasxva

erovnebis adamianebTan komunikacia. lingvisturi kompetencia _ sityvebis

codna da gramatikis struqturis codna _ avtomaturad ar migviyvans

kulturul kompetenciebamde. kulturuli kompetenciis simcirem ki

namdvilad SeiZleba warmoqmnas gaugebroba, romelic xSirad

samsaxurebrivi saqmianobis warumateblobis mizezic xdeba. ucxouri enis

Seswavlisas ,,kulturaTa dialogis” saSualebiT xdeba ucxo cxovrebis

wesebis, gansxvavebuli Sexedulebebis, tradiciebis, kulturis aRmoCena,

gacnoba, gamoyeneba, igi xels uwyobs kulturuli wignierebis

dauflebas, rac niSnavs waikiTxo, miiRo ucxo kultura da gaacnobiero,

rom TiToeuli adamianis qceva kulturuli TaviseburebebiT aris

ganpirobebuli.

kultura Sedgeba sxvadasxva urTierTdakavSirebuli kategoriisagan:

produqti (masala, nawarmi) _ literatura, folklori, xelovneba, musika,

tradiciebi. ideebi _ rwmena, Rirebulebebi, institutebi. qcevebi _ Cveu-

leba, adaTi, sxeulis ena (Jestikulacia), Cacmuloba, sakvebi, Tavisufali

dro.

6

,,Tu Cven gvinda, rom davexmaroT studentebs rom iyvnen kompetenturi

gamomyenebelni ucxouri enisa, Tanabari yuradReba unda davuTmoT samive

kategorias enis swavlebis mTel manZilze” (r.loudeni 2000:115). drois

moTxovnad iqca ,,kulturaTa dialogis” Seswavla. sxva qveynis

tradiciebis, mimarTvis etiketis arcodnam SeiZleba uxerxuli,

arasasurveli garemo Seqmnas studentebs Soris, aseve studentebsa da

leqtorebs Soris.

saintereso naSromebi mieZRvna ucxouri enis SeswavlasTan kulturis

Seswavlis problemebs:

kramxis (1993:24) mosazrebiT enis swavlebisas kulturis swavleba

ori perspeqtiviT ganixileba. erTs miekuTvneba faqtobrivi, kulturuli

informaciis gadacema, romelic Sedgeba statistikuri informaciisagan,

literaturasa da xelovnebisagan da meore informacia, romelic aqcents

akeTebs wesebsa da Cveulebebze, folklorsa da yoveldRiur cxovrebaze.

lazard-klaustoni (1997) aRniSnavs, rom warsulSi xalxi swavlobda

ucxo enas, raTa eswavlaT ucxo literatura da es iyo mTavari Sualedi

kulturisa. kiTxvis saSualebiT swavlobdnen studentebi civilizaciis

Sesaxeb, romelic asocirdeboda samizne enasTan. amJamad ki sxvadasxva

kulturis studentTa urTierToba yoveldRiuri saqmianoba

aucilebloba gaxda, ramac gaaZliera ucxo enis swavleba/swavlis

aqcenti kulturaTa dialogis mimarTulebiT.

meore faqtorad migvaCnia is rom evropis ganviTarebuli qveynebis

saswavlo dawesebulebebi did yuradRebas uTmoben sazogadoebasa da

individSi mravalenovnebis ganviTarebas, xels uwyoben enis swavlebis

saerTaSoriso urTierTobis gaRrmavebas; cdiloben aamaRlon motivireba

imisaTvis, rom moizidon ucxoeli studentebi, gaTvaliswinebulia

interkulturuli momzadebac, rasac aqtiurad iyeneben saswavlo da

aqtiur cxovrebaSi. aRsaniSnavia, rom germaniaSi Seiqmna

interkulturuli kompetenciebis swavlebis amsaxveli

saxelmZRvaneloebi, romlebic saqarTveloSic gamoiyeneba (quTaisi).

drois moTxovniT ucxoeTis umaRlesi saswavleblebi did

mniSvnelobas aniWeben saxelmwifo enis ucxoelTaTvis swavlebas.Mmudmivi

yuradRebis centrSia saxelmwifo enis, aseve, ucxo enis swavlebis

7

ganviTareba. saswavlo seqtorebSi studentebs sxvadasxva qveynis

saswavlo dawesebulebebidan iwveven da maT enobriv da kulturul

momzadebas uzrunvelyofen.

sakmaod gaizarda gacvliT programebSi monawile studentTa da

leqtorTa raodenobac, rasac mohyva studentTa sxvadasxva qveynis

universitetebSi mobilobis mniSvnelovani gazrda. Mmarto aWaris

regionidan ucxoeTSi swavlobs 100-ze meti studenti, rsu-Si gadmovida

40-mde studenti, xolo moklevadiani programebiT 70 studentze meti.

orive SemTxvevaSi dgeba sakiTxi kulturaTa dialogis mimarTulebiT

gaTvaliswinebuli sakiTxebis Seswavlisa, gansakuTrebiT im

specialobebisaTvis, sadac ucxo ena meore enaa.

mesame faqtoria, ,,kulturaTa dialogis” swavleba/swavlis sakiTxTan

pluralingvisturi aRzrdis pedagogiuri amocanis dakavSireba.

evrosabWo pluralingvizms ganixilavs pedagogikur speqtrSi

(,,saganmanaTleblo politikis SemuSaveba”, EevrosabWo, 2002) da Tvlis,

rom pluralingvisturi aRzrda aucilebeli momentia individualuri

mobilurobisa profesiul Tu ekonomikur aspeqtSi. misi mizania

moqalaqeTa cnobierebaSi sazogadoebrivi da erovnuli Semwynareblobis

ganviTareba. pluralingvisturi codna-Cveva aRzrdis procesSi moipoveba.

pluralingvisturad aRzrdis procesSi individi Seexeba misTvis

ucxo, gansxvavebul enasa Tu kulturas, azrovnebis gansxvavebul formas,

ris Sedegadac igi ufro gamokveTilad gaiazrebs sakuTar erovnul Tu

pirovnul TviTmyofadobas da gansxvavebuli samyarosadmi kidev ufro

Semwynarebeli gaxdeba. pluralingvizmi uwyveti ganaTlebiT xasiaTdeba.

igi pirovnebaSi mTeli sicocxlis ganmavlobaSi viTardeba. individi

Seiswavlis enebs da SeiZens kulturul kompetenciebs sicocxlis

sxvadasxva saWiroebisa da miznis mixedviT.

pluralingvizmis ganviTareba exmareba pirovnebas _ aRiqvas

kulturaTa da enaTa mravalferovneba, rogorc simdidre, gaidgas fesvebi

sakuTar TviTmyofadobaSi, raTa ar mohyves gaerTgvarovnebis wamlekav

procesSi, gauqres SiSi ucxosa da gansxvavebulis mimarT.

,,kulturaTa dialogis” saganmanaTleblo programaSi asaxvis meoTxe

faqtoria iseTi winapiroba, rogoricaa saqarTvelos zogadi saSualo

8

ganaTlebis ,,ucxouri enebis saswavlo gegmebis~ (2007) ageba ,,enebis

erTiani sarekomendacio CarCos” safuZvelze.

ucxouri enebis erovnuli saswavlo gegma, romelic miznad da

amocanad isaxavs: moswavles Camouyalibos sxva kulturis

warmomadgenelTan warmatebuli komunikaciis ganxorcielebis,

gansxvavebuli kulturuli konteqstebisa da teqstebis agebis, nebismieri

enobrivi kulturuli TviTmyofadobis dafasebisa da pativiscemis unari;

aRzardos pozitiuri damokidebuleba kulturuli mravalferovnebis

gamovlinebisadmi, aamaRlos interesi ucxo samyaros mimarT,

iTvaliswinebs ucxo enis swavleba/swavlis rekomendebul eqvsive

mimarTulebas. maT Soris, mimarTuleba ,,kulturaTa dialogi~

gaTvaliswinebulia yvela klasSi misaRwevi standartebisa da

indikatorebis mixedviT.

saswavlo gegmis moTxovnaTa Sesabamisad saSualo skolis

kursdamTavrebuli aRWurvilia Sesabamisi codniT, aqvs garkveuli

gamocdileba ucxouri enis swavleba/swavlis mimarTulebis ,,kulturaTa

dialogis” sferoSi, anu miRweuli aqvs enis flobis pirveli done

(dawyebiTi, sabazo da saSualo skolis safexurebi).

realurad Seqmnilia swavleba/swavlis mimarTulebis ,,kulturaTa

dialogis” umaRlesi skolis sastarto done. saWiroa miRweuli donidan

momdevno doneze gadasvla, risi safuZvelia, erTis mxriv, saqarTvelos

kanonebi: `zogadi ganaTlebis Sesaxeb~ (2004) da `umaRlesi ganaTlebis

Sesaxeb~ (2005), romelTa mixedviT saqarTvelos ganaTlebis sistema

moicavs safexurebs. Mmomdevno safexuri miiRweva wina safexuris gavlis

Semdeg. meore mxriv safexurebis mixedviT ganaTlebis Sesaxeb

didaqtikuri principebi: swavlebis Tanmimdevroba, uwyvetoba da

sistemuroba. codnis miRebisa da unar-Cvevebis SeTvisebis procesi

mimdinareobs kanonzomierad, sistemuri wesiT: TiToeuli Semdgomi

Teoriuli codna Tu unar-Cveva gamomdinareobs ganvlilidan, xolo

winandeli ganviTarebas momdevnoSi poulobs. iqmneba codnisa da unar-

Cvevebis sistema, romelSic aisaxeba piradi gamocdilebis dakvirvebis

SesaZleblobani, romlebic Semdgom ganviTarebasa da gaZlierebas

saWiroeben (lorTqifaniZe, 1967; amonaSvili, 1988; gobroniZe, 2000).

9

amasTan gasaTvaliswinebelia, rom progresul ganaTlebaSi mTavaria

swavla gamocdilebiT, masSi nagulisxmevia: a) uwyvetoba _ roca wina

gamocdileba adamianis Semdgom codnas ganapirobebs, b) interaqcia,

romelic aRwers da xsnis imas, Tu rogor urTierTqmedebs warsuli

gamocdileba awmyo situaciaze axali gamocdilebis SesamuSaveblad.

gamocdilebiT swavlebis SemTxvevaSi adamianebi eCvevian saukeTeso

miRwevis swavlis Sedegebis Sefasebasa da miznebis dasaxvas axali

masalis ukeT gagebisaTvis. Aarsebul, SeTvisebul codnas gavlena aqvs

SesaZen codnaze. sasurveli Sedegis miRwevis Semdeg xdeba gadasvla

ganviTarebis momdevno zonaSi da ase dausrulebliv _ erTi codna qmnis

meore codnas. Aadamianis inteleqtualuri ganviTareba moicavs meTodur

winsvlas gonebis mier SeZenili codnis gamoyenebaSi. igi damokidebulia

gaumjobesebul enobriv unarebsa da sistemur swavlaze (lev vigotski

(1934), jon diui (1952), karl rojersi (1987), jerom bruneri (1995)).

mexuTe faqtoria sabazro moTxovnebis gaTvaliswinebis

aucilebloba, radgan saganmanaTleblo programebis xarisxis erT-erTi

ZiriTadi ganmsazRvrelia dasaqmebis sfero. damsaqmeblebma daiwyes

universitetebisadmi gazrdili moTxovnebis wayeneba da moiTxoves ara

marto ukeT aRwera imisa, Tu ra icis studentma, aramed imisac, Tu risi

gakeTeba SeeZleba mas realurad saganmanaTleblo programebis

dasrulebis Semdeg.

Cvens regionSi dasaqmebisaTvis mzaobis xarisxis amaRlebaSi

,,kulturaTa dialogis” wvlilis saWiroebis gansazRvrisaTvis

SeviswavleT sabazro moTxovnebi. Seswavla ganxorcielda internetSi

ganTavsebuli TanamdebobaTa dasakavebeli konkursis pirobebis gacnobiT,

sxvadasxva jgufTan intervius CatarebiT. Sedegma cxadyo, rom

sakurorto infrastruqturis ganviTarebam, sazRvao da sabanko saqmis

gafarToebam, ekonomikaSi ucxoel investorTa CarTvam, ucxoel

specialistebTan partniorulma urTierTobebma gazarda moTxovna iseT

specialistebze, romlebic enis codnis garda floben iseT

kompetenciebs, romlebic miiRweva ,,kulturaTa dialogis”

swavleba/swavlis procesSi. Aam mimarTulebiT miznobrivi gadamzadebebic

10

ki mimdinareobs. MmagaliTad, sakurorto sferos muSakTaTvis erTi wlis

ganmavlobaSi oTxjer Catarda treningi.

aRsaniSnavia, rom dasaqmebis sakonkurso pirobebi saqarTvelosa da

ucxoeTis qveynebSi TiTqmis erTnairia turizmis sferosa da sazRvao

saqmeSi.

amrigad, ucxouri enebis swavleba/swavlis mimarTulebis ,,kulturaTa

dialogis” umaRlesi skolis saganmanaTleblo programaSi asaxvis

aucilebloba ganpirobebulia ganaTlebis erTiani evropuli sivrcis

SeqmnasTan dakavSirebuli realuri viTarebiT; ganaTlebis didaqtikuri

principebiT, sakomunikacio bazis moTxovnebiT. dasaqmebis sabazro

pirobebiT.

ucxouri enebis silabusebis Seswavla (im specialobebze, sadac

ucxo ena meore enaa) cxadyofs, rom ,,kulturaTa dialogis”

swavleba/swavlis sakiTxebi SinaarsSi zogierT SemTxvevaSi zogadad

CarTulia, magram calke mimarTulebad gamoyofili ar aris, maSin,

rodesac ,,enebis erTiani evropuli sarekomendacio CarCos” mixedviT, mas,

rogorc erT-erT mimarTulebas, Tavisi mizani, amocanebi da misaRwevi

Sedegebi aqvs.

ucxouri enis swavleba/swavlis mimarTulebis ,,kulturaTa

dialogis” umaRlesi skolis saganmanaTleblo programaSi asaxva

moiTxovs axali midgomebis danergvas, romelSic igulisxmeba

swavleba/swavlis meTodebi (instrumentebi), xerxebi, saswavlo procesis

organizaciis saxeebi, Sefasebis formebi. upirvelesad, sakiTxi exeba

swavlis Sedegebis, anu kompetenciaTa miRwevis maxasiaTeblebisa da

doneebis gansazRvras.

reformirebuli umaRlesi skolis bakalavriatis, magistraturis

kursis gavlam, umaRles skolaSi maswavleblad muSaobis piradma

gamocdilebam, ganaTlebis, ucxouri enebis filologiis sferoSi

sxvadasxva treningSi, sazafxulo skolaSi _ ,,erTiani evropuli

samezoblo politika” _ monawileobam, Targmanis sakiTxebze muSaobam

ganapiroba daintereseba ,,kulturaTa dialogis” swavleba/swavlis

problemiT. ganaTlebis doqtoranturaSi sakvlevi Temis gansazRvris

Semdeg internetSi ganvaTavse informacia, sadac mivuTiTe sakvlevi

11

problema, zogierT sakiTxze Tezisebi da viTxove amave problemaze

momuSaveTa gamoxmaureba. miviRe ramdenime saintereso informacia, sadac

ZiriTadad gamoxatuli iyo problemis arCevanis mowoneba, saWiroebis

SemTxvevaSi mTavazobdnen daxmarebas konsultaciis saxiT, miwvevdnen

konferenciebze (SemoTavazebebi miviRe nawilobriv), riTac problemis

aqtualoba da misi gadaWris gzebis Ziebis aucilebloba kidev ufro

cxadi gaxda.

kvlevis mizani:kvlevis mizani:kvlevis mizani:kvlevis mizani: ucxouri enis, rogorc meore enis, swavleba/swavlis

mimarTulebis ,,kulturaTa dialogis” umaRlesi skolis

saganmanaTleblo programaSi asaxvis, mizanSewonilobis, misaRwevi

kompetenciebis, saswavlo procesis marTvis, studentTa codnis

Sefasebisa da TviTSefasebis formebis, meTodebis, gansazRvra.

kvlevis amocanebi: kvlevis amocanebi: kvlevis amocanebi: kvlevis amocanebi:

1.1.1.1. ucxouri enis, rogorc meore enis swavleba/swavlis mimarTulebis

,,kulturaTa dialogis” saganmanaTleblo programaSi asaxvis

mizanSewonilobis dasabuTeba, saswavlo erTeulis formebisa da

,,kulturaTa dialogis” misaRwevi kompetenciebis gansazRvra.

2.2.2.2. ,,kulturaTa dialogis” saswavlo procesis marTvisaTvis

swavleba/swavlis axali midgomebis gamoyeneba, mowinave

gamocdilebis Seswavla, modelebis Seqmna. studentTa codnis

Sefasebisa da TviTSefasebis kriteriumebis, komponentebis formebis,

meTodebis, sqemebis SerCeva.

3.3.3.3. umaRles skolaSi ,,kulturaTa dialogis” maswavleblis

inovaciuri saqmianobis xarisxis amaRlebisaTvis TviTefeqturobis

Sefasebis mniSvnelobis gansazRvra.

kvlevis hipoTeza:kvlevis hipoTeza:kvlevis hipoTeza:kvlevis hipoTeza: ucxouri enebis swavleba/swavlis mimarTulebis

,,kulturaTa dialogis” umaRlesi skolis saganmanaTleblo programaSi

saswavlo kursis an modulis erTeulad asaxva (im specialobebisaTvis,

sadac ucxo ena meore enaa) da Sesabamisi saswavlo procesis dagegmva,

kompetenciaTa gansazRvra, codnis Sefasebisa da TviTSefasebis formebis

arCeva xels Seuwyobs: studentTa mier kvalifikaciis kompetenciebis

miRwevas, dasaqmebisaTvis mzaobis xarisxis amaRlebas, saganmanaTleblo

programebiT misaRwevi Sedegebis srulyofas.

12

kvlevis meTodebi:kvlevis meTodebi:kvlevis meTodebi:kvlevis meTodebi: wyaroebis analizi, SedarebiTi analizi,

dakvirveba, gamocdilebis Seswavla, interviu, statistikuri cxrilebis

monacemTa damuSaveba, internetresursebis moZieba da daxarisxeba,

gamoricxvis meTodi, anketuri gamokiTxva, kvleviTi esse, testireba,

modelireba, kvleviTi seminari.

kvlevaSi gamoyenebul iqna iseTi meTodi, rogoricaa: sacdeli

muSaoba, (specialurad organizebuli cda), misi meSveobiT moxda axali

pirobebis, meTodebis, varaudebis, modelebis gasinjva, Semowmeba.

KKKK kvlkvlkvlkvlevis meTodologia:evis meTodologia:evis meTodologia:evis meTodologia: kvlevis strategia moicavs raodenobrivi da

Tvisobrivi kvlevis komponentebs. gaTvaliswinebuli iyo kvlevis proces-

Si SesaZlo dadebiTi an uaryofiTi Sedegebis miReba. saWiroebis SemTxve-

vaSi, SeirCa samizne jgufebi da gamoiyo kvlevis etapebi. kvlevis Sede-

gebis sandoobisaTvis respodentebTan ganxilul iqna intervius, statis-

tikuri cxrilebis, testebis, Sedgenili nimuSebisa da CamonaTvalis da-

muSavebuli variantebi.Kkvlevis Sedegebis standartizaciis mizniT gani-

sazRvra specialuri sqemebi, koeficientebi. kvlevis msvlelobaSi CarTu-

li iqna fokusjgufebi, romlebic Sedgeboda studentebisagan, maswavle-

blebisagan, moswavleebisa da problemiT dainteresebuli pirebisagan. va-

lidobisaTvis kvlevis Sedegebi rekomendaciebis SemuSavebamde waredgi-

naT Sesabamis jgufebs, gaTvaliswinebul iqna maTi SeniSvnebi, winadade-

bebi. intervius meTodis gamoyenebaSi CarTuli iqna internet gamokiTxvac.

KKKK kvlevis kvlevis kvlevis kvlevis materialurmaterialurmaterialurmaterialur----teqnikuri bateqnikuri bateqnikuri bateqnikuri bazazazaza::::

rsu biblioTeka, ganaTlebis fakultetis biblioTeka, baTumis

resurscentris biblioTekis sagranto fondi, videoTeka, baTumis SoTa

rusTavelis saxelmwifo universiteti,Qakaki wereTlis quTaisis

universiteti, internet biblioTeka, internetsaitebi, baTumis #2 skola,

bsu ganaTlebisa da mecnierebaTa fakultetis inglisuri enis,

mTargmnel-referentebis, maTematika-statistikis, kompiuteruli

teqnologiebis specialobebi.

DDDD dasacavad gamosatani sakiTxebi:dasacavad gamosatani sakiTxebi:dasacavad gamosatani sakiTxebi:dasacavad gamosatani sakiTxebi:

• ucxouri enebis swavleba/swavlis mimarTulebis ,,kulturaTa

dialogis” umaRlesi skolis saganmanaTleblo programebSi asaxvis

(im specialobebisaTvis, sadac ucxo ena meore enaa) mizanSewoniloba

13

ganpirobebulia realuri viTarebiT, ganaTlebis uwyvetobis,

sistemurobis, Tanmimdevrobis didaqtikuri principebiT, dasaqmebis

sabazro moTxovnebiT, rasac safuZvlad udevs ,,enebis erTiani

evropuli sarekomendacio CarCo” (evrosabWo, 2001), boloniis

procesis rekomendaciebi (2000-2010), evropis saganmanaTleblo

struqturebis urTierTSewyoba proeqt ,,Tuningis” Sedegebi (2005),

,,saqarTvelos umaRlesi akademiuri ganaTlebis kvalifikaciebis

erovnuli CarCos” (2008) rekomendaciebi.


dialogis” saganmanaTleblo programebSi asaxva SesaZlebelia

saswavlo sagnis an modulis saxiT. igi SeiZleba iyos ZiriTadi,

damatebiTi, arCeviTi.

• saganmanaTleblo programiT gaTvaliswinebuli kvalifikaciis kompe-

tenciebis miRwevaSi konkretuli wvlilis SetanisaTvis Tanamedrove

moTxovnebisa da saWiroebebis mixedviT, ganisazRvra ,,kulturaTa

dialogis” zogadi, dargobrivi da originaluri kompetenciebi. maTi

miRwevisaTvis SerCeviT gamoiyeneba swavleba/swavlis, axali midgo-

mebi, formebi, meTodebi.

• studentTa codnis Sefasebisa da TviTSefasebisaTvis umTavresia

swavlis Sedegebis, kompetenciebisa da kreditebis dagrovebis (ECTS)

transferis sistemis kreditebis dakavSireba. Aamgvari midgoma

ganapirobebs dacul iqnas Sefasebis principebi _ gamWirvaloba,

validoba, obieqturoba, sandooba. Sefasebisa da TviTSefasebis

gamoyeneba ECTS sistemis rekomendebuli, mowinave gamocdilebiT da

kvleviT miRebuli formebi.

• umaRles skolaSi ,,kulturaTa dialogis” maswavleblis mier

sainovacio saqmianobis ganxorcielebisaTvis mniSvnelovania

TviTefeqturobis Sefasebis xarisxis amaRleba. saamisod sasurvelia

miznobrvi treningebis, diagnostikisa da prognozirebis meTodze

dafuZnebuli saqmianobis ganxorcieleba.

KKKK kvlevis mecnieruli siaxlekvlevis mecnieruli siaxlekvlevis mecnieruli siaxlekvlevis mecnieruli siaxle: disertaciaSi kvlevis Sedegebi

umaRlesi skolis saganmanaTleblo programaSi saswavlo kursi/moduli

,,kulturaTa dialogi” asaxvisaTvis warmodgenilia saswavlo masalis,

14

saswavlo procesis marTvisa da studentTa mier miRweuli

kompetenciebis, Sedegebis Sefasebisa da gamoyenebis doneze (ra, rogor,

risTvis).

ganaTlebis didaqtika Seivseba umaRles skolaSi (im

specialobebisaTvis, sadac ucxo ena meore enaa) ucxouri enis

swavleba/swavlis mimarTulebis ,,kulturaTa dialogis” misaRwevi

kompetenciebiT, saswavlo procesis marTvis, studentTa codnis

Sefasebisa da TviTSefasebis, dasaqmebisaTvis mzaobis xarisxis amaRlebis

axali midgomebiT; sainovacio saqmianobis ganxorcielebisaTvis umaRlesi

skolis maswavlebelTa TviTefeqturobis amaRlebis gzebisa da

saSualebebis ganmsazRvreli masalebiT.

kvlevis praqtikulikvlevis praqtikulikvlevis praqtikulikvlevis praqtikuli mniSvneloba: mniSvneloba: mniSvneloba: mniSvneloba: kvlevis Sedegebi warmodgenilia

saswavlo procesis aRweris, nimuSebis, modelebis, sqemebis,

rekomendaciebis saxiT, rac zrdis studentTa da maswavlebelTa mier

kvlevis Sedegebis gamoyenebis xarisxs.

KKKK kvlevis Sedegebikvlevis Sedegebikvlevis Sedegebikvlevis Sedegebissss perspeqtiuli gamoyenebis perspeqtiuli gamoyenebis perspeqtiuli gamoyenebis perspeqtiuli gamoyenebis sfesfesfesferoa: roa: roa: roa:

umaRlesi skolis maswavleblebis (saganmanaTleblo programaSi

saswavlo kursis/modulis wvlilis gansazRvra, silabusis Sedgena,

saswavlo procesis dagegmva, warmarTva, studentTa mier miRweuli

Sedegebis Sefaseba.)

M magistrantebisa da doqtorantebis (ganaTlebis didaqtika da sxva

specialobaSi saswavlo da samecniero seminarebis momzadeba).

kvlevis Sedegebi daexmareba saSualo skolis ucxouri enebis

maswavleblebs, moswavleTa mier misaRwevi Sedegebis ukeT gansazRvraSi.

disertaciis struqtura:disertaciis struqtura:disertaciis struqtura:disertaciis struqtura: disertacia Sedgeba: Sesavlis, sami Tavis,

cxra paragrafis, daskvnebisa da gamoyenebuli literaturisagan.

disertaciis Sinaarsi:disertaciis Sinaarsi:disertaciis Sinaarsi:disertaciis Sinaarsi:

pirvel TavSipirvel TavSipirvel TavSipirvel TavSi _ ,,ucxouri enebis swavleba/swavlis mimarTulebis

,,kulturaTa dialogis” wvlili saganmanaTleblo programebiT aRwerili

Sedegebis miRwevaSi” ganxilulia saganmanaTleblo programebiT

dasaxuli Sedegebis miRwevaSi ,,kulturaTa dialogis” asaxvis

mizanSewonilobis pirobebi: ganxilulia erTa da kulturaTa

Tanaarsebobis Tanamedrove Taviseburebebi, kulturaTa urTierTqmedebis

15

formebi, evrosabWos lingvisturi problemebis seqtoris mier miRebuli

saxelmZRvanelo ,,saganmanaTleblo politikis SemuSaveba” (2002)

aRniSnulia, rom kulturaTa dialogis meSveobiT kulturaTa

daaxloebis procesis marTvisa da keTilSobiluri mizniT warmarTvaze

zrunva msoflio problema gaxda.

gaanalizebulia wyaroebi, romlebic miuTiTeben ucxouri enis

SeswavlasTan kulturis Seswavlis aucileblobasa da misi kurikulumSi

CarTvis saWiroebas. miTiTebulia, rom enis pirovnebisa da kulturis

urTierTobis, enis codnis, adamianebTan komunikaciis ganviTarebis erT-

erTi ZiriTadi gzaa kulturaTa dialogi.

aRniSnulia erovnuli TviTmyofadobis SenarCunebisa da dacvis

problemebi. aRwerilia realuri mdgomareoba, dadebiTi gamocdileba da

gadasawyveti problemebi.

warmodgenilia kulturaTa dialogis Seswavlisadmi studentTa

damokidebulebis gasarkvevad Catarebuli kvlevis dadebiTi Sedegebi.

saganmanaTleblo programebis SemuSavebis, dagegmvisa da

ganviTarebis problemebi ganxilulia umaRlesi ganaTlebis erTiani

evropuli sivrcis SeqmnasTan dakavSirebiT miRebuli rekomendaciebis,

moTxovnebis, kvlevis Sedegebis mixedviT. gaanalizebulia axali

midgomebis sxvadasxva varianti. aRniSnulia, rom saqarTvelos umaRlesi

skolebis saganmanaTleblo programebi ZiriTadad dafuZnebulia

kompetenciebze, Sefasebisa da mobilobisaTvis gamoiyeneba ECTS sistema,

swavlis Sedegebi SesabamisobaSia akademiuri xarisxis profilTan,

saswavlo datvirTva dabalansebulia kreditebiT, inergeba inovaciuri

saqmianoba.

kvleviT dadgenilia, rom ,,kulturaTa dialogis” programaSi

kursis erTeulad asaxva sasurvelia specifikur specialobebze, sadac am

mimarTulebiT kompetenciebis flobis maRali xarisxia saWiro.

efeqturad aris miCneuli ,,kulturaTa dialogis’’ saswavlo modulSi

asaxva. igi SeiZleba gaerTiandes rogorc ucxouri enebis sxva

mimarTulebebTan, aseve kvalifikaciis Sesabamis sxva sagnebTanac.

gaanalizebulia kompetenciis SemoTavazebuli variantebi,

kvalifikaciebis evropuli CarCo (2005), proeqt ,,Tuningis” Sedegebi

16

(universitetebis wvlili boloniis procesSi 2009), saqarTvelos

erovnuli kvalifikaciebis CarCo (2008). aRwerilia is zogadi kompeten-

ciebi, romelTa miRweva sxva saganTan erTad SesaZlebelia ,,kulturaTa

dialogSi”, miTiTebulia miRwevis maxasiaTeblebi, naCvenebia konkretuli

nimuSebi. gansazRvrulia ,,kulturaTa dialogis” dargobrivi da

originaluri kompetenciebi safexurebis mixedviT: umaRlesi profesiuli

skola, bakalavriati, magistratura, doqtorantura. originaluri

kompetenciebis CamoyalibebisaTvis gaTvaliswinebuli iqna Semdegi

faqtorebi: kvalifikaciiT dasaqmebisaTvis mzaobis xarisxi,

kvalifikaciisadmi sabazro moTxovnebi, konkretuli SesaZleblobebis

formireba saswavlo kursis/modulis Sinaarsis mixedviT, saganTaSorisi

kavSiri kompetenciis miRwevis kompleqsuri midgomis

ganxorcielebisaTvis. miTiTebulia maTi mniSvneloba kompetenciebze

dafuZnebuli saganmanaTleblo programebiT gaTvaliswinebuli Sedegebis

miRwevaSi ,,kulturaTa dialogis”, rogorc saswavlo kursis/modulis,

wvlilis gansazRvrisaTvis.

meore TavSimeore TavSimeore TavSimeore TavSi _ ,,kulturaTa dialogis saswavlo procesis marTva da

studentis mier miRweuli Sedegebis Sefaseba” _ umaRles skolaSi

saswavlo procesis marTvis problemebi ganxilulia tradiciulisa da

inovaciuris Sexamebis safuZvelze. gaanalizebulia studentze

orientirebuli swavlebis maxasiaTeblebi, mecnierTa Sexedulebebi.

swavleba/swavlis ZiriTad safuZvlad miCneulia kreditebis transferisa

da dagrovebis sistemis mier SemoTavazebuli swavlebisa da swavlis

formebi.

gaanalizebulia evropis universitetebis gamocdileba

swavleba/swavlis formebis danergvaSi. aRwerilia is formebi, romelTac

piradi gamocdilebis safuZvelze prioriteti mieniWa (aqtiuri leqcia,

vorqSofi, tutoriali, seminari, samecniero seminari, praqtikuli kursi).

mocemulia swavlis formebisa da meTodebis vrceli mimoxilva,

gaanalizebulia gramatikuli da leqsikuri swavla da praqtika, praqtika

saubarSi, videokonferenciebi, specialuri angariSebis Sedgena,

oponireba, werilobiTi da zepiri prezentacia, savarjiSoebis Sedgena

17

videoTekisaTvis da sxva. ganxilulia evropel studentebTan

partnioruli urTierTobebis ganxorcielebis magaliTebi.

warmodgenilia saswavlo procesis marTvisaTvis leqciis,

seminarebis modelebi, modulis dagegmvis da silabusis Sedgenis

formebis nimuSebi.

studentTa mier ,,kulturaTa dialogis“ miRweuli donis Sefasebis

formebis, meTodebis, sqemebis SerCevisa da gamoyenebis ZiriTad

safuZvlad miCneulia swavlis Sedegebis, kompetenciebisa da ECTS

kreditebis dakavSireba. Sefasebis komponentebisa da kriteriumebis

SerCevis safuZvelia evropis universitetebis mier aRiarebuli Sefasebis

ZiriTadi principebi: gamWvirvaloba, validoba, obieqturoba, sandooba,

aseve, umTavresia saswavlo mizanTan Sefasebis formis Sesabamisoba.

aucilebel pirobad iqna miCneuli, rom studentisaTvis yovelTvis

winaswar iyos cnobili _ ra Sefasdeba, rogor da ratom. ganxilulia

ukeTesi Sedegis miRwevisaTvis sargeblianobis magaliTebi.

Sefasebis formebidan upiratesoba mieniWa ganmaviTarebel

Sefasebas, romelic saSualebas aZlevs students gaiumjobesos miRweuli

Sedegebi. aRwerilia misi gamoyenebis magaliTebi. aRniSnulia, rom:

Sefasebis meTodebis mravalferovneba stimuls aZlevs students

daeuflos swavlis sxvadasxva aqtivobas, strategiebs, SefasebisaTvis

SerCeuli forma unda iyos konkretuli, gamoxatavdes Sedegs, qcevas,

unars, efeqturia Sefasebis komponentebisa da kriteriumebis gansazRvra

studentebTan TanamSromlobiT; popularoba moipova eleqtronulma

Sefasebam da testirebam kompiuteruli programiT.

warmodgenilia Sefasebis mravalferovani sqemebi, formebi,

cxrilebis nimuSebi.

ganxilulia portfolios, rogorc studentis swavlis Sedegebisa

da kompetenciebis miRwevis Sefasebis formebis gamoyenebis magaliTebi.

kvalifikaciis miRweuli donis diagnostirebisaTvis aRwerilia

studentTa TviTSefasebis formebi, sqemebi, gaziarebulia helsinkis

universitetis gamocdilebidan TviTSefasebis matricis maxasiaTeblebi

(mxolod damakmayofilebeli, kargi, SesaniSnavi, saWiroebs gaumjobesebas)

da gamoiyeneba isini kvalifikaciis miRweuli donis TviTSefasebisaTvis.

18

mocemulia TviTSefasebis matricis gamoyenebis nabijebi saswavlo

procesTan da Sedegebis SefasebasTan mimarTebaSi, ramac ganapiroba

studentis dasaqmebisaTvis mzaobis xarisxis amaRleba. gaanalizebulia

TviTSefasebis matricis gamoyenebiT miRweuli Sedegebi.

mesamemesamemesamemesame TavSiTavSiTavSiTavSi _ ,,umaRles skolaSi ,,kulturaTa dialogis

maswavleblis TviTefeqturobis Sefaseba” TviTefeqturoba ganxilulia,

rogorc inovaciuri saqmianobisaTvis maswavleblebisaTvis mzaobis

xarisxis ganmsazRvreli.

am mimarTulebiT Catarebuli kvlevis SedegebiT garkveulia, rom

umaRlesi skolis maswavleblebs gacnobierebuli aqvT TavianT

saqmianobaSi cvlilebebis aucilebloba, xedaven sakuTar rolsa da

adgils swavlebisa da swavlis axali midgomebiT muSaobaSi, aqvT

motivacia iyvnen warmatebulni studentis, kolegis, xarisxis samsaxuris

SefasebiT. miiCneven, rom am mimarTulebiT maT daxmareba sWirdebaT.

TviTefeqturobis amaRlebis mraval saSualebaTagan aRwerilia

treningis, diagnostirebisa da prognozirebis meTodebis gamoyenebiT

ganxorcielebuli saqmianoba da miRweuli Sedegebi.

AAAA

19

Tavi Tavi Tavi Tavi ppppirveliirveliirveliirveli

ucxouri enebis swavleba/swavlis mimarTulebis ,,kulturaTa ucxouri enebis swavleba/swavlis mimarTulebis ,,kulturaTa ucxouri enebis swavleba/swavlis mimarTulebis ,,kulturaTa ucxouri enebis swavleba/swavlis mimarTulebis ,,kulturaTa

dialogis” wvlili saganmanaTleblo programebiT aRwerili dialogis” wvlili saganmanaTleblo programebiT aRwerili dialogis” wvlili saganmanaTleblo programebiT aRwerili dialogis” wvlili saganmanaTleblo programebiT aRwerili

swavlis swavlis swavlis swavlis Sedegebis miRwevaSiSedegebis miRwevaSiSedegebis miRwevaSiSedegebis miRwevaSi

$ 1. ,,kulturaTa dialogis” saganmanaTleblo programebSi asaxvis $ 1. ,,kulturaTa dialogis” saganmanaTleblo programebSi asaxvis $ 1. ,,kulturaTa dialogis” saganmanaTleblo programebSi asaxvis $ 1. ,,kulturaTa dialogis” saganmanaTleblo programebSi asaxvis

mizanSewonilobis problemamizanSewonilobis problemamizanSewonilobis problemamizanSewonilobis problema

ucxouri enebis swavleba/swavlis mimarTulebis ,,kulturaTa

dialogis” saganmanaTleblo programaSi asaxvis mizanSewonilobas

ganapirobebs garkveuli viTareba. ganvixiloT zogierTi:

evropa da evrosabWoSi Semavali wevri saxelmwifoebi

mravalenovania. Ees ZiriTadi maxasiaTebelia, romelic am sivrceSi

politikas gansazRvravs. saganmanaTleblo enobrivi politika saerTo

politikis umniSvnelovanesi nawilia. misi erT-erTi upirvelesi mizani

evropul sazogadoebaSi demokratiuli, moqalaqeobrivi cnobierebis

Camoyalibeba gaxlavT.

erTa da kulturaTa Tanaarseboba kacobriobis istoriaSi axali

movlena ar aris, magram Tanamedrove samyaroSi es Tanaarseboba aqamde

arnaxuli siswrafiTa da masStabiT viTardeba. kidev erTi ram, rasac ar

icnobdnen wina epoqebi, masobrivi informaciis saSualebebia. warmoiqmna

saSiSroeba, romelic erovnul kulturaTa, tradiciaTa, cnobierebaTa

TviTmyofadobas emuqreba: abstraqtuli universalizmisa Tu maxinjad

gagebuli kosmopolitizmis saxeliT yvelas da yvelafris

gaerTgvarovneba; am saSiSroebisagan Tavdacvam, Tavis mxriv, meore

safrTxe warmoSva _ Caketili patrikularizmi. Oorive pozicia erT

sawyisze dgas _ esaa raimes, gansxvavebulis, TviTmyofadobis arcnoba,

araRiareba.

evrosabWos lingvistur problemebze momuSave seqtoris mier 2002

wels miRebul iqna saxelmZRvanelo - ,,saganmanaTleblo politikis

SemuSaveba”, romlis mixedviT, enobrivi mravalsaxeoba erTmaneTisagan

20

Tvisobrivad gansxvavebul or fenomens Seicavs. Ees gaxlavT:

,,multilingvizmi” da ,,pluralingvizmi”.

multilingvizmi aris movlena, rodesac garkveul geografiul

zonaSi erTze meti salaparako ena an dialeqtia. aseT geografiul

zonaSi mcxovreb moqalaqeTa garkveul jgufs SeiZleba mxolod erT

enaze metyveleba SeeZlos (Crystal,1989:360).

pluralingvizmi ewodeba movlenas, rodesac adamianebs mraval

enaze laparaki SeuZliaT. maSasadame, es aris monolingvizmis

(erTenovnebis) sawinaaRmdego movlena. pluralingvizmi sxva enebTan

erTad mSobliur enasac moicavs (evrosabWo, 2002).

pluralingvizmi moiazreba, rogorc socialuri maxasiaTebeli,

rasac aucileblad individamde mivyavarT. sociumi, individTan

mimarTebiT, dakavSirebulia aRzrdis momentTan, anu pedagogikasTan,

pedagogika sam kategorias gamoyofs: swavleba, ganaTleba da aRzrda

ganviTareba. saswavlo programiT, adamianma unda iswavlos enebi, miiRos

kulturuli ganaTleba, aRizardos, gamoumuSavdes sakomunikacio unar-

Cvevebi.

mkvlevari t. SavSiSvili (2007) pluralingvizms ganixilavs, rogorc

pedagogiur amocanas romelsac ori aspeqti gaaCnia:

a) individTan mimarTebiT: swavlebasa da aRzrdas farTo gagebiT

moicavs, rac uSualod pedagogikis kvlevis sagania;

b) ganaTlebis politikasTan mimarTebiT: qveyana Tavis politikas

ganaTlebis sferoSi ganaxorcielebs ganaTlebis sistemis

saSualebiT.

pluralingvisturi kompetencia kompleqsuri xasiaTisaa. is

sxvadasxva codna-Cvevisa da unar-Cvevis nakrebia da individisagan

ramdenime enis codnas da am saSualebiT mopovebul saTanado kulturul

gamocdilebas moiTxovs.

TiToeuli qveyana miznad isaxavs SeimuSaos da ganaxorcielos

imgvari saganmanaTleblo enobrivi politika, rogoric misi

geopolitikuri Tu socialuri mdgomareobisaTvis iqneba saxarbielo.

enis swavleba/swavla adamianSi xels uwyobs:

• enebis Seswavlis survilis gaRvivebas;

21

• enebis damoukideblad da qmediTad swavlis unaris (enis

TviTSeswavla) ganviTarebas;

• rogorc sakuTari, ise ucxo TviTmyofadobis dafasebisa da

pativiscemis unaris ganviTarebas;

• kulturaTa da enaTa mravalferovnebis, rogorc simdidris, aRqmas;

aRmzrdelobiTi miznis garda, enis swavlas pragmatuli mizanic aqvs.

misi codna iZleva komunikaciis saSualebas ucxoeTis kulturul,

samecniero-teqnikur samyarosTan; aadvilebs saerTaSoriso urTierTobebs

da misawvdoms xdis informaciis internacionalur wyaroebs.

aRniSnuli problema sainteresoa regionaluri TvalsazrisiT,

vinaidan universitetis studentTa umravlesobas swavla, cxovreba da

saqmianoba uxdeba pluralingvistur sazogadoebaSi.

ratom gaxda aucilebeli kulturaTa dialogis meSveobiT kulturaTa

daaxloebis procesis marTvasa da keTilSobiluri mizniT warmarTvaze

zrunva? dRes msoflios yvela qveyana erTmaneTs dauaxlovda, dauaxlovda

kulturis TvalsazrisiTac. metad saSiSia, rom didi saxelmwifoebis

kulturam Tu fsevdokulturam ar walekos mcirericxovani erebi da maTi

faseulobani. miT umetes, xSiria magaliTebi imisa, rom rasac dRes

,,kulturas ” uwodeben da Tavs gvaxveven, sinamdvileSi aris yalbi kultura.

,,kultura” erT-erTi yvelaze farTod gavrcelebuli cnebaa,

rogorc samecniero literaturaSi, ise yofiT metyvelebaSi. mas mravali

mniSvnelobiT ixsenieben, rac kulturis sirTuliTa da

mravalferovnebiT aris ganpirobebuli.

termini ,,kultura” damoukidebeli leqsikuri erTeulis saxiT

pervelad gamoiyena germanelma iuristma da istorikosma samuel

pufendorfma (1932-1694) igi ,,kulturas” adamianis bunebriv mdgomareobas

upirispirebda. (www.wikipedia.org/wiki/kultura)

amerikeli anTropologebis a. kroeberisa da k. klakhonis mier

gamokvleuli iqna kulturis daaxloebiT 300-mde ganmarteba naSromSi:

“Culture: A Critical Review of Concepts and Definitions” (1952) (,,kultura: cnebisa da

ganmartebis kritikuli mimoxilva”). Catarebuli gamokvlevebis Tanaxmad

22

1871 wlidan 1919 wlamde ,,kulturis” cnebis Svidi gansazRvreba iyo

SemoTavazebuli, pirveli inglisel mecniers e. tailors (1871) ekuTvnis:

”Culture or Civilization, taken in its wide ethnographic sense, is that complex whole which

includes knowledge, belief, art, morals, law, custom, and any other capabilities and habits

acquired by man as a member of society”.(kultura, anu civilizacia, farTo

eTnografiuli azriT, Sedgeba codnis, rwmena-warmodgenebis, xelovnebis,

zneobis, kanonebis, zne-Cveulebebisa da zogi sxva unar-Cvevebisagan,

romelic SeZenilia adamianis, rogorc sazogadoebis wevris mier) (Tylor

[1871], 1891:1 www.archive.org). 1920-dan 1950 wlamde mklevarebma sxvadasxva

avtorTan igive cnebis 157 gansazRvreba daTvales. Semdeg wlebSi ki am

ganmartebaTa ricxvi gaizarda. droTa ganmavlobaSi Camoyalibda

kulturis sxvadasxvagvari interpretacia: istoriuli, struqturul-

funqciuri, sistemuri (f. boasi, k. levi-strosi, b. malinovski, a.

radklif-brauni, l. uaiti) da sxva. (Kreober A.L. and Clyde Kluckhohn, 1952:92

www.archive.org; http://rhetoric.sdsu.edu/lore/1_3/progress_culture.htm).

,,kultura _ sazogadoebis miRwevaTa erToblobaa ganaTlebis,

mecnierebis, xelovnebis da sulieri cxovrebis sxva dargebSi. am

miRwevaTa gamoyenebis unari warmoebis gasazrdelad da sxva; romelime

xalxis an sazogadoebrivi klasis aseTi miRwevaTa done garkveul

epoqaSi” (TeleziSvili, s. 2007: 433).

kultura erTiani procesia da vinc mis magistrals moswydeba,

ganviTareba ar uweria. kulturas ganekuTvneba yvelaferi, rac

inteleqtualuri moqmedebis nayofia. kultura qmnis civilizacias –Ta

vis garegnul saxes, saarsebo formas. Sesabamisad kultura aris

sulieri, materialuri, fizikuri, rac arqaul periodSi erTian,

sinkretul xasiaTs atarebda da fantaziis gavrcobam da

inteleqtualizebam daSala da daanawevra. sulieri kulturasulieri kulturasulieri kulturasulieri kultura ganiyofa

religiad, xelovnebad, mecnierebad da ZiriTadad arsebobs enis bazaze

(enas ukavSirdeba cnobierebis warmoSoba, cnobierebas-azrovneba,

azrovebas-kultura, misi mravali formebi). materialuri kulturamaterialuri kulturamaterialuri kulturamaterialuri kulturaaaaa

arqiteqturis Zeglebi, Senoba-nagebobebi, aveji, teqnika da a.S. fizikuri fizikuri fizikuri fizikuri

kulturaakulturaakulturaakulturaa fizikuri moqmedeba, sporti, tanvarjiSi. ,,kultura mudmivad

23

ganaxlebadi procesia... kultura arsebobs rogorc ierarqiuli sistema,

rogorc struqturis ise Rirebulebebis TvalsazrisiT” (s.sigua, 2010: 7).

,,kultura SeiZleba SevadaroT aisbergs, romelis nawili zedapirze

kvlevasa da dakvirvebas eqvemdebareba (samosi, ena, Cvevebi) da meore

nawili, romelic amoucnobia, bundovani (komunikaciis stili,

faseulobebi, normebi, rwmena da damokidebuleba” (kramxi 1991: 217,

www.spz.tu-darmstadt.de/project_enjournal/jg_01_02/beitag/kramsch2.htm).

,,kultura ar SeiZleba ganvixiloT abstrqtulad, rogorc

sasurveli Sedegis jami, rogorc meqanizmi. mas unda SevxedoT rogorc

nazard mcenares, romlis TiToeuli, yvelaze Soreuli foToli da toti

organulad ikvebeba gulidan momdinare wveniT. (sepiri 2005:84)

eduard homlis (1959) gansazRvrebiT: kultura aris komunikacia da

komunikacia aris kultura”, am ganmartebaSi simartivesTan erTad

simarTlis xedvacaa; mecnieri starosta (1998) ambobda, rom kultura aris

saerTo simboloebis sistema, rac marTavs individisa da jgufebis

qmedebebs; mklevari kler kramxi (1991) kulturas ganixilavs rogorc

koncefcias, romelic aris rTuli zusti gansazRvrebisaTvis misi

gardauvali subieqturobisa da fardobiTobis gamo. misi SexedulebiT,

kultura oTxi bunebisaa: holisturi, SeswavliT, dinamiuri,

yovlismomcveli. rogorc holisturi sistema, moicavs ramdenime

qvesistemas: religiuri da ganaTlebis sistema. nebismieri cvlileba

qvesistemaSi gavlenas axdens mTlian kulturaze.

kultura SeswavliTia. aravin ibadeba kulturis codniT, igi

iswavleba, swavla ki xorcieldeba socialuri interaqciiT

(urTierTobiT) romelime konkretuli kulturis warmomadgenelTan.

kulturis Seswavlis procesi iwyeba adreuli asakSi: mSobelTagan,

megobrebisagan, maswavleblebisagan.

kultura dinamiuria. igi icvleba yovelTvis. sxvadasxva mizezebs

SeiZleba gamoiwvios kulturuli cvlilebebi. magaliTad, sxva kulturis

gavlena, axali Taoba, axali gamogonebebi, aRmoCenebi.

kultura kramxis ganmartebiT aris yovlismomcveli, rac niSnavs

kulturis gavlenas cxovrebis yvela aspeqtze. is igivea, rac haeri,

romliTac vsunTqavT, SeiZleba ver vamCnevT mas, magram Cveni fiqri, qceva

24

yovelTvis Cvenive kulturidan gamomdinareobs. kultura moicavs

yvelafers Cvens sazogadoebaSi: xelovneba, rwmena, qcevebi, ideebi, codna.

adamianuri urTierTqmedebis gansazRvrisaTvis yalibdeba

sazogadoebis qcevis wesebi, romelic xSirad tradiciuli xdeba da

kulturis ZiriTad nawils warmoadgens (kramxi 1991: 217, htt://www.spz.tu-

darmstadt.de/project_enjournal/jg_01_02/beitag/kramsch2.htm).

kulturuli kvlevis erovnulma centrma (2003) gansazRvra kultura,

rogorc integrirebuli modeli adamianis qcevisa, romelic Seicavs

fiqrebs, komunikacias, enebs, praqtikas, rwmenas, Rirebulebebs,

tradiciebs, Tavazianobas, ritualebs, urTierTobebis maneras, rolebs,

urTierTobebs, rasis, eTnikuri, religiuri Tu socialuri jgufis

Tavisebur qcevas da SesaZleblobas imisa, rom gadaeces zemoT

aRniSnuli Taobebs. (e.petersoni, b.koltraini 2003)

www.cal.org/resources/digest/0309peterson.html

mravalferovani ganmartebebis miuxedavad erTiania azri imis

Sesaxeb, rom kultura ar arsebobs calkeulad sagnebsa da qcevebSi,

individisagan damoukideblad. kulturas miekuTvneba ideebi, rwmena,

Rirebulebebi, normebi, qcevebi da sxva, romelic Camoyalibebuli da

gaziarebulia garkveul sazogadoebaSi.

mecnierTa kvlevisa da interesis sagans warmoadgens kulturisa da

komunikaciis kavSiris problema, ucxouri enebis, gansakuTrebiT ucxouri

enis, rogorc meore enis, SeswavlasTan mimarTebaSi. (kramxi 1991, ehkarti

2000, zanasaulusi 2001, sepiri 2005).

yuradRebas ipyrobs kvlevebi kulturul gansxvavebaTa da

kulturuli manZilis Sesaxeb. cnobilia hofsTedis (www.geert-hofstede.com/)

interkulturuli gansxvavebebis modeli. man Seiswavla 40-ze meti

sxvadasxva kultura da aRmoaCina kulturuli faseulobebis gazomvis

(Sefasebis) xuTi Tanmimdevroba: ierarqiuli distancia,

individualizmi/koleqtivizmi, mamrobiTi/mdedrobiTi, gaurkvevlobis

Tavidan aSoreba, xangrZlivi orientacia.

ierarqiul distancias qmnis Zalauflebrivi, rangobrivi gansxvaveba,

igi warmoqmnis araTanasworobas urTierTobaSi. gaurkvevlobis Tavidan

acileba zomavs xarisxs, ramdenadaa SesaZlebeli kulturam ar dauSvas

25

bundovani situaciebi, romelic warmoSobs gaurkvevlobas momavlis

winaSe.

individualur/koleqtiuri aRwers urTierTobas individsa da

jgufs Soris. individualisturi kultura xazs usvams pirad miRwevas,

maSin, rodesac koleqtiur kulturaSi jgufuri gaerTianeba, erTiani

wesebis dacva, aris aucilebeli norma.

mamrobiTi da mdedrobiTi sazomi arkvevs kulturaSi sxvadasxva

sqesis warmomadgenlebs Soris funqciis ganawilebas, gansxvavebas

mamrobiTisa da mdedrobiTis Zalauflebebsa da uflebebbs Soris

(mamrobiTi – dominantoba, Sejibrebadoba, ambiciuroba, Zala; mdedrobiTi

– TangrZnoba, mgrZnobiaroba, sazrdooba, emocia). xSirad sxvadasxva

qveynebSi fiqsirdeba mkveTri gansxvaveba kacisa da qalis faseulobebs

Soris.

gaurkvevlobis Tavidan aSorebis sazomi esaa sazogadoebis

toleranturoba gaurkvevel da orazrovan situaciaSi, sxva kulturis

warmomadgenelis azrebis, Sexedulebebisa da rwmenisadmi

toleranturobas. igi uCvenebs Tu ramdenad aprogramebs kultura mis

wevrebs igrZnon Tavi komfortulad an arakomfortulad ucxo an

uCveulo situaciaSi.

xangrZlivi orientaciasTan (mimarTulebasTan) asocirebuli

faseulobebia momWirneoba da Seupovroba, maSin rodesac misi

sapirispiro moklevadiani orientacia tradiciebisa da sazogadoebrivi

valdebulebebis pativiscemasa da Sesrulebas gulisxmobs.

hofsTedis aRniSnulma Sexedulebebma gamoiwvia kritika da

uaryofiTi damokidebulebebi, magram mainc SeiZleba CaiTvalos rogorc

raRac sawyisi kulturaTa gansxvavebebTan mimarTebaSi.

hali (1976) yofs kulturas or ZiriTad kategoriad: dabali

konteqstis da maRali konteqstis kultura. am SexedulebaSi sadaoa

kulturis dayofa maRal da dabal kulturad. erT SemTxvevaSi SeiZleba

dabali, meore SemTxvevaSi maRali, magram amgvari midgoma xels uwyobs

erTi (maRali) kulturis meoreze (dabalze) zegavlenis gaZlierebas.

amasTan es zegavlena yovelTvis rodia sasargeblo ,,dabali” kulturis

mimarT, mniSvnelovania isic, rasTan mimarTebaSi xdeba dayofa.

26

kulturaTa kvlevis, misi saxis gansazRvris mcdelobisas

gasaTvaliswinebelia is garemoeba, rom erTi mxriv, sxva, Cveni

kulturisagan gansxvavebuli kulturis adamianebTan dialogi

Tanamedrove cnobierebis ganuyofeli funqcia gaxda da meore mxriv

kultura, yvelaze farTo mniSvnelobiT aris is, ris gamoc adamiani

ucxod iqceva rogorc ki Tavis saxls datovebs. roca igi imyofeba

jgufSi, im adamianebs Soris, romlebTanac saerTo kultura aqvs ar

uxdeba fiqri sakuTar azrebsa da qcevaze, radgan is da mis irgvliv

myofni TiTqmis erTnairad xedaven samyaros da ician ras SeiZleba

moelodnen erTmaneTisagan, magram ucxo sazogadoebaSi ususurobis

grZnoba euflebaT.

kulturis kvlevisas gansakuTrebuli yuradRebis sagani iyo da

aris kulturaTa urTierTmoqmedebis problema. kulturaTa

urTierTqmedeba uSualo kavSirurTierTobebisa, romelic yalibdeba sul

mcire, or kulturas Soris. kulturaTa urTierTmoqmedebis Sedegia:

gavlenisa da cvlilebebis warmoSoba, faseulobaTa, maxasiaTebelTa,

kulturuli aqtivobis formaTa Secvla, axali orientirebis gaCena.

kulturaTa urTierTqmedeba xangrZlivi procesia, aranaklebi ramdenime

aTeuli wlisa.

gamoiyofa kulturaTa urTierTmoqmedebis sxvadasxva done: 1.

eTnikuri done – urTierToba eTnosebs, istoriul-eTnografiul,

eTnokonfesiur da sxva jgufebs Soris. 2. erovnuli done, sadac

maregulirebel funqcias mniSvnelovanwlad saxelmwifo-politikuri

struqturebi asruleben. 3. civilizaciuri done.

kulturaTa urTierTqmedebis procesSi ganarCeven kultura –

donors (gamcemi) da kultura – recipients (mimRebi). kulturaTa

urTierTqmedeba SeiZleba warimarTos mSvidobiani, nebayoflobiTi,

Tanasworuflebiani TanamSromlobiT an aramSvidobiani, ZaldatanebiTi,

koloniuri, dapyrobiTi formebiT.

kulturaTa urTierTqmedebis Sedegebi araerTgvarovania, maTi

Sefasebis kriteriumebis moZebna Znelia. arsebobs uaryofiTi Sedegebic

roca erTi kultura aSkarad iwyebs daqveiTebas, meoreSi gaTqvefas an

ukvalod gaqrobas. magaliTad, arqauli kultura Tavisi istoriis

27

garkvul periodSi axali tipis kulturas Seejaxa, igi mzad ar aRmoCnda

daecva sakuTari kultura, amasTan aeTvisebinaT, gaeziarebinaT

SemoTavazebuli kulturuli formebi, moeZebnaT TanamSromlobis gzebi

da gaqra.

sxvadsxva sakomunikacio saSualebebiT vrceldeba azri imis

Taobaze, rom rodesac ori an meti kultura xvdeba erTmaneTs SeiZleba

warmoiqmnas axali kultura, rac aris yvela mocemulis kombinacia. es

mosazreba moicavs safrTxes erovnuli kulturis waSlisa, romlis

magaliTi samwuxarod arsebobs. rTulia im kulturaTa urTierTqmedba,

romlebic Zireulad ar gansxvavdebian tipologiuri maxasiaTeblebiT.

aRsaniSnavia isic, rom yovel kulturas aqvs SesaZlebloba sxva

kulturaTa intensiuri zemoqmedebisagan dacvisa, saamisod didi

Zalisxmevaa saWiro rogorc kulturis matarebli adamianebisagan, aseve

xelisuflbisagan.

kulturaTa urTierTqmedebis procesis mimdinareobis Sedegebi

vlindeba Semdegi formebiT:

kulturuli difuziakulturuli difuziakulturuli difuziakulturuli difuzia anu ori an meti sazogadoebis kulturuli

maxaTieTeblbis sivrceSi gavrceleba da SeRweva sxva sazogadoebaSi.

ganasxvavben or mimarTulebas: 1. kultura difuzia eTnosebs, garkveuli

statusis mqone individebis jgufebs Soris. 2. kulturuli elementebis

gavrceleba araTanabari statusis mqone subieqtebs Soris. (magaliTad,

aristokratebis saubris stilis gadmoReba mdabioTa mier an fufunebis

sagnebis sayovelTaod gamoyeneba.)

kulturuli konfliqtikulturuli konfliqtikulturuli konfliqtikulturuli konfliqti calkeul pirovnebebs, jgufebs, pirovnbebsa

da sazogadoebas, sxvadasxva erTobebs Soris faseulobriv –normatiuli,

orientaciuli, pozitiuri dapirispirebis kritikuli stadiiT xasiaTdeba.

kulturuli konfliqtis mizezi SeiZleba iyos msoflmxedvlobrivi,

religiur SexedulebaTa, Sefasebis poziciaTa SeuTavsebloba, mxareTa

socialuri gamocdilebis gansxvavebuloba. konfliqti moicavs

winaaRmdegobaTa daZlevis, molaparakebaTa gziT maTi gadaWris, mtruli

moqmedebebis, mxareTa Soris axali kontaqtebis damyarebisa da

kompromisis monaxvis stadiebs. igi dakavSirebulia tolerantobisa da

sxva kulturis mimarT interesis problemasTan. gansakuTrebulia

28

SemoqmedebiTi konfliqti mimarTulebebs, skolebs, jgufebs an ama Tu im

dargis calkeul warmomadgenlebs Soris.

kulturaTa urTierTqmedebis asimilaciiskulturaTa urTierTqmedebis asimilaciiskulturaTa urTierTqmedebis asimilaciiskulturaTa urTierTqmedebis asimilaciis procesSi erT-erTi

kargavs sakuTar identurobas da STainTqmeba meorisagan. kulturuli

asimilacia SeiZleba mimdinareobdes bunebrivi an Zaladobis gziT. me-19

saukunis bolos r. parksi da e. berjei kulturul asimilacias

urTierTSemRwev da Serevis process uwodeben, romlis ganmavlobaSi

individebi an jgufebi iZenen sxva individebis istoriul Sexedulebebs,

tradiciebs da iziareben ra maT gamocdilebas, CarTuli AaRmoCndebian

saerTo kulturul cxovrebaSi (magaliTad, amerikeli sazogadoeba

ganixileboda uzarmazar ,,SemoqmedebiT laboratoriad”, sadac sxvadasxva

kulturuli tradicia erTmaneTs ereva da ,,gadaidnoba” sinTezur

mTlianobad.) es Sexedulebebi mkacrad gaakritikes, Tumca samwuxarod,

momxreebic aRmouCndnen. XX saukuneSi j. vander zandetma ganasxvava

calmxrivi asimilacia roca umciresobis kultura mTlianad gamoidevna

dominirebadi kulturis mier an kulturaTa Sereva, roca isini qmnian

mdgrad kombinaciebs da safuZvels uyrian axal kulturas. m. gordonma

daamkvidra asimilaciis xarisxobrivi ganxilvis tradicia. miiCnia, rom

sruli asimilaciis SemTxvevebi iSviaTia, umeteswil adgili aqvs

umciresobis kulturis transformacias dominirebadi eTnikuri

kulturis zegavleniT. arc ise iSviaTia umciresobis kulturis

ukuzegavlenac.

me-20 saukunis Sua wlebidan samecniero literaturaSi Cndeba

kulturaTa urTierTqmedebis iseTi forma, rogoricaa ,,kulturuli ,,kulturuli ,,kulturuli ,,kulturuli

Soki”.Soki”.Soki”.Soki”. termini pirvelad kalervo obergma Semoitana 1960 wels da aRwera

igi, rogorc daZabulobis, daurwmuneblobisa da SfoTis SegrZneba,

romelsac adamianebi ganicdian axal da uCveulo kulturul garemoSi

aRmoCenisas (www.anthropologymatters.com Journal 2007, vol 9 (1)Cultural

shock:negotiating in the field by Rachel Irwin). es aris situacia, rodesac

erTmaneTs upirispirdeba adamianisaTvis Cveuli da ucxo kulturuli

faseulobebi, normebi, ena da yoveldRuri yofiTi cxovreba. (turistebi,

emigrantebi, saswavleblad wasuli adamianebi da a.S.)

29

k. obergi (1960) ganasxvavebs adamianebis ucxo garemoSi yofnis

doneebs: Taflobis done (the honeymoon stage), dardis da mwuxarebis done

(the distress stage), reintegraciis done (the re-integration stage), avtonomiis done

(the autonomy stage) da damoukideblobis done (the independence stage). (Tumca

zogi kvlevaSi gvxdeba sami an oTxi done). igi gamoyofs kulturuli

Sokis daZlevis oTx SesaZeblobas:

1. getoizacia (mosulebi ukavSirdebian erTmaneTs da ayalibeben

izolirebul gaerTianebas, romelTa farglebSi inaxaven

tradiciebs, yofaqcevis modelebs).

2. asimilacia (mosulebi cdiloben mTlianad Seeguon axals,

SeiTvison misi normebi, faseulobebi. mTlianad uaryofen im

kulturul memkvidreobas, romelic datoves.

3. urTierTqmedeba (sakuTari da axali kulturis elementebis

gaerTianebis mcdeloba swrafva orive kulturis SeTvisebisaTvis).

4. kolonizacia (mosulebi iwyeben sakuTari qcevis modelebis

danergvas, cdiloben daupirispiron isini damxvedri

kulturisaTvis damaxasiaTebel tradiciebs).

SeiZleba aRiniSnos, rom arc Tu iSviaTad kulturuli Sokis

gavlenis daZlevis mcdeloba xels uwyobs kulturaTa urTierTqmedebas,

urTierTgamdidrebas, tradiciuli kulturis dacvas (magaliTad, ucxo

qveyanaSi erovnuli saTvistomoebis gaerTianeba).

kulturaTa urTierTqmedebis formebis ganxilvisas gverds ver

avuvliT iseTi formebis aRniSvnas, rogoricaa ,,akulturacia’’,,akulturacia’’,,akulturacia’’,,akulturacia’’ - esaa

kulturebis urTierTSeRwevadoba, iwvevs erTi xalxis mier meore xalxis

kulturis srul an nawilobriv aRqmas maTi urTierTobis procesSi

(TezeliSvili, 2007:44). termini ,,akulturacia” gamoiyeneba, rogorc

procesis, aseve misi Sedegebis aRsaniSnavad. es termini pirvelad

amerikul anTropologiaSi gaCnda ( f.baosi, u. homlsi, u. mak-ji, r. loui)

da aRniSnavda kulturuli cvlilebis process, romelis Sua saukuneebSi

Crdiloamerikul tomebSi mimdinareobda. pirvel xanebSi igi viwro

gagebiT gamoiyeneboda da umTavresad, TeTrkanian amerikelebTan

kontaqtis Sedegad Crdiloamerikelebis asimilaciis process RniSnavda.

1930-ian wleebSi akulturaciis procesi empiriuli gamokvlevebisa da

30

Teoriuli analizis umTavresi Tema gaxda. 1935 wels aSS socialuri

gamokvlevebis erovnulma sabWom Camoayaliba specialuri komiteti (m.

hersovici, r.lintoni, r. redefili), romelmac gansazRvra akulturaciis

procesis buneba da Sedegebi. amJamadac xorcieldeba samTavrobo

programebi da arsebobs organizaciebi, romelTa mizani akulturaciis

mecnieruli Seswavlaa. igi aRniSnavs erTi kulturis mier sxva kulturis

elementebis SeTvisebas, materialuri kulturis, wes-Cveulebebisa da

rwmena-warmodgenebis cvlilebaTa process, romelic sxvadasxva

sociokulturuli sistemebis uSualo kontaqtis dros mimdinareobs.

ufro xSirad akulturaciaSi gulisxmiben araindustriul erTobebSi

dasavluri sazogadoebis gavleniT mimdinare cvlilebebs.

am mimarTulebiT ganxorcielebuli saqmianoba da Sedegebi calke

ganxilvis Temaa, avRniSnavT mxolod rom marTvadi kulturuli

cvlilebebi naklebad iTvaliswinebda indielTa tomebis kulturis

SenarCunebaze zrunvas. Tumca bolo wlebSi siZvelisadmi interesi

gaizarda.

kulturaTa urTierTqmedebis mniSvnelovani formaa ,,kulturuli ,,kulturuli ,,kulturuli ,,kulturuli

cvlilebebi”cvlilebebi”cvlilebebi”cvlilebebi”.... igi gulisxmobs kulturuli cvlilebis mudmiv process,

rasac ganapirobeben Sinagani faqtorebi: demografiuli cvlilebebi,

socialur-struqturuli cvlilebebi, ekonomikuri faqtorebi, aRmoCenebi

da gamogonebebi, religiuri faqtorebi, kontaqti sxva kulturis

matarebel adamianebTan, bunebriv-ekologiuri faqtorebi, dapyroba,

samxedro politikuri batonoba, mSvidobiani mezobloba, savaWro,

ekonomikuri kavSirebi.

kulturaTa cvlilebebis tempis, stabilurobis sakiTxebis

Seswavlisas aRniSnulia, erTi mxriv, sociokulturul mTlianobaTa

damaxasiaTebeli tendencia – SeinarCunon Sinagani wonasworoba, meore

mxriv cvlilebaTa gardauvaloba, romelsac ganapirobebs ukontrolo

socialuri da bunebrivi faqtorebis zegavlena (r. radklif-brauni 1881).

yvela kulturas axasiaTebs cvlilebebis Sinagani tendencia. gamoiyofa

kulturebi, romlebic swrafad cvalebadi arian an xasiaTdebian

tradiciuli kulturis mdgradobis maRali xarisxiT (k.levi-strosi

1958).

31

kulturaTa urTierTobis problemebi farTo da vrceli Temaa, Cven

mxolod mcire mimoxilva warmovadgineT imis naTelsayofad, rom es

sakiTxi aqtualuri iyo yovelTvis da misdami interesi gaizarda

globalizaciis yovlismomcvel perodSi. gansakuTrebiT mwvaved

warmoCinda erovnuli kulturis TviTmyofadobis SenarCunebis

aucilebloba. saZebnelia gzebi da saSualebebi, romlebic uzrunvelyofs

ucxo kulturasTan urTierTobas ise, rom SenarCunebuli iqnes sakuTari

kultura. adamiani ar moswydes winaparTa fesvebs da amasTan ar CamorCes

drois moTxovnas, ipovos Tavisi adgili urTierTobaTa vrcel sivrceSi.

enis, pirovnebisa da kulturis urTierTobis xelSemwyobi erT-erTi

gzaa ucxo enis swavleba/swavlis mimarTuleba ,,kulturaTa dialogia”.

ucxo enis SemswavlelTaTvis kulturis swavlebis roli da

mniSvneloba, rogorc saSualo, ise umaRlesi skolis safexuris bevri

maswavleblis da mecnieris sazrunavi gaxda.

aqve unda aRiniSnos azrTa sxvadasxvaobis Sesaxeb, gansakuTrebiT

sadavo da gadasamowmebeli gaxda sakiTxi Tu ramdenad iTvleba enis

swavlebis Semavsebel nawilad kulturis swavleba. sainteresoa

bruksis kvlevebi, romelSic dasabuTebulia kulturis mniSvneloba enis

swavlebisaTvis. mis SromaSi ,,ena da enis swavleba”(1960) gvTavazobs 64

Temas, romelic moicavda iseT sakiTxebs, rogoricaa: misalmeba, piradi

sakuTreba, verbaluri tabu, kafe-barebi, gansxvaveba qalaqsa da sofels

Soris, zrdilobis formebi, siTbosa da sicivis gamomJRavneba, medicina,

qcevis wesebi, cxovrebis stili.

enas ar SeuZlia iarsebos vakuumSi, ucxo enis daufleba niSnavs

gaiziaro sxva kultura, Seafaso swori da mcdari. durantis (1987: 28-29)

azriT kulturaTa dialogi saSualebas iZleva Teoriuli codnas

daumatos proceduruli codna, raTa adamiani gaumklavdes iseT

amocanebs, rogoricaa oficialuri, formaluri moxsenebebis gakeTeba,

telefonze saubari, risime Txovna, werilis dawera da sxvadasxva

saqmianoba.

lingvistebi da anTropologebi didi xania aRiareben, rom enis

formebi da maTi gamoyeneba asaxavs im sazogadoebis Rirebulebebs,

romel enazec es sazogadoeba saubrobs. haimsma (1972) gansazRvra

32

komunikaciuri kompetencia _ icode ena da SeZlo es codna gamoiyeno

adamianebTan komunikaciisaTvis sxvadasxva situaciaSi. 1996 wels gamoica

krebuli (erovnuli standartebi ucxoenis saganmanaTleblo proeqtSi,

1996:27). sadac ganxilulia kulturis CarTvis mniSvneloba meore enis

swavlebaSi da gvTavazobs strategiebs rogor Caisvas kulturis

sakiTxebi saskolo swavlebaSi. miCneulia, rom sasargebloa kulturuli

Taviseburebebis CarTva ganxilevbisa da diskusiebis saxiT lingvistur

formebTan erTad, raTa lingvisturad swori forma, kulturulad

Sesabamisi iyos. magaliTad, piris nacvalsaxelebis swavlebisas

maswavlebeli daexmaros studentebs gaigon socialurad Sesaferisi

komunikaciis arCeva, mimarTva romelic pativiscemas gamoxatavs.

magaliTad inglisur enaSi qarTulisagan gansxvavebiT ar aris

formaluri gansxvaveba Sen/Tqven formebs Soris. mTliani speqtri am

mimarTvis mniSvnelobisa gamoixateba nacvalsaxeliT “Yyou”. forma “thou”,

romelic Seesabameboda piris nacvalsaxels – ,,Sen”-s gamovida

xmarebidan XVII saukuneSi, da SenarCunda mxolod poeziasa da bibliaSi.

yvela sxva registri urTierTobisa oficialuridan femiliarulamde

gadmoicema enis sxva saSualebebiT _ intonaciiT, konteqstiT, Sesabamisi

sityvebiTa da sityvaTwyobiT. Sen/Tqven formebi mkveTrad usvams xazs

asakobriv, ierarqiul, rangobriv gansxvavebas rac inglisur enaSi

konteqstualurad da sxva faqtorebidan vlindeba Targmanis dros.

rogorc ukve aRvniSneT, inglisur enaSi gvaqvs mxolod meore piris

nacvalsaxeli –Yyou. maSin rodesac arsebobs qarTulad- Tqven da Sen,

frangulad-vaus da tu, germanulad- sie da du, rusulad- вы da ты ,

italiurad-lei da tu formebi.Aaradiferencirebuli nacvalsaxeliT

mimarTva inglisurSi Y”you” ar qmnis inglisurenovan mosaubreTa Soris

erTmaneTis Tanasworad aRqmis aucileblobas. nacvalsaxelis arCevani

TavisTavad gvaZlevs informacias mosaubris damokidebulebis Sesaxeb

adresantTan. am socialurad gansazRvrul konteqstSi sadac individebi

xazs usvamen gansxvavebas socialur statuss Soris, ierarqiul dones,

asakobriv sakiTxs. kulturuli TvalsazrisiT kargi magaliTs

gvaTavazobs jorj iuli (2000): Zlevamosili da socialurad maRal

safexurze mdgomi individi mimarTavs masze socialurad dabal

33

safexurze myof adamians “Sen” formiT da mas pasuxad “TqvenobiT”

mimarTaven asakis miuxedavad. vxvdebiT gansxvavebas espanur kulturaSi,

rodesac axalgazrda, socialurad maRal safexurze myofi, saqmiani

qalbatoni esaubreba moxuc damlagebel qals (dabali socialuri

statusis mqone) mimarTavs mas TqvenobiT “Usted” da igi mas pasuxad

mimarTavs Sen formiT- “tu”. espanuri kulturisaTvis ufro mniSvnelovani

asakobrivi barieria, vidre socialuri Tu ekonomikuri (iuli 2000:11).

adamiani maSin eufleba enas kargad, rodesac igi swavlobs orives,

enis lingvistur da kulturul normebs. erT-erT strategiad miCneulia,

rom enis Semswavlel pirovnebas Seeqmnas pirobebi daakvirdes da

gamoikvlios kulturuli urTierTobani sakuTari xedviT, raTa mieces

saSualeba, rom moiZios sakuTari xma meore enis sametyvelo

sazogadoebaSi. sainteresoa r. ciciSvilis, n. niJaraZis, m.darCias,

m.Tevzaias, e.wavaSvilis naSromi: ‘’Becoming an English Teacher: Theory and Practice

of Teaching English in Georgia”. naSromSi aRniSnulia, rom pirveli da yvelaze

mniSvnelovani ucxo enis Seswavlisas aris sxva erovnebis adamianebTan

komunikaciis saWiroeba da SesaZlebloba. kulturis yvela elementis

swavla rTulia, magram aucilebelia pirovnebam SesZlos gamoavlinos

gageba sxva kulturis adaianisadmi, ganaviTaron informaciis

interpretirebis unari sxva enaze saubris konteqstSi da sakuTar

tradiciul kulturasTan SedarebisaTvis.

mniSvnelovani yuradRebis qveS moeqca iseTi problema, rogoricaa

interkulturuli swavleba, romelic akavSirebs kulturis swavlebas

enis swavlebasTan da ganixilavs mas, rogorc integrirebuls. enis

swavlis procesSi erTmaneTTan aris dakavSirebuli ena, kultura da

swavla. interkulturuli enis swavleba moiTxovs studentebisagan

swavleba/swavlaSi aisaxos samizne enis kulturulad mniSvnelovani

damokidebulebani da qcevebi, maTi dakavSireba, Sedareba sakuTar

kulturasTan.

interkulturuli swavleba saSualebas iZleva gaigo sakuTari ena

da kultura meore enasa da kulturasTan mimarTebaSi, exmareba iseTi

strategiebis ganviTarebas, rogoricaa analizis gakeTeba, kavSiri

sakuTar da meore enasTan sxvadasxva problemebTan mimarTebaSi.

34

ganapirobebs samizne enis swavlebis xarisxis amaRlebas da mis

gamoyenebas enis swavlebis sxvadasxva doneze. enisa da kulturis

swavleba/swavlisaTvis mniSvnelovania, rom kulturuli komponenti

iswavlebodes samizne enis safuZvelze. efeqturad miviCnevT rom

saswavlo procesi mimdinareobdes studentis uSualo CarTulobiT da

ara mxolod informaciis miwodebiT. sainteresod migvaCnia leqciis

iseTi modeli, rogoricaa studentTa or jgufad dayofa, sakuTar da

samizne kulturaze informaciis moZieba, daxarisxeba, prezentacia da

Sejameba.

interkulturuli swavlebisas gaTvaliswinebulia kulturis

dinamiuroba, cvalebadoba, mravalmxrivoba, xalxis mier Seqmnili

socialuri garemo, maTi komunikacia sxva adamianebTan. mniSvnelovania

kulturis swavleba qmedebiTa da gagebiT. enisa da kulturis

swavlebisaTvis aucilebelia CarTva lingvistur da aralngvistur

kulturul aqtvobebSi, cxovrebis wesSi CaRrmaveba, konkretuli

kulturuli konteqstis Seswavla.

interkulturuli swavlebisas mTavaria ara informaciis codna

sxva kulturis Sesaxeb, aramed imisi codna, rogor CaerTo am kulturaSi

saWiroebis SemTxvevaSi, rogor warmarTo saubari da saqmianoba

kulturul konteqstSi. interkulturuli swavleba/swavlis praqtikaSi

gamoyenebas ganixilavs naSromi ,,interkulturuli swavleba/swavla

praqtikaSi”(CanTal krozeti www.docin.com/p-96463557.html). masSi

aRniSnulia, rom enis swavlebis arsebul praqtikas avseben gansxvavebuli

interkulturuli perspeqtiviT, rac gulisxmobs enis swavlebasTan

erTad kulturis swavlebas. amasTan enaSi Cadebuli kulturuli kodis,

kulturuli normebis, dakavSireba enis gamoyenebasTan, es ki ganapirobebs

kulturaTa dialogis Sedegianad da sasargeblod warmarTvas.

interkulturuli swavleba/swavla fokusirebulia enisa da kulturis

Rrma kavSirze da es kavSiri warmoqmnis siaxles. interkulturuli enis

swavleba da swavla warmodgenilia oTxi mTavari aqtivobis CarTviT:

• gansxvavebis amocnoba C2/L2 da C1/L1

• gansxvavebebis Sedareba C2/L2 da C1/L1

• intepretireba da asaxva am gansxvavebebze

35

• interaqcia axali swavlis bazaze

(C1= mSobliuri kultura, C2= samizne kultura, L1=mSobliuri ena,

L2= samizne ena). www.docin.com/p-96463557.html.

aRniSnuli aqtivobebis gaTvaliswineba saswavlo procesis

dagegmvaSi, mniSvnelovani gadawyvetilebaa, igi aris erTgvari

Semavsebeli enis swavlebis procesSi. aseve mniSvnelovania Tu ra masala

iqneba gamoyenebuli, rogorc baza saleqcio aqtivobebisa.

ucxo enis swavlisas kulturis swavlebis mniSvnelobaze miuTiTebs

dimitrios zanasaulusi (2001)radicalpedagogy.icaap.org/content/issue3_3/7-

thanasoulas.html igi aRniSnavs, rom ucxo enis swavleba Sedgeba ramdenime

komponentisagan: gramatikuli komponenti, komunikaciuri komponenti, enis

codna, damokidebuleba, rogorc sakuTari aseve sxva kulturis mimarT.

misi SexedulebiT kulturuli kompetencia igivea, rac konvenciebis

codna, wes-Cveulebebis, rwmenisa da sxva qveynis mniSvnelovani sistemebis

codna, rac udaod ganuyofeli nawilia ucxo enis swavlebisas. mecnieris

dakvirvebiT bevri maswavlebeli Tavis miznad Tvlis, rom CarTos

kulturis swavleba enis swavlebis kurikulumSi. riTac komunikaciuri

kompetencia gamdidrdeba da misi gamoyenebis xarisxi amaRldeba.

yuradRebas ipyrobs avtorTa koleqtivis mier gamocemuli naSromi

ucxo enis “Theoty and Practice of Teaching English in Georgia”(2008), sadac

ganxilulia swavleba/swavlis problemebTan dakavSirebiT kulturaTa

Seswavlis aucilebloba, kulturis codnisa da komunikaciuri

kompetenciebis miRwevis mniSvneloba.

,,kulturaTa dialogis” swavleba/swavlis mizanSewonilobis

problemis ganxilvisas aqtualuri xdeba erovnuli TviTmyofadobis

SenarCunebisa da dacvis sakiTxi. kulturaTa dialogis procesSi erT-

erTi ZiriTadi sakiTxia ucxo da sakuTar kulturas Soris

gansxvavebebisa da saerTos Sedareba da analizi.

amasTan mimarTebaSi davinteresdiT ramdenadaa asaxuli mSobliuri

enis swavlebaSi sakuTari kultura, Cvevebi, tradiciebi, Rirebulebebi,

zneobrivi faseulobebi. calke es sakiTxi ar iswavleba, igi ganfenilia

nawarmoebebSi, Sesaswavl masalebSi da ZiriTadad maswavleblis

pedagogiur ostatobazea mindobili rogor da ra mizniT gamoiyenebs mas.

36

es problema dasafiqrebelia, radgan ,,roca Cveni Tanamemamuleni Tavis

mcirewlovan Svilebs ucxoeTSi saswavleblad gzavnian, Zalian

saxifaToa, roca adamiani sulierebaSi, erovnul kulturaSi

ganmtkicebuli jer ar aris da sruliad ucxo kulturis mqone qveyanaSi

midis. miT ufro rom iq Zalian oficialuri urTierTobebia adamianebs

Soris, rasac Cven qarTvelebSi Cveuli ar varT” (uwmindesi da unetaresi,

sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqi ilia meore 2010).

sakuTari kulturis Seswavla adreuli asakidanve iwyeba

mSoblebis, axloblebis, enisa da literaturis maswavleblis meSveobiT

da grZeldeba mTeli sicocxlis manZilze. magram, vfiqrobT, axla am

mimarTulebiT yuradRebis gaZliereba drois moTxovnaa, raTa

informaciis mozRvavebul nakadSi, sakomunikacio teqnologiebis

moWarbebis pirobebSi ufro mkafiod da naTlad gamoikveTos erovnuli

kulturis tradiciebi da maxasiaTeblebi. magaliTad, kulturaTa

gansxvavebebis upirveles maidentipficirebelad SeiZleba CavTvaloT

misalmeba. yvelaze mTavari komunikaciis dros da adamianTa yoveldRiur

cxovrebaSi misalmebaa, romelic sxvadasxva qveynebSi mkveTrad

gansxvavebulia da qveynisaTvis damaxasiaTebeli didi kulturuli

datvirTva aqvs. aseve gadamwyveti mniSvneloba aqvs kulturuli

gansxvavebis codnas saqmiani urTierTobebis warmoebisas. saintereso da

gansxvavebulia sazogadoebaSi qcevisa da sufrasTan mirTmevis etiketi,

distancia mosaubreTa Soris, naTesauri urTierTobebi Tu erTmaneTze

zrunva.

stumarTmoyvareoba qarTveli kacis erovnuli kulturaa. stumari

dapatiJebuli Tu daupatiJebeli didi pativiscemiT sargeblobs,

saukeTeso kerZebiT umaspinZldebian Tundac maspinZeli mSieri darCes.

qarTuli stumarTmoyvareoba yovelTvis xiblavda aq mcxovreb sxva

erovnebis adamianebs da maT gaiTavises kidec. saqarTveloSi mcxovrebi

berZeni qali ixsenebda: (saqarTvelos sapatriarqos uwyebani, 2010 #23),

erTxel man moinaxula Tavisi naTesavebi ucxoeTSi. sadilis dros

naTesavi stumrebia im ojaxs. sufra savse iyo mravalferovani kerZebiT,

magram stumari ar miiwvies, derefanSi dasves, dagvelodoso. Tanac

37

ukmayofiloni darCnen, ratom movida udroo dros, mas aq aravin

elodebodao.

magaliTad, micvalebulis datireba, dakrZalva da qelexi

saqarTvelos yvela kuTxeSi glovasTan erTad pativiscemis, siyvarulis,

TanagrZnobis, madlierebis gamoxatulebaa, rogorc micvalebulis, aseve

Wirisuflis mimarT. datirebis sulisSemZvreli xalxuri poezia da

epitafiebi Semoinaxa saukuneebma. qarTveli kacis es tradicia Taobebidan

gadmoica da dRemde SeubRalavad inaxeba.

aRniSvnis Rirsia aseve is faqti, rom srulwlovanebis Semdeg

umravles evropul qveynebSi axalgazrdebi aucileblad ojaxs toveben

da damoukideblad iwyeben cxovrebas. mas SeiZleba sakmaod uWirdes

finansurad, maSin rodesac misi ojaxi SeZlebulia da mxolod

mSoblebis an axlo naTesavebis gardacvalebis Semdeg miiReben an ar

miiReben anderZiT qonebas. xolo Tu ki Svili ar midis damoukideblad

sacxovreblad es ironias da dacinvas iwvevs, rac sxvadasxva filmSi Tu

literaturaSia aRwerili.

santeresoa kulturaTSorisi gansxvaveba amerikelebsa da

italielebs Soris. amerikelebi miCneulia iseT xalxad, romlebic mudam

muSaoben, saubroben biznessze lanCis dros da miirTmeven yavas quCaSi

manqaniT Tu fexiT siarulis dros, imis nacvlad, rom isiamovnon yaviT

barSi. es ar niSnavs imas rom italielebi zarmacebi arian, aramed xazs

usvams faqts Tu raoden did mniSvnelobas aniWebs italieli xalxi iseT

yofiT sakiTxs, rogoricaa, lanCi an sadiloba. italiaSi sadac

urTierToba Zalzed fasobs lanCs, sadils Tu ubralod yavis smas aqvs

sazogadoebrivi mniSvneloba: xalxi erTad iyris Tavs raTa isaubron da

daaxlovdnen. aSS-Si, sadac dro namdvilad fulia, lanCi SeiZleba iyos

kargi SemTxveva garigebisaTvis, problemis gadawyvetaze msjelobisaTvis

da kontraqtze xelis mosawerad. (www.Culturosity.com)

gamWoli mzera iaponiaSi upativcemulobis gamomxatvelia.

saqarTveloSi ki piriqiT, saubris dros Tu ar uyureb adamians es

uCvenebs mas rom Tqven ar gamoxatavT interess misi monayolis mimarT.

zogi kulturis elementi ar SeiZleba miRebuli da gaziarebuli

iyos, magram iseTi Cveulebebi, rogoricaa, magaliTad, germaniaSi

38

wesrigisa da drois miznobrivi gamoyeneba, britaneTSi rigSi dgomis

etiketi (igulisxmeba distancia rigSi dgomis dros, da rigis dacva),

namdvilad gasaziarebelia.

saintereso naSroms gvTavazobs rsu-s profesori irine

goSxeTeliani Tavis naSromSi “Cultural Implications in English and Georgian

Proverbs”, 2011. igi aRniSnavs, rom Sinaarsobrivad msgavsi azrisa da

sibrZnis gamomxatveli andazebi SeiZleba datvirTuli iyos amaTu im

qveynisaTvis damaxasiaTebeli kolorituli erTeulebiT. magaliTad:

“BBetween the devil and deep sea” qarTulad- ,,or zRvas Sua”, “Jack of all trades and

master of none” , “Beware of Greeks bearing gifts”, “mteri moyvrulad mosuli

mterze uaresiao” da mravali sxva. (goSxeTeliani, 2011:283)

vfiqrobT, dadga dro, rom ucxoeTSi saswavleblad an droebiT

samuSaod wamsvlelebma specialuri momzadeba gaiaron erovnuli

kulturis ganmtkicebis, TviTmyofadobis SenarCunebisaTvis. es

saWirboroto sakiTxi gansakuTrebuli kvlevis sagania.

zogierTi imasac fiqrobs, rom iqneb rogorRac ganeridos

globalizaciis, anu gamTlianebis process, gamowveuls teqnikuri da

mecnieruli progresiT. es SeuZlebelia. verc erTi qveyana Tavs ver

aaridebs am process, oRond gvmarTebs goniereba, Zalian frTxilad unda

viyoT, Cveni erovnuli tradiciebi, ena da sarwmunoeba unda davicvaT”

(saqarTvelos kaTalikos-patriarqi iliaII, 2004).

adamianebma bavSvobidanve unda gaecnos Tavis kultura da msoflio

kultura, miiRos sxvebisgan iseTi ram, rac sasargebloa misTvisac da

misi samSoblosTvisac anu gaamdidrebs mis kulturas. am mimarTulebiT

mniSvnelovania kulturaTa dialogis adreul asakSive Seswavla.

kulturaTa dialogis swavleba/swavlis aucileblobis sakiTxebs

mravali naSromi mieZRvna. sayuradReboa (kramxi, 1993; 1996; makei, 2003;

pulvalnis, 2003; sepiri, 1962; zanasoulasi, 2001).

rogorc aRvniSneT, evropis ganviTarebuli qveynebis saswavlo

dawesebulebebi did yuradRebas uTmoben sazogadoebasa da individSi

mravalenovnebis ganviTarebas. es saswavleblebi moiZieben saukeTeso

kadrebs ucxour enasa da literaturaSi; amarageben maT saWiro

39

infrastruqturiT; xels uwyoben ucxouri enebis swavlebis seqtorebs

saerTaSoriso urTierTobebis ganviTarebaSi.

enebis swavleba/swavla ganaTlebis erT-erTi umniSvnelovanesi

Semadgeneli nawilia TiTqmis yvela kvalifikaciisaTvis.

saswavlo procesze dakvirveba cxadyofs, rom ,,kulturaTa

dialogi” mniSvnelovnad aZlierebs pirovnebaTSoris urTierTobebs. igi

saSualebas aZlevs studentebs isaubron sakuTar Tavze, gamoavlinon

TavianTi pirovnebis sxvadasxva mxare _ iqneba es gancdebi, gatacebebi,

gemovneba, Sexedulebebi, ocnebebi, sayvareli saqmianoba, sayvareli

personaJebi, cxovrebiseuli istoriebi, Tvalsazrisebi Tu sxva; isini

ecnobian TanakurselTa Tu ucxoenovan TanatolTa sulier samyaros da am

gziT ganicdian sakuTari da sxvisi indivudualobis ganumeoreblobas,

swavloben sxvaTa dafasebas, erTmaneTis mosmenas, urTierTgagebas,

urTierTTanadgomas, rac xels uwyobs gaxdnen ufro Semwynarebelni

erTmaneTisa da sxvebis mimarT, studentebs saSualeba eZlevaT gamoxaton

TavianTi damokidebuleba, gamoTqvan Sefasebebi, gaavlon paralelebi

sakuTar kulturul gamocdilebebsa Tu garemosTan. sxvadasxva aqtivobebi

uRrmavebs maT kulturuli kuTvnilebis gancdas, kulturul

mravalferovnebis gacnobierebas, aswavlis sakuTari da ucxo kulturis

dafasebas.

sxva erisadmi pativiscemis, maTTan istoriuli da kulturuli

urTierTobebis kargi tradiciaa saqarTveloSi. davasaxelebT ramdenime

magaliTs:

ocdaaTi wlis win dawyebuli partnioruli urTierToba germanel

kolegebTan dRemde grZeldeba Tbilisis me-18 skolaSi. aq moRvaweoben

germaniidan miwveuli pedagogebi. gamorCeuli moswavleebi codnas

ganimtkiceben germaniis saswavlo dawesebulebebSi.

italiuri skola ,,ciskari” iuneskos asocirebuli skolaa. igi

aqtiuradaa Cabmuli iuneskos egidiT ganxorcielebul RonisZiebebSi, flobs

saerTaSoriso sertifikats. skola axorcielebs gacvliT programebs

40

italiasTan. xSirad tardeba saqarTvelo-italiis megobrobisa da

kulturuli urTierTobebis amsaxveli RonisZiebebi. skolas saqarTveloSi

italiuri kulturis kera uwoda italiis elCma saqarTveloSi v. sandalim.

enobrivad da kulturulad mravalferovan sivrceSi

integrirebisaTvis saintereso formaa universitetisa da skolis

partnioroba. magaliTisaTvis davasaxelebT quTaisis akaki wereTlis

universitetis germanuli enis departamentsa da tyibulis raionis sofel

kursebis saSualo skolis TanamSromlobas.

Tbilisis goeTes instituti aTi welia TanamSromlobs saqarTvelos

skolebTan. awyobs saintereso RonisZiebebs. aleqsandre diumas saxelobis

franguli kulturis centris xelSewyobiT ramdenime skola funqcionirebs

saqarTveloSi, maT Soris, frangulenovani skola baTumSi.

aRsaniSnavia, rom safrangeTis saelCos mier profesional

maswavleblebs SeeqmnaT pirobebi safrangeTSi kvalifikaciis

amaRlebisaTvis. saintereso saqmianobas axorcielebs Tbilisis mari broses

saxelobis franguli skola. aRniSnul RonisZiebebSi moswavleTa aqtiuri

CarTva xels uwyobs kulturaTa Soris dialogis aqtiur warmarTvas,

kulturuli urTierTobebis ganviTarebas, dadebiT gavlenas axdens

moswavleTa sxva qveynis kulturis mimarT interesis stimulirebaze,

motivaciis gaRrmavebaze; moswavleebi ecnobian ucxo TanatolTa cxovrebis

saintereso masalebs.

adamianTa Soris urTierTobebi, sxvadasxva eris urTierTpativiscema,

maTi istoriuli kanonzomierebiT SekavSireba Tanamedrove msofliosaTvis

sul ufro faseuli xdeba. informaciuli teqnologiebi, mobiluri

kavSirgabmuloba, internetqseli da sxva siaxle aqtiurad viTardeba, Tumca

maT cocxali urTierTobebis, mosmenis, Tanamosaubris gagebis mniSvnelobis

Secvla ar SeuZliaT. am mimarTulebiT saintereso erToblivi proeqti

ganxorcielda asociacia ,,ukraina -saqarTvelos” patronaJiT. orive qveynis

moswavleebi satelekomunikacio proeqtebze xangrZlivad muSaobdnen

maTematikaSi, istoriaSi, msoflio kulturaSi. maT axali codnis

41

dagrovebasTan erTad, adamianTSorisi urTierTobebic Seiswavles, da

gadawyvites gascdenodnen virtualobis - internetis farglebs da erTmaneTs

Sexvedrodnen relurad. Sexvedra ukrainaSi Sedga. bavSvebi gaecnen

ukrainul kulturas, tradiciebs. TvalsaCino iyo maTi interesi sxvisi

tradiciebisadmi, mZafri iyo SegrZneba sakuTari ojaxuri da erovnuli

memkvidreobiT miRebuli tradiciebisa da moraluri saganZuris

gafrTxilebisa, pativiscemisa, dacvisa.

warmodgenili masalebis analiziT (masalebi amokrefilia gazeT

,,axali ganaTlebis 2007-2009 wlis nomrebidan), ,,kulturaTa dialogi“

aisaxeba saskolo saqmianobaSi. saWiroa misi gavrcoba da gaZliereba.

umaRles skolaSi gansxvavebul kulturaTa gacnobis gamocdilebis

are mniSvnelovnad matulobs. izrdeba studentTa da leqtorTa

gacvliT da miznobriv programebSi monawileTa raodenoba. farTovdeba

ucxoenovani umaRlesi saswavleblis qseli, EmniSvnelovania samecniero

konferenciebSi ucxoelTa monawileoba, sazafxulo skolebis

funqcionireba da sxva.

aRvniSnavT, rom marto 2010 wels rsu-Si Catarebul konferenciebSi

monawileobda 40-ze meti ucxoeli (konf. ,,humanitaruli mecnierebebi

informaciul sazogadoebaSi”, 2010, ,,boloniis procesi, evropuli

samezoblo politika,” 2010 da sxva), xolo sazafxulo skolas

warmarTavda aTamde ucxoeli specialisti. sxvadasxva erovnebis

moswavleebsa da studentebs Soris urTierTobis arsebuli tradicia

mniSvnelovani inteleqtualuri monapovaria, romlis Semdgomi

ganviTareba xelSewyobas saWiroebs.

rogorc aRvniSneT, ,,kulturaTa dialogis“, rogorc saswavlo

kursis/modulis, sastarto donea zogadsaganmanaTleblo skolebSi

moqmedi axali saswavlo gegmebi, romlebic amave saxelwodebis calke

mimarTulebad Seiswavleba.

evrosabWom 2001 wels miiRo ,,enebis erTiani evropuli

sarekomendacio CarCo”, romelSic ucxouri enebis swavleba/swavlis

mimarTulebidan erT-erTi ,,kulturaTa dialogia”. es mimarTuleba

mniSvnelovani aRmoCnda maTTvis, visTvisac ucxo ena meore enaa.

42

aRniSnuli rekomendaciebiT xelmZRvaneloben evropis universitetebi,

rac ganapirobebs, rom saswavlo kursma/modulma _ ,,kulturaTa

dialogma” xeli Seuwyos mobilobas da xarisxis amaRlebas evropuli

ganzomilebis TvalsazrisiT.

dasaqmebis sabazro moTxovnebi izrdeba iseT specialobebze,

romlebic ucxo enasTan erTad floben im kompetenciebs, romelTa

Camoyalibeba SesaZlebelia ,,kulturaTa dialogis” meSveobiT (sazRvao,

sabanko saqme, turizmis sfero, aviaciis, sarkinigzo mimosvlis qseli,

kerZo biznesi, ucxouri sawarmoebi). studentTa damokidebulebis

gasarkvevad, CavatareT kvleva.

mizani:mizani:mizani:mizani: ucxouri enis swavleba/swavlis mimarTulebis _ ,,kulturaTa

dialogis” mimarT im specialobis studentTa damokidebulebis Seswavla,

romelTaTvis ucxo ena meore enaa.

kvlevis samizne jgufi: rsu I da II kursis 102 studenti. maT Soris

31 sxva universitetidan gadmosuli studenti (maTTvis Sedga calke

jgufi).

KKKK kvlevis meTodikvlevis meTodikvlevis meTodikvlevis meTodi:::: testireba, gamoricxvis meTodi.

kvlevis meTodologiakvlevis meTodologiakvlevis meTodologiakvlevis meTodologia: validobisaTvis testi erTmaneTisagan

damoukideblad SeimuSaves saSualo skolis, umaRlesi skolis

maswavleblebma da avtorma. Ggamoricxvis meTodiT Sejerda testis

saboloo varianti. warmovadgenT kvlevis Sedegebs:

testi №1

saswavlo teqstSi asaxul sxva eris kulturul, sayofacxovrebo ambebs

akvirdebiT amoicnobT ecnobiT interesiT

diax ara diax ara diax ara

62% 38% 25% 75% 61% 39%

testi №2

adarebT erTmaneTs ucxour da mSobliur garemos (dResaswaulebi,zne-Cveulebebi,qalaqis istoria,

pirovnebebi da sxva)

gainteresebT gaqvT resursebis gamoyenebis saSualeba

diax ara diax ara

72% 28% 22% 78%

43

testi №3

kulturul Taviseburebebze msjelobisas

gamoTqvamT sakuTar azrs

koreqtulad

ambobT, rac TavSi mogdiT msjelobisaTvis pirobebi

gaqvT

diax ara diax ara diax ara

58 42 48 52 36 64

testi №4

testebis analizi cxadyofs, rom saswavlo teqstSi asaxuli sxva eris

kulturul, sayofacxovrebo ambebs umetesoba _ 62% akvirdeba, interesiT

ecnoba daaxloebiT amdenive _ 61%,amocnoba SeuZlia mxolod 25%. ucxouri

da mSobliuri garemos Sedareba ainteresebs 72%. saamisod resursebis

gamoyenebis saSualeba ara aqvs 78%. kulturul Taviseburebebze

msjelobisas sakuTari azris koreqtulad gamoTqmis momxrea 58%. ambobs,rac

TavSi mouva _ 48%, msjelobisas pirobebi ara aqvs - 64%.

amrigad, ,,kulturaTa dialogis” mimarT studentTa damokidebuleba

dadebiTia. aqvT survili imsjelon, Seadaron, gaicnon, daakvirdnen,

amoicnon kulturaTa dialogTan dakavSirebuli problemebi, sakiTxebi,

daeuflon saWiro kompetencias, rac erTian evropul saganmanaTleblo

sivrceSi integrirebis, epoqis axali moTxovnebis, dasaqmebis, sabazro

saWiroebebisa da mecnierTa Sexedulebebis gaTvaliswinebasTan erTad

mniSvnelovani pirobaa saganmanaTleblo programaSi ,,kulturaTa

dialogis” asaxvisaTvis. ,,kulturaTa dialogis” realur SesaZleblobebs

iZleva saqarTveloSi farTod gavrcelebuli wesi ucxo enis

maswavlebelTa mowveva ucxoeTidan. inglisidan saqarTveloSi Camosuli

akvirdebi aanalizeb

gansxvavebul

socialur garemoSi

miRebuli qcevis

wesebs

amoicnob sxva

kulturisaTvis

damaxasiaTebel

etikets

migaCniaT saWirod flobdeT

ucxo sociokulturuli

garemosaTvis

damaxasiaTebeli

Taviseburebebis Sesaxeb

kompetencias

gaqvT saTanado

saswavlo

resursi

diax ara diax ara diax ara diax ara

67% 33% 28% 62% 31% 69% 14% 86%

44

inglisuri enis maswavlebeli nebiT Tu uneblied, qarTvel bavSvebs

garkveul warmodgenas aZlevs inglisuri kulturisa da tradiciebis

Sesaxeb.

$$$$ 2222.... ucxouri enebis sucxouri enebis sucxouri enebis sucxouri enebis swavleba/swavlis mimarTulebis ,,kulturaTa wavleba/swavlis mimarTulebis ,,kulturaTa wavleba/swavlis mimarTulebis ,,kulturaTa wavleba/swavlis mimarTulebis ,,kulturaTa

dialogis” saganmanaTleblo programaSi asaxvis formebidialogis” saganmanaTleblo programaSi asaxvis formebidialogis” saganmanaTleblo programaSi asaxvis formebidialogis” saganmanaTleblo programaSi asaxvis formebi

saganmanaTleblo programebis problema vrceli da damoukidebeli

kvlevis sagania. Cveni mizania gavecnoT umaRlesi skolis

saganmanaTleblo programebs ZiriTad moTxovnebs, raTa ukeT

ganvsazRvroT _ Tu ra formiT da rogor aisaxos masSi ,,kulturaTa

dialogi”.

rogorc mogexsenebaT, saganmanaTleblo programis Semadgenel

nawils warmoadgens kursis erTeuli, romelic aris swavlebis

damoukidebeli forma. masSi naTlad da zustad aris asaxuli

kompetenciis saxiT aRwerili swavlis Sedegebi da Sefasebis

kriteriumebi. kursis erTeulebs SeiZleba hqondeT kreditebis

gansxvavebuli raodenoba, ECTS sistemiT rekomendebulia, rom

erTeulebs hqondeT erTnairi an jeradi kreditebi. praqtikisaTvis

gankuTvnili kursis erTeulebic warmoadgenen programis Semadgenel

nawilebs.

praqtikaSi termini ,,kursi” xSirad gamoiyeneba programis an kursis

erTeulis sinonimad. ,,programa” aRniSnavs mTlian saganmanaTleblo

programas, romelic sruldeba xarisxis miniWebiT, xolo ,,kursis

erTeuli” aRniSnavs programaSi asaxuli swavlebis ufro mcire erTeuls.

programis Semadgeneli nawilia agreTve moduli. EECTS–is

ganmartebiT, moduli gansazRvrulia, rogorc kursis erTeuli iseT

45

sistemaSi, sadac kursis TiToeuli erTeuli ganisazRvreba kreditebis

erTi da imave raodenobiT an misi jeradiT.

saqarTvelos kanoni ,,umaRlesi ganaTlebis Sesaxeb” (Tavi II)

gansazRvravs, rom ,,moduli aris swavlebis damoukidebeli,

Tanmimdevruli bloki, romelic aerTianebs monaTesave sagnebs. modulSi

gansazRvrulia saganTa urTierTkavSiri da Tanmimdevroba.”

saswavlo kursis da modulis swavlis Sedegebi gansazRvraven

saganmanaTleblo programis saerTo swavlis Sedegebs.

,,swavlis Sedegebi” aris saganmanaTleblo programaSi asaxuli ganacxadi

imis Sesaxeb, Tu ra unda icodes, esmodes da risi demonstrireba unda

SeeZlos students programis dasrulebis Semdeg.

aRsaniSnavia, rom studentebze orientirebul saganmanaTleblo

programaSi yvela erTeuli erTmaneTTan erTi an ramdenime gziTaa

dakavSirebuli. Ees exeba ara marto saswavlo kurss an modulebs,

romlebic Seadgenen programis ZiriTad birTvs, aramed aseve damatebiT

da arCeviT kursebs. arCeviTi kursis erTeulebi an modulebi winaswar

gansazRvruli siiT Sedis saganmanaTleblo programaSi, saidanac arCeva

xdeba studentTa mier. arCevisaTvis departamentebs SeuZliaT garkveuli

pirobebis gansazRvra. arsebobs absoluturad Tavisufali kursis

erTeulebi, romelTac damatebiT kursebs uwodeben. maTi arCeva xdeba

studentis surviliT.Kkargad dagegmil programaSi damatebiTma da

arCeviTma kursebma unda gaaZlieros saganmanaTleblo programis

profili.

modulis/kursis erTeulis datvirTva emyareba studentis saswavlo

aqtivobebs, ris meSveobiTac studenti swavlis dasaxul Sedegebs

miaRwevs. datvirTva izomeba drois erTeulSi (samuSao saaTebSi),

magaliTad, 5 _ kreditiani moduli saSualo studentis SemTxvevaSi

niSnavs 125-150 _ saaTian muSaobas.

saganmanaTleblo programis dagegmvis, sargeblianobis da

ganxorcielebisaTvis evropis, maT Soris, saqarTvelos umaRlesi

skolebisaTvis misaRebi aRmoCnda evropaSi saganmanaTleblo

struqturebis urTierTSewyobisaTvis ganxorcielebuli proeqtis -

,,Tuningis” (2005) mier SemuSavebuli rekomendaciebi, romlebic isaxavs

46

ideas, rom universitetebma brmad ki ar miiRon siaxle, aramed moargon

is TavianT SesaZleblobebs. ,,Tuningis” meSveobiT universitetebma mxari

dauWires evropul iniciativas da umaRlesi ganaTlebis evropuli

sivrcis SeqmniT warmoqmnil axal gamowvevebsa da axal SesaZleblobebs

efeqtiani, sistemuri da koordinirebuli TanamSromlobiT upasuxes.

amJamad ,,Tuningis” proeqtis Sedegebi or wignad aris gamocemuli da

aRiarebulia 27 evropuli qveynis 135 cnobili universitetis mier. maT

Sorisaa SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetic, sadac boloniis

procesis farglebSi 2010 wels Catarda saerTaSoriso konferencia.

,,Tuningis” Sedegebis mixedviT, saganmanaTleblo programis

xarisxisaTvis fuZemdebluria Semdegi principebiSemdegi principebiSemdegi principebiSemdegi principebi (Tuningi 2005: 288)(Tuningi 2005: 288)(Tuningi 2005: 288)(Tuningi 2005: 288)::::

mniSvnelobamniSvnelobamniSvnelobamniSvneloba ____ studentze orientirebul saganmanaTleblo

sistemaSi programis mTavar Rirebulebas studentisa da

sazogadoebisaTvis misi mniSvneloba warmoadgens. programa unda

eyrdnobodes akademiur, profesiul da socialur ganviTarebas,

inteleqtualur monapovars, dasaqmebas, profilis gansazRvras da

evropul garemoSi moqalaqeobas.

Tavsebadoba da SesadarobaTavsebadoba da SesadarobaTavsebadoba da SesadarobaTavsebadoba da Sesadaroba ____ es aris erTi da igive

rekomendaciebis, meTodebis, meTodologiis, kompetenciebis

SemoqmedebiTad gamoyeneba, romelsac gvTavazobs ganaTlebis erTiani

evropuli sivrcis SeqmnisaTvis miRebuli dokumentebi. Sefasebis

Tavsebadobasa da SesadarobisaTvis gamoiyeneba ECTS sistema.

transparentulobatransparentulobatransparentulobatransparentuloba ---- gulisxmobs ECTS kreditebisa da diplomis

danarTis, aseve EEsxva meTodebis gamoyenebas. igi dakavSirebulia mkafio

definiciebTan, rac gasagebi unda iyos studentisaTvis, damsaqmeblisa da

sxva dainteresebuli pirisaTvis.

mobiloba da transnacionaluri ganaTlebamobiloba da transnacionaluri ganaTlebamobiloba da transnacionaluri ganaTlebamobiloba da transnacionaluri ganaTleba _ mobiloba zrdis

ganaTlebis xarisxs evropuli ganzomilebis TvalsazrisiT, da evropis

Sromis bazarze dasaqmebis saSualebas. transnacionalur ganaTlebas

SeuZlia universitetebis dakavSireba xarisxis gaumjobebis saerTo

meqanizmis Seqmnis mizniT. mobilobis xarisxiani sistema uzrunvelyofs

swavlis periodebisa da akademiuri xarisxebis urTierTaRiarebas.

47

mimzidvelobamimzidvelobamimzidvelobamimzidveloba _ erTi qveynis saganmanaTleblo programis

mimzidvelobas sxva qveynisaTvis ganapirobebs ganaTlebis garantirebuli

xarisxi: kompetenciebis swavleba, swavla, Sefasebis erTiani sistema,

indikatorebis gamoyeneba.

sainteresod migvaCnia programebis SemuSavebis, gadamuSavebisa da

ganviTarebis midgomebi, romlebic gansazRvrulia dargobrivi sferos dargobrivi sferos dargobrivi sferos dargobrivi sferos

donisaTvis:donisaTvis:donisaTvis:donisaTvis:

• sxvadasxva saganmanaTleblo tradiciis warmomadgeneli akademiuri

personalis gamocdilebis gamoyeneba;

• profesiuli struqturebisa da sxva dainteresebul mxareTa

daintereseba, socialuri mniSvnelobisa da adekvaturobis Sesaxeb

dialogis xelSewyoba;

• dargobriv sferoebSi ganviTarebis tendenciebze fokusireba da

amiT dargobrivi standartebis ganviTarebis xelSewyoba;

• kursebisa da programebis Sesabamisoba profesiebTan, saerTaSoriso

konteqstSi - akademiur da profesiul profilebTan;

• xarisxis Sesaxeb saerTo Sexedulebebis gacnobiereba dargobrivi

sferos farglebSi da imavdroulad, gansxvavebuli midgomebis

aRiareba;

• swavlis, swavlebasa da Sefasebis Sedareba dargis moTxovnebTan.

sxvadasxva doneze saerTo standartebis ganviTarebisaTvis

urTierTgagebis xelSewyoba;

• evropul da adgilobriv bazarze dasaqmebis situaciis Seswavla,

mravalferovnebisa da inovaciebis sakiTxebze aqcentirebiT;

• safexurebis (doneebis) maxasiaTeblebis SemuSavebaSi monawileoba

da amiT kvalifikaciebis evropuli da erovnuli CarCos

ganxorcielebisaTvis xelSewyoba.

saganmanaTleblo programis SemuSavebis, monitoringisa da

gaumjobesebis TvalsazrisiT saintereso gamocdileba dagrovda evropis

universitetebSi. am mimarTulebiT sayuradReboa groningenis

(niderlandebi) universitetis gamocdileba. axali sabakalavro da axali sabakalavro da axali sabakalavro da axali sabakalavro da

48

samagistro programebis dagegmvisa da ganxorcielebisaTvis. samagistro programebis dagegmvisa da ganxorcielebisaTvis. samagistro programebis dagegmvisa da ganxorcielebisaTvis. samagistro programebis dagegmvisa da ganxorcielebisaTvis.

gasaziareblad migvaCnia Semdegi aspeqtebi:

programis dizaini programis dizaini programis dizaini programis dizaini

• akademiuri xarisxis akademiuri xarisxis akademiuri xarisxis akademiuri xarisxis profiliprofiliprofiliprofili (axali programis SemuSavebis

saWiroeba da potenciali);

• swavlis Sedegebiswavlis Sedegebiswavlis Sedegebiswavlis Sedegebi (swavlis Sedegebis Sesabamisoba profilTan da

misi aRiarebis garantiebi);

• kompetenciebikompetenciebikompetenciebikompetenciebi (zogadi da dargobrivi kompetenciebis gansazRvra,

maTi gazomvis SesaZlebloba, kompetenciebis swavlebisa da swavlis

uzrunvelyofa);

• done done done done (studentTa donis Sesabamisoba swavlis saWiroebasTan,

doneebis aRwera kompetenciebis, codnis gacnobierebis, unarebisa

da SesaZleblobebis mixedviT, praqtikaSi gamoyeneba, uwyveti

ganaTlebis formebi);

• kreditebi da saswavlo kreditebi da saswavlo kreditebi da saswavlo kreditebi da saswavlo datvirTvadatvirTvadatvirTvadatvirTva (ECTS sistemis maxasiaTeblebis

gamoyeneba, aRiarebis procedurebis dacvaze pasuxismgebloba);

• resursebiresursebiresursebiresursebi (programis uzrunvelyofa akademiuri da damxmare

personaliT, finansuri da teqnikuri resursebiT);

programis mowodeba, Senaxva, Sefasebaprogramis mowodeba, Senaxva, Sefasebaprogramis mowodeba, Senaxva, Sefasebaprogramis mowodeba, Senaxva, Sefaseba

• monitoringmonitoringmonitoringmonitoringiiii (programis personalis xarisxis, saganmanaTleblo

garemos, studentTa donis, dasaqmebis monitoringi);

• ganaxleba ganaxleba ganaxleba ganaxleba (sazogadoebaSi mimdinare cvlilebebis programaSi

asaxva, ganaxlebisa da Semowmebis sistemis Seqmna);

• mdgradoba da pasuxismgeblobmdgradoba da pasuxismgeblobmdgradoba da pasuxismgeblobmdgradoba da pasuxismgeblobaaaa (programis mdgradobis

uzrunvelyofa da masze pasuxismgebeli struqturebis gansazRvra);

• organizacia da informaciaorganizacia da informaciaorganizacia da informaciaorganizacia da informacia (informaciis ganaxlebis, studentTa

mxardaWeris uzrunvelyofa, diplomis gacemis wesebis SemuSaveba).

saganmanaTleblo programis departamentis donezedepartamentis donezedepartamentis donezedepartamentis doneze SemuSavebisa da

gadamuSavebis mniSvnelovani gamocdileba daagrova kiombras

universitetis istoriis departamentma, romelic programis SemuSavebis,

gadamuSavebisa da SefasebisaTvis gvTavazobs Semdeg elementebs:

• saganmanaTleblo procesi saganmanaTleblo procesi saganmanaTleblo procesi saganmanaTleblo procesi

49

akademiuri xarisxis profilis mkafiod gansazRvruli miznebi

SesabamisobaSia akademiuri xarisxisa da Sromis bazris

moTxovnebTan;

• swavlis Sedegebi da kompetenciebiswavlis Sedegebi da kompetenciebiswavlis Sedegebi da kompetenciebiswavlis Sedegebi da kompetenciebi _ _ _ _ swavlis Sedegebis asaxva

programis profilis formatSi (codna, gacnobiereba, unarebi);

• programis calkeuli komponentis swavlis Seprogramis calkeuli komponentis swavlis Seprogramis calkeuli komponentis swavlis Seprogramis calkeuli komponentis swavlis Sedegebi da degebi da degebi da degebi da

kompetenciebikompetenciebikompetenciebikompetenciebi ____ swavlis Sedegebis aRwera sagnis/modulis

silabusSi, zogadi da dargobrivi kompetenciebis misaRwevi donis

gansazRvra;

• programis struqtura da calkeuli komponentebis Tanmimdevrobaprogramis struqtura da calkeuli komponentebis Tanmimdevrobaprogramis struqtura da calkeuli komponentebis Tanmimdevrobaprogramis struqtura da calkeuli komponentebis Tanmimdevroba....

programis koherentuloba (kavSiri) mis sxvadasxva fazasa da

sxvadasxva komponents Soris;

• saswavlo datvirTvis ganawilebasaswavlo datvirTvis ganawilebasaswavlo datvirTvis ganawilebasaswavlo datvirTvis ganawileba ____ kargad dabalansebuli

saswavlo datvirTva mis yvela komponentzea gadanawilebuli

rogorc semestrebis, aseve akademiuri wlebis mixedviT;

• programis daZlevis SesaZleblobaprogramis daZlevis SesaZleblobaprogramis daZlevis SesaZleblobaprogramis daZlevis SesaZlebloba ____ programis organizeba ise, rom

misi daZleva, anu gansazRvrul droSi programis miznebis miRweva

SesaZlebelia saSualo studentisaTvis. igulisxmeba swavlis,

swavlebisa da Sefasebis meTodebis kargi kombinacia, programis

komponentebis Tavsebadoba da akademiuri personalis mxridan

sakmarisi yuradReba;

• swavlis, swavlebisa da Sefasebis meTodebiswavlis, swavlebisa da Sefasebis meTodebiswavlis, swavlebisa da Sefasebis meTodebiswavlis, swavlebisa da Sefasebis meTodebi ____ SeirCeva swavlis

Sedegebisa da kompetenciebis miRwevis mizniT, rac aisaxeba

silabusSi;

• kavSiri saskolo zogad ganaTlebasTankavSiri saskolo zogad ganaTlebasTankavSiri saskolo zogad ganaTlebasTankavSiri saskolo zogad ganaTlebasTan ____ programa iTvaliswinebs

studentTa sastarto dones. pirveli safexurisaTvis

gasaTvaliswinebelia kavSiri zogadsaganmanaTleblo saskolo

programasTan. meore safexuris programebisaTvis _ pirveli

safexuris programasTan;

• saerTaSoriso TanamSromlobasaerTaSoriso TanamSromlobasaerTaSoriso TanamSromlobasaerTaSoriso TanamSromloba ____ ucxour partnior

universitetebTan TanamSromloba. erToblivi akademiuri

50

programebisa da studentTa mobilobis formebi. sxva

universitetebSi studentTa swavlis periodis aRiareba.

ganaTlebis Sedegi:

• studentTa raodenobastudentTa raodenobastudentTa raodenobastudentTa raodenoba....

• pirveli da meore safexuris Sedegebi.pirveli da meore safexuris Sedegebi.pirveli da meore safexuris Sedegebi.pirveli da meore safexuris Sedegebi.

• dasaqmebadasaqmebadasaqmebadasaqmeba (kursdamTavrebulTa mier kvalifikaciisa da profilis

Sesabamisi samsaxuris dawyeba swavlis dasrulebis Semdeg adreul

periodSi). programis ganxorcielebisaTvis saWiro garemo

(resursebi).

• struqturuli da teqnikuri resursebi.struqturuli da teqnikuri resursebi.struqturuli da teqnikuri resursebi.struqturuli da teqnikuri resursebi.

• personali da materialuri resursebipersonali da materialuri resursebipersonali da materialuri resursebipersonali da materialuri resursebi ____ programis

ganxorcielebisaTvis sakmarisi raodenobrivi da xarisxobrivi

personaliT da saWiro inventariT uzrunvelyofa.

• studentTa mxardaWera.studentTa mxardaWera.studentTa mxardaWera.studentTa mxardaWera. studentTa moTxovnebis Sesabamisi

studentTa mxardaWeris sistemis Seqmna.

saganmanaTleblo programebis SemuSavebis, gadamuSavebisa da

gaumjobesebis gamocdilebis aRniSnuli magaliTebi gaziarebulia

evropis universitetebis mier ,,Tuningis” proeqtis Sedegebis meSveobiT

(http://tuning.unideusto.org/tuning).

internetSi ganTavsebuli saqarTvelos umaRlesi skolebis

saganmanaTleblo programebi, rogorc aRvniSneT, ZiriTadad

dafuZnebulia kompetenciebze, Sefasebisa da mobilobisaTvis gamoiyeneba

ECTS sistema, swavlis Sedegebi SesabamisobaSia akademiuri xarisxis

profilTan, saswavlo datvirTva dabalansebulia kreditebiT, inergeba

swavlis, swavlebisa da Sefasebis inovaciuri meTodebi.

saswavlo kursTan erTad Eefeqturia ,,kulturaTa dialogis”

swavleba/swavla modulis saxiT. modulSi SeiZleba gaerTiandes rogorc

ucxouri enis sxvadasxva mimarTuleba, aseve kvalifikaciis Sesabamisi

sxva saganic.

programaSi modulebs ganesazRvreba kreditebis fiqsirebuli

raodenoba, 5 an misi jeradi krediti. SesaZlebelia sxvadasxva

51

programis studentebis mier erTi da igive modulebis gamoyeneba arCevis

gziT.

modulSi gaerTianebuli sagnebi SeirCeva saganmanaTleblo

programis mixedviT. moduls aqvs erTi mizani da misaRwevi Sedegi,

romlis mixedviT modulSi Semavali TiToeuli sagani gansazRvravs

Tavis wil mizans da misaRwev Sedegs. Sefasebis drosac gamoiyeneba

erTiani forma, saerToa Sefasebis niSanic.

M modulis gamoyenebasTan dakavSirebiT, gasaTvaliswinebelia:

• kvalifikaciis profili, romelic gansazRvravs modulis adgils

programaSi da moduliT gasaTvaliswinebel kompetenciebs.

• studentTa momzadebis done da nebismieri winapiroba.

• modulis swavlis Sedegebi.

• aqtivobebi, romlebic Seesabameba misaRwevi swavlis Sedegebs.

• Sefasebis formebi, romlebic ukeT warmoaCenen miRweul Sedegebs.

• studentTa datvirTvis dro, romelic saWiroa sasurveli swavlis

Sedegebis miRwevisa da aqtivobebis SesrulebisaTvis.

gasaziareblad miviCnieT ,,Tuningis” proeqtSi (Tuningi 2005:180)

gamocdilebiT SemuSavebuli ori forma. pirveli gankuTvnilia

maswavleblisaTvis da emsaxureba saganmanaTleblo modulis dagegmvasa

da studentTa datvirTvis gansazRvras. Mmeore gankuTvnili

studentebisaTvis da moicavs modulze daxarjul realur drois

gazomvas, rac datvirTvis Sesrulebis Semowmebis saSualebas iZleva.

studentebs urigdebaT maswavleblis mier Sevsebuli forma, romelSic

mxolod datvirTvis grafaa carieli. Aam formis gamoyenebiT

maswavlebeli da studenti ukeT acnobiereben swavlis Sedegebs, maT

damokidebulebas misaRwev kompetenciebTan da datvirTvasTan.

saganmanaTleblo programaSi Semavali kursis an modulis

erTeulebis swavlis Sedegebi da misaRwevi kompetenciebi SesabamisobaSi

unda iyos programis swavlis Sedegebsa da kompetenciebTan. am

mimarTulebiT saintereso gamocdileba dagrovda bevr universitetSi.

52

mxardaWera moipova kursis/kursis/kursis/kursis/modulis swavlis Sedegebisa da modulis swavlis Sedegebisa da modulis swavlis Sedegebisa da modulis swavlis Sedegebisa da

programis swavlis Sedegebis urTierTdakavSirebis strategiebma,programis swavlis Sedegebis urTierTdakavSirebis strategiebma,programis swavlis Sedegebis urTierTdakavSirebis strategiebma,programis swavlis Sedegebis urTierTdakavSirebis strategiebma,

romlebsac koimbras (portugalia) universiteti gvTavazobs.

nabiji pirveli: programis swavlis Sedegebis gaazreba programaSi

CarTuli yvela personis mier. sasargebloa mokle informaciis Sedgena,

romelic detalurad aRwers yvela kompetencias maTi Sesabamisi kursisa

da aqtivobis ilustrirebiT.

nabiji meore: yvela kurss Seaqvs wvlili im dargobrivi

kompetenciebis ganviTarebaSi, romlebic programis ZiriTad swavlis

Sedegebs qmnian.

nabiji mesame: zogadi kompetenciebi SeiZleba saerTo iyos

sxvadasxva kursisaTvis da amitom kursis an modulebis wamyvani

profesorebi irCeven zogad kompetencias, romlis swavlebasa da

ganviTarebas Tavisi kursis farglebSi Seuwyobs xels. profesorebis

arCevani aRwerilia kursis maxasiaTeblebSi da programis sainformacio

sistemaSi, rac zrdis zogadi kompetenciebis swavlebis saqmeSi

akademiuri personalis pasuxismgeblobas, SeTanxmebuli TanamSromlobis

xarisxs.

xarisxis uzrunvelyofis TvalsazrisiT, is faqti, rom TiToeuli

kursi dakavSirebulia swavlis SedegebTan, Zalian mniSvnelovania. is

qmnis calkeuli kursebis da modulebis silabusis Sefasebis adekvatur

kriteriumebs da studentebis mier miRweuli Sedegebis amaRlebis

saSualebas iZleva.

am mcire mimoxilviTi analizidanac ki cxadi xdeba, rom

saganmanaTleblo programa unda Seesabamebodes umaRlesi ganaTlebis

erTani evropuli sivrcis moTxovnebs da ganapirobebdes xarisxiani

ganaTlebis miRebas, raSic Tavisi wvlili Seaqvs programaSi Semaval

saswavlo kursebsa da modulebs.

,,kulturaTa dialogis” swavleba/swavla SesaZlebelia kursis

erTeulis an modulis saxiT. kursis erTeulad misi swavleba/swavla

sasurvelia iseT specialobebze, sadac dasaqmebis bazari moiTxovs am

mimarTulebiT specifikur codnas, dargobrivi da originalur

53

kompetenciebis flobis maRal xarisxs. programaSi saswavlo kurss

ganesazRvreba kreditebis garkveuli raodenoba.

$$$$ 3333. ,,kulturaTa dialogis” kompetenciebi. ,,kulturaTa dialogis” kompetenciebi. ,,kulturaTa dialogis” kompetenciebi. ,,kulturaTa dialogis” kompetenciebi

evropaSi sauniversiteto doneze erToblivi samuSaos sivrcis

gaxsnas iseT sakiTxebSi, rogoricaa: programebis ganaTlebis xarisxis

uzrunvelyofis aucilebloba, dasaqmeba, mobiloba, Tavsebadi akademiuri

xarisxebi, profili (kvalifikacia), partnioruli urTierTobebis

gaZliereba, xels uwyobs kompetenciaTa gansazRvra.

studentis mier garkveuli kompetenciisa Tu kompetenciaTa nakrebis

SeZenaze xasgasma gavlenas axdens saganmanaTleblo programis miznebis

gansazRvris gamWirvalobaze, iZleva gazomvis maRal SesaZleblobebs.

imavdroulad, saswavlo miznebi xdeba ufro dinamiuri axal

saWiroebasTan da dasaqmebasTan mimarTebaSi (krebuli ,,universitetebis

wvlili boloniis procesSi,” Tbilisi, 2009., 21).

ganaTlebis xarisxis uzrunvelyofis erT-erTi pirobaa swavlis

Sedegebisa da kompetenciebis sworad gansazRvra, _ aRniSnulia Tuningis

proeqtis SedegebSi.

swavlis Sedegebis Sesaxeb saintereso gamocdileba daagrova

inglisis xarisxis uzrunvelyofis saagentom (QAA) (masalebi

gamoqveynebulia internetSi: Credit and HE Qualifications. Credit Guidelines for HE

Qualifications in England, Wales and Northern Ireland published in November 2001 by CQFW,

NICATS, NUCCAT and SEEC).

sakiTxis ukeT gacnobierebisaTvis ganvixiloT cneba ,,kompetencia”.

sxvadasxva termini _ SesaZlebloba, atributi, Cveva, kompetencia, unari _

xSirad urTierTSemcvleli da garkveuli xarisxiT urTierTgadamfaravi

mniSvnelobiT gamoiyeneba. TiToeuli maTgani ukavSirdeba adamians da

imas, Tu risi miRwevis SesaZlebloba aqvs mas. aRniSnul terminebs aqvs

54

specifikuri mniSvnelobac. sityva ,,Ability” LlaTinuridan momdinareobs

(habilis) da niSnavs raimes daWeras, tarebas, an iolad gamklavebas.

umaRlesi ganaTlebis evropuli sivrcis SeqmnisaTvis miRebul

dokumentSi yvelgan gamoiyeneba termini ,,kompetencia”. kompetenciis

raobis ganmartebis sxvadasxva varianti gvxvdeba. isini erTmaneTisagan

principulad ar gansxvavdeba, magram adasturebs problemis aqtualobasa

da mniSvnelobas. magaliTad:

• kompetenciakompetenciakompetenciakompetencia aris SesaZlebloba _ ganaxorcielo kavSiri codnasa da

situacias Soris. miiRo adekvaturi codna problemis gadasaWrelad

(ucxo sityvaTa leqsikoni, 1923).

• kompetenciakompetenciakompetenciakompetencia _ es aris codnaze, gamocdilebaze, Rirebulebebze,

midrekilebebze dafuZnebuli saerTo unari, romelic ganaTlebisa da

TviTganaTlebis saSualebiT yalibdeba da ganapirobebs adamianis

socialur mobilobas (z. cucqiriZe, n. orjonikiZe, 2005).

• kompetenciakompetenciakompetenciakompetencia ____ koordinaciaa, romelic uflebas iZleva daisaxos da

miRweul iqnas mizani Seqmnil situaciaSi. ganaTlebisadmi

kompetenturi midgoma moicavs ganaTlebis filosofias,

saganmanaTleblo teqnologiebis, fsiqologiur-pedagogiur

mxardaWerasa da saganmanaTleblo precendentebis aRweras

(pedagogiur- enciklopediuri leqsikonis mixedviT, 2005).

• kompetenciakompetenciakompetenciakompetencia _ es aris erTmaneTTan dakavSirebuli pirovnuli codna,

unarebi, Cveva, SesaZlebloba, romelic aucilebelia gansazRvrul

sferoSi xarisxiani, produqtiuli saqmianobisaTvis (c.megrelaZe. 2008).

• kompetenciakompetenciakompetenciakompetencia _ es aris gamocdileba mocemul sferoSi saqmianobasTan

mimarTebaSi (g. druJinina, 2007).

• kompetenciakompetenciakompetenciakompetencia aris kognitiuri da meTodologiuri unarebis, codnisa

da gacnobierebis, interpersonaluri, inteleqtualuri da praqtikuli

unarebis da eTikuri Rirebulebebis dinamikuri kombinacia (proeqt

,,Tuningis” Sedegebi, Tbilisi, 2008).

55

• kompetenciakompetenciakompetenciakompetencia aris atributebis (codna, gamoyeneba, damokidebuleba,

unarebi, pasuxismgebloba) kombinacia da aRwers adamianis mier misi

gamoyenebis dones da xarisxs (dublinis deskriptori, 2006).

,,saqarTvelos akademiuri umaRlesi ganaTlebis kvalifikaciis

CarCos” (2008) mixedviT, kompetencia gagebulia, rogorc:

• codna da gacnobiereba (akademiuri sferos Teoriuli codna, codnisa

da gacnobierebis SesaZlebloba);

• codna, Tu rogor imoqmedo (garkveul situaciebSi codnis praqtikuli

da operatiuli gamoyeneba);

• codna, Tu rogor icxovro (Rirebulebebi, rogorc socialur

konteqstSi, aseve sxvebTan erTad cxovrebisa da aRqmis gzebis

integrirebuli elementi).

yvela ganmarteba imsaxurebs yuradRebas, Tumca gamokvlevebSi

veyrdnobiT kompetenciaTa im ganmartebasa da CamonaTvals, romelic

dakavSirebulia umaRlesi ganaTlebis evropuli sivrcis SeqmnasTan.

(saqrTvelos akademiuri umaRlesi ganaTlebis kvalifikaciis erovnuli

CarCo, ,,Tuningis” proeqtis Sedegebi).

gasaTvaliswinebelia, rom swavleba/swavlis procesSi unar-Cvevebis

Camoyalibebis sakiTxebi yovelTvis iyo mecnieruli Seswavlis sagani. am

mimarTulebiT aRsaniSnavia saxelmZRvaneloebi: ,,didaqtikis safuZvlebi”

(m. esipovis redaqtorobiT, 1967), ,,pedagogika” (d. lorTqifaniZis

redaqtorobiT, 1969), ,,saSualo skolis didaqtika”(m. skatkinis

redaqtorobiT, 1975), ,,umaRlesi skolis pedagogikis sakiTxebi”(sariSvili

da sxvebi 1971), ,,umaRlesi skolis pedagogika” (gobroniZe, bibileiSvili,

2001).

saintereso gamokvlevebi mieZRvna swavlis Sedegebsa da

kompetenciebis problemebis saganmanaTleblo programebSi asaxvis

gzebisa da saSualebebis gansazRvras (heriot-vaTTi, 2004) maTSi

ganfenili mosazrebani da rekomednaciebi axali midgomebiT saqmianobis

ZiriTadi mimarTuleba gaxda.

saganmanaTleblo dawesebulebis nebismier safexurze pirovnebam

unda SeiZinos programiT gaTvaliswinebuli kvalifikaciis Sesabamisi

56

mravali kompetencia, romlebic moicavs codnas, faseulobebs, unarebsa

da uzrunvelyofs maRali xarisxis akademiuri kvalifikaciis miRwevas

konkretul dargSi.

saganmanaTleblo programebSi Semaval yvela saswavlo kurss,

sagans, moduls Tavisi wvlili Seaqvs kvalifikaciis Sesabamisi

kompetenciis miRwevaSi. am mimarTebiT ucxouri enebis swavleba/swavla

SeiZleba ganxilul iqnas ori mimarTulebiT: a) ucxo ena _ ZiriTadi

specialoba; b) ucxo ena _ meore ena.

P pirveli mimarTulebis (ucxo ena _ ZiriTadi specialoba)

Sesabamisi kvalifikaciis saganmanaTleblo programebSi saintereso da

mravalferovani kompetenciebis rukaa warmodgenili (ilia WavWavaZis

universiteti, Tbilisi ivane javaxiSvilis saxelobis saxelmwifo

universiteti, SoTa rusTavelis saxelmwifo universiteti, akaki

wereTlis saxelmwifo universiteti da sxva).

ramdenadac Cveni kvlevis sferoa ucxo ena, rogorc meore ena,

davinteresdiT saganmanaTleblo programebSi asaxuli kompetenciebiT.

universitetebis vebgverdebze warmodgenili saganmanaTleblo

programebis mixedviT, internetresursebiT mopovebuli informaciis

daxarisxebiTa da analiziT, aRmoCnda, rom ucxouri enis swavlebis

mimarTuleba ,,kulturaTa dialogis” Sesatyvisi kompetenciebi gvxvdeba

miniSnebiT, mkafio da konkretuli kompetenciebi warmodgenli ar aris.

specialobebze, sadac ucxo ena meore enaa, kvalifikaciis misaRebad

kompetenciebis misaRwevad saswavlo sagans da mis erT-erT mimarTulebas

_ ,,kulturaTa dialogs” garkveuli wvlili aqvs Sesatani.

saganmanaTleblo saqmianobis miznebisa da Sedegebis naTlad

dasaxvisaTvis saWiro da aucilebelia ganisazRvros kompetenciebi an

kompetenciaTa nakrebi, romelic xels Seuwyobs saganmanaTleblo

programiT gaTvaliswinebuli kvalifikaciebis maRali xarisxis miRwevas.

A aqedan gamomdinare, kvlevis mniSvnelovan amocanad daisaxa

kulturaTa dialogis swavleba/swavliT misaRwevi kompetenciebis

gansazRvra. rogorc aRvniSneT, swavlis Sedegebma unda aCvenos _ ra

icis, ra esmis, risi demonstrireba SeuZlia, ganaTlebis xarisxis ra

dones miaRwia studentma kursis dasrulebis Semdeg.

57

GA gasaTvaliswinebelia, rom swavlis Sedegebi ganisazRvreba

akademiuri personalis mier studentTa warmomadgenlebis CarTviTa da

Sida da gare dainteresebuli mxareebis, gansakuTrebiT, damsaqmeblebis

mosazrebaTa gaTvaliswinebiT.

saganmanaTleblo programisa da calkeuli saswavlo kursis da

modulis doneze, praqtikaSi iyeneben swavlis Sedegebis or tips: e.w.

zRvruli swavlis Sedegebi, romelic minimalur dones gansazRvravs, da

e.w. sasurveli swavlis Sedegebi. Ees ukanaskneli gamoxatavs, Tu ras

elis akademiuri personali saSualo studentisagan kompetenciebTan

mimarTebaSi.Uupiratesoba sasurvel swavlis Sedegebs eniWeba, radgan igi

ukeT esadageba evropis qveynebis did umravlesobaSi damkvidrebul

swavlebisa da swavlis kulturas.

swavlis Sedegebis mixedviT SesaZlebelia kompetenciebis

gansazRvra kursis/modulis doneze, romelic moicavs Teoriul codnasa

da Sinaarss, zogad, transferul da dargobriv kompetenciebs.

kompetenciebi ganixileba, rogorc saganmanaTleblo programis dagegmvisa

da Sefasebis aTvlis wertilebi da ganviTarebis xelSemwyobi.

gamWirvalobisa da mobilobisaTvis aucilebelia yvela

kvalifikaciisaTvis swavlis Sedegebis, kompetenciebis SemuSaveba. Aaqve

aRvniSnavT, rom boloniis procesis erT-erTi ZiriTadi amocaniT,

romelic swavlis Sedegebis/kompetenciebis gansazRvris Sesabamisi

meTodologiis SemuSavebaSi gamoixateba, pasuxi gaeca iseT uaxles

gamowvevebs, rogoricaa ganaTlebisa da Sromis bazris

internacionalizacia, mTeli sicocxlis manZilze swavlis principis

danergva.

$$$$ 3.1 zogadi kompeten3.1 zogadi kompeten3.1 zogadi kompeten3.1 zogadi kompetenciebiciebiciebiciebi

G ganasxvaveben: a) zogad (transferul) kompetenciebs, romlebic

saerToa sxvadasxva sagnisaTvis, Bb) dargobriv kompetenciebs, romelic

dargobriv sferosTanaa dakavSirebuli, g) originalur kompetenciebs,

romelic dargis specifikidan gamomdinareobs.

58

zogadi kompetenciebis Sesaxeb gamoTqmulia saintereso

mosazrebebi, Catarebulia gamokvlevebi. ,,Tuningis” monawileebis _ xulia

gonsalesis, robert vagenaaris (Tuningi, 2005) mier farTo masStabiani

konsultaciebi Catarda damsaqmeblebTan, akademiur personalTan da

umaRlesdamTavrebulebTan Sesabamis akademiur sferoSi yvelaze

mniSvnelovani zogadi kompetenciebis identificirebisaTvis.

kompetenciaTa umetesoba dargebs Soris msgavsi aRmoCnda. magaliTad,

iseTi kompetenciebi, rogoricaa analizi da sinTezi, problemis gadaWra,

swavlis unarebi. umaRlesdamTavrebulebisa da damsaqmeblebisaTvis aseve

mniSvnelovani aRmoCnda iseTi zogadi kompetenciebi, rogoricaa

praqtikaSi codnis gamoyeneba, axal situaciasTan adaptireba,

informaciis menejmenti, ganaTlebis xarisxiT daintereseba, avtonomiurad

muSaoba, jgufSi muSaoba, zepiri da werilobiTi komunikacia rogorc

mSobliur, aseve ucxo enaze da interpersonaluri kompetenciebi. maTi

azriT, meti yuradReba unda daeTmos zogadi kompetenciebis garkveul

raodenobas, raTa studentebi ukeTesad moemzadon TavianTi momavali

samuSaosaTvis (Tuningi 2009:13).

aRsaniSnavia, rom zogadi/transferuli kompetenciebi sul ufro da

ufro mniSvnelovani xdeba studentis mosamzadeblad sazogadoebaSi misi

momavali rolisaTvis, rac dasaqmebis SesaZleblobasa da warmatebul

moqalaqeobaSi gamoixateba.

,,Tuningis” proeqtis Sedegebi gvTavazobs kompetenciaTa Semdeg kompetenciaTa Semdeg kompetenciaTa Semdeg kompetenciaTa Semdeg

tipologitipologitipologitipologiaaaas:s:s:s:

a)a)a)a)instrumentuliinstrumentuliinstrumentuliinstrumentuli kompetenciebikompetenciebikompetenciebikompetenciebi

b)b)b)b)interpersonaluriinterpersonaluriinterpersonaluriinterpersonaluri kompetenciebikompetenciebikompetenciebikompetenciebi

g) g) g) g) sistemurisistemurisistemurisistemuri kompetenciebikompetenciebikompetenciebikompetenciebi

Tavismxriv aRniSnuli kompetenciebi calkeul elementebad iyofa:

a) instrumentuli kompetenciebi:

• SemecnebiTi unarebi, ideebisa da azrebis gacnobierebisa da

manipulirebis SesaZlebloba;

• meTodologiuri SesaZleblobebi: swavlis strategiisa da drois

organizeba, gadawyvetilebis miReba, problemis gadaWra;

59

• teqnologiuri unarebi: teqnologiuri mowyobilobis gamoyeneba,

kompiuterze muSaoba da informaciis menejmentis unari;

• lingvisturi unarebi: zepiri da werilobiTi kompetencia, meore enis

codna.

b)interpersonaluri kompetenciebi:

• grZnobebis gamoxatvis individualuri unari;

• kritikuli da TviTkritikuli SesaZleblobebi;

• socialuri unarebi, dakavSirebuli urTierTobebTan, jgufur

muSaobasTan, socialuri da eTnikuri pasuxismgeblobis

gamoxatvasTan;

• komunikaciis unari;

• pirispir urTierTobis unari.

(interpersonalur kompetenciebTan dakavSirebulia

intrapersonaluri kompetenciebi.)

g) sistemuri kompetenciebi:

• gacnobierebis,SegrZnebebisa da codnis kombinacia. (mTelisa da

nawilebis urTierTqmedeba);

• cvlilebebis dagegmvis unari;

• axali sistemebis SemuSaveba.

zogadi kompetenciebi mraval situaciaSi gamoiyeneba. misi ganviTareba

SesaZlebelia Sesabamisi swavleba/swavlis meTodebiTa da formiT.

cxadia, erTi mxriv, kompetenciaTa miRwevis aucilebloba, meore

mxriv ki is didi da rTuli samuSao, romlis ganxorcieleba leqtors

sWirdeba. aRsaniSnavia isic, rom zogadi kompetenciebis Sesaxeb

garkveuli codna studentebs skolaSi miRebuli aqvT, amasTan, zogadi

kompetenciebis miRwevisaTvis erT sagansa da saswavlo kursSi miRebuli

codna da unar-Cvevebi gamosadegia sxva sagansa da saswavlo kursSi.

zogadi kompetenciebis ganviTarebis ori gza arsebobs: pirveli _

saganmanaTleblo programis farglebSi calke kursis/modulis

SeTavazeba, romlis farglebSi zogadi kompetenciebis gamomuSaveba

xdeba (magaliTad, akademiuri wera, sainformacio-sakomunikacio

60

teqnologiebis kursebi). Mmeore gzaa: zogadi kompetenciebis integrireba

dargobriv sagnebsa da modulebSi. es ukanaskneli kompetenciebis

ganviTarebis ufro gavrcelebuli gzaa.

zogadi kompetenciebis tipologiis gaTvaliswinebiT,

internetwyaroebiT mopovebuli masalisa (biram 2000; kramxi 1993; iuli

1996) da sxva kolegebis gamocdilebis gaziarebiT, piradi gamocdilebis

analizis safuZvelze SevarCieT zogadi kompetenciebi, romelTa miRweva

,,kulturaTa dialogis” swavleba/swavlis procesSi mizanSewonilad

miviCnieT.

gTavazobT CamonaTvals. kvlevis sandoobisa da validurobisaTvis

CamonaTvali momzadda sam variantad: studentebis, leqtorebis,

doqtorantebis monawileobiT. samive variantidan gamoricxvis meTodiT

SevarCieT Semdegi zogadizogadizogadizogadi kompetenciebi, kompetenciebi, kompetenciebi, kompetenciebi, romelTa miRweva SesaZlebelia romelTa miRweva SesaZlebelia romelTa miRweva SesaZlebelia romelTa miRweva SesaZlebelia

,,,,,,,,kulturaTa dialogiskulturaTa dialogiskulturaTa dialogiskulturaTa dialogis”””” swavleba/swavleba/swavleba/swavleba/swavlis procesSi:swavlis procesSi:swavlis procesSi:swavlis procesSi:

• analizisa da sinTezis unari

• cifruli kompetencia _ Tanamedrove sainformacio teqnologiebis

gamoyeneba

• problemis gadaWris unari

• axal garemoSi adaptaciis unari

• informaciis marTvis unari

• axali ideebis generirebis unari (SemoqmedebiToba)

• kritikuli da TviTkritikuli unari

• mravalferovnebisa damravalenovani mosaxleobisadmi pativiscema

• iniciativa da saqmiani wamowyebis unari.

• meore enis codna

• jgufSi muSaoba

• organizebisa da dagegmvis unari

• kompiuterze muSaobis elementaluri unarebi

• gadawyvetilebis miRebis unari

• interdisciplinur jgufSi muSaobis unari

• kvlevis unari

61

• saerTaSoriso konteqstSi muSaobis unari

• proeqtis SemuSaveba da marTva

• eTikis dacvis valdebulebis SesaZlebloba

• araspecialistebTan komunikaciis unari

• swrafva warmatebisaken

• codnis praqtikaSi gamoyenebis unari

• adamianebs Soris urTierTobis unari

• interpersonaluri da intrapersonaluri kompetenciebi

• eleqtronuli fostiT sargebloba

CamoTvlili zogadi kompetenciebis miRwevis maxasiaTeblebis

gansazRvrisaTvis garkveuli saqmianobaa Casatarebeli, raTa studenti

daeuflos kompetenciaTa miRwevis gzebsa da saSualebebs. icodes, ras

Sematebs misi ganaTlebis dones nebismieri kompetenciis miRweva.

kompetenciebis misaRwevad saWiroa maxasiaTeblebis gansazRvra,

doneebis gansazRvra, garkveuli aqtivobis SerCeva.

ganvixiloT magaliTebi:

• interpersonaluri da intrapersonaluri kompetenciebi.

interpersonaluriinterpersonaluriinterpersonaluriinterpersonaluri kompetenciebiakompetenciebiakompetenciebiakompetenciebia: socialuri interaqcia da

kooperacia, sxva qveynebis kulturisa, tradiciebis pativiscema,

interdisciplinarul jgufSi muSaoba, mravalferovnebis,

multikulturalizmis pativiscema, saerTaSoriso konteqstSi muSaoba da

a.S.

interpersonaluri kompetenciebis miRwevis maxasiaTeblebia: sxva

adamianTan urTierTobis unari, qcevisa da urTierTobis interpretaciis

unari, adamianebsa da situacias Soris kavSiris xedva, sxvis grZnobebze

dagegmili zemoqmedeba,komunikacia, gunduri muSaoba, eTikuri

pasuxismgeblobis gamoxatva da sxva.

intrapersonalurintrapersonalurintrapersonalurintrapersonalur kompetenciebskompetenciebskompetenciebskompetenciebs ganekuTvneba TviTcnobiereba:

sakuTari Tavis gageba, sakuTari Tavis mimarTeba sxvebTan da samyarosTan,

cvlilebebis saWiroebis gancda, reagireba cvlilebebze studentTa

mxridan.

62

interpersonalur da intrapersonalur kompetenciebTan mimarTebaSi

gverds ver avuvliT hovard gardneris (2000) mravalmxrivi inteleqtis

Teorias, sadac igi gamoyofs inteleqtis rva tips, maT Sorisaa

interpersonaluri da intrapersonaluri inteleqti.

interpersonaluri inteleqti _ es aris sxva adamianTa ganwyobis,

ganzraxvebis, motivaciebisa da grZnobebis aRqmisa da danaxvis unari.

am tipis inteleqtis mqone adamians SeuZlia: adamianTa ganwyobis

SegrZneba, sxva adamianebis ganzraxvisa da survilebis wakiTxva, msgavs

emociebs Soris gansxvavebis danaxva.

intrapersonaluri inteleqti _ es aris TviTSemecnebis unari,

sakuTari grZnobebis, motivebisa da survilebis codna, TviTdisciplinis

unari.

am tipis mqone adamians SeuZlia: sakuTari saqcielis motivis

amocnoba, sakuTari Tavis Sesaxeb codnis gamoyeneba adamianebTan

warmatebuli urTierTobis dasamyareblad.

h. gardneri Tvlis, rom adamianSi unda ganviTardes yvela tipis

inteleqti: lingvisturi-gonebrivi, logikuri-maTematikuri, sivrculi,

musikaluri, fizikur-esTetikuri, interpersonaluri, intrapersonaluri,

naturalisturi, amasTan, miiCnevs, rom sxvadasxva saxis inteleqti

gansxvavebul kulturaSi sxvadasxvagvarad vlindeba. gardneriseuli

mravalmxrivi inteleqtis Teoria yvelasaTvis misaRebi ar aris. zogierTi

mkvlevari akritikebs mas da Tvlis, rom rasac gardneri mravalmxriv

inteleqtad yofs, sinamdvileSi erTi inteleqtia. am sakiTxis garkveva

Cvens mizans ar warmoadgens, aRvniSnavT mxolod, rom gardneris

moswavleTa mravalmxrivi inteleqtis Teorias, romelic zemoT

aRniSnuli Teoriidan gamomdinareobs, maswavlebelTa garkveuli nawili

warmatebiT iyenebs moswavleTa miRwevebis gasaumjobeseblad. gardneris

Teoria xSirad gamoiyeneba dasaqmebis sakonkurso testebSi. amdenad, misi

gaTvaliswineba interpersonaluri da intrapersonaluri kompetenciebis

dauflebis procesSi sasargeblod migvaCnia.

saswavlo procesSi siaxleebiT gamowveuli cvlilebebs Segueba

rTuli procesia. gansakuTrebiT mniSvnelovnad miviCnieT gagverkvia ra

63

donezea studentTa SesaZlebloba kulturaTa dialogis kompetenciaTa

miRwevisaTvis organizebul saswavlo procesSi. CavatareT kvleva

kvlevis mizani:kvlevis mizani:kvlevis mizani:kvlevis mizani: studentis mier sakuTari SesaZleblobebis Sefaseba

,,kulturaTa dialogis” kompetenciaTa miRwevisaTvis organizebul

saswavlo procesSi.

kvlevis meTodi:kvlevis meTodi:kvlevis meTodi:kvlevis meTodi: interviu

kvlevaSi monawileobda:kvlevaSi monawileobda:kvlevaSi monawileobda:kvlevaSi monawileobda: sxvadasxva universitetis 120 studenti

kvlevis procedura:kvlevis procedura:kvlevis procedura:kvlevis procedura: intervius kiTxvebi ganvaTavseT internetSi da

vTxoveT studentebs gamoxmaureba. Oris Semdeg SevkribeT da

gavaanalizeT Sedegebi. anonimuroba daculi iyo.

kvlevis Sedegebis mixedviT, statistikurma monacemebma Semdegi

Sedegebi mogvca: kompetenciebis miRwevisaTvis sakuTari SesaZleblobebi

sakmarisad miaCnia _ 14%, damakmayofileblad _ 35%, gaumjobesebas

saWiroebs _ 51%, sakmarisad ar miaCnia _ 3%, saWiroebis gancda aqvs _

67%, daxmarebas ar saWiroebs 38%, siaxleebSi garkveva surs 52%, ar

icis sWirdeba Tu ara daxmareba – 10%.

kvlevis Sedegebi cxadyofs, rom studentebs saWirod miaCniaT

sakuTari SesaZleblobebis gaumjobeseba kompetenciaTa miRwevisaTvis,

Tvlian, rom saswavlo procesSi saWiroeben daxmarebas rac maTi azriT,

gauiolebs kompetenciaTa miRwevas.

kompetenciaTa misaRwevi erTkompetenciaTa misaRwevi erTkompetenciaTa misaRwevi erTkompetenciaTa misaRwevi erT----erTi gza sworad gansazRvruli erTi gza sworad gansazRvruli erTi gza sworad gansazRvruli erTi gza sworad gansazRvruli

maxasiaTeblebi da doneebi.maxasiaTeblebi da doneebi.maxasiaTeblebi da doneebi.maxasiaTeblebi da doneebi.

ganvixiloT popularuli zogadi kompetenciis _ ,,jgufSi muSaobis”

miRwevis maxasiaTeblebi:

GGGG ganmarteba:ganmarteba:ganmarteba:ganmarteba: jgufSi muSaobis kompetencia warmoadgens jgufSi

sakuTari Tavis interesebisa da sxva adamianebTan, sferoebTan da

organizaciebTan saerTo miznebis miRwevisaTvis TanamSromlobi

SesaZleblobas.

swavlis procesis dagegmvis procesSi maswavlebeli SeimuSavebs

jgufuri muSaobis strategias, romelic xuT punqts moicavs:

1. saswavlo miznebisa da amocanebis martivad da gasagebad

Camoyalibeba;

2. jgufebis gegmazomierad da winaswar mofiqrebulad gadanawileba;

64

3. jgufebisaTvis davalebis, miznebis da proceduris axsna;

4. jgufuri muSaobis monitoringi da dakvirveba imaze, Tu ramdenad

efeqturad muSaobs jgufi, an daxmarebas xom ar saWiroebs;

5. Sedegebis Sejameba da jgufuri muSaobis procesSi

urTierTTanamSromlobis Sefaseba;

jgufurijgufurijgufurijgufuri muSaobismuSaobismuSaobismuSaobis drosdrosdrosdros jgufis wevrebs jgufis wevrebs jgufis wevrebs jgufis wevrebs moeTxovebaTmoeTxovebaTmoeTxovebaTmoeTxovebaT::::

• ar Caerion sxvis saubarSi da moTminebiT daelodon Tavis rigs.

• mousminon erTmaneTs.

• pativi scen erTmaneTis azrs.

• gaakritikon azrebi da ara pirovnebebi.

• miiRon aqtiuri monawileoba.

jgufurijgufurijgufurijgufuri muSaobismuSaobismuSaobismuSaobis organizaciisorganizaciisorganizaciisorganizaciis ZiriTadiZiriTadiZiriTadiZiriTadi TaviseburebebiaTaviseburebebiaTaviseburebebiaTaviseburebebia::::

1. saswavlo-SemecnebiTi amocanebis problemuri kiTxvebis

gadasawyvetad dayofa 3,4,5,6 _ studentian jgufebad;

2. TiToeuli jgufis davaleba konkretul droSia Sesasrulebeli.

amdenad, jgufis muSaoba droiT gansazRvrulia;

3. jgufuri davaleba imgvari saxiT miecemaT, rom SesaZlebeli iyos

TiToeuli wevris inteleqtualuri wvlilis dafiqsireba, Sefaseba;

4. jgufis an jgufebis muSaobas xelmZRvanelobas gauwevs leqtori

an studenti –lideri;

5. jgufebad dayofis safuZveli SesaZlebelia iyos: a) studentTa

erTnairi pozicia; b) maTi inteleqtualuri gansxvavebuloba; g)

SemTxveviTi dayofa;

6. jgufebis wevrebis gadanawileba ”saeqsperimento jgufebSi”

gulisxmobs TanamSromlobis gaRrmavebas;

7. jgufuri muSaoba unda ganxorcieldes ukonfliqtod, romelime

studentis inteleqtualuri daTrgunvis gareSe.

8. jgufuri muSaoba gulisxmobs samuSao ganwyobis Seqmnis

aucileblobas, sakuTari emociebisa da survilebis

mizanmimarTulad marTvas.

jgufuri muSaobis Sefasebis sxvadasxva forma arsebobs. jgufi

SeiZleba Sefasdes lideris, monawileTa aqtiurobis donis,

konsensusamde misvlis, mopasuxeTa SeniSvnebis gaTvaliswinebis,

65

koreqtulobis mixedviT. erT-erTi forma jgufis Sefasebisa aris

reitinguli Skala.

gTavazobT sqemassqemassqemassqemas ---- jgufuri muSaobis kompetenciis miRwevjgufuri muSaobis kompetenciis miRwevjgufuri muSaobis kompetenciis miRwevjgufuri muSaobis kompetenciis miRwevis is is is

uzrunvelyofis maxasiaTeblebiuzrunvelyofis maxasiaTeblebiuzrunvelyofis maxasiaTeblebiuzrunvelyofis maxasiaTeblebi

sqema SevadgineT deustos universitetSi xulia gonsalesis mier

SemuSavebuli kompetenciebis Sefasebis sistemuri midgomis gamocdilebis

mixedviT. gamocdileba gaziarebulia evropis 100-ze meti universitetis

mier ([email protected], [email protected]).

kompetenciaTa miRwevis Sedegebis gazomvisaTvis ganisazRvreba

Sefasebis doneebi.

uaryofis argumentebi

mxardaWeris dadastureba

TanamSromloba

interpersonaluri

urTierTobebi

sakuTari Tavis

integrireba jgufSi

Sromis efeqturi

ganawileba

integrireba sxva

profesiis adamianebTan

integrireba sxva

sferosTan da

organoebTan

sxvisi azris

gageba

patiosneba

sxvisi azris mosmena

ინტეგრაცია

კონსესუსი

TviTkritikuli

KjgufSi muSaobis

kompetencia

66

jgufSi muSaobis kompetenciis miRwevis I done:jgufSi muSaobis kompetenciis miRwevis I done:jgufSi muSaobis kompetenciis miRwevis I done:jgufSi muSaobis kompetenciis miRwevis I done: aqtiurad

monawileobs da TanamSromlobs jgufis muSaobaSi da xels uwyobs

ndobisa da keTilganwyobis amaRlebas, fokusirebulia saerTo miznebze.

indikatorebi:indikatorebi:indikatorebi:indikatorebi:

I.I.I.I. droulad asrulebs masze dakisrebul davalebebs.

II.II.II.II. aqtiurad monawileobs jgufis muSaobaSi, cvlis informacias,

codnas da gamocdilebas.

III.III.III.III. monawileobs davalebebis definiciasa da ganawilebaSi.

IVIVIVIV. mimarTulia SeTanxmebisa da saerTo miznebis miRwevaze.

VVVV. iTvaliswinebs sxvebis Tvalsazriss da iZleva konstruqciul

ukugebas.

miRwevis I donis maxasiaTeblebimiRwevis I donis maxasiaTeblebimiRwevis I donis maxasiaTeblebimiRwevis I donis maxasiaTeblebi indikatorebis mixedviTindikatorebis mixedviTindikatorebis mixedviTindikatorebis mixedviT

ind

ikat

or

i

1111 2222 3333 4444 5555

IIII

AaAaAaAar/ver

asrulebs masze

dakisrebul

davalebs

nawilobriv

asrulebs

davalebas

daTqmul

vadebSi ver

asrulebs

davalebas

davalebebis Sesrule-

bis xarisxi sasargeb-

loa jgufisaTvis

davalebis Seruleba

xels uwyobs da

axalisebs jgufis sxva

wevrebis muSaobas

IIIIIIII

xSirad acdens

jgufis Sexved

rebs da

daswreba

pasiuria

mcired

monawileobs da

dagvianebiT

asrulebs

davalebebs

zogadad

aqtiurad

monawile-obs

jgufis

SexvedrebSi

monawileoba axalisebs

sxvaTa CarTulobas da

aumjobesebs mTliand

jgufis muSaobas

monawileoba da

wvlili fundamenturia

rogorc jgufuri

dinamikuris, aseve

Sedegebis xarisxisaTvis

IIIIIIIIIIII

ewinaaRmdegeba

muSaobis

organizebas

CarTuloba

Semoifargleba

sxvebis mier

gansazRvruli

davalebis

miRebiT

monawileobs

davalebis

ganawilebaSi

organizebulia da

davalebebs efeqturad

anawilebs

xels uwyobs

organizebul samuSaos

da maqsimalurad

iyenebs jgufis wevrebis

resursebs

IVIVIVIV

mimarTulia

piradi miznebis

miRwevaze

uWirs piradi da

jgufis

interesebis

integracia

jgufis

miznebi

gaTavisebuli

aqvs

xels uwyobs miznebis

mkafio gansazRvras da

maTi miRwevisaTvis

jgufis integracias

xels uwyobs jgufis

mobilizebas miznebis

gansazRvrisa da

ganxorcielebisas

.rogorc Sedegi,

jgufis muSaoba maRali

xarisxisaa

VVVV

ar ismens

kolegebis azrs

da

sistematiurad

uaryofs mas.

surs sakuTari

azris gatana

ismens cotas, ar

svams SekiTxvebs,

ar adardebs

sxvebis azri,

monawileoba

nakleb

sasargebloa

iRebs sxvebis

mosazrebebs

da icis

sakuTarTan

maTi

konstruqciu

li Sefardeba

xels uwyobs

konstruqciul

dialogs da jgufis

sxva wevrebs xarisxian

muSaobaSi

ajamebs sxvebis

mosazrebebs da axdens

maT integracias ise,

rom inarCunebs

kooperaciasa da

mxardaWeris ganwyobas

67

jgufSijgufSijgufSijgufSi muSaobismuSaobismuSaobismuSaobis kompetenciiskompetenciiskompetenciiskompetenciis miRwevismiRwevismiRwevismiRwevis ---- IIIII I I I donedonedonedone: : : : SeuZlia

sakuTari Tavis integrireba jgufSi, sxvisi azris mosmena, konsensusis

miRweva.

indikatorebiindikatorebiindikatorebiindikatorebi

I. aRiarebs da axorcielebs jgufis interesebs

II. monawileobs jgufis muSaobis procedurebis SemuSavebaSi.

III. konstruqciulad iqceva jgufSi konfliqturi situaciebis dros.

IV. xels uwyobs jgufis mTlianobas adamianebTan komunikaciisa da

damokidebulebis Sesabamisad.

V. dainteresebulia sazogadoebisaTvis jgufuri samuSaos

mniSvnelobiT.

miRwevismiRwevismiRwevismiRwevis II II II II donisdonisdonisdonis maxasiaTeblebimaxasiaTeblebimaxasiaTeblebimaxasiaTeblebi indikatorebis mixedviTindikatorebis mixedviTindikatorebis mixedviTindikatorebis mixedviT

indi

kato

ri

1 2 3 4 5

I ar aRiarebs

da ar asrulebs

jgufis

instruqciebs

cdilobs jgufis

instruqciebi

moargos sakuTar

interesebs

aRiarebs da

asrulebs jgufis

instruqciebs

monawileobs

jgufis

instruqciebis

SemuSavebaSi

sTavazobs gadawyvetilebebs

jgufis menejmentisa da

dinamikis gaumjobesebisaTvis,

axorcielebs instruqciis

Sesrulebis monitorings.

II ar icnobs an

yuradRebas ar

aqcevs jgufis

muSaobis

procedurebs

ver igebs da ver

axorcielebs

jgufis muSaobis

procedurebs

adekvaturad

asrulebs

jgufis

muSaobis

procedurebs

aqtiurad

monawileobs

jgufis muSaobis

procedurebis

SemuSavebaSi

cvlis jgufis muSaobis

procedurebs misi

gaumjobesebis mizniT

III axdens

jgufSi

konfliqtis

provocirebas

Tavs aridebs

konfliqtSi

monawileobas

jgufSi

konfliktis

pozitiur

gadawyvetazea

momarTuli

amCnevs konfliktis

dawyebas da

swrafad moqmedebs

maTi Tavidan

acilebisaTvis

cdilobs konstruqciuli

gadawyvetilebis miRebas

konfliqtebis Tavidan

acilebisa da gadawyvetis

mizniT

IV agresiulia da

eWvis qveS ayenebs

jgufis mier

miznebis

miRwevis

SesaZleblobebs

pasiuria da

jgufis sxva

wevrebTan

SezRuduli

urTierToba aqvs

mkafiod da

pirdapir

acxadebs Tavisi

ideebisa da

Sexedulebebis

Sesaxeb

aqvs pozitiuri

damokidebuleba

jgufis yvela

wevrTan, mxars

uWers da axalisebs

maT

xels uwyobs jgufis

mTlianobas, atarebs saqmian

da ara mxolod formalur

Sexvedrebs

V uaryofs an eWvis

qveS ayenebs

jgufuri

muSaobis

sargeblianobas

dainteresebulia

sxvaTa

waxalisebiT

saerTo

aqtivobaSi

monawileobisaTv

is.

mxars uWers

da icavs

jgufuri

muSaobis

mniSvnelobas.

axorcielebs

pozitiur Sefasebas

sjera, rom

individis muSaoba

gadamwyvetia

jgufuri muSaobis

warmatebisaTvis da

miznebis

miRwevisaTvis

axalisebs sxvebs

gaacnobieron, rom maT

samuSaos farTo gamoyeneba

aqvs sxva jgufebsa da

struqturebSi.

68

jgufSijgufSijgufSijgufSi muSaobismuSaobismuSaobismuSaobis kompetenciiskompetenciiskompetenciiskompetenciis miRwevismiRwevismiRwevismiRwevis III III III III donedonedonedone ---- SeuZlia jgufis

muSaobis gaZRola, jgufis yvela wevris integraciis uzrunvelyofa da

maTi momarTva samuSaos karg Sesrulebaze.

indikatorebiindikatorebiindikatorebiindikatorebi::::

I. aqtiurad TanamSromlobs jgufuri samuSaos dagegmvasa da vadebis

gansazRvraSi.

II. efeqturad uZRveba Sexvedrebs.

III. jgufs ambiciur da mkafiod gansazRvrul amocanebs sTavazobs.

IV. xels uwyobs jgufSi warmoqmnili sxva mosazrebis, uTanxmoebisa da

konfliqtis pozitiur menejments.

V. axalisebs jgufis wevrebs jgufis gaZRolisa da menejmentisaken.

miRwevismiRwevismiRwevismiRwevis IIIIIIIIIIII donisdonisdonisdonis maxasiaTeblebimaxasiaTeblebimaxasiaTeblebimaxasiaTeblebi indikatorebis mixedviTindikatorebis mixedviTindikatorebis mixedviTindikatorebis mixedviT

indik

atori 1 2 3 4 5

I

moqmedebs

winaswari

dagegmvis

gareSe

bolo wuTs iRebs

gadawyvetilebebs

da samuSao

bolomde

ar mihyavs.

ararealuri vadebi

akeTebs

konkretul

SeTavazebebs

davalebebisa

da vadebis

ganawilebisaTvis

stimuls aZlevs

jgufis sxva wevrebis

monawileobas da

koordinirebas

ukeTebs maT wvlils

jgufis wevrebs

Sesabamis davalebebs

unawilebs, mkafiod

gansazRvruli

amocanebT, kargad

moqmedebs SezRudul

vadebSi.

II

ver

uZRveba

Sexvedrebs

cdilobsSexvedris

gaZRolas, magram

ver akontrolebs

programas da

dros

efeqturad uZRveba

Sexvedrebs da

aRwevs dasaxul

miznebs

efeqturad uZRveba

Sexvedrebs da aRwevs

yvela damswres

dabalansebul

monawileobas

aRwevs yvela damswris

monawileobas da

CarTulobas

III

arSeuZlia

jgufisTvis

mkafiod

gansazRvruli

amocanebis

SeTavazeba

jgufs abnevs,

sTavazobs ara

mkafiod

gansazRvrul

amocanebs

jgufs mimzidvel

da mkafiod

gansazRvrul

amocanebs

sTavazobs

axalisebs jgufs,

Camoayalibos

miRwevadi miznebi da

momavlis mkafio

xedva

qmnis jgufis iseT

ganwyobas, rom wevrebs

jgufis amocanebi

sakuTrad miaCniaT

IV

xels uwyobs

konfliqtebisa

da uTanxmoebe-

bis gaRrm-

avebas

ibneva da ver

aTanxmebs arsebul

konfliqtebs,

cdilobs Tavi

aaridos aseT situa-

ciebs

umklavdeba

konfliqtebs, aqvs

komunikacia

jgufis yvela

wevrTan

umklavdeba

konfliqtebs,

awonasworebs ra

wevrebis

monawileobas

sxvebisaTvis gasagebs

xdis SeTanxmebuli

muSaobis mimzidvelobas

V

ar moqmedebs

jgufis

dinamikis

misTvis rTulia

jgufis sxva

wevrebis mxridan

axalisebs yvela

monawiles, miaCnia

es jgufis

iRebs jgufis yvela

wevris Tanxmobas

miznebis miRwevaze da

aRwevs im mdgomareobas,

rodesac jgufis wevrebi

sxvaTa mosazrebebs

69

sawinaaRm

degod

muSaobisadmi damoki

debulebis Secvla

warmatebuli

muSaobis

winapirobad

yvela sxva aspeqtze rogorc sakuTars

ganixilaven

jgufSi muSaobis kompetenciis ,,kulturaTa dialogis”

swavla/swavlebis procesSi gamoyenebis sargeblianobis dasadgenad

CavatareT kvleviTi samuSao.

kvleviskvleviskvleviskvlevis mimimimizanizanizanizani: leqciaze studentTa jgufuri muSaobis aqtivobis

donis gansazRvra, jgufSi muSaobis kompetenciebis, maxasiaTeblebisa da

Sefasebis doneebis gacnoba-gamoyenebiT.

samiznesamiznesamiznesamizne jgufijgufijgufijgufi:::: specialoba - kompiuteruli teqnologiebi; mTargmnel-

referenti ; kursis 40 studenti. sagani -inglisuri ena.

kvleviskvleviskvleviskvlevis meTomeTomeTomeTodebidebidebidebi: aRwera, dakvirveba, statistikuri analizi.

davalebis Sesrulebamde studentebs CautardaT instruqtaJi jgufebSi

muSaobis kompetenciis raobis, maxasiaTeblebis, Sefasebis doneebis Sesaxeb.

kvlevis kvlevis kvlevis kvlevis SedegebiSedegebiSedegebiSedegebi:::: Sejamda I ,III, VI leqciebis Semdeg.

Tema I. qalisadmi pativiscemis gamoxatva.

davaleba jgufebisadmi: SeTavazebuli teqstebis mixedviT

Camoayalibon TavianTi Sexedulebebi (teqstebSi mocemulia masalebi,

romelSic asaxulia qalisadmi pativiscemis faqtebi sxvadasxva qveynis

sagazeTo publikaciebis mixedviT).

kvleviskvleviskvleviskvlevis aRweraaRweraaRweraaRwera:::: leqciaze studentebs miecaT eqvsi sxvadasxva

davaleba. aqtivoba eqvsive SemTxvevaSi daigegma kvlevis miznis Sesabamisad.

kvleviskvleviskvleviskvlevis SedegebiSedegebiSedegebiSedegebi:::: jgufuri muSaobis aqtiurobis maRali done

aRiniSna, roca studentebma kargad gaiges da gaiTavises jgufuri muSaobis

maxasiaTeblebi da kompetenciis miRwevis indikatorebi. I, II, III leqciebze

studentebi davalebis Sesasruleblad iyenebdnen maxasiaTeblebis da

indikatorebis CamonaTvals, rogorc ,,sayrden signalebs,” IV –V leqciaze

muSaobdnen damoukideblad. meeqvse leqciidan studentTa 45% SeeZlo

konsultacia gaewia sxvebisaTvis.

70

• jgufSi muSaobis kompetencia I donidan amaRlda III donemde. amasTan,

aRsaniSnavia, rom ZiriTadad airCies meore donis indikatorebi. mesame

donis kompetenciis miRweva sasurvelad miiCnies imaT, visac jgufis

lideroba surda.

• jgufSi muSaobis kompetencia sasargebloa ,,kulturaTa dialogis”

iseTi Temebis ganxilvisas, romelic moiTxovs sxvadasxva mosazrebis

Sejerebas, daskvnis gakeTebas, paralelebis povnas, rekomendaciebis,

rCevebis SemuSavebas.

• jgufSi muSaobis kompetenciis maxasiaTeblebis doneebis mixedviT

gansazRvra saSualebas iZleva studentTa aqtivoba, miRweuli

kompetencia Sefasdes obieqturad, konkretuli komponentis SerCeviT;

qmnis pirobebs ganmaviTarebeli Sefasebis tipis efeqturad

gamoyenebisaTvis.

,,kulturaTa dialogis” swavleba/swavlis procesSi miRweuli

jgufuri muSaobis kompetencia didaqtikuri principis mixedviT mza

codnis saxiT gamoiyeneba saganmanaTleblo programis kompetenciaTa

rukaze miTiTebul sxva saswavlo kursis an modulis saswavlo procesSi

axali codnis misaRebad. es xels Seuwyobs ,,jgufuri muSaobis” da

,,interdisciplinarul jgufSi” muSaobis kompetenciis ganviTarebas

aqtiuri praqtikuli saqmianobis procesSi.

sxva zogadi kompetenciis miRwevisa da ganviTarebis maxasiaTeblebi

saswavlo kursis/modulis farglebSi SeiZleba nimuSebis mixedviT

ganisazRvros leqtoris mier, studentebTan, kolegebTan da programis an

departamentis xelmZRvanelTan SeTanxmebiT.

$ 3. 2.$ 3. 2.$ 3. 2.$ 3. 2. dargdargdargdargobriviobriviobriviobrivi kompetenciebikompetenciebikompetenciebikompetenciebi

dargobrivi kompetenciebi specifikuria da gansazRvravs dargTan

dakavSirebuli codnis, unarebis, praqtikuli saqmianobis dones. dargTan

dakavSirebuli Teoriuli da praqatikuli an eqsperimentuli codna moicavs

71

specifikur faqtebze dafuZvnebul codnas, problemebis gadaWris gzebs,

dargis istoriasa da uaxles kvlevebs.

dargobrivi kompetencia aris garkveuli profesiuli funqciis

ganxorcielebis unari, romelic moicavs codnas, unarebs, gamocdilebebs,

motivacias, Sesabamis midgomebs, rac ganapirobebs specifikuri saqmianobis

warmatebul Sedegs.

ucxo enis sagnobrivi programis eqvsi mimarTulebidan (mosmena,

laparaki, wera, kiTxva, swavlis/swavla, kulturaTa dialogi) komunikaciuri

unar-Cvevebis Camoyalibeba-ganviTarebaSi mniSvnelovan rols asrulebs

pirveli oTxi mimarTuleba, romlebzec gamaxvilebulia yuradReba

rogorc saskolo reformirebul saswavlo gegmebSi, aseve umaRles

skolaSi tradiciis mixedviT. Aaqve aRvniSnavT, rom saSualo skolis

maswavleblis profesiuli standartis mixedviT (2008) aRwerilia

maswavleblis saqmianoba pirveli oTxi mimarTulebiT. amasTan,

winasityvaobaSi aRniSnulia, rom dawyebiTi, sabazo da saSualo safexuris

ucxouri enebis maswavleblis standarti evrosabWos ,,enebis erTiani

evropuli sarekomendacio CarCos” miTiTebis gaTvaliswinebiT Seiqmna

(rogor movemzadoT pedagogTa sasertifikacio gamocdebisaTvis ,,ucxouri

enebi” 2009, 94.)

Cndeba kiTxva, Tu ratom ar hpova maswavleblis standartebSi calke

asaxva mimarTulebam ,,kulturaTa dialogi”. maSin, rodesac im saswavlo

gegmiT, romliTac sertificirebulma maswavlebelma unda imuSaos, aris

mimarTuleba _ ,,kulturaTa dialogi”. amis mizezad migvaCnia is garemoeba,

rom pirveli oTxi mimarTulebis (mosmena, laparaki, kiTxva, wera)

sakiTxebTan dakavSirebiT, arsebobs tradiciuli meTodika, inovaciuri

meTodebi, mdidari gamocdileba, xolo ,,kulturaTa dialogi” sruliad

axali mimarTulebaa, romelic saTanado kvlevas moiTxovs, amasTan,

Seswavlili da danergili ar aris arsebuli calkeuli gamocdilebac.

umaRles skolaSi ucxo enis swavlebisas gansakuTrebul yuradRebas

moiTxovs ,,enebis erTiani evropuli sarekomendacio CarCos” moTxovnebis

72

dacva, risTvisac erT-erT aucileblobad gvesaxeba ganaTlebis

safexurebis mixedviT ,,kulturaTa dialogis” sxvadasxva donis dargobriv

kompetenciaTa gansazRvra, aRniSnulis SemuSavebis safuZvels qmnis ,,enebis

erTiani evropuli sarekomendacio CarCo” (2001), saqarTvelos ,,akademiuri

umaRlesi ganaTlebis erovnuli kvalifikaciis CarCo” (2008), saerTaSoriso

kvlevebis Sedegebi, 2000, 2007 (x.gonsalesi, r.vagenaari), ,,kreditebis

transferisa da dagrovebis sistema (ECTS)”, internetwyaroebi: ,,xarisxis

uzrunvelyofa”, (http://www.utwente.nl.chens.wax%279-new/higher-education

events/chegsonfesnece/index.html), ucxo enis maswavlebelTa sasertifikacio

gamocdebisatvis mosamzadebeli krebuli (2009).

Ddargobrivi kompetenciebis gansazRvrisaTvis aucileblad

gasaTvaliswinebelia, saqarTvelos akademiuri umaRlesi ganaTlebis

erovnuli kvalifikaciis CarCos (2008) mier SemoTavazebulia

kvalifikaciis diskriptoris Svidi komponenti kerZod:

• codna da gacnobiereba;

• codnis praqtikaSi gamoyeneba;

• SemecnebiTi da meTodologiuri unarebi - (ufro ganekuTvneba

zogad kompetencias);

• sakomunikacio unarebi;

• sainformacio komunikaciebis gamoyenebis unarebi;

• socialuri unarebi;

• sistemuri unarebi;

Svidive komponenti warmodgenilia profesiuli skolis,

bakalavriatis, magistraturis, doqtoranturis doneze. magaliTad:

sakomunikacio unarebi (komunikacia, kiTxva, wera).sakomunikacio unarebi (komunikacia, kiTxva, wera).sakomunikacio unarebi (komunikacia, kiTxva, wera).sakomunikacio unarebi (komunikacia, kiTxva, wera).

kkkkompetenciaompetenciaompetenciaompetencia _ komunikacia mSobliur enaze, ucxo enis codna._ komunikacia mSobliur enaze, ucxo enis codna._ komunikacia mSobliur enaze, ucxo enis codna._ komunikacia mSobliur enaze, ucxo enis codna.

• SeuZlia rTuli da sakamaTo informaciis mkafio da efeqturi

gadmocema specialistebisa da araspecialistebisaTvis, am

ukanasknelTa momzadebis an moumzadeblobis gaTvaliswinebiT.

• SeuZlia daubrkoleblad saubari ise, rom saWiro sityvebsa da

frazebis moZiebas didi dro ar dauTmos.

73

• SeuZlia teqstebis kiTxva da gageba imis miuxedavad, exeba es mis

profesiul Temas Tu ara.

socialuri unarebisocialuri unarebisocialuri unarebisocialuri unarebi

kompetenciakompetenciakompetenciakompetencia ____ jgufuri muSaobajgufuri muSaobajgufuri muSaobajgufuri muSaoba,,,, interdisciplinarul jgufSi interdisciplinarul jgufSi interdisciplinarul jgufSi interdisciplinarul jgufSi

muSaobis unari.muSaobis unari.muSaobis unari.muSaobis unari.

• SeuZlia jgufis efeqturi xelmZRvaneloba, amocanebis mkafio

formulireba da jgufis wevrTa SesaZleblobebis adekvaturi

gamoyeneba.

• SeuZlia konfliqturi situaciebis mogvareba.

mTavari ucxouri enis kompetenciebis, romlebic aRiarebulia

sxvadasxva mklevarebis mier: (qaneili da svaini 1980; ferxi, hastrafi, da

filipsoni 1984; baxmani 1990), CamonaTvali aseTia: lingvisturi

kompetenciebi, pragmatuli kompetenciebi, msjelobis kompetencia,

strategiuli kompetencia, metyvelebis mwyobrobis (Tanmimdevroba)

kompetencia. (t. heji 2002:55,56).

,,kulturaTa dialogis” dargobrivi kompetenciaTa gansazRvrisa da

ganviTarebis nabijebi yvela safexurisTvis:

• dargis sabaziso codna.

• sabaziso codnis Sesabamisi unarebis ganviTareba, gaRrmaveba.

• kompetenciaTa Semdgomi ganviTarebisaTvis mowinave kvlevebis

gacnoba da danergva.

• codnisa da gamocdilebis analizi.

wyaroebis analizis safuZvelze SevimuSaveT dargobrivi

kompetenciebis gansazRvra da arCeva damokidebulia kursis programis

mizansa da daniSnulebaze. universitetebs fakultetebis, departamentebis

mixedviT SeuZliaT hqondeT Tavisi specifikuri CamonaTvalic, romlis

orientiria saqarTvelos akademiuri umaRlesi ganaTlebis kvalifikaciis

erovnuli CarCo (2008).

aRsaniSnavia, rom TiToeuli saganmanaTleblo programa dargis,

kvalifikaciis specifikuri kompetenciebis ganviTarebas emsaxureba.

dargobriv kompetenciebs gaaCnia Tavisi adgili silabusSi da aris

Semowmebadi.

74

dargTan dakavSirebuli Teoriuli da praqtikuli codna moicavs

specifikur faqtebze dafuZnebul codnas, problemis gadaWris gzebs,

dargis istoriis da ganviTarebis uaxles viTarebas. Ddargobrivi

kompetenciebis SerCevisaTvis aucilebelia prioritetebis gansazRvra,

dasaqmebis bazris moTxovnebis seriozuli analizi.

sabazro moTxovnebis Seswavla Cvens mier ganxorcielda im

damsaqmebeli organizaciebis SerCeviT, a) romelSic dasaqmebulia

universitetis kursdamTavrebuli, b) romelSic ar aris dasaqmebuli

kursdamTavrebuli, magram warmoadgens saintereso sferos

kursdamTavrebulTa dasaqmebisaTvis. D

damsaqmeblis moTxovnis gaTvaliswinebis aucileblobas adasturebs

erTi faqti: saerTaSoriso kvlevebis (2006-2008) gamokiTxvis Tanaxmad,

damsaqmebeli interdisciplinarul jgufSi muSaobis kompetencias aZlevs

upiratesobas.

kvalifikaciis dasaqmebis are saganmanaTleblo programis

Semadgeneli nawilia. igi gansazRvravs programis miznebs, amocanebs,

Sedegebs, specialobisadmi interess. kvalifikaciisadmi sabazro

moTxovnebi cvalebadia, risi gaTvaliswineba aucilebelia da

Tavdapirveli safuZvliani Seswavlis Semdeg perioduli cvlilebebia

Sesatani. kvalifikaciis dasaqmebis are da kvalifikaciis sabazro

moTxovnebi erTmaneTTan dakavSirebuli faqtorebia.

wyaroebis analizis, damsaqmeblis moTxovnis Sesabamisad,

kvalifikaciebis akademiuri profilis gaTvaliswinebiT, SevimuSaveT

,,,,,,,,kulturaTakulturaTakulturaTakulturaTa dialogisdialogisdialogisdialogis”””” studentisstudentisstudentisstudentis miermiermiermier misaRwevimisaRwevimisaRwevimisaRwevi dargobrivi dargobrivi dargobrivi dargobrivi

kompetenciebikompetenciebikompetenciebikompetenciebi swavlebisswavlebisswavlebisswavlebis sxvadasxvasxvadasxvasxvadasxvasxvadasxva safexursafexursafexursafexurisaTvis.isaTvis.isaTvis.isaTvis.

I I I I umaRlesi profesiuli ganaTlebaumaRlesi profesiuli ganaTlebaumaRlesi profesiuli ganaTlebaumaRlesi profesiuli ganaTleba

• kulturul gansxvavebaTa arsebobis aRmoCena.

• SekiTxvebis dasma da pasuxebi martiv sakiTxebze.

• sakuTari Tavis, qalaqis,soflis wardgena sxvisTvis.

• sxvadasxva sferoSi gamovlenil kulturaTa Soris gansxvavebebis

dadgena.

75

• sakuTari kulturuli garemos Sefaseba da misdami interesis gamoCena.

• kulturuli da individualuri Taviseburebebis Sefaseba da

pativiscema.

II II II II bakalavriatibakalavriatibakalavriatibakalavriati

• sxva kulturis warmomadgenelTan saqmiani Sexvedrebis

organizebisaTvis komunikaciuri urTierTobis damyareba. pirdapir da

internetis meSveobiT.

• teqstebis Sedgena da saubari kulturaTa dialogis sferoSi.

• saWiro informaciis gacvla, dargTan dakavSirebul sakiTxebze.

• kulturaTa dialogis sakiTxebze teqstebis ageba Tematikis mixedviT.

• saubris warmarTva movlenis, adgilisa da situaciis Sesabamisad.

• ucxo qveyanaSi mgzavrobisas situaciaTa Tavis garTmeva.

• pirovnuli interesebis sferos farglebSi saubari sxvebTan.

• Sexedulebebis, survilebis gamoxatva, situaciis Sesabamisad.

• profesiul Temebze saubari da mimowera sxva qveynis

warmomadgenelTan.

• ,,kulturaTa dialogis” Temebze komunikacia, Targmani nawarmoebebis

magaliTze.

• diskusiis warmarTva dargTan dakavSirebuli problemis

gadawyvetilebebze.

• sxarti da spontanuri komunikaciis damyareba sxva kulturis

warmomadgenelTan.

• normaluri dialogis warmarTva eqstremalur situaciaSi.

• dargSi arsebuli problemis danaxva da misi gadaWris axali ideis

SemuSaveba, gadawyvetilebis miReba.

• Tematurad mravalferovan teqstebSi garkveva da gansxvavebuli

mosazrebis gamoxatva.

• kulturuli TvalsazrisiT mdidari resursebis SerCeva.

• interesis gamomwvev aqtivobaSi Cabma.

76

• mSobliur da sxva sociokulturul samyaroebs Soris paralelebis

moZieba.

• msgavsebisa da gansxvavebebis moZieba mSobliur da ucxour kulturaTa

Soris.

• interpersonaluri da intrapersonaluri kompetenciebis miznobrivi

saWiroebebisaTvis gamoyeneba.

• saqmianobis procesSi sxva kulturis adamianisadmi TanagrZnoba da

pasuxismgebloba.

III III III III mmmmagistraturaagistraturaagistraturaagistratura

• vrceli, rTuli teqstebis gageba da maTSi gadmocemuli informaciis

reziumis Sedgena.

• sxva kulturis profesiul sazogadoebaSi damajerebeli, mkafio da

damoukidebeli komunikacia.

• sxva kulturisadmi sakuTari damokidebulebis gamoxatva werilobiT

da zepirad.

• internetinformaciebis daxarisxeba da gamoyeneba.

• gasagebi, struqturulad gamarTuli, Tematurad mravalferovani

teqstebis Seqmna kulturaTa dialogis problemebze.

• enis codnis gamoyeneba sxvadasxva socialuri miznisaTvis.

IV IV IV IV doqturanturadoqturanturadoqturanturadoqturantura

• wakiTxulis, mosmenilis Sejameba da saWiro informaciis

argumentirebulad wardgena.

• mosazrebis, damokidebulebis sxartad da zustad gamoxatva.

• kulturaTa dialogTan dakavSirebuli niuansebis mniSvnelobis axsna,

paralelebis gavleba, daskvnis gakeTeba.

• struqturuli teqstis Seqmna kulturaTa dialogis Temebze.

• Tanamedrove sainformacio da sakomunikacio teqnologiebis floba da

gamoyeneba kulturaTa dialogis sferoSi.

• informaciis nakadidan miznis Sesaferisi mniSvnelobis gamoyofa da

demonstrireba, stilisa da formis SerCeva.

77

K dargobrividargobrividargobrividargobrivi kompetenckompetenckompetenckompetenciebis miRweva SeiZleba gansxvavebuli iebis miRweva SeiZleba gansxvavebuli iebis miRweva SeiZleba gansxvavebuli iebis miRweva SeiZleba gansxvavebuli

swavlebisa da swavlis meTodebis, teqnikisa da sqemebis gamoyenebis swavlebisa da swavlis meTodebis, teqnikisa da sqemebis gamoyenebis swavlebisa da swavlis meTodebis, teqnikisa da sqemebis gamoyenebis swavlebisa da swavlis meTodebis, teqnikisa da sqemebis gamoyenebis

meSveobiT. magaliTad, specifikur sakiTxTan dakavSirebiT angariSis an meSveobiT. magaliTad, specifikur sakiTxTan dakavSirebiT angariSis an meSveobiT. magaliTad, specifikur sakiTxTan dakavSirebiT angariSis an meSveobiT. magaliTad, specifikur sakiTxTan dakavSirebiT angariSis an

eseebis momzadeba, praqtika, kvleviT eses momzdeba, naSromebis wakiTxva, eseebis momzadeba, praqtika, kvleviT eses momzdeba, naSromebis wakiTxva, eseebis momzadeba, praqtika, kvleviT eses momzdeba, naSromebis wakiTxva, eseebis momzadeba, praqtika, kvleviT eses momzdeba, naSromebis wakiTxva,

sxvisi naSsxvisi naSsxvisi naSsxvisi naSromis kritika, seminaris, saqmiani Sexvedrebis xelmZRvaneloba, romis kritika, seminaris, saqmiani Sexvedrebis xelmZRvaneloba, romis kritika, seminaris, saqmiani Sexvedrebis xelmZRvaneloba, romis kritika, seminaris, saqmiani Sexvedrebis xelmZRvaneloba,

damsaqmebelis monawileobiT erToblivi naSromis modelis an sqemis damsaqmebelis monawileobiT erToblivi naSromis modelis an sqemis damsaqmebelis monawileobiT erToblivi naSromis modelis an sqemis damsaqmebelis monawileobiT erToblivi naSromis modelis an sqemis

momzadeba, moxsenebebis, mcire Sromebis prezentacia.momzadeba, moxsenebebis, mcire Sromebis prezentacia.momzadeba, moxsenebebis, mcire Sromebis prezentacia.momzadeba, moxsenebebis, mcire Sromebis prezentacia.

$3.3 $3.3 $3.3 $3.3 originaluri originaluri originaluri originaluri kompetenciebikompetenciebikompetenciebikompetenciebi

Ddargobriv kompetenciebTan dakavSirebulia originalurioriginalurioriginalurioriginaluri

kompetenciebi.kompetenciebi.kompetenciebi.kompetenciebi. romlebic xels uwyobs studentis dasaqmebisaTvis mzaobis

xarisxis amaRlebas. originaluri kompetenciebi sasurveli da saWiroa

sabazro moTxovnebisaTvis, evropis qveynebis universitetebis studentTa

partnioruli urTierTobebisaTvis kvleviTi saqmianobis warmarTvisaTvis.

wyaroebisa da gamocdilebis Seswavlis safuZvelze cxadi gaxda,

rom originaluri kompetenciebi gvxvdeba sxvadasxva kvalifikaciis

swavlebis safexurebis, dargisa da sferos mixedviT. magaliTad,

,,Tuningis” proeqtis SedegebiT. originaluri kompetenciebi aRwerili

saeqTno saqmis kvalifikaciasTan dakavSirebiT, bakalavriatis doneze.

saintereso originalur kompetenciebs gvTavazobs leuvenis universiteti

saxelwodebiT ,,doqtorantebis kompetenciebis profili” (2010. internet

informacia).

leuvenis universiteti gansakuTrebul yuradRebas uTmobs

doqturanturis kompetenciebisa da unarebis warmatebiT Seswavlas, rac

aucilebelia Semdgomi samecniero karierisaTvis da SromiT bazarze

gasvlisaTvis.

leuvenis universitetis mier doqtorantebisaTvis SeTavazebuli

originaluri kompetenciebi iyofa Semdeg kategoriebad:

• saabonentTaSoriso kavSiri saabonentTaSoriso kavSiri saabonentTaSoriso kavSiri saabonentTaSoriso kavSiri

• inteleqtualuri kompetenciebiinteleqtualuri kompetenciebiinteleqtualuri kompetenciebiinteleqtualuri kompetenciebi

• lideroba da cvlilebebis marTvalideroba da cvlilebebis marTvalideroba da cvlilebebis marTvalideroba da cvlilebebis marTva

78

• konceptualuri azrovnebakonceptualuri azrovnebakonceptualuri azrovnebakonceptualuri azrovneba

• akademiuri da teqnikuri unarebiakademiuri da teqnikuri unarebiakademiuri da teqnikuri unarebiakademiuri da teqnikuri unarebi

a.xutorskoi (2002) socialuri kompetenciebis formulirebisaTvis

gamoyofs Semdeg etapebs:

• yvela saswavlo saganSi kompetenciis gamoyenebis sqema.

• saganSi ierarqiuli sistemis ageba (kompetencis xe).

• sagnobrivi saganmanaTleblo kompetenciaTa daproeqteba

ganaTlebis yvela safexuris vertikalSi.

• saswavlo sagnis doneze safexurebis mixedviT originaluri

kompetenciebis asaxva saganmanaTleblo programebSi,

saxelmZRvaneloebsa da swavlebis meTodikebSi.

originaluri kompetenciebis gansazRvrisaTvis gaTvaliswinebiT

Semdegi faqtorebifaqtorebifaqtorebifaqtorebi:

• kvalifikaciis dasaqmebis are.

• kvalifikaciisadmi sabazro moTxovnebi.

• konkretuli SesaZleblobebis formireba saswavlo sagnis, kursis,

modulis Sinaarsis mixedviT.

• saganTaSorisi kavSiri garkveuli kompetenciebis miRwevisaTvis,

kompleqsuri midgomis ganxorcielebisaTvis.

originaluri kompetenciebis formirebisaTvis saswavlo sagnis,

kursis, modulis SinaarsSi SesarCevia swavleba/swavlis meTodebi,

xerxebi, aqtivobebi.

kvalifikaciis sasurveli donis miRwevisaTvis mniSvnelovani

faqtoria saganTaSorisi kavSiri. igi SeiZleba ganxorcieldes: a) erT

modulSi Semaval sagnebs Soris, da b) sxvadasxva saswavlo sagans Soris.

mxedvelobaSi gvaqvs is garemoeba, rom garkveuli originaluri

kompetenciis miRweva SeiZleba gaTvaliswinebuli iyos sxvadasxva sagnis

SinaarsiT. es kargad Cans kompetenciaTa rukaze. sasurvelia, rom

leqtorebisa da studentebis SeTanxmebiT, silabusSi aisaxos ama Tu im

erTnairi kompetenciis miRwevisadmi swavlebisa da swavlis strategiebi,

meTodebi, formebi.

79

SeviswavleT im kvalifikaciis sabazro moTxovnebi, sadac ucxo ena

meore enaa. sabazro moTxovnebis Seswavla warvmarTeT ramdenime

mimarTulebiT: internetSi ganTavsebuli informaciis analizi (kerZod,

dasaqmebis konkursis masalebi, organizaciis saqmianobis amsaxveli

masalebi _ ras emsaxureba, ra perspeqtiva aqvs), piradi Sexvedrebi

dasaqmebis menejerTan, sazogadoebasTan urTierTobis samsaxurebTan,

dasaqmebulebTan.

Ooriginaluri kompetenciebis SemuSavebisas yuradReba mivapyariT

samecniero karieris zrdisTvis mzaobis problemasac.

wyaroebis da pedagogiuri praqtikis analizis safuZvelze

,,kulturaTa dialogis” originaluri kompetenciebis gansazRvrisaTvis

mizanSewonilad miviCnieT ramdenime kategoria: kategoria: kategoria: kategoria:

• profesiuli RirebulebebTan asocirebuli kompetenciebi.

• profesiuli praqtika da gadawyvetilebebis miReba saqmianobis

procesSi.

• codna da kognituri kompetenciebi kvalifikaciebis uaxlesi

moTxovnebis mixedviT.

• komunikacia normalur da eqstremalur samuSao situaciaSi.

• Llideroba, menejmenti, TanamSromloba.

• pirovnuli, kulturuli da interkulturuli ganviTareba.

kategoriebis mixedviT kolegebTan, studentebTan, dasaqmebis

SesarCevi konkursis warmmarTvelebTan SeTanxmebiT, ganvsazRvreT

,,kulturaTa dialogis” ,,kulturaTa dialogis” ,,kulturaTa dialogis” ,,kulturaTa dialogis” originaluri kompetenciebioriginaluri kompetenciebioriginaluri kompetenciebioriginaluri kompetenciebi....

1.1.1.1. profesiulprofesiulprofesiulprofesiul RirebulebebTanRirebulebebTanRirebulebebTanRirebulebebTan asocirebuliasocirebuliasocirebuliasocirebuli kompetencikompetencikompetencikompetenciebiebiebiebi

• profesiul eTikur-samarTlebriv maregulirebel konteqstSi

arsebuli viTareba, romelic aRiarebs da upasuxebs yoveldRiur

praqtikaSi misaReb eTikur problemebsa da sakiTxebs.

• adamianTa uflebebis, sxvadasxva individisa da jgufis uflebebis

damcveli garemos Seqmna.

• saWiroebis SemTxvevaSi, arsebuli situaciis Secvla wamoWril

saWiroebaTa dasakmayofileblad.

80

• pasuxismgeblobas sakuTari profesiuli ganviTarebasa da swavlaze,

TviTSefasebis gamoyenebas xarisxis gaumjobesebisaTvis.

2.2.2.2. profesiul profesiul profesiul profesiul praqtikasapraqtikasapraqtikasapraqtikasa dadadada saswavlosaswavlosaswavlosaswavlo procesSiprocesSiprocesSiprocesSi gadawyvetilebisgadawyvetilebisgadawyvetilebisgadawyvetilebis

miRebasTanmiRebasTanmiRebasTanmiRebasTan dakavSirebulidakavSirebulidakavSirebulidakavSirebuli kompetenciebikompetenciebikompetenciebikompetenciebi

• fizikuri, socialuri, kulturuli, fsiqologiuri, sulieri garemos

mniSvnelobis gaTvaliswineba da Sesabamisi reagireba.

• keTili urTierTobis damyareba sazogadoebriv da arasamTavrobo

organizaciebTan.

• informaciebis, monacemebis Sefaseba, analizi dasabuTebuli

gadawyvetilebis miRebisaTvis.

3.3.3.3. codna da kognituri kompetencodna da kognituri kompetencodna da kognituri kompetencodna da kognituri kompetenciebi kvalifikaciis uaxlesi ciebi kvalifikaciis uaxlesi ciebi kvalifikaciis uaxlesi ciebi kvalifikaciis uaxlesi

moTxovnebis mixedviTmoTxovnebis mixedviTmoTxovnebis mixedviTmoTxovnebis mixedviT

SeuZlia relevanturi Teoriuli codnis gamoyeneba profesiul

praqtikaSi da sakamaTo situaciebSi.

• uaxlesi teqnologiebis codnis praqtikaSi gamoyeneba.

• kvlevis principebis praqtikaSi gamoyeneba.

• Sedegze orientirebuli Sefasebis mravalferovani meTodebis

gamoyeneba.

4.4.4.4. komunikacia normalur da eqstremalur samuSao situaciaSikomunikacia normalur da eqstremalur samuSao situaciaSikomunikacia normalur da eqstremalur samuSao situaciaSikomunikacia normalur da eqstremalur samuSao situaciaSi

• komunikacia (teqnologiebis gamoyenebis CaTvliT).

• xelSewyoba imisa, rom ucxo kulturis adamianebma gamoxaton

TavianTi azrebi, varaudebi, survilebi, SiSebi da gasces maT

Sesabamisi pasuxebi.

• perspeqtivis Sefaseba da araswori mopyrobis Tavidan acileba.

• komunikaciis teqnikis gamoyeneba Tavisi gundis keTildReobis

gaumjobesebisa da warmatebis misaRwevad: konsultireba, problemuri

qcevis gansazRvra da marTva;

• SfoTis, stresis, depresiis amocnoba, emociuri mxardaWeris aRmoCena

da konsultaciisa da sxva saxis Carevis saWiroebis amocnoba.

81

• angariSis, dokumentebisa da sxva masalebis akuratuli miwodeba

Sesabamisi teqnologiebis gamoyenebiT.

5. 5. 5. 5. liderobaliderobaliderobalideroba,,,, menejmentmenejmentmenejmentmenejmentiiii,,,, SefasebisSefasebisSefasebisSefasebis kompetenciebikompetenciebikompetenciebikompetenciebi

•••• gacnobiereba imisa, rom warmateba miiRweva yvela resursisa da

qmedebis kombinaciiT.

• jgufis gaZRola da koordinireba.

• swavlebis xarisxis standartis miRwevisaTvis prioritetebis

gamoyeneba da drois efeqturi menejmenti.

• riskis Sefaseba da samuSao garemoSi usafrTxoebis dacva

• Sefasebis kriteriumebis gamoyeneba xarisxis standartis

miRwevisaTvis.

• TanamSromlebis ganaTleba, zedamxedveloba da mxardaWera.

• resursebis efeqturad gamoyeneba.

6.6.6.6. ,,,,,,,,kulturaTakulturaTakulturaTakulturaTa dialogisdialogisdialogisdialogis”””” swavlebswavlebswavlebswavlebiTiTiTiT studentisstudentisstudentisstudentis pirovnpirovnpirovnpirovnuliuliuliuli, , , ,

kulturulikulturulikulturulikulturuli dadadada interkulturuliinterkulturuliinterkulturuliinterkulturuli ganviTarebganviTarebganviTarebganviTarebaaaa

• SemoqmedebiTi unarebis gansaviTarebeli davalebebis SeTavseba.

• kritikuli azrovnebis ganviTareba.

• socialur-kulturuli da kulturuli TvalsazrisiT mdidari

resursebis moZieba da maTze dafuZnebiT interesis gamomwvevi

aqtivobis SerCeva.

• ucxour da mSobliur sociokulturul samyaros Soris paralelis

gavlebisaTvis Sesaferi masalebis moZieba, daxarisxeba, gamoyeneba.

originalur kompetenciaTa gansazRvra erTi mxarea, meore

aranakleb mniSvnelovani mxarea vin aswavlis da miaCnia Tu ara saWirod

misi swavleba. am problemam ganapiroba kvlevis Semdgomi nabiji:

,,kulturaTa dialogis” originaluri kompetenciebis mimarT

maswavlebelTa damokidebulebis xarisxis dadgena.

kvleviskvleviskvleviskvlevis mizmizmizmizaaaanininini:::: ,,kulturaTa dialogis” swavlebiT misaRwevi

originaluri kompetenciebis gamoyenebis msurvel maswavlebelTa

gamovlena.

82

kvleviskvleviskvleviskvlevis samiznesamiznesamiznesamizne jgufijgufijgufijgufi: umaRlesi skolis ucxo enis (40)

maswavleblebi.

kkkkvlevisvlevisvlevisvlevis meTodebi:meTodebi:meTodebi:meTodebi: kvleviTi seminari, (klasteruli dizaini,

mravaldoniani modeli, SedarebiTi analizi).

kvlevis procedura: kvlevis procedura: kvlevis procedura: kvlevis procedura: maswavleblebs kvleviT seminarze gaecno

originaluri kompetenciebis jgufebi, maT unda gamoexataT TavianTi

damokidebuleba CamonaTvalis mimarT da aReniSnaT maTTvis misaRebi

jgufebi upiratesobis miniWebiT.

I varianti - klasteruli dizaini. respodentebi ar iyvnen

erTmaneTisagan mkacrad damoukidebelni. mikerZoeba ar gamovlenila.

II varianti - mravaldoniani modeli. respodentebi iyvnen

damoukidebelni. SerCeva moxda miznobrivad, anu specialobis mixedviT (erT

specialobaze momuSave maswavleblebi gaerTiandnen erT jgufSi).

klasteruli dizainisa da mravaldoniani modelis monacemTa Sedegebi

gaanalizda SedarebiTi analiziT.

kvlevis Sedegebi:kvlevis Sedegebi:kvlevis Sedegebi:kvlevis Sedegebi: maswavlebelTa 87%-ma kompetenciaTa CamonaTvalis

mimarT gamoxata dadebiTi damokidebuleba.

yvelaze maRali (21%) monacemi moipova ,,codna da kognitiuri

kvalifikaciis uaxlesi moTxovnebis” jgufis kompetenciebma.

19% moagrova liderobis, menejmentisa da Sefasebis kompetenciebma.

profesiul RirebulebebTan asocirebulma kompetenciebma - 18%.

profesiul praqtikasa da saswavlo procesSi gadawyvetilebis

miRebasTan dakavSirebulma kompetenciebma - 17%.

studentis pirovnuli, kulturuli da interkulturuli

ganviTarebis uzrunvelyofis kompetenciebma - 16%.

komunikacia normalur da eqstremalur samuSao situaciaSi- 14%.

kvlevis Sedegebis Sejameba CavatareT kvlevaSi monawile pedagogTa

TandaswrebiT. Kkvlevis Sedegebi cxadyofs, rom umaRlesi skolis

maswavlebelTa umetesobas 86% aqvT ,,kulturaTa dialogis” swavlebiT

misaRwevi kompetenciebis gamoyenebis survili. (aRsaniSnavia, rom kvlevis

Sedegebis gacnobis Semdeg TavSekavebulTa raodenobidanac gamoiTqva

survili gadaxedon TavianT pozicias.)

83

kvleviTi seminaris monawileTa mier gaziarebul iqna Cvens mier

SeTavazebuli rekomendaciebi: originaluri kompetenciebis gansazRvris

aucilebloba ganpirobebulia saswavlo sagnis miznebisa da amocanebis

specifikurobiT da gamomdinareobs sabazro moTxovnebidan.O

originaluri kompetenciebis gansazRvrisaTvis sasurvelia gamoiyos

jgufebi an kategoriebi, rac ufro cxadsa da mizanmimarTuls gaxdis

kompetenciebis CamonaTvals.Ooriginaluri kompetenciebis gansazRvraSi

studentTa monawileoba amaRlebs kompetenciaTa SerCevis sandoobas.

zogadi, dargobrivi, originaluri kompetenciebis gansazRvriT

konkretuli da cxadi xdeba saswavlo kursis/modulis ,,kulturaTa

dialogis” wvlili saganmanaTleblo programiT gaTvaliswinebuli

Sedegebis miRwevaSi.

amrigad, ucxouri enis, rogorc meore enis, swavleba/swavlis

mimarTulebis ,,kulturaTa dialogis” saswavlo kursis an modulis

formiT saganmanaTleblo programaSi asaxva xels Seuwyobs programis

mniSvnelobis amaRlebas, inteleqtualuri monapovris gaumjobesebas,

mobilobis xarisxis amaRlebas. kavSirs zogad saSualo ganaTlebasTan,

ganapirobebs dasaqmebisaTvis mzaobis xarisxis amaRlebas.

saswavlo kursi/moduli _ ,,kulturaTa dialogi” mimzidvelobis

Tavsebadobisa da SesadarobisaTvis, ganaTlebis erTiani evropuli

sivrcis SeqmnisaTvis miRebuli rekomendaciebis, CarCo proeqtebis

Sedegebis Sesabamisad, misaRwevi kompetenciebis ganisazRvra, swavlebis,

swavlis, Sefasebis organizaciis formebi, meTodebi, gaaZlierebs da ukeT

warmoaCens kursis/modulis wvlils saganmanaTleblo programiT

gaTvaliswinebuli Sedegebis miRwevaSi. igi agreTve asaxvas poulobs

iseT formaSi, rogoricaa ,,sainformacio paketi”, ,,kursis katalogi,”

sadac rekomendebulia TiToeuli kursis erTeulisaTvis swavlis

Sedegebisa da kompetenciebis aRwera.

84

Tavi Tavi Tavi Tavi meoremeoremeoremeore

,,kulturaTa dialogis” ,,kulturaTa dialogis” ,,kulturaTa dialogis” ,,kulturaTa dialogis” saswavlo procesis marTvasaswavlo procesis marTvasaswavlo procesis marTvasaswavlo procesis marTva da da da da

studentis mier miRweuli Sedegebis Sefasebastudentis mier miRweuli Sedegebis Sefasebastudentis mier miRweuli Sedegebis Sefasebastudentis mier miRweuli Sedegebis Sefaseba

§1. swavleba/swavlis §1. swavleba/swavlis §1. swavleba/swavlis §1. swavleba/swavlis sakiTxisaTvissakiTxisaTvissakiTxisaTvissakiTxisaTvis

kompetenciebze dafuZnebuli saganmanaTleblo programebis

ganxorcieleba saswavlo procesis marTvis axal midgomebs moiTxovs. am

mimarTulebiT evropis universitetTa xelmZRvanelebis mier miRebuli

londonis komunike (2007) did mniSvnelobas aniWebda sasargeblo

gamocdilebis gaziarebasa da sainovacio saqmianobaSi erTiani xedvis

Camoyalibebas. amasTan migvaCnia, rom sasurveli Sedegebis miRwevis erT-

erTi piroba tradiciulisa da inovaciuris Sexamebaa.

gaCnda mniSvnelovani problema, Tu ra unda icodes studentma, risi

Sesrulebis SesZlebloba aqvs drois garkveul periodSi da ras

sTavazobs Sesaswavlad maswavlebeli. ganasxvaveben or midgomas: roca

maswavlebelma icis, Tu ra unda iswavlos studentma misi kursis

farglebSi (maswavlebelze orientirebuli midgoma) da raa saWiro

studentis mier kvalifikaciis kompetenciebis miRwevisaTvis (studentze

orientirebuli midgoma).

warsuls Cabarda e.w. ,,daxrili Tavebis” saswavlo procesi, roca

maswavlebeli da studenti Tavdaxrili kiTxulobdnen da werdnen

saleqcio masalas. Tavi iCina meore ukiduresobam _ universitetis Sida

qselSi ganTavsebuli saleqcio masala, romelic ar mdidrdeba

studentis an leqtoris moyvanili magaliTebiT. mimdinareobs ukeTesi

gzebis Zieba.

umaRlesi skolis maswavlebelTaTvis swavlebisa da swavlis axali

midgomebis gacnobierebaSi gansakuTrebulia asociaciis ,,kritikuli

azrovneba wera kiTxvisaTvis” _ roli. am mimarTebiT Catarebul

treningebze marto baTumis SoTa rusTavelis saxelobis universitetSi

(2003-2005) ocze met maswavlebels mieca saTanado sertifikati.

gamoica bevri sayuradRebo meToduri naSromi: (,,strategiebi

sxvadasxva saganSi” Carlz Templi (2002), ,,realuri saswavlo meTodebi”

85

marlen di leferi (2004), ,,inglisuri enis swavlebis meTodikebis

saxelmZRvanelo” (britaneTis sabWo (2008)), romlebic swavlebisa da

swavlis axali midgomebis mravalferovani arCevanis saSualebas iZleva.

,,kulturaTa dialogis” saswavlo procesis marTvis axali

midgomebis SerCevisaTvis ZiriTadad miviCnieT kreditebis transferisa da

dagrovebis sistemiT gaTvaliswinebuli swavlebis formebi: leqcia, swavlebis formebi: leqcia, swavlebis formebi: leqcia, swavlebis formebi: leqcia,

seminari, kvleviTi seminari, savarjiSo kursi, laboratoriuli samuSao, seminari, kvleviTi seminari, savarjiSo kursi, laboratoriuli samuSao, seminari, kvleviTi seminari, savarjiSo kursi, laboratoriuli samuSao, seminari, kvleviTi seminari, savarjiSo kursi, laboratoriuli samuSao,

swavla meTvalyureobiT, wvrTna, damoukidebeli mecadineoba, swavla meTvalyureobiT, wvrTna, damoukidebeli mecadineoba, swavla meTvalyureobiT, wvrTna, damoukidebeli mecadineoba, swavla meTvalyureobiT, wvrTna, damoukidebeli mecadineoba,

internatinternatinternatinternatura, dasaqmeba an ,,moRvaweobis are”, savura, dasaqmeba an ,,moRvaweobis are”, savura, dasaqmeba an ,,moRvaweobis are”, savura, dasaqmeba an ,,moRvaweobis are”, saveeeelelelele praqtika, proeqtebze praqtika, proeqtebze praqtika, proeqtebze praqtika, proeqtebze

muSaoba da a.S.muSaoba da a.S.muSaoba da a.S.muSaoba da a.S.

internet wyaroebis gamoyenebiT SeviswavleT evropis qveynebis

universitetebis: deusto (espaneTi), groningenis (niderlandebi), koimbras

(portugalia), helsinkis, banska botricas (safrangeTi), semelvaisis

(ungreTi) swavleba/swavlaSi siaxleebis gamoyenebis gamocdileba.

analizis safuZvelze SevarCieT swavleba/swavlis organizaciis is swavleba/swavlis organizaciis is swavleba/swavlis organizaciis is swavleba/swavlis organizaciis is

formebi, formebi, formebi, formebi, romelTa gamoyeneba ganapirobebs sasurveli Sedegebis miRwevas:

• leqciebi –informaciuli, aqtiuri.

• tutoriali (garkveul sakiTxTan dakavSirebuli interaqtiuli

swavleba)

• mimarTuli swavleba (momzadebuli samuSao mocemul sakiTxze)

• saswavlo saxelmZRvaneloTi swavleba (struqturirebuli

Teoriuli davalebebi weriT formatSi)

• vizitebi (institutebis, departamentebis)

• problemaze orientirebuli swavleba

• virtualuri swavleba

• kvlevaze dafuZnebuli swavleba

• interprofesiuli swavla (ori an meti profesiuli disciplinis

erTdroulad Seswavla)

• eleqtronuli swavleba

• vorkSofi

• distanciuri swavleba

• sainformacio an vebteqnologiebze dayrdnobiT swavla

86

• zedamxedvelobiT swavleba

• video-audiofirebiT swavleba

• specialuri swavleba_proeqtebi.

mravalferovani gamocdilebidan arCevani saswavlo kursis/modulis

formasa da saswavlo mizanzea damokidebuli.

piradi gamocdilebiT Semowmebis safuZvelze ,,kulturaTa dialogi”

swavleba/swavlisaTvis prioriteti mivaniWeT saswavlo procesis

organizaciis iseT formebs, rogoricaa

aqtiuri leqcia,aqtiuri leqcia,aqtiuri leqcia,aqtiuri leqcia, romelic studentebTan TanamSromlobisa da maTi

leqciaSi CarTulobis pirobebs qmnis. leqciis warmarTvis proceduraSi

gaTvaliswinebulia leqciis misaRwevi miznis Sesabamisi aqtivobebis

dagegmva, drois ganawileba minileqciis, leqtoris komentarsa da

studentTa CarTulobisaTvis, resursebis SeqmnaSi studentTa

monawileoba.

aqtiuri leqciis dagegmvisaTvis xelSemwyobi aRmoCnda 3 _ faziani

modeli (Carlz Templi 2002). I I I I _ _ _ _ faza faza faza faza gamowveva (provocireba)gamowveva (provocireba)gamowveva (provocireba)gamowveva (provocireba)

(students fiqrisa da SekiTxvebisaTvis ganawyobs, ixsenebs mocemul

TemasTan dakavSirebul codnas, svams kiTxvebs, saxavs sakuTar saswavlo

miznebs). II faza II faza II faza II faza _ Sinaarsis realizeba_ Sinaarsis realizeba_ Sinaarsis realizeba_ Sinaarsis realizeba (studenti cdilobs axali

masalis gagebas, erTveba leqciis msvlelobaSi). III fazaIII fazaIII fazaIII faza ____ refleqsiarefleqsiarefleqsiarefleqsia

(axal ideebze fiqri, ukve SeZenili codnis Sefaseba, Sejameba,

interpretireba, msjeloba, analizi).

aqve aRvniSnavT, rom disertantis piradi gamocdileba

mimdinareobda patara auditoriasTan (20-40 studenti). praqtikaSi leqcia

SeiZleba Catardes asi studentisaTvis. aseTi viTareba Cvens SemTxvevaSi

gaTvaliswinebuli ar yofila.

seminariseminariseminariseminari gamoviyeneT ZiriTadi pirobebis Sesaxeb momzadebuli

masalebis prezentaciebisaTvis, zepiri gamosvlebis oponirebis,

internetresursebis moZiebisa da daxarisxebisaTvis, sxva universitetis

studentebTan partnioruli urTierTobisaTvis, riTac seminari

studentTa damoukidebeli muSaobis Sedegebis warmoCenis kargi

saSualeba gaxda.

87

efeqtiani gamodga seminarze leqtoris mier prezentaciis Catareba.

studentebi xalisiT monawileobdnen SekiTxvebis dasmaSi, sadiskusio

problemis gansazRvrasa da SefasebaSi.

studentis SemoqmedebiTi SesaZleblobebis gamovlenis kargi

saSualebaa proeqtebis prezentaciaproeqtebis prezentaciaproeqtebis prezentaciaproeqtebis prezentacia

saswavlo vizitebisaswavlo vizitebisaswavlo vizitebisaswavlo vizitebi gamoviyeneT specifikuri kompetenciebis

amaRlebis, dasaqmebis sferos garemos ukeT warmodgenisaTvis. aq ori

mimarTuleba davnergeT: a) studenti specialuri davalebiT TiTon an

jgufTan erTad awyobs vizits, an b) damsaqmebelTan SeTanxmebiT,

saswavlo procesi mimdinareobs vizitis adgilze.

aRniSnulma formam xeli Seuwyo saWiroebis SemTxvevaSi leqciis

procesSive Seqmniliyo ,,dasaqmebis adgilis” imitacia, ramac ganapiroba

saswavlo miznis miRwevis interesisa da motivaciis amaRleba.

praqtikuli swavlebis ganxorcielebisaTvis dadebiTi Sedegi

mogvca iseTma formam, rogoricaa vorkSofi.vorkSofi.vorkSofi.vorkSofi. mravalferovani meTodebis,

strategiebis, resursebis gamoyenebiT, studentebma individualurad,

wyvilebSi an jgufebSi muSaobiT moamzades angariSebi, zepiri da

werilobiTi prezentaciebi, pedagogiur eseebi, gamarTes debatebi.

tutoriali tutoriali tutoriali tutoriali gansakuTrebiT sasargeblo aRmoCnda modulSi Semaval

sxva saganTan erToblivi integrirebuli saswavlo procesis

marTvisaTvis. gaCnda leqciis msvlelobaSi wamoWril sakiTxebze

msjelobis, erT saganSi miRebuli codnis meore saganSi gamoyenebis

SesaZlebloba. students Seeqmna sasurveli pirobebi TviTgamoxatvisa da

zogadi kompetenciebis ganviTarebisaTvis.

praqtikuli kursipraqtikuli kursipraqtikuli kursipraqtikuli kursi ucxouri enis swavlebaSi gavrcelebuli formaa.

interesis gazrda gamoiwvia realuri savarjiSoebis simulaciam,

savarjiSoebis studentTa mier Sedgenam da eleqtronul qselSi

ganTavsebam.

Tanamedrove saswavlo procesisaTvis damaxasiaTebelia swavlebisa swavlebisa swavlebisa swavlebisa

dadadada swavlis procesisswavlis procesisswavlis procesisswavlis procesis gamijvna. swavlis swavla ganixileba, rogorc

axali midgoma ganaTlebis xarisxis amaRlebisaTvis. gavicnoT zogierTi

ganmarteba:

88

swavla aris Sroma da unda darCes Sromad (k.uSinski.1986), swavla - es

aris Sroma codnis, unarisa da Cvevebis aTvisebisaTvis (m. esipovi,

,,didaqtikis safuZvlebi” 1967)).

swavla aris Sroma... iseTi saqmianoba, romelic qmnis garkveul

Rirebulebas an momzadeba aseTi Rirebulebis Sesaqmnelad (a.gobroniZe,1965

,,ganaTleba”).

swavla miiCneva procesad, romlis drosac viZenT, viyenebT da

vafarTovebT unar-Cvevebs, ganwyoba-damokidebulebas, codnasa da

koncefciebs… swavla aris, erTi mxriv, SemecnebiTi procesi, meore mxriv,

socialurad Sedegiani procesi.

warmatebuli swavlis Sedegad gvemateba rwmena da siamovneba

miRweulis gamo. marcxis SegrZneba ki iwvevs dabal TviTSefasebas, apaTias,

Tavidan aridebis mcdelobas da agresias (endriu polardi, 1997).

swavla... aris refleqturi aqtivoba, romelic SesaZleblobas

aZlevs moswavles, yuradReba miapyros warsul gamocdilebas da gaigos

da Seafasos awmyo, raTa ukeT dagegmos momavali qmedebebi da miiRos

axali codna (jon eboti, 2000).

namdvil swavlas gulis dadeba sWirdeba. swavlis procesSi Cven

vayalibebT sakuTar Tavs. swavlis procesSi Cven viZenT imis gakeTebis unars,

rac adre ar SegveZlo. swavlis procesSi Cven SevimecnebT samyaros da Cvens

damokidebulebas mis mimarT. swavlis procesi gviRrmavebs axlis Seqmnis

niWs da gvaZlevs Zalas CaverToT cxovrebaSi. CvenSi arsebobs aseTi swavlis

survili (piter senJi,1999).

swavla adamianis damoukidebeli qcevis erT-erTi formaa, romelsac

specifikuri sagani da misi Sesatyvisi specifikuri motivic aqvs, -miiCnevda

dimitri uznaZe (1956) da aRniSnavda, rom rodesac subieqti raime

moTxovnilebis dasakmayofileblad ki ar mimarTavs ama Tu im aqtivobas,

aramed mxolod imitom, rom am aqtivobas daeuflos, misi ukeT Sesruleba

SesZlos, maSin Cven ar vambobT: subieqti swavlobso am aqtivobas. swavla am

89

SemTxvevaSi damoukidebeli, Tavisufali qcevis formad iqceva. namdvil

swavlasTan am SemTxvevaSi gvaqvs saqme.

swavlisswavlisswavlisswavlis funqcifunqcifunqcifunqcia moicavsa moicavsa moicavsa moicavs SemdegSemdegSemdegSemdeg cnebebscnebebscnebebscnebebs::::

• codna _ faqtebis, movlenebis, Teoriebis codna.

• Cveva-unari - proceduruli codna, anu codna imisa, Tu ra gaakeTo,

rogor gaakeTo, sad da rogor gamoiyeno konkretuli codna.

• kvleva - adamianis Zalisxmeva, mimarTuli amocanis amoxsnisaken,

situaciis Sefasebis, miznebis Camoyalibebis da maTi gadaWris

aqtivobisaTvis mzaobasaken.

swavla adamianis unarebis erT-erTi urTulesi aspeqtia. igi

gulisxmobs saswavlo situaciaSi iseT arCevans, romelic individis

SexedulebiT saerTo da nawilobrivi miznebis miRwevisaTvis aucilebelia.

e.i. pirovnebas, romelic iswrafvis ganaxorcielos romeliRac moqmedeba,

unda undodes ara marto moqmedebis saTanado sistemis arCeva, aramed unda

SeeZlos kidec Sesabamisi qmedebis Sesruleba. es ki miiRweva swavlis

swavliT.

swavla qcevaa, amdenad, sxva qcevaTa msgavsad, SesaZlebelia am qcevis

daufleba anu swavlis swavla. (n. baramiZe 1996).

swavlis swavla niSnavs Tanamedrove pirobebSi mecnieruli da

politikuri informacii uxv nakadSi saWiro axali codnis

damoukideblad SeZenis unars (i.bibileiSvili 2008).

aRsaniSnavia, rom swavlis swavlis aucileblobis problema gasuli

saukunis 80-iani wlebidan gaxda aqtualuri. saWiro gaxda pirovneba

daufleboda im unar-Cvevebs, romelTa meSveobiTac igi damoukideblad

SeiZenda axal codnas, SeZlebda Zveli codnis axal situaciaSi gamoyenebas.

am mimarTulebiT iqmneboda Sromebi, gamokvlevebi. davasaxelebT

gamokvlevas ,,mecnieruli meTodebis CarTva ganaTlebis SinaarsSi” (c.

megrelaZe, 1983), romelic asabuTebda moswavlis mier saswavlo procesSi

mecnieruli meTodebis gamoyenebis dauflebis efeqturobas; ,,swavlis

xarisxis amaRleba jgufuri muSaobis dros”( v. tarantei 1983) da sxva.

90

swavlis swavla individis akademiuri da pirovnuli ganviTarebis

erT-erTi wamyvani fenomenia. igi avlens individis ara marto saazrovno

unarebs, aramed imasac iTvaliswinebs, ramdenad iRebs igi akademiur

davalebebs da rogor iyenebs Tavis saazrovno SesaZleblobebs maT

Sesasruleblad.

swavlis swavlas transferul kompetenciad Tvlis mecnieri,

fsiqologi klaferi ((((2000).... igi swavlis swavlas ukavSirebs ara marto

erTi, aramed sxvadasxva sagnis specifikur unar-Cvevebs.

yuradRebas ipyrobs neskauzenis ( 1987) mosazreba, romelic ayalibebs

motivaciis da nebelobis sistemur Teoriul models, romlis mixedviT,

pirovneba swavlis swavlis gadawyvetilebis miRebamde, afasebs imas, Tu

ramdenad sasurvelia misTvis esa Tu is mizani da ramdenad realuria misi

ganxorcielebis SesaZleblobebi.

swavlis swavlis ganxorcielebaSi mniSvnelovania socialur-

moraluri sfero: urTierToba mSoblebTan, maswavleblebTan da

TanatolebTan, socialuri miznebis urTierTqmedeba akademiur miznebTan.

mecnier-fsiqologebi (bandura (1997), baumrindi (1996), venceli (1996),

higginsi (1990), klaferi (2000)) Tvlian, rom swavlis swavlis procesi

kognitur mxareebze fokusirdeba.

swavlis swavlis procesi gulisxmobs adamianis mier sakuTari

swavlis marTvas, romelic moicavs swavlis dagegmvas, Sefasebas, da mudmiv

monitorings.

swavlis swavlas aqvs ori komponenti: gonebrivi da emociuri.

gonebrivi komponenti moicavs or sferos: swavlis moqmedebebi, azrovnebis

moqmedebebi. swavlis moqmedebebis ZiriTadi komponentia swavlis marTvis

unar-Cvevebis ganviTareba, kerZod, swavlis operaciebisa da Cvevebis

daufleba (informaciis damaxsovreba) da maTi gamoyeneba. azrovnebis

moqmedebis ZiriTadi komponentebi moicavs logikur azrovnebas, problemis

gadawyvetas, sakuTari swavlis procesis gacnobierebas da gamoyenebas.

91

emociuri komponenti gulisxmobs pirovnebis mier sakuTari emociebis

marTvas, anu TviTregulacias. igi gulisxmobs: Secdomis danaxvisa da

gamosworebis unarebs, ucnobi viTarebisadmi Seguebas, warmatebis imeds.

swavlis swavlis unar-Cvevis Sefaseba moicavs ara mxolod pirovnebis

saazrovno unar-Cvevebs, aramed iTvaliswinebs imasac, Tu ramdenad iRebs igi

akademiur davalebas da rogor iyenebs Tavis unar-Cvevebs mis gadasaWrelad.

Tanamedrove swavlis swavlas metakogniciasac (perkinsi 2007) uwodeben.

metakognicia gulisxmobs pirovnebad Camoyalibebis procesis dakavSirebas

sxvadasxva saswavlo situaciisa da moTxovnebis Sesabamis qcevasTan. igi

orientirebulia saswavlo disciplinaze, miznebze, amocanis gacnobierebis

xarisxze, mudmiv TviTkontrolze.

swavlis swavla saWiroebs dagegmvasa da Sesabamisi teqnologiebis

flobas. (i. basilaZe 2006, i. bibileiSvili 2009, l. TavdgiriZe 2007, c.

megrelaZe 2009).

umaRles skolaSi swavlis dagegmva swavlebasTan erTad moisazreba.

maswavleblis mier gasaTvaliswinebelia Semdegi:

• kursis mTavari mizanis, amocanebis, Sedegebis, Sesatyvisoba

programis ZiriTad mizanTan, amocanebTan da SedegebTan.

• saswavlo kursSi gansaxilveli problemebi ramdenad poulobs

asaxvas dRevandel samyaroSi, ra mniSvneloba aqvs mis Seswavlas

specialistisaTvis.

• rogor gamoiyeneben studentebi kursis gavlis Sedegad miRebul

codnasa da unar-Cvevebs praqtikuli muSaobis procesSi, anu romel

sferoSi da sad SeuZliaT sazogadoebisaTvis sasargeblo

saqmianobis ganxorcieleba.

• vis SeuZlia daexmaros, warmarTos da gaakontrolos maTi

saqmianoba.

• ra saxis swavleba dasWirdebaT profesiuli kvalifikaciis

Semdgomi amaRlebisaTvis.

92

• rogor SeZleben studentebi TavianTi saqmianobis kursis miznebTan

da amocanebTan SesabamisobaSi moyvanas da sasurveli kompetenciis

donis miRwevas.

• rogor Sefasdeba studentis saqmianoba.

• studentis winaSe gafarToebuli kvlevis perspeqtivis dasaxva.

iseTi problemebis SerCeva, romlis gadawyveta sasurveli da

sasargebloa. SesaZlebloba _ studentma gaiaros etapebi: referati,

moxseneba, sabakalavro naSromi, samagistro naSromi, sadoqtoro

disertacia.

• studentis mier samecniero-kvleviTi muSaobis meTodebis gacnoba,

maTi SerCeva da gamoyeneba.

ECTS sistema gvTavazobs swavlis iseT formebs, rogoricaa sistema gvTavazobs swavlis iseT formebs, rogoricaa sistema gvTavazobs swavlis iseT formebs, rogoricaa sistema gvTavazobs swavlis iseT formebs, rogoricaa

naSromebis, statiebis, wignebis kiTxva, wyaroebis analizi, dialogi, naSromebis, statiebis, wignebis kiTxva, wyaroebis analizi, dialogi, naSromebis, statiebis, wignebis kiTxva, wyaroebis analizi, dialogi, naSromebis, statiebis, wignebis kiTxva, wyaroebis analizi, dialogi,

diskusiuri specifikuri davalebebis Sesruleba, prezentacia, diskusiuri specifikuri davalebebis Sesruleba, prezentacia, diskusiuri specifikuri davalebebis Sesruleba, prezentacia, diskusiuri specifikuri davalebebis Sesruleba, prezentacia,

TavTavTavTaviiiissssufali wera, mcire moculobis referatebis an statiis dawera, ufali wera, mcire moculobis referatebis an statiis dawera, ufali wera, mcire moculobis referatebis an statiis dawera, ufali wera, mcire moculobis referatebis an statiis dawera,

angariSis Sedgena, saWiro masalis moZieba biblioTekaSi an eleqtronul angariSis Sedgena, saWiro masalis moZieba biblioTekaSi an eleqtronul angariSis Sedgena, saWiro masalis moZieba biblioTekaSi an eleqtronul angariSis Sedgena, saWiro masalis moZieba biblioTekaSi an eleqtronul

formatSi.formatSi.formatSi.formatSi.

rogorc aRvniSneT, swavlebisa da swavlis meTodebis (strategiebi,

zogierT literaturaSi gamoyenebulia termini ,,instrumenti”) farTo da

mravalferovani arCevania, romelTa gamoyeneba saswavlo procesis

sxvadasxva fazaSia SesaZlebeli, Tumca mkveTri zRvari ar arsebobs.

davasaxelebT zogierTs: fokusirebuli SekiTxvebi, fokusirebuli SekiTxvebi, fokusirebuli SekiTxvebi, fokusirebuli SekiTxvebi, gonebrivi ieriSigonebrivi ieriSigonebrivi ieriSigonebrivi ieriSi,,,,

mozaika Imozaika Imozaika Imozaika I, , , , klasteri (ablabuda)klasteri (ablabuda)klasteri (ablabuda)klasteri (ablabuda),,,, molodinis memolodinis memolodinis memolodinis meTodiTodiTodiTodi,,,, grafgrafgrafgrafiiiikuli kuli kuli kuli

organizatorebiorganizatorebiorganizatorebiorganizatorebi,,,, ormxrivi Canaweris dRiuriormxrivi Canaweris dRiuriormxrivi Canaweris dRiuriormxrivi Canaweris dRiuri,,,, problemuri kiTxvaproblemuri kiTxvaproblemuri kiTxvaproblemuri kiTxva,,,,

terminebi winaswarterminebi winaswarterminebi winaswarterminebi winaswar,,,, urTierTurTierTurTierTurTierTswavlebaswavlebaswavlebaswavleba, , , , aTwuTiani esseaTwuTiani esseaTwuTiani esseaTwuTiani esse, , , , rolebiTrolebiTrolebiTrolebiT TamaSi., TamaSi., TamaSi., TamaSi.,

iswavle realoba jgufSi, daexmare students azri gamoTqvas, drama iswavle realoba jgufSi, daexmare students azri gamoTqvas, drama iswavle realoba jgufSi, daexmare students azri gamoTqvas, drama iswavle realoba jgufSi, daexmare students azri gamoTqvas, drama

auditoriaSi, momiyevi ambavi, gaakeTe Sen TvauditoriaSi, momiyevi ambavi, gaakeTe Sen TvauditoriaSi, momiyevi ambavi, gaakeTe Sen TvauditoriaSi, momiyevi ambavi, gaakeTe Sen TviTon.iTon.iTon.iTon.

swavlis meTodebi (strategiebi) exmareba students proceduruli

codnis gaRrmavebaSi. igi ganapirobebs Zalisxmevis mobilizebas amocanis

amoxsnisaken, situaciis Sefasebis, miznebis Camoyalibebasa da maTi

gadaWris moqmedebisaTvis mzaobas. saSualebas aZlevs students

gamoiyenos miRebuli gamocdileba, gaigos da Seafasos, ras iTxovs awmyo

93

viTareba, ukeT dagegmos momavali qmedebebi da miiRos axali. amasTan,

agvareben saswavlo procesSi wamoWril problemebs: drois ukmarisoba,

moumzadebloba, aqtivobis arapraqtikuloba, ganwyobis uqonloba, Temis

sirTule da sxva. magaliTad: kreatulobis ideis ganviTarebis meTodis

gamoyeneba saSualebas iZleva saswavlo masalis ukeTes gagebisaTvis

Seiqmnas kreatuli idea, romelic xels Seuwyobs gagebas, araswori azris

Secvlas, Seqmnis axali ideis winapirobas, wyvilebsa da jgufebSi

muSaobisaTvis efeqtur pirobebs.

,,blumis taqsonomia” (blumi 1956) (codna, gageba, gamoyeneba,

analizi, sinTezi, Sefaseba). rolebiT TamaSi, diskusia, ideebis zepri

gacvla simulacia (ararealuri situaciebi), debatebi (ideebis wardgena

da dacva), didaqtikuri da profesiuli TamaSebi.

studentebsa da maswavleblebs saSualeba aqvT gaecnon

swavleba/swavlis axal formebis teqnologiuri sakomunikacio qselebis

gamoyenebiT. Tanamedrove eleqtronuli swavlebis menejmenti (sistemebi),

rogorc wesi, iyeneben iseT specialur saSualebebs, rogoricaa

virtualuri saswavlo garemo (magaliTad Web CT, Blackboard), pirdapiri

veblinkebi umaRles skolaSi swavlebis aqtiuri meTodebis Sesaxeb da

sxva.

ramdenadac Cveni kvlevis sferoa ucxouri ena, rogorc meore ena,

romelic moicavs sxvadasxva kvalifikacias, swavlebisa da swavlis

formebis meTodebis SerCevisas mniSvnelovani amocana gaxda im

gamocdilebis Seswavla, romliTac swavleba/swavlis meTodebis

gamoyenebiT miRweul iqna kvalifikaciiT gaTvaliswinebuli

kompetenciebi. am mimarTebiT yvelaze sandod miviCnieT proeqt ,,Tuningis”

(2005) mier mxardaWerili gamocdileba, romelic aRiarebulia evropis

universitetebis mier.

amgvari midgomis motivia, rom SegverCia iseTi kompetencia da

swavleba/swavlis meTodebi, romelic Seqmnis ,,kulturaTa dialogis”

modulSi asaxvis pirobebs. warmovadgenT zogierTi modulis nimuSs,

romelic efeqturad gamoiyeneba praqtikul saqmianobaSi.

94

nimuSi I. nimuSi I. nimuSi I. nimuSi I. dargobrivi sfero ,,istoria”dargobrivi sfero ,,istoria”dargobrivi sfero ,,istoria”dargobrivi sfero ,,istoria” misaRwevi misaRwevi misaRwevi misaRwevi kompetencia:kompetencia:kompetencia:kompetencia: ucxo

enaze komunikaciis unari, istoriografiul mecnierebaSi aRiarebuli

profesiuli terminologiisa da teqnikis gamoyenebiT.

swavlebis meTodi, forma ____ enis kursebi da laboratoriebi,

istoriis kursebi ucxo enaSi, istoriuli wignebis kiTxva sxva enaze,

mobiloba, virtualuri mobiloba.

swavlis formebi _ gramatikuli da leqsikuri swavla da praqtika,

praqtika saubarSi, zepiri prezentacia da diskusia, ucxoel

studentebTan muSaoba, videokonferenciebi.

nimuSi II. nimuSi II. nimuSi II. nimuSi II. dargobrivi sfero ,,fizika”dargobrivi sfero ,,fizika”dargobrivi sfero ,,fizika”dargobrivi sfero ,,fizika”, misaRwevimisaRwevimisaRwevimisaRwevi kompetenciakompetenciakompetenciakompetencia:

flobdes ucxo enas da swavlobdes kurss ucxo enaze, swavlobdes

sazRvargareT gacvliTi programebiT.

swavlebis meTodebi _ savarjiSoebi, axsniTi komentari,

videorgolebi.

swavlis meTodebi _ kiTxvebze pasuxi, anotaciis Sedgena, Tezisebi,

zepiri da werilobiTi prezentacia.

nimuSi III.nimuSi III.nimuSi III.nimuSi III. dargobrivi sferodargobrivi sferodargobrivi sferodargobrivi sferossss kompetenciis SerCevisa da

dauflebis xarisxis gansazRvrisaTvis SeiZleba gamoyenebul iqnas

kiTxvari Semdegi sakiTxebiT:

a) SearCieT kursis bolos misaRwevi kompetencia? ras niSnavs es

kompetencia studentisaTvis?

b) swavlis Sedegebi SesabamisobaSia SerCeul kompetenciastan?

g) swavlebisa da swavlis SesaZlo strategiiT (meTodebiT), rogor

exmarebiT studentebs miaRwion am kompetencias?

d) rogor afasebT, miaRwies Tu ara am kompetencias. rogor gaigon

studentebma, rom maT miaRwies kompetencias, da Tu ara, daasaxelon

amis mizezebi.

am kiTxvaris gamoyeneba saSualeba mogvca xeli Segvewyo studentze

orientrebuli swavleba/swavlis ganxorcielebisaTvis.

wamoiWra problema saswavlo procesSi ,,kulturaTa dialogis”

miRweuli done ra etaps miaRwevs profesiuli praqtikis dros. am

mimarTebiT gansakuTrebuli yuradReba miipyro r. beneris modelma da n.

95

Stainekeri _ belis taqsonomiam (1984), romelTac farTo gamoyeneba aqvT

profesiuli kvalifikaciis momzadebaSi.

gTavazobT r. beneris ,,profesiuli unarebis, kompetenciebis

gamomuSavebisa da ganviTarebis models.

I. etapi _ damwyebi

II. etapi _ garkveuli gamocdilebis mqone damwyebi.

III. etapi _ kompetenturi.

IV. etapi _ profesionali

V. etapi _ eqsperti

r. Stainekerisa da a. belis taqsonomia (1979)

I. demonstrirebis donedemonstrirebis donedemonstrirebis donedemonstrirebis done _ maswvleblis mier masalis modelireba da

demonstrireba.

II. monawileobis donemonawileobis donemonawileobis donemonawileobis done _ maswavleblis zedamxedvelobiT studentebis

mier individualuri praqtikuli elementebis daufleba.

III. identificirebis doneidentificirebis doneidentificirebis doneidentificirebis done _ studentis mier praqtikuli saqmianobis

marTva mcire instruqciiT.

IV. internalizaciinternalizaciinternalizaciinternalizaciiiiis dones dones dones done _ miRebul codnas praqtikaSi

ganaxorcielebis specialistis an maswavleblis zedamxedvelobiT.

V. demonstraciisdemonstraciisdemonstraciisdemonstraciis donedonedonedone _ studentis damoukideblad muSaoba da sxvisi

daxmarebis SesaZlebloba.

orive modelSi sainteresoa praqtikis periodSi studentis rogorc

,,eqspertis” da ,,sxvisi daxmarebis SesaZleblobis mqone adamiani”

warmoCena, rac motivs qmnis swavlis ukeTesi Sedegebis miRwevisa da

gamoyenebisaTvis, amasTan mkafioa sasurvel Sedegebamde gasavleli gza.

saswavlo procesis marTvaSi gansakuTrebuli mniSvneloba aqvs

aqtivobis sworad dagegmvis SerCevas. ,,aqtivoba gulisxmobs pirovnebis

an jgufis iniciativas, moqmedebasa da pasuxismgeblobas. aqtivobas

ganapirobebs motivi, romelic mimarTulia miznis realizaciisaken: -wers

kraufordi (1996:43). aqtivobaSi vlindeba studentTa miswrafeba dasaxuli

miznis ganxorcielebisaTvis, rasac saTanado pirobebi da moqmedebis

Sesatyvisi formebi sWirdeba.

profesiuli ganviTarebisa da saerTod, sazogadoebrivi

progresisaTvis gansakuTrebuli mniSvneloba eniWeba aqtivobis Teoriis

96

sam mniSvnelovan debulebas (romelic ZiriTadad vigotskis (1981)

kulturis fsiqologiis ZiriTad debulebebs eyrdnoba) : pirveli swavla

mTeli cxovrebis ganmavlobaSi, romelic iwyeba bvSvobidan da grZeldeba

sicocxlis dasasrulamde. meore, praqtikisa da cnobierebis interaqcia

praqtikis, moqmedebis procesis analizis gziT. mesame, safuZvliani

codnis daufleba interaqciis gziT, rac gvaswavlis konkretul

socialur-kulturul-istoriul garemoSi moqmedebas.

gasaziareblad migvaCnia rekomendaciebi da rCevebi, romlebic

SemoTavazebulia naSromSi (avtorTa koleqtivis naSromi, ‘’gaxde

inglisuri enis maswavlebeli, Teoria da praqtika inglisuris swavlebis

saqarTveloSi’’, 2008; petersonis ,,kultura enis swavlebis procesSi”,

2003), romelic inglisur enasTan erTad kulturis swavlebis gzebs

ganixilavs. aRniSnulia, rom enis swavlebisas sakuTari da ucxo

kulturebis Seswavla efeqturia Semdegi aqtivobebisaqtivobebisaqtivobebisaqtivobebis gamoyenebiT:

• video gakveTilebis, romelTac win uZRveba instruqcia kulturul

qcevebTan dakavSirebiT.

• simRerebi. aqtivobebi, romlebic Seicavs sxvadasxva simRerebsa da

samRerebs, musikalur Souebs da filmebs, romlebis ucxo

kulturis ukeTgagebisakena ris mimarTuli.

• roliT-TamaSi. es aqtivoba uzrunvelyofs sstudentebs

cxovrebiseul sinamdvilesTan axlo situaciebiT, rodesac maT

SeuZliaT gaivarjiSon sxvadasxva kulturul situaciebSi iseve

rogorc enis sakiTxebSi.

• proeqtebi. esaa Zalian kargi saSualeba studentebisaTvis rom

miaRwion sxva kulturis aspeqtebis codnis sasurvel kompetencias.

• ganxilva. es SeiZleba Seexos kulturis specifikur aspeqts, is

SeiZleba iyos formaluri an araformaluri, organizebuli an

araorganizebuli (spontanuri). literaturis wakiTxva da filmebis

naxva SeiZleba iyos mdidari wyaro kulturuli wyaros miRebisa da

kargi masala sadiskusio ganxilvisaTvis.

saswavlo procesSi aqtivobebis gamoyenebiT exmareba

maswavlebels da students komunikaciuri kompetenciebis miRwevaSi

97

aRniSnulia wignSi (“Teaching and Learning in the Language Classroom”, Tricia Hedge,

2002) aq ganxilulia magaliTi: lingvisturi mniSvneloba Semdegi

winadadebebis aris erTi da igive: a) Open the door; b) Could you open the door? c)

I was wondering if you could possibly open the door. miuxedavad amisa, studentama

unda SeZlos gaakeTos arCevani am winadadebebs Soris mxolod adamianis

asakis, socialuri statusis da masTan damokidebulebis gaTvaliswinebiT.

aseve gasaTvaliswinebelia situacia da intonacia. sxva SemTxvevaSi

gaugebroba SeiZleba warmoiSvas.

kulturas yovelTvis aqvs gavlena ucxo enis gamoyenebisas da

rogorc Sedegi ucxo kulturis swavlisa (an kulturebisa). swored

dagegmili swavleba/swavlis meTodebis, strategiebis, aqtivobebis

gamoyenebiT studentebi ucxo enis dauflebasTan erTad ganaviTareben

SesaZleblobas, imoqmedon kulturulad misaRebi qceviT.

amrigad ,,kulturaTa dialogis” saswavlo procesis marTviT

efeqturi, sasurveli Sedegis miRwevisaTvis aucilebeli faqtorebia:

• misaRwevi Sedegebisa da kompetenciebis gansazRvra

• tradiciuli da inovaciuri saqmianobis Sexameba

• swavleba/swavlis organizaciis formebis, meTodebis strategiebis

axali midgomebis gamoyenebis sasargeblo gamocdilebis gaziareba

• uaxlesi mecnieruli kvlevebisa da Sexedulebebis mixedviT

Camoyalibebuli rCevebisa da rekomendaciebis Seswavla da

gaTvaliswineba.

• piradi kvlevebiT miRweuli Sedegebis Semowmeba praqtikul

saqmianobaSi.

,,kulturaTa dialogis” kursis/modulis xarisxiani Sedegebisa da

saWiro kompetenciis miRwevisaTvis swavleba/swavlis formebis, meTodebis

strategiebis SerCevisaTvis saWiro principebia:

• swavlebis organizaciebis formebis swavlis strategiebis

Sesabamisoba saswavlo mizanTan, misaRwev kompetenciebTan.

• studentTa motivaciisa da interesis amaRlebis xelSemwyobi

aqtivobebis dagegmva saswavlo procesSi.

98

• studentTa SesaZleblobebisa da saswavlo bazis (resursebis)

realuri viTarebis gaTvaliswineba.

• studentis mier gacnobiereba ra gaakeTos, rogor gaakeTos, sad da

rogor gamoiyenos konkretuli codna.

swavleba/swavlasTan dakavSirebuli sakiTxebis ganxilvisas

aucileblad dgeba sakiTxi studentis mier miRweuli Sedegebis gazomvis,

Sefasebis Sesaxeb. am problemis kvleva gaxda Semdegi paragrafis

ZiriTadi sakTxi.

$$$$ 2.2.2.2. studentTa codnis studentTa codnis studentTa codnis studentTa codnis Sefasebis komponentebisa da kriteriumebis Sefasebis komponentebisa da kriteriumebis Sefasebis komponentebisa da kriteriumebis Sefasebis komponentebisa da kriteriumebis

SerCevaSerCevaSerCevaSerCeva

studentis mier ucxouri enebis swavleba/swavlis mimarTulebis _

,,kulturaTa dialogis” miRweuli donis Sefasebis formebis, meTodebis,

sqemebis SerCevis ZiriTad principad miviCnieT swavlis Sedegebis,

kompetenciebisa da ECTS sistemis kreditebis dakavSireba.

problemis ukeT warmoCenisaTvis ganvixiloT studentis codnis

SefasebasTan dakavSirebuli axali midgomebi. rogorc cnobilia,

Sefaseba saganmanaTleblo procesis mniSvnelovani nawilia. Sefasebis

formebisa da procedurebis srulyofis Sesaxeb mravali naSromi da

mosazreba arsebobs.

Sefaseba udides rols asrulebs swavlis motivacis

CamoyalibebaSi. yuradReba unda mieqces imas, Tu vin da ras afasebs,

,,Sefasebis sagani SeiZleba iyos saswavlo MmuSaobis Sedegebi, xerxebi,

unar-Cvevebi. mniSvnelovania ara marto amocanis amoxsna, aramed isic, Tu

ra gziT amoixsna igi”, – werda prof. a. gobroniZe (2000:203)

Sefaseba iZleva srul informacias studentis winsvlis,

saqmianobisa da problemebis Sesaxeb. meore mxriv, Sefaseba gviCvenebs,

ramdenad kargad aswavlis profesori da ramdenad warmatebulia is

meTodika, romelsac igi iyenebs” (i. bibileiSvili, baTumi, 2008).

99

umaRles skolaSi studentTa Sefasebis sakiTxi yovelTvis iyo

sakamaTo da sazrunavi problema. reformamde arsebobda Sefasebis ori

forma: CaTvla da gamocda. orive forma gamoiyeneboda semestris

dasasruls. codnis Sefaseba ZiriTadad mimdinareobda bileTebis

meSveobiT. aRsaniSnavia isic, rom mowinave leqtor-maswavleblebi

iyenebdnen originalur formebsa da meTodebs, magram maT oficialuri

aRiareba ar hqonda.

Sefasebis axal midgomebTan dakavSirebiT yuradRebas ipyrobs

frank serafinis statia (2001) ,,Sefasebis sami paradigma: gazomva,

procedura, kvleva-Zieba”. statiaSi aRniSnulia, rom roca maswavlebelze

orientirebuli kurikulumidan studentze orientirebul kurikulumze

xdeba gadasvla, saWiroa Sefasebis daniSnulebisa da meTodebis

gadaxedva.

Sefasebis paradigmiT gazomva obieqturia, aq standartSi Casma da

sandooba ufro mniSvnelovania, vidre maswavleblis an studentis

CarTuloba. testirebis procesSi qulebs kompiuteri angariSobs. testebi

samarTlianobis dasacavad gasaidumloebulia. Sedegebi

erTmniSvnelovania da naklebad gamoiyeneba Semdgomi gaumjobesebisaTvis.

Sefaseba, rogorc procedura, upiratesobas aniWebs namuSevrebis

Segrovebis process, konkretul qmedebas. igi xSirad ori paradigmis

(gazomva da kvleva-Ziebas) nazavia.

Sefaseba, rogorc kvleva-Zieba, mravalferovan raodenobriv da

xarisxobriv teqnologias iyenebs. es aris kvleva-Ziebis, interpretirebis

procesi, sadac Sefaseba xdeba aTvisebis donis, damokidebulebis,

wignierebis mixedviT. igi ukavSirdeba studentis mier portfolios

Seqmnas, samecniero proseminarSi monawileobas, referatebs, moxsenebebs,

damoukidebeli davalebebis Sesrulebas.

umaRlesi skolebis saqmianobis gacnoba cxadyofs, rom

mimdinareobs sxvadasxva safexurze studentTa codnis Sefasebis axali

formebis danergva (rsu, awsu).

aRsaniSnavia, rom Sefasebis sakiTxebTan dakavSirebiT 2005 wlidan

daiwyo momzadeba ,,Sefasebis evropuli instruqciisa”, sadac sxva

sakiTxebTan erTad yuradRebas ipyrobs Sefasebis procedura, romelic

100

unda: ,,Seesabamebodes sakuTar daniSnulebas, iqneba es diagnostika,

formireba Tu Sejameba; hqondes niSnis daweris mkafio kriteriumebi;

Sefasebas warmarTavdnen is specialistebi, romelTac esmiT Sefasebis

arsi, icis sasurveli kvalifikaciis Sesabamisad studentisaTvis saWiro

codna da unarebi; sadac SesaZlebelia, Sefaseba ar eyrdnobodes erTi

gamomcdelis azrs.” (http://tuning.unideusto.org/tuning).

saganmanaTleblo struqturebis urTierTSewyobisaTvis evropaSi

Catarebuli kvlevebis SedegebSi mniSvnelovani adgili daiWira Sefasebis

problemam. miCneulia, rom ,,Sefaseba ar aris mxolod swavlebisa da swavlis

periodis bolo etapi, aramed farTo gagebiT am procesebis centraluri

elementia da pirdapir ukavSirdeba swavlis Sedegebs” robert vagenaari

(2003).

evropis erTiani saganmanaTleblo sivrceSi CarTvis Semdeg,

saqarTvelos universtetebSi dainerga Sefasebis kreditebis danergvisa

da transferis sistema (ECTS User’s Guide: http://europa.eu.int/comm/education/

Socrates_ects.html).

aRsaniSnavia, rom 1989-1995 wlebSi 145 umaRles saswavlebelTan

TanamSromlobiT evrosabWos mier Seqmnilma komisiam SeimuSava

kreditebis transferis evropuli sistema. evropis umaRlesi ganaTlebis

politikaSi mimdinare cvlilebebma ganapiroba kreditebis transferis

sistemis kreditebis transferisa da dagrovebis sistemad gardaqmna

(ECTS 2004).

evropis qveynebis umaRlesi saswavleblebi aRiareben ECTS

mniSvnelobas ganaTlebis evropuli sivrcis CamoyalibebaSi, ris

Sesaxebac aRniSnulia sorbonis deklaraciaSi(1998), boloniis

deklaraciaSi (1999), praRis komunikeSi (2001).

umaRlesi skolebis garda EECTS sistema gamoiyeneba umaRlesi

ganaTlebis iseTi formebisTvisac, rogoricaa dauswrebeli swavleba,

distanciuri swavleba, ganmeorebadi saswavlo periodebi (kvalifikaciis

gadamzadeba, treningi da a.S. rasac uwodeben ,,swavlas mTeli sicocxlis

manZilze”).

101

ECTS saSualebas aZlevs umaRles dawesebulebas dagegmos

saqmianoba efeqturi gzebiT sasurveli Sedegebis misaRwevad. igi xels

uwyobs Sedegebis monitoringisa da swavleba/swavlis xarisxis

gaumjobesebas, uzrunvelyofs studentTa mobilobas rogorc qveynis

SigniT, aseve sazRvargareT, saganmanaTleblo sistemis dakavSirebas

nacionalur da saerTaSoriso doneze, gvevlineba, rogorc evropis

studentTa partnioruli urTierTobis xelSemwyobi.

ECTS –is 60 kreditiT izomeba akademiuri wlis ganmavlobaSi

studentis saswavlo datvirTva, Sesabamisad, yvela safexuris

(profesiuli, bakalavriati, magistratura, doqtorantura) saswavlo

datvirTva.

studentis saswavlo datvirTvis sazomi aris krediti, romelic

dafuZnebulia mocemuli saswavlo erTeulis (kursis an modulis)

Sesaswavlad aucilebeli drois raodenobaze. studentis samuSao

saaTebis raodenoba, romelic saWiroa mocemul doneze swavlis

Sedegebis misaRwevad, damokidebulia studentis SesaZleblobebze,

swavlebisa da swavlis meTodebze, saswavlo resursebze, Sefasebis

formebze. ECTS sistema students saganmanaTleblo programis centrSi

ayenebs.

kreditebi moicavs sakontaqto da damoukidebeli muSaobis dros.

sakontaqto dro, ECTS leqsikonis ganmartebiT, aris 60 _ wuTiani

kontaqti maswavlebelsa da students, an studentTa jgufebs Soris,

xolo ,,Tuningis” leqsikoniT, sakontaqto saaTebi aris swavleba/swavlis

45-60= wuTiani periodi, rodesac maswavlebeli CarTulia uSualod

studentis an studentTa jgufis swavlebis procesSi. orive ganmarteba

erTmaneTs avsebs. rekomendebulia Semdegi ganawileba: 5 krediti niSnavs

studentis damoukidebeli muSaobis 125-150=saaTian datvirTvas. 60=

kreditiani _ niSnavs saswavlo wlis ganmavlobaSi 1500-1800 saaTs. 1

krediti 25-30 sakontaqto saaTis tolia. rekomendaciebSi universitetebs

TavianTi SesaZleblobebis Sesabamisad SeaqvT cvlilebebi.

kreditebis miReba, aTviseba xdeba maSin, roca kursis an modulis

erTeuli an sxva aqtivoba (magaliTad praqtikuli) warmatebiTaa

dasrulebuli da Sefasebulia.

102

ECTS sistema evropis umaRlesi ganaTlebis sistemaSi Sesadarobisa

da Tavsebadobis erT-erTi umTavresi meqanizmia, mkafiod gansazRvruli

midgomebiT, gamWvirvalobiT da studentTa mimarT Ria damokidebulebiT.

Sefasebis axali sistemis mixedviT, moTxovnebi imis Taobaze, Tu ra

saqmianobaa gansaxorcielebeli sasurveli Sedegebis misaRwevad

studentebisaTvis, silabusis meSveobiT kursis dawyebisTanave aris

cnobili, rac studentis swavlas mizanmimarTuls xdis, xolo

maswavlebels saSualebas aZlevs students Seuqmnas codnis SeTvisebis,

gamovlenis SesaZlebloba da pirobebi.

ECTS sistemiT Sefaseba SeiZleba iyos SefasebiTi da ganmaviTarebeli.

efeqturia uwyveti - mimdinare Sefaseba, anu, roca studentis samuSao

fasdeba kursis Seswavlis ganmavlobaSi da ara mxolod saboloo gamocdaze,

rac xels uwyobs students waxalisdes ukeTesi SedegisaTvis.

ganmaviTarebel Sefasebis komponentad ganixileba diagnostikuri Sefaseba.

diagnostikuri Sefasebis dros xdeba garkveuli momentisaTvis arsebuli

codnisa da unar-Cvevebis Sefaseba, raTa zustad dagegmos swavlis procesi

susti da Zlieri mxareebis gaTvaliswinebiT.

miRebulia uwyveti Sefaseba, romelic aRniSnavs situacias, rodesac

Sefaseba mimdinareobs swavlis mTeli periodis ganmavlobaSi da moqmedebs

saboloo Sefasebaze.

Sefasebas semestrSi ZiriTadad sam etapad yofen I da II etapi

mimdinare Sefasebaa, romlis drosac students saSualeba eZleva

gaaumjobesos MmiRweuli Sedegi, xolo III etapis Sedegi ar icvleba.

saboloo niSani gamomdinareobs samive etapis jamidan. qulebi nawildeba

sxvadasxva variantiT. magaliTad: 25+25+50; 20+20+60 da 30+30+40.

ECTS sistemis mixedviT, indiferencirebuli niSnebi ganisazRvreba

100 qulis farglebSi. studentTa Sefasebis niSani aris ricxvobrivi an

xarisxobrivi sazomi erTeuli, romelic dafuZnebulia kargad

Camoyalibebul kriteriumebze da gamoiyeneba rogorc individualuri

modulis an kursis erTeulis, aseve saganmanaTleblo programis

Sefasebis aRwerisaTvis.

103

Sefasebis axali sistemis moTxovnebis mimoxilvidan cxadi xdeba,

rom saswavlo kursis/modulis ,,kulturaTa dialogis” miRweuli

Sedegebis SefasebisaTvis aucilebelia komponentebisa da kriteriumebis

SerCeva. saamisod gasaTvaliswinebelia, rom Sefasebis komponentiSefasebis komponentiSefasebis komponentiSefasebis komponenti aris

Sefasebis formis Semadgeneli nawili. igi studentisaTvis mkafios xdis

Sesasrulebel davalebas.

ganmaviTarebeli Sefasebis komponentebi SeiZleba iyos: pedagogiuri ganmaviTarebeli Sefasebis komponentebi SeiZleba iyos: pedagogiuri ganmaviTarebeli Sefasebis komponentebi SeiZleba iyos: pedagogiuri ganmaviTarebeli Sefasebis komponentebi SeiZleba iyos: pedagogiuri

an kvleviTi esei, prezentacia, portfolio, an kvleviTi esei, prezentacia, portfolio, an kvleviTi esei, prezentacia, portfolio, an kvleviTi esei, prezentacia, portfolio, sqemebis gamoyeneba, sqemebis gamoyeneba, sqemebis gamoyeneba, sqemebis gamoyeneba,

cxrilebis analizi da a.S.cxrilebis analizi da a.S.cxrilebis analizi da a.S.cxrilebis analizi da a.S.

Sefasebis kriteriumiSefasebis kriteriumiSefasebis kriteriumiSefasebis kriteriumi gamoiyeneba, rogorc msjelobis,

gadawyvetilebis saSualeba an niSan-Tviseba, romlis mixedviT raimes

afaseben an gansazRvraven.

Sefasebis komponentebisa da kriteriumebis SerCevisas veyrdnobiT

Sefasebis ZiriTad principebs, romlebic gaziarebulia evropis

universitetebis mier: ganmartebiTi leqsikoni ganaTlebis

specialistebisaTvis 2007. gvTavazobs Semdeg principebs:

gamWvirvalgamWvirvalgamWvirvalgamWvirvalobaobaobaoba ____ niSnavs studentTan SeTanxmebas, Tu ra

kriteriumiT an meTodiT Sefasdeba misi naSromi.

Sefaseba gamWirvale, anu Riaa im SemTxvevaSi, rodesac Sefasebis

meqanizmi da kriteriumebi cnobilia yvela dainteresebuli pirisTvis.

sasurvelia Sefasebis kriteriumebis dadgenaSi studentebis

monawileoba, amiT maT sakuTari codnis Sefasebis unari da

samarTlianobis grZnoba uyalibdebaT, Sefasebis procesi ki

gamWvirvalobas iZens.

validobavalidobavalidobavalidoba ____ (validuroba), anu Sefasebis mizanTan Sesabamisoba

ganapirobebs, rom Sefaseba zustad zomavs imas, ris Sesafasebladac aris

gamiznuli.

obieqturobaobieqturobaobieqturobaobieqturoba ____ niSnavs Sefasebis Sedegis damokidebulebas

Sefasebis kriteriumebze sqemebze, formaze da ara Semfaseblis pirovnul

Sexedulebebze. aucilebelia, rom Sefasebis krteriumebi, sqemebi,

formebi da meTodebi imdenad mkafio da calsaxa iyos, rom subieqturi

gadawyvetilebisTvis adgili ar darCes.

104

sandoobasandoobasandoobasandooba ____ niSnavs, rom Sefasebis Sedegebi aris ganmeorebadi,

identuri, miuxedavad imisa, Tu vin, sad an rodis afasebs studentis mier

erTi da igive sakiTxis codnas.

Sefasebis sandoobas uzrunvelyofs mkafiod Camoyalibebuli

sakiTxebi, SekiTxvebi, davalebis instruqciebi, erTgvarovani garemo

yvelasaTvis. Sefaseba sandoa im SemTxvevaSi, Tu Sesrulebuli samuSao

sxvadasxva leqtoris mier erTnairad fasdeba.

Sefasebis kriteriumebis SerCevis erTSefasebis kriteriumebis SerCevis erTSefasebis kriteriumebis SerCevis erTSefasebis kriteriumebis SerCevis erT----erTi pirobaa Sefasebis tipis erTi pirobaa Sefasebis tipis erTi pirobaa Sefasebis tipis erTi pirobaa Sefasebis tipis

garkveva: ganmaviTarebegarkveva: ganmaviTarebegarkveva: ganmaviTarebegarkveva: ganmaviTarebeli Tu Semajamebeli (risTvis vafasebT students _ li Tu Semajamebeli (risTvis vafasebT students _ li Tu Semajamebeli (risTvis vafasebT students _ li Tu Semajamebeli (risTvis vafasebT students _

misi codnis xarisxis amaRlebis xelSewyobisTvis Tu mxolod miRweuli misi codnis xarisxis amaRlebis xelSewyobisTvis Tu mxolod miRweuli misi codnis xarisxis amaRlebis xelSewyobisTvis Tu mxolod miRweuli misi codnis xarisxis amaRlebis xelSewyobisTvis Tu mxolod miRweuli

donis dasadgenad).donis dasadgenad).donis dasadgenad).donis dasadgenad).

Sefasebisas gansakuTrebuli mniSvneloba aqvs SerCeuli

komponentis Sesabamisi kriteriumis gansazRvras.

SevimuSaveT Sefasebis komponentebisa da kriteriumebis SerCevis

principebi: leqciis saswavlo mizanTan da Sesaswavl masalasa da

aqtivobebTan Sesabamisoba. silabusiT gansazRvruli swavlis SedegiT

misaRwevi kompetenciebis, kreditebis mosapoveblad. studentTa

SesaZleblobebis gaTvaliswineba.

warmogidgenT komponentebTan mimarTebaSi SerCeul kriteriumebs,

romlebic ,,kulturaTa dialogis” swavleba/swavliT miRweuli Sedegebis

Sefasebis piradi samwliani gamocdilebis mixedviT efeqturi gamodga.

komponentikomponentikomponentikomponenti ,,,,,,,,leqciaSi CarTulobaleqciaSi CarTulobaleqciaSi CarTulobaleqciaSi CarTuloba”””” – Sefasda Semdegi

kriteriumkriteriumkriteriumkriteriumebebebebiT:iT:iT:iT: aqtiurobis xarisxi; jgufis muSaobaSi Setanili wvlili;

sakuTari mosazrebis argumentirebulad gamoTqma; kamaTis wesebis dacva;

sakiTxis garSemo saubari.

komponenti komponenti komponenti komponenti ,,,,,,,,proeqtis prezentaciaproeqtis prezentaciaproeqtis prezentaciaproeqtis prezentacia”””” – Sefasda kriteriumebiT:kriteriumebiT:kriteriumebiT:kriteriumebiT: Temisa

da problemis gansazRvra; miznis dasaxva; amocanebis sizuste da mizanTan

Sesabamisoba; saprezentaciod masalebis momzadebis xarisxi (kvlevis

Sedegebi, faqtebi, sqemebi, vizualuri saSualebebi), proeqtis mkafio

struqturis Camoyalibeba; auditoriis Semadgenlobis gaTvaliswineba;

auditoriasTan mxedvelobiTi kontaqtis SenarCuneba; metyvelebis

kultura; mosmenis kultura; debatebis kultura; kiTxvaze pasuxis

kultura; iumori. Sefasebis kriteriumebis, komponentebis SerCevisas

105

mniSvnelovania imis gansazRvra, Tu ra saswavlo aqtivoba moeTxovebaT

studentebs Sesafasebeli programis farglebSi.

aqve avRniSnavT, rom aqtivobaaqtivobaaqtivobaaqtivoba SeiZlebaSeiZlebaSeiZlebaSeiZleba iyosiyosiyosiyos: : : : leqciebze daswreba,

leqciaSi CarTuloba, sasurveli masalis moZieba eleqtronul formebSi an

biblioTekebSi, mzardi sirTulis, mcire moculobis kvlevis warmoeba,

profesiuli unarebis gamoyeneba praqtikaSi, angariSebis wera, aRwera,

jgufTan erTad muSaoba, problemis gadasaWrelad drois gamoyeneba,

demonstrireba, zepiri moxseneba, dialogis warmarTva, debatebSi CarTva da

a. S. aqtivobebis mravalferovnebis Sesabamisad, Sefasebac unda iyos

mravalmxrivi. igi unda Seesabamebodes aqtivobas da moicavdes swavlis

SemecnebiT, emociur da nebelobiT-qceviT formebs.

SefasebisSefasebisSefasebisSefasebis principebisaprincipebisaprincipebisaprincipebisa dadadada swavlisswavlisswavlisswavlis aqtivobebisaqtivobebisaqtivobebisaqtivobebis gaTvaliswinebagaTvaliswinebagaTvaliswinebagaTvaliswineba

SesaZleblobasSesaZleblobasSesaZleblobasSesaZleblobas uqmnisuqmnisuqmnisuqmnis students _students _students _students _ icodes,icodes,icodes,icodes, rararara kriteriumiTkriteriumiTkriteriumiTkriteriumiT SefasdebSefasdebSefasdebSefasdebaaaa misimisimisimisi

naSrominaSrominaSrominaSromi, , , , razerazerazeraze gaamaxvilosgaamaxvilosgaamaxvilosgaamaxvilos yuradRebayuradRebayuradRebayuradReba, , , , romeli aqtivoba gamoiyenos romeli aqtivoba gamoiyenos romeli aqtivoba gamoiyenos romeli aqtivoba gamoiyenos

savaraudod,savaraudod,savaraudod,savaraudod, rararara SedegsSedegsSedegsSedegs miaRwevsmiaRwevsmiaRwevsmiaRwevs, , , , misTvismisTvismisTvismisTvis moulodnelimoulodnelimoulodnelimoulodneli arararar iqnebaiqnebaiqnebaiqneba miRebulimiRebulimiRebulimiRebuli

SefasebaSefasebaSefasebaSefaseba, , , , cxadicxadicxadicxadi gaxdeba,gaxdeba,gaxdeba,gaxdeba, swavlisswavlisswavlisswavlis mizanTanmizanTanmizanTanmizanTan mimarTebaSimimarTebaSimimarTebaSimimarTebaSi rararara SedegsSedegsSedegsSedegs miaRwiamiaRwiamiaRwiamiaRwia dadadada

rararara moiTxovsmoiTxovsmoiTxovsmoiTxovs gaumjobesebasgaumjobesebasgaumjobesebasgaumjobesebas....

warmogidgenT I da II etapis Sefasebis kriteriumebis SerCevis

nimuSebs piradi gamocdilebidan:

• komponentikomponentikomponentikomponenti: : : : sakuTari azris, Sexedulebis werilobiT gadmocema

(maqsimaluri 20qula).

saswavlosaswavlosaswavlosaswavlo aqtivobaaqtivobaaqtivobaaqtivoba - Tavisufali wera

davalebisdavalebisdavalebisdavalebis saxesaxesaxesaxe –––– problemis (,,me sazafxulo skolaSi Camosul

ucxoel studentebs vmaspinZlob”) mixedviT arCeul Temaze.

SefasebisSefasebisSefasebisSefasebis kriteriumebikriteriumebikriteriumebikriteriumebi::::

• naweri Sinaarsis TemasTan Sesabamisoba ( 1-10 qula)

• logikuri Tanmimdevrobis dacva (1-5 qula)

• mdidari leqskis gamoyeneba (1-5 qula)

• komponenti:komponenti:komponenti:komponenti: teqstis Targmna moulodnel situaciaSi (maqsimaluri

20 qula)

106

saswavlo aqtivoba:saswavlo aqtivoba:saswavlo aqtivoba:saswavlo aqtivoba: problemis gadasaWrelad drois gamoyeneba.

(10wuTi)

davalebis saxe:davalebis saxe:davalebis saxe:davalebis saxe: teqstis Targmna sxvadasxva situaciaSi.

a) ucxoel stumari miesalmeba kolegebs

b) mSoblebis ucxoel megobars surs faqsiT gagzavnos Tavisi

STabeWdileba (mSoblebi Sin ar arian)

g) ucxoelma studentebma konferenciis Semdeg migviwvies sadilze.

sadilis dawyebamde sityviT mogvmarTa konferenciis erT-erTma

organizatorma. me damavala sityvis teqstis Targmna.

Sefasebis kriteriumebi:Sefasebis kriteriumebi:Sefasebis kriteriumebi:Sefasebis kriteriumebi:

• Sesaferisi terminologis an perefrazis gamoyeneba (1-5 qula)

• Sinaarsis TemasTan Sesabamisoba (1-3 qula)

• Sinaarsis logikurad da Tanmimdevrulad gadmocema (1-5qula)

• drois dacva (1-7 qula)

SemogTavazebT Sefasebis komponentebsa da kriteriumebis SerCevisas

gasaTvaliswinebeli rekomenrekomenrekomenrekomendaciebsdaciebsdaciebsdaciebs::::

• swavlis Sedegebis gansazRvrisaTvis Sefasebis kriteriumebisa da

komponentebis SerCevis Sesabamisoba saswavlo mizanTan da

aqtivobasTan.

• Sefasebis nebismieri formis gamoyenebamde gaecnos studentebs ra

kriteriumebis an komponentebis mixedviT Sefasdeboda. misi saqmianoba,

naSromi.

• sasurvelia TiToeuli komponentis, kriteriumis wilis quliT

gansazRvra.

• Sefasebis mravalferovani komponenti da kriteriumi motivacias

aZlevs students - daeuflos swavlis sxvadasxva aqtivobas.

• Sefasebis komponentebsa da kriteriumebSi unda aisaxos

komunikaciuri, socialuri, agreTve sagnis specifikuri unarebi.

• kriteriumebisa da komponentebisaTvis SerCeuli termini unda iyos

konkretuli, gamoxatavdes Sedegs, qcevas, unars. sasurveli ar aris

iseTi zogadi terminebis gamoyeneba, rogoricaa: kargi, saSualo,

107

damakmayofilebli. maTi gamoyeneba SeiZleba maSin, Tu miTiTebulia,

ras niSnavs ,,kargi” da a.S .

• efeqturia Sefasebis komponentebisa da kriteriumebis gansazRvra

studentebTan TanamSromlobiT.

popularoba moipova vebze dafuZnebulma Sefasebam. igi

gulissxmobs studentebis mier Sefasebis kriteriumebis gacnobierebisa

da ganxilvas. SeiZleba students SesTavazon kriteriumebi an studentma

TviTon ipovos igi.

ganvixilavT studentTa codnis Sefasebis im meTodebs, formebsa da

sqemebs romelTa gamoyenebam Cvens mier ganxorcielebuli sacdeli

saqmianobis periodSi 2008-2010 wlebSi ,,kulturaTa dialogis”

swavleba/swavlis procesSi studentTa mxardaWera moipova da swavlis

Sedegis xarisxis amaRlebas Seuwyo xeli.

Sefasebis meTodebi SerCeulia ECTS sistemis rekomendaciebis,

sxvadasxva universitetebis gamocdilebis Seswavlis internetresursebis

daxarisxebis (Burgess,2004)

(htt://bookshop.universitiesuk.ac.uk/downloads/measuringachievement) mixedviT.

SefasebisSefasebisSefasebisSefasebis rubrikarubrikarubrikarubrika ((((cxrilicxrilicxrilicxrili).).).).

Sefasebis rubrika (cxrili) aris mkveTrad gansazRvruli

kriteriumebisa da maTi gamoyenebis wesebis erToblioba, romlis mixedviT

fasdeba studentis akademiuri moswreba. rubrikis pirvel svetSi mocemulia

komponenti, romelic SerCeulia studentis moswrebis Sesafaseblad. Semdeg

mocemulia akademiuri moswrebis sxvadasxva doneebi da maTi Sesabamisi

qulebi. rubrikis arCeva ganapiroba Semdegma:

• studentisaTvis garkveulia, ras iTxovs misgan leqtori, romeli done

aqvs misaRwevi.

• rubrikisaTvis SerCeuli monacemebi sasargebloa studentisaTvis.

• rubrikis monacemebi Seesabameba sagnis Sinaars (Teoriul codnas,

praqtikul unar-Cvevebs).

• rubrikebi aris konkretuli, arsebiTi, miRwevadi, gazomvadi.

108

• misaRwevi doneebi aris 1- 4, miTiTebulia obieqturi kategoriebi da

Sedgenili detalebi, romelTa mixedviT xdeba saboloo Sefaseba.

• rubrikebis SedgenaSi studentTa aqtiuri CarTva.

SemogTavazebT ramdenime nimuSs, romelTac gaiares aprobacia I

kursze. specialoba - mTargmnel-referentebi, maTematika da kompiuteruli

teqnologiebi. etapobrivi (Sualeduri) Sefaseba (20 qula).

Sefasebis rubrika №1

Sefasebis

kriteriumebi

Sefasebis doneebi, qulebi

I done

1-5

II done

6-10

III done

16-17

IV done

17-20

studenti

axerxebs

monawileobas

ყofiT-

sakomunikacio

dialogebSi

ver axerxebs

Tanamosaubris

replikebze pasuxis

gacemas. Tavadac ver

adgens dialogis

replikas.

nawilobriv ver

axerxebs

Tanamosaubris

replikebze pasuxis

gacemas. cdilobs

Tavadac dasvas

kiTxvebi.

TiTqmis Tavisuflad

axerxebs dialogSi

monawileobas,

magram uWirs

dialogis

warmarTva.

Tavisuflad

axerxebs dialogis

warmarTvasa da

yofiT

sakomunikacio

dialogSi

monawileobas.

Sefasebis rubrika №2

Sefasebis

kriteriume

bi

Sefasebis doneebi, qulebi

I done

1-5

II done

6-10

III done

11-15

IV done

16-20

mocemuli

situaciis

Sesatyvisi

Tavaziani

formebis

gamoyeneba

iSviaTad iyenebs

mocemuli situaciis

Sesatyvis formebs. Zalian

uWirs situaciis

Sesabamisi leqsikisa da

enobrivi konstruqciebis

sworad gamoyeneba.

nawilobriv iyenebs

situaciis Sesatyvis

nacnob leqsikas da

enobriv

konstruqciebs.

cdilobs daicvas

saTanado gamoTqma.

SeyovnebiT axerxebs

situaciis Sesatyvisi

leqsikisa da enobrivi

konstruqciis gamoyenebas.

TiTqmis yovelTvis icavs

enis saTanado gamoTqmas.

Tavisuflad

SeuZlia

situaciis

Sesatyvisi

Tavaziani

formis

gamoyeneba.

saboloo Sedegebi

kriteriumebis mixedviT rubrikebis gamoyenebamde da gamoyenebis Semdeg Catarebulma Sefasebis analizma

Semdegi suraTi mogvca:

studen

tTa

raoden

oba

I done 1-5qula IIdone 6-10qula IIIdone 11-15qula IVdone 16-20qula

miRweva

rubrikis

gamoyeneba

mde

miRweva

rubrikis

gamoyenebis

Semdeg

miRweva

rubrikis

gamoyenebam

de

miRweva

rubri

kis

gamoyenebi

s Semdeg

miRweva

rubrikis

gamoyeneba

mde

miRweva

rubri

kis

gamoyenebis

Semdeg

miRweva

rubri

kis

gamoyeneba

mde

miRweva

rubriki

s

gamoyene

bis

Semdeg

45 17 7 14 11 6 13 8 14

109

rogorc cxrilidan Cans, rubrikebis gamoyenebis Semdeg doneebis

mixedviT akademiuri Sefaseba maRldeba. amis miRweva ki SesaZlebeli gaxda

rubrikis da qulis gansazRvraSi studentis monawileobiT. studenti kargad

gaerkva moTxovnebSi, gaiazra, ras unda miaRwios, sworad SearCia da

gaaZliera Sesabamisi aqtivobis gamoyeneba.

rubrikam studentsac da leqtorsac kriteriumebis SedarebiT zusti

diferenciaciis moxdenis saSualeba misca, gamoiricxa piradi

damokidebulebis gamomxatveli sityvebi.

rubrikiT gaTvaliswinebuli kriteriumebis misaRwevad SevarCieT

aqtivoba. magaliTad, №1 rubrikiT gaTvaliswinebuli kriteriumis

misaRwevad ,,roliT TamaSi” gamodga efeqturi, №2 rubrikiT

gaTvaliswinebuli kriteriumis misaRwevad ki situaciuri analizi ufro

Sedegiani iyo.

rubrikebis gamoyenebiT daculi iqna Sefasebis gamWirvalobis

principi. studentebTan winaswar SeTanxmebiT dadginda, ra kriteriumebiTa

da instrumentiT Sefasdeboda maTi naSromi. amis codnam ki saSualeba misca

students ufro mizanmimarTulad waremarTa Tavisi momzadebis procesi,

yuradReba gaamaxvila mniSvnelovan sakiTxebze, gaacnobiera mosalodneli

Sedegebi, gansazRvra _ raa saWiro sasurveli Sedegis miRwevisTvis da aqvs

Tu ara amis SesaZlebloba.

rubrikam zustad gansazRvra Sefasebis mizani da aseve zustad gazoma

is, ris Sesafasebladac iyo gansazRvruli. amiT daculi iqna validurobis

principi. (Tu Sefasebis mizania - Tavazianobis formebis gamoyenebis

dauflebis donis Semowmeba, xolo davaleba mimarTulia faqtobrivi codnis

dauflebaze, maSin dauflebis done ver ganisazRvreba.)

testireba testireba testireba testireba ---- Sefasebis meTodebidan erT-erTi gavrcelebuli formaa.

misi daxmarebiT SeiZleba gairkves ra da rogor iswavles studentebma.

ra unar-Cvevebi SeiZines an ganaviTares, ra donis kompetenciebs miaRwies,

rogor SeuZliaT swavlis strategiebis SerCeva da gamoyeneba.

110

testirebisaTvis SerCeuli testi SesabamisobaSia im mizanTan,

risTvisac Seiqmna igi da akmayofilebs Semdeg moTxovnebs:

• testi aris gazomvadi, Sedegebi fasdeba winaswar SemuSavebuli

pasuxebiT an Sefasebis sqemiT.

• testi aris sando, validuri. sakiTxebi mkafiodaa Camoyalibebuli

da swored im codnas zomavs, ris gazomvasac testi isaxavs miznad.

• testi gansazRvrul droSi sruldeba.

• testis Sefaseba gamWvirvalea. studentma icis, ra formisaa testi,

ras amowmebs, rogoria Sefasebis meqanizmi, ra dro aqvs

Sesasruleblad.

,,kulturaTa dialogis” swavleba/swavlis periodSi testireb,,kulturaTa dialogis” swavleba/swavlis periodSi testireb,,kulturaTa dialogis” swavleba/swavlis periodSi testireb,,kulturaTa dialogis” swavleba/swavlis periodSi testireba a a a

gamoiyeneba rogorc ganmaviTarebeli, aseve Semajamebeli Sefasebis gamoiyeneba rogorc ganmaviTarebeli, aseve Semajamebeli Sefasebis gamoiyeneba rogorc ganmaviTarebeli, aseve Semajamebeli Sefasebis gamoiyeneba rogorc ganmaviTarebeli, aseve Semajamebeli Sefasebis

procesSi.procesSi.procesSi.procesSi.

aucileblad miviCnieT testirebamde studentebisaTvis gagvecno

testis Sesasrulebeli rekomendaciebi:

• yuradRebiT waikiTxeT davalebis piroba. daakvirdiT, ris

Semowmebas iTxovs igi.

• moniSneT sakvanZo sityvebi da frazebi, rom TvalsaCino dainaxoT,

ra problemaa davalebaSi.

• upasuxeT imaze, razec gekiTxebian.

• gaxsovdeT, rom Tqven gTavazoben sxvadasxva sirTulis davalebas

da, Sesabamisad, sapovnia gadawyvetis sxvadasxva gza, gaakeTeT

swori arCevani.

• wereT mkafod, ecadeT SeavsoT nawerisaTvis gankuTvnili adgili.

• daicaviT da dazogeT dro, raTa gqondeT saSualeba gadaxedoT

nawers.

aqve avRniSnavT, rom rekomendaciebis gacnobis aucileblobis

saWiroeba gaCnda testis gamoyenebis pirvel xuT SemTxvevaSi, Semdeg ukve

gaiTavises rekomendaciebi, TiTonac Semates axali Tavisi gamocdilebis

mixedviT. testuri davalebebis sxvadasxva tipidan SevarCieT Semdegi:

• davaleba arCeviTi pasuxiTdavaleba arCeviTi pasuxiTdavaleba arCeviTi pasuxiTdavaleba arCeviTi pasuxiT (ramdenime pasuxidan sworia erTi an

ori)

111

• Sesabamisobis davalebebiSesabamisobis davalebebiSesabamisobis davalebebiSesabamisobis davalebebi (erT svetSi mocemulia gamonaTqvamebi,

meore svetSi avtorebi)

• davaleba pasuxiTdavaleba pasuxiTdavaleba pasuxiTdavaleba pasuxiT ,,WeSmaritia-mcdaria” (studenti gansazRvravs,

mocemulia fraza an winadadeba mcdaria Tu WeSmariti.)

• davalebebi Ria daboloebiTdavalebebi Ria daboloebiTdavalebebi Ria daboloebiTdavalebebi Ria daboloebiT.

• testi ,,miusadage miznebs”:testi ,,miusadage miznebs”:testi ,,miusadage miznebs”:testi ,,miusadage miznebs”: waikiTxeT teqstebi da miusadageT

Sesaferisi saTauri. waikiTxeT dialogi da miusadageT Sesaferisi

Tema.

• testi ,,gamoiyene fraza da gaakeTe sasurvelitesti ,,gamoiyene fraza da gaakeTe sasurvelitesti ,,gamoiyene fraza da gaakeTe sasurvelitesti ,,gamoiyene fraza da gaakeTe sasurveli videovideovideovideo rgolis rgolis rgolis rgolis

testi.”testi.”testi.”testi.” mocemulia 4 fraza, studenti airCevs erTs da asrulebs

miTiTebas.

testis tipebi gamoiyeneba imis mixedviT, Tu ris Sesamowmeblad

aris gamiznuli. sasargeblo aRmoCnda iseTi formebis gamoyeneba,

rogoricaa: testebis Sedgena studentebis mier da sxva jgufebisaTvis

SeTavazeba.

komentari, gamoxmaurebakomentari, gamoxmaurebakomentari, gamoxmaurebakomentari, gamoxmaureba ____ ganmaviTarebeli Sefasebis erT-erTi

meTodia. es aris SefasebiTi informacia, romelic students miewodeba

konkretuli pasuxis an Sesrulebis xarisxis Sesaxeb. igi moicavs pasuxs,

sisworis dadasturebas, Seqebas, gamxnevebas, rCevas, mowodebas, Secdomis

aRniSvnas, gasworebis gzas. exmareba students _ gaakontrolos codnis

miRebis procesSi miRweuli warmateba an warumatebloba, iswavlos

kritikis, SeniSvnis gaziareba, ukeTesi gzis moZieba.

komentari an gamoxmaureba SeiZleba gakeTdes leqtoris an

studentis mier. aucilebelia ganisazRvros: raze, ratom, rogori

kriteriumiT iqneba igi warmodgenili.

kriteriumebi ganisazRvreba leqtors an studentebis mier.

Tavdapirvelad aRiniSneba dadebiTi mxare, Semdeg SeniSvnebi, kritika,

survilebi.

komentari an gamoxmaureba kulturaTa dialogis swavlekomentari an gamoxmaureba kulturaTa dialogis swavlekomentari an gamoxmaureba kulturaTa dialogis swavlekomentari an gamoxmaureba kulturaTa dialogis swavleba/swavlis ba/swavlis ba/swavlis ba/swavlis

procesSi gamoiyeneba Semdeg viTarebaSi:procesSi gamoiyeneba Semdeg viTarebaSi:procesSi gamoiyeneba Semdeg viTarebaSi:procesSi gamoiyeneba Semdeg viTarebaSi:

a) erTi studenti kiTxulobs referats, ori akeTebs komentars.

b) biblioTekaSi Sesrulebuli damoukidebeli samuSaos warmodgenis

Semdeg.

112

g) erTi wyvilis an jgufis mier Sesrulebul samuSaoze meore jgufis

an wyvilis komentarebi an gamoxmaureba.

d) leqtoris gamoxmaureba an komentari:

1) Sesrulebul weriT davalebaze (referati, esei, Tezisebi da sxv);

2) zepiri gamosvlis (moxseneba, mosazreba, pozicia, aRwera,

alternaturi varianti) Semdeg.

magaliTad, studenti saubrobs Temaze ,,dauswrebeli mogzauroba

ucxo qalaqSi” .

komentaris an gamoxmaurebis komentaris kriteriumebi:

• ra iyo Txrobis SinaarsSi saintereso, axali, originaluri.

(dadebiTi)

• Txrobis damaxasiaTebeli niSnebis gamoyeneba (intonacia, Jestebi,

mimika)

• movlenaTa Tanmimdevrobis gamomxatveli sityvebis gamoyeneba

• auditoriasTan urTierToba

• survilebi, winadadebebi

problemis gadaWris unaris Sefasebaproblemis gadaWris unaris Sefasebaproblemis gadaWris unaris Sefasebaproblemis gadaWris unaris Sefaseba ---- kritikuli azrovnebis

miRweuli donis Sefasebis erT-erTi MmeTodia. igi exmareba students

problemis danaxvaSi, ganWvretaSi, misi gadaWris swori gzis povnaSi.

aRniSnuli meTodis gamoyenebisaTvis saWiroa studentebma kargad

icodnen problemis gadaWris etapebi: problemis gansazRvra, Sesaferisi

masalebis Segroveba, problemis gamomwvevi mizezebis dadgena, gadaWris

sxvadasxva xerxis mofiqreba, SesaZlo variantebis gansazRvra da

saukeTeso gzis arCeva, problemis gadaWris gegmis Camoyalibeba,

Sedegebis Semowmeba da Sefaseba, riskis faqtoris gaTvaliswineba.

studentebs studentebs studentebs studentebs gaecnobaT instruqtaJigaecnobaT instruqtaJigaecnobaT instruqtaJigaecnobaT instruqtaJi: : : :

• airCie erT-erTi sakiTxi, Tema, daakvirdi, raSia problema da

ganixile gadaWris yvela savaraudo gza.

• dagegme dro, nu iCqareb, mTavaria, dro usargeblod ar dakargo.

• mniSvnelovania, Tu ra gziT, ra formiT gadaWriT problemas.

sasurvelia teqstze dayrdnobiT eZeboT gadawyvetis gza. SeiZleba

113

Seni gadawyvetileba ar emTxveodes avtoris an sxvebis azrs,

riskis nu SegeSindeba, iyavi mamaci.

• Tqveni namuSevari warmoadgineT Tanmimdevrulad.

proeqtiproeqtiproeqtiproeqtissss Sefasebis forma. proeqti aris konkretuli problemis

gadaWris an iniciativis ganxorcielebisaken mimarTuli mravalmxrivi

samuSao, romelic uzrunvelyofs studentTa kvleviTi, SemoqmedebiTi,

TanamSromlobiTi, komunikaciuri unar-Cvevebis ganviTarebas. proeqtze

muSaoba moicavs dagegmvis, kvlevis, praqtikul aqtivobasa da Sedegebis

warmodgenis etapebs arCeuli sakiTxebis Sesabamisad. individs, jgufs an

wyvilebs eZlevaT davaleba _ daweron proeqti garkveul Temaze. Tema

SeirCeva leqtoris an studentis mier. proeqts hyavs xelmZRvaneli. misi

Sesrulebis xarisxze proeqtis xelmZRvanelTan erTad yvela wevria

pasuxismgebeli.

proeqti ganxorcielebulad iTvleba, Tuki misi Sedegebi

TvalsaCinod da damajereblad aris warmodgenili (werilobiTi

dokumenti, maketi, inscenireba, debatebi da sxva.) proeqti xangrZlivad

Sesasrulebeli samuSaoa: saswavlo kursis Seswavlis periodSi;

ramdenime dRis an kviris ganmavlobaSi. proeqtis wardgena xdeba

,,swavlul eqspertTa“ winaSe, romelsac kursidan arCeuli studentebi

Seadgenen. dasaSvebia leqtoris, studentis an saTanado specialistis

sxva kursidan miwveva, Tu amas proeqtis Sinaarsi moiTxovs. proeqtis

SefasebisaTvis ganisazRvreba kriteriumebi, magaliTad: problemis

aqtualoba, kvlevis miznis sicxade, kvlevis meTodebis Sesabamisoba

sakvlev problemasTan, sargeblianoba, praqtikuli gamoyenebis are,

proeqtis warmodgenis unari.

praqtikulma gamocdilebam gviCvena, rom studentebs moswonT

proeqtze muSaobis procesi, gansakuTrebuli xalisiTa da seriozulobiT

kisruloben ,,swavluli eqspertis” rols. did mniSvnelobas aZleven

Sefasebis Sedegebs. proeqtis Sefasebis forma xels uwyobs studentTa

momzadebas kvleviTi saqmianobisaTvis. proeqtze muSaobis

waxalisebisaTvis gamovacxadeT konkursi saukeTeso proeqtze.

SevecadeT proeqtebis prezentacia dResaswaulad gadagveqcia.

Sesaferisad movawyveT auditoria. studentebma moiwvies maTTvis

114

sasurveli erTi adamiani (mSobeli, megobari, Seyvarebuli, Svili).

,,eqspertma” winaswar SemuSavebuli kriteriumebiT Seafases

proeqtebi. mowovebuli proeqtis avtorebi wavaxaliseT.

studentTa codnis Sefasebis sqemebiSefasebis sqemebiSefasebis sqemebiSefasebis sqemebi sxvadasxva saxisaa.

studentebTan silabusis ganxilvisas avirCieT sqemebi Sesaswavli

Temebisa da Sesasrulebeli davalebebis, aqtivobebis mixedviT.

warmogidgenT im sqemebs, romlebic gamoiyenebul iqna studentebis mier

saswavlo procesSi Sesrulebuli aqtivobebis an damoukideblad

Sesrulebuli davalebebis warmodgenisas.

Sefasebis sqemebis Sedegebi gaTvaliswinebuli iyo Sualeduri

Sefasebis dros. waxalisebuli iyo sqemebis ,,Semfaseblebic”. aqve

aRvniSnavT, rom erTi SexedviT ,,mZime da rTuli” sqemebi sakmaod

saintereso motivacia gaxda studentTa leqciasa da seminarSi

CarTulobis xarisxis amaRlebisaTvis. sqemebis gamoyenebis procesSi iyo

winaaRmdegobebic: ,,amden kriteriums ra Seasrulebs,” ,,mets verafers ver

gavakeTeb” da ase Semdeg. winaaRmdegoba sqemebis ramdenjerme gamoyenebis

Semdeg daZleul iqna. amasTan, daveTanxmeT winaaRmdegobas, rom sqemebi

periodulad yofiliyo gamoyenebuli.

aRvwerT zogierTi Sefasebis sqemis gamoyenebis proceduras.

analitikuri Sefasebis sqemaanalitikuri Sefasebis sqemaanalitikuri Sefasebis sqemaanalitikuri Sefasebis sqema gamoiyeneba im SemTxvevaSi, roca codna

da unar-Cvevebi Sesafasebelia ori komponentiT. gansazRvruli

maqsimaluri qula ganawildeba.

warmogidgenT nimuSs. maqsimaluri qula 10 analitikuri Sefasebis sqema

I komponenti _ davalebis

moTxovnasTan Sesabamisoba

qula

5

II komponenti gramatikuli _

leqsikuri kompetencia

qula

5

qulaTa

jami

10

I davalebis moTxovnas pasuxobs.

azri mkafio da Tanmimdevrulia

5 GIV gramatikuli da leqsikuri

Secomebi umniSvneloa

5

II davalebis moTxovnas pasuxobs.

azri mkafio da Tanmimdevrulia

zogierT SemTxvevaSi

3 V Secdomebis raodenoba zogjer

xels uSlis azris gagebas.

3

III davalebis moTxovnebs nawilobriv

pasuxobs. azris gageba Wirs

1 VI gramatikuli da leqsikuri

Secdomebi mravladaa

1

115

holisturi (mTliani)holisturi (mTliani)holisturi (mTliani)holisturi (mTliani) Sefasebis sqemaSefasebis sqemaSefasebis sqemaSefasebis sqema gamoiyeneba Txzulebis

Sefasebisas. SefasebisaTvis gamoiyeneba erTi kriteriumi. pasuxi fasdeba

zogadi maxasiaTebliT. maqsimaluri qula 6.

kriteriumi qula

TxzulebaSi gamoxatuli azri mkafio da logikuria, Secdomebi umniSvneloa, stili

gamarTulia.

6

TxzulebaSi gamoxatuli azri nawilobriv aris gasagebi. Secdomebi sakmaoa. stili

nawilobrivadaa gamarTuli.

3

Txzuleba saTaurs ar pasuxobs. azris gageba daSvebuli Secdomebis gamo Wirs. 1

zogadi Sefasebis sqemebiTzogadi Sefasebis sqemebiTzogadi Sefasebis sqemebiTzogadi Sefasebis sqemebiT prezentaciis unaris Sefaseba.

maqsimaluri qula 10

kriteriumi qula

saubrobs faqtebze, argumentebze dayrdnobiT. iyenebs winaswar momzadebul Canawers. 3

auditoriasTan amyarebs kontaqts. mimarTvis etiketi daculia. 2

iyenebs vizualur masalas, fotosuraTebs, ekrans, slaidebs, dafas. 3

prezentaciis dasawyisi da dasasruli efeqturia. 1

icavs drois limits. 1

zepiri komunikaciis Sefasebis sqema zepiri komunikaciis Sefasebis sqema zepiri komunikaciis Sefasebis sqema zepiri komunikaciis Sefasebis sqema

davalebis piroba:davalebis piroba:davalebis piroba:davalebis piroba: slaidze mocemuli siuJetis mixedviT moyevi ambavi.

daazuste personaJTa vinaoba, sadauroba, daaxasiaTe isini. miuTiTe

movlenaTa Tanmimdevroba, dro da adgili. saubris minimaluri dro 2

wuTi. maqsimaluri qula 10.

I pirobasTan Sesabamisoba qula

drois limitis dacva 1

pirobis Sinaarsobrivi moTxovnebis dacva 1 2

movlenaTa Tanmimdevruli aRwera 1

droisa da adgilis gansazRvra 1

garkveviT saubari 1

gramatikuli konstruqciebis gamoyeneba 1

saTanado leqsikis gamoyeneba 2

fantaziis gamovlenis unari, SemoqmedebiToba 1

116

prezentaciis demonstrirprezentaciis demonstrirprezentaciis demonstrirprezentaciis demonstrirebis unaris Sesafasebeli sqemaebis unaris Sesafasebeli sqemaebis unaris Sesafasebeli sqemaebis unaris Sesafasebeli sqema....

maqsimaluri qula 10.maqsimaluri qula 10.maqsimaluri qula 10.maqsimaluri qula 10.

kriteriumi qula

saintereso Sesavali (problemis identificireba) 1

naSromis sakvanZo sakiTxebis warmoCena 2

sakiTxebis gasagebad warmodgena (logikuri jaWvi) 2

informaciis flobisa da saWiro drois gamoyeneba 1

problemis gadaWris gzebis moZieba da dasabuTeba 1

TvalsaCinoebisa da didaqtikuri masalebis gamoyeneba 1

auditoriasTan kontaqti 1

drois limitis dacva 1

weriTi samuSaos Sefasebis sqemaweriTi samuSaos Sefasebis sqemaweriTi samuSaos Sefasebis sqemaweriTi samuSaos Sefasebis sqema

davalebis piroba:davalebis piroba:davalebis piroba:davalebis piroba:Lmocemuli cnobaris mixedviT, turists dauwere

informacia, rogor ipovos misTvis sasurveli adgilebi. sityvebis

maqsimaluri raodenoba 30. qulaTa raodenoba 10.

I pirobasTan sandooba qulebi

sityvebis raodenobis zRvari daculia 1

pirobis Sinaarsobrivi moTxovna daculia 2

II komunikaciuri unar-Cvevebi

informacia gasagebia 2

dazustebulia ra moqmedebaa saWiro 2

III enobrivi unar-Cvevebi

naswavli gramatikuli konstruqciebis gamoyeneba 2

mdidari leqsikis gamoyeneba 2

IV SemoqmedebiTi unar-Cvevebi

informacia originaluria 2

studentTa codnis Sefasebis sqemebis gamoyeneba gansakuTrebiT

efeqturia aqtiuri leqciis procesis samive fazaSi. rogorc saswavlo

procesze dakvirvebam da piradma gamocdilebam gviCvena, Sedegiania

refleqsiis fazaSi gamoyeneba, vinaidan studenti erTgvarad azustebs,

axali codna ra doneze SeiZina, ras miaRwia, ra aqvs gasakeTebeli.

sqemebi gamoiyeneba rogorc individualuri, aseve wyvilebsa da jgufebSi

muSaobis procesSi.

cxadia, sqemebis momzadeba leqtorisagan did Sromasa da

Zalisxmevas moiTxovs, magram roca studentebi daeuflenen sqemebis

117

gamoyenebas, Tavadac Seadgines sqemebi da SevZeliT gvqonoda sxvadasxva

sqemaTa kompiuteruli baza, romelsac seminaruli muSaobis procesSi

viyenebT. igi sasargeblo aRmoCnda sxva kursis/modulis

maswavlebelTaTvisac.

$2$2$2$2.1..1..1..1. portfolio portfolio portfolio portfolio ----rogorc studentis swavlis Sedegebisrogorc studentis swavlis Sedegebisrogorc studentis swavlis Sedegebisrogorc studentis swavlis Sedegebis,,,, anu anu anu anu

kompetenciis miRwevis Sefasebis formakompetenciis miRwevis Sefasebis formakompetenciis miRwevis Sefasebis formakompetenciis miRwevis Sefasebis forma

studentebze orientirebuli kreditebis sistemis (ECTS) mixedviT,

portfolio miCneulia studentis swavleba/swavlis Sefasebis formad.

portfolio aris studentis mier Segrovili monacemebis saerTo

jamidan SerCeuli nakrebi, romelic moicavs namuSevrebs, esses, referats,

amonawers, statiebs, sxvadasxva Sexedulebis analizs, mcire kvlevebs,

modelebs, sqemebs, dRiurebs da a.S. aqedan gamomdinare Sefasebis

formasTan erTad portfolio miCneulia, rogorc kvleva-ZiebiTi

procedura. igi efeqturi saSualebaa rogorc refleqsiisa da

TviTSefasebisaTvis, agreTve axali miznebis dasaxvisaTvis. portfolio

Semdgenelis interesebSi, SesaZleblobebSi, saWiroebebSi, RirebulebebSi

Cawvdomis saSualebas iZleva (viqtoria l. bernhardi,1999; p. papava 2005)

portfolioSi ganTavsebuli masala gamoiyeneba qulebis, niSnebis

dasaweradac da Semdgenelis akademiuri progresisa da zrdis

dasafiqsireblad. portfolio studentze orientirebuli Sefasebaa.

portfolio konkurencias ar eqvemdebareba da Zlier mxareebze ufroa

orientirebuli, vidre naklovanebebze.

portfolio SeiZleba Seiqmnas saqaRaldis saxiT, lamazi,

mowesrigebuli dizainiT, sagnis an kursis miTiTebiT, Sinaarsis

CamonaTvaliT. bolo periodSi vebze dafuZnebuli portfolios

Sesaqmnelad iyenebdnen sainformacio teqnologiebs. portfolio iqmneba

mizanmimarTulad, saswavlo kursis, an modulis garkveul nawilze an

problemaze mimarTebiT. portfolio saSualebas aZlevs students _

gamoavlinos codna, unari. igi exmareba students: airCios misTvis

saWiro da gamosadegi masala; gadawyvitos ra, rogor da raSi

118

gamoiyenos, kritikulad Seafasos sakuTari namuSevari, Seamowmos Tavisi

Sexedulebebi, gaiziaros sxvisi gamocdileba, sxvas SesTavazos Tavisi

gamocdileba.

portfolio xels uwyobs studentis mier miRweuli iqnas

kompetenciebis nakrebi, romelic Seesabameba im kursis erTeuls, moduls

an programas, romelic portfolios bazaa. portfolios Seqmna

erTjeradi procesi ar aris, uwyveti profesiuli ganviTarebis mixedviT

igi TandaTan ivseba, mdidrdeba, umjobesdeba, farTovdeba. es procesi

grZeldeba swavlebis safexuridan safexurze gadasvlisas an

praqtikuli saqmianobis dros profesiuli gadamzadebis specialuri

modulebisa Tu kursis an piradi gamocdilebis dadebiTi Sedegebis

mixedviT. amgvari midgoma xels uwyobs _ ganxorcieldes swavla

sicocxlis bolomde, rac xels uwyobs profesiuli saqmianobisaTvis

aucilebeli codnisa da kompetenciebis miRwevis xarisxis amaRlebas.

umaRles skolaSi specialobis mixedviT SeiZleba

gamravalferovndes portfolios Sinaarsi. aRsaniSnavia, rom

portfolios arc erTi masala ar kargavs mniSvnelobas, igi saWiro da

gamosadegia yvela SemTxvevaSi. amasTan, TvalnaTliv asaxavs Semdgenis

kompetenturobis zrdas, ganviTarebas.

portfolios Sedgenas saSualo skolis safexurebzec garkveuli

adgili eTmoba. saswavlo gegmis moTxovnaTa mixedviT

gaTvaliswinebulia, rom moswavlem portfolios Sesadgenad saqmianoba

ganaxorcielos garkveuli periodis manZilze - erTi Temis gavlis

procesSi; Temis Sejamebisas, semestris bolos, TiToeul aqtivobas

moswavle mimarTavs nabij-nabij, portfolios saxiT Segrovebul masalas

da warmoaCens specialurad daniSnul dros. portfolios gamoyeneba

moswavles exmareba. saqmianoba warmarTos Tanmimdevrulad, sistemurad,

gasagebad. gamoamJRavnos codna, sakuTari pozicia, Ziebis, kvlevis,

argumentirebuli msjelobis unari.

ramdenadac portfolios Sedgenaze muSaoba saSualo skolaSi

iwyeba, saWirod miviCnieT Cagvetarebina dakvirveba portfolios Seqmnis

procesze saSualo skolis IV, VII, X, XI klasebSi (120 moswavle).

119

dakvirvebis mizani: a) ramdenad sainteresoa moswavleTaTvis

portfolios Seqmnis procesi. b) portfolios Seqmna xom ar iwvevda

gadatvirTvas. g) icnobdnen Tu ara portfolios Sefasebis kriteriumebs.

d) ramdenad misaRebi iyo portfolios SefasebiT miRebuli qulebi.

dakvirvebis SedegebiT warmoCnda Semdegi suraTi:

sqema SerCeulia portfolios gamoyenebis mqone klasSi.

klasi

moswavle

Ta

raodenoba

portfolios Seqmnis

procesi sainteresoa

portfolios

Seqmnam xom ar

gadagtvi

rTaT

icnobdiT Tu ara

portfolios

Sefasebis

kriteriumebs

(komponen

tebs)

misaRebi iyo Tu

ara SefasebiT

miRebuli qulebi

ki ara ki ara ki ara ki ara

V 30 25 5 2 28 8 22 20 10

VII 30 28 2 4 26 11 29 19 11

X 30 24 6 5 25 14 16 18 12

XI 30 25 5 8 22 9 21 17 13

dakvirvebis Sedegebis sqemidan Cans, rom portfolios Seqmnis

procesi sainteresoa 82%, portfolios Seqmnam ar gadatvirTa 67%,

portfolios Sefasebis kriteriumebs ar icnobda 80%, moswavleebma

portfolios wardgenis wesi icodnen, magram ver asaxelebdnen ra

kriteriumebiT fasdeboda is. miRebuli qulebi misaRebi aRmoCnda 46%,

sxvebi Tvlidnen, rom mets imsaxurebdnen.

interess da Sefasebas Soris gansxvavebis mizezad miviCnieT is,

rom gacnobili da gacnobierebuli ar iyo Sefasebis kriteriumebi. isini

portfolios adgendnen Temis an problemis mixedviT, magram ar

icodnen Sefasebis xarisxis ganmsazRvreli kriteriumebi.

miRebulma Sedegebma ganapiroba Cveni kvlevis Semdegi nabijiT

portfolios Sefasebis kriteriumebis SemuSaveba da gacnoba umaRlesi

skolis studentebisaTvis.

studenti umaRles saswavlebelSi portfolios Seqmnis garkveuli

gamocdilebiT modis. dakvirvebis analizma cxadyo, rom sxvadasxva

fakultets II kursis 120 studentidan portfolios qmnis 32 studenti,

120

anu 22%, maSin, roca, rogorc aRvniSneT, portfolio ECTS sistemis

mixedviT studentis Sefasebis erT-erTi formaa.

portfolios Seqmnis saWiroebisa da Sefasebis formad, misi

gamoyenebis mizanSewonilobis warmoCenisaTvis, gavaanalizeT piradi

gamocdileba:

ganaTlebis doqtorantebis saganmanaTleblo programaSi, iseve,

rogorc yvela sxva programaSi, mocemulia kompetenciebis ruka, sadac

miTiTebulia, romeli saswavlo sagani romeli kompetenciis miRwevas

iTvaliswinebs. swavlebis am safexurze rigi kompetenciebi saerToa,

zogadia ramdenime saswavlo sagnisaTvis, rigi _dargobrivi an

originaluria.

sagnis SeswavliT miRweuli Sedegis Sefasebis formad portfolio

gamoyenebuli iqna saganSi ,,kompetenciebis Sefasebis sistemuri

midgoma” (deustos universitetis kvlevebis mixedviT

(http://tuning.unideusto.ogr/tuningeu).

studentebis mier portfolio Seiqmna sxvadasxva Temaze,

magaliTad: jgufuri muSaobis maxasiaTeblebi, socialuri kompetenciebi,

instrumentuli kompetenciebis miRwevis gzebi da saSualebebi,

originaluri kompetenciebis Seqmnis gamocdileba da sxva.

portfolios prezentacia Catarda Riad, auditorias Seadgendnen

ganaTlebis doqtorantebi, ganaTlebis mecnierebaTa departamentis

wevrebi, ganaTlebis magistrebi, yvela msurveli.

portfolios prezentaciis mizani iyo doqtorantis mier miRweuli

kompetenciis donis Sefaseba.

kompetenciaTa CamonaTvali programis kompetenciis rukis mixedviT

saswavlo kursis dawyebisTanave silabusTan erTad iyo gacnobili

studentebisaTvis. prezentaciis dros es CamonaTvali Sevida baraTSi,

romelic auditorias Sefasebis kriteriumTan erTad daurigda.

gTavazobT nimuSs:

portfolios prezentaciiT misaRwevi kompetenciebiportfolios prezentaciiT misaRwevi kompetenciebiportfolios prezentaciiT misaRwevi kompetenciebiportfolios prezentaciiT misaRwevi kompetenciebi

((((students ufleba aqvs airCios sxva originaluri CamonaTvali)

• ganaTlebis sferoSi arsebuli mowinave codnis mniSvnelovani

nawilis gacnoba da aRqma;

121

• internetresursebis moZieba, daxarisxeba da gamoyeneba;

• iniciativis gamoCena kompleqsur da araprognozirebad situaciebSi;

• axali codnis Seqmna da interpretireba originaluri kvlevis an

sxva mowinave samecniero miRwevebis meSveobiT, romelTa xarisxi

mowonebulia saerTaSoriso doneze kolegebis mxridan;

• kritikul dialogSi CarTva, profesiuli interesebis sferoSi

kompleqsuri problemebis damoukideblad gadaWra;

• informaciis gamoyeneba kvlevis miznebisaTvis;

SefasebSefasebSefasebSefasebisisisis kriteriumebikriteriumebikriteriumebikriteriumebi::::

• demonstrirebis unari;

• portfolios masalebis gamosadegianoba sakvlev problemasTan

mimarTebaSi;

• mowinave codnisa da gamocdilebis gaziarebis unari;

• drois efeqtianad gamoyeneba;

Sefasebis kriteriumis mixedviT Sefasebis ufleba, studentebis da

leqtorebis winadadebiT, mieca auditorias. saamisod, baraTis bolo

gverdze miniSnebuli iyo adgili Sefasebis, survilis,

winadadebebisaTvis.

portfolios Sefasebis procesi iyo saintereso, SefasebasTan

erTad gamoiTqva survilebi, winadadebebi. iyo mowonebac da SeniSvnac.

rac mTavaria, es friad sasargeblo procesi iyo doqtorantTaTvis.

davinteresdiT portfolios Seqmnisa da Sefasebis gamocdilebiT

studentebSi. dakvirvebisaTvis, III kursis studentebs vTxoveT

daeweraT ese ,,me da portfolio.”

esem gamoavlina portfolios Sefasebis formad gamoyenebisadmi

dadebiTi damokidebuleba. Sefasebis procesi aRmoCnda sakiTxebis

codnisa da gacnobierebis, SemoqmedebiTi profesiuli unarebis,

kiTxvebis dasmisa da kiTxvebze pasuxis SesaZleblobis, droisa da

unarebis gamoyenebis mSvenieri demonstrireba, romelmac dadebiTi emocia

moutana studentebsac da Semfasebelsac.

amgvarad, portfolio studentis swavlis Sedegebisa da

kompetenciis miRwevis Sefasebis efeqturi formaa. igi xels uwyobs

122

studentis aqtiurobas saswavlo procesis ganmavlobaSi. potrfolio

SeiZleba gamoiyenos studentma sakuTari warmatebis Sesamowmeblad da

gasaumjobeseblad, am mimarTebiT portfolios Sefaseba ganmaviTarebel

Sefasebas ganekuTvneba.

portfolio, erTi mxriv, afasebs da gansazRvravs kompetenciis ra

dones miaRwia studentma, meore mxriv, portfolios Seqmnisa da

Sefasebis procesi xels uwyobs zogadi da dargobrivi kompetenciis

Camoyalibebas (refleqsia, damoukideblad gadawyvetilebis miReba,

kompetenciaTa nakrebis floba, romelic kursis erTeuls an programas

Seesabameba, aqtivobis Sesaferisi kompetenciis SerCeva, kompetenciis

maxasiaTeblebis gansazRvra, drois gamoyeneba, demonstrirebis unari da

a.S.).

portfolios SefasebisaTvis sasurvelia winaswar iyos cnobili, ra

kompetenciaa misaRwevi da ra aris portfolios Sefasebis kriteriumebi

an komponentebi. aRniSnuli umaRles saswavlebelSi ganisazRvreba

saganmanaTleblo programis kompetenciebis rukisa da saswavlo kursis

silabusis mixedviT. portfolios Seqmnis komponentebi sxvadasxva

safexurze sxvadasxva.

$3 TviTSefa$3 TviTSefa$3 TviTSefa$3 TviTSefasebis matricis analizis gamoyeneba kvalifikaciis miRweuli sebis matricis analizis gamoyeneba kvalifikaciis miRweuli sebis matricis analizis gamoyeneba kvalifikaciis miRweuli sebis matricis analizis gamoyeneba kvalifikaciis miRweuli

donis diagnostirebisaTvisdonis diagnostirebisaTvisdonis diagnostirebisaTvisdonis diagnostirebisaTvis

TviTSefaseba aris procesi, romlis saSualebiTac /studenti erTveba

sakuTari swavlis miznebis Camoyalibebasa da sakuTari swavlis procesis

marTvaSi. TviTSefaseba aris studentis mier sakuTari SesaZleblobebisa da

miRweuli Sedegebis Sefaseba. TviTSefaseba studentebs sakuTari codnis

obieqturad Sefasebisa da damoukideblad swavlisa da TviTkritikis unar-

Cvevebs uviTarebs. saSualebas aZlevs - kargad gaacnobieron TavianTi

susti da Zlieri mxareebi. amiT swavlis procesis mimarT meti interesi da

pasuxismgeblobis grZnoba uviTardebaT.

123

TviTSefaseba saswavlo procesis ganuyofel nawils Seadgens. is

mizanmimarTuli, sistemuri da Tanmimdevruli procesia. TviTSefasebisaTvis

gamoiyeneba sxvadasxva forma: TviTSefasebis cxrili, pasuxebiT swori

variantis Semowmeba, sakuTari Secdomebis mizezebis axsna, momavali

semestris niSnis savaraudo dagegmva da dagegmilis Sefaseba, warmateba,

warumateblobis Sefaseba, TviTSefasebis unaris ganviTareba,

saganmanaTleblo da profesiuli daostatebis miznebis miRwevis donis

gansazRvra. TviTSefasebis formebis gamocdilebiT Semowmebuli

nimuSebia:

sqema№1

aqtiurobis xarisxi

arasodes iSviaTad yovelTvis

1. leqciis Temis mixedviT SemiZlia vivaraudo, raze iqneba saubari Օ

2. yuradRebiT vismen da vimaxsovreb ZiriTad sakiTxebs Օ

3.yuradRebas vaqcev im argumentebsa da sakiTxebs, romlebic azris

gamoTqmis saSualebas maZlevs

Օ

4. miyvars saWiro da saintereso informaciis sxva dasxva wyaroSi

moZebna da jgufSi misi prezentacia

Օ

5. vcdilob megobrisa da Cemi mosazrebebi detalurad gaviazro da

Sevajero

Օ

6. Tavs komfortulad vgrZnob, roca leqciis msvlelobaSi CarTuli

var da Cemi mosazreba vinmesTvis misaRebia

Օ

7. jgufSi an wyvilebSi muSaobisas virCev partniors Օ

8. momwons Cems mier momzadebuli masalis demonstrireba Օ

sqema №2

sakuTari qmedebis analizi

susti mxare Zlieri mxare

1. ra ver gavakeTe warmatebiT

2. ra ver gavakeTe kargad

3. visTan erTad ar

gamomivida wyvilebSi, jgufSi muSaoba.

4. ratom davuSviSecdoma.

5. ratom aris rTuli amis swavla.

1. ra gavakeTe warmatebiT

2. ra gavakeTe kargad

3. visTan erTad vimuSave kargad

4. rogor SevZeli Secdomis gasworeba

5. yvelaze kargad rogor SeiZleba es viswavloT

124

sqema №3

Cemi molodini da realoba

(Semoxaze TqvenTvis misaRebi pasuxi)

• roca leqciis Tema axalia, ukeT vswavlob

diax

ara

• zustad gavige, ra samuSaos Sevasrulebdi diax

ara

• vici, ras unda mivaRwio

diax ara

• SekiTxvis dasmis SesaZlebloba gamoviyeneb

diax ara

• davicav drois limits

diax ara

• roca sxva laparakobs, movusmen

diax ara

• vici, rogor Sefasdeba Cemi saqmianoba

diax

ara

sqema N4.

codnis praqtikulad gamoyenebis unaris Semowmeba

yovelTvis xandaxan arasodes

• SemiZlia ucxoel megobars mivwero werili

• SemiZlia visaubro nacnob Temaze

• SemiZlia Canaweris mosmenisas gavigo razea saubari

• Temis dawerisas viyeneb axal naswavl sityvebs

• gamovxatav azrs sxvis naambobze

• Tvalis erTi gadavlebiT vxvxdebi, razea teqsti

• konteqstiT vxvdebi ucnobi sityvebis mniSvnelobas

• vsargeblob leqsikoniT

TviTSefasebis sqemebis gamoyeneba SesaZlebelia leqcia-seminaris

sxvadasxva fazaSi, efeqturia Sinaarsis realizebisa da refleqsiis fazaSi

gamoyeneba. TviTSefasebis sqemebis gamoyeneba SeiZleba rogorc saswavlo

procesSi, aseve damoukidebeli muSaobis dros. saswavlo procesSi

TviTSefasebis sqemis gamoyeneba garkveul dros moiTxovs, wamoiWra

problema - xom ar gamoiwvevs igi studentTa gadatvirTvas, ramdenad

125

sasargebloa misi gamoyeneba studentisaTvis. aRniSnul problemaze

pasuxisaTvis CavatareT gamokvleva.

kvleviskvleviskvleviskvlevis mizanimizanimizanimizani:::: a) saswavlo procesSi TviTSefasebis sqemebis

gamoyenebis gavlena studentTa gadatvirTvaze. b) studentTa

damokidebuleba TviTSefasebis sqemis gamoyenebisadmi.

kvleviskvleviskvleviskvlevis meTodologiameTodologiameTodologiameTodologia: Sefasebis sqemebi SerCeul iqna leqciis

formisa da fazis mixedviT. zemoT aRniSnuli sqema №1 gamoyenebul iqna

minileqciis procesSi (Sinaarsis realizeba), sqema №2 - wyvilebsa da

jgufebSi muSaobis Semdeg (Sinaarsis realizeba da refleqsiis stadiebi),

sqema №3 - gamowvevis fazaSi, molodinebis meTodis gamoyenebis Semdeg,

sqema №4 - refleqsiis fazaSi, savarjiSoebis Sesrulebis Semdeg.

TviTSefasebis sqemebis gamoyenebaze kvleva Catarda or etapad. pirvel

etapze studentebs gaewiaT konsultacia sqemebis daniSnulebaze, Sefasebis

teqnologiaze, sqemebis Sedegebis gamoyenebaze (raSi gamoadgeba, ras

gaiumjobeseben). meore etapze moxda sqemebis praqtikulad gamoyeneba.

CatarebisCatarebisCatarebisCatarebis drodrodrodro:::: 2008 wlis dekemberi - 2009 wlis Tebervali .

kvlevaSi monawileobda 56 studenti.

kvlevis meTodebi: kvlevis meTodebi: kvlevis meTodebi: kvlevis meTodebi: monacemTa damuSaveba, axsniTi, statistikis

procentebis gamoTvla, SedarebiTi analizi. kvlevis Sedegebi

warmodgenilia cxrilSi

naklebad saSualod savsebiT

I etapi II etapi I etapi II etapi I etapi II etapi

• ramdenad aris TqvenTvis

misaRebi TviTSefasebis sqemis

gamoyeneba.

• ramdenad gadagtvirTaT

TviTSefasebis sqemiT Sefasebam.

• ramdenad sasargeblo aRmoCnda

TqvenTvis TviTSefasebis sqema.

40 %

36%

29%

8%

89%

14%

32%

44%

35%

38%

9%

46%

28%

20%

25%

54%

2%

48%

126

cxrilis analizi cxadyofs, rom TviTSefasebis sqema misaRebi,

saintereso da sasargeblo aRmoCnda mas Semdeg, rac studentebi darwmundnen

sqemis gamoyenebiT ukeTesi Sedegis miRwevaSi.

TviTSefasebis sargeblianobis dadgenis Semdeg kvlevis amocana

gaxda TviTSefasebis im formis gamoyeneba, romelic danergilia

mowinave kvlevebis Sedegad. am mizniT SevarCieT helsinkis universitetis

gamocdileba, kerZod, Sefasebis matricis gamoyeneba programis xarisxis

gaumjobesebisaTvis. matrica fokusirebulia Sedegebisa da xarisxis

sferoebze.

helsinkis universitetis (http://www.helsinki.fi/university/)

gamocdilebidan CvenTvis misaRebi aRmoCnda matricis doneebi: mxolod

damakmayofilebeli, kargi, SesaniSnavi, saWiroebs ganviTarebas.

aRniSnuli doneebi gadmovitaneT TviTSefasebis matricaSi

(SkalaSi) da gamoviyeneT kvalifikaciis miRweuli donis

diagnostirebisaTvis.

saganmanaTleblo programis umTavresi miznis _ dasaqmebisaTvis

studentis mzaobis xarisxis miRwevaSi kulturaTa dialogis wvlilis

efeqturobisaTvis (sadac ucxo ena meore enaa) Sefasebis formad

gamoviyeneT TviTSefasebis matricis analizi.

saWirod miviCnieT miTiTebuli universitetis gamocdilebis

gaziareba sasargeblo yofiliyo erovnuli kadrebis momzadebisaTvis. am

TvalsazrisiT, SeviswavleT adgilobrivi sabazro moTxovnebi. rogorc

avRniSneT, sakurorto da turistuli infrastruqturis, sazRvao saqmis,

partnioruli urTierTobiT Seqmnili organizaciebisa da ofisebis

ganviTareba-gafarToebam adgilobriv bazarze gazarda moTxovna iseT

kadrze, romelic orientirebulia ara mxolod ucxo enis sametyvelo

unar-Cvevebze, aramed flobs gansxvavebul kulturul konteqstebs da

pativiscemis kompetenciebs. dasaqmebisaTvis kadrebis SesarCevad tardeba

konkursebi. dasaqmebis adgili, im geografiuli zonis mixedviT,

romelSic studentebi cxovroben, pluralingvizmiT xasiaTdeba.

Tavdapirvelad dasadgeni iyo, Tu ratom da riT iqneboda

127

sasargeblo TviTSefasebis matricis gamoyeneba qarTvel studentebTan.

saamisod ganvsazRvreT prioritetebi:

• sakuTari SesaZleblobebis sabazro moTxovnebis kompetenciebTan

Sesabamisobis dadgena.

• cvlilebebTan Segueba.

• dasaqmebisaTvis mzaobis xarisxis amaRleba sakuTari swavlis

strategiebis cvlilebiT da leqtoris daxmarebiT.

• TviTSefasebis matrica aris ganmeorebadi, instruqtirebuli,

mzardi, mizanmimarTuli, rac mis sandoobas aZlierebs.

• TviTSefasebis matricis gamoyeneba SeiZleba saswavlo procesis

nebismier fazaSi, saswavlo drois nebismier monakveTSi,

damoukideblad, axali situaciis Sesabamisad.

TviTSefasebis matricis gamoyenebisaTvis SevarCieT sami nabiji,

romlebic erTmaneTs eyrdnoba, erTmaneTisgan gamomdinareobs da

ganapirobebs kvalifikaciis donis zrdas.

nabijnabijnabijnabiji 1i 1i 1i 1 ---- studentis varaudi sakuTari SesaZleblobis Sesaxeb

arCeul kvalifikaciasTan mimarTebaSi.

nabijinabijinabijinabiji 2222 ---- sakuTari SesaZleblobebis ZiriTadi kvalifikaciis

sabazro moTxovnebTan Sesabamisobis dadgena.

nabijinabijinabijinabiji 3333 ---- sakuTari SesaZleblobebis kvalifikaciebis monaTesave

Tanamdebobrivi vakansiebis moTxovnebTan SesabamisobaSi gansazRvra.

yvela nabijisaTvis TviTSefasebis matricis maxasiaTeblis doneebi yvela nabijisaTvis TviTSefasebis matricis maxasiaTeblis doneebi yvela nabijisaTvis TviTSefasebis matricis maxasiaTeblis doneebi yvela nabijisaTvis TviTSefasebis matricis maxasiaTeblis doneebi

aris eraris eraris eraris erTnaiTnaiTnaiTnairi: ri: ri: ri: mxolod mxolod mxolod mxolod damakmayofilebeli, kargi, SesaniSnavi, da damakmayofilebeli, kargi, SesaniSnavi, da damakmayofilebeli, kargi, SesaniSnavi, da damakmayofilebeli, kargi, SesaniSnavi, da

saWiroebs gaumjobesebas.saWiroebs gaumjobesebas.saWiroebs gaumjobesebas.saWiroebs gaumjobesebas.

ganvixiloT TiToeuli nabijis ganvixiloT TiToeuli nabijis ganvixiloT TiToeuli nabijis ganvixiloT TiToeuli nabijis aRweriloba:aRweriloba:aRweriloba:aRweriloba:

NNNN nabiji pirveli. nabiji pirveli. nabiji pirveli. nabiji pirveli. varaudi varaudi varaudi varaudi ---- Cemi SesaZlebloba arCeul Cemi SesaZlebloba arCeul Cemi SesaZlebloba arCeul Cemi SesaZlebloba arCeul

kvalifikaciasTan mimarTebaSi.kvalifikaciasTan mimarTebaSi.kvalifikaciasTan mimarTebaSi.kvalifikaciasTan mimarTebaSi.

SeTavazebuli TviTSefasebis matricis formebSi studentebi

Camoweren im kompetenciaTa CamonaTvals, romlebic maTi SexedulebiT,

saWiro da aucilebelia arCeuli profesiiT dasaqmebisaTvis. TviToeuli

studenti muSaobs damoukideblad. warmogidgenT nimuSebs:

128

TviTSefasebis matrica #1TviTSefasebis matrica #1TviTSefasebis matrica #1TviTSefasebis matrica #1

Cemi SexedulebiT, arCeuli specialobiT dasaqmebisaTvis

ra kompetenciebs unda vflobde

sakuTari SesaZleblobebis analizi

damakmayofi

lebeli

kargi SesaniSn

avi

saWiroebs

gaumjobese

bas

Kkulturis sferodan ucxoenovani informaciis amocnoba

••••

Sexedulebis gamoxatva

••••

kulturaTa dialogis sakiTxebze teqstebis gageba

Tematikis mixedviT

••••

Uucxo qveyanaSi mogzaurobisas situaciaTaTvis Tavis

garTmeva

••••

Kkritikisa da TviTkritikis unari

••••

jgufSi muSaoba

••••

sxva qveynis kulturisa da tradiciebis pativiscema

••••

sakuTari Tavis, qalaqis, soflis, qveynis wardgena

sxvisTvis

••••

sxvadasxva sferoSi gamovlenil kulturaTa

gansxvavebebis dadgena

••••

SekiTxvebis dasma da pasuxi martiv sakiTxze

••••

Mmatricis analiziT dadginda: studentis SexedulebiT

dasaqmebisaTvis ra kompetenciaa saWiro Dda ras Tvlis Tavis

SesaZleblobad.

leqciebze, seminarebsa da konsultaciebze studentebs gavacaniT

zogadi da dargobrivi kompetenciebi, davaufleT aseve, iseTi

strategiebis gamoyenebas, rogoricaa ,,interviu,” ,,ormxrivi Canaweris

driuri” da sxva.

strategia ,,interviu“ studentebma gamoiyenes dasaqmebis sferoSi

Catarebuli konkursis monawileebTan. aq gamoiyo sami kategoria: a)

konkursSi gasuli piri (risma codnam da unar-Cvevam ganapiroba

warmateba?), b) konkursSi vergasuli (ra codnas egona rom flobda da ar

darCa sakmarisi). Gg) axali konkursis msurveli (ra icoda da ris

Seswavlas gegmavs).

129

intervius SedegebiT, I jgufis wevrebma (konkursSi gasulebi)

aRniSnes, rom konkursSi gasvla ganapiroba ucxo enis sametyvelo unar-

Cvevebma, sxva qveynis kulturul Taviseburebebze msjelobisas sakuTari

azris koreqtulad gamoTqmam, ucxo socialur-kulturuli garemosTvis

damaxasiaTebeli qcevis, cxovrebis wesis, normebis gaTvaliswinebis

unaris gamomJRavnebam. II jgufis warmomadgenlebs (konkursSi

vergasulebi) egonaT, rom sakmarisi iqneboda ucxo enis kargi codna. maT

ver SesZles teqstSi asaxuli sxva enis kulturuli erTeulebis

amocnoba. III jgufi _ konkursisaTvis mzadebaSi myofni _GSeuZliaT

ucxo enaze laparaki, wera-kiTxva. gegmaven kulturaTa dialogis

Seswavlas, radgan am mimarTulebiT kursi ar gauvliaT.

,,ormxrivi Canaweris dRiuris” strategiis meSveobiT, studentebma

gaakeTes sakonkurso moTxovnebis analizi da gamoxates misdami

damokidebuleba.

Seiqmna kvalifikaciis mimarT sabazro moTxovnebis Sesaxeb codna,

ramac saSualeba mogvca gadavsuliyaviT momdevno nabijze.

aRsaniSnavia, rom dasaqmebis sferoSi sxvadasxva qveynis sakonkurso

pirobebis Seswavlam cxadyo, rom sabazro moTxovnebi kompetenciaTa

mimarT identuria, anu boloniis procesis mier Seqmnili evropuli

ganaTlebis erTiani sivrce bakalavriatis kursdamTavrebuls

dasaqmebisaTvis mzaobis erTian sivrces uqmnis.

nabiji meorenabiji meorenabiji meorenabiji meore ---- sakuTari SesaZleblobebis Sesabamisobis dadgena

ZiriTadi kvalifikaciis sabazro moTxovnebTan.

studentebTan muSaobisaTvis SevarCieT swavleba/swavlis iseTi

formebi, rogoricaa aqtiuri leqcia-leqcia seminari, leqcia-vorqSofi,

seminari da prezentacia.

studentebma maT mierve SerCeuli swavlis strategiebiT

mopovebuli masaliT, leqciebze SeZenili Teoriuli codniT, ucxouri

gamocdilebis gacnobiT Camoayalibes maxasiaTeblebi TviTSefasebis

matricis pirveli svetisaTvis.

130


sabazro moTxovnebis Sesabamisi kompetenciebi

sakuTari SesaZleblobebis maxasiaTeblebi

damakmayofilebeli

kargi

SesaniSnavi

saWiroebs gaumjobeseba

s

kulturaTa dialogis Temaze komunikacia

●

diskusiis warmarTva kulturaTa dialogis problemaze

●

sxarti da spontanuri komunikacis damyareba sxva kulturis warmomadgenlebTan

●

eqsperimentuli situaciis Sesaferisi dialogis warmarTva

●

mSobliur da sociokulturul samyaroebs Soris paralelebis moZieba

●

msgavsebis da gansxvavebebis moZieba mSobliur da ucxour kulturaTa Soris

●

grZnobebis gamoxatvis individualuri unari ●

adamianebsa da situacias Soris kavSiris xedva

●

kritikuli da TviTkritikuli SesaZleblobebi ●

socialuri unarebi, romlebic dakavSirebulia urTierTobebTan, socialuri da eTnikuri pasuxismgeblobis gamoxatvasTan

●

sxva kulturis warmomadgenelTan komunikaciis unari

●

pirdapiri urTierTobis unari

●

informaciis moZiebisa da marTvis unari

●

mravalferovnebisa da multikulturalizmis pativiscema

●

interdisciplinur jgufSi muSaoba

●

sakuTari Tavis mimarTeba sxvebTan da samyarosTan

●

cvlilebebis saWiroebis gancda reagireba cvlilebebze

●

intrapersonaluri kompetenciebis floba

●

axali ideebis generirebis unari (SemoqmedebToba)

●

sxva kulturisadmi sakuTari damokidebulebis gamoxatva werilobiT da zepirad

●

saubris Temis Secvla movlenis, adgilis, situaciis Sesabamisad

●

kulturuli da individualuri Taviseburebebis Sefaseba da pativiscema

●

sxva kulturis warmomadgenlebTan komunikaciuri urTierTobebis damyareba internetiT

●

teqstebis Sedgena da saubari kulturaTa dialogis sferoSi profesiasTan mimarTebaSi

●

sxvaTa grZnobebis aRqma da gageba

●

131

TiToeulma studentma Tavisi TviTSefasebis matricis

demonstrireba moaxdina auditoriis winaSe, amasTan, maT mier gakeTda

SedarebiTi analizi _ raSi gamoixata progresi pirveli nabijis

matricasTan SedarebiT. auditoriaSi iyo iumori da pozitiuri ganwyoba.

susti da Zlieri mxareebis gaanalizebis Semdeg studentis swavlaSi

CaerTo axali strategiebi: slot-analizi, rolebis TamaSi, venis

diagrama, T diagrama da sxva.

gamoikveTa interpersonaluri da intrapersonaluri kompetenciebis

miRwevis maxasiaTeblebis gacnobis aucilebloba, maTi saWiroeba

dasaqmebis yvela variantSi iyo warmodgenili.

meore nabijis gavlis Semdeg studentebma gansazRvres,

kvalifikaciis ra done hqondaT miRweuli da rogoria maTi

damokidebuleba, xolo swavlis axali strategiebi daexmara maT

damoukideblad mieRwiaT erTi maxasiaTeblidan meoreze gadasvlisaTvis.

kerZod: ,,damakmayofilebeli” gadavida ,,kargSi”, ,,SesaniSnavSi,” xolo

,,saWiroebs gaumjobesebas” leqtoris daxmarebiT gadavida maxasiaTebelSi

,,kargi”. aRsaniSnavia, isic, rom studentebis survili iyo am

mimarTulebiT gaegrZelebinaT muSaoba da mieRwiaT maxasiaTeblisaTvis

,,SesaniSnavi”.

dasaqmebis bazari arcTu iSviaTad ayenebs moTxovnebs erTi

kvalifikaciis specialistis SeTavsebiT Tanamdebobrivi datvirTvis

Sesaxeb. am moTxovnam ganapiroba Cveni mcdeloba - gvezruna

cvlilebebTan Seguebis originaluri kompetenciebis ganviTarebisaTvis.

NNNN nabiji mesamenabiji mesamenabiji mesamenabiji mesame: : : : sakuTari SesaZleblobebis Sesabamisoba

kvalifikaciebis monaTesave Tanamdebobrivi vakansiebis moTxovnebTan.

dargobrivi kompetenciebis nusxa daxarisxda da Seivso monaTesave

Tanamdebobrivi vakansiebis moTxovnebis Sesabamisi originaluri

kompetenciebiT. sakuTari swavlis strategiebSi CaerTo gagebis

strategiebi, formebi: gageba, qmedeba, warmateba.

132


Kkvalifikaciis monaTesave Tanamdebobrivi vakansiebis

moTxovnebis Sesabamisi kompetenciebi

sakuTari SesaZleblobebis maxasiaTeblebi

damakmayofilebeli

kargi

SesaniSnavi

saWiroebs gaumjobesebas

Aaxal garemoSi adaptaciis unari

•

iniciativa da saqmis warmoebis unari •

saerTaSoriso konteqstSi muSaobis unari •

araspecialistebTan komunikaciis unari •

profesiul Temebze saubari da miwer-mowera sxva qveynis warmomadgenelTan

•

sxva kulturis profesiul sazogadoebaSi damajerebeli, mkafio, damoukidebeli komunikacia

•

internetinformaciebis daxarisxeba da gamoyeneba •

gasagebi, struqturulad gamarTuli, Tematurad mravalferovani teqstebis Seqmna kulturaTa dialogis problemebze

•

socialur-kulturuli da kulturuli TvalsazrisiT mdidari resursebis SerCeva da maTze dafuZnebuli interesis gamomwvevi aqtivobebis SerCeva

•

saWiro informaciis gacvla profesiul doneze •

sxva adamianebTan urTierTobis unari, qcevisa da urTierTobebis interpretaciis unari

•

ucxo sociokulturul garemosaTvis damaxasiaTebeli qcevis, cxovrebis wesis codna

•

kulturul Taviseburebebze msjelobisas sakuTari azris koreqtulad gamoTqma

•

sxva qveynis moqalaqis socialuri, kulturuli, fsiqologiuri, sulieri mdgomareobis gaTvaliswineba da Sesabamisi reagireba

•

xeli Seuwyos sxva kulturis warmomadgenels gamoxatos Tavisi azri, damokidebuleba, varaudi, SiSi

•

ucxo garemoSi saqmianobis riskis Sefaseba da swori gadawyvetilebis miRweva

•

TviTSefasebis matricis analizis gamoyenebiT saintereso gaxda

saswavlo procesi. igi daexmara students kvalifikaciis miRweuli

donis diagnostirebaSi. gansazRvraSi _ ras miaRwia, raa gasakeTebeli, ra

SeuZlia dasZlios TviTon, raSi sWirdeba daxmareba. aman leqtorisa da

studentis TanamSromloba sando gaxada da aamaRla studentis

kvalifikaciiisadmi mzaobis xarisxi da done. daexmara ganesazRvra 60

kreditis farglebSi asarCevi sagnebi, xeli Seewyo ukeTesi Sedegis

motivacias, miRebuli gamocdileba gamoiyena sxva situaciaSi, gaweuli

133

saqmianoba sasargeblo aRmoCnda dasaqmebis konkursSi warmatebisaTvis

(turizmis biznesi, kerZo ofisi, ganaTlebis profesiuli centri).

$ 4 ,,kulturaTa dialogis” saswavlo procesis organizaciis formebi$ 4 ,,kulturaTa dialogis” saswavlo procesis organizaciis formebi$ 4 ,,kulturaTa dialogis” saswavlo procesis organizaciis formebi$ 4 ,,kulturaTa dialogis” saswavlo procesis organizaciis formebi

kvlevis procesSi ,,kulturaTa dialogis” saswavlo procesis

marTvis SerCeuli formebi, swavleba/swavlis formebis, meTodebis,

studentis mier miRweuli Sedegebis Sefasebis formebi, sqemebis

sargeblianoba, efeqturoba da saWiroeba Semowmebul iqna specialurad

organizebul sacdel muSaobaSi, romelic ganxorcielda doqtorantis

pirad praqtikul saqmianobaSi.

piradi gamocdilebis Sedegebis Sefasebis obieqturobisa da

sandoobisaTvis mivmarTavdiT Ria saswavlo procesis warmarTvas,

leqcia-seminarebis calkeuli fragmentebis videofirze gadaRebas da

Semdeg ganxilvas. gaTvaliswinebuli iqna studentisa da kolegebis

kritikuli SeniSvnebi, winadadebebi, survilebi.

saswavlo procesis marTvis SerCeuli organizaciis formebis

gamoyenebis gamocdilebis Sedegebs warmovadgenT modelebisa da

nimuSebis saxiT. migvaCnia, rom amgvari midgoma xels Seuwyobs rogorc

miRweuli donis warmoCenas, aseve stimuls aZlevs axali, ukeTesi

nimuSebis Seqmnas.

$ 4.1.leqciis modelebi$ 4.1.leqciis modelebi$ 4.1.leqciis modelebi$ 4.1.leqciis modelebi

I modeli. I modeli. I modeli. I modeli.

aqtiuri leqcia.aqtiuri leqcia.aqtiuri leqcia.aqtiuri leqcia. Ddro 60 wuTi.

leqciis Temaleqciis Temaleqciis Temaleqciis Tema _ mimarTvis etiketi umaRles skolaSi.

SedegiSedegiSedegiSedegi ____ Temis gavlis Semdeg Tqven gaicnobT sxvadasxva qveynis

umaRles skolebSi damkvidrebul mimarTvis etikets. SeZlebT sametyvelo

etiketis normebis dacvas, ama Tu im faqtisadmi sakuTari

damokidebulebis gamoxatvas, TemasTan dakavSirebuli sakiTxebis

irgvliv Tavisuflad da gamarTulad msjelobas.

134

AaqtivobebiAaqtivobebiAaqtivobebiAaqtivobebi ____ individualuri, wyvilebSi, jgufebSi muSaoba;

strategia (meTodi) _ vici, viswavle, minda vicode; Tavisufali wera.

resursebiresursebiresursebiresursebi ____ dafa, markeri, videorgoli, individualuri baraTi .

leqciis msvlelobis aRwera:leqciis msvlelobis aRwera:leqciis msvlelobis aRwera:leqciis msvlelobis aRwera:

I. gamowvevisI. gamowvevisI. gamowvevisI. gamowvevis stadistadistadistadiaaaa (faza) (5 wT) (faza) (5 wT) (faza) (5 wT) (faza) (5 wT)

dafaze warmodgenili sqema: ,,vici _ viswavle _ minda vicode”

SevafasoT pirveli grafa: rogor ggoniaT ra iciT gansaxilvel TemasTan

dakavSirebiT? (pasuxebi Caiwereba pirvel grafaSi).

II. Sinaarsis realizebis stadia (faza)II. Sinaarsis realizebis stadia (faza)II. Sinaarsis realizebis stadia (faza)II. Sinaarsis realizebis stadia (faza) (25wT.):(25wT.):(25wT.):(25wT.):

Mminileqcia _ videorgolebis gamoyenebiT umaRles skolaSi mimarTvis

etiketebis gacnoba (inglisi, safrangeTi, dania, ruseTi, germania,

espaneTi)

III. refleqsiis stadia (faza) (30 wT.) III. refleqsiis stadia (faza) (30 wT.) III. refleqsiis stadia (faza) (30 wT.) III. refleqsiis stadia (faza) (30 wT.)

I. gTxovT, dawyvildiT, azri erTmaneTs gauziareT da SeavseT grafa

,,viswavle”. Sesrulebis dro (2 wuTi).

TiToeuli waarmoadgens masalas dafaze grafaSi Casawerad.

II.G gTxovT, imave wyvilebma moamzadoT masala grafaSi ,,ra minda

vicode” Casawerad. eZlevaT dro (3 wuTi).

III. gTxovT, or-ori wyvili gaerTiandeT jgufebSi da CamoayaliboT

Tqveni Sexedulebebi: ris codna da unar-Cvevebia aucilebeli Temis

SeswavliT gaTvaliswinebuli Sedegis misaRwevad. prezentacisaTvis

dro 10 wT.

IV. Tavisufali wera. (15 wuTi)

Tema: ,,ra Semata dRevandelma leqciam Cems codnas da

gamocdilebas.” visac survili aqvs, SeuZlia Tavisi namuSevari

gaacnos auditorias.

II modeli.II modeli.II modeli.II modeli.

leqcia vorkSofileqcia vorkSofileqcia vorkSofileqcia vorkSofi (120 wuTi)(120 wuTi)(120 wuTi)(120 wuTi) (dro ganawildeba maswavleblis

SexedulebiT)

LLLL leqciis Temaleqciis Temaleqciis Temaleqciis Tema: ,,kulturaTa dialogis dargobrivi kompetenciebis

Seswavlis Sedegebi, anu studentis mier kompetenciebis miRwevis donis

gansazRvra.

135

leqtoris sityva:leqtoris sityva:leqtoris sityva:leqtoris sityva: ,,Cvens SexvedrebSi dadga dro, roca unda

gavaanalizoT Sedegebi: ras mivaRwieT Temis _,,kulturaTa dialogis”

,,dargobrivi kompetenciebi” _ SeswavliT, raSi gamoviyenebT SeZenil

codnas da swavlis ra strategia gvWrdeba ukeTesi Sedegis misaRwevad.”

saWiroa ganvsazRvroT, rasTan mimarTebaSi ganvixiloT miRweuli

Sedegi esaa: a) dargobrivi kompetenciis CamonaTvali, anu ra codnasa da

profesiul unarebs unda vflobdeT; b) swavlis strategiebi, anu ra

saqmianobis ganxorcieleba SegviZlia da rogor. D

dargobrivi kompetenciebis CamonaTvali da swavlis zogierTi

strategiis dasaxeleba naCvenebia slaidze. SegiZliaT gamoiyenoT.

magaliTad:

• saWiro informaciis gacvla dargTan dakavSirebul sakiTxze.

• sxva kulturis warmomadgenelTan saqmiani Sexvedris

organizebisaTvis komunikaciuri urTierTobis damyareba internetis

meSveobiT.

• Sexedulebebis, survilebis gamoxatva situaciis Sesabamisad.

• diskusiis warmarTva dargTan dakavSirebuli problemis

gadasawyvetad.

DDDD davaleba wdavaleba wdavaleba wdavaleba wyvilebisTvisyvilebisTvisyvilebisTvisyvilebisTvis: SearCieT erT-erTi kompetencia da aRwereT

misi gamoyenebis SemTxveva (dro 7wuTi).

DDDD davaleba individualuri muSaobisaTvis:davaleba individualuri muSaobisaTvis:davaleba individualuri muSaobisaTvis:davaleba individualuri muSaobisaTvis: gamoiyeneT strategia

,,blumis taqsonomia” da gaakeTeT analizi. Tema: ,,kulturaTa dialogis”

sakiTxze teqstis ageba Tematikis mixedviT. SegaxsenebT taqsonomias _

maxasiaTeblebs:

• codna _ gaimeore, CamoTvale, gaixsene, miusadage, moiyvane citata.

• gageba _ amoirCie, aRwere, Seajame, axseni, daaxasiaTe, ivaraude.

• gamoyeneba _ moamzade, daakavSire, Seqmeni, moaxdine klasifikacia.

• analizi _ Seadare, daakvirdi, dayavi kategoriebad, daanawevre,

gamoikvlie, gamoarCie.

• sinTezi _ Seqmeni, dagegme, gaaanalize, warmoadgine, Camoayalibe,

formulireba mieci.

• Sefaseba _ imsjele, gansaje, gaakritike, gaiTvaliswine, Seajame.

136

PprezentaciisaTvis… wuTi.

Ddavaleba: Ddavaleba: Ddavaleba: Ddavaleba: dawereT ,,aT wuTiani esei” ,,dargobrivi kompetencia

,,saqmianobis procesSi sxva kulturis adamianisadmi TanagrZnoba da

pativiscema” raSi mWirdeba igi”.

Pprezentaciis dro…. . .wuTi.

Ddiskusia: Ddiskusia: Ddiskusia: Ddiskusia: ,,raa mTavari: ras da rogor viswavli Tu raSi

gamoviyeneb mas”.

Ddiskusiis xangrZlivoba . . .

roliT TamaSiroliT TamaSiroliT TamaSiroliT TamaSi - ,,interviu ucxoel kolega-studentTan”

roliT TamaSSi monawileoben wyvilebi. Oori an sami studenti

damkvirveblis rolSi Seafasebs TiToeuli wyvilis mier warmodgenil

roliT TamaSs.

dro . . . wuTi.

damkvirveblis Sefasebis gacnobierebisaTvis _ dro . . .wuTi.

davaleba jgufisaTvis: varaudebis warmodgena.davaleba jgufisaTvis: varaudebis warmodgena.davaleba jgufisaTvis: varaudebis warmodgena.davaleba jgufisaTvis: varaudebis warmodgena.

Tema 1. ,,studenti midis kvalifikaciis mixedviT samuSaod”

Tema 2. ,,universitetSi viswavle - dasaqmebisaTvis konkursi unda

gaviaro Tu ara?”

prezentaciisaTvis dro TiToeul jgufs . . .wuTi.

portfolios prezentacia (dro wuTi)

I nawili: dargobrivi kompetenciebis mixedviT maTi maxasiaTeblebis

gansazRvra. nimuSebi, sqemebi, magaliTebi, Tezisebi, mcire referati.

II nawili: TviTSefaseba (damakmayofilebeli, kargi, SesaniSnavi,

saWiroebs gaumjobesebas), ras miaRwia, kidev risi gaumjobeseba da

ganviTareba dasWirdeba profesiuli, dargobrivi kompetenciis misaRwevad.

L leqtoris sityva: ,,gmadlobT warmatebuli saqmianobisaTvis!

vfiqrob, dRevandeli leqcia dagexmarebaT ukeT SesZloT sakuTari

miRwevebis Sefasebis xarisxis gansazRvra da samomavlod Sedegebis

miRwevis dagegmva”.

III modeliIII modeliIII modeliIII modeli. leqcia tutorialileqcia tutorialileqcia tutorialileqcia tutoriali (60 wuTi)

leqciis Tema:leqciis Tema:leqciis Tema:leqciis Tema: sainformacio teqnologiebi da evropis

universitetis studentebTan komunikacia.

137

L leqcias warmarTaven: ucxo enisa da kompiuteruli teqnologiebis

leqtorebi.

mizani: mizani: mizani: mizani: miRweva da ganviTarebaKkompetenciisa: Tanamedrove

sainformacio teqnologiebis gamoyenebiT, komunikaciuri urTierTobebis

damyareba sxva kulturis warmomadgenlebTan internetis meSveobiT.

Sedegi:Sedegi:Sedegi:Sedegi: studentebi Seivseben da gaiRrmaveben codnas Tanamedrove

sainformacio teqnologiebis saSualebiT komunikaciuri urTierTobebis

damyarebis axali azrebis Sesaxeb.

SeZleben: sxva kulturis warmomadgenelTan dasakavSirebeli

misamarTebisa da saSualebebis gacnobas. Kkomunikaciuri

urTierTobebisaTvis gasacemi da misaRebi informaciebis moZiebas,

daxarisxebas, gamoyenebas.

Aaqtivobebi:Aaqtivobebi:Aaqtivobebi:Aaqtivobebi: wyvilebSi muSaoba, ormxrivi Canaweris dRiuri,

erToblivi Zieba, jvaredini diskusia. wera _ ideis dafiqsireba,

Tavisufali wera.

resursebi:resursebi:resursebi:resursebi: internetqselSi CarTuli kompiuteri, (TiToeul wyvilze

–TiTo kompiuteri) katalogi internetmasalebiT, individualuri

baraTebi, proeqtori, furclebi, fanqari, dafa, markeri.

Lleqtori I (ucxo ena). meore leqtoris wardgenis Semdeg auditorias

gaacnobs Temas, resursebs.

SekiTxva auditorias: ras elodebiT dRevandeli leqciisagan?

gTxovT, gamoiyenoT molodinis meTodi da Tqveni savaraudo pasuxebi

CamovweroT monitoris marcxena mxares.

saqmianobis dasrulebis Semdeg monitoris marjvena mxares

warmoadgenT leqciis dagegmviT gaTvaliswinebul Sedegebs. Lleqciis

dasasruls gavakeToT analizi _ Tqveni molodinebidan da leqciis

dagegmvidan romeli iqna miRweuli.

leqtori IIleqtori IIleqtori IIleqtori II (18 wuTi) gaacnobs msmenelebs Tanamedrove

sainformacio teqnologiebs Sesaxeb axal informacias, gaarkvevs, romeli

teqnologiis gamoyeneba SeuZliaT, Ggaswevs instruqtaJs axali

teqnologiebis dasaufleblad (leqciis msvlelobaSi leqtori exmareba

studentebs)

138

L leqtori Ileqtori Ileqtori Ileqtori I (4 wuTi) – studentebs CarTavs mis mier momzadebul

evropis erT-erTi qveynis universitetis Sesabamisi specialobis

studentebTan momzadebul internetSexvedraSi.

D davaleba davaleba davaleba davaleba (30 wuTi) _ TiToeuli jgufi irCevs aqtivobas, romliTac

komunikaciuri urTierToba warimarTeba.

A1) aqtivoba SerCeul problemaze ormxrivi Canaweris dRiuris

gamoyeneba (furclis erT mxares Camowers mosaubris Sexedulebebs,

meore mxares _ Tavis mosazrebebs).

2) aqtivoba SerCeuli problemis gadaWris gzebis erToblivi Zieba.

3) aqtivoba jvaredini diskusia, daxuruli (diax, ara) kiTxvis

gamoyeneba.

4) aqtivoba interviu.

prezentacia - 16 wuTi

5) aqtivoba wera – ideis dafiqsireba (4wT)


6) aqtivoba Tavisufali wera –leqciis molodini da gamarTleba


studentebi monitoris Sua adgilze Camoweren ,,Tavisufali weris”

prezentaciis Sedegebs. eqspertebi gaakeTeben analizs: ras elodebodnen

da ra Sedegs miaRwies.

saqmianobiT, swavlis SedegebiT kmayofili auditoria samadlobel

werils swers evropel studentebs da maT leqtors, sTxovs maT kvlav

iTanamSromlon jgufebis mier warmodgenili axali ideis garSemo.

modmodmodmodeli IVeli IVeli IVeli IV

praqtikuli savarjiSoebi praqtikuli savarjiSoebi praqtikuli savarjiSoebi praqtikuli savarjiSoebi leqciaze (240 wuTi)leqciaze (240 wuTi)leqciaze (240 wuTi)leqciaze (240 wuTi)

Tema: ,,kulturaTa dialogis” terminologia

mizani: ,,kulturaTa dialogis” sxvadasxva sferoSi gamosayenebeli

terminologiis daufleba.

Sedegi: kulturaTa dialogis terminologiis gamoyeneba zepiri da

werilobiTi komunikaciisaTvis.

misaRwevi kompetenciebi:

• kulturaTa dialogis sakiTxze teqstebis ageba Tematikis mixedviT.

• saubris warmarTva movlenis, adgilisa da situaciis Sesabamisad.

139

leqciis msvlelobaSi studentebs miewodebaT leqtoris mier

Sedgenili terminologiis leqsikoni. magaliTad:

eTnocentrizmieTnocentrizmieTnocentrizmieTnocentrizmi _ negatiuri damokidebuleba sxva kulturisadmi da

sakuTari upiratesobis mZafri grZnoba. xSirad is sxvisTvis sakuTari

kulturis TavsmoxvevaSi da sxva kulturis dakninebaSi vlindeba.

qsenofobiaqsenofobiaqsenofobiaqsenofobia ____ (berZn.) SiSi ucxoelis mimarT, es aris SfoTva,

romelic yovelive ucxos mimarT negatiuri stereotipuli

damokidebulebiTa da winaswar gansjebiT xasiaTdeba. es SiSi

gansxvavebuli adamianebis miuReblobiTa da maT mimarT mtrul

damokidebulebiT gamoixateba.

umciresobebiumciresobebiumciresobebiumciresobebi _sazogadoebis is mcire nawilia, romelic SeiZleba

umravlesobisgan gansxvavdebodes eTnosiT, eniT, religiiT, kulturiT.

eTnikuri wmendaeTnikuri wmendaeTnikuri wmendaeTnikuri wmenda ____ niSnavs, rom erTi eTnikuri jgufi aiZulebs

meores datovos mSobliuri teritoria.

praqtikuli savarjiSoebis formebi da saxeebi:praqtikuli savarjiSoebis formebi da saxeebi:praqtikuli savarjiSoebis formebi da saxeebi:praqtikuli savarjiSoebis formebi da saxeebi:

• amowere sityva sxvadasxva teqstidan

• sityvaTa ganmartebebi

• enobrivi normebis dacva

• marTlweris normebis dacva

• ipoveT Semcvleli sityva

• mocemuli 3 terminiT Seadgine moTxroba

• Seadgine: informaciuli, mxardamWeri, damarwmunebeli, Txovnis,

moTxovnis, sakuTari Sexedulebebis gamomxatveli werilebi.

• daexmareT gzaabneul turists

• sityvebi yulabaSi

• wera ,,saavtoro skami”

• moismineT teqsti da gamotovebuli adgilebi SeavseT saTanado

terminebiT

• moismineT teqsti da mosaubris mier gamoTqmul mosazrebebs

miusadageT Sesabamisi winadadebebi

• gaasworeT daSvebuli Secdoma

• waikiTxeT winadadebebi da daalageT _ ,,mcdaria”, ,,WeSmaritia”.

140

• winadadebaTa CamonaTvalidan airCieT saTauris Sesaferisi 5

winadadeba.

• komentirebuli kiTxva

• axsniTi kiTxva

• kritikuli kiTxva

• sityvis maZebrebi

• kiTxva grafikebis da sqemebis gamoyenebiT

• kiTxva informaciis daxarisxeba

• kiTxva _ argumenti _ pasuxi _ mopovebuli informacia

• kiTxva auditoriis gaTvaliswinebiT

• kiTxva garkveuli Tvalsazrisis CamoyalibebisaTvis

• mosmenis kultura da auditoria.

aqtivobebi:aqtivobebi:aqtivobebi:aqtivobebi: SeirCeva savarjiSoebis mixedviT, gamoiyeneba sagazeTo

informaciebi, satelevizio gadacemebi, internet resursebi.

Sefasebis formebiSefasebis formebiSefasebis formebiSefasebis formebi: zepiri da werilobiTi prezentacia, angariSis

Sedgena.

$4.2 $4.2 $4.2 $4.2 seminaris seminaris seminaris seminaris organizaciis nimuSebiorganizaciis nimuSebiorganizaciis nimuSebiorganizaciis nimuSebi

nimuSi pirveli nimuSi pirveli nimuSi pirveli nimuSi pirveli ---- biblioTekaSi damoukideblad muSaobabiblioTekaSi damoukideblad muSaobabiblioTekaSi damoukideblad muSaobabiblioTekaSi damoukideblad muSaoba

seminaris Temseminaris Temseminaris Temseminaris Tema:a:a:a: mimarTulebis _ ,,kulturaTa dialogis”

standartebi saSualo skolis ucxouri enebis saswavlo gegmis mixedviT.

miTiTeba seminaris Sesasruleblad:miTiTeba seminaris Sesasruleblad:miTiTeba seminaris Sesasruleblad:miTiTeba seminaris Sesasruleblad: biblioTekaSi SearCieT

nebismieri klasis ucxo enis saswavlo gegma. Aa) gaakeTeT analizi,

mimarTulebis ,,kulturaTa dialogis” standartebis mixedviT, ra codnas

da unarebs flobs moswavle; Bb) gaakeTeT komentari, raSi gamoadgeba

Tqvens mier moZiebuli masala leqcias, Tanakurselebs. Ddavaleba

SegiZliaT SeasruloT wyvilebSi an jgufebSi. gaiTvaliswineT, rom

seminarze prezentaciisaTvis dageTmobaT 3 wuTi.

Pprezentaciis Sefasebis kriteriumebi iqneba:

• saintereso Sesavali

141

• problemis gasagebad warmoCena.

• informaciis sargeblianoba.

• auditoriasTan kontaqti

• drois limitis dacva.

nimuSi meore nimuSi meore nimuSi meore nimuSi meore ---- proeqtis wardgenaproeqtis wardgenaproeqtis wardgenaproeqtis wardgena

proeqtis Tema gamomdinareobs Seswavlili problemidan. studentebTan

erTad SeirCeva proeqtis Temebi. studentTa wyvilebi an jgufebi

airCeven im Temas, romelic maT moswonT.

proeqtis mosamzadeblad eZlevaT garkveuli dro, erTi Tvis

farglebSi.

proeqtis wardgenaze SeiZleba miwveul iqna is pirebi, visac

proeqti exeba an vinc CarTuli iyon proeqtis momzadebaSi.

proeqti Sefasdeba saTanado kriteriumebiT.

magaliTad: ,,stumar-maspinZlobis problema (samizne enis qveynis)

folklorSi’’);

nimuSi mesame nimuSi mesame nimuSi mesame nimuSi mesame ---- axali rekomendaciis gamoyenebiT moTxrobiaxali rekomendaciis gamoyenebiT moTxrobiaxali rekomendaciis gamoyenebiT moTxrobiaxali rekomendaciis gamoyenebiT moTxrobis Sedgena s Sedgena s Sedgena s Sedgena

,,kulturaTa dialogis Temebze”,,kulturaTa dialogis Temebze”,,kulturaTa dialogis Temebze”,,kulturaTa dialogis Temebze”

miTiTeba seminaris mosamzadeblad.

gaicaniT maikl bermanis mier SemoTavazebuli swavlebis meTodi

,,swavleba Txrobis saSualebiT.” SearCieT erT-erTi rekomendacia.

magaliTad, andazebis gaxseneba kulturul realobaze, Semdeg amoirCieT

romelime da dawereT moTxroba.

magaliTad: ,,romel qveyanaSi Sexval, im qveynis qudi daixureo.”

seminarze prezentaciisaTvis dageTmobaT 55 wuTi.

Sefasebis kriteriumebi ganisazRvreba seminaris dawyebamde.

nimuSi meoTxe nimuSi meoTxe nimuSi meoTxe nimuSi meoTxe ---- situaciaTa analiziT prosituaciaTa analiziT prosituaciaTa analiziT prosituaciaTa analiziT problemis gadawyvetis gzis blemis gadawyvetis gzis blemis gadawyvetis gzis blemis gadawyvetis gzis

povnapovnapovnapovna

situcia I. Tqven moxvdiT did britaneTSi. gainteresebT, ra

anazRaurebas iRebs Tqveni kolega. amasTan, iciT, rom bevri britaneli

did ukulturobad Tvlis SekiTxvas: ,,ramdeni gaqvs xelfasi?” rogor

moiqceviT?

situacia II. amerikeli gamyidveli qali Cveulebriv uRimis da

eubneba momxmarebels: ,,gamarjobaT, rogor brZandebiT?” es maTTvis

142

Cveulebrivi zrdilobiani misalmebaa da ara SekiTxva. xSirad

momxmarebeli iwyebs maTi piradi problemebis Sesaxeb saubars. pasuxad,

roca aRmoaCens, rom gamyidveli sulac ar aris dainteresebuli misi

problemiT, ucxoeli Riziandeba da gabrazebuli fiqrobs: ,,maSin ratom

mkiTxa?”

situacia III. erT-erTi maswavlebeli wers: ,,me myavda moswavle,

romelic cudad iqceoda. me mas mkacri ,,gakveTili” Cavutare. gamabraza

iman, rom is ar miyurebda TvalebSi. magram Turme mas aswavlidnen, rom

TvalebSi cqera uzrdelobaa da Tvalebis daxra pativiscemis

gamoxatulebaa.

situacia IV. TanakurselebTan erTad isvenebT da saubrobT,

gagacnes internetiT gavrcelebuli mosazreba, rom evropeli axalgazrda

unda flobdes Semdeg ZiriTad kompetencias: politikuri da socialuri

kompetencia; zepiri da werilobiTi komunikacia, informaciis miRebis

kompetencia, mTeli cxovrebis manZilze swavlis unari, multikulturul

sazogadoebaSi cxovrebisaTvis saWiro kompetencia (rasizmis,

qsenofobiis, aratoleranturobis warmoSobis aRmofxvra, ucxouri

tradiciebis, kulturis, enis, religiis pativiscema).

davuSvaT, rom Tqven ar xarT ,,axalgazrda da evropeli” da

warmoadgenT sxva kontigents, ra reaqcia geqnebaT informaciis mosmenis

Semdeg?

nimuSi mexuTenimuSi mexuTenimuSi mexuTenimuSi mexuTe - uaxlesi gamokvlevebis, naSromebis anotacia.uaxlesi gamokvlevebis, naSromebis anotacia.uaxlesi gamokvlevebis, naSromebis anotacia.uaxlesi gamokvlevebis, naSromebis anotacia.

miTiTeba: fakultetis biblioTekis internetqselSi SearCieT

,,kulturaTa dialogTan” dakavSirebul Temebze erT-erTi naSromi an

gamokvlevidan garkveuli nawili da gaakeTeT anotacia. gaiTvaliswineT,

visTvis akeTebT anotacias: studentisTvis, gazeTisTvis, leqtorisTvis.

nimuSi meeqvsenimuSi meeqvsenimuSi meeqvsenimuSi meeqvse ---- ese Seswavlil TemebTan mimarTebaSi ( 2ese Seswavlil TemebTan mimarTebaSi ( 2ese Seswavlil TemebTan mimarTebaSi ( 2ese Seswavlil TemebTan mimarTebaSi ( 2----3 gverdis 3 gverdis 3 gverdis 3 gverdis

moculobiT)moculobiT)moculobiT)moculobiT)

miTiTeba: : : : eses Temad SegiZliaT SearCioT nebismieri problema an

situacia, romelic dakavSirebulia ,,kulturaTa dialogis” TemasTan.

gTxovT gaiTvaliswinoT:

• problemis zustad gansazRvra

• gadaWris gzebis Zieba

143

• Tqveneuli poziciis gamoxatva

• SeecadeT gamoavlinoT SeZenili codna, unarebi, kompetencia.

nimuSi meSvide nimuSi meSvide nimuSi meSvide nimuSi meSvide ---- kvleviTi saqmianoba kvleviTi saqmianoba kvleviTi saqmianoba kvleviTi saqmianoba referatis momzadeba referatis momzadeba referatis momzadeba referatis momzadeba ----

SeSeSeSerCeul Temaze.rCeul Temaze.rCeul Temaze.rCeul Temaze.

rCevebi:

• CamoayalibeT ramdenime SekiTxva im problemasTan dakavSirebiT,

romelic samecniero Ziebis safuZveli SeiZleba gaxdes.

• SeadgineT kvlevis gegma, wyaroebis, internetresursebis miTiTebiT.

• SeagroveT da CawereT informaciebi kvlevis xerxebisa da etapebis

mixedviT.

• moamzadeT sqemebi, grafikebi, interviu, dakvirveba da

saWiroebisamebr gamoiyeneT.

• daskvna gaakeTeT gasagebad, lakonurad.

• gaxsovdeT, rom referats waikiTxavs da Seafasebs oponenti.

moemzade SeniSvnebisa da kritikaze pasuxisaTvis.

gTavazobT kvlevis komponentebis aRweras, romelic dagexmarebaT

samecniero-kvleviTi saqmianobis ukeT organizebaSi.

• Temis aqtualobaTemis aqtualobaTemis aqtualobaTemis aqtualoba - studenti aRwers, ra icoda sakvlevi Temis

Sesaxeb. (Teoriuli da praqtikuli situaciis analizi), ratom

dainteresda am TemiT.

• kvlevis kvlevis kvlevis kvlevis miznebi da amocanebis dasaxvamiznebi da amocanebis dasaxvamiznebi da amocanebis dasaxvamiznebi da amocanebis dasaxva - ratom unda ganxorcieldes

kvleva, ris gakeTebas gegmavs, ra Sedegs moelis.

• kvlevis procesikvlevis procesikvlevis procesikvlevis procesi _ miznebisa da amocanebis Tanmimdevruli

Sesruleba. procesebis aRwera, argumentebiT msjeloba, dakvirvebiT

anketirebiT Catarebuli saqmianobis analizi, sakiTxTa wre Ziebis

procesSi.

• kvlevis Sedegebikvlevis Sedegebikvlevis Sedegebikvlevis Sedegebi ---- ramdenime ZiriTad cnebaze orientireba.

miznebisa da Sedegebis axsna, momxre da mowinaaRmdege poziciebis

Sedareba-Sepirispireba.

• literatura literatura literatura literatura ---- dasaxeldeba wyaroebi anbanTrigze an Tematuri

dalagebiT. mniSvnelovania literaturis gaformebis wesis arCeva:

sqolio, cifrebiT miniSneba, mokle anotacia.

144

$ 4.3. fragmentebi ucxoelTa gamocdilebidan$ 4.3. fragmentebi ucxoelTa gamocdilebidan$ 4.3. fragmentebi ucxoelTa gamocdilebidan$ 4.3. fragmentebi ucxoelTa gamocdilebidan

saswavlo procesis marTvis gamocdilebasTan dakavSirebiT

kulturaTa dialogis amsaxveli masalebi ganfenilia naSromebSi,

statiebSi, internetSi. maTi gamoyenebiT SevadgineT saswavlo resursebis

saiti, romlis CarTva SesaZlebelia leqciaSi an seminarSi. warmovadgenT

zogierTs:

artur van gandi, ,,kreatulobis idea” (2001)artur van gandi, ,,kreatulobis idea” (2001)artur van gandi, ,,kreatulobis idea” (2001)artur van gandi, ,,kreatulobis idea” (2001) (oklahamas

universiteti).

gamoiyeneT prioritetis miniWebis meTodi da CamonaTvalidan

SearCieT sami idea, ganaviTareT idea dasabuTebiT:

1. asaki, socialuri mdgomareoba, sacxovrebeli adgili (bari, mTa,

qalaqi, sofeli) gavlenas axdens adamianis metyvelebasa da qcevaze.

2. Cveulebriv situaciaSi adamianebi iqcevian ise, rogoricaa misi

Sinagani kultura.

3. sityvebis, frazebis kulturuli mniSvnelobis gageba aucilebelia

sxva qveynis adamianebTan urTierTobisas.

4. kulturuli simboloebis amocnoba.

5. kulturis konteqstSi informaciis interpretireba sakuTar

kulturasTan SedarebisaTvis.

koler makmilani, ,,radikaluri pedagogika” (2001)koler makmilani, ,,radikaluri pedagogika” (2001)koler makmilani, ,,radikaluri pedagogika” (2001)koler makmilani, ,,radikaluri pedagogika” (2001)

I. CamonaTvali rCevebidan romels gaiziarebT da ratom?

kulturaTa dialogis Seswavla:

1. xels SegiwyobT ganaviTaroT gageba imisa, rom yvela adamianis

qcevaSi koordinirebulia misi garemos kulturuli tradicia.

2. dagexmarebaT ukeT gaacnobieroT, rom socialuri mdgomareobis

cvalebadoba, asaki, sacxovrebeli adgilis cvla gavlenas axdens

adamianis metyvelebasa da qcevaze.

3. SesZlebT SeafasoT sxva kulturis warmomadgenlis

damokidebuleba Seni kulturisadmi.

4. stimuls mogcemT daikmayofiloT inteleqtualuri

cnobismoyvareoba samizne qveynis mimarT.

145

5. xels SegiwyobT ganaviTaroT ,,kulturuli kompetencia”

II. gamoiyeneT ormxrivi Canaweris dRiuris meTodi da gaakeTeT

komentari

1. kulturaTa dialogs gansazRvravs ara marto enis codna, aramed

isic, Tu rogor Seusabamo igi realur viTarebas

2. kulturul cnobierebas safuZvlad udevs rwmena da faseulobaTa

sistema (hamfri, 1997).

3. ena da kultura imdenadaa dakavSirebuli, rom maTi sazRvrebi,

Tuki isini arsebobs, bundovania (makleolisi, 1996)

4. samyaro Seicvala, magram enobrivi da kulturuli SesaZleblobebi

ar icvleba. icvleba maTi gavlenis xarisxi (renicson, 1995).

triSia heji (oqsfordis universiteti, 2002)triSia heji (oqsfordis universiteti, 2002)triSia heji (oqsfordis universiteti, 2002)triSia heji (oqsfordis universiteti, 2002)

I. gamoiyeneT urTierTswavlebis meTodi da gaacaniT jgufis wevrebs.

1. enis codnis aRsawerad termini ,,kompetencia” gamoiyena xomskim.

(xomski 1965).

2. uamravi studenti Tvlis, rom sWirdebaT weriTi da zepiri unarebi

internacionaluri komunikaciisa da mobilobisaTvis.

3. imisaTvis, rom SeZlon realur samyaroSi efeqturad moqmedeba da

cxovreba, studentebs sWirdebaT mravalferovani kompetenciebi,

raTa gamoiyenon es im situaciebSi, romlebic miscems maT

saSualebas gamoTqvan moTxovnebi, ideebi, azrebi, warmarTon

komunikacia sxvebTan, ifiqron da gadaWran problemebi,

gamoexmauron movlenebs.

II. inglisuri enis swavlebis mizani orientirebuli unda iyos ufro

metad imaze, rom studentebs mieces SesaZlebloba awarmoon warmatebuli

interaqcia sxva sazogadoebis warmomadgenlebTan, aseve, lingvisturi

gamokvlevebi, komunikaciuri komponentebis SesaZleblobis mzardi

relevanturoba da sargeblianoba maswavlebelTaTvis da

programebisaTvis.

146

gaicaniT pragmatuli kompetenciis maxasiaTeblebi da airCieT ori,

romelic xels SegiwyobT ,,kulturaTa dialogi” kompetenciis miRwevaSi.

• iswavleT kavSiriT gramatikul formebsa da funqciebs Soris.

• gamoiyeneT maxvili da intonacia, rom gamoxatoT damokidebuleba

da emocia.

• gaigeT da gamoiyenoT emociuri toni.

• gamoiyeneT enis pragmatuli wesebi.

• Tavi mouyareT enis formebs Temebisa da msmenelis moTxovnebis

Sesabamisad.

elizabed petersoni da braian koltreini (irik daijesti, 2003)elizabed petersoni da braian koltreini (irik daijesti, 2003)elizabed petersoni da braian koltreini (irik daijesti, 2003)elizabed petersoni da braian koltreini (irik daijesti, 2003)

I. gTxovT waikiTxeT teqsti da Tqveni damokidebuleba

CamoayaliboT Tezisebis saxiT.

kulturuli kompetenciebis erovnulma centrma gansazRvra

kultura, rogorc ,,integrirebuli modeli adamianis qcevisa, romelic

Seicavs fiqrebs, komunikacias, enebs, praqtikas, rwmenas, Rirebulebebs,

tradiciebs, Tavazianobas, ritualebs, urTierTobebis maneras da rolebs,

urTierTobebs da mosalodnel qcevas, rasis, eTnikuri, religiuri Tu

socialuri jgufis mixedviT; da SesaZlebelia imas, rom gadaeces zemoT

aRniSnuli Taobebs (Goode, Sockalingam, Brawn ,& Jones,2000). kultura

asocirebuli enasTan ar SeiZleba iswavlebodes dResaswaulebis,

xalxuri simRerebis Tu tradiciebis Sesaxeb ramdenime leqciaSi.

kultura ufro farTo cnebaa, igi niSandoblivad dakavSirebulia bevr

lingvistur cnebasTan, rac iswavleba jgufebSi, sadac ucxo ena meore

enaa.

II. gTxovT, gaicaniT enisa da kulturis swavlebis instruqciuli

strategiebi da erT-erTis gamoyenebiT warmoadgineT savarjiSoebi:

1. auTenturi (dedanTan gaTanabrebuli, namdvili, pirvelwyaro)

masala: filmebi, reklamebi, telegadacemebi, vebgverdebi, suraTebi,

gazeTebi, Jurnalebi, restornis meniu, mogzaurTaTvis broSurebi.

2. andazebi

3. roliT TamaSi

147

4. studentebi, stumrebi

5. eTnografiuli swavla (xalxTa yofa-cxovreba)

6. literatura

7. filmebi

informaciebi internetwyaroebidaninformaciebi internetwyaroebidaninformaciebi internetwyaroebidaninformaciebi internetwyaroebidan

1. ucxo enis swavlis erovnuli standartebis iniciativis mixedviT,

enis pedagogebma SeerTebul StatebSi dasaxes prioritetad _

gaeerTianebinaT kulturis swavleba maTi gakveTilis programaSi.

kulturis codna aris erT-erTi mazani erovnuli standartis 5

miznidan.

faqtobrivad, studenti srulad ver iswavlis enas manam, sanam ver

iswavlis am enaSi arsebul kulturul konteqsts (National Standards in

Foreign Language Education Project, 1996, p.27).

2. ar aris sakmarisi studentebs hqondeT mxolod lingvisturi

kompetencia. (kranser, 1999). maT unda icodnen kulturulad

Sesaferisi saSualebebi, Tu rogor SeiZleba mimarTon xalxs,

gamoxaton madliereba, gaakeTon moTxovna, daeTanxmon an ar

daeTanxmon vinmes. maT unda icodnen, rom maTi mSobliuri

sametyvelo enisaTvis Sesaferisi qceva da intonacia SeiZleba

sxvagvarad iyos aRqmuli meore enaze mosaubre sazogadoebaSi.

studentebma unda gaiTavison: imisaTvis, rom komunikacia iyos

warmatebuli maTi lingvisturi kompetencia unda asocirdebodes

kulturulad Sesaferis qcevasTan.

auernhaimer, g, interkulturuli aRzrdis Sauernhaimer, g, interkulturuli aRzrdis Sauernhaimer, g, interkulturuli aRzrdis Sauernhaimer, g, interkulturuli aRzrdis Sesavali, darmStati,1990esavali, darmStati,1990esavali, darmStati,1990esavali, darmStati,1990

waikiTxeT da Tqveni Sexeduleba : a) CamoayalibeT diskusiisaTvis;

b) miswereT avtors.

saWiroa Seiqmnas geografiuli, socio-kulturuli,

saganmanaTleblo, politikuri Tu eTnikuri Sinaarsis amsaxveli

didaqtikuri regionaluri saxelmZRvaneloebi, romlebic xels Seuwyobs

interkulturuli kompetenciis ganviTarebas.

148

iuli jorj , pragmatika, 2000iuli jorj , pragmatika, 2000iuli jorj , pragmatika, 2000iuli jorj , pragmatika, 2000

aRwereT, ra mogcaT mocemuli mgaliTebis gacnobam.

I. ingliseli miiwvies restoranSi marokoSi. mas iq skamebis nacvlad

baliSebi daxvda, es kulturuli gansxvaveba gasagebi aRmoCnda,

radgan icoda msoflios xalxTa istoria da kultura.

II. avstralielma qarxnis muSam aRdgomis moaxloebuli ardadegebiT

gaxarebulma, hkiTxa vietnamel muSas Tu sad apirebda igi wasvlas:

“You have five days off. what are you going to do? “ ramac vietnameli SeaSina

ifiqra samsaxuridan miTxoveno, man ar icoda am dResaswauls Tu

raoden did mniSvnelobas aniWebdnen.

III. tipiuri amerikuli inglisuri stiliT komplimentis Tqma did

uxerxulobas qmnis zogi adgilobrivi amerikeli indielisaTvis (is

aRiqmebA, rogorc gadaWarbebuli), xolo iaponeli adresantisadmi

SeiZleba mas igive gavlena hqondes rogoric bodiSis moxdas.

$ 4.4. $ 4.4. $ 4.4. $ 4.4. modulismodulismodulismodulisa da silabusis nimuSebia da silabusis nimuSebia da silabusis nimuSebia da silabusis nimuSebi

modulis dagegmvis mravali variantTagan praqtikuli

gamoyenebisaTvis SevimuSaveT qvemoT warmodgenili modulis dagegmvis

nimuSi. moduli Sedgeba evropismcodneobisa da ucxo enis (,,kulturaTa

dialogis”) saswavlo kursebidan.

kompetenciebi SerCeulia sxvadasxva dargobrivi specifikuri

kompetenciebis im CamonaTvalidan, romlis identificireba moxda evropis

universitetis warmomadgenelTa Sexvedraze briuselSi 2004 wels.

modulis dasaxeleba _ evropismcodneoba da interkulturuli modulis dasaxeleba _ evropismcodneoba da interkulturuli modulis dasaxeleba _ evropismcodneoba da interkulturuli modulis dasaxeleba _ evropismcodneoba da interkulturuli

komunikaciakomunikaciakomunikaciakomunikacia.

tipi _ arCeviTi

modulis done _ magistratura

winapirobebi _ saqarTvelos istoriis, ucxouri enis sabazo codna

ECTS kreditebis raodenoba _ 5.

misaRwevi kompetenciebi:

149

1. evropuli movlenebis, ganviTarebisa da politikis erovnul da

adgilobriv CarCoSi interpretireba (ganmarteba).

2. evropismcodneobis kritikul sakiTxebTan dakavSirebuli

dokumentebis komentireba.

3. evropismcodneobis relevanturobis (Sesabamisoba, marTebuloba)

aRqma evropis Tanamedrove ganviTarebaSi.

4. sxvadasxva evropuli erebidan da kulturuli gamocdilebidan

wamosuli gansxvavebuli xedvis aRqma da pativiscema (ukavSirdeba

,,kulturaTa dialogs”).

5. ucxour enaze zepiri da weriTi komunikacia dargobrivi sferos

Sesabamisi terminologiis gamoyenebiT (ukavSirdeba ,,kulturaTa

dialogs”).

6. interdisciplinur jgufSi muSaoba (ukavSirdeba ,,kulturaTa

dialogs”).

swavlis Sedegebiswavlis Sedegebiswavlis Sedegebiswavlis Sedegebi ____ evropuli ideebisa da koncefciebis codna.

interkulturuli komunikaciis sferos sxvadasxva midgomis codna da

gacnobiereba.

evropismcodneobasTan dakavSirebul sakiTxebze debatebSi CarTva.

kulturuli kavSirebis codna da axlis gageba. kulturul sxvaobaTa

sxvadasxva ganzomilebis gacnobiereba sivrcesTan, drosTan mimarTebaSi.

saganmanaTleblo saqmianobis ZiriTadi sakiTxebi (qveTemebis

gareSe).

leqciebi: leqciebi: leqciebi: leqciebi:

1. evropa msoflioSi.

2. evropuli institutebisa da gadawyvetilebebis gavlena evropis

qveynebis saSinao da sagareo cxovrebaze.

3. evropuli integracia.

4. kulturuli identoba, kulturuli sistemebis struqtura.

5. evropis kulturuli cxovreba presaSi (,,kulturaTa dialogi”).

6. interkulturuli komunikaciis formebi da meTodebi. (,,kulturaTa

dialogi”).

7. dargobrivi terminologiis gamoyeneba zepiri da weriTi

komunikaciisaTvis ucxour enaze.

150

seminarebi:seminarebi:seminarebi:seminarebi:

1. interkulturuli komunikacia evropis multikulturul

sazogadoebaSi. (,,kulturaTa dialogi”).

2. evropis qveynebis kultura da tradicia (,,kulturaTa dialogi”).

3. migracia: tkivili Tu sixaruli? kulturuli Soki (,,kulturaTa

dialogi).

4. gadawyvetilebebi, kanonebi da politika (informaciis moZieba,

analizi).

5. zepiri da werilobiTi komunikacia (roliT TamaSi, SesaZleblobis

SemTxvevaSi partniorul urTierToba evropel studentebTan)

(,,kulturaTa dialogi”).

6. evropa didi ojaxi _ visTvis?

vizitivizitivizitiviziti _ arasamTavrobo organizaciebSi, romlebic evropul

struqturebs warmoadgenen (,,kulturaTa dialogi”).

aqtivobebi:aqtivobebi:aqtivobebi:aqtivobebi: jgufuri muSaoba, zepiri da werilobiTi prezentaciebi,

Tavisufali wera, internetresursebis moZieba, daxarisxeba, gamoyeneba,

debatebi, diskusia.

Sefasebis formebi:Sefasebis formebi:Sefasebis formebi:Sefasebis formebi: saswavlo angariSi, esei, leqciaSi CarTuloba,

Tezisebi, portfolios prezentacia.

silabusis nimuSisilabusis nimuSisilabusis nimuSisilabusis nimuSi

silabusi aris saswavlo informacia, romelic moicavs sagnis

swavlebis mizans, Sinaarss, swavleba/swavlis strategiebs. gansazRvravs

maswavleblebisa da moswavlis rols miznis miRwevaSi. silabusi

saSualebas aZlevs students _ gaacnobieros, ra unda iswavlos, ra

Sedegs miaRwios, rogori damokidebuleba unda hqondes

swavleba/swavlisadmi.

silabusis daniSnulebaa studentsa da maswavlebels Soris

daamyaros saqmiani urTierToba. Ggaacnos: ra winaswari codna da unarebi

unda hqondes sagnis warmatebiT aTvisebisaTvis, rogori iqneba

swavleba/swavlis Sinaarsi, formebi, Sefasebis procedura, moTxovnebis

politika, ra resursebi gamoiyeneba, rogor gadawydeba gacdenis

anazRaureba, wamoWrili dava da a.S.

151

silabusi xels uwyobs ganisazRvros saganmanaTleblo programis

SesrulebiT miRweuli Sedegi rogorc calkeul saswavlo kurssa da

modulSi, aseve mTlianad kursis an semestris mixedviT. igi saSualebas

aZlevs maswavlebelsa da students _ gaecnon sxva saswavlo kursebsa da

modulebSi gansaxorcielebel saqmianobas.

silabusis mixedviT xdeba damatebiTi an arCeviTi kursebis ADda

modulebis SerCeva. silabusis Sedgenis sxvadasxva varianti arsebobs, igi

damokidebulia saswavlo mizanze, misaRwev Sedegebze, saswavlo

disciplinis specifikaze. silabusi SeiZleba orientirebuli iyos

calkeul problemaze, saswavlo kursiT Seswavlil masalaze,

kompetenciaTa miRwevaze, miRweuli Sedegebis ganviTarebaze, specialobs

monaTesave dargis specifikaze, dargSi arsebuli siaxleebis gacnobaze

da sxva. Cvens sinamdvileSi popularulia saswavlo kursze an modulze

orientirebuli silabusi.

kvlevis procesSi SeviswavleT sxvadasxva sagnis silabusebi,

romlebSic asaxuli iyo kulturTa dialogis sakTxebi, rogorc

avRniSneT ucxouri enis silabusebSi ,,kulturaTa dialogi” calke

mimarTulebad ar aisaxeba.

yuradReba miipyro saswavlo kursis silabusma ,,biznesi da

kulturaTSorisi menejmenti” (Tsu asocirebuli profesori T. Sengelia);

,,kulturaTSorisi komunikaciebi” (soxumis universiteti as. profesori i.

Zagania) ,,mxatvruli Targmani, rogorc kulturaTSorisi dialogis

forma” (soxumis universiteti, sruli profesori i. petriaSvili)

www.dzagania.com

silabusebis saintereso forma mkvidrdeba SoTa rusTavelis

saxelmwifo universitetSi. arsebuli gamocdilebis gacnobiT, internet

resursebis analizis, ,,Tuningis” proeqtis Sedegebis gaziarebiT

SevimuSaveT silabusis nimuSi, romelSic gaTvaliswinebul iqna ZiriTadi

moTxovnebi.

SemogTavazebT saswavlo kursis ,,kulturaTa dialogis” silabusis SemogTavazebT saswavlo kursis ,,kulturaTa dialogis” silabusis SemogTavazebT saswavlo kursis ,,kulturaTa dialogis” silabusis SemogTavazebT saswavlo kursis ,,kulturaTa dialogis” silabusis

nimuSs (bakalavriatis done).nimuSs (bakalavriatis done).nimuSs (bakalavriatis done).nimuSs (bakalavriatis done).

152

saswavlo

kursis

dasaxeleba

ucxouri enebis swavleba/swavlis mimarTuleba ,,kulturaTa

dialogi”

statusi bakalavriati I kursi

(savaldebulo, arCeviTi, damatebiTi)

kodi ganisazRvreba departamentis mier

xangrZlivoba 17 kvira. kviraSi 3 sT. sul 50 sT. studentis damoukidebeli

muSaoba 125sT

krediti 5 krediti

maswavlebeli vinaoba, telefoni, universitetSi yofnis dro.

kursis aRwera kursis Seqmnis saWiroeba ganapiroba ,,enebis erTiani evropuli

sarekomendacio CarCos”, da sabazro moTxovnebma. kursi momzadda

pedagogiur-mecnieruli kvlevebis, gamocdilebis Seswavlis

safuZvelze.

Mmizani kulturaTa dialogTan dakavSirebul Temebze codnis SeZena da

komunikaciuri urTierTobebSi gamoyeneba.

winapiroba Eenis codna sastarto doneze

formati Teoriuli masala 40%, profesiul-praqtikuli unar-Cvevebi 60%.

individualuri, wyvilebSi da jgufebSi muSaoba.

studentTa damoukidebeli muSaoba biblioTekaSi, internetSi.

swavlebis

formebi

Laqtiuri leqcia, seminari, kvleviTi seminari, vorqSofi,

tutoriali, viziti, simpoziumi, konferencia. praqtikuli kursi,

individualuri muSaoba,Lleqciebi ZiriTadad interaqtiuli

xasiaTisaa. studentebs SeuZliaT aqtiuri monawileoba miiRon mis

msvlelobaSi. swavleba mimdinareobs internetresursebis

gamoyenebiT, mowinave gamocdilebis gaziarebiT. Ffasdeba

gonivruli gadawyveta, argumentirebuli msjeloba, kritikuli

azrovneba, SemoqmedebiTi momzadeba.

swavlis

formebi

(aqtivobebi,

strategiebi)

naSromebis, statiebis, wignebis kiTxva, dialog-diskusiebi,

proeqtebis Sedgena, specifikuri davalebebis Sesruleba,

prezentacia, Tavisufali wera, 3-4 nabeWdi gverdis moculobis

referatis an statiis dawera, angariSis Sedgena, biblioTekaSi

muSaoba, seminari, mopovebuli masalis daxarisxeba, gamoyeneba.

swavla meTvalyureobiT. sakuTari namuSevris kritikuli Sefaseba

da sxva.

moTxovnebis

politika

(Sefasebis

Oorientireba uwyvet, ganmaviTarebel Sefasebaze, anu Sefasdeba

kursis Seswavlis ganmavlobaSi saqmianobiT da ara mxolod

saboloo gamocdiT leqciaze daswreba da CarTuloba _ 10%, sagnis

153

formebi,

komponentebi)

Teoriuli codna da gacnobiereba _ 35%, miRweuli zogadi,

dargobrivi da originaluri kompetenciebis gamovlenis unari _

40% (2 kolokviumi, 1 seminaris warmarTva, 1 nimuSis an modelis

demonstrireba, 1 referati, 1 esei, 1 anotacia, eleqtronuli wignis

gamoyenebis Cveneba, partnioruli urTierToba internetiT. erT

problemaze internetresursebis moZieba da daxarisxeba, 1

mimoweris dRiuri), jgufSi muSaoba, patiosneba, pasuxismgebloba _

5% portfolio10%. Sefasebis TiToeuli komponentis Sesabamisi

Sefasebis kriteriumebi SeirCeva studentebTan erTad.

studentTa

mxardasaWerad

dasaSvebia konsultacia, rCeva, instruqtaJi studentebisTvis

misaRebi drois SeTanxmebiTa da ganrigiT. Ddamoukidebeli muSaoba

leqtoris meTvalyureobiT. studentis miRweuli Sedegebis

gaumjobesebaSi daxmareba, wamoWrili dava an pretenzia ganixileba

studentis mier arCeuli formiT da saSualebiT.

Sedegi kulturaTa dialogis Temebis codnis safuZvelze ucxour enaze

komunikaciuri urTierToba pirdapir da internetis meSveobiT.

dasaqmebisaTvis mzaoba.

misaRwevi

kompetenciebi

zogadi:zogadi:zogadi:zogadi:

• cifruli kompetencia Tanamedrove sainformacio teqnologiebis

gamoyeneba.

• jgufsa da interdisciplinarul jgufSi muSaoba.

• axal garemoSi adaptacia

dargobrivi:dargobrivi:dargobrivi:dargobrivi:

• teqstis Sedgena da saubari kulturaTa dialogis sferoSi.

• sxarti da spontanuri komunikaciis damyareba sxva kulturis

warmomadgenelTan.

• msgavsebisa da gansxvavebebis danaxva mSobliur da ucxour

kulturaTa Soris.

• kulturaTa dialogis Temaze resursebis moZieba, daxarisxeba,

gamoyeneba.

Ooriginaluri:Ooriginaluri:Ooriginaluri:Ooriginaluri:

• xelSewyoba imisa, rom ucxo kulturis adamianebma gamoxaton

TavianTi azrebi, varaudebi, survilebi da gasces maT

Sesabamisi pasuxi.

• perspeqtivis Sefaseba da araswori mopyrobis Tavidan acileba.

Sefasebis

standarti

ECTS sistema 100 qulis farglebSi I etapi- 30qula, II etapi -30

qula, gamocda- 40qula.

154

Sefasebis

procedura da

kriteriumebi

Yyoveli 7 kviris Semdeg etapobrivi (Sualeduri

Sefaseba),aucilebelia aranakleb 11 qulis dagroveba. semestris

bolos gamocda. gamocdis forma winaswar gaecnobaT. (Sefasebis

kriteriumebi ganisazRvreba studentTan SeTanxmebiT).

resursebi saTanadod mowyobili oTxi. markerebi, furclebi, slaidebi,

portfolio, proeqtori, kompiuteri internetiT, eleqtronuli

wignebi, biblioTeka (fakultetis, universitetis),

internetbiblioTeka.

Lliteratura Caiwereba literatura, romelic saWiroa wyaroebze muSaobisaTvis,

MmieTiTeba avtori, gamocemis weli, adgili. statiebis gamoyenebis

SemTxvevaSi mieTiTeba referatis an krebulis dasaxeleba,

gamocemis weli, adgili. internetresursebis gamoyenebisas

mieTiTeba internet misamarTi.

saswavlo kursis Sinaarsisaswavlo kursis Sinaarsisaswavlo kursis Sinaarsisaswavlo kursis Sinaarsi

(qveTemebi ganisazRvreba studentTa jgufis Semadgenlobis SesaZleblobisa da

specialobis specifikis mixedviT)

I. kultura ena da pirovneba

II. kulturis codna da komunikaciuri kompetenciebi

III. sxvadasxva kulturis asaxva ucxouri enis swavleba/swavlis procesSi

IV. kulturaTa urTierTqmedebis formebi da misi asaxva ucxo enis swavlebaSi

V. kulturaTsorisi komunikaciebis mecnieruli da meTodologiuri safuZvlebi

VI. kulturuli elementebis gacnoba enis Seswavlisas.

VII. sxva kulturis eTikuri mentalobis gaTvaliswineba enis swavlisas.

VIII. media teqstebSi asaxuli kulturuli informaciis analizi

IX. mxatvruli Targmani rogorc kulturaTa daaxloebis saSualeba

X. kulturaTa dialogis leqsika, frazeologia.

XI. savarjiSoebi, romlebic xels Seuwyobs enis gamoyenebas kulturuli da

interkulturuli urTierTobisaTvis.

XII. sxvadasxva wyarodan informaciis moZieba miTiTebuli problemis mixedviT da

warmodgena zepiri prezentaciiT.

XIII. emociuri urTierTobebis amsaxveli leqsika (sixaruli, kmayofileba,

guldawyveta, sinanuli, gakvirveba, interesi, SiSi, SfoTi).

XIV. adamianis xasiaTi, sxva adamianebTan urTierTobebis kultura.

XV. saqmiani urTierTobebi. (viziti dasaqmebis sferoSi)

XVI. saqmiani kontaqtebi: samotivacio werili, mimarTva, sakonkurso SerCevisaTvis

gancxadebisa da biografiis wardgena.

XVII. ucxo kulturis warmomadgenel specialistTan saqmiani Sexvedrebis

organizeba piradad da onlain reJimSi.

XVIII. savarjiSoebi: ucxo qalaqSi jgufTan da jgufis CamoSorebiT: sxva kulturis

warmomadgenelTan saubarSi monawileba, debatebis warmarTva, saswavlo

diskusia, interdisciplinuri jgufis Taviseburebebi. sivrceSi orientireba.

XIX. paralelebi ucxour da mSobliur sociokulturul samyaros Soris.

XX. kursis Seswavlis Sedegebi, anu studentis mier kompetenciebis miRwevis

donis gansazRvra.

155

Tavi Tavi Tavi Tavi mesamemesamemesamemesame

umaRlesi skolis ,,kulturaTa dialogis” maswavleblis umaRlesi skolis ,,kulturaTa dialogis” maswavleblis umaRlesi skolis ,,kulturaTa dialogis” maswavleblis umaRlesi skolis ,,kulturaTa dialogis” maswavleblis

TviTefeqturobis SefasebaTviTefeqturobis SefasebaTviTefeqturobis SefasebaTviTefeqturobis Sefaseba

$1$1$1$1.... TviTefeqturoba,TviTefeqturoba,TviTefeqturoba,TviTefeqturoba, rogorc sainovacio rogorc sainovacio rogorc sainovacio rogorc sainovacio saqmianobis xarisxis saqmianobis xarisxis saqmianobis xarisxis saqmianobis xarisxis

ganmsazRvreliganmsazRvreliganmsazRvreliganmsazRvreli

,,kulturaTa dialogis” umaRlesi skolis saganmanaTleblo

programebSi asaxvis formebisa da saswavlo procesis marTvis sakiTxebis

garkvevis Semdeg gaCnda problema: vin unda aswavlos, ra momzadeba

sWirdeba maswavleblebs, raTa miitanon studentamde axali midgomebi,

struqtura, inovaciuri saqmianobiT ganaxorcielon saganmanaTleblo

programebiT gaTvaliswinebuli miznebi.

maswavlebelTa profesiuli momzadebisa da kvalifikaciis

amaRlebis problema mecnieruli msjelobisa da ganxilvis sagani iyo

yovelTvis. aRsaniSnavia, am mimarTebiT a. gobroniZis (1989), a.surmaniZis

(1990) gamokvlevebi, q. Wkuaselis Sexedulebebi (2001).

umaRlesi skolis maswavlebelTa profesiuli donis amaRleba

reformirebul universitetebSi ganaTlebis xarisxis amaRlebis umTavres

sakiTxad iqca. Seqmnilia sxvadasxva miznobrivi kursebi, treningTa

skolebi da sxva.

gansakuTrebiT gamoikveTa cvlilebebTan Seguebis problema TiTqmis

yvelgan, magaliTad: inglisis kvalifikaciebisa da kurikulumebis

uwyebis mTavari aRmasrulebeli n. tate (1998:15) wers: ,,Cveni struqturis

mizania ganaTlebis sivrceSi CavrToT maswavleblebi da sxva

partniorebi. gamocdileba, rac miviReT pirveli Sedegebisagan, esaa imis

gacnobiereba Tu ratomaa cvlilebebi aucilebeli da isic, rom am

cvlilebebs sixaruliT ar Sexvdebian”.

gadaWras moiTxovs agreTve maswavleblis piradi gamocdilebisa da

swavleba/swavlis sakiTxebze dagrovili codnis gamoyenebis problema.

winaaRmdeg SemTxvevaSi ,,iqneba ganaTlebis mecnierebebSi dagrovili

codnis, axali Teoriebis, meTodebis, modelebis gamouyeneblobis

saSiSroeba”(hudsoni, b. 1999:120)

156

maswavlebelTa momzadebis sxvadasxva mimarTulebis, gamocdilebis,

evropuli koncefciis gacnobis safuZvelze Bb. gomelauri da m.

TavxelaZe weren (2002: 212): ,,maswavleblis profesiisadmi wayenebuli erT-

erTi moTxovnaa maswavleblis mier sakuTari saqmianobis mudmivi

dakvirvebis sagnad qceva, grkveuli daskvnebis gamotana da maTi

praqtikaSi gamoyeneba.”

aRniSnulis gaTvaliswinebiT ,,kulturaTa dialogis”

maswavlebelTa sainovacio saqmianobis ganxorcielebis winapirobad

gvesaxeba TviTefeqturobis Sefaseba. maswavlebis mier TviTefeqturobis

Seufasebloba xSirad aris mizezi reformiseuli inovaciuri

moTxovnebisadmi uaryofiTi damokidebulebis warmoSobisa: ,,me amas ver

SevZleb”, ,,es Cems Zalebs aRemateba”, ,,uamisodac iolad gaval” da sxva,

rac iwvevs cvlilebebisadmi erTgvari winaaRmdegobis gawevas. xSirad

warmatebuli gamocdilebis mqone maswavlebelic gvevlineba reformis,

Sesabamisad, studentis saTanado kompetenciis specialistad

Camoyalibebis xelSemSlelad.

TviTefeturoba individis Sexedulebaa sakuTari unaris Sesabamisad

ramdenad SeuZlia ganaxorcielos specifikuri aqtivoba Sesatyvis

situaciaSi. TviTefeqturoba aris adamianis cnobieri warmodgena

konkretul situaciaSi warmatebiT moqmedebis unaris Sesaxeb rodesac

adamiani marto SiSiT ki ar aris gamsWvaluli, aramed mas warmatebis

SesaZleblobis sjera da SeuZlia konkretul SemTxvevaSi sakuTari

warmatebuli qcevis SesaZlebloba warmoidginos.

,,TviTefeqturoba dakavSirebulia TviTSemecnebasTan, anu refleqsur

azrovnebasTan. igi aris rTuli saazrovno unar-Cveva, sakuTari

gamocdilebis kritikuli gadamuSavebis procesi, romelic gulisxmobs

sakuTari qcevisa da azrovnebis analizs, gacnobierebas, Sefasebas,

dagegmvasa da kontrols” (ganmartebiTi leqsikoni ganaTlebis

specialistTaTvis, 2007:10).

TviTefeqturobis Sefasebas maswavlebeli mimarTavs maSin, rodesac

surs sakuTari moqmedebis warmatebis an warumateblobis xarisxi da mizezi

gaigos. TviTefeqturobis (kompetenturobis) xarisxis Sefasebaze (gancdaze)

157

zegavlenas axdens profesionaluri damokidebuleba, TviTdajerebuloba,

Sinagani da garegani motivacia, axali meTodebis gamoyenebis gamocdileba,

inovaciur saqmianobaSi sakuTari adgilisa da rolis gansazRvra.

umaRlesi skolis maswavleblis TviTefeqturobis Seswavlis

mizniT CavatareT kvleva.

kvleviskvleviskvleviskvlevis mizanimizanimizanimizani:::: TviTefeqturobis amaRlebis gzebisa da saSualebebis

gamovlena, romelic xels Seuwyobs umaRlesi skolis maswavlebels -

aimaRlos kompetenturoba ,,kulturaTa dialogis” saswavlo kursis axali

midgomebiT marTvaSi.

sakvlevisakvlevisakvlevisakvlevi faqtorebifaqtorebifaqtorebifaqtorebi: : : :

1. maswavleblis gamocdileba

2. maswavleblis profesiuli donis amaRlebisadmi zogadi interesi

3. TviTefeqturobis kompetenturobis gaumjobeseba swavleba/ swavlis

axali midgomebis gamoyenebiT

Catarebis dro: 2009 wlis aprili.

kkkkvlevisvlevisvlevisvlevis meTodebimeTodebimeTodebimeTodebi:::: gamokiTxva specialurad SemuSavebuli kiTxvarebiT

(pasuxebis 1-5 qulis farglebSi Sefaseba) Ria da daxuruli SekiTxvebi,

cxrilebis analizi.. kvlevis Sedegebis sandoobisaTvis erTi sakiTxi or

kiTxvarSi sxvadasxva kuTxiT iyo ganfenili (ix. cxrili №1,№2 da №4,№5).

samiznesamiznesamiznesamizne jgufijgufijgufijgufi:::: umaRlesi skolis sxvadasxva fakultetis 55

maswavlebeli. anonimuroba daculi iyo.

kvlevis Sedegebi warmodgenilia cxrilebis mixedviT.

cxrili №1

maswavlebelTa gamocdilebis maCvenebeli

SekiTxvebi iSviaTad xandaxan yovelTvis

TvliT, rom gaqvT piradi warmatebuli gamocdileba? 35% 10% 55%

gsurT, rom Tqvens gamocdilebas icnobdnen kolegebi? 35% 10% 55%

dakvirvebixarT sxva maswavleblebis gamocdilebis da gamogiyenebiaT

Tqvens saqmianobaSi?

45% 20% 35%

Tqveni gamocdilebis sxvis mier gaziarebis Semdeg zrunavT

gamocdilebis gaumjobesebaze?

37% 13% 50%

Tqveni gamocdileba mimarTulia erTi konkretuli

mimarTulebiT?

35% 10% 55%

158

cxrili №2

maswavleblis gamocdileba ,,kulturaTa dialogis” swavleba/swavlis mimarTulebiT

SekiTxvebi naklebad saSualod savsebiT

ramdenad TvliT, rom gaqvT kulturaTa dialogis

swavleba/swavlasTan dakavSirebuli gasaziarebeli

gamocdileba?

0 0 18%

ramdenad migaCniaT, rom Tqveni gamocdileba gamoadgeba sxvas? 2% 16%

ramdenad gacnobixarT kolegis gamocdilebas da daginergavT

Tqvens saqmianobaSi?

2% 7% 9%

cxrili №3

maswavleblis gamocdilebis maCvenebeli

TviTefeqturobis qcevis ganviTarebaSi gansakuTrebul rols

asrulebs maswavleblis piradi gamocdileba. gamocdilebis kolegebis mier

gacnoba da danergva maswavleblisaTvis wamaxalisebelia da motivirebulia

gamocdilebis gasaumjobeseblad. ,,kulturaTa dialogis” swavleba/swavlis

gasaziarebeli gamocdilebis maCvenebeli dabalia, rac adasturebs adre

gamoTqmul varauds, rom umaRles skolaSi ,,kulturaTa dialogis”

swavleba/swavla saTanado doneze ar mimdinareobs.

piradi gamocdilebis sxvisTvis gamosadegad Tvlian akademiur

xarisxis mqone maswavleblebi da doqtorantebi, dabalia umaRlesi

ganaTlebis mqone maswavlebelTa survili Tavisi gamocdilebis

ganzogadebisa.

maswavleblis ganaTleba piradi gamocdilebis gaziarebis

survili

kulturaTa dialogis

swavleba/swavlis gasaziarebeli

gamocdileba

umaRlesi 2% 3%

doqtoranti 25% 11%

doqtori 37% 18%

159

cxrili №4

maswavleblis profesiuli donis amaRlebisadmi zogadi interesi

SekiTxvebi naklebad saSualod savsebiT

ramdenad unda izrunos departamentma Tqveni piradi

gamocdilebis ganzogadoebaze?

15% 40% 45%

ramdenad unda iyos dainteresebuli departamenti imiT,

rom aswavloT Tanamedrove meTodebiT?

10% 15% 70%

cxrili №5

swavleba / swavlis marTva

naklebad saSualod savsebiT

ramdenad migaCniaT, rom saWiroebT swavleba/swavlis axali midgomebis

gacnobas?

10% 15% 75%

ramdenad gjeraT, rom SeZlebs reformis moTxovnebis Sesrulebas:

a)gamocdili maswavlebeli

9%

23%

68%

b)axalbeda maswavlebeli 10% 22% 66%

maswavleblebi Tvlian, rom gamocdilebis ganzogadebisaTvis unda

izrunos departamentma. departamenti dainteresebuli unda iyos imiT, rom

misma wevrebma aswavlon Tanamedrove moTxovnebiT. sainteresoa, rom

reformis moTxovnebis Sesrulebis SesaZleblobaSi darwmunebuli

gamocdili pedagogebisa da axalbeda pedagogebis raodenoba erTmaneTs

uaxlovdeba. swavleba/swavlis marTvaSi axali midgomebis gacnobis

saWiroebis maCvenebeli maRalia, saWirod miviCnieT dagvedgina motivacia.

maswavleblis mier axali midgomebiT swavlebis gacnobiereba da

swrafva - gamoiyenos igi Tavis saqmianobaSi, amaRlebs saswavlo procesis

marTvis dauflebis motivacias. umaRlesi skolis maswavleblis axali

midgomebiT swavleba/swavlis motivaciis Sesaswavlad gamoviyeneT

cxrilebi da CavatareT kvleva, romelSic monawileobas iRebda umaRlesi

skolis 60 maswavlebeli. maT Soris 15 profesori, 15 ufrosi maswavlebeli,

15 maswavlebeli, 15 doqtoranti. muSaobis xangrZlivobis mixedviT, 30-

160

pedagogs hqonda 10 welze meti muSaobis gamocdileba, 30-s ki - 5 wlamde

muSaobis gamocdileba.

ganaTlebisa da muSaobis stiliT sxvadasxva Semadgenlobis samizne

jgufis SerCevam ganapiroba kvlevis Sedegebis sandoobis Sesabamisoba

realurad arsebul viTarebasTan, radgan swavleba/swavlis axali midgomebi

xorcieldeba sxvadasxva ganaTlebisa da samuSao staJis mqone

maswavlebelTa mier. warmovadgenT kvlevis Sedegebs:

cxrili №1

Sinagani motivacia

sruliad ara,

naklebad

saSualod (xan

ki, xan ara)

savsebiT

swavlebisa da swavlis axali midgomebis moTxovnebi

CemTvis mniSvnelovania

13% 15% 72%

minda kargad aviTviso swavleba/swavlis axali

midgomebi

13% 15% 72%

axali meTodebiT swavleba CemTvis saxalisoa 10% 35% 55%

msiamovnebs axali midgomebiT swavleba 15% 20% 65%

arsebuli codnis gaRrmavebas SevZleb 8% 28% 70%

cxrili №2

garegani motivacia

sruliad ara

naklebad.

saSualod (xan

ki, xan ara)

savsebiT

Tu ar vaswavli axali meTodebiT, xarisxis samsaxuri

SeniSvnas momcems

5% 20% 75%

vRebulob garkveul waxalisebas 20% 25% 55%

cxrili№3

intruqciuli motivacia - saqmianobiT STabeWdilebis moxdena

sruliad ara

naklebad

saSualod (xan

ki, xan ara)

savsebiT

minda departamentis da xarisxis samsaxurs Cemze kargi

Sexeduleba hqondeT

8% 10% 82%

minda kolegebs Cemze kargi Sexeduleba hqondeT 11% 14% 76%

161

cxrili №4

intruqciuli motivacia - Sinagani standartebis gacnobiereba

sruliad ara

naklebad

saSualod (xan

ki, xan ara)

savsebiT

minda studentebs kargi STabeWdileba da Sexeduleba

hqondeT Cemze

5% 9% 86%

Tu ar Sevasruleb axali midgomebis moTxovnebs, Tavs

cudad vigrZnob

7% 33% 60%

minda novator, warmatebul leqtorad viTvlebode 3% 13% 84%

minda studentebs CemTan Sexvedra uxarodeT 13% 20% 67%

saintereso iyo sakuTari saswavlo warmateba/warumateblobis mizezebis Seswavlisadmi interesis kvlevis

Sedegebi.

diax ara nawilobriv

SegiZliaT Tu ara TviTon ipovoT Tqvens saqmianobaSi Secdoma da gaasworoT igi? *

ganicdiT Tqvens profesiul warmateba/warumateblobas? *

am xelfasiT metis gakeTeba giRirT? *

davicav sakuTar pozicias nebismier SemTxvevaSi? *

xarT dainteresebuli miRebuli SeniSvnis gasworebaSi? *

iciT, rogor SesZlebT saswavlo saqmianobaSi warmatebas? * *

kvlevebis Sedegebi adasturebs, rom umaRlesi skolis maswavleblebs:

• gacnobierebuli aqvT swavlebisa da swavlis axali midgomebis

mixedviT cvlilebebis aucilebloba,

• xedaven TavianT rols axali midgomebis ganxorcielebis SedegebSi,

• aqvT motivacia iyvnen warmatebuli TavianT saqmianobaSi,

• amJRavnebdnen kvalifikaciis amaRlebisadmi interess.

• swavleba/swavlis marTvis axali midgomebi miaCniaT TviTefeqturobis,

kompetenturobis amaRlebis ganmsazRvrelad, magram naklebad ician,

rogor da ra gziT miaRweven warmatebul Sedegebs.

162

kvlevis Sedegebma ganapiroba mogveZebna TviTefeqturobis

amaRlebis saSualebebi, rac Semdgomi paragrafis ZiriTadi mimarTuleba

gaxda.

$$$$ 2222. . . . TviTTviTTviTTviTefeqturobis amaRlebis saSualebebiefeqturobis amaRlebis saSualebebiefeqturobis amaRlebis saSualebebiefeqturobis amaRlebis saSualebebi

saswavlo procesis marTvis axali midgomebis gacnobisa da

dauflebis erT-erTi gzaa treningi. igi aT welze metia adgils

imkvidrebs saganmanaTleblo sivrceSi. treningi saSualebas aZlevs

maswavlebels gacnobili siaxleebi daukavSiros sakuTar gamocdilebas

da sainovacio saqmanoba ukeT warmarTos.

treningis saWiroebis Sesaxeb maswavlebelTa damokidebulebis

gasarkvevad gavesaubreT sxvadasxva sagnis maswavleblebs. ormocidan 34-

ma ganacxada survili im treningze daswrebisa, romlis Tema Seexeboda

mis winaSe arsebul siZneles.

treningis sxvadasxva forma arsebobs. erT-erTi adaptirebuli

treningis saWiroebis analizi sqema Semdegia (Spilsdury M.1995. Measuring the

Effectiveness of Training IES,Brighton,Figure 3.1.p.12):

treningis saWiroebis

gansazRvra

treningis

SemuSaveba,momzadeba da

ganxorcieleba

reaqcia treningze da

Sedegebis analizi

treningis gadatana

samuSao adgilze

organizaciaze treningis

gavlena

pozitiuri gavlenis

gazomva

163

treningi rom Sedegiani iyos, saWiroa gairkves, raSi da rogori

daxmareba sWirdeba maswavlebels. saamisod efeqturad miviCnieT

diagnostirebisa da prognozirebis meTodis gamoyeneba, romelic

saSualebas iZleva gakeTdes piradi gamocdilebis analizi, arsebuli

viTarebis diagnostireba da samomavlo saqmianobis prognozireba.

praqtikuli gamoyenebisaTvis diagnostikisa da prognozirebis

meTodis (i. turbovskoi, z. provotariova, c. megrelaZe, n.gugunava da sxv.)

modelze dayrdnobiT SevimuSaveT diagnostikis ruka, romelic asaxavs

rogorc realur viTarebas, aseve kursis swavlebis periodSi

ganxorcielebul saqmianobas. Sesabamisad, daigegmeba prognozirebis

moklevadiani da grZelvadiani programebi.

amgvari midgoma TviTSefasebas obieqturs, gamWirvales xdis, xolo

gaweuli saqmianobis gamocdilebas - sxvebisaTvis gasaziarebels.

diagnostikuri rukis Sedgenis procedura Semdegia: silabusis

mixedviT ganisazRvreba maxasiaTeblebi, romelic unda ganxorcieldes

warmatebuli Sedegis misaRwevad. maxasiaTeblebis Sesrulebis mdgomareoba

aRiniSneba pirobiT niSnebiT:

●(gaferadebuli burTula) - vxedav problemas, mis gadaWrisaTvis

maqvs garkveuli gamocdileba.

(wre)-vxedav problemas, misi gadaWrisaTvis vmuSaob.

) (naxevarwre) - vxedav problemas, misi gadaWrisaTvis vsaWiroeb

daxmarebas.

saqmianobis procesSi miRweuli Sedegebis mixedviT, wre gaferaddeba

gansxvavebuli feriT, naxevarwre Seikreba wred.

amgvari midgomiT SesaZlebelia diagnostikis rukis Sedgena

departamentis wevrebis mier individualurad (saerTo monacemebi

warmodgenili iqneba TvalsaCinod an gamoicema krebulad). igi xels

uwyobs departamentis wevrebis mier ganxorcielebuli saqmianobis

TviTSefasebis sandoobisa da gamWirvalobis xarisxis amaRlebas.

diagnostikisa da prognozirebis rukis nimuSi:

164

leq

to

ris

sax

eli,

gva

ri

sag

ani, r

ome

lsac

aswav

lis

komp

eten

cie

bis

pa

nor

amis

Sed

gen

a d

a gam

oye

neba

sas

wav

lo p

ro

ces

Si

komp

eten

cie

bis

miR

weu

li

Sed

egeb

is

gaz

omv

isaT

vis i

ndik

ato

reb

is g

ansaz

Rvr

a

mec

nier

ul

i d

a me

To

do

lo

giu

ri

sil

abu

sis

Sed

gen

is

meT

od

ika

sas

wav

lo p

ro

ces

Si

st

ud

ent

Ta

aqt

ivo

beb

is S

erCe

va d

a

gam

oye

neba

aqt

iur

i l

eqc

iis d

ageg

mva

st

ud

ent

Ta

kvl

eviT

i, p

ro

fes

iul

i, s

emin

arul

i

mec

adin

eobis

o

rgan

izac

ia,

prez

ent

acie

bi

swav

leb

a/swav

lis

axal

i mi

dgo

mebis

gam

oye

nebaS

i

aRia

reb

ul

igam

oc

dil

ebis

dan

ergva

kvl

eviT

i s

aqmi

ano

ba,

ro

mel

ic s

asar

geb

lo

a

st

ud

ent

ebis

aTvi

s, d

argis

aTvi

s

gan

mavi

Tar

ebel

i Sef

aseb

is k

omp

one

nteb

isa

da

krit

eriu

mebis

Ser

Ceva

gam

oye

neba

dam

ou

kid

ebel

i kr

edit

ebis

aT

viseb

aSi

st

ud

ent

ebis

admi d

axma

reb

a

sak

omu

nika

cio

teq

nol

ogiu

ri

saS

ual

ebeb

is g

amo

yene

ba

res

ur

seb

is m

oZi

eba, d

axar

isxeb

a, g

amo

yene

ba

st

ud

ent

Ta m

xar

daW

eris

po

lit

ika

T.n

-----

-

●

O

O )

●

O

O

) O ●●●● ● O

e.m

-----

-

O

●

) O

O

●

)

O O O ● ●

g.b

-----

- O O ) O ● ● ) ) O ● O ●

CamonaTvali savaraudoa. sasurvelia, wlis ganmavlobaSi Sesaswavli

kursebis pedagogebi kolegialurad SeTaxmdnen TviTSefasebis

CamonaTvalis dasaxelebaze.

diagnostikuri programis Sedgenis Semdeg Sedgeba prognozirebis

programa jgufuri an individualuri muSaobisaTvis.

programa moicavs iseT formebs, rogoricaa: Ria leqcia, konsultacia,

SemoqmedebiTi mivlineba, dialogi, diskusia, trening-kursebi,

gamocdilebis gaziareba. muSaobis formebi da Tema SeirCeva jgufuri

muSaobiT kvlevis survilis gaTvaliswinebiT. magaliTad:

• konsultaciakonsultaciakonsultaciakonsultacia

Tema: mecnierulad da meTodurad gamarTuli silabusis Sedgena.

Semsrulebeli: e.m.

• RiaRiaRiaRia leqcialeqcialeqcialeqcia

165

Tema: ,,kulturaTa dialogis” swavleba/swavlis sxvadasxva safexuris

kompetenciebis panoramis Sedgena, gamoyeneba saswavlo procesSi.

Semsrulebeli: T.n.

• dialogidialogidialogidialogi

Tema: aqtiuri leqciis dagegmva.

dialogs warmarTavs: m.g

• diskusiadiskusiadiskusiadiskusia

Tema: ,,ena, kultura,pirovneba”(diskusias warmarTavs e.m.).

• SemoqmedebiTiSemoqmedebiTiSemoqmedebiTiSemoqmedebiTi mmmmivlinebaivlinebaivlinebaivlineba

mizani: sxva universitetebSi a) ,,kulturaTa dialogis” saswavlo

procesis gacnoba. b) damoukidebeli kreditebis aTvisebaSi

studentebisaTvis daxmarebis gamocdilebis gacnoba.

• tretretretreningningningning ––––kursebikursebikursebikursebi

Tema: saswavlo procesSi studentTa aqtivobebis SerCeva da gamoyeneba

(kulturaTa dialogis swavleba/swavlis magaliTze).

(trening-kursebis wamyvani SeirCeva SesaZleblobebis mixedviT)

TviTefeqturobis Sefasebis amaRlebis kargi saSualebaa

profesiuli portfolios prezentacia, sadac pedagogi warmoaCens Tavisi

gamocdilebidan namuSevrebis krebuls. portfolioSi ganTavsdeba

savarjiSoebi, amonaridebi, sqemebi, gegmis scenarebi, videorgolebi,

slaidebi, vebgverdebis masalebi, aqtivobebis nimuSebi da sxva masala,

romelsac maswavlebeli iyenebs saswavlo procesSi.

TviTefeqturobis xarisxis amaRlebisaTvis mniSvnelovania

saerTaSoriso kvlevis Sedegebis gacnoba. kvlevebi moipoveba, daxarisxdeba

da gamoiyeneba saswavlo miznis Sesabamisad. saqmianoba SeiZleba

ganaxorcielos maswavlebelma an specialurad gamoyofilma pirma.

SemogTavazebT Cvens mier mopovebul internetresursebis misamarTebs:

• maswavlebelTa resursebis mravalmxrivi

CamonaTvali(http://www.nssl.noaa.gov/resources/);http://www.nssl.noaa.

166

• Gov/edu/www.iearn.org-saerTaSoriso saganmanaTleblo resursebis

qseli 100-ze meti qveynisa da 5000-mde skolis monawileobiT. onlain

forumebi, proeqtebi, bankebi, diskusiebi sxvadasxva enaze. Temebis

katalogebi: ekologia, socialuri mecnierebebi, xelovneba,

Semoqmedeba, istoria, interneti, kompiuteruli teqnologiebi,

maTematika, literatura.

• Tavisufali Temebi. learn-kartuli (el. fosta: [email protected])

LEARN saerTaSoriso saganmanaTleblo resursebis qselis qarTuli

onlain forumi.

maswavleblis saqmianobaSi warmateba damokidebulia imaze, SeuZlia

Tu ara mas sakuTari saqmianobis gaanalizeba. TviTefeqturobis Sefasebis

analizisaTvis erT-erTi saSualebaa eseis dawera da prezentacia iseT

Temebze, romlebic exeba saswavlo procesSi leqtorisa da studentis

saqmianobis sxvadasxva aspeqts, kerZod: ra tipis samuSaoebi iwvevs yvelaze

met problemas studentebSi, aqtivobis romeli formebis gamoyeneba

ganapirobebes ukeTes Sedegebs, Teoriuli codnis aqtiurad gamoyenebis

unaris floba, profesiuli eTika, Sefasebis komponentebis

mizanSewoniloba; ra codna, ra unarebi SesZina kursis gavlam da a.S.

Aamrigad, inovaciuri saqmianobis warmatebiT ganxorcielebisaTvis

didi mniSneloba aqvs maswavleblebis TviTefeqturobis Sefasebis

xarisxis amaRlebas. igi xels uwyobs ,,kulturaTa dialogis” saswavlo

procesis marTvas axali midgomebis mixedviT, cvlilebebis

ganxorcielebaSi sakuTari rolisa da adgilis gacnobierebas,

warmatebuli saqmianobis motivacias, kvalifikacias, akademiuri donis

amaRlebisadmi interesis gansazRvras.

167

daskvnebidaskvnebidaskvnebidaskvnebi

evropis erTiani saganmanaTleblo sivrcis SeqmnisaTvis umaRlesi

ganaTlebis xarisxis amaRlebis mizniT mimdinare saganmanaTleblo

programebis gadamuSavebis, ganaxlebis, Seqmnis rTul procesSi swavlis

Sedegebisa da kompetenciebis miRwevaSi TiToeuli saswavlo erTeulis

(kursis/modulis) wvlilis gansazRvra aucilebeli saWiroeba gaxda.


dialogis” umaRlesi skolis saganmanaTleblo programis SinaarsSi

asaxvis mizanSewonilobas (im specialobebisaTvis, sadac ucxo ena

meore enaa) ganpirobebulia Semdegi viTarebiT:

a) erTa da kulturaTa Tanaarsebobis, masobrivi informaciis

saSualebebis, pluralingvizmis ganviTarebam, socialuri da

saganmanaTleblo partnioruli urTierTobebis daaxloebam

ucxouri enis swavleba/swavlis aqcenti gaaZliera kulturaTa

dialogis mimarTulebiT.

b) enebis erTiani evropuli sarekomendacio CarCos (2001)

moTxovnebiT gaTvaliswinebulia swavleba/swavlis mimarTulebis

,,kulturaTa dialogis” Seswavla.

a) saSualo ganaTlebis safexurze ucxouri enebis saswavlo gegmis

mixedviT ,,kulturaTa dialogis” miRweuli done ganaTlebis

momdevno safexurze saWiroebs ganviTarebas.

d) sazRvargareTis universitetebSi ucxoel studentTa mizidvis

xelSewyobisaTvis mimdinare saqmianoba.

e) sabazro sakonkurso moTxovnebis zrda iseT specialobebze,

romlebic ucxouri enis codnasTan erTad saWiroebs

,,kulturaTa dialogis” kompetenciebis miRwevas. (turizmi,

sazRvao saqme, sabanko saqme, ucxouri ofisebi, gaerTianebebi)

v) dasaqmebisaTvis mzaobis xarisxis amaRlebis aucilebloba.


dialogis” saganmanaTleblo programebSi asaxva SesaZlebelia

saswavlo kursis an modulis saxiT. (ZiriTadi, damatebiTi, arCeviTi)

ZiriTadi saswavlo kursi sasurvelia iseT specialobebze, sadac

168

dasaqmebis bazari am mimarTulebiT specifikur codnas da

kompetenciebis flobis maRal xarisxs moiTxovs. modulSi SeiZleba

gaerTiandes rogorc ucxouri enis sxvadasxva mimarTuleba, aseve

kvalifikaciis sxva saswavlo sagani.

• saqarTvelos umaRles skolebSi, kompetenciebze dafuZnebuli

saganmanaTleblo programebSi. kvalifikaciis kompetenciebis miRwevaSi

ucxouri enebis swavleba/swavlis mimarTulebis ,,kulturaTa

dialogis” rogorc saswavlo kursis/modulis wvlilis

gansazRvrisaTvis SemuSavebulia zogadi (transferuli), dargobrivi

da originaluri kompetenciebis CamonaTvali ganaTlebis sxvadasxva

safexuris mixedviT (profesiuli skola, bakalavriati, magistratura,

doqtorantura). romelic ganTavsdeba saganmanaTleblo programis

kompetenciaTa rukaze.


dialogis” kompetenciebis miRwevisaTvis saswavlo procesis marTvis

efeqturi Sedegis miRwevis aucilebeli faqtorebia:

a) misaRwevi Sedegebisa da kompetenciebis gansazRvra

kvalifikaciis mixedviT

b) tradiciuli da inovaciuri saqmianobis Sexameba

c) sasargeblo gamocdilebis gaziareba.

d) ucxouri mecnieruli kvlevebisa da Sexedulebebis mixedviT

Camoyalibebuli rCevebisa da rekomendaciebis Seswavla,

gamoyeneba

e) piradi kvlevebiT miRweuli Sedegebis Semowmeba praqtikul

saqmianobaSi.

f) TanamSromloba kolegebTan,studentebTan.


dialogis” studentebze orientirebuli saswavlo procesis

marTvisaTvis sasurveladaa miCneuli swavlebis organizaciis iseTi

formebis gamoyeneba, rogoricaa: aqtiuri leqcia, seminari-

konsultacia, tutoriali, viziti, instruqtaJi, kvleviTi seminari,

praqtikuli savarjiSoebis kursi, auditoriaSi mimdinare praqtikuli

saqmianoba (vorkSofi), problemis gadaWraze orientirebuli

169

sxdomebi, sademonstracio saqmianoba, praqtika, samuSao praqtika,

distanciuri swavleba, ,,onlain” gverdis gamoyenebiT swavleba,

kvleviTi leqcia.

• ,,kulturaTa dialogis” (kursis/modulis) swavleba/swavlis formebis,

meTodebis, strategiebis SerCevis principebia:

a) swavlebis organizaciis formebis, swavlis strategiebis,

meTodebis Sesabamisoba saswavlo mizanTan, misaRwev

kompetenciebTan.

b) studentTa motivaciisa da interesis amaRlebis xelSemwyobi

aqtivobebis dagegmva saswavlo procesSi.

c) studentTa SesaZleblobebisa da saswavlo bazis (resursebis)

realuri viTarebis gaTavaliswineba.

d) studentis mier gacnobiereba ra gaakeTos; rogor gaakeTos; sad

da rogor gamoiyenos konkretuli codna.

• inovaciuri aqtiuri meTodebis SerCevasTan erTad sasargebloa

specalobasTan dakavSirebuli specifikuri formebisa da meTodebis

gamoyeneba, magaliTad, specialobasTan DdakavSirebiT angariSis

Sedgena, naSromis wakiTxva, sxvisi proeqtis kritika, saqmiani

Sexvedrebis xelmZRvaneloba, damsaqmeblis monawileobiT erToblivi

proeqtis, naSromis, modulis, sqemebis momzadeba, mcire kvlevebis Ria

prezentacia.

• studentis mier ucxouri enebis swavleba/swavlis mimarTulebis

,,kulturaTa dialogis” miRweuli donis SefasebisaTvis ganisazRvra

ZiriTadi principi swavlis Sedegebis, kompetenciebisa da kreditebis

dagrovebisa da transferis sistemis kreditebis dakavSireba, romlis

safuZvelze SerCeuli iqna Sefasebis Semdegi formebi: zepiri, an

weriTi gamocda, moxsenebiT gamosvla, dialogSi monawileoba,

testireba, Tezisebi, angariSis Sedgena, Sefasebis rubrika, komentari

(gamoxmaureba), proeqti, kolokviumi, analitikuri da holistikuri

sqemebi, problemis gadaWra droSi. portfolios prezentacia.

gansakuTrebiT efeqturobiT gamoirCeva kvalifikaciis miRweuli donis

diagnostirebisaTvis TviTSefasebis matricis gamoyeneba.

170

studentis waxalisebisaTvis ukeTesi Sedegebis misaRwevad,

upiratesoba mieniWa ganmaviTarebel Sefasebas. gamoiyeneba vebze

dafuZnebuli Sefasebac.

• mkafiod gansazRvrulma Sefasebis komponentebis da kriteriumebis

studentebisaTvis winaswar gacnoba, ganapiroba Sefasebis iseTi

principebis dacva, rogoricaa: gamWvirvaloba, validoba, obieqturoba,

sandooba.

• inovaciuri saqmianobis warmatebiT ganxorcielebisaTvis ,,kulturaTa

dialogis” maswavleblis TviTefeqturobis Sefasebis xarisxis

amaRlebam xeli Seuwyo swavleba/swavlis axali midgomebis mixedviT

cvlilebebis ganxorcielebaSi sakuTari rolisa da adgilis

gacnobierebas, warmatebuli saqmianobis motivacias, gazarda

kvalifikaciis, amaRlebisadmi interesi.

• maswavleblis TviTefeqturobis amaRlebis saSualebebia: zrunva

sakuTari kvalifikaciis amaRlebisaTvis, miznobrivi treningebi,

diagnostikisa da prognozirebis meTodze dafuZnebuli saqmianoba,

profesiuli portfolios Sedgena, uaxlesi kvlevebis gacnoba,

gamocdilebis Seswavla, internetresursebis moZieba, daxarisxeba,

gamoyeneba.

171

literaturaliteraturaliteraturaliteratura

1.1.1.1. aaaaმონაშვილიმონაშვილიმონაშვილიმონაშვილი 1988:1988:1988:1988: ამონაშვილი შ, თანამშრომლობის პედაგოგიკა.

ექსპერიმენტული სამეცნიერო საწარმოო

პედგაერთიანება. თბილისი, 1988 2. aaaaუეუეუეუერნჰეიმერირნჰეიმერირნჰეიმერირნჰეიმერი 1990:1990:1990:1990: Auernheimer, G,: Einfuhrung in die interkulturelle

Erziehung. Darmstadt,1990

3.3.3.3. baosi 1940:baosi 1940:baosi 1940:baosi 1940: France Baos, “Race, language and culture”, Columbia

University, New York, The Macmillan Company,1940

4.4.4.4. ბარამიძე ბარამიძე ბარამიძე ბარამიძე 1995:1995:1995:1995: ბარამიძე ნ, ნებისყოფა, მოთხოვნილება, სწავლა,

გამომცემლობა ,,აჭარა“ ბათუმი,1995

5.5.5.5. ბარამიძე ბარამიძე ბარამიძე ბარამიძე 1986:1986:1986:1986: ბარამიძე ნ. სწავლის ფსიქოლოგიური საკითხები,

ათუმი, აჭარა 1986

6.6.6.6. bbbbასილაძე ასილაძე ასილაძე ასილაძე 2006:2006:2006:2006: ბასილაძე, ი. სწავლებისა და სწავლის ტექნოლოგიები და

მათი peდაგოგიური დახასიათება, ქუთაისი, 2006

7.7.7.7. ბარგესიბარგესიბარგესიბარგესი 2004:2004:2004:2004: Burgess, R., Measuring and recording student

achievement,Universities UK, Report Scoping Group (chair:

Prof. R. Burgess)

htt://bookshop.universitiesuk.ac.uk/downloads/measuringa

chievemen, 2004 8.8.8.8. ბაუმრინდიბაუმრინდიბაუმრინდიბაუმრინდი 1971:1971:1971:1971: Baumrind, D. (1971). Current patterns of parental

authority. Developmental Psychology Monograph, 4, 1-

103. 9.9.9.9. ბაუმრინდიბაუმრინდიბაუმრინდიბაუმრინდი 1996:1996:1996:1996: Baumrind, D. (1996). The discipline controversy revisited.

Family Relations, 45, 405–414.

10.10.10.10. ბენერი ბენერი ბენერი ბენერი 1984:1984:1984:1984: Benner, p. From Novice to expert. Addision- Wesley

published, 1984

11. ბერმანი ბერმანი ბერმანი ბერმანი 2010:2010:2010:2010:

Berman M. “In a Fraway Land” Winchester,UK,

Washington,USA, published by O Books, 2010

12.12.12.12. ბიბილეიშვილიბიბილეიშვილიბიბილეიშვილიბიბილეიშვილი…………

2020202011111111 ::::

ბიბილეიშვილი, ი; თავდგირიძე, ლ; სტუდენტთა

საუნივერსიტეტო სწავლებისა და არზრდის

საკითხები, თბილისი, 2011 13.13.13.13. ბიბილეიშვილი ბიბილეიშვილი ბიბილეიშვილი ბიბილეიშვილი

2008:2008:2008:2008:

ბიბილეიშვილი, ი., ,,სწავლების ფუნქციები“, რსუ

შრომები ბათუმი, 2008

172

14.14.14.14. ბირამბირამბირამბირამ 1997:1997:1997:1997: Byram, M. “’Cultural awareness’ in vocabulary learning”.

Language Learning Journal 16. 1997, 51-57.

15.15.15.15. ბირამბირამბირამბირამ 1997:1997:1997:1997: Byram, M. “Cultural studies and foreign language teaching”. In

Bassnett, S. (ed.). 1997. 53-65.

16.16.16.16. ბირამბირამბირამბირამ 2000 2000 2000 2000 :::: Byram, M. “Intercultural communicative competence: the

challenge for language teacher training”. In Mountford, A. and

Wadham-Smith, N. (eds). 2000. 95-102.

17.17.17.17. ბირამბირამბირამბირამ......... 1991:. 1991:. 1991:. 1991: Byram, M. & Esarte-Sarries, V. Investigating Cultural

Studies in Foreign Language Teaching. A Book for

Teachers. Clevedon: Multilingual Matters Ltd. 1991

18.18.18.18. ბირამბირამბირამბირამ 1994:1994:1994:1994: Byram, M. Culture and Language Learning in Higher

Education. Clevedon: Multilingual Matters Ltd(1994a).

19.19.19.19. ბლუმი ბლუმი ბლუმი ბლუმი …1956:…1956:…1956:…1956: Bloom, B., Englehart, M., Furst,E., Hill,W., and

Krathwohl,D. Taxonomy of educational objectives: The

classification of educational goals. Hand book I: Cognitive

domain. New York, Toronto: Longmans,Green ,1956

20.20.20.20. ბოლონიისბოლონიისბოლონიისბოლონიის …1999…1999…1999…1999: ბოლონიის დეკლარაცია უმაღლესი განათლების

ევროპული სივრცე ბოლონია,1999, 19 ივნისი

http//www.mes.gov. ge/uploads/Bologna/1% 20boloniis %

20deklaracia.pdf

http://www.dfes.gov.uk/bologna

www.ond.vlanderen.be

21.21.21.21. ბომიბომიბომიბომი 1990:1990:1990:1990: Bohm, D,: Handbuch Interkulturelles Lernen. Freiburg,

1990.

22. gagua 2010: gagua 2010: gagua 2010: gagua 2010: gagua m, samSoblos cneba wminda werilSi,

gazeTi sapatriarqos uwyebani, #32, 2010

23.23.23.23. გაზეთიგაზეთიგაზეთიგაზეთი ახალი ახალი ახალი ახალი

...2007...2007...2007...2007:

გაზეთი ,,ახალი განათლება“, 2007–2009 წლის ნომრები

24.24.24.24. განმარტებითიგანმარტებითიგანმარტებითიგანმარტებითი

…2007…2007…2007…2007:

განმარტებითი ლექსიკონი განათლების

სპეციალისტებისათვის, თბილისი, 2007

25.25.25.25. განდიგანდიგანდიგანდი 2001:2001:2001:2001: არტურ ვან განდი, „კრეატულობის იდეა“ 2001

ოკლაჰამას უნივერსიტეტი

26.26.26.26. გარდნერიგარდნერიგარდნერიგარდნერი 2006:2006:2006:2006: Gardner, H. Multiple intelligences: New horizons (Rev.

ed.). New York: Basic Books, 2006

173

27.27.27.27. გობრონიძეგობრონიძეგობრონიძეგობრონიძე 1984:1984:1984:1984: გობრონიძე ა. ,,მომავალ მასწავლებელთა მომზადება

ზნეობრივი აღზრდისათვის“ გამომცემლობა ,,აჭარა“

ბათუმი, 1984

28.28.28.28. გობრონიძე გობრონიძე გობრონიძე გობრონიძე 1965:1965:1965:1965: გობრიონიძე ა, ,,ცხოვრებასთან სკოლის კავშირის

პრობლემა ი. გოგებაშვილის პედაგოგიურ

მოძღვრებაში’’, თბილისი 1965, ,,განათლება’’.

29. გობრონიძეგობრონიძეგობრონიძეგობრონიძე 2000:2000:2000:2000:

გობრონიძე ა, პედაგოგიკა,ბათუმი, 2000

30.30.30.30. გობრონიძე გობრონიძე გობრონიძე გობრონიძე ………… 2001:2001:2001:2001:

გობრონიძე, ა. bibileiSvili, i.უმაღლესი

პედაგოგიკის საკითხები, 2001

31.31.31.31. გომელაური გომელაური გომელაური გომელაური ... 2003:... 2003:... 2003:... 2003: გომელაური ბ, თავხელიძე მ, ,,ევროპული დიდაქტიკა“ გრ.

რობაქიძის უნივერსიტეტი ,თბილისი, 2003

32.32.32.32. გონსალესიგონსალესიგონსალესიგონსალესი 2003:2003:2003:2003: Gonzalez, J. “Motivations for planning integrated curricula”,

Integrated Curriucula Implications and Prospects. Bologna

Follow-up Seminar. Mantova 11-12 April 2003,pp27-29

33.33.33.33. გოშხეთელიანი გოშხეთელიანი გოშხეთელიანი გოშხეთელიანი

2011:2011:2011:2011:

Goshkheteliani Irine “ Cultural Implications in English and

Georgian Proverbs”, Paremiologia y Herenicia Cultural,

Colleccion Granada Lingvistica, 2011

34.34.34.34. დიდაქტიკისდიდაქტიკისდიდაქტიკისდიდაქტიკის...1967:...1967:...1967:...1967: დიდაქტიკის საფუძვლები, მ. ესიპოვიs რედაqtirebiT.

მოსკოვი, განათლება,1967

35.35.35.35. დრუჟინინადრუჟინინადრუჟინინადრუჟინინა 2000:2000:2000:2000: დრუJinინა გ. უცხო ენის სწავლების სოციალური

კონტექსტი, მოსკოვი 2000

36.36.36.36. ენებისენებისენებისენების

ერთიანიერთიანიერთიანიერთიანი............2001200120012001::::

ენების ერთიანი სარეკომენდაციო ჩარჩო ,2001

www.ganatleba.ge/index.php%3F module %3

37.37.37.37. ეროვნულიეროვნულიეროვნულიეროვნული

....2007....2007....2007....2007;2011;2011;2011;2011::::

ეროვნული სასწავლო გეგმა ,,უცხოური ენები“–

ეროვნული სასწავლო გეგმებისა და შეფასების

ცენტრი, თბილისი, 2007;2011

http://europa.eu.int/comm./education/programmes/Socrates

/ects/index_en.html

www.mes.gov.ge

38.38.38.38. ეროვნულიეროვნულიეროვნულიეროვნული... 1996... 1996... 1996... 1996:

National Standards in foreign Language Education

Project,1996, p.27

174

39.39.39.39. ეჰკარტი ეჰკარტი ეჰკარტი ეჰკარტი 2000:2000:2000:2000: ეჰკარტი ქრ. ,, კულტურა როგორც განვითარების

შესაძლებლობა’’, გამომცემლობა ,,ენა და კულტურა’’,

2000 40.40.40.40. ვაგენვაგენვაგენვაგენაარიაარიაარიაარი 2003:2003:2003:2003: Wagenaar,R, <,A Methodology for desining and

implementing integrated curricula”, Integrated Curricula

Implications and Prospects. Bologna Follow-up

Seminar.Mantova 11-12 April 2003, pp.24-26.

41. vigotski 1981:vigotski 1981:vigotski 1981:vigotski 1981:

Vigotsky, L.S.The Genesis of Higher mental functions, 1981

42.42.42.42. vigotski 1962:vigotski 1962:vigotski 1962:vigotski 1962:

Vigotsky L, S. Thought and Language, MIT Press, 1962

43.43.43.43. ვისოცკაია ვისოცკაია ვისოცკაია ვისოცკაია 1981:1981:1981:1981:

ვისოცკაია ს.– ჰუმანიტარული სასწავლო საგნებში

უნარისა და ჩვევების სისტემის განსაზღვრის

დიდაქტიკური საფუძვლები. წიგნი ,,ახალი

გამოკვლევები პედმეცნიერებაში’’, მოსკოვი, №16,

44.44.44.44. ზანასოულასზანასოულასზანასოულასზანასოულას 2001200120012001: Thanasoulas, D. (2001). The Importance of Teaching Culture in Foreign Language Classroom. Online documents at URL http://radicalpedagogy.icaap.org/content/issue3_3/7-thanasoulas.html.

45.45.45.45. ზგაგაზგაგაზგაგაზგაგა 2003:2003:2003:2003: Zgaga, Pavel, “Bologna Process between Prague and Berlin.

Report to the Ministers of Education of the signatory

countries”, Realizing the European higher education Area.

Conference of European Ministers Responsible for Higher

Education, Berlin, 18-19 September. 2003

46.46.46.46. თავდგირიძეთავდგირიძეთავდგირიძეთავდგირიძე 2007:2007:2007:2007:

თავდგირიძე ლ. სწავლების თავისებურებანი უმაღლეს

სკოლაში. ქუთაისის აკაკი წერეთლის უნივერსიტეტის

შრომები ,,სწავლებისა და აღზრდის აქტუალური

პრობლემები,” 2007, 42

47.47.47.47. TeleziSvili TeleziSvili TeleziSvili TeleziSvili 2007:2007:2007:2007:

TeleziSvili s, ,, ucxo sityvaTa leqsikoni” gam.-

ba ,,meridiani”, Tbilisi, 2007

48.48.48.48. თუნინგითუნინგითუნინგითუნინგი...2005:...2005:...2005:...2005: ,,თუნინგის“ შედეგები ,,საგანმანათლებლო

სტრუქტურების ურთიერთშეწყობა ევროპაში“,

თბილისი, 2005

49.49.49.49. თუნინგითუნინგითუნინგითუნინგი...2009:...2009:...2009:...2009: ,,თუნინგის’’ შედეგები ,,უნივერსიტეტების წვლილი

ბოლონიის პროცესში“, თბილისი, 2009

175

50.50.50.50. ირვინიირვინიირვინიირვინი 2007200720072007:::: Irwin Rachel “Culture shock: negotiating feelings in the

field”,Anthropology Matters Journal 2007, Vol 9 (1)

www.anthropologymatters.com 51.51.51.51. იულიიულიიულიიული 1996:1996:1996:1996: Yule, G.1996, The Study of Language, second edition,

Cambridge University Press.

52.52.52.52. კომპეტენციებისკომპეტენციებისკომპეტენციებისკომპეტენციების............

2010:2010:2010:2010:

Competence Profile AAP-BAP-K.U.Leuven,2010

53.53.53.53. კრამხიკრამხიკრამხიკრამხი 1988:1988:1988:1988:

Kramsch, C. (1988). The cultural discourse of foreign

language textbooks. In A. Singerman (Ed.), Towards a new

integration of language and culture (pp. 63-68).

54.54.54.54. კრამხიკრამხიკრამხიკრამხი 1919191991919191::::

Middlebury, VT: Northeast Conference. htt://www.spz.tu-darmstadt.de/project_enjournal/jg_01_02/beitag/kramsch2.hm

55.55.55.55. კრამხიკრამხიკრამხიკრამხი 1993:1993:1993:1993: Kramsch, C. (1993). Context and culture in language teaching.

Oxford: Oxford University Press.

56.56.56.56. კრამხიკრამხიკრამხიკრამხი ...1996:...1996:...1996:...1996: Kramsch, C., Cain, A., & Murphy-Lejeune, E. (1996). Why

should language teachers teach culture? Language, Culture and

Curriculum, 9(1), 99-107.

57.57.57.57. კრაკრაკრაკრამხი მხი მხი მხი 2001:2001:2001:2001:

Kramsch, C. (2001). Language and Culture. Oxford: Oxford

University Press.

58.58.58.58. kroeber…. . .1952:kroeber…. . .1952:kroeber…. . .1952:kroeber…. . .1952:

Kroeber A.L. and Kluckhohn Clyde, “Culture: A Critical Review

of Concepts and definitions”, Cambridge, Massachusetts,USA,

Published by the museum,1952

59.59.59.59. kristali 1989: kristali 1989: kristali 1989: kristali 1989: Crystal David “ The Cambridge Encyclopedia of Languages”, Cambridge university press, Cambridge,1989

60.60.60.60. კროუფორდი კროუფორდი კროუფორდი კროუფორდი 1996:1996:1996:1996:

Crowford, K. Vygotskian approaches to human development in

the information era. 1996www.learning-theories.com/vygotskys-

social-learning-theory.html

61.61.61.61. krozeti 2007:krozeti 2007:krozeti 2007:krozeti 2007: Crozet C. Discussion Paper, “Culture knowledge and international learning”,2007 http://www.docin.com/p-

96463557.html

62.62.62.62. ლორთქილორთქილორთქილორთქიფანიძეფანიძეფანიძეფანიძე

1957:1957:1957:1957:

ლორთქიფანიძე დ. სწავლების პრინციპები, ორგანიზაცია,

მეთოდები. პედგამოცემა, 1957

176

63.63.63.63. მარლენ მარლენ მარლენ მარლენ 2004:2004:2004:2004: მარლენ დი ლეფერი– რეალური სასწავლო

მეთოდები,2004 64.64.64.64. მაკმილანიმაკმილანიმაკმილანიმაკმილანი 2001:2001:2001:2001: მაკმილანი კ. ,,რადიკალური პედაგოგიკა”, 2001

65.65.65.65. მაკეიმაკეიმაკეიმაკეი 2003:2003:2003:2003: McKay, S. L. (2003). The Cultural Basis of Teaching English

as an International Language. Online Documents at URL

http://www.tesol.org/pubs/articles/ 66.66.66.66. მეგრელაძემეგრელაძემეგრელაძემეგრელაძე 1989:1989:1989:1989: მეგრელაძე ც. პედაგოგიკური გამოცდილების

დიაგნოსტიკურ მეთოდის გამოყენება პედაგოგიური

კადრების შემოქმედებითი მუშაობისათვის. წიგნი

,,სახალხო განათლების მეთოდური მუშაობის

გარდაქმნა. პედაგოგიური გამოცდილების

დიაგნოსტირების საფუძველზე’’, მოსკოვი,

პედაგოგიკურ მეცნიერებათა აკადემია, 1989 წ.

67.67.67.67. მეგრელაძემეგრელაძემეგრელაძემეგრელაძე ......2008:..2008:..2008:..2008: მეგრელაძე ც, მახარაშვილი გ. სასწავლო კურსის

შედეგები, ანუ სტუდენტის მიერ კომპეტენციის

მიღწევის დონის განსაზღვრა, ქუთაისი აწსუ შრომები,

2008

68.68.68.68. მეგრელაძემეგრელაძემეგრელაძემეგრელაძე 2009:2009:2009:2009: მეგრელაძე ც. ზეპირმეტყველების, კითხვის, წერის,

გაგების სტრატეგიები– სახელმძღვანელო, რსუ, 2009

69.69.69.69. ნაკადულიშვილი ნაკადულიშვილი ნაკადულიშვილი ნაკადულიშვილი

2000:2000:2000:2000:

ნაკადულიშვილი ნ. ,,კულტურის დიდაქტიკის

პედაგოგიური ამოცანები’’. აქტიური პედაგოგიკა და

კულტურის დიდაქტიკა. (საერთაშორისო

სიმპოზიუმის მასალები). გამომცემლობა ,,ენა და

კულტურა’’, 2000 70.70.70.70. პაპავა პაპავა პაპავა პაპავა 2005:2005:2005:2005: პაპავა პ, სკოლის პორტფოლიო– წიგნში ,,სკოლების

განახლება საქართველოში“ ასოციაცია ,,სკოლა, ოჯახი,

საზოგადოება“,თბილისი, 2005

71.71.71.71. პედაგოგიკაპედაგოგიკაპედაგოგიკაპედაგოგიკა... 1969:... 1969:... 1969:... 1969: ლორთქიფანიძე დ, სარიშვილი ტ, სიგუა ს,

რედაქtorobiT თბილისი, განათლება, 1969

72.72.72.72. პედაგოგიურიპედაგოგიურიპედაგოგიურიპედაგოგიური

2005:2005:2005:2005:

პედაგოგიური ენციკლოპედიური ლექსიკონი,

ლონდონი, 2005

73. პერკინსიპერკინსიპერკინსიპერკინსი 2007:2007:2007:2007:

Perkins, D. Cognition and the art of instruction. Week 1-2

lecture notes. . 2007, T 540:

74.74.74.74. პეტერსონიპეტერსონიპეტერსონიპეტერსონი...2003:...2003:...2003:...2003: Peterson,E., Coltrance, B., ,,Culture in language teaching”,

center for applied linguistics,Eric Digest, December,2003

177

75.75.75.75. პულვერნესსიპულვერნესსიპულვერნესსიპულვერნესსი 2003:2003:2003:2003:

Pulverness, A. (2003). Distinctions & Dichotomies: Culture-

free, Culture-bound. Online documents at URL

http://elt.britcoun.org.pl/forum/distanddich.htm.

76.76.76.76. ჟურნალიჟურნალიჟურნალიჟურნალი

...2000/2001:...2000/2001:...2000/2001:...2000/2001:

Jurn.”The Reading Teacher N 54 2000/2001

77.77.77.77. როსენელუმ როსენელუმ როსენელუმ როსენელუმ 2000:2000:2000:2000:

Rosenelum- Lownder R. “You must go to School you are a

teacher’’. (250 strategies) p. 115,116. 2000.

78.78.78.78. როგორ როგორ როგორ როგორ

მოვემზადოთ მოვემზადოთ მოვემზადოთ მოვემზადოთ 2009:2009:2009:2009:

როგორ მოვემზადოთ სასერთიფიკაციო გამოცდებისათვის,

(უცხო ენები, გამოცდების ეროვნული ცენტრი. თბილისი

2009

79.79.79.79. საქართველოსსაქართველოსსაქართველოსსაქართველოს 2010:2010:2010:2010:

უწმინდესისა და უნეტარესის საქართველოს

კათოლიკოს-პატრიარქის ილია II ქადაგება, 3

ოქტომბერი,2010

80. საგანმანათლებსაგანმანათლებსაგანმანათლებსაგანმანათლებო ო ო ო

..2002:..2002:..2002:..2002:

საგანმანათლებლო პოლიტიკა ევროსაბჭო, 2002

81.81.81.81. საქართველოსსაქართველოსსაქართველოსსაქართველოს

...2004:...2004:...2004:...2004:

საქართველოს კანონი ზოგადი განათლების შესახებ,

2004

http://www.lingua.ge/kanoni.html

www.mes.gov.ge. 82.82.82.82. საქართველოსსაქართველოსსაქართველოსსაქართველოს

...2005:...2005:...2005:...2005:

საქართველოს კანონი უმაღლესი განათლების შესახებ,

2005

83.83.83.83. საქართველოსსაქართველოსსაქართველოსსაქართველოს

...2010...2010...2010...2010::::

საქართველოს აკადემიური უმაღლესი განნათლების

კვალიფიკაციების ეროვნული ჩარჩო, 2010

www.ganatleba.ge/index.php%3F module %3

84.84.84.84. საშუალო საშუალო საშუალო საშუალო 1975:1975:1975:1975: საშუალო სკოლის დიდაქტიკა, მიხეილ სკატკინის

რედაქტორობით, თბილისი,1975

85.85.85.85. სენსენსენსენჟი ჟი ჟი ჟი 2001:2001:2001:2001: Peter Sange the theory and Practice of the learning

organization,2001

www.infed.org/thinkers/senge/htm

86.86.86.86. სეპირისეპირისეპირისეპირი1962:1962:1962:1962:

Sapir, E. Culture, Language and Personality. University of

California. (1962).

178

87.87.87.87. sepiri 2005sepiri 2005sepiri 2005sepiri 2005: sepiri e, kultura, ena da pirovneba, inglisuridan Targmna Tamila ebanoiZem, Tbilisi, 2005

88.88.88.88. სერაფიმი სერაფიმი სერაფიმი სერაფიმი 2000/2001:2000/2001:2000/2001:2000/2001:

სერაფიმი ფ, შეფასების სამი პარადიგმა, ჟურნალი,, The

reading Teacher” N54 2000/2001

89.89.89.89. sigua 2010:sigua 2010:sigua 2010:sigua 2010:

sigua s, ,,kulturologiis safuZvlebi”, mwerlis gazeTi, Tbilisi, 2010

90.90.90.90. sili 1987:sili 1987:sili 1987:sili 1987: Seelye H.N. “Teaching culture” (Strategies for Intercultural

Communication), National Textbook Company, Lincolnwood,Illinois U.S.A.,1987

91.91.91.91. tailortailortailortailor 1891:1891:1891:1891: Tylor E.B.,(1871),”Primitive Culture”, Vol 1, London: John Murray, Albemarle street,1891

92.92.92.92. ტარანტეი ტარანტეი ტარანტეი ტარანტეი 1983:1983:1983:1983: ტარანტეი ვ, სწავლის ხარისხის ამაღლება ჯგუფური

(კოლექტიური) მუშაობის დროს, მოსკოვი ზოგადი

პედაგოგიკის სამეცნიერო კვლევითი ინსტიტუტი,

1983

93. ტემპლი ტემპლი ტემპლი ტემპლი 2002:2002:2002:2002: სტრატეგიები სხვადასხვა საგანში, თბლისი, 2002

94.94.94.94. ტურბოვსკოიტურბოვსკოიტურბოვსკოიტურბოვსკოი...... .. .. ..

1988:1988:1988:1988:

ტურბოვსკოი ი. პროვოტაროვა ზ. – თემატური გეგმა

და პროგრამა, კურსის პედაგოგიური გამოცდილების

შესწავლა და განზოგადება დიაგნოსტიკის

საფუძველზე, მოსკოვი, პედაგოგიკურ მეცნიერებათა

აკადემია 1988 წ.

95.95.95.95. ტყემალაძეტყემალაძეტყემალაძეტყემალაძე... 2008:... 2008:... 2008:... 2008: ტყემელაძე რ. დალაქიშვილი ნ. ფოფხაძე ქ. პაჭკორია

თ. ბუნაშვილი თ. სახელმძღვანელო, ,,სწავლება და

შეფასება”, გამომცემლობა საქართველოს მაცნე,

თბილისი, 2008

96. უზნაძე უზნაძე უზნაძე უზნაძე 1956:1956:1956:1956:

უზნაძე დ. რჩეული I, II, თბილისი, 1956

97.97.97.97. უმაღლესიუმაღლესიუმაღლესიუმაღლესი………… 1971:1971:1971:1971: სარიშვილი, ტ. da sxvebi უმაღლესი სკოლის

პედაგოგიკა, თბილისი, 1971

98.98.98.98. უმაღლესიუმაღლესიუმაღლესიუმაღლესი...2003:...2003:...2003:...2003: უმაღლესი განათლების ევროპული სივრცის შექმნა,

ბერლინის სამიტი,2003 წლის 19 სექტემბერი

www.bologna-berlin 2003.de -2003 Berlin Summit on

Higher Education http:/ww.bologna-berlin2003.de

179

99.99.99.99. უმაღლუმაღლუმაღლუმაღლეეეესისისისი...2007:...2007:...2007:...2007:

უმაღლესი განათლების ევროპული სივრცისაკენ: მზადება

გლობალიზაციის გამოწვევისათვის, ლონდონის კომუნიკე,

8 მაისი 2007წ. http.www.mes.gov.ge/uploads/Bologna/5%20

London%20Communique. Pdf. www.bologna-London 2007

100.100.100.100. ფორუმს ფორუმს ფორუმს ფორუმს 1993:1993:1993:1993: Forums, ,,Schule fur eine Welt”: Globales Lernen. Zurich,

1993

101.101.101.101. ქიმერიძე ქიმერიძე ქიმერიძე ქიმერიძე 2009:2009:2009:2009: ქიმერიძე ნინო „ტექსტის სახეობა– კულტურით

განპირობებული ენობრივი წარმონაქმნი ( გერმანული

და ქართული ტექსტის სახეობათა ანალიზის

საფუძველზე)“, ივ. ჯავახიშვილის სახ. უნივერსიტეტი,

,,ცივილიზაციური ძიებანი“, N 7, 2009 102.102.102.102. ყიფიანიყიფიანიყიფიანიყიფიანი 2007:2007:2007:2007: ყიფიანი ი. უცხოური ენის სწავლება და ინტერდიდაქტიკის

საფუძვლები.ქუთაისის აკაკი წერეთლის უნივერსიტეტის

შრომები ,, სწავლებისა და აღზრდის აქტუალური

პრობლემები,” 2007, 80

103.103.103.103. შილერი შილერი შილერი შილერი 2002002002000:0:0:0: შილერი ჰ. (შტუტგარტის თავისუფალი უმაღლესი სკოლა

გერმანია) პედაგოგიკა – კულტურის ფაქტორები და

კულტურის პროდუქტი. აქტიური პედაგოგიკა და

კულტურული დიდაქტიკა (საერთაშორისო სიმპოზიუმის

მასალები) გამომცემლობა ,, ენა და კულტურა’’ 2000

104.104.104.104. შავშიშვილიშავშიშვილიშავშიშვილიშავშიშვილი

2005:2005:2005:2005:

შავშიშვილი ტ. ,,ევროსაბჭოს მიერ შემუშავებული პლურალინგვისტური აღზრდის პედაგოგიური

ამოცანა”,ჟურ. ,,წიგნიერი“,№1,2005

105.105.105.105. შტაინეკერიშტაინეკერიშტაინეკერიშტაინეკერი... ... ... ...

1979:1979:1979:1979:

Steinaker,n and Bell, The Experiential Taxonomy: Anew

Approach to teaching and learning, London Academic

press, 1979

106.106.106.106. ჩინჩალაძე ჩინჩალაძე ჩინჩალაძე ჩინჩალაძე 2000:2000:2000:2000: ჩინჩალაძე ლ, უცხოური ენების სწავლების

საკითხისათვის, გაზეთი ,,ახალი განათლება“ 12–25

ოქტომბერი, 2000 წელი

107.107.107.107. ccccუცქირიძეუცქირიძეუცქირიძეუცქირიძე ...2005:...2005:...2005:...2005:

ცუცქირიძე ზ, ორჯონიკიძე ნ.–,,განათლების

თანამედროვე თეორიები ი. გოგებაშვილის

პედმეცნიერებათა ეროვნული ინსტიტუტი, თბილისი,

2005

108.108.108.108. ციციშვილიციციშვილიციციშვილიციციშვილი..200..200..200..200:::: Tsitsisvili R, Nijaradze N, Darchia M, Tevzaia M, Tsitsisvili R, Nijaradze N, Darchia M, Tevzaia M, Tsitsisvili R, Nijaradze N, Darchia M, Tevzaia M, Tsitsisvili R, Nijaradze N, Darchia M, Tevzaia M,

Tkavashvili E, “Theory and Practice of Teaching English in Tkavashvili E, “Theory and Practice of Teaching English in Tkavashvili E, “Theory and Practice of Teaching English in Tkavashvili E, “Theory and Practice of Teaching English in

Georgia”,2008Georgia”,2008Georgia”,2008Georgia”,2008

180

109.109.109.109. ჭკუასელი ჭკუასელი ჭკუასელი ჭკუასელი 2001:2001:2001:2001: ჭკუასელი ქეთევან მასწავლებლის პროფესიული

მომზადების სირთულეები და მისი განვითარების

თანამედროვე ტენდენციები. ივანე ჯავახიშვილის

უნივერსიტეტი, კონფერენცია, ნოემბერი, 2001

110.110.110.110. ხომსკიხომსკიხომსკიხომსკი 1965:1965:1965:1965: Chomsky, N. Aspects of the Theory of Syntax. Cambridge,

Mass.: MIT Press. (1965)

111.111.111.111. ჯანაშიაჯანაშიაჯანაშიაჯანაშია... 2008:... 2008:... 2008:... 2008: ჯანაშია ნ., იმედაძე ნ., გორგაძე ს.. ,,განვითარებისა და

სწავლის თეორიები” გამომცემლობა ,,საქართველოს მაცნე”,

2008

112.112.112.112. ჯოხაძე ჯოხაძე ჯოხაძე ჯოხაძე 2000:2000:2000:2000: ჯოხაძე ლ. ,,ინტერკულტურული კომუნიკაცია და უცხო

ენის სიტყვა–კონცეპტთა დიდაქტიკა.’’ აქტიური

პედაგოგიკა და კულტურის დიდაქტიკა (საერთაშორისო

სიმპოზიუმის მასალები), გამომცემლობა ,,ენა და

კულტურა’’ 2000.

113.113.113.113. ჰეჯი ჰეჯი ჰეჯი ჰეჯი 2000:2000:2000:2000: Hedge, T,2000 Teaching and Learning in the Language

Classroom, Oxford University Press

114.114.114.114. hhhhererererიოტიოტიოტიოტ----ვათთი ვათთი ვათთი ვათთი

2004:2004:2004:2004:

Heriot-Watt, Using Learning Outcomes Seminar presentations

at the UK Bologna Seminar, University Edinburgh (UK)

http://www.bologna-edinburgh 2004.org.uk/conference-

presentations-g.asp

www.geert-hofstede.com/ http://rhetoric.sdsu.edu/lore/1_3/progress_culture.htm . www.archive.org www.bsuedu.ge

www.atsu edu.ge

www.tsu edu.ge

www.deusto.es

http://www.rug.nl/corporate/index

www.umb.sk

http://en.wikipedia.org/wiki/Semmelweis_University

http://www.helsinki.fi/university/