Udhezimi nr 6

Udhzimi nr. 6, dat 30.01.2015, Pr TVSH-n Udhzimi nr. 6, dat 30.01.2015, Pr TVSH-n Udhzimi nr. 6, dat 30.01.2015, Pr TVSH-n UDHZIMI NR. 6 DAT 30.01.2015 PR TVSH-N INDEKSUAR PR LEHTSI PRDORIMI NGA DELOITTE ALBANIA DEPARTAMENTI I TAKSAVE DHE SHTJEVE LIGJORE STRUKTURA E UDHZIMIT NR. 6, DAT 30.01.2015, PR TVSH-n FUSHA E ZBATIMIT, PERSONAT E TATUESHM Neni 1 Qllimi i Udhzimit ................................................................................................... 1 Neni 2 Prkufizime t prgjithshme ..................................................................................... 1 Neni 3 Fusha e zbatimit ....................................................................................................... 2 Neni 4 Personat e tatueshm, veprimtaria ekonomike ......................................................... 4 Neni 5 Regjistrimi i personit t tatueshm ............................................................................ 5 Neni 6 regjistrimi nga TVSH i personit t tatueshm ......................................................... 6 Neni 7 T tjera pr procedurn e regjistrimit nga TVSH ..................................................... 7 Neni 8 Veprimtaria e organizatave jofitimprurse................................................................. 7 Neni 9 Organet publike ........................................................................................................ 9 TRANSAKSIONET E TATUESHME Neni 10 Furnizimet e tatueshme ...........................................................................................13 Neni 11 Furnizimi i mallit .......................................................................................................15 Neni 12 Furnizimi i shrbimit ................................................................................................16 Neni 13 Furnizimet e mallrave dhe shrbimeve t kryera kundrejt pagess .........................17 Neni 14 Furnizimi i mallrave kundrejt pagess ......................................................................20 Neni 15 Furnizime shrbimi kundrejt pagess ......................................................................22 Neni 16 Prcaktimi i dhuratave me vler t vogl dhe mostrave (kampioneve) ....................23 Neni 17 Qiraja financiare, rregulla pr tu zbatuar ..................................................................24 Neni 18 Dhnia n prdorim e aktiveve t veprimtaris ........................................................26 Neni 19 Transaksionet e ndrmjetsve .................................................................................28 Neni 20 Punimet e ndrtimit, kryerja e procesit t ndrtimit, si dhe t mirmbajtjes ..............35 Neni 21 Transferimi i veprimtaris ekonomike ......................................................................43 VENDI I FURNIZIMIT T TRANSAKSIONEVE T TATUESHME Neni 22 Vendi i furnizimit t mallrave ....................................................................................47 Neni 23 Vendi i furnizimit t shrbimeve (prkufizime, rregulla t prgjithshme) ...................51 Neni 24 Vendi i furnizimit t shrbimeve kundrejt nj personi t tatueshm q vepron si i till ..............................................................................................................................................54 Neni 25 Vendi i furnizimit t shrbimeve kundrejt personave t pa-tatueshm .....................57 Neni 26 Vendi i furnizimit t shrbimeve q lidhen me nj pasuri t paluajtshme .................61 Neni 27 Prfaqsuesi tatimor ...............................................................................................64 LINDJA E TATIMIT, KRKUESHMRIA Neni 28 Lindja e tatimit, krkueshmria, momenti i lshimit t faturs tatimore ....................65 VLERA E TATUESHME Neni 29 Vlera e tatueshme e furnizimit .................................................................................66 Neni 30 Elementet q prfshihen n vlern e tatueshme ......................................................67 Neni 31 Elementet q i zbriten vlers s tatueshme .............................................................70 Neni 32 Saktsimi i vlers s tatueshme ..............................................................................71 Neni 33 Rimbursimi i shpenzimeve q nuk prfshihen n vlern e tatueshme ......................73 Neni 34 Kuptimi i vlers s tregut pr qllime t prcaktimit t vlers s tatueshme .............75 Neni 35 Vlera e tatueshme e arit t prpunuar .....................................................................76 SHKALLA TATIMORE Neni 36 Zbatimi i shkalls s TVSH-s .................................................................................78 PRJASHTIMET, FURNIZIMET ME SHKALL ZERO, EKSPORTET, IMPORTET Neni 37 Prjashtimi i disa veprimtarive me interes t prgjithshm ......................................78 Neni 38 Furnizimet e barnave dhe shrbimeve shndetsore ..............................................78 Neni 39 Prjashtimi nga TVSH pr furnizimin e shrbimeve arsimore ..................................82 Neni 40 Prjashtimi nga TVSH i furnizimeve t sigurimit dhe ri-sigurimit ..............................84 Neni 41 Prjashtimi nga TVSH i shrbimeve financiare ........................................................84 Neni 42 Shrbimet postare dhe pullat ...................................................................................87 Neni 43 Prjashtime t tjera .................................................................................................87 Neni 44 Furnizimi i toks, ndrtess dhe dhnia me qira e pasurive t paluajtshme .............87 Neni 45 Ushtrimi i s drejts pr t zgjedhur aplikimin e TVSH-s pr furnizimet e prjashtuara ..........................................................................................................................89 Neni 46 Prjashtimi i gazetave, librave, reklams nga media ...............................................89 Neni 47 Prjashtime t tjera .................................................................................................90 Neni 48 Eksportet .................................................................................................................91 Neni 49 Procedura e rimbursimit pr mallrat n bagazhin personal t udhtarit ...................94 Neni 50 Transporti ndrkombtar dhe shrbimet e lidhura me t ..........................................95 Neni 51 Importi dhe rregullat pr TVSH-n ......................................................................... 101 E DREJTA E ZBRITJES Neni 52 Zbritshmria e TVSH-s ........................................................................................ 104 Neni 53 Transaksione q mundsojn zbritjen e TVSH-s ................................................. 104 Neni 54 Kriteret formale pr ushtrimin e s drejts s zbritjes s TVSH-s ........................ 106 Neni 55 Kufizime t zbritjes s TVSH-s pr disa furnizime .............................................. 110 Neni 56 Rregulla praktike mbi zbritjen e TVSH-s .............................................................. 111 Neni 57 Rregullimet e zbritjes s TVSH-s ......................................................................... 115 Neni 58 Rregullat dhe procedura pr daljet jasht prdorimit t mallrave ........................... 119 Neni 59 Vjedhja ose humbja e pasuris .............................................................................. 121 Neni 60 Trajtimi fiskal i firove/humbjeve gjate procesit t prodhimit, magazinimit, transportit ............................................................................................................................................ 121 Neni 61 Kushtet e njohjes s borxhit t keq ........................................................................ 122 Neni 62 Rimbursimi i TVSH-s (rregullat dhe procedura e rimbursimit) .............................. 123 Neni 63 Rimbursimi pr marrveshjet financiare ................................................................ 128 Neni 64 Procedura e rimbursimit dhe prjashtimit pr diplomatt, organizatat ndrkombtare, NATO .................................................................................................................................. 131 Neni 65 Furnizimi i arit pr Bankn e Shqipris ................................................................ 133 DETYRIMET E PERSONAVE T TATUESHM DHE T DISA PERSONAVE JO T TATUESHM Neni 66 Faturimi ................................................................................................................. 133 Neni 67 Deklarata e TVSH-s ............................................................................................ 138 Neni 68 Libri i shitjeve dhe libri i blerjeve ............................................................................ 138 Neni 69 Raste t posame kur fatura lshohet nga blersi ................................................. 139 REGJIME T VEANTA Neni 70 Objekti i regjimit t bizneseve t vogla ................................................................... 142 Neni 71 E drejta e zgjedhjes ............................................................................................... 143 Neni 72 Transaksione dhe aktivitete pr t cilat nuk zbatohet ky regjim ............................. 144 Neni 73 Qarkullimi .............................................................................................................. 145 Neni 74 Dokumentimi e t tjera........................................................................................... 146 Neni 75 Kalimi n regjimin normal t TVSH-s ................................................................... 147 Neni 76 E drejta e zbritjes s TVSH-s ............................................................................... 148 Neni 77 Regjimi pr agjencit e udhtimit ........................................................................... 149 Neni 78 Rregulla t zbatimit t regjimit t marzhit t fitimit .................................................. 154 Neni 79 Rregulla t zbatimit t regjimit t shitjeve me ankand ........................................... 160 DISPOZITA KALIMTARE DHE T FUNDIT Neni 81 Zbatimi i Udhzimit ................................................................................................ 164 Neni 82 Shfuqizime ............................................................................................................ 164 Neni 83 Hyrja n fuqi .......................................................................................................... 164 Pr m shum informacione dhe prditsime mbi legjislacionin pr TVSH-n n Shqipri dhe n Bashkimin Europian, ju lutem referojuni faqeve t internetit dhe publikimeve t mposhtme. Informacione dhe publikime nga Deloitte Deloitte Albania Tax & Legal News Prmbledhje t ndryshimeve m t fundit ligjore n Shqipri prgatitur nga Departamenti i Taksave dhe shtjeve Ligjore n Deloitte Albania http://www2.deloitte.com/al/en/pages/tax/articles/tax-alerts.html Deloitte Global Indirect Tax News Prditsime mbi ndryshimet m t fundit ligjore n fushn e TVSHs n shtete t ndryshme, prmbledhur nga Deloitte Global http://www2.deloitte.com/global/en/pages/tax/articles/global-indirect-tax-news.html Deloitte Global indirect tax rates Tabel informuese mbi shkallt e TVSH-s (n prqindje) zbatuar n shtete t ndryshme http://www2.deloitte.com/global/en/pages/tax/solutions/global-indirect-tax-rates.html Deloitte EU VAT Identification tool Program i zhvilluar nga Deloitte pr identifikimin e personave t tatueshm t regjistruar pr TVSH n shtetet antare t Bashkimit Europian http://www2.deloitte.com/be/en/pages/tax/solutions/Deloitte-EU-VAT-Identification-Tool-Deloitte-BelgiumTax.html Global Financial Services Indirect Tax News Prditsime mbi ndryshimet m t fundit ligjore n fushn e TVSH-s n sektorin financiar n shtete t ndryshme, prmbledhur nga Deloitte Global http://www2.deloitte.com/global/en/pages/tax/articles/global-financial-services-indirect-tax-news.html Deloitte European VAT refund guide 2014 Udhzues mbi rimbursimin e TVSH-s n shtetet antare t Bashkimit Europian http://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/global/Documents/Tax/dttl-tax-vat-refund-guide-gtce2014.pdf Deloitte tax@hand Aplikacion global i dedikuar pr prditsime n fushn e taksave s shpejti edhe pr Shqiprin http://www2.deloitte.com/global/en/pages/tax/articles/deloitte-tax-at-hand-mobile-app.html Informacione dhe publikime nga organizma ndrkombtare Summary of EU VAT Directive Prmbledhse e Direktivs s Bashkimit Europian mbi TVSH-n http://europa.eu/legislation_summaries/taxation/l31057_en.htm EU How VAT Works Sqarime mbi qllimin dhe mnyrn e zbatimit t TVSH-s n Bashkimin Europian http://ec.europa.eu/taxation_customs/taxation/vat/how_vat_works/index_en.htm EU VAT Invoicing Rules Udhzues mbi rregullat e faturimit n Bashkimin Europian http://ec.europa.eu/taxation_customs/taxation/vat/traders/invoicing_rules/index_en.htm OECD International VAT/GST guidelines Udhzues ndrkombtar mbi TVSH-n http://www.oecd.org/ctp/consumption/international-vat-gst-guidelines.pdf

Struktura e Udhzimit nr. 6, dat 30.01.2015, Pr TVSH-n Struktura e Udhzimit nr. 6, dat 30.01.2015, Pr TVSH-n

Indeksuar dhe formatuar nga Deloitte 2 Indeksuar dhe formatuar nga Deloitte 2 REPUBLIKA E SHQIPRIS MINISTRIA E FINANCAVE UDHZIM Nr. 6, Dat 30.01.2015 PR TATIMIN MBI VLERN E SHTUAR N REPUBLIKN E SHQIPRIS N mbshtetje t nenit 102, pika 4 t Kushtetuts s Republiks s Shqipris, t ligjit nr. 92/2014, dat 24.07.2014 Pr tatimin mbi Vlern e Shtuar n Republikn e Shqipris, Ministri i Financave, udhzon, Neni 1 Qllimi i Udhzimit Ky udhzim ka pr qllim t prcaktoj rregullat dhe procedurat mbi zbatimin e TVSH-s sipas dispozitave ligjore t prcaktuara n ligjin nr. 92/2014, dat 24.07.2014 Pr Tatimin mbi Vlern e Shtuar n Republikn e Shqipris. Neni 2 Prkufizime t prgjithshme Pr qllime t ktij udhzimi, termat e mposhtme t prdorura n kt udhzim kan kuptimin: 1. Ligji- ligjin nr. 92/2014 dat 24.07.2014 Pr Tatimin mbi Vlern e Shtuar n Republikn e Shqipris. 2. TVSH/tatim Tatimi mbi Vlern e Shtuar sipas kuptimit t ligjit. 3. Fatur tatimore- fatura tatimore e TVSH-s sipas kuptimit t ligjit. 4. Autoriteti tatimor sht Administrata Tatimore Qendrore e Republiks s Shqipris prgjegjse pr zbatimin e legjislacionit tatimor nprmjet strukturave t saj, Drejtoris s Prgjithshme t Tatimeve dhe Drejtorive Rajonale Tatimore ku personi i tatueshm sht i regjistruar. 5. Legjislacion tatimor sht kuadri ligjor si prcaktohet n ligjin Pr Procedurat Tatimore n Republikn e Shqipris. 6. Autoriteti doganor sht Administrata Doganore e Republiks s Shqipris, prgjegjse pr zbatimin e legjislacionit doganor, dhe do autoritet tjetr i ngarkuar me ligj pr t zbatuar dispozita t veanta t legjislacionit doganor. 7. Legjislacion doganor sht kuadri ligjor si prcaktohet n Kodin Doganor t Republiks s Shqipris. 8. Biznese t vogla jan personat e tatueshm, t cilt i nnshtrohen regjimit t Bizneseve t Vogla sipas seksionit I, t Kreut XI t ligjit, qarkullimi i t cilave sht nn kufirin minimal t regjistrimit pr TVSH-n. Neni 3 Fusha e zbatimit 1. N kuptim t nenit 2 t ligjit, nj transaksion sht n fushn e zbatimit t TVSH-s n Republikn e Shqipris, nse sht furnizim malli ose furnizim shrbimi, i kryer kundrejt pagess, brenda territorit t Republiks s Shqipris, nga nj person i tatueshm q vepron si i till, n kuptimin q ligji i jep secilit prej koncepteve prkatsisht furnizim malli, furnizim shrbimi, kundrejt pagess, vendi i furnizimit, person i tatueshm. Gjithashtu importi i mallrave sipas kuptimit t ligjit sht n fushn e zbatimit t TVSH-s. 2. Transaksionet n fushn e zbatimit t TVSH-s jan transaksione t tatueshme me TVSH n Shqipri. Kto transaksione mund t jen t tatueshme me TVSH sipas shkalls s TVSH-s s aplikueshme sipas ligjit, ose t prjashtuara nga TVSH kur ligji prcakton prjashtimin. Sipas ktij ligji tatohen me TVSH: a) furnizimet e mallrave t kryera kundrejt pagess nga nj person i tatueshm q vepron si i till; b) furnizimet e shrbimeve t kryera kundrejt pagess nga nj person i tatueshm q vepron si i till; dhe c) importet e mallrave. 2.1. Nj nga kriteret q duhet marr parasysh pr sa i prket zbatimit t TVSH-s sht vendi ku kryhet transaksioni. Pr t prcaktuar vendin e furnizimit, pr pasoj vendin ku zbatohet TVSH-ja, duhen dalluar: a) vendi i furnizimit t mallrave dhe /ose b) vendi i furnizimit t shrbimeve. Furnizimet e mallrave ose shrbimeve, vendi i furnizimit t t cilave sht n Republikn e Shqipris jan furnizime t tatueshme me TVSH sipas shkalls tatimore t TVSH-s n Republikn e Shqipris, prve se kur ky ligj n mnyr eksplicite i ka prjashtuar nga TVSH. Ndrkoh nse vendi i furnizimit nuk sht n Republikn e Shqipris ather furnizimi i mallit ose shrbimit nuk sht objekt i aplikimit t TVSH-s n Shqipri. Pr furnizime t tilla nuk prmbushet kriteri i vendit t furnizimit. 2.2. Gjithashtu q nj transaksion t konsiderohet n fushn e zbatimit t TVSH, duhet t ekzistoj nj lidhje e drejtprdrejt mes furnizimit t kryer dhe kundrvlers (pagess) s marr. Pr t provuar lidhjen e drejtprdrejt duhet t verifikohen kushtet e mposhtme, t cilat duhet t plotsohen njkohsisht: a) avantazhi q transaksioni i sjell klientit, pra nse klienti ka marr nj furnizim t drejtprdrejt ose t individualizuar ose jo. b) mimi, pra nse ky mim ka lidhje me avantazhin e marr prej klientit ose jo. Shembull 1: Shrbimet e bra nga nj organizat jofitimprurse n dobi t komunitetit, shrbime t cilat mbulohen nga donacionet dhe jo nga pagesat q kryejn ata q prfitojn shrbimin, nuk prfshihen n fushn e zbatimit pasi nuk jan shrbime t individualizuara. Shembull 2: Kuota e antarsimit n nj shoqat prej 1000 lek q paguhet nga antart. Kjo shum nuk prkon me at q presin antart nga kjo shoqat n kmbim, pra kuota e antarsimit nuk prfshihet n fushn e zbatimit t TVSH-s. Kur nj organizm kryen nj veprim kolektiv, por q shkon pr interesa t veanta dhe n kt mnyr paguesit e kuotizacioneve prfitojn nj avantazh t drejtprdrejt, plotsohet kushti n lidhje me marrjen e nj avantazhi t individualizuar. sht e nevojshme q paguesit e kuotizacioneve t prfitojn nj avantazh t drejtprdrejt nga ky veprim kolektiv. N kt rast furnizimi sht n fushn e zbatimit t TVSH-s. Shembull 3: Nj organizm ngarkohet nga antart e tij pr t br promovimin e produkteve q vet ata prodhojn. Shrbimi i dhn n kt rast mund t jet kolektiv, por paguesit e kuotave pr organizimin e promovimit prfitojn nj avantazh t drejtprdrejt dhe mimi i paguar sht i lidhur me avantazhin e marr prej klientit. Shembull 4: Nj shoqat sindikaliste e autorizuar nga disa prej antarve t saj kryen shrbim kolektiv pr t mbrojtur trojet q rrezikohen nga lumi, me an t nj kuotizacioni t caktuar n mnyr proporcionale me interesin e drejtprdrejt t do pronari t trojeve. N kt rast, kjo shoqat ushtron nj aktivitet brenda fushs s zbatimit t TVSH-s. Mbi prmbushjen e kushteve pr prcaktimin e lidhjes s drejtprdrejt, pa u kufizuar vetm n to, mund t gjykohet mbi: i. Ekzistencn e nj angazhimi t qart nga ana e furnizuesit t mallit/shrbimit pr t kryer nj furnizim malli/shrbimi t caktuar kundrejt personit q mbulon (siguron) financimin; ii. ose n munges t nj angazhimi t qart, kur sht ndrmarr nj veprim apo kur jan vn n zbatim mjete q mundsojn t vrtetohet ekzistenca e nj angazhimi t till. Pr ekzistencn e ktij angazhimi krkohen edhe elementet e t drejts apo faktit (marrveshjet, etj). 2.3. Pr ekzistencn e lidhjes direkte transaksion-kundrvler nuk sht kusht q mimi si kundrvler e furnizimit t paguhet domosdoshmrisht nga prfituesi i furnizimit. Kundrvlera mund t paguhet nga nj i tret, i cili sht nj person i ndryshm nga prfituesi i furnizimit t mallit/shrbimit: a) ose trsisht: Pr shembull n rastin kur nj kompani sigurimesh n vend t klientit kryen pagesat pr kstet q normalisht ky i fundit duhet ti paguante nj shoqrie leasing. b) ose pjesrisht: Pr shembull n rastet e subvencioneve publike q plotsojn mimin e paguar nga prdoruesit e nj shrbimi publik t tatueshm (p.sh. mimi i transportit t kryer nga nj ndrmarrje paguhet pjesrisht nga prdoruesit (bileta) dhe pjesrisht nga pushteti publik. 2.4. Emrtimi q palt n transaksion i bjn pagess sht i parndsishm pr t prcaktuar lidhjen e drejtprdrejt. N kt mnyr, bizneset prdorin gjithnj e m shum praktikn e kompensimit ose faljes s detyrimeve/ borxheve midis tyre apo subvencioneve pikrisht pr t rregulluar vshtirsit ekonomike me t cilat prballen disa prej tyre. Kur nj subjekt financohet nga shuma q cilsohen si ndihma, subvencione, falje detyrimesh ose borxhesh, duhet verifikuar rast pas rasti nse: a) Shumat e paguara prbjn n fakt kundrvlern e nj transaksioni t realizuar n prfitim t pals q ka paguar shumat, termi subvencion sht i paprshtatshm. N kt rast, bhet fjal pr mimin e paguar pr nj shrbim t marr apo pr nj furnizim t kryer. Ky transaksion sht n fushn e zbatimit t TVSH-s dhe ky subvencion sht i tatueshm, prve rastit kur ligji parashikon prjashtim nga TVSH-ja pr furnizimin. b) shumat e derdhura plotsojn mimin e nj transaksioni t tatueshm, n formn e nj subvencioni pr mimin, i cili sht n fushn e zbatimit t TVSH-s . N rastin kur subvencioni, ndihma apo donacioni nuk prdoret si n rastet e prshkruara m lart, ato nuk tatohen me TVSH. Kur nj organizm financohet nga shuma q cilsohen si ndihma, grante, donacione, subvencione, verifikohet rast pas rasti, nse shumat e derdhura prbjn kundrvlern e nj furnizim malli ose furnizim shrbimi t realizuar n prfitim t pals q ka derdhur shumat, apo nse shumat e derdhura plotsojn mimin e nj furnizim malli apo shrbimit t tatueshm, ather pavarsisht prdorimit t donjrit prej ktyre termave pr t emrtuar pagesn, nuk do t thot q n kt rast transaksioni sht jasht fushs s zbatimit t TVSH-s. N nj rast t till bhet fjal pr mimin e paguar pr nj shrbim t marr apo pr nj furnizim malli. Ky transaksion hyn n fushn e zbatimit t TVSH-s dhe shumat e marra n form granti, donacioni, subvencioni jan t tatueshme pr TVSH-n, prve rastit kur ky furnizim malli ose shrbimi sht i prjashtuar nga TVSH-ja sipas ligjit. Neni 4 Personat e tatueshm, veprimtaria ekonomike 1. Person i tatueshm sht do person qoft ky individ, person fizik ose juridik, ose i organizuar n do form tjetr t njohur nga legjislacioni n Republikn e Shqipris, i cili n mnyr t pavarur kryen veprimtari ekonomike sipas kuptimit t ligjit, pavarsisht vendit, qllimit, ose rezultatit t ksaj veprimtarie. Pr TVSH-n nuk sht i rndsishm rezultati (humbje/fitim) i veprimtaris ekonomike. Elemente q nuk ndikojn n prcaktimin e t qenit personi i tatueshm jan: mungesa e fitimit; statuti i personave ose forma e organizimit; prgjegjsia prkundrejt llojeve t tjera t tatimeve; kryerja efektive ose jo e pagess s TVSH-s. 2. N kuptim t nenit 4 t ligjit veprimtari ekonomike sht do veprimtari e kryer nga prodhuesit, tregtart, personat q furnizojn mallra ose shrbime, prfshir veprimtarin nxjerrse, bujqsore dhe aktivitetet profesionale. Gjithashtu konsiderohet veprimtari ekonomike shfrytzimi i pasuris s trupzuar ose t patrupzuar, kur bhet me qllim realizimin e t ardhurave me karakter t vazhdueshm. Me pasuri t trupzuar dhe pasuri t patrupzuar kuptohen prkatsisht aktivet materiale (t luajtshme dhe t paluajtshme) dhe aktivet jo-materiale. 3. Nocioni i pavarsis n lidhje me cilsin e personit t tatueshm T qenit person i tatueshm me TVSH rrjedh nga realizimi n mnyr t pavarur i transaksioneve q lidhen me nj aktivitet ekonomik, si prcaktohet n nenin 5 t ligjit. a) Personat q veprojn n mnyr t pavarur jan ata q ushtrojn nj aktivitet nn prgjegjsin e tyre dhe gzojn liri t plot n organizimin dhe zbatimin e veprimeve q prmban ky aktivitet. Mund t veprojn n mnyr t pavarur personat q ushtrojn nj aktivitet profesional bazuar n nj kontrat/ marrveshje, me an t s cils nj person merr prsipr t kryej nj pun pr dik tjetr, duke ruajtur pavarsin e tij n kushtet e zbatimit t detyrave q i jan ngarkuar ose, bazuar n nj kontrat prfaqsimi/marrveshje me an t s cils nj person merr prsipr t veproj n emr t nj personi tjetr q e prfaqson juridikisht. b) Personat q konsiderohen se nuk veprojn n mnyr t pavarur, pra veprojn n mnyr t varur nuk konsiderohen si persona t tatueshm pr TVSH- n. Si t till prmenden: i. Punmarrsit dhe persona t tjer q lidhen me nj kontrat pune apo me do lloj tjetr lidhje juridike duke krijuar marrdhnie varsie n lidhje me kushtet e puns, modalitetet e pagess, ose prgjegjsin e pundhnsit; ii. puntort q punojn n shtpi, t ardhurat e t cilve konsiderohen si pag ose shprblim, nse ata e ushtrojn aktivitetin e tyre sipas formave dhe kushteve t parashikuara nga Kodi i Puns. N kuptim t nocionit t pavarsis n lidhje me cilsin e personit t tatueshm, si persona q nuk veprojn n mnyr t pavarur, pa u kufizuar, prmenden gjithashtu persona t tjer punmarrs t cilt, gjat ushtrimit t aktivitetit t tyre, jan n nj gjendje varsie kundrejt pundhnsit t tyre, nprmjet kontrats s puns, t shrbimit, apo kritereve pr t vlersuar ekzistencn e lidhjeve t varsis; si: praktikantt, artistt e spektaklit, gazetart, korrespondentt lokal t shtypit; fotomodelt; puntort q punojn n shtpi; bashkpuntor rastsor t shrbimit publik dhe t gjitha format e punsimit t parashikuara n Kodin e Puns s Republiks s Shqipris. Neni 5 Regjistrimi i personit t tatueshm 1. do person i tatueshm sipas nenit 3 t ligjit regjistrohet duke u prfshir n regjistrin e TVSH-s. Kta persona i nnshtrohen regjimit normal t TVSH-s, prve atyre q i nnshtrohen regjimit t bizneseve t vogla si prcaktohet n seksionin 1 t Kreut XI t ligjit dhe udhzimit n zbatim t tij. 2. N zbatim t nenit 91 t ligjit, do person i tatueshm duhet t regjistrohet n regjimin normal t TVSH-s, brenda 15 ditve nga data e fillimit t veprimtaris ekonomike, sipas procedurs s parashikuar pr identifikimin dhe regjistrimin n ligjin Pr Qendrn Kombtare t Regjistrimit dhe ligjin Pr Procedurat Tatimore n Republikn e Shqipris. 3. N regjimin normal t TVSH-s regjistrohet do person i tatueshm q vepron si i till dhe parashikon t tejkaloj kufirin minimal t regjistrimit pr TVSH-n t prcaktuar me Vendim t Kshillit t Ministrave, pra q nuk i nnshtrohet regjimit t biznesit t vogl sipas ligjit, si dhe regjimit t veant Pr skemn e kompensimit t Prodhuesve Bujqsor. 4. sht i detyruar ti nnshtrohet regjimit normal dhe t regjistrohet pr TVSH-n, do person fizik apo juridik q kryen importe t mallrave qarkulluese (mallra q tregton apo pr tu tregtuar), pavarsisht qarkullimit t realizuar apo qarkullimit t pritshm. Prjashtohen nga ky rregull personat e tatueshm q realizojn ose parashikojn t realizojn qarkullim nn kufirin minimal t regjistrimit dhe importojn mallrat e grupit AQT t tilla si: makineri dhe pajisje pune, instalime teknike, makineri e pajisje energjetike, instrumente e vegla, mjete transporti, mobilie e orendi zyrash, pajisje zyrash e informatike, mallra q prdoren n funksion t veprimtaris ekonomike, dhe jo pr tu tregtuar. Kta persona t tatueshm mund t kryejn importe mallrash t investimit pr qllim t prdorimit t veprimtaris s tyre ekonomike q i nnshtrohet regjimit t biznesit t vogl n kuptim t ligjit, pa qen t detyruar ti nnshtrohen regjimit normal t TVSH-s. Gjithashtu nuk jan t detyruar ti nnshtrohen regjimit normal t TVSH-s personat e tatueshm q kryejn eksporte, qarkullimi i t cilve sht nn kufirin minimal t regjistrimit t TVSH-s. 5. Ka t drejt t regjistrohet dhe ti nnshtrohet regjimit normal t TVSH-s do person i tatueshm, i cili kryhen furnizime t tatueshme, pavarsisht se nuk plotson kushtet pr t qen i regjistruar. N kt rast ky person i nnshtrohet kushteve t prcaktuara n nenin 120 t ligjit dhe dispozitave t ktij udhzimi. 6. Nuk detyrohet t regjistrohet dhe ti nnshtrohen regjimit normal pr TVSH-n, do organizat jofitimprurse q nuk kryen veprimtari ekonomike, pra kur prfitojn pagesa nga kuotizacionet, nse kan t tilla, ose fonde, grante, donacione t prfituara pr qllime t veprimtaris jofitimprurse t organizats, n prputhje me ligjin pr organizatat jofitimprurse. Nse kto organizata prfitojn pagesa si rezultat i veprimtaris ekonomike, jan t detyruar t regjistrohen, prve kur prcaktohet ndryshe n ligj apo n aktet nnligjore t tij. 7. do person i cili plotson kriteret pr tu regjistruar si person i tatueshm pr TVSH-n dhe nuk sht regjistruar, e as ka krkuar t regjistrohet pr TVSH-n, regjistrohet n mnyr t detyrueshme nga autoriteti tatimor n momentin (periudhn) q konstatohet. Detyrimet pr TVSH-n pr furnizimet (shitjet) e kryera pr periudhat e mparshme q ka qen i detyruar t regjistrohej, i llogariten me efekt nga data kur ka qen i detyruar t regjistrohej. Kto detyrime do t vlersohen n regjistrin e TVSH-s n emr t personit t tatueshm n periudhn e par q ai regjistrohet pr TVSH-n. Neni 6 regjistrimi nga TVSH i personit t tatueshm do person i tatueshm i regjistruar n regjimin normal t TVSH-s, ka t drejt t krkoj t regjistrohet nga TVSH, n rastet e mposhtme: a) Kur personi i tatueshm mbyll veprimtarin e tij ekonomike. Personi i tatueshm, i regjistruar n regjimin normal t TVSH-s, i cili prfundon veprimtarin e tij ekonomike, detyrohet t bj krkes pr regjistrim brenda 15 ditve nga data e mbylljes s veprimtaris ekonomike. N kt rast krkesa pr regjistrim i drejtohet Qendrs Kombtare t Regjistrimit dhe pr dijeni i adresohet edhe autoritetit tatimor prkats. Procedura e regjistrimit kryhet si sht prcaktuar n ligjin dhe udhzimin e procedurave tatimore. Autoriteti tatimor reflekton ndryshimet pr regjistrim t personit t tatueshm n regjistrin tatimor, pasi njoftohet nga Qendra Kombtare e Regjistrimit. N rastin e organizatave jofitimprurse krkesa pr regjistrim i drejtohet Drejtoris Rajonale Tatimore, e cila kryen procedurn n prputhje me ligjin Pr tatimin mbi vlern e shtuar dhe ligjin Pr Procedurat Tatimore n Republikn e Shqipris. b) Kur personi i tatueshm ka plotsuar kushtet dhe procedurn pr tiu nnshtruar regjimit t bizneseve t vogla, si prcaktohet n kt udhzim. Kur personi i tatueshm i regjistruar n regjimin normal t TVSH- s pr shkak se ka ushtruar t drejtn e zgjedhjes pr tiu nnshtruar vullnetarisht ktij regjimi, heq dor nga zgjedhja pr t qen i regjistruar pr TVSH-n pasi ka plotsuar kushtet dhe procedurn q prcaktohet n kt udhzim pr tiu nnshtruar regjimit t bizneseve t vogla. c) Kur personi i tatueshm i regjistruar pr TVSH-n nuk ka qen asnjher i detyruar t jet i regjistruar dhe as nuk e ka ushtruar vullnetarisht t drejtn e zgjedhjes pr tu regjistruar pr TVSH-n. Ky person regjistrohet n momentin kur konstatohet q as ka qen i detyruar dhe as nuk e ka ushtruar vullnetarisht t drejtn e zgjedhjes pr tu regjistruar pr TVSH-n. Ky person i tatueshm sht prgjegjs pr t prmbushur do prgjegjsi pr TVSH-n q nga momenti q sht regjistruar deri n momentin q regjistrohet nga TVSH-ja. Krkesa pr regjistrimin e personit t tatueshm pr rastet b) dhe c) i drejtohet Drejtoris Rajonale Tatimore, e cila kryen procedurn prkatse. Autoriteti tatimor ka detyrimin ligjor q pasi personi i tatueshm t jet regjistruar nga regjimi normal i TVSH-s, t njoftoj brenda tre ditve kalendarike Qendrn Kombtare t Regjistrimit pr ndryshimin dhe evidentimin e ktij ndryshimi n regjistrin tregtar, pr sa ka t bj me ndryshime n regjistrim. Neni 7 T tjera pr procedurn e regjistrimit nga TVSH 1. Nse personi i tatueshm q regjistrohet ose krkon t regjistrohet nga TVSH-ja ka mallra stok (inventar) t pa-shitura, ose mallra kapitale, aktive t tjera t prdorura pr veprimtarin, ku TVSH-ja mbi kto mallra ka qen trsisht apo pjesrisht e zbritshme, n baz t nenit 9 t ligjit, kto mallra do t konsiderohen si furnizim kundrejt pagess dhe personi i tatueshm sht i detyruar t llogaris ose rregulloj TVSH-n pr kt furnizim. Bazuar n nenin 38 t ligjit, vlera e tatueshme e ktij furnizimi duhet t jet e prbr nga mimi i blerjes s ktyre mallrave ose n munges t mimit t blerjes nga vlera e kostos e prcaktuar n momentin kur personi i tatueshm prfundon veprimtarin e tij ekonomike t tatueshme. N kt rast mallrat inventar (pr tu shitur) do t konsiderohen si furnizim kundrejt pagess, ndrsa pr mjetet aktive t luajtshme ose t paluajtshme do t bhet rregullimi i zbritjes s TVSH-s n prputhje me afatin e prdorimit t ktyre aktiveve pr qllime t veprimtaris. Rregullimi bhet pr afatin 5 vjet pr aktivet e luajtshme dhe 10 vjet pr aktivet e paluajtshme n prputhje me rregullat e prcaktuara n kt udhzim. 2. Personat e tatueshm q nuk kryejn me veprimtari ekonomike dhe do t regjistrohen jan t detyruar t deklarojn furnizimet e kryera pr qllime t piks 1 t ktij neni, n deklaratn q i prket periudhs m t fundit kur ai ka kryer furnizime t tatueshme. Personi i tatueshm q regjistrohet nga regjimi normal dhe kalon n regjimin e bizneseve t vogla, ose kur sht regjistruar vullnetarisht pr TVSH-n, detyrohet t paraqes kto furnizime n deklaratn e TVSH-s t periudhs s fundit q sht i regjistruar pr TVSH-n. Neni 8 Veprimtaria e organizatave jofitimprurse 1. Bazuar n nenin 3 t ligjit, nuk konsiderohet person i tatueshm do organizat jofitimprurse pr pagesa t prfituara nga kuotizacionet, nse kan t tilla, ose fonde, grante, donacione t prfituara pr qllime t veprimtaris jofitimprurse t organizats, n prputhje me ligjin pr organizatat jofitimprurse, prve kur kjo organizat prfiton pagesa si rezultat i veprimtaris ekonomike. 2. Nj organizat jofitimprurse q prfiton pagesa t tilla si kuotizacionet, nse ka t tilla, fonde, grante, donacione prej donatorve pr qllime t veprimtaris jofitimprurse t organizats, n prputhje me ligjin pr organizatat jofitimprurse dhe si kundrvler e ktyre pagesave t prfituara nuk i kryen donatorve nj furnizim malli ose shrbimi, por pagesat e prfituara i prdor pr t realizuar qllimin e veprimtaris s saj jofitimprurse, ather kto shuma t prfituara nuk jan n fushn e zbatimit t TVSH-s. Organizata q kryen veprimtarin e saj n kto kushte nuk sht person i tatueshm pr TVSH-n dhe si e till nuk sht e detyruar t regjistrohet pr TVSH-n. 3. Bazuar n kriteret q duhet t prmbushen q nj transaksion t jet n fushn e zbatimit t TVSH-s, sipas t cilave nj furnizim malli ose shrbimi duhet ti sjell avantazh t drejtprdrejt klientit dhe kundrvlera ose mimi i mallit apo shrbimit duhet t kt lidhje me avantazhin q klienti ka marr, nse nuk plotsohen kto 2 kushte, ather transaksioni sht jasht fushs s zbatimit t TVSH-s. Kshtu furnizimet e shrbimeve t bra (jo kundrejt pagess) nga nj organizat jofitimprurse pr grupime t ndryshme, p.sh. njerz n nevoj nuk prfshihen n fushn e zbatimit t TVSH-s pasi nuk jan shrbime t individualizuara pr nj klient t caktuar dhe klienti apo prfituesi i shrbimit n kt rast nuk paguan pr shrbimin e marr n mnyr q t krijohet lidhja midis avantazhit t marr nga klienti dhe kundrvlers ose pagess. Kto shrbime mbulohen me fonde apo donacione q nj organizat jofitimprurse prfiton si rezultat i veprimtaris s saj jofitimprurse. Nj rast tjetr kur nj pages e marr nuk sht n fushn e zbatimit t TVSH-s, prmendet p.sh. kuota e antarsimit n nj shoqate, kuot, e cila krijon mundsin dhe i jep t drejtn atij q e paguan q t jet antar i saj dhe n kmbim t ksaj kuote antari nuk merr nj shrbim t drejtprdrejt t individualizuar, pra shuma e paguar si kuot antarsimi nuk prkon me ka antari pret t marr n kmbim nga shoqata. Kshtu kuota e antarsimit nuk prfshihet n fushn e zbatimit t TVSH-s. 4. N kuadr t veprimtaris jofitimprurse q kryejn organizatat jofitimprurse t tilla si: shoqatat, fondacionet, qendrat, t cilat e zhvillojn veprimtarin e tyre n mnyr t pavarur dhe pa u ndikuar nga shteti, bazuar n ligjin nr. 8788, dat 07.05.2001 Pr Organizatat Jofitimprurse, prfshihet do veprimtari jo-ekonomike ose ekonomike, me kusht q t ardhurat ose pasurit e organizatave jofitimprurse, kur ka t tilla, t prdoren vetm pr realizimin e qllimeve t prcaktuara n statutin e organizats. N veprimtarin jofitimprurse prfshihet prve veprimtaris jo-ekonomike edhe veprimtaria ekonomike e nj OJF-je, e cila sht veprimtaria q kryen nj organizat jofitimprurse, me qllim nxjerrjen e t ardhurave n kmbim t ofrimit t shrbimeve apo t mallrave t ofruara, pr t mundsuar misionin e organizats, me kushtin q kjo veprimtari nuk prbn qllimin parsor t organizats, si dhe t prdoren pr prmbushjen e qllimeve t prcaktuara n statut dhe n aktin e themelimit. Kshtu pavarsisht qllimit pr t cilin organizata jofitimprurse kryen veprimtari ekonomike, vendi, qllimi, ose rezultati i ksaj veprimtarie n zbatim t nenit 3 t ligjit, nuk sht prcaktues pr t konsideruar nj person juridik si person t tatueshm pr TVSH-n. Prcaktues pr t konsideruar nj organizm si person t tatueshm pr TVSH-n n zbatim t nenit 4 t ligjit sht, kryerja e nj veprimtarie ekonomike n mnyr t pavarur. N rastin kur nj organizat jofitimprurse prfiton pagesa si rezultat i veprimtaris s saj ekonomike, pavarsisht nse kjo veprimtari nuk sht veprimtari kryesore e saj, pr qllime t TVSH-s kjo organizat sht person i tatueshm dhe transaksionet q ajo kryen jan n fushn e zbatimit t TVSH-s si furnizime t tatueshme, prve nse jan furnizime t prjashtuara nga TVSH-ja, si sht prcaktuar n nenin 51 t ligjit. 5. Organizata jofitimprurse burimi i t ardhurave t t cils jan: a) T ardhurat nga kuotizacioni kur ka t tilla dhe t ardhura nga fonde, grante ose donacione t ofruara nga subjektet private ose publike, vendas ose t huaj q jan jasht fushs s zbatimit t TVSH-s (nuk ofrohet nj furnizim si kundrvler e pagess s prfituar, pavarsisht emrtimit t saj), nuk jan persona t tatueshm pr TVSH-n dhe si t till nuk jan t detyruar t regjistrohen pr TVSH-n. b) T ardhurat nga veprimtaria ekonomike dhe shfrytzimi i pasurive n pronsi t organizats jofitimprurse, ose t ardhurat nga shrbimet e ofruara si kundrvler e pagesave t prfituara prej organizats, kryejn transaksione n fushn e zbatimit t TVSH-s dhe si t tilla duhet t regjistrohen pr TVSH-n, prve kur furnizime t tilla jan t prjashtuara nga TVSHja, sipas ligjit. c) T ardhurat q organizatat jofitimprurse prfitojn si rezultat i kontraktimeve me organet publike, nprmjet procedurave n fushn e siprmarrjes, t tenderimit dhe t prokurimit t granteve, t kontraktimeve dhe t shitblerjeve nga ana e organeve shtetrore t shrbimeve publike, t mallrave dhe t pasurive publike, si dhe t transferimit t shrbimeve publike dhe pasurive prkatse nga sektori publik tek organizatat jofitimprurse, procedura t cilave u nnshtrohen n t njjtn koh dhe kan t drejt t marrin pjes edhe personat e tjer juridik, duke e trajtuar si nj rast n kushtet e konkurrencs me do subjekt tjetr tregtar, konsiderohen si transaksione n fushn e zbatimit t TVSH-s dhe pr kt qllim organizata konsiderohet person i tatueshm pr TVSH-n dhe duhet t regjistrohen, prve kur furnizime t tilla jan t prjashtuara nga TVSH-ja sipas ligjit. d) Nse nj OJF realizon njkohsisht t ardhura nga kuotizacioni, t ardhura nga fonde, grante dhe donacionet e ofruara nga subjektet private ose publike, vendas ose t huaj, si dhe t ardhurat nga veprimtaria ekonomike dhe pasurit n pronsi t organizats jofitimprurse, ather kjo OJF do t deklaroj dhe paguaj TVSH-n vetm pr furnizimet e mallrave dhe shrbimeve nga veprimtaria ekonomike apo nga shfrytzimi i pasuris s organizats, nse si rezultat i ksaj veprimtarie ekonomike realizon ose parashikon t realizoj nj qarkullim vjetor q kalon kufirin minimal t regjistrimit pr TVSH-n. 6. Organizatat jofitimprurse, t cilat fitojn personalitetin juridik pasi regjistrohen n gjykat, sipas nenit 13 t ligjit Pr Organizatat Jofitimprurse, pr qllime tatimore regjistrohen n autoritetin tatimor kompetent sipas ligjit Pr Procedurat Tatimore n RSH. N momentin e regjistrimit, organizata jofitimprurse deklaron edhe statusin lidhur me prgjegjsin tatimore pr TVSH-n, n prputhje me veprimtarin q ajo do t kryej. Regjistrohet pr TVSH-n do organizat, e cila sht e detyruar t regjistrohet si e till, ashtu si prcaktohet n pikn 5 t ktij neni. Neni 9 Organet publike 1. N zbatim t nenit 6 t ligjit, organet e pushtetit qendror dhe vendor dhe organe t tjera t s drejts publike nuk konsiderohen si persona t tatueshm pr veprimtari ose pr veprime q ushtrojn pr qllim dhe n ushtrimin e funksionit t tyre si autoritete publike, pavarsisht nse prfitojn taksa, tarifa, kontribute dhe pagesa, prve kur t qenit person jo i tatueshm shkakton shtrembrim t konkurrencs. Personat juridik t s drejts publike prmenden kryesisht: organet e pushtetit qendror prfshir administratn n nivel qendror; organet e pushtetit vendor, njsit territoriale lokale (vendore si bashkit, komunat, rajonet ose ndarjet e tjera administrative dhe grupimet e tyre); institucionet dhe entet publike t shtetit, prfshir ktu dhe ato q kan nj karakter industrial apo tregtar; grupimet e prbra ekskluzivisht nga personat juridik t s drejts publike, nse ata sigurojn misione t shrbimit publik dhe funksionojn me pjesmarrjen dhe nn kontrollin e autoritetit publik, financimi i t cilave sigurohet n gati trsin e tyre nga fondet publike, etj. i) N rastin kur kto organe t s drejts publike nuk konsiderohen persona t tatueshm, veprimtaria e tyre sht jasht fushs s zbatimit t TVSH-s. ii) N rastin kur t qenit person jo i tatueshm i ktyre organeve, shkakton shtrembrim t konkurrencs, veprimtaria e tyre sht n fushn e zbatimit t TVSH-s. 2. Nocioni i konkurrencs, i cili merret pr referenc pr t ditur nse nj organizm i t drejts publike sht i tatueshm apo jo me TVSH, shihet n nj kuadr q tejkalon kufijt e zons n t ciln ai organizm ushtron aktivitetin. Sipas rastit, fusha konkurrenciale mund t varioj n funksion t fushs s veprimit gjeografik t organizmit n fjal, t shtrirjes s tregut apo t klientels drejt s cils orientohet ky aktivitet. Karakteri konkurrues i aktivitetit t nj organizmi publik mund t vendoset vetm n raport me t njjtin aktivitet apo nj aktivitet t ngjashm, pr t cilin ndrmarrjet private i nnshtrohen TVSH-s. Nga kjo rrjedh q, organizmit publik q ushtron t njjtin aktivitet me nj organizm privat veprimtaria e t cilit sht e prjashtuar, nuk i krkohet t jet person i tatueshm pr TVSH-n. Si rregull praktik, duhet t konsiderohen se mund t hyjn n konkurrenc me sektorin privat veanrisht shrbimet publike me karakter industrial dhe tregtar t organizmave t s drejts publike, t cilat mund tu jepen me koncesion ndrmarrjeve private. Kur nj person juridik i t drejts publike konsiderohet si i tatueshm me TVSH, sepse ushtron nj aktivitet q i nnshtrohet detyrimisht TVSH-s, ose sepse ndodhet n konkurrenc me nj veprimtari private, operacionet q ai kryhen i nnshtrohen efektivisht pagess s TVSHs, prve kur ato nuk prfitojn nga nj prjashtim me karakter t prgjithshm. 3. Pr zbatimin e ktij neni, fillimisht prcaktohen aktivitetet e kryera nga personat juridik t s drejts publike, aktivitete t cilat nuk vendosen n fushn e zbatimit t TVSH-s, me qllim pr ti dalluar ato nga operacionet e tatueshme ose t prjashtuara. Jan mnyrat e ushtrimit t ktyre aktiviteteve q bjn t mundur prcaktimin e pa tatueshmris s ktyre organizmave, dhe jo objekti apo qllimi i ktyre aktiviteteve. N kt kontekst pa-tatueshmria mund t lidhet dhe me aktivitete ekonomike q kryhen nga persona t s drejts publike, kur ato aktivitete nuk shkaktojn shtrembrim t konkurrencs. 4. Nse ekzistojn rrethana t veanta, t cilat nuk mund t vlersohen rast pas rasti, duhet t kihet parasysh q aktivitetet e personave juridik t s drejts publike, t cilat mund t kryhen gjithashtu nga operator privat, mund t ndahen n tre kategori. Pr t vlersuar nse nj aktivitet i ushtruar nga nj person juridik i t drejts publike ndodhet apo jo n fushn e zbatimit t TVSH-s, duhet t prcaktohet se n ciln nga tre kategorit e mposhtme prfshihet ky aktivitet. Veprimtarit e kryera nga organet publike klasifikohen: a) Aktivitetet e ushtruara n baz t pushtetit t sovranitetit apo interesit t prgjithshm si autoritet publik Aktivitetet e ushtruara n baz t pushtetit t sovranitetit apo interesit t prgjithshm si autoritet publik konsiderohen detyrat administrative baz dhe t detyrueshme, q shteti dhe organet publike ushtrojn n baz t funksionit t tyre t pushtetit publik (mbrojtja kombtare, arsimi kombtar, policia, siguria publike, drejtsia, diplomacia, shndeti publik, gjendja civile, mbledhja e tatimeve, etj.). T ardhurat e marra nga personat juridik t s drejts publike n kuadrin e ushtrimit t ktyre funksioneve t pushtetit publik, jan jasht fushs s TVSH-se dhe nuk jan t tatueshme. P.sh. tarifat q prfitojn institucionet publike pr lshimin e dokumenteve t caktuara. Gjithashtu aktivitetet e ushtruara si autoritet publik, jan ato q kryejn organizmat e t drejts publike n kuadrin e funksionit t tyre t prcaktuar me aktin sipas t cilit, ky autoritet sht i organizuar dhe funksionon, me prjashtim t aktiviteteve q ata ushtrojn n t njjtat kushte juridike si operatort ekonomik privat. Pr qllime t prcaktimit t fushs s zbatimit t TVSH-s, nuk sht e rndsishme nse gjat ushtrimit t ktyre aktiviteteve merren taksa, tarifa, kontribute apo pagesa. Ktu prfshihen edhe aktivitete t cilat, ndonse nuk lidhen me ushtrimin e sovranitetit dhe nuk krkojn ushtrimin e pushtetit, ushtrohen nga personat juridik t s drejts publike n funksionin e autoritetit publik. Si shembull mund t prmendet rasti i tarifave q merren prej autoritetit publik si kundrvler pr hyrjen n nj park kombtar. b) Aktivitetet e shrbimeve t organeve publike, pa-tatueshmria e t cilave mund t shkaktoj shtrembrime t kushteve t konkurrencs b/1 Aktivitetet pr t cilat mos konkurrenca duhet t prezumohet (merret e mirqen) dhe q ndodhen jasht fushs s zbatimit t TVSH-s Ktu prfshihen aktivitetet e mposhtme: i. operacionet q lidhen ngusht me asistencn sociale dhe sigurimet shoqrore. Jan pikrisht operacionet q kryhen n shtpit e kujdesit pr t moshuarit dhe qendrat e strehimit publik. Pr shkak t mnyrs s tyre t funksionimit dhe karakterit social shum t theksuar, patatueshmria e ktyre institucioneve nuk mund t shkaktoj shtrembrime t konkurrencs; ii. furnizimet e shrbimit dhe furnizimet e mallrave q lidhen ngusht me mbrojtjen e fmijve dhe t rinjve (qendrat publike t argtimit, kampet publike t pushimeve); iii. shrbimet sportive dhe kulturore, publike. Ktu prfshihen tarifat e marra pr hyrjen dhe shfrytzimin e nj biblioteke, t muzeve, monumenteve historike, si dhe taksat ose tarifat e marra nga organizimi i ekspozitave (panaireve) me interes lokal e kombtar dhe t ardhurave q lidhen me aktivitetet e msimdhnies muzikore apo artistike; iv. shrbimet e informimit on-line q kryhen n kuadrin e nj misioni t shrbimit publik (p.sh. shrbimi i informimit on-line i bashkis). b/2 Aktivitetet pr t cilat konkurrenca duhet t prezumohet dhe q ndodhen brenda fushs s zbatimit t TVSH-s Ktu prfshihen aktivitetet t cilat pr nga natyra e tyre, shtrirja apo klientela s cils i drejtohet dhe mjetet e vna n zbatim (reklama, tarifat e aplikuara) jan n konkurrenc t drejtprdrejt me ndrmarrjet tregtare q propozojn shrbime t ngjashme. Shembull: I till sht rasti i t ardhurave q lidhen me shfrytzimin e nj fushe golfi, nj kopshti zoologjik apo botanik, nj parku lojrash, nj sall spektaklesh apo kinemaje, institucionet pr kurat termale dhe organizimi i spektakleve apo i festivaleve (muzikor apo teatral). b/3 Aktivitete t tjera Regjimi i TVSH-s q zbatohet pr aktivitete t tjera t personave juridik t s drejts publike duhet t vlersohet rast pas rasti duke marr n konsiderat mundsin ose jo t sektorit privat pr t prmbushur nevojat n fjal. Kshtu kur nj aktivitet i ushtruar nga nj person juridik i t drejts publike nuk ndodhet jasht fushs s zbatimit t TVSH-s n baz t kritereve t shprehura n nenin 2 t ligjit (referencat e pikave t udhzimit m sipr) ai ndodhet domosdoshmrisht brenda fushs s zbatimit t ktij tatimi dhe do t jet ose i tatueshm ose i prjashtuar. Pr Shembull, institucionet arsimore publike dhe kopshtet publike kryejn veprimtari n fushn e zbatimit t TVSH-s t tatueshme me TVSH, por prjashtohen n zbatim t nenit 51, pika g) dhe gj). c) Aktivitete t cilsuara t tatueshme q kryhen nga organe t s drejts publike Bazuar n nenin 6 pika 3 t ligjit, pr aktivitetet t listuara me posht prcaktohet shprehimisht zbatimi i TVSH-s, kur kto aktivitete kryhen nga persona juridik t s drejts publike dhe nuk jan t paprfillshme. Kto aktivitete listohen si m posht: Shrbimet e telekomunikacioneve. Furnizimi me uj, gaz, energji elektrike dhe termike. Transporti i mallrave. Kryerja e shrbimeve portuale dhe aeroportuale. Transporti i personave. Shitjet e mallrave t reja, t prodhuara pr shitje. Veprimet e organizmave bujqsor t ndrhyrjes, lidhur me produkte bujqsore, t kryera n zbatim t rregulloreve mbi organizimin e prbashkt t tregjeve t ktyre produkteve. Menaxhimi i panaireve dhe i ekspozitave me karakter tregtar. Shrbimi i magazinimit. Veprimtarit e zyrave t publicitetit tregtar. Veprimtarit e agjencive t udhtimit. Menaxhimi i shitjeve, i kooperativave, i mensave t ndrmarrjeve dhe t ngjashme. - Menaxhimi i enteve radio-televizive, kur nuk jan t prjashtuara, mbi bazn e nenit 51, shkronja m, t ktij ligji. Kto aktivitetet do t konsiderohen se nuk jan t paprfillshme nse t ardhurat e krijuara prej ksaj veprimtarie zn m shum se 10 % t t ardhurave totale n dispozicion t organit publik. d) Shitjet n ankand publik a. Furnizimi i mallrave q kryhen nga persona juridik t s drejts publike, t shitura nprmjet procedurs s ankandit publik si parashikohet n ligjin Pr ankandin publik, sht jasht fushs s zbatimit t TVSH-s. Kshtu shitjet n ankand publik t realizuara n prputhje me ligjin Pr ankandin Publik, nuk tatohen me TVSH, kur shitja n ankand kryhet nga kto organizma q veprojn si autoritete publike. Shembull 1: Shitja e ktyre mallrave nprmjet procedurs s ankandit publik kryhet nga administrata publike qendrore ose vendore, apo entet publike q kryejn veprimtarin e tyre jasht fushs s zbatimit t TVSH-s. Shembull 2: Drejtoria e Prgjithshme e Doganave ose organe publike t tjera kryejn shitje n ankand t mallrave t konfiskuara, kur nuk i sht paguar TVSH-ja, prgjat ushtrimit t veprimtaris s tyre pr qllime t detyrimeve tatimore. Prjashtim nga ky rregull prbn rasti i shitjes n ankand publik sipas ligjit Pr Ankandin Publik, kryer nga persona juridik t s drejts publike, pr mallra t reja, ose mallra t cilat jan tatuar me TVSH n import dhe jan t paprdorura, pavarsisht nse jan mallra t konfiskuara ose t blera prej vet ktyre organeve. Kto mallra i nnshtrohen TVSH-s n prputhje me dispozitat e ligjit. Shembull : Drejtoria e Prgjithshme e Doganave ose organe publike t tjera kryejn shitje n ankand t mallrave t konfiskuara, pr t cilt sht paguar TVSH-ja, prgjat ushtrimit t veprimtaris s tyre pr qllime t detyrimeve tatimore. Neni 10 Furnizimet e tatueshme 1. Pr qllime t TVSH-s duhet t bhet qart dallimi midis furnizimit t mallrave dhe furnizimit t shrbimeve pr zbatimin e dispozitave n lidhje me vendin e furnizimit (vendi i tatimit), krkueshmrin, momentin e lshimit t faturs, shkalln e TVSH-s ose prjashtimin, si dhe n lidhje me regjimet e ndryshme tatimore. 2. Ligji i prcakton transaksionet si: i) t tatueshme nga natyra dhe kto jan pikrisht furnizimet e mallrave dhe shrbimeve t tatueshme, prve kur bjn pjes n transaksionet e prjashtuara; ii) t tatueshme, kur ligji i prcakton si t tilla. Kto transaksione t tatueshme sipas ligjit edhe pse nuk jan transaksione t tatueshme pr nga natyra, trajtohen si transaksione t tatueshme kundrejt pagess, sepse nse nuk tatohen ato shkaktojn shtrembrim t konkurrencs. Shembull: Nj person i tatueshm, super-market, furnizon mallra ushqimore. N fund t vitit u shprndan dhurat punonjsve t super-marketit nga nj shport mallrash me vler 7.000 lek pr festat e fundvitit. Ky person i tatueshm kryen furnizime t tatueshme sipas natyrs pasi ai furnizon mallra ushqimor t tatueshm me TVSH. Ndrkoh mallrat q shprndan si dhurat pr punonjsit, edhe pse nuk jan shitur, pr qllime t TVSH-s ligji i konsideron si furnizim kundrejt pagess dhe si t tilla konsiderohen transaksione t tatueshm, sepse ligji i prcakton t till. N transaksionet e tatueshme nga natyra si prcaktohet n nenet 7,8,10 dhe 11 t ligjit prkufizohen kategorit q hyjn n fushn e zbatimit t TVSH-s, konkretisht: a) furnizimi i mallrave t trupzuara, ku prfshihen mallra t luajtshm dhe t paluajtshm; b) furnizimi i shrbimeve; 3. Shpesh disa operacione paraqesin nj karakter t przier malli dhe shrbimi. Pr sa i prket furnizimeve t prziera sipas nenit 17 t ligjit prcaktohet se furnizimi i shrbimeve i prfshir n furnizimin e mallrave sht furnizim malli. Ashtu sikurse furnizimi i mallrave, i prfshir n furnizimin e shrbimeve, sht furnizim shrbimi. Furnizimi i shrbimeve, i prfshir n importin e mallrave, sht pjes e importit t mallrave. Kto raste jan t nj natyre t till q duhet t analizohen rast pas rasti n varsi t transaksionit q kryhet, por duhet t kuptohet q nuk sht vlera ose kosto ajo q bn prcaktimin nse nj furnizim sht furnizim malli ose shrbimi. Shembuj t aktiviteteve q paraqesin karakter t przier prmendim: Punimet e instalimit lidhen n t njjtn koh me furnizimin e materialeve dhe me shrbimin pr vendosjen e tyre. Po ashtu, duhet br dallimi mes riparimit q ka karakterin e nj furnizimi shrbimi (malli q riparohet e ruan cilsin e tij si objekt i prdorur edhe pse pr t kryer riparimin mund t furnizohen n t njjtn koh edhe materiale, ndrkoh q rinovimi dhe prpunimi i nj malli karakterizohen me krijimin e nj malli t ri dhe pr pasoj me nj furnizim malli t fabrikuar. Shrbimi q merr pacienti n spital kur shkon pr tu diagnostikuar sht shrbim pr realizimin e t cilit prdoren edhe materiale apo mallra spitalore, por ajo q sht vendimtare n kt rast, sht konsulta, vizita e mjekut, trajtimi i pacientit, si nj furnizim shrbimi pasi ky sht edhe qllimi i hospitalizimit. Nga ana tjetr, tirazhi i fotografive q konsiston thjesht n printimin e skedarve q i dorzohen klientit duke br ndoshta edhe ndonj prmirsim t standardizuar (dimensionet, kontrolli i cilsis), konsiderohet si furnizim malli, ndryshe nga fotografit q bhen nga nj profesionist i fushs, t cilat karakterizojn punn e fotografit pr t zgjedhur modelin, sugjeruar pozicionin, etj. dhe jo thjesht nga printimi i fotove. Pra, realizimi i fotografive me an t shkrepjeve t aparatit t fotografit, me krkes t klientit, do t konsiderohet si furnizim shrbimi. Po ashtu, do t konsiderohen si furnizime malli rastet e prodhimit dhe shitjes n nj numr t madh kopjesh t artikujve tregtar si kartolinat e ndryshme, portretet e artistve apo t personaliteteve, etj. Nocioni i seris (p.sh. prodhimi n seri) shpesh bn dallimin mes furnizimit t mallrave dhe furnizimit t shrbimeve pr operacionet q kryhen me filmat. Ashtu sikurse furnizimi i standartsoftware, t cilt prodhohen n seri, sht furnizim malli ndrkoh q furnizimi i software-ve t ndrtuar dhe konceptuar (prshtatur) sipas nevojave specifike dhe krkess s klientit sht furnizim shrbimi. Puna e krijimit dhe vendosjes s imazheve n nj suport publicitar ose manjetik, ose prodhimi i nj software special (sipas porosis), jan nj furnizim shrbimi pr aq koh sa vlera e shrbimit nuk mund t krahasohet n vlern e suportit t tij material, ose e shprehur ndryshe, shrbimi nuk materializohet trsisht n produkt. Prkundrazi, shitja e riprodhimeve n nj numr t madh kopjesh filmash konsiderohet si furnizim malli, sepse pjesa e furnizimit t produktit seri tejkalon gjersisht vlern e shrbimit t fotografimit dhe t tirazhit. Neni 11 Furnizimi i mallit 1. Furnizimi i mallrave Sipas nenit 7 pika 1 t ligjit, me furnizim malli kuptohet transferimi i s drejts pr t disponuar si pronar nj mall t trupzuar. Ky prcaktim prjashton mallrat e patrupzuara duke i konsideruar ato pr qllime t TVSH-s si furnizim shrbimi, bazuar n nenin 10 t ligjit. Pr qllime t ligjit, pasuria e trupzuar sht pasuria e luajtshme ose e paluajtshme. Transferimi i s drejts pr t gzuar dhe disponuar lirisht nj mall brenda kufijve t caktuar nga ligji, prbn transferimin e pronsis, sipas s drejts civile n Republikn e Shqipris. Rasti me i prgjithshm i transferimit t pronsis s mallit si nj mall i trupzuar sht shitja e tij. Nga ana tjetr, transaksionet q kan t bjn me transferimin e pronsis s mallrave t luajtshme t patrupzuara (transferimet e t drejtave, licencave, markave t prodhimit, etj.) konsiderohen si furnizim shrbimi. Gjithashtu pr qllime t ligjit, jan mallra t trupzuara t luajtshme energjia elektrike, gazi, energjia pr ngrohje ose ftohje, dhe uji si i ngjashm me kto mallra pr nga mnyra e disponimit ose shprndarjes. 2. Sipas nenit 7 t ligjit, konsiderohet furnizim malli, transferimi i pronsis s nj malli t trupzuar q kryhet me urdhr ose sipas krkess s autoritetit publik. Pr shembull, kur bhet nj shpronsim pr nevoja publike, kryer nga autoriteti publik kundrejt pagess, personi i tatueshm q shpronsohet prfiton nj pages si kundrvler. Ky transaksion sht furnizim i tatueshm malli. Nuk lind TVSH-ja kur furnizimi i mallit q shpronsohet sht furnizim i prjashtuar nga TVSH-ja sipas prcaktimeve pr furnizimet e prjashtuara t bra n nenet 51, 53, 54, 55 dhe 56 ligjit, p.sh. shpronsimet kundrejt pagess s truallit ose ndrtess. 3. sht furnizim malli dorzimi i mallrave n baz t nj kontrate, ku parashikohet shitja me kste e mallit, kalimi i pronsis i t cilit bhet me pagesn e kstit t fundit; Kjo dispozit gjen zbatim n rastet e kontratave t shitjeve me kste ku transferimi i pronsis parashikohet deri n pagesn e plot t mimit dhe t gjitha kontratave t shitjes q prmbajn klauzoln e shitjes me rezerv t pronsis e q kan t njjtin efekt. Shitja me rezerv e prons bazuar n Kodin Civil prcakton se kur mimi i shitjes paguhet me kste, blersi e fiton pronsin e sendit me pagimin e kstit t fundit t mimit, duke marr prsipr rreziqet q n astin e dorzimit. Kalimi me rezerv i pronsis me kushtin e siprm duhet t pasqyrohet n kontrat. Sipas dispozits s ligjit, elementi q shihet si prbrs i furnizimit t mallit sht dorzimi material i mallit dhe jo transferimi i s drejts pr t zotruar nj mall si pronar. Kshtu edhe pse pronsia e mallit n nj shitje me kste fitohet normalisht nga disponuesi apo ata q gzojn t drejtn, jo m von se pagesa e kstit t fundit, sipas nj kontrate q prmban klauzoln e shitjes me rezerv t pronsis, furnizimi i mallit kryhet kur bhet dorzimi i mallit dhe jo sipas ksteve t pagess dhe pavarsisht kalimit t pronsis. Bazuar n nenin 8 t ligjit, furnizim malli konsiderohet gjithashtu furnizimi i pasuris s trupzuar si p.sh: i) T drejtat mbi pasurin e paluajtshme, t cilat i japin mbajtsit t drejtn pr ta shfrytzuar pasurin, prve qiradhnies q sht furnizim shrbimi. ii) T drejtat reale t cilat i japin atij q i gzon, t drejtn e prdorimit mbi pasurin e paluajtshme; iii) T drejtat (aksione, interesa ose t ngjashme) q i japin mbajtsit t tyre juridikisht ose faktikisht, t drejtn e pronsis ose t posedimit t pasuris s paluajtshme ose t nj pjese t saj, pasuri e cila sht e prjashtuar sipas grmave g dhe gj t nenit 53 t ligjit. Sipas t drejts civile, kto t drejta kan t bjn me t drejta q pronari i nj pasurie t paluajtshme i jep (dhuron) shfrytzuesit t pasuris, pr t shfrytzuar dhe fituar t mirat prej pasuris s paluajtshme. Nj nga format e ksaj t drejte sht uzufrukti ose t drejta t tjera reale si prcaktohen n t drejtn civile t Republiks s Shqipris, q i japin mbajtsit t drejtn e shfrytzimit t pasuris s paluajtshme, ose aksionet e t drejta t ngjashme q i japin mbajtsit ose juridikisht, ose faktikisht t drejtn e pronsis, ose t posedimit t pasuris s paluajtshme, ose nj pjes t saj. Kshtu bazuar n Kodin Civil, uzufrukti sht e drejta e nj personi (uzufruktari) pr t gzuar nj send q sht n pronsi t nj tjetri, me detyrim q ta ruaj e ta mirmbaj at. Uzufrukti mbi nj send t paluajtshm duhet t regjistrohet n regjistrat e pasurive t paluajtshme. Uzufruktari gzon t drejtat e tjera reale q do ti gzonte vet pronari, prve kufizimeve t parashikuara n aktin e krijimit t uzufruktit apo n ligjin prkats. Neni 12 Furnizimi i shrbimit Sipas nenit 2 t ligjit, TVSH zbatohet mbi furnizimet e shrbimit q kryhen kundrejt pagess nga nj person i tatueshm q vepron si i till. Me furnizime shrbimi sipas nenit 10 e 11 t ligjit kuptohen ato furnizime q nuk konsiderohen si furnizime mallrash n kuptim t nenit 7, 8 dhe 9 t ligjit. T till jan pr shembull transferimet (shitjet), koncesionet e mallrave t patrupzuara (jomateriale); qiradhnia e mallrave t trupzuara dhe t patrupzuara; qiradhnia e mallrave t paluajtshme; transportet dhe shrbimet dytsore; punimet n pasurit e paluajtshme, kryerja e procesit t ndrtimit, mirmbajtjes, kryerja e operacioneve t realizuara nga ndrmjets q veprojn n emr dhe pr llogari t dikujt tjetr; i punimeve studimore, krkimore dhe t ekspertizs; N mnyr t prgjithshme, jan furnizime shrbimi kryerja e t gjitha operacioneve q lidhen me kontratat me an t s cilave nj person angazhohet t kryej me an t nj pagese t prcaktuar apo shkmbimi me nj mall ose shrbim tjetr nj pun fardo, apo t ushtroj aktivitete q sjellin prfitime t ndryshme, pavarsisht nse paguhet n form shprblimi, zbritjeje, prqindje e caktuar, ose detyrimi reciprok; operacionet e ndrhyrjes q kryhen nga prfaqsuesit apo nga shoqrit prfaqsuese q marrin komision pr ndrhyrjet e tyre n operacionet e importeve; kur detyrohesh t mos bsh apo tolerosh nj akt apo nj situat; operacionet, prfshir negocimin, n lidhje me valutat, kartmonedhat bankare dhe monedhat q jan mjete pagese t ligjshme, me prjashtim t monedhave dhe kartmonedhave t koleksionit; operacionet q lidhen me aksionet, pjesmarrjet e shoqris, obligacionet dhe titujt e tjer, me prjashtim t titujve prfaqsues t mallrave dhe kuotat e interesit, posedimi i t cilave siguron sipas t drejts apo faktit dhnien e pronsis apo gzimin e nj malli t paluajtshm, ose nj pjese t nj malli t paluajtshm, etj. Punimet e ndrtimit dhe t mirmbajtjes q kryhen gjat procesit t ndrtimit konsiderohen gjithashtu furnizim shrbimi. Nuk sht furnizim shrbimi si sht trajtuar n pikn 3 t nenit 4 t ktij udhzimi, shrbimi i br nga nj i punsuar pr pundhnsin e tij pr arsye t punsimit sipas kushteve t nj kontrate sipas Kodit t Puns. Neni 13 Furnizimet e mallrave dhe shrbimeve t kryera kundrejt pagess T prgjithshme 1. Furnizimi i mallit ose furnizimi i shrbimit konsiderohet i kryer kundrejt pagess, trsisht ose pjesrisht, nse furnizuesi direkt apo indirekt merr apo ka t drejt t marr, pages n para a n natyr pr at furnizim, si prej personit t furnizuar apo ndonj personi tjetr. Kur nj person i tatueshm furnizon nj mall ose shrbim, ky furnizim konsiderohet i kryer kundrejt pagess nse furnizuesi direkt prej personit t furnizuar, ose indirekt prej nj personi tjetr q mbulon pagesn pr llogari t furnizimit ose t t furnizuarit, merr pages ose ka t drejt t marr pages, pavarsisht nse kjo pages sht n para apo n natyr. 2. Gjithashtu bazuar n nenin 9 dhe 12, ligji vendos n fushn e zbatimit t TVSH-s duke i prcaktuar si t tatueshme: a) furnizimet e mallrave t kryera kundrejt pagess, nga nj person i tatueshm q vepron si i till; b) Furnizimet e shrbimeve t kryera kundrejt pagess, nga nj person i tatueshm q vepron si i till. Nj furnizim i kryer kundrejt pagess sht n fushn e zbatimit t TVSH-s, ka supozon ekzistencn e nj kundrvlere, por gjithashtu edhe nj furnizim q konsiderohet i kryer kundrejt pagess sipas prcaktimeve t nenit 9 dhe 12 t ligjit sht n fushn e zbatimit t TVSH-s. Furnizimet e mallrave dhe furnizimet e shrbimeve si pjes e veprimtaris ekonomike, t kryera kundrejt pagess jan t tatueshme me TVSH. Transaksione t kryera kundrejt pagess kuptojn t gjith elementet q prfshihen n furnizim, kur blersi i mallit apo prfituesi i shrbimit paguajn nj kundrvler, cilado qoft vlera ose natyra e saj (para, mall i furnizuar apo shrbim i dhn, etj.). 3. Furnizim kundrejt pagess sht operacioni me an t t cilit vet personi i tatueshm me ose pa ndrhyrjen e nj t treti, merr nj mall (furnizim malli) apo nj shrbim nga mallrat, elementet apo mjetet q i prkasin dhe jan n prdorim t veprimtaris ekonomike t vet personit t tatueshm (furnizim shrbimi), pr: i. Qllim privat t tij ose t stafit t tij, pr qllime t ndryshme nga ato t veprimtaris s tij ekonomike, ii. E kalon pr prdorim privat kur nuk kryen m veprimtari ekonomike (pr tu regjistruar); iii. Shrbimet jepen pa pages pr nevoja personale ose t stafit ose pr qllime t ndryshme nga ato t biznesit t tij. Furnizimet sipas t cilave personi i tatueshm i trajton mallrat ose shrbimet e biznesit jo pr ti prdorur pr qllimet e veprimtaris njihen si prdorim privat i mallrave ose shrbimeve t veprimtaris dhe konsiderohen furnizime kundrejt pagess pr qllime t TVSH-s. 4. Furnizim kundrejt pagess zbatohet gjithashtu pr operacionin me an t t cilit personi i tatueshm me ose pa ndrhyrjen e nj t treti, merr nj mall (furnizim malli) apo nj shrbim nga mallrat, elementet apo mjetet q i prkasin dhe jan n prdorim t veprimtaris ekonomike t personit t tatueshm (furnizim shrbimi), pr ti prdorur pr qllime t nj veprimtarie jo m t drejt t plot zbritjeje t TVSH-s, n rastin kur e drejta e zbritjes mbi kt mall ose shrbim, nse do t blihej nga nj prson tjetr i tatueshm, nuk do t ushtrohej. 5. Vetfurnizimi Bn prjashtim nga ky rregull, veprimi me an t t cilit personi i tatueshm me ose pa ndrhyrjen e nj t treti, merr nj mall (furnizim malli) apo nj shrbim nga mallrat, elementet apo mjetet q i prkasin dhe jan n prdorim t veprimtaris ekonomike t personit t tatueshm (furnizim shrbimi), pr ti prdorur pr qllime t veprimtaris s tij ekonomike t tatueshme. Bazuar n nenin 15 t ligjit, n kt rast, personi i tatueshm konsiderohet se ka kryer nj vetfurnizim t mallrave dhe shrbimeve me kushtin q kto mallra e shrbime t prdoren pr qllime t veprimtaris ekonomike t tatueshme, jo t prjashtuar t personit t tatueshm. Personi i tatueshm prdor pr nevoja t biznesit t tij nj mall t prodhuar, nxjerr, prpunuar, bler, importuar ose shrbime t kryera n kuadr dhe pr qllime t veprimtaris s tij ekonomike t tatueshme. Personi i tatueshm i furnizon dhe gjithashtu i trajton kto mallra ose shrbime si furnizime t marra prej tij, pr qllime t veprimtaris ekonomike t tatueshme, duke aplikuar zbritshmrin e TVSH-s, n prputhje me dispozitat e ktij ligji. Pr kt, personi i tatueshm lshon nj fatur pr furnizimin si furnizues i mallit ose shrbimit dhe n t njjtn koh si blers i ktij furnizimi pr nevoja t biznesit t tatueshm. a) Kujdes n rastin kur personi i tatueshm, merr nj mall t biznesit t tij ose e prdor mallin pr qllime t furnizimeve t prjashtuara (pa t drejt t zbritjes s TVSH-s) q ai kryen n kuadr t veprimtaris s tij, kur ky mall ka pasur t drejt t plot ose t pjesshme t zbritjes s TVSH-s n momentin e blerjes, ky person nuk kryen vetfurnizim t mallit, por nj furnizim kundrejt pagess pasi malli do t prdoret pr nj veprimtari t prjashtuar nga TVSH-ja. b) Gjithashtu konsiderohet furnizim kundrejt pagess furnizimi i nj shrbimi nga personi i tatueshm pr qllime t veprimtaris s tij ekonomike, n rastin kur ky shrbim po ti furnizohej nga nj person tjetr i tatueshm, TVSH-ja e furnizimit nuk do t ishte trsisht e zbritshme. Pr Shembull: Kur shoqrit e ndrtimit t licencuara profesionalisht, do t ndrtojn objekte pr qllim prdorimi n funksion t aktivitetit t tyre t tatueshm (jo pr furnizime t prjashtuara) kemi t bjm me vetfurnizim t ndrtesave. Pr do muaj, shoqria ndrtuese prpilon situacionin e punimeve t kryera. Bashkngjitur do situacioni mujor, do t jet detyrimisht edhe fatura tatimore. Personi i tatueshm sht i detyruar t llogaris TVSH-n do muaj kalendarik. Fatura tatimore e prpiluar si m sipr, regjistrohet njkohsisht n librin e blerjeve dhe t shitjeve t shoqris . Nj vetfurnizim i till duhet t jet objekt i TVSH-s. Vetfurnizimi zbatohet vetm n rastin kur kemi t bjm me nj furnizim t tatueshm dhe pr qllime prdorimi t veprimtaris s tatueshme. TVSH-ja sht e zbritshme pjesrisht apo trsisht n varsi t qllimit t prdorimit pr nj veprimtari t tatueshme t ndrmarrjes, prve rastit kur malli prjashtohet nga e drejta e zbritjes pr shkak t natyrs apo prdorimit t tij n kt furnizim pr nevoja t ndryshme nga ato t veprimtaris ekonomike (prdorimi i tij pr nevoja t ndryshme nga ato t veprimtaris ekonomike ka ndodhur q n blerje t mallit) ose kur prdoret pr nj aktivitet t prjashtuar. I till sht rasti kur TVSH-ja n blerjen e autoveturs nuk sht e lejuar t zbritet sipas ligjit dhe pr sa TVSH-ja nuk sht zbritur q n momentin e blerjes s autoveturs, ather nuk prbn rndsi qllimi i prdorimit t saj, pra nse do t prdoret pr veprimtarin e zbritshme pjesrisht apo trsisht. 6. Furnizimi i mallrave t prdorura pr nevoja t ndryshme nga ato t aktivitetit ekonomik Furnizimi i mallrave t prdorura pr nevoja t ndryshme nga ato t aktivitetit ekonomik jan t tatueshme me TVSH edhe nse ndrmarrja i ka prodhuar apo ndrtuar vet ato, ose i ka bler dhe i ka furnizuar n at gjendje, n rastin kur TVSH ja n blerjen apo importimin e ktyre mallrave ose t mallrave dhe shrbimeve t prdorura pr prodhimin e tyre sht zbritur trsisht apo pjesrisht gjat blerjes apo importimit. Kur nj mall apo nj shrbim i bler nga ndrmarrja ose i krijuar me mjetet e ndrmarrjes prdoret pr nevoja t ndryshme nga ato t ndrmarrjes, por TVSH e paguar n blerje pr mallrat ose mjetet nuk sht i zbritshm, pr pasoj nuk do t konsiderohet si furnizim kundrejt pagess. N t kundrt, furnizimi sht i tatueshm nse kto mallra dhe shrbime, gjat blerjes apo importimit t tyre, ishin caktuar pr realizimin e operacioneve me t drejt zbritje, edhe nse zbritja ka qen totale apo e pjesshme pavarsisht nse sht kryer efektivisht apo jo. Shembull: Nj prodhues apo shits televizorsh ose makinerish transferon pa pages tek nj klient, furnizues apo nj punonjs i stafit t tij nj televizor apo makineri t marr nga stoku, ather jemi n kushtet e nj furnizimi kundrejt pagess. Konsiderohet furnizim shrbimi kundrejt pagess edhe n rastin kur nuk i transferon dhe as i prjashton nga stoqet n bilanc, por tua l ti prdorin pa pages (vetm pr nj periudh t shkurtr kohore q prkon me provn apo demonstrimin e tyre). Shembull: Nj ndrtues ndrtesash i cili ka ndrtuar nj ndrtes pjesrisht pr ta shitur dhe pjesrisht e jep me qira t tatueshm. Ky ndrtues rezervon t drejtn e prdorimit t nj ambienti apo nj pjes t ndrtess pr qllime t ndryshme nga ato t shitjes (banim personal, strehim pa pages pr stafin e tij). Megjithat, theksohet se pr sa ai e prdor ambientin pr realizimin e operacioneve t tatueshme (qiradhnie pr shembull), prdorimi prej tij i ambienteve ose i stafit t tij pr strehim, konsiderohet furnizim kundrejt pagess dhe si i till tatohet me TVSH. 7. Mbyllja e veprimtaris ekonomike t tatueshme Mbyllja e veprimtaris ekonomike dallohet nga transferimi i veprimtaris ekonomike. Transferimi i ndrmarrjes prmban transferimin e saj kundrejt pagess apo pa pages, me vazhdimsi t veprimtaris. N t kundrt, me mbyllje t veprimtaris kuptohet n mnyr t prgjithshme braktisja, prfundimi i trsis s aktivitetit industrial apo tregtar pr shkak t mbylljes prfundimtare t ndrmarrjes, ose nga ndarja e shoqris n mnyr vullnetare, ose n kuadrin e nj procedure gjyqsore. N parim, mbyllja e veprimtaris, fillon nga data kur personi i tatueshm nuk kryen m aktivitet, nuk tregton mallra ,etj. P.sh. nj ndrmarrje, objektivi i t cils sht shitja e mallrave, duhet t konsiderohet sikur e ka mbyllur aktivitetin e saj jo m von se data n t ciln ajo ka shitur trsin e stoqeve t mallrave. Mallrat pr investim (aktivet) gjendje n datn e mbylljes s aktivitetit jan objekt i rregullimeve t TVSH-s s zbritshme nse nuk jan shitur. Megjithat, pr qllime t TVSH-s konsiderohet se mbyllja e aktivitetit ndodh n datn kur stoqet (inventari) jan transferuar (shitur), ose n datn kur t gjitha mallrat kapitale t luajtshme jan transferuar (shitur) apo jan nxjerr jasht prdorimit nse kjo procedur ka qen e nevojshme t zbatohej. Mallrat e luajtshme t investimit gjendje, t cilat kalojn pr prdorim privat gjat mbylljes s aktivitetit t personit t tatueshm, jan objekt i rregullimit t TVSH-s s zbritur m par, nse kto mallra kan pasur t drejt zbritje t plot apo t pjesshme t TVSH-s. Mallrat e paluajtshme jan objekt i rregullimit t TVSH-s s zbritur m par gjithashtu. 8. Furnizimi kundrejt pagess i mallrave q prdoren pr nj sektor aktiviteti t prjashtuar, pa t drejt zbritje t TVSH-s Ky rast i aplikimit t TVSH-s si nj furnizim kundrejt pagess, prfshin trsin e mallrave t luajtshme ose t paluajtshme. Personat e tatueshm q kryejn veprimtarin e tyre n sektor t tatueshm dhe sektor t prjashtuar pa t drejt zbritje, duhet q n rastin e ndryshimit t prdorimit t nj malli q ka pasur t drejt zbritje t plot apo t pjesshme t TVSH-s gjat blerjes apo prdorimit t tij t mparshm, tia nnshtroj TVSH-n prdorimin e ktij malli n sektorin e prjashtuar pa t drejt zbritje t TVSH-s. TVSH-ja pr kt rast sht e pazbritshme. N kt rast, kur kemi ndryshim t prdorimit t nj malli n kuadr t veprimtaris s personit t tatueshm, nga nj veprimtari e tatueshme e tij me t drejt t zbritjes s TVSH-s, ose pjesrisht e till (zbritje e pjesshme), n nj veprimtari t prjashtuar pa t drejt t zbritjes s TVSH-s, n momentin kur ndodh ndryshimi i prdorimit t mallit n kuadr t veprimtaris, pr tia nnshtruar kt transaksion TVSH-s, bazuar n nenin 9 t ligjit, zbatohet rregullimi i TVSH-s s zbritshme si prcaktohet n kt udhzim. Gjithashtu, mallrat stok q jan objekt i nj ndryshimi n prdorimin e tyre (kalimi n asete t veprimtaris) n kuadrin e t njjtit aktivitet apo n kuadrin e prdorimit n sektor t tjer t aktivitetit t shoqris, jan objekt i aplikimit t TVSH-s si furnizim kundrejt pagess, por me t drejt t zbritjes s TVSH-s nse kto mallra prdoren pr t njjtn veprimtari t tatueshme, dhe pa t drejt zbritje t TVSH-s n rastin kur prdoren pr nj veprimtari t prjashtuar nga TVSH-ja. N kt rast kryhet furnizim kundrejt pagess si prcaktohet n nenin 9 t ligjit. Neni 14 Furnizimi i mallrave kundrejt pagess N zbatim t nenit 9 t ligjit parashikohet se tatohen me TVSH veprimet e mposhtme q ngjasojn, sipas rastit, me furnizime malli apo furnizime shrbimi t kryera kundrejt pagess. Ngjasojn me furnizime malli t kryera kundrejt pagess rastet kur: 1. Sipas piks 2/a t nenit 9, nj personi i tatueshm merr mallra q jan pjes e pasuris s ndrmarrjes, pr qllim privat t tij apo t stafit t tij ose i transferon ato pa pages, duke i prdorur prgjithsisht pr qllime t ndryshme nga ato t veprimtaris s tij ekonomike n qoft se ka zbritur trsisht apo pjesrisht TVSH n blerje t ktij malli apo elementeve q prbjn mallin. Nocioni nevoja t ndryshme nga ato t veprimtaris ekonomike i prkufizon kto nevoja si nevojat e drejtuesve apo stafit t ndrmarrjes apo dhe t tretve. Pra, ato nuk furnizohen ose nuk kryhen pr nevojat e aktivitetit ekonomik. 2. Sipas piks 2/b t nenit 9 t ligjit, n rastin kur nj person i tatueshm prfundon veprimtarin e tij ekonomike, t gjitha mallrat n pronsi t personit t tatueshm apo t personave q gzojn t drejtn, n qoft se sht zbritur trsisht apo pjesrisht TVSH-ja n blerje t mallrave apo n prdorimin e tyre n prputhje me paragrafin e dyt. N rastin e mbylljes s nj veprimtarie mallrat inventar, t luajtshme dhe t paluajtshme q personi i tatueshm disponon pr t cilat sht zbritur trsisht ose pjesrisht TVSH-ja n blerje do t konsiderohen furnizime kundrejt pagess. N kt rast mallrat inventar (q jan pr tu shitur) do t konsiderohen si furnizim kundrejt pagess, ndrsa pr mjetet aktive t luajtshme ose t paluajtshme t pa shitura do t bhet rregullimi i zbritjes s TVSH-s n prputhje me afatin e prdorimit t ktyre aktiveve pr qllime t veprimtaris. Rregullimi bhet pr afatin 5 vjet pr aktivet e luajtshme dhe 10 vjet pr aktivet e paluajtshme n prputhje me rregullat e prcaktuara n kt udhzim. 3. Sipas piks 2/c t nenit 9 t ligjit nj person i tatueshm prdor pr nevojat e ndrmarrjes s tij nj mall t prodhuar, t nxjerr, t prpunuar, t bler, t importuar n kuadrin e aktivitetit t tij dhe kur blerja e ktij malli tek nj person tjetr i tatueshm, e kryer n momentin e prdorimit t tij pr nevojat e ndrmarrjes, nuk do t kishte t drejt t plot zbritje sepse e drejta e zbritjes mbi kt mall prbn objekt prjashtimi, kufizimi apo mund t jet objekt rregullimi; kjo dispozit zbatohet edhe n rastet kur mallrat prdoren pr operacione jasht fushs s zbatimit t TVSH-s. Shembull: Nj shoqri e cila tregton karburant, pr nevoja t mjeteve t ndrmarrjes s vet ksaj shoqri i nevojiten 500 litra karburant gazoil n nj muaj pr ti prdorur pr autoveturat e shoqris q ka n dispozicion. Sasia e karburantit t prdorur prej 500 litra gjat nj periudhe tatimore pr nevojat e autoveturave t shoqris do t trajtohet si furnizim kundrejt pagess i tatueshm me TVSH, pr sa e drejta e zbritjes s TVSH-s mbi karburantin e prdorur pr autoveturat, sht objekt kufizimi sipas ligjit. 4. Sipas piks 2/ t nenit 9 t ligjit nj person i tatueshm prdor nj mall n nj sektor aktiviteti t prjashtuar pa t drejt zbritje, n rastin kur ky mall ka pasur t drejt t plot ose t pjesshme zbritje t TVSH-s n momentin e blerjes apo prdorimit t tij n prputhje me paragrafin m sipr. Shembull: Nj person i tatueshm q tregton bojra pr lyerje pr t cilat e ka zbritur TVSHn n blerje, ndrkoh ka edhe nj ambient t cilin e lshon me qira si furnizim t prjashtuar. Personi i tatueshm nj sasi boje prej bojrave q tregton, e prdor pr lyerjen e ambienteve q lshon me qira. Pra prdorimi i bojrave prej tij sht br pr nj sektor aktiviteti t prjashtuar nga TVSH-ja pa t drejt zbritje t TVSH-s, kshtu furnizimi i bojrave do t konsiderohet furnizim kundrejt pagess i tatueshm me TVSH. N secilin nga rastet e msiprme (1 deri 4), si parashikohet n shkronjat a, b, c, , t piks 2, t nenit 9 t ligjit, bazuar n nenin 38 pika 1 t ligjit, vlera e tatueshme e furnizimit prbhet prej mimit t blerjes s ktyre mallrave apo t mallrave t ngjashme ose, n munges t mimit t blerjes, nga vlera e kostos, e prcaktuar n momentin, n t cilin kryhen veprimet e prdorimit, disponimit apo mbajtjes. Neni 15 Furnizime shrbimi kundrejt pagess Furnizimi kundrejt pagess i shrbimeve sht veprimi me an t t cilit nj person merr nj furnizim shrbimi t tatueshm nga mallrat, elementet apo mjetet q i prkasin pasuris s ndrmarrjes. Ky person mund t prdor edhe t trett pr kryerjen e plot apo t pjesshme t furnizimit. Ngjasojn me furnizime shrbimi t kryera kundrejt pagess rastet kur: 1. Sipas piks 2/a t nenit 12 t ligjit, prdorimi pr qllime private i nj malli q bn pjes n pasurin e ndrmarrjes, nga personi i tatueshm apo stafi i tij, apo prgjithsisht pr qllime t ndryshme nga ato t veprimtaris s tij ekonomike, n qoft se ky mall ka qen objekt i nj zbritje t plot apo t pjesshme t TVSH-s. Shembull: Nj shoqri transporti mallrash, nj kamion t shoqris s saj pr t cilin ka zbritur TVSH-n n blerje e v n dispozicion t administratorit ose financieres s shoqris pr transportimin e mallrave personale t shtpis. N kt rast ky shrbim transporti duke prdorur mallin(pasurin) e ndrmarrjes konsiderohet si furnizim shrbimi kundrejt pagess. 2. Sipas piks 2/b t nenit 12 t ligjit, furnizimi i shrbimeve t kryera pa pages nga nj person i tatueshm pr nevojat e tij personale apo t stafit t tij, apo prgjithsisht pr qllime t ndryshme nga ato t veprimtaris s tij ekonomike. Shembull: Nj person i tatueshm arkitekt i bn dizenjimin e shtpis djalit t vet pa pages. N kt rast arkitekti kryen nj furnizim kundrejt pagess. Shembull: Nj shoqri pastrimi, person i tatueshm njher n jav v n dispozicion nj punonjs pastrues t shoqris pr t pastruar shtpin e Drejtorit t Financs. N kt rast kryen nj furnizim shrbimi kundrejt pagess. N secilin nga rastet e msiprme, n rastin e furnizimit t shrbimit, t parashikuar n shkronjat a dhe b, t piks 2, t nenit 12, t ligjit, bazuar n nenin 38 pika 2 t ligjit, vlera e tatueshme prbhet nga kostoja e plot e shpenzuar nga personi i tatueshm pr kryerjen e shrbimeve. 3. Sipas nenit 12, pika 2 shkronja c) furnizimi i shrbimeve nga nj person i tatueshm, pr qllime t veprimtaris s tij ekonomike, n rastin kur TVSH-ja pr furnizimin e ktij shrbimi, po t ishte kryer prej nj personi tjetr t tatueshm, nuk do t ishte trsisht e zbritshme. Pr rastin e ktij furnizimi shrbimi, t kryera nga personi i tatueshm pr nevojat e biznesit s vet, sipas nenit 38/3,vlera e tatueshme do t jet vlera e tregut e shrbimit t furnizuar. Shembull: Nj person i tatueshm, shoqri q jep shrbime inxhinierie, arkitekturore, desing, et.,j projekton t zgjeroj veprimtarin e saj edhe me nj shkoll universitare t arkitekturs dhe nj pjes pr zyrat e saj t projektimit. Shoqria bn projektimin e ambienteve t universitetit dhe kryen kshtu nj furnizim kundrejt pagess, vlera e tatueshme e t cilit sht vlera e tregut e shrbimit t projektimit. Nse ky shrbim do t ishte kryer prej nj personi tjetr t tatueshm pr shoqrin nuk do t ishte trsisht i zbritshm n varsi t qllimit t prdorimit pjesrisht si shkoll (furnizime t prjashtuara) dhe pjesrisht pr zyra pr furnizim t tatueshm. Neni 16 Prcaktimi i dhuratave me vler t vogl dhe mostrave (kampioneve) Bazuar n pikn 3 dhe 4 t nenit 9 t ligjit nuk konsiderohen si furnizim kundrejt pagess rastet kur nj person i tatueshm prdor, shfrytzon mallra t biznesit si dhurata me vler t vogl apo mostra (kampione). 1. Pr qllime t aplikimit t dispozits s parashikuar, mostr (kampion) konsiderohen ato objekte t lidhura drejtprdrejt me kryerjen e aktiviteteve t personave t tatueshm, q i ofrohen konsumatorve, klientve t zakonshm apo atyre potencial dhe nuk jan pr qllime shitje. Kto objekte nuk jan pr qllime shitje ose nuk shiten pasi kan trajtn q pamundson shitjen e tyre. Mallrat q jepen si mostra biznesi duhet t jen t shenjzuara si t tilla dhe duhet ta ken trajtn ose paketimin ndryshe krahasuar me mallrat (objektet) t cilat kan pr qllim shitjen. 2. Pr qllime t aplikimit t dispozits s parashikuar, dhurat me vler t vogl, konsiderohet nj mall me vler individuale t tregut m t vogl se 2.000 lek, q shprndahet pa pages pr qllim t zgjerimit, publicitetit dhe promovimit t veprimtaris ekonomike t personit t tatueshm, t ciln personi i tatueshm ia jep konsumatorve t rregullt ose konsumatorve potencial. N rastin kur dhuratat jan nga mallrat e biznesit ky rregull lejohet t zbatohet vetm pr nj objekt pr t njjtin prfitues dhe vetm nj her n vit, pavarsisht vlers s mallit, por jo m shum se vlera e prcaktuar. Duhet t provohet qartsisht nga ana e personit t tatueshm q nj dhurat me vler nn 2,000 lek sht prfituar vetm pr nj objekt, njher t vetme nga i njjti klient prgjat nj viti. Gjithashtu mallra dhurat me vler t vogl konsiderohen mallrat e prdorura si artikujt publicitar dhe promocional t veprimtaris ekonomike, me vlera t vogla pr njsi dhe q publikojn nj logo a emr t personit t tatueshm 3. Si parim kur mallrat merren apo prdoren nga ndrmarrja konsiderohen si furnizim kundrejt pagess t tatueshme me TVSH. Brenda ksaj kategorie prfshihen pikrisht mallrat q merren pr qllime private dhe nuk prdoren pr realizimin e transaksioneve t tatueshme nga ndrmarrja ose kur kto mallra nuk prdoren pr nevojat e shfrytzimit t saj. Megjithat, bazuar n nenin 9 t ligjit parashikohet nj prjashtim nga parimi, pr mallrat me vler prdorimi si mostra (kampione) dhe dhuratave me vler t vogl q merren, prdoren ose shprndahen pa pages pr nevojat e veprimtaris ekonomike. Marrja e nj malli me vler t vogl t transferuar pa pages nga mallrat e ndrmarrjes nuk sht furnizim kundrejt pagess n kuptim t ligjit dhe nuk krkohet t zbatohet TVSH nse plotsohen t dy kushtet e mposhtme njkohsisht: 1. Prdorimi kryhet pr nevojat e veprimtaris ekonomike. 2. Prdorimi lidhet me nj mostr (kampion) ose me nj objekt me vler t vogl Gjat blerjes, importim ose prodhimit t ktij malli, t drejtat e zbritjes s TVSH-s s mallit jan ushtruar sipas kritereve t s drejts s zbritjes. Nse dy kushtet e msiprme nuk plotsohen, pavarsisht vlers s mallit q mund t jet nn vlern e prcaktuar n pikn 2 t ktij neni, furnizimi konsiderohet i kryer kundrejt pagess. Shembull: Furnizimi duhet ti nnshtrohet TVSH-s kur malli q merret pa pages nga inventari i ndrmarrjes, ndonse n vler t vogl p.sh. 1000 lek, prdoret pr nevojat private t drejtuesve t ndrmarrjes dhe jo pr nevojat e veprimtaris ekonomike. N zbatim t parimeve t s drejts s zbritjes s TVSH-s nuk lejohet zbritja e TVSH-s pr blerjet e mallrave ose prodhimin e mallrave t caktuara t destinuara pr tu transferuar pa pages, prve se pr mostrat (kampione), ose pr mallra me vler t vogl t prcaktuara sipas piks 2 t ktij neni. Shembull: Nj tregtar televizorsh, pr t promovuar nj produkt t ri blen radio dor me vler 3000 lek (m e madhe se 2000 lek, vlera maksimale e lejuar) dhe i dhuron ato pa pages. N kt rast kto mallra konsiderohen furnizim kundrejt pagess pr sa ato mallra jan nj produkt i ri i prshtatshm pr rishitje dhe nuk sht bler me qllim pr ti shrbyer veprimtaris t tatueshme t shitjes s televizorve. Shembull: Nj ndrmarrje i ofron nj mall dhurat nj klienti t saj t rregullt. N kt rast, paraqiten dy situata: i. malli q i dhurohet klientit nuk bn pjes n rastin prjashtues t parashikuar, Nse nuk plotsohen t dy kushtet sipas piks 3 t ktij neni dhe n kt rast kemi nj furnizm kundrejt pagess t tatueshm me TVSH. ii. malli q i dhurohet klientit bn pjes n rastin prjashtues si sht parashikuar m sipr pasi plotsohen t dy kushtet (vlera totale e mallit sht nn 2000 lek dhe dhurohet si nj klient i rregullt, si dhe pr t promovuar mallin e ri t sezonit/ vetm nj her n vit), dhe n kt rast nuk kryhet furnizim kundrejt pagess edhe pse TVSH-ja e mallit sht zbritur n momentin e blerjes s tij nga personi i tatueshm. Neni 17 Qiraja financiare, rregulla pr tu zbatuar 1. Kontrata e qiras financiare ose leasing sht nj kontrat q analizohet si nj qiradhnie pr klientin ose qiramarrsin, t cilit i jepet nj mundsi e thjesht blerjeje duke paguar nj mim t miratuar, i cili merr n konsiderat, t paktn pjesrisht, pagesat e kryera n formn e pagesave periodike. Ky operacion konsiderohet si qiradhnie q ndiqet nga shitja dhe pronari mund t mos jet domosdoshmrish ish- qiramarrsi. Bazuar n ligjin nr 9396, dat 12.05.2005 Pr qiran financiare, nprmjet nj kontrate t "Qiras financiare" krijohet nj marrdhnie juridike, sipas s cils qiradhnsi i blen furnizuesit nj send t przgjedhur nga qiramarrsi pran furnizuesit dhe ia jep at qiramarrsit pr ta prdorur pr nj afat t caktuar, kundrejt nj mimi t caktuar n kontrat dhe, me mbarimin e afatit t kontrats, qiramarrsi mund ta blej sendin, t vazhdoj ta mbaj me qira pr nj afat tjetr ose t'ia kthej at qiradhnsit. 2. Palt n qiran financiare jan qiradhnsi, qiramarrsi dhe furnizuesi, ku "Qiradhnsi" i cili sht personi juridik q ka dhe ruan t drejtn e pronsis mbi mallin dhe q i jep qiramarrsit (individ, person fizik ose juridik) t drejtn t mbaj dhe t prdor sendin gjat afatit t kontrats s qiras, sipas kushteve t prcaktuara n kontrat. Qiramarrsi mund t fitoj t drejtn e pronsis pasi ka mbajtur n prdorim sendin gjat afatit t kontrats s qiras dhe pasi ka shlyer t gjitha pagesat e qiras dhe mimin prfundimtar t blerjes, i cili sht shuma e paracaktuar, q qiramarrsi paguan pas mbarimit t afatit t kontrats s qiras, kur ose nse vendos ta blej sendin. Furnizuesi, person fizik ose juridik, n baz t kontrats s furnizimit, q lidh me qiradhnsin pr sendin e przgjedhur nga qiramarrsi, n prputhje me prcaktimet e qiramarrsit dhe me kushtet e miratuara prej tij, me an t s cils qiradhnsi fiton t drejtn e pronsis mbi at send, i shet qiradhnsit sendin q i jepet me qira qiramarrsit. Bazuar n nenin7 t ligjit furnizimi i mallit (sendit) i kryer nga furnizuesi pr qiradhnsin sipas kontrats s furnizimit sht furnizim malli. Furnizuesi lshon fatur tatimore me TVSH 20% pr furnizimin dhe TVSH lind mbi vlern e mallit. 3. Qiradhnsi qoft ky institucion financiar ose bank, ose jo, kur lejohet t kryej veprimtari t qiras financiare, sipas krkesave t legjislacionit t fushs do t zbatoj rregullat si prcaktohet n vijim: 3.1 Qiradhnsi, nprmjet nj kontrate t qiras financiare, q lidhet ndrmjet tij dhe qiramarrsit i jep me qira financiare sendin qiramarrsit. Sipas ksaj kontrate prcaktohet afati i prdorimit t sendit, prkundrejt pagesave periodike, shuma e t cilave sht sa vlera reale n treg e sendit, por q mbulon investimin e qiradhnsit dhe siguron nj fitim mbi investimin. 3.2 Qiradhnsi e regjistron faturn e lshuar nga furnizuesi si blerje me TVSH duke e regjistruar prkatsisht n librin e blerjes dhe ka t drejt t zbres TVSH-n e shnuar n fatur. 3.3 N prputhje me afatin e prcaktuar t qiras financiare, qiradhnsi i dorzon mallin qiramarrsit dhe pr do periudh mujore i faturon qiramarrsit pagesat e qiras. Pagesat e qiras ashtu si prcaktohet n legjislacionin e fushs jan pagesat periodike, q bn qiramarrsi gjat afatit t kontrats s qiras financiare, sipas kushteve t prcaktuara n t. Qiraja sht n form pagesash, t cilat prllogariten duke vlersuar edhe normn e amortizimit t sendit, t nj pjese ose t pjesve thelbsore t tij. 3.4 Vlera e tatueshme q shnohet n faturn tatimore me TVSH sht sa vlera e pagess periodike t qiras, prve interesit, me TVSH 20%. Faturat regjistrohen nga qiradhnsi n librin e shitjes dhe deklarohen si shitje t tatueshme, sipas periudhave tatimore q i takojn. 3.5 Qiramarrsi, kur sht person i tatueshm q i nnshtrohet regjimit normal t TVSHs ushtron t drejtn t zbres TVSH-n e shnuar n faturn e qiras financiare n prputhje me parashikimet e kapitullit X t ligjit pr sa i prket zbritshmris s TVSH-s. 3.6 N fund t periudhs s kontrats, nse qiramarrsi do t ushtroj mundsin e blerjes s mallit t prcaktuar n t, qiradhnsi lshon pr t nj fatur prfundimtare me vler t tatueshme pr vlern shtes q duhet t paguaj si sht prcaktuar n kontrat nse ushtron t drejtn e blerjes s mallit. E njjta procedur si m sipr kryhet n rastin kur qiradhnsi e prodhon vet mallin, me ndryshimin q prjashtohet nga skema roli i furnizuesit. Edhe kur qiradhnsi sht nj bank ose institucion financiar q kryen edhe aktivitetin e qiras financiare prve se duhet ta ushtoj kt veprimtari n prputhje me krkesat e legjislacionit pr qiran financiare duhet t zbatoj rregullat pr aplikimin e TVSH-s sipas piks 3 t ktij neni. 4. Aktiviteti i qiras financiare sht i tatueshm pr TVSH-n, pavarsisht nga cilsia e personit t tatueshm q e kryen kt aktivitet. Nse banka ose nj institucion financiar kryen aktivitetin e qiras financiare, ather kryen furnizime t tatueshme pr TVSH-n dhe ka t drejt t zbres TVSH-n e aplikuar prej furnizuesit pr blerjen e mallit objekt i qiras financiare dhe t llogaris TVSH-n pr pagesat periodike t qiras financiare t llogaritura pr do muaj pr qiramarrsin prve interesit. do pages e arktuar ose vler e faturuar nga qiradhnsi pr qiramarrsin mbi baza mujore, prtej vlers s pagesave periodike t qiras n kuadr t kontrats s qiras financiare, konsiderohet element i vlers s tatueshme t pagesave pr furnizimin e qiras financiare dhe si element prbrs i vlers s tatueshme t furnizimit t qiras financiare sht e tatueshme me TVSH 20%, prve interesit. Furnizimi i qiras financiare