udhezuesi i shkolles

7/30/2019 Udhezuesi i Shkolles

1/115

1

INSPEKTIMI DHE VLERSIMI IBRENDSHM I SHKOLLS

TIRAN, 2011

(UDHZUES PR INSPEKTIMIN E PLOT T SHKOLLS)


2/115

2

Ky botim u konsultua dhe u mbshtet nga ekspertt ndrkombtar t fushs s kurrikuls dhe t inspektimit,t ardhur n IKAP gjat periudhs 2010-2011, n kuadr t programit Cilsi dhe Barazi n Arsim

1. Alexandru Crishan2. Giseele Desseuix3. Alain Michel

Redaktimi shkencor: Nikoleta Mita

Redaktimi letrar: Antoneta Ramaj

Falenderojm pr kontributin, idet, sugjerimet e vlefshme, q kan dhn n takimet e posame tpuns pr kt udhzues, specialist t MASH-it, AKAFP-s, IZHA-s, AKP-s, DAR-it Tiran, si dhe pedagogt fushs s vlersimit nga Fakulteti i Shkencave Sociale t Universitetit t Tirans, drejtues dhe msues tshkollave 9-vjeare dhe t mesme n qytete dhe fshatra t ndryshme t vendit.

Copyright: IKAP

Ky botim u prgatit nga ekipi qendror:

1. Robert Gjedia2. Anesti Misha3. Stavri Llambiri4. Neritan Babamusta5. Refik ela6. Vladimir Pasku

Stafi i IKAP-it:1. Edit Dibra2. Rahim Kaleci3. Teuta obaj4. Aleksandr Prenga5. Antoneta Ramaj6. Rolanda Bulku7. Bukurie Haxhia8. Eniana Veli9. Etleva Lundra10. Uzri Alku

11. Lindita ifi12. Petrit Haxhia13. Ilireta Kamani14. Holta Seferi15. Majlinda Lika16. Anisa Neli17. Mirela Kondili18. Anastas Kacorri19. Lindita Doi


3/115

3

PRMBAJTJA

FJALA E MINISTRIT .................................................................................................................. 5

INSPEKTIMI DHE VLERSIMI I BRENDSHM I SHKOLLS ......................................... 6

FUSHA I. KURRIKULA E ZBATUAR ........................................................................................ 9

FUSHA II. MSIMDHNIA DHE T NXNT ..................................................................... 26

FUSHA III. KLIMA DHE ETIKA N SHKOLL .................................................................... 47

FUSHA IV. KUJDESI PR NXNSIT .................................................................................... 56

FUSHA V. MENAZHIMI I SHKOLLS ................................................................................... 68

FUSHA VI. ZHVILLIMI I BURIMEVE NJERZORE........................................................... 81

FUSHA VII. VLERSIMI I NXNSVE DHE ARRITJET ................................................... 94

FJALORTH ............................................................................................................................... 107

BIBLIOGRAFIA ........................................................................................................................ 113

N VEND THE MBYLLJES ....................................................................................................115


4/115

5

T dashur msuese dhe msues,

T nderuar drejtues dhe drejtuese t shkollave,

Vitet e fundit po zbatohen reforma t thella n shkollat e arsimit parauniversitar. Kto inisiativa treja, t guximshme dhe sfiduese jan prpjekje q po i japin shkolls m shum autonomi, liri profesionaledhe vendimmarrje.

Prgjegjsit e shkolls jan t mdha. Shkolla sht vendi ku edukohet qytetaria demokratike

dhe synohet t formohen t rinj e t reja q t prballojn me sukses do sfid.Sot shkolla ka nj prmbajtje t re. Ajo zbaton dhe zhvillon nj kurrikul t prafrt dhe konkurruese

me at evropiane. Kurrikula brtham dhe ajo me zgjedhje, projektet kurrikulare, veprimtarit dhe aftsitndrkurrikulare jan elemente t qarta t reformimit t prmbajtjes s shkolls son. Kurrikula e re i pajisnxnsit me kompetenca t domosdoshme pr t vijuar studimet n shkollat e larta ose pr t'u prfshirdrejtprdrejt n tregun e puns, si brenda dhe jasht vendit.

Procesi i msimdhnies dhe i nxnies po pasurohet do dit edhe me prfshirjen e teknologjive t rejat informacionit. Kjo ka br q msuesit t ndiejn nevojn e trajnimit dhe t kualifikimit t vazhdueshm.

Tashm jemi n fazn e sigurimit t cilsis n shkoll. Kjo sht nj rrug e gjat dhe plot vshtirsi,por jeni ju, msuesit dhe drejtuesit e shkollave, q po e prballoni me sukses at, duke e shndrruar

shkolln n nj vatr t krijimit t aftsive dhe t rritjes s cilsis s shrbimit arsimor.Udhzuesi "Inspektimi dhe vlersimi i brendshm i shkolls" vjen pr her t par tek ju, metregues arsimor t qart e t matshm, me instrumente vzhgimi e vlersimi, q synojn prmirsimin dherritjen e cilsis s puns s msuesve dhe t drejtuesve t shkolls.

Ky sht nj proces q krkon koh, prpjekje dhe angazhim profesional, por mbi gjithka, krkonnj kombinim t frytshm t vetvlersimit q ju do t zhvilloni vit pas viti si shkoll, me vlersimin e

jashtm q zhvillohet nga institucionet e specializuara t MASH-it.Gjej rastin q t prshndes gjith stafin e IKAP-it pr punn serioze q ka nisur. Ky institucion i

ri po bn prpjekjet e duhura pr vlersimin e shrbimit arsimor dhe sigurimin e cilsis n arsiminparauniversitar shqiptar.

Ju uroj t gjithve suksese dhe mbarsi!

MYQEREM TAFAJMINISTR


5/115

6

INSPEKTIMI1) DHE VLERSIMI I BRENDSHM I SHKOLLS

Procesi i vlersimit t brendshm dhe ai i vlersimit t jashtm t shkolls krkon prdorimin e njmetodologjie shkencore, t qart, t besueshme dhe bashkkohore, e cila siguron t dhna reale dhemundsi pr t pasqyruar pikat e forta, pikat e dobta, mundsit q shkolla ka pr t ofruar nj shrbimarsimor cilsor, dhe n mnyr t veant, nevojat pr prmirsimin e saj n t ardhmen.

Nga ana tjetr, prdorimi i s njjts metodologji dhe i t njjtve tregues, si nga ekipet e vlersimitt brendshm t shkolls, edhe nga ekipet e vlersimit t shkolls nga jasht, (nga Inspektorati Kombtari Arsimit Parauniversitar) sht nj mnyr q prafron kto dy vlersime q synojn prmirsimin e punss shkolls, por edhe prcaktimin e nivelit t cilsis dhe t meritave t saj. I rndsishm sht qllimi iIKAP-it, pr t zhvilluar n shkoll hap pas hapi, kulturn e vlersimit t brendshm (vetvlersim). Kjosht nj rrug profesionale dhe sfiduese q krkon njohje dhe zotrim t standardeve profesionale dheetike t vlersimit, angazhim dhe prgjegjsi t t gjith personave t prfshir n vlersim, t ekipeve tvlersimit, t autoriteteve dhe organizmave drejtues t shkolls.

Po cilat jan elementet e metodologjis s vlersimit t brendshm dhe t vlersimit t jashtm

t shkolls?

Fusha nnkupton nj drejtim apo dimension themelor t veprimtaris s shkolls. Fusha lidhetdrejtprdrejt me gjith veprimtarin e shkolls. Prcaktimi i fushave t veprimtaris bazohet n aktet ligjoredhe nnligjore t arsimit, qllimet e arsimit, dokumentet kurrikulare. Jan prcaktuar kto fusha kryesore tvlersimit:

Kurrikula e zbatuar,

Msimdhnia dhe t nxnt,

Klima dhe etika,

Kujdesi ndaj nxnsve,

Menazhimi i shkolls, Zhvillimi i burimeve njerzore,

Vlersimi i nxnsve dhe arritjet.

1) Inspektimi n kt material nnkupton vlersimin e jashtm t shkolls.


6/115

7

Nnfusha sht nj nndarje, detajim dhe element i domosdoshm q tregon dhe plotson m smiri prmbajtjen e nj fushe t caktuar, pr t ciln punon shkolla. Konkretisht, nse nj nga fushat e shkollssht "Kurrikula e zbatuar" detajimet apo nndarjet pr t jan: "Kurrikula brtham", "Kurrikula me zgjedhje","Plani vjetor", "Veprimtarit ndrkurrikulare" etj., etj., detajime q synojn t identifikojn se far ndodh mekurrikuln e zbatuar n shkoll, dhe nga ana tjetr, plotsojn t gjitha elementet q ka kjo fush. Ktonndarje apo detajime konsiderohen si nj mundsi pr t identifikuar, pr t vzhguar dhe pr t vlersuar nimtsi at q ndodh n shkoll. Pra, detajimet kryejn dy funksione:

a) zbrthejn fushn n elemente organike dhe t domosdoshme pr t,b) mundsojn nj njohje dhe vlersim real t situats n shkoll.Treguesi sht nj fjali e matshme, pohuese q tregon si sht dhe si duhet t jet niveli i fushave.

Nprmjet treguesve arrijm t vlersojm sesi sht shkolla e vetvlersuar dhe e inspektuar. Treguesi:

hartohet pr seciln nnfush dhe mund t jen nj apo disa; sht gjithnj i matshm, q do t thot se lehtson procesin e vlersimit t brendshm dhe t

inspektimit t tij; paraqet pohime q cilsojn fushn q do t vlersohet.

P.sh.:

FushaNr. TREGUESIT (shembuj)

II

III

IV

VVI

VII

Kurrikula e zbatuar

Msimdhnia dhe tnxntKlima dhe etika

Kujdesi ndaj nxn-sitMenazhimi i shkollsZhvillimi i burimeve

njerzoreVlersimi dhe arritjete nxnsve

Plani vjetor

Objektivat e t nxnit

Mjedisi fizik

Kujdesi pr kshillimin ekarriers s nxnsitPlani vjetor i shkollsTrajnimi dhe kuali-fikimi

i stafitProduktet q vler-sohen

NENFUSHA

- Plani vjetor lndor hartohet n prputhje me dokumentetkurrikulare dhe sipas veorive t nxnsve.

- Plani msimor i zhvilluar mundson arritjen e objektivavet t nxnit.

- Shkolla ka mjedise fizike t prshtatshme pr zhvillimine procesit msimor.

- Shkolla zbaton programe pr kshillimin e karriers snxnsve.

- Shkolla zbaton planin e saj vjetor.- Shkolla realizon identifikimin e nevojave t stafit

pr trajnim.- Msuesi2 vlerson dosjen e nxnsit.

2) Fjala msuesi nnkupton msuesen dhe msuesin.


7/115

8

Instrument i vzhgimit3sht nj fjali q prcakton se si zbatohet, si zhvillohet apo n gjendjeparaqitet treguesi i synuar. Nprmjet instrumenteve/prshkruesve mblidhen informacione dhe t dhna prplotsimin e treguesve nga shkolla.

Shkall vlersimi jan nivelet q prdoren pr t vlersuar shkolln prmes fushave t saj.Nivelet e vlersimit jan katr: shum mirq i takon numrit 1, mirq i takon numrit 2, mjaftueshmq i takon numrit 3 dhe dobtq i takon numrit 4. Skema me katr shkall vlersimi sht mjaft e

prdorur n vlersimet q u bhen shkollave n vendet evropiane. Po ashtu, ky sistem me katr shkall

mundson nj vlersim real dhe prfshin t gjitha nivelet q mund t arrij shkolla sipas treguesve.

Standardi i vlersimit sht prshkrimi i gjendjes s shkolls pr seciln fush, i cili mundsonnj vlersim sipas niveleve t prmendura m lart. Ky vlersim sht rezultat i prpunimit t t dhnavenga instrumentet e vzhgimit dhe t vlersimit q i bhet secilit tregues, por dhe i t dhnave t siguruaranga metodologjia e zbatuar gjat vlersimit t brendshm apo inspektimit n prgjithsi. Vlersimi

prfundimtar pr fushn bazohet gjithnj n peshn dhe rndsin q ka zbatimi i secilit tregues ngjendjen e shkolls.

3) Instrumenti i vzhgimit sht prshkrues i treguesit.


8/115

9

FUSHA 1. KURRIKULA E ZBATUAR

N realizimin e kurrikuls s zbatuar shkolla ndihmohet nga Ministria e Arsimit dhe e Shkencs, nj-sit e saj t varsis qendrore, si dhe nga njsia prkatse arsimore vendore (DAR/ZA-ja).

Kurrikula e zbatuar ka pr baz Ligjin pr Sistemin Arsimor Parauniversitar dhe aktet e tij nnligjore,

Kornizn Kurrikulare, Standardet e t nxnit sipas niveleve arsimore, planin msimor, programet lndore dhemateriale t tjera mbshtetse pr kurrikuln, q botohen nga institucionet e varsis s Ministris s Arsimitdhe t Shkencs.

Kurrikula e zbatuar n shkoll shtjellohet si nj e tr n drejtim t:- zhvillimit t koncepteve kryesore msimore,- formimit t aftsive ndrkurrikulare dhe ato specifike lndore,- edukimit t qndrimeve, vlerave e besimeve,- parimeve kryesore t procesit t msimdhnies e t nxnies,- vlersimit t nxnsve.

Kurrikula e zbatuar u mundson nxnsve zgjedhje individuale sipas nevojave dhe interesave t tyre

nprmjet kurrikuls me zgjedhje, projekteve kurrikulare dhe mnyrave t tjera t przgjedhjes nga nxnsit.Kurrikula me zgjedhje hartohet nga shkolla nprmjet bashkpunimit t personelit t saj me nxnsit,

prindrit dhe m gjer. Shkolla, n prputhje me Ligjin e Sistemit Arsimor Parauniversitar, aktet nnligjore tMinistris s Arsimit dhe t Shkencs dhe n bashkpunim me Bordin, msuesit, Qeverin e Nxnsve dhe

prindrit harton dhe zbaton procedura:a) pr prfshirjen e msuesve, nxnsve dhe prindrve n prmirsimin e cilsis s shrbimit t

shkolls;b) pr parandalimin e vshtirsive n t nxn dhe kaprcimin e ktyre vshtirsive;c) pr ushtrimin e s drejts s nxnsve e t prindrve pr t'u informuar mbi veprimtarin e shkolls.

Pr vlersimin e prmbushjes s treguesve, sipas do nnfushe t kurrikuls s zbatuar prdoren:a)Vzhgime:vzhgohen or msimore, mbledhje t kshillit pedagogjik, t ekipeve lndore, t drejtoris

s shkolls, t bordit t saj, veprimtari jashtshkollore t nxnsve etj.b)Biseda:organizohen biseda sipas formateve t gatshme a t paraprgatitura me drejtuesit e shkolls


9/115

10

(drejtorin dhe nndrejtort), msues, nxns, prindr, antar t Bordit t Shkolls etj.c)Shqyrtimi i dokumentacionit:dokumentacioni prfshin planin afatmesm dhe planin vjetor t shkolls,

planin afatmesm dhe planin vjetor t zhvillimit profesional t shkolls dhe t msuesve, planin vjetorlndor, planin ditor, shkresat zyrtare q i drgohen DAR/ZA-s, shnimet (procesverbalet) embledhjeve t drejtoris, t kshillit pedagogjik, te ekipit kurrikular, t ekipeve lndore etj.

d)Testime: realizohen me teste t standardizuara q hartohen nga institucione t specializuara dhe meteste t shkurtra (minitestet). Minitestet prdoren pr temn e dits ose pr nj objektiv t caktuar

n listn e objektivave t arritjeve t nxnsve pr nj kapitull t caktuar. Ato prmbajn vetm njkrkes q ka vetm dy mundsi vlersimi: "sht zgjidhur sakt" ose "sht zgjidhur gabim". Ministestihartohet pr njrin nga tri nivelet: minimal, mesatardhei lart. Ministesti pr temn e dits bazohetn shtjellimin e ors q vzhgohet. Ministesti i kapitullit mund t hartohet pr do kapitull t zhvilluardhe teston qndrueshmrin e njohurive.

Pr instrumente t veanta mund t mjaftoj vetm njra nga metodat e msiprme, por zakonisht, prnj vlersim t qart e sa m t sakt, sht i nevojshm kombinimi i m shum se nj metode, p.sh.: pr tvlersuar instrumentin: "Msuesi prdor rregullisht laboratorin virtual (laptop+projektor digjital)", duhett shqyrtohet nj dokument, pikrisht, plani ditor i msuesit pr t pikasur dendurin e prdorimit t laboratoritvirtual. Mirpo, kjo metod sht e pamjaftueshme, ndaj duhet t paktn vzhgimi i nj ore msimore, ku t

jet planifikuar prdorimi i laptopit+projektorin digjital, pr t kuptuar m qart zotsin e msuesit n prdoriminefektiv t tij. M e mira do t ishte edhe nj bised me msuesin rreth avantazheve dhe disavantazheve t

prdorimit t laboratorit virtual.Disa nnfusha kan edhe instrumente t prbashkta. Arsyeja sht se ato trajtohen nga kndvshtrime

t ndryshme (sipas fushs). Zakonisht nuk vlersohen t gjitha nnfushat, ndaj duhet q secila prej tyre, eplanifikuar pr t'u vlersuar, ta ket t plot bashksin e instrumenteve.


10/115

11

TreguesiNnfusha 1 Instrumente1 2 3 4

Nivelet evlersimit

Plani vjetorlndor

1. Plani vjetor lndorhartohet n prputhje medokumentet kurrikulare.

2. Plani vjetor lndorhartohet dhe zbatohetduke marr parasyshfleksibilitetin e kurrikuls.

1.1.1. Plani vjetor lndor hartohet n prshtatje medokumentet zyrtare pr kurrikuln, si: Udhzuesi prZhvillimin e Kurrikuls s re t Gjimnazit, elementetkurrikulare t skeletkurrikulave, standardet e fushs st nxnt, programi lndor, udhzimet e MASH-it.1.1.2. Msuesi shfrytzon lirin me 10% m pak osem shum te plani vjetor lndor, n krahasim me

programin lndor.1.1.3. Plani vjetor i prforcimit t nj lnde t gjimnazit,

prmban:- nivelin minimal t objektivave t arritjeve q iprshkruan programi lndor,

- nivelin minimal t objektivave t arritjeve q iprshkruajn programet lndore t klasaveparaardhse.

1.1.4. Plani vjetor lndor mbshtetet te teksti i pr-zgjedhur.

1.2.1. Plani vjetor lndor hartohet dhe zbatohet edheduke przgjedhur midis tematikave alternative.

1.2.2. Plani vjetor lndor hartohet dhe zbatohet nprshtatje me aktualitetin dhe zhvillimet e kohs.

1.2.3. Plani vjetor lndor hartohet dhe zbatohet dukeshfrytzuar edhe burime t tjera, t ndryshme nga tekstii nxnsit4 .

1.2.4. Plani vjetor lndor hartohet dhe zbatohet duke elehtsuar programin nga tema, koncepte dheinformacione t tejkaluara.

4) Fjala nxns nnkupton nxnsen dhe nxnsin.


11/115

12

3. Plani vjetor lndorhartohet duke u mbsh-tetur n formate orien-tuese.

Lloji i temaveNjohuri t rejaPrpunimi i njohurive

a) Prsritjeb) Provimec) Projekte kurrikulare

Numri i orve PrqindjaPrqindja kundrejt totalit t orvePrqindja kundrejt totalit t orve% kundrejt totalit t orve t prpunimit% kundrejt totalit t orve t prpunimit% kundrejt totalit t orve t prpunimit

1.2.5. Plani vjetor lndor hartohet pr t'u zbatuar nkushtet konkrete t shkolls.

1.2.6. Plani vjetor lndor hartohet n prputhje meinteresat dhe nivelin e nxnsve.

1.3.1. Plani vjetor lndor ka nj struktur t qart, tprbr nga: hyrja, tabela prmbledhse dhe plani prdo kapitull.

1.3.2. Hyrja e plani vjetor lndor paraqet synimin vjetort lnds, objektivat e prgjithshm vjetor pr aftsitspecifike lndore dhe ato kroskurrikulare.

1.3.3. Tabela prmbledhse statistikore e planit vjetortregon numrin e orve dhe prqindjet e tyre sipasllojeve t temave5.

1.3.4. Plani pr do kapitull prmban: titullin, numrine orve msimore pr zhvillimin e kapitullit, objektivat

prkats t programit msimor dhe tabeln e temavepr ort msimore6.

Nr. Tema Lloji Komente

Te "lloji" shnohet: "prsritje" pr prsritjen e nj ose disa kapitujve; "prsritje vjetore"; "provim" pr detyratnjorshe me shkrim; "projekte" pr projektet kurrikulare; "laborator" pr punt laboratorike.

Te "komente", msuesi shnon ndryshimet e dobishme q i dalin gjat vitit shkollor.

5) Tabela prmbledhse

6) Tabela e temave pr ort msimore


12/115

13

TreguesitNnfusha 2 Instrumente1 2 3 4

Nivelet evlersimit

Aftsitdhe tematkroskurri-kulare

1. Msuesi hartondhe zbaton objektiva

p r zhvi ll imin eaftsive dhe temavek r o s k u r r i k u l a r e(ndrkurrikulare).

2.1.1. Msuesi harton dhe zbaton objektiva pr zhvillimine aftsive kroskurrikulare t tilla, si: aftsia e menazhimit

t informacionit, e t menduarit kritik, e t menduarit

krijues, e puns s pavarur individuale dhe n grupe t

vogla, e problemzgjidhjes, e qndrimit etiko-social, aftsiae komunikimit n gjuhn shqipe, e prdorimit t

matematiks dhe e prdorimit t TIK-ut.

2.1.2. Msuesi i zbaton objektivat pr aftsitkroskurrikulare t lidhura me njra-tjetrn.

2.1.3. Msuesi i zbaton objektivat pr aftsitkroskurrikulare n t gjith procesin e nxnies.

2.1.4. Objektivat pr aftsit kroskurrikulare jan torientuara drejt procesit t nxnies.

2.1.5. Aftsit kroskurrikulare planifikohen vetm nfunksion t objektivave t lnds ku ndrthuren ktoaftsi.

2.1.6. Msuesi zhvillon temat ndrkurrikulare n lndne tij.


Nivelet evlersimit

Kurrikulame zgje-dhje

3.1.1. Kurrikula me zgjedhje planifikohet nprmjet:- orve ekstrakurrikulare;

- orve t lira;- orve t kurrikuls me zgjedhje n arsimin e mesm.

1. Shkolla ofron zgje-dhjen sipas interesavet nxnsve, mund-sive t saj, nevojavet komunitetit dhetregut t puns.


13/115

14

3.1.2. Shkolla planifikon zgjedhjen n prputhje menevojat e nxnsve dhe mundsit e shkolls.

3.1.3. Shkolla i siguron do nxnsi mundsi pr t marrpjes n projekte kurrikulare, projekte t nxni, module

dhe praktika profesionale.

3.1.4. Shkolla kujdeset q nxnsit t realizojn ort prshrbimet komunitare (gj)7.

3.1.5. Shkolla zbaton kriteret e pjesmarrjes s nxnsven prforcim (gj).

3.1.6. Przgjedhja e moduleve t praktikave profesionalebhet n prputhje me profilin dhe kushtet e shkolls.

3.1.7. Planifikimi i kurrikuls me zgjedhje bhet nprshtatje me krkesat dhe tregun e puns.3.2.1. Shkolla ka planin e vet t kurrikuls me zgjedhje tdetyruar, ku prcaktohen klasat q zhvillojn lnd dhe

module me zgjedhje.3.2.2. Gjimnazi ka marr notat prfundimtare t nxnsvet klass s 9-t dhe ato t Provimeve t Lirimit, nga

shkollat prkatse t arsimit baz.

3.2.3. Gjimnazi prpilon formularin 1 dhe ua shprndannxnsve t klasave t 9-ta t arsimit baz, t paktn

katr muaj para dats s prfundimit t vitit shkollor.

3.2.4. Gjimnazi prpilon formularin 1 dhe ua shprndannxnsve t klass s 10-t, 11-t dhe t 12-t, t paktn

katr muaj para dats s prfundimit t vitit shkollor.

7) (gj) nnkupton gjimnaz.

2. Shkolla zbaton njplatform/program t

qart pr procesin eplanifikimit t kurri-kuls me zgjedhje tdetyruar.


14/115

15

3.2.5. Shkolla njofton nxnsit dhe prindrit pr kriterete pjesmarrjes n lnd/module t caktuara me zgjedhje

t detyruar.

3.2.6. Shkolla u paraqet nxnsve dhe prindrve njprshkrim prmbledhs t lnds/modulit me zgjedhje, ku

prfshihet prmbajtja, ngarkesa e modulit dhe prfitimet

nga przgjedhja e tyre.

3.2.7. Shkolla, pr t siguruar paraplqimet e nxnsve,i krkon personel DAR/ZA-s me an t nj shkrese

zyrtare.

3.2.8. Shkolla ka plotsuar paraplqimet e nxnsve nkurrikuln me zgjedhje t detyruar.

- Prqindja e nxnsve q u sht plotsuar paraplqimi

i par: __ %.- Prqindja e nxnsve q u sht plotsuar paraplqimi

i dyt: __ %.

3.2.9. Shkolla i siguron do nxnsi msimin e nj gjuhet huaj.

- Prqindja e nxnsve q msojn nj gjuh t huaj __

%.

3.2.10. Shkolla i siguron do nxnsi msimin e gjuhsangleze si gjuh t huaj t par ose t dyt.

- Prqindja e nxnsve q msojn gjuhn angleze si gjuh

t huaj t par ose t dyt __ %.

3.2.11. Planifikimi i kurrikuls me zgjedhje t detyruar

bhet n prshtatje me krkesat dhe tregun e puns.

3.3.1. Shkolla njofton me shkres zyrtare DAR/ZA-

n pr modulet q kan program t miratuar nga

MASh-i dhe pr msuesin q e realizon at (diploma,

certifikata). (gj)

3. Shkolla zbaton njplatform/program tqart pr procesin e


15/115

16

3.3.2. Shkolla i parashtron DAR/ZA-s krkesn meshkrim pr miratim t moduleve me zgjedhje t lir q

nuk kan program t miratuar nga MASh-i.

3.3.3. Krkesa me shkrim prmban:- numrin e nxnsve,

- numrin e orve msimore,

- objektivat e prgjithshm t arritjeve t nxnsve n

lndn/modulin,

- prshkrimin prmbledhs t prmbajtjes,

- kompetencat e msuesit prkats (diploma, certifikimi,

licenca),

- baza materiale q shkolla disponon (gj).

3.3.4. Kryetari i Bordit t Shkolls ka miratuar me shkrimzhvillimin e moduleve q kan nevoj pr shpenzime

financiare.

3.3.5. Shkolla ka siguruar module t gatshme nga OJF,

fondacione, gjimnaze t tjera ose shkolla profesionale,interneti etj.

3.3.6. Shkolla/msuesi harton module n mnyr tpavarur.

3.3.7. Shkolla ka prshtatur module t prgatitura nga ttjer.

3.3.8. Modulet i zhvillojn msuesit me diplomn prkatseose persona t tjer me kompetencn e mjaftueshme

profesionale.

3.3.9. Shkolla ka njoftuar nxnsit dhe prindrit prkriteret e pjesmarrjes n module.

3.3.10. Shkolla u ofron nxnsve dhe prindrve njprshkrim prmbledhs t moduleve.

planifikimit t kurriku-ls me zgjedhje t lir.


16/115

17

3.3.11. Shkolla bashkpunon me prindrit pr t ideuartematikat e moduleve.

3.3.12. Shkolla/msuesi bashkpunon me nxnsit pr tideuar tematikat e moduleve.

3.3.13. Shkolla siguron personel jashtshkollor nga tardhurat e veta pr hartimin ose realizimin e moduleve.

3.3.14. Shkolla ka plotsuar paraplqimet e nxnsve prmodulet me zgjedhje t lir.- Prqindja e nxnsve q u sht plotsuar paraplqimi i

par: ___%.

- Prqindja e nxnsve q u sht plotsuar paraplqimi idyt: ___%.

3.3.15. Shkolla ka siguruar module t gatshme ____%,module t prshtatura___ %, module t krijuara___ %.

3.3.16. Shkolla ka module:- t prgatitura n bashkpunim me prindrit e nxnsve

t shkolls: ___%;- t realizuara n bashkpunim me prindrit e nxnsve

t shkolls: ___%.

3.3.17. Shkolla zhvillon module jasht mjediseve t saj,n masn ___%.

3.3.18. Shkolla ka nxns q nuk kan przgjedhur Historiarti nga fusha e arteve, n masn ____ %.

3.3.19. Modulet nuk kan shkall t lart vshtirsie dhembingarkes njohurish.

3.3.20. sht ngritur dhe funksionon komisioni prmbarvajtjen e shrbimit komunitar (gj).


17/115

18

TreguesitNnfusha 4 Instrumente

1 2 3 4

Nivelet evlersimit

4.1.1. Shkolla ndjek t gjitha procedurat e przgjedhjess tekstit.4.1.2. Msuesit/instruktort jan pjes e procesit t

przgjedhjes.4.1.3. Teksti przgjidhet n prputhje me nivelin dheinteresat e nxnsve.4.1.4. Teksti przgjidhet n prputhje me mundsit eshkolls.4.1.5. Modulet profesionale przgjidhen n prshtatje menivelin mesatar t msuesve dhe t instruktorve.4.1.6. Modulet e praktikave profesionale me zgjedhje tdetyruar przgjidhen n prshtatje me kushtet mesatare

t shkolls.

1. Msuesit przgje-dhin tekstet dhe mo-dulet profesionale.

Teksti


Nivelet evlersimit

Laboratortdhe mjetetmsimore

1. Shkolla sht e pa-ji sur n mnyr tmjaftueshme me la-

borator dhe mjetemsimore.

5.1.1. Shkolla sht e pajisur n mnyr t mjaftueshmeme laborator t shkencave t natyrs, shkencaveshoqrore, TIK-ut dhe laboratorin virtual.

5.1.2. Msuesi shfrytzon mjetet e laboratorit prprvetsimin e lnds nga t gjith nxnsit.

5.1.3. Msuesit dhe nxnsit zbatojn n laboratorrregullat e siguris.

5.1.4. Msuesi prdor rregullisht laboratorin virtual(laptop+projektor digjital), pr t lehtsuar procesin e tnxnit.


18/115

19

5.1.5. Laboratort jan t mirmbajtur.

5.1.6. Shkolla ka mjediset dhe mjetet e domosdoshmepr lndn e edukimit fizik dhe t sporteve.

5.1.7. Msuesi i edukimit fizik dhe i sporteve shfrytzonmjediset dhe mjetet pr prvetsimin e lnds nga t gjithnxnsit.

5.1.8. Msuesit dhe nxnsit zbatojn n mjediset eedukimit fizik rregullat e siguris nga rreziqet.

5.1.9. Mjediset dhe mjetet pr lndn e edukimit fizikdhe t sporteve jan t mirmbajtura.

5.1.10. Shkolla bashkpunon me komunitetin e prindrvepr krijimin e mjeteve msimore.

5.1.11. Msuesi bashkpunon me nxnsit pr krijimin emjeteve t reja msimore.

5.1.12. Mjetet didaktike ndrtohen n prputhje me

objektivat msimor.


Nivelet evlersimit

Baza pro-dhuese8

1. Shkolla dispononbaz prodhuese prrealizimin e modulevedhe t praktikave

profesionale.

6.1.1. Shkolla profesionale ka mjete dhe materiale qnevojiten pr do profil profesional, t renditura n

udhzuesit kurrikular.

6.1.2. Shkolla profesionale zhvillon praktikat profesionalet nxnsve.

6.1.3. Shkolla i organizon praktikat profesionale n

8) Baza prodhuese sht mjedisi msimor pr praktikat profesionale.


19/115

20

mnyr t larmishme dhe n funksion t nxnies.

6.1.4. Baza prodhuese sht nj mjedis msimor i sigurt.

6.1.5. Baza prodhuese ka mjetet dhe pajisjet e nevojshmepr realizimin e moduleve t praktiks profesionale.

6.1.6. Baza prodhuese e bn m konkrete procesin erealizimit t njohurive teorike dhe t koncepteve abstrakte.

6.1.7. Baza prodhuese plotson krkesat higjieno-sanitarepr zhvillimin normal t procesit.

6.1.8. Baza prodhuese ka mjete t prshtatshme pr

nivelin e rezultateve msimore.


Nivelet evlersimit

Projektetkurrikulare

1. Msuesi realizonprojekte kurrikulareq i ndihmojn nx-nsit t prpunojnnjohurit e msuaradhe t zhvillojn mtej aftsit ndrkurri-kulare.

7.1.1. Msuesi zhvillon t paktn 1 or projekt kurrikularpr do 18 or msimore. (gj)7.1.2. Projekti i hartuar nga msuesi (msuesit) ka ktorubrika:

- titulli i projektit;

- objektivat e projektit;

- lista e njohurive q do t prvetsohen;

- kontributi i do msuesi (nse n nj projekt merr

pjes m shum se nj msues);

- ort msimore q i takojn secilit partner, nse ka

(prindr, OJF etj.);- numri i nxnsve q prfshihen n projekt ose

numri i klasave;

- prshkrimi prmbledhs i veprimtarive kryesore

prkatse, i ndar n hapat kryesor, me afatet


20/115

21

dhe prgjegjsit (kur ka dy a m shum msues);

- burimet kryesore t informacionit;

- prshkrimi i produktit t projektit;

- tematika e secils or msimore n kuadrin e

projektit9;

- mnyra e vlersimit t nxnsve;

- buxheti (nse ka).

7.1.3. Planet e projekteve t nxnsve prmbajnveprimtarit kryesore t grupit t puns, personat

prgjegjs, afatet.

7.1.4. Nxnsi i prfshir n projekt ka nj detyr tprcaktuar qart.

7.1.5. Nxnsit plotsojn dosjen e projektit, e cilaprmban:

- planin e projektit t nxnsve;- planet vetjake t nxnsve;- shnimet gjat takimeve t grupit q kryen projektin;

- listn e burimeve t informacionit;- raportin prfundimtar;- t tjera q nxnsit dshirojn, si: fotografi, epi-

sode interesante gjat puns etj. (gj)

7.1.6.Nxnsit hartojn raportin prfundimtar t projektitq prmban:

- parashtrimin teorik (prshkruan shkurt njohuritkryesore q jan prdorur n projekt);

- prshkrimin prmbledhtas t veprimtarive kryesore;- shtjet mbizotruese;

- gjetjet m t rndsishme;- reflektimin mbi ecurin e projektit;- dosjen e projektit.

9) N disa raste, kur projekti zgjat, sht e pamundur t parashikohen zhvillimet e tij, pra, nj pjes e ktyre temavelihen bosh.


21/115

22

7.1.7. Projekti kurrikular prezantohet para klass ose paranj audience m t gjer.

7.1.8. Shkolla nxit nismn e nxnsve pr tematikat eprojekteve kurrikulare.

7.1.9. Shkolla bashkpunon me prindrit pr tematikatdhe realizimin e projekteve kurrikulare.

7.1.10. Projektet kurrikulare kan prirje pr t'u zbatuarn botn reale.

7.1.11. Projektet kurrikulare nxitin integrimin e lndve.

7.1.12. Msuesi vlerson do nxns me not, duke ubazuar te kriteret e Udhzuesit pr Zhvillimin e Kurrikuls

s re t Gjimnazit (gj).

7.1.13. Msuesi qartson nxnsit pr mnyrn evlersimit t projektit.


Nivelet evlersimit

Shrbimikomunitar

1. Shrbimi komuni-tar kryhet nga donxns sipas proce-durave t prcak-tuara dhe n dobi tkomunitetit.

8.1.1. Msuesi planifikon vet ose n bashkpunim memsues t tjer informimin e nxnsve rreth shrbimitkomunitar (1-2 or msimore).

8.1.2. Shkolla/msuesi, kur informon nxnsit rrethshrbimit komunitar, fton:

- prindrit;

- prfaqsues t institucioneve q prgjigjen osekryejn veprimtari t prkujdesjes komunitare;

- prfaqsues t qeveris lokale, bashkis osekomunave.

8.1.3. Shkolla ka siguruar miratimin me shkrim nga prindi


22/115

23

pr prfshirjen e fmijs s tij n nj shrbim t caktuar

komunitar.

8.1.4. Shkolla ka plotsuar formulart e shrbimitkomunitar pr do nxns.

8.1.5. Plani ditor pr shrbimet komunitare prmban:- qllimin e vizits;

- nxnsit q do t vzhgohen;

- bisedat me prfituesit e shrbimit;- konstatimet pr cilsin e shrbimit nga nxnsit.

8.1.6. Nxnsit kan dosjen e shrbimit komunitar.

8.1.7. Msuesi planifikon vet ose n bashkpunim memsues t tjer prezantimin e shrbimeve komunitare nga

nxnsit q e kan kryer (1-2 or msimore).

8.1.8. Msuesi shnon n regjistr numrin e orve dhevendin e kryerjes se shrbimit komunitar nga secili nxns.

8.1.9. Nxnsit pajisen me dshmin pr kryerjen eshrbimit komunitar.


Nivelet evlersimit

Ekipikurrikulari shkolls

1. Ekipi kurrikular ishkolls luan nj rol

parsor n planifiki-

min e nj kurrikuleme zgjidhje cilsoredhe sipas paraplqi-meve t nxnsvedhe prindrve t tyre.

9.1.1. Shkolla ka ngritur ekipin kurrikular t kryesuarnga drejtori i shkolls dhe me pjesmarrjen e nndrejtorve,kryetarve t ekipeve lndore dhe prfaqsuesit t DAR/

ZA-s (zakonisht ai q sht antar i Bordit tShkolls).

9.1.2. Ekipi kurrikular fton n mbledhjet e tij prfaqsuest Bordit t Shkolls, qeveris s nxnsve dhe kshillitt prindrve t shkolls.


23/115

24

9.1.3. Secili ekip lndor i ka parashtruar ekipit kurrikulart shkolls propozimet pr kurrikuln me zgjedhje t lir

q mund t zhvillojn msuesit e ekipit (modulet lndore

dhe ato profesionale, projektet n nivel shkolle ose

klasash).

9.1.4. Ekipi kurrikular ka przgjedhur modulet dheprojektet q do t'u ofrohen nxnsve.

9.1.5. Ekipi kurrikular ka caktuar lndt me zgjedhje tdetyruar q do t'u ofrohen nxnsve.

9.1.6. Ekipi kurrikular ka miratuar projektet kurrikularen t cilat merr pjes m shum se nj msues.

9.1.7. Ekipi kurrikular ka miratuar projektet kurrikulareq kan buxhet.

STANDARDI

Shkolla dhe msuesit prdorin dokumentet kurrikulare pr do nivel shkollimi, si baz pr zbatimin ekurrikuls brtham dhe me zgjedhje. Msuesit hartojn dhe zbatojn plane vjetore lndore t formatuaradhe t mbshtetura te programet lndore, dokumentet zyrtare dhe tekstet e przgjedhura sipas t gjitha

procedurave. Msuesit planifikojn dhe zbatojn objektiva q zhvillojn aftsi dhe tema kroskurrikulare, tcilat ndihmojn procesin e t nxnit. Shkolla ka nj program t qart pr planifikimin e kurrikuls me zgjedhjet detyruar dhe t lir. Kurrikula me zgjedhje planifikohet dhe zbatohet n prshtatje me kushtet dhe mundsite shkolls, interesat e nxnsve, nevojat e komunitetit dhe tregut t puns. Shkolla i siguron do nxnsimundsi pr t marr pjes n projekte kurrikulare, projekte t nxni, module e praktika profesionale, si dhe

t realizoj ort pr shrbimet komunitare. Shkolla ka laborator dhe mjedise sportive t pajisura me bazmateriale t mjaftueshme pr realizimin e procesit msimor. Zbatimi i kurrikuls bhet duke prdorur, prvelibrit t nxnsit, edhe materiale shtes, laborator e mjete msimore n funksion t procesit msimor.

Shkollat e arsimit profesional prdorin pr zhvillimin e kurrikuls s lndve profesionale, bazn prodhuesee cila plotson t gjitha krkesat pr realizimin e moduleve dhe praktikave profesionale.


24/115

25

NIVELI 1Shkolla dhe msuesit prdorin dokumentet kurrikulare pr do nivel shkollimi, si baz pr zbatimin e

kurrikuls brtham dhe me zgjedhje. Msuesit hartojn dhe zbatojn plane vjetore lndore t formatuaradhe t mbshtetura te programet lndore, dokumentet zyrtare dhe tekstet e przgjedhur. Msuesit planifikojnobjektiva q zhvillojn aftsi dhe tema kroskurrikulare, t cilat ndihmojn procesin e t nxnit. Shkolla ka nj

program t qart pr procesin e planifikimit t kurrikuls me zgjedhje t detyruar dhe t lir. Kurrikulaplanifikohet dhe zbatohet n prshtatje me kushtet e shkolls dhe nevojat e komunitetit e tregut t puns.Shkolla i siguron do nxnsi mundsi pr t marr pjes n projekte kurrikulare, projekte t nxni, module

dhe praktika profesionale, si dhe t realizoj ort pr shrbimet komunitare. Shkolla ka laborator dhemjedise sportive t pajisura me baz materiale t mjaftueshme pr realizimin e procesit msimor. Zbatimi ikurrikuls bhet duke prdorur, prve librit t nxnsit, edhe materiale shtes, laborator e mjete msimoren funksion t procesit msimor. Shkollat e arsimit profesional prdorin pr zhvillimin e kurrikuls s lndve

profesionale, bazn prodhuese e cila plotson t gjitha krkesat pr realizimin e moduleve dhe praktikaveprofesionale.

NIVELI 2Shkolla dhe msuesit prdorin dokumentet kurrikulare pr do nivel shkollimi, si baz pr zbatimin e

kurrikuls brtham dhe me zgjedhje. Msuesit hartojn dhe zbatojn plane vjetore lndore t formatuara

dhe t mbshtetura kryesisht te programet lndore, teksti i przgjedhur dhe dokumentet zyrtare, t cilat nndonj rast mund t zbatohen apriori. Msuesit planifikojn objektiva q zhvillojn aftsi dhe temakroskurrikulare q ndihmojn procesin e t nxnit. Shkolla ka nj program pr procesin e planifikimit tkurrikuls me zgjedhje t detyruar dhe t lir. Kurrikula planifikohet dhe zbatohet n prshtatje me kushtet eshkolls dhe nevojat e komunitetit e tregut t puns. Shkolla i siguron do nxnsi mundsi pr t marr pjesn projekte kurrikulare, projekte t nxni, module dhe praktika profesionale, si dhe t realizoj ort prshrbimet komunitare. Kurrikula zbatohet duke prdorurkryesishtlibrin e nxnsit dhe her pas here edhemateriale shtes. Shkolla ka laborator t pajisur me baz materiale t pamjaftueshme pr realizimin e procesitmsimor. Mjediset sportive plotsojn kushtet pr realizimin e msimit. Shkollat e arsimit profesional prdorin

pr zhvillimin e kurrikuls s lndve profesionale, bazn prodhuese e cila plotson krkesat kryesore pr

realizimin e moduleve dhe praktikave profesionale.

NIVELI 3Shkolla dhe msuesit prdorin dokumente kurrikulare pr do nivel shkollimi, si baz pr zbatimin e

kurrikuls brtham dhe me zgjedhje, por atoprgjithsishtshihen si detyrime ligjore dhe jo si dokumente


25/115

26

q lehtsojn e prmirsojn procesin. Msuesit hartojn dhe zbatojn plane vjetore lndore t paformatuara,tek t cilat nuk paqyrohen t gjitha krkesat e programit. Kurrikula zbatohet duke prdorurkryesisht, si

burim informacioni n funksion t procesit msimor, librin e nxnsit, t przgjedhur sipas procedurave tprcaktuara.Rrallprdoren edhe burime shtes informative. Shkolla ka nj program pr procesin e planifikimitt kurrikuls me zgjedhje t detyruar dhe t lir. Kurrikula planifikohet dhe zbatohet n prshtatje me kushtetdhe mundsit e shkolls. Shkolla i krijon mundsi t pakta nxnsit pr t marr pjes n projekte kurrikulare,

projekte t nxni, module dhe praktika profesionale, si dhe pr t realizuar ort pr shrbimet komunitare.Shkolla ka laborator dhe mjedise sportive me baz materiale t pamjaftueshme pr t realizuar procesinmsimor. Shkollat e arsimit profesional prdorin pr zhvillimin e kurrikuls s lndve profesionale, bazn

prodhuese e cila i plotsonpjesrishtkrkesat pr realizimin e modueve dhe praktikave profesionale.

NIVELI 4Shkolla dhe msuesit prdorin dokumente kurrikulare pr do nivel shkollimi, pr zbatimin e kurrikuls

brtham dhe me zgjedhje. Kurrikula zbatohet duke br planifikimin msimor, bazuar n udhzimet zyrtare,t cilat gjithnjshihen si detyrime ligjore e jo si dokumente q lehtsojn dhe prmirsojn procesin. Msuesitzbatojn plane vjetore lndore t paformatuara q mbshteten te dokumente kurrikulare, por n to nuk

paqyrohen t gjitha krkesat e programit. Msuesi planifikonrrallobjektiva q zhvillojn aftsi kroskurrikulare.Kurrikula zbatohet duke u prshtatur vetm me kushtet dhe mundsit e shkolls, pa marr parasysh nevojat,interesat dhe moshn e nxnsve. Zbatimi i kurrikuls bhet duke prdorur si burim t vetm informacionilibrin e nxnsit. Shkolla ka laborator dhe mjedise sportive t paprshtatshme pr t realizuar procesinmsimor. Shkollat e arsimit profesional prdorin pr zhvillimin e kurrikuls s lndve profesionale, bazn

prodhuese e cilanuki plotson krkesat pr realizimin e moduleve dhe praktikave profesionale.

FUSHA II. MSIMDHNIA DHE T NXNT

Msimdhnia dhe t nxnt jan dy procese t rndsishme, t cilat mundsojn prvetsimin e programitmsimor nga nxnsit. Kjo fush sht mjaft komplekse dhe delikate pr t'u vzhguar, analizuar dhe pr t'u

vlersuar. Modelet msimore q prdoren n klasa, jan t shumta. Ato jan rrjedhoj e prvojs pozitive ttrashguar dhe e formave bashkkohore q sugjerohen nga kurrikula zyrtare. Ndrkoh, prvoja bashkkohore

paraqet sot disa "familje t mdha" t procesit msimor, t cilat mundsojn zbatimin e modeleve t shumtamsimore n klasat e t nxnit. Kshtu, familja e krijimit t aftsive sociale, t aftsive t prpunimit tinformacionit, t ndryshimit t vazhdueshm t sjelljeve, si dhe t zhvillimit individual jan nj baz teoriko-


26/115

27

praktike mjaft e vlefshme pr formate msimore t shumllojshme q burojn nga filozofi t caktuaraarsimore.

Duke qen se msimdhnia dhe t nxnt sht nj fush e gjer, prmes ktij materiali po identifikojmelementet m t rndsishme t procesit t vlersimit, duke paraqitur nnfusha, tregues, instrumente/prshkruest treguesve dhe nivele t vlersimit. Kjo q t'i shrbej prmirsimit t vazhdueshm t procesit msimor,duke u bazuar n gjetje dhe prpunime reale t situats s msimdhnies dhe t t nxnit n klasat tona,

pavarsisht nga cikli, klasa, lnda dhe msuesi.

Prshkrimi i nnfushaveHapi i par profesional q kushtzon nj msimdhnie dhe nxnie t frytshme sht planifikimi i ors

msimore. Msuesi bn planifikimin duke u mbshtetur te udhzimet zyrtare, dokumentacioni zyrtar kurrikular,plani vjetor i miratuar, tekstet, burimet materiale dhe didaktike q ka n dispozicion. Nj rol parsor lehtsuespr prgatitjen e planit, kan njohjet dhe aftsit e prdorimit dhe t zbatimit t metodologjive t msimdhniesdhe t t nxnit. Msuesi, me kompetencn dhe mjeshtrin profesionale, duhet t przgjedh ato metoda,teknika apo strategji msimore, t cilat prputhen me objektivat e ors msimore, jan t zbatueshme nkushtet konkrete t klass dhe prshtaten me grupmoshn. N fund t fundit, kriteri i vrtet i vlersimit ttyre sht rezultati ose sa nxnsit arrijn t'i prmbushin objektivat. Ky sht suksesi i nj plani ditor t hartuarmir dhe me parashikim sa m t sakt t rezultateve.

Nnfusha 1 i takon "Planit ditor", i cili nnkupton punn e prditshme t msuesit pr do ormsimore, pra na tregon mnyrn si hartohet nj plani i mir dhe sa na mundson pr nj proces msimorefektiv. Nse shkolla dshiron q nxnsit t ken arritje n fund t vitit shkollor, plani i prcaktuar ngamsuesi duhet t jet i zbatueshm n funksion t objektivave t arritjes.

Tek nnfusha 2, "Objektivat e t nxnit", prfshihen elemente t tilla, si: mnyra e paraqitjes sobjektivave, tekstet e przgjedhura, veprimtarit e zhvilluara, bashkpunimi msues-nxns, nxns-nxns,

paraqitja e objektivave ose prmbledhja e arritjeve t tyre n fund t ors msimore."Parimet kryesore gjat ors msimore" sht nnfusha 3, q na jep mundsi t identifikojm se

far duhet t bj msuesi q nxnsit t nxn n mnyr aktive, pr t shmangur ngarkesn, pr tmundsuar lidhjen me konceptet e msuara m par si brenda lnds, dhe nga lnd t tjera apo dhe n klasa

t mparme.Nnfusha 4, "Ana shkencore", merret me formimin shkencor t msuesit dhe identifikon nse ai

zotron konceptet dhe sht i aft t zgjidh ushtrimet dhe situatat shkencore t tekstit t nxnsit."Baza materiale dhe didaktike" sht nnfusha 5 dhe na jep mundsi t identifikojm sa prdoret

baza materiale didaktike e planifikuar, a sht ajo n prshtatje me prmbajtjen msimore, a prdoret lehtsisht


27/115

28

nga nxnsit dhe sa msuesi, nxnsit dhe prindrit punojn s bashku pr prgatitjen e tyre.Nnfusha 6,"Mjedisi fizik", krkon q msuesit t marrin n konsiderat krijimin e kushteve fizike t

prshtatshme n klas pr msimdhnien dhe t nxnt. Ajo na mundson t indentifikojm sa sht iprshtatshm mjedisi pr punn n ekipe, pr metodologjin q prdoret; sa e mbshtet planin msimor thartuar nga msuesi; sa krijon mundsi q nxnsit t lvizin natyrshm pr interesat e tyre t t nxnt; saekziston mundsia q ky mjedis t shndrrohet lehtsisht n funksion t modeleve t ndryshme msimore prt nxitur nj proces motivues t nxni.

Padyshim nnfusha 7, "Metodologjia", shtzemra e planit t nj ore msimore, e cila identifikonrrugt, format, mnyrat, hapat, procedurat etj., q msuesi prdor gjat gjith ors msimore. N kt nnfushshqyrtohen metodat, teknikat dhe strategjit msimore q prdoren n klas dhe q mundsojn punindividuale, pun n ekipe, prfshirje aktive apo bashkpunim msues-nxns, por edhe ato q lidhen me

prmbajtjen msimore dhe krijojn mundsi q nxnsit t prvetsojn apo t krijojn aftsit e synuara ngaobjektivat e arritjes.

Nnfusha 8, "Detyrat e shtpis", ndalon tek nj moment i domosdoshm q ka t bj me nxitjendhe vijimin e t nxnit edhe n shtpi. Mnyra se si msuesi e zhvillon kt proces, si dhe n sa nivele i jepdetyrat etj. jan elemente q stimulojn nj t nxn t frytshm.

"Aftsit dhe temat ndrkurrikulare" i takojn nnfushs 9 dhe prbjn nj risi n vlersimin emsimdhnies dhe t t nxnit. Ajo lidhet ngusht me prpjekjet q duhet t bj msuesi n do or msimore

pr t kultivuar aftsit ndrkurrikulare t: menazhimit t informacionit, t menduarit kritik e krijues, punsindividuale dhe n grupe, zgjidhjes s situatave problemore t qndrimit social, prsosjes s komunikmimit ngjuhn shqipe, si dhe aftsit n prdorimin e matematiks dhe t TIK-ut.

"Prsritja" sht konceptuar si nnfusha 10, pasi nj sasi orsh prcaktohen n planin vjetor lndorpr kt drejtim. Instrumentet e parashikuara pr kt nnfush mundsojn dhe e ndihmojn msuesin taprdor me frytshmri prsritjen, si nj element t rndsishm kurrikular.

Nnfusha 11,"Mjedis i sigurt pr t nxnit", sht nj element tjetr i natyrs afektive dhe q najep mundsi t identifikojm klimn n klas, situatn emocionale q ekziston aty. A ndjehen mir nxnsit, ai shprehin lirshm idet, pikpamjet, problemet e tyre? A ka raste t dhuns, t konflikteve? Si menazhohenato? shtje t diversitetit e t paragjykimeve etj., etj.. Nj mjedis i qet, pozitiv t nxni sht nj tregues i

domosdoshm dhe i nevojshm pr arritje n t nxn.N nnfushn 12,"Fmijt me nevoja t veanta", kemi mundsi t shqyrtojm elemente q lidhenme nxns t veant me aftsi specifike, t cilt duhen stimuluar, nxitur apo lehtsuar. Kjo nnfush synon tlehtsoj fmijt me aftsi t kufizuara t t gjitha llojeve, fmijt me vshtirsi n t nxn apo fmijt etalentuar q ndodhen n klas.


28/115

29

Nnfusha 13,"Vlersimi", nxit rezultate t larta pr t nxnit. Kjo nnfush ka t bj me identifikiminse 'lloj vlersimi bn msuesi n klas. A sht br vlersimi n prputhje me objektivat? A sht vlersimimotivues? A krijohet mundsia q nxnsit t vetvlersojn vetveten dhe njri-tjetrin?

Drejtime t tjera t vlersimit, si: a e ndjek n vijimsi dhe a e prdor msuesi at jo vetm si matje, poredhe si nxitje e shtys pr t nxn; a i qartson nxnsit pr ndryshimet q ekzistojn midis vlersimit me goj,atij me shkrim dhe vlersimit t produkteve t projekteve kurrikulare duhet t jen elemente t t nxnit.

Plani ditor

TreguesitNnfusha 1 Instrumente 1 2 3 4

Nivelet evlersimit

1. Msuesi hartondo dit planin ditor n

prputhje me doku-mentet kurrikularedhe sipas veorive tnxnsve.

1.1.1. Msuesi bn planifikimin e do ore msimore dhee paraqet at n mnyr t vijueshme n planin ditor.

1.1.2. Prdor zakonisht si elemente t prhershme:objektivat, metodologjin, burimet e mjetet didaktike tmsimdhnies dhe t t nxnit dhe vlersimin.

1.1.3. Prdor zakonisht strukturn e mposhtme: Tema e ors msimore, Objektivi prkats i programit msimor,

Objektivi (objektivat) e ors msimore, Plani i ors msimore, Vlersimi, Detyrat e shtpis, Refleksione.

1.1.4. Vendos temn prkatse sipas planit vjetor.

1.1.5. Vendos n planin ditor dy lloje objektivash, si:- Objektivat e programit prkats t lnds/modulit,- Objektivat e ors msimore.

1.1.6. Paraqet objektiva t lidhura ngusht me njohurit,aftsit dhe qndrimet q synohen n fund t orsmsimore.

1.1.7. Harton objektiva t arritjeve t kapitullit pr t trinivelet: baz, i mesm, i lart.


29/115

30

1.1.8. Planifikon objektiva minimale t domosdoshme.

1.1.9. Plani i ors msimore ndrtohet duke u bazuar nmodele t njohura msimore dhe n modelin individual t

msuesit.

1.1.10. Parashikon kohn pr do veprimtari msimoret planifikuar q lidhet me njohurit e reja, prsritjen etj.,t cilat nganjher jan t shkruara dhe me hollsi.

1.1.11. Shkruan pyetjet q konsiderohen t rndsishmepr procesin e t nxnit.

1.1.12.Prcakton krkesa pr fmijt me nevoja t veanta,t cilat jan rrjedhoj e objektivave t kurrikuls.

1.1.13. Shkruan prmbledhtas krkesat prkatse, kurduhet t vlersoj nxnsit.

1.1.14. Rendit t gjitha materialet dhe mjetet didaktikeq duhen pr zhvillimin normal t msimit.

1.1.15. Paraqet n planin e ors msimore edhe burimet tjera q u ka krkuar nxnsve.

1.1.16. Paraqet kohn e menduar pr zhvillimin e detyrss kontrollit.

1.1.17. Parashikon detyra shtpie duke i saktsuar aton tekst, por i shkruan hollsisht, kur i krijon vet.

1.1.18. Parashikon nj koh pr refleksion, t ciln eprdor shpesh si nj "feedback" pr rezultatet e pritshme

t nxnsve, n prfundim t ors msimore.

1.1.19. Mban rregullisht, n planin ditor, t dhna mbimangsit tipike t nxnsve me vshtirsi n t nxn.

1.1.20. Prdor t njjtin format pune edhe kur temamsimore i takon prsritjes ose projektit kurrikular.


30/115

31


Nivelet evlersimit

Objektivatet nxnit

1. Plani msimor izhvilluar mundsonarritjen e objektivavet ors msimore.

2.1.1. Msuesi paraqet n fillim t ors s msimitobjektivat q duhen arritur nga nxnsit.

2.1.2. Msuesi zbaton planin e prcaktuar n zhvillimine ors msimore.

2.1.3. Plani msimor zbatohet duke kaluar natyrshmnga nj faz e ors msimore n tjetrn.

2.1.4. Teksti dhe materialet burimore q prdoren, lidhenngusht me objektivat msimor.

2.1.5. Koha e planifikuar pr do veprimtari msimorezbatohet me rigorozitet.

2.1.6. Msuesi siguron q do nxns t jet i qart prat q duhet t bj.

2.1.7. Msuesi e prdor kohn n mnyr efektive dheme fleksibilitet n varsi t progresit t nxnsve.

2.1.8. Msuesi s bashku me nxnsit kujtojn njohurite mparshme q kan lidhje me prmbajtjen e ors

msimore.

2.1.9. Msuesi shpjegon ose lehtson pr nxnsitmnyrn e realizmit t veprimtarive msimore.

2.1.10. Msuesi verifikon dhe mbikqyr ecurin enxnsve n krijimin e aftsive pr njohjen dhe

prdorimin e koncepteve t reja.

2.1.11. Metodat, teknikat dhe strategjit q prdorennga msuesi, (nga bashkpunimi i tij me nxnsit, nga

bashkpunimi i nxnsve me njri-tjetrin) mundsojn

arritjen e objektivave.


31/115

32

2.1.12. Msuesi prdor forma dhe teknika t ndryshmevlersimi pr t matur arritjen e objektivave.

2.1.13. Zhvillon rregullisht miniteste pr objektivat eors msimore dhe i vendos rezultatet n planin ditor.

2.1.14. Zhvillon rregullisht miniteste pr objektiva tveanta t kapitullit dhe i vendos rezultatet n planin

ditor.

2.1.15. Plani msimor i zhvilluar ka siguruar q t gjithnxnsit t arrijn objektivat minimal t domosdoshm

pr orn msimore.

2.1.16. Plani msimor i zhvilluar ka siguruar q nj pjese nxnsve t ken arritur objektivat e nivelit mesatar

dhe t lart t ors msimore.

2.1.17. Msuesi, n fund t ors msimore, paraqet sijan arritur objektivat nga nivelet e ndryshme t

nxnsve.


Nivelet evlersimit

Parimetkryesoregjat orsmsimore

1. Gjat ors msi-more, msuesi pr-cakton si parsore

p rvetsimin nganxnsit t koncep-teve kryesore t

lnds dhe zbulimin elidhjeve mes tyre.

3.1.1. Msuesi prpiqet vazhdimisht q nxnsit tkuptojn e t mos riprodhojn mekanikisht.

3.1.2. I v vazhdimisht nxnsit prball sfidave t tnxnit, por duke mos i mbingarkuar me njohuri dhe menivel tepr t lart vshtirsie.

3.1.3 Prfshin nxnsit n prvetsimin e njohurive treja, pasi sht siguruar se ata zotrojn mjaftueshmnjohurit e nevojshme t msuara m par.

3.1.4. Shmang shtjellimin vetm teorik t lnds duke e


32/115

33

konkretizuar me situata dhe ngjarje t jets sprditshme.3.1.5. U krkon nxnsve t mos kufizohen vetm nshtjellimin teorik t lnds, por ta konkretizojn rregullishtme ngjarje dhe situata t jets s prditshme.

3.1.6. Prqendrohet n prvetsimin e thell nganxnsit t koncepteve kryesore t lnds dhe zbulimine lidhjeve mes tyre.

3.1.7. Prqendrohet rregullisht n integrimin dheristrukturimin e njohurive, veanrisht, t konceptevethemelore t sapomsuara me ato t kapitujve

paraardhs dhe me t klasave paraardhse.

3.1.8. U krkon nxnsve t integrojn dhe ristrukturojnnjohurit, veanrisht, konceptet themelore tsapomsuara me ato t kapitujve paraardhs dhe me tklasave paraardhse.

3.1.9. Integron rregullisht njohurit, veanrisht,konceptet themelore t sapomsuara me njohurit dhekonceptet e nxna t lndve t tjera.

3.1.10. U krkon nxnsve t integrojn rregullishtnjohurit, veanrisht, konceptet themelore t sapomsuarame njohurit dhe konceptet e nxna t lndve t tjera.

3.1.11. Ka prparsi kultivimin te nxnsit, t aftsivespecifike lndore.


Nivelet evlersimit

Anashkencore

1.Msuesi zotronann shkencore tlnds.

4.1.1. Msuesi zotron konceptet themelore bashk-kohore t lnds, lidhjet mes ktyre koncepteve, metodattipike bashkkohore t krkimit t saj shkencor dhestrukturn shkencore t shtjellimit.


33/115

34

4.1.2. Msuesi sht n gjendje t'u prgjigjet saktpyetjeve q prmban teksti i nxnsit dhe t zgjidh saktkrkesat (ushtrime, problema etj.) e ktij teksti.

4.1.3. Njeh lidhjet shkencore t lnds me lnd t tjeradhe zotron njohuri t mjaftueshme t lndve t tjera, tcilat jan t domosdoshme pr zotrimin e lnds.

Bazamaterialedidaktike


Nivelet evlersimit

1. Mjetet didaktike ematerialet e prdo-rura n orn msi-more mbshtetin tnxnt.

5.1.1. Baza materiale dhe didaktike e planifikuar prmsim prdoret plotsisht n orn msimore.

5.1.2. Msuesi ka prgatitur dhe vet mjete msimore qlidhen drejtprdrejt me arritjen e objektivave.

5.1.3. Msuesi bashkpunon me nxnsit, prindrit dhekomunitetin pr t siguruar mjete msimore.

5.1.4. Msuesi prdor TIK-un n msim, n varsi tprmbajtjes dhe objektivave msimor.

5.1.5. Msuesi dhe nxnsit jan t familjarizuar meprdorimin e sakt t mjeteve didaktike dhe teknike.

5.1.6. Secili nxns ka tekstin e tij dhe mjetet m tdomosdoshme individuale pr pjesmarrje n procesinmsimor (stilolaps, fletore, vizore, ngjyra, ngjits, laps etj.).


Nivelet evlersimit

Mjedisifizik

1. Mjedisi fizik iklass sht funksio-nal dhe motivon tnxnt.

6.1.1. Mjedisi fizik i klass sht i prshtatshm dhen funksion t metodave t przgjedhura (vendosja e

bankave, paraqitja e mjeteve dhe materialevemsimore).


34/115

35

6.1.2. Mjedisi fizik i klass u mundson nxnsve t lvizindhe t komunikojn lirshm n klas, pr t realizuar punn

n ekipe t vogla.

6.1.3. Mjedisi fizik lejon q nxnsit t shpallin n vendet dukshme punime individuale, t ekipeve t vogla apo t

klass.

Metodo-logjia


Nivelet evlersimit

1. Metodat, teknikatdhe strategjit e

prdorura sigurojnarritjen e objektivavet ors msimore.

7.1.1. Msuesi zhvillon n klas metoda, teknika dhestrategji msimore, t planifikuara n planin e tij.

7.1.2. Metodat, teknikat dhe strategjit msimore krijojnmundsi pr pun individuale dhe n ekipe t nxnsve.

7.1.3. Metodat, teknikat, strategjit e przgjedhura qzhvillohen, lidhen ngushtsisht me prmbajtjen dhe

objektivat e ors s msimit.

7.1.4. Msuesi jep detyra q nxitin prfshirjen aktive tnxnsve.

7.1.5. Nxnsit punojn n mnyr individuale (n minuta,sekonda) n klas.

7.1.6. Nxnsit punojn n grupe (n minuta, sekonda).

7.1.7. Shpjegimi i msuesit sht i qart, i kuptueshmdhe i prshtatshm pr nxnsit.

7.1.8. Msuesi shfrytzon momente t ndryshme t orsmsimore pr refleksione, pr sqarime/instruktime pr tlehtsuar t nxnt.

7.1.9. Ora msimore rrjedh natyrshm, me ritm dhe pashkputje.


35/115

36

7.1.10. Ora msimore sht e hapur pr pjesmarrjen et interesuarve, si: koleg, prindr etj.

7.1.11. Msuesi dhe nxnsit, n fund t ors msimore,nxjerrin prfundimet ose japin "feedback".

TreguesitNnfusha 8 Instrumente 1 2 3 4

Nivelet evlersimit

Detyrat eshtpis

8.1.1. Msuesi jep detyr shtpie dhe e sqaron at nfund t ors s msimit.

8.1.2. Msuesi nuk i mbingarkon nxnsit te detyrat eshtpis (vllim tejet i madh pune dhe krkesa tepr tvshtira).

8.1.3. Detyrat e shtpis nuk prmbajn vetm krkesapr riprodhimin e njohurive t msuara.

8.1.4. Detyrat e shtpis i jep n dy ose tri nivele.

8.1.5. Jep krkesa pr detyr n shtpi jo vetm pr punt pavarur individuale por edhe pr grupe t voglanxnsish.

8.1.6. Detyrat e shtpis kan, her pas here, krkesapr prdorimin e TIK-ut.

8.1.7. Nxnsve u jepet rregullisht mundsia tprzgjedhin vet krkesa pr detyr shtpie.

8.1.8. Msuesi qorton rregullisht fletoret e detyrave tshtpis.

1. Msuesi planifi-kon detyrat e shtpi-s si vazhdim i pro-cesit t nxnies s

pavarur individualeose n grup.


36/115

37


Nivelet evlersimit

Aftsitdhe tematndrkurri-kulare

1. Msuesi ka para-sysh kultivimin tenxnsit t aftsivendrkurrikulare dhetrajtimin e temave

ndrkurrikulare.

Aftsia e menazhimit t informacionit9.1.1. Msuesi, gjat prgatitjes pr msim, prdor

burime10 plotsuese t informacionit prve tekstit tnxnsit.9.1.2. Planifikon vizita t nxnsve n institucione,

ekspozita, muze, kompani biznesi etj.9.1.3. Planifikon vzhgime nga nxnsit t dukurivenatyrore ose shoqrore.9.1.4. U krkon nxnsve dhe i ndihmon t pasurojndhe thellojn prmbajtjen e tekstit duke prdorur burimet tjera t informacioni.9.1.5. U krkon nxnsve t analizojn n klasfragmente t tekstit t nxnsit ose t nj materiali tshkruar pr t kuptuar termat-ky, konceptet kryesoredhe paqartsit.Aftsia e t menduarit kritik

9.1.6. Zbaton rregullisht strategjit e kultivimit te nxnsitt aftsis s t menduarit kritik (t menduarit analitik).9.1.7. Nxnsit i gjykojn idet, dukurit e ngjarjet ngakndvshtrime t ndryshme.9.1.8. Nxit frymn e debatit mes nxnsve.9.1.9. U krkon rregullisht nxnsve t argumentojnmjaftueshm prgjigjet e tyre.9.1.10. Nxit nxnsit ti drejtojn pyetje.9.1.11. Nxit nxnsit ti drejtojn pyetje njri-tjetrit, ndrsa

parashtrojn zgjidhjet ose interpretimet e tyre.Aftsia e t menduarit krijues

9.1.12. Zbaton rregullisht strategjit e kultivimit tenxnsit t aftsis s t menduarit krijues.9.1.13. I nxit nxnsit q pr nj krkes t gjejn jovetm nj zgjidhje.

10) Prdor botimet n ndihm t msuesit, botime shkencore, shfrytzon internetin, bisedon me specialist qkan t bjn me aspekte t prmbajtjes lndore etj.


37/115

38

9.1.14. U shtron rregullisht nxnsve krkesa q kandisa prgjigje t mundshme.9.1.15. U krijon rregullisht nxnsve mundsin t pr-

ballen me krkesa q prmbajn sfida t papritura.9.1.16. U shtron rregullisht nxnsve krkesa ku nevojitetgjykimi, opinioni a interpretimi vetjak.9.1.17. Demonstron entuziazm ndaj krijimtarive tnxnsve.

Aftsia e puns s pavarur individuale dhe n grupet vogla nxnsish9.1.18. Msuesi sht i aft t organizoj pun produktiveme grupe t vogla nxnsish brenda n klas.9.1.19. Gjat ors msimore, msuesi organizon her pashere pun n grupe t vogla nxnsish, duke filluar ngagrupi i nxnsve t nj banke/tryeze.9.1.20. Zbaton strategjit dhe metodat e aftsimit t nx-nsve pr pun t pavarur individuale brenda n klas.9.1.21. sht i aft t przgjedh, sipas dobis prnxnsit, midis puns individuale t nxnsve, puns s

tyre me grupe t vogla dhe puns me t gjith klasn.Aftsia e zgjidhjes s situatave problemore9.1.22. Msuesi shtron rregullisht krkesa, pr t cilatnevojitet t zbatohen aspekte t teoris s zgjidhjes ssituatave problemore.9.1.23. Msuesi shtron rregullisht krkesa, n t cilatzbatohen metoda t ndryshme t analizs s t dhnavesipas teoris s zgjidhjes s situatave problemore.9.1.24. Msuesi shtron rregullisht krkesa, n t cilatzbatohen metoda t ndryshme t hartimit t planit tzgjidhjes sipas teoris s zgjidhjes s situatave problemore.9.1.25. Msuesi shtron rregullisht krkesa, n t cilat

prdoren metoda t ndryshme t zbatimit t planit tzgjidhjes sipas teoris s zgjidhjes s situatave problemore.9.1.26. Msuesi shtron rregullisht krkesa, n t cilatzbatohen metoda t ndryshme t vlersimit t zgjidhjessipas teoris s zgjidhjes s situatave problemore.


38/115

39

Aftsia e qndrimit etiko-social9.1.27.Msuesi i jep mundsin secilit nxns t ushtrohetq t mbaj qndrim etik aktiv ndaj ngjarjeve, dukurive,

pikpamjeve e sjelljeve n klas, shkoll dhe shoqri.Temat ndrkurrikulare9.1.28. Msuesi zhvillon temat ndrkurrikulare n lndne tij.Aftsia e komunikimit n gjuhn shqipe

9.1.29. Msuesi komunikon qart, sakt dhe kuptueshmme nxnsit, me nj fjalor t pasur, me fjali tmirstrukturuara dhe duke respektuar drejtshkrimin dhedrejtshqiptimin e gjuhs standarde.9.1.30. Qorton vazhdimisht sprovat me shkrim t nx-nsve pr nga saktsia e drejtshkrimit, fjalori i prdorur,struktura e fjalive dhe e shtjellimit.9.1.31.Qorton vazhdimisht prgjigjet me goj t nxnsve

pr nga saktsia e drejtshqiptimit, fjalori i prdorur,struktura e fjalive dhe e shtjellimit.Aftsia e prdorimit t matematiks9.1.32. U jep mundsin nxnsve t prdorin gjat orsmsimore njohurit matematike t nxna n shkoll, pr

prvetsimin m t thell t lnds.9.1.33. N detyrat e shtpis ka, her pas here, krkesaku prdoret matematika.9.1.34. N provimet me shkrim ka, her pas here,krkesa ku prdoret matematika9.1.35. N projektet kurrikulare prdoret her pas herematematika.Aftsia e prdorimit t TIK-ut9.1.36. U jep mundsin nxnsve t prdorin gjat orsmsimore njohurit e TIK-ut t nxna n shkoll, pr

prvetsimin m t thell t lnds.9.1.37. N detyrat e shtpis ka, her pas here, krkesaku prdoret TIK-u.9.1.38. N provimet me shkrim ka, her pas here,krkesa ku prdoret TIK-u.9.1.39. N projektet kurrikulare prdoret TIK-u.


39/115

40

TreguesitNnfusha10 Instrumente1 2 3 4

Nivelet evlersimit

Prsritja 1. Msuesi realizonnj prsritje efek-tive me n qendrnxnsin.

10.1.1. Msuesi planifikon dhe realizon or t prsritjess kapitujve.10.1.2. Gjat prsritjes s nj kapitulli, msuesi ka

parsore prvetsimin e thell t koncepteve kryesore tkapitullit dhe zbulimin e lidhjeve mes tyre.

10.1.3. Gjat prsritjes s nj kapitulli, msuesi pr-qendron nxnsit n zbulimin prej tyre t lidhjeve tkoncepteve t kapitullit me ato t kapitujve paraardhst lnds s asaj klase.10.1.4. Gjat prsritjes s nj kapitulli, msuesi pr-qendron nxnsit n zbulimin prej tyre t lidhjeve tkoncepteve t kapitullit me ato t lnds n klasat

paraardhse.10.1.5. Gjat prsritjes t nj kapitulli, msuesi pr-qendron nxnsit n zbulimin prej tyre t lidhjeve tkoncepteve t kapitullit me ato t lndve t tjera.

10.1.6. Gjat prsritjes nxnsit marrin pjes aktivishtn mnyr t pavarur individuale dhe n grupe t vogla.10.1.7. Msuesi prdor metoda11 t larmishme pr nj

prsritje cilsore.10.1.8. Drejtori i shkolls zhvillon nj provim vjetor12

me shkrim n disa klasa pr disa lnd/module.

11) Para ors (orve) msimore t prsritjes dhe pas tyre u jep nxnsve individualisht a n grupe pune detyrashtpie deri n detyra tematike ku nxnsit shfletojn kapitullin, kapitujt paraardhs t asaj lnde dhe t lndve t tjera;ndrtimi i harts s koncepteve t kapitulli etj.

12) Pr kto provime, klasat duhet t przgjidhen me short. Numri i provimeve nuk sht m i vogl se 5% e numritt lndve/moduleve pr t gjitha paralelet e gjimnazit. Ktij provimi vjetor i nnshtrohen jo vetm lndt brtham, poredhe ato me zgjedhje t detyruar dhe t lir.


40/115

41


Nivelet evlersimit

Mjedisi isigurt prt nxnt

1. Klima pozitive dhebesimi jan elementet natyrshme t pro-cesit msimor.

11.1.1. Nxnsit ndihen t lirshm pr t shprehur idet,mendimet dhe zgjidhjet e tyre.11.1.2. Secili nxns ndihet i sigurt pr t shprehur atq mendon dhe mson.11.1.3. Secili nxns sht i lir t lviz n klas pr

nevojat e tij msimore.11.1.4. Msuesi nuk qorton nxnsin para klass.11.1.5. Msuesi nuk lavdron para klass n mnyr t

prsritur nxns t veant.11.1.6. Msuesi nuk mban qndrim negativ ndaj gabimevet nxnsve dhe favorizon diskutimet mes tyre pr t gjetur

prgjigjen e duhur.11.1.7. Klima, q sundon n klas, sht pozitive dheoptimiste.11.1.8. Msuesi krijon n klas nj atmosfer t nxnime emocione t kndshme.11.1.9. Msuesi shfaq entuziazm te nxnsit pr lndne tij.11.1.10. Komunikimi msues-nxns dhe nxns-nxnssht bashkpunues, jo diskriminues pr grupe tndryshme nxnsish n klas.11.1.11. Konfliktet n klas zgjidhen n mnyr konstruk-tive dhe paqsore (msues-nxns, nxns-nxns).11.1.12. Msuesi nuk prdor dhun verbale dhe fizike n klas.11.1.13. Msuesi nuk paragjykon prgjigjet e nxnsve.11.1.14. Mnyrat e vlersimit q prdor msuesi n klas,

motivojn siguri pr t nxnit.11.1.15. Msuesi dhe nxnsit zbatojn n klas rregullat njohura m par nga ata.11.1.16. Zhurma q krijohet n klas konsiderohet"zhurm pune", normale pr nj komunikim q fokusohetn bashkpunimin e puns n ekipe t vogla.


41/115

42


Nivelet evlersimit

Fmijtme nevojat veanta

1. Procesi msimormbshtet fmijt menevoja t veanta.

12.1.1. Msuesi ka identifikuar nxnsit me nevoja tveanta.

12.1.2. Msuesi harton dhe zbaton programe msimoret personalizuara pr nxns me aftsi t kufizuara dhe

pr nxns me nevoja tejet t veanta13.

12.1.3. Msuesi prshtat msimin sipas niveleve t tnxnit t nxnsve.

12.1.4. Materialet msimore q jan przgjedhur prfmijt me nevoja t veanta, jan t prshtatshme prta.

12.1.5. Krkesat dhe detyrat q kryejn fmijt me nevojat veanta, jan n prputhje me aftsit e tyre.

12.1.6. Msuesi i lehtson fmijt me nevoja t veantagjat procesit t nxnies.

12.1.7. Nxnsit me nevoja t veanta mbshteten edhenga nxnsit e tjer.

12.1.8. Msuesi bn komente dhe lavdrime pr produktetdhe arritjet e fmijve me nevoja t veanta.

12.1.9. Msuesi jep detyra shtpie prkatse pr fmijtme nevoja t veanta.

13) Nxns me nevoja tejet t veanta nnkupton fmij t ardhur rishtas nga emigracioni, ata q kan munguarpr arsye shndetsore etj.


42/115

43


Nivelet evlersimit

Vlersimi 1. Vlersimi i nxns-ve sht real dhenxits.

13.1.1. Msuesi bn vlersime t ndryshme, si: me fjal,me komente, me not, me shnime pr produkte dheveprimtari t ndryshme.

13.1.2. Msuesi e bn vlersimin, duke u bazuar tek

objektivat e prcaktuara n planifikimin msimor.13.1.3. Msuesi dhe nxnsit jan t qart pr peshndhe rndsin q ka vlersimi me goj, vlersimi i

provimeve, i projekteve kurrikulare dhe i produkteve tndryshme.

13.1.4. Vlersimi i br nga msuesi shrben si shtysdhe nxitje pr t nxn.

13.1.5. Vlersimi q bn msuesi sht real dhe nprputhje me arritjet e nxnsit sipas objektivavemsimor.

13.1.6. Punimet/produktet m t mira t nxnsveshpallen para klass ose n vende t posame t saj.

13.1.7. Msuesi vlerson me not grupe t ndryshmenxnsish.

13.1.8. Msuesi prdor nj fletore t veant prvlersimin e nxnsve.

13.1.9. Msuesi dhe nxnsit bjn nj prmbledhje tveprimtarive msimore dhe arritjeve t tyre, n fund tors msimore.


43/115

44

STANDARDI

Msuesi prgatit n mnyr sistematike planin ditor, duke respektuar rekomandimet e udhzuesvezyrtar t MASH-it. Plani ditor sht rrjedhoj organike e krkesave q synon kurrikula lndore prmesobjektivave t saj. Msuesi mbshtetet thellsisht te parimet e t nxnit q sugjeron kurrikula zyrtare dhe tekobjektivat lndor. Ai zgjedh metoda, teknika msimore t frytshme pr tematikn e msimit dhe siguron nj

baz materiale e didaktike t nevojshme dhe t prshtatshme. Msuesi e zhvillon vlersimin e nxnsve jovetm si matje, por edhe si nj proces nxits gjat gjith msimit. Procesi msimor reflekton optimizm,

besim, siguri dhe larmi stilesh t nxni. Msuesi e organizon punn n klas duke marr parasysh specifikat enxnsve. Ai ndrton marrdhnie t qarta me ta duke gjeneruar qartsi shpjegimi dhe respektim t diversitetitt tyre. Nga ana tjetr, ai prpiqet t kultivoj tek nxnsit aftsit ndrkurrikulare. Ana shkencore e msuesitsht e nj niveli t lart. Mbshtetja dhe lehtsimi i t nxnit identifikohet qart n msim, pasi ky procesmbshtetet n punn individuale dhe me ekipe. Planifikimi dhe zbatimi i planit ditor prmbushin m s mirisynimet dhe objektivat e kurrikuls zyrtare.

NIVELI 1Msuesi paraqet n planin ditor objektivat e arritjeve pr tri nivele, t lidhura ngusht me njohurit,

aftsit dhe qndrimet q synohen n fund t ors msimore.

Objektivat e arritjeve jan n prputhje me krkesat e programit lndor (standardeve). Metodat eprzgjedhura ndihmojn nxnsit pr arritjen e objektivave msimore. Msuesi diskuton me nxnsit qllimete veprimtarive q do t kryejn dhe u jep shpjegimet e duhura pr t'u lehtsuar procesin. Shpjegimet,ekspozimet, udhzimet e msuesve jan kurdoher t qarta, t zgjedhura me kujdes dhe n prshtatje menivelin e njohurive. Msuesit bashkveprojn efektivisht me t gjith klasn, grupet e nxnsve dhe individt.Diskutimet e msuesit me nxnsit nxitin t menduarit krijues e kritik dhe krijojn besim tek kta t fundit.Kur ndeshen vshtirsi n t nxn, bhen prpjekje pr t identifikuar dhe ndrequr gabimet. Mjedisi fizik iklass sht n prputhje me modelet msimore t przgjedhura (vendosja e bankave, paraqitja e mjetevedhe e materialeve msimore). Msuesi prpiqet t kultivoj te nxnsit aftsi ndrkurrikulare. Ana shkencoree tij sht e mir. Msuesi dhe nxnsit jan t familjarizuar me prdorimin e sakt t mjeteve didaktike. N

klas sht krijuar nj mjedis msimor i till q inkurajon nxnsit t kryejn pun me cilsi t lart. Lavdrimiprdoret me efektivitet, pr t inkurajuar dhe pr t ndrtuar besimin te nxnsit. Nxnsit jan t motivuarpr t punuar mir dhe me entuziazm.

Detyrat e shtpis jan kurdoher t planifikuara mir dhe synojn n vazhdimsi rritjen e nivelit tnxnsit dhe lehtojn nxnien, sidomos pr fmijt me nevoja t veanta..

Metodat e vlersimit jan prcaktuar n prputhje me objektivat msimor.


44/115

45

NIVELI 2Pasqyrimet n ditar japin ide t qarta pr konceptimin e ors s msimit. Objektivat e arritjeve pr orn

e msimit,prgjithsisht, formulohen drejt. Metodat e prdorura jan t larmishme dheprgjithsishtmbajnparasysh gjendjen e klass dhe veorit e lnds. N prgjithsi shpjegimet, demostrimet e msuesit jan tqarta dhe t kuptueshme, por nuk diskutohen gjithnj qllimet e veprimtarive q nxnsit do t realizojn.Msuesit prpiqen t bashkveprojn me efektivitet me t gjith klasn, grupet dhe individt. Diskutimet e

prbashkta, msues-nxns, nxitin t msuarit. Ka prpjekje t mira edhe pr t nxitur kontributet e nxnsve,t cilat n prgjithsi vlersohen. Duket se msuesi njeh teknikat e t pyeturit dhe prgjithsisht i prdor ato.

Prgjigjet e nxnsve dgjohen me kujdes dhe vlersohen me efektivitet. Prfshirja e nxnsve sht eknaqshme dhe bhen prpjekje t mira pr t identifikuar gabimet edhe pr t'i riparuar ato.

Mjedisi fizik i klass sht n funksion t metodave t przgjedhura (vendosja e bankave, paraqitja emjeteve dhe materialeve msimore). Msuesi ka nj formim t mir shkencor, por ai nuk merr n konsideratsi duhet trajtimin e situatave ndrkurrikulare.

Ka prpjekje pr krijimin e mjedisit msimor inkurajues q nxnsit t bjn pun me cilsi. Nxnsitprgjithsishtmotivohen pr arritjet e rezultateve t krkuara. Mendimi i pavarur i nxnsve nuk nxitet nmnyr t vijueshme dhe reflektimi i tyre ndaj ideve sht rastsor. Nxnsit punojn n grupe, por ata endenuk kan nj fizionomi t kristalizuar mir pr rolet e tyre n grup.

Detyrat e dhna n klas dhe detyrat e shtpis jan n prgjithsi t planifikuara mir dhe synojn n

vazhdimsi rritjen e niveleve t nxnsve.Metodat e vlersimit hartohen n prputhje me qllimet e prcaktuara. Ka prpjekje pr nj spektr t

gjer dhe t prshtatshm metodash vlersimi, formale dhe joformale, pr t br gjykime rreth progresit tnxnsit. Nprgjithsi mbahen parasysh objektivat dhe dokumentimi i vlersimit sht i rregullt.

NIVELI 3Shnimet n ditar pasqyrojn strukturn e sakt, por nuk planifikojn veprimtarit msimore, t detajuara

pr procesin e msimdhnies. Objektivat e ors s msimit nuk formulohen gjithnj qart dhe sakt. Janbr prpjekje pr t hartuar objektivat e arritjeve (tri nivele), detyrat, veprimtarit, por metodat e msimdhniesdhe t t nxnit nuk jan t atilla q t ndihmojn nxnsin pr arritjen e objektivave msimore. Ka nj far

variacioni n metodat e msimdhnies, por shkalla e saj sht e kufizuar dhe aktivizimi i nxnsit l pr tdshiruar. Msuesi nuk merr n konsiderat trajtimin e situatave ndrkurrikulare dhe ka raste t pasaktsiveshkencore.

Metoda dhe teknikat nuk jan gjithnj t prshtatshme me realizimin e objektivave t prcaktuara.Shpjegimet, udhzimet e msuesve shpesh krkojn qartsime t mtejshme. Msuesit nprgjithsinuk ua


45/115

46

sqarojn nxnsve qllimin e veprimtarive q do t kryejn. Msuesi bashkvepron her pas here me t gjithklasn, grupet dhe individt, por cilsia e dialogut msues- nxns nprgjithsinuk nxit t msuarit efektiv.Ka dobsi t tilla, si: mosdshir pr t vlersuar kontributet e nxnsve, shumica e pyetjeve q u drejtohennxnsve krkojn prej tyre informacion faktesh, ka munges drejtimi dhe kontrolli pr prgjigjet e nxnsve,si dhe pamjaftueshmri pr njohjen e vshtirsive t t msuarit. Ritmi i t msuarit ose sht shum i ult osetepr i shpejt dhe pengon nxnsin n arritjen e objektivave msimore.

Mjedisi fizik i klass nuk sht prshtatur n funksion t modeleve t ndryshme msimore (vendosja ebankave, paraqitja e mjeteve dhe materialeve msimore).

Vetm msuesi prdor baz materiale t rastsishme, n varsi t veprimtarive msimore. Jan rastsoreprpjekjet pr t inkurajuar punn e mir dhe pr t prmirsuar motivimin e nxnsve. Nxnsit rrall marrinprgjegjsi pr t msuarit e tyre. Ata nuk jan sistematik dhe nuk punojn mir kur nuk jan nn kontroll tdrejtprdrejt. Ata kryejn at q u krkon msuesi, por jan pjesmarrs pasiv n proces, e si rrjedhoj, tshprqendruar n msim. Nxnsit punojn rrall n grupe. Trsia e veprimtarive prputhet rastsisht meinteresat dhe prirjet e nxnsve. Edhe pse jepen detyra shtpie, ato nuk jan t studiuara si duhet, nuk jan t

przgjedhura pr fmijt me nevoja t veanta. Qortimi i tyre sht m shum sporadik e nuk ndikon n ornpasardhse. Nxnsit i prgjigjen me ndrgjegje detyrave q u jep msuesi, por puna e klass sht ekarakterizuar nga mungesa e entuziazmit dhe nxnsit kan pak mundsi pr t ushtruar iniciativn.

Prdoret nj shkall e kufizuar metodash e procedurash vlersimi dhe kto nuk jan kurdoher t

prshtatshme pr vlersimin e progresit drejt objektivave t kurrikuls. Informacioni i regjistruar sht ipaprshtatshm dhe jo shum i dobishm.

NIVELI 4Nuk ka asnj prpjekje pr t hartuar objektiva arritjeje me tri nivelet dhe pr t planifikuar metodologji

efektive n prgatitjen ditore t msuesit. Objektivat e arritjeve nuk jan n prputhje me krkesat e programitlndor (standardeve) dhe metodat e puns nuk ndihmojn nxnsit pr arritjen e objektivave msimore.Msimdhnia sht tepr monotone. N shpjegimet dhe udhzimet e msuesve mungon qartsia e duhur.

Nxnsve nuk u sqarohet paraprakisht se pr far do t punojn. Msuesi dhe nxnsit nuk japin nj"feedback" pr shkalln e arritjes s objektivave msimore t vendosura. Ritmi i t msuarit sht shum i ult

dhe trsia e veprimtarive nuk prputhet me interesat e prirjet e nxnsve. Prgjithsisht nuk bashkveprohetme grupe nxnsish dhe aktivizimi i individve sht i rastit dhe sporadik, pa nj plan t menduar e perspektiv.Informacioni q vjen nga prgjigjet e nxnsve nuk prdoret me efektivitet pr t ndrtuar msimin. Msuesinuk bn asnj prpjekje pr t identifikuar dhe ndrequr gabimin q sjell vshtirsi n realizimin e veprimtarive.

Mjedisi fizik i klass nuk mundson prdorimin lehtsisht t modeleve t ndryshme msimore (vendosja


46/115

47

e bankave, paraqitja e mjeteve dhe materialeve msimore). Nxnsit nuk kan mjetet m t domosdoshmeindividuale pr pjesmarrje ndrvepruese n procesin msimor.

Mungojn prpjekjet pr krijimin e nj klime pozitive n klas. Nxnsit nuk u prgjigjen me dshirkrkesave t msuesit, shpesh u mungon inisiativa. Msuesi vlerson rrall prpjekjet dhe arritjet e nxnsve,

bn vlersim, kryesisht, kur vendos not.Mungon motivimi i nxnsve pr pun. Ata jan pasiv dhe thjesht riprodhues t njohurive q msojn.

Nuk nxitet aktivizimi i tyre dhe as pavarsia e mendimit. Puna n grup sht e panjohur pr ta. Msuesi nuk kaidentifikuar nxnsit me nevoja t veanta.

Detyrat e shtpis jepen rrall dhe n mnyr t pastudiuar. Detyrat e dhna n klas nuk synojnnivele m t larta t formimit t nxnsit dhe lehtsim, sidomos pr fmijt me nevoja t veanta. Ato nukkorrigjohen ose korrigjohen rastsisht dhe prciptazi.

Vlersimi sht rastsor dhe i pamjaftueshm n planin sasior dhe i pasistemuar. Informacioni i grumbulluarsht jo vetm i pamjaftueshm, por edhe i pavlefshm pr t prgjithsuar rezultatet e nxnsve.

FUSHA III. KLIMA DHE ETIKA N SHKOLL

Klima e shkolls sht nj koncept shum i gjer q prfshin dimensionet fizike, psiko-sociale dhe t

t nxnit. Ajo prshkruan mjedisin q ndikon tek sjellja e msuesve dhe e nxnsve, prfshin opinionet dhebesimet q ekzistojn dhe karakterizojn shkolln. Klima e shkolls i referohet organizimit n nivel shkolledhe klase, i referohet "ndjesis" s nj shkolle dhe sht e ndryshme nga njra shkoll n tjetrn.

Shkolla luan nj rol thelbsor n krijimin e klims s saj. Ajo kujdeset pr nj klim t mir shkollore qkarakterizohet nga nj ekuilibr midis mbshtetjes dhe nxitjes. Mbshtetja nnkupton krijimin e nj mjedisi t

pastr, motivues dhe t sigurt brenda dhe jasht klasave. Msuesit tregojn respekt ndaj nxnsve dhe nukmerren me dallimet individuale t nxnsve. Ata kujdesen q nxnsit t kuptojn vlern dhe respektin reciprokdhe e vn theksin n sjelljet dhe qndrimet e tyre pozitive.

Klima e shkolls reflekton idet e prbashkta, vlerat, vizionin dhe besimin, t cilat i japin shkollsidentitetin dhe standardet pr sjelljen e pritshme. Klima reflektohet n atmosfern e shkolls dhe kodin moral.

Klima n shkoll reflekton aspekte fizike dhe psikologjike q jan t ndjeshme ndaj ndryshimit dhesigurojn parakushtet e nevojshme pr zhvillimin e msimdhnies dhe t t nxnit.

Mjedisi fizik dhe psiko-social nuk veprojn n mnyr t pavarur nga njri-tjetri. Nj mjedis i mir fiziknxit ndrveprimin social dhe anasjelltas, ndrveprimi social krijon nj ambient t ngroht dhe afektiv.

Nj mjedis fizik mikprits dhe me synim t msuarit sht nj nga elementet m t rndsishme przhvillimin e nj sistemi arsimor me cilsi dhe barazi.


47/115

48

Etikaprfshin artikulimin e sjelljeve t mira dhe t zakoneve q profesionistt e arsimit krkojn,detyrat q ata duhet t ndjekin dhe rrjedhojat e mvonshme t sjelljeve t tyre. Etika nnkupton tvepruarit n nj mnyr q tregon respekt pr dinjitetin njerzor dhe siguron nj shrbim profesional tnj cilsie t lart. Nse respektohet si duhet kodi etik, cilsia e shrbimit n fushn e arsimit do trritet ndjeshm.

Ajo tenton t parandaloj sjellje q jan kundr normave etiko-morale dhe shrben si mjet mbrojtspr msuesit-nxnsit-drejtuesit-komunitetin.

Kodi i etiks sht nj dokument i bazuar n tri vlera:

integriteti profesional dhe personal, respekti, prgjegjshmria.

Si ndikon klima dhe etika n performancn e shkolls?

Klima n shkoll sht nj element i rndsishm q ndikon n prmirsimin e performancs akademikedhe reformave t shkolls. Nj klim pozitive, e qndrueshme n shkoll nxit zhvillimin e t rinjve dhe nevojne t msuarit pr nj jet produktive dhe t knaqshme n nj shoqri demokratike.

Nj klim e mir n shkoll ndikon n arritjen e rezultateve t larta dhe t nj shndeti t mir psiko-social. Ajo ndikon n rritjen e vetvlersimit, uljen e ankthit, depresionit t fmijs dhe abuzimit me substancat

alkoolike dhe narkotike, devijancat, uljen e mungesave dhe braktisjen e shkolls.Msuesit duhet t edukojn nxnsit me virtyte qytetarie, si: integritet, zell, prgjegjshmri, bashkveprim,

besnikri dhe respekt pr njerzit, ligjin, pr t tjert dhe vetveten. Nj klim pozitive n shkoll siguron njmjedis t prshtatshm pr rritje personale dhe sukses akademik njkohsisht.

Prshkrimi i nnfushaveMjedisi fizik. Nj gjendje fizike e mir e shkolls prfshin nj ambient t pastr, t mirmbajtur,

trheqs dhe motivues. Ai ka nj efekt nxits pr t gjith aktort e prfshir n procesin e msimdhnies dhet nxnies. Shkolla duhet t krijoj kushtet e nevojshme q msuesit dhe nxnsit t punojn me efikasitet.Kjo do t thot q klasat t ken kushte dhe pajisje shkollore t prshtatshme dhe funksionale, si: laborator,

kabinete, palestra dhe hapsira t tjera. Shkolla duhet t siguroj kushte t nevojshme q msuesit t punojnedhe gjat kohs q nuk kan msim. Aspekte t tjera t rndsishme t mjedisit fizik jan: siguria n shkoll,cilsia e ajrit, raporti hapsir-nxns, ndriimi, ngrohja etj.

Mjedisi psiko-social.Stafi dhe nxnsit ndihen krenar pr shkolln e tyre ku promovohen vlera, si:ndershmri, barazi dhe qytetari. Mjedisi sht kurdoher mikprits dhe atmosfera pozitive sht karakteristik


48/115

49

e shkolls. Puna e msuesve n klas shrben si baz pr t krijuar nj klim pozitive dhe mbshtetse.Parandalimi i diskriminimit sht nj aspekt i rndsishm i puns me nxnsit. Ata duhet t pranohen ashtu si

jan, duke respektuar prejardhjen e tyre. Disiplina n shkoll dhe n klas sht nj tjetr faktor shum irndsishm. Ajo krkon zbatimin e rregullores s brendshme t shkolls, t rregullave dhe kodit t sjelljes.Motivimi i nxnsve, msuesve dhe prindrve prek t gjitha aspektet e jets n shkoll. Nxnsit, msuesitdhe prindrit nprmjet vendimmarrjes kontribuojn n zhvillimin pozitiv t shkolls.

Mjedisi i t nxnit.Pr arritjen e objektivave, detyrat, veprimtarit msimore, edukative zgjidhen nprshtatje me nevojat dhe prirjet e nxnsve. N prputhje me krkesat e programit, ritmi i t msuarit

ndihmon nxnsit n arritjen e objektivave dhe veprimtaria msimore-edukative mban parasysh edhe interesate zhvillimit t nxnsit.

Disa nxns kan nevoj pr mbshtetje dhe trajtim t veant sipas nevojave t tyre specifike. Shkolladuhet t njoh nevojat q ata kan, t qartsoj natyrn e problemit dhe t ndrtoj nj plan pune meobjektiva dhe burime t nevojshme pr realizimin e tyre. Komunikimi, bashkpunimi dhe konfidencialiteti janaspekte t rndsishme q sigurojn nj klim t mir shkollore, e cila reflektohet n marrdhniet midismsuesve dhe nxnsve gjat situatave msimore, si dhe midis stafit t shkolls dhe nxnsve jasht msimit.Midis nxnsve, msuesve dhe drejtuesve t shkolls mbizotron n do moment frym bashkpunimi dherespekti reciprok. Nxnsit dhe msuesit ndihmojn dhe mbshtesin njri-tjetrin.

Lidhja e shkolls me prindrit dhe komunitetit. sht shum e rndsishme pr shkolln q prindrit

t ken nj prshtypje sa m t mir dhe t ndihen t prfshir n jetn e shkolls. Ajo duhet t bj maksimuminn prfshirjen e prindrve n shkoll nprmjet informacionit q u jep n takimet me prindrit. Prindritinformohen n mnyr t qart pr t gjith punn e shkolls dhe ecurin e fmijve t tyre.

Shkolla gjithashtu kontribuon efektivisht n jetn e komunitetit dhe punon me t duke marr pjes nngjarje e veprimtari lokale. Ajo realizon veprimtari n t cilat merr pjes edhe komuniteti. Kur sht e nevojshme,shkolla realizon veprimtari pr t aftsuar antart e komunitet pr t'u angazhuar n punt e tyre.

Lidhja e shkolls me institucionet e tjera, grupet e interesit dhe OJF-t.Nj shkoll, sado emir, nuk mund t zhvillohet e t rritet cilsisht n vijimsi duke mbetur brenda mureve t veta. Shkolla vendoslidhje me shkollat e tjera, institucionet arsimore, pushtetin vendor, grupe t tjera t interesit, si dhe me OJF-t,me qllim prmirsimin e cilsis s puns s saj, duke realizuar shkmbimin e informacionit pr nevojat e

nxnsve. Krkohet q shkolla t prdor mir prvojn e fituar nga ky bashkpunim, n mnyr q tprmirsoj cilsin e saj.


49/115

50


Nivelet evlersimit

Mjedisifizik

1. Shkolla mirmbandhe kujdeset pr higji-enn n shkoll dheklasa.

2. Shkolla ka mjedisefizike t prshtatshme

pr zhvillimin e proce-sit msimor.

3. Shkolla zbaton udh-zimet zyrtare pr num-rin e nxnsve n klasa.

4.Shkolla siguron mje-dise t sigurta dhe t

p rshta tshme p rnxnsit.

1.1.1. Shkolla pastrohet do dit nga personeli mbshtets,por dhe mirmbahet nga nxnsit dhe personeli i saj.

1.1.2. Shkolla ka dekorim trheqs.

1.1.3. Klasat dhe mjediset e tjera kan mjedis motivues

pr procesin msimor.

1.2.1. Raporti nxns-hapsir sht n prputhje menormat zyrtare t mjediseve fizike t shkolls.

1.2.2. Laboratort, kabinetet e shkolls, palestra dhehapsirat e tyre jan funksionale dhe n prputhje menormat zyrtare t mjediseve fizike t shkolls.

1.2.3. Cilsia e ndriimit sht brenda normave zyrtarepr zhvillimin normal t procesit msimor.

1.2.4. Shkolla siguron ngrohjen e mjediseve t saj.

1.2.5. Cilsia e ajrit n shkoll sht brenda normave fizikedhe e prshtatshme pr zhvillimin e procesit msimor.

1.2.6. Shkolla ka mjedise t prshtatshme pr tualetet enxnsve dhe t personelit.

1.3.1. sht zbatuar ndarja territoriale e vendbanimit tnxnsve sipas miratimit t DAR/ZA-s.

1.3.2. sht zbatuar kriteri zyrtar pr numrin e nxnsven klasa.

1.3.3. Jan marr parasysh nevojat e nxnsve n

organizimin dhe krijimin e klasave.

1.4.1.Nxnsit ndihen t sigurt n mjediset e shkolls.

1.4.2. Shkolla zbaton nj plan edukativ me fokus veprim-tarit edukuese kundr dhuns dhe sjelljeve t rrezikshme.


50/115

51

1.4.3. Mjedisi i shkolls sht n prputhje me standardetzyrtare pr sigurin fizike n shkoll (rrethimi i oborrit,kangjellat dhe gjersia e shkallve, shkallt e jashtme,fikse zjarri, kutia e ndihms s shpejt).


Nivelet evlersimit

Mjedisipsiko-social

1. Shkolla ka krijuaridentitetin dhe krena-rin e vet.

2. Shkolla ka planedukativ me fokusveprimtarit eduku-

ese kundr dhuns dhesjelljeve t rrezikshme.

3. Shkolla respektondiversitetin e grupeve.

4. Shkolla ka rregullo-re t brendshme.

5. Nxnsit, msuesit,drejtuesit dhe prind-rit kontribuojn n

2.1.1. Shkolla ka hartuar edhe ekspozuar historikun e saj.2.1.2. Shkolla ka kndin e krenaris n vite.2.1.3. Shkolla ka uniformn e saj2.1.4.Nxnsit jan prfshir n przgjedhjen e uniformsq mbajn.2.1.5. Msuesit prdorin uniform pune n shkoll.2.2.1. Shkolla harton nj plan edukativ me fokus veprim-tarit edukuese kundr dhuns dhe sjelljeve t rrezik-shme.

2.2.2. Shkolla zbaton nj plan edukativ me fokusveprimtarit edukuese kundr dhuns dhe sjelljeve trrezikshme.2.3.1. Msuesi respekton diversitetin e nxnsve n shkoll(gjinia, mosha, raca, etnia, feja, inteligjencat).2.3.2. Msuesi nuk prdor stigmatizim dhe shenjadiferencimi negativ n trajtimin e nxnsve.2.4.1. Shkolla zbaton rregulloren e saj t brendshme, ecila sht n prputhje me aktet ligjore zyrtare.2.4.2.Nxnsit, msuesit dhe prindrit jan prfshir nhartimin e rregullores s shkolls.

2.4.3. Kshilli i disiplins i shkolls sht funksional nzbatimin e rregullores s shkolls.2.5.1. Nxnsit, msuesit dhe prindrit marrin pjes nvendimmarrjen e shkolls.2.5.2. Qeveria e Nxnsve sht funksionale.


51/115

52

2.5.3. Bordi i Prindrve funksionon.2.5.4. Bordi i Shkolls dhe komuniteti ndikojn nkrijimin e nj klime pozitive.

2.6.1. Shkolla prdor teknika t shumllojshme pr njvlersim t prgjithshm t progresit dhe perceptimit tsaj nga komuniteti.

vendimmarrjen eshkolls.

6. Shkolla identifikonmendimin dhe per-ceptimin e nxnsve,msuesve dhe prin-

drve pr shkolln.


Nivelet evlersimit

Mjedisi it nxnit

1. Msuesi respektont drejtat, dinjitetin,konfidencialitetin enxnsve.

2. Msuesi prdorkomunikim t fryt-shm me nxnsit.

3. Msuesi krijonmarrdhnie bashk-

punimi dhe respektime kolegt e tij.

4. Msuesi respektont drejtat dhe konfiden-cialitetin e kolegve.

3.1.1. Msuesit jan t mirinformuar rreth t drejtavet nxnsve.

3.1.2. Msuesit dhe drejtuesit respektojn t drejtat enxnsve.

3.2.1. Shkolla ka nj komunikim t mir midis msuesvedhe nxnsve.

3.2.2. Msuesit mbajn qndrim pozitiv ndajpikpamjeve t ndryshme t nxnsve.

3.2.3. Msuesit jan t aft t menazhojn dhe tzgjidhin konfliktet n shkoll.

3.3.1. Msuesit bashkpunojn midis tyre pr nevojaprofesionale duke treguar respekt ndaj njri-tjetrit.

3.3.2. Msuesit mbshtetin mendimet e njri-tjetrit nekipet kurrikulare.

3.3.3. Msuesit arrijn t zgjidhin mosmarrveshjet qlindin midis tyre.

3.4.1. Msuesit respektojn t drejtat dhe konfiden-cialitetin e kolegve dhe t drejtuesve t shkolls.


52/115

53


Nivelet evlersimit

udhezuesi i shkolles

Documents