udhëzimi adiminstrativ nr.2006/01 administrativno uputstvo br. 2006/01 ... · pdf...
TRANSCRIPT
UNMIK IPVQ
INSTITUCIONET E PËRKOHSHME TË VETQEVERISJES
PRIVREMENE INSTITUCIJE SAMOUPRAVLJANJA
PROVISIONAL INSTITUTIONS OF SELF-GOVERNMENT
QEVERIA E KOSOVËS/ MINISTRIA E BUJQËSISË, PYLLTARISË DHE ZHVILLIMIT RURAL
VLADA KOSOVA/ MINISTARSTVO POLJOPRIVREDE, ŠUMARSTVA I RURALNOG RAZVOJA
GOVERNMENT OF KOSOVA/MINISTRY OF AGRICULTURE, FORESTRY AND RURAL DEVELOPMENT
UDHËZIMI ADIMINSTRATIV Nr.2006/01
ADMINISTRATIVNO UPUTSTVO Br. 2006/01
ADMINISTRATIVE INSTRUCTION No. 2006/01
PËR CERTIFIKIMIN E THERTOREVE, FABRIKAVE PËR PËRPUNIMIN E MISHIT DHE INSPEKTIMIN E TYRE
O SERTIFICIRANJU KLANICA I FABRIKA ZA PRERADU MESA I NJIHOVOM INSPEKTOVANJU
FOR CERTIFICATION OF SLAUGHTERHOUSES, MEAT PROCESSING PLANTS AND THEIR INSPECTION
Ministri i Ministrisë së Bujqësisë,
Pylltarisë dhe Zhvillimit Rural, duke u
bazuar në:
Rregulloren e UNMIK-ut nr. 2001/19 të
datës 13 shtator 2001 mbi Degën e
Ekzekutivit të Institucioneve të
Përkohshme të Vetëqeverisjes në Kosovë,
neni 1.3 pika (d) dhe Ligjit për Veterinarinë
Nr. 2004/21 të dt. 30 korrik 2004, neni 42,
paragrafi 42.1 dhe 42.2.
Nxjerr sa vijon:
UDHËZIM ADMINISTRATIV MA-NR
01/2006
Për Certifikimin e Thertoreve,
Fabrikave për Përpunimin e Mishit dhe
Inspektimin e tyre
Qëllimi
Neni 1
Me këtë udhëzim administrativ me
qëllim të sigurisë së ushqimit përcaktohen
kushtet të cilat duhet plotësuar objekti që të
Ministar Ministarstva poljoprivrede,
šumarstva i ruralnog razvoja, na osnovu
Uredbe UNMIK-a 2001/19 od 13
septembra 2001 o Izvršnom ogranku
Privremenih institucija samouprave na
Kosovu, član 1.3 tačka (d) i Zakona o
veterinarstvu br. 2004/21 od 30 jula 2004,
član 42, stav 42.1 i 42.2,
Donosi sledeće:
ADMINISTRATIVNO UPUTSTVO
MA-BR. 01/2006
O sertificiranju klanica i fabrika za
preradu mesa i njihovom inspektovanju
Cilj
Član 1
Ovim Administrativnim upustvom
u cilju bezbednosti hrane, utvrĎuju se
uslovi koje treba ispuniti objekat da bi se
Taking in to account UNMIK
Regulation 2001/19 of September 13th
2001 on Executive branch of the
Provisional Institutions in Kosovo;
Article 1.3 point (d), and Veterinary
Law No. 2004/21, of July 30 2004,
Paragraph 42.1 and 42.2, The Minister
of the Ministry of Agriculture, Forestry
and Rural Development.
Issues:
ADMINISTRATIVE
INSTRUCTION MA - NO. 01/2006
For certification of Slaughterhouses,
Meat Processing Plants and their
Inspection
Objective
Article1
By this Administrative
Instruction are defined conditions
certifikohet si thertore apo si fabrikë për
përpunimin e mishit si dhe inspektimi i
objekteve, kafshëve për therje, mishit dhe i
produkteve të tija.
Kushtet e përgjithshme
Neni 2
1. Objektet për therjen e thundrakëve,
njëthundrakëve, shpezëve dhe lepujve,
duhet të kenë hapësira të cilat nga ana
teknologjike duhet të jenë funksionale dhe
teknikisht duhet të jenë të pajisura me
hapësira për:
1) pranimin dhe vendqëndrimin e
përkohshëm të kafshës për therje.
2) therjen e kafshëve.
3) përpunimin e lukthit dhe zorrëve.
4) ftohje dhe ngrirje.
5) ndarjen e trupave në çerekë.
6) përpunimin e yndyrës dhe shkrirjen
e dhjamit.
7) deponim të mishit.
8) larje dhe pastrim të mjeteve të
punës.
9) prodhime që nuk konsumohen dhe
konfiskate.
10) inspektoratin veterinar.
11) inspektimin e mishit në trihinellë.
12) Gardëroba dhe nyjet sanitare.
sertificirao kao klanica ili kao fabrika za
preradu mesa kao i inspektovanje
objekata, ţivotinja za klanje, mesa i
njegovih proizvoda.
Opšti uslovi
Član 2
1. Objekti za klanje kopitara,
jednokopitara, ptica i kunića, treba da
raspolaţe prostorima koji sa tehnološke
strane treba da budu funkcionalni i
tehnički opremljeni prostorijama za:
1) prijem i privremeni smeštaj
ţivotinja za klanje,
2) klanje ţivotinja,
3) preradu ţeluca i creva,
4) rashlaĎenje i zamrzavanje,
5) komadanje trupaca u četvrtine,
6) preradu masti i topljenje loja,
7) uskladištenje mesa,
8) pranje i čišćenje radne opreme,
9) proizvode koji se ne
konzumiraju i za konfiskante,
10) veterinarsku inspekciju,
11) inspektovanje mesa trihinelom,
12) gardarobu i sanitarni čvor,
13) obedovanje i odmor radnika,
14) čišćenje, pranje i dezinfekciju
transportnih sredstava.
which should be fulfilled by the
operator to get a certification as
Slaughterhouse, or meat processing
plant, as well as inspection of the
premises, animals for slaughter, meat
and meat products.
General Conditions
Article 2
1. The premises for slaughter of
the hoofed Animals and Perissodactyls,
poultry and rabbits should have areas,
which by technological side, be
functional and technicali should be
equipped with:
1) Temporarely receiving and
standing arera of the animals for
slaughter
2) Animal Slaughter
3) Stomach and intestine
processing
4) Chilling and freezing
5) Cutting in halfs and quarters
6) Fat processing and melting
7) Meat storage area
8) Cleaning washing and
processing
9) Non consumable products area
10) Veterinary Inspection
11) Meat Inspection on trihinolosis
13) ngrënie dhe pushim të punëtorëve.
14) pastrim, larje dhe dezinfektim të
mjeteve transportuese.
2. Hapësira për pranimin dhe
vendqëndrimin e përkohshëm të kafshës
për therje duhet të ketë vendin për pranimin
e kafshëve,hapësirën për qëndrimin e
kafshëve,vendkalimin për dërgimin e
kafshëve në therje, vendin për përgatitjen e
kafshëve për therje, hapësirën për
vendosjen e kafshëve të sëmura ose të
dyshimta në sëmundje.
3. Nëse në një objekt theren lloje të
ndryshme të kafshëve, ai duhet të jetë i
pajisur me stalla të veçanta për çdo lloj të
kafshëve, gjegjësisht të ndara për kafshë të
mëdha,të imëta dhe për derra. Stallat duhet
të jenë të rrethuara me mure nga betoni ose
metali prej oborrit dhe duhet të jenë të
ndërtuara ashtu që të mos vjen deri të
lëndimi i kafshëve, ndërsa mundësia e
pastrimit e dezinfektimit të tyre duhet të
jetë e lehtë.
Neni 3
Hapësira për vendosjen e kafshëve
të sëmura ose të dyshimta në sëmundje
duhet të jetë plotësisht e ndarë nga pjesa
tjetër e objektit, në mënyrë që të
pamundësohet kontakti me kafshë të
2. Prostorija za prijem i privrmeni
smeštaj ţivotinje za klanje, treba da ima
mesto za prijem ţivotinja, prostoriju za
smeštaj ţivotinja, prelazno mesto za
upućivanje na klanje, mesto za pripremu
ţivotinje za klanje, protoriju za smeštaj
bolesnih i sumnjivih ţivotinja.
3. Ako u jednom objektu kolju se
razne vrste ţivotinja, isti treba da bude
opremljen posebnim štalama za svaku
vrstu ţivotinja, odnosno izdvojenih
posebno za krupnu i za sitnu stoku i za
svinje. Štale treba da budu ograĎene
betonskim metalnim pregradama,
izgraĎenih na način da ne doĎe do
povrede ţivotinja, i da omogući
jednostavniju dezinfekciju i čišćenje
ţivotinja.
Član 3
Prostorije za smeštaj bolesnih ili
sumnjivih ţivotinja, treba da budu
potpuno odvojene od drugog dela objekta,
da ne omogućava kontakt sa zdravim
ţivotinjama, iste se označavaju velikim
12) Wardrobe and sanitation
13) Reastaurant
14) Cleaning washing and
disinfection of the means of
transport
2. Receiving area, temporareliy
standing area of animals for slaughter
should have receiving and temporarely
standing area of animals for slaughter,
passageway for animals to the
destination of slaughter, area for
diseased animals and those suspected
on disease
3. If in one operator are
slaughtered different animals, the
operator should have special stables
any specie of animals, respectively
separated for large and small animals
and hogpens. Stables should be fenced
with concrete walls or from metal, and
must be constructed in such manner
that does not casue injuries of animals,
while the possibility of their cleaning,
disinfection should be easy.
Article 3
Animal placing area of the
diseased animals and those suspected
on disease, should be fully separated
from those from the other part of the
shëndosha dhe e njëjta shënohet me
shkronja të mëdha e të kuqe - KAFSHËT E
SËMURA. Ato hapësira duhet të jenë të
pajisura me vend për fiksim dhe mjete për
kontrollim të kafshëve. Dyshemetë e kësaj
hapësire duhet të kenë nyje të veçantë
sanitare.
Neni 4
Hapësira për përgatitjen e kafshëve
për therje duhet të jetë e ndarë nga hapësira
për therjen e kafshëve dhe ajo hapësirë
duhet të jetë në përputhje me kapacitetin e
hapësirës së kafshëve për therje.
Neni 5
Objekti i thertores dhe ai i
përpunimit të mishit duhet të ketë hapësirë
të veçantë për inspektorin veterinar, e cila
duhet të ketë pjesën për gardërobë dhe
pjesën sanitare së bashku me tavolinën e
punës me kompjuter.
Neni 6
Në afërsi të depos duhet të ekzistojë
baseni ose kontejneri për deponimin e
mbeturinave nga stalla ose nga mjetet
transportuese. Në pjesën e papastër të
slovima crvene boje - BOLESNE
ŢIVOTINJE. Te prostorije treba da budu
opremljene ureĎajem i mestom za
fiksiranje i kontrolu ţivotinja. Podovi ovih
prostorija treba da imaju poseban sanitarni
čvor.
Član 4
Prostorija za pripremu ţivotinja za
klanje, treba da bude odvojena od
prostorije za klanje ţivotinja, ista treba da
bude u skladu sa kapacitetom prostorije za
klanje ţivotinja.
Član 5
Objekat klanice i onaj za preradu
mesa, treba da imaju posebnu prostoriju
za veterinarskog inspektora, koja treba da
ima odreĎen deo za gardarobu, sanitarni
deo, radni sto i kompjuter.
Član 6
U blizini skladišta treba da bude
bazen ili kontejner za stajske otpadke i
otpadke transportnih sredstava. Na
nečistom delu objekta, treba da bude
premise, in a manner to preclude a
contact from healthy animals ,and the
same should be marked with Capital
Letters in red Color DISEASED
ANIMALS. Those areas should be
equiped with fastening place and and
equipment for animal Inspection and
sanitary facilities.
Article 4
Preperation area for animal
slaughter should be seperated from the
area, from the slaughtering area, and
should be in compliance with
slaughtering capacity area.
Article 5
Slaughterhouse and meat
processing plant should be equiped
with special; facilities for Veterinary
Inspector, which should have wardrobe,
and sanitary part, together with
working table and Computer.
Article 6
Nearby the storage area should
be a basin or container for waste
storage or by means of transport. In
objektit duhet të ndërtohet edhe baseni i
mbuluar ose të vendoset rezervuari metalik
për pranimin e përmbajtjeve të
paralukthave nëse nuk është e paraparë në
mënyrë tjetër. Në vendin e pranimit të
përmbajtjeve të paralukthave duhet të
sigurohet uji i ftohët dhe i nxehtë të
temperaturës minimale prej 83 Cº të
rregulluar me termometër dhe kanalizimin
e ujërave të mbetur.
Neni 7
1. Hapësira për therjen e kafshëve
duhet të ketë të ndarë pjesën e pastër nga
ajo e papastër. Me pjesë të papastër
nënkuptohet pjesa e hapësirës në të cilën
kafshët alivanosen, theren, iu largohet
lëkura (rjepen), digjen dhe u hiqet qimja,
futen në ujë apo lagen.
2. Me pjesën e pastër nënkuptohet
hapësira në të cilën bëhet përpunimi i
pjesëve të trupit dhe organeve të tij.
Neni 8
Në hapësirën për therje në të cilën
theren më shumë lloje të kafshëve, linja e
therjes duhet të jetë e ndarë për çdo lloj të
kafshëve veç e veç, dhe atë me mur të
izgraĎen pokriveni bazen ili da se
postavlja metalni rezervoar za smeštaj
predţelučnih delova, ako to nije drugćije
predviĎeno. Mesto za prijem predţelučnih
delova treba da ima hladno i toplu vodu
minimalne temperature od 83 0C, koja se
reguliše toplomerom i kanalizaciju
otpadnih voda.
Član 7
1. Prostorija za klanje ţivotinja treba
da ima čisti deo odvojenog od nečistog
dela. Nečistim delom smatra se, deo
prostorije gde se ţivotinje onesvešćuju,
kolju skida im se koţa (oderu), izgore se u
peći, skidaju im se dlake, stavljaju se u
vodi ili se kvase.
2. Čistim delom se smatra, prostorija
gde se vrši prerada delova trupaca i
njihovih iznutrica.
Član 8
U prostoriju za klanje gde se kolju
više vrsta ţivotinja, linija za klanje treba
da bude posebno odvojena pregradom za
svaku vrstu ţivotinja minimalne visine od
untidy part should be constructed
covered basin, or to be set a metal
tanker to recive contents of
prestomachs if is not foreseen by the
other method. At receiving area of
prestomachs contents, should be
provided cold and hot water with
minimum temperatuire of 83 C,
regulated by the thermometer and with
drainage facilities.
Article 7
1. Area for animal slaughter
should have tidy part seperated from
the untidy part. By untidy part it has
been meant, a part where the animls are
stunned, bled, slaughtered, skinned or
wetted.
2. by tidy area is meant are in
which is carried out processing of the
parts of carcasses and its viscera.
Article 8
In the slaughtering area in
which are slaughtered different species
of animals should be separated for each
gjatësisë minimale prej 3m ose hapësirë të
hapur me largësi minimale prej 5m. Puna
në këto linja duhet të jetë e organizuar
ashtu që të sigurojë aplikimin e masave
higjienike dhe kontrollin veterinarë. Rrugët
e kalimit të produkteve për konsum dhe të
konfiskatit nuk guxojnë të kryqëzohen me
linjën e therjes e as me rrugët e transportit
të prodhimeve për konsum.
Neni 9
1. Pajisjet të cilat përdoren për therje,
punim, përpunim të mishit dhe prodhimeve
tjera me prejardhje shtazore në objekte,
duhet të jenë nga materiali i forte,
jokorodues, joporoz, joapsorbues, pa erë
dhe i cili nuk ka aftësi të hynë në reaksion
me asnjë përmbajtje të prodhimit me të
cilin manipulohet, mjeteve dezinfektuese,
mjete për larje ose për mirëmbajtje të
pajisjeve. Konstruksioni ose vendosja e
pajisjeve duhet të mundësojë mirëmbajtjen
e lehtë higjienike dhe mbrojtjen e
prodhimit.
2. Sipërfaqja e pajisjeve e cila
kontakton me prodhimin duhet të jetë e
rrafshët, pa qarje, lidhje të hapura, kënde të
drejta,ose dëmtime të ndryshme.
3. Pajisjet të cilat bien në kontakt me
prodhimet nuk guxojnë të jenë të ndërtuara
3 m. ili otvorenim prostorom minimalne
razdaline od 5 m. Rad na tim linijama
treba da bude organizovan na način, da
obezbedi primenu higijenskih mera i
veterinarsku kontrolu. Prilazni putevi za
promet proizvoda za potrošnju ili
konfiskate, ne smeju da se ukrštavaju sa
linijom za klanje, niti prenosnim putevima
proizvoda za potrošnju.
Član 9
1. Oprema koja se upotreblajva za
klanje, obradu, preradu mesa i drugih
proizvoda ţivotinjskog porekla u
objektima, treba da bude od tvrdog,
nekorodirodirajućeg, neporoznog,
neapsorbnog materjala, bez mirisa i koji
nema osobinu reakcije na bilo koju
sadrţinu proizvoda kojom se manipulira,
denzifekciona sredstva, sredstava za
pranje ili sredstava za odrţavanje opreme.
2. Površina opreme koja je u dodiru
sa proizvodom, treba da bude glatka bez
pukotina, otvorenih priključaka, pravih
uglova ili raznih oštećenja.
3. Oprema koja je u dodiru sa
proizvodima, ne sme biti izraĎena od
materjala od bakra, kadmijuma, alumina,
olova i njegovih legura i od drugih
toksičkih metala.
specie and that by the wall of the 3 m
length or on the minimum distance of 5
m. Work on these lines should provide
veterinary Inspection and application of
Hygiene measures. The lines of the
products which are consumable can not
be crossed with the slaughtering lines
and and transporting lines of the
consumable products.
Article 9
1. Working tools used for
slaughter, work, process of the meat
and products of animal origin, in the
premises should be made by hard
material, non corodive, non absorbent,
non porous, flavourless and not able to
react with any other product content by
which is manipulated, disinfection,
washing, tools or or maintaining tools.
Construction or tools instalment should
enable, easy hygienic maintenance and
protection of the production.
2. Tools surface which contacts
with production, shoud be flat, without
incision, open links, right angeled, or
different damages.
3. Tools which come directly in
contact with production should not be
nga bakri, kadmiumi, antimoni, alumini,
plumbi ose legurat e tyre dhe nga metalet
tjera toksike.
4. Në objekte nuk është e lejuar të
përdoren pajisjet nga druri, lëkura, xhami,
porcelani, apo pajisje të emaluara, si dhe
nuk guxon të përdoren pajisjet e ngjyrosura
të cilat kontaktojnë me prodhimin.
5. Pajisjet e drurit mund të përdoren
vetëm në hapësirat ku teren apo deponohen
prodhimet e terura të mishit, ose ku bëhet
deponimi i prodhimeve të paketuara,
ambalazhit dhe aditivëve.
6. Parmakët për varje në linjën e
therjes dhe përpunimit duhet të jenë të
ndërtuara nga materiali i cili nuk korodon
si dhe duhet të jenë në largësi minimale
prej 30cm nga dyshemeja dhe muret.
Mbajtësit e parmakut duhet të jenë të
ndërtuar nga materiali i rezistueshëm nga
korrozioni ose të mbrojtur me ngjyrë të
qëndrueshme e cila e mbron nga korrozioni
ose lagështia.
7. Bazamentet e punës të cilat
përdoren për kryerjen e punëve të
ndryshme, duhet të jenë të madhësisë dhe
lartësisë proporcionale dhe të ndërtuara nga
materiali jokorodues. Të njëjtat mund të
jenë lëvizëse ose statike dhe të vendosura
ashtu që të mos bien në kontakt direkt me
lëndët e para dhe prodhimet. Bazamentet të
4. U objektima nije dzvoljeno
upotreba opreme od drveta, stakla, koţe,
porcelana ili od emajliranih posuĎa, kao i
upotreba farbane opreme koja je u dodiru
sa proizvodima.
5. Drvena oprema moţe da se
upotrebu samo u prostorijama gde se
mesni proizvodi suše i uskladište, ili gde
se vrši uskladištenje upakovanih
proizvoda, ambalaţe i aditiva.
6. Kuke za vešanje na liniji za klanje
i liniji za preradu, treba da budu od
nekorodirajućeg materjala i treba da budu
minimalnog razmaku 30 cm od poda i
zidova. Drţači kuka treba da budu
izraĎeni od materjala otpornog na koroziju
i zaštićeni trajnom farbom koja štiti od
korozije i vlage.
7. Bazamenti za rad koji se
upotrebljavaju za obavljanje raznih
poslova, treba da budu proporcijalne
velićine i visine i izraĎeni od
nekorodirajućag matetjala. Isti mogu biti
pokretni ili statični i postavljeni tako, da
ne dolaze u direktan dodir sa sirovinama i
proizvodima. Bazamenti koji se
upotrebljavaju za postavljanje pokretnih
posuĎa, upakovanih proizvoda, aditiva i
ambalaţe, treba da budu minimalne visine
od 30 cm od poda.
8. Proizvodi za potrošnju, i oni koji
made by Cu, Sb, Pb Al, or their
componbents, or by ther toxic metals.
4. In the premises is prohibited to
be used tools made by wood, leather,
glass, porcelain and enameled tools, as
wellas colored tools which come in
contact with production.
5. Wooden tools can be used only
there where the products are dried at
the place of dried products packaging
area of the meat products, wraping or
additives.
6. Hanging rails in the
slaughtering and processing line should
be made by non corodive material, and
be on minimum distance of 30 cm from
the floor and walls. Rail handlers,
should be made by resistant material
and non corodive or water resistant.
7. Work bedings for carrying out
different works should be in
proportional size and highness, and
constructed by non corodive material.
The same can be mobile or static and
set up in that way which unables direct
contact with raw material or products
Bedings which are used to keep mobile
dishes, packed products, additives and
wrapping material , should be in a
minimum highness of 30 cm from the
floor.
cilat përdoren për mbajtje të enëve
lëvizëse, prodhimeve të paketuara,
aditivëve dhe ambalazhit duhet të jenë në
lartësi minimale prej 30cm nga dyshemeja.
8. Prodhimet për konsum, dhe ato të
cilat nuk konsumohen - konfiskuat mund të
barten me enë lëvizëse, kanale me rënje
gravitacionale, transport pneumatik, ose me
pajisje tjetër të përshtatshme.
9. Enët lëvizëse për mbajtje, deponim
dhe transport të lëndës së parë, si dhe
prodhimeve, duhet të jenë të ndërtuara nga
materiali jokorodues, me sipërfaqe të
drejta, pa kënde të mprehta, pa gropëza,
qarje dhe kënde të paarritshme si dhe
dëmtime të ndryshme.
10. Enët lëvizëse të ndërtuara nga
materiali jokorodues duhet të jenë të
shënjuara siç vijon:
1) enët për prodhime që
konsumohen duhet të shënjohen
me numër ose me emrin e
Linjës prodhuese të cilës i
takojnë,
2) enët për prodhime të cilat nuk
konsumohen duhet të shënohen
me shenjë me
ngjyrë të gjelbërt.
3) enët për konfiskat duhet të
shënjohen me ngjyrë të kuqe dhe
4) enët për përpunimin e zorrëve
se ne konzumiraju - konfiskati, mogu se
prenositi pokretnim posuĎem, kanalima
gravitacionog pada, gumenim trakama ili
nekom drugom pristupaćnom opremom.
9. Pokretno posuĎe sa prenošenje,
uskladištenje i transport sirovina i
proizvoda, treba da bude od
nekorodirajućeg materjala, pravih
površina bez oštrih uglova, rupa, pukotina
i drugih oštećenja.
10. Pokretno posuĎe od
nekorodirajućeg materjala treba se
označavati kako sledi:
1) PosuĎe za proizvode koji
se konzumiraju, treba se
označavati brojem ili
nazivom proizvodne linije
kojoj pripadaju.
2) PosuĎe za proizvode koji
se ne konzumiraju treba se
označavati plavom bojom.
3) PosuĎe za konfiskate treba
se označavati crvenom bojom, i
4) PosuĎe za preradu creva
treba se označavati plavom bojom.
11. Kanali sa gravitacinim padom
treba da se izraĎuju od nekorodirajučeg
čelika i koji ne treba da imaju oštre
uglove, površina treba da buda glatka.
Oblik kanala treba da bude okrugli ili
ovalni i sledeće širine;
8. Consumable and non
consumable products can be
transported by mobile dishes, drains by
Gravitional fall, pneumatic transport or
any other suitable maen of transport.
9. Mobile dishes, for keeping,
storage and transport of the raw
material, should be constructed by non
corodive material, with the right
surfaces, without sharp angels, without
small holes, and un reachable angels,
and different damages.
10. Mobile dishes, constructed by
noncorodive material should be marked
as follows:
1) Dishes for consumable
products should be marked
by a number or name of the
production line to which
they belong
2) Dishes of the non
consumable products should be marked
by a green mark.
3) Dishes for the carcasses
should be marked with red color and
4) Dishes for the intenstine
processing should be marked by blue
color.
11. Ditches with gravitional fall
should be constructed by non corodive
steel and which should not have sharp
duhet të shënjohen me ngjyrë të kaltër.
11. Kanalet me rënje gravitacionale
duhet të jenë të ndërtuar nga çeliku i cili
nuk korodon,dhe i cili nuk duhet të ketë
kënde të mprehta, sipërfaqet duhet t‟i ketë
të rrafshëta dhe të lëmuara. Forma e kanalit
duhet të jetë e rrumbullakët ose ovale dhe e
gjerësisë si vijon;
1) për transport të prodhimeve për
konsum dhe ato që nuk konsumohen-50cm
2) për transport të gjakut-30cm.
3) për transport të organeve të
brendshme të derrave-50cm.
4) për transport të organeve të
brendshme të gjedhave-70cm.
5) për transport të organeve të
brendshme të konfiskuara të derrit
50cm kurse ato të konfiskuara të
gjedhit 70cm.
6) hapësirat në kanale duhet të jenë
të tilla që të mundësojnë pastrim
të lehtë, për larje dhe kontroll.
12. Mbajtësit e kanaleve nëpërmjet të
cilëve përforcohen në tavan apo mure duhet
të jenë nga materiali jokorodues. Kanalet të
cilat lidhin hapësirën ku ndodhen produktet
të cilat konsumohen me ato të cilat nuk
konsumohen, konfiskuat, ose me hapësirën
për përpunimin e paralukthave dhe zorrëve
duhet të kenë sistem të ventilimit dhe atë
në anën e hapësirës ku ndodhen prodhimet
1) Za prenos proizvoda za
konzumiranje i za one koji
se ne konzumiraju -50cm,
2) Za prenos krvi-30cm,
3) Za prenos svinjskih
iznutrica-30cm,
4) Za prenos goveĎih
iznutrica-50cm,
5) Za prenos konfiskata
svinjskih iznutrica-70cm, a
za konfiskate goveĎih
iznutrica-70cm,
6) Prostor u kanalima treba da
bude takav, da omogući
jednostavno čišćenje,
pranje i kontrolu.
12. Drţači kanala pomoću kojih se
učvrčuju na plafonu ili na zidovima, treba
da budu od nekorodirajučeg materjala.
Kanali koji povezuju prostor gde se nalaze
proizvodi za potrošnju i oni koji se ne
konzumiraju ili konfiskati, ili sa
prostorom za preradu predţeludaca i
crevi, treba da imaju ventilacioni sistem
tamo gde se nalaze proizvodi za potrošnju,
minimalne duţine ventilacionih cevi od
30cm.
13. Za čišćenje, kontrolu i pranje
kanala, treba da budu stepenice
odgovarajućih veličina. Prostorije za
klanje i one za preradu predţeludaca,
angels, surfaces should be flat and
smooth. The drain form should be
rounded or ovale and wideness as
follows;
1) For transport of the
consumable products and for those not
consumable 50 cm
2) For transport of the blood
30cm.
3) For transport of the pigs‟
viscera -50cm.
4) For transport of the bovine
viscera -70cm.
5) For transport of the
confiscated pigs viscera,
50.cm while for bovine 70 cm
6) Areas insdide the channels
should be wide enough to
enable easy cleaning, washing
and control.
12. Channal holders which are
established in a ceiling or walls should
be made by non corodive material.
channels that connect areas where the
consumable products are produced with
areas of non consumable products , or
area of pre stomach processing , and
intenstines should have ventilation
system and that in the area where the
consumable products are of a minimum
airing pipe of 30 cm.
për konsum të gjatësisë minimale të gypit
ventilues prej 30cm.
13. Për pastrim, kontroll apo larje të
kanalit duhet të jenë shkallët e madhësisë
së duhur. Hapësirat për therje me ato për
përpunim të paralukthave, lukthave, dhe atë
të pranimit të lëkurave si dhe brirëve,
qimeve dhe konfiskatit duhet të lidhen
njëra me tjetrën por që të kenë mbrojtje
mekanike dhe ajrore që të pengojnë
depërtimin e erërave të pakëndshme në
pjesët për therje.
14. Sistemi për transport pneumatik
duhet të ketë pajisjen për pranimin e lëndës
së parë, gypat përcjellës dhe enën për
zbrazjen e kapacitetit përcjellës me
mundësi të pastrimit të të gjithë sistemit.
15. Tavolinat e punës në hapësirën e
prodhimit duhet të jenë nga materiali jo
korodues me skaje të lëmuara dhe sipërfaqe
të rrafshëta të cilat lehtë pastrohen, lahen
dhe dezinfektohen. Tavolinat e punës ku
proceset e punës kryhen me shfrytëzim
konstant të ujit duhet të kenë skaje të
ngritura dhe të kthyera me sistem të
eliminimit të ujit të lidhur me kanalizim.
16. Tavolinat për përpunim me enë
lëvizëse ose shirita lëvizës për kontroll
veterinar të organeve të brendshme në
linjën e therjes ose përpunimit për gjedhe,
derra dhe dele duhet të kenë:
ţeludaca i za prijem koţa, rogova, dlaka i
konfiskata, treba da budu povezane jedna
sa drugom, ali da imaju mehaničku
vazdušnu zaštitu, radi sprečavanja prodira
neprijatnih mirisa u delovima za klanje.
14. Sistem za prenos gumenim
trakama, treba da ima opremu za prijem
sirovina, odvodne cevi i posuĎe za
ispraţnjavnje odvodnih kapaciteta uz
mogučnost čišćenja celog sistema.
15. Radni stolovi u prostoriju za
proizvodnju, treba da budu od
nekorodirajučeg materjala, ravnih
površina i glatkih rubova koji se lako
čiste, peru i dezinfikuju. Radni stolovi gde
se proces rada obavlja konstatnim
korišćenjem vode, treba da imaju
povišene savijenih rubova i sistem za
uklanjanje vode povezanog sa
kanalizacijom.
16. Stolovi za preradu sa pokretnim
posuĎem ili pokretnim trakama za
veterinarsku kontrolu iznutrica na liniji za
klanje ili za preradu goveda, svinje i
ovaca, treba da imaju:
1) Sistem za čišćenje i pranje
posuĎa i traka hladnom i
toplom vodom minimalne
temperature od 830C, koji se
postavlja ispred prostorija
izlaznih cevi toplom vodom,
13. For cleanining, control and
drain washing should be suitable
ladders. Slaughtering areas with those
for prestomch processing and skin
receiving area, and horns, all these
areas should be connected with, to have
a mechanical protection as well as to
protect from the smell coming in the
slaughtering area.
14. Pneumatic transport system
should have equipment for receiving of
the raw material, transporting pipes and
capacity pouring dishes with possibility
of the system cleaning.
15. Working tables in the
production area should be made by non
corodive material with smooth ends,
easy to clean, wash and disinfect.
Working tables where the working
processes are carried out and it needs
water constantly should have offsets,
with water drainage.
16. Processing tables with mobile
dishes or conveyors for veterinary
Inspection of the viscera, in
slaughtering line or processing line of
the bovine, porcine and ovine animals
should have:
8) Cleaning and washing
system of the dishes with
cold and hot water at
1) sistem për pastrim dhe larje të
enëve ose shirita me ujë të
ftohët dhe të ngrohët me
temperaturë minimale prej
83C°, i cili vendoset përpara
hapësirave dalëse të gypave me
ujë të ngrohët,
2) sistem për tërheqjen e avullit të
ndërtuar nga materiali
jokorodues i cili duhet të ketë
hapësirë të përshtatshme për
kontrollim të funksionimit të
këtij sistemi,
3) tërheqje të ujërave të mbetur
nëpërmjet sifonit në kanalizim.
Ujërat e mbetur nuk guxojnë të
derdhën në dyshemenë e
hapësirës për therje.
4) aparaturë të tërheqjes së erërave
nëse për transport të prodhimit
që nuk konsumohet dhe
konfiskateve përdoren kanale
me rënje gravitacionale apo me
transport pneumatik.
5) ndërprerësi për ndërprerjen e
qarkullimit të enëve lëvizëse në
linjën e prodhimit dhe në
tavolinën e punës duhet të jetë i
vendosur ashtu që inspektori
veterinar ta ketë afër dhe lehtë
për shkyçje.
2) Sistem za otklonjenje pare
izraĎenog od
nekorodirajućeg materjala
koji treba da ima pristupačan
prostor za kontrolu i
funkcionisanje ovog sistema,
3) Otklonjenje ostatka vode
pomoću sifona u kanalizaciji.
Ostaci vode ne smeju da se
ulivaju po podu prostorije za
klanje,
4) Aparaturu za otklonjenje
mirisa, ako za prenos
proizvoda koji se ne
konzumiraju ili za
konfiskate, se upotrebljavaju
kanali gravitacionim padom
ili gumene trake.
5) Prekidač za prekid kretanja
pokretnih posuĎa na
proizvodnu liniju i na
radnom stolom, treba da
bude ugraĎen tako, da
veterinarskom inspektoru
bude bliţe i da moţe lako
isključiti,
6) Oprema za čišćenje ruka koja
se sastoji od nekorodirajućeg
metalskog lavaboa sa noţnim
prekidačem ili fotočelijama,
tekućom hladnom i tomplom
minimum temp of 83 C or
which it is set upo water
supplying system,
9) Ventilation system should
be made by non corodive
material and should have a
suitable area , for
functioning control of the
system,
10) System of the waste water
through the siphon in to
thedrainage, waste water
should not be poured in a
slaughtering area‟s floor.
11) Ventilation system of the
smell if the transports of non
consumable products are
used gravitional channels or
by pneumatic means of
transport.
12) The swithch of the mobile
dishes movement in the
production line and working
table should be set up in that
way for easy swithching by
Veterinary Inspector.
13) Hand washing facilities
should be consisted by
metal washstand
noncorodive with foot
swithch, with hot and cold
6) pajisjet për pastrimin e duarve
të cilat duhet të përbëhen nga-
lavamani i metalit jokorodues
me ndërprerës në këmbë ose me
fotoqeli, me ujë të ngrohët ose
të ftohët me kanalizim afër të
ketë enën për sapun të lëngët të
përforcuar për lavaman,
peshqirët e letrës të vendosur në
mbajtës afër lavamanit dhe enën
për hudhjen e mbeturinave.
7) numri i lavamanëve në objekt
duhet të jetë proporcional me
numrin e punëtorëve në linjën e
prodhimit.
17. Për pastrim të thikave, sharrave
dhe pajisjeve tjera që përdorën në hapësirat
prodhuese duhet të ketë sterilizator me
numër të konsiderueshëm dhe të vendosur
në mënyrë të përshtatshme, të ndërtuara
nga materiali jokorodues me madhësi dhe
formë të përshtatshme.
18. Sterilizatorët duhet të kenë gyp për
tërheqjen e ujit, thithësen për zbrazje,
ndërprerësin për thika dhe pajisje tjera me
rrymë. Nëse mbajtja e temperaturës së ujit
rregullohet me rrymë atëherë në sterilizator
duhet të vendoset termostati. Në sterilizator
duhet të sigurohet qarkullimi i ujit në
temperaturë minimale prej 83Cº.
Sterilizatorët e dimensioneve të mëdha
vodom bliţe kanalizaciji, da
ima posuĎe za tečni sapun
pričvršćeno uz lavabo,
papirske peškire postavljenih
na nosače lavaboa i korpu za
otpatke.
7) Broj lavaboa u objektu treba
da bude srazmerno sa brojem
radnika na proizvodnoj liniji.
17. Za čišćenje noţeva, testera i druge
opreme koja se upotrebljava u
proizvodnim prostorijama, treba biti
sterilizatore odreĎenih količina,
postavljenih na pristupaćan način,
izraĎenih od nekorodirajučeg materjala
pristupačne veličine i oblika.
18. Sterilizatori treba da imaju cev za
odvoĎenje vode, usisivač za
ispraţnjavanje, prekidač za noţeve i drugu
električnu opremu. Ukoliko odrţavanje
temperature vode se reguliše električnom
strujom, tada se na sterilizatoru postavlja
termostat. Na sterilizatoru treba obezbediti
tekuću tomplu vodu minimalne
temperature od 830C. Sterilizatori većih
dimenzija treba da imaju vodovodnu cev i
odvodnu cev koja je povezana sa
kanalizacijom.
19. Proizvodne preraĎivačke prostorije
i sredstva za rad, trebaju imati obezbeĎeno
prirodno ili veštačko osvetlenje
water, have a fluid soap
established near the
washstand and a bin.
14) Number of the washstands
in the premise should be
proportional with number of
the workers in production
line.
17. There should be sterilizers for
cleaning of knives, saws and other tools
used in the production line. These
sterilizers should be in a sufficient
number and established in as suitable
manner, constructed by non corodive
material with suitable size and form.
18. Sterilizators should have water
drain system, knives‟ switch and other
electricityequipment.If the water
temperature conditions is arranged by
electricity should be set up a
thermostat.In the sterilizator should be
provided water circulation of minimum
temperature of 83 C. Sterilizators of the
big size should have water supply pipe,
together with the one for the one to take
out the water and which should be
connected with the drainage system.
19. Production working areas and
working tools should have been
provided a natural lightening or
electricity lightening with defined
duhet të kenë gypin për sjelljen e ujit së
bashku me atë për zbrazje e cila duhet të
jetë e lidhur me kanalizim.
19. Hapësirat prodhuese,punuese dhe
mjetet e punës duhet të kenë të siguruar
ndriçim natyral ose artificial me intensitet
të përcaktuar. Dritaret duhet të jenë të
tejdukshme gjegjësisht të pa ngjyrosura në
xham. Drita artificiale duhet të jetë difuze e
cila nuk e ndryshon ngjyrën e gjërave që
ndriçohen, kurse burimet e dritës duhet të
jenë të shpërndara ashtu që drita të jetë e
shpërndarë në mënyrë të barabartë në gjithë
hapësirën, dhe mos të krijojnë hije. Burimi
i dritës duhet të jetë i vendosur në armaturë
prej materialit jo korodues dhe i mbrojtur
me mbrojtës të mbyllur dhe të tejdukshëm
nga materiali i plastikës. Në linjat
prodhuese nuk është e lejueshme përdorimi
i mbrojtësve të emaluar ose nga xhami.
Burimet e dritës duhet të jenë të vendosur
lartë në atë mënyrë që punëtorët me shtatin
e tyre mos të jenë pengesë për depërtimin e
dritës. Pajisjet elektrike të vendosura
horizontalisht apo vertikalisht mbi
sipërfaqet punuese duhet të mbulohen me
mbrojtës të përshtatshëm. Forca e dritës
kontrollohet me luxmetër. Në linjat e
ndryshme forca e dritës duhet të jetë si
vijon:
1) në stallat dhe oborret ku janë të
odreĎenenog intenziteta. Prozori treba da
budu providni, odnosno ne farbanog
stakla. Veštačko svetlo treba da bude
difuzna, koje ne menja boju predmeta koji
se osvetljavaju, dok svetleći ureĎaji treba
da budu rasporeĎeni tako, da svetlo bude
jednako distribuirano na celu prostoriju i
da ne prouzrokuje senke. Izvor svetla
treba da bude postavljen u cevima od
nekorodirajučeg materjala, zaštićenih
providnim plastičnim zatvaračem. Na
proizvodnim linijama nije dozvoljeno
upotreba staklenih ili emajliranih
zaštitnika. Izvori svetla treba da se
postavljaju na način, da radnici ne
ometaju prodir svetlosti. Električna
oprema horizontalno ili vrtikalno
postavljena na radnim površinama, treba
da bude pokrivena pristupaćnom zaštitom.
Jačina svetlosti treba da se kontroliše
luxometrom. Na raznim linijama jačina
svetlosti treba da bude sledeća:
1) U štalama i dvorištima, gde
su smeštene ţivotinje za
klanje, jačina svetlosti
treba da bude od 1001x, a
na mestu gde se vrši
kontrola pre klanja 550lx
na raymaku 90 cm od
površine poda.
2) Na dvorištima ţivotinja za
intensity. Windows should be glassy
respectively uncoloured glass The
lectricity lightening should be difuse
which does not change the color of the
products, and lightening sources should
be delivered equally all over the area,
and should not be any shadowing .the
lightening source should be set up in
the non corodive material, and
protected with glassy cover, made by
plastic material .In the production lines
is prohibited use of the plastic made
covers or made by enamled material. .
Light sources should be set up in the
ceiling. .Electricity equipment set up
horizontally or vertically over working
area should be covered by suitable
protectors Light intensity should be
measured by luxmeter. In the different
lines the light intensity should be as
follows
20) In the stables or places
where the animals are
placed for slaughter, the
light intensity should be
100lx, while in the place
where the ante mortem
inspection is being carried
out before the slaughter
550lx and that in the
distance of 90cm from the
vendosura kafshët për therje
forca e dritës duhet të jetë
100lx, kurse në vendin ku
kryhet kontrolla para therjes
550lx dhe atë në largësi prej
90cm nga sipërfaqja e
dyshemesë.
2) në oborret për kafshë për të cilat
dyshohet se janë të sëmura
ndriçimi përmbi gjithë
sipërfaqen duhet të jetë 200lx
dhe atë 90cm nga sipërfaqja e
dyshemesë, kurse në vendin e
kontrollit tek boksi për fiksim
550lx.
3) në vendin në të cilin hiqet
lëkura nga koka dhe largohet
koka nga trupi – 220lx në
lartësinë e kryerjes së këtij
operacioni.
4) në vendin ku pastrohen kokat e
gjedheve dhe ku kontrollohen të
njëjtat 550lx
5) në vendin ku kontrollohen
organet e brendshme – 550lx.
6) në vendin ku kontrollohen
trupat e gjedheve ose gjysmat –
550lx të vendosura në lartësinë
e shpatullës së ekstremiteteve të
përparme.
7) në vendin ku pastrohen dhe
koje postoji sumnja da su
bolesne, osvetlejnje cele
površine treba da bude od
200lx na visini od 90 cm
od površine poda, a na
mestu kontrole u boksu za
fiksiranje od 550lx.
3) Na mestu gde se koţa skida
od glave i gde se glava
odvaja od trupa 220lx na
visini mesta gde se vrši
operacija.
4) Na mestu gde se vrši
čišćenje goveĎe glave i gde se iste
kontrolišu, 550lx.
5) Na mestima gde se vrši
kontrola iznutrica-550lx.
6) Na mestima gde se vrši
kontrola trupaca ili polutki-
550lx postavljenih na visini
pleća prednjih ekstremiteta.
7) Na mestima gde se čiste i
operu goveĎe polutke-
550lx na visini pleća
prednjih ekstremiteta.
8) Na mestima gde se vrši
prerada iznutrica,
torakalnih organa i jetre-
550lx, na visini radnog
stola.
9) Na mestima gde se vrši
floor surface.
21) In the places where the
suspiocious animals are
placed, the lightening
allover are should be 200lx
and that in the distance of
90cm from the floor surface,
while at the place of the
fastening box 550lx.
22) At the place of the skinning
and place wherethe head is
cutt from the carcass –
220lx on distance of this
operation of being carried
out.
23) At the place where the heads
are cleaned and the same are
checked 550lx
24) At the place where the
viscera are inspected–
550lx.
25) At the place where are
inspected carcasses or half
carcasses are set up at the
highness of the front leggs.
26) At the place where carcasses
and half carcasses are
cleaned and washed 550lx at
the highness of the front
leggs.
27) At the place of viscera
lahen gjysmat e gjedhit – 550lx
në lartësinë e shpatullës dhe
ekstremiteteve të përparme.
8) në vendin ku përpunohen
organet e brendshme, torakale
dhe mëlçia – 550lx në
sipërfaqen e tavolinës së punës.
9) në vendin ku kontrollohen
trupat e dyshimtë të gjedheve,
gjysmat dhe organet – 550lx.
10) në vendin ku kontrollohen
gjysmat e derrit dhe të deleve
apo qingjeve si dhe të dhive –
550lx në lartësi të njyjeve
limfatike mandibullare.
11) në vendin ku kontrollohen
organet torakale dhe ato të
barkut – 550lx në nivel të bazës
së enëve lëvizëse të tavolinës
për kontroll të organeve të
brendshme.
12) në vendin ku përpunohen
gjuhët, organet torakale, dhe
mëlçia e derrave, dhive, deleve,
qengjave – 550lx në lartësinë e
sipërfaqes së tavolinës së punës.
13) në të gjitha vendet e kontrollit
veterinar – 550lx.
14) në vendin ku kontrollohen
plagët e shpuara në gjysmat e
derrave – 550lx.
kontrola bolesnih goveĎih
trupaca, polutki i iznutrica-
550lx.
10) Na mestima gde se vrši
kontrola svinjskih, ovčijih i
jagnjećih polutki kao i
kozjih polutki-550lx na
visini mandibularnih
limfatičnih čvorova.
11) Na mestima gde se vrši
kontrola torakalnih i
trbušnih organa-550lx na
visini nivoa pokretnih
posuĎa stola za kontrolu
iznutrica.
12) Na mestima gde se vrši
kontrola jezika, torakalnih
organa i svinjske jetre,
koza, ovaca, jagnjadi-550lx
na visini površine radnog
stola.
13) Na svim mestima
veterinarske kontrole-550lx.
14) Na mestima gde se vrši
kontrola odstrelnih rana na
svinjskim polutkama-550lx
15) Na mestima gde se vrši
kontrola sumnjive
svinjskih, ovčijih, jagnjećih
ili kozjih polutki kao i
njjihovih organa-550lx na
processing, thoracl and liver
– 550lx on the surface of the
working table.
28) At the place where the
suspicious bovine carcasses,
half carcasses and viscera
550lx.
29) At the place where the
porcine half carcasses and
ovine, caprine are inspected
– 550lx) on highness of the
mandibular lymphatic node.
30) At the place where thoracal
and stomach viscera are
inspected – 550lx ,at level
of the mobile dishes base of
the viscera inspection table
31) At the place where the
thoracal viscera, tounges
and liver of the porcine,
ovine, caprine and lamb are
processed – 550lx on the
highness of the working
table.
32) At all places of veterinary
Inspection– 550lx.
33) At places where are
inspected injure holes on
halfs of the porcine animals
– 550lx.
34) At the place where are
15) në vendin ku kontrollohen
gjysmat e dyshimta të derrit,
deleve, qengjave, apo dhive si
dhe organet e tyre – 550lx në
lartësi të gjëndrave
mandibullare.
16) në të gjitha vendet ku ndahen
pjesët e papastra nga të pastrat –
550lx në lartësi të sipërfaqes së
punës.
17) në hapësirat e ftohjes së
gjysmave – 110lx në lartësi të
ekstremiteteve të përparme.
18) në hapësirat për ftohjen e
organeve të brendshme – 220lx
në lartësi të sipërfaqes së punës.
19) në të gjitha hapësirat punuese –
220 lx në lartësi të sipërfaqeve
punuese.
20. Në hapësirat e objektit varësisht
prej madhësisë dhe destinimit duhet të
sigurohet ventilimi natyral ose artificial,
largimi i avullit dhe erërave të
pakëndshme.
21. Për pastrim dhe sanitet të pajisjeve
në objekt duhet të ekzistojë një apo më
shumë hapësira. Dyshemeja, muret, dhe
tavani duhet të jenë me sipërfaqe të
rrëshqitshme dhe te mos e lëshojnë ujin. Në
dysheme duhet të ketë mbledhës të ujit,
kurse në hapësirë ventilim në vend të
visini mandibularnih
ţlezdi.
16) Na svim mestima gde se
izdvajaju nečisti delovi od
čistih-550lx na visini
radnog stola.
17) Na prostorijama za
rasllaĎivanje polutki -110lx
na visini prednjih
ekstremiteta.
18) Na prostorijama za
rashlčaĎivanje iznutrica-
22olx na visini površine
radnog stola.
19) Sve radne prostorije-220lx
na visini radne površine.
20. U prostorijam objekta, zavisno od
veličine i namene, treba da se obezbedi
prirodna ili veštaćka ventilacija,
otklonjenje pare i neprijatnih mirisa.
21. Za čišćenje i sanitariju objekta,
treba da postoje jedna ili više prostorija.
Pod, zidovi i plafon, trebaju biti glatkih
klizavih površina koji ne propuštaju vodu.
Na podovima treba da budu kolektori za
vodu i ventilacija na pristupačnom mestu.
U prostoriji za čišćenje i sanitariju treba
da bude tekuće hladne i tople vode
minimalne temperature od 830C, da ima
toplomer i izvor svetlosti odreĎenog
intenziteta, posebno mesto za potavljanje
inspected the suspicious half
carccasses of porcine, ovine,
caprine as wellas their
viscera – 550lx on the
highness of the mandibular
glandule.
35) At all places where the
untidy parts are seperated by
tidy parts – 550lx on the
highness of the working
surface.
36) At the half carcasses
chilling areas – 110lx on the
highness of the front leggs.
37) At the places of the viscera
chilling area – 220lx on the
highness of the working
surface.
38) At all working areas – 220
lx on the highness of the
working surface.
20. At the premise areas
dependantly from the size and
destination, should be provided
ventilation.
21. There should be one or more
areas forcleaning of the tools and
equipment, Floor, walls and ceiling
should be made by smooth and
waterprof material. In the floor should
be a water collector, and ventilation in
përshtatshëm. Në hapësirën për pastrim dhe
sanitet duhet të ketë qarkullim të ujit të
ftohët dhe të nxehtë të temperaturës
minimale prej 83Cº, të ketë termometër dhe
burim të dritës me intensitet të caktuar,
vend të posaçëm për vendosjen e pajisjeve.
Për deponimin e mjeteve për pastrim dhe
sanitet duhet të ekzistojë hapësira e veçantë
ose e ndarë.
22. Varësisht prej madhësisë së
objektit duhet të ekzistojë hapësira apo
dhoma e veçantë për nevoja të inspektoratit
veterinar te cilat duhen të kenë mobilet dhe
pajisjet gjegjëse. Në kuadër të se njëjtës
duhet të ekzistojnë pjesët e ndara për
gardërobë dhe hapësirat sanitare.
23. Në objekt duhet të ekzistoj
hapësira për zdeshjen e punëtorëve –
gardëroba, banjat dhe WC -të
të ndara për
meshkuj dhe femra të cilat me korridor të
mbyllur duhet të jenë të lidhura me
hapësirën prodhuese. Në kuadër të
gardërobës duhet të jenë hapësirat për
pranimin e rrobeve të përlyera dhe ndarjen
e rrobeve mbrojtëse të pastra të punëtorëve.
Gardërobat dhe hapësirat sanitare në pjesën
e pastër të objektit duhet të jenë të ndara
nga gardëroba dhe hapësirat sanitare në
pjesën e papastër të objektit. Në gardërobë
për çdo të punësuar duhet të sigurohet
dollapi i veçantë për rroba civile dhe për
opreme. Za smeštaj sredstava za čišćenje
treba da postoji posebna ili odvojena
prostorija.
22. Zavisno od veličine objekta, treba
da postoji posebna prostorija ili soba za
potrebe veterinarskog inspektora, koja
treba da ima odgovarajući inventar i
opremu. U okviru iste treba da postoji
odvojeni deo za gardarobu i za sanitariju.
23. U objektu treba da postoji
prostorija za presvlaćenje radnika-
gardaroba, kupatilo i WC-i posebno za
muškarse i za ţene, koji treba da budu
povezani zatvorenim hodnikom sa
proizvodnom prostorijom. U okviru
gardarobe treba da postoji prostorija za
prijem prljavog odeća i za zaštitnu čistu
odeću radnika. Gardaroba i sanitarna
prostorija čistog dela objekta, treba da
budu odvojene od gardarobe i sanitarne
prostorije nečistog dela objekta. U
gardarobi treba da se obezbedi posaban
ormar za civilnu i radnu odeću za svakog
radnika. Ormar treba da bude od metala
postavljen na bazamentu minimalne visine
od 30cm sa vratima koja imaju otvor za
ventilaciju. TakoĎe treba da ima i sedište
koja su pričvršćena uz ormar ili posebnih
sedišta koje se mogu lako čistiti.
24. PredviĎene prostorije za gardarobu
treba da imaju prirodno ili veštačku
the suitable place. In the cleaning and
sanitary a area shouldbe water supply
system with cold and hot water of
minimum temp.of 83C, with
thermometer and light source of
defined intensity.
22. Dependantly fromthe size of
the premise and should be a specialarea
or room for veterinary Inspection
needs. Within the same there should be
a wardrobe and sanitary area.
23. In the premise there should be
area wherethe workers can be dressed
and undressed, wardrobe, toilets
separated for men and women, which
by closed corridor should be connected
with production area. Within the
wardrobe should be a separated area fro
untidy clothoes, and separation of the
workers tidy clothes. Wardrobes and
sanitary areas in the tidy part of the
premise should be separated by untidy
parts of the ppremises. For every
wormker should be provided a shelf for
civilian and working clothes. The shelf
should be made by metal and placed on
the base of minimum highness of 30
cm, with doors that have ventilation.
Also should have seats which could be
about with shelf and easy cleaned.
24. Wardorbe areas should have
ato të punës. Dollapi duhet të jetë nga
metali i vendosur në një bazament të
lartësisë minimale 30cm, me dyer të cilat
kanë hapje për ventilim. Gjithashtu duhet të
ketë edhe ulëse të cilat mund të jenë të
përforcuara për dollap ose veç e veç por të
vendosura ashtu që të mund të pastrohen
lehtë.
24. Hapësirat e parapara për gardërobë
duhet të kenë ventilim natyral ose artificial.
Në kuadër të të njëjtave duhet të ekzistojnë
hapësirat sanitare për mbajtjen e higjienës
personale me ventilim. Në banja për çdo
dhjetë punëtor sigurohet një pajisje për
pastrimin e duarve të cekur më lartë dhe një
kabinë me tush. Kabina me tush duhet t‟i
përmbush këto kushte: muret të jenë të
mbuluara me material i cili nuk e lëshon
ujin, të ketë ujin e ftohët dhe të nxehtë dhe
mbajtësin për sapun dhe shampon,
mbajtësin për peshqir të letrës dhe
gardërobë veç e veç, dyshemeja me rënje
drejt mbledhësit të ujit dhe e mbuluar me
mbrojtës të plastikës. WC-të
të ndara për
meshkuj dhe femra duhet që të jenë të
ndara edhe prej gardërobës dhe banjave. Në
objektet ku gardërobat janë të ndara prej
hapësirave prodhuese duhet të ekzistojnë
WC-te
afër por të ndara prej hapësirave
prodhuese me korridor ose tampon
hapësirë. Dyert në hyrje të WC-së duhet të
ventilaciju. U okviru istih treba da postoji
sanitarne prostorije za odrţavanje lične
higijene i ventilaciju. U kupatilo za svakih
10 radnika obezbeĎuje se oprema za
čišćenje ruka i jedna tuš-kabina. Tuš-
kabina treba da ispuni sledeće uslove:
zidovi treba budu obloţeni materjalom
otpornog na vodu, da ima hladnu i toplu
vodu i drţače za sapun i za šampon,
drţače za papirni peškir i posebnu
gardarobu, pod sa slobodnim padom
prema kolektoru za prikupljanje vode
pokrivenim plastičnim zaštitinikom. WC-i
odvojeni za muškarce i za ţene trebaju biti
odvojeni od gardarobe i od kupatila. U
objektima gde gardaroba je odvojena od
proizvodne prostorije, treba da postoji
WC-i blizu ali odvojeni od proizvodnih
prostorija hodnikom ili tampon prostorom.
Ulazna vrata WC-a treba da imaju
mehanizam sa samo zatvaranje. Broj
sanitarnih čvorova po radniku treba da
bude kako sledi: za 1-15 radnika-1
sanitarni čvor, za 16-32 radnika-2
sanitarna čvora, za 36-55 radnika-3
sanitarna čvora, za 56-80 radnika-4
sanitarna čvora, a preko 80 radnika , na
svakih 30 radnika dodaje se jedan
sanitarni čvor.. Za odmor radnika u toku
rada, postoje posebne prostorije koje
imaju prirodnu ili veščku ventilaciju,
ventilation (natural or artificial). Within
the same ther should be sanitary areas
for personal hygiene with ventilation.
In the bathrooms in every ten workers
there should be provided a shower and
wash basin. The shower should fulfill
these conditions, Walls should be made
by waterprof material have hot and cold
water, soap and shampoo holder, paper
toweland separate wardrobe. The floor
with water collector and and covered by
plastic cover. Toilets for men and
women should be separated by
wardrobes and bathrooms. In the
premises where the wardrobes are
separated from production areas, there
should be toilets near by, but separated
from production areas with corridor or
tampon zone. Doors at the toilet entries
should have a mechanismwich allows
to be closed by themselves. The
number of the toilets according to the
workers should be as follows from 1-15
workers – 1 Toilet from16-35 – 2
toilets from 36-55 – 3 toilets, 56-80 – 4
toilets while over 80 workers on every
30 workers will be added one toilet.
.For resting of the workers there should
be an area which is equipped with
ventilation system, hand washing
facilities, tables and seats. There should
kenë të montuar mekanizmin për
vetëmbyllej. Numri i nyejve sanitare për
kokë të punëtorit duhet të jetë si vijon, prej
1-15 punëtorë – 1 nyje sanitare, prej 16-35
– 2 nyje sanitare, prej 36-55 – 3 nyje
sanitare, 56-80 – 4 nyje sanitare, kurse mbi
80 punëtorë, në çdo 30 punëtorë shtohet një
nyje sanitare. Për pushim gjatë kohës së
punës për punëtorë duhet të ekzistojë
hapësira e veçantë e cila ka ventilim natyral
ose artificial, pajisjen për pastrimin e
duarve, karrika dhe tavolina. Për ushqim të
punëtorëve duhet të ekzistojnë hapësirat e
veçanta kurse ushqimi dhe pijet nuk
guxojnë të futen në linjat e therjes apo
prodhimit.
25. Gjatë punës në objekte punëtorët
janë të obliguar të mbajnë gardërobën e
punës, t‟i përdorin dhe mirëmbajnë pajisjet
e punës, si dhe detyrohen që t‟i përmbahen
rregullave veterinare. Punëtorët të cilët janë
të punësuar në linjat prodhuese, në
paketim, shkarkim-ngarkim të mishit dhe
prodhimeve duhet të kenë pantallonat dhe
bluzat gjegjësisht uniformat dhe kapelat,
mbrojtësit nga plastika e ngjyrës së bardhë,
çizme të gomës, dorëza nga goma ose
plastika.
26. Gjatë therjeve të kafshëve duhet të
mbajnë kombinezon ose pantallona dhe
bluzë, kapelë, mbrojtës nga plastika e
opremu za čišćenje ruka, sedišta i stolove.
Za ishranu radnika, treba da postoje
posebne prostorije, a hrana i piće ne smeju
da se unesu preko linija za klanje ili za
proizvodnju.
25. U toku rada, radnici su obavezni
da nose radnu odeću, da upotrebe i
odrţavaju radnu opremu i da se
pridrţavaju veterinarskih propisa. Radnici
zaposleni na proizvodnim linijama, na
pakovanju, pretovaru mesa i proizvoda,
treba da nose odgovarajuće pontolone i
bluze, odnosno uniformu i kape, plastičnu
zaštitu bele boje, gumene ili plastične
čizme.
26. U toku klanja ţivotinja, treba da
nose kombinezone ili pantolone i bluze,
kapu, plastičnu zaštitu bele boje i čizme.
U toku pretovara mesa treba da nose kapu,
radni mantil, plastičnu zaštitu, čizme ili
gumene cipele.
27. U skladištima proizvoda za
potrošnju, radnici treba da nose radni
mantil, bluzu, kapu i zaštitu od plastike.
Prilikom istovara ţivotinja i pripreme istih
za klanje, istovara proizvoda koji se ne
konzumiraju, konfiskata u prostorijama za
tehničko odrţavanje opreme i ureĎaja,
radnici treba da nose pantolone i bluzu,
odnosno radnu uniformu i kombinezon
bele boje, kapu i gumene cipele. Radenici
be a restaurant where the food and
drinks can not entry in the production
lines, or slaughtering lines.
25. During working time workers
have the obligation to wear working
clothes, use and maintain tools, aswell
as their obligation is to respect
veterinary rules. Workers employed
directly in to the production lines,
packaging, meat loading and unloading
should wear pants, and blouse,
respectively mantlets and headgears,
plastic protectors of white color, rubber
boots, and rubber or plastic gloves.
26. During the animalslaughter
workers should wear combs or blouse
and pants protection headgear, boots
and plastic protectors. During the meat
loading and unloading they should wear
headgear, working mantlet, plastic
protection, boots or rubber shoes.
27. In the storage areas of the
consumable products workers
shouldwear working mantlets, or
blouse, head gear or protector made by
plastic During animal unloading and
their preparation for slaughter,
unloading of the non consumable
products, in the areas of the tools and
equipment maintaining, workers should
wear Pants and blouse, respectively
bardhë dhe çizme. Gjatë ngarkim-
shkarkimit të mishit duhet të ketë kapelën,
mantelin e punës, mbrojtësin nga plastika,
çizmet ose këpucët nga goma.
27. Në depot e prodhimeve për
konsum, punëtorët duhet të mbajnë
mantelin e punës ose bluzën, kapelën dhe
mbrojtësin nga plastika. Gjate shkarkimit të
kafshëve dhe përgatitjes së kafshëve për
therje, shkarkimit të prodhimeve që nuk
konsumohen, konfiskatit dhe në hapësirat
për mirëmbajtje teknike të pajisjeve dhe
aparaturave punëtorët duhet të mbajnë
pantallona dhe bluzë, gjegjësisht uniformën
e punës dhe kombinezonin me ngjyrë të
bardhë, kapelën, dhe këpucët nga goma.
Punëtorët të cilët punojnë në hapësira me
temperaturë nën zero gradë celsius mbajnë
rrobe të bardha të punës përmbi rrobave
mbrojtëse.
28. Për mirëmbajtjen higjienike të
gardërobës duhet të sigurohet larja dhe terja
në vendin për larje që duhet ta ketë objekti
ose të shfrytëzoj vend larjet tjera me
kontratë. Materiali nga i cili janë të qepura
rrobat duhet të jetë i tillë që të mund të
lahet në temperatura të larta dhe të
hekuroset. Pajisjet që përdoren për punë
dore si mbajtësit e thikave, grepat, etj.
duhet të jenë nga materiali që nuk korodon.
Këto pajisje gjatë punës duhet të mbahen
koji rade u prostorijama na temperaturi
ispod 0 0 Ci, nose belu radnu odeću preko
zaštitne odeće.
28. Za higijensko odrţavanje
gardarobe treba obezbediti pranje i
sušenje iste na vešeraju kojeg treba da ima
objekat ili koristiti druge vešeraje
predviĎenim ugovorom. Materjal iz kojeg
su krojena odeća, treba biti takav da se
moţe oprati i peglati na visokoj
temperaturi. Oprema koja se upotrebljava
ručno i drţači noţeva, kuke i drugi,
trebaju biti od nekorodirajučeg materjala.
Ova oprema treba da se uredno odrţava i
pere na minimalnu teperaturi od 830C.
29. Posle završetka radnog vremena,
oprema se čisti, pere i stavlja se u
predviĎenim ormarima za smeštaj.
Radnici koji rade neposredno na
uskladištenje, treba da budu uredno
potšišani, nokti uredno sečeni i čisti. Oni
radnici koji nose dugu kosu, ali čistu i
dobro odrţavanu, treba da nose providnu
plastičnu kapu, mreţu ili nešto slično.
30. U proizvodnu liniju u toku rada
zabranjeno nositi ručne satove i drugih
raznih nakita i upotrebu raznih
kozmetičkih preparata.
31. Pre ulaska u WC-u, ručnu opremu
koja se upotreblajava na posao, treba
staviti na odreĎenom mestu zajedno za
working mantlet, and combs of white
color, head gear and rubber shoes.
Workers, who are working in the areas
under 0 temperatures, should wear
white working clothes over protection
clothes.
28. There should be a laundry, or if
this possibility does not exjst there
should be contracted a company for
laundary services The materialby which
are made clothes must easy washed on
high temperatures and coud be ironed.
Facilities used as are knife handlers or
hooks should be made by non corodive
material. These tools should be kept in
a good hygiene condition, and be
cleaned with hot water of minimum
temp. Of 83 C.
29. After working hours, these
tools should be cleaned, washed and
put on the shelves for storing. Workers
who are directly involved in a storing
area should be hair cutted as well as
they should have clean clutches and
short. Those workers who have long
hair they should wear hat made by
plastic, net or something similar.
30. It is prohibited to keepwatches
in the production lines as well as use of
the cosmetic s.
31. Before going in to the toilets
në gjendje të rregullt higjienike dhe të
pastrohen me ujë të temperaturës minimale
83Cº.
29. Pas mbarimit të orarit të punës këto
pajisje pastrohen, lahen, dhe vendosen në
dollap të parashikuara për deponim.
Punëtorët të cilët punojnë drejtpërsëdrejti
në deponim duhet të jenë të nënqeshur
shkurt, thonjtë në duar duhet të jenë
gjithnjë të pastër dhe të shkurtë. Ata
punëtorë të cilët kanë flokë të gjatë, por të
pastër dhe të mirëmbajtur duhet të kenë
kapelë të tejdukshme nga plastika, rrjetë
ose diç të ngjashme.
30. Në linjën e prodhimit ndalohet
gjatë punës mbajtja e orëve të dorës dhe
zbukurimeve të ndryshme në duar si dhe
përdorimi i preparateve të ndryshme të
kozmetikës.
31. Para hyrjes në WC pajisjet që
përdoren në punë me duar duhet të
vendosen në vend të caktuar se bashku me
pjesët e veshmbathjes, dhe pas shfrytëzimit
të WC-së duart duhen të pastrohen.
32. Punëtorët që punojnë në prodhim,
përpunim ose deponim të prodhimeve dhe
lëndëve të para, duhet të jenë të shëndoshë
dhe nuk duhen të jenë bartës dhe
transmetues të shkaktarit të sëmundjes.
Dëmtimet në duar duhet të mbrohen me
dorëza të punës. Librezat sanitare duhet të
gardarobom, a posle korišćenje WC-a,
ruke treba oprati.
32. Radnici koji rade u proizvodnji,
preradi ili na uskladištenje proizvoda i
sirovina, treba da budu zdravi i ne treba da
budu nosioci uzročnika bolesti. Povrede
ruka treba zaštititi radnim rukavicama.
Sanitarne knjiţice uvek treba da budu na
raspolaganju veterinarskom inspektoru.
the tools used must be put in a special
place together with parts of the clothes,
and after the toilet hands must be
washed with soap.
32. Workers who are working in
the production, processing, storing
areas of the raw material should be
healthy and the can not be transmitters
of any disease. Hand injures should be
protected by hand gloves. Sanitary
cardsalways should be available to
veterinary Inspector.
jenë gjithnjë në dispozicion të inspektorit
veterinar.
Therja e gjedheve
Neni 10
1. Gjedhët alivanosen në mënyrë
humane me aparaturë të përshtatshme si me
shkop penetrues, me rrymë në bokse të cilat
duhet të jenë të ndarë nga linja e therjes
dhe derdhjes së gjakut. Gjedhave duhet
derdhur gjakun me thikë të thjeshtë në
pozitën e varur mbi kanalin për gjak
derdhje. Kanali duhet të ketë madhësi të
tillë që të jetë proporcional me kapacitetin
e therjeve dhe i siguruar në atë mënyrë që
të mos ketë spërkatje përreth. Në vendin ku
mblidhet uji dhe gjaku duhet të jetë i
instaluar sistemi për ndalimin e depërtimit
të erërave të pakëndshme. Pajisjet për
mbledhje, marrje, përpunim, transport dhe
deponim të gjakut duhet të jenë të
ndërtuara nga materiali i cili nuk korodon.
Enët për mbledhjen e gjakut duhet të jenë
të shënuara në mënyrë të qartë deri sa nuk
kryhet kontrollimi prej inspektorit veterinar
i trupave dhe organeve të brendshme.
2. Mbi hapësirën e cila është vazhdim
i basenit për gjak derdhje prehen brirët,
ndahet lëkura prej kokës, kapërcelli lidhet
Klanje goveda
Član 10
1. Goveda se onesveščuju
pristupačnim ureĎajima na human način,
prodirnim štapičem, strujnim udarom u
boksu koji treba da bude odvojen od linije
za klanje i odliva krvi. Govedi treba
odlivati krv prostim noţem u visećem
poloţaju u kanalu za odliv krvi. Kanal
treba da bude takve veličine srazmerno
kapacitetu klanja i obezbeĎen da ne doĎe
do prskanje krvi okolo. Na mestu gde se
nakupi voda i krvi, treba da bude ugraĎen
sistem za sprečavanje prodira neprijatnih
mirisa. Oprema za prikupljanje, prijem,
preradu, prenos i uskladištenje krvi, treba
da bude izraĎena od nekorodirajučeg
materjala. PosuĎe za prikupljanje krvi
treba da budu naznačene jasno. Dok se ne
vrši kontrola trupaca i iznutrica od
veterinarskog inspektora.
2. Iznad prostora koji je produţetak
bazena za odliv krvi, seču se rogovi, vrši
se dranje koţe iz glave, jednjak se vezuje i
seču se prednji ekstremiteti. Za seču
rogova upotrebljavaju pneumohidraulične
Slaughtering of the bovine
Animals
Article 10
1. Bovine animals are stunned by
human methods with suitable
equipment penetration stick, by
electricity in boxes whch should be
separated from slaughtering line and
bleeding. Bovine animals should be
bled by a knife on the hanging position
over the chanal for bleeding.The
channal‟s size should be proportional
with the slaughtering capacity and
safety that there will not be splashes
around.Ijn the place where the water
and blood is going to be collected.
Should be installed of the smell
protection system. Equipment used for
collection, processing, transport and
blood storage should be made by non
corodive material. Blood collection
dishes should be marked clearly untill it
has not been carried out Veterinary
Inspection of the carcasses and viscera.
2. Over the areas of the tank for
bleeding are cutt horns, skinning the
dhe prehen ekstremitetet e para. Për prerjen
e brirëve përdoren gërshërët
pneumohidraulike, sharra elektrike, kurse
për prerjen e ekstremiteteve të para
gërshërët pneumohidraulike, sharra
elektrike ose thika.
3. Pajisjen për përgatitjen e kokave
për kontrollim veterinar e përbëjnë tavolina
dhe sistemi për pastrim ose sistemi i enëve
bartëse për kontrollim. Pajisja për pastrim
duhet të jetë nga materiali jo korodues dhe i
konstruktuar ashtu që të pamundësojë
spërkatjen e ujit dhe që njëherit të
mundësojë mbledhjen dhe hedhjen e tij në
kanalizim. Në atë pajisje duhet të
ekzistojnë dy lidhje të ujit të ftohtë, me atë
që në njërën të jetë i montuar gypi në formë
të konusit për pastrimin e zgavrës së gojës
dhe hundës, kurse tjetra me tush për
pastrimin e sipërfaqes së jashtme të kokës.
Për varjen e kokave të gjedhit duhet të
ekzistojnë varëset lëvizëse të cilat
pastrohen dhe sanitohen pas çdo
manipulimi me koka. Pajisja për pastrim
duhet të vendoset afër vendit për copëtim
dhe kontrollim veterinar në pjesën e pastër
të hapësirës. Bazamenti për kontrollim
veterinar dhe kukat e sistemit të enëve
bartëse duhet të jetë i konstruktuar nga
materiali jo korodues, ashtu që të mund të
pastrohet dhe lahet lehtë.
makaze, električne testere, a za seču
prednjih ekstremiteta upotrebljavaju se
pneumohidraulične makaze, električne
testere i noţevi.
3. Opremu za pripremu glava za
veterinarsku kontrolu, čine sto i sistem za
čišćenje ili sistem pokretnih posuĎa za
kontrolu. Oprema za čišćenje treba da
bude od nekorodirajučeg materjala i
konstruisana tako, da onemogučava
prskanje vode i istovremeno omogučava
prikupljanje i odvoĎenje vode u
kanalizaciju. U toj opremi treba da budu
ugraĎeni dva priključka hladnom vodom,
na jednom od tih priključaka treba da
bude ugraĎen cev u obliku konusa za
pranje usne i nosne duplje, drugi
priključak sa tušem za pranje spoljašnjeg
dela glave. Za vešanje goveĎih glava,
treba da postoje pokretni ureĎaji za
vešanje, koji se šiste i sanitarno odrţavaju
posle svake upotrebe. Oprema za čišćenje
treba da se smesti bliza mesta za
komadanje i za veterinarsku kontrolu na
čistom delu prostora. Bazament za
veterinarsku kontrolu i kuke posuĎa za
prenošenje, treba da budu konstruisani od
nekorodirajučeg materjala, da bi se lako
čistili i prali.
4. Prostorija za preradu trupaca
goveda, treba da buda takva, da bi
laryng is tight and are cutt front legs.
For horn cutting are used
pneumohidraulic scisiors, knife or
electric saw.
3. Facilities for head preparation
and veterinary inspection are consisted
by table, cleaning system or mobile
dishes Inspection system. Cleaning
facilities should be made by non
corodive material, and constructed in
that way to prevent splashing and
enable water collection in to the
drainage. In that equipment should be
two connections of the cold water
supply, one of them will be used for
cleaning of Mouth and nose, and the
other one for cleaning of the head. For
hanging of the bovine heads there
should be mobile rails which should be
cleaned after each use. Cleaning
equipment should be placed near by the
cutting place in the tidy poart of the
area. Pedestal of the veterinary
Inspection, and mobile dishes system
must be constructed by non corodive
material, to be easy washed and cleaned
4. Processing area of the carcasses
should be suchlike that hygiene works
be carried out without obstruction. The
mobile pedestal for skinning should be
made by non corodive material . The
4. Hapësira për përpunimin e trupit të
gjedheve duhet të jetë e tillë që punët
higjienike të kryhen pa pengesa. Bazamenti
lëvizës për heqjen e lëkurave duhet të jetë
nga materiali jo korodues dhe të
pamundësojë prekjen e pjesëve të trupit nga
e cila është larguar lëkura, me dysheme.
Lëkura duhet të largohet ashtu që të mos e
kontaminojë mishin.
5. Për pranimin e organeve të
brendshme gjatë evascirimit përdoren
karrocat speciale ose sistemi i enëve
bartëse për kontrollin veterinarë. Karrocat
duhet të jenë të ndërtuara nga materiali jo
korodues dhe të kenë enë të madhësisë dhe
formës të përshtatshme për kontrollimin e
organeve të brendshme. Për pastrimin e
karrocave duhet të ekzistojë vend i
posaçëm dhe i përshtatshëm. Tavolina me
shirit lëvizës për kontrollimin veterinar të
organeve të brendshme duhet të ekzistojë
në linjat që therin prej 30 deri në 60 gjedhe
në ditë. Paralel më këtë shirit duhet të
ekzistojë edhe pajisja për larjen e duarve
dhe sterilizatori, pajisja për pastrimin e
çizmeve dhe një dollap për deponimin e
rrobave mbrojtëse. Afër duhet të jetë
ndërprerësi i linjës dhe mbajtësi i vulës me
vend të përshtatshëm për vendosjen e librit
të evidencës të cilat i shfrytëzon inspektori
veterinar.
sanitarni poslovi budu obavljeni bez
smetnji. Pokretni bazament za dranje
koţa, treba da bude od nekoridaruječeg
materjala i da onemogučava dodir delova
odranog trupa sa podom. Koţa treba da se
ukloni da ne doĎe do zagaĎenja mesa.
5. Za prihvat iznutrica u toku
evaskulacije, upotrebljavaju se specialne
kolice ili sistem nosećih posuĎa za
veterinarsku kontrolu. Kolica treba da
budu izraĎena od nekorodirajučeg
materjala i da imaju posuĎe pristupačnog
oblika i veličine za kontrolu iznutrica. Za
čišćenje kolica treba da postoji posebno
pristupačno mesto. Sto sa pokretnom
trakom za veterinarsku kontrolu iznutrica,
za proizvodnu liniju gde se dnevno kolju
od 30 do 60 goveda. Paraleno sa tom
trakom, treda bude i oprema za pranje
ruka i sterilizator, oprema za čišćenje
čizama i ormar za smeštaj zaštinih odeća.
Blizu toga, treba da bude prekidač linije i
drţač pečata na pristupačnom mestu za
stavljanje evidencione knjige koju koristi
veterinarski inspektor.
6. Za kontrolu sumnjivih delova
trupaca, treba da bude posebno mesto
opremljeno ureĎajem za pranje ruka,
sterilizatorom, dok za otklonjenje
zaraţenih delova, treba da bude poseban
sto, oprema za čišćenje ruka sa
skin should be moved in that way, not
contaminate the meat.
5. To recieve viscera are used
special carriages, or mobiule dishes
system for vetyerinary Inspection.
Carriagews must be made by non
corodive material, a nd dishes should
have suitable form anmd size for
viscera inspection. There should be a
special and suitrable place for cleaning
of the carriages. The table with
conveyor –belt in which will be carried
out visceras Veterinary Inspection.
shpould exists on the lines slaughtering
30 to 60 Bovine animals per day.
Paralel with this conveyor belt, should
be a hand washing facility, Sterilizator,
boot cleaning facility and a shelf for
storage of the protection clothes there
should be a switch near by the line,
stamp holder in the suitable place, for
evidence book which will be used by
veterinary Inspector.
6. For suspicious carcass parts
inspection, should be a special place,
with hand washing facility, sterilizator,
while for rempval of the contaminated
parts, there should be a special table
with sterilizator and hand washing
facility, speciasl dishes marked –
“Contaminated parts“
6. Për kontrollin e pjesëve të
dyshimta të trupit duhet të ekzistojë vend i
posaçëm i pajisur me aparaturë për larje të
duarve, sterilizator, kurse për largimin e
pjesëve të kontaminuar duhet të ekzistojë
një tavolinë e posaçme, pajisja për
pastrimin e duarve me sterilizator dhe enë e
posaçme e shënuar – “Pjesë të
Kontaminuara”.
7. Gjysmat e trupave të therur të
gjedhave pastrohen me tush mbi sipërfaqen
me drenim i cili duhet të ketë sistem të
kanalizimit dhe përreth saj duhet të
vendoset një mbrojtës që të parandalohet
spërkatja.
Therja e derrave
Neni 11
1. Alivanosja, therja, gjakderdhja,
largimi i lëkurës dhe djegëja në furrë se
bashku me largimin e pjesës së djegur të
epidermës duhet të kryhet në pjesën e
papastër të thertores e cila funksionalisht
është e lidhur me linjën e mëtutjeshme të
përpunimit të trupave të therur të derrave
në pjesën e pastër.
2. Alivanosja dhe gjakderdhja si dhe
grumbullimi i gjakut behën në mënyrë të
njëjtë si në nenin 10 të këtij udhëzimi
sterilizatorom i posuĎe naznačenih kao «
zaraţeni delovi».
7. Polutke zaklanih goveĎih trupaca
peru se tušem i drenaţiraju se, oko toga
treba da postoji sistem za kanalizaciju i
treba da se stavi zaštitni ureĎaj za
sprečavanje prskanje.
Klanje svinja
Član 11
1. Onesvešćenje, klanje, odliv krvi,
dranje i izgorenje u pećnicii uz otklanjanje
izgorelog sloja epiderme koţe, treba da se
obavljaju na nečistom delu klanice koji je
funkcionalno povezan sa linijom za
preradu zaklanih trupaca svinja na čistom
delu klanice.
2. Onesvešćenje, odliv krvi i
prikupljanje krvi obavljaju se na isti način
kao u članu 10 ovog Administrativnog
upustva. Trupci pre skidanje dlaka, peru
7. Half carcasses of the
slaughtered bovine animals are cleaned
with the shower over the drainage
surface and around the drain system
should be a protector to prevent from
splashing.
Slaughtering of the porcine animals
Article 11
1. Stunning, slaughtering,
bleeding, skinning and burning,
together with the removale of the burnt
parts should be carried out in the untidy
part of the slaughterhouse, which
functionaly is connected, with further
processing line of the slaughtered
animals.
2. Stunning, bleeding, and blood
collection will be carried out as it is
administrative. Trupat para heqjes së
qimeve lahen me ujë të ftohët me tusha ose
me sistem për pastrim të ndërtuar ashtu që
të pamundësojë spërkatjen e ujit përreth.
3. Sistemi vertikal i lagëjes së derrave
aplikohet në basene të cilët ndërtohen nga
materiali jo korodues me termometër dhe
me sistem për thithjen e avullit si dhe me
rezervuarët për ujë të cilët janë të pajisura
me filtra për recirkulim. Qimet gjatë punës
duhet të largohen në kontejnerë të posaçëm
ose hapësirë të veçantë. Në pajisjet për
largimin mekanik të qimeve duhet të ketë
rezervuar për ri qarkullimin e ujit me filtra.
4. Tavolinat për përpunimin e derrave
të cilat ndodhen prapa pajisjes për largimin
mekanik të qimeve duhet të jenë nga
materiali jo korodues dhe nën të duhet të
jetë i vendosur sistemi i tushit, kurse për
pastrimin e ekstremiteteve të prapme duhet
të sigurohet tushi i veçantë përpara
vendosjes së kukëzës hapëse. Furra për
djegëje duhet të ketë ndërprerësin
automatik ose mekanik për karburant të
pajisur me mbrojtës. Menjëherë pas furrës
duhet të vendosen sistemi i tushave me ujë
të ftohët. Largimi i pjesëve të djegura në
trupin e derrave bëhet me dorë -
mekanikisht. Për pastrimin dhe larjen e
kokës përdoren tushat me mbajtës të
plastikës të lidhura me gypa elastik për ujë.
se hladnom vodom tušem ili sistemom za
čišćenje ugraĎenog na način, da ne doĎe
do prskanja vode okolo.
3. Vrtikalni sistem kvašenja svinja
primenjuje se u bazenima koji se
izgraĎuju od nekorordirajučeg materjala
sa toplomerom i sistemom za usisivanje
pare, kao i rezervoarima za vodu koji su
opremljeni filterima za recikliranje. Dlake
u toku rada, treba da se stavljaju u
posebnim kontejnerima ili na posebnim
prostorima. Na opremu za mehaničko
otklanjanje dlaka, treba da postoji
rezervoar sa filterima za ricilkulaciju
vode.
4. Stolovi za preradu svinja koji treba
budu iza opreme za mehaniko otklonjenje
dlaka, treba da budu od nekorordirajučeg
materjala i ispod toga treba da bude
ugraĎen tuš sistem, dok, posle čišćenje
zadnjih ekstremiteta, treba obezbediti
poseban tuš pre stavljanja otvorajuče
kuke. Peć za izgorenje treba da ima
outomatski ili mehanički prekidač za
gorivo opremljenog zaštitinikom. Odmah
posle peći treba postaviti tuš sistem
hladnom vodom. Otklonjenje izgorelih
delova trupaca svinja obavlja se ručno-
mehaničko. Za čišćenje i pranje glave
upotrebljavaju se tuševi za plastičnim
drškom povezanih sa elastičnim cevima za
menbtioned in Article 10 of this
Administrative Instruction. Before the
hair removal, carcasses are showered
with cold water, or cleaning system
constructed in that way to unable
spalshing around.
3. Vertical system of the porcine
drench is applied in the basin,
constructed by non corodive material,
with thermometer and steam absorption
system as well as water tanks equiped
with recirculation filters. During the
working operations hair should be
removed in a special containers, or
special area. On mechanical hair
removal facilities, there should be
tankers with water re circulation system
with filters.
4. Processing tables of the porcine
animals should be behind the
mechaniocal hair removal equipment,
and be made by non corodive material,
underneath should be set up shower
system, while for cleaning of the back
legs should be provided a special
shower. The incinerator should have
mechanical or automatic fuel switch
with protector. Behind the incinerator
should be installed shower system with
cold water. The removale of the burnt
parts is carried out mechanically by
5. Lëkura nga trupi i derrave hiqet ne
pozitë të varur. Për prerjen e ekstremiteteve
përdoren thikat ose gërshërët
pneumohidraulike. Lëkura hiqet në mënyrë
mekanike ose me pajisje speciale ashtu që
të mos kontaminohet mishi dhe njëherit
duhet të parandalohet kontakti i trupit me
trup ose me dysheme.
6. Për pranim të organeve të
brendshme veprohet si në neni 10,
paragrafi 10.5 të këtij udhëzimi
administrativ.
7. Për kontroll të organeve të
dyshimta veprohet si në nenin 10, paragrafi
10.6 të këtij udhëzimi administrativ.
8. Për pastrimin e gjysmave të trupit,
gjuhës, mëlçisë, veprohet si në neni 10,
paragrafi 10.4 dhe 10.5 të këtij udhëzimi
administrativ.
Therja e deleve
Neni 12
1. Për therjen dhe alivanosjen e
deleve dhe për gjakderdhjen nga ato vlejnë
dispozitat e nenit 10 të këtij udhëzimi
vodu.
5. Koţa se skida iz telo svinje sa
obešenog poloţaja trupa. Za seču
ekstremiteta upotrebljavaju se noţevi ili
pneumohidraulične makaze. Koţa se skida
mehaničkim putem ili specijalnom
opremom, na način da ne doĎe do
zagaĎenja mesa i istovremeno treba da se
sprećava dodir trupaca sa trupom ili sa
podom.
6. Za prihvatanje iznutrica, deluje se
kao u članu 10, stav 10.5 ovog
Administrativnog uputstva.
7. Za kontrolu sumnjivih organa,
deluje se kao u članu 10 stav 10.6 ovog
Administrativnog upustva.
8. Za čišćenje polutki, jezika, jetre,
deluje se kao u članu 10, stav 10.4 i 10.5
ovog Admiistrativnog upustva..
Klanje ovaca
Član 12
1. Za klanje ovaca i za odliv krvi iz
njihovih trupaca, vaţe odredbe iz člana 10
ovog Administrativnog upustva.
hand. For cleaning and washing heads
are used showers with plastic holders
connected with plastic pipes.
5. Skinning is carried out on the
hanging positon . for front legs cutting
are used pneumohidraulic scissiors or
knives. The skinning should be carried
out mechanicaly but always takling in
to account prevention of meat
contamination.
6. For recieving of the viscera are
carried out same actions as it is
mentioned in Article 10 , Paragraph
10.5 of this Administrative Instruction.
7. For Inspection of the suspicious
viscera are scarried out same actions as
mentioned in Article 10, paragraph 10.6
of this Administrative Instruction.
8. For Inspection of the suspicious
viscera are scarried out same actions as
mentioned in Article 10, paragraph
10.4and 10.5 of this Administrative
Instruction.
Slaughtering of the ovine animals
Article 12
1. For stunning, slaughtering and
bleeding of the ovine animals are valid
administrativ.
2. Delet përpunohen në pozitë të
varur. Prerja e ekstremiteteve bëhet në
mënyrë të njëjtë sikur të gjedhet dhe derrat,
kurse për largimin e lëkurës tek qengjat
mund të përdoret kompresori me filtra për
pastrimin e ajrit gjatë të cilit kanila futet
nën lëkurë mbi nyjën karpale ose tarzale.
Lëkura largohet ashtu që mos t‟a
kontaminojë mishin.
3. Për pranimin e organeve,
evascirimin, dhe për kontrollin e organeve
të dyshimta, procesi është i njëjtë sikur te
gjedhet.
4. Me ujë të temperaturës 40Cº mund
të pastrohen vetëm pjesët e qafës së
përpunuar të trupave dhe atë mbi hapësirën
e rregulluar të kanalizimit pa mundësi të
spërkatjes.
5. Pajisja e cila përdoret në linjat e
therjes dhe përpunimit të deleve me të
gjitha karakteristikat duhet të përputhet me
atë të gjedhave.
Therja e shpezëve
Neni 13
1. Për pranimin e shpezëve duhet të
2. Ovce se preraĎuju sa obešenog
poloţaja. Seča ekstremiteta vrši se na isti
način kao kod goveda i svinja, dok za
skidanje krzna kod jagnjadi, moţe da se
upotrebi kompresor sa filterima za
čišćenje vazduha, tom prilikom se ureĎaj
stavlja ispod jagnjeće koţe iznad
karpalnog ili torzalnog čvora. Koţa se
skida tako da ne zagaĎuje meso.
3. Za prihvatanje organa,
evaskulaciju, i za kontrolu sumnjivih
organa, proces je isti kao kod goveda.
4. Vodom temperature od 400C,
mogu se oprati samo delovi preraĎenog
vrata i trupa i to iznad kanalizacijskog
prostora bez mogučnosti prskanja.
5. Oprema koja se upotrebljava na
liniji za klanje ili za preradu ovaca, u svim
karakteristikama treba da bude usklaĎena
kao kod goveda.
Klanje ptica
Član 13
1. Za prijem ptica treba da bude
provisions of the Article 10 of this
Administrative Instruction.
2. Ovine animals are processed,
verticaly, The cutting of the front legs
is carried out in the same way as at
bovine and porcine animals, while for
skinning is used compressor with air
filters in which is inserted canila under
tarzal or carpal nodle. The skinning
should be carried out in that way, lest
contaminating the meat.
3. For evscioration and reciving
of viscera, and as well as for Inspection
of thre suspicious viscera, the process is
the same as at bovine animals.
4. With water of 40 C temp. may
be cleaned only processed neck parts of
the carcasses, and that over the
drainage area wirthout possibility of
splashing.
5. Equipment used on
slaughtering and processing lines of the
ovine animals should be in compliance
with all charachteristics of those
bovine.
Slaughtering of the poultry
Article 13
ekzistojë rampa për shkarkim, pranim, dhe
varje të trupave në sistemin e enëve
lëvizëse. Në rampë duhet të ekzistojë vendi
për kontrollin veterinarë, pajisjet për
pastrimin e duarve, uji i ftohtë dhe i
ngrohtë me qarkullim, hapësira me pajisje
për pastrimin e kafazeve, hapësira për
shpezët e dyshimta në sëmundje,
kontejnerin për shpezët e ngordhura dhe të
konfiskuara.
2. Alivanosja, therja, gjakderdhja,
lagëja, avullimi dhe heqja e puplave bëhet
në hapësirat e posaçme në pjesën e papastër
të thertores të cilat në mënyrë funksionale
janë të lidhura me pjesën e pastër të
thertores.
3. Shpezët theren në mënyrë humane
dhe i gjithë procesi është i njëjtë me atë të
gjedheve.
4. Lagëja e trupave të zogjve, pulave,
çurave bëhet në basenin me ujë të
rrjedhshëm. Madhësia e basenit duhet të
jetë proporcionale me kapacitetin e
thertores. Baseni duhet të jetë i ndërtuar
nga materiali jo korodues dhe duhet të ketë
termometër dhe sistem të eliminimit të
avullit.
5. Pajisja për heqjen mekanike të
puplave nga shpezët duhet të ketë mbrojtës
të cilët e mbrojnë spërkatjen përreth. Puplat
e hequra duhet që gjatë procesit të punës të
rampa za istovar, prijem i obešanje
trupaca i sistem pokretnih sudova. Na
rampi treba da bude mesto za veterinarsku
kontrolu, oprema za čišćenje ruka, tekuća
hladna i topla voda, prostor sa opremom
kaveza, prostor za sumnjive bolesne ptice,
kontejner za izumrle konfiskate ptica.
2. Onesvešćenje, klanje, odliv krvi,
kvašenje, isparivanje i skidanje perja,
obavljaju se na posebnim prostorima na
nečistom delu klanice, koji je povezan
funkcionalno sa čistim delom klanice.
3. Ptice se kolju na human način i
ceo proces je isti kao kod goveda.
4. Kvašenje trupaca piliča, kokoški,
čurki, vrši se u bazenu sa tekučom vodom.
Veličina bazena treba da bude srazmerno
sa kapacitetom klanice. Bazen treba da
bude izgraĎen od nekorodirajučeg
materjala i treba da ima toplomer i sistem
za uklonjenje pare.
5. Oprema za mehaničko skidanje
perja, treba da ima zaštitni deo od
prskanja okolo. Prilikom rada, perja se
uklone opremom pomoću kanala ili na
neki drugi način i da se iznesu na
predviĎenom prostoru za prikupljanje
perja. Prostor za prikupljanje perja treba
ba bude opremljen sistemom za ceĎenje i
sušenje perja, tekuću hladnu i toplu vodu,
sistemom za kanalizaciju, drenaţu kao i
1. For poultry recieving should be
loading and unloading barrier and rail
for hanging of the poultry carcasses on
the mobile dishes system. In front of
the barrier there should be a place for
veterinary Inspection, hand washing
facilities, hot and cold water, cleaning
area of the cages, area for suspecious
poultry, Containar for dead poultry.
2. Stunning, slaughtering,
bleeding, steaming, and feather removal
is carried out in a special; untidy part of
the slaughterhouse, which functionally
is connected withj tidy part of the
slaughterhouse.
3. Poultry are slaughtered by
human methods and all process is the
same as at bovine animals.
4. Wetting of the chicken
carcasses, poultry, and turkey is carried
out in the basin with flowing water.
The basuin size should be in
proportional, with capacity of the
slaughterhouse. The basin should be
constructed by non corodive material,
and should have thermometer with
steam elimination system.
5. Equipment for mechanical
feather removal should be protected
from splashing. During the working
process feathers should be removed by
largohen nga pajisja nëpërmjet kanaleve
ose në mënyrë tjetër dhe të transportohen
në hapësirë të paraparë për mbledhjen e
puplave. Hapësira për mbledhjen e puplave
duhet të ketë pajisjen për kullimin dhe
tharjen e puplave, ujë të nxehtë dhe të
ftohtë me qarkullim, sistemin e kanalizimit
dhe drenimit si dhe pajisjen për pastrimin e
duarve me ventilim.
6. Pajisja për larjen e trupave të
shpezëve duhet të jetë e ndërtuar nga
materiali jo korodues dhe i konstruktuar në
atë mënyrë që të parandalojë spërkatjen
përreth.
7. Pajisjet për këputjen e kokës, qafës
dhe lëkurëzës duhet të jenë të ndërtuara nga
materiali jo korodues, kurse për transportin
e të njëjtave përdoren kanalet
gravitacionale ose ato pneumatike. Pjesët e
larguara dhe konfiskati transportohen nga
linja e përpunimit të trupave deri në depon
për konfiskuat, ose ato të cilat do të
përpunohen në depon të dedikuara për atë
qëllim.
8. Evascirimi i organeve të
brendshme bëhet me dorë ose në mënyrë
automatike. Për atë me dorë përdoret piruni
special i cili është i ndërtuar nga materiali
jo korodues, proces ky i cili vlen edhe për
veprimin automatik.
9. Pajisjet për larje finale të shpezëve
opremu za čišćenje ruka sa ventilacijom.
6. Oprema za pranje ptičjih trupaca
treba bude izraĎena od nekorodirajučeg
materjala i konstruisana na način da ne
dozvolji prskanje okolo.
7. Oprema za skidanje glave, vrata i
koţe, treba da bude izraĎena od
nekorodirajučeg materjala, dok za prenos
istih, upotrebljavaju se kanali
gravitacionog pada ili gumeni kanali.
Uklonjeni delovi ili konfiskati prenose se
iz linije za preradu trupaca do skladišta
konfiskata ili oni delovi koji če se
preraditi u skladište namenjenih za to.
8. Evaskulacija iznutrica vrši se
ručno ili automatskim putem. Za ručno
evaskulaciju upotreblajva se specijalna
viljuška koja je izraĎena od
nekorodirajučeg materjala, to je proces
koji vaţi i kod automatskog procesa.
9. Oprema za finalno pranje ptica iz
kojih su uklonjene iznutrice, treba da bude
izraĎena od nekorodirajučeg materjala
koji sprečava prskanje okolo. Iznutrice za
konzumiranje preraĎuju se u poseban
prostor, a uslovi odgovaraju pomenutim
uslovima kod klanja i prerade iznutrica
goveda. Oprema koja se upotrebljava za
poluautomatsku ili automatsku preradu
ţučeva, treba da bude od nekorodirajučeg
materjala uz mogučnost za pranje,
channels or by another method, be
transported to the feathers‟ollection
area. The collection area should have
the drainage system and drying system,
cold and hot water, as well as hand
washing facility.
6. Washing equipment of the
poultry carcasses should be made by
non corodive material and constructed
in a way to prevent splashing.
7. Head, neck cutting and
skinning equipments should be made
by nonn corodibve material, while for
transport are used gravitational or
pneumatic channels. Removed parts
and unconsumable products are
transported from processing line of the
carcasses to the storage area of non
consumable products, or those which
will be processed to the area dedicated
for that purpose.
8. Evasciration of viscera is
carried out mechanically or
automatically, For mechanical method
is used special fork made by non
corodive material, process which is
valid for automaticall method as well.
9. Wasdhing facilities of the
evascirated poultry, shoulkd be made
by non corodive material and
constructed in that manner to prevent
nga të cilat janë evokuar organet e
brendshme duhet të jenë të ndërtuara nga
materiali jo korodues dhe që të
parandalojnë spërkatjen e ujit përreth.
Organet e brendshme për konsum
përpunohen në hapësirë të veçantë, kurse
pajisja i përgjigjet kushteve të cekura tek
therja dhe përpunimi i organeve të
gjedheve. Pajisjet që përdoren për
përpunim gjysmë automatik ose automatik
të luktheve duhet të jenë nga materiali jo
korodues me mundësi të larjes, pastrimit
dhe sanitetit të lehtë.
Therja e lepujve
Neni 14
Për therjen e lepujve mund të
instalohen linjat e veçanta ose të përdoren
linjat për therjen e shpezëve me të gjitha
karakteristikat e pëcaktuara me nenin 13 të
këtij udhëzimi administrativ.
Hapësira për ftohje dhe ngrirje
Neni 15
1. Në objekt duhet të jetë hapësira e
posaçme për ftohjen e trupave dhe
čišćenje i lakog sanitarskog odrţavanja.
Klanje kunića
Član 14
Za klanje kunića mogu se ugraditi
posebne linije ili upotrebiti linije za klanje
ptica sa svim karakteristikama
predviĎenim članom 13 ovog
Administrativnog upustva.
Prostorija za raslađivanje i za
zamrzavanje
Član 15
1. U objektu treba da bude posebna
prostorija za rashlaĎivanje trupaca,
splashing around. Viscera intended for
human consumption are processed in a
special area, while the conditions
should respond to mentioned
slaughtering and processing of the
bovine viscera. Tools used for
automatic and semi automatic
processing of the stomachs should be
made by non corodive material, easy to
be cleaned, washed and disinfected.
Slaughtering of the rabbits
Article 14
For slaughtering of the rabbits
may be installed special lines, or can be
used those ones intended for
slaughtering of the poultry, with all
Charachteristics mentioned in Article
13 of this Administrative Instructiuon.
Chillingand freezing area
Article 15
1. There should be e special
gjysmave, ftohje të organeve të brendshme,
paketimin e organeve të brendshme, ftohjen
e pjesëve të dyshimta, ngrirjen e mishit dhe
prodhimeve të tija si dhe deponimin e
mishit të ngrirë dhe prodhimeve të mishit.
Këto hapësira duhet të kenë të vendosur
termometrin e thjeshtë ose me rrymë.
2. Hapësirat për ftohjen e trupave dhe
gjysmave të ndara duhet të jenë afër
hapësirës për therje të cilat komunikojnë
njëra me tjetrën në mënyrë funksionale.
3. Hapësirat për ftohjen e trupave të
dyshimta, gjysmave dhe organeve, për nga
rregullimi dhe pajisja teknike duhet të jetë
e njëjtë me ato të padyshimta. Dyert në
këto hapësira duhet të jenë të shënuara me
shkronja të kuqe, të dukshme me
mbishkrimin: “ Të Dyshimta” –
Inspekcioni Veterinarë.
4. Në pjesën e jashtme të hapësirave
për ftohje duhet të ekzistojnë termostatet
për përcjelljen dhe rregullimin e
temperaturës.
Prodhimi i yndyrës
Neni 16
1. Nëse në objekt prodhohet yndyra,
atëherë duhet të ekzistojnë hapësirat për
përgatitjen, shkrirjen e indeve yndyrore,
polutki, i iznutrica, pakovanje iznutrica,
rashlaĎivanje sumnjivih delova,
zamrzavanje mesa i njegovih proizvoda
kao i za uskladištenje zamrznutog mesa i
njegovih proizvoda. Ove prostorije imaju
ugraĎen običan ili strujni toplomer.
2. Prostorija za rahlaĎivanje trupaca i
odvojenih polutki, treba da bude u blizini
prostorije za klanje koje su funkcionalno
povezane meĎusobno.
3. Prostorije za rashlaĎivanje
sumnjivih trupaca, polutki i organa, treba
da budu iste kao za tehničku opremu
nesumnjivih. Vrata ovih prostorija treba
da budu oznaćena vidljivim slovima
crvene boje, natpisom: « Sumnjivo» od
strane veterinarskog inspetora.
4. Na spoljašnoj strani prostorije za
rashlaĎivanje, treba da budu smešeteni
termostati za kontrolu temperature.
Proizvodnja masti
Član 16
1. Ukoliko se u objektu vrši
proizvodnja masti, treba da budu
prostorije za pripremu, toplenje masnih
storage area in the premise intended for
chilling and freezing of carcasses or
half carcasses, chilling of viscera and
wrapping viscera, chilling of suspicious
parts, meat and meat products chilling.
In these areas should be installed a
thermometer.
2. Chilling area of the carcasses
and half carcases should be separated
and near by slaughtering area and
which communicate functionally with
each other.
3. Chilling area of the suspicious
carcasses and half carcasses and viscera
should be identically with those
intended for human consumption. The
doors in these areas should be marked
with letters in red “Suspicious “–
Veterinary Inspection.
4. Outside of the chilling area
should be thermostats to see off and
control the temp.
Fat Production
Article 16
1. If business operator produces
fat, than there should be are for
pranimin, ftohjen, paketimin dhe
deponimin e yndyrës ose dhjamit.
2. Në hapësirën për përgatitjen e
yndyrës ose dhjamit duhet të jenë të
vendosura pajisjet për copëtimin e indeve
yndyrore ose dhjamit e cila duhet të ketë
aparaturën për shkrirjen e thatë ose të
lëngët si dhe pajisjet për pastrimin e duarve
me sistem të ventilimit dhe kanalizim.
3. Hapësira për pranim, ftohje dhe
paketim të yndyrës apo dhjamit duhet të
ketë pajisjen për stabilizimin dhe pranimin
e tyre, pajisjen për ftohje dhe paketim apo
konfekcionim si dhe pajisjen për pastrim te
duarve.
4. Në hapësirë për ftohje duhet të
ekzistojë termometri kontrollues dhe
bazamentet për vendosjen e prodhimeve të
paketuara.
Neni 17
1. Në objektin ku theren kafshët dhe
copëtohen trupat, duhet të ekzistoj hapësira
për vendosjen e mishit e cila duhet të jetë e
ndarë prej hapësirës për vendosjen e
prodhimeve të paketuara. Hapësira duhet të
ketë parmak për varjen e trupave, gjysmave
ose të çerekeve e cila nuk kryqëzohet me
rrugën e prodhimeve të paketuara, rampës
së ngarkimit e cila ka perden e ajrit ose
tkiva, prijem, rashlaĎenje, pakovanje i
uskladištenje masti i loja.
2. U prostoriji za pripremu masti ili
loja, treba da bude postavljena oprema za
rasparčavanje masnih tkiva ili loja koja
treba da ima aparaturu za suvo ili vlaţno
topljenje kao i opremu za pranje ruka sa
sistemom za ventilaciju i kanalizaciju.
3. Prostorija za prijem, rashlaĎivanje
i pakovanje masti ili loja, treba da ima
opremu za njihovu stabilizaciju i za
prijem, opremu za rashlaĎivanje i
pakovanje ili konfecioniranje kao i
opremu za čišćenje ruka.
4. U prostoriju za rashlaĎivanje treba
da postoji kontrolni toplomer i bazamneti
za postavljanje upakovanih proizvoda.
Član 17
1. U objektu gde se kolju ţivotinje i
gde se raskomadaju trupci, treba da bude
prostorija za smeštaj mesa koja treba da
bude odvojena od prostorije za smeštaj
upakovanh proizvoda. Prostorija treba da
ima rešetke za vešanje trupaca, polutki ili
četvrtina, koja se ne ukrštava sa prilazima
upakovanih proizvoda, utovarne rampe,
koja ima vazdušnu zavesu ili neku drugu
preparation, melting wrapping and
storage of the fat.
2. In fat processing area should be
installed equipment for cutting of the
fat tissues, have suitable equipment for
melting and hand washing facility with
ventilation system.
3. Chilling, wraping and storage
area of the fat should have suitable
equipments, and as well as hand
washing facility.
4. In chilling area there should be
a thermometer and bases for placement
of the wrapped products.
Article 17
1. In the premise where the
animals‟ are slaughtered, carcasses are
cut; there should be meat storage area,
separated from the packed products.
The area should have rails to hang
carcasses and half carcasses there
should be a meat storage area, and be
separated from wraped products storage
ndonjë mbrojtje tjetër kundër hyrjes së
insekteve, brejtësve, erërave të pakëndshme
si dhe pajisjen për larjen e duarve me
sterilizator.
2. Hapësira për vendosjen e mishit
duhet funksionalisht të jetë e lidhur me
korridore me hapësira tjera për ftohjen e
trupave, gjysmave apo çerekeve të
përgatitur për ngarkim.
Neni 18
1. Objekti për therjen e kafshëve
duhet të ketë hapësirën për mbledhjen dhe
pranimin e prodhimeve të cilat nuk
përdoren për ushqim siç janë lëkura,
brirërat, eshtrat, qimet, etj. si dhe hapësirën
për pranimin e konfiskatit. Këto hapësira
duhet të jenë plotësisht të ndara prej
hapësirave të prodhimit, ashtu që gjatë
transportit mos të vijë deri të kryqëzimi i
rrugëve midis prodhimeve për konsum dhe
atyre që nuk konsumohen dhe
konfiskatave.
2. Nëse prodhimet që nuk
konsumohen dhe konfiskatet nuk largohen
çdo ditë prej objektit, atëherë ato hapësira
duhen të mbyllen dhe njëherit duhet të jenë
të mbrojtura nga insektet, brejtësit dhe
duhet të kenë aparaturë për ftohje deri në 4
gradë celzius.
zaštitu protiv ulaska insekata, glodara,
neprijatnih mirisa i opremu za pranje ruka
sa sterilizatorom.
2. Prostorija za smeštaj mesa treba
da bude povezana funkcionalnim
hodnicima sa prostorijama za
rashlaĎivanje trupaca, polutki ili četvrtina
pripremljenih za utovar.
Član 18
1. Objekat za klanje ţivotinja treba
da ima prostoriju za prikupljanje i prijem
proizvoda koji se ne upotrebljavaju za
ishranu, kao što su koţa, rogovi, kosti,
dlake i drugo. Kao i prostoriju za prijem
konfiskata. Ove prostorije treba da budu
potpuno odvojene od prostorija za
proizvodnju, tako da u toku transporta ne
dolazi do ukrštavanja puteva izmeĎu
proizvoda za konzumiranje i onih koji se
ne konzumiraju i konfiskata.
2. Ako proizvodi koji se ne
konzumiraju i konfiskati, ne uklone se
svakod dana iz objekta, onda ti objekti
treba da se zatvraju i istovremeno budu
zaštićeni od insekata, glodara i treba da
imaju ureĎaj za rashlaĎivanje do 40C.
3. Prenos ovih proizvoda moţe da se
obavi pomoću kanala gravitacionog pada i
area. There should be rails in the area
where the carcasses and half carcasses
are hang .There should be air screen to
protect from smell, gnawers insects,
etc. Therte should be a hand washing
facilities, with sterilizator.
2. Meat storage area should be
functionally connected with other area
by halls for chilling of c arcasses and
half carcasses, prepeared for delivery.
Article 18
1. The slaughterhouse should have
area for reciecing and collection of
productswhich are not intended for
human consumption, as are horns, skin,
bones and hair. These areas should be
completely separated from production
areas and ways of transported of the
products intended for human
consunmption can not be crossed with
those, of products not intended for
human consumption.
2. If ther products not intended
for human consumption are not
removed every day from the site, then
those area should be closed and be
protected from insects, smell and
gnawers and should have chilling
equipment to 4 C°.
3. Transporti i këtyre prodhimeve
mund të bëhet nëpërmjet kanaleve me
ramje gravitacionale, gypave pneumatik,
ose me enë që nuk lëshojnë materie të
dëmshme. Kanalet me ramje gravitacionale
të cilat përdoren për transport të
prodhimeve që nuk konsumohen dhe
konfiskatave duhet të kenë aparaturë për
ndalim të kthimit të erërave të pakëndshme.
4. Hapësira për prodhime që nuk
konsumohen dhe për konfiskate duhet t‟i
përmbushë kushtet e përgjithshme në lidhje
me ujin dhe kanalizimin. Hapësira për
konfiskat duhet t‟i ketë lidhjet për ujë të
ngrohtë të temperaturës minimale 83Cº të
kontrolluar me termometër. Nëse
prodhimet që nuk konsumohen, konfiskati
ose përmbajtja e para luktheve
transportohen në mënyrë pneumatike jashtë
objektit, hapësira për pranimin e tyre duhet
të ketë rezervuar, lidhje me ujë të ftohtë
dhe të nxehtë me temperaturë minimale
83Cº të kontrolluar me termometër dhe
mjet transportues në të cilin zbrazen
rezervuarët. Mjeti transportues duhet të jetë
i mbyllur, që nuk e lëshon ujin dhe lëngjet
e indeve.
Neni 19
Objektet duhet të kenë hapësirë për
nevoja të inspektoratit veterinar të cilat
gumenih cevi ili posuĎe akoje ne puštaju
štetne materije. Kanali gravatacionog pada
koji se upotrebljavaju za prenos proizvoda
koji se ne konzumiraju ili za konfiskate,
treba da imaju ureĎaj za sprečavanje
povratka neprijatnih mirisa.
4. Prostorija za proizvode koji se ne
konzumiraju i za konfiskate, treba da
ispuni opšte uslove u vezi vode i
kanalizacije. Prostorija za konfiskat treba
da ima tekuću toplu vodu minimalne
temperature od 830C, kontrolisane
toplomerom. Ukoliko proizvodi koji se ne
konzumiraju, konfiskati ili predţelučni
sadrţaji, prenose se gumenim cevima van
objekta, prostorija za njihov prijem treba
da ima rezervisanu tekuču hladnu i toplu
vodu minimalne temperature od 830C,
kontrolisane toplomerom i prenosni ureĎaj
čime se ispraţnjavaju rezervoari. Prenosni
ureĎaj treba da bude zatvoren koji ne
propušta vodu i sokove tkiva.
Član 19
Objekti treba da imaju prostorij za
potrebe veterinarskog inspektora koje
3. The transport of these products
may be done, through gravitational or
pneumatic channels, or dishes that do
not give any hazardious substance.
4. Non consumable products area
should fulfill general conditions
regarding to water supply and drainage.
Non consumable products area should
be supplied with cold and hot water of
temp. 83C° will be checked by
thermometer. If non consumable
products, or prestomachs contents is
transported by pneumatic means of
transport outside of the premise, should
have cold and hot water supply of
temp. 83C°, checked buy thermometer.
Article 19
Operators should have sufficient
duhet të kenë orendi dhe pajisje përkatëse.
Në ato hapësira duhet të jenë të ndara pjesa
për gardërobë dhe pjesa sanitare.
Neni 20
Hapësira për kontrollimin e mishit
në trihinellozë duhet të jetë afër linjës së
therjes së derrave, por mund të jetë edhe në
kuadër të hapësirës për inspektimin
veterinar. Hapësira për kontrollimin e
mostrave duhet të ketë numrin e
mjaftueshëm të trhinelloskopave dhe
pajisje ndihmëse në harmoni me
kapacitetin e therjes.
Neni 21
1. Hapësira për pastrim, larje, dhe
dezinfektim të mjeteve transportuese duhet
të ketë bazament nga betoni ose metali,
kulm, kanal për larje të automjeteve,
hapësirë për mbajtje të mjeteve për pastrim
dhe dezinfektim, hapësirë për vendosjen e
dezinficiensit dhe pompës, lidhje për ujë të
ftohtë dhe të nxehtë të temperaturës
minimale 83Cº të kontrolluar me
termometër si dhe hapësirat sanitare për
nevojat e punëtorëve të cilët punojnë në
objekt.
2. Objekti për larje, pastrim dhe
dezinfektim të mjeteve transportuese për
treba da imaju odgovarajući inventar. U
tim prostorijama treba da bude odvojen
deo za gardarobu i sanitarni deo.
Član 20
Prostorija za kontrolu mesa
trihinelozom, treba da bude u blizini linije
za klanje svinja, ali moţe da bude i u
okviru prostorije za veterinarsku kontrolu.
Prostorija za kntrolu uzoraka treba da ima
odgovarajuči broj trihinoskopa i pomočnu
opremu u skladu sa kapacitetom klanice.
Član 21
1. Prostorija za čišćenje, pranje i
dezinfekciju, kanal za pranje vozila,
prostorija za smeštaj sredstava za čišćenje
i dezinfekciju, prostor za smeštaj
dezifikanta i pumpe, priključak za hladnu
i toplu vodu minimalne temperature od
830C kontrolisane toplomerom, kao i
prostorije sanitarnih čvorova za ptrebe
radnika koji rade u objektu.
2. Objekat za pranje, čišćenje i
dezinfekciju trasnportnih sredstava za
ţivotinje, treba da bude na nečistom delu
klanice, dok objekat za pranje i
dezinfekciju transportnih sredstava koja
arewa for veterinary Inspection, with
furniture and and corresponding
equipment.
Article 20
Meat inspection area on
trhinolozis, should be near by the
slaughtering line of the porcine
animals, but also could be near the
Veterinary Inspection area. Sample
inspection area should have sufficient
number of trihiniloscopes, and other
equipments, in compliance with
slaughtering capacity
Article 21
1. Cleaning, washing and
disinfection area of the means of
transport should be constructed by
concrete or metallic bases, roof,
drainage, cleaning washing and
disinfection tools area, Disinfectant and
pump storage area, cold and hot water
supply of minimum twemp. Of 83 C°
will check by thermometer, and
sanitary facilities.
2. Cleaning, washing and
disinfection facilities of the means of
transport, should be in the untidy part
kafshë duhet të ndodhet në pjesën e
papastër të thertores, kurse objekti për
larjen dhe dezinfektimin e mjeteve qe
transportojnë prodhime finale për konsum
duhen të ndodhen në pjesën e pastër të
thertores.
Përpunimi i mishit
Neni 22
1. Objekti për përpunimin e mishit
dhe prodhimeve të tij sipas llojit të
prodhimit dhe mënyrës së punës duhet të
ketë hapësira për:
1) pranimin e mishit,
2) ftohjen dhe ngrirjen e mishit,
3) prerjen dhe përpunimin e
mishit,
4) kryposjen dhe salamurimin,
5) përpunimin mekanik dhe
mbushjen,
6) prodhimin e yndyrës dhe
shkrirjen e dhjamit, përpunimin
termik dhe tymosje,
7) deponimin e prodhimeve,
8) prodhime që nuk konsumohen
dhe konfiskuat gjegjësisht enë
të mbyllura,
9) inspekcionin veterinarë,
10) gardërobë dhe WC dhe
11) deponimin e substancave shtesë
transportuju finalne proizvode za
konzumiranje, treba da bude na čistom
delu klanice.
Prerada mesa
Član 22
1. Objekat za preradu mesa i
njegodih proizvoda prema vrstama
proizvoda i načina prerade, treba da ima
sledeće prostorije za:
1) prijem mesa,
2) rashlaĎivanje i
zamrzavanje mesa,
3) seču i preradu mesa,
4) solenje i salamuru,
5) mehaničku preradu i
punjenje,
6) proizvodnju masti i
toplenje loja, termičku
preradu i dimljenje,
7) uskladištenje proizvoda,
8) proizvode koji se ne
konzumiraju i za
konfiskate, odnosno za
zatvoreno posuĎe,
9) veterinarsku kontrolu,
10) za gardarobu i WC,
of the operator, while the means of
transport, transporting products
intended for human consumption
should be in the tidy areas of the
slaughterhouse.
Meat processing
Article 22
1. Meat processing plant and meat
products,, according to type of
production and working method, should
have these facilities :
1) Mat receiving ,
2) Chilling, cutting,
3) Meat cutting and
processing,
4) Salting ,
5) Filling and mechaniocal
processing,
6) Fat production and fat
melting , thermal processing
and smoking ,
7) Production storage,
8) Non Consumable products,
respectively closed dishes ,
9) Veterinary Inspection
10) Wardrobe and sanitary
dhe aditivëve.
2. Hapësira për pranimin, ftohjen dhe
ngrirjen e mishit duhet të jetë në përputhje
me nenin 15, të këtij udhëzimi
administrativ.
3. Madhësia rregullimi dhe pajisja e
hapësirave për prerje dhe përpunim të
mishit duhet t‟i përgjigjet llojit dhe
mënyrës së punës si dhe kapacitetit të
prodhimit .
Temperatura më e lartë e lejueshme në këtë
hapësirë është +7 C për mish të freskët dhe
+3 për të brendshmet.
4. Hapësira për kryposjen dhe
salamurimin e mishit përpunimit mekanik
dhe mbushjes duhet të jetë e rregulluar dhe
e pajisur sipas llojit të prodhimit dhe
kapacitetit dhe duhet të ketë të ndarë pjesët
për copëtimin dhe përpunimin e mishit,
vendin për vendosjen e enëve për kryposje
dhe salamurim dhe vendin për përpunim të
mëtutjeshëm .
5. Hapësira për prodhimin e yndyrës ,
përpunimin termik dhe tymosje duhet t‟i
ketë të ndara vendet për prodhimin e
yndyrës ashtu që yndyra e paketuar mundë
të vendoset në depon e prodhimeve të
gatshme dhe duhet të ketë të ndarë vendin
për përpunim termik dhe për tymosje .
6. Produktet afatgjate duhen të
tymosen të ndara nga prodhimet tjera .
11) uskladištenje dodatnih
substanci i aditiva,
2. Prostorije za prijem, rashlaĎivanje
i zamrzavanje mesa, treba da bude u
skladu sa članom 15 ovog
Administrativnog uputstva.
3. Veličina ureĎenje i opremanje
prostorija za klanje i preradu mesa, treba
da odgovaraju vrsti i načinu rada i
kapacitetu proizvodnje. Najviša
temperatura u tim prostorijama treba da
bude + 70 C za sveţe meso i +3
0 C za
iznutrice.
4. Prostorija za solenje i salamuru
mesa, mehaničku preradu i punjenje, treba
da se ureĎuje i oprema prema vrstama
proizvoda i kapaciteta i treba da ima
odvojene delove za raskomadanje i
preradu mesa, mesto za postavljanje
posuĎa za solenje i za salamuru i mesto za
dalju preradu.
5. Prostorija za preradu masti,
termičku preradu i dimljenje, treba da ima
odvojene prostore za proizvodnju masti,
tako da upakovana mast moţe se smestiti
u skladište gotovih proizvoda i treba da
ima posebno mesto za termičku preradu i
za dimlenje.
6. Dugoročni proizvodi treba da budu
dimljeni i odvojeni od drugih proizvoda.
7. Gotovi proizvodi treba da se
facilities ,and
11) Storage of additives.
2. Chilling, freezing and storage
area should be in compliance with
Article 15 of this Administrative
Insteruction.
3. Size and equipment area meat
cutting and meat processing should
correspond with type of working
method, and production capacity.
The highest allowed temp. In these
areas is +7 C, for fresh meat and +3, for
viscera.
4. Salting and mechanical meat
processing should be adjusted and
equipmnent according to the type of
production and capacity. There should
be separated area of meat cutting and
meat processing area, an adequate place
for salting dishes, and further
processing place
5. There should be separated Fat
Production area, thermal processing,
and smoking, in a manner that
produced fat could be stored in the final
products storage area.
6. Longe range products should
be smoked separately from other
products.
7. Final products should be stored
in the areas where are provided,
7. Produktet e gatshme duhen të
deponohen në hapësira ku janë të siguruara
kushtet higjienike - teknologjike .
8. Për deponimin e aditivëve dhe
substancave tjera shtesë duhet të ekzistojnë
hapësira të veçanta dhe substancat
vendosen veç e veç .
9. Nitriti dhe Nitrati i Natriumit së
bashku me preparatet e polifosteve ruhen
në enë të mbyllura nën kontrollin e
inspekcionit veterinarë dhe atë në dhoma të
veçanta si dhe nën mbikëqyrjen e personelit
profesional, i cili duhet të mbajë evidencë
ditore për harxhimin e aditivëve të
lartpërmendur .
10. Rregullimi dhe pajisja e hapësirave
për prodhime të cilat nuk konsumohen dhe
konfiskate, për inspekcion veterinarë, për
gardërobë dhe tualet duhet te jenë në
përputhje me kushtet e përcaktuara me këtë
udhëzim administrativ.
11. Të gjitha objektet të destinuara për
thertore, fabrika për përpunimin e mishit
duhet të shfrytëzojnë kanalizimin e qytetit
ose të kenë gropa septike të cilat
kontrollohen nga inspekcioni veterinar.
Nëse shfrytëzohet kanalizimi atëherë
thertoret duhet të përdorin koagullansë.
Licencimi i thertoreve, objekteve për
përpunimin e mishit dhe produkteve të
uskladištavaju u prostorijama gde su
obezbeĎeni tehnološki-higijenski uslovi.
8. Za uskladištenje aditiva i drugih
dodatnih substanci, treba obezbediti
posebne prostorije gde se substance
smeste odvojeno.
9. Nitriti i i Natrijum nitrat zajedno
sa prepratima polifosta, čuvaju se u
zatvorenim sudovima pod kontrolom
veterinarskog inspektora i to u posebnim
komorama i pod kontrolom stručnog
osoblja, koje treba da vodi dnevnu
evidenciju za utrošak gore-pomenutih
aditiva.
10. UreĎenje i opremanje prostorija za
proizvode koji se ne konzumiraju i
konfiskate, za veterinarsku inspekciju,
gardarobu i toalet, treba da budu u skladu
sa predviĎenim uslovima ovim
Administrativnim uputstvom.
11. Svi objekti namenjeni klanici,
fabrici za preradu mesa, treba da koriste
gradsku kanalizaciju ili da iamju septičke
jame koje treba kontrolisati veterinarski
inspektor. Kada se kanalizacija koristi,
onda klanice treba da upoterbljavaju
koagulanse.
Licenciranje klanica, objekata za
preradu mesa i njegovih proizvoda
hygiene and technological conditions.
8. For additive storage and other
additional substances, shoukd be a
special area, and substances shoukd be
stored sepoerately.
9. Nitrate and Natrium Nitrate and
other polifoistev substances shoulkd are
stored closed and under veterinary
Inspection control, in the special rooms
under surveillance of the professional
staff, who should keep records on use
of the above mentioned additives
10. Non consumable products area
should have, Vetrinary Inspection, m
wardrobe, sanitary facilities should be
in compliance with conditions defined
by this Administartive Instruction
11. All slaughterhouses, meat
processing plants should use main
sanitation or septic holes, inspected by
veterinary Inspector. If slaughterhouses
use main sanitation system they should
use solvents
Licensing of the slaughterhouses,
tij
Neni 23
1. Subjektet afarist të cilët merren me
veprimtarinë e therjes, prodhimit,
përpunimit të mishit dhe produkteve të tija,
janë të obliguar që të aplikojnë në
Agjencionin e Veterinarisë dhe Ushqimit të
Kosovës – AVUK të MBPZHR-së për
marrje të licencës.
2. Aplikacionet merren dhe të
plotësuara dorëzohen në AVUK.
3. Subjektet afarist të cilët aplikojnë
janë të obliguar që të paguajnë taksën për
licencim në bazë të Udhëzimit
Administrativ NR.9/2004 të dt.17.11.2004
i amandamentuar me datën 08.08.2005.
4. Përveç taksës nga paragrafi
paraprak i këtij neni, aplikuesi është i
obliguar që t‟a paguaj edhe komisionin e
AVUK-ës i cili do t‟i kontrollojë thertoret,
objektet për prodhimin dhe përpunimin e
mishit dhe produkteve të tij. Vendimin për
Komisionin dhe lartësinë e pagesës së
Komisionit e bjenë Kryeshefi Ekzekutiv i
AVUK-ës
5. Licencën pas vlerësimit të
komisionit e lëshon AVUK dhe e njëjta
duhet të jetë e nënshkruar nga Kryeshefi i
AVUK-ës.
Član 23
1. Poslovni subjekti koji se bave
aktivnostima klanja, proizvodnje, prerade
mesa i njegovih proizvoda, obavezni su da
apliciraju pri Agenciji za veterinarstvu i
hranu Kosova –AVHK, pri MPŠRR, radi
dobijanje licence.
2. Aplikacije se uzimaju i popunjene
dostavljaju se u AVHK-a.
3. Poslovni subjekti koji apliciraju,
obavezni su da plačaju taksu za
licenciranje shodno Administartivnim
uputstvom br.9/2004 od 17.11.2002 i
amandmanima.
4. Pored takse iz prethodnog stava
ovog člana, aplikant je obavezan da plati i
komisiju AVHK koja kontroliše klanice,
objekte za proizvodnju i preradu mesa i
njegovih proizvoda. Odluku za formiranje
komisije i visinu uplate, donosi Izvršni
Nalečelnik AVHK.
5. Licencu izdaje AVHK, nakon
procene komisije, koja treba da bude
potpisana od strane Izvšnog Načlnika
AVHK.
meat processing plants and its
products
Article 23
1. Food business operators,
slaughterhouses, meat processing plants
and its products have the obligation to
apply foir licence at Kosovo Veterinary
and Food Agency
2. The fulfilled applications can be
obtained and handed over to Kposovo
Veterinary and Food Agency.
3. Food business operators,
applying for licence, should pay
licensing fee, According to the
Administrative Instruction No. 9/2004
of 17.11 2004 and its amandements No.
5/2005 of 08.08.2005
4. Except the fee from the
previous paragraph the applicant is
obliged to pay KVFA commission
which will inspect Slaughterhouses,
and meat production eand processing
plants.
5. After the commissions‟
assessment, The KVFA issues the
licence, and the same will be signed by
KVFA Chief Executive
Inspektimi i mishit
Neni 24
Gjatë gjithë procesit për prodhimin
dhe përpunimin e mishit, përfshirë këtu
edhe procesin para, gjatë dhe pas therjes së
kafshëve duhet të bëhet inspektimi nga
inspektori veterinar.
Neni 25
Kafshët te cilat janë të dedikuara
për therje duhet të kontrollohen para therjes
nga inspektori veterinar, i cili do të kërkojë
certifikatën veterinare, të bëjë kontrollimin
e kafshës rreth gjendjes shëndetësore në
bazë të së cilës do të lejojë therjen e saj.
Inspektori duhet që pas kontrollimit te
lëshoj certifikatë që është bërë inspektimi
para therjes.
Neni 26
1. Gjatë therjes së kafshëve
paraprakisht të kontrolluara, Inspektori
duhet te jetë i pranishëm në linjën e therjes
dhe në çdo pikë te përpunimit gjatë
procedimit me trupat e therur te kafshëve.
2. Inspektori që kryen kontrollimin në
Inspektovanje mesa
Član 24
U toku celog procesa proizvodnje i
prerade mesa, uključujući i proces pre, u
toku i posle klanja ţivotinja, treba da se
vrši veterinarsko inspektovanje.
Član 25
Ţivotinje koje su namenjene
klanji, treba da se kontrolišu pre klanja od
strane veterinarskog inspektora, koji će
zahtevati veterinarski sertifikat, vršenje
kontrole zdravstvenog stanja ţivotinje i na
osnovu toga dozvoli klanje iste.
Veterinarski inspektor posle kontrole,
izdaje sertifikat koji svedoći da je
izvršeno inspektovanje pre klanja.
Član 26
1. U toku klanja prethodno
kontrolisanih ţivotinja, inspektor treba da
bude prisutan na liniji klanja i na svaku
tačku prerade i postupaka zaklanim
trupcima ţivotinja.
Meat Inspection
Article 24
During all the production and
meat processing process, should be
carried out ante mortem and post
mortem Inspection by veterinary
Inspector.
Article 25
Animals inytended for slaughter
should be inspected by veterinary
inspector, who will require veterinary
certificate, to carry out animal
inspection, and on the base of health
condition will permit slaughter
Veterinary Inspector should issue the
health certificate that has been carried
out ante mortem Inspection.
Article 26
1. During the slaughter of the
inspected animals, Inspector should be
present all stages of slaughtering and
processing of the carcasses of
slaughtered animals.
2. Inspector who carries out
thertore duhet te japë vërejtje për
parregullsitë eventuale gjatë therjes dhe
nëse është nevoja t‟a ndërprenë procesin e
therjes deri ne evitimin e mangësive.
Neni 27
1. Nëse gjatë inspektimit te kafshëve
para therjes inspektori ka vërejtur se
gjendja shëndetësore e kafshës ose
kafshëve është e dyshimtë, i njëjti
detyrohet që të bëjë ndalesën e therjes dhe
të instaloj karantinën në kuadër të thertores
në hapësirën për kafshët e dyshimta.
2. Përcjellja e gjendjes shëndetësore
të kafshëve të dyshimta bëhet deri atëherë
kur Inspektori konfirmon se gjendja
shëndetësore e kafshëve është në rregull
dhe se të njëjtat mund të shkojnë në therje.
Në të kundërtën nëse diagnostikohet
sëmundje që është pengesë për therje
atëherë kafsha hynë në therje me kusht ose
eutanazohet dhe largohet në mënyrë të
padëmshme.
3. Nëse pas therjes inspektori vëren
se pjesë të caktuara të trupave të therur apo
organeve janë të dëmtuara apo te
kontaminuara, atëherë detyrohet që t‟i
evakuojë pjesët e tilla, kurse pjesët e
shëndosha damkosen dhe dalin në shitje
apo shkojnë në përpunim.
2. Inspektor koji vrši kontrolu u
klanici, treba da primedbe o eventualnim
nepravilnostima u toku klanja i ako je
potrebno i da prekine proces klanja do
eliminisanja nedostaka.
Član 27
1. Ako u toku inspektovanja ţivotinja
pre klanja, inspektor je primetio da je
zdravstveno stanje ţivotinje ili ţivotinja
sumnjivo, isti je duţan ta zaustavi klanje i
da odredi karantin u okviru klanice u
prostoru za sumnjive ţivotinje.
2. Pračenje zdravstvenog stanja
sumnjivih ţivotinja vrši se, sve dok
inspektor ne utvrdi da je zdravstveno
stanje ţivotinja uredno i da iste mogu da
se upućuju na klanje. U protivnom, ako se
diaghnistički utvrdi neka bolest koja
predstavlja smetnju za klanje, tada se
ţivotinja ulazi u klanicu uslovno,
eutanazira se i udaljava se bez oštećenja.
3. Ako posle klanja inspektor
primeti, da odreĎeni delovi zaklanih
trupaca ili organa su oštećeni ili zaraţeni,
tada je duţan da ukloni iste, a zdravi
delovi se doznače i stavljaju se na trţište
ili na preradu.
inspection in the slaughterhouse should
give warnings if there is any
irregularity, during the slaughtering
process, and if it is necessary to stop
slaughtering process until the
irregularities have been eliminated.
Article 27
1. If, during the ante mortem
inspection, the inspector has observed
that animal or animals‟ health condition
is suspicious, the inspector has the
obligation to take those animals in the
quarantine.
2. Inspection of the animal health
condition wilkl be done until the
vceterinary inspectors confoirms that
animal is healthy, than these animals
can be taken for slaughter. Otherwise
the disease will be diagnosed, and will
be slaughtered with inspector‟s
permittion or will be killed by
euthanasia, and the carcasse will be
removed without causing any hazard
3. If after the slaughtering
process, inspector observes that parts of
the carcasses are contaminated, than he
is obliged to removbe those parts, and
the healthy ones, stam,p them, and take
the m for sale or further processing.
Neni 28
1. Trupat dhe organet e kafshëve të
therura kontrollohen nga inspektori:
1) Vizualisht-adspektimi
2) Me prekje-palpimi
3) Me prerjen e mishit, organeve
dhe nyjeve limfatike-incizoni
4) Sipas nevojës me teste
mikrobiologjike ose teste tjera.
2. Gjatë inspektimit kontrollohen:
1) gjaku
2) trupi, gjatë së cilit vështrohet a
është në mënyrë higjienike e
përgatitur për inspektim, majmëria,
shkalla e gjakderdhjes dhe a ka
mbetje të gjakut për shkak të ndonjë
goditjeje apo lëndimi, deformimet
eventuale të trupit dhe nyejve,
gjegjësisht thyerje të eshtrave.
Gjithashtu vlerësohet ngjyra dhe
pamja e indeve muskulore dhe atyre
yndyrore.
3) Gjatë inspektimit të trupave të
therur të derrave vërtetohet nëse në
trup e sidomos në pjesën e bishtit a
ka ndonjë shenjë të kafshimit.
4) koka me nyejt limfatike-
lnn.parotidei, lnn.retropharingei
medialis et
Član 28
1. Trupci i organi zaklanih ţivotinja
se kontrolišu od inspektora:
1) Vizuelnim načinom
kontrole,
2) Dodirom,
3) Sečenjem mesa, iznutrica i
limfatičnih ţljezdi-incizon,
4) Po potrebi mikrobiološkim
testovima ili drugim
testovima,
2. U toku inspektovanja kontrolišu
se:
1) Krv,
2) Trup, prilikom toga se
utvrdi da li je higijenski
pripremljen za
inspektovanje, gojazan,
stepen odliva krvi i da li
ima ostatka krvi usled
nekog udara ili neke
povrede, eventualne
deformacije trupa i
zglobova, odnosno prelom
kostiju. TakoĎe se utvrdi
boja i izgled mišičnih
masnih tkiva.
3) U toku prerade zaklanih
svinjskih trupaca, treba
Article 28
1. Slaughtered carcasses and
viscera are inspected by Inspector:
1) Vizualy
2) By Palpation
3) By meat incision , viscera
and lymphatic nodles incision
4) If needed by microbiological
tests or other tests.
2. During the inspection are
inspected:
1) Blood
2) Carcass , inspected whether it
is hygienically prepeared,
fatness, bleeding level, body
or nodle injures. Also it will
be assesed color of muscular
and fat tissues. During
insp[ection of the
slaughtered carcasses of
porcine animals is proved
that if there is a nip on
especially in the tail
3) During Inspection of the
carcasses of the slaughtered
porcine animals, is proved if
in the carcass, and
especially at the tail part is
lateralis,lnn.mandibulares, tonzillat-
tonsillae pharygicae, kurse tek
gjedhat edhe qiellza e butë-palatum
durum et molle.
5) gjuha, traheja, ezofagu dhe
mushkëritë me nyje limfatike-lnn
bifurcations,lnn.mediastinales, dhe
tek gjedhat lnn.epartiales.
6) zemra me qese
7) mëlçia me lnn.portales dhe
ithëza.
8) shpretka
9) lukthi, zorrët dhe mbështjellësi i
lukthit me
lnn.gastrici,lnn.mesenterici
10) veshkët me lnn.renales
11) diafragma, pjesët yndyrore,
eshtrat që shihen, kombliku,
nyjet dhe mbështjellësit e
tetivave
12) nyjet e mëdha limfatike-
lnn.iliaci, lnn.inguinales
superficiales.
13) gjinjtë me nyjet përkatëse
limfatike-lnn.supramamarii.
14) organet gjenitale me fshikëzën
urinare dhe
15) truri, hapësira e kokës,
pankreasi.
utvrditi da li ima neki ujed
na trupu a naročito na repu.
4) Glava sa limfatičnim-
inn.parotidei, inn-
retropharyngei, medialis i
lateralis, inn.mendibularis,
tonzilat-tonsilae
pharyngicae čvorovima,
dok kod goveda meko
nepce-palatum durum et
molle.
5) Jezik, trakeja, ezophag i
pluća sa limfatičnim inn.
Bifurkacion, inn.
Mediastinales čvorovima.
6) Srce sa kesama,
7) Đigerica sa Inn.portales i
ţuč,
8) Jetra,
9) Ţeludac, creva i omotač
ţeluca sa Inn. Gastrici, inn.
Mesenterici,
10) Bubrezi sa Inn. Renales,
11) Diafragma, masni delovi,
kosti koji se mogu videti,
karlična kost, švorovi i
omotači tetiva,
12) Veliki limfatični-Inn.iliaci,
Inn. Inguinales
superficialis čvorovi,
13) Vimena sa odgovarajučim
any bitten sign .
4) Head , with lymphatic nodles
–lnn. Parotidie,lnn-
retropharingei medialis at
lateralis, lnnmandibulares,
tonsilie –tonsillae
pharygiciae, while at bovine
soft platum, -platum durum
et molle
5) Tounge, Trachea, lungs and
esophageous with lymphatic
nodles - lnn bifurcations,
lnn.mediastinales, and at
bovine animals
lnn.epartiales.
6) Heart (Cavium )
7) Liver with lnn.portales,
8) Splenic
9) Stomach, intenstines ,and
stomach mucose with lnn
gastrici ,lnn mesenterici
10) Kidneys with lnn.renales
11) Diaphragma with fat tissue
parts, bones , comblicus , nodles
12) Large lymphatic nodles -
lnn.iliaci, lnn.inguinales
superficiales.
13) Udders with respective
lymphatic nodles -
lnn.supramamari.
14) Genital organs with bladder
Neni 29
1. Nyejt limfatike gjatë kontrollimit
prehen si vijon:
1) Në gjedhat e therrur në kokë
kontrollohen lnn.parotidei,lnn
mandibulares dhe retrofyryngei
mediales et laterales. Në mushkëri
kontrollohen lnn.mediastinales
caudales et craniales, lnn
bifurcationis dorsales sinistra et
dextra dhe lnn.eparteriales. Në
mëlqi kontrollohen lnn.portales.
2) Tek derrat e therrur në kokë
kontrollohen lnn.mandibulares
gjegjësisht lnn.mandibulares
accesorii, kurse në trup
lnn.supramammarii tek dosat.
3) Nyjet tjera limfatike në organet
dhe trupat e gjedhave të therur
dhe derrave siç janë lnn axillares,
poplitei, ischiadici, subiliaci, ilaçi
mediales etj. laterales,
sacrales,lumbales, renales,
limfatičnim-Inn.
Supramamarii,
14) Genitalni organi sa
mokračnom bešikom i
15) Mozak, volumen glave,
pankreas.
Član 29
1. Limaftični čvorovi prilikom
kontrole se seču kako sledi:
1) Kod zaklanih goveda u glavi,
kontrolišu se Inn. Parotidei,
inn. mandibulares dhe
retrofyryngei medialis et
lateralis. U plućama se
kontrolišu Inn. Mediastinales
caudales et craniales, Inn.
bifurcationis dorsales sinistra
et dextra i Inn. Eparteriales.
U Ďigericu se kontroliše Inn.
Portales.
2) Kod zaklanih svinja u glavi,
kontrolišu se Inn.
Mandibulares, odnosno Inn.
mandibulares accesorii, dok
u trupu krmaće Inn.
supramammarii.
3) Ostali limfatični švorovi u
organima i trupcima zaklanih
goveda i svinja kao što su
15) Brain, head, pancreas.
Article 29
1. Lymphatic nodles during the
inspection are incised as follows:
1) At slaughtered bovine
animals are inspected
lnn.parotidei,lnn
mandibulares and
retrofyryngei mediales et
laterales. In the lungs are
inspected lnn.mediastinales
caudales et craniales, lnn
bifurcationis dorsales
sinistra et dextra and
lnn.eparteriales. In the liver
are inspected lnn.portales.
2) At the slaughtered porcine
animals are inspected
lnn.mandibulares
respectively
lnn.mandibulares
accesorii,whikle in the
carcass lnn.supramammarii
sternales, dhe mesenteriales
prehen dhe kontrollohen vetëm
kur dyshohet në ndonjë sëmundje
ose kur këtë e kërkon vendi ku do
të eksportohet mishi.
4) Nyjet limfatike prehen gjerësisht
ashtu që të fitohet numri sa më i
madh i shtresave për kontrollim
gjegjësisht prerjeve. Zemra e
gjedhëve, mështjerrave, viçave te
therur së pari duhet të largohet
nga perikardi, e pastaj të prehen
në gjerësi nëpërmjet të cilave
hapen komorat dhe parakomorat.
Septumi hapet me dy ose tri
premje. Zemra e derrit duhet të
lirohet nga perikardi dhe hapet
me premje në gjerësi. Traheja dhe
pjesët e saja duhet të prehen në
gjerësi, kurse çerekun e tretë të
degëve të mushkërive ashtu që të
prehen bronhuset. Mëlçia duhet të
prehet nga brenda ashtu që me një
prerje të hapet kanali i idhëzës,
kurse idhëza duhet të palpohet.
Nëse është e nevojshme prehen
edhe pjesë tjera të mëlçisë sipas
kërkesës. Tek derrat mëlçinë
duhet kontrolluar me adspektim
ose palpim, e në rast nevojë edhe
me prerje. Veshkët tek të gjitha
Inn. Axillares, poplitei,
ischiadici, subilaici, ilači
medialis i drugo. Laterales,
sacrales, lumbales, renales,
sternales i mesenteriales seču
i konmtrolišu se samo kada
postoji sumnja ili kada to
zahteva zemlja gde se izvozi
meso.
4) Limfatični čvorovi seču se
po širini na način da se
dobijaju što više slojeva za
kontrolu. Od srce zaklanih
goveda, junica, teladi, pre
svega treba da se ukloni
perikard, posle toga se srce
seče po širini i otvaraju se
komore i predkomore.
Septum se otvara pomoću
dva ili tri isečaka. Srce svinje
treba da se oslobodi od
perikarda i otvara sečenjem
po širini. Traheja i njeni
delovi iseču se po širini, dok
treča četvrtina bronhija pluća
seče se na način da se
otvaraju bronhije. Đigerica
treba da se seče po dubini
tako, da jednom sekcijom
moţe da se otvori kanal ţuča,
a ţuč treba da se palpuje.
tek dosat.
3) Other lymphatic nodles in the
slaughtered bovine viscera
and carcasses and porcine
animals as well lnn
axillares, poplitei, ischiadici,
subiliaci, iliaci mediales etc.
laterales, sacrales,lumbales,
renales, sternales, and
mesenteriales are incised
and inspected only where
there is a suspicion on
disease or requires the
importing country.
4) There will be at length
incision, to have the largest
number of the strata for
inspection . The heart of the
bovine animals firstly
should be removed from
pericard and then it is
incised at the length . The
septum is opened in two or
three incisions. Porcine
heart should be released
from pericardus. Trachea
and its parts should be
inciesed at the length and
three quarters of the lung
branches should be incised
bronchials. The liver should
kafshët duhet liruar nga
mbështjellësi dhe pastaj duhet
adspektuar, palpuar dhe sipas
nevojës edhe me prerje.
Neni 30
1. Gjatë kontrollimit të mishit dhe
organeve të gjedhave të therur,
mështjerrave duhet të ekzaminohen në
cisticerkozë dhe atë si vijon: me dy prerje
paralele prehet musculus masseter dhe me
një prerje m.pterygoideus, ashtu që
sipërfaqja e prerjes të jetë sa më e madhe.
2. Me një prerje në gjërësi duhet të
prehet pjesa ventrale e gjuhës. Traheja
kontrollohet me adspektim dhe palpim e
sipas nevojës edhe me prerje. Gjithashtu
duhet të kontrollohet sipërfaqja e të gjithë
muskujve, e posaçërisht pjesës muskulore
të diafragmës. Nëse gjatë prerjes së
muskujve përtypës, zemrave gjinden një
ose më shumë cisticerkoza, atëherë duhet
që gjuha të prehet në pjesë më të holla,
Ako je potrebno vrši se
sekcija i drugih delova
Ďigerice prema zahtevu. Kod
svinja, Ďigerica treba da se
kontroliše adspekcijom ili
palpiranjem, a po potrebi i
sečenjem. Bubrezi kod svih
ţivotinja se oslobaĎaju od
omotača adsekcijom,
polpiranjem a po potrebi i
sečenjem.
Član 30
1. Prilikom kontrole mesa i organa
zaklanih goveda, junica, treba da se
ispituje cisticerkoza i to kako sledi: sa dve
paralelne sekcije iseči se musculus
masseter a jednom sekcijom m.
pterygoideus, na način da površina isečka
bude što šira.
2. Sečenje po širini vetralnog dela
jezika. Traheja se kontroliše adsekcijom i
palpiranjem a po potrebi i sečenjem.
TakoĎe treba da se kontroliše površina
svih mišiča, posebno mišičnog dela
diafragme. Ako u toku sečenja ţvakačnih,
srčanih mišiča nalazi se jedno ili više
cisticerkoza, onda se jezik, srce, traheja i
mišični delovi diafragme iseču u tanke
slojeve. Zaklana telad starosti do šest
be incised inside and open
the channal. If it is
neccessary will be inciesed
other parts of the liver.At
the porcine animals the liver
should be inspected by
palpation, and if neccessary
kidneys as well.
Article 30
1. During meat Inspection and
bovine viscera should be inspected and
that as follows with two paralel
incisions musculus masseter and with
one incission m.pterygoideus, In a
manner that Incision surface, be as
large as possible.
2. With one inccission at length in
a ventral part of the tounge The trachea
is inspected by palpation and with
incission if neccessary. Also should be
inspected all muscles and esspecially
diaphragma. If during the incission of
the champing muscles, hearts are found
one or more cisticerosis, than tounge
should be incissed in a thiny parts of
traheja, zemra dhe pjesët muskuloze të
diafragmës. Viçat e therur deri në gjashtë
javë kontrollohen ashtu që ju prehet vetëm
zemra nëse dyshohet në cisticerkozë.
3. Nëse me kontroll të zemrës
vërtetohet që janë prezent një ose më
shumë cisticerkë duhet të kontrollohen
detalisht sikur tek gjedhat. Tek delet dhe
dhitë kontrollohen të gjithë muskujt me
adspektim, kurse tek derrat kontrollohet
musculus psaos major dhe me adspektim të
gjitha muskujt e trupit dhe të kokës, zemra
dhe pjesa muskuloze e diafragmës.
Neni 31
Inspektori duhet të ketë pajisjen dhe
mjetet për inspektim:
Thikë të mprehtë nga metali
jokorodues, dorëza, përparëse, mantele të
bardhë,
skalper, këpucë të përshtatshme të
gjatësisë deri në gjunjë, me hapësirë
të pastër për punë dhe dritë të
mjaftueshme sipas këtij udhëzimi
administrativ.
Neni 32
1. Pas inspektimit të mishit, gjysmave
nedelja, kontrolišu se na način što se seče
samo srce ukoliko postoji sumnja na
cisticerkozu.
3. Ako kontrolom srce se utvrĎuje,
da su prisutni jedna ili više cisticerkoza,
onda se vrši detaljna kontrola kao kod
goveda. Kod ovaca i koza kontrolišu se
svi mišiči adsekcijom, dok kod svinja
kontrolišu se musculus psaos major i
adsekcijom svi mišiči trupa, glave i srce i
mišični deo diafragme.
Član 31
Inspektor treba da ima opremu i
sredstva za inspektovanje kako sledi:
Oštar noţ od nekorordirajućeg
materjala, rukavice, kecelju, beli
mantil, skalper, odgovarajuće
gumene cipele do kolena, čist
prostor za rad i dovoljnog svetla
shodno ovim Administrativnim
uputstvom.
Član 32
1. Posle inspektovanje mesa, polutki
trachea, heart and muscle parts of
diaphragma . Slaughtered bovine
animals up to six weeks old are
inspected by the method of are
inspected by incission of the heart,
suspected on cistecerosis.
3. If by heart inspection is proved
that are present many cysts should be
inspected in detail as at bovine animals.
At ovine and caprine are inspected all
muscles, while at porcine is inspected
musculus psaos major and by
adspection all carcass muscles, head
and heart and muscular parts of
diaphragma.
Article 31
The inspector should have
Inspection equipment:
Sharp knife made by non
corodive material, gloves,white
mantlet,and pinner,
Scalper, suitable boots, and
suitable lightening.
Article 32
apo çerekëve, inspektori duhet të bëjë
damkosjen me damka të rrumbullakëta ku
konfirmohet inspektimi, me ngjyrë të kaltër
të padëmshme dhe atë në pjesë të dukshme
të mishit, gjysmave apo çerekëve. Të gjitha
pjesët e kafshëve të therura duhet të
shënohen me kartelë pesë pjesësh. Me
pjesën e parë shënohet koka, me pjesën e
dytë dhe të tretë gjysmat e trupit, me pjesën
e katërt organet që gjenden në kafazin e
kraharorit, kurse me të pestën organet e
pjesës së barkut. Këto kartela duhet të jenë
nga ngjyra e bardhë dhe të mbaruara ashtu
që të ndahen lehtë në pjesë. Numrat në çdo
pjesë duhet të shënohen me ngjyrë të zezë,
kurse madhësia e çdo pjese të jetë 4x6 cm.
2. Për shënimin e trupave të therur të
derrave përdorën kartelat katërpjesëshe.
Pjesa e parë dhe e dytë vendoset në të dy
gjysmat e trupit të therur, e treta në organet
e kafazit të kraharorit dhe të barkut, kurse e
katërta në gjuhë. Nëse për ndonjë arsye
duhet të hiqet koka ose ndonjë pjesë tjetër,
atëherë për çdo pjesë përdoren kartelat sa
ka pjesë të larguara. Nëse gjatë kontrollit
nuk mund të vendoset rreth gjendjes
higjienike të mishit ose organeve atëherë në
ato pjesë vendoset kartela me mbishkrim
“E PËRMBAJTUR”. Këto kartela duhet të
jenë pesë pjesësh dhe secila pjesë duhet të
jetë e madhësisë 3,5x7,5 cm. Ngjyra e
ili četvrtina, inspektor treba da vrši
doznačenje okruglim ţigovima
deškodljive boje čime se potvrĎuje
inspektovanje, na vidljivim mestima
mesa, polutki i četvrtina. Svi delovi
zaklanih ţivotinja se označavaju na
kartonu od pet delova. Na prvom delu se
upisuje glava, na drugom i trečem delu
polutke, na četvrtom delu organi grudnog
koša, a na petom delu trbušni organi. Ovi
kartoni treba da budu bele boje i izraĎeni
na način da se delovi mogu lako iscepati.
Brojevi upisiju se crnom bojom na
svakom delu, a veličina svakog dela treba
da bude 4x6 cm.
2. Za označavanje zaklanih svinsjkih
trupaca, upotrebljavaju se kartoni od četiri
delova. Prvi i drugi deo stavljaju se na
dve prednje polutke, treči deo na organe
grudnog koša i trbuha, a četvrti deo se
stavlja na jeziku. Ukoliko, zbog
odreĎenog razloga treba da se skine glava
ili neki drugi deo, tada se upotrebljavaju
toliko kartona koliko ima odvojenih
delova. Ako u toku kontrole ne moţe da
se utvrdi higijensko stanje mesa ili organa,
tada u tim delovim stavlja se karton sa
natpisom »REZERVISANO». Ovi kartoni
treba biti od pet delova i svaki deo treba
da bude veličine 3,5x7,5 cm. Boja
kartona treba da bude ţuta a slova crne
1. After the meat Inspection, half
carcasses or quarters, Inspector should
stamp meat , stamp must be round,
where the inspection is confirmed . the
stamp color must be blue in a visible
part of the carcass, half carcass or
quarters. All parts of the slaughtered
animals should be recorded in five part
card. In the first part is noticed head, in
second and third part.half carcasses in
the fourth part viscera in thorax and in
the fifth part stomach viscera. These
cards should be white and easy
seperated in the parts. In each part of
the card numbers should be in the black
letters and their size should be 4x6 cm.
2. For marking of the slaughtered
carcasses of the porcine animals are
used four part cards, first and second
part will be put in two halfs, the third
one in torax and stomach viscera and
the fourth one in the tounge. If for any
reason should be removed head than for
removed parts should be used cards for
each of the remove part. If, during the
inspection is not able to decide about
the meat and viscera hygiene , than
should be written “RESTRAINED“.
These cards should be in five parts and
have the size of 3,5x7,5 cm. Color
should be yellow while letters should
kartelës duhet të jetë e verdhë kurse
shkronjat të shkruara me ngjyrë të zezë.
3. Kartelat me shënim”E
PERMBAJTUR” duhet të mbesin në atë
vend ku janë vendosur deri sa vjen deri te
vendimi për gjendjen higjienike të rregullt
të mishit apo organeve të kafshës së therur
për konsum publik, dhe ato mund t‟i
largojë vetëm organi kompetent veterinar.
Kartelat janë vetëm për një përdorim.
Neni 33
Në damkë shënohet mbishkrimi:
“INSPEKCIONI VETERINAR - AVUK-“
E KONTROLLUAR me datë të therjes dhe
me numër të objektit të licencuar.
Neni 34
Moszbatimi i këtij udhëzimi
administrativ do të sanksionohet sipas nenit
45 të Ligjit për Veterinarinë Nr. 2004/21 të
dt. 30 korrik 2004.
Neni 35
Ky udhëzim administrativ hyn në
fuqi ditën e nënshkrimit.
boje.
3. Kartoni za oznakom
«REZERVISANO», treba da ostanu tamo
gde su postavljeni, sve dok se ne donese
odluka o urednom higijenskom stanju
mesa ili delova zaklane ţivotinje za javnu
potrošnju, iste moţe da skine samo
ovlašćeni veterinarski organ. Kartoni
sluţe samo za jednu upotrebu.
Član 33
Ţig označava natpis
«VETERINARSKA INSPEKCIJA-
AVHK- KONTROLISANO » , datum
klanja i broj licenciranog objekta.
Član 34
Ne sprovoĎenje ovog
Administrativnog upustva, sankcioniše se
prema članu 45 Zakona o veterinarstvu br.
2004/21 od 30 jula 2004.
Član 35
Ovo Administrativno uputstvo
stupan na snagu danom potpisivanja.
be black.
3. The card “RESTRAINED“,
should stay, until the decision is made
about hygienic condition of the meat
and viscera intended for human
consumption. The card may be
removed only by competent authority .
Cards are made for one use only .
Article 33
In the stamp there should be
“VETERINARY INSPECTION –
KVFA „INSPECTED” on the date of
slaughter and number of the licensed
business operator.
Article 34
On Failure to execute this
Administrative Instruction will be
applied sanctions on the base of Article
45 of Veterinary Law No. 2004/21, of
July 30th
2004
Article 35
This Administrative Instruction
enters in to the force on the day of
Prishtinë më, 15.02.2006
Zv. Ministri i Ministrisë së Bujqësisë,
Pylltarisë dhe Zhvillimit Rural
Tomë Hajdaraj
__________
Priština, dana 15.02.2006
Zamenik Ministra,
Ministarstva poljoprivrede, šumarstva
i ruralnog razvoja
Tomë Hajdaraj
__________________
signature.
Prishtina, 15.02.2006
Deputy Minister of the Ministry of
Agriculture, Forestry
and Rural Development
Tomë Hajdaraj
____________