Çukurova Ünİversİtesİ - library.cu.edu.tr filekantitatif bakımdan kritik önemi olduğu, bal...

37
ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ İbrahim Rahmi ALKAŞ BESİN BİLEŞENLERİNİN Galleria mellonella (Linnaeus) (Lepidoptera: Pyralidae) LARVALARININ GELİŞME VE PROTEİN SENTEZİNE ETKİLERİ BİYOLOJİ ANABİLİM DALI ADANA, 2007

Upload: others

Post on 06-Sep-2019

30 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ - library.cu.edu.tr filekantitatif bakımdan kritik önemi olduğu, bal ve gliserinin kalitatif ve kantitatif bakımdan kritik önemi olmadığı bulunmuştur

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ

FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

YÜKSEK LİSANS TEZİ İbrahim Rahmi ALKAŞ BESİN BİLEŞENLERİNİN Galleria mellonella (Linnaeus) (Lepidoptera: Pyralidae) LARVALARININ GELİŞME VE PROTEİN SENTEZİNE ETKİLERİ

BİYOLOJİ ANABİLİM DALI

ADANA, 2007

Page 2: ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ - library.cu.edu.tr filekantitatif bakımdan kritik önemi olduğu, bal ve gliserinin kalitatif ve kantitatif bakımdan kritik önemi olmadığı bulunmuştur

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

İbrahim Rahmi ALKAŞ

YÜKSEK LİSANS TEZİ

BİYOLOJİ ANABİLİM DALI Bu Tez 20 /09/2007 Tarihinde Aşağıdaki Jüri Üyeleri tarafından Oy Birliği / Oy Çokluğu ile Kabul Edilmiştir. İmza : ……………… İmza : ………………… İmza : …………… Yrd.Doç.Dr. Mehmet SULANÇ Doç. Dr. Güzide YÜCEBİLGİÇ Yrd.DoçDr. Pınar ÖZALP DANIŞMAN ÜYE ÜYE Bu Tez Enstitümüz Biyoloji Anabilim Dalında Hazırlanmıştır. Kod No:

Prof.Dr. Aziz ERTUNÇ Enstitü Müdürü İmza ve Mühür

Bu Çalışma Çukurova Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje No: FEF2006YL37 Not: Bu tezde kullanılan özgün ve başka kaynaktan yapılan bildirişlerin, çizelge, şekil ve fotoğrafların kaynak gösterilmeden kullanımı, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunundaki hükümlere tabidir.

BESİN BİLEŞENLERİNİN Galleria mellonella (Linnaeus) (Lepidoptera:

Pyralidae) LARVALARININ GELİŞME VE PROTEİN SENTEZİNE

ETKİLERİ

Page 3: ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ - library.cu.edu.tr filekantitatif bakımdan kritik önemi olduğu, bal ve gliserinin kalitatif ve kantitatif bakımdan kritik önemi olmadığı bulunmuştur

I

ÖZ

YÜKSEK LİSANS TEZİ

BESİN BİLEŞENLERİNİN Galleria mellonella (Linnaeus) (Lepidoptera: Pyralidae) LARVALARININ GELİŞME VE PROTEİN SENTEZİNE

ETKİLERİ

İbrahim Rahmi ALKAŞ

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BİYOLOJİ ANABİLİM DALI

Danışman: Yrd.Doç.Dr. Mehmet SULANÇ

Yıl: 2007, Sayfa:29

Jüri :Yrd.Doç.Dr. Mehmet SULANÇ

Doç.Dr. Güzide YÜCEBİLGİÇ Yrd.Doç.Dr. Pınar ÖZALP

Bu çalışmada, Galleria mellonella (Linnaeus) (Lepidoptera: Pyralidae)’nın

besinsel bileşenlerinden bal, petek, gliserin ve kepeğin farklı oranlarının böcek

larvalarının gelişme oranı ve protein sentezi üzerine olan etkileri sentetik besin

kullanılarak incelenmiştir. G.mellonella larvalarının beslenmesi kontrol besinindeki

bal, petek, gliserin ve kepeğin %50 oranında azaltılması ve arttırılmasıyla sekiz farklı

besin kullanılmıştır. Kontrol besinindeki petek oranının %50 azaltılması ve kepek

oranının %50 arttırılması, larvaların gelişme hızı ve sentezlediği protein yüzdesini

önemli derecede arttırmıştır. Bal ve gliserin oranının %50 oranında azaltılması ve

arttırılması ise larvaların hem gelişim hem de protein sentezi üzerine etkili

olmamıştır. Denenen besin bileşenlerinden petek ve kepeğin G.mellonella için

kantitatif bakımdan kritik önemi olduğu, bal ve gliserinin kalitatif ve kantitatif

bakımdan kritik önemi olmadığı bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler:, Galleria mellonella, protein sentezi

Page 4: ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ - library.cu.edu.tr filekantitatif bakımdan kritik önemi olduğu, bal ve gliserinin kalitatif ve kantitatif bakımdan kritik önemi olmadığı bulunmuştur

II

ABSTRACT

MSc THESIS

THE EFFECT OF DIETARY COMPONENTS ON THE RATE OF DEVELOPMENT AND SYNTHESISED PROTEIN OF THE LARVAE OF

Galleria mellonella (Linnaeus) (Lepidoptera: Pyralidae)

İbrahim Rahmi ALKAŞ

DEPARTMENT OF BIOLOGY

INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES UNIVERSITY OF ÇUKUROVA

Supervisor: Assist.Prof.Dr. Mehmet SULANÇ

Year: 2007, Pages: 29

Jury : Assist.Prof.Dr. Mehmet SULANÇ

Assoc.Prof.Dr. Güzide YÜCEBİLGİÇ

Assist.Prof.Dr. Pınar ÖZALP

In the study, the effects of different ratios of dietary nutrients such as honey,

beeswax, glycerol and bran on the rate of development and protein synthesis of the

larvae of Galleria mellonella (L.) (Lepidoptera: Pyralidae) were investigated by

using synthetic diet. Totally eight diets were used and these diets were produced by

increasing and decreasing with a ratio of 50%, honey, beeswax, glycerol and bran in

control diet. The rate of development and protein synthesis increased after decreasing

the rate of beeswax by 50% and increased the rate of bran by 50 per cent. Decreasing

and increasing the rates of honey and glycerol by 50%, however, did not effect on the

larvae both the development date and protein synthesis. Among the diets component

beeswax and bran were found to have quantitatively critical importance for G.

mellonella honey and glycerol did not have qualitative or quantitative critical

importance for the larvae.

Key Words: Galleria mellonella, protein synthesis

Page 5: ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ - library.cu.edu.tr filekantitatif bakımdan kritik önemi olduğu, bal ve gliserinin kalitatif ve kantitatif bakımdan kritik önemi olmadığı bulunmuştur

III

TEŞEKKÜR

Bana bu araştırma konusunu veren ve hiçbir desteğini esirgemeyen danışman

hocam Ç.Ü. Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü öğretim üyelerinden

SayınYrd.Doç.Dr. Mehmet SULANÇ’a teşekkür etmeyi bir borç bilirim.

Ayrıca araştırmalarımın başından sonuna kadar bana çok büyük yardımları

olan Arş.Gör.Mustafa COŞKUN’a laboratuvar arkadaşlarım Tamer KAYIŞ, Nuray

KURTDERE ve Esen Meltem SERİN’e teşekkür ederim.

Tüm hayatım boyunca olduğu gibi çalışmalarım sırasında da bana destek

veren aileme, daima kişiliğini kendime örnek seçtiğim merhum dayım Orhan

DEMİR’e sonsuz teşekkürler.

Page 6: ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ - library.cu.edu.tr filekantitatif bakımdan kritik önemi olduğu, bal ve gliserinin kalitatif ve kantitatif bakımdan kritik önemi olmadığı bulunmuştur

IV

İÇİNDEKİLER SAYFA

ÖZ ………………….……………………..………………………………… I

ABSTRACT ………………………………………………………………… II

TEŞEKKÜR ………………………………………………………………… III

İÇİNDEKİLER ……………………………………………………………… IV

ÇİZELGELER DİZİNİ ……………………………………………………... V

ŞEKİLLER DİZİNİ ………………………………………………………… VI

1. GİRİŞ ……………………………………………..…………………….... 1

2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR ………………………………………………... 4

3. MATERYAL VE METOT ………………………………………………. 6

3. 1.Stok Kültürün Hazırlanması,G.mellonella Larvalarının Elde Edilmesi

6

3.2. Deney Besinlerinin Hazırlanması …………………………….……... 6

3.3. Deneyde kullanılan larvaların elde edilmesi ……….....…………….. 7

3.4. Yaş Ağırlığa Göre Total Protein Yüzdesi Tayini …………………… 7

3.5. Proteinin Özütlenmesi ………………….............................................. 8

3.6. Protein Tayini………………………………………………………… 8

3.7. Verilerin Değerlendirilmesi………………………………………….. 9

4. BULGULAR ……………………………………………………………... 10

5. TARTIŞMA ……………………………………………..………………. 18

6. SONUÇ VE ÖNERİLER ………………………………..……………….. 21

KAYNAKLAR ………………………………………………………….. 22

ÖZGEÇMİŞ ………………………………………………..………….... 29

Page 7: ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ - library.cu.edu.tr filekantitatif bakımdan kritik önemi olduğu, bal ve gliserinin kalitatif ve kantitatif bakımdan kritik önemi olmadığı bulunmuştur

V

ÇİZELGELER DİZİNİ SAYFA

Çizelge 3.1. G. mellonella larvalarını beslemek için hazırlanan

besinlerin bileşimi

6

Çizelge 4.1. Farklı bal oranlarının G. mellonella larvalarının gelişim

ve sentezledikleri protein miktarına etkisi

10

Çizelge 4.2. Farklı petek oranlarının G. mellonella larvalarının

gelişim ve sentezledikleri protein miktarına etkisi

11

Çizelge 4.3. Farklı gliserin oranlarının G. mellonella larvalarının

gelişim ve sentezledikleri protein miktarına etkisi

13

Çizelge 4.4. Farklı kepek oranlarının G. mellonella larvalarının

gelişim ve sentezledikleri protein miktarına etkisi

14

Çizelge 4.5. Farklı besin bileşenlerinin G. mellonella larvalarının

gelişme hızı ve sentezlenen protein yüzdelerine etkileri

16

Page 8: ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ - library.cu.edu.tr filekantitatif bakımdan kritik önemi olduğu, bal ve gliserinin kalitatif ve kantitatif bakımdan kritik önemi olmadığı bulunmuştur

VI

ŞEKİLLER DİZİNİ SAYFA

Şekil 4.1. Farklı bal oranlarının G. mellonella larvalarının gelişim ve

sentezledikleri protein miktarına etkisi

11

Şekil 4.2. Farklı petek oranlarının G. mellonella larvalarının gelişim ve

sentezledikleri protein miktarına etkisi

12

Şekil 4.3. Farklı gliserin oranlarının G. mellonella larvalarının gelişim ve

sentezledikleri protein miktarına etkisi

14

Şekil 4.4. Farklı kepek oranlarının G. mellonella larvalarının gelişim ve

sentezledikleri protein miktarına etkisi

15

Şekil 4.5. Farklı besin bileşenlerinin G. mellonella larvalarının gelişme hızı ve

sentezlenen protein yüzdelerine etkileri

17

Page 9: ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ - library.cu.edu.tr filekantitatif bakımdan kritik önemi olduğu, bal ve gliserinin kalitatif ve kantitatif bakımdan kritik önemi olmadığı bulunmuştur

1. GİRİŞ İbrahim Rahmi ALKAŞ

1

1. GİRİŞ

Günümüzde parazitik hymenopter türleri biyolojik kontrol ajanı olarak

kullanılmaktadır. Bu tür parazitik böceklerin laboratuvarda kültüre alınarak besinsel

ihtiyaçlarının araştırılması son derece önemlidir.Zararlılarla mücadelede mücadele

yöntemlerinin neden olduğu doğal dengedeki bozulma,çevre kirliliği gibi olumsuz

sonuçlar,son yıllarda mücadelede biyolojik kontrolün ve biyolojik kontrol ajanlarının

önemini ortaya çıkarmış ve biyolojik kontrol ajanı olarak değişik mikro ve makro

organizma türleri kullanılmaya başlanmıştır (Gould ve Jeanne,1984).Parazitoid türler

zararlı böcekleri hem beslenmek hem de üremek için kullanırlar.Bu özelliklerinden

dolayı parazitoid türler,biyolojik kontrolde oldukça önemli bir role sahiptirler

(Vinson,1976).Bütün bu bilgilerin yanı sıra parazitoid bir türün biyolojik kontrol

ajanı olarak kullanılabilmesi için konak türden bağımsız kültürünün yapılması ve

laboratuvar şartlarında kitle halinde üretilmesi gerekmektedir.Örneğin Pimpla

turionellae L. (Hymenoptera: Ichneumonidae) birkaç Lepidopter türünün pupal

endoparaziti olup kolaylıkla kültüre alınabilen parazitik hymenopterlerin ilk

temsilcisidir (Yazgan,1981).

Büyük balmumu güvesi Galleria mellonella arı kovanlarında petekler üzerine

yerleşerek verimin düşmesine neden olan zararlı bir türdür. G. mellonella besinsel

ihtiyaçları, ekolojik adaptasyonu ve gelişme özellikleri ile entomolojik araştırmalarda

tercih edilen bir türdür.Başta Pimpla turionellae olmak üzere birçok hymenopter

türünün yetiştirilmesinde konak olarak kullanılmaktadır.Ekonomik yönden zararlı

lepidopter larvalarına karşı kullanılan kimyasal mücadelenin yarattığı olumsuz

sorunlar biyolojik mücadele çalışmalarının önem kazanmasına neden

olmuştur.Biyolojik mücadelenin uygulanabilmesi için uygun parazitoidin bulunması

ve laboratuvar şartlarında kitle halinde üretilmesi gerekmektedir.Bunun için de

konak türün kültüre alınması ve üretilmesi önemlidir.G.mellonella‘da laboratuvar

şartlarında kolaylıkla yetiştirilebilen ve biyolojik mücadele çalışmaları için oldukça

uygun olan bir konak türüdür.

Page 10: ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ - library.cu.edu.tr filekantitatif bakımdan kritik önemi olduğu, bal ve gliserinin kalitatif ve kantitatif bakımdan kritik önemi olmadığı bulunmuştur

1. GİRİŞ İbrahim Rahmi ALKAŞ

2

Biyolojik kontroldeki başarı herşeyden önce konak ve parazitoide ait

biyolojik özelliklerin, konak ile parazitoid arasındaki davranışsal ve fizyolojik

ilişkilerin, bu ilişkilerde etkili olan fiziksel, kimyasal ve mekanik etkileşimlerin

bilinmesine bağlı olacaktır. Bunun için laboratuvar şartlarında kültüre alınan bir

böceğin fizyolojik ve biyokimyasal özelliklerinin çok iyi bilinmesi gerekmektedir

(Thompson ve Barlow,1971).Besinsel ihtiyaçlarının kolay elde edilebilir olması

nedeni ile en fazla kültüre alınan böcek türlerinden biri olan G. mellonella için farklı

sentetik besinler geliştirilmiştir. (Yendol ,1970;Dadd ,1973; Stanley-Samuelson ve

Dadd ,1984;Mohamed ve Coppel,1983) .

G.mellonella ile ilgili besinsel çalışmalarda yumurtadan larvaya, larvadan ergin

oluşana kadar meydana gelen evrelere ait yarı sentetik besin bileşenleri

(Campadelli,1976) ve değişik yağ asidi içeren besin bileşenlerinin (Stanley-

Samuelson,1984;Weisner,1993) larval gelişme ve pup oluşumuna etkileri

araştırılmıştır.Petek,kepek,bal,gliserol ve su karışımdan oluşan besin

(Bronskill,1961) ile beslenen G.mellonella’nın larval evrelerinin gelişim ve

sentezledikleri protein miktarına etkileri ile ilgili hiçbir çalışmaya

rastlanmamıştır.Değişik oranlardaki besin bileşenlerinin G.mellonella’nın gelişim ve

sentezledikleri protein miktarına etkilerinin tespit edildiği bu çalışmada aynı

zamanda pahalı olmayan sentetik besinlerin kullanılmasının üretim maliyetinin

düşürülmesi ,besinin kullanım kolaylığı ve bileşenlerinin kolay bulunabilir olması da

düşünülen kritelerden biridir.

Parazitik böceklerin laboratuvarda kitle halinde üretilmesinde kültüre alınacak

böceğin besinsel gereksinimlerinin ve buna bağlı olarak da üreme performansı,

yumurta verimi ve eşey oranlarının tespiti gibi konuların öncelikli olarak

araştırılması son derece önemlidir. Diğer hayvan gruplarında olduğu gibi böcekler de

büyüme ve gelişmeleri için proteinler, karbohidratlar, lipitler, vitaminler, madensel

tuzlar ve diğer besin bileşenlerine gereksinim duymaktadırlar (House, 1962, 1972,

1974; Dadd, 1973; Jacob ve Morugan 1989; Tsiropoulos 1992; Thompson ve Hagen,

1999). Larval dönemini başka bir canlı içinde geçiren böceklerde konağın kalitatif ve

kantitatif besinsel kalitesi, ergin böceklerin ömür uzunluğunu, eşey oranını, üreme,

Page 11: ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ - library.cu.edu.tr filekantitatif bakımdan kritik önemi olduğu, bal ve gliserinin kalitatif ve kantitatif bakımdan kritik önemi olmadığı bulunmuştur

1. GİRİŞ İbrahim Rahmi ALKAŞ

3

gelişim ve büyüme hızını etkilediği bilinmektedir. (Flanders, 1935; Clausen, 1939;

Artur ve Wylie, 1959; Wylie, 1967; Nozato, 1969; Sandlan, 1979a, 1979b; Vinson ve

Iwantsch, 1980; Charnov ve ark., 1981; Charnov, 1982; Luck ve ark., 1982; Werren,

1984; Mackauer, 1986; Opp ve Luck, 1986; Strand ve ark., 1986; Waage, 1986;

Mackauer ve Sequeria, 1993; King, 1987, 1989; Kazmer ve Luck, 1995; Mackauer

ve ark., 1997).

Bir hayvanın gelişme ve büyümesi sentezlediği protein miktarı ile eş anlamlı

olması bakımından kalitatif ve kantitatif olarak doyurucu olması oldukça önemlidir.

Sunulan çalışmada Galleria mellonella (Linnaeus) larvalarının en iyi şekilde

gelişebileceği besin bileşenlerinin oranlarını bulmak ve bu bileşenlerin doğruluğunu

nicel olarak böceğin sentezlemiş olduğu protein miktarı ile karşılaştırmak suretiyle

hayvanın ideal besin bileşenleri araştırılmıştır.

Page 12: ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ - library.cu.edu.tr filekantitatif bakımdan kritik önemi olduğu, bal ve gliserinin kalitatif ve kantitatif bakımdan kritik önemi olmadığı bulunmuştur

2.ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR İbrahim Rahmi ALKAŞ

4

2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR

Vinson ve Iwantsch (1980), Parazitoid türlerin ergin öncesi ve sonrası

hayatının, konaktan kaynaklanan besinsel faktörlerle etkilendiğinin, parazitoidlerin

kitle halinde yetiştirilmeleri için doğada üzerinde yetiştikleri konaklarından aldıkları

besinin yerini tutabilecek sentetik besinlerin geliştirilmesinin önemli olduğu

sonucuna varmışlardır.

Thompson ve Barlow (1972), Pekçok böcek türünde, besinin yağ asidi

bileşiminden sınırlı ölçüde etkilendiğini ve doku lipidlerinin bileşimine Galleria

mellonella ‘nın besinin etkilerinin çok değişken olduğunu yaptıkları çalışmada tespit

etmişlerdir.

Yendol (1970), G.mellonella ile ilgili çalışmasında, besin bileşiminin ve

besine yağ asitlerinin ilavesinin larvaların yağ asidi bileşimine etkilerini incelemiştir.

Beck (1960), G.mellonella ilgili yaptığı bir çalışmada bu böceğin besinsel

ihtiyaçları, ekolojik adaptasyonu ve gelişme özellikleri ile entomolojik araştırmalarda

çok tercih edilen bir tür olduğunu, G.mellonella için hazırladığı sentetik besinde

değişiklikler yaparak etkilerini incelediği çalışmasında, besine kolesterol ilavesinin

larval evre sayısını azalttığını tespit etmiştir.

House (1972), Böceklerde ergin evrede besin bileşenlerinin özellikle ömür

uzunluğunu ve yumurta verimini etkilediğini, besinsel ihtiyaçların türler arasında

olduğu gibi şartlara bağlı olarak aynı tür içinde bile farklı olabileceğini açıklayarak,

aynı türe ait farklı coğrafik ırklar arasında bile fizyolojik adaptasyonların

bulunabileceğini belirtmiştir.

Howell (1981) , Lepidoptera ordosuna ait türlerde genellikle ergin evrede

beslenme ihtiyacının olmadığını, ergin evrede beslenmeyen böceklerde, larval

evredeki besin bileşenlerinin yumurta verimini etkileyen önemli bir faktör olduğunu

göstermiştir.

Page 13: ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ - library.cu.edu.tr filekantitatif bakımdan kritik önemi olduğu, bal ve gliserinin kalitatif ve kantitatif bakımdan kritik önemi olmadığı bulunmuştur

2.ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR İbrahim Rahmi ALKAŞ

5

Martson ve Brown (1974) , G.mellonella’nın yumurta verimini artırmak ve

maliyeti düşürmek amacı ile farklı sentetik besin bileşenleri ile yaptığı çalışmada;

petek ve balın yumurta verimini arttırmadığını, maliyeti ise çok yükselttiğini,

mayanın ise yumurta verimini arttırmada önemli bir besin bileşeni olduğunu

bulmuşlardır.

Leather ve Mackenzie (1994), Lepidoptera ordosuna ait türler ile yaptıkları

çalışmalarda, böcek vücut büyüklüğünün yumurta verimini belirleyen önemli bir

faktör olduğunu belirtip, Yponomeuta evonymella türünde ergin ağırlığı ile bırakılan

yumurta sayısı arasında pozitif bir korelasyon olduğunu bulmuşlardır.

Gülel (1991), Parazitoit türlerinde konak türünün ve bunlardan elde edilen

parazitoid erginlerinin hayat uzunluklarında önemli rol oynadığını, bu durumun

değişik konak türlerinin veya evrelerinin parazitoid larvalarına sağladığı besinin

kalite veya kantitesindeki farklılıklardan ortaya çıkabileceğini ortaya çıkarmıştır.

Eıschen ve Dıetz (1987), yaptıkları çalışmada; bütün canlı gruplarında

olduğu gibi böceklerin de büyüme ve gelişimlerini sağlamaları için gerekli olan

besinin kalitatif ve kantitatif yönden yeterli olmasının gerekli olduğunu, duyulan

gereksinimlerin böcek türleri arasında farklılıklar göstermekle birlikte, aynı böceğin

gelişim evreleri arasında da büyük farklılıklar gösterebildiğini belirtmişlerdir.

Uçkan ve Gülel (2000), erken evre larva endoparazitoidi olan Apanteles

galleriae Wilkinson;büyük balmumu güvesi ,G.mellonella ve küçük balmumu

güvesi, Achrolia grisella Fabr;konakları üzerinde yetiştirilmiş, parazitoit gelişimini

G.mellonella ‘da 26-28 , A.grisella ‘da 25-27 günde tamamlamıştır.Parazitoidin ergin

boy büyüklüğü,yetiştiği konak türüne göre,ergin hayat uzunluğunun erginlerin

çiftleşmiş olup olmamasına ve cinsiyetine göre değiştiğini göstermişlerdir.

Vinson (1976,1981), çalışmalarında farklı besin kaynaklarında beslenen

konaklar üzerinden beslenen parazitoidin başarısını etkilediğini göstermiştir.

Page 14: ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ - library.cu.edu.tr filekantitatif bakımdan kritik önemi olduğu, bal ve gliserinin kalitatif ve kantitatif bakımdan kritik önemi olmadığı bulunmuştur

3. MATERYAL VE METOT İbrahim Rahmi ALKAŞ

6

3. MATERYAL VE METOT

3. 1. Stok Kültürün Hazırlanması,G.mellonella Larvalarının Elde Edilmesi

Farklı besinlerle yetiştirilen Galleria mellonella (L.) larvalarının gelişme ve

protein sentezine etkilerinin araştırıldığı çalışmada kullanılan larvalar, cam

kavanozlarda, yarı sentetik besin kullanılarak (Bronskill,1961) 28°C ± 2°C, %60 ± 5

bağıl neme sahip karanlık laboratuvar ortamında yetiştirilmiştir. Stok kültürün

devamlılığı G.mellonella ergin dişi ve erkek böceklerin çiftleşmeleri sonucu, besin

konulan kavanozlara dişilerin bıraktığı yumurtaların açılması sonucu sağlanmıştır.

3.2. Deney Besinlerinin Hazırlanması

Deneylerde kullanılan G. mellonella larvalarının beslenmesi için bileşimi

Çizelge 3.1 de verilen besinler hazırlanmıştır. Bu amaçla besin bileşenlerinden

kepek, gliserin, bal ve su bir kap içine konulmuş ve iyice homojen bir hale gelinceye

kadar karıştırılmıştır. Daha sonra bu karışıma petek küçük parçalar halinde ilave

edilerek karışım homojenliği sağlanmıştır. Çizelgede verilen kontrol besin dahil

toplam dokuz besin hazırlanmıştır.

Çizelge 3.1. G. mellonella larvalarını beslemek için hazırlanan besilerin bileşimi.

Besin Bileşeni

Kontrol

%50 eksik %50

fazla %50 eksik %50

fazla %50 eksik %50

fazla %50 eksik

%50 fazla

Bal 100 g 50 g 150g 100g 100g 100g 100g 100 g 100 g

Petek 300 g 300g 300g 150g 450g 300g 300g 300g 300 g

Gliserin 300 ml 300ml 300ml 300ml 300ml 150ml 450ml 300ml 300ml

Kepek 500 g 500 g 500 g 500 g 500 g 500 g 500 g 250 g 750 g

Su 100 ml 100ml 100ml 100ml 100ml 100ml 100ml 100ml 100ml

Page 15: ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ - library.cu.edu.tr filekantitatif bakımdan kritik önemi olduğu, bal ve gliserinin kalitatif ve kantitatif bakımdan kritik önemi olmadığı bulunmuştur

3. MATERYAL VE METOT İbrahim Rahmi ALKAŞ

7

3.3. Deneyde kullanılan larvaların elde edilmesi

G. mellonella ergin dişi ve erkeği laboratuvar koşullarında 28oC de ve %60

bağıl neme sahip karanlık ortamda kavanozların içerisine konulan, bileşimleri

Çizelge 3.1 de verilen dokuz adet besine yumurta bırakmaları sağlandı. Yumurtadan

çıkan larvalar aynı besin ortamlarında bırakılarak beslenmeleri sağlandı. Gelişim

evrelerini deney besinlerinde geçiren larvalar son larval evreye geldiklerinde,

bulundukları besin ortamından alındı. Yaş ağırlıkları alınan larvalar 5 ml’lik %10

‘luk TCA(triklorasetik asit) çözeltisi içeren deney tüplerine aktarılarak

homojenizasyon olayına kadar +4oC de buzdolabında muhafaza edildi.

3.4. Yaş Ağırlığa Göre Total Protein Yüzdesi Tayini

Total protein tayini besinlere bırakılan yumurtaların açılması ve açılmaya

takiben 23.günde geçtikleri evreye bakılmaksızın deney tüplerine alınan larvalarda

yapıldı. Besinlerden alınan larvalar tartılarak 5 ml %10’luk triklorasetik asit

(TCA:Merck,extra pure) çözeltisi içeren deney tüplerine aktarılarak öldürüldü ve

homejenizasyona kadar +4oC ‘de saklandı.

Page 16: ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ - library.cu.edu.tr filekantitatif bakımdan kritik önemi olduğu, bal ve gliserinin kalitatif ve kantitatif bakımdan kritik önemi olmadığı bulunmuştur

3. MATERYAL VE METOT İbrahim Rahmi ALKAŞ

8

3.5. Proteinin Özütlenmesi

Larvalar 24,000 devir/dakikada Ultra Turrax (IKA-T25) homojenizatörde 10

dakika süre ile homojenleştirildi.Elde edilen homojenat 3500 devir/dakikada her biri

15 dakika olmak üzere iki defa santrifüjlendi. (Hettich:Üniversal-1200).Her

santrifüjleme sonunda ayrılan süpernetant atılarak ortamdaki glikojenin

uzaklaştırılması sağlandı (Roe ve ark.,1961). Daha sonra elde edilen çökelti üzerine 5

ml etil alkol (%96) ilave edilerek 3500 devir/dakikada santrifüjlendi ve süpernetant

uzaklaştırıldı.Lipidlerin uzaklaştırılması için yapılan bu işlem üç defa tekrarlandı.

Son santrifüjleme işleminden sonra protein içerikli çökelti, etüvde 37oC de 24 saat

süre ile bekletilerek alkolü uçuruldu.

3.6. Protein Tayini

Elde edilen protein içerikli örnek bir saat camında ezilerek karıştırıldı ve saf su

ile toplam hacim 5 ml olacak şekilde bir çözelti hazırlandı. Örneklerdeki protein

miktarını tayin etmek için ″Kantitatif Biüret Testi″(Plummer ,1971) uygulandı.Bu

amaçla 2 ml örnek üzerine 3 ml biüret ayıracı eklendi ve oluşan karışım etüvde 37 oC

de 15 dakika bekletildi.Daha sonra örnekler 3500 devir/dakika da santrifüjlenerek

süpernetant kısım spektrofotometre tüplerine aktarıldı ve ölçümler CE 5502

Scannıng Double Beam UV Spectrophotometer 5000 Series marka

spektrofotometrede 540 nm dalga boyunda yapıldı.Örnekte bulunan total protein

konsantrasyonunu hesaplamak için, saf yumurta albumini ile hazırlanan

standartlardan elde edilen Y=0,086X+0,038 ″Regrasyon″ doğrusu kullanıldı.

Page 17: ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ - library.cu.edu.tr filekantitatif bakımdan kritik önemi olduğu, bal ve gliserinin kalitatif ve kantitatif bakımdan kritik önemi olmadığı bulunmuştur

3. MATERYAL VE METOT İbrahim Rahmi ALKAŞ

9

3.7.Verilerin Değerlendirilmesi

Denenen besinlerin etkileri, 23. günde yaş ağırlığa göre birey başına düşen

ortalama protein yüzdesi saptanmak suretiyle hesaplandı. Deneyler değişik

zamanlarda üçer kez tekrar edildi. Bir deney serisinde elde edilen veriler kontrol

besini ile kendi aralarında karşılaştırılmak suretiyle değerlendirildi. Verilerin

değerlendirilmesinde ″Varyans Analizi″ yöntemi (Snedecor ve Cochran ,1967),

ortalamalar arası farkın önemi kontrolünde ise Student Newman Keul’s (SNK) testi

(Sokal ve Rohlf 1969; Rohlf ve Sokal ,1969) bilgisayarda SPSS 12.0 istatistik veri

paketi kullanılarak uygulandı.Ortalamalar arası fark 0.01 olasılık seviyesinde

″F″değerinden büyük olduğu zaman önemli kabul edildi.

Page 18: ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ - library.cu.edu.tr filekantitatif bakımdan kritik önemi olduğu, bal ve gliserinin kalitatif ve kantitatif bakımdan kritik önemi olmadığı bulunmuştur

4. BULGULAR İbrahim Rahmi ALKAŞ

10

4. BULGULAR

Kontrol besinindeki bal oranında (Kontrol: 100 g bal) yapılan değişiklikler

sonunda elde edilen besinlerde (%50 eksik : 50 g; %50 fazla:150 g bal) beslenen G.

mellonella larvalarının gelişimine ve sentezledikleri protein miktarına etkileri

Çizelge 4.1 ve Şekil 4.1 de sunulmuştur.

Çizelge 4.1. Farklı bal oranlarının G. mellonella larvalarının gelişim ve sentezledikleri protein miktarına etkisi

Besin Bileşeni (g)

Başlangıç Larva Sayısı

Gelişim Süresi (gün)

Ort. Yaş Ağırlık (mg)

Yaş Ağırlığa göre protein

yüzdesi ( xs X ± )*

50.00

10 23 123.22 11.93 ± 66 a

100.00 µ

10 23 138.54 10.96 ± 72 a

150.00

10 23 148.11 9.86 ± 36 a

* : SNK: Aynı sütunda aynı harfi içeren veriler arasında P<0.05 düzeyinde istatistik ayırım

yoktur. xs X ± : Aritmetik ortalama ± Standart hata.

µ : Kontrol Besini

Kontrol besindeki bal oranının %50 azaltılması veya aynı oranda arttırılması

larvaların ortalama yaş ağırlıklarında düşüş ve artışa neden olmakla birlikte, yaş

ağırlığa göre protein yüzdesini önemli düzeyde etkilememiştir.Balın %50 oranında

azaltıldığı besinde yaş ağırlık düşüşü ile birlikte kontrol besinindeki larvaların

sentezlediği protein yüzdesi 10.96’dan 11.93’e yükselmiştir.Balın besindeki

miktarının %50 oranında arttırılması kontrole göre yaş ağırlık artışına neden olmakla

birlikte sentezlenen protein yüzdesini düşürmüştür.Fakat larvaların sentezlediği

protein yüzdeleri bakımından bu besinlerden elde edilen veriler ile kontrol

besininden elde edilen veriler arasında istatistik bakımından fark bulunmamıştır.

(Çizelge 4.1).

Page 19: ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ - library.cu.edu.tr filekantitatif bakımdan kritik önemi olduğu, bal ve gliserinin kalitatif ve kantitatif bakımdan kritik önemi olmadığı bulunmuştur

4. BULGULAR İbrahim Rahmi ALKAŞ

11

020406080

100120140160

Kontro

l

%50

eksik

%50

fazla

Bal Oranları

Yaş

ağı

rlığa

gör

e Pro

tein

Yüz

desi

Yaş ağır Protein%

Şekil 4.1. Farklı bal oranlarının G. mellonella larvalarının gelişim ve sentezledikleri protein miktarına etkisi

G. mellonella larvalarının farklı petek oranlarındaki besinlerde (Kontrol: 300

g petek; (%50 eksik 150 g; %50 fazla:450 g petek) beslenmesiyle elde edilen

larvaların gelişim ve sentezledikleri protein miktarına etkileri Çizelge 4.2 ve Şekil

4.2 de sunulmuştur.

Çizelge 4.2.Farklı petek oranlarının G. mellonella larvalarının gelişim ve sentezledikleri protein miktarına etkisi

Besin Bileşeni (g)

Başlangıç Larva Sayısı

Gelişim Süresi (gün)

Ort. Yaş Ağırlık (mg)

Yaş Ağırlığa göre protein

yüzdesi ( xs X ± )*

150.00

10 23 123.53 16.09 ± 76 b

300.00 µ

10 23 138.54 10.96 ± 72 a

450.00

10 23 155.87 9.49 ± 31 a

* : SNK: Aynı satırda aynı harfi içeren veriler arasında P<0.01 düzeyinde istatistik ayırım yoktur.

xs X ± : Aritmetik ortalama ± Standart hata µ : Kontrol Besini

Page 20: ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ - library.cu.edu.tr filekantitatif bakımdan kritik önemi olduğu, bal ve gliserinin kalitatif ve kantitatif bakımdan kritik önemi olmadığı bulunmuştur

4. BULGULAR İbrahim Rahmi ALKAŞ

12

Petek miktarının kontrol besinindeki oranının yarı yarıya indirilmesi yaş

ağırlık düşüşü ile birlikte larvaların sentezlediği protein yüzdesinin de

10.96’dan 16.09’a yükselmesine neden olmuştur. Gelişme hızı ve sentezlenen

protein yüzdesi bakımından bu besinden elde edilen veriler ile kontrol

besininden elde edilen veriler arasında istatistik bakımdan fark bulunmaktadır.

Besindeki petek miktarının %50 oranında arttırılması yaş ağırlık artışı ile

birlikte sentezlenen protein yüzdesini de 10.96 ‘dan 9.49’a düşmesine neden

olmuştur. Bu düşüş kontrol besinindekine göre önemli olmamakla beraber,

petek oranının azaltılmasıyla elde edilen larvalardaki protein yüzdesindeki

artış önemlidir.(Çizelge 4.2).

050

100150200

Kontro

l

%50

eksik

%50

fazla

Petek Oranları

Yaş

ağırlığ

a gö

re

Prot

ein

Yüzd

esi

Yaş ağır Protein%

Şekil 4.2. Farklı petek oranlarının G. mellonella larvalarının gelişim ve

sentezledikleri protein miktarına etkisi

Page 21: ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ - library.cu.edu.tr filekantitatif bakımdan kritik önemi olduğu, bal ve gliserinin kalitatif ve kantitatif bakımdan kritik önemi olmadığı bulunmuştur

4. BULGULAR İbrahim Rahmi ALKAŞ

13

Farklı gliserin oranlarındaki besinlerde (Kontrol: 300 ml gliserin; %50 eksik :

150 ml; %50 fazla:450 ml gliserin) beslenen G. mellonella larvalarının gelişim ve

sentezledikleri protein miktarına etkileri Çizelge 4.3 ve Şekil 4.3 de verilmiştir.

Çizelge 4.3. Farklı gliserin oranlarının G. mellonella larvalarının gelişim ve sentezledikleri protein miktarına etkisi

Besin Bileşeni (ml)

Başlangıç Larva Sayısı

Gelişim Süresi (gün)

Ort. Yaş Ağırlık (mg)

Yaş Ağırlığa göre protein

yüzdesi ( xs X ± )*

150.00

10 23 132.26 11.83 ± 13 a

300.00 µ

10 23 138.54 10.96 ± 72 a

450.00

10 23 151.87 10.47 ± 91 a

* : SNK: Aynı satırda aynı harfi içeren veriler arasında P<0.01 düzeyinde istatistik ayırım yoktur.

xs X ± : Aritmetik ortalama ± Standart hata µ : Kontrol Besini Kontrol besinindeki gliserinin %50 oranında azaltılması veya aynı oranda

artırılması gelişme hızına bağlı olarak gerek yaş ağırlık gerekse sentezlenen protein

yüzdesini önemli düzeyde etkilememiştir. Görünürde gliserinin %50 oranında

arttırıldığı besinde ortalama yaş ağırlığın 138.54’den 151.87’ye çıkmasına neden

olmakla birlikte sentezlenen protein yüzdesini önemli düzeyde etkilememiştir

(Çizelge 4.3).

Page 22: ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ - library.cu.edu.tr filekantitatif bakımdan kritik önemi olduğu, bal ve gliserinin kalitatif ve kantitatif bakımdan kritik önemi olmadığı bulunmuştur

4. BULGULAR İbrahim Rahmi ALKAŞ

14

050

100150200

Kontro

l

%50

eksik

%50

fazla

Gliserin oranları

Yaş

ağı

rlığ

a gö

re

prot

ein

yüzd

esi

Yaş ağır Protein%

Şekil 4.3. Farklı gliserin oranlarının G. mellonella larvalarının gelişim ve sentezledikleri protein miktarına etkisi

G. mellonella larvalarının farklı kepek oranlarındaki besinlerde (Kontrol: 500

g kepek; %50 eksik : 250 g; %50 fazla:750 g kepek) beslenmesiyle elde edilen

larvaların gelişim ve sentezledikleri protein miktarına etkileri Çizelge 4.4 ve Şekil

4.4 de verilmiştir.

Çizelge 4.4. Farklı kepek oranlarının G. mellonella larvalarının gelişim ve

sentezledikleri protein miktarına etkisi

Besin Bileşeni (g)

Başlangıç Larva Sayısı

Gelişim Süresi (gün)

Ort. Yaş Ağırlık (mg)

Yaş Ağırlığa göre protein

yüzdesi ( xs X ± )*

250.00

10 23 116.02 9.55 ± 82 a

500.00 µ

10 23 138.54 10.96 ± 72 a

750.00

10 23 89.04 18.22 ± 17 b

* : SNK: Aynı satırda aynı harfi içeren veriler arasında P<0.01 düzeyinde istatistik ayırım yoktur.

xs X ± : Aritmetik ortalama ± Standart hata µ : Kontrol Besini

Page 23: ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ - library.cu.edu.tr filekantitatif bakımdan kritik önemi olduğu, bal ve gliserinin kalitatif ve kantitatif bakımdan kritik önemi olmadığı bulunmuştur

4. BULGULAR İbrahim Rahmi ALKAŞ

15

Besindeki kepek miktarının %50 oranında azaltılması ve aynı oranda arttırılması

larvaların yaş ağırlıklarında düşüşe neden olmakla beraber, kepeğin %50 oranında

arttırıldığı besinle beslenen larvalarda sentezlenen protein yüzdesini kontrol besinine

göre önemli düzeyde etkilemiştir. Bu etki 10.96’dan 18.22’ye yükselme

şeklindedir.Bu yükselmeye karşın yaş ağırlığın 138.54’den 89.04’e düşüşü dikkat

çekicidir (Çizelge 4.4).

0

50

100

150

Kontrol %50eksik %50fazla

Kepek Oranları

Yaş

ağırlığ

a gö

re

prot

ein

yüzd

esi

Yaş ağır Protein%

Şekil 4.4. Farklı kepek oranlarının G. mellonella larvalarının gelişim ve sentezledikleri protein miktarına etkisi

G. mellonella besin bileşenlerini azaltma ve arttırma yoluyla larvaların gelişme

hızı ve sentezlenen protein yüzdelerine etkilerinin incelendiği deney serisinden elde

edilen veriler Çizelge 4.5 ve Şekil 4.5 de toplu halde beraberce sunulmuştur.

Page 24: ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ - library.cu.edu.tr filekantitatif bakımdan kritik önemi olduğu, bal ve gliserinin kalitatif ve kantitatif bakımdan kritik önemi olmadığı bulunmuştur

4. BULGULAR İbrahim Rahmi ALKAŞ

16

Çizelge 4.5. Farklı besin bileşenlerinin G. mellonella larvalarının gelişme hızı ve sentezlenen protein yüzdelerine etkileri

Besin Bileşeni (g veya ml)

Başlangıç Larva Sayısı

Gelişim Süresi (gün)

Ort. Yaş Ağırlık (mg)

Yaş Ağırlığa göre protein

yüzdesi (Ort*± S.H **)¶

BAL 50.00

10 23 123.22 11.93 ± 66 a

100.00 µ

10 23 138.54 10.96 ± 72 a

150.00

10 23 148.11 9.86 ± 36 a

PETEK 150.00

10 23 123.53 16.09 ± 76 b

300.00 µ

10 23 138.54 10.96 ± 72 a

450.00

10 23 155.87 9.49 ± 31 a

GLİSERİN 150.00

10 23 132.26 11.83 ± 13 a

300.00 µ

10 23 138.54 10.96 ± 72 a

450.00

10 23 151.87 10.47 ± 91 a

KEPEK 250.00

10 23 116.02 9.55 ± 82 a

500.00 µ

10 23 138.54 10.96 ± 72 a

750.00

10 23 89.04 18.22 ± 17 b

* : Üç tekrarın ortalaması **: Standart Hata µ : Kontrol besini ¶ : S.N.K : Her besin bileşeninin istatistik analizleri ayrı ayrı yapılmıştır.Aynı

sütunda aynı harfi içeren değerler birbirinden farklı değildir, P < 0.01

Page 25: ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ - library.cu.edu.tr filekantitatif bakımdan kritik önemi olduğu, bal ve gliserinin kalitatif ve kantitatif bakımdan kritik önemi olmadığı bulunmuştur

4. BULGULAR İbrahim Rahmi ALKAŞ

17

Şekil 4.5. Farklı besin bileşenlerinin G. mellonella larvalarının gelişme hızı ve sentezlenen protein yüzdelerine etkileri

0

50100

150

200

Kontro

lBAL

%50ek

sik

%50faz

la

PETEK

%50ek

sik

%50faz

la

GLİSER İN

%50ek

sik

%50faz

la

KEPEK

%50ek

sik

%50faz

la

yaş ağırlıkprotein yüzdesi

Page 26: ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ - library.cu.edu.tr filekantitatif bakımdan kritik önemi olduğu, bal ve gliserinin kalitatif ve kantitatif bakımdan kritik önemi olmadığı bulunmuştur

5. TARTIŞMA İbrahim Rahmi ALKAŞ

18

5. TARTIŞMA

Sunulan çalışmada G. mellonella besinindeki bal, petek, gliserin ve kepek

oranlarında yapılan değişiklik sonucu oluşturulan besinlerde beslenen larvaların

gelişim ve sentezledikleri protein miktarına etkileri araştırılmıştır.

Bütün canlı gruplarında olduğu gibi böceklerin büyüme ve gelişimlerini

sağlamaları için gerekli olan besinin kalitatif ve kantitatif yönden yeterli olmasının

gerekliliği yanısıra (Eischen ve Dietz, 1987; Gülel, 1991),ihtiyaç duyulan

gereksinimlerin böcek türleri arasında farklılıklar gösterdiği, hatta aynı böceğin

gelişim evreleri arasında da büyük farklılıklar gösterebildiği (Hagley ve Barber,

1992) tespit edilmiştir. Diğer taraftan birçok böcek, ergin öncesi evrede ergin

yaşantılarında kullanılmak üzere besin depolar. Böylece ergin öncesi evrelerde alınan

besinin kalitesi, böceğin ergin evredeki besinsel gereksinimini de önemli ölçüde

etkileyebilmektedir (Sulanç, 1991; Emre ve Yazgan, 1990; Özalp ve Emre, 1992).

G.mellonella’nın besinindeki bal ve gliserin oranlarının %50 eksiltilmesi ve

%50 arttırılmasında larvaların sentezlemiş olduğu protein yüzdelerinde kontrol

besine göre istatistiki bakımdan önemli sayılabilecek bir artış veya eksiliş

olmamıştır. Buna karşın petek oranının %50 eksiltilmesiyle oluşturulan besinde

kontrole göre protein yüzdesinde önemli bir artış olmuştur. Benzer şekilde kepek

oranın %50 arttırılması ile oluşturulan besinde gelişen larvaların sentezledikleri

protein miktarı da kontrol besine göre oldukça yüksek çıkmıştır. Kantitatif olarak

bulunan bu değerler G.mellonella temel besininin besin bileşenlerinin dengeli ve

ölçülü olmadığını göstermekle birlikte,yaş ağırlık artışının sentezlenen protein

miktarı ile ters orantılı olarak değiştiğini göstermektedir.Böceğin larval evrede

beslendiği besinin bileşenleri özellikle gelişme süresini ,erginleşme oranını ve ergin

büyüklüğünü önemli derecede etkilemektedir.Benzer şekilde ergin evrede

beslenmeyen lepidoptera ordosuna ait türlerde, larval evredeki besin bileşenlerinin

yumurta verimi ve protein sentez mekanizmasını etkileyen önemli bir faktör oluşu bir

lepidopter türü olan Lymantria dispar ile yapılan çalışmada besin bileşenlerinin

böceğin gelişmesini etkilediği tespit edilmiştir (Schopf,1991; Howell,1981).Aynı

Page 27: ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ - library.cu.edu.tr filekantitatif bakımdan kritik önemi olduğu, bal ve gliserinin kalitatif ve kantitatif bakımdan kritik önemi olmadığı bulunmuştur

5. TARTIŞMA İbrahim Rahmi ALKAŞ

19

şekilde iki farklı besin ortamında yetiştirilen Galleria mellonella (L.) Türk ve Alman

ırkının yumurta verimi ve larvaların protein sentez mekanizmasının besin etkisinde

oldukça önemli olduğu (Nurullahoğlu ve Susurluk,2001) besin bileşenlerinde yapılan

değişikliklerde tespit edilmiştir.

Böceklerin besinsel ihtiyaçları ve protein sentez mekanizmaları ile ilgili tüm

çalışmalar (Skals ve Surlykke,2000; Fröbius ve ark.,2000;Klingen ve ark.,2002)’da

genel olarak çeşitli böcek türlerinin nicel besinsel ihtiyaçlarının bir çok spesifik

faktörlere rağmen oldukça birbirine benzer olduğu, larval evrelerde biriktirilen besin

maddelerinin ergin evredeki besinsel ihtiyaçları büyük ölçüde etkilediğini ve bir

böceğin besinsel ihtiyaçlarının sentez yapabilme yeteneklerine bağlı olduğu

bulunmuştur.Benzer şekilde optimum bir beslenme için yalnız besin maddelerinin

alınmasının gerekli olmadığı,aynı zamanda bunların metabolizma bakımından tatmin

edici oranlarda yani dengeli olması gerektiği de bilinmektedir (Harvey ve

Gols.,1998;Taylor,1988).Aynı zamanda böceklerde besinsel dengenin önemi ister

larval ve isterse ergin düzeyde olsun oldukça önemlidir.Çünkü bir böceğin gelişmesi

sentezlemiş olduğu protein miktarıyla eş anlamlıdır (Sulanç, 1991; Emre ve Yazgan,

1990).

G.mellonella besininin petek oranındaki %50 azalış sentezlenen protein

yüzdesini önemli derecede arttırmıştır. Benzer şekilde besindeki kepek oranının %50

arttırılmasıda larvaların sentezlediği protein yüzdesini istatistiksel bakımdan önemli

derecede arttırmıştır.Diğer besin bileşenleri olan bal ve gliserin oranlarının kontrol

besine göre %50 azaltılması ve arttırılması sentezlenen protein yüzdeleri üzerinde

önemli bir etki yapmamıştır.Elde edilen bu veriler G.mellonella besininde yapılan

kalitatif ve kantitatif değişikliklerin bir sonucu olarak hemolenfin besinsel

değişikliğine neden olabileceğini açıkça ortaya koymaktadır.Sulanç ve Emre (2000)

tarafından vitaminlerin Pimpla turionellae L.(Hym.:Ichneumonidae)’nın erkek

larvalarının gelişme ve protein sentezi üzerine etkilerinin araştırıldığı

çalışmada,larvaların yaş ağırlık düşüşüne bağlı olarak daha fazla protein sentezi

yaptıklarının bulunması,bizim G.mellonella larvalarının da ağırlığın artmasına bağlı

olarak daha düşük protein sentezlemelerine,ağırlığın düşmesine bağlı olarak da daha

Page 28: ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ - library.cu.edu.tr filekantitatif bakımdan kritik önemi olduğu, bal ve gliserinin kalitatif ve kantitatif bakımdan kritik önemi olmadığı bulunmuştur

5. TARTIŞMA İbrahim Rahmi ALKAŞ

20

yüksek değerlerde protein sentezlemelerine neden olmuştur.Bu benzer sonuçlar

Gross ve ark.,(1996)’ları tarafından G.mellonella besini üzerinde yapılan çalışmada

da gösterilmiştir.Büyük bir olasılıkla yaş ağırlık artışı larvanın sentezlediği protein

miktarı ile ters orantılı olduğu fikrini yaratmaktadır.

Çalışmadan elde edilen veriler değerlendirildiği zaman, yapılan çalışmanın

G.mellonella’nın besinsel ihtiyaçlarının tam olarak ortaya çıkartılması ve biyolojik

mücadelede kullanılan böcekler için konak olarak kullanılmasının önemini bir kez

daha ortaya koymaktadır. Aynı zamanda denenen besin bileşenlerinin besindeki

azalış ve artış oranlarının böcek üzerindeki etkilerini ortaya çıkartan bu sonuçların,

kantitatif beslenme çalışmalarında sadece bir kriterden elde edilen verilerin

değerlendirilmesinin yanıltıcı sonuçlar ortaya çıkartabileceğini vurgulaması

açısından da büyük önem taşımaktadır.

Page 29: ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ - library.cu.edu.tr filekantitatif bakımdan kritik önemi olduğu, bal ve gliserinin kalitatif ve kantitatif bakımdan kritik önemi olmadığı bulunmuştur

6. SONUÇ VE ÖNERİLER İbrahim Rahmi ALKAŞ

21

6. SONUÇ VE ÖNERİLER

Yapılan çalışmada konak besinindeki petek oranının kontrole göre %50

azaltılması ve kepek oranının %50 arttırılması larvaların sentezlediği protein

yüzdesini kontrole göre önemli derecede arttırmıştır. Elde edilen bu sonuçlar üretimi

yapılan G.mellonella’nın besininde düşük miktarda petek kullanılmasının ekonomik

olacağı, fazla miktarda kepek kullanılmasının ise masraflı olmayacağı sonucuna

varılmıştır.Böceklerde besinsel dengenin oldukça önemli olması nedeniyle yapılan

çalışmanın G.mellonella’nın besinsel ihtiyaçlarının ortaya çıkarılması ve biyolojik

mücadelede kullanılan böcekler için konak olarak kullanılması çalışmanın önemini

bir kez daha ortaya koymaktadır.

Kitle halinde böcek kültürü çalışmalarında, pahalı olmayan sentetik besinlerin

kullanılması üretim masraflarını önemli ölçüde düşürecektir. Ayrıca besinin kullanım

kolaylığı ve bileşenlerinin kolay bulunabilir olması da önemlidir. Çünkü böcek

türleri için en uygun sentetik besinlerin geliştirilmesi biyolojik mücadelede

kullanılacak türlerin laboratuvar şartlarında geliştirilmesi açısından oldukça

önemlidir.

Sonuç olarak; Bir böceğin besinsel ihtiyaçları sentez yapabilme yeteneklerine

bağlı olduğundan, optimum bir beslenme için yalnız besin maddelerinin alınmasının

gerekmediği, aynı zamanda bunların metabolizma bakımından tatmin edici oranda

olmasının yani dengeli olmasının gerekliliği, bu ve buna benzer çalışmalarla daha da

netlik kazanacaktır.

Page 30: ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ - library.cu.edu.tr filekantitatif bakımdan kritik önemi olduğu, bal ve gliserinin kalitatif ve kantitatif bakımdan kritik önemi olmadığı bulunmuştur

22

KAYNAKLAR

ARTHUR, A. P. and WYLIE, H. G., 1959. Effects of Host Size on Sex Ratio,

Development Time and Size of Pimpla turionellae (Linnaeus)

(Hymenoptera: Ichneumonidae), Entomophaga, 4, 297–301.

BECK, S.D., 1960. Growth and Development of the Greater Wax Moth,Galleria

mellonella(L.) (Lepitoptera:Galleriidae). Wisconsin Academy of

Sciences.Arts and Letters.49.137-149.

BRONSKILL, J.F., 1961. A Cage To Simplify The Rearing of The Greater Wax

Moth,Galleria mellonella (Pyralidae). J.Lep.Soc.,102-104.

CAMPADELLI, G., 1976. Raising Galleria mellonella Lepidoptera Galleriiadae With

A Semi Artificial Diet. Boll. Ist. Entomol. Studi. Bologna, 32, 11-25.

CHARNOV, E. L., 1982. The Theory of Sex Allocation. Princeton, NJ: Princeton

University Pres.

CHARNOV, E. L., HARTOGH LOS–DEN, R. L., JONES, W. T. and VAN DEN

ASSEM, J., 1981. Sex Ratio Evolution in a Variable Environment. Nature

(London), 289, 27–33.

CLAUSEN, C. P., 1939. The Effect of Host Size upon the Sex Ratio of

Hymenopterous Parasites and its Relation to Methods of Rearing and

Colonization. Journal of the New York Entomological Society, 47, 1–9.

DADD, R.H., 1973. Long-chain Polyenoics and The Essential Dieatary Fatty Acid

Requirement of The Wax Moth, Galleria mellonella J.Insect Physiol ,29,779-

786..

EISCHEN, F. and DIETZ, A., 1987. Growth and Survival of Galleria mellonella

(Lepidoptera: Pyralidae) Larva Fed Diets Containing Honey Bee-Collected

Plant Resins. Ann. Entomol. Soc. Am., 80, 74-77.

Page 31: ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ - library.cu.edu.tr filekantitatif bakımdan kritik önemi olduğu, bal ve gliserinin kalitatif ve kantitatif bakımdan kritik önemi olmadığı bulunmuştur

23

EMRE, İ. ve YAZGAN, Ş., 1990. Besin Bileşenlerinin Pimpla turionellae L.

(Hymenoptera: Ichneumonidae)’nın Üremesi Üzerine Etkileri. Doğa-Tr. J. of

Biology, 14; 96-104.

FLANDERS, S. E., 1935. Host Influence on the Prolificacy and Size of

Trichogramma pretiosum. Ecology, 76, 412–425.

FRÖBİUS, A.C, KANOST, M.R, GÖTZ, P. and VİLCİNSKAS, A., 2000 Isolation

and characterization of novel inducible serine protease inhibitors from larval

hemolymph of the greater wax moth Galleria mellonella .Eur .J.

Biochem.267,2046-2053.

GOULD, W.P and JEANNE, R.L., 1984. Polistes Wasps as Control Agents for

Lepidopterous Cabbage Pests.Environ.Ent.,13.150-156.

GROSS, H.R., ROGERS, C.E. and CARPENTER, J.E., 1996. Development of

Archytas marmoratus (Diptera: Tachinidae) Reared in Galleria mellonella

Larvae (Lepidoptera: Pyralidae) Feeding on Selected Diets. Biological

Control, 6, 158-163

GÜLEL, A., 1991. Doğal Besin Kalitesindeki Değişikliklerin Parazitoit Dibrachys

boarmiae’nın Verim ve Ergin Boyuna Etkileri. Doğa Tr. J. of Zoology, 15,

289-295.

HAGLEY, E.A.C. and BARBER, D.R., 1992. Effect of Food Sources on the

Longevity and Fecundity of Pholetesor ornigis (Weed) (Hymenoptera:

Braconidae). Can. Entomol., 124, 341-346.

HARVEY ,J.A and GOLS ,G.J.Z., 1998. The influenze of host quality on progeny and

sex allocation in the pupal ectoparasitoid,Muscidifurax raptorellus

(Hymenoptera:Pteromalidae).Bulletion of Entomological Research,88:299-

304

HOUSE, H.L., 1962. Insect Nutrition. Ann. Rev. Biochem., 31, 653-672.

HOUSE, H.L., 1972. Insect Nutrition, In ″Biology of Nutrition″ , Ed by T-W-Fiennes,

R.N.Pergamon Press,Oxford ,513-575.

Page 32: ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ - library.cu.edu.tr filekantitatif bakımdan kritik önemi olduğu, bal ve gliserinin kalitatif ve kantitatif bakımdan kritik önemi olmadığı bulunmuştur

24

HOUSE, H.L., 1974. Nutrition. In the Physiology of Insecta. Vol. V, Ed by M.

Rockstein, pages 1-61, Academic Press, New York.

HOWELL, J.F., 1981. Codling Moth:the Effect of Adult Diet on Longevity,

Fecundity, Fertility and Mating.J.Econ. Entomol.,74:1,13-18

JACOB, P.J. and MORUGAN, K., 1989. Impact of Natural and Artificial Diet on the

Feeding and Reproduction in two Species of Acridids (Orthoptera: Insecta),

Entomon, 15, (3), 221-226

KAZMER, D. J. and LUCK, R. F., 1995. Field Tests of the Size-Fitness Hypothesis in

the Egg Parasitoid Trichogramma pretiosum, Ecology, 76, 412–425.

KING, B. H., 1987. Offspring Sex Ratios in Parasitoid Wasps. Q. Rev. Biol., 62, 367–

396.

KING, B. H., 1989. Host-Size-Dependent Sex Ratios Among Parasitoid Wasps: Does

host growth matter?. Oecologia ,(Berlin), 78, 420–426.

KLINGEN, I. MEADOW ,R. and AANDAL, T., 2002. Mortality of Delia floradis,

Galleria mellonella and Mamestra brassicae treated with insect pathogenic

hyphomycetous fungi .J. Appl. Ent.126,231-237.

LEATHER, S.R. and MACKENZIE ,G.A., 1994. Factors Affecting the Population

Development of the Bird Cherry Ermine Moth,Yponomeuta evonymella (L.)

Entomologist,113:2,86-105.

LUCK, R. F., PODOLER, H. and KFIR, R. 1982. Host Selection and Egg Allocation

Behavior by Aphytis melinus and A. Lingnanensis: Comparison of two

Facultatively Gregarious Parasitoids. Ecol. Entomol., 7, 397–408.

MACKAUER, M., 1986. Growth and Developmental Interactions in Some Aphids

and Their Hymenopterous Parasites. J. Insect Physiol., 32, 275–280.

MARTSON, N. and BROWN, B. 1974. Constituents in Diets for Galleria mellonella

.J. of Economic Entomology,67:4,497-500.

Page 33: ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ - library.cu.edu.tr filekantitatif bakımdan kritik önemi olduğu, bal ve gliserinin kalitatif ve kantitatif bakımdan kritik önemi olmadığı bulunmuştur

25

MACKAUER, M. and SEQUEIRA. R., 1993. Patterns of Development in Insect

Parasites. In N. E. Beckage, S. N. Thompson, 6 B. A. Federici (Eds.),

Parasites and Pathogens of Insects. New York: Academic Pres, Vol. 1,pp. 1–

23.

MACKAUER, M., SEQUEIRA, R. and OTTO, M., 1997. Growth and Development

in Parasitoid Wasps: Adaptation to Variable Resources. In Dettner, et al.

(Eds.), Ecological studies, Berlin: Springer–Verlag, Vol. 1, pp. 191–203.

MOHAMED, M.A and COPPEL, H.C., 1983. Mass Rearing of the Greater Wax

Moth , Galleria mellonella (L.) (Lepitoptera:Pyralidae) for Small-Scale

Laboratory Studies, The Great Lakes Entomologist, 16:4,139-142.

NOZATO, K., 1969. The Effect of Host Size on the Sex Ratio of Itoplectis cristatae

Momoi (Hymenoptera: Ichneumonidae), a Pupal Parasite of the Japanese

Pine Shoot Moth, Petrova (=Evetria) cristata (Walsingham) (Lepidopterae:

Olethreutidae). Kontyu, 37, 134–146.

NURULLAHOĞLU, Z.U. and SUSURLUK, I.A., 2001. İki Farklı Besin Ortamında

Yetiştirilen Galleria mellonella (L.) (Lepitoptera:Pyralidae) Türk ve Alman

Irkının Yumurta Verimi S.Ü.Fen-Ed.Fakültesi Fen Dergisi,18:39-44.

OPP, S. B. and LUCK, R. F., 1986. Effects of Host Size on Selected Fitness

Components of Aphytis melinus and A. lingnanensis (Hymenoptera:

Aphelinidae). Ann. Entomol. Soc. Am., 79, 700–704.

ÖZALP, P. ve EMRE, İ., 1992 Suda Çözünen Vitaminlerin Ergin Pimpla turionellae

L.’nın Yumurta Üretimi ve Açılımı Üzerine Etkileri. Doğa-Tr. J. of Zoology,

16; 78-83.

PLUMMER, D.T., 1971. An Introduction of Practical Biochemistry,McGraww-Hill

Book Comp.,U.K.,pp.369.

Page 34: ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ - library.cu.edu.tr filekantitatif bakımdan kritik önemi olduğu, bal ve gliserinin kalitatif ve kantitatif bakımdan kritik önemi olmadığı bulunmuştur

26

ROE, H.J., BATLEY, J.M.,GARY, R.R., and ROBİNSON, J.N., 1961. Complete

removal of glycogen from tissues by extraction with cold trichloroasetic asid

solution.,J.Biol,Chem.,236,1224-1246.

ROHLF, J.F. and SOKAL, R.R., 1969. ″Statistical Tables″ W.H.Freeman and

Company.San Francisco,253 pp.

SANDLAN, K. P., 1979a. Sex Ratio in Coccygomimus turionellae Linnaeus

(Hymenoptera: Ichneumonidae) and its Ecological Implications. Ecol.

Entomol., 41, 365–378.

SANDLAN, K. P., 1979b. Host–Feeding and its Effects on the Physiology and

Behavior of the Ichneumonid Parasitoid, Coccygomimus turionellae.

Physiology and Entomology, 4, 383–392.

SCHOPF, A., 1991, The Effect of Host Age of Lymantria dispar Larvae

(Lep:Lymantriidae) on the Development of Glyptapanteles liparidis

(Hym:Braconidae) Entomophaga,36:4,593-604.

SKALS, N. and SURLYKKE, A., 2000. Hearing and evasive behaviour in the greater

wax moth, Galleria mellonella (Pyralidae). Phys.Entomol.,25,354-362.

SNEDECOR ,G.W and COCHRAN ,W.G., 1967. Statistical Methods,6th

Ed.Ames,Iowa,USA.,Iowa State University Press.

SOKAL, R.R and ROHLF, F.J., 1969. Biometry. W.H.Freeman and Company, San

Francisco,253pp.

STANLEY-SAMUELSON, D.W., 1984. Eosonic Acid:A Predominantly Male

Triacylglycerol Fatty Acid in The Wax Moth, Galleria mellonella .Comp.

Physiol., 77B, 443-445.

STANLEY-SAMUELSON, D.W. and DADD, R.H., 1984. Polyunsaturated Fatty

Acids in The Lipids from Adult Galleria mellonella Reared on Diets to

Which only one Unsaturated Fatty Acid Had Been Added.Insecet

Biochem.,14,321-327.

Page 35: ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ - library.cu.edu.tr filekantitatif bakımdan kritik önemi olduğu, bal ve gliserinin kalitatif ve kantitatif bakımdan kritik önemi olmadığı bulunmuştur

27

STRAND, M. R., MEOLA, S. M. and VINSON, S. B., 1986. Correlating

pathological symptoms in Heliothis virescens eggs with development of the

parasitoid Telenomus heliothidis. J. Insect Physiol., 32, 389–402.

SULANÇ, M., 1991. Çeşitli Besin Bileşenlerinin Erkek Pimpla turionellae L.

(Hymenoptera: Ichneumonidae)'nın Gelişmesine ve Sentezlenen Protein

Miktarına Kalitatif ve Kantitatif Etkileri. Doktora Tezi, Ç.Ü. Fen Bilimleri

Enstitüsü, Adana.

SULANÇ, M. and EMRE, İ., 2000. Effects of B group vitamins and choline chloride

on the development and protein synthesis in the male larvae of Pimpla

turionellae L.(Hym:Ichneumonidae) J. Appl.Ent. 124,151-153.

TAYLOR, A.D., 1988. Host effect on larval competition in the gregarious parasitoid

Bracon hebetor.Fournal of Animal Ecology,57:163-172.

THOMPSON, S.N. and BARLOW, J.S., 1971. Aspects of Fatty Acids Metabolism in

Galleria mellonella (L.) (Lepitoptera:Pyralidae) isolation of The Elongation

System.Comp.Biochem.Physiol.,388,333-346.

THOMPSON, S.N. and BARLOW, J.S., 1972. The consistency of the fatty acid

pattern of Galleria mellonella , reared on the fatty acid supplemented

diets.Can.J.Zool.,50,1033-1034.

THOMPSON, S.N. and HAGEN, K.S., 1999. Nutrition of Entomophagous Insect and

Other Arthropods, in the Handbook of Biological Control, ed. by Thomas et

all., Chapter 22, 594-652, Academic Press, NewYork

TSIROPOULOS, G.J., 1992. Feeding and Dietary Requirements of the Tephritid Fruit

Flies, Advances in Insect Rearing For Research and Pest Management.

Edited by Thomas E. A. and Norman C. L., in Westview Press. Chapter 7,

93-118

UÇKAN, F. and GÜLEL. A., 2000. Apanteles galleriae Wilkinson (Hym.,

Braconidae)’nin Bazı Biyolojik Özelliklerine Konak Türünün Etkileri. Türk

J. Zool., 24, 105-113.

Page 36: ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ - library.cu.edu.tr filekantitatif bakımdan kritik önemi olduğu, bal ve gliserinin kalitatif ve kantitatif bakımdan kritik önemi olmadığı bulunmuştur

28

VINSON, S. B., 1976. Host Selection by Insect Parasitoids. Ann.Entomol., 21, 109–

133.

VINSON, S. B., 1981. Habitat Location. In W. J. Bell and R. T. Carde (Eds.),

Semiochemicals, their Role in Pest Control, 51–77. New York: John Wiley &

Sons.

VINSON, S. B. and IWANTSCH, G. F., 1980. Host Suitability for Insect Parasitoids.

Ann .Rev. Entomol ,25,379-419.

WAAGE, J. K., 1986. Family Planning in Parasitoids: Adaptive Patterns of Progeny

and Sex Allocation. In J. K. Waage & D. Greathead (Eds.), Insect parasitoids,

63–96. New York: Academic Pres.

WEİSNER, A., 1993. Die Induktion Der Immunabwehr Eines Insekts (Galleria

mellonella ,Lep.) Durch Synthetische Materialien Und Arteiyene

Haemolympfaktoren. PhD thesis, FU Berlin.

WERREN, J. H., 1984. A Model for Sex Ratio Selection in Parasitic Wasps: Local

Mate Competition and Host Quality Effects. Netherlands Journal of Zoology,

34, 81–96.

WYLIE, H. G., 1967. Some Effects of Host Size on Nasonia vitripennis and

Muscidifurax raptor (Hymenoptera: Pteromalidae). Can. Entomol., 99, 742–

748.

YAZGAN, S., 1981. A Meridic Diet and Quantitative Effects of Tween 80, Fatty Acid

Mixtures and Inorganic Salts on Development and Survival of

Endoparasitoid Pimpla turionellae L., Z. Ang. Ent., 91, 433-441.

YENDOL, W.G., 1970. Fatty Acid Composition of Galleria larvae, Hemolymph and

Diet (Lepidoptera:Galleridae).Ann. Ent. Soc. Amer., 63, 339-341,

Page 37: ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ - library.cu.edu.tr filekantitatif bakımdan kritik önemi olduğu, bal ve gliserinin kalitatif ve kantitatif bakımdan kritik önemi olmadığı bulunmuştur

29

ÖZGEÇMİŞ

1979 yılında Mersin’de doğdum.İlk,orta ve lise öğrenimimi Tarsus’da

tamamladım.Önlisansımı Ege Üniversitesi Atatürk Sağlık Hizmetleri Meslek

Yüksekokulu Tıbbi Laboratuvar bölümünde bitirdim.Dikey geçiş sınavı ile Niğde

Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümünü kazandım.Bölümümü

bitirdiğim yıl Niğde Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Bölümünde yüksek

lisans öğrenimi yapmaya hak kazandım.Ders yılımı bitirdikten sonra yatay geçiş ile

Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Bölümüne geçiş yaptım.

Tarsus Devlet Hastanesinde Biyolog-Laborant olarak çalışmaktayım.