Çukurova Ünİversİtesİ - library.cu.edu.tr filekantitatif bakımdan kritik önemi olduğu, bal...
TRANSCRIPT
ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ
FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ
YÜKSEK LİSANS TEZİ İbrahim Rahmi ALKAŞ BESİN BİLEŞENLERİNİN Galleria mellonella (Linnaeus) (Lepidoptera: Pyralidae) LARVALARININ GELİŞME VE PROTEİN SENTEZİNE ETKİLERİ
BİYOLOJİ ANABİLİM DALI
ADANA, 2007
ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ
İbrahim Rahmi ALKAŞ
YÜKSEK LİSANS TEZİ
BİYOLOJİ ANABİLİM DALI Bu Tez 20 /09/2007 Tarihinde Aşağıdaki Jüri Üyeleri tarafından Oy Birliği / Oy Çokluğu ile Kabul Edilmiştir. İmza : ……………… İmza : ………………… İmza : …………… Yrd.Doç.Dr. Mehmet SULANÇ Doç. Dr. Güzide YÜCEBİLGİÇ Yrd.DoçDr. Pınar ÖZALP DANIŞMAN ÜYE ÜYE Bu Tez Enstitümüz Biyoloji Anabilim Dalında Hazırlanmıştır. Kod No:
Prof.Dr. Aziz ERTUNÇ Enstitü Müdürü İmza ve Mühür
Bu Çalışma Çukurova Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje No: FEF2006YL37 Not: Bu tezde kullanılan özgün ve başka kaynaktan yapılan bildirişlerin, çizelge, şekil ve fotoğrafların kaynak gösterilmeden kullanımı, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunundaki hükümlere tabidir.
BESİN BİLEŞENLERİNİN Galleria mellonella (Linnaeus) (Lepidoptera:
Pyralidae) LARVALARININ GELİŞME VE PROTEİN SENTEZİNE
ETKİLERİ
I
ÖZ
YÜKSEK LİSANS TEZİ
BESİN BİLEŞENLERİNİN Galleria mellonella (Linnaeus) (Lepidoptera: Pyralidae) LARVALARININ GELİŞME VE PROTEİN SENTEZİNE
ETKİLERİ
İbrahim Rahmi ALKAŞ
ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BİYOLOJİ ANABİLİM DALI
Danışman: Yrd.Doç.Dr. Mehmet SULANÇ
Yıl: 2007, Sayfa:29
Jüri :Yrd.Doç.Dr. Mehmet SULANÇ
Doç.Dr. Güzide YÜCEBİLGİÇ Yrd.Doç.Dr. Pınar ÖZALP
Bu çalışmada, Galleria mellonella (Linnaeus) (Lepidoptera: Pyralidae)’nın
besinsel bileşenlerinden bal, petek, gliserin ve kepeğin farklı oranlarının böcek
larvalarının gelişme oranı ve protein sentezi üzerine olan etkileri sentetik besin
kullanılarak incelenmiştir. G.mellonella larvalarının beslenmesi kontrol besinindeki
bal, petek, gliserin ve kepeğin %50 oranında azaltılması ve arttırılmasıyla sekiz farklı
besin kullanılmıştır. Kontrol besinindeki petek oranının %50 azaltılması ve kepek
oranının %50 arttırılması, larvaların gelişme hızı ve sentezlediği protein yüzdesini
önemli derecede arttırmıştır. Bal ve gliserin oranının %50 oranında azaltılması ve
arttırılması ise larvaların hem gelişim hem de protein sentezi üzerine etkili
olmamıştır. Denenen besin bileşenlerinden petek ve kepeğin G.mellonella için
kantitatif bakımdan kritik önemi olduğu, bal ve gliserinin kalitatif ve kantitatif
bakımdan kritik önemi olmadığı bulunmuştur.
Anahtar Kelimeler:, Galleria mellonella, protein sentezi
II
ABSTRACT
MSc THESIS
THE EFFECT OF DIETARY COMPONENTS ON THE RATE OF DEVELOPMENT AND SYNTHESISED PROTEIN OF THE LARVAE OF
Galleria mellonella (Linnaeus) (Lepidoptera: Pyralidae)
İbrahim Rahmi ALKAŞ
DEPARTMENT OF BIOLOGY
INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES UNIVERSITY OF ÇUKUROVA
Supervisor: Assist.Prof.Dr. Mehmet SULANÇ
Year: 2007, Pages: 29
Jury : Assist.Prof.Dr. Mehmet SULANÇ
Assoc.Prof.Dr. Güzide YÜCEBİLGİÇ
Assist.Prof.Dr. Pınar ÖZALP
In the study, the effects of different ratios of dietary nutrients such as honey,
beeswax, glycerol and bran on the rate of development and protein synthesis of the
larvae of Galleria mellonella (L.) (Lepidoptera: Pyralidae) were investigated by
using synthetic diet. Totally eight diets were used and these diets were produced by
increasing and decreasing with a ratio of 50%, honey, beeswax, glycerol and bran in
control diet. The rate of development and protein synthesis increased after decreasing
the rate of beeswax by 50% and increased the rate of bran by 50 per cent. Decreasing
and increasing the rates of honey and glycerol by 50%, however, did not effect on the
larvae both the development date and protein synthesis. Among the diets component
beeswax and bran were found to have quantitatively critical importance for G.
mellonella honey and glycerol did not have qualitative or quantitative critical
importance for the larvae.
Key Words: Galleria mellonella, protein synthesis
III
TEŞEKKÜR
Bana bu araştırma konusunu veren ve hiçbir desteğini esirgemeyen danışman
hocam Ç.Ü. Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü öğretim üyelerinden
SayınYrd.Doç.Dr. Mehmet SULANÇ’a teşekkür etmeyi bir borç bilirim.
Ayrıca araştırmalarımın başından sonuna kadar bana çok büyük yardımları
olan Arş.Gör.Mustafa COŞKUN’a laboratuvar arkadaşlarım Tamer KAYIŞ, Nuray
KURTDERE ve Esen Meltem SERİN’e teşekkür ederim.
Tüm hayatım boyunca olduğu gibi çalışmalarım sırasında da bana destek
veren aileme, daima kişiliğini kendime örnek seçtiğim merhum dayım Orhan
DEMİR’e sonsuz teşekkürler.
IV
İÇİNDEKİLER SAYFA
ÖZ ………………….……………………..………………………………… I
ABSTRACT ………………………………………………………………… II
TEŞEKKÜR ………………………………………………………………… III
İÇİNDEKİLER ……………………………………………………………… IV
ÇİZELGELER DİZİNİ ……………………………………………………... V
ŞEKİLLER DİZİNİ ………………………………………………………… VI
1. GİRİŞ ……………………………………………..…………………….... 1
2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR ………………………………………………... 4
3. MATERYAL VE METOT ………………………………………………. 6
3. 1.Stok Kültürün Hazırlanması,G.mellonella Larvalarının Elde Edilmesi
6
3.2. Deney Besinlerinin Hazırlanması …………………………….……... 6
3.3. Deneyde kullanılan larvaların elde edilmesi ……….....…………….. 7
3.4. Yaş Ağırlığa Göre Total Protein Yüzdesi Tayini …………………… 7
3.5. Proteinin Özütlenmesi ………………….............................................. 8
3.6. Protein Tayini………………………………………………………… 8
3.7. Verilerin Değerlendirilmesi………………………………………….. 9
4. BULGULAR ……………………………………………………………... 10
5. TARTIŞMA ……………………………………………..………………. 18
6. SONUÇ VE ÖNERİLER ………………………………..……………….. 21
KAYNAKLAR ………………………………………………………….. 22
ÖZGEÇMİŞ ………………………………………………..………….... 29
V
ÇİZELGELER DİZİNİ SAYFA
Çizelge 3.1. G. mellonella larvalarını beslemek için hazırlanan
besinlerin bileşimi
6
Çizelge 4.1. Farklı bal oranlarının G. mellonella larvalarının gelişim
ve sentezledikleri protein miktarına etkisi
10
Çizelge 4.2. Farklı petek oranlarının G. mellonella larvalarının
gelişim ve sentezledikleri protein miktarına etkisi
11
Çizelge 4.3. Farklı gliserin oranlarının G. mellonella larvalarının
gelişim ve sentezledikleri protein miktarına etkisi
13
Çizelge 4.4. Farklı kepek oranlarının G. mellonella larvalarının
gelişim ve sentezledikleri protein miktarına etkisi
14
Çizelge 4.5. Farklı besin bileşenlerinin G. mellonella larvalarının
gelişme hızı ve sentezlenen protein yüzdelerine etkileri
16
VI
ŞEKİLLER DİZİNİ SAYFA
Şekil 4.1. Farklı bal oranlarının G. mellonella larvalarının gelişim ve
sentezledikleri protein miktarına etkisi
11
Şekil 4.2. Farklı petek oranlarının G. mellonella larvalarının gelişim ve
sentezledikleri protein miktarına etkisi
12
Şekil 4.3. Farklı gliserin oranlarının G. mellonella larvalarının gelişim ve
sentezledikleri protein miktarına etkisi
14
Şekil 4.4. Farklı kepek oranlarının G. mellonella larvalarının gelişim ve
sentezledikleri protein miktarına etkisi
15
Şekil 4.5. Farklı besin bileşenlerinin G. mellonella larvalarının gelişme hızı ve
sentezlenen protein yüzdelerine etkileri
17
1. GİRİŞ İbrahim Rahmi ALKAŞ
1
1. GİRİŞ
Günümüzde parazitik hymenopter türleri biyolojik kontrol ajanı olarak
kullanılmaktadır. Bu tür parazitik böceklerin laboratuvarda kültüre alınarak besinsel
ihtiyaçlarının araştırılması son derece önemlidir.Zararlılarla mücadelede mücadele
yöntemlerinin neden olduğu doğal dengedeki bozulma,çevre kirliliği gibi olumsuz
sonuçlar,son yıllarda mücadelede biyolojik kontrolün ve biyolojik kontrol ajanlarının
önemini ortaya çıkarmış ve biyolojik kontrol ajanı olarak değişik mikro ve makro
organizma türleri kullanılmaya başlanmıştır (Gould ve Jeanne,1984).Parazitoid türler
zararlı böcekleri hem beslenmek hem de üremek için kullanırlar.Bu özelliklerinden
dolayı parazitoid türler,biyolojik kontrolde oldukça önemli bir role sahiptirler
(Vinson,1976).Bütün bu bilgilerin yanı sıra parazitoid bir türün biyolojik kontrol
ajanı olarak kullanılabilmesi için konak türden bağımsız kültürünün yapılması ve
laboratuvar şartlarında kitle halinde üretilmesi gerekmektedir.Örneğin Pimpla
turionellae L. (Hymenoptera: Ichneumonidae) birkaç Lepidopter türünün pupal
endoparaziti olup kolaylıkla kültüre alınabilen parazitik hymenopterlerin ilk
temsilcisidir (Yazgan,1981).
Büyük balmumu güvesi Galleria mellonella arı kovanlarında petekler üzerine
yerleşerek verimin düşmesine neden olan zararlı bir türdür. G. mellonella besinsel
ihtiyaçları, ekolojik adaptasyonu ve gelişme özellikleri ile entomolojik araştırmalarda
tercih edilen bir türdür.Başta Pimpla turionellae olmak üzere birçok hymenopter
türünün yetiştirilmesinde konak olarak kullanılmaktadır.Ekonomik yönden zararlı
lepidopter larvalarına karşı kullanılan kimyasal mücadelenin yarattığı olumsuz
sorunlar biyolojik mücadele çalışmalarının önem kazanmasına neden
olmuştur.Biyolojik mücadelenin uygulanabilmesi için uygun parazitoidin bulunması
ve laboratuvar şartlarında kitle halinde üretilmesi gerekmektedir.Bunun için de
konak türün kültüre alınması ve üretilmesi önemlidir.G.mellonella‘da laboratuvar
şartlarında kolaylıkla yetiştirilebilen ve biyolojik mücadele çalışmaları için oldukça
uygun olan bir konak türüdür.
1. GİRİŞ İbrahim Rahmi ALKAŞ
2
Biyolojik kontroldeki başarı herşeyden önce konak ve parazitoide ait
biyolojik özelliklerin, konak ile parazitoid arasındaki davranışsal ve fizyolojik
ilişkilerin, bu ilişkilerde etkili olan fiziksel, kimyasal ve mekanik etkileşimlerin
bilinmesine bağlı olacaktır. Bunun için laboratuvar şartlarında kültüre alınan bir
böceğin fizyolojik ve biyokimyasal özelliklerinin çok iyi bilinmesi gerekmektedir
(Thompson ve Barlow,1971).Besinsel ihtiyaçlarının kolay elde edilebilir olması
nedeni ile en fazla kültüre alınan böcek türlerinden biri olan G. mellonella için farklı
sentetik besinler geliştirilmiştir. (Yendol ,1970;Dadd ,1973; Stanley-Samuelson ve
Dadd ,1984;Mohamed ve Coppel,1983) .
G.mellonella ile ilgili besinsel çalışmalarda yumurtadan larvaya, larvadan ergin
oluşana kadar meydana gelen evrelere ait yarı sentetik besin bileşenleri
(Campadelli,1976) ve değişik yağ asidi içeren besin bileşenlerinin (Stanley-
Samuelson,1984;Weisner,1993) larval gelişme ve pup oluşumuna etkileri
araştırılmıştır.Petek,kepek,bal,gliserol ve su karışımdan oluşan besin
(Bronskill,1961) ile beslenen G.mellonella’nın larval evrelerinin gelişim ve
sentezledikleri protein miktarına etkileri ile ilgili hiçbir çalışmaya
rastlanmamıştır.Değişik oranlardaki besin bileşenlerinin G.mellonella’nın gelişim ve
sentezledikleri protein miktarına etkilerinin tespit edildiği bu çalışmada aynı
zamanda pahalı olmayan sentetik besinlerin kullanılmasının üretim maliyetinin
düşürülmesi ,besinin kullanım kolaylığı ve bileşenlerinin kolay bulunabilir olması da
düşünülen kritelerden biridir.
Parazitik böceklerin laboratuvarda kitle halinde üretilmesinde kültüre alınacak
böceğin besinsel gereksinimlerinin ve buna bağlı olarak da üreme performansı,
yumurta verimi ve eşey oranlarının tespiti gibi konuların öncelikli olarak
araştırılması son derece önemlidir. Diğer hayvan gruplarında olduğu gibi böcekler de
büyüme ve gelişmeleri için proteinler, karbohidratlar, lipitler, vitaminler, madensel
tuzlar ve diğer besin bileşenlerine gereksinim duymaktadırlar (House, 1962, 1972,
1974; Dadd, 1973; Jacob ve Morugan 1989; Tsiropoulos 1992; Thompson ve Hagen,
1999). Larval dönemini başka bir canlı içinde geçiren böceklerde konağın kalitatif ve
kantitatif besinsel kalitesi, ergin böceklerin ömür uzunluğunu, eşey oranını, üreme,
1. GİRİŞ İbrahim Rahmi ALKAŞ
3
gelişim ve büyüme hızını etkilediği bilinmektedir. (Flanders, 1935; Clausen, 1939;
Artur ve Wylie, 1959; Wylie, 1967; Nozato, 1969; Sandlan, 1979a, 1979b; Vinson ve
Iwantsch, 1980; Charnov ve ark., 1981; Charnov, 1982; Luck ve ark., 1982; Werren,
1984; Mackauer, 1986; Opp ve Luck, 1986; Strand ve ark., 1986; Waage, 1986;
Mackauer ve Sequeria, 1993; King, 1987, 1989; Kazmer ve Luck, 1995; Mackauer
ve ark., 1997).
Bir hayvanın gelişme ve büyümesi sentezlediği protein miktarı ile eş anlamlı
olması bakımından kalitatif ve kantitatif olarak doyurucu olması oldukça önemlidir.
Sunulan çalışmada Galleria mellonella (Linnaeus) larvalarının en iyi şekilde
gelişebileceği besin bileşenlerinin oranlarını bulmak ve bu bileşenlerin doğruluğunu
nicel olarak böceğin sentezlemiş olduğu protein miktarı ile karşılaştırmak suretiyle
hayvanın ideal besin bileşenleri araştırılmıştır.
2.ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR İbrahim Rahmi ALKAŞ
4
2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR
Vinson ve Iwantsch (1980), Parazitoid türlerin ergin öncesi ve sonrası
hayatının, konaktan kaynaklanan besinsel faktörlerle etkilendiğinin, parazitoidlerin
kitle halinde yetiştirilmeleri için doğada üzerinde yetiştikleri konaklarından aldıkları
besinin yerini tutabilecek sentetik besinlerin geliştirilmesinin önemli olduğu
sonucuna varmışlardır.
Thompson ve Barlow (1972), Pekçok böcek türünde, besinin yağ asidi
bileşiminden sınırlı ölçüde etkilendiğini ve doku lipidlerinin bileşimine Galleria
mellonella ‘nın besinin etkilerinin çok değişken olduğunu yaptıkları çalışmada tespit
etmişlerdir.
Yendol (1970), G.mellonella ile ilgili çalışmasında, besin bileşiminin ve
besine yağ asitlerinin ilavesinin larvaların yağ asidi bileşimine etkilerini incelemiştir.
Beck (1960), G.mellonella ilgili yaptığı bir çalışmada bu böceğin besinsel
ihtiyaçları, ekolojik adaptasyonu ve gelişme özellikleri ile entomolojik araştırmalarda
çok tercih edilen bir tür olduğunu, G.mellonella için hazırladığı sentetik besinde
değişiklikler yaparak etkilerini incelediği çalışmasında, besine kolesterol ilavesinin
larval evre sayısını azalttığını tespit etmiştir.
House (1972), Böceklerde ergin evrede besin bileşenlerinin özellikle ömür
uzunluğunu ve yumurta verimini etkilediğini, besinsel ihtiyaçların türler arasında
olduğu gibi şartlara bağlı olarak aynı tür içinde bile farklı olabileceğini açıklayarak,
aynı türe ait farklı coğrafik ırklar arasında bile fizyolojik adaptasyonların
bulunabileceğini belirtmiştir.
Howell (1981) , Lepidoptera ordosuna ait türlerde genellikle ergin evrede
beslenme ihtiyacının olmadığını, ergin evrede beslenmeyen böceklerde, larval
evredeki besin bileşenlerinin yumurta verimini etkileyen önemli bir faktör olduğunu
göstermiştir.
2.ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR İbrahim Rahmi ALKAŞ
5
Martson ve Brown (1974) , G.mellonella’nın yumurta verimini artırmak ve
maliyeti düşürmek amacı ile farklı sentetik besin bileşenleri ile yaptığı çalışmada;
petek ve balın yumurta verimini arttırmadığını, maliyeti ise çok yükselttiğini,
mayanın ise yumurta verimini arttırmada önemli bir besin bileşeni olduğunu
bulmuşlardır.
Leather ve Mackenzie (1994), Lepidoptera ordosuna ait türler ile yaptıkları
çalışmalarda, böcek vücut büyüklüğünün yumurta verimini belirleyen önemli bir
faktör olduğunu belirtip, Yponomeuta evonymella türünde ergin ağırlığı ile bırakılan
yumurta sayısı arasında pozitif bir korelasyon olduğunu bulmuşlardır.
Gülel (1991), Parazitoit türlerinde konak türünün ve bunlardan elde edilen
parazitoid erginlerinin hayat uzunluklarında önemli rol oynadığını, bu durumun
değişik konak türlerinin veya evrelerinin parazitoid larvalarına sağladığı besinin
kalite veya kantitesindeki farklılıklardan ortaya çıkabileceğini ortaya çıkarmıştır.
Eıschen ve Dıetz (1987), yaptıkları çalışmada; bütün canlı gruplarında
olduğu gibi böceklerin de büyüme ve gelişimlerini sağlamaları için gerekli olan
besinin kalitatif ve kantitatif yönden yeterli olmasının gerekli olduğunu, duyulan
gereksinimlerin böcek türleri arasında farklılıklar göstermekle birlikte, aynı böceğin
gelişim evreleri arasında da büyük farklılıklar gösterebildiğini belirtmişlerdir.
Uçkan ve Gülel (2000), erken evre larva endoparazitoidi olan Apanteles
galleriae Wilkinson;büyük balmumu güvesi ,G.mellonella ve küçük balmumu
güvesi, Achrolia grisella Fabr;konakları üzerinde yetiştirilmiş, parazitoit gelişimini
G.mellonella ‘da 26-28 , A.grisella ‘da 25-27 günde tamamlamıştır.Parazitoidin ergin
boy büyüklüğü,yetiştiği konak türüne göre,ergin hayat uzunluğunun erginlerin
çiftleşmiş olup olmamasına ve cinsiyetine göre değiştiğini göstermişlerdir.
Vinson (1976,1981), çalışmalarında farklı besin kaynaklarında beslenen
konaklar üzerinden beslenen parazitoidin başarısını etkilediğini göstermiştir.
3. MATERYAL VE METOT İbrahim Rahmi ALKAŞ
6
3. MATERYAL VE METOT
3. 1. Stok Kültürün Hazırlanması,G.mellonella Larvalarının Elde Edilmesi
Farklı besinlerle yetiştirilen Galleria mellonella (L.) larvalarının gelişme ve
protein sentezine etkilerinin araştırıldığı çalışmada kullanılan larvalar, cam
kavanozlarda, yarı sentetik besin kullanılarak (Bronskill,1961) 28°C ± 2°C, %60 ± 5
bağıl neme sahip karanlık laboratuvar ortamında yetiştirilmiştir. Stok kültürün
devamlılığı G.mellonella ergin dişi ve erkek böceklerin çiftleşmeleri sonucu, besin
konulan kavanozlara dişilerin bıraktığı yumurtaların açılması sonucu sağlanmıştır.
3.2. Deney Besinlerinin Hazırlanması
Deneylerde kullanılan G. mellonella larvalarının beslenmesi için bileşimi
Çizelge 3.1 de verilen besinler hazırlanmıştır. Bu amaçla besin bileşenlerinden
kepek, gliserin, bal ve su bir kap içine konulmuş ve iyice homojen bir hale gelinceye
kadar karıştırılmıştır. Daha sonra bu karışıma petek küçük parçalar halinde ilave
edilerek karışım homojenliği sağlanmıştır. Çizelgede verilen kontrol besin dahil
toplam dokuz besin hazırlanmıştır.
Çizelge 3.1. G. mellonella larvalarını beslemek için hazırlanan besilerin bileşimi.
Besin Bileşeni
Kontrol
%50 eksik %50
fazla %50 eksik %50
fazla %50 eksik %50
fazla %50 eksik
%50 fazla
Bal 100 g 50 g 150g 100g 100g 100g 100g 100 g 100 g
Petek 300 g 300g 300g 150g 450g 300g 300g 300g 300 g
Gliserin 300 ml 300ml 300ml 300ml 300ml 150ml 450ml 300ml 300ml
Kepek 500 g 500 g 500 g 500 g 500 g 500 g 500 g 250 g 750 g
Su 100 ml 100ml 100ml 100ml 100ml 100ml 100ml 100ml 100ml
3. MATERYAL VE METOT İbrahim Rahmi ALKAŞ
7
3.3. Deneyde kullanılan larvaların elde edilmesi
G. mellonella ergin dişi ve erkeği laboratuvar koşullarında 28oC de ve %60
bağıl neme sahip karanlık ortamda kavanozların içerisine konulan, bileşimleri
Çizelge 3.1 de verilen dokuz adet besine yumurta bırakmaları sağlandı. Yumurtadan
çıkan larvalar aynı besin ortamlarında bırakılarak beslenmeleri sağlandı. Gelişim
evrelerini deney besinlerinde geçiren larvalar son larval evreye geldiklerinde,
bulundukları besin ortamından alındı. Yaş ağırlıkları alınan larvalar 5 ml’lik %10
‘luk TCA(triklorasetik asit) çözeltisi içeren deney tüplerine aktarılarak
homojenizasyon olayına kadar +4oC de buzdolabında muhafaza edildi.
3.4. Yaş Ağırlığa Göre Total Protein Yüzdesi Tayini
Total protein tayini besinlere bırakılan yumurtaların açılması ve açılmaya
takiben 23.günde geçtikleri evreye bakılmaksızın deney tüplerine alınan larvalarda
yapıldı. Besinlerden alınan larvalar tartılarak 5 ml %10’luk triklorasetik asit
(TCA:Merck,extra pure) çözeltisi içeren deney tüplerine aktarılarak öldürüldü ve
homejenizasyona kadar +4oC ‘de saklandı.
3. MATERYAL VE METOT İbrahim Rahmi ALKAŞ
8
3.5. Proteinin Özütlenmesi
Larvalar 24,000 devir/dakikada Ultra Turrax (IKA-T25) homojenizatörde 10
dakika süre ile homojenleştirildi.Elde edilen homojenat 3500 devir/dakikada her biri
15 dakika olmak üzere iki defa santrifüjlendi. (Hettich:Üniversal-1200).Her
santrifüjleme sonunda ayrılan süpernetant atılarak ortamdaki glikojenin
uzaklaştırılması sağlandı (Roe ve ark.,1961). Daha sonra elde edilen çökelti üzerine 5
ml etil alkol (%96) ilave edilerek 3500 devir/dakikada santrifüjlendi ve süpernetant
uzaklaştırıldı.Lipidlerin uzaklaştırılması için yapılan bu işlem üç defa tekrarlandı.
Son santrifüjleme işleminden sonra protein içerikli çökelti, etüvde 37oC de 24 saat
süre ile bekletilerek alkolü uçuruldu.
3.6. Protein Tayini
Elde edilen protein içerikli örnek bir saat camında ezilerek karıştırıldı ve saf su
ile toplam hacim 5 ml olacak şekilde bir çözelti hazırlandı. Örneklerdeki protein
miktarını tayin etmek için ″Kantitatif Biüret Testi″(Plummer ,1971) uygulandı.Bu
amaçla 2 ml örnek üzerine 3 ml biüret ayıracı eklendi ve oluşan karışım etüvde 37 oC
de 15 dakika bekletildi.Daha sonra örnekler 3500 devir/dakika da santrifüjlenerek
süpernetant kısım spektrofotometre tüplerine aktarıldı ve ölçümler CE 5502
Scannıng Double Beam UV Spectrophotometer 5000 Series marka
spektrofotometrede 540 nm dalga boyunda yapıldı.Örnekte bulunan total protein
konsantrasyonunu hesaplamak için, saf yumurta albumini ile hazırlanan
standartlardan elde edilen Y=0,086X+0,038 ″Regrasyon″ doğrusu kullanıldı.
3. MATERYAL VE METOT İbrahim Rahmi ALKAŞ
9
3.7.Verilerin Değerlendirilmesi
Denenen besinlerin etkileri, 23. günde yaş ağırlığa göre birey başına düşen
ortalama protein yüzdesi saptanmak suretiyle hesaplandı. Deneyler değişik
zamanlarda üçer kez tekrar edildi. Bir deney serisinde elde edilen veriler kontrol
besini ile kendi aralarında karşılaştırılmak suretiyle değerlendirildi. Verilerin
değerlendirilmesinde ″Varyans Analizi″ yöntemi (Snedecor ve Cochran ,1967),
ortalamalar arası farkın önemi kontrolünde ise Student Newman Keul’s (SNK) testi
(Sokal ve Rohlf 1969; Rohlf ve Sokal ,1969) bilgisayarda SPSS 12.0 istatistik veri
paketi kullanılarak uygulandı.Ortalamalar arası fark 0.01 olasılık seviyesinde
″F″değerinden büyük olduğu zaman önemli kabul edildi.
4. BULGULAR İbrahim Rahmi ALKAŞ
10
4. BULGULAR
Kontrol besinindeki bal oranında (Kontrol: 100 g bal) yapılan değişiklikler
sonunda elde edilen besinlerde (%50 eksik : 50 g; %50 fazla:150 g bal) beslenen G.
mellonella larvalarının gelişimine ve sentezledikleri protein miktarına etkileri
Çizelge 4.1 ve Şekil 4.1 de sunulmuştur.
Çizelge 4.1. Farklı bal oranlarının G. mellonella larvalarının gelişim ve sentezledikleri protein miktarına etkisi
Besin Bileşeni (g)
Başlangıç Larva Sayısı
Gelişim Süresi (gün)
Ort. Yaş Ağırlık (mg)
Yaş Ağırlığa göre protein
yüzdesi ( xs X ± )*
50.00
10 23 123.22 11.93 ± 66 a
100.00 µ
10 23 138.54 10.96 ± 72 a
150.00
10 23 148.11 9.86 ± 36 a
* : SNK: Aynı sütunda aynı harfi içeren veriler arasında P<0.05 düzeyinde istatistik ayırım
yoktur. xs X ± : Aritmetik ortalama ± Standart hata.
µ : Kontrol Besini
Kontrol besindeki bal oranının %50 azaltılması veya aynı oranda arttırılması
larvaların ortalama yaş ağırlıklarında düşüş ve artışa neden olmakla birlikte, yaş
ağırlığa göre protein yüzdesini önemli düzeyde etkilememiştir.Balın %50 oranında
azaltıldığı besinde yaş ağırlık düşüşü ile birlikte kontrol besinindeki larvaların
sentezlediği protein yüzdesi 10.96’dan 11.93’e yükselmiştir.Balın besindeki
miktarının %50 oranında arttırılması kontrole göre yaş ağırlık artışına neden olmakla
birlikte sentezlenen protein yüzdesini düşürmüştür.Fakat larvaların sentezlediği
protein yüzdeleri bakımından bu besinlerden elde edilen veriler ile kontrol
besininden elde edilen veriler arasında istatistik bakımından fark bulunmamıştır.
(Çizelge 4.1).
4. BULGULAR İbrahim Rahmi ALKAŞ
11
020406080
100120140160
Kontro
l
%50
eksik
%50
fazla
Bal Oranları
Yaş
ağı
rlığa
gör
e Pro
tein
Yüz
desi
Yaş ağır Protein%
Şekil 4.1. Farklı bal oranlarının G. mellonella larvalarının gelişim ve sentezledikleri protein miktarına etkisi
G. mellonella larvalarının farklı petek oranlarındaki besinlerde (Kontrol: 300
g petek; (%50 eksik 150 g; %50 fazla:450 g petek) beslenmesiyle elde edilen
larvaların gelişim ve sentezledikleri protein miktarına etkileri Çizelge 4.2 ve Şekil
4.2 de sunulmuştur.
Çizelge 4.2.Farklı petek oranlarının G. mellonella larvalarının gelişim ve sentezledikleri protein miktarına etkisi
Besin Bileşeni (g)
Başlangıç Larva Sayısı
Gelişim Süresi (gün)
Ort. Yaş Ağırlık (mg)
Yaş Ağırlığa göre protein
yüzdesi ( xs X ± )*
150.00
10 23 123.53 16.09 ± 76 b
300.00 µ
10 23 138.54 10.96 ± 72 a
450.00
10 23 155.87 9.49 ± 31 a
* : SNK: Aynı satırda aynı harfi içeren veriler arasında P<0.01 düzeyinde istatistik ayırım yoktur.
xs X ± : Aritmetik ortalama ± Standart hata µ : Kontrol Besini
4. BULGULAR İbrahim Rahmi ALKAŞ
12
Petek miktarının kontrol besinindeki oranının yarı yarıya indirilmesi yaş
ağırlık düşüşü ile birlikte larvaların sentezlediği protein yüzdesinin de
10.96’dan 16.09’a yükselmesine neden olmuştur. Gelişme hızı ve sentezlenen
protein yüzdesi bakımından bu besinden elde edilen veriler ile kontrol
besininden elde edilen veriler arasında istatistik bakımdan fark bulunmaktadır.
Besindeki petek miktarının %50 oranında arttırılması yaş ağırlık artışı ile
birlikte sentezlenen protein yüzdesini de 10.96 ‘dan 9.49’a düşmesine neden
olmuştur. Bu düşüş kontrol besinindekine göre önemli olmamakla beraber,
petek oranının azaltılmasıyla elde edilen larvalardaki protein yüzdesindeki
artış önemlidir.(Çizelge 4.2).
050
100150200
Kontro
l
%50
eksik
%50
fazla
Petek Oranları
Yaş
ağırlığ
a gö
re
Prot
ein
Yüzd
esi
Yaş ağır Protein%
Şekil 4.2. Farklı petek oranlarının G. mellonella larvalarının gelişim ve
sentezledikleri protein miktarına etkisi
4. BULGULAR İbrahim Rahmi ALKAŞ
13
Farklı gliserin oranlarındaki besinlerde (Kontrol: 300 ml gliserin; %50 eksik :
150 ml; %50 fazla:450 ml gliserin) beslenen G. mellonella larvalarının gelişim ve
sentezledikleri protein miktarına etkileri Çizelge 4.3 ve Şekil 4.3 de verilmiştir.
Çizelge 4.3. Farklı gliserin oranlarının G. mellonella larvalarının gelişim ve sentezledikleri protein miktarına etkisi
Besin Bileşeni (ml)
Başlangıç Larva Sayısı
Gelişim Süresi (gün)
Ort. Yaş Ağırlık (mg)
Yaş Ağırlığa göre protein
yüzdesi ( xs X ± )*
150.00
10 23 132.26 11.83 ± 13 a
300.00 µ
10 23 138.54 10.96 ± 72 a
450.00
10 23 151.87 10.47 ± 91 a
* : SNK: Aynı satırda aynı harfi içeren veriler arasında P<0.01 düzeyinde istatistik ayırım yoktur.
xs X ± : Aritmetik ortalama ± Standart hata µ : Kontrol Besini Kontrol besinindeki gliserinin %50 oranında azaltılması veya aynı oranda
artırılması gelişme hızına bağlı olarak gerek yaş ağırlık gerekse sentezlenen protein
yüzdesini önemli düzeyde etkilememiştir. Görünürde gliserinin %50 oranında
arttırıldığı besinde ortalama yaş ağırlığın 138.54’den 151.87’ye çıkmasına neden
olmakla birlikte sentezlenen protein yüzdesini önemli düzeyde etkilememiştir
(Çizelge 4.3).
4. BULGULAR İbrahim Rahmi ALKAŞ
14
050
100150200
Kontro
l
%50
eksik
%50
fazla
Gliserin oranları
Yaş
ağı
rlığ
a gö
re
prot
ein
yüzd
esi
Yaş ağır Protein%
Şekil 4.3. Farklı gliserin oranlarının G. mellonella larvalarının gelişim ve sentezledikleri protein miktarına etkisi
G. mellonella larvalarının farklı kepek oranlarındaki besinlerde (Kontrol: 500
g kepek; %50 eksik : 250 g; %50 fazla:750 g kepek) beslenmesiyle elde edilen
larvaların gelişim ve sentezledikleri protein miktarına etkileri Çizelge 4.4 ve Şekil
4.4 de verilmiştir.
Çizelge 4.4. Farklı kepek oranlarının G. mellonella larvalarının gelişim ve
sentezledikleri protein miktarına etkisi
Besin Bileşeni (g)
Başlangıç Larva Sayısı
Gelişim Süresi (gün)
Ort. Yaş Ağırlık (mg)
Yaş Ağırlığa göre protein
yüzdesi ( xs X ± )*
250.00
10 23 116.02 9.55 ± 82 a
500.00 µ
10 23 138.54 10.96 ± 72 a
750.00
10 23 89.04 18.22 ± 17 b
* : SNK: Aynı satırda aynı harfi içeren veriler arasında P<0.01 düzeyinde istatistik ayırım yoktur.
xs X ± : Aritmetik ortalama ± Standart hata µ : Kontrol Besini
4. BULGULAR İbrahim Rahmi ALKAŞ
15
Besindeki kepek miktarının %50 oranında azaltılması ve aynı oranda arttırılması
larvaların yaş ağırlıklarında düşüşe neden olmakla beraber, kepeğin %50 oranında
arttırıldığı besinle beslenen larvalarda sentezlenen protein yüzdesini kontrol besinine
göre önemli düzeyde etkilemiştir. Bu etki 10.96’dan 18.22’ye yükselme
şeklindedir.Bu yükselmeye karşın yaş ağırlığın 138.54’den 89.04’e düşüşü dikkat
çekicidir (Çizelge 4.4).
0
50
100
150
Kontrol %50eksik %50fazla
Kepek Oranları
Yaş
ağırlığ
a gö
re
prot
ein
yüzd
esi
Yaş ağır Protein%
Şekil 4.4. Farklı kepek oranlarının G. mellonella larvalarının gelişim ve sentezledikleri protein miktarına etkisi
G. mellonella besin bileşenlerini azaltma ve arttırma yoluyla larvaların gelişme
hızı ve sentezlenen protein yüzdelerine etkilerinin incelendiği deney serisinden elde
edilen veriler Çizelge 4.5 ve Şekil 4.5 de toplu halde beraberce sunulmuştur.
4. BULGULAR İbrahim Rahmi ALKAŞ
16
Çizelge 4.5. Farklı besin bileşenlerinin G. mellonella larvalarının gelişme hızı ve sentezlenen protein yüzdelerine etkileri
Besin Bileşeni (g veya ml)
Başlangıç Larva Sayısı
Gelişim Süresi (gün)
Ort. Yaş Ağırlık (mg)
Yaş Ağırlığa göre protein
yüzdesi (Ort*± S.H **)¶
BAL 50.00
10 23 123.22 11.93 ± 66 a
100.00 µ
10 23 138.54 10.96 ± 72 a
150.00
10 23 148.11 9.86 ± 36 a
PETEK 150.00
10 23 123.53 16.09 ± 76 b
300.00 µ
10 23 138.54 10.96 ± 72 a
450.00
10 23 155.87 9.49 ± 31 a
GLİSERİN 150.00
10 23 132.26 11.83 ± 13 a
300.00 µ
10 23 138.54 10.96 ± 72 a
450.00
10 23 151.87 10.47 ± 91 a
KEPEK 250.00
10 23 116.02 9.55 ± 82 a
500.00 µ
10 23 138.54 10.96 ± 72 a
750.00
10 23 89.04 18.22 ± 17 b
* : Üç tekrarın ortalaması **: Standart Hata µ : Kontrol besini ¶ : S.N.K : Her besin bileşeninin istatistik analizleri ayrı ayrı yapılmıştır.Aynı
sütunda aynı harfi içeren değerler birbirinden farklı değildir, P < 0.01
4. BULGULAR İbrahim Rahmi ALKAŞ
17
Şekil 4.5. Farklı besin bileşenlerinin G. mellonella larvalarının gelişme hızı ve sentezlenen protein yüzdelerine etkileri
0
50100
150
200
Kontro
lBAL
%50ek
sik
%50faz
la
PETEK
%50ek
sik
%50faz
la
GLİSER İN
%50ek
sik
%50faz
la
KEPEK
%50ek
sik
%50faz
la
yaş ağırlıkprotein yüzdesi
5. TARTIŞMA İbrahim Rahmi ALKAŞ
18
5. TARTIŞMA
Sunulan çalışmada G. mellonella besinindeki bal, petek, gliserin ve kepek
oranlarında yapılan değişiklik sonucu oluşturulan besinlerde beslenen larvaların
gelişim ve sentezledikleri protein miktarına etkileri araştırılmıştır.
Bütün canlı gruplarında olduğu gibi böceklerin büyüme ve gelişimlerini
sağlamaları için gerekli olan besinin kalitatif ve kantitatif yönden yeterli olmasının
gerekliliği yanısıra (Eischen ve Dietz, 1987; Gülel, 1991),ihtiyaç duyulan
gereksinimlerin böcek türleri arasında farklılıklar gösterdiği, hatta aynı böceğin
gelişim evreleri arasında da büyük farklılıklar gösterebildiği (Hagley ve Barber,
1992) tespit edilmiştir. Diğer taraftan birçok böcek, ergin öncesi evrede ergin
yaşantılarında kullanılmak üzere besin depolar. Böylece ergin öncesi evrelerde alınan
besinin kalitesi, böceğin ergin evredeki besinsel gereksinimini de önemli ölçüde
etkileyebilmektedir (Sulanç, 1991; Emre ve Yazgan, 1990; Özalp ve Emre, 1992).
G.mellonella’nın besinindeki bal ve gliserin oranlarının %50 eksiltilmesi ve
%50 arttırılmasında larvaların sentezlemiş olduğu protein yüzdelerinde kontrol
besine göre istatistiki bakımdan önemli sayılabilecek bir artış veya eksiliş
olmamıştır. Buna karşın petek oranının %50 eksiltilmesiyle oluşturulan besinde
kontrole göre protein yüzdesinde önemli bir artış olmuştur. Benzer şekilde kepek
oranın %50 arttırılması ile oluşturulan besinde gelişen larvaların sentezledikleri
protein miktarı da kontrol besine göre oldukça yüksek çıkmıştır. Kantitatif olarak
bulunan bu değerler G.mellonella temel besininin besin bileşenlerinin dengeli ve
ölçülü olmadığını göstermekle birlikte,yaş ağırlık artışının sentezlenen protein
miktarı ile ters orantılı olarak değiştiğini göstermektedir.Böceğin larval evrede
beslendiği besinin bileşenleri özellikle gelişme süresini ,erginleşme oranını ve ergin
büyüklüğünü önemli derecede etkilemektedir.Benzer şekilde ergin evrede
beslenmeyen lepidoptera ordosuna ait türlerde, larval evredeki besin bileşenlerinin
yumurta verimi ve protein sentez mekanizmasını etkileyen önemli bir faktör oluşu bir
lepidopter türü olan Lymantria dispar ile yapılan çalışmada besin bileşenlerinin
böceğin gelişmesini etkilediği tespit edilmiştir (Schopf,1991; Howell,1981).Aynı
5. TARTIŞMA İbrahim Rahmi ALKAŞ
19
şekilde iki farklı besin ortamında yetiştirilen Galleria mellonella (L.) Türk ve Alman
ırkının yumurta verimi ve larvaların protein sentez mekanizmasının besin etkisinde
oldukça önemli olduğu (Nurullahoğlu ve Susurluk,2001) besin bileşenlerinde yapılan
değişikliklerde tespit edilmiştir.
Böceklerin besinsel ihtiyaçları ve protein sentez mekanizmaları ile ilgili tüm
çalışmalar (Skals ve Surlykke,2000; Fröbius ve ark.,2000;Klingen ve ark.,2002)’da
genel olarak çeşitli böcek türlerinin nicel besinsel ihtiyaçlarının bir çok spesifik
faktörlere rağmen oldukça birbirine benzer olduğu, larval evrelerde biriktirilen besin
maddelerinin ergin evredeki besinsel ihtiyaçları büyük ölçüde etkilediğini ve bir
böceğin besinsel ihtiyaçlarının sentez yapabilme yeteneklerine bağlı olduğu
bulunmuştur.Benzer şekilde optimum bir beslenme için yalnız besin maddelerinin
alınmasının gerekli olmadığı,aynı zamanda bunların metabolizma bakımından tatmin
edici oranlarda yani dengeli olması gerektiği de bilinmektedir (Harvey ve
Gols.,1998;Taylor,1988).Aynı zamanda böceklerde besinsel dengenin önemi ister
larval ve isterse ergin düzeyde olsun oldukça önemlidir.Çünkü bir böceğin gelişmesi
sentezlemiş olduğu protein miktarıyla eş anlamlıdır (Sulanç, 1991; Emre ve Yazgan,
1990).
G.mellonella besininin petek oranındaki %50 azalış sentezlenen protein
yüzdesini önemli derecede arttırmıştır. Benzer şekilde besindeki kepek oranının %50
arttırılmasıda larvaların sentezlediği protein yüzdesini istatistiksel bakımdan önemli
derecede arttırmıştır.Diğer besin bileşenleri olan bal ve gliserin oranlarının kontrol
besine göre %50 azaltılması ve arttırılması sentezlenen protein yüzdeleri üzerinde
önemli bir etki yapmamıştır.Elde edilen bu veriler G.mellonella besininde yapılan
kalitatif ve kantitatif değişikliklerin bir sonucu olarak hemolenfin besinsel
değişikliğine neden olabileceğini açıkça ortaya koymaktadır.Sulanç ve Emre (2000)
tarafından vitaminlerin Pimpla turionellae L.(Hym.:Ichneumonidae)’nın erkek
larvalarının gelişme ve protein sentezi üzerine etkilerinin araştırıldığı
çalışmada,larvaların yaş ağırlık düşüşüne bağlı olarak daha fazla protein sentezi
yaptıklarının bulunması,bizim G.mellonella larvalarının da ağırlığın artmasına bağlı
olarak daha düşük protein sentezlemelerine,ağırlığın düşmesine bağlı olarak da daha
5. TARTIŞMA İbrahim Rahmi ALKAŞ
20
yüksek değerlerde protein sentezlemelerine neden olmuştur.Bu benzer sonuçlar
Gross ve ark.,(1996)’ları tarafından G.mellonella besini üzerinde yapılan çalışmada
da gösterilmiştir.Büyük bir olasılıkla yaş ağırlık artışı larvanın sentezlediği protein
miktarı ile ters orantılı olduğu fikrini yaratmaktadır.
Çalışmadan elde edilen veriler değerlendirildiği zaman, yapılan çalışmanın
G.mellonella’nın besinsel ihtiyaçlarının tam olarak ortaya çıkartılması ve biyolojik
mücadelede kullanılan böcekler için konak olarak kullanılmasının önemini bir kez
daha ortaya koymaktadır. Aynı zamanda denenen besin bileşenlerinin besindeki
azalış ve artış oranlarının böcek üzerindeki etkilerini ortaya çıkartan bu sonuçların,
kantitatif beslenme çalışmalarında sadece bir kriterden elde edilen verilerin
değerlendirilmesinin yanıltıcı sonuçlar ortaya çıkartabileceğini vurgulaması
açısından da büyük önem taşımaktadır.
6. SONUÇ VE ÖNERİLER İbrahim Rahmi ALKAŞ
21
6. SONUÇ VE ÖNERİLER
Yapılan çalışmada konak besinindeki petek oranının kontrole göre %50
azaltılması ve kepek oranının %50 arttırılması larvaların sentezlediği protein
yüzdesini kontrole göre önemli derecede arttırmıştır. Elde edilen bu sonuçlar üretimi
yapılan G.mellonella’nın besininde düşük miktarda petek kullanılmasının ekonomik
olacağı, fazla miktarda kepek kullanılmasının ise masraflı olmayacağı sonucuna
varılmıştır.Böceklerde besinsel dengenin oldukça önemli olması nedeniyle yapılan
çalışmanın G.mellonella’nın besinsel ihtiyaçlarının ortaya çıkarılması ve biyolojik
mücadelede kullanılan böcekler için konak olarak kullanılması çalışmanın önemini
bir kez daha ortaya koymaktadır.
Kitle halinde böcek kültürü çalışmalarında, pahalı olmayan sentetik besinlerin
kullanılması üretim masraflarını önemli ölçüde düşürecektir. Ayrıca besinin kullanım
kolaylığı ve bileşenlerinin kolay bulunabilir olması da önemlidir. Çünkü böcek
türleri için en uygun sentetik besinlerin geliştirilmesi biyolojik mücadelede
kullanılacak türlerin laboratuvar şartlarında geliştirilmesi açısından oldukça
önemlidir.
Sonuç olarak; Bir böceğin besinsel ihtiyaçları sentez yapabilme yeteneklerine
bağlı olduğundan, optimum bir beslenme için yalnız besin maddelerinin alınmasının
gerekmediği, aynı zamanda bunların metabolizma bakımından tatmin edici oranda
olmasının yani dengeli olmasının gerekliliği, bu ve buna benzer çalışmalarla daha da
netlik kazanacaktır.
22
KAYNAKLAR
ARTHUR, A. P. and WYLIE, H. G., 1959. Effects of Host Size on Sex Ratio,
Development Time and Size of Pimpla turionellae (Linnaeus)
(Hymenoptera: Ichneumonidae), Entomophaga, 4, 297–301.
BECK, S.D., 1960. Growth and Development of the Greater Wax Moth,Galleria
mellonella(L.) (Lepitoptera:Galleriidae). Wisconsin Academy of
Sciences.Arts and Letters.49.137-149.
BRONSKILL, J.F., 1961. A Cage To Simplify The Rearing of The Greater Wax
Moth,Galleria mellonella (Pyralidae). J.Lep.Soc.,102-104.
CAMPADELLI, G., 1976. Raising Galleria mellonella Lepidoptera Galleriiadae With
A Semi Artificial Diet. Boll. Ist. Entomol. Studi. Bologna, 32, 11-25.
CHARNOV, E. L., 1982. The Theory of Sex Allocation. Princeton, NJ: Princeton
University Pres.
CHARNOV, E. L., HARTOGH LOS–DEN, R. L., JONES, W. T. and VAN DEN
ASSEM, J., 1981. Sex Ratio Evolution in a Variable Environment. Nature
(London), 289, 27–33.
CLAUSEN, C. P., 1939. The Effect of Host Size upon the Sex Ratio of
Hymenopterous Parasites and its Relation to Methods of Rearing and
Colonization. Journal of the New York Entomological Society, 47, 1–9.
DADD, R.H., 1973. Long-chain Polyenoics and The Essential Dieatary Fatty Acid
Requirement of The Wax Moth, Galleria mellonella J.Insect Physiol ,29,779-
786..
EISCHEN, F. and DIETZ, A., 1987. Growth and Survival of Galleria mellonella
(Lepidoptera: Pyralidae) Larva Fed Diets Containing Honey Bee-Collected
Plant Resins. Ann. Entomol. Soc. Am., 80, 74-77.
23
EMRE, İ. ve YAZGAN, Ş., 1990. Besin Bileşenlerinin Pimpla turionellae L.
(Hymenoptera: Ichneumonidae)’nın Üremesi Üzerine Etkileri. Doğa-Tr. J. of
Biology, 14; 96-104.
FLANDERS, S. E., 1935. Host Influence on the Prolificacy and Size of
Trichogramma pretiosum. Ecology, 76, 412–425.
FRÖBİUS, A.C, KANOST, M.R, GÖTZ, P. and VİLCİNSKAS, A., 2000 Isolation
and characterization of novel inducible serine protease inhibitors from larval
hemolymph of the greater wax moth Galleria mellonella .Eur .J.
Biochem.267,2046-2053.
GOULD, W.P and JEANNE, R.L., 1984. Polistes Wasps as Control Agents for
Lepidopterous Cabbage Pests.Environ.Ent.,13.150-156.
GROSS, H.R., ROGERS, C.E. and CARPENTER, J.E., 1996. Development of
Archytas marmoratus (Diptera: Tachinidae) Reared in Galleria mellonella
Larvae (Lepidoptera: Pyralidae) Feeding on Selected Diets. Biological
Control, 6, 158-163
GÜLEL, A., 1991. Doğal Besin Kalitesindeki Değişikliklerin Parazitoit Dibrachys
boarmiae’nın Verim ve Ergin Boyuna Etkileri. Doğa Tr. J. of Zoology, 15,
289-295.
HAGLEY, E.A.C. and BARBER, D.R., 1992. Effect of Food Sources on the
Longevity and Fecundity of Pholetesor ornigis (Weed) (Hymenoptera:
Braconidae). Can. Entomol., 124, 341-346.
HARVEY ,J.A and GOLS ,G.J.Z., 1998. The influenze of host quality on progeny and
sex allocation in the pupal ectoparasitoid,Muscidifurax raptorellus
(Hymenoptera:Pteromalidae).Bulletion of Entomological Research,88:299-
304
HOUSE, H.L., 1962. Insect Nutrition. Ann. Rev. Biochem., 31, 653-672.
HOUSE, H.L., 1972. Insect Nutrition, In ″Biology of Nutrition″ , Ed by T-W-Fiennes,
R.N.Pergamon Press,Oxford ,513-575.
24
HOUSE, H.L., 1974. Nutrition. In the Physiology of Insecta. Vol. V, Ed by M.
Rockstein, pages 1-61, Academic Press, New York.
HOWELL, J.F., 1981. Codling Moth:the Effect of Adult Diet on Longevity,
Fecundity, Fertility and Mating.J.Econ. Entomol.,74:1,13-18
JACOB, P.J. and MORUGAN, K., 1989. Impact of Natural and Artificial Diet on the
Feeding and Reproduction in two Species of Acridids (Orthoptera: Insecta),
Entomon, 15, (3), 221-226
KAZMER, D. J. and LUCK, R. F., 1995. Field Tests of the Size-Fitness Hypothesis in
the Egg Parasitoid Trichogramma pretiosum, Ecology, 76, 412–425.
KING, B. H., 1987. Offspring Sex Ratios in Parasitoid Wasps. Q. Rev. Biol., 62, 367–
396.
KING, B. H., 1989. Host-Size-Dependent Sex Ratios Among Parasitoid Wasps: Does
host growth matter?. Oecologia ,(Berlin), 78, 420–426.
KLINGEN, I. MEADOW ,R. and AANDAL, T., 2002. Mortality of Delia floradis,
Galleria mellonella and Mamestra brassicae treated with insect pathogenic
hyphomycetous fungi .J. Appl. Ent.126,231-237.
LEATHER, S.R. and MACKENZIE ,G.A., 1994. Factors Affecting the Population
Development of the Bird Cherry Ermine Moth,Yponomeuta evonymella (L.)
Entomologist,113:2,86-105.
LUCK, R. F., PODOLER, H. and KFIR, R. 1982. Host Selection and Egg Allocation
Behavior by Aphytis melinus and A. Lingnanensis: Comparison of two
Facultatively Gregarious Parasitoids. Ecol. Entomol., 7, 397–408.
MACKAUER, M., 1986. Growth and Developmental Interactions in Some Aphids
and Their Hymenopterous Parasites. J. Insect Physiol., 32, 275–280.
MARTSON, N. and BROWN, B. 1974. Constituents in Diets for Galleria mellonella
.J. of Economic Entomology,67:4,497-500.
25
MACKAUER, M. and SEQUEIRA. R., 1993. Patterns of Development in Insect
Parasites. In N. E. Beckage, S. N. Thompson, 6 B. A. Federici (Eds.),
Parasites and Pathogens of Insects. New York: Academic Pres, Vol. 1,pp. 1–
23.
MACKAUER, M., SEQUEIRA, R. and OTTO, M., 1997. Growth and Development
in Parasitoid Wasps: Adaptation to Variable Resources. In Dettner, et al.
(Eds.), Ecological studies, Berlin: Springer–Verlag, Vol. 1, pp. 191–203.
MOHAMED, M.A and COPPEL, H.C., 1983. Mass Rearing of the Greater Wax
Moth , Galleria mellonella (L.) (Lepitoptera:Pyralidae) for Small-Scale
Laboratory Studies, The Great Lakes Entomologist, 16:4,139-142.
NOZATO, K., 1969. The Effect of Host Size on the Sex Ratio of Itoplectis cristatae
Momoi (Hymenoptera: Ichneumonidae), a Pupal Parasite of the Japanese
Pine Shoot Moth, Petrova (=Evetria) cristata (Walsingham) (Lepidopterae:
Olethreutidae). Kontyu, 37, 134–146.
NURULLAHOĞLU, Z.U. and SUSURLUK, I.A., 2001. İki Farklı Besin Ortamında
Yetiştirilen Galleria mellonella (L.) (Lepitoptera:Pyralidae) Türk ve Alman
Irkının Yumurta Verimi S.Ü.Fen-Ed.Fakültesi Fen Dergisi,18:39-44.
OPP, S. B. and LUCK, R. F., 1986. Effects of Host Size on Selected Fitness
Components of Aphytis melinus and A. lingnanensis (Hymenoptera:
Aphelinidae). Ann. Entomol. Soc. Am., 79, 700–704.
ÖZALP, P. ve EMRE, İ., 1992 Suda Çözünen Vitaminlerin Ergin Pimpla turionellae
L.’nın Yumurta Üretimi ve Açılımı Üzerine Etkileri. Doğa-Tr. J. of Zoology,
16; 78-83.
PLUMMER, D.T., 1971. An Introduction of Practical Biochemistry,McGraww-Hill
Book Comp.,U.K.,pp.369.
26
ROE, H.J., BATLEY, J.M.,GARY, R.R., and ROBİNSON, J.N., 1961. Complete
removal of glycogen from tissues by extraction with cold trichloroasetic asid
solution.,J.Biol,Chem.,236,1224-1246.
ROHLF, J.F. and SOKAL, R.R., 1969. ″Statistical Tables″ W.H.Freeman and
Company.San Francisco,253 pp.
SANDLAN, K. P., 1979a. Sex Ratio in Coccygomimus turionellae Linnaeus
(Hymenoptera: Ichneumonidae) and its Ecological Implications. Ecol.
Entomol., 41, 365–378.
SANDLAN, K. P., 1979b. Host–Feeding and its Effects on the Physiology and
Behavior of the Ichneumonid Parasitoid, Coccygomimus turionellae.
Physiology and Entomology, 4, 383–392.
SCHOPF, A., 1991, The Effect of Host Age of Lymantria dispar Larvae
(Lep:Lymantriidae) on the Development of Glyptapanteles liparidis
(Hym:Braconidae) Entomophaga,36:4,593-604.
SKALS, N. and SURLYKKE, A., 2000. Hearing and evasive behaviour in the greater
wax moth, Galleria mellonella (Pyralidae). Phys.Entomol.,25,354-362.
SNEDECOR ,G.W and COCHRAN ,W.G., 1967. Statistical Methods,6th
Ed.Ames,Iowa,USA.,Iowa State University Press.
SOKAL, R.R and ROHLF, F.J., 1969. Biometry. W.H.Freeman and Company, San
Francisco,253pp.
STANLEY-SAMUELSON, D.W., 1984. Eosonic Acid:A Predominantly Male
Triacylglycerol Fatty Acid in The Wax Moth, Galleria mellonella .Comp.
Physiol., 77B, 443-445.
STANLEY-SAMUELSON, D.W. and DADD, R.H., 1984. Polyunsaturated Fatty
Acids in The Lipids from Adult Galleria mellonella Reared on Diets to
Which only one Unsaturated Fatty Acid Had Been Added.Insecet
Biochem.,14,321-327.
27
STRAND, M. R., MEOLA, S. M. and VINSON, S. B., 1986. Correlating
pathological symptoms in Heliothis virescens eggs with development of the
parasitoid Telenomus heliothidis. J. Insect Physiol., 32, 389–402.
SULANÇ, M., 1991. Çeşitli Besin Bileşenlerinin Erkek Pimpla turionellae L.
(Hymenoptera: Ichneumonidae)'nın Gelişmesine ve Sentezlenen Protein
Miktarına Kalitatif ve Kantitatif Etkileri. Doktora Tezi, Ç.Ü. Fen Bilimleri
Enstitüsü, Adana.
SULANÇ, M. and EMRE, İ., 2000. Effects of B group vitamins and choline chloride
on the development and protein synthesis in the male larvae of Pimpla
turionellae L.(Hym:Ichneumonidae) J. Appl.Ent. 124,151-153.
TAYLOR, A.D., 1988. Host effect on larval competition in the gregarious parasitoid
Bracon hebetor.Fournal of Animal Ecology,57:163-172.
THOMPSON, S.N. and BARLOW, J.S., 1971. Aspects of Fatty Acids Metabolism in
Galleria mellonella (L.) (Lepitoptera:Pyralidae) isolation of The Elongation
System.Comp.Biochem.Physiol.,388,333-346.
THOMPSON, S.N. and BARLOW, J.S., 1972. The consistency of the fatty acid
pattern of Galleria mellonella , reared on the fatty acid supplemented
diets.Can.J.Zool.,50,1033-1034.
THOMPSON, S.N. and HAGEN, K.S., 1999. Nutrition of Entomophagous Insect and
Other Arthropods, in the Handbook of Biological Control, ed. by Thomas et
all., Chapter 22, 594-652, Academic Press, NewYork
TSIROPOULOS, G.J., 1992. Feeding and Dietary Requirements of the Tephritid Fruit
Flies, Advances in Insect Rearing For Research and Pest Management.
Edited by Thomas E. A. and Norman C. L., in Westview Press. Chapter 7,
93-118
UÇKAN, F. and GÜLEL. A., 2000. Apanteles galleriae Wilkinson (Hym.,
Braconidae)’nin Bazı Biyolojik Özelliklerine Konak Türünün Etkileri. Türk
J. Zool., 24, 105-113.
28
VINSON, S. B., 1976. Host Selection by Insect Parasitoids. Ann.Entomol., 21, 109–
133.
VINSON, S. B., 1981. Habitat Location. In W. J. Bell and R. T. Carde (Eds.),
Semiochemicals, their Role in Pest Control, 51–77. New York: John Wiley &
Sons.
VINSON, S. B. and IWANTSCH, G. F., 1980. Host Suitability for Insect Parasitoids.
Ann .Rev. Entomol ,25,379-419.
WAAGE, J. K., 1986. Family Planning in Parasitoids: Adaptive Patterns of Progeny
and Sex Allocation. In J. K. Waage & D. Greathead (Eds.), Insect parasitoids,
63–96. New York: Academic Pres.
WEİSNER, A., 1993. Die Induktion Der Immunabwehr Eines Insekts (Galleria
mellonella ,Lep.) Durch Synthetische Materialien Und Arteiyene
Haemolympfaktoren. PhD thesis, FU Berlin.
WERREN, J. H., 1984. A Model for Sex Ratio Selection in Parasitic Wasps: Local
Mate Competition and Host Quality Effects. Netherlands Journal of Zoology,
34, 81–96.
WYLIE, H. G., 1967. Some Effects of Host Size on Nasonia vitripennis and
Muscidifurax raptor (Hymenoptera: Pteromalidae). Can. Entomol., 99, 742–
748.
YAZGAN, S., 1981. A Meridic Diet and Quantitative Effects of Tween 80, Fatty Acid
Mixtures and Inorganic Salts on Development and Survival of
Endoparasitoid Pimpla turionellae L., Z. Ang. Ent., 91, 433-441.
YENDOL, W.G., 1970. Fatty Acid Composition of Galleria larvae, Hemolymph and
Diet (Lepidoptera:Galleridae).Ann. Ent. Soc. Amer., 63, 339-341,
29
ÖZGEÇMİŞ
1979 yılında Mersin’de doğdum.İlk,orta ve lise öğrenimimi Tarsus’da
tamamladım.Önlisansımı Ege Üniversitesi Atatürk Sağlık Hizmetleri Meslek
Yüksekokulu Tıbbi Laboratuvar bölümünde bitirdim.Dikey geçiş sınavı ile Niğde
Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümünü kazandım.Bölümümü
bitirdiğim yıl Niğde Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Bölümünde yüksek
lisans öğrenimi yapmaya hak kazandım.Ders yılımı bitirdikten sonra yatay geçiş ile
Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Bölümüne geçiş yaptım.
Tarsus Devlet Hastanesinde Biyolog-Laborant olarak çalışmaktayım.