190

Nog nooit werden jongeren meer gelabeld dan de huidige generatie. De

opvolgers van Gen X werden Gen Y gedoopt, maar al snel volgden namen als

Generation Google, Generation Gore, Generation Me, Millennial Generation, Echo

Boomers, MTV Generation, Boomerang Generation, Peter Pan Generation, Trophy

Generation of Trophy Kids, Screenagers, Webgeneratie, Digitale Generatie,

Duimgeneratie, Cybergeneratie, Generatie Einstein, @generatie,… Labels die

telkens wel een ander deelaspect van de groep aan het licht brachten.

Het waren marketeers die aanvankelijk generaties benoemden, refererend

aan de periode waarin iemand werd geboren. Ze gingen er aanvankelijk

gemakshalve van uit dat mensen uit één leeftijdscategorie zich op eenzelfde

manier gedroegen en identieke wensen en voorkeuren hadden. Met de

inzichten konden marketeers en communicatiemensen e!ciënter met groepen

communiceren en sterker inspelen op specifieke noden en behoeften. Omdat die

marketeers, later gevolgd door de academische wereld, bij gen Y steeds nieuwe

karakteristieken ontdekten, volgden de namen voor de veelzijdige generatie

elkaar in sneltempo op.

Nog voor we Gen Y, gemakshalve jonger dan dertig en geboren ergens

halverwege de jaren zeventig, helemaal zouden moeten snappen, logt Gen Z

in, de generatie borelingen van het eerste decennium van de 21ste eeuw. Dat

nieuwe generaties elkaar steeds sneller opvolgen, is oud nieuws, maar dat

eenzelfde generatie zichzelf voortdurend weet uit te vinden, is toch typerend

voor de clustergeneratie Gen Y. Het maakt het voor buitenstaanders niet

eenvoudiger om jongeren te kunnen vatten en begrijpen. Wat in en outs uit hun

wereld kunnen wel op weg helpen.

Sowieso bestaat ‘de jongere’ niet en een lijst van generatielabels voor jongeren

up to date houden is al helemaal onbegonnen werk. Deze generatie blijft

immers een betaversie van zichzelf. Under Construction is sowieso kenmerkend

Under construction. Een veelzijdige generatie jongerenMaarten Leyts & Filip Lemaitre

DE MENING

VAN

Maarten Leyts & Filip Lemaitre zijn trendonderzoekers bij Trendwolves.

! """.#$%&'"()*%+.,(-; %.$(/%0& 1(.#2 #$%&'+

191

voor de levensfase waarin jongeren in de eerste plaats op zoek zijn naar een

eigen identiteit. Zoals elke generatie zijn ook deze jongeren beïnvloed door

de gebeurtenissen, leiders, ontwikkelingen en tendensen van de tijd. Er zijn/

waren 9/11, Obama, Osama Bin Laden, de tsunami, de banken, Al Gore, Michael

Jackson, David Beckham, Lance Armstrong, Steve Jobs, Bill Gates, 2 many

DJ’s, Herman Schuermans, Kurt Cobain, Quentin Tarantino, Harry Potter, The

Simpsons, Jamie Oliver, internet, YouTube, Napster, iPod, iPhone, de computer,…

Verrassend, zelf noemen jongeren op de eerste plaats hun ouders.

Het vraagt voor een jongere tijd en moeite om in deze gelaagde en complexe

samenleving zijn ware ik te ontdekken. Het aanbod aan stijlen, visies, influentials,

codes, skills, looks, netwerken, culturen en prikkels van waaruit jongeren on- en

o"ine kunnen kiezen om hun identiteit samen te stellen, is gigantisch groot.

Nog nooit was het keuzeaanbod zo immens en omdat het vrij menselijk is om

keuzes open te laten, lopen veel jongeren er onbestemd bij. Ook de druk van de

peers om zich te onderscheiden is niet gering. Wie kan uitpakken met originele,

vaak creatieve skills, kan op respect binnen zijn peergroep rekenen. Dit verklaart

onder meer het grote succes van alle creatieve opleidingen en workshops.

De verwachtingen van de maatschappij ten aanzien van jongeren zijn ook niet

min. Ouders sparen tijd noch moeite om jonge kinderen na de schooltijd en

tijdens de vakanties van de sportclub naar de kunstacademie te brengen. Ze

willen hen geen kansen ontnemen en stimuleren hen in veel gevallen om een zo

hoog mogelijk diploma te behalen, maar nog liever twee. Babyboomers hebben

hier trouwens de middelen voor. Ondertussen maken we dus kennis met zeer

mondig, maar tegen hun zin hoogopgeleide jongeren die zich niet kunnen

uitleven in hun job.

De samenleving zelf stuurt intussen dubbelzinnige signalen uit naar

jongeren. Aan de ene kant verwachten we dat jongeren ecologisch denken

en consuminderen, aan de andere kant staat in de rekken van de grote

kledingketens tweemaandelijks een tussencollectie te prijken en worden er

dagelijks een paar duizend reclameprikkels afgevuurd. Jongeren laten zich

hierbij ook niet onbetuigd: de veranderingsdrang naar een gloednieuwe gsm

ligt hooguit op één tot anderhalf jaar. Jong zijn in de 21ste eeuw is een ferme

opdracht.

192

Jongeren zien er vaak misleidend volwassen uit. Toch is de hersenontwikkeling

niet voor het 25ste levensjaar helemaal afgerond. Emotie haalt voordien nog

vaak de bovenhand op ratio en risicobeheersing, wat vaak het wispelturige en

onvoorspelbare gedrag van jongeren verklaart. Ze hebben het moeilijk om zelf

structuur in hun leven te brengen omdat ze fysiologisch niet altijd in staat zijn

overzicht te genereren. Daarom ook kunnen ze een coach appreciëren, iemand

die lijn in hun chaotisch leven kan brengen en hen kan adviseren bij belangrijke

keuzes. In tegenstelling tot wat wel eens gedacht wordt, staat de jonge

generatie niet a#erig tegenover duidelijke en gemotiveerde afspraken. Voor

lakse opvoeders kunnen ze maar weinig respect opbrengen.

Deze huidige generatie jonge mensen is veel minder een protestgeneratie dan

hun ouders toen die jong waren. Deze jongeren staan niet op de barricades om

sociaal onrecht aan te klagen, maar zijn toch bekommerd om het welzijn van de

samenleving en de planeet. Het is trouwens vooral deze generatie die Obama

in de VS als president koos omdat hij opriep tot change en daar heel optimistisch

over is. Deze generatie heeft met Obama weer een hero die aanknoping vindt bij

de grote verhalen van weleer.

Het is ook voor het eerst dat jongeren opgroeien in een zo snel veranderende

hoogtechnologische samenleving. Het alfa en omega pikken ze sneller en

vanzelfsprekender op dan wie ook en ze geven het snel een plaats in hun leven.

In Vlaanderen zit 99,2 procent1 van de jongeren gemiddeld twee uur per dag op

het internet. Meer dan de helft gaat online voor de sociale contacten, een derde

om zich te ontspannen en bijna een vijfde gaat online op zoek naar informatie.

Vanuit hun slaapkamer zijn meisjes en jongens verbonden met leeftijdsgenoten

die ze overdag ontmoeten, maar ook met contacten van ver daarbuiten.

Constant bereikbaar en verbonden zijn, is een gegeven dat jongeren niet in

twijfel trekken. Het internet is het terrein bij uitstek waar ze onbegrensd nieuwe

mogelijkheden kunnen verkennen, feedback kunnen vragen en even aan het

ouderlijke gezag kunnen ontsnappen.

Voor jongeren is deze technologie een evidentie, voor de vorige generaties blijft

het een gegeven waar ze soms tegen wil en dank gebruik van moeten maken.

Babyboomers staan verwonderd aan de zijlijn te kijken hoe flexibel en zelfzeker

mondige jongeren met technologie experimenteren. Willen ze niet achterop

hinken, dan moeten ze te rade gaan bij hun kinderen of bij de jonge werknemers

1 Tiro ’09

193

op de werkvloer. De jongeren van vandaag zijn zo de eersten die hun ouders

en/of hun meerderen moet onderwijzen. Deze generatie benadert hierdoor

ouders, leerkrachten, docenten en werkgevers veeleer als gelijken en verwacht

omgekeerd hetzelfde. Begrepen wordt dit niet altijd, in dank afgenomen nog

veel minder.

Jongeren houden nochtans van mentors, op voorwaarde dat ze die zelf kunnen

kiezen en dat dialoog mogelijk is. Binnen hun sociaal netwerk vinden ze

mentors waarvan ze nieuwe vaardigheden opsteken en waardoor ze zichzelf

upgraden. Hun peers nemen een centrale en invloedrijke rol in hun leven in.

Peereducatie, waarbij jongeren van elkaar leren, is al een tijdje ingeburgerd

binnen vernieuwende onderwijssystemen en campagnemakers maken hiervan

steeds meer gebruik om met jongeren te communiceren.

De kracht van jongerencultuur is dat die zichzelf steeds weer weet uit te vinden.

Generaties verschillen grondig van elkaar omdat elke nieuwe generatie het

allemaal zelf wil uitzoeken en hierbij alles in het werk stelt om geen flauwe

doorslag te zijn van de vorige. Daarin ligt ook telkens een basis voor evolutie,

innovatie en duurzame vernieuwing en schuilt de kracht van elke nieuwe

generatie.

‘Generaties verschillen grondig van elkaar omdat elke nieuwe generatie het allemaal zelf wil uitzoeken en hierbij alles in het werk stelt om geen flauwe doorslag te zijn van de vorige.’