122

หนวยการเรยนรท 11 บคคลสาคญ และวถชวตของคนไทย

เนอหา ผลงานบคคลสาคญในประเทศไทย ผลงานบคคลสาคญในตางประเทศ วถชวตของคนโลกตะวนตก

วถชวตของคนโลกตะวนออก

วถชวตของคนไทย

จดประสงคการเรยนร อธบายประวตและผลงานบคคลสาคญในประเทศไทย อธบายประวตและผลงานบคคลสาคญในตางประเทศ จาแนกวถชวตของคนโลกตะวนตก

จาแนกวถชวตของคนโลกตะวนออก

เปรยบเทยบการดาเนนชวตของคนไทย

สาระสาคญ การศกษาวชาประวตศาสตรไทย เปนสงทมความสาคญตอแนวทางการพฒนาประเทศใหเจรญกาวหนา เพราะการศกษาประวตศาสตรเปนการศกษาเหตการณทสาคญในอดตหรอประวตบคคลสาคญตางๆเพอนามากลาวถง ความสามารถในบทบาทททาใหประเทศชาตเจรญกาวหนา และเปนแบบอยางทดของชนรนหลง ในการนาไปใชในการดาเนนชวตประจาวนไดอยางมความสข

รายละเอยดสาระการเรยนร ความเปนมาของประวตศาสตรชาตไทย ในดนแดนประเทศไทยปจจบนโดยเรมตนตงแตอาณาจกรสโขทย จวบจนปจจบนเปนระยะเวลากวา 700 ปมาแลว ปรากฏบคคลสาคญทงเปนบคคลในประเทศและนอกประเทศ ไดรวมสรางสรรคคณงามความดทมผลตอความเจรญกาวหนาของเหตการณในประวตศาสตรไทย ดงนนจงเปนเรองสาคญทอนชนรนหลงควรจะไดรบและเชดชคณงามความด ตลอดจนการนาไปเปนแบบอยางในการดาเนนชวตเปนคนดของสงคมตอไป

123

ผลงานบคคลสาคญในประเทศ ผลงานสาคญในประเทศ หมายถง ผลงานของผทกระทาคณงามความดและเปนประโยชนตอการพฒนาความเจรญของชาตไทนในอดตจนถงปจจบน ซงสวนใหญ หมายถง พระมหากษตรยทเปนทงนกปกครอง และนกบรหาร เปนผนาความเจรญมาสชนในชาต ทมทงความเสยสละ และความกลาหาญอดทน เปนอนสรณใหคนรนหลงไดจารกคณงามความดเพอเปนแบบอยางสบไป

พอขนรามคาแหงมหาราช พอขนรามคาแหงมหาราชทรงเปนพระโอรสของพอขนศรอนทราทตรปฐมกษตรยแหงอาณาจกรสโขทย พระองคขนครองราชในป พ. ศ. 1822 – 1841 เปนกษตรยลาดบท 3 ตอจากพอขนศร อนทราทตย และพอขนบาลเมอง พอขนรามคาแหงมหาราชทรงเปนพระมหากษตรยททรงพระปรชาสามารถในการรวบรวมอาณาจกรสโขทยใหเจรญรงเรองในหลายๆดานพอทรวบรวมไดดงน ดานการปกครอง ทรงเปนนกปกครองทมความเฉลยวฉลาด โดยไดทรงวาง รากฐานการปกครองแบบพอปกครองลก ซงเปดโอกาสใหประชาชนไดมเสรภาพในการรองทกข เมอมเหตจาเปนและไมไดรบความเปนธรรม ในกรณพระองคจะทรงเปนผตดสนคดความดวย พระองคเองโดยใหความยตธรรมและความรมเยนแกราษฎร อกทงทรงเปนนกรบทมากดวยบารมและปรชาสามารถ ในสมยของพระองคไดขยายราชอาณาจกรออกไปอยางกวางขวางเปนทเกรงขามของประเทศเพอนบาน ดานเศรษฐกจ สมยของพอขนรามคาแหงมหาราชไดทรงเปดประเทศในดานการเจรญสมพนธไมตรกบประเทศตางๆในแถบเอเชย เชน การคาขายกบประเทศจนโดยไดทรงสนคาทสาคญ คอ เครองเคลอบดนเผาทเรยกวา สงคโลก ไปสประเทศจน ทาใหการคาขายมความเจรญ รงเรอง เศรษฐกจมความมนคงเปนอยางมาก ดานสงเสรมสรางวฒนธรรม ในรชกาลพอขนรามคาแหงมหาราชนบเปนยคสมยทมความเจรญรงรองสงสดของอาณาจกรสโขทย พระราชกรณยกจทสาคญทสด คอการประดษฐตวอกษร อนเปนสญลกษณแหงหนงทแสดงถงความเปนชาตไทย มาจวบจนปจจบนน และในสมยนเองพระองคไดประกาศใหศาสนาพทธเปนศาสนาประจาชาตและอทธพลของศาสนาพทธเปนแกนสาคญในการวางรากฐานใหแกอารยธรรมไทยในทกๆดานในเวลาตอมา

124

สมเดจพระนเรศวรมหาราช สมเดจพระนเรศวรมหาราชทรงเปนพระโอรสของพระมหาธรรมราชา ทรงเปนกษตรยลาดบท 18 ของกรงศรอยธยา ทรงครองราชยระหวางป พ. ศ. 2133 – 2148 ตอจากพระราชบดาสมเดจพระมหาธรรมราชา พระราชกรณยกจทสาคญทสดของพระองคคอการกอบกเอกราชของชาตจากการเสยกรงใหกบพมา ครงท 1 ป พ. ศ. 2112 – 2127 ตลอดพระชนมายไดทรงพระวรยะอตสาหะในการสรางความมนคงใหแกชาตบานเมอง ไดทรงขยายอาณาจกรเขตออกไปอยางกวางขวาง พระบารมและพระเกยรตยศทสาคญคอการทาสงครามยทธหตถกบพระมหาอปราชาและทรงชนะอยางงดงาม ทาใหเปนทเลองลอและเกรงขามทวทกสารทศ

สมเดจพระนารายณมหาราช สมเดจพระนารายณมหาราชทรงเปนกษตรยองคท 27 ของกรงศรอยธยา ทรงครองราชยระหวางป พ.ศ. 2199 – 2231 พระราชกรณยกจทสาคญของพระองคคอ การวางรากฐานทางดานความสมพนธระหวางประเทศ และดานศลปวฒนธรรม ดงตอไปน ดานการตางประเทศ สมเดจพระนารายณมหาราชทรงใหการตอนรบคณะบาทหลวง ชาวฝรงเศสทเขามาเผยแพรศาสนาครสต และคณะบาทหลวงชาวฝรงเศสยงทาหนาทเปนตวกลางระหวางรฐบาลพระเจาหลยสท 14 กบราชสานกอยธยา โดยอนญาตใหพอคาชาวฝรงเศสเขามาทาการคาทกรงศรอยธยา หลงจากนนทงสองฝายไดแลกเปลยนคณะทตระหวางกน คณะทตของฝรงเศสเขามาชดแรก ในป พ.ศ. 2228 โดยมเชอวาเลย เดอโชมอง เปนราชทต คณะทตชดทสองเขามาในป พ.ศ.2230 โดยม ลาลแบร เปนราชทต สวนคณะทตของไทยทเดนทางไปฝรงเศสและมชอเสยงคอ พระยาโกษาปาน เปนราชทต ไดเดนทางไปเจรญสมพนธไมตรทประเทศฝรงเศส ในป พ.ศ. 2229 ทาใหการคาขายในยคพระนารายณเจรญรงเรองโดยถอไดวาเปนยคทองทางกานคาในสมยหนง ดานศลปวฒนธรรม ในรชสมยของพระองคทไดเจรญสมพนธไมตรกบประเทศฝรงเศส ซงมไดมามผลแกการคาและการเมองเทานน ประเทศฝรงเศสยงไดนาเอาศลปวทยาการเขนงตางๆ มาเผยแพรดวย อาท เชน ดานสถาปตยกรรม ไดมวศวกรขาวฝรงเศสไสรางและซอมแซมปอมตางๆ ในลพบรใหไดมาตราฐานตามประเทศตะวนตก ซงเปนรากฐานของการพฒนาดานสถาปตยกรรมจนถงปจจบน

125

สมเดจพระเจาตากสนมหาราช สมเดจพระเจาตากสนมหาราชทรงเปนพระมหากษตรย ทยงใหญและทรง พระปรชาสามารถในดานตางๆ ตลอดพระชนมชพของพระองคไดทรงสรางอาณาจกรไทยใหเจรญกาวหนาทงทางดานเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม จนสงคมไทยไดฟนตวขนอยางรวดเรวหลงจากทรดโทรม จากการเสยกรงศรอยธยาในครงท 2 เปนตนมา ดานการกเอกราช นบตงแตเสยกรงศรอยธยาใหแกพมาเมอป พ.ศ. 2310 ทาใหหวเมองตางๆพากนตงมนเปนชมชนยอยๆ พระองคใชเวลา 2 ป ในการรวบรวมไพรพลเพอความเปนเอกภาพ และไดทาสงครามกเอกราบคนจากประเทศพมาไอยางยงใหญทาใหอาณาจกรไทยไกลบมารงเรองอกครง จากทตองถกพมาครอบครองเปนเวลานาน ดานการสถาปนาอาณาจกร สมเดจพระเจาตากสนมหาราชไดทรงสราง กรงธนบร และ ไดเปนกษตรย ราชวงศใหมทรงพระนามวา สมเดจพระราชาธราชท 4 พระองคทรงรบพระราชภาระทหนกหนวงและเรงดวนในการสรางความเปนอนหนงอนเดยวกน และความอยดกนด ฟนฟบานเมองในทกๆดาน ดานการฟนฟศาสนา ภาระกจทสาคยอกประากรของพระองคอการฟนฟศาสนาทเสอมลงเพราะภยสงคราม เชน การซอมแซมวดวาอาราม และชาระความบรสทธ ของคระสงฆ เพอฟนฟ ความศรทธรา ของปนระชาชนใหกลบคนมา พระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช สมเดจพระยามหากษตรยศก แมทพใหญในสมยกรงธนบรไดรบอนเชญจากขนนางและไพรฟาประชาชนใหปราบดาภเษกขนเปนพระมหากษตรยพระองคแรกในราชวงคจกร ( พ.ศ.2325-2352) โดยไดรบการขนานนามวา พระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช ๙พระองคม พระราชกรณยกจทสาคญดงน ดานการสรางอาณาจกร พระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช ไดสถาปนาราชวงศใหมขน ปกครองราชอาณาจกร ไทยสบทอด ความมเสถยรภาพมนคงตอจากสมยกรงธนบร และทรงโปรดเกลาใหสรางราชธานใหมนามวา กรงเทพมหานครบวร รตนโกสนทร มหนทรายธยา มหาดลกภพนพรตน ราชธานบรรมยอดมราชนเวศน มหาสถาน อมรพมารอวตารสถต สกกทตตยวษณกรรมประสทธ โดยสรางขนบรเวณฟากตะวนออกของลานาเจาพระยา ตรงขามกรงธนบร ในชยภม ทเหมาะสมเพราะมลานา โอบลอมถง3 ดาน

126

ดานการตางประเทศ ในระยะการสรางบานสรางเมอง ของพระองคในกรงรตนโกสนทร ตอนตน ไทยมความสมพนธกบเพอนบาน ในเรองของการเมองโดยมจดมงหมาย 3 ประการ คอ 1. ตองการความปลอดภยทางดานยทธศาสตร 2. ตองการรกษาบรณภาพของดนแดน 3. ตองการแผอทธพลไปยงบรเวณทเคยเปนประเทศราชในอดต เชน ลาว เขมร หวเมองมลาย การเกยวของจะเปนเรองของการทาสงครามเปนสวนใหญ ดงนนตลอดรบสมยของพระองคความสมพนธ กบประเทศเพอนบามดงน - ความสมพนธกบประเทศลาว อาณาจกรลาวไดรวมอยในความครอบครองของไทยโดยเดดขาดในสมยพระเจากรงธนบร สมเดจพระยามหากษตรยศกไดทรงยกทพไปตนครเวยงจนทน และหวเมองลาวมาทงหมด - ความสมพนธกบพมาสมยรชการท 1 ไทยทาสงครามกบพมาถง 8 ครง ครงสาคญ คอสงครามเกาทพ เมอ พ.ศ. 2328 และสงครามท สามสบ ทาดนแดง ใน พ.ศ. 2329 และสงครามไทยกบพมาไดสนสดลง ในสมยพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหวเมอองกฤษเขามาแทรกแซงพมา จนพมาตองตกเปนเมองขนขององกฤษ พระปยะมหาราช พระปยมหาราช หรอพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวทรงเปนพระมหากษตรย ทยงใหญดวยพระบารมและพระปรชาสามารถอนลนพน พระองคทรงเปนผนาประเทศใหเกดการพฒนาตามแบบอยางตะวนตก และไดมผลงานทสาคญอนเปนคณประโยชนตอประเทศชาตดงน การเลกทาส ทาสในสงคมไทยไดรบการปลกปลอยอยางมขนตอนในามย รชกาลท 5 โดยการปลดปลอยลกทาสซงนาใปสการเลกทาสในครงนนนอกจากจะมผลตอสงคม คอทาใหราษฎรสวนใหญไดรบอสระและเสรอยางทไมเคยมมากอนแลวยงบงเกดผลอนดสอดคลองกบสภาพการเมอง การปกครองทกาลงพฒนาไปสรปแบบใหมในระหวางนนดวย การปฏรปการปกครอง การปกครองสวนกลาง ร. 5 ไดโปรดเกลาใหยกเลกหนวยงานเกา แลวจดตงหนวยงานทเรยกวากระทรวง ขน 12 กระทรวง (พ.ศ. 2435)โดยมเสนาบดกระทรวงตางๆ รบผดชอบงานแตละกระทรวง ไดแก กระทรวงมหาดไทย กระทรวงกลาโหม กระทรวงการตางประเทศ แระทรวงวง กระทรวงนครบาล กระทรวงพระคลงมหาสมบต กระทรวงเกษตร และพาณชการ กระทรวงยตธรรม กระทรวงยทธนาธการ กระทรวงธรรมการ กระทรวงโยธาธการ และกระทรวง มรธาธการ ทงยงตงสภาทปรกษาขน 2 สภาคอ

127

1. รฐมนตรสภา มหนาทใหคาปรกษาราชการแผนดนและการพจารณารางกฎหมาย 2. องคมนตรสภา มหนาทใหคาปรกษาราชการในพระองคและเปนคระกรรมการชาระความการปกครองสวนภมภาค ไดจดตงมณฑลเทศาภบาลขนเพอคอยประสานงานระหวางสวนกลางกบสวนภมภาค เปนผลใหการปฏบตราชการมประสทธภาพยงขนม ขาหลวงเทศาภบาล หรอสมหเทศาภบาลเปนหวหนาควบคมดแลเมอง(จงหวด) อาเภอ ตาบล หมบาน การปกครองสวนทองถน ในป พ.ศ.2448พระองคไดจดสขาภบาลขนททาฉลอม และใน ป พ.ศ. 2452 จงประกาศใช “พระราชบญญต จดการสขาภบาล ร.ศ. 127” โดยมสขาภบาล 2 ประเภท คอ สขาภบาลเมองและสขาภบาลตาบล จนกระทงเปลยนแปลงการปกครองจงไดยกเลกไปแลวกนมาใชเทศบาลแทน การปฏรปการศกษา การปฏรปการศกษาสมยรชกาลท 5 มจดมงหมายทสาคญ 2 ประการ คอ 1. การจดตงโรงเรยนเพอผลตคนเขารบราชการ ในป พ.ศ.2425 พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวโปรดเกลาฯ ใหจดตงโรงเรยน นายทหารมหาดเลกขนเรยกวา โรงเรยนนายทหารมหาดเลกหรอโรงเรยนพระตาหนกสวนกหลาบ 2. การจดตงโรงเรยนราษฎร โรงเรยนหลวงแหงแรกของประชาชนจงมขนเมอ พ.ศ.2427 คอโรงเรยนวดมหรรณพาราม จดมงหมายเพอขยายการศกษาสประชาชน เมอกจการโรงเรยนหลวงเจรญกาวหนา โปรดใหตงกรมศกษาธการขนในป พ.ศ. 2430 ตอมาไดยกฐานะเปนกระทรวงธรรมการ ครนสมยรชกาลท 6 กระทรวงธรรมการเปลยนเปนกระทรวงศกษาธการ และแบงการศกษาออกเปน 2 ประเภทคอ สายสามญศกษา คอ การศกษาหาความรในสงททกคนควรร และสายวสามญ คอการศกษาวชาความรพเศษ ซงทกคนสามารถเลอกเรยนเฉพาะอยางได สมยพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหวไดมการประกาศใช พระราชบญญตประถมศกษา พ.ศ. 2464 กาหนดใหเดกทกคนทมอายตงแต 7 – 14 ป ตองเรยนในโรงเรยนประถม โดยไมเสยคาเลาเรยน และในป พ.ศ. 2459 ไดมการจดตงสถาบนอดมศกษาขนเรยกวา “ จฬาลงกรณมหาวทยาลย นบเปนมหาวทยาลยแหงแรกของประเทศไทย

128

การปรบปรงประเพณและวฒนธรรม ขนบธรรมเนยมประเพณ และวฒนธรรมทสาคญและไดรบการปรบปรงคอ 1. ประเพณทเกยวของกบกษตรย ไดแก พระราชพธบรมราชาภเษกทรชกาลท 5 ทรงจดขนอกครงหนงเมอ พ.ศ. 2416 2. ประเพณสบสานราชสนตวงศ รชกาลท 5 ทรงยกเลกตาแหนงกรมพระราชวงบวรสถานมงคล โปรดเกลาฯ ใหตงตาแหนงสมเดจพระบรมโอรสาธราชสยามมกฎราชกมาร ซงสมเดจพระเจาลกเธอเจาฟามหาวชรณหศเปนพระองคแรกททรงดารงตาแหนงน 3. การเสดจประพาสตางประเทศ เปนประเพณทรชกาลท 5 ทรงรเรมขน 4. การใชพทธศกราช ( พ.ศ. ) เปนศกราชทางราชการ ทงนเพราะพระพทธศานาประจาชาตพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว จงโปรดใหใชพทธศกราช ( พ.ศ. ) แทนรตนโกสนทรศก ( ร. ศ. ) ซงมใชมาตงแตรชกาลท 5 5. การเปลยนแปลงธงชาต พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว โปรดใหประดษฐธงชาตขนใหม มสามสคอ สแดง ขาว และนาเงน และพระราชทานนามวา “ ธงไตรรงค 6. การเปลยนธงการนบเวลาราชการ พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหวทรงใหใชคาวา “ นาฬกา เปนคานามบอกเวลาแทน “ โมง และ “ ทม และใหถอเอาเวลาเลยเทยงคนเปนเวลาเปลยนวนใหม เพอใหไดมาตราฐานแบบเดยวกบนานาประเทศคอใชเวลาของกรนชเปนหลก

การปรบปรงเศรษฐกจและการคลง พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ทรงตระหนกถงปญหาการเงนของประเทศจงโปรดใหมการปรบปรงเศรษฐกจ แกไขระเบยบการคลง ตลอดจนการเกบภาษอากร การเงน และการธนาคาร ดงนคอ 1. ในดานการเศรษฐกจและการคลง โปรดใหตงหอรษฎากรพพฒนขนใน พ.ศ. 2416 เพอเกบผลประโยชนและรายไดของแผนดน ครนตอมา พ.ศ. 2435 ทรงยกฐานะขนเปน กระทรวงการคลงมหาสมบต เพอจดการเรองรายรบรายจายรวมทงการรกษาเงนของแผนดน สวน “ พระคลงขางท ใหเปนผดแลพระราชทรพยสวนพระองคเทานน 2. การปรบปรงการเกบภาษอากร รชกาลท 5 ทรงแตงตงขาหลวงคลงออกไปประจาทกมณฑล เพอเกบภาษอากรจกราษฎร โดยกาหนดอตราเทากนทกมณฑล ทาใหทางราชการเกบภาษอากรไดเตมเมดเตมหนวยขน

129

3. การปรบปรงการเงนและการธนาคาร รชกาลท 5 โปรดใหเปลยนแปลงมาตราเงน โดยสรางหนวยเงนขนใหมเรยกวา สตางค ยกเลกเงนพดดวง ใหใชเงนเหรยญบาท เหรยญสลงและเหรยญสตางค นอกจากนนสมยรชกาลท 5 ยงไดมการจดตงธนาคารขนแหงแรกมชอวา “ บคคลภย ( Book Clup ) ตอมา พ.ศ. 2499 ไดรบพระบรมราชานญาตจดทะเบยนเปนธนาคารทถกตองตามกฎหมาย ใชชอวา “ แบคสยามกมมาจล ( Siam commercial Bank ) ตอมาเปลยนชอเปน “ ธนาคารไทยพาณชย จากด การปรบปรงโครงสรางพนฐานเพอรองรบการขยายตวทางเศรษฐกจ เมอการคาขยายตวมากขน รฐบาลจะตองจดสรางโรงสรางพนฐานทจะชวยเอออานวยใหเศรษฐกจสามารถเจรญกาวหนาไปดวยความสมาเสมอ ไมสะดดหยดชะงกโครงสรางพนฐานเหลาน ไดแก การพฒนาการขนสง การสอสาร และการคมนาคม ในสมยรชกาลท 5 ทรงตงกรมไปรษณยภณฑ พสด ธนาณต ตดตอกบหวเมองตางๆและตางประเทศ เปดบรการโทรเลขและ วางสายโทรศพทในพระนครเมอ พ.ศ.2424 ในสมยรชกาลท 6 ไดจดตงสถานวทยโทรเลขขนทตาบลศาลาแดงเมอ พ.ศ. 2456 การพฒนาการคมนาคมทสาคญทสดไดแก การสรางทางรถไฟ ในสมยรชกาลท 5 ไทยตองกเงนจากตางประเทศเพอการลงทนเปนครงแรก เนองจากกจการรถไฟเปนกจการทตองลงทนสงมาก ทางรถไฟสายแรกระหวางกรงเทพฯ-นครราชศรมา เรมสรางเมอ พ.ศ. 2433 และตอมากขยายไปทางสายเหนอไปถงอตรดตถสายใหไปถงเพชรบรและสายตะวนออกไปถงฉะเชงเทรา

130

พระภทรมหาราช พระภทรมหาราชหรอพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช ทรงเปนพระมหากษตรยทมพระบารมและมพระปรชาสามารถในทกๆ ดาน ทรงเปนผพฒนาคณภาพชวตของพสกนกรทวประเทศ ทรงเปนพระมหากษตรยททรงพระราชกรณยกจหนกเพอประชาชนโดยแท พระราชกรณยกจทกอใหเกดประโยชนแกอาณาประชาราษฏรนบตงแตวนเถลงราชสมบต เมอวนท 3 มถนายน พ.ศ 2489 พระราชกรณยกจดานการพฒนา ไดทรงเสดจออกเยยมประชาชนในทกภาคของประเทศทกป อยางนอยปละ 6-8 เดอน โดยทรงใหความสาคญตอการพฒนาชนบทมาก มโครงการอนเนองมาจากพระราชดารนบถงปจจบน 2,012 โครงการ ครอบคลมกจกรรมทางเศรษฐกจสงคมทกสาขา มชอเรยกตางกนตามวตถประสงค เชนโครงการในพระราชดาหร โครงการตามพระราชประสงค โครงการหลวง และโครงการในพระบรมราชานเคราะหเปนตน ลกษณะพเศษของโครงการในพระราชดาหรนใชหลกการ “ ทาใหงาย”หรอ Simplicity จดการดวยสตปญญา เพออยดกนด ซงทรงถอวาเปนผลสาเรจทคมคา บนพนฐานของการทางาน “รรกสามคค” ปจจบนขณะทประเทศไทยกาลงพฒนาประสบภาวะ วกฤษเศรษฐกจ กทรงเสนอปรชญาการพฒนาทเรยกวา “ทฤษฎใหม” เพอแกไขปญหาขนพนฐานของประชาชนทกครวเรอนทประกอบอาชพเกษตรกรรม โดยใหมการจดการพนทขนาดเลกเพอการเกษตรผสมผสานใหแตละครอบครวพงตนเองได มผลใหชมชนเขมแขงเปนการพฒนาแบบยงยน ดงพระราชดารสเมอวนท 5 ธนวาคม พ.ศ. 2540 วา “…เศรษฐกจแบบคาขายฝรงเขาเรยก Trade Economy ไมใชแบบพอเพยง ซฝรงเรยกวา Self - Sufficient Economy ถาเราทาแบบทไหนกทาไดคอเศรษฐกจพอเพยงกบตวเอง เรากอยไดไมตองเดอดรอน รวาทานทงหลายกาลงกลมใจในวกฤตการณ ตงแตคนทมเงนนอยจนกระทงคนท มเงนมาก แตถาสามารถทจะเปลยนใหกลบเปนเศรษฐกจแบบพอเพยง ไมตองทงหมดแมจะไมถงครงอาจจะเศษหนงสวนส กสามารทจะอยได การแกไขจะตองใชเวลา ไมใชงายๆ โดยมากคนกใจรอนเพราะเดอดรอนเพราะเดอดรอน แตวาถาทาตงแตเดยวนกจะสามารถทจะแกไขได”

131

บางชวงตอนในพระราชดารชพระบาทสมเดจพระเจา อยหว เมอวนท 5 ธนวาคม พ.ศ. 2540

ทฤษฎใหมของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว สรปลกษณะโดยยอดงน ทฤษฎใหมของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวเปนวะการจดระบบเศรษฐกจของเกษตรกรรายยอย ซงเปนประขากรสวนใหญของประเทศใหมฐานะความเปนอย มรายไเพยงพอทจะดารงชวตในสภาการณปจจบนทกระแสวตถนยมรนแรงไดอยางเปนสขหรอเรยกวา “ทฤษฎเศรษฐกจพอเพยง”

ขนตอนของทฤษฎใหม ขนตอนท 1 เกษตรกรทมทดนนอย ประมาณ 15 ไร ควรใชเปนทดนทานาขาว 5 ไร

ปลกพชไรและพชสวน 5 ไร ขดสระนาลก 4 เมตร 3 ไร เปนทอยอาศยและอน ๆ 2ไร ถาจดทดนประกอบอาชพเชนน เกษตรกรจะอยโดยใหราชการ มลนธ เอกชนใหเงนทน สวนคาดาเนนการ เกษตรกรดาเนนการเองได

ขนตอนท2 ใหเกษตรกรรวมพลงในรปของกลมสหกรณ รวมแรงกนในการผลต การ ตลาด การเปนอย สวสดการ การศกษา สงคมและศาสนา ดวยความรวมมอของหนวยราชการ มลนธ และเอกชน

ขนตอนท3 ตดตอรวมมอกบแหลงเงน (ธนาคาร) และแหลงพลงงาน (บรษทนามน) ตง และบรหารโรงส ตงและบรหารรานสหกรณ ชวยการลงทนและการพฒนาคณภาพ โดยทงฝายเกษตร และฝายธนาคารกบบรษทจะไดรบประโยชน ทฤษฎใหมนสอดคลองกบรฐธรรมนญฉบบ พ.ศ. 2540 ทมบทบญญตกาหนดภารกจของรฐบาลใหทาหนาทชวยเหลอและบรการประชาชนใหมคณภาพขวตทด เทาเทยมกนทงประเทศ ประชาชนหมใดมฐานะและโอกาสตากวา รฐจะตองเขาไปเกอกล ดงนนภาพรวมของรฐธรรมนญ ใหม จงตรงกบพระราชดาหรของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวททรงดาเนนการยกฐานะความเปนอยของเกษตรกรมาเปนระยะเวลากวา 40 ป ระยะ นบแตโครงการพระราชดารโครงการแรกใน ป พ.ศ. 2508

132

พระราชกรณยกจดานการชลประทาน พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงสนพระทยดานการชลประทาน มาตงแตทรงพระเยาว ได ทรงใชความรทางดานนชวยเหลอชาวไร ชาวนาใหมนาใชในฤดแลง แกปญหานาทวมในจงหวดชมพร นครศรธรรมราช และกรงเทพมหานคร โครงการทพระองคคด จางายและมองเหนภาพพจน เชน โครงการแกมลง เพอกกกบนามใหระบายอยางรวดเรวแกปญหานาทวมกรงเทพฯ โครงการนาด ไลนาเสย ไตธรรมชาต (บงมะกะสน) แกลงดน ฝายชะลอความชมชน

พระราชกรณยกจ ดานความสมพนธระหวางประเทศ ป พ.ศ. 2502-2510 ไดทรงเสดจเยอนประเทศตางๆ ทวโลกรวม 31 ประเทศเพอเปนการเจรญ พระราชไมตรและนาชอเสยงไทยสชาวโลก จนตางชาตใหความยกยองพระมหากบตรยไทยวา ทรงเปนกษตรยผทรงอจฉรยภาพ พระราชกรณยกจดานการศกษา พระราชกรณยกจดานการศกษาไดโปรดเกลาฯใหจดตงโรงเรยนราชวนาตมนป พ.ศ. 2511ทรงอปถมภโรงเรยนวงไกลกงวล ใหเปนศนยกลางการศกษาผานดาวเทยมไปยงโรงเรยน ในถนทรกนดารทงประเทศเชนโรงเรยนรมเกลา โรงเรยนตารวจตระเวนชายแดน ไดสงเสรม โรงเรยนทกระดบ โดยพระราชทานทนทรพยแกนกเรยนยากจนผานมลนธราชประชานเคราะห และทรงใหจดทาโครงการสารานกรมไทยสาหรบเยาวชน เพอรวม ความรแกเดกและเยาวชน ทกระดบพระราชทานไปยงหองสมดตางๆ ทวประเทศ พระราชกรณยกจดานการศาสนา พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงเปนองคอครศาสนปถมภก และทรงผนวช ณ วดบวรนเวศ ไดทรงปฏบตองคตามพทธวนยเครงครด ภาพททรงออกบณฑบาตเวลาเชานนเปนสงทประทบใจชาวไทยมรลม และทรงจดทาพระพทธรปประจารชกาบปางมารวชยขน เรยกวา พระพทธนวราชบพตร พระราชกรณยกจดานศลปวฒนธรรม พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงสนพระทยการดนตรกฬา การวาดภาพ ทรงประพนธ บทเพลงมากมาย การกฬา แหลมทอง ประเภทกฬาเรอใบปละทรงไดเหรยญทองเมอ ป พ.ศ. 2504 ทรงสนพระทยดานจตกรรม มรปภาพฝพระหตถดานประเพณ ทรงฟนฟการเสดจพระราชดาเนนทอดผาพระกฐนดวยกระบวนพยหนาตรา ทางชลมารค และทรงพระราชนพนธชาดก เรองพระ มหาชนกเปน 3 ภาษา คอภาษาไทย ภาษาองกฤษ และ ภาษาเทวนาคร ทรงวาดภาพบางภาพประกอบ โดยการใชเทคนคคอมพวเตอร ทรงแปลหนงสอภาษาตางประเทศทนาสนใจ เชน นายอนทรผปดทองหลงพระเรองตโต เปนตน

133

พระราชกรณยกจดานการทหาร ทรงดารงตาแหนงจอมทพไทย ทรงบารงขวญทหาร ตารวจ อาสาสมครททาหนาท ปองกนประเทศดวยด ทรงโปรดเกลา ฯ ใหประกอบพะพระราชทานเพลงศพแกผกลาหาญทเสยชวตเพอประเทศชาต อยางสมเกยรต และไมทอดทงทหารผานศก ทหารพการและครอบครว โดยทรงใหความชวยเหลอผานองคการสงเคราะหทหารผานศกใหมการฝกอบรมอาชพและ มลนธสายใจไทยเพอชวยเหลอครอบครวทหารผานศก

พระราชกรณยกจดานการแพทยและสาธารณสข ทรงจดใหมหนวยแพทยพระราชทาน โครงการแพทยพเศษตามพระราชประสงค หนวยทนตกรรมเคลอนทพระราชทาน โครงการแพทยพเศษ ตามพระราชประสงคหนวยทนตกรรมเคลอนทพระราชทานโครงการแพทยอาสา โครงการแพทย ห คอ จมก โรคภมแพ โครงการอบรม หมอหมบาน ชอเสยงของหนวยแพทยพระราชทานเคลอนทมไปถงตางประเทศ จนราชวทยาลยศลยแพทยแหงประเทศองกฤษไดถวายกตบตรสมาชกกตมศกด แตองคพระบาทสมเดจพระเจาอยหว เพอเฉลมพระเกยรตดานการแพทยและการสาธารณสข ในป พ.ศ. 2524

พระราชกรณยกจดานการสงคมสงเคราะห ทรงพระเมตตาชวยเหลอภายใตมลนธราชประชานเคราะห ซงทรงจดขนเมอครงวาตภยทแหลมตะลมพกอาเภอปากพนง จงหวดนครศรธรรมราช เมอ พ.ศ. 2506 เพอชวยผประสบภย และ นาดอกผลจากกองทนสรางโรงเรยนราชประชานเคราะหดวย

พระราชกรณยกจในการปองกนนาทวมกรงเทพมหานคร ป พ.ศ. 2526เกดนาทวมใหญทกรงเทพมหานคร ไดทรงพระราชทานแนวพระราชดารในการปองกนแกไขภาวะนาทวมแกกรงเทพฯ และปรมณฑล ดวยการจดทาโครงการไตธรรมชาต ทบงมกกะสน และโครงการแกมลง ทจงหวดสมทรปราการ

พระราชกรณยกจดานการแกไขปญหาจราจรในกรงเทพมหานคร ไดทรงแกไขปญหาการจราจรตดขดเพราะกอใหเกดผลเสยดานทรพยากรและมลภาวะเปนอยางมาก ดานการวางแผนแนวพระราชดาร เชน โครงการขยายถนน โครงการทางคขนานลอยฟาเพอเชอมโยงการเขาออกเมอง 4 ทศทาง จนประสบผลสาเรจเปนอยางด

พระราชกรณยกจดานการแกไขปญหาสงแวดลอม ทรงจดทาโครงการบาบดนาเสยธรรมชาตทบงมกกะสน บงพระราม 9 แหลมผกเบย จงหวดเพชรบร เปนตน โดยทรงประดษฐกงหนนาชยพฒนา เพอเพมปรมาณออกซเจนในนา

134

พระราชกรณยกจดานการแนะนาและเตอนสตบคคลในชาต ไดทรงพระราชทานพระบรมราโชวาท เพอเตอนสตบคคลในหลายสาขาอาชพโดยเฉพาะเมอมการเฉลมฉลอง 200 ป กรงรตนโกสนทร ไดทรงแนะแนวทางใหประชาชนชาวไทยปฏบตตาม คณธรรม 4 ประการ คอ

ประการท 1 การรกษาความสจ ความจรงใจตอตนเอง ทจะประพฤตสงทเปน ประโยชนและเปนธรรม ประการท 2 การรจกขมใจตนเอง ฝกใจตนเองใหประพฤตปฏบตในสจความดนน

ประการท 3 การอดทน อดกลน และอดออม ทจะไมประพฤตลวงความสจสจรต ไมวาดวยเหตประการใดกตาม

ประการท 4 การรจกละและวางความชว ความทจรต รจกละประโยชนสวนนอย ของตนเพอประโยชนสวนใหญของบานเมอง

พระราชกรณยกจดานการปกครองประเทศชาต ทรงเปนกษตรยภายใตรฐธรรมนญ และอยเหนอการเมอง คอทรงเปนกลางทางการเมอง ในฐานะประมขของประเทศ ทรงมรพระราชอานาจในการปฏบตตอคณะรฐบาลคอพระราชทานคาแนะนาเตอนสต และราชอานาจทจะทรงไดรบการปรกษา และพระราชอานาจทจะทรงสนบสนนนโยบายของรฐบาลซงพจารณาได 2 ลกษณะ ดงน

1. ทรงเปนลกษณะของชาต การปกครองของไทยนน ม 3 สถาบน ไดแก สถาบนชาต ศาสนา และสถาบนพระมหากษตรย เปนสญลกษณแหงเอกราชและอธปไตยของชาต พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงเปรยบเสมอนสญลกษณของประเทศไทยททกคนภมใจ ดงบทเพลงทวา “ บญของแผนดนไทย พอหลวงบนดาลใหทในยงฉางมขาว นารนดนดใครเลา ทกขใดเหนไปบรรเทาดวยพระบาท”

2. ทรงเปนสญลกษณทางการเมองการปกครอง พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงดารงฐานะประมขจอมทพไทย ทรงเปนทเคารพสกการะผใดละเมดมได ผใดจะฟองรองพระมหากษตรยมได พระเจาอยหวทรงมพระราชอานาจตาม ความเปนจรงมากกวาทกาหนดไวในกฎหมายรฐธรรมนญ เพราะทรงเปนทเคารพสกการะบชาสงสดของประชาชนชาวไทย ทรงเปนผนาทเปยมดวยบารมแกปญหาไดเรยบรอยทกครง เชน กรณ วนมหาวปโยค กรณพฤษภาทมฬ กลาวไดวาพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดชทรงเปนประมขของชาตทเปนแบบอยางในการครองตน ครองคน และครองงาน สมควรทชนชาวไทยจะสานกในพระมหากรณาธคณดวยการประพฤตตนเปนคนด ไมสรางปญหาใหแกสงคม

135

ผลงานบคลสาคญในตางประเทศ บคคลสาคญจากตางประเทศทมสวนสาคญตอเหตการณในประวตศาสตรชาตไทย เปนบคคลทสาคญทไดสรางคณงามความด ทาประโยชนใหกบแผนดน ซงสมควรยกยองใหเปนผนาทมบทบาทในการรวมบรหารและพฒนาประเทศชาตใหอยสบเนองตอไป บคคลสาคญในตางประเทศ คอ

เฉกอะหมด คม เฉกอะหมด คม เปนพอคามสลมชาวเปอรเชย ไดเขามาในชวงปลายสมยสมเดจ พระนเรศวรมหาราช ( พ.ศ. 2133 – 2140 ) ในกรงศรอยธยา คาขายจนมความเจรญรงเรองมฐานะเปนเศรษฐ และทานเฉกอะหมด คม เขามามบทบาททางการเมองในประเทศไทยในเวลาตอมา บทบาททางการเมองทสาคญคอ เรมจากทานเฉกอะหมด คม ไดรบการแตงตงจากพระเจาทรงธรรม ( พ.ศ. 2145 – 2170 ) ใหเปน พระเฉกอะหมด คม รตนราชเศรษฐทเจากรมทาขวา และจฬาราชมนจร เนองจากทรงพจารณาเหนวาทานเฉกอะหมดเปนผเจนจดในดานการคากบตางประเทศ ไดเคยชวยราชการกบพระยาพระคลงในดานการปรบปรงกรมทา ทาใหงานราชการในดานดงกลาวเจรญกาวหนาขนมากจงใหรบตาแหนงกรมทาขวา กระทรวงการคลงตางประเทศและกระทรวงพาณชยปจจบน สวนตาแหนงจฬาราชมนตร คอตาแหนงหวหนาของชาวมสลม ตอมาเมอพระยาคลงซงวาทกรมทากลางถงแกอสญกรรมลงกไดทรงโปรดใหทานเฉกอะหมด คม รบตาแหนง วาทกรมทากลางอกตาแหนง และปลายรชกาลพระเจาทรงธรรมไดเลอนเปน พระยาเฉกอะหมด รตนราชเศรษฐ วาทสมหนายกอครมหาเสนาบดฝายเหนอ ทานเฉกอาหมด คม ถอวาทานเปนผนาศาสนาอสลามนกายซอะต ( ซอะต เปนนกายหนงของศาสนาอสลาม เกดจากความขดแยงทางการเมองของการบรหารอาณาจกรอสลามในสมยทานศาสดามฮมหมดถงแกอสญกรรม ( สมยคอลฟะฮ ) จงทาใหความแตกตางดานความคดของศาสนาดงเดมซงรจกในนามนกายสหน ) เขาสประเทศไทย และนบวาทานเปนปฐมจฬาราชมนตรของอสลามในประเทศไทย ทานไดถงแกกรรมในสมยพระเจาปราสาททอง ( พ.ศ. 2173 – 2179 ) ทานเฉกอะหมด คม แสดงบทบาทของชาวมสลมทางดานการเมองตอกรงรตนโกสนทร ไดสบทอดตาแหนงสาคญตอเนองมาจากสมยกรงศรอยธยาและกรงธนบร เชน ตระกลเฉกอะหมด คม จะสบตาแหนงจฬาราชมนตร ตงแตทานเฉกอะหมด คม จฬาราชมนตรคนแรกจนถงจฬาราชมนตร ( สอน อะหมดจฬา )จฬาราชมนตรคนท 11 หรอ จฬาราชมนตรคนท 7 กรงรตนโกสนทร ซงตาแหนงจฬาราชมนตรตระกลเฉกอะหมด คม นอกจากเปนผนาทางศาสนาอสลาม ยงรบราชการหนาทอนๆตามความสามารถทสาคญ จฬาราชมนตรสายตระกลเฉกอะหมด คม มกจะรบหนาทเกยวกบการคลงและการตาง ประเทศดวย

136

ออกญาเสนาภมข ประเทศญปนไดมความสมพนธไมตรกบประเทศไทยตงแตสมยกรงศรอยธยาทงทางดานการคาและการเจรญสมพนธไมตรดานการทต ตงแตรชสมยสมเดจพระเอกาทศรถซงมการตดตอคาขายทางการเรอสาเภาระหวางกน และไดมชาวญปนไดเขามาอาศยอยรอบนอกกรงศรอยธยามา ตงแตครงอดต ตอมาในสมยพระเจาทรงธรรม มชาวญปนไดสรางคณงามความดและไดรบการยกยองชอวา ยามาดา หรอ ออกญาเสนาภมข มตาแหนงเปนเจากรมอาสาญปน ออกญาเสนามขไดรบราชการมาตงแตสมยรชกาลสมเดจพระเอกาทศรถดวยความซอสตยสจรตตลอดมาจนถงแผนดนพระเจาทรงธรรม ตอมาเจาเมองนครศรธรรมราชเปนกบฎ ออกญาเสนามขไดยกทพไปปราบสาเรจ และ ไดปกครองเมองนครศรธรรมราช กองทหารอาสาญปน มบทบาทเปนสาคญของกษตรยในการปราบกบฎแตบางครงกองทหารอาสาญปนกเขาไปเกยวของกบการตอสแยงชงอานาจในราชสานก จนตองถกขบไลไปจากกรงศรอยธยา อยางไรกตาม ชมชนญปนกยงคงอยตอมาจนกระทงสนสดสมยกรงศรอยธยาในป พ. ศ. 2310 เจาพระยาวไชเยนทร เจาพระยาวไชเยนทร เปนชาวตะวนตกชาวกรก แตเดมชอ คอนสะแตนตน ฟอลคอน มบทบาทในรชสมยของสมเดจพระนารายณมหาราชโดยใชรบราชการเปนททรงโปรดปรานอยางมาก ถงกบเขานอกออกในพระราชฐานชนในไดโดยมตองทลขออนญาตกอนจนไดเลอนบรรดาศกดเปนเจายาวไชเยนทร เปนตาแหนงสงสด นบวาเปนชาวตะวนตกคนแรกท เขามารบราชการในเมองไทยในสมยกรงศรอยธยา โดยเฉพาะความสมพนธทางการคาระหวางไทยกบฝรงเศส เจายาวไชเยนทรมบทบาทเปนตวกลางระหวางราชวงคของฝรงเศสกบฝายไทยอาท เชน การสนบสนนใหฝรงเศสคาขายกบไทยอยางเสร ทาใหการคาของไทยเจรญรงเรองจนถอไดวา เปนยคทองทางคายคหนงทรงเรองอยางมากมายอกทงฝายไทยไดเจรญสมพนธไมตรกบประเทศ องกฤษ จน ญปน ทาใหเศรษฐกจมความมนคงอยางมากในสมยหนง

137

หมอบรดเลย ในสมยของพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหวไดมการปรบปรงดานสาธารณสขและการแพทย ซงไดมชาวตางชาตคอ มชชนนารอเมรกน เขามาสงเสรมการศกษาและการแพทย เชน นายแพทยยอรช บรดเลย แมคฟารแลนด เปนผวางรากฐานวชาการแพทยสมยใหมในประเทศไทยซงตอมาไดรบบรรดาศกดเปน “พระอาจวทยาคม” เมอป พ.ศ. 2458 และไดสรางสรรคความเจรญแกประเทศไทยดานการแพทยและสาธารณสข เปนผจดตงหลกสตรฝกอบรมนกเรยนแพทยแผนใหมจนเจรญกาวหนามาถงทกวนน นบวาเปนการพฒนาคณภาพชวตของคนไทยใหมพลานามยสมบรณ อนเปนประโยชนตอการพฒนาประเทศในดานอนๆทตามมา และนอกจากน หมอบรดเลยยงม บทบาทดานการพมพ โดยเปนคนทนาเครองพมพดดเขามาเปนครงแรกและเปนผทบทบาทตอการออกหนงสอประกาศทางราชการเปนครงแรก

การศกษาเปรยบเทยบการเปลยนแปลงวถชวตของคนในประเทศไทย กบประเทศทางซกโลกทางตะวนออกและทางตะวนตก

1. ลกษณะของการศกษาเปรยบเทยบ เนองจากการศกษาทางประวตศาสตร มความสาพนธกบการศกษาพฤตกรรมของสงคมมนษยทก แงมม เพอใหเหนถงการเกยวโยงความสมพนธทางมตเวลา สภาพแวดลอม สถานทและการเปลยนแปลงจงตองมการศกษาประวตศาสตรในแนวเปรยบเทยบหาควมแตกตางของปจจยพนฐานในการสรางสรรคอารยะรรมความเจรญของมนษย รวมทงมลเหตสาคญทนาไปสการเสอมสลายของอายธรรม วธการและขนตอนของการศกษาเปรยบเทยบตองมการดาเนนการอยางเปนระบบหรอเปนกระบวนการ ซงเรยกวา วธการทางประวตศาสตร 1.1วธการทางประวตศาสตร กระบวนการศกษาประวตศาสตรประกอบดวยขนตอนทสาคญ 4 ขนตอน คอ 1.ขนรวบรวมหลกฐาน คอการรวมหลกฐานตางๆ ทมความหลากหลายและกระจดกระจาย โดยตองรวบรวมหลกฐานทกประเภทใหไดมากทสด 2.ขนวเคราะหหลกฐาน คอการตรวจสอบ หรอประเมนคณคาของหลกฐานในประเดนความนาเชอถอ ความเทยงธรรม และคณคาของหลกฐาน จนสามารถแยกประเภทและรปญหาขอบกพรองของหลกฐาน เพอประโยชนในการจดการ และเลอกสรรหลกฐาน 3.ขนตความหลกฐาน หมายถง การอธบายเหตการณทเกดขนวาเกดขนได อยางไร เกยวพนกนอยางไร มเหตพเศษอะไรบาง

138

4.ขนสรป ในขนนนบเปนขนตอนทยากทสด เพราะตองทาการเรยกรอง ขอความจากหลกฐานทไดวเคราะหแลวจดลาดบเหตการณ เนนความสาคญของเหตการณขอมลใหอยในระบบหมวดหม โดยการใชภาษาทกระชบเขาใจงาย มอรรถรสเพอเพมคณคาในการสอสารผลงานทางประวตศาสตร หลงจากผานขนตอนและวธการทางประวตศาสตรทง 4ขนตอนแลวกจะเขาสขนตอนในการนาเสนอเหตการณ 1.2การนาเสนอเหตการณ มขอควรคานง 2ขอคอ 1.มวจารณญาณ คอการเสนอเหตการณทางประวตศาสตรอยางรอบคอบและละเอยดถถวน หรอบางครงเรยกวา การเสนอขอเทจจรงอยางเครงครด ซงตองอาศยความระมดระวง ความอดทน ความสขมรอบคอบ และความสามารถในการวนจฉยและวเคราะหหลกฐาน 2. ความเปนกลาง หมายถงการใชเสรภาพทางความคดอยางสมบรณมใจเปนกลางและเปนธรรม สามารถใชหลกฐานไดทงทตรงกบความคดปละไมตรงกบความคดของตน หลกเลยงการใชประสบการณและแรงบนดาลใจสวนตวในการอธบายและเสนอผลงานประวตศาสตร

วถชวตของคนซกโลกตะวนตก ชวตความเปนอยโดยทวไปของชาวยโรป กอนปลายครสตศตวรรษท 19 ไมมอะไรเปลยนแปลงมากนก สบตงแตยคกลางเปนตนมา ชาวยโรปสวนใหญอาศยอยตามชนบทผลตอาหารและเครองนงหมใชกนเองภายในครวเรอน ถนนหนทางสวนใหญกมนอยมากการผลตสนคากเปนเพยงตลาดประจาทองถน ชางฝมอประจาทองถนยงคงเปนแบบดงเดม พลงงานทใชกมาจากแรงงาน คน แรงงานสตวและพลงงานนาเปนสวนใหญ ปจจยการผลตเครองอปโภคบรโภคทสาคญมอย 2 อยาง คอ ทดน และแรงงาน ปรากฏการณทเกดขนมนสงคมยโรประหวาง ค.ศ. 1750-1850 กคอมการเพมประชากรถงเทาตว คอจาก 140 ลานคนมาเปน 275 ลานคน พลเมองในกรงลอนดอนเพมขนจาก 875,000 คนเปน 2 ลานคน การเพมประชากร นไมไดเกดขนเพราะอตราการเกดเพมแตเกดจาการลดลงของอตราการตาย ทเปนเชนนเพราะชาวยโรปมอาหารและมความเปนอยทดขน ทาใหทารกแรกเกดมอตราการรอดชวตมากขน การเพมประชากรในประเทศองกฤษ ทาใหเกดความตองการอาหารและสนคาทกประเภทเพมมากขน ความตองการทเพมขนเชนนนบเปนตวกระตนใหเกดการคดคนวธการผลตทดขน ทงทางดานการเกษตรและทางดานอตสาหกรรม นบตงแตนนมาวถชวตของคนซกโลกตะวนตกกผกพนอยกบระบบการผลตแบบอตสาหกรรมและไดสบทอดความเจรญกาวหนามาจนถงปจจบน

139

รปแบบวถชวตของคนซกโลกตะวนตกมลกษณะทสาคญ 3 ประการคอ 1. ความเจรญกาวหนาทางดานภมปญญา อนไดแก การรจกนาเอาวธการทางวทยาศาสตรมาใชในการเสวงหาความรจากจกรวาลและธรรมชาตรอบๆตว ยงผลใหมนษยในยคกอนหนานนไมเคยทาไดมากอน เหตการณนเปนผลมาจากยคแหงการฟนฟศลปวทยาการ การปฏวตทางศาสนา การสารวจ และการคนพบดนแดนใหม การคนพบทางวทยาศาตรเรมตนดวยผลงาน ของ โคเปอรสคส/ กาลเลโอ/เซอรฟรานซส เบคอน/เรอเน เดการต / เซอรไอแซก นวตน และตามมาดวยผลงานของนกวทยาศาตรทวโลกอกเปนจานวนมากตอเนองมาจนถงปจจบน 2. มความเจรญทางดานการเมอง ไดมการนาเอา ปรชญาการเมองทถออานาจอธปไตยของปวงชนมาปฏบต ทาใหมการลมลางสถาบนพระมหากษตรยในบางประเทศเกดสถาบนรฐสภาทาหนาทเปนตวแทนของประชนและกระบวนการอนๆ ทเกยวกบระบอบประชาธปไตยอยางกวางขวาง การเปลยนแปลงนเรมตนจาการปฏวตในประเทศองกฤษ การปฏวตในสหรฐอเมรกา และการปฏวตในฝรงเศส 3.มความเจรญทางดานเศรษฐกจ จากความเจรญทางวทยาศาสตร และระบบเศรษฐกจแบบทนนยม ทาใหเกดสงประดษฐนานาชนดออกสตลาดโลก เกดมอตสาหกรรมขนาดใหญ องคการทางธรกจทมเครอขายทวโลก การเลยนแปลงนเรมตนจากการปฏวตอตสาหกรรมในประเทศองกฤษ ตอมาไดแพรหลายไปทวยโรปและสหรฐอเมรกา

วถชวตของคนซกโลกตะวนออก คนซกโลกตะวนออกหมายถง คนทอาศยอยในทวปเอเชย ไดแก อนเดย ไทย มอญ เขมร พมา ลาว ญวน จน เกาหล ญปน อาหรบ เปอรเซย เปนตน ซงนบตงแตอดตมาคนซกโลกตะวนออกลวนมวถชวตและวฒนธรรมความเจรญของตวเอง ทงยงมการถานทอดและเผยแพร อารยธรรมไปยงดนแดนอนๆ ของโลกดวย โดยการขยายดนแดนและการตดตอคาขาย วถการดาเนนชวตของคนซกโลกตะวนออกมกแฝงไวดวยความคดปรชญา และคตธรรม ความเชอทางศาสนา ซงรากฐานความคดดงกลาวนาไปสการสราสรรคความเจรญ ทางศลปวฒนธรรม ทเนนความประณตงดงาม และออนชอย เพอสนองตอบความตองการทางจตใจของผคน

140

รปแบบการดาเนนชวตของคนทางซกโลกตะวนออกถงแมจะมความเจรญมาชานานแตเมอเกดการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมทางสงคมและการเมองผคนในแถบนกจะพยายามปรบตวเอง เพอใหสามารรถดาเนนชวตอยางสอดคลองกบการเปลยนแปลงนน เชน ในปจจบน อทธพลจากอารยธรรมตะวนออกบางสวนกยงเลอกทจะรบวฒนธรรมตะวนตก บางครงกรบดวยความจาเปน แตขณะทสงทอยภายในคอนสย จตใจ และคานยมบางอยางยงผกพน อยกบเงอนไขและปจจยแวดลอมของสงคมนน ๆ วถชวตของคนไทยดงเดม ดนแดนประเทศไทยในปจจบน เปนดนแดนทมประวตศาสตรความเปนมาทยาวนานเกาแกแหงหนง มรองรอยความเจรญตงแตอดตในยคกอนประวตศาสตร เชน บานเกา จงหวดกาญจนบร หรอบานเชยง จ. อดรธานเปนตน สาหรบววฒนาการของประวตชนชาตไทยนน แตเดมมการอาศยอยของชนหลายเชอชาตไมนดนแดนบรเวณลมแมนาเจาพระยา จนมการววฒนาการเกดขนเปนรฐตาง ๆ อยางอสระ บางรฐกไดขยายตวเปนอาณาจกร เชน อาณาจกรสโขทย ซงไดรบการสถาปนาขนเมอประมาณปลายพทธศตวรรษท 18 หรอเมอ 700 กวาปมาแลวอาณาจกรสโขทยมความเจรญรงเรองอยางมาก ทงทางดานการเศรษฐกจ การคา การปกครอง และดานพทธศาสนา อนถอวาเปนรากฐานของการพฒนาการความเจรญของชนชาตาทยสบเนองมาจนถงปจจบน ลกษณะวถชวตของคนไทยสมยสโขทย อาณาจกรสโขทย เปนอาณาจกรทมการจดรปแบบทางสงคม วฒนธรรม เศรษฐกจ การ ปกครอง ทมรปแบบทแนนอน โดยมการแบงชนชน ทางสงคมออกเปน 4 ขนชน คอ -ชนชน พระมหากษตรย -ชนชนเจานายและขนนาง -ชนชนพระภกษ -ชนชนประชาชนทวไปหรอไพร ทางดานการวถชวตและวฒนธรรม อาณาจกรสโขทยเปนอาณาจกรทวางรากฐานทางดานขนบธรรมเนยมประเพณ ตลอดจนการสรางสรรคศลปกรรม สบทอดจนถงปจจบน มรดกทางศลปวฒนธรรมทสาคญคอ การยอมรบพระพทธศาสนาใหเปนศาสนาประจาชาต โดยเฉพาะพระพทธรปทมความงดงามเปนเอกลกษณอนโดดเดน สงสาคญอกประการของอาณาจกรสโขทยคอการประดษฐตวอกษรจากศลาจาลกของพอขนรามคาแหงมหาราช

141

ลกษณะเศรษฐกจทสาคญของสโขทย จะประกอบไปดวยการประกอบอาชพหลก 3 อยางคอ การเกษตร หตถกรรมและทอผา รวมทงกรงสโขทยไดมบทบาทเปนศนยกลางทางการคา ใน ดนแดนตอนในกบหวเมองทาชายทะเล เศรษฐกจของสโขทยจงมความเจรญรงเรองตลอดมา ดานการปกครอง การปกครองในสมยกรงสโขทยจะมลกษณะเฉพาะทเรยกวาการปกครองแบบพอปกครองลก ซงผปกครองกบประชาชนมความสมพนธใกลชดกน แตหลงจากสมยพอขนรามคาแหงแลว ลกษณะการปกครองของสโขทย จะเปนแบบธรรมราชาซงไดรบอทธพลจากพระพทธศาสนา มรปแบบการปกครองทเนนการกระจายอานาจไปสหวเมองตาๆทวอาณาจกร ในเวลาตอมา อาณาจกรสโขทยไดเรมเสอมลง ไดตกเปนเมองประเทศราชของอาณาจกรกรงศรอยธยา และถกผนวกเปนสวนหนงของอาณาจกรกรงศรอยธยาในเวลาตอมา ลกษณะวถชวตของคนไทยสมยกรงศรอยธยาและ กรงรตนโกสนทรตอนตน ในสมยกรงศรอยธยา สภาพสงคมสมยนน ไดเรมมการแบงชนชนทางสงคมและการควบคมดานไพรพล เปนระบบมากกวาสโขทย ระบบมลนายทควบคมดแลไพร ซงไพรตอง จงรกภกดตอมลนาย ดานวฒนธรรม จะมสวนทคลายคลงกบสโขทย เชน การนบถอพระพทธศาสนาตลอดจนขนบธรรมเนยมทเกยวของกบพระพทธศาสนา การดารงชวตของผคนกไดรบอทธพลของสมยกรงสโขทยเปนตนแบบ ดานเศรษฐกจ กรงศรอยธยาเรมตดตอคาขายกบประเทศตะวนตก มความเจรญรงเรองทางดานเศรษฐกจอยางมาก การคาของกรงศรอยธยา เปนระบบการคาทผกขาดซงจะมการตดตอคาขายอยางตอเนองและยาวนาน ดานการปกครอง กรงศรอยธยาจะมระบบการปกครองทถอวากษตรยเปนสมมตเทพ โดยไดรบอทธพลจากขอมซงรบมาจากอนเดยอกทอดหนงและไดมการวางรากฐานการปกครองทสาคญในสมยสมเดจพระบรมไตรโลกนาถโดยจดการปกครองแบบรวมศนยอานาจเขาสสวนกลาง การวางระบบการปกครองแบบหวเมอง ซงไดมาจนถงรชกาลท 5 แหงกรงรตนโกสนทร อาณาจกรอยธยามความมนคงยาวนานถง 417 ป ตอมาไดเสอมลงเพราะความขดแยงภายในราชอาณาจกร จนถกพมารกรานและตองเสยกรงใหกบพมาถง 2 ครง คอใน พ.ศ. 2112 และ พ.ศ. 2310

142

บคคลทสาคญในการกเอกราชของกรงศรอยธยาคอ สมเดจพระนเรศวรมหาราช และพระเจาตากสนมหาราช ซงไดสถาปนาอาณาจกรธนบรขน ในชวงเวลา 15 ป ของอาณาจกรธนบร ไดมการทาศกสงคราม การรวบรวมอาณาจกรใหเปนปกแผน การแกไขปญหาเศรษฐกจ สมยกรงรตนโกสนทร เปนสมยทมการพฒนาบานเมองใหเจรญกาวหนาเชนเดยวกบสมยกรงศรอยธยา เปนสมยทมการปรบตวจากการเขามาของชาตตะวนตก ตลอดจนการเลยนแปลงตางๆทเกดขนอยางรวดเรว สภาพสงคมสมยกรงรตนโกสนทรตอนตน ยงคงรกษารปแบบของอาณาจกรกรงศรอยธยาเปนแบบอยาง แตเมอมการตดตอกบชาตตะวนตก กจะมการปรบตวจนเกดความเปลยนแปลงใหมความเหมาะสมกบสถานการณในเวลานน เชน การรบเอาแบบอยางของตะวนตก ในการพฒนาสงเสรมการศกษา การเลกทาส ดานวฒนธรรม ในสมยกรงรตนโกสนทรตอนตนยงคงรกาาสบทอดวฒนธรรมของสโขทยและกรงศรอยธยา ขณะเดยวกนกรบเอาวฒนธรรมตางชาตเขามาผสมผสาน การรบวฒนธรรมตางชาตจะปรากฏใหเหนอาทเชน สถาปตยกรรมสงปลกสราง การแตงกาย การรบประทานอาหาร ดานเศรษฐกจของสมยกรงรตนโกสนทรตอนตน สวนใหญจะทาการเกษตรกรรมเปนหลก นอกจากนนกมการทาการคากบตางประเทศในลกษณะการคาแบบผกขาด เชนเดยวกบกรงศรอยธยา แตเมอถกบบบงคบจากชาตตะวนตก ทาใหมการเปลยนแปลงเปนระบบเศรษฐกจแบบเสรมากขน ดานการปกครองของกรงรตนโกสนทรตอนตน จะมลกษณะทไดรบอทธพลของกรงศรอยธยา อาทเชน การปกครองในรปแบบการรวมศนยอานาจไวสวนกลาง ในรปแบบหวเมองมณฑลเทศาภบาล จะเหนไดวาววฒนาการประวตศาสตรชาตไทยมระยะเวลามากกวา 700 ปมาแลว มรดกทางวฒนธรรมตางๆยงคงตกทอดสบกนมาอยางตอเนองโดยมการปรบเปลยนใหเหมาะสมกบสถานการณทมการเปลยนแปลง เพอความอยรอดและการพฒนาประเทศใหเจรญกาวหนา

143

การเปลยนแปลงวถชวตของคนไทย การเปลยนแปลงวถชวตของคนไทย ตงแตอดตจนถงปจจบนมลกษณะการเปลยนแปลงทคอยเปนคอยไป ซงแตเดมสงคมไทยมวถชวตทเรยบงาย การผลตเลยงสงคมแบบพออยพอกน สงคมในอดตเปนสงคมทยดมนอยกบระบบประเพณและศาสนา ซงมอทธพลตอการดารงชวตประจาวนของคนไทย การเปลยนแปลงในอดตจงไมมมาก ตอมาเมอสงคมไทยไดมการตดตอคาขายกบประเทศตางๆมากขน การรบเอาแบบอยางวฒนธรรมของตางประเทศจงเรมมมากขน โดยมการผสมผสานกบวฒนธรรมและวถชวตดงเดมใหสอดคลองเหาะสมกบสภาพสงคมในชวงนนๆอาทเชน คนไทยรบเอาวฒนธรรมการคาขายจากประเทศจน หรอรบเอาวฒนธรรมความกาวหนาทางดานการแพทยสมยใหมจากชาวชาตตะวนตกทเขามาในบทบาทของผเผยแพรศาสนาครสต ทาใหคนไทยเปลยนแปลงพฤตกรรมทางดานอนามย สาธารณสข ในระดบหมบานชมชน จนเกดการพฒนาดานสขภาพอนามยทดเสมอมา ปจจยในการเปลยนแปลงวถชวตของคนไทย 1. ปจจยภายนอก การเปลยนแปลงวถชวตของคนไทย สวนหนงเกดขนจากปจจยภายนอก คอ การเปลยนแปลง ทางดานโครงสรางของสงคมไทย อาทเชน ความคด คานยม บรรทดฐาน อดมการณ ความขดแยงทางสงคม เปนตน ซงไดมการเปลยนแปลงตางๆดงน - การเปลยนแปลงดานประชากร การเพมขนของประชากรในประเทศไทยจะทาให เกดปญหาความขดแยงทางดานการแยงชงทรพยากรทมอยอยางจากด การทาลายทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทาใหสงคมเกดการตงเครยด มาตรฐานการดารงชพตาลง - ปจจยทางอดมการณ กรณการเกดเหตการณทางการเมองในสมย 14 ตลาคม พ.ศ. 2516 สาเหตเกดจากการขดแยงทางดานอดมการณทางการเมองจนเกดเหตการณ วนมหาวปโยคขน และเปนรากฐานของการพฒนาทางการเมองของไทยในปจจบน - การเปลยนแปลงดานครอบครว การเปลยนแปลงดานโครงสรางของครอบครวคนไทยจากอดตทมครอบครวแบบขยาย เปลยนแปลงมาสปจจบนทมลกษณะเปนครอบครวเดยวมากยงขน ทาใหสมาชกของครอบครวเกดความตงเครยดจากการเปลยนแปลงวถชวตทตองดนรนตอสในการแขงขนทามาหากน และการเกดเปนครอบครวเดยวทาใหความสมพนธทางเครอญาตลดนอยลง - การเปลยนแปลงทางดานคานยม เปนการเปลยนแปลงจากปจจยภายในทเกดจากคานยมของคนไทย อาทเชน ความเปนผนาของคนไทยในดานตางๆ การสรางสรรค ภมปญญาไทย จตสานกของคนไทยในระบอบประชาธปไตย

144

ปจจยภายนอก การเปลยนแปลงดานวถชวตของคนไทยอนเกดจากปจจยภายนอกนนสาเหตเกดจากการตดตอ สอสารระหวางสงคมไทยและสงคมภายนอก ทาใหมการคาขายแลกเปลยนชวยเหลอดานตางๆ ระหวางกน และประเทศเหลานนไดรบเอาศลปวทยาดานตางๆมาเผยแพรใหคนไทยไดรบทราบ แลวจงทดลองใชและยอมรบเปนสวนหนงของวถชวตของคนไทยตงแตนนมา อาทเชน การเขามาของชาวตะวนตกในยคสมยกรงรตนโกสนทรตอนตน ทมสวนสาคญในการเผยแพรวฒนธรรมตะวนตกสสงคมไทยขในยคตอๆมาทสาคญคอ - การเปลยนแปลงทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ประเทศไทยไดรบอทธพลการเปลยนแปลงจากประเทศในแถบตะวนตก ในดานเทคโนโลยมความมความกาวหนาเกอบทกสวน ไมวาจะเปน ความกาวหนาทางการแพทย การทหาร การคมนาคมตดตอสอสารกฎหมาย การคาและการบรการ ซงเปนการเปลยนแปลงทเกดขนจากปจจยภายนอกเขามามบทบาทและอทธพลตอการดาเนนชวตของคนไทยตงแตอดตจนถงปจจบน และการเปลยนแปลงทเกดขนจะมการปรบปรงเปลยนแปลงตามยคสมยตางๆตามสภาพความเหมาะสมของสมยยคนน อทธพลของการเปลยนแปลงวถชวตของคนไทย ชนชาตไทยกวาจะรวมตวเปนปกแผนอยางเปนอสระ ไดผานการผสมผสานการแลกเปลยนทางวฒนธรรมกบชนชาตตางๆ ทเขามาเกยวของ อยางไรกตามอทธพลของอารยธรรมแมแบบทสาคญมทงระบบประเทศทางเอเชยดวยกนหรอทเรยกวาประเทศทางซกโลกตะวนออกและในระยะกอนยคปจจบน ประเทศทางซกโลกตะวนตกไดเรมเขามามบทบาทในวถชวตของคนไทยมากยงขน ดงนนเพอเปนการเปรยบเทยบใหเหนชดเจนจงแยกศกษาวเคราะหเปนสวนตางๆ ดงน

อทธพลจากอารยธรรมของประเทศซกโลกตะวนออก ประเทศทางซกโลกตะวนออก แมแบบอารยธรรมทสาคญ คอ อารยธรรมอนเดย และจนซงเปนอารยธรรมทเกาแกทยงมลกาณะสบสานตอเนงกนมาจนถงปจจบน - อารยธรรมอนเดย ชาวอนเดยเปนชนชาตทนยมคาขายผจญโชคยงดนแดนตางๆโดยเฉพาะในทวปเอเชย ขณะเดยวกนกนาอารยธรรมตางๆไปเผยแพรดวยทาใหประเทศตางๆโดยเฉพาะเอเชยตะวนออกเฉยงใตมความผกพนและรบอารยธรรมอนเดยเขามาประยกตในวถชวตแทบทกเรองดงตอไปน ดานการปกครอง ไดนาระบบราชาธปไตยซงกษตรยเปนทงเทวราชาและสมมตเทพทาใหกษตรยสามารถปกครองแผนดนไดดวยความศรทธา ความนาเกรงขามและสามารถสบทอดอานาจสรชทายาทหรอเครอญาตได โดยทไทยรบแนวคดดงกลาวผานขอมหรอเขมรอกทอดหนง

145

ดานกฎหมาย ไดนากฎหมายทเกาแกของอนเดยอนไดแก มนธรรมศาสตรและธรรม สตกม โดยผานชนชาตขอม และมอญตามลาดบ กฎหมายเหลานจะเปนแมแบบกฎหมายของไทยจนถงการเปลยนแปลงการปกคองเปนระบอบประชาธปไตร ดานศาสนา ชาวอนเดยไดนาศาสนาพราหมณและพทธมหายานผานทางเขมร และ พทธศาสนาหนยานผานชนชาตมอญ ในปจจบนศาสนาพทธเปนศาสนาประจาชาตไทย แตคนไทยกยงมคตความเชอทางพราหมณผสมผสานอย ดานภาษาชาวอนเดยไดนาภาษาบาล สนสกฤตเขามาเปนรากฐานของภาษาไทย โดยดดแปลงอกษรขอมหวดเปนอกษรไทย ดานศลปกรรม ไทยไดรบอทธพลการสรางรปเคารพและศาสนสถานจากอนเดย โดยผานเขมร มอญ ศรลงกา และสมยตอมาไดประยกตใหสอดคลองกบคานยมและวสดทมอยในแตละทองถน จากรายละเอยดดงกลาวจะเหนไมวาในวถชวตของคนไทย ในดานความเชอและบทบาทตางๆในสงคมลวนแตเปนอารยธรรมทรบมาจากอนเดยแทบทงสน - อารยธรรมจน ชาวจนไดตดตอคาขายกบไทยมาตงแตสมยพอขนรามคาแหงมหาราช และมากขนเปนลาดบตงแตปลายสมยกรงศรอยธยา ชาวจนสวนหนงไดตงรกรากบนแผนดนไทย โดยแตงงานกบชาวพนเมอง อทธพลทางดานอารยธรรมของจน สวนใหญจะมบทบาทตอ ชนชนลางมากกวาชนชนสง ดงรายละเอยดเปนขอๆดงน ดานสงคมความเปนอย ชาวจนไดนาเอาเรองอาหารการกน การแตงกาย เครองประดบ การละเลนตางๆ ซงระยะแรกจะมบทบาทในหมชนชนลาง ดานเศรษฐกจและการคา ชาวจนผกขาดการคากบไทย โดยการนามาตราชงตวง วด ตวเลข และภาษา มาใชในการตดตอคาขาย ดงนนขนบธรรมเนยมประเพณในดานการคาขายจงรบแบบมาจากจนทงสน ดานศลปกรรม อทธพลของจนจะพบไดจากงานฝมอตางๆ เชน งานศลปะ หตถกรรม งานแกะสลก งานประณตศลป งานรปทรงและลกษณะของเครองใชไมสอยตางๆ ตลอดจนงานดานกว บทกลอนทมาดดแปลงเปนภาษาไทย จากรายละเอยดดงกลาวจะเหนวา อทธพลของจนจะแฝงอยในรปแบบวถชวตความเปนอยของชนชนลางมากกวาชนชนสง

146

อทธพลจากอารยธรรมของประเทศซกโลกตะวนตก ประเทศไทยไดรบอทธพลจากอารยธรรมตะวนตก มาเปนเวลายาวนานซงเปนผลใหสงคมไทยเกดการเปลยนแปลงเกอบทกดานมาโดยตลอด จนถงสมยปจจบน ความเจรญของตะวนตก ผลกดนใหสงคมไทยตองปรบตวเองไปสการพฒนาอยางเปนสากล หรอกาวเขาส สมยแหงยคโลกาภวฒน สมยสงคมไทยปจจบนกาลงอยในภาวะความเปลยนแปลง เพราะอทธพลของโลก โลกาภวฒนทโลกพฒนาถงกนหมดดวยเทคโนโลยการสอสารและการคมนาคม ประชากรไทย ยคปจจบนบางสวนกาลงตกสความเปนวตถนยม ในขณะบางทบางสวนเรมหนเหมาใชชวตเรยบงายตามหลกธรรมของพระพทธศาสนา กลาวไดวาป พ.ศ. 2540 เปนจดเปลยนแปลงความเปนอยของสงคมไทยเพราะอทธพลจากการทปรเทศในภมภาคอาคเนย ประสบปญหาทางเศรษฐกจตองกยมเงนจากชาตตะวนตก ประเทศไทยกเชนเดยวกนตองกยมเงนจากตางประเทศทาใหเกดผลโดยออมตอประเทศไทยโดยมผลใหอธปไตยทางเศรษฐกจของไทยจะตองอยในนโยบายของประเทศผใหกเงน รฐบาลตองดาเนนการดานงบประมาณ เพอใหสามารถนาเงนมาใชหนตางประเทศใหได ประชากรตองประสบปญหาเรองราคาของเครองอปโภคบรโภคทแพงปญหาการเลกจางงานปญหาอาชญากรรม ปญหาการทาอตวนบาตกรรมของคนในสงคมมผลใหเกดการขาดตวอยางทดแกเยาวชน รฐธรรมนญฉบบพทธศกราช 2540 และแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 9 จงตองหนมาเนนการพฒนาคณภาพชวตของประชากรใหเปนผรจกสทธหนาทไมแสวงประโยชนตนโดยมชอบ และสดทายในระบบการศกษามงเนน “ความรคคณธรรม” เพอความเจรญกาวหนาอยางสมบรณของปะเทศไทยในอนาคต แนวโนมคานยมของสงคมไทยในยคโลกาภวฒน เปนผลของการเปลยนแปลงทางสงคมและวถชวตทพงพาวตถในปจจบน เชน การนบถอศาสนา ปจจบนคนไทยละเลยการนบถอพระธรรมคาสอน ศลธรรมเสอมถอย พฤตกรรมของคนในสงคมไมเกรงชวกลวบาปมคานยมตางคนตางอย เอารดเอาเปรยบกน ขาดความไววางใจ ยดผลประโยชนสวนตว ขาดการเสยสระเพอ สวนรวม ขาดความสมานฉนท แขงขนกนสรางวตถ การทาลายทรพยากรธรรมชาต และ สงแวดลอม เหตการณวกฤตคานยมดงกลาวเกดจากการเปลยนแปลงทางสงคมเปนสาคญเพราะสงคมคมโลกยคปจจบนเปนสงคมแหงความกาวหนาของวตถมากกวาจตใจ

147

โดยเฉพาะสงคมชนบท ซงเปนสงคมทสะทอนวถชวตไดดทสด คอ ความสมพนธของกลมคนทมวฒนธรรมรวมกน มความหวงใยอาทรในระบบเครอญาต ดแลสมาชกทงทเปนปจเจกบคคลและครอบครวใหดารงอยางผาสกรวมกน มการสบสานถายทอดวฒนธรรมไปสชนเยาว สรางเอกลกษณในกลมกอใหเกดความภาคภมใจในศกดศรของวฒนธรรมของตนกาลงถกอทธพลการขยายตวของสงคมอตสาหกรรม ซงกาลงคบคลานเขาไปมผลตอความสมพนธของสงคมชนบท อกทงระบบการศกษาทจดเหมอนกนทงประเทศ ไมใยดตอมรดกวฒนธรรมทองถนภมปญญาชมชน ทาใหเยาวชนรนปจจบนจบการศกษาออกไปอยางแปลกแยกจากวฒนธรรมทองถนของตนเอง ระบบอตสาหกรรมไดดงดดแรงงานวยฉกรรจออกไปจากหมบาน สามภรรยาทงลกไวกบ ป ยา ตา ยาย เพอทตนเองจะไดไปขายแรงงานในเมองใหญ กระแสโฆษณาสนคาอตสาหกรรมเปนสงดงดดรายไดออกจากชนบท ชมชนชนบทนบวนจะออนแอทงจานวนบคคล และความสมพนธทางวฒนธรรมของชมชนทขาดคนสานตอ ขณะทชมชนบทออนแอนน มแนวโนมคานยมทกอปญหาแกสงคมไทยทขยายตวอยางนาวตก คอ ปญหาการแพรระบาดของยาเสพตด โรคเอดส พฤตกรรมเสอมโทรมดานคณธรรม จรยธรรม ทงหมดนมสาเหตมาจากการเปลยนคานยมของสมาชกสงคมทหนไปนยมวตถทงสน จงเปนทนาเสยดายคานยมดานจตใจใฝคณธรรมของสงคมไทยในอดตทกาลงจะหมดไป เยวชนไทยรนใหมเทานนทสมควรสบตอมรดกทางวฒนธรรมกอนทจะเหลอแลวซงความเปนไทย

ลกษณะวถชวตของคนไทย วถชวตของคนไทยมการดาเนนชวต โดยอาศยขนบธรรมเนยมประเพณ และวฒนธรรมทดงามมาชานาน และสามารถดารงชวตความเปนอยในสงคมไทยไดอยางมความสข และสงคมไทยเปนสงคมหนงทมอารธรรมมายาวนาน ซงมเอกลกษณทางวฒนธรรมเปนของตนเอง และไดสบทอดกนมา โดยมการปรบปรงและเปลยนแปลงทางสงคมกนอยางตอเนอง แตประชากรไทยในสงคมสวนใหญซงไดประกอบอาชพเกษตรกรรม โดยเฉพาะกลมชาวนา ชาวสวน สวนใหญมรายไดในเกณฑตา และแนวโนมการเปลยนแปลงของสงคมไทยในปจจบนไดมการนาเอาเทคโนโลย และววฒนาการสมยใหมเขามาปรบปรงใชมากในดานการเกษตร และมการขยายการลงทนดานอตสาหกรรมการเกษตรมากขนตามลาดบ นบเปนความพยายามในการทจะเปลยนสงคมไทยจากสงคมการเกษตรกรรม ใหเปนสงคมอตสาหกรรมเกษตร เพอมความหวงททจะใหประชากรไทยสวนใหญของไทยมความเปนอยทดขน แตตามสภาพความเปนจรงแลว ถาไดพจารณากนอยางลกซงแลว เรองการปรบปรงเปลยนแลงทางเศรษฐกจของสงคมไทยในดาน กลไกลทางตลาด และสงตางๆของผลผลตทางดานการเกษตรของไทยยงไมเออทจะสามารถทาให

148

ชาวไร ชาวนา มรายไดหรอชวตความเปนอยทดขน เพราะรฐบาลไมสามารถเขาไปควบคมราคาสนคาดานการเกษตร อยางจรงจง ซงควรทาใหเปนไปอยางบรสทธยตธรรมตอผผลตไดอยางทวถง และจากความเปนจรงในปจจบนทปรากฏอย ผลประโยชนสวนใหญยงคงตกอยในมอของพอคาคนกลาง ซงนบวาเปนปญหาทตดพนและเรอรงมานาน ซงรอการแกไขจากรฐบาลอยางจรงใจและจรงจงอยในปจจบน

ลกษณะโครงสรางของสงคมไทย ลกษณะโครงสรางของสงคมไทยไดจดแบงโดยใชเกณฑทางสงคมวทยา มลกษณะทสาคญอย 7 ประการคอ 1.การดารงชวตของสงคมไทยในแตละแหงตองอยภายในขอบเขตของภมศาสตรและเปนบรเวณทกลมคนในสงคมไดตงถนฐานและหลกแหลงการทามาหากนรวมกน ใชชวตขนบธรรมเนยมประเพณ และวฒนธรรมตางๆรวมกนมาชานาน 2. ทกๆสงคมตองมการรวมตวกน เพอตอบสนองความตองการขนพนฐานของชวตในดานปจจย 4 3.ในสงคมหนงๆตองประกอบดวยผคนจานวนหนง ซงมทงเพศหญงและเพศชาย และตองมความสมพนธกนในสงคมอยางตอเนอง 4.ในสงคมตองมองคประกอบทสาคญคอ ประชากร ซงตองมลกษณะการเกด ระดบอาย การยายถน การศกษา อาชพ และการตาย ทแตกตางกน 5. ภายในสงคมหนงๆตองมการจดระเบยบกฎเกณฑและแบบแผนในการดาเนนชวตในรปแบบ หรอลกษณะเดยวกน 6.สงคมทประกอบไปดวยประชากร ซงตางมการแบงแยกหนาทและความรบผดชอบ เพอชวยกนในการดารงชวต สงคม ใหคงอยและนาสงคมไปสอดมการณของสงคมนนๆได

149

7.ภายในสงคมหนงๆจาเปนตองมการสบทอด และสบตอกนโดย ทายาทซงตองมารบชวงตอๆกนไปจากโครงสรางของสงคมไทย เมอไดพจารณาแลวจากหลกการตางๆทง 7 ประการแลวสามารถสรปไดดงน - สภาพทตงทางภมศาสตรของสงคมไทยตงอยบนคาบสมทรอนโดจน กลมของประเทศเอเชยตะวนออกเฉยงใต ซงมพนท 513,115.029 ตารางกโลเมตร และตงอยระหวางเสนละตจดท 5 – 21 เหนอ และลองจจดท 97 – 105 เหนอ ซงทาใหมสภาพดนฟาอากาศเปนแบบรอนชน และมแสงแดดตลอดทงป การประกอบอาชพของประชากรสวนใหญประกอบอาชพดานการเกษตรกรรม และสามารถแบงภมภาคตามลกษณะทางภมศาสตรเปน 6 ภาค คอ ภาคเหนอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภาคกลาง ภาคตะวนตก ภาคตะวนออก และภาคใต - ในสงคมไทยซงประกอบไปดวยประชากรหลากหลายเชอชาต แตสวนใหญจะเปนเชอชาตไทย สญชาตไทย มประชากรบางสวนหรอสวนนอยทอาศยอยในบรเวณทสง เชน ภเขา และจากขอมลสานกงานสถตแหงชาตในป พ.ศ. 2543 ประชากรทงหมดมจานวน 60.6 ลานคน - จากสภาพโดยทวไปประชากรไทยมอตราการเกด การตาย การยายถน ระดบการศกษา อาชพ ทแตกตางกน โดยเฉพาะประชากรในสงคมชนบทจะมอตราการเกด การตาย การยายถน สงกวาประชากรในชมชนเมองมาก แตประชากรในชมชนเมองจะมระดบการศกษาและรายไดจากการประกอบอาชพสงกวาประชากรในชนบทเปนอยางมาก - ระเบยบแบบแผนในการดาเนนชวตในสงคมไทย สงคมขนบธรรมเนยมวฒนธรรม ประเพณ เปนของตนเอง และวถชวตในการดารงชวตในรปแบบของสงคมไทยนนไดมหลกธรรมของพระพทธศาสนาเปนพนฐาน

- ปจจบนสงคมไทยมกลมประชากรทมคณภาพแตกตางกนมาก ระหวางสงคมเมอง และสงคมชนบท - สงคมไทยมรปแบบการดารงชวตซงดาเนนไปตามสภาพบทบาท และหนาทของประชากร โดยเฉพาะในสงคมชนบทจะมบทบาท ในดานความสมพนธกนในลกษณะของเครอญาตกนอยางลกซงมาก แตในสงคมเมองจะมลกษณะและความเปนอยทแตกตางกนมาก ซงจะตดตอสมพนธกนเฉพาะในเรองของหนาทการงานเทานน

- ในเรองการสบทอดหรอสบตอกนของสงคมไทย ซงในปจจบนวฒนธรรมดงเดม นนไดถกละลายเปนอยางมาก เนองจากคานยมของบคคลในสงคมไทยนนไดเปลยนแปลงไปตามแบบของสงคมตะวนตก โดยจะมความนยมในดานวตถกนมากขน

150

ลกษณะเดนของสงคมไทย ลกษณะเดนของสงคมไทยโดยทวไปแลวสามารถพจารณาไดจากปจจยตางๆหลายประการซงไดใหความสาคญกบสงทมผลตอวถชวต เชน ในเรองการเออเฟอเผอแผในสงคม การจดสรรแบงปนทรพยากร สามารถจดลาดบลกษณะเดนของสงคมไทยได ดงน 1.โดยแทจรงแลวคนไทยมคานยมในการทดแทนบญคณบดา มารดา ผปกครอง โดยเนนหนกในเรองความกตญรคณ และมความเชอเรองบาปบญคณโทษ มวถในการดาเนนชวตไปเรอยๆและมกจะไมมการวางแผนในชวตสกเทาไร 2.ในลกษณะนสยของคนไทยสวนใหญจะรกอสระภาพ และรกศกดศรของตนเอง 3.โดยสวนใหญแลวคนไทยมความเออเฟอเผอแผ มกเหนใจผอน มลกษณะการเปนมตร มนาใจ และมความเมตตากรณา

4.คานยมของคนไทยสวนมากจะมความออนนอม ถอมตน เคารพผมอานาจ ซงจะถอวาผม อานาจมบญวาสนา ควรไดรบการยกยอง

5.ลกษณะนสยของคนไทยจะรกอสระ เสร ไมชอบการรวมกลมทถาวร เชน บานของใคร ใครกอย

6.คนไทยสวนใหญจะมความนยมชมชอบในการแสวงหาความสขในชวตชอบใชชวต แบบงายๆโดยไมสนใจ กฎเกณฑ และไมคอยควบคมใจตน

7.ลกษณะของคนไทยจะรสกมกนอย ไมโลภมาก พอใจในสงทตนเองมอยโดยถอวาความสข เปนเรองมาจากจตใจเปนสวนใหญ

8.คนไทยโดยทวไปจะชอบความโออา ชอบอวดมงอวดม ชอบการยกยองเชดช และหยงใน เกยรตยศของตน

151

ประเภทของสงคมไทย สบเนองมาจากในสมยโบราณซงเปนสงคมทมการรวมอานาจไวเปนสวนกลางเนองมาจากระบบในการปกครองประเทศในระบอบสมบรณาญาสทธราชย ซงใหความสาคญกบเมองหลวงมาก เพราะเปนศนยรวมความเจรญในทกๆดาน จงทาใหเกดความแตกตางในเรองความเปนอยระหวางสงคมในชนบท และสงคมเมอง 1. สงคมในชนบทของสงคมไทย มลกษณะเปนสงคมปฐมภม ซงหมายถง การอยรวมกนเปนกลมขนาดเลก ทาใหมโอกาสใกลชดและตดตอกนอยางสนทสนม มความเปนกนเอง และสมาชกสามารถมาพบปะกนเองโดยตรงเปนการสมพนธสวนตว ตดตอสมพนธกนเปนเวลานาน และใชความพงพอใจของตนในการแกไขปญหามากกวาเหตผลมขอดคอ มความอบอนใจในการทางาน และขอเสยคอ มเอกภาพมากเกนไปจนอาจทาใหเกดการเสยระบบของสงคมไดเพราะเหนแกญาตพนอง หรอพวกพอง และคนไทยในชนบทสวนใหญจะเปนชาวไรชาวนา อาชพเกษตรกรรมโดยสงผลผลตใหกบชาวเมองในการอปโภคบรโภค และสามารถสงออกไปจาหนายใน ตางประเทศ ซงทาใหประเทศไทยมเงนตราจากตางประเทศมาใชในการลงทนดานอตสาหกรรมและอนๆ โดยผทอยในชนบทจะมบทบาทในการพฒนาประเทศชาตเปนอยางมาก และวถชวตของคนไทยในชนบทจะขนอยกบธรรมชาตเปนสวนใหญ เชน ปไหนฝนตกตามฤดกาล พชผลจะ งอกงาม โดยไมตองกหนยมสนมา หรอออกจากถนทอยไปหางานทาในตวเมอง และคนในชนบทชอบอยรวมกนเปนหมบานและทตงบานเรอนสวนใหญมกจะตงอยสองฝงแมนา โดยลอมรอบไปดวยไรนา สวน และในทกๆหมบานจะมวด ซงเปนศนยกลางในการทากจกรรมทางสงคมรวมกนอยเสมอ 2.สงคมเมองสวนใหญมลกษณะเปนกลมสงคมทตยภม คอ อยรวมกนเปนกลมคนทประกอบดวยผคนจานวนมาก มการปฏสมพนธและการสงสรรคของสมาชกแบบเปนครงคราว ขาดความเปนกนเอง ซงกลมของสงคมทตยภมจะประกอบไปดวยการจดระเบยบและเปาหมาย ลกษณะการตดตอสมพนธกนมจดมงหมายคอ ผลประโยชนของตนเปนสวนใหญ ไมคอยจรงจงหรอจรงใจเทาไรนก จนบางครงจะมความเสแสรง และมผลดในความสมพนธกนแบบชมชนเมองจะทาใหเกดมประสทธภาพในการทางาน สวนผลเสยจะเกดในลกษณะขาดความอบอนใจ ขาดกาลงใจ และการยอมรบกนและกนอยในเมองการประกอบอาชพจะไมใชในดานการเกษตร จะเนนหนกไปในเรองของการอตสาหกรรม การคาขาย และการใหบรการ ลกษณะการใชชวตประจาวนของชาวสงคมเมองจะไมอาศยธรรมชาตเทากบคนในชนบท เพราะวถชวตทถอวาเจรญแลวคอจะเลอกทาอะไรไดหลายอยาง ซงไมตองพงพาธรรมชาต จะขนอยกบเงนทนและเครองจกรกล โดยตองพงพาอาหารการกน ทผลตมาจากชาวชนบท

152

และกลมสงคมเมองไดสงซอเครองจกรมาจากตางประเทศ เพราะเงนทมาจากการขายผลตผลทางการเกษตรของชาวชนบททไดสงมาเมองหลวงและวตถดบทใชในการอตสาหกรรมในกลมประเภทอาหารนนมาจากการเกษตรแทบทงสน ดงนนความเจรญในเมองจงมรากฐานมาจากชาวชนบท สถาบนทสาคญของสงคมไทย จากความตองการเพอหาแนวทางในการปฏบตใหบรรลเปาหมายทตองการของสงคม เพอตองการใหสงคมสงบสข จงไดมการกาหนดบทบาทวาใครทาหนาทอะไร และมสทธและเสรภาพ เทาใด จนเปนทยอมรบและสามารถปฏบตกนไดในสงคม ดงนนสถาบนทางสงคมจะม หลกเปนนามธรรม มความคงทนถาวร มสญลกษณแสดงใหรพฤตกรรมทเปนหนาทหลกทสมาชกในสงคมตองปฏบตตาม และตองมอดมการณ ซงสถาบนทสาคญในสงคมไทยประกอบไปดวยสถาบนครอบครว สถาบนชาต สถาบนศาสนา สถาบนพระมหากษตรย สถาบนการปกครอง สถาบนการศกษา และสถาบนเศรษฐกจ สถาบนครอบครว หนาทของสถาบนครอบครวคอใหกาเนด และเลยงดบตรธดา ซงไดปฏบตและสบทอดกนมาตามหลกพทธธรรม และไดกาหนดบทบาทหนาทของบดา มารดา คออบรมสงสอนบตรธดาใหเปนคนด ละเวนการทาความชว และใหการศกษาหาคครองใหตามทสมควร และหนาทของบตรธดาตองชวยเหลอการงาน เลยงดบดามารดา ประพฤตตนใหเหมาะสมกบการเปนทายาท ดารงวงศตระกล และเมอบดามารดาสนบญไปแลวตองทาบญอทศสวนกศลไปใหทาน ลกษณะเดนของครอบครวไทยม 3 ลกษณะคอ 1. ครอบครวใหญ คอ ตองสบทอดขนบธรรมเนยมประเพณวถชวตแบบไทยเดมและเปนครอบครวขยาย อยรวมกนตงแต พอ แม ลก และญาตพนอง พ ปา นา อา ป ยา ตา ยาย และสมาชกอาวโสทสดจะทาหนาทเปนผนาครอบครว และสมาชกจานวนมากจะชวยกน ทามาหากนในพนทเกษตรกรรมทถอครองมานานตงแตบรรพบรษ 2. ครอบครวเลก หรอครอบครวเดยว ประกอบไปดวยสมาชก พอ แม ลก และเปน ครอบครวเดนในสงคมไทยชวง 40 ปทผานมา 3. ครอบครวไทยจะมคณลกษณะเฉพาะคอ จะยกยองใหฝายชายเปนใหญกวาฝายหญง มการเคารพเชอฟงกนตามลาดบอาวโส โดยมความผกพนกนทางสายโลหต เดกหรอลกจะเปน จดศนยรวมความสนใจของครอบครว และมฐานะเปนหนวยทางเศรษฐกจโดยเฉพาะอยางยง ครอบครวในชนบท

153

4. สถาบนชาต สบเชอสายมาจากบรรพบรษไทยจากหลกฐานทางประวตศาสตรของชนชาตไทย สามารถดารงความเปนเอกราช มความเจรญทางอารยธรรมถงขนสงสดมาเปนเวลานาน นบตงแตสมยทวารวด ศรวชย สโขทย อยธยา ธนบร และรตนโกสนทร ซงทาใหชาวไทยมความภมใจในความเปนชาตไทยมาก สญลกษณทปรากฏ คอ เพลงชาตไทยซงเปนจดรวมนาาใจทแสดงถงความเปนไทยมาจนถงปจจบน 5. สถาบนศาสนา ศาสนาทมผนบถอสงสด คอ ศาสนาพทธ ครสต และอสลาม โดยมพระพทธศาสนาประจาชาต และมการสอนใหใชหลกธรรมในการแกปญหาชวตประจาวน ใหสารวมกาย วาจา และใจ ทาความดละเวนความชว และชาระจตใจใหบรสทธ ปฏบตดวยสต 6.สถาบนพระมหากษตรย เปนศนยรวมจตใจของประชาชนทงชาต และเปนทเคารพเทดทนแกประชาชนทงชาต เพราะพระมหากษตรยไดทรงอทศตนเพอประโยชนสงสดใหแกปวงชนชาวไทยตลอดมา 7.สถาบนเศรษฐกจ เปนสถาบนทชวยสนองความตองการของบคคล และสงคมในดานอปโภคและบรโภค โดยมเปาหมายคอเพอความอยดกนดของประชาชน 8.สถาบนการปกครอง มหนาทสรางความสงบเรยบรอยและความเจรญใหกบประเทศชาต และธารงรกษาประเทศชาตใหตงมนไดดวยด และประเทศไทยมระบบการปกครองแบบประชาธปไตย โดยมพระมหากษตรยเปนประมข และเปนศนยรวมจตใจของคนในชาต 9.สถาบนการศกษา ตงแตสมยกรงศรอยธยาถงสมยรตนโกสนทรตอนตน มการจดการศกษาในวด โดยมพระภกษเปนผสอน และสอนเฉพาะเดกชายเทานน ตอมาในรชกาลพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว รชกาลท 5 เรมมวธสอนแบบตะวนตกมงสรางบคคลเพอทาประโยชนแกรฐ และในปจจบนตามรฐธรรมนญฉบบป 2540 มจดมงหมายในการจดการศกษาทเปลยนไป มการจดการศกษาเพอตอบสนองความตองการของทองถน และใหทองถนมสวนรวมในการวางหลกสตรการศกษา และตงอยบนพนฐานของรฐธรรมนญมาตรา 81 มเปาหมายการจดการศกษาเพอใหประชาชนมความรคคณธรรม และไดกาหนดใหบคคลมสทธเสมอกนในการรบการศกษาขนพนฐาน ไมนอยกวาสบสองป ทรฐจะตองจดใหอยางทวถง และมคณภาพโดยไมเกบคาใชจาย โดยกาหนดใหมการศกษาภาคบงคบ จานวน 9 ป กลาวคอ เปนหลกสตรแกนกลางทมโครงสรางหลกสตรยดหยน กาหนดจดหมายซงถอเปนมาตราฐานการเรยนรในภาพรวม 12 ป กาหนดสาระการเรยนร มาตราฐานการเรยนรแตละกลม มาตราฐานการเรยนรชวงชน เปนชวงชนละ 3 ป และสถานศกษาตองมการประสานสมพนธและรวมมอกบบดามารดา ผปกครอง และบคคลในชมชนใหการพฒนาคณภาพการศกษาในสถานศกษา เปนไปอยางตอเนอง