untitled-5 [dietwayanad.org]dietwayanad.org/images/pdf/darsi.pdf · title: untitled-5 author: admin...
TRANSCRIPT
Pn√m hnZym-`ymk ]cn-io-e\ tI{μw (U-b-‰v)Pn√m hnZym-`ymk ]cn-io-e\ tI{μw (U-b-‰v)Pn√m hnZym-`ymk ]cn-io-e\ tI{μw (U-b-‰v)Pn√m hnZym-`ymk ]cn-io-e\ tI{μw (U-b-‰v)Pn√m hnZym-`ymk ]cn-io-e\ tI{μw (U-b-‰v)
hb-\mSv ˛ 2007hb-\mSv ˛ 2007hb-\mSv ˛ 2007hb-\mSv ˛ 2007hb-\mSv ˛ 2007
Z¿in
Adn-hns‚ \n¿an-Xn-°mbn
]pXp-h-gn-I-fn-eqsS
Nne thdn´ k©m-c-߃
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345672
DARSIInnovative programmes for schools
Chief Editor :
George JosephPrincipal, DIET- Wayanad
Editing:
P. K. Reji
Published by:
George JosephPrincipal, DIET Wayanad
Published : February 2007
Printed at : San Georgea, S. Bathery
Lay out : Suresh, Bahuleyan, Reji
(For private circulation only)
Faculty :Planning and Management
Faculty Members :T. SasidharanC.R. Bahuleyan
Material Prepared by:T. SasidharanC.R. BahuleyanP.K. Reji
Editing :P.K. Reji
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456 3
apJ-samgn
]mTy-]-≤Xn \ho-I-c-W-sØ-Øp-S¿∂v ]T-\-Ønepw ]T-\-co-
Xn-bnepw kaq-e-amb am‰-߃ kw`-hn-®n-´p≠v. ¢m p-ap-dn-I-fpsS P\m-
[n-]-Xy-h-Xv°-c-Whpw Ip´n-I-fpsS Ah-Im-i-kw-c-£-Whpw Ip´n-I-
fpsS k¿§m-fl-I-X-bpsS temIsØ hnI-kz-c-am-°p∂p. KpW-ta-∑-
bp≈ hnZym-̀ ymkw Ip´n-I-fpsS Ah-Im-i-am-sW∂v s]mXp-k-aqlw
Xncn-®-dn-™n-́ p≠v. ]mT-]p-kvX-I-߃°p ]pd-tØ-°p≈ k©mcw,
Adn-hns‚ \n¿an-Xn°p \evIp∂ {]m[m\yw, Ip´n-I-fpsS {]IrXw
AwKo-I-cn-°¬, Ip´nsb tI{μo-I-cn-®p≈ ]T-\-coXn, _lp-ap-J-
_p≤ni‡n°p \evIp∂ ]cn-K-W\, hmb-\-bpsS A\-¥-amb km[y-
X-Isf {]tbm-P-\-s∏-Sp-ج ̨ Cßs\ \nc-h[n \ho-\-amb Bi-b-
ßsf km£m-Xv°-cn-°p∂ CS-ambn amdn-bn-cn-°p∂p \ΩpsS ]T-\-
ap-dn-Iƒ.
A°m-Z-anI Imcy-ß-fn¬ \nc-¥cw e`n-®p-sIm-≠n-cn-°p∂ ]cn-
io-e-\-ß-fnse Bi-b-߃s°m∏w Ip´n-I-fpsS B¥-cnI hnImkw
e£y-am°n \qX-\-ambn At\Iw {]h¿Ø-\-ß-fm-hn-jvI-cn®p \S-
∏n-em-°n-h-cp-∂p≠v. kvIqƒ dntkmgvkv {Kq∏p-Iƒ IqSp-X¬ k¿Km-
fl-I-amb Nn¥-I-fpsS Dd-hnS-ß-fmbn amdp∂p. ssZ\w-Zn-\-{]-h¿Ø-
\-߃s°m∏w ¢m vX-e-Ønepw kvIqƒX-e-Ønepw {it≤-b-amb \nc-
h[n \qX-\-{]-h¿Ø-\-߃ \S-∂p-h-cp-∂p≠v.
hnZym-e-b-߃°v am¿§-Z¿i-I-am-Im-hp∂ Nne \qX\
{]h¿Ø-\-ßfmWv Cu ]pkvX-I-Øns‚ D≈-S-°w. ]e L´-ß-fn-
embn Ub‰v A≤ym-]-I¿ \S-Ønb ss{S Hu´n-s‚bpw Iq´mb Nn¥-bp-
sSbpw ̂ e-amWnXv. kvIqƒX-e-Øn¬ Cu ]pkvXIw N¿®bv°v hnt[-
b-am-°p-Ibpw Ch-bn-epƒs°m-≈n® {]h¿Ø-\-߃ \S-∏n-em-°m≥
{ian-°p-Ibpw sNøp-at√m. IqSp-X¬ {]h¿Ø-\-߃ Is≠-Øp-∂-
Xn\pw \S-∏n-em-°p-∂-Xn\pw Cu sNdp-]p-kvXIw D]-I-cn-°p-sa-
∂mWv Ub-‰ns‚ {]Xo£.
Biw-k-I-tfmsS,
tPm¿÷v tPmk-̂ v
({]n≥kn-∏mƒ)
Ub‰v, hb-\mSv
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345674
D≈-S°w
Z¿i\w
]pXnb Bhn-jvI-c-W-߃
kvIqƒ ayqknbw, hmb-\-°-fcn
Iem-]-cn-io-e\w, IYm-Iymºv
Ihn-Xm-Iymºv, Adn-h-cßv
Imbn-I-]-cn-io-e\w, Im‰-temKv \n¿ΩmWw
kvIqƒ Iem-k-anXn, emwtKzPv em_v
{Intb-‰ohv Xntb-‰¿, hmb\m k¿tΔ, hmb-\°q´w
{]mtZ-inI ]mTm-hen, ^nenw-¢_v
sk¬^v ^n\m≥kv kwcw-̀ -߃, kl-hm-k-Iymºv
{]Xn-`m-im-en-Iƒ, ]T-\-Iq´w
{]mtZ-in-I-Iq-́ -߃, c‡-_m¶v Ub-d-IvSdn
a‰p {]h¿Ø-\-߃
hnZym-̀ ymk Bkq-{X-Whpw amt\-Pvsa‚pw
kvIqƒ πm≥ ˛ amXrI
hm¿jn-I-I-e-≠¿, amk-°-e-≠¿
]ucm-h-Im-i-tcJ
hnZym-eb hnI-k-\-]-≤Xn ˛ {]h¿Ø-\-L-́ -߃ : amXrI
]n≥Ip-dn∏v
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456 5
Z¿i\w
]T\w IqSp-X¬ A¿∞-]q¿Æ-am-hm≥...
Ip´n-I-fpsS ka-{K-hn-Im-k-Øn\v Icp-tØ-Im≥...
hmb-\-bpsS ]pXp-tem-I-ß-fn-te°v
k©-cn-°m≥...
Ip´n-I-fpsS _lp-ap-J-_p-≤n-i-‡n-bpsS
hnIm-k-Øn\v...
\mSns‚ Ncn-{Xhpw \m -́dnhpw \nd-bp∂ CS-ambn
hnZym-e-bsØ ]pXp-°n-∏-Wn-bm≥...
{]Xn-̀ m-im-en-Iƒ°pw
]T-\-Øn¬ ]nt∂m°w \nev°p-∂-h¿°pw
Db-c-ß-fn-te-s°-Øm≥...
imkv{X-t_m-[-Øn-te°v angn-Xp-d-°m≥...
hnZym-ebw c£n-Xm-°ƒ°pw
s]mXp-k-aq-l-Øn\pw
Adn-hns‚ tI{μ-ambn amdm≥...
hnZym-ebw ]pXn-sbmcp ss[j-WnI
temI-am-bn-am-dp-∂-Xn\v...
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345676
kvIqƒ ayqknbwayqkn-b-Øn\v Hcp {]tXyI apdn k÷-am-°p-at√m.
ayqkn-b-Øn¬ Fs¥m-s°-bmhmw?
Xmfn-tbm-e-Iƒ, inev]-߃, ]g-b-Ime hnØn-\-߃, ]g-b-Im-
e-Ir-jn-co-Xn-I-sf-°p-dn®v Xøm-dm-°nb Ipdn-∏p-Iƒ, BZn-hmkn kwkvIm-
c-hp-ambn _‘-s∏´ hkvXp-°ƒ, B`cW߃, XpSn, No\n-°p-g¬,hkv{Xw, dnt°m¿Uv sNbvXXpw FgpXn Xøm-dm-°n-b-Xp-amb Ah-cpsS
]m´p-Iƒ, anØp-Iƒ, BNm-cm-\p-jvTm-\-ß-fpsS t^mt´m-Iƒ ̨ P\\w,acWw, hnhmlw XpS-ßn-b-h-bp-ambn _‘-s∏´ (hnhn[ kap-Zm-b-ß-
fpsS) Nn{X-߃, t^mt´m-Iƒ, sImc-º-°pS, sImΩ, \mgn, ]d, sh≈n-
t°m¬ ˛ dmجI´ ˛ ]g-b-Ime Af-hp-Xq-°-ß-fpsS hni-Zo-I-c-W-
߃. hnhn[ BZn-hmkn hn`m-K-ß-fpsS Nn{X-߃ ˛ IpSn-tb-‰-Øns‚
Ncn{Xw.... Cßs\ {]mtZ-in-I-ambn e`y-am-hp∂ A]q¿Δ hkvXp-°ƒ,ImgvN-Iƒ, Adn-hp-Iƒ.. F{X henb km≤y-X-I-fm-Wp-≈Xv!
{ItaW AI-e-ß-fn¬\n∂pw tiJ-cn-°p-∂-h-bp-amImw. hf-cp∂
ayqknbw.hni-Z-amb ASn-°p-dn-∏p-Ifpw \evIp-at√m?
hmb-\-°-fcn
kvIqƒ sse{_-dn-bnse ]pkvX-I-ß-fpsS {]Z¿i-\-tØmsS
XpSßmw. ct≠m aqt∂m Znhkw \o≠p-\n-ev°pw-hn[w Ifcn Bkq-
{XWw sNøm-hp-∂-XmWv.]pkvX-I-hm-b\, ]pkvX-I-N¿®, hmb-\m-\p-̀ hw ]¶p-h-bv°¬, hmb-
\-bpsS {]m[m-\y-sØ-°p-dn®v hnZ-Kv≤-cpsS ¢m v, hmb-\m-°p-dn∏pw
Bkzm-Z-\-°p-dn∏pw Xøm-dm-°¬ ˛ hmb-\m-\-¥-c-{]-h¿Ø-\-߃ ˛
anI® hmb-\-°mcpw Fgp-Øp-Im-cp-ambn kwhmZw. hmb\m k¿tΔ ˛
k¿tΔ-bn-eqsS anI® hmb-\-°msc Is≠-ج ̨ Ip´n-I-fpsS kz¥w
cN-\-I-fpsS hmb\. hmbn® ]pkvX-I-ßsf ASn-ÿm-\-am-°n-bp≈
Zriym-hn-jvI-c-W-߃. hmbn® anI® IY-Iƒ, Ihn-X-Iƒ, a‰p ]pkvXI-
߃ F∂nh a‰p-≈-hsc ]cn-N-b-s∏-Sp-ج ˛ (F\n°p {]nb-s∏´
]pkvXIw) hmbn® ]pkvX-I-Ønse {it≤-b-amb aplq¿Øw ˛ Ah-
X-cWw ˛ anI® sse{_-dn-I-fn-te°p bm{X ˛ Ip´n-Iƒ Xøm-dm-°p∂
]pkvXIw.hmb-\-bp-ambn _‘-s∏´ \nc-h[n {]h¿Ø-\-߃ πm≥ sNbvXp
\S-∏n-em-°m-hp-∂-XmWv. ]q¿Δ hnZym¿∞n-Iƒ, c£n-Xm-°ƒ, hmb-\-im-
em-{]-h¿Ø-I¿, anI® hmb-\-°m¿, Fgp-Øp-Im¿ XpS-ßn-b-hsc ]s¶-
Sp-∏n-°m-hp-∂-XmWv.
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456 7
Iem-]-cn-io-e\w
hnhn[ Ie-I-fn¬ A`n-cp-Nnbpw XmXv]-cy-hp-ap≈ Ip´n-Iƒ°v
Db¿∂-X-e-Øn¬ ]cn-io-e\w \evIm≥ hnZym-e-b-߃ ap≥ssI-sb-
Sp-t°-≠-XmWv.imkv{Xob \rØw
imkv{Xob kwKoXw
hmtZym-]-I-c-W-߃
\mS≥I-e-Iƒ
apf-bp¬]-∂-ß-fpsS \n¿ΩmWw ˛
Ic-Iu-i-e-h-kvXp-°ƒ
tIm¬°fn
Z v̂ap v́
am¿Kw-Ifn, Xp≈¬
Nn{X-c-N\, s]bn‚nwKv
XpS-ßn-bh ]cn-K-Wn-°m-hp-∂-XmWv.CXn\v {]tXy-I-amb Hcp kan-Xnsb Npa-X-e-s∏-SpØmw.]n.Sn.F. ]n¥p-Wbpw t\tS-≠-Xp≠v.
IYm-Iymºv
IY-Iƒ hmbn-°p-∂-Xnepw IY-I-sf-gp-Xp-∂-Xnepw Xev]-c-cmb Ip´n-
Isf ]s¶-Sp-∏n-®p-sIm≠v IYm-Iymºv kwL-Sn-∏n°mw. Ab¬]-°-
kvIqfpI-fnse Ip´n-I-sfbpw ]s¶-Sp-∏n-°m-hp-∂-XmWv.Ip´n-I-sf-gp-Xnb IY-Iƒ ]cn-tim-[n®v sXc-s™-Sp∏v \S-Øm-at√m.
IY-I-fpsS Ah-X-cWw ˛ Bkzm-Z\w
IYm-Ir-Øp-°-fp-ambn kwhmZw
cN-\m-ap-lq¿Ø-߃ ]¶p-h-bv°¬
anI® IY-I-fpsS hmb\
ae-bmf sNdp-I-Y-bpsS \mƒh-gn-Iƒ
IY-bnse Ipe-]-Xn-Iƒ
IY-I-fpsS cwKm-hn-jvI-c-W-߃
Iymºv cN-\-I-fpsS {]Im-i\w
Ip´n-I-fpsS hmb\ ]cn-t]m-jn-∏n-°p-∂-Xn\pw hmb-\bv°v
Znim-t_m[w \evIp-∂-Xn\pw Iymºv t{]c-I-amIpw.c£n-Xm-°ƒ, k∂-≤-kw-L-S-\m-{]-h¿Ø-I¿, Fgp-Øp-Im¿, ]q¿Δ˛
hn-Zym¿∞n-Iƒ F∂n-hsc ]s¶-Sp-∏n-°m-hp-∂-XmWv.hni-Z-amb tamUyqƒ cq]-s∏-SWw.
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678
Ihn-Xm-Iymºv
kvIqƒ Iymº-kp-I-fn¬\n∂pw \nc-h[n Ihn-Xm-k-am-lm-c-߃ ]pd-
Øp-h-∂p-sIm-≠n-cn-°p-∂p≠v. Ah-bn¬ ]eXpw {]iw-kn-°-s∏-´n-´p-
ap≠v. \ΩpsS GXm-s≠√m hnZym-e-b-ß-fnepw sIm®p-I-hn-I-fp≠v.Ah¿°v t{]m’m-l\w \evIp-∂-Xn\v Ihn-Xm-Iym-ºp-Iƒ D]-I-cn°pw.
kz¥w cN-\-I-fpsS Ah-X-cWw.Ihn-Isf ]cn-N-b-s∏-S¬
ae-bmf Imhy-N-cn-{X-Ønse {]ap-J-cpsS IrXn-Iƒ
]cn-N-b-s∏-S¬
IrXn-I-fpsS {]Z¿i\w.Ihn-I-fp-ambn A`n-apJw
Ihn-X-I-fpsS kam-l-cWw, {]Im-i\w.Cßs\ \nc-h[n {]h¿Ø-\-ß-fmhmw.Ab¬]-°-hn-Zym-e-b-ß-fnse sIm®p Ihn-I-sf-°qSn Dƒs∏-Sp-
Øm-hp-∂-XmWv.
Adn-h-cßv
t^mIvtem¿ in¬]-ime
hmsam-gn-h-g-°-߃: ]pcm-hr-Ø-߃, \mS≥I-Y-Iƒ, sFXn-ly-
߃, IYm-Km-\-߃
A\p-jvTm-\-ßfpw BNm-c-ßfpw: P\-X-bpsS BNm-c-߃, hnizm-
k-߃, A\p-jvTm-\-߃, Pohn-X-hrØn, BtLm-j-߃
\mtSm-Sn-{]-I-S-\-I-e-Iƒ
`uXn-I-kw-kvImcw : ]m¿∏nSw, hkv{Xw, ̀ £Ww, ho´p-]-I-c-W-߃,Irjn, Im¿jn-tIm-]-I-c-W-߃
t^mIvtem-dns‚ taJ-e-Iƒ AXn-hn-]p-e-amWv. Iq´m-bvasb H∂m°n
\n¿Øp∂ Cu kwkvIm-c-]m-T-߃ a\- ns\ hnI-kz-c-am°pw.hnZKv-≤-cpsS ¢m p-Iƒ, {]Z¿i-\-߃, Ah-X-c-W-߃, ]cn-io-
e\w Cßs\ \nc-h[n {]h¿Ø-\-ß-fmImw ˛ kl-hm-k-Iym-ºns‚
amXr-I-bn¬ kwL-Sn-∏n-°m-hp-∂-XmWv. hni-Z-amb πm\nwKpw kmaq-ly-
]-¶m-fn-Øhpw KpW-ta∑ h¿≤n-∏n°pw.
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456 9
Imbn-I-]-cn-io-e\w
\ne-hn-ep≈ ]mTy-]-≤Xn Ip´n-I-fpsS _lp-apJ _p≤n-i‡n
(Multiple Intelligence) ]cn-K-Wn-®p-sIm-≠p-≈-XmWv. Ch-bn¬ imco-
cnI Ne-\-]-c-amb _p≤nbpw (Bodily - Kinesthetic Intelligence)Dƒs∏-Sp-∂p≠v. hnhn-[-Xcw Ifn-Iƒ, ImbnI {]m[m-\y-ap≈
{]h¿Ø-\-߃, Ne-\-km-[y-X-bp≈ hnhn-[-Xcw {]h¿Ø-\-߃
F∂nh Cu _p≤n-hn-Im-k-Øn-\p-]-I-cn°pw. \ΩpsS an° hnZym-
e-b-ß-fnepw Imbn-Im-≤ym-]-I-cn√. ImbnI-hn-Zym-`ymk ]cn-io-e\w
e`n-®n-´p≈ Cu cwKsØ hnZ-Kv≤sc D]-tbm-Kn-®p-sIm≠v Ip´n-
Iƒ°v ImbnI ]cn-io-e\w \evIm≥ Ignbpw. ]e kvIqfp-Iƒ
tN¿∂v Hcp PET-sb \nb-an-°mw.
kvt]m¿Svkv, sKbnwkv F∂n-h-bn¬ Xev]-c-cmb Ip´n-Iƒ°p
am{X-am-bp≈ ]cn-io-e\w.Ch-bn¬ {]mtbm-Kn-I-am-°m≥ Ign-bp-∂-tX-sX∂v SRG, SSG,
PTA tbmK-ß-fn¬ N¿® sNbvXv Xocp-am-\n-°m-hp-∂-XmWv. CXn\v
IrXy-amb Hcp ]≤Xn Xøm-dm-°p-Ibpw ^≠v kzcq-]n-°p-Ibpw
thWw.Im‰-temKv \n¿amWw
F√m hnZym-e-b-ß-fnepw ]pkvX-I-ti-J-c-ap≠v. ]pkvX-I-
߃ C\w Xncn®v Nn´-s∏-Sp-Øntbm? IY, IhnX, teJ\w
F∂n-ß-s\-bmtWm h¿Ko-I-cWw \S-Øn-bXv? Ip´n-Iƒ°pw
A≤ym-]-I¿°pw Bh-iy-amb ]pkvX-I-ß-fpt≠m? d -̂d≥kv
]pkvX-I-ßtfm? ]pkvX-I-hn-X-cWw Imcy-£-a-amtWm?]pkvX-I-hm-b-\bv°v am{X-ambn Hcp hmb-\°-fcn km[y-
amtWm?c£n-Xm-°fpw A≤ym-]-Icpw Ip´n-Ifpw kvIqƒ sse{_-
dn-bnse apgp-h≥ ]pkvX-I-ßfpw hmbn-°s´.hmb-\-bv°p-tijw Hcp Ipdn∏v Xøm-dm°n Ah
tN¿Øp-h-®m¬ \s√mcp Im‰-tem-Km-Ip-at√m
]pkvX-I-ßsf h¿§o-I-cn-°p-∂-Xn\pw CXv klm-b-I-
amIpw.]pkvX-I-߃ sXc-s™-Sp-°p-∂-Xn\pw hnX-c-W-Øn\pw
CXv IqSp-X¬ {]tbm-P-\-s∏Spw.
Refer: bq\n-sk^pw Ub‰v A≤ym-]-Icpw Xø-dm-°nb
Zni ˛ A catalogue for school libraries
]pkvX-I-Øns‚ t]cv
{KŸ-I¿Ømhv
{]km-[-I¿
GXp ¢m n¬
FXp hnj-b-Øn\v
A\p-tbmPyw?
D≈-S-°-sØ-°p-dn®v
sNdn-sbmcp Ipdn∏v.
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345671234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456710
emwtKzPv em_v
Ip´n-Iƒ°p-]-bp-‡-amb hnhn[ `mj-I-fnse
kmln-Xy-Ir-Xn-Iƒ
tP¿W-ep-Iƒ
hnhn-[-Xcw \nL-≠p-Iƒ ˛ Xntkm-dkv
HmUntbm kwhn-[m\w ˛ Ihn-X-Iƒ, IY-Iƒ F∂n-h-bpsS
HmUntbm Imk-‰p-Iƒ
Un.hn.Un., kn.UnIƒ
Ip´n-I-fpsS cN-\-Iƒ
`mj-bp-ambn _‘-s∏´ {ihW, Zriy A\p-`-h-ß-fpsS thZn
`mjm-hy-h-lm-c-cq-]-ß-fpsS Zriym-\p-`-h-thZn
c≠mw ̀ mj-I-fmbn ]cn-K-Wn-°-s∏-Sp∂ A\y-̀ m-j-Iƒ°p {]m[m\yw
sImSp-°p-∂Xv DNn-X-am-bn-cn°pw.Hcp {]tXyI apdn CXn-\mbn k÷o-I-cn-°m-hp-∂-XmWv.
kvIqƒ Iem-k-anXn
A≤ym-]-I¿, c£n-Xm-°ƒ, {]mtZ-inI Iem-Im-c-∑m¿,hnZym¿∞n-Iƒ, ]q¿ΔhnZym¿∞n-Iƒ F∂nhsc Dƒs∏-SpØn
kvIqƒ tI{μ-am°n Iem-k-anXn cq]o-I-cn-°¬. Cu kanXn,
\mSIw, Km\-taf XpS-ßnb Iem-]-cn-]m-Sn-Iƒ Ah-X-cn-∏n-°p-∂-
Xn-\m-h-iy-amb {]h¿Ø-\-߃ \S-ØWw ˛ kvIqƒ hm¿jn-I-
tØm-S-\p-_-‘n®pw kvIqfn\v [\-ti-J-c-W-am-h-iy-am-bn-h-cp∂
kμ¿ -̀ß-fnepw Ch Ah-X-cn-∏n-°m-hp-∂-XmWv. a‰p Iem-cq-]-ß-
sf-°p-dn®pw Btem-Nn°mw.
kvIqƒX-e-Øn¬ Imen-I-{]-k-‡n-bp≈ hnj-b-߃ N¿®
sNøp-∂-Xn\pw Adnhp ]¶p-h-bv°p-∂-Xn-\p-ap≈ Hcp thZn F∂
\ne-bnepw Cu kanXn {]k-‡-amWv.
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456 11
{Intb-‰ohv Xotb-‰¿
\mS-I-in-ev]-ime
`mjm-]-T-\-Øn¬ {Intb-‰ohv Xntb-‰-dns‚ km≤y-X-Iƒ A\-¥-
amWv. A`n-\-b-Øn-s‚bpw cwKm-h-X-c-W-Øn-s‚bpw km[y-X-Isf
{]tbm-P-\-s∏-Sp-Øp-hm-\p≈ aps∂m-cp-°-sa∂ \ne-bn¬ in¬]-ime
{]tbm-P-\-{]-Z-amWv. Ign-bp-sa-¶n¬ hnZ-Kv≤-sc-°qSn Dƒs∏-Sp-Øm-
hp-∂-XmWv.Xmfm-fl-I-amb Nph-Sp-h-bv]p-Iƒ
hmbvØm-cn-Iƒ°-\p-k-cn®v Nen-°¬, Xmfw A`y-kn-°¬
aqIm-`n-\bw
kwKo-X-inev]w, Smtªm, tdmƒtπ
D]-I-c-W-kw-KoXw D]-tbm-Kn-®p≈ [ym\w.]©m-cn-taf (Imk‰v)Øn\-\p-k-cn-®p≈ Xmfw ]nSn-°¬
Ihn-X-I-fpsS cwKm-hn-jvI-cWw
]n∂-Wn-bn¬\n∂v IY ]d-bp-∂-Xn-\-\p-k-cn®v IYm-]m-{X-
߃ thZn-bn¬ aqI-ambn A`n-\-bn-°¬.Xow sImSpØv {Kq∏-Sn-ÿm-\-Øn¬ \mS-I-cq-]o-I-cWw, Ah-
X-cWw.
kv{In]v‰v Xøm-dm-°¬, Ah-X-cWw.
Cw•ojv, lnμn XpS-ßnb c≠mw `mj-I-fnepw {Intb-‰ohv Xntb-‰¿
{]tbm-P-\-s∏Spw. ¢m v dqw Xntb-‰-dn-te-s°-Øp∂ aps∂m-cp-°-am-bn-
cn°pw CØcw inev]-ime.
hmb-\m-k¿tΔ ˛ hmb-\-°q´w
Ip´n-Iƒs°mcp t{]mPIvSv F∂ \ne-bn¬ kvIqƒ ]cn-k-c-Øp≈
hmb-\-°msc Is≠-Øp-∂-Xn\v k¿tΔ \S-Øm-hp-∂-XmWv. k¿tΔ
\S-Øp-∂-Xn-\p≈ t^m¿am‰v cq]-s∏-SWw. k¿tΔ \S-Øp-∂-Xn-\p≈
{]tZiw ap≥Iq´n \n›-bn-°Ww. ]{X-am-kn-Iƒ hcp-Øp∂ hoSp-Iƒ
]pkvX-I-ti-J-c-ap≈ hoSp-Iƒ
ho´nse hmb-\-°m¿, F{X-t]¿
Ign™ Hcp h¿j-Øn-\nsS hmbn® ]pkvX-I-ß-fpsS FÆw
XpS-ßn-bh k¿tΔ-bn¬ Dƒs∏-Sp-Øm-hp-∂-XmWv.k¿tΔ-bn-eqsS Is≠-Øp∂ anI® hmb-\-°mcpw A≤ym-]-Icpw
Ip´n-I-fp-a-S-ßp∂ hmb-\-°q´w kvIqƒX-e-Øn¬ cq]o-I-cn°mw. hmb-
\m-°q-́ -Øn¬ \nc-h[n hmb-\m-{]-h¿Ø-\-ßfpw hmb-\m-\-¥c km≤y-
X-Ifpw Is≠Øn \S-∏n-em-°m-hp-∂-XmWv. kvIqfn¬ hmb-\-bpsS DZm-
Ø-amb A¥-co£w \ne-\n¿Øp-∂-Xn\v hmb-\-°q´w {]tbm-P-\-
s∏Spw.
T
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345671234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456712
{]mtZ-inI ]mTm-hen
]mT-]p-kvX-I-ßsf am{Xw B{i-bn-°p∂ ]T-\-co-Xn-b√ \ne-hn-ep-
≈Xv. hnhn[ hnj-b-ß-fp-ambn _‘-s∏´v {]mtZ-in-I-amb \nc-h[n Adn-
hp-Iƒ Ip´n-Iƒ kzmwio-I-cn-t°-≠-Xp≠v.{]mtZ-in-I-N-cn{Xw
hmsam-gn-bn-eqsS ]I¿∂p-In-´p∂ Adn-hp-Iƒ
\m´-dn-hp-Iƒ, \m´p-sshZyw
]g-b-Im-e-Ir-jn-co-Xn-Iƒ, Af-hp-Xq-°-߃
Ncn-{X-kvam-c-I-ß-sf-°p-dn-®p≈ Adnhv.]pg-b-dn-hp-Iƒ
Ip´n-I-fpsS t{]mP-IvSp-I-fnse Is≠-Ø-ep-Iƒ
\qX-\-im-kv{Xob Is≠-Ø-ep-Iƒ
A[n-I-hm-b-\-bv°p-]-I-cn-°p∂ kma-{Kn-Iƒ
Fkv.B¿.Pn. N¿®-I-fn¬ CØcw \nc-h[n Bi-b-߃ Db¿∂p-
hcpw. AXn-\-\p-k-cn®v {]mtZ-in-I-ambn ]mT-߃ cq]o-I-cn-°p-Ibpw
{]kn-≤o-I-cn-°p-I-bp-amhmw.^nenw ¢_v
Itºm-f-kn-\n-a-I-fpsS \n m-chpw A¿∞-c-ln-X-hp-amb ImgvN-Iƒ
am{X-amWv Ip´n-Iƒ°p e`n-°p-∂Xv. Ch-bn¬\n∂pw hyXy-kvX-ambn ae-
bm-f-Ønepw temI-kn-\n-a-bn¬Ø-s∂bpw DZm-Ø-ß-fmb cN-\-I-fp≠v.ImgvN-bpsS sshhn-[y]q¿Æ-amb A\p-`-h-߃, Pohn-X-tØmSpw Ncn-
{X-tØmSpw kXy-k-‘-am-hp∂ temtIm-Øc Ne-®n-{X-߃, tUmIyp-sa‚-
dn-Iƒ... kn\nam Xntb-‰-dp-Iƒ Dt]-£n-°p∂ CØcw al-Ømb kn\n-a-
Iƒ Ip´n-Iƒ ImtW-≠-Xp≠v. AXn-s\mcp thZn F∂ \ne-bn¬ ^nenw
¢_v cq]o-I-cn -°m-hp-∂-XmWv. CØcw kn\n-a -I-fpsS kn.Un.,Un.hn.Un.Iƒ e`y-amWv.
Xnc-°-Ym-c-N\
tUmIyp-sa‚dn ^nenw \n¿ΩmWw ˛ Ch-sbms° A\p-_-‘-ambn
Gs‰-Sp-°m-hp-∂-XmWv.
sk¬^v ^n\m≥kv kwcw-̀ -߃
kvIqfp-I-fn¬ Ct∏mƒØs∂ 'k©-bnI' t]mep≈ kºm-Zy-]-≤-Xn-
Iƒ \ne-hn-ep≠v. Ch-bvs°m∏w Ip´n-I-fpsS kºmZyw tiJ-cn®v sk¬ v̂
^n\m≥kv kwL-߃ cq]o-I-cn-°m-\m-hptam? \n¿≤-\-cmb Ip´n-Iƒ°p-
IqSn {]tbm-P-\-s∏-Spw-hn-[-ap≈ Hcp LS\ CXn-\p-≠m-hWw. hkv{Xw,]T-t\m-]-I-c-W-߃, ]T-\-bm-{X-Iƒ Ch-bvs°-√m-ap-]-I-cn-°p∂ ̂ ≠v
CXn-eqsS Is≠-Øm≥ Ign-bp-at√m.
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456 13
kl-hm-k-Iymºv
Hmtcm hoSpw hyXy-kvX-amb kmwkvIm-cnI CS-ß-fmWv. s]mXp-hmbn ]eXpw {]I-S-am-sW-
¶n¬t]mepw. Ip´n-Iƒ ct≠m aqt∂m Znhkw Hcp-an®p Ign-bp-tºmƒ hen-sbmcp kmwkvIm-cnI hn\n-
{]Xn-̀ m-im-en-Iƒ
Ie, imkv{Xw, kwKoXw, At\z-j-W-_p≤n, hmb\... Cßs\
hyXy-kvX-ta-J-e-I-fn¬ kz¥w coXn-bn¬ apt∂-dp∂ [mcmfw Ip´n-
Iƒ \ΩpsS ¢m p-ap-dn-I-fn-ep≠v. {]Xn-̀ m-im-en-I-fmb Ch¿°v AX-
Xp-cw-K-ß-fn¬ apt∂-dp-∂-Xn\v Ah-k-c-sam-cp-°m≥ apXn¿∂-h¿°p
km[n°pw. hgn-Xp-d∂p In´n-bm¬ \sΩ A¤p-X-s∏-Sp-Øpw-hn[w
apt∂-dp-∂-Xn\v Ah¿°p Ign-bp-Ibpw sNøpw. kz¥w hgn-Iƒ
Is≠-Øm≥ Ah-k-c-sam-cp-°-W-sa∂p am{Xw. hnZKv≤ ]cn-io-e-\-
߃, ¢m p-Iƒ, IqSn-t®-c-ep-Iƒ, {]I-Sn-∏n-°m-\p≈ Ah-k-c-߃,A`n-cp-Nn-°-\p-kr-X-ambn hyXykvX A\p-̀ -h-a-fi-e-ß-fn-eqsS apt∂-
dm-\-h-kcw ˛ Chsc Is≠Øn A\p-tbm-Py-amb CØcw A\p-`-h-
߃ \evIp-I-bmWv th≠Xv.
a-bw-Xs∂ \S°pw. AtXm-sSm∏w
Adnhpw A\p-̀ -h-ßfpw ]¶n-Sm-s\mcp
thZn-bp-sam-cpßpw. ]Tn-∏n-°-ep-I-f√,sshhn-[y-am¿∂ A\p-`-h-ß-fpsS
kzmwio-I-c-W-amWv \S-°pI. Nn{Xw
hc®pw ]m´p-]m-Snbpw Ihn-X-I-sf-gp-
Xnbpw \m -́dn-hp-Iƒ tXSnbpw apXn¿∂-
h-cp-ambn kwhm-Z-ß-fn-te¿s∏´pw..
A\u-tZym-Kn-I-sa-¶nepw i‡-amb ]T-\m-\p-`-h-ß-fn-eqsS Nne Znh-k-߃. kl-hm-k-Iym-ºns‚
D≈-S-°-sa-¥m-bn-cn-°Ww? AXv Xocp-am-\n-°m≥ Ip´n-Iƒ°p-IqSn Ah-kcw \evIp-at√m.
]T-\-°q´w
Hmtcm ¢mkn-sebpw Ip´n-Isf \n›nX FÆw ]T-\-°q-́ -ß-fmbn
Xncn-°pI ˛ kl-]-T-\-Øn\pw kwL-]-T-\-Øn\pw Hgn-hp-th-f-Iƒ
{]tbm-P-\-s∏-Sp-ØpI. c£n-Xm-°ƒ, A`y-kvX-hn-Zy¿ XpS-ßn-b-h-
cpsS tkh-\hpw e`y-am°mw.
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345671234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456714
{]mtZ-in-I-°q-́ -߃
kvIqfns‚ Np‰p-h-´-Øp≈ {]tZ-i-ß-fn¬ c£n-Xm-°sf hnfn-®p-
tN¿°pI. AXXp {]tZ-i-ß-fn¬ amk-Øn-sem-cn-°-se-¶nepw c£n-
Xm-°ƒ Hcp-an-®p-tN-cs´. Ip´n-I-fpsS hnZym-`ym-k-Im-cy-߃ N¿®
sNø¬, t_m[-h-Xv°-c-W-¢m- p-Iƒ, hnZym¿∞n-I-fpsS IqSn-t®-c¬
XpSßn hyXy-kvX-ß-fmb {]h¿Ø-\-ß-fpsS Hcp thZn-bmbn {]mtZ-
inI Iq´-ßsf am‰n-sb-Sp-°m≥ Ignbpw.
BZn-hm-kn-°p-´n-Iƒ°v {]mtZ-inI ]mT-߃
ae-bmfw BZn-hm-kn-°p-´n-I-fpsS `mj-b-s√∂v \ap-°-dn-bmw. Hmtcm BZn-hm-
kn-hn-̀ m-K-Øn\pw Ah-cpsS kz¥-amb ̀ mj-bp-≠v. Cu ̀ mj-bmWv Ah-cpsS Bi-
b-hn-\n-a-b-Øn-\p≈ i‡-amb D]m-[n. BZy-ambn kvIqfn-se-Øp∂ BZn-hm-kn-
°p-´n°v ae-bmfw XnI®pw A\y-am-Wv. Cu `mj-bmWv hnZym-e-b-ß-fnse t_m[-
\-am-[y-aw. amXr-`mj ]T-\-am-[y-a-am-I-W-sa∂v \msa-√m-hcpw B{K-ln-°p-∂p.
F¶n¬ BZn-hm-kn-°p-́ n-Iƒ°pw AXn-\p≈ Ah-kcw \¬I-W-a-t√m. C°mcyw
hfsc Kuc-h-]q¿Δw N¿® sNtø-≠-Xp-≠v. Xmsg-∏-d-bp∂ LS-I-߃ ]cn-K-Wn-
®p-sIm-≠p-thWw C°mcyw N¿® sNøm≥.
BZn-hm-kn-Iƒ°v en]n-bn-√.
A[ym-]-I¿°v BZn-hmkn`mj Adn-bn-√.
{]mY-anI ¢mkp-I-fn-se-Øp∂ Ip´n-Iƒ°v ae-bm-f-Øn¬ Bi-b-hn-
\n-abw km[y-amtWm?
]mT-]p-kvX-I-ß-ƒ ss{S_¬ Pohn-X-km-l-N-cy-ß-fp-ambn _‘-ap-≈-
XmtWm?
BZn-hm-kn-I-fpsS Ncn-{Xw, kwkvIm-cw, \m´-dn-hp-Iƒ, `mj Ch ]cn-
K-Wn-°-s∏-tS-≠-Xnt√?
BZn-hm-kn-°p-́ n-I-fpsS sImgn-™p-t]m-°pw, ̀ mjm-{]-iv\hpw XΩn¬
_‘-apt≠m?
c‡-_m¶v Ub-d-IvSdn
kvIqƒ tI{μ-am°n c‡-_m¶v \n¿Wb Iymºp-
Iƒ kwL-Sn -∏n -°pI. c£n-Xm-°-f-S -°-ap≈
kvIqƒ Np‰p-h-´-Øp-≈-hsc ap≥Iq´n Adn-bn-°p-
Ibpw c‡-{Kq∏v Is≠Øn Hcp Ub-d-IvSdn cq]o-
I-cn-°p-Ibpw sNømw. Ah-iy-L-´-ß-fn¬ s]mXp-
P-\-߃°v Cu Ub-d-IvSdn {]tbm-P-\-s∏-Sp-Øm-
\p≈ Ah-kcw \evIWw.
123456789012345678901234567890123456789012345678901234567890123456789012345678901234567890123456789012345678901234567890123456789012345678901234567890123456789012345678901234567890123456789012345678901234567890123456789012345678901234567890123456789012345678901234567890123456789012345678901234567890123456789012345678901234567890123456789012345678901234567890123456789012345678901234567890123456789012345678901234567890123456789012345678901234567890123456789012345678901234567890123456789012345678901234567890123456789012345678901234567890123456789012345678901234567890123456789012345678901234567890123456789012345678901234567890123456789012345678901234567890123456789012345678901234567890123456789012345678901234567890123456789012345678901234567890123456789012345678901234567890123456789012345678901234567890123456789012345678901234567890123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456 15
Ch¿°p {]tXy-I-ambn BZn-hm-kn-̀ m-j-bn¬ ]mT-]p-kvX-I-߃ Bh-
iy-amtWm?
Bh-iy-am-sW-¶n¬ GsXms° ¢m p-I-fn-emWv th≠n-h-cnI?
H∂v, c≠v ¢mkp-Iƒ am{Xw ]cn-K-Wn-®m¬ aXntbm?
BcmWv Xøm-dm-°p-I.
hnZ-Kv≤-cpambn C°m-cy-߃ hni-Z-ambn N¿® sNtø-≠-Xnt√?
hfsc k¶o¿Æ-amb {]iv\-am-Wn-Xv. temI-sØm-cn-SØpw Cu {]iv\w ̂ e-{]-
Z-ambn ]cn-l-cn-®-Xm-b-dn-hn-√. Hcp ss{S Hu´v F∂ \ne-bn¬ A[ym-]-I¿°v C°m-
cy-Øn¬ GsX-¶nepw \n¿t±-i-߃ ]d-bm-\m-Iptam? kz¥-amb At\z-jWw \S-
Øm-\m-Iptam? {Inbm-K-th-j-W-sa-∂-co-Xn-bn-se-¶n-epw.
BZn-hm-kn-̀ m-j-bn-ep≈ ]m´p-Iƒ, IY-Iƒ, ]gs©m√p-Iƒ, IS-¶-Y-Iƒ, Ip´n-
∏m-´p-Iƒ Ch {]tbm-P-\-s∏-Sp-Øm-\m-Iptam? H∂v, c≠v ¢m p-I-fn-se-¶nepw
CØcw At\z-jWw km[y-amtWm? ae-bmfw en]n {]tbm-P-\-s∏-Sp-Øm-a-t√m.
Ch ]mT-ß-fmbn cq]-s∏-Sp-Ømw. ae-bmf ]mTm-hen ]mtS Dt]-£n-t°-≠-Xpt≠m?
{]mtZ-in-I-]m-T-߃ cq]-s∏-Sp-Øp-∂-Xn\v Nne-am-Xr-I-Iƒ NphsS tN¿°p-∂p.
BZn-hm-kn-∏m-´p-Iƒ, Ip´n-∏m-´p-Iƒ, Ifn-Iƒ, IS-¶-Y-Iƒ ˛ Ip´n-Iƒ
]mSp∂p ˛ A[ym-]nI Nm¿´n-se-gp-Xp-∂p.
]Z-kq-cy≥ : hoSv, ImSv \mSv, ac-߃, sNSn-Iƒ, ]£n-Iƒ, arK߃, ho´p-]-I-
c-W-߃, `£y-h-kvXp-°ƒ XpS-ßnb Xoap-Iƒ Is≠Øn Ah-bp-ambn _‘-
s∏´ ]Z-߃ Ip´n-I-sf-s°m≠v ]d-bn-∏n-°pI ˛ Ah-cpsS `mj-bn¬ ˛ AXv
A∏-t∏mƒ ae-bmfw en]n D]-tbm-Kn®v Nm¿ v́t]-∏-dn¬ Fgp-Xp-I. hmb-\°pw Fgp-
Øn\pw Cu ]Z-߃ D]-tbm-Kn-°m≥ Ign-bp-a-t√m.
]mT-߃ : Cu hm°p-Iƒ {]tbm-P-\-s∏-SpØn {]mtZ-inI ]mT-\n¿Ωm-Ww.
c£n-Xm-°ƒ, apXn¿∂ ¢m p-I-fn¬ ]Tn-°p∂ BZn-hm-kn-°p-´n-Iƒ ˛
Db¿∂ hnZym-̀ ymkw t\Snb BZn-hm-kn-Iƒ XpS-ßn-b-hsc ]s¶-Sp-∏n-®p≈ in¬∏-
ime ˛ {]mtZ-in-I-]m-T-߃ cq]o-I-cn-°¬ ˛ ¢mkp-ap-dn-bn¬ {]tbm-P-\-s∏-Sp-
ج.
ae-bmf ]mT-]p-kvX-I-߃ ̂ e-{]-Z-ambn hn\n-abw sNøm-\p-X-Ipw-hn-[-ap≈
"ss{S_¬ emwtKzPv en¶v sa‰o-cn-b¬' Xøm-dm-°¬.
{Kma-]-©m-bØv Xe-Øn¬ A[ym-]-I¿ IqSn-t®¿∂v ss{S Hu´v cq]-tcJ
Xøm-dm-°¬ ̨ {]tbm-Kw.
apI-fn¬ ]d-™-h-sbm∂pw Ah-km-\-hm-°-√. Hmtcm A[ym-]n-Ibpw C°m-
cy-Øn-¬ Xt‚-Xmb At\z-jWw \S-Ø-Ww. kz¥w hgn-Iƒ Is≠Øn ¢mkp-ap-
dn-bn¬ {]tbm-Kn-°Ww ˛ hnZ-Kv≤¿, kl-{]-h¿Ø-I¿ XpS-ßn-b-h-cp-ambn N¿®-
Iƒ \S-°-Ww. ss{S Hu´ns‚ ^e-ß-ƒ tcJ-s∏-Sp-Ø-Ww. Fkv.-B¿.-Pn.-bn¬
C°mcyw N¿®m-hn-j-b-am-I-Ww. hm¿jn-I-]-≤-Xn-bn-epƒs∏-SpØn {]h¿Ø-\-߃
\S-∏n-em-°-Ww.
ChnsS ]cm-a¿in-°-s∏´ {]h¿Ø-\-߃s°m∏w \nc-h[n {]h¿Ø-\-߃
Is≠-Øm-\m-Ipw.
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345671234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456716
]pXp-h-gn-I-fn-eq-sS...
kmº-ØnI ]nt∂m-°m-h-ÿ-bp≈ Ip´n-Isf ZsØ-Sp-°¬
\n¿≤-\-hn-Zym¿∞n-Iƒ°p≈ klm-b-\n[n
hmb-\-°p-dn-∏p-Iƒ°p kΩm\w
Zn\m-tLm-j-߃
{Inb Kth-jWw
\mS≥I-em-taf
\m´p-sshZyw ˛ in¬∏-ime
Ip´n-Iƒ°pw c£n-Xm-°ƒ°pw Iu¨kn-enwKv
t_m[-h-Xv°-c-W-¢m- p-Iƒ ˛ skan-\m-dp-Iƒ
hnZym-`ym-k-{]-Z¿i\w ˛ Ip´n-I-fpsS cN-\-Iƒ
A≤ym-]-I¿, c£n-Xm-°ƒ, ]T-\-bm{X
Pq\n-b¿ sdUvt{Imkv / kvIu´vkv B‚v ssKUvkv
]®-°-dn-tØm´w ˛ ^m¿tagvkv ¢_v
te¨ B‚v G¨
DØ-c-s∏´n ˛ ]{X-hm¿Ø-Isf ASn-ÿm-\-am-°n-bp≈ tNmZy-߃
c£n-Xm-°ƒ°p≈ hnhn[ a’-c-߃
hmb-\m-{]-h¿Ø-\-߃ (Ref: bm{X ˛ Ub‰v {]kn-≤o-I-cWw)
Nn{X-c-N-\m-Iymºv
tUmIyp-sa‚dn ^nenw \n¿Ωm-Ww.
πmÃnIv \ntcm-[\w.
Imen-I-hn-j-b-߃ ˛ N¿®
hm\-\n-co-£Ww ˛ ¢mkv
Ncn-{X-{]m-[m-\y-ap≈ ÿe-ß-fn-te°p bm{X ˛ bm{Xm-hn-h-cWw Xøm-dm-°¬
alZv hmIy-ß-sf-gp-Xnb Nm¿´p-Iƒ
^nenw-Iym-a-d, hoUn-tbm-Iym-a-d, D®-̀ m-jn-Wn, Sn.-hn. F∂nh {]h¿Øn-∏n-°m-\p≈ ]cn-io-e-\w.
Ip´n-I-fpsS Krl-k-μ¿i-\w.
{KmaoW hmb-\-im-e-I-fp-ambn _‘-s∏´ {]h¿Ø-\-߃
HmWw, dwkm≥, _{Io-Zv, {InkvXp-akv ˛ IqSn-t®-c-ep-Iƒ
]q¿Δ-hn-Zym¿∞n-I-fn¬ {it≤-b-cm-b-hsc kvIqfn-te°p £Wn-°¬, A`n-ap-Jw.
I¿j-I¿, I¿j-I-sØm-gn-em-fn-Iƒ ˛ A`n-apJw
¢mkv ]n.-Sn.-F. ˛ aqey-\n¿Æ-b-Øns‚ t{KUv hnh-c-߃ {]Z¿in-∏n-°¬.
Imthym-’hw ˛ \mS≥]m-´p-ap-X¬ B[p-\nI Ihn-Iƒhsc ˛ ae-bmf IhnXm
Ncn{Xw hnhn[ Ihn-X-I-fn-eqsS Ah-X-cn-∏n-°¬.
Hmtcm ¢mkn-sebpw Ip´n-I-fpsS _tbm-Um‰m _p°v Xøm-dm-°¬ ˛ s{]mtam-j-
s\m∏w Cu _p°v ASpØ ¢mkvSo-®¿°v ssIam-d¬.
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456 17
hnZym-̀ ymk Bkq-{X-Whpw amt\-Pvsa‚pw
Bkq-{X-W-Øns‚ e£yw :
^e-{]-Z-amb hnZym-ebw ̨ hnZym-`ymkw
KpW-ta-∑-bp≈ hnZym-`ymkw Ip´n-I-fpsS Ah-Imiw
Bkq-{X-W-Øns‚ coXn :Cu e£yw ssIh-cn-°m≥ GsXms° LS-I-߃ kPo-h-
am-IWw, Fs¥√mw {]h¿Ø-\-߃ \S-°Ww, Ah Is≠Øn {Iao-
I-cn®p \S-∏n-em-°¬
GsXms° taJ-e-bnse {]h¿Ø-\-߃ :
A°m-Z-anIw
`uXn-I-km-l-Ncyw
kmaqly ]¶m-fnØw
amt\-Pvsa‚v
F¥mWv amt\-Pvsa‚ v ?
kvIqƒ dnt°m¿Up-I-fpsS kq£n∏v, {][m-\m-[ym-]-Is‚ ¢mkv
tamWn-´-dnwKv, hnhn[ kan-Xn-Iƒ hnfn®p tN¿°¬ XpS-ßn-bh amt\-
Pvsa‚p-ambn _‘-s∏-´-XmWv. ssIh-i-ap≈ hn`-h-ßsf Bh-iy-
Øn\p {]tbm-P-\-s∏-SpØn e£yw t\Sp-∂-Xn\pw hnPbw ssIh-cn-
°p-∂-Xn-\p-ap≈ Ign-hmWv amt\-Pvsa‚n-eqsS {]I-S-am-tI-≠Xv.
hn`-h-߃ :
* a\pjy hn`hw ̨ Human Resource
* [\-hn-`hw ̨ Money* hkvXp-hn-`hw ̨ Material
* ka-b-hn-`hw ˛ Time
* hnh-c-hn-`hw ˛ Information
amt\-Pvsa‚v tijn-Iƒ :* e£y-t_m[w
* hn`-h-hn-\n-tbm-K-Øn¬ anXXzw
* {]h¿Øn-hn-`-P-\-tijn
* A`n-t{]-cW \¬I¬
* tamWn-‰-dnwKv
* hne-bn-cp-ج
`mKw ˛ 2
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345671234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456718
SCHOOL DEVELOPMENT PLANkvIqƒ hnI-k\ ]≤Xn
L´w ˛ 1
hnZym-eb hnI-k-\-k-anXn cq]o-I-cWw
A[ym-]-I¿, c£n-Xm-°ƒ, P\-{]-Xn-\n-[n-Iƒ Fkv.-F-kv.-Pn. AwK-
߃ F∂n-h-cpsS tbmK-Øn¬ hnI-k-\-k-anXn cq]o-I-cn-°-Ww.
hn-Zym-eb hnI-k-\-k-anXn AwK߃
hnZym-ebw Dƒs°m-≈p∂ hm¿Unse saº¿
]n.-Sn.-F. FIvkn-Iyq-´ohv AwK-߃
Fkv.-F-kv.-Pn. sXc-s™-SpØ AwK-߃
Fkv.-B¿.-Pn. I¨ho-\¿
]n.-Sn.-F. {]Xn-\n-[n-Iƒ
sF.-C.-Un.-kn. dntkmgvkv So®¿
{]tXyI ]cn-K-W\ A¿ln-°p∂ Ip´n-I-fpsS c£n-Xm-°ƒ
amt\-Pvsa‚v {]Xn-\n-[n-Iƒ (ss{]-h‰v hnZym-e-b-ß-fn¬)
aq∂n-sem-∂v h\n-Xm-{]m-Xn-\n[yw
Fkv.-kn, Fkv.‰n hn`m-K-Øns‚ {]mXn-\n[yw
aps∂m-cp°w :
]≤Xn Xøm-dm-°p∂Xn\v apt∂m-Sn-bmbn {][m-\m-[ym-]-Is‚ t\Xr-
Xz-Øn¬ Fkv.B¿.Pn. tN¿∂v kvIqfns‚ \ne-hn-ep≈ ÿnXn hne-
bn-cp-ØWw. ]cn-l-cn -°-s∏-tS≠ {]iv\-߃ enÃv sNøWw.Fkv.Fkv.Pn. AwK-ß-sfbpw Dƒs∏-Sp-Øm-hp-∂-XmWv. Cßs\ Xøm-
dm-°p∂ enÃv ]≤Xn cq]o-I-cW thf-bn¬ N¿®-s°-Sp-°m-\p-]-I-
cn°pw.
]≤Xn cq]o-I-cWw L -́߃ :* \ne-hn-ep≈ ÿnXn hne-bn-cp-ج
* {]iv\-ß-fpsS Ah-X-cWw
* ]cn-lm-c-am¿§-ß-fm-tem-Nn-°¬
* {]iv\-]-cn-lm-c-Øn-\p≈ {]h¿Ø-\-߃ cq]o-I-cn-°¬
* Chsb ap≥K-W-\m-Sn-ÿm-\-Øn¬ {Iao-I-cn-°¬
* taJ-e-I-fm°n πm≥ FgpXn Xøm-dm-°¬ ˛ A°m-Z-an-Iw, kmaq-
ly-]-¶m-fn-Øw, ̀ uXn-I-km-l-N-cyw, amt\-Pvsa‚v
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456 19
kvIqƒ hnI-k-\-]-≤Xn FgpXn
Xøm-dm-°p-∂-sX-ßs\ ?
BapJw :* hnZym-e-b-Øns‚ ]›m-Øew˛ ÿm]n-X-h¿jw, A∂sØ kmaq-
lym-h-ÿ, ÿm]n-°m-\n-S-bmb kml-N-cyw, t\XrXzw \¬In-b-h¿
* ]n∂n´ hgn-Iƒ
* {]k-‡-amb t\´-߃, {]iv\-߃, Ah-bpsS Imc-W-߃,
\ne-hn-ep≈ ÿnXn ̨ {]k-‡-am-bh am{Xw kw£n-]vX-ambn ]d-bpI
{]Xo-£nX e£yw : ap≥ kqNn-∏n® \mev taJ-e-I-fp-ambn _‘-
s∏´ e£y-߃ kmam-\y-ambn kqNn-∏n-°pI
C\n πm≥ FgpXn XpSßmw. Hmtcm taJ-e-I-sfbpw {]tXy-I-ambn
]cn-K-Wn-®p-sIm≠v Xmsg ]dbpw hn[w FgpXn Xøm-dm°mw.
taJe˛I A°m-Z-anIw
BapJw :
(Cu taJ-e-bn¬ \ne-hn-ep≈ {]iv\-ßfpw Ah-bpsS Imc-W-
ßfpw kw£n-]vX-ambn ]dbmw. e£yhpw kqNn-∏n°mw ˛ dÆnwKv
am‰¿)
{]h¿Ø\w ˛ 1 ({]h¿Ø-\-Øns‚ t]cv)
Dt±iyw:
˛ {]h¿Ø\w \S-∏n-em-°p∂ coXn hni-Zo-I-cn®v Fgp-XpI
˛ kmº-ØnI klmbw e`y-am-Ip∂ GP≥kn (H∂n-e-[nIw
Is≠-ØpI)
˛ {]h¿Ø\w ]q¿Øn-bm-°p∂ GI-tZi Ime-b-fhv
˛ {]Xo-£nX sNehv
˛ {][m\ Npa-Xe
A°m-Z-anI taJ-e-bnse {]h¿Ø-\-߃ ap≥K-W-\m-{I-a-Øn¬
C{]-Imcw FgpXn Xøm-dm-°nb tijw a‰p taJ-e-Ifpw ]cn-K-Wn-
°pI. XpS¿∂v ]≤Xn t{ImUo-I-cn®v t^m¿am-‰n¬ tcJ-s∏-Sp-ØpI.
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345671234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456720
]≤Xn t{ImUo-I-cWw
taJe {]h¿Ø-\-Øns‚
t]cvIme-b-fhv
^≠v
(sNehv)GP≥kn Npa-Xe
A°m-Z-anIwsse{_dn
hn]p-eo-I-cWw
Pq¨ 5 -BKÃv 15
Rs. 50,000 Pn√m ]©m-bØv /{Kma-]-©m-bØv /Fw.]n.^≠v
sse{_dn hnI-
k\ kanXn
I¨ho-\¿
C{]-Imcw Hcp taJ-e-bnse F√m {]h¿Ø-\-ßfpw FgpXn Xøm-dm-°nb tijw a‰p taJ-e-
Ifpw ]cn-K-Wn-°pI. kvIqƒ hnI-k\ ]≤-Xn-bpsS Hcp amXrI \¬Ip∂p. CXv tIhew amXrI
am{X-amWv. coXn-bnepw Fgp-Ønepw IqSp-X¬ \√ amXr-I-Iƒ {]Xo-£n-°p∂p.
kvIqƒ hnI-k\ ]≤Xn
2007-2008
Kh. bp.]n.kvIqƒ,Nºm-cw-sIm√n, hb-\mSv
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456 21
hnZym-eb hnI-k-\-]-≤Xn
2007--̨ 2008
Kh. bp.]n.kvIqƒ, Nºm-cw-sIm√n
1952¬ ÿm]n-X-amb Cu hnZym-ebw Nºm-cw-sIm√n {Kma-Ønse GI
hnZym-e-b-amWv. Bbn-c-°-W-°n\v hnZym¿∞n-Iƒ ChnsS \n∂pw hnZy t\Sn
]pd-Øp-t]m-bn-́ p≠v. anI® A°m-Z-anI \ne-hmcw ]pe¿Øp-∂-Xn\pw Iem-
Im-bnI cwK-ß-fn¬ Ip´n-Iƒ°v ̂ e-{]-Z-amb Ah-k-c-sam-cp-°p-∂-Xnepw
hnZym-ebw F°m-ehpw {i≤n-®p-t]m-cp∂p. hnP-b-Km-Y-Iƒs°m∏w hnZym-
e-b-Øn\v Gsd ]cn-an-Xn-Ifpw ]d-bm-\p≠v. t\ -́߃ \ne-\n¿Øp-∂-Xn\pw
{]iv\-߃ ]cn-l-cn®v apt∂m-´p-t]m-Ip-∂-Xn-\p-ap≈ {ia-߃ \S-∂p-h-
cn-I-bmWv. {]iv\-߃°p ]cn-lm-c-sa∂ \ne-bn¬ ka-{K-amb Hcp ]≤Xn
cq]o-I-cn-°-s∏-́ n-́ p≠v. Cu ]≤-Xn-bn-eqsS e£y-an-Sp-∂Xv AØcw {]iv\-
ß-fpsS ]cn-lm-c-amWv.
]≤Xn ˛ {]Xo-£nX e£yw
A°m-Z-anIw, `uXnI kml-Ncyw, kmaqly]¶m-fnØw, amt\-Pvsa‚v
F∂o taJ-e-I-fn¬ C\nbpw ]cn-l-cn-°-s∏-tS≠ \nc-h[n {]iv\-ß-fp≠v.Cu taJ-e-Isf Hs∂m-∂mbn ]cn-K-Wn-®p-sIm≠pw {]iv\-]-cn-l-c-W-Øn-
\p≈ {]h¿Ø-\-߃ cq]o-I-cn-®p-sIm≠pw "KpW-ta≥a-bp≈ hnZym-̀ ymkw
Ip´n-I-fpsS Ah-Imiw' F∂ e£y-Øn-se-Øn-t®-cp-I-bmWv Cu ]≤-Xn-
bpsS e£yw.
taJe I - A°m-Z-anIw
A°m-Z-anI taJ-e-I-fn¬ C\nbpw ]cn-l-cn-°-s∏-tS≠ {]iv\-ß-fp≠v.BZn-hm-kn-°p-´n-I-fpsS sImgn-™p-t]m°v, sse{_dn kuI-cy-ß-fpsS
A`mhw, A[ym-]-I-cpsS FÆ-°p-dhv XpS-ßnbh A°m-Z-anI {]h¿Ø-
\-ß-fpsS {]Xo-£nX e£yw ssIh-cn-°p-∂Xn\v XS- -ambn \n¬°p∂p.Cu cwK-ß-fn¬ {i≤m-]q¿Δ-amb {]h¿Ø-\-߃ \S-Øm-\m-bn√ F∂Xv
{][m-\-s∏´ Hcp ]cn-an-Xn-bmWv. A°m-Z-anI {]iv\-ß-fpsS ]cn-lm-c-Øn-
\p≈ {]h¿Ø-\-]-cn-]m-Sn-I-fmWv Cu taJ-e-bn¬ Dƒs∏-Sp-Øn-bn-́ p-≈Xv.
{]h¿Ø\w I : BZn-hm-kn-°p-´n-I-fpsS sImgn-™p-t]m°v XS-b¬
BZn-hm-kn-°p-´n-Iƒ ÿnc-ambn ¢m p-I-fn-se-Øm-ØXv Hcp {][m\
{]iv\-amWv. kmaq-lyhpw kmº-Øn-I-hp-amb \nc-h[n Imc-W-߃ CXn\p
]n∂n-ep≠v. BZn-hmkn c£n-Xm-°ƒ°pw s]mXp-k-aq-l-Øn\pw t_m[-
h¬°-cW ¢m p-Iƒ, BZn-hmkn ]m¿∏n-S-߃ tI{μo-I-cn-®p≈
{]h¿Ø-\-߃ F∂nh Cu {]iv\w ]cn-l-cn-°p-∂-Xn-\m-h-iy-amWv. BZn-
hmkn ]m¿∏n-S-߃ tI{μoI-cn®v Ip´n-Isf kvIqfn-se-Øn-°p-∂-Xn-\p≈
kwhn-[m\w thWw. {]h¿Ø\L´-߃ NphsS tN¿°p∂p.
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345671234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456722
{]h¿Ø\ L -́߃
* kvIqƒXe t_m[-h¬°-cW ¢mkv ˛ BZn-hmkn ]m¿∏n-S-߃
tI{μo-I-cn®v Ip´n-Isf kvIqfn-se-Øn-°m-\p≈ kan-Xn-I-fpsS cq]o-
I-cWw ˛ {]h¿Ø\w N¿® sNø¬
* Ip´n-Iƒ°m-h-iy-amb {]mX¬, hkv{Xw, ]T-t\m-]-I-c-W-߃
F∂nh e`y-am-°m-\p≈ {]tXyI πm\nwKv
* \n›nX FÆw Ip´n-I-fpsS ]T-\-ta¬t\m´w Hmtcm A[ym-]-Isc
Gev]n-°¬
* CS-bv°nsS Cu Ip´n-I-fpsS hoSp-Iƒ kμ¿in-°¬
{]h¿Ø-\-Øns‚ Ime-b-fhv : Pq¨ 5 apX¬ Pq¨ 28 hsc
{]Xo-£nX sNehv : 25000 cq]
^≠nwKv GP≥kn : {Kma-]-©m-bØv/]n.Sn.F/k∂≤ kwL-S-\-Iƒ
Npa-Xe : kan-Xn-I-fpsS P\-d¬ I¨ho-\¿
{]h¿Ø\w 2 : sse{_dn hnI-k\w
\ne-hn-ep≈ ]T-\-k-{º-Zm-b-Øn¬ sse{_dn Hgn-hm-°m-\m-ImØ
Hcp LS-I-amWv. \ne-hn-ep≈ sse{_dn sa®-s∏-Sp-Øp-∂-Xn\v A[ym-
]-I¿, c£n-Xm-°ƒ, P\-{]-Xn-\n-[n-Iƒ XpS-ßn-b-h-cpsS Iq´m-b -{iaw
thWw. kaq-l-Øns‚ hnhn[ Xe-ß-fn-ep-≈-hsc Dƒs∏-SpØn
sse{_dn hnI-k\ kanXn cq]o-I-cn-®p-sIm≠v {]h¿Ø\w Bcw-
`n°mw. {]h¿Ø-\-ß-fpsS {][m\ LS-I-߃ NphsS tN¿°p∂p.˛ sse{_dn hnI-k\ kanXn cq]o-I-cWw
˛ \ne-hn-ep≈ ]pkvX-I-߃ F{X-am-{X-sa∂ ]cn-tim-[\
˛ ]pkvX-I-ß-fpsS h¿Ko-I-cWw
˛ C\nbpw Bh-iy-amb ]pkvX-I-ß-fpsS enÃv Xøm-dm-°¬
˛ ]pkvXIw hmßp-∂-Xn-\m-h-iy-amb ^≠v cq]o-I-cWw
˛ ]pkvXIw hm߬
˛ ]pkvX-I-߃ h¿Ko-I-cn®v kq£n-°¬
˛ Im‰-temKv \n¿ΩmWw
˛ hnX-cWcoXn \n›-bn-°¬, hnX-cW cPn-ÿ
˛ ]pkvXI hnX-cWw
(Cu L´-߃t°m-tcm-∂n\pw kq£va-Xe πm\nwKv th≠n-hcpw)Ime-b-fhv : sabv 10 apX¬ Pq¨ 20 hsc
{]Xo-£nX sNehv : Rs. 50,000/-^≠nwKv GP≥kn : {Kma-]-©m-bØv, ]n.Sn.F.Npa-Xe : sse{_dn hnI-k\ kanXn
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456 23taJe II - ̀ uXnI kml-Ncyw
kvIqfn\v an°-hmdpw F√m `uXn-I-km-l-N-cy-ßfpw Hcp-ßn-bn-´p-
s≠-¶nepw Hcp Hm∏¨ tÃPns‚ A`m-h-ap≠v. Ip´n-I-fpsS hnhn[
Iem-]-cn-]m-Sn-Iƒ, hm¿jn-Im-tLmjw XpS-ßn-b-hbv°v CXv AXym-h-
iy-amWv.
{]h¿Ø\w : I - tÃPv \n¿ΩmWw
* tÃPv \n¿ΩmWw
]n.Sn.F. ˛ P\-d¬ t_mUn-bn¬ Ah-X-cWw
tÃPv \n¿ΩmW IΩn‰n cq]o-I-cWw
* tÃPn-\m-h-iy-amb sNehv IW-°m-°¬
* ̂ ≠v kzcq-]n-°¬
* \n¿Δ-lWw
* tÃPv DZvLm-S\w
{]h¿Ø-\-Øns‚ Ime-b-fhv : Pq¨ 10 - Pqembv 25
{]Xo-£nX sNehv : Rs. 75,000/-
^≠nwKv : [\-ti-J-c-W-Øn\v kw`m-h\ (\mSIw Ah-X-cn-∏n-°p∂p)
/ Fkv.-F-kv.-F.
Npa-Xe : tÃPv \n¿ΩmW IΩ‰n
taJe III : kaql ]¶m-fnØw
hnZym-e-b-hp-ambn _‘-s∏´ F√m {]h¿Ø-\-ß-fnepw kmaqly]¶m-
fnØw AXym-h-iy-amWv. kvIqƒ ]n.Sn.F, aZ¿ ]n.Sn.F XpSßn ]e kan-
Xn-Ifpw i‡-am-sW-¶nepw {]h¿Ø-\-£-a-am-tI≠ LS-I-ß-fp≠v.
{]h¿Ø\w I : ¢mkv ]n.Sn.F. i‡-am-°¬
Ip´n-I-fpsS ]T\ ]ptcm-KXn c£n-Xm-°-fp-ambn N¿® sNøp-∂-
Xn\pw ]T\ Imcy-ß-fn¬ Ip´n-Iƒ°v am¿§-\n¿t±iw \¬Ip-∂-Xn\pw
c£n-Xm-°ƒ kvIqfn¬ HØp-tN-tc-≠-Xp≠v. CXn-\p≈ G‰hpw DNn-X-
amb am¿§-amWv ¢mkv ]n.Sn.F.
* ]n.Sn.F P\-d¬ t_mUn tbmK-Øn¬ ¢mkv ]n.Sn.F˛ {]m[m\yw
hni-Zo-I-cn-°¬
* Fkv.B¿.Pn tbmK-Øn¬ ¢mkv ]n.Sn.F. kwLm-S\w ̨ coXn \n›-
bn-°¬
* F√m amkhpw ¢mkv ]n.Sn.F. tbmKw
* ]mZ-hm¿jnI aqey-\n¿Wb ^ew Adn-bn-°¬, ^ew hni-I-e\w
sNø¬ ˛ Ip´n-Iƒ°p e`n® t{KUp-Iƒ ¢mkp-ap-dn-bn¬ {]Z¿in-∏n-
°¬
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345671234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456724Ime-b-fhv : amk-Øn-sem-cn-°¬
{]Xo-£nX sNehv :
^≠nwKv GP≥kn :
Npa-Xe : Fkv.B¿.Pn.I¨ho-\¿
taJe IV : amt\-Pvsa‚v
(kvIqƒ A°m-Z-anI {]h¿Ø-\-a-S-°-ap≈ hnhn[ LS-I-߃
^e-{]-Z-ambn apt∂-dp-∂-Xn\v Ch Hmtcm∂pw th≠ hn[-Øn¬ \bn-
t°-≠-Xp≠v. Ch Hmtcm-∂mbn ]cn-K-Wn-°-s∏-SWw.)
{]h¿Ø\w I - {][m-\m-[ym-]-Is‚ ¢mkv tamWn-´-dnwKv
Fs¥√mw A°m-Z-anI {]h¿Ø-\-ß-fmWv ¢mkv Xe-Øn¬ \S-
°p-∂-sX∂v {][m-\m-[ym-]-I≥ Adn-tb-≠-Xp≠v. {]h¿Ø-\-]p-tcm-
KXn hne-bn-cp-Øp-∂-Xn\pw Bh-iy-abm am¿K-\n¿t±-i-߃ \evIp-∂-
Xn\pw CXm-h-iy-amWv.
* Fkv.B¿.Pn. tbmK-Øn¬ ˛ hnj-bm-h-X-cWw : ¢mkv tamWn-´-
dnwKv kw_-‘n®v
* So®nwKv am\z¬ \ntXy\ ]cn-tim-[n-°¬
* BgvN-bn-semcp Xh-W-sb-¶nepw F√m ¢mkp-Ifpw tamWn-´¿
sNø¬
* tamWn-´-dnw-Kn-eqsS t\´-߃, t]mcm-bva-Iƒ Is≠-ج
* tamWn-´-dnwKv am\z¬ FgpXn Xøm-dm-°¬
* Fkv.B¿.Pn. tbmK-Øn¬ Ah-X-cn-∏n-°¬
Ime-b-fhv : F√m BgvN-I-fnepw
Npa-Xe : {][m-\m-[ym-]-I≥
Ipdn∏v : amXrI F∂ \ne-bn¬ Hmtcm taJ-e-bnepw GXm\pw
{]h¿Ø-\-߃ am{X-amWv tN¿Øn-́ p-≈Xv. Hmtcm taJ-e-bp-ambn _‘-
s∏´v \nc-h[n {]h¿Ø-\-߃ th≠n-hcpw. {]iv\-ß-fpsS ASn-ÿm-
\-Øn-emWv {]h¿Ø-\-߃ \n›-bn-°-s∏-Sp-∂Xv ˛ s]¨Ip-´n-Iƒ,
ss{S_¬ Ip´n-Iƒ F∂n-h-cpsS D∂-a-\-Øn\v khn-ti-j-{]-h¿Ø-
\-߃ Is≠-Ø-Ww. Z¿in-bn¬ \¬In-bn-́ p≈ \qX-\-{]-h¿Ø-\-߃
d^¿ sNbvXv DNn-X-am-bh tN¿°p-a-t√m.
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456 25
hm¿
jnI
Ie
-≠¿
hm¿
jnI
]≤
-Xns
b A
Sn-ÿ
m-\-am
-°n-b
m-Wv h
m¿j
nI I
e-≠
¿ c
q]o-I
-cn-t°
-≠X
v. hm¿
jnI
]≤
Xn cq]
o-I-cn-°
msX
tI
he
w h
m¿j
nI I
e-
≠¿ a
m{X
w F
gp-X
p∂ c
oXn B
im-k
y-a√
. hm¿
jnI
Ie
-≠¿ ˛
amX
rI N
phsS
sI
mSp-°
p∂p.
hm¿
jnI
Ie
-≠¿ ˛
amX
rI
XpS
°w
Ipd
n-°p∂
amk
wta
Je
{]h
¿Ø
\w
Ime
-b-fh
v^
≠nwK
v GP
≥k
n^
≠v
Npa
-Xe
1.sab
v
2.P
q¨
3.P
qemb
v
4.HmK
Ãv
5.sk
]vX
w-_¿
6.HI
vtSm-_
¿
7.\
hw-_
¿
8.U
nkw-_
¿
9.P
\p-h
cn ˛
200
8
10.
s^
{_p-h
cn
11.
am¿®
v
12.
G{]
n¬
A°
m-Z-an
Iw
BZn
-hmk
n I
p´n-I
-
fps
S sI
mgn-™
p-
t]m°
v XS-b
¬
Pq¨
5-2
5{K
ma-]
-©m-b
Øv
Rs. 2
5000
{Ia-
\-º
¿
kan
Xn,
P\
-d¬
I¨
ho-\
¿
Ipd
n∏v :
hm¿
jnI
Ie
-≠¿ H
m^o-k
n¬ {]
Z¿i
n-∏n-°
m-hp-∂
-XmW
v. Hmt
cm
amk
hpw
\S-t
°≠
{]
h¿Ø
-\-ß
ƒ H
‰ t\
m´-Ø
n¬ a
\-
n-em-°
m≥
CX
v D]
-I-cn°
pw. \
¬I
n-bn-´
p≈ a
mXrI
kuI
-cy-{]
-Z-amb
coX
n-bn¬
]cn-j
v°-cn-°
m-hp-∂
-XmW
v.
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345671234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456726
amk-°-e-≠¿
Hmtcm {]h¿Ø-\hpw hni-I-e\w sNbvXv Hmtcm amk-Ønepw Fs¥ms° {]h¿Ø-\-߃ \S-°-
W-sa∂v Xocp-am-\n®v amk-°-e-≠dpw cq]o-I-cn-°m-hp-∂-XmWv. Npa-Xe \¬In-bn-´p-≈-h-cpsS t\Xr-Xz-
Øn¬ CXn\v {]h¿Ø-\-{Iaw \n›-bn-°Ww. {]h¿Ø-\-ß-fpsS Xob-Xn-°-\p-k-cn-®mWv Ie-≠¿
Xøm-dm-th-≠Xv.
amk-°-e-≠¿ amXrI
kvIqfns‚ t]cv :.....................................................
h¿jw : amkw :
XobXn {]h¿Ø\w
12345678910----31
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456 27
]ucm-h-Imi tcJ
(Citizen's Charter)P\m-[n-]Xy `c-W-Ønse Hcp ]pXnb Im¬h-bv]mWv ]ucm-h-Im-
i-tcJ (Citizen's Charter) k¿°m-cns‚ [\w D]-tbm-Kn-°p∂ Hcp
ÿm]-\-Øn¬ \n∂pw Hcp ]uc\p e`n-°m-\-h-Im-i-ap≈ tkh-\-ß-
sf-∏‰n Fgp-Xn-Ø-øm-dm-°nb Hcp tcJ-bm-WnXv. hnZym-e-b-ßfpw
CXn¬s]Spw. tkh\w \¬Ip-∂-bm-sf-°mƒ tkh\w kzoI-cn-°p-∂-
bm-fmWv D∂-X≥ F∂pw s]mXp-P-\-tk-h-I-cmb X߃ GsX√mw Imcy-
߃ sNøm≥ _m[y-ÿ-cmWv F∂pw {]Jym-]n-°p-I-bmWv ]ucm-h-Im-
i-tc-J-bn-eqsS Hcp ÿm]\w sNøp-∂Xv. {]mtZ-inI kml-N-cy-߃°-
\p-k-c-W-ambn Hmtcm ÿm]-\hpw kz¥w ]ucm-h-Imi tcJ Xøm-dm-
°Ww. Hcp h¿jsØ {]m_-eyta Hcp ]ucm-h-Imi tcJ-bv°p-≠m-bn-
cn-°p-I-bp≈q. ]ucm-h-Im-i-tc-J-bpsS GI-tZi D≈-S°w Xmsg-∏-
dbpw {]Im-c-amWv.
1. BapJw
2. s]mXp-hn-h-cWw
3. Ncn{Xw
4. `c-W-kw-hn-[m\w
5. ZuXyhpw e£yhpw
6. ka-b-_-‘n-X-ambn e`n-°p∂ tkh-\-߃
7. Npa-X-e-Ifpw IS-a-Ifpw
8. Bh-em-Xn-Ifpw ]cn-lm-c-am¿§-ßfpw
9. `mhn-]-cn-]m-Sn-Iƒ
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345671234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456728
]n≥Ip-dn∏v
¢mkv dqw {]h¿Ø-\-߃s°m∏w Gs‰-SpØv \S-Øm-hp∂
a‰p Nne {]h¿Ø-\-ß-fmWv Cu sNdp-]p-kvX-I-Øn-ep-≈Xv. ]e hnZym-
e-b-ß-fnepw CØ-c-Øn-ep≈ {]h¿Ø-\-߃ \S-∂p-h-cp-∂p≠v. anI®
a‰v {]h¿Ø-\-ß-fp-ap-≠m-tb°mw. \√ A\p-̀ -h-ß-fpsS hym]-\-amWv
Cu ]pkvXIw sIm≠p-t±-in-°p-∂Xv. Ch-bnse {]h¿Ø-\-߃ AtX-
]Sn \S-∏n-em-°-W-sa-∂n√. X\-Xp-co-Xn-bn¬ Bkq-{XWw sNbvXv \S-
∏n-em-°m≥ {ian-°p-at√m. \S-∏n-em-°p∂ {]h¿Ø-\-ß-fpsS coXnbpw
^e-{]m-]vXnbpw Ub-‰ns\ Adn-bn-°pI.
A°m-Z-anI {]h¿Ø-\-ß-f-S-°-ap≈ GXp {]h¿Ø-\hpw
IrXy-amb πm\nwKv Bh-iy-s∏-Sp∂p. hm¿jnI ]≤Xn cq]o-I-c-W-th-
f-bn¬ CØcw {]h¿Ø-\-߃ IqSn ]cn-K-Wn-°Ww. hm¿jnI]≤Xn
Fß-s\-bmWv Xøm-dm-t°-≠-sX∂pw Cu ]pkvX-I-Øn¬ hni-Z-am-°p-
∂p≠v. Hcp amXrI am{X-am-WnXv. Iq´mb N¿®-I-fn-eq-sSbpw Btem-
N-\-I-fn-eq-sSbpw sa®-s∏´ πm\nwKv \S-°Ww. {][m-\m-[ym-]-I-cpsS
t\Xr-Xz-Øn¬ Fkv.B¿.Pn. tbmK-Øn¬ Cu ]pkvXIw N¿®-sN-øp-
sa∂v {]Xo-£n-°p∂p. D≈-S-°-sØ-°p-dn-®p≈ A`n-{]m-b-߃ Ub-
‰ns\ Adn-bn-°p-at√m.
˛ FUn-‰¿